You are on page 1of 4

T H c Hn Vn Tr c Tuy n - Pht m Ti ng Trung Qu c

Posted by: nguyenduchung in MyBlog on Thng 7 05, 2010 Tagged in: Untagged Pht m ti ng Trung Qu c By Nguy n c Hng Qu Nghin C u Bi n ng www.seasfoundation.org T ng quan Ch Hn l ch t ng hnh, ngha l ch vi t bi u di n ngha b ng hnh, khng gi ng nh ch vi t t ng thanh theo cc h ch vi t dng ch ci La Tinh. Khi pht m, m i ch Hn c pht m t m ti t (a syllable) v cng gi ng nh ti ng Vi t m t m ti t trong ti ng Hn th ng c ghp b i m t ph m v m t nguyn m v m t ph m cu i. Lu r ng cng c nh ng m ti t ch c nguyn m v ph m cu i ho c ch c ph m u v nguyn m, ho c ch c nguyn m. M t c i m c a ti ng Hn l t n t i r t nhi u t ng m d ngha (ngha l cc t c cng pht m nhng ngha khc nhau). Ti ng Hn-Vi t dng Vi t Nam l ti ng Hn c ( c cho r ng l ti ng Hn vo th i i m Vi t Nam thot kh i th i k b c thu c, t c vo kho ng th k th 9-10) v c phin m theo l i pht m c a ng i Vi t Nam v c Vi t ha qua nhi u th k nn c pht m hon ton khc v i ti ng Hn hi n i Trung Qu c. C l cng v do c i m c a ti ng Hn Vi t c nhi u t cng m khc ngha nn Vi t Nam th ng m ch cc c am hi u ti ng Hn l thm nh nh Nho v c l i chi ch Nho, ngha l ni m t ch nhng l i ng nhi u khc nhau! Bi ny khi qut m t s ch v pht m ti ng Trung Qu c gip cho nh ng ai mu n h c nghe v ni ti ng Trung Qu c c th t mnh rn luy n pht m v luy n nghe. Cn nh ng ai ch h c c v vi t ti ng Hn th c th b qua. B n c quan tm t i pht m ti ng Trung Qu c c th tham kh o cc links cho d i ho c cc ti li u h c ti ng Trung khc (v d c bn trn m ng t i Vinabook www.vinabook.com). 1. H th ng phin m pnyn ( = bnh m) B c Kinh M i m t ch Hn c pht m b ng m t m ti t. ghi m ch Hn ng i ta dng h th ng phin m. C nhi u h th ng phin m ch Hn, hi n nay h th ng phin m pnyn ( = bnh m) c a B c Kinh c coi l tiu chu n (1). Cch phin m pnyn d a vo b ng ch ci ti ng Anh v c phin m sang ti ng Trung nh sau:

Hnh 1 B ng ch ci ti ng Anh phin m theo ti ng Trung Qu c 2. Thanh i u Ti ng Trung Gi ng nh ti ng Vi t, ti ng Hn cng c thanh i u. Theo (1) ti ng Hn c 5 thanh i u, k hi u l: , / , v , , v .. V d : m ti t ma ( c nh ma trong ti ng Vi t) g n thm thanh i u s l: m , m , m , m , m . Trong m t s t i n Hn ng v sch gio khoa d y Hn ng , v l do k thu t, ng i ta thay th 5 k hi u trn b ng cc con s : ma1 (= m ), ma2 (= m ), ma3 (= m ), ma4 (= m ), ma hay ma5 (= m ). V d 1: Nghe pht m , , v (xem thm (2)) V d 2: (ph n th (m Hn Vi t, ngha )- gi n th - pht m theo ti ng Trung)

(ma = m ) - m : c nh ma (ma qui) trong ti ng Vi t. (ma = cy ay) - m : c nh m (m m ) trong ti ng Vi t. (m = ng a) - m : c nh m (m non) trong ti ng Vi t. (m = m ng) - m : c nh m (ba m, la m) trong ti ng Vi t. (ma = cu h i) - m (= ma): c nh nh ma (ma qui) trong ti ng Vi t. (Thanh ny c nh nn g i l khinh thanh () , th ng th ng c vi t khng d u ch m, t c l vi t ma thay v m ). So snh: Thanh tng ng khng d u c a ti ng Vi t. Thanh / tng ng d u h i c a ti ng Vi t. Thanh v tng ng d u n ng c a ti ng Vi t. Thanh tng ng d u s c c a ti ng Vi t. Thanh tng ng khng d u c a ti ng Vi t, c r t nh . Ch quan tr ng: D u thanh i u / v khng tng ng d u s c / v d u huy n ti ng Vi t. Xin ng chng gy l n l n. B n c hy th click vo < ma >, nghe l n l t 5 m ti t: ma (nh v n m - a - ma), m , m , m , m ; (khinh thanh c c tr c). V d 3: d d d d d ho c da1 (v d ho c da2 (v d ho c da3 (v d ho c da4 (v d ho c da ch ch ch ch p) p) ) i)

Lu t bi n i thanh i u (1) Hai thanh v k nhau, th thanh v tr c bi n thnh /. T c l v + v = / + v. V d 4: - n ho c l n ho (cho anh/ch ). - hn ho c l hn ho (r t t t/kho ). (ph n th : ) - yng yun c l yng yun (vnh vi n) (2) Ba thanh v k nhau, th hai thanh v tr c bi n thnh /. T c l v + v + v = / + / + v. V d 5: (ph n th : ): zng l f c l zng l f (ph th t ng). (ph n th : ): zhn ln gun c l zhn ln gun (nh tri n lm). 3. Ph m u (thanh m u ) Theo (1) h th ng ng m Trung Qu c c 21 ph m u: b , p , m , f , d , t , n , l , g , k , h , j , q , x , zh , ch , sh , r , z , c , s. Xem chi ti t thm y.

4. V n (v n m u ) Theo (1) H th ng ng m Trung Qu c c 36 v n. M i v n g m: nguyn m (+ ph m cu i). Nguyn m (n ho c kp) b t bu c ph i c; cn ph m cu i th c th c ho c khng. 36 v n trong h th ng ng m Trung Qu c l: -a, -o, -e, -er, -ai, -ei, -ao, -ou, -an, -en, -ang, -eng, -ong, -i, -ia, iao, -ie, -iou, -ian, -in, -iang, -ing, -iong, -u, -ua, -uo, -uai, -uei, -uan, -uen, -uang, -ueng, -, -e, -an, -n Ph m u v v n k t h p c ch n l c, ch khng ph i m t ph m u ny s k t h p v i t t c cc v n hi n c. Th d : ph m u b- khng h k t h p v i cc v n: -e, -er, -ia, -iou, -iang, -iong, -ua, -uo, -uai, -uei, uan, -uen, -uang, -ueng, -, -e, -an, -n. Hay v n -ueng, ch ng k t h p v i ph m u no c , v n lun l m ti t, c vi t h n l weng. (w v y khng ph i l ph m; chng c xem l bn nguyn m). V n -er cng l m t m ti t c l p, c vi t h n l er. Xem chi ti t thm y. y, v vo cc links trong "M t s links h u ch").

Ph n luy n t p pht m (xem oOo M t s links h u ch

1. Xem video clip pht m ti ng Trung . 2. Download ph n m m h c pht m ti ng Trung 3. Trang H c Ti ng Hoa 4. Luy n Pht m oOo Ti li u tham kh o (1) L Anh Minh. Pht m B c Kinh v i phin m Pnyn. (2) Chinese Tones. (cn ti p) n c: Bi h c ch y.

Hn 1)

You might also like