TR LI CU HI N THI KINH T V M

1. Vi t cch l ngi cho vay bn s thch trng hp no sau y hn? A. Li sut danh ngha l 5% v t l lm pht 1% B. Li sut danh ngha l 15% v t l lm pht l 14%. C. Li sut danh ngha l 20% v t l lm pht l 25%. D. Li sut danh ngha l 12% v t l lm pht l 9%.
2. Li sut thc t l g? Li sut thc t khc g li sut danh ngha khng?

3. Hiu ng Fisher l gi? Tc ng ca hiu ng? TR LI CHUNG CHO 3 CU: Cc nh kinh t gi li sut m ngn hng tr ngi gi tin (cho vay) l li sut danh ngha v mc gia tng ca sc mua ca bn l li sut thc. Nu: i l li sut danh ngha; r l li sut thc; l tc lm pht Ta c: r=i

Li sut thc chnh l chnh lch gia li sut danh ngha v t l lm pht. Phng trnh Fisher c vit: li sut danh ngha bng li sut thc cng vi t l lm pht - hay i = r + . (i khi ngi ta cng vit l i = r + e trong e l lm pht d kin). ng thc trn cho thy li sut danh ngha c th thay i do ba nguyn nhn: (1) li sut thc thay i, (2) t l lm pht thay i, hay (3) c hai cng thay i. Theo l thuyt nh lng, nu cung tin t tng 1% th lm pht s tng 1%. Theo ng thc Fischer, 1% tng ln ca lm pht s to ra 1% tng ln ca li sut danh ngha. Mi quan h mt - mt gia t l lm pht v li sut danh ngha c gi l hiu ng Fischer. Mt cch din t khc: Hiu ng Fisher cho rng, Trong di hn, t l lm pht tc ng vo li sut danh ngha theo t l 1:1. Do , trn th trng vn vay, ngi cho vay mun duy tr mc li sut thc dng, mi bin i ca t l lm pht s c chuyn vo mc li sut danh ngha. Ngha l: Li sut thc r = li sut danh ngha i - T l lm pht . Cn c quan h ny tm cu tr li cho cu 1: Nu bn mun ngho nhanh nht th c vic cho vay vi li sut thc M (v d chn C)! (Lu : Trong Kinh t v m v nn kinh t m, ngi ta cn ni n Hiu ng Fisher quc t - xc lp quan h gia li sut v t gi hi oi. Chng ta cha i su vo quan h ny).
1

4. Theo cch tip cn thu nhp - chi tiu nu GDP thc t nh hn tng chi tiu d kin th: a- Mc gi s gim khi phc trng thi cn bng. b- Nhp khu ang qu ln. c- GDP thc t s gim. d- Tng chi tiu d kin s tng. Hy suy ngh mt cht. GDP thc (Tng cung - AS) nh hn tng chi tiu (Tng cu AD) th sao nh? Ngha l sn xut ni a ang khng p ng c Tng cu. Nu khng c nhp khu, gi s tng; nu m ca t do, nn kinh t ang c qu nhiu nhp khu (NX > 0). Phng n b.
5. Gi s rng ban u, nn kinh t trng thi cn bng ti mc sn lng tim

nng. Tip , gi s rng cc h gia nh tng tiu dng. Theo m hnh tng cung v tng cu, iu g s xy ra vi mc gi v sn lng trong di hn ? a- Mc gi gim, sn lng khng i so vi gi tr ban u. b- Mc gi tng, sn lng khng thay i so vi gi tr ban u. c- Sn lng tng, mc gi khng i so vi gi tr ban u.
d- C sn lng v mc gi khng i so vi gi tr ban u.

Trong ngn hn, nu mi iu khc khng i v mc tng C ln, s c lm pht do cu ko. Nhng trong di hn, do sn lng t mc tim nng, sn lng thc t khng tng c na, Mc gi tng, sn lng khng thay i so vi gi tr ban u. Chn b.
6. Nu mc tiu ca chnh ph l m bo sn lng thc t bng sn lng tim

nng th chnh ph s a ra chnh sch ti kho theo hng no? gii thch v minh ho bng th AD-AS. Cu hi ny cha r iu kin: Nn kinh t ang mc thp hn hay vt qu sn lng tim nng. C th xy ra: Nu sn lng thc t cha t mc tim nng, cn s dng chnh sch ti kho m rng (kch cu, lm tng Tng cu) a sn lng ti mc tim nng;
-

Nu sn lng thc t vt mc tim nng, cn s dng chnh sch ti kho tht cht (gim tng cu) a sn lng v mc tim nng.
-

Hy t v th AD-AS vi ng Yp (sn lng tim nng) thng ng. 7. Ti sao ng tng cung AS trong ngn hn: dc ln nghing v bn phi? Tp Bi ging ca Trng Trng i hc Kinh t khng trnh by nhiu v Tng cung (trong m hnh AD-AS v chu k kinh doanh). Tuy nhin c nhiu sch tham kho cho cu hi ny. lp INE1051-4, c c gii thiu: Trong di hn, ng Tng cung AS
2

thng ng (d theo quan im C in hay quan im J.M. Keynes), nhng trong ngn hn, ng AS dc ln v pha bn phi (J.M. Keynes cho rng chng nm ngang). Phng trnh c bn v ng tng cung: Y = Y + (P - Pe )
o o o o o

Y: sn lng
Y : Sn lng tim nng

Pe: mc gi k vng P: gi thc t : Tham s o lng phn ng ca sn lng vi chnh lch gia gi c thc t v gi c k vng (s dng). Khi = 0: ng tng cung c dng thng ng; khi rt ln: ng tng cung gn nh nm ngang.

Thc t, ng Tng cung ngn hn dc ln v pha bn phi. C th minh chng qua tm hiu v 4 m hnh tng cung trong ngn hn (M hnh tin lng cng nhc, M hnh nhn thc sai lm ca cng nhn, M hnh thng tin khng hon ho, M hnh gi c cng nhc - Rt tic l chng ta ch nghin cu Chng trnh cao hn). Chng hn, M hnh tin lng cng nhc (Sticky-wage model) gii thch ng AS ngn hn nh sau:
W c nh trong ngn hn do cc hp ng lao ng v tin lng danh ngha. Doanh nghip hay cc hng quyt nh mc thu lao ng: L = L D(W/P). Gi s AD; ri tip theo l P. iu g xy ra nu W c nh ti W1?

Bt u t W1/P1 V L (im A). By gi, P t P1 ln P2 nhng W c nh ti W1. Tin lng thc gim n W1/P2 do vy cc hng thu L2. Y = Y2 = F( K , L2) Nh vy, P (W/P) L Y -

Do , SRAS c dng:

ng SRAS c v ng vi W c nh = W1

Cu tr li ngn cho cu hi trn l: C mi quan h gia vic lm v sn lng thc t. Khi gi tng, Tin cng danh ngha khng i (cng nhc), Tin cng thc t gim cu lao ng tng (lao ng c s dng tng) Y tng ng Tng cung ngn hn dc ln. Do cha c nghin cu, sinh vin K56 khng cn trnh by chi tit cc l thuyt v Tng cung ngn hn.
8.

C lp lun cho rng: "Nu MPC ca ngi chu thu thu nhp v ngi hng tr cp tht nghip l nh nhau th vic chnh ph tng tr cp bng lng thu thu thm s khng lm thay i tng cu v sn lng " Lp lun ny ng hay sai? Gii thch? Gi :
-

Tiu dng tng tm do tr cp tht nghip: C1 = Tr x MPC Tiu dng gim do tng thu thu nhp: - C2 = T x MPC

V Tr = T v MPC l nh nhau nn tng cu khng i, sn lng khng i. Lp lun ny ng.

9.

Mt nn kinh t c nguy c ri vo trng thi nng, chnh ph mun tng chi tiu nhng vn mun n nh sn lng. t mc tiu ny hy ch ra mt phng n kt hp gia chnh sch ti kha v tin t? Gii thch s dng m hnh IS-LM Nn kinh t c nguy c ri vo trng thi nng ngha l t mc sn lng tim nng; Chnh ph ch quan tm n mc tiu sn lng m khng quan tm n cc mc tiu khc (M hnh IS-LM cho bit thng tin v hai i lng sn lng v li sut cn bng ca th trng hng ho v th trng tin t).
4

Cn ch :
-

Do c th: Mt chnh sch ti kho m rng (tng chi tiu G) lm dch chuyn IS ra ngoi + Mt chnh sch tin t tht cht lm dch chuyn LM vo trong khin sn lng khng i nhng li sut tng:

r r1 r2

IS1

LM2

LM1

IS2 0 Y1 Y

10. Chnh ph lm g chng lm pht lm tng t l tht nghip?

Khng c cu tr li v mt cu hi k quc! 11. Cho cc hm: C = 100+ 0.75Yd X = 150 Y = 40 Cn thay i Ms nh th nao Y=Yp? Tr li: Vi cc d liu cho, bi ton trn y c th tnh c nhiu ch tiu: Li sut cn bng ca th trng tin t Sn lng cn bng Cn cn ngn sch Cn cn thng mi Mc tiu dng v u t, tit kim Vv I = 170+ 0.05Y- 80r M = 70 +0.15Y G = 300 Ms = 500 T = 40+0.2Y Md = 650 - 100r

Nhng chng c g tnh mc thay i Ms t Yp. C bit Yp l bao nhiu u?

5

12. C mt bn hi bi ny: Cho cc d liu v mt nn kinh t nh sau: C = 100 + 0,8YD I = 100 + 0,05Y abG = 400 T = 100 + 0,1Y X = 300 M = 5 + 0,15Y

Tm sn lng cn bng? Gii theo phng php Y - AD Cn cn thng mi v cn cn ngn sch? Hm Cn cn Ngn sch: T G = Hm Cn cn thng mi: NX = X - M

c-

Nu xut khu tng thm 100 th sn lng cn bng mi l bao nhiu? Cn cn thng mi v cn cn ngn sch s nh th no?

Gi : Xut khu tng 100 tc l NX tng 100 AD tng 100 Gii li theo phng php Y = AD c Y mi v tip tc lm nh b. dSau s kin trn, chnh ph tr cp tht nghip 20 t USD. Tm sn lng cn bng mi, bit rng xu hng tiu dng bin ca nhng ngi tht nghip l 0,9?

Gi : Khi chnh ph tr cp tht nghip 20, MPC ca ngi tht nghip l 0,9 th tiu dng ca ngi tht nghip l 20x0,9 = 18 Tiu dng ca dn c tng 18, Tng cu tng 18. Do c th gii tip theo Y(mi) = AD (mi). eDo li sut tng ln, mi mc sn lng, u t u thay i 20 t USD. Hy tnh sn lng cn bng, cn cn ngn sch v cn cn thng mi mi?

Gi : Li sut tng lm gim u t I. Gi s ny tip d (xy ra sau s kin d), u t theo sn lng khng i, u t gim 20 do li sut tng. a I = 20 vo hm u t tnh ton bnh thng.
13- BI TP Hy xem xt mt nn kinh t n gin bao gm h gia nh (H), ch nh my xay bt (M) v ch l bnh m (B). H mua bnh m t B vi gi l 100 v bt m t M vi gi l 10 (nh l nhng khon chi tiu vo sp cui cng). B mua bt m t M vi gi 40 lm ra bnh m. Gi s M khng s dng cc sp trung gian no khc. C B v M u nhn dch v lao ng v vn t H; B thanh ton cho H cc khon bao gm: 30 cho thu lao ng v 30 cho dch v vn. Tng t, M thanh ton cho H cc khon bao gm 40 chi ph cho thu lao ng v 10 cho thu vn. Hy tnh GDP ca nn kinh t theo 3 pp khc nhau. Nhn xt v kt qu tnh ton c ca bn Gii:
6

Cch 1: tnh theo gi tr gia tng Gi tr gia tng = Gi tr bn ra Gi tr hng ho mua vo (trung gian) -

Gi tr gia tng ca NM Bt m: 10 (bn cho H) + 40 (bn cho B-L bnh) = 50 (NM Bt m khng mua vo, ton b gi tr bn ra u l VA) Gi tr gia tng ca L bnh m (B): 100 (bn cho H) 40 (mua vo ca M) = 60 Cng: GDP(theo VA) = 50 + 60 = 110

Cch 2: tnh theo phng php chi tiu Thep phng php chi tiu phi tnh gi th trng ca hng ho cui cng. H mua bnh m t B vi gi l 100 v bt m t M vi gi l 10 (nh l nhng khon chi tiu vo sp cui cng). Do GDP theo phng php chi tiu = 100 + 10 = 110 Cch 3: Tnh theo thu nhp (gi yu t) Cc khon thu nhp u v cc h gia nh (H). Do : GDP theo thu nhp = (40 + 30) + (10 + 30) = 110 Kt qu nh nhau (nn kinh t gin n)

14- Bi tp: Phn bit tc ng ca vic thay i chnh sch thu trong iu kin hm thu ph thuc thu nhp v thu khng ph thuc thu nhp. Tham kho hai bi di y: Bi th nht - Thu ph thuc thu nhp
Trong mt nn kinh t c m t bi cc hm s sau: C= 400 + 0,75Yd Un = 5% Yp= 5500 1- Tnh Y = 4950
2- Y=Yp th p dng chnh sch thu nh th no?

I = 800 + 0,15Y-80r MD = 800-100r

Ig= 200 Ms = 400

Cg = 700 T = 200 + 0,2Y

X = 400 M = 500 + 0,15Y

Trong bi ny, hm thu rng l THU PH THUC THU NHP. Do vy, khng p dng s nhn thu T NH tnh mc thu cn gim c. Cch lm di y l ng:
1- T cc s liu cho tnh c S nhn tng cu k = 2,5 2- Vi Y = 550, tng cu cn thay i (tng) mt lng:

AD = Y : k = 550 : 2,5 = 220 (vi k l s nhn tng cu) 3- AD tng 220, thu phi gim thu nhp kh dng tng sao cho: AD = C = YD AD = YD x MPC do YD = 220 : 0,75 = 293 Kt lun: Thu phi gim 293 hay T = 293
7

Bi th hai: thu c lp vi thu nhp: Mt nn kinh t gin n c cc s liu: C = 500 + 0,8YD G = 450 I = 300 T = 500

1- Tnh sn lng cn bng: Y = 4250. 2- S nhn chi tiu v s nhn thu?

S nhn chi tiu S nhn thu:

k=

1 =5 1 MPC MPC =-4 1 MPC

kT = -

3- Mun sn lng cn bng tng 250 th cn tng chi tiu G bao nhiu hoc ct gim thu bao nhiu?

iu chnh chi tiu G: G = Y/k = 250/5 = 50 iu chnh thu: Y/kT = 250/-4 = - 62,5 (chnh ph phi gim thu 62,5)