Professional Documents
Culture Documents
Nhng im chnh
I.Chng khon vn (c phiu) II.Chng khon n ( tri phiu) III.Chng khon phi sinh
Chng khon
Chng khon l bng chng xc nhn quyn v li ch hp php ca ngi s hu i vi mt phn ti sn hoc phn vn ca t chc pht hnh. Chng khon c th hin di hnh thc chng ch, bt ton ghi s hoc d liu in t, bao gm cc loi: c phiu, tri phiu, chng ch qu, chng khon phi sinh (quyn mua c phn, chng quyn, quyn chn mua, quyn chn bn, hp ng tng lai, nhm chng khon hoc ch
3
I. CHNG KHON VN
L
ca ngi nm gi i vi mt phn thu nhp thun v ti sn (thun) ca doanh nghip. C phiu, chng ch qu
Ngi
hng nm thng c nhn mt khon tin m ngi ta gi l c tc (dividends). Gi tr ca c tc ty thuc vo kt qu kinh doanh ca cng ty.
Cc
C phiu - Stocks
C phiu l mt chng khon xc nhn quyn v li ch hp php ca ngi s hu i vi mt phn vn c phn ca ch th pht hnh. (Lut chng khon 2006).
V d v vn c phn
TI SN
A.
NGUN VN
A.
TI SN NGN HN
N PHI TR Vn n N ngn hn N di hn (bao gm tri phiu) VN CH S HU Vn c phn Vn iu l Vn thng d Qu tch ly/ Li nhun gi li
B.TI SN DI HN
1.
2.
A.
1.
2.
3.
c im ca c phiu
Khi mua c phiu, nh u t tr thnh nhng ch s hu i vi cng ty, chu trch nhim hu hn trong phm vi vn gp ca mnh. Trong trng hp cng ty b ph sn, c ng ch nhn c nhng g sau khi cng ty trang tri xong cc khon ngha v khc nh thu, n ngn hng, tri phiu. C phiu l cng c khng c thi hn. C ngha l c ng s khng bao gi c cng ty tr li vn gp ging nh tri phiu, m ch c nhn c tc hng nm. Trong trng hp c ng mun thu hi vn, ch c cch l bn c phiu cho nh u t khc trn th trng th cp. C 2 loi c phiu: c phiu ph thng v c phiu u i
C phiu thng l chng nhn gp vn khng c k hn v khng hon vn vo cng ty c phn. C tc ca c phiu thng khng c nh, ty thuc vo kt qu hot ng kinh doanh. Khi cng ty b ph sn, c ng thng l ngi cui cng c hng gi tr cn li ca ti sn thanh l.
Quyn hng c tc Quyn tin mi Quyn biu quyt Quyn c chia ti sn thanh l
10
C phiu thng hng (Blue chip stocks) C phiu tng trng (Growth Stocks) C phiu thu nhp (income stocks): C phiu chu k C phiu theo ma
11
VN. Nhng c phiu blue chip nh VNM, STB, DHG, REE, FPT, DPM, l nhng c phiu ca cc cng ty ln, c mt qu trnh pht trin lu di v n nh.
12
trn tng trng nhanh. Cng ty ny thng quan tm n vic u t m rng sn xut, nghin cu ch to sn phm mi, thng gi li ht li nhun ti u t. Do c tc thng rt t hoc khng c.
13
so vi mc trung bnh trn th trng. Loi c phiu ny ph hp vi nhng ngi hu tr hoc ln tui.
14
C phiu chu k
L
Khi iu kin kinh t pht trin n nh, cng ty c thu nhp kh, tch ly nhiu, gi c phiu cng tng cao trn th trng. Ngc li khi kinh t kh khn, vic kinh doanh ca cng ty gim st v gi c phiu cng gim.
Nhng
C phiu theo ma
L
16
Va c c im ging c phiu thng va c c im ging tri phiu. L loi giy chng nhn c ng c u tin so vi c ng thng v mt ti chnh nhng b hn ch v quyn hn i vi cng ty gp vn.
17
c im chng khon vn, c thi hn v hn c tc c nh s trng hp, ch s hu khng c quyn s hu c chia ti sn thanh l trc ch
L C a
biu quyt
Ch
s hu c phiu thng
18
Phn loi c phiu u i: C phiu u i tch ly C phiu u i khng tch ly C phiu u i c chia phn C phiu u i c th chuyn i thnh c phiu thng C phiu u i c th chuc li
19
C C
20
C tc ph thuc vo kt quC tc c nh + phn kinh doanh ph tri C tc c chia sau c tc C tc c chia trc u i C quyn biu quyt L ngi cui cng c chia ti sn thanh l C hoc khng c chia ti sn thanh l trc c phiu thng
21
nhng tha thun trong ngi vay s cam kt thanh ton cho ngi nm gi nhng cng c n nhng khon tin li nht nh vo nhng thi im nht nh v thanh ton vn gc vo thi im o hn V d: Repos , NCDs, Commercial papers, Mortgage, Bonds (Tri phiu)
22
Tri phiu l loi chng khon xc nhn quyn v li ch hp php ca ngi s hu i vi mt phn vn n ca ch th pht hnh. (Lut chng khon 2006).
23
c im ca tri phiu
L chng khon n, ngi s hu tri phiu l ch n ca ch th pht hnh. Tri phiu c thi hn v mnh gi xc nh r s tin n v thi hn n. Mnh gi tri phiu l c s tnh li cho ngi s hu tri phiu. Ngi s hu tri phiu c hng tri tc mt mc c nh (i vi loi tri phiu coupon), khng ph thuc vo kt qu sn xut kinh doanh ca cng ty. Tri phiu t ri ro. Tri phiu chnh ph c ri ro thanh ton bng 0.
24
Ch th pht hnh
C
c c nhng iu kin m bo cao nht cho vic hon tr vn gc v li. C th ni ri ro thanh ton ca tri phiu chnh ph bng 0 v ri ro thanh ton ca tri phiu cng ty ty thuc vo doanh nghip pht hnh.
Ngoi
ti ca khon n, ch th pht hnh s thu hi tri phiu bng cch hon tr vn gc.
Tri Tri Tri
phiu ngn hn: thi hn t 1 5 nm phiu trung hn: thi hn t 5 10 nm phiu di hn: t 10 nm tr ln
26
Cn c vo ch th pht hnh: Tri phiu chnh ph (government bond): do chnh ph trung ng v chnh quyn a phng pht hnh Tri phiu cng ty (corporate bond): do doanh nghip pht hnh
27
quyn a phng pht hnh nhm mc ch b p thm ht ngn sch, ti tr cho cc cng trnh cng ch hoc lm cng c iu tit tin t.
L
cng l loi chng khon c tnh thanh khon cao. Li sut ca tri phiu chnh ph c xem l li sut chun lm cn c n nh li sut ca cc cng c n khc c cng k hn.
Ti
28
chng ch hoc bt ton ghi s xc nhn ngha v tr n bao gm c gc v li ca cng ty pht hnh. Tri phiu cng ty c nhiu loi nh: - Tri phiu c th chp (mortgage bond) - Tri phiu khng th chp (debenture bond)
-
Tri phiu c th chuyn i (convertible bond) Tri phiu c iu khon thu hi (callable bond)
29
thng ca cng mt t chc pht hnh theo nhng iu kin c xc nh trc v t l chuyn i, gi c chuyn i v s lng chuyn i.
Ngi
cho ngi mua quyn quyt nh c chuyn i sang c phiu hay khng. Ngi nm gi tri phiu chuyn i c quyn khng chuyn sang c
30
Phn
iu
c quyn yu cu ngi nm gi tri phiu bn li tri phiu cho ngi pht hnh. Ti sao vy?
Khi
Cn c theo phng thc tr li tc: Tri phiu c tr li nh k (coupon bond) Tri phiu khng tr li nh k (zero-coupon bond) Tri phiu chit khu (discount bond)
32
c n nh theo nh k 6 thng hoc 1 nm. Thng thng khi pht hnh, gi pht hnh bng vi mnh gi v khon tin ny s c hon tr mt ln khi o hn.
VD:
l 8%/nm, thi gian o hn l 5 nm, pht hnh vo thng 3/2008. Tri ch s nhn c 80 USD vo thng 3 mi nm t nm 2009 n 2013. V
33
loi tri phiu c pht hnh bng mnh gi, 1 tri phiu c mnh gi 1000 USD, c pht
li c tr 1 ln vo thi im o hn.
VD:
hnh vi gi 1000USD, thi gian o hn l 5 nm, pht hnh vo thng 3/2008. Trong sut thi gian 5 nm, tri ch khng nhn c bt c khon tin no t ch th pht hnh. n thi gian o hn vo thng 3/2013, tri ch s nhn c 1 khon tin bao gm c gc ln li, l 1469 USD chng
34
so vi mnh gi, tri ch s nhn c mt khon tin bng mnh gi vo ngy o hn ca tri phiu.
VD:
hnh vi gi 700USD, thi gian o hn l 5 nm, pht hnh vo thng 3/2008. Trong sut thi gian 5 nm, tri ch khng nhn c bt c khon tin no t ch th pht hnh. n thi gian o hn
35
CK phi sinh l mt loi cng c ti chnh m gi tr ca chng ty thuc vo gi tr ca nhng bin c s. Bin c s: gi hng ha, tin t hoc chng khon khc.
36
Quyn mua c phn (preemptive right) Chng quyn (warrants) Hp ng k hn (forward contracts) Hp ng tng lai (future contracts) Quyn chn (options) Hp ng hon i (swaps)
37
L quyn c u tin mua trc dnh cho cc c ng hin hu ca mt cty c phn, c mua mt s lng c phn trong mt t pht hnh c phiu ph thng mi tng ng vi t l c phn hin c ca h trong cng ty. Mc gi c a ra thng thp hn mc gi hin hnh Quyn mua c thc hin trong mt khong thi gian nht nh, thng l vi tun.
38
lu hnh.
SJS
39
40
R :gi ca quyn mua C : gi ng k (Subscription Price), tc l gi pht hnh cho c ng hin hu N : s quyn cn c mua 1 c phiu mi P : th gi hin hnh ca c phiu trc ngy giao dch khng hng quyn P : th gi c phiu vo ngy giao dch khng hng quyn
42
Tuy nhin, gi ca quyn ch c ngha l thuyt v quyn khng tch ri khi c phiu, cha c giao dch
43
ngy giao dch khng hng quyn, quyn mua c th c giao dch tch ri c phiu:
44
Chng quyn l mt loi chng khon trao cho ngi nm gi n quyn c mua mt s lng xc nh mt loi chng khon khc, thng l c phiu thng vi mt mc gi xc nh v trong mt thi hn nht nh. Ngh nh 144/ND-CP: Chng quyn l loi chng khon c pht hnh km theo tri phiu hoc c phiu u i, cho php ngi nm gi chng khon c quyn mua mt khi lng c phiu ph thng nht nh theo mc gi c xc nh trc trong thi k nht nh
45
c im ca chng quyn
q
Chng quyn c pht hnh v bo m bi cty c phn (cty pht hnh). Khi chng quyn c thc hin, chng to thnh dng tin vo cho cng ty v lm tng s c phiu ang lu hnh trn th trng. Ngi ch s hu khng c quyn c ng trong cng ty, khng c nhn c tc v khng c quyn biu quyt.
46
c im ca chng quyn
q
Ti thi im pht hnh chng quyn, gi mua c phiu ghi trn chng quyn thng cao hn so vi gi th trng ca c phiu c s (thng khong 15%), v gi c th c nh, c th c tng nh k. Thi hn chng quyn: 5-10 nm, mt s c thi hn vnh vin.
47
c im ca chng quyn
q
Chng quyn thng c pht hnh km vi tri phiu hoc c phiu u i cho php cty pht hnh ch phi tr li hoc c tc thp hn mc bnh thng. Chng quyn c s dng nh l mt n by ti chnh (financial leverage).
48
V d v chng quyn
q
Mt chng quyn cho php ngi nm gi n c mua 1 c phiu VNM vi gi 120.000 /c phiu trong thi hn 2 nm. Gi ca chng quyn ny l 5.000 / chng quyn. Gi th trng ca VNM hin nay l 100.000 /c phiu.
49
V d v chng quyn
q
Nu gi VNM tng ln 150.000 /cp, thc hin quyn T sut li nhun: (150.000 -120.0005000)/5000 = 500%. Nu nh u t khng s dng chng quyn m mua VNM ngay t u t sut li nhun : (150.000 -100.000)/100.000 = 50%. Nu gi c phiu VNM xung thp di gi 120.000 , nh u t s t chi thc hin quyn v chp nhn l 5000 mua chng quyn ban u.
50
nh gi chng quyn
q
gi 20.000. Gi th trng ca STB l 30.000 . Nu nt thc hin ngay quyn thu li (30000 -20000)x10 = 100000 gi l gi tr u t Gi tr u t ty thuc vo gi ca c phiu c s
51
nh gi chng quyn
q
Gi tr ph tri: nu thi hn ca chng quyn cn di, nt khng thc hin quyn, m c th bn chng quyn trn th trng vi gi ln hn 100000 , v ngi mua cn k vng trong tng lai gi STB cn tng na.
Phn chnh lch thm c gi l gi tr ph tri Gi tr ph tri ty thuc vo thi hn cn li ca chng quyn.
52
nh gi chng quyn
53
3. Hp ng k hn (Forward contracts)
Khi nim:
q
L mt tha thun trong mt ngi mua v mt ngi bn chp thun thc hin mt giao dch hng ha vi mt khi lng xc nh ti mt thi im xc nh trong tng lai vi mt mc gi c n nh vo ngy hm nay. Hp ng k hn c giao dch trn th trng OTC, thng l gia hai t chc ti chnh hoc gia mt t chc ti chnh v mt khch hng. Hp ng k hn thng c s dng ngn nga ri ro ngoi hi
54
V d v hp ng k hn
Doanh nghip d kin s nhn c 1 triu USD t mt hp ng XK trong 3 thng ti. Hin nay USD/VND=21000. Cui nm, d on gi USD s gim. k hp ng k hn 3 thng bn 1 triu USD cho ngn hng nga ri ro. T gi k hn 3 thng m ngn hng a ra l 21100 .
Vi hp ng k hn 3 thng bn 1 triu USD, doanh nghip c bo m rng s bn c 1 triu USD vi t gi 21100 m khng phi lo bin ng t gi.
55
c im ca hp ng k hn
v q
Hai v th ca hp ng k hn: Long position: bn chp thun mua hng ha vi mt khi lng xc nh, ti mt thi im thanh ton xc nh trong lng lai vi mt mc gi n nh (delivery price) vo ngy hm nay. Short position: bn chp thun bn hng ha vi mt khi lng xc nh, ti mt thi im thanh ton xc nh trong tng lai vi mt mc gi n nh vo ngy hm nay.
56
c im ca hp ng k hn
q
L tha thun gia ngi mua v ngi bn. Ch c ngi mua v ngi bn tham gia vo k kt. Thi im thc hin giao dch: ti mt ngy xc inh trong tng lai do ngi mua v ngi bn tha thun. Khi ngy thanh ton ti, ngi mua tr tin mua hng ha ti mc gi tha thun ban u, cn ngi bn chuyn giao hng vi s lng n nh ban u.
57
c im ca hp ng k hn
q
Gi c do hai bn t tha thun vi nhau da trn nhng c tnh c nhn. Gi hng trn th trng giao ngay vo thi im giao nhn hng c th thay i, tng ln hoc gim xung so vi mc gi k kt trong hp ng. Mt trong hai bn mua hoc bn s chu thit
hi Ri ro thanh ton s tng ln khi mt trong hai bn khng thc hin hp ng.
58
Hp ng tng lai l mt tha thun trong mt ngi mua v mt ngi bn chp thun thc hin mt giao dch hng ha vi mt khi lng xc nh ti mt thi im xc nh trong tng lai vi mt mc gi c n nh vo ngy hm nay. i tng ca hp ng tng lai: hng ha, ch s c phiu, li sut, tin t,.. Khc vi hp ng k hn, hp ng tng lai thng c giao dch trn cc s giao dch.
59
c im ca hp ng tng lai
q
Cc hp ng tng lai c nim yt v giao dch trn cc SGD. SGD cho php cc nh giao dch v danh c mua i bn li cc hp ng tng lai m khng phi xc nh r pha i tc trong mt hp ng c th. Chi tit ca hp ng c SGD chun ha v s lng hng ha trong mt hp ng, cch thc yt gi, cht lng hng ha, a im giao hng (i vi hp ng tng lai hng ha)
60
c im ca hp ng tng lai
q
Hp ng tng lai khng ch r ngy c th m hai bn phi thc hin hp ng m ch quy nh khong thi gian (thng thng l thng) thc hin hp ng, v bn bn (nm v th short position) c quyn quyt nh thi im c th trong thi gian thc hin hp ng ni trn. VD : cc hp ng tng lai v tin t c thng thc hin hp ng l thng 3, 5, 6, 9, 12.
61
c im ca hp ng tng lai
v q
Hai v th ca hp ng tng lai: Long position: bn chp thun mua hng ha vi mt khi lng xc nh, trong mt thi hn thanh ton c xc nh trong tng lai vi mt mc gi n nh (delivery price) vo ngy hm nay. Short position: bn chp thun bn hng ha vi mt khi lng xc nh, trong mt thi hn thanh ton c xc nh trong tng lai vi mt mc gi n nh vo ngy hm nay.
62
c im ca hp ng tng lai
v
Yu cu k qu v iu chnh tr gi ca mi bn trong hp ng hng ngy : Trong hp ng k hn, mt trong hai bn c kh nng s gp phi ri ro do pha bn kia khng thc hin hp ng do s bin ng ca gi giao ngay. ngn nga ri ro ny trong hp ng tng lai, cc SGD thng t ra yu cu v k qu (margin) i vi cc bn tham gia hp ng. Hng ngy cty mi gii tin hnh iu chnh s d ti khon k qu ca nt da trn s bin ng gi hp
63
Yu cu k qu v iu chnh tr gi
q
SGD tin hnh iu chnh s d TK k qu ca cc cng ty mi gii thng qua hot ng ca b phn thanh ton b tr trc thuc SGD (the exchange clearing house). SGD c th kim sot c ri ro thanh ton trong
hp ng tng lai.
64
c im ca hp ng tng lai
v q
Thot khi mt v th Trong hp ng k hn: cc bn tham gia phi c ngha v thc hin hp ng vo ngy thanh ton c xc nh. Trong hp ng tng lai: cc bn c th thanh l hp ng trc thi hn thanh ton bng cch thc hin mt hp ng mi vi v th hon ton ngc vi hp ng c nhm trit tiu v th c. VD: nh u t A mua 1 hp ng tng lai vng vo ngy 5 thng 3 vi thi hn thanh ton l thng 6. Ngy 20 thng 4, nh u t A c th thanh l hp ng ny bng cch bn 1 hp ng tng lai vng vi thi hn thanh ton l thng 6. S chnh lch gia gi ca hp ng tng lai trong 2 ngy 5/3 v 20/4 chnh l 65
Ri ro cao
66
Quyn chn mua (call option) : l mt hp ng cho php ngi nm gi n c quyn mua mt khi lng nht nh hng ha ti mt mc gi xc nh v trong mt thi hn nht nh. Quyn chn bn (put option) : l mt hp ng cho php ngi nm gi n c quyn bn mt khi lng nht nh hng ha ti mt mc gi xc nh trong mt khong thi gian nht nh.
67
Cp X ang c giao dch vi gi khong 50.000 . Nt A d on gi c phiu s tng k hp ng quyn chn mua cp X vi mc gi thc hin 50.000 / c phiu vo 2 thng sau. Ph quyn: 5000 / quyn.
68
X tng ln 80.000 /cp Thc hin quyn, tc l mua c phiu X vi gi 50.000 Thu li: 80.000 50.000 5.000 = 25.000 / c phiu
69
70
B d on gi X s gim K hp ng mua
quyn chn bn c phiu X vi gi thc hin l 50.000 /c phiu vo 2 thng sau. thc hin c quyn ny, nt B phi tr 5000 / c phiu cho ngi bn quyn
71
bng cch mua X trn th trng ri bn li cho ngi bn quyn vi gi 50.000 Thu li: 50.000 30.000 5000 = 15.000
X
tng ln 60.000 t b quyn chp nhn l li quyn trn th trng vi gi 10000 , thu li
5000
Bn
5000
72
c im ca quyn chn
q
Cc hng ha c th l c phiu, ch s c phiu, tri phiu, ch s tri phiu, thng phm, ng tin hay hp ng tng lai. Mt hp ng quyn chn bt k bao gm 5 iu khon c bn sau: Loi quyn (quyn chn bn hoc mua) Tn hng ha c s v khi lng c mua hoc bn theo quyn Ngy ht hn (expiration date hoc maturity) Gi thc hin (exercise price hoc strike price) Gi ca quyn hay cn gi l ph quyn l khon tin m ngi mua phi tr cho ngi bn c c quyn chn.
73
c im ca quyn chn
q
Ngi mua quyn (long position) c quyn thc hin hoc khng thc hin quyn, cn ngi bn (short position) phi c ngha v thc hin khi ngi mua yu cu. i li ngi mua phi tr cho ngi bn mt khon tin c xem l gi ca quyn chn. C 2 loi quyn chn : quyn chn M (American options) v quyn chn chu u (European options). Quyn chn M cho php ngi nm gi quyn c th thc hin quyn vo bt k thi im no cho n tn ngy ht hn v bao gm c ngy ht hn. Mt quyn chn chu u ch cho php ngi nm quyn thc hin quyn vo ngy ht hn.
74
VD1, nu X ln gi, t sut li nhun: 25.000/5000 = 500%. Nu khng s dng quyn, t sut li nhun: 30000/50000 = 60%
75
Phng nga ri ro: quyn chn bn c phiu gip nh u t ngn nga tn tht khi th trng i xung.
VD: nt B c 1000 cp X nhng khng mun bn v k vng th trng cn ln na trong 2 thng ti. Mua quyn chn bn .
76
Nu Xvn ln gi, anh ta khng thc hin quyn v vn gi c phiu X Nu Xxung gi anh ta thc hin quyn bn vi gi 50.000 / c phiu. Nh vy vi khon ph 5000 x 1000 = 5 triu b ra, anh B c th m bo chc chn rng c phiu X ca anh ta khng b bn di gi 50.000
77
Li nhun ca tng v th
C 4 v th:
Ngi Ngi Ngi Ngi
mua quyn chn mua bn quyn chn mua mua quyn chn bn bn quyn chn bn
78
Li nhun ca tng v th
X
ST c p
79
ST> X Thc hin quyn thu li (ST- X -c) ST <=X Khng thc hin quyn chp nhn l: -c
80
th li nhun
-c
X+c
ST
81
ST> X ngi mua thc hin quyn ngi bn call chu l : c + X -ST ST <=X ngi mua khng thc hin quyn li nhun ca ngi bn call : c
82
th li nhun
c X
X+c
ST
83
ST>= X Khng thc hin quyn bn chu l: - p ST <X Thc hin quyn bn thu li : (X-ST-p)
84
th li nhun
X -p X-p
ST
85
ST>= X Ngi mua khng thc hin quyn bn ngi bn thu li : p ST <X Ngi mua thc hin quyn bn ngi bn chu l: -(p+ST X)
86
th li nhun
X-p
ST
87
Bn v th ca quyn chn
V th Mua quyn chn mua Bn quyn chn mua Mua quyn chn bn Bn quyn chn bn Khng thc hin quyn Khng thc hin quyn Thc hin quyn ST > X Thc hin quyn ST = X Khng thc hin quyn ST < X Khng thc hin quyn
88
Li nhun ca bn v th
V th Mua quyn chn mua Bn quyn chn mua Mua quyn chn bn Bn quyn chn bn +p +p p + ST - X -p -p X - ST - p +c + X - ST +c +c ST > X ST X c ST = X -c ST < X -c
89
u c gi ln: Mua quyn chn mua Bn quyn chn bn u c gi xung: Mua quyn chn bn Bn quyn chn mua
90
L li ca 4 v th ty theo gi c phiu c s
V th Mua quy n ch n mua Bn quy n ch n mua Mua quy n ch n bn Bn quy n ch n bn L l n nh t i m ha v n Li l n nh t
c V hn -p -( X - p)
ST = X + c ST = X + c ST = X - p ST = X - p
V hn +c X -p p
91
Gi hin ti ca c phiu (the current stock price) Gi thc hin (the strike price) Thi hn cn li ca quyn chn (the time to expiration) Mc bin ng ca gi c phiu (the volatility of the stock price) Li sut phi ri ro (risk-free rate) C tc (dividends) k vng c chia trong khon thi gian cn li ca quyn chn
92
q q
Stock price Strike price Time to expiration Volatility Risk-free rate Dividends
+ ? + + -
+ ? + +
+ + + + -
+ + + +
93
6. Hp ng hon i (Swaps)
Khi nim:
q
Swaps l mt hp ng gia hai cng ty, cam kt hon i cho nhau mt dng tin trong tng lai. Hp ng s quy nh ngy m hai bn thc hin vic hon i dng tin v cch thc tnh dng tin. Thng thng dng tin c tnh trn c s gi tr tng lai ca mt hoc mt s bin s
94
Trong hp ng hon i li sut gin n gia cng ty A v cng ty B, cng ty B chp thun tr cho cng ty A dng tin tng ng vi mc li sut c nh (fixed rate) tnh trn mt s vn danh ngha trong mt s nm, ngc li cng ty A chp thun tr cng ty B dng tin tng ng vi mc li sut th ni (floating rate) tnh trn cng mt s vn danh ngha trong cng mt s nm. Li sut th ni hay c p dng y l li sut LIBOR (London Interbank Offer rate) (li sut lin ngn
95
VD v hp ng hon i li sut
q
VD: hp ng hon i li sut gin n thi hn 3 nm gia cng ty A v cng ty B c k ngy 1/3/2003, trong cng ty B chp thun tr cho cng ty A li sut 5% nm tnh trn s vn danh ngha 100 triu USD v ngc li cng ty A chp thun tr cng ty B mc li sut LIBOR 6 thng tnh trn cng mt s vn danh ngha. Hai bn tin hnh hon i li sut nh k 6 thng 1 ln.
96
VD v hp ng hon i li sut
S hon i gia hai cng ty
5%
A
LIBO R
97
S dng hp ng hon i li sut l cng c gip cng ty chuyn i mt khon n vi li sut th ni thnh khon n vi li sut c nh hoc ngc li. Hp ng hon i li sut l cng c gip cng ty chuyn i ti sn u t t ti sn vi li sut c nh thnh ti sn vi li sut th ni hoc ngc li. Hp ng hon i li sut gip cc bn c th tn dng li th so snh ca nhau.
98
V d 1
q
Cng ty B vay mt khon tn dng tr gi 100 triu USD vi li sut LIBOR +0,8% nm. Nu cng ty B s dng hp ng hon i li sut ni trn, dng tin ca cng ty B s nh sau: Tr li sut LIBOR +0,8% nm cho ngi cho vay Nhn li sut LIBOR t hp ng hon i li sut Tr li sut 5% t hp ng hon i li sut
V d 1
q
Cng ty A vay mt khon tn dng tr gi 100 triu USD vi li sut c nh 5,2% nm. Bng cch tham gia hp ng hon i li sut ni trn, dng tin ca cng ty A nh sau: Tr 5,2% nm cho ngi cho vay Tr li sut LIBOR t hp ng hon i li sut Nhn 5% nm t hp ng hon i li sut 5%
Vy cng ty A chuyn c khon n vi li sut c nh thnh li sut th ni tng ng li sut LIBOR 6 thng +20 im chun
100
V d 2
2 cty A v B cng mun vay mt khon tr gi 10 triu USD trong khong thi gian 5 nm. Ngn hng cho mi cty mc li sut :
101
V d 2
q
Cty A mun tr li sut th ni, cty B mun tr li sut c nh Cty A vay li sut c nh, cty B vay li sut th ni Hp ng hon i li sut: cng ty A chp thun tr cng ty B li sut LIBOR 6 thng, ngc li cng ty B chp thun tr cng ty A li sut c nh 9,95% nm cho khon vn danh ngha 10 triu.
q q
102
V d 2
q
Dng tin ca cty A: Tr li sut 10% nm cho ngn hng Nhn li sut 9,95 % nm t cng ty B Tr li sut LIBOR cho cng ty B
Cng ty A phi tr li sut LIBOR +0,05% cho khon vay 10 triu USD, mc li sut th ni ny thp hn 0,25% so vi mc m ngn hng a ra
103
V d 2
q
Dng tin ca cty B: Tr li sut LIBOR +1% cho ngn hng Nhn li sut LIBOR t cng ty A Tr li sut 9,95% cho cng ty B
Cng ty B tr li sut 10,95% cho ton b khon vn vay 10 triu USD, mc li sut ny thp hn so vi mc m ngn hng a ra l 0,25%.
104
L hp ng hon i vn gc v tin li tnh bng ng tin ny sang vn gc v tin li tnh bng ng tin khc gia hai bn. Thng thng vn gc c hon i lc bt u v lc kt thc hp ng.
105
V d v hp ng hon i ngoi hi
q
Xem xt hp ng hon i ngoi hi 5 nm gia cty A v cty B, hp ng c gi tr t ngy 1/2/2001. Cty A ng tr li sut c nh 11% tnh bng tin bng Anh v nhn li sut c nh 8%nm tnh bng tin USD. Li sut c tr mi nm 1 ln, v vn gc tng ng l 15 triu USD v 10 triu bng. Thi im bt u hp ng, hai bn hon i vn gc cho nhau, c th l A chuyn cho B 15 triu USD, v B chuyn cho A 10 triu bng Anh. Vo thi im nh mi nm, hai bn tin hnh hon i li sut cho nhau theo chiu mi tn di v khi hp ng kt thc hai bn hon tr vn gc cho nhau.
106
V d v hp ng hon i ngoi hi
S dng tin
USD 8% A Bng 11% B
107
Cu hi n tp chng 2
(1) C phiu v cc c im ca c phiu? (2) Phn bit c phiu u i v c phiu thng? (3) Tri phiu v cc c im ca tri phiu? (4) Tri phiu chnh ph v tri phiu cng ty? (5) Tri phiu no c xem l li sut chun lm cn c n nh cc cng c n khc c cng k hn? (6) Th no l tri phiu c iu khon thu hi? (7) Th no l tri phiu chuyn i?
108
Cu hi n tp chng 2
(8) Phn bit cc loi tri phiu (c phn loi cn c vo phng thc tr li) (9) Quyn mua c phiu (10) Chng quyn (11) Hp ng k hn (12) Hp ng tng lai (13) Quyn chn (khi nim, li nhun ca tng v th, chc nng kinh t,) (14) Hp ng hon i
109