Lch s chin tranh Triu Tin

Triu Tin ang k nim ngy kt thc ca cuc chin trn bn o. Hip nh nh chin c k cch y trn 59 nm, nhng hai min cn chia ct v v mt k thut vn trong tnh trng chin tranh.

Nm 1950, khi cng ng quc t n lc ti thit sau Th chin II, mt cuc xung t mi n ra vng ng Bc . y l mt bin c him hoi khi Chin tranh Lnh bin thnh nng, t M v ng minh th i nghch vi Lin X, CHDCND Triu Tin v Trung Quc. Cuc chin Triu Tin c nh du bng nhng bc ngot bt ng ca lch s v s thng vong khng l. t nht hai triu dn thng v 1,5 triu lnh Triu Tin thit mng. Trong khi , s lnh M cht trong trn chin l 30.000, cn qun i Hn Quc mt 400.000 ngi, theo cc s liu cn gy tranh ci. Trong phn ln thi gian chin tranh din ra, hai bn tng tm cch m phn ha bnh vi ln. Khi tha thun ngng bn c k vo ngy 27/7/1953, khng ai c th tng tng c rng gn 60 nm sau , bn o Triu Tin, v danh ngha, vn trong tnh trng chin tranh. Hai min khng t c hip c ha bnh v khu vc bin gii vn dy c mn, pho v hng trm binh s.

V tuyn 38 l ranh gii gia Triu Tin (mu ) v Hn Quc (mu xanh) sau Th chin II. ha:sakuramochi-jp.blogspot.com.

Cuc chin Triu Tin khi ngun t lch s phc tp trn bn o v rng hn na l trong khu vc. Trung Quc, Nht v Lin X u mun c nh hng ni ny. Sau cuc chin 1904-05, Nht Bn ginh th p o v chnh thc h bn o Triu Tin t nm 1910 cho n khi Th chin II kt thc. Ch 7 ngy trc khi Nht Bn u hng v iu kin nm 1945, Lin X a qun vo bn o Triu Tin. Sau , Lin X v M ng chia bn o ny thnh hai phn, vi ng phn cch l v tuyn 38. Lin X tip qun min bc cn M qun l min nam. Moscow hu thun ch cng sn di s lnh o ca Ch tch Kim Nht Thnh min bc. Washington t chc bu c min nam v ng Syungman Rhee c c tng thng. Qun i M v Lin X rt khi bn o Triu Tin trc nm 1949.

Qun i Triu Tin c Lin X hun luyn v trang b tt. H c 135.000 binh s, xe tng v pho. Ngc li, lc lng Hn Quc ch c 98.000 v ch mang tnh dn s. Chnh quyn c hai min u mun thng nht bn o di mt ch . Rng sng ngy 25/6/1950, khi mt na binh s Hn Quc ngh cui tun, qun i Triu Tin bt ng trn sang bn kia v tuyn 38. M vi vng huy ng binh s ca h cc cn c ti Nht Bn. Tuy nhin, lc lng M v Hn Quc gp kh khn trong cc cuc giao tranh ban u vi qun Triu Tin. Cui cng, h lui v c th thnh ph cng Busan, pha ng nam bn o, trong khi M ku gi Hi ng Bo an Lin Hp Quc gip . Hi ng Bo an (HBA) lp tc thng qua mt ngh quyt ku gi tt c cc thnh vin gip Hn Quc chng Triu Tin. Quyt nh t c s ng thun v i biu ca Lin X, chc chn s ph quyt, vng mt trong phin hp. i din ca Lin X khi ty chay tt c phin hp ca HBA cho ti khi Trung Quc c gia nhp LHQ.

Cc khu pho ca M khai ha vo ngy 29/7/1950. nh: AP.

14 quc gia, bao gm Australia, B, Canada, Colombia, Php, Hy Lp, H Lan, New Zealand, Philippines, Nam Phi, Thi Lan, Th Nh K v Anh cam kt a qun ti bn o ng Bc . Binh s ca M, Anh, Canada v Australia chim a s trong 260.000 qun nhn tham chin. Trong khi ch vin binh, lc lng t i Hn Quc c gng gi Busan. ng tip t ca Triu Tin cng b ko cng mt cch nguy him do qun ca h tin qu nhanh. pha nam bn o, trc tnh th nguy ngp, ch huy ca qun on s 8 ca M, tng Walton Walker, ln ting ng vin tinh thn binh s. ng c bi pht biu ni ting "ng ln hoc l cht" ku gi binh lnh khng rt lui na. Kt qu l binh s Hn Quc cng 4 s on M cm c c khong 6 tun. Tuy nhin, y cng l chin dch m qun M hng chu tn tht ln nht v ngi trong sut chin tranh lin Triu. H mua thi gian bng mu. Video: Lnh M, Hn c th Busan

Trong khi qun i Triu Tin bao vy Busan, ch huy lc lng Lin Hp Quc - tng Douglas MacArthur toan tnh o ngc tnh th chin tranh. Ngy 15/9/1950, ng pht ng mt chin dch mo him nhm vo thnh ph cng Inchon pha ty. Mc ch l ct t ng hu cn v lin lc ca Triu Tin, khin h b mc kt gia Inchon v Busan.

K hoch ny c cho l mo him v binh s s phi vt qua nhng t thy triu kh lng ngoi khi v p ngn nc cao ti 4 m, sau s phi i mt vi pho i kin c Inchon - ni m Triu Tin chim. Tuy nhin, on qun ca MacArthur nh bi nhng t khng c v khng gp n phn cng no. Cng lc , qun on s 8 ca M lm ch Busan. Binh s Triu Tin bt u lui qun. n ngy 25/9, lc lng ng minh ginh li Seoul. Qun Lin Hp Quc b ln Inchon Chin dch chim li Seoul

Mt n v pho ca Triu Tin trong mt trn nh. nh: korea-np.co.jp.

ng minh ng l dng li v tuyn 38. Tuy nhin, Tng thng M Harry Truman mun thng nht bn o lp mt chnh ph ng h phng Ty. Tng MacArthur lin ra lnh binh s ui theo qun Triu Tin qua bin gii. Th nhng, v lo ngi chin tranh m rng nn Truman yu cu MacArthur khng xm phm Trung Quc. Bc Kinh cng cnh bo h s tham chin nu qun ng minh trn sang Triu Tin. Hm 15/10, ti o Wake Island Thi Bnh Dng, tng MacArthur v Tng thng Truman cng bn bc tng lai chin tranh. MacArthur tin qun ng minh s thnh cng sm trong chin dch Triu Tin v ng khng e ngi vic Trung Quc can thip. Ch 10 ngy sau, qun i Trung Quc tin hnh mt t tn cng u tin nhm vo ng minh. Sau tng MacArthur ra lnh tin hnh chin dch dt khot vo ngy 24/11, a binh s ti tn sng Yalu, ni nh du bin gii gia Triu Tin v ng bc Trung Quc. ng hy vng rng chin dch ny s gip kt thc chin tranh v cho php binh s v nh trc Ging sinh. Tuy nhin, tnh th nhanh chng o ngc vo hm sau, khi khong 180.000 "ch nguyn qun" Trung Quc phn cng. Qu chong vng, MacArthur tht ln: Chng ta ang i mt vi mt cuc chin hon ton mi. ng mui mt ra lnh rt qun trong iu kin thi tit di 0 , a binh s v sau v tuyn 38 trc thi im cui nm.

Cc binh s thuc tiu on 3, trung on hong gia Australia tham gia mt trn nh trong chin tranh Triu Tin. nh: korean-war.commemoration.gov.au

Khi binh s Trung Quc tin hnh mt chin dch mi, lc lng ng minh buc phi rt lui ti pha nam Seoul vo thng 1/1951. Ti y, nh v th sn nh, binh s Lin Hp Quc phng v tt hn. Sau vi thng chin u, khu vc v tuyn 38 bnh n tr li. Lc ny Tng thng Truman tuyn b Lin Hp Quc sn sng k hip c nh chin. Tuy nhin, tng MacArthur khng mun nhng b. ng cng khai quan im m rng chin tranh vi Trung Quc v qua mt tng thng, trnh kin ln quc hi. Truman sa thi tng MacArthur v bt tun vo thng 4/1951. MacArthur c thay th bi tng Matthew Ridway. ng ny tng thay v tr ch huy qun on s 8 ca M Hn Quc - tng Walton Walker - sau khi ng cht v tai nn xe hi.

Ch nguyn qun Trung Quc u hng lnh M ti tnh Gangwon, Hn Quc vo nm 1951.

nh:Korea Times.

Cc cuc m phn v ngng bn bt u vo ngy 10/7/1951. Tuy nhin, tin trnh ny lin tc ri vo th b tc v nhng vn nh trao i t nhn hay v tr ca ranh gii tm thi. Cui cng hai bn cng k tha c nh chin, song hon ton do nhng tc ng t bn ngoi. Thng 1/1953, Dwight Eisenhower, ngi vn cng kch cuc chin, k nhim Truman lm tng thng M. Eisenhower tuyn b ng sn sng dng v kh ht nhn chm dt xung t bn o ny. Thng 3/1953, nh lnh o Joseph Stalin ca Lin X qua i. Ngy 27/7/1953, mt tha thun ngng bn c k v ng ranh gii tm thi c xc nh l bin gii mi gia hai nc. Lc , tha thun nh chin ch c xem l tm thi cho ti khi "ha bnh c thit lp li". Vic cha bao gi xy ra. Hi ngh Geneva nm 1954 khng gii quyt c vn ny. T ti nay, bin gii Triu Tin vn l mt im nng.