Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

Lun Vn
TI: Phn

tch mi quan h chi

phi - khi lng - li nhun

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

Mc lc
LI NI U...................................................................................................................3
PHN I PHN TCH MI QUAN H CHI PH- KHI LNG- LI NHUN........5
1.1. Mt s khi nim c bn s dng trong phn tch mi quan h chi ph - khi
lng - li nhun (CVP)................................................................................................5
1.1.1 S d m ph.......................................................................................................5
1.1.2 T l s d m ph..............................................................................................6
1.2.3. Kt cu chi ph.....................................................................................................7
1.1.4. n by kinh doanh.............................................................................................7
1.2:ng dng mi quan h C.V.P ra quyt nh kinh
doanh..............................8
1.3. im ha vn vi quyt nh qun l........................................................................9
PHN II: BI TP V D V MI QUAN H GIA CHI PH KHI LNG
LI NHUN
...........................................................................................................11
BI:.......................................................................................................................11
KT LUN.....................................................................................................................15

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

LI NI U
Trong xu th ton cu ha, nn kinh t cc nc ngy cng pht trin mnh m.
Nhu cu thng tin cho qun l ngy cng tr nn quan trng v i hi phi tha mn
mc cao c v cht lng v s lng.
K ton vi chc nng thng tin v kim tra cc hot ng kinh t, ti chnh
trong cc n v kinh t, t chc v c quan phi tng bc hon thin, pht trin nhm
tha mn nhu cu thng tin kinh t ti chnh phc v cho vic i hnh, qun l cc
hot ng kinh t ti chnh ca cc nh qun l v i tng khc trong, ngoi n v.
Cn c vo mc ch thu nhn, x l v cung cp thng tin cho 2 loi i tng
trong v ngoi n v, k ton c chia lm 2 h thng l k ton ti chnh v k ton
qun tr. K ton ti chnh phc v cho vic lp bo ti chnh pht hnh ra bn ngoi
n v. K ton qun tr phc v cho cng tc qun l, iu hnh hot ng kinh t ti
chnh trong ni b n v.
Vit Nam, k ton qun tr mi ch xut hin trong nhng nm gn y nhng
minh chng c vai tr khng th thiu trong cng tc iu hnh, qun l ni b
n v, nht l trong cc doanh nghip .
Ngy nay k ton qun tr l mt ni dung quan trng v cn thit cho cc nh
qun tr doanh nghip. Trong phn tch mi quan h gia chi ph khi lng li
nhun t ra l mt cng c hu ch h tr cho nh qun tr khi trn lc thng tin ph
hp trong qu trnh ra quyt nh .
Phn tch CVP l xem xt mi quan h gia cc nhn t gi bn, bin ph,nh
ph trong mi quan h vi mc li nhun mong mun.
Mi doanh nghip hot ng v mc ch li nhun u hng n mc tiu ti
a ha li nhun, trong quan h chi ph khi lng li nhun (CVP ) vi cc bin
s c quan h hu c vi nhau lun l ni trn tr ca cc nh qun l trong qu trnh
iu hnh doanh nghip. Khi lng sn xut v tiu th l yu t u tin to nn s
thay i ca chi ph v gy nn hiu ng thay i ca li nhun. Nhn thc r iu
ny, c s hng dn ca thy c cng vi s tm hiu, nghin cu ca cc bn trong
nhm chng em chn ti : Phn tch mi quan h chi ph khi lng li
nhun nghin cu .
ti gm hai phn :

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

Phn 1 : Phn tch mi quan h chi ph khi lng li nhun.

Phn 2 : Bi tp v d v mi quan h chi ph khi lng li nhun.
Do thi gian nghin cu c hn v kinh nghim cha c nn khng trnh khi
nhng sai st. Knh mong c s gp ca thy c v cc bn.

Chng em xin chn thnh cm n !

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

PHN I PHN TCH MI QUAN H CHI PHKHI LNG- LI NHUN

1.1. Mt s khi nim c bn s dng trong phn tch mi quan h chi
ph - khi lng - li nhun (CVP)
1.1.1 S d m ph.
S d m ph l ch tiu phn nh phn chnh lch gia tng doanh thu bn
hng v tng bin ph hot ng.
Cng thc xc nh:
S d m ph = Tng doanh thu - Tng bin ph.
Gi:

(a)

g : n gi bn.
b : Bin ph n v
x : Sn lng tiu th
A : Tng nh ph
LB : Tng s d m ph
P : Li nhun

Th cng thc (a) c vit:

LB =g.x b.x = (g b).x

(b)

S d m ph n v (LB n v) c xc nh:
T phng trnh : LB .v=

( g b).x
=gb
x

Doanh thu Chi ph = Li nhun

Ta c
Doanh thu - Bin ph - nh ph = Li nhun
S d m ph nh ph = Li nhun
Hay :

(g b).x A = P

Do c th lp bo co kt qu kinh doanh ca doanh nghip theo dng s d

m ph nh sau:

Bng 1.1 Bo co kt qu kinh doanh dng s d m ph

Ch tiu

Sinh vin thc hin: Nhm 03

Tng s

-Lp K7HK2A

Tnh cho n v
5

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

Doanh thu

g.x

(sn phm)
g

Bin ph

b.x

S d m ph

(g b) . x

gb

nh ph

Li thun

(g b) . x - A

S d m ph l ch tiu quan trng phn nh phn doanh thu cn li b

p nh ph hot ng v tnh hnh li nhun ca doanh nghip. Khi s d m ph
bng nh ph th li nhunn ca doanh nghip bng khng - hot ng kinh doanh ca
doanh nghip t im ho vn. S d m ph l c s doanh nghip xc nh mc
sn lng cn thc hin t ho vn.

1.1.2 T l s d m ph.
T l s d m ph l ch tiu phn nh mi quan h t l gia tng s d m
ph vi doanh thu, hoc gia s d m ph n v vi n gi bn.
Cng thc xc nh:
T l SDP = (Tng s d am phi/Tng doanh thu)x 100 (c)
Gi LB% l t l s d m ph.
Trng hp doanh nghip san xut kinh doanh mt loai san phm thi cng thc
(c) c vit:
LB(%) =

( g b) x
g b
X 100 =
X 100
gx
g

Trng hp doanh nghip sn xut kinh doanh nhiu loi sn phm, hoc c
nhiu b phn kinh doanh th t l s d m ph bnh qun (k hiu

) c xc

nh:
T l SDPbq =

Tng SDP cua cac loai san phm (b phn kinh

doanh)/Tng DT ca cc loi sn phm(b phn kinh doanh)

Hay:
n

( gi bi).xi
i =1

gi.xi

(d)

i =1

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

Trong : i l loi sn phm (b phn KD)

n l s loi sn phm (b phn KD)

1.2.3. Kt cu chi ph.

Kt cu chi ph l ch tiu phn nh mi quan h t l gia nh ph v bin ph
trong tng chi ph ca doanh nghip
Kt cu chi ph c nh hng ln n li nhun ca doanh nghip. Vi mt s
vn kinh doanh nht nh, nh qun tr c th cn c vo c im SXKD, k hoch
pht trin di hn ca doanh nghip ch ng xy dng, iu chnh kt cu chi ph
( chuyn i gia cc bin ph vi nh ph nh: u t hin i ho nh xng, thit
b, cng ngh.....) sao cho c li nht cho doanh nghip. Khi cn ra quyt nh chuyn
i chi ph th la chn kt cu nh th no l tt nht cho doanh nghip? Khng c mt
khun mu chung no v cng khng c cu tr li chnh xc cho cu hi trn. Mi
doanh nghip s xc lp mt kt cu chi ph ring ph hp vi c im SXKD, mc
tiu kinh doanh, k hoch pht trin di hn ca doanh nghip v thi ca nh qun
tr doanh nghip i vi ri ro....

1.1.4. n by kinh doanh.

n by kinh doanh l ch tiu phn nh mi quan h t l gia tc thay i
ca li nhun vi tc thay i ca donh thu (hoc sn lng tiu th).
ln n by kinh doanh (k hiu : ) c xc nh theo cng thc sau:
n by kinh doanh = Tc thay i li nhun/Tc thay i ca doanh
thu(sn lng) tiu th
Vi sn lng tiu th x0 th doanh thu l g.x0 v li nhun P0 = (g b).x0 A
Vi sn lng tiu th x1 th doanh thu l g.x1 v li nhun P1 = (g b).x1 A
Ta c:
Tc bin ng ca li nhun =

p1 p 0
( g b).( x1 x0)
=
p0
( g b) x 0 A

Tc bin ng ca doanh thu =

g .x1 gx0
( x1 x0)
=
= Tc bin ng
g .x 0
x0

ca sn lng
Khi :

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

Trng:i Hc Thng Mi

( g b)( x1 x0)
( g b) x 0 A
( x1 x0)
x0

Khoa: K Ton

( g b)( x1 x0)
x0
X
( g b) x 0 A
x1 x0

( g b) x 0
( g b) x 0 A

Hay:
ln n by kinh doanh = Tng s d m ph/(Tng SDP nh ph) =
Tng s d m ph/ Li nhun thun (*)
T cng thc (*) c th rt ra kt lun sau:
ln n by kinh doanh c o lng mc kinh doanh cho sn.
ln n by kinh doanh gip cho nh qun tr nhn bit c khi doanh rhu
(hoc sn lng) thay i 1% th li nhun thay i nh th no. Do vy, khi doanh
nghip d kin mc bin ng ca doanh thu (hoc sn lng)s d kin c mc
bin ng ca li nhun v ngc li.
ln n by kinh doanh l ch tiu nh gi mc s dng nh ph trong t
chc doanh nghip. ln n by kinh doanh ln nhng doanh nghip c t l nh
ph cao hn bin ph v ln n by kinh doanh nh nhng doanh nghip c kt
cu chi ph tri ngc. iu ny c ngha, nhng doanh nghip c ln n by kinh
doanh ln th t trng u t vo nh ph ln v do vy, li nhun s rt nhy cm vi
s bin ngca doanh thu (hoc sn lng), vi bt k s bin ng nh noca doanh
thu (hoc sn lng) cng gy ra bin ng ln v li nhun.

1.2:ng dng mi quan h C.V.P ra quyt nh kinh

doanh.

Trong qu trnh hot ng sn xut kinh doanh, nh qun tr doang nghip

thng phi phn tch, nh gi s nh hng ca cc bin ng v bin ph, nh ph,
n gi bn, khi lng sn phm bn ra, kt cu chi phlin quan n li nhun ca
doanh nghip. Trong trng hp c nhiu phng an kinh doanh buc nh qun tr
doanh nghip phi quyt nh la chn phng n no ti u nht cho doanh nghip.
Nhm gip cho vic nghin cu mt s ng dng trong phn tch mi quan h chi phkhi lng- li nhun ra quyt nh kinh doanh, chng ta s phn tch cc tnh hung
sau:

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

*Tnh hung 1 : Thay i nh ph v doanh thu.

*Tnh hung 2 : Thay i bin ph v doanh thu.
* Tnh hung 3 : Thay i nh ph, n gi bn v doanh thu.
* Tnh hung 4 : Thay i nh ph, bin ph v doanh thu.
* Tnh hung 5 : Thay i nh ph, bin ph, sn lng bn ra v n gi bn.
Quyt nh gi bn ngn hn trong iu kin c bit.
Trong qu trnh hot ng kinh doanh, ngoi th trng tiu th hin ti cc
doanh nghip cn c th c nhng n t hng mi. Nhng n t hng mi ny
thng ko theo mt s yu cu nh: mc gi bn phi thp hn mc gi bn hin ti
ca doanh nghip, tng hoa hng bn hng, phi vn chuyn hng ha n a im
khch hng yu cu i n quyt nh nn thc hin n hng t hng mi nay
khng buc nh qun tr doanh nghip phi tnh ton xc nh gi bn mi sao cho gi
bn mi ny khng ch b p c cc khon chi ph hin ti m cn thu c li
nhun mong mun. a ra gi bn ngn hn ca doanh nghip trong iu kin c
bit chung ta xt 2 Trng hp sau:
*Trng hp 1: Doanh thu hin ti vt qua im ha vn (doanh thu b
p c nh ph hot ng
Trong trng hp ny, n gi bn mi cn b p c cc yu t sau:
- Bin ph 1 n v sn phm
- nh ph mi tnh cho 1 n v sn phm
- Li nhun mong mun tnh trn 1 n v sn phm
*Trng hp 2: Doanh thu hin ti cha ha vn (nh ph hot ng cha b
p ht)
Trong trng hp ny, n gi bn phi b p c cc yu t sau:
-

Bin ph 1 n v sn phm

- nh ph c cn li tnh cho 1 n v sn phm

-

nh ph mi tnh cho 1 n v sn phm

Li nhun mong mun tnh cho 1 n v sn phm

1.3. im ha vn vi quyt nh qun l

im ha vn l im m ti tng doanh thu bng tng chi ph

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

T phng trnh c bn th hin mi quan h chi ph- khi lng- li nhun:

Doanh thu = Bin ph + nh ph + li nhun
Ta c : doanh thu bin ph nh ph = li nhun
Hay : s d m ph nh ph = li nhun
Theo khi nim trn, doanh thu va b p chi ph, ngha l li nhun bng
khng. Hay l ti im ha vn s d m ph bng nh ph
Nghin cu im ha vn gip nh qun tr xem xt qu trnh qun tr kinh
doanh mt cch ch ng v tch cc, xc nh r rng vo lc no trong qu trnh kinh
doanh hay mc sn xut v tiu th bao nhiu th t im ha vn, t c bin
php ch do kp thi hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip t hiu qu
cao
im ha vn c th xem xt di cc gc khc nhau, c th l sn lng bn
ra, doanh thu tiu th hoc khong thi gian cn thit doanh nghip c doanh thu va
b p tng chi ph. Mi ch tiu c mt u th khc nhau i vi nh qun tr. Tuy
nhin chng u l cc ch tiu rng buc nhau v c th tnh ton xc nh qua li t
ch tiu ny ti ch tiu khc.

1.4. Nhng hn ch khi phn tch mi quan h C V P.

-Vic phn tch mi quan h C-V-P c s dng rt rng ri trong doanh nghip
bi tnh cht n gin v em li hiu qu cao. Tuy nhin, kt qu ca vic phn tch
mi quan h ny b hn ch bi mt s gi thit sau m trong thc t kh c th t
c:
-Tng chi ph phi c phn chia chnh xc thnh nh ph v bin ph.
-Chi ph v thu nhp phi lun tuyn tnh.
-C nh cc yu t tc ng n qu trnh sn xut, kinh doanh ca doanh
nghip nh: kh nng sn xut, nng sut lao ng, tnh trng k thut ca my mc
thit b sn xut v dy truyn cng ngh.....
-Ch s gi c khng thay i.
-Trong trng hp sn xut, kinh doanh nhiu loi sn phm c cu sn xut v
tiu th c c nh trong qu trnh phn tch.
-Sn phm sn xut ra hoc mua vo phi c tiu th ht trong k.

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

10

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

-Mc d c nhng hn ch nht nh song l thuyt v mi quan h chi ph - khi

lng - li nhun ni chung, im ho vn ni ring vn c nhng ngha to ln trong
nghin cu l lun v ng dng thc tin. Vic nghin cu mi quan h C-V-P l phn
khng th thiu trong tc nghip ca nh qun l nhng cng cn phi thn trng khi
s dng kt qu phn tch mi quan h ny.

PHN II: BI TP V D V MI QUAN H

GIA CHI PH KHI LNG LI
NHUN
BI:
Doanh nghip ang sn xut v tiu th 2 loi mt hng X v Y vi doanh thu
tiu th ln lt l 350.000.000 v 630.000.000 .

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

11

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

Gi bn v chi ph kh bin nh sau: 1000

Gi bn n v
Chi ph kh bin n v
S d m ph n v
T l s d m ph %
nh ph hot ng :312.500.000

50
30
20
40

140
35
105
75

1. Xc nh doanh thu ho vn chung v doanh thu ho vn ring ca tng sn

phm .T xc nh sn lng ho vn ca tng mt hng tng ng vi doanh thu
ho vn xc nh.
2.

Nu cng ty tip tc bn thm 1.000sp na vo mi thng ,nhng c cu

khi lng l 50/50 cho mi loi sn phm tiu th th li thun s tng ln hay gim i?
Gii thch?
3. Tng t nh cu 2, khi doanh thu,sn lng ho vn s tng ln hay
gim i?Gii thch.
4. Gi s doanh nghip quyt nh a ra th trng trong thng ti mt sn
phm mi (Z) sau thi gian nghin cu tin kh thi. Do c thm sn phm ny nn chi
ph qung co trong nh ph tng thm 7.500.000. Doanh nghip s phi nh gi cho
sn phm Z mc gi ti thiu l bao nhiu li thun ca DN vn nh c. (Bit rng
kt qu thm d th trng cho bit mc tiu th ca Z (2.500sp) kh khim tn so vi 2
sn phm truyn thng X<Y.Mt khc l SP c tnh trung gian gia hai SP X-bnh dn
v Y-cao cp, nn d kin khi tiu th thm Z s lm cho SDP bnh qun c th h
xung mc 50%).
Nu tiu th Z th gi bn , bin ph n v v sn lng ca X, Y thay i
nh sau: (1.000 )
Gi bn n v
Chi ph kh bin n v
S d m ph n v
S n l ng

60
40
20
8.000

130
50
80
3.500

2.2 BI LM (VT 1000)

1.
Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

12

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

T l s d m ph bnh qun:
20* 7.000 + 105 * 4.500
LB% =

* 100 = 62,5%
50 * 7.000 + 140 * 4.500

Doanh thu ho vn chung:

312.500
Yo =

= 500.000
0,625

Doanh thu ho vn ring:

350.000
- Sn phm X: Yo = 500.000 *

= 178.571,43
980.000

- Sn phm Y: Yo = 500.000 17.8571,43 = 321.428,57

Sn lng ho vn ring:
17.8571,43
Sn phm X: Xo =

3.571 (sp)

50
321.428,57
Sn phm Y : Xo =

2.296 (sp)

140

2.
Nu cng ty bn thm 1.000sp th tng sn phm tiu th ca cng ty l:
= 7.000 + 4.500 + 1.000 = 12.500 (sp)
Do c cu tiu th l 50/50 nn s sp tiu th ca X v Y l (12.500:2= 6.250 sp)
Vy sn lng tiu th ca X b gim 750sp nn s d m ph b gim 1 lng:
750 * 20 = 15.000

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

13

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

Sn lng tiu th ca Y tng 1.750sp nn s d m ph tng 1 lng:

1.750 * 105 = 183.750
Tng s d m ph ca cng ty tng 1 lng l: 183.750 - 15.000 = 168.750
(y cng chnh l phn tng ca li nhun v nh ph khng i)

3.
(0,5 * 20 + 0,5*105)
T l s d m ph bnh qun =

* 100 = 65%
(0,5 * 50 + 0,5 *140)

Doanh thu ho vn chung:

312.500
Yo =

= 480.769,23
0,65

Doanh thu ho vn chung b gim i l : 500.000 - 480.769,23= 19.230,77

Doanh thu ho vn ring:
6.250.50
-Sn phm X: Yo = 480.769 *

=126.518,218
6.250*50+6.250*140

.
-Sn phm Y : Yo = 480.769,23 - 126.518,218

= 354.251,012

Doanh thu ho vn ca X b gim : 178.571 - 126.518,218

Doanh thu ho vn ca Y tng

: 354.251,012 - 321.429

= 52.052,782
= 32.822,012

Sn lng ho vn ring:
126.518,218
Sn phm X: Xo =

= 2.530(sp)
50

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

14

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

354.251,012
Sn phm y: Xo=

= 2.530 (sp)
140

Sn lng ho vn ca X gim :

3.571 - 2.530 = 1.041(sp)

Sn lng ho vn ca Y tng:

2.530 - 2.296 = 234 (sp)

4.
Li nhun ca 2 sn phm X v Y khi b thay i l:
LN= (60 * 8.000 + 130 * 3.500) - (40 * 8.000 + 50 * 3.500)- 312.500 = 127.500
Nh vy li nhun b gim :

300.000 127.500 = 172.500

Khi tiu th sn phm Z m cng ty mong t c li nhun nh c th li

nhun phi t c khi tiu th Z l 174.500
_

n gi bn ca Z c xc nh nh sau:

+ Bin ph :48(n)
+ nh ph tnh cho 1 sn phm:

7.500

: 2.500

=3

+ Li nhun mong mun t 1 sn phm :

172.500 : 2.500

= 69

->

Gi bn ca sn phm Z:

120

KT LUN
Tm li, nu ni k ton qun tr l mt phn khng th thiu trong doanh nghip
th phn tch mi quan h chi ph - khi lng - li nhun c ngha tng t vi cc
nh qun tr. Trong iu kin nn kinh t m ca, hi nhp vi nn kinh t khu vc v
th gii, mi trng cnh tranh bt buc cc doanh nghip phi tm mi bin php m
rng v pht trin th trng, gim chi ph, nng cao li nhun. K ton qun tr l cng
c hu hiu cho php cc nh qun tr kim sot qu trnh sn xut, nh gi hiu qu
hot ng ca tng b phn trong doanh nghip c cc quyt nh ph hp v hiu
qu .
Qua vic i su phn tich bi tp v d v cc tnh hung a ra,ta thy phn tch
mi quan h chi ph khi lng li nhun c ngha quan trng trong vic khai thc

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

15

Trng:i Hc Thng Mi

Khoa: K Ton

kh nng tim tng ca cng ty, l c s a ra cc quyt nh nh : chn dy

chuyn sn xut, nh gi bn sn phm, chin lc bn hng, chin lc marketting
Vic phn tch thng qua m hnh chi ph khi lng li nhun khng ch
gip vic la chn dy chuyn sn xut, nh gi bn sn phm, chin lc bn hng,
chin lc marketting nhm khai thc c hiu qu hot ng kinh doanh ca doanh
nghip m cn gip ch nhiu cho vic xem xt ri ro ca doanh nghip .
Phn tch CVP l mt cng c qun l,c s dng trong vic lp k hoch v
nhiu tnh hung ra quyt nh cn phi bn bao nhiu sn phm doanh nghip ha
vn, cn phi bn bao nhiu sn phm doanh nghip t li nhun mong mun?
Doanh thu, chi ph, li nhun nh hng nh th no nu sn lng, gi bn tng?
Quyt nh tng, gim gi bn s nh hng nh th no n doanh thu, li nhun? N
lc ct gim chi ph s nh hng nh th no n gi bn, sn lng, li nhun
Cc p dng m hnh chi ph khi lng li nhun rt phong ph thng s
t vic nghin cu v tm kim n gin nht l im ha vn n cc p dng phc tp
khc ca m hnh nh d ton, phn tch m t cc nh hng n s thay i cc bin
s, xem xt ri ro kinh doanh ca doanh nghip.
Mt ln na xin chn thnh cm n s hng dn ca thy c v s tm hiu
ca cc bn trong nhm gp hon thnh ti ny!.

Sinh vin thc hin: Nhm 03

-Lp K7HK2A

16