1

LUN VN TT NGHIP
ti: u t trc tip nc ngoi vo ngnh nng nghip Vit Nam trong thi gian qua

............, Thng .... nm .......

Mc lc
LI M U...................................................................................................................................3 CHNG I NHNG VN L LUN CHUNG..................................................................5 I. L lun chung v hnh thc u t trc tip nc ngoi ( FDI )..................................................5 1. Khi nim u t trc tip nc ngoi....................................................................................5 2. Phn loi........................................................................................................................................6 2.1. Phn loi theo t l s hu vn..............................................................................................6 2.2. Phn loi theo mc tiu..........................................................................................................7 2.3. Phn loi theo phng thc thc hin...................................................................................8 3.2. Vai tr i vi nc ch nh.................................................................................................9 II. L lun chung v FDI vo lnh vc nng nghip.......................................................................12 1. c im ca sn xut nng nghip Vit Nam...........................................................................12 2. Vai tr, v tr ca sn xut nng nghip trong nn kinh t quc dn..........................................13 3. Tnh khch quan u t vo lnh vc nng nghip Vit Nam....................................................14 4. Vai tr FDI i vi pht trin nng nghipVit Nam.................................................................14 CHNG II: THC TRNG U T TRC TIP NC NGOI VO LNH VC NNG NGHIP VIT NAM TRONG THI GIAN QUA.......................................................15 I. Chnh sch thu ht FDI vo lnh vc nng nghip......................................................................15 II. Thc trng u t FDI vo lnh vc nng nghip trong thi gian qua......................................18 1. T trng u t FDI vo lnh vc nng nghip.......................................................................18 2. Phn b FDI theo a phng.................................................................................................19 3. Phn b FDI theo c cu vng, min......................................................................................20 4- C cu u t FDI trong lnh vc Nng-Lm-Ng ..............................................................21 5. C cu FDI theo hnh thc u t v ngun gc u t........................................................22 6. Cc chnh sch thu ht FDI vo lnh vc nng nghip Vit Nam .....................................23 III. Nhng thnh tu v hn ch ca FDI vo lnh vc nng nghip trong nhng nm qua.........28 1. Nhng thnh tu......................................................................................................................28 2. Nhng hn ch........................................................................................................................28 KT LUN.....................................................................................................................................45 DANH MC TI LIU THAM KHO CHNH..........................................................................47

LI M U
Nhn li lch s pht trin ca x hi loi ngi, nng nghip lun lun gi mt vai tr quan trng, l ngnh sn xut lng thc, thc phm cho x hi, nhiu nguyn liu cho cng nghip, nhiu hng cho xut khu (khi ngoi thng pht trin). Bc vo th k XXI, vi nhng thch thc v an ninh lng thc, dn s, mi trng sinh thi, nng nghip c d bo l vn tip tc gi vai tr quan trng y. Trong th k XX, nng nghip th gii c nhng bc tin vt bc, pht trin t giai on sn xut nng nghip truyn thng sang giai on hin i ho nng nghip, nh vy kinh t nng thn v i sng ca ngi dn nng thn cng c nhiu chuyn bin. c bit, trong vi thp k tr li y, vi s tin trin nhanh chng ca nhng xu th ln trn th gii, nh cch mng khoa hc v cng ngh, ton cu ho v hi nhp kinh t quc t, kinh t th trng hin i, kinh t tri thc, nhn thc v nng nghip, nng thn v nng dn c nhng s thay i. Vit Nam chng ta, mt t nc cn nng v nng nghip, nhng thnh tu ca 20 nm i mi va qua, c bit l cng cuc cng nghip ho, hin i ho t nc, vic pht trin nn kinh t th trng nh hng XHCN, vic ch ng hi nhp kinh t quc t, gp phn lm thay i nhn thc v nng nghip, nng thn v nng dn. Ngh quyt 5 ca Trung ng kho IX t gii php v cng tc quy hoch v tr u tin trong h thng gii php nhm y nhanh CNH, HH nng nghip, nng thn trong thi k 2001- 2010. Ngh quyt khng nh: Quy hoch pht trin nng nghip, nng thn phi t trong tng th quy hoch pht trin kinh t- x hi c nc, trong bi cnh hi nhp kinh t quc t, s pht trin mnh m ca khoa hc, cng ngh v th trng; Ch trng lm tt quy hoch nhng vng sn xut hng ho tp trung(cy con, sn phm, ngnh ngh); quy hoch xy dng kt cu h tng kinh t - x hi; quy hoch pht trin khu dn c, xy dng lng, x, th trn; gn

kt cht ch vi an ninh - quc phng, phng chng, hn ch, gim nh thin tai, bo v mi trng v gi gn bn sc vn ho dn tc". Trong thi gian qua, dng vn u t trc tip nc ngoi (FDI) vo lnh vc nng lm nghip cn ht sc hn ch, cha tng xng vi tim nng cng nh th mnh ca Vit Nam v ngy cng c xu hng gim st. Mt khc, so vi hot ng FDI trong cc lnh vc khc, hiu qu thc hin cc d n trong lnh vc ny cn rt hn ch. Do vy, em xin c chn ti: u t trc tip nc ngoi vo ngnh nng nghip Vit Nam trong thi gian qua. Thc trng v gii php lm n mn hc cho mnh. Ngoi li m u & kt lun ni dung bi n mn hc gm 3 phn: Chng I: Nhng vn l lun chung Chng II: Thc trng u t trc tip nc ngoi vo lnh vc nng nghip Vit Nam trong thi gian qua Chng III: Mt s gii php nhm thu ht v nng cao hiu qu s dng vn u t trc tip nc ngoi vo lnh vc nng nghip Vit Nam Do kin thc v kinh nghim cn hn ch, thi gian chun b khng nhiu nn bi n mn hc khng trnh khi thiu st, knh mong thy c v cc bn ng gp kin em c th hc hi, rt kinh nghim, cng nh trau di kin thc cho bn thn. Cui cng em xin chn thnh cm n c gio Hong Th Hoi Hng to iu kin gip em hon thin n mn hc ca mnh trong thi gian qua.

CHNG I NHNG VN L LUN CHUNG

I. L lun chung v hnh thc u t trc tip nc ngoi ( FDI )
1. Khi nim u t trc tip nc ngoi Theo qu tin t quc t, u t trc tip nc ngoi l s vn u t c thc hin nhm thu li lu di trong mt doanh nghip hot ng mt nn kinh t khc vi nn kinh t ca nh u t. Ngoi mc ch li nhun, nh u t mong mun tm c ch ng trong qun l doanh nghip. V thc cht, khi nim ny khng nh tnh lu di trong hot ng u t v ng c ca cc nh u t l tm kim li nhun v kim sot hot ng ca cc doanh nghip v m rng th trng. Theo t chc hp tc v pht trin kinh t, u t trc tip nc ngoi phn nh nhng li ch khch quan lu di m mt thc th kinh t ti mt nc (nh u t ) t c thng qua mt c s kinh t ti mt nn kinh t khc vi nn kinh t thuc t nc ca nh u t (doanh nghip u t trc tip). Li ch lu di bao gm s tn ti ca mt mi quan h gia nh u t v doanh nghip u t cng nh nh u t ginh c nh hng quan trng v c hiu qu trong vic qun l doanh nghip . u t trc tip bao hm s giao dch ngay t u v tt c nhng giao dch vn tip sau gia hai thc th v cc doanh nghip lin kt mt cch cht ch. Nh vy, ng c ch yu ca u t trc tip nc ngoi l phn vn c s dng nc ngoi gn lin vi vic to ra nh hng trc tip hoc phc v vic kim sot cc hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip tip nhn phn vn . Lut u t 2005 m Quc hi kha XI ca Vit Nam thng qua khi nim v u t trc tip nc ngoi. FDI l mt hnh thc u t do nh u t nc ngoi b vn u t v tham gia qun l hot ng u t Vit Nam hoc nh u t Vit Nam b vn u t v tham gia qun l hot ng u t nc ngoi theo quy nh ca lut ny v cc quy nh khc ca php lut c lin quan.

Tm li, u t trc tip nc ngoi l mt khon u t i hi mt mi quan tm lu di v phn nh li ch di hn v quyn kim sot ca mt ch th c tr mt nn kinh t( c gi l ch u t trc tip nc ngoi hoc doanh nghip m) trong mt doanh nghip c tr mt nn kinh t khc nn kinh t ca ch u t nc ngoi( c gi l doanh nghip FDI hay doanh nghip chi nhnh hay chi nhnh nc ngoi). 2. Phn loi 2.1. Phn loi theo t l s hu vn 2.1.1. Vn hn hp ( vn trong nc v nc ngoi ) 2.1.1.1. Hp ng hp tc kinh doanh Hp ng hp tc kinh doanh rt a dng, thng c p dng ph bin trong cc lnh vc thm d, khai thc du kh, cng nghip gia cng v dch v. Cc bn tham gia hp ng vn l nhng php nhn ring, thi hn hp ng thng ngn. Do vy loi hnh ny thch hp vi cc nh u t nc ngoi c t tim lc v vn. 2.1.1.2. Doanh nghip lin doanh (cng ty lin doanh) L hnh thc t chc kinh doanh quc t do hai bn hoc cc bn nc ngoi cng hp tc vi nc ch nh trn c s gp vn, cng kinh doanh, cng hng li nhun v chia s ri ro theo t l gp vn. Doanh nghip lin doanh c thnh lp theo hnh thc cng ty TNHH, c t cch php nhn theo lut php ca nc nhn u t. Doanh nghip lin doanh l loi hnh thng c nc ch nh a chung v hu ht cc doanh nghip lin doanh khi u t, kinh doanh nc ch nh, h thng phi mang theo cc thit b khoa hc k thut tin tin, kinh nghim qun l hin i. Tuy nhin loi hnh u t ny thng c nc ch nh p dng ch yu i vi u t xy dng c s h tng. Nhng t c kt qu mong mun th vic p dng hnh thc ny i hi nc ch nh phi c kh nng gp vn, cc nh qun l

doanh nghip phi c trnh v nng lc qun l, tip thu v ng dng khoa hc k thut tin tin, hin i ca nc ngoi. 2.1.1.3. Doanh nghip c phn FDI ( hay cng ty c phn) L doanh nghip c cc c ng nc ngoi v trong nc (c ng c th l cc c nhn hoc t chc) nhng c ng nm quyn chi phi c quc tch nc ngoi, y l hnh thc doanh nghip hin i. Tuy u l doanh nghip c vn hn hp song doanh nghip c phn FDI c c cu t chc v cch thc hot ng rt khc so vi doanh nghip lin doanh. 2.1.2. Doanh nghip 100% vn FDI L doanh nghip do cc nh u t nc ngoi thnh lp ti nc ch nh v h t qun l, chu trch nhim hon ton v cc kt qu sn xut kinh doanh. y l hnh thc u t c cc nh u t nc ngoi a chung bi ngoi vic phi tun th nhng quy nh c tnh php lut ca nc ch nh th bn pha nc ngoi ton quyn trong vic iu hnh v qun l doanh nghip ca mnh, khng mt nhiu thi gian tm ting ni chung vi nhng ngi cng tham gia iu hnh nh hnh thc lin doanh. Mt s dng c bit ca hnh thc u t 100% vn nc ngoi l : - Hp ng xy dng kinh doanh chuyn giao ( building operate - transfer) BOT. - Hp ng xy dng chuyn giao kinh doanh ( building transfer operate) BTO. - Hp ng xy dng chuyn giao ( building transfer) BT. 2.2. Phn loi theo mc tiu FDI ph thuc vo mc tiu ca ch u t m c th chia ra lm u t theo chiu rng ( chiu ngang HI) v u t theo chiu su ( chiu dc VI). 2.2.1. u t theo chiu rng ( HI)

L hnh thc ch u t c li th cnh tranh trong vic sn xut mt sn phm no (cng ngh, k nng qun l...) v chuyn vic sn xut sn phm ny ra nc ngoi. 2.2.2. u t theo chiu su ( VI ) L hnh thc m ch u t ch n vic khai thc ngun nguyn liu t nhin di do v lao ng r nc ngoi sn xut cc sn phm c th nhp li v nc mnh hay xut khu sang nc khc. 2.3. Phn loi theo phng thc thc hin FDI c th thc hin theo 2 hng l u t mi ( greenfield ) hoc sp nhp v mua li ( M&A Merger and Acquisition ). 2.3.1. u t mi L vic ch u t thc hin u t bng cch xy dng cc doanh nghip mi nc ngoi, y l hng i truyn thng v thng c ch u t ca cc nc pht trin p dng nc ang pht trin. 2.3.2. Sp nhp hoc mua li Sp nhp hoc mua li cc cng ty ca nc khc thng c tin hnh gia cc nc pht trin, cc NICs v rt ph bin trong nhng nm gn y. Cc nc ang pht trin ch yu la chn phng thc u t mi do cc nc ny nng lc sn xut cn thiu v yu. u t mi s gip hnh thnh nn hng lot c s sn xut kinh doanh, c bit l trong nhng lnh vc mi m nh nc nhn u t cha tng c. 3. Vai tr ca u t nc ngoi 3.1. Vai tr i vi nc i u t Da trn l thuyt xut khu t bn ca Lnin th FDI l yu t sng cn ca CNTB, do mc ch tin hnh u t ra nc ngoi nhm : - Mc ch kinh t : tm kim li nhun.

Ko di chu trnh sng ca cng ngh c, khi trong nc khng cn iu kin pht trin th h c th mang i u t nhng nc c trnh cng ngh thp hn ko di chu trnh sng cho sn phm v cng ngh, nh vy m to thm c li nhun. To ra ngun cung cp nguyn vt liu mi. - Trong trng hp cc nc pht trin u t sang nhau th mt mc ch rt r rt l hp tc v lin kt cng vi nhau cng pht trin, hn ch bt s cnh tranh khng cn thit. 3.2. Vai tr i vi nc ch nh 3.2.1. Thc y tng trng kinh t Vn u t l yu t quyt nh i vi s tng trng kinh t ca mi quc gia. Dng n gin nht ca m hnh Harrod Domar. ngha ca m hnh ny l t c mc tng trng mong mun, cn c mt t l u t trn GDP xc nh. Nu thiu u t th khng th t c tc tng trng d nh. u t c th c tch t bng cch tit kim trong nc, song cng c th thu nhn t nc ngoi. 3.2.2. To c hi m rng th trng Cc chnh sch gim thu xut nhp khu, bi b hng ro thu quan, phi thu quan, chnh sch t gi hi oi t do lm cho hot ng thng mi cc nc tham gia vo ton cu ho c iu kin tng s lng v cc chng loi sn phm xut khu. iu ny khin cho mi nc phi khai thc ti a li th so snh ca nc mnh tn dng c hi cho xut khu, ng thi tng cng quan h song phng v a phng vi cc nc khc. Trong qu trnh hi nhp, iu d nhn thy nht l th trng vn lin kt cht ch vi nhau hn, nhiu nc ang pht trin hi nhp nhanh hn, mnh hn vi th trng ti chnh ton cu.

10

Vic cc nc ang pht trin loi b c kim sot dng vn qua bin gii, c bit l cc dng vn chy vo v d b dn nhng hn ch trong thanh ton v giao dch thng qua ti khon y nhanh hn tc lin kt kinh t quc t, to iu kin thun li cho u t nc ngoi. iu cng c ngha l cc nc c c hi pht trin v m rng th trng tiu th sn phm, c iu kin thu ht vn u t t cc nh u t nc ngoi, cc ngun vin tr pht trin ca cc nc v cc nh ch ti chnh quc t nh ngn hng th gii, Qu tin t quc t, ngn hng pht trin chu , c iu kin tip nhn cng ngh tin tin thng qua cc d n u t. Thng qua FDI, cc cng ty trong nc c iu kin m rng th trng xut khu v nhp khu, tng quy m sn xut cng nh kh nng tip cn n mng li tip th quc t. Tuy nhin, mc khai thc cc tim nng ny ph thuc rt nhiu vo chnh sch thu ht FDI ca nc tip nhn u t. u t trc tip nc ngoi c th l mt ng lc mnh m cho pht trin v tng trng cc nc ang pht trin, nhng n cng c th gy ri lon cho qu trnh pht trin nu khng c qun l cn trng. Cc nguy c tim n i vi u t nc ngoi c th l yu cu bo v th trng ni a (qua lm mo m th trng); mt kh nng kim sot i vi cc ngnh thuc s hu nc ngoi; chu nh hng ln hn trc nhng c sc t bn ngoi. 3.2.3. Gp phn nng cao trnh k thut cng ngh Thng qua cc doanh nghip c vn FDI, nhng cng ngh tin tin, hin i trong cc lnh vc nh vin thng, khai thc du kh, ho cht, s c du nhp vo t nc, to s pht trin mt s ngnh cng nghip mi nhn. Cc doanh nghip c c vn u t nc ngoi c trnh cng ngh cao hn s c tc dng thc y cc doanh nghip trong nc i mi cng ngh v nng cao sc cnh tranh ca sn phm trn th trng trong nc v quc t. 3.2.4. Gp phn gii quyt vic lm, nng cao cht lng ngun nhn lc Ngy nay s giu c v kh nng cnh tranh ca mt quc gia khng cn n thun ph thuc vo ngun ti nguyn thin nhin sn c m phn ln ph thuc vo

11

cht lng ca ngun nhn lc. Do vy, mt trong nhng cch tt nht nng cao cht lng ngun nhn lc l tham gia vo hi nhp kinh t quc t bi ngi lao ng c iu kin nng cao trnh , tay ngh v k nng sn xut. Hn na mi trng cnh tranh tm kim vic lm trong iu kin hi nhp kinh t th gii, ngi lao ng buc phi tm ti, hc hi v thng xuyn nng cao trnh chuyn mn, ngoi ng, thc k lut... p ng nhu cu tuyn dng ca cc cng ty, x nghip trong v ngoi nc. Mt trong nhng bin php c th ni l hu hiu nht i vi cc quc gia trong vic gii quyt vic lm v nng cao cht lng ngun nhn lc l vic tng cng thu ht ngun vn FDI. i vi cc quc gia ang pht trin, lc lng lao ng di do nhng trnh li khng cao nn thi k u thc hin CNH, nhng nc ny thng a ra nhng chnh sch khuyn khch FDI vo cc lnh vc, ngnh ngh s dng nhiu lao ng nh: cng nghip ch bin, cng nghip sn xut hng tiu dng tn dng lao ng a phng. Hn na, nhiu nh u t khu vc chu cng c xu hng u t vo nhng ngnh ny khai thc li th so snh vi mc ch tm kim th trng mi vi gi lao ng r, li nhun cao. 3.2.5. Thc y chuyn dch c cu kinh t Hin nay nhn chung cc nc ang pht trin, nhng lnh vc dch v thu ht nhiu u t nc ngoi gm c du lch, ngn hng, ti chnh, bo him, thng mi v vin thng. iu ny gp phn lm chuyn dch c cu kinh t theo hng ph hp vi qu trnh thc hin CNH, HH ca cc nc, ngha l t trng lao ng v GDP ca khu vc cng nghip v dch v tng ln v khu vc nng nghip gim xung. 3.2.6. Hc tp kinh nghim qun l hin i Kinh nghim qun l hin i c tch lu thng qua qu trnh chuyn giao cng ngh v cc nc nhn u t khng ch nhp khu cng ngh n thun m h phi hc hi nm vng k nng vn hnh, sa cha, thc hin tt cc khu t hiu qu cao hoc thng qua trin khai d n. Cc nh u t nc ngoi khng ch

12

chuyn giao my mc, thit b, nguyn vt liu m cn chuyn giao c nhng tri thc khoa hc, b quyt qun l, k nng tip cn th trng... iu ny bt buc cc doanh nghip trong nc phi nng cao trnh v kinh nghim ca mnh trong cng tc qun l.

II. L lun chung v FDI vo lnh vc nng nghip 1. c im ca sn xut nng nghip Vit Nam
Nng nghip l mt lnh vc rt phong ph. Nng dn sng khu vc nng nghip gn lin vi nng thn, sn xut gn lin vi thin nhin, vi mi trng v gp nhiu ri ro, c bit l i vi nc cha pht trin, khoa hc k thut cn lc hu. i b phn, xt mt cch tng th, cc nc ang pht trin v km pht trin c trn 80% dn s v 70% lao ng x hi tp trung nng thn vi sn xut nng nghip l ch yu, k thut canh tc lc hu, trnh lao ng thp. Ngi nng y, h va l nhng ngi sn xut va l nhng ngi tiu th sn phm ca chnh cng ty h lm ra. Bi v, tnh phi hp lin ngnh (cung ng vt t, ch bin, tiu th sn phm) cn mc thp, ng gp t khu vc nng nghip vo thu nhp quc dn cha cao v bt n nh. Bn cnh , nng nghip Vit Nam cn c c im ni bt khc do nhng iu kin t nhin v lch s c bit. Nc ta nm khu vc nhit i, t nc tri di theo hng Bc Nam, phn ln a hnh l i ni, ba mt tip gip vi binchnh v vy c thm thc vt phong ph, a dng, c tim nng sinh khi ln, nhiu loi vt c gi tr kinh t cho php pht trin mt nn nng nghip a dng v c th i vo chuyn canh nhiu loi cy con. Hin nay, nng nghip nc ta sn xut lng thc ch yu l cy la nc nhng phn tn, vic p dng cc k thut c gii ha, hin i ha vo sn xut nng nghip thiu kinh nghim v cn nhiu bt cp.

13

- Nc ta t cht, dn s khng ngng tng ln kh nng m rng quy m sn xut nng nghip hn ch. - Vic chuyn nn nng nghip nc ra sang sn xut hng ha gp nhiu kh khn v vn, k thut, trnh lao ng, kh nng qun l y l nhng c im ni bt cn phi khc phc nhanh chng to tin cho nhim v cng nghip ha, hin i ha nng nghip nng thn nc ta theo hng bn vng.

2. Vai tr, v tr ca sn xut nng nghip trong nn kinh t quc dn

Nng nghip gi mt vai tr quan trng trong pht trin kinh t, c bit i vi cc nc ang pht trin. Bi v cc nc ny a s ngi dn sng da vo ngh nng. pht trin kinh t v nng cao phc li cho nhn dn, Chnh ph cn c chnh sch tc ng vo khu vc nng nghip nhm nng cao nng sut cy trng v to ra nhiu vic lm nng thn. Tr mt s t nc da vo ngun ti nguyn phong ph xut khu i ly lng thc, cn hu ht cc nc ang pht trin phi sn xut lng thc cho nhu cu tiu dng ca dn s nng thn cng nh thnh th. Nng nghip cn cung cp cc yu t u vo cho hot ng kinh t. p ng nhu cu lu di ca pht trin kinh t vic tng dn s khu vc thnh th s khng kh nng p ng. Cng vi vic tng nng sut lao ng trong nng nghip, s d chuyn dn s nng thn ln thnh th s l ngun nhn lc p ng cho nhu cu nng nghip ha t nc. Bn cnh , nng nghip cn l ngnh cung cp nguyn liu cho cng nghip ch bin. Bn cnh , pht trin nng nghip l mt iu kin tin quyt cho s thnh cng ca cng nghip ha, hnh thnh v pht trin th trng trong nc, gii quyt vic lm nng thn trong thi gian u, hn ch p lc lm chm qu trnh cng nghip ha

14

3. Tnh khch quan u t vo lnh vc nng nghip Vit Nam t nc ta c nhiu thun li trong vic pht trin lnh vc nng lm nghip nng thn (iu kin t nhin, kh hu, con ngi) Xut pht im t mt nc nng nghip i ln, phn ln dn s sng nng thn v sinh sng bng ngh nng nghip (80% dn s sng bng ngh nng). u t trong nng nghip hin nay cn thp, cha tng xng vi tim nng pht trin ca ngnh. V th, lnh vc nng nghip cn c nhiu tim nng cha c khai thc y . y l mnh t mu m cho cc nh u t c nh u t.

4. Vai tr FDI i vi pht trin nng nghipVit Nam Mc d ngun vn u t cn hn ch song cc d n FDI gp phn khng nh trong vic chuyn dch c cu kinh t nng nghip, pht trin sn xut hng ho quy m ln, nng cao gi tr xut khu cho nng sn Vit Nam, trn c s pht huy cc li th so snh v p dng cc cng ngh mi, cng ngh cao, c kh nng cnh tranh khi tham gia hi nhp. Vi 758 d n v ang trin khai, lnh vc FDI trong nng nghip em li doanh thu hng nm khong 312 triu USD, xut khu trn 100 triu USD/nm v tng mnh trong thi gian gn y. Nhng ng gp tch cc: - C cu vn u t nc ngoi tng i ph hp vi yu cu chuyn dch c cu kinh t ca ngnh, ngun vn c thu ht kh ng u vo cc lnh vc trng trt, ch bin nng, lm sn, sn xut ma ng, sn xut thc n chn nui, chn nui gia sc, gia cm, trng rng v sn xut nguyn liu giy; - Cc d n FDI gp phn to thm nng lc sn xut mi, cng ngh sn xut tin tin, nng cao tnh cnh tranh ca hng nng lm sn. Cc chng trnh ma ng, trng v ch bin rau qu, chng trnh trng rng, chuyn giao cng ngh mi, to ra

15

cc loi ging cy trng, ging vt nui v cc sn phm ch bin t tiu chun quc t; - To vic lm cho hng vn lao ng cng nghip (n nay c khong 75.000 lao ng cng nghip ang lm vic ti cc doanh nghip FDI ca ngnh), sn xut nguyn liu v cc dch v lao ng cho cng nghip ch bin, v.v... i ng cn b qun l, cn b k thut ngy cng trng thnh, cng nhn c nng cao trnh , tay ngh;

CHNG II: THC TRNG U T TRC TIP NC NGOI VO LNH VC NNG NGHIP VIT NAM TRONG THI GIAN QUA.
I. Chnh sch thu ht FDI vo lnh vc nng nghip
Mc tiu ca chnh sch thu ht u t trc tip nc ngoi ca Vit Nam l thu ht vn, cng ngh, kinh nghim qun l ca nc ngoi thc y tng trng kinh t, khai thc c hiu qu ti nguyn thin nhin, to vic lm cho ngi lao ng v m rng xut khu. Hot ng thu ht FDI lin quan cht ch n qu trnh chuyn i c cu kinh t, to ra mi trng u t hp dn, r rng, thng thong, bnh ng v c kh nng cnh tranh vi cc nc khc trong khu vc v nng nghip dng nh cng khng l phi ngoi l. Thi gian qua, chnh sch thu ht FDI c iu chnh, b sung v hon thin dn tng bc mt cch c h thng, v nng nghip cng ang l mt trong cc lnh vc m nh nc quan tm, ch trng ti. Sau y l mt s chnh sch i vi vic thu ht FDI vo kinh t Vit Nam ni chung v lnh vc nng nghip ni ring.

16

* N108 /2006/N-CP: Ngnh Nng Lm Ng nghip thuc danh mc c bit u i v u i u t. * Ngh nh Ngh nh s 61/2010/N-CP v vic c th ha cc quy nh trn ti Thng t s 84/2011/TT: Cc ni dung khuyn khch c quy nh ti Thng t s 84/2011/TT gm: - u i v t ai, trong hng dn c th v: Min gim tin thu t, thu mt nc; H tr tin thu t, thu mt nc ca h gia nh, c nhn; Min gim tin s dng t khi chuyn mc ch s dng t. - H tr u t, trong hng dn v: H tr o to ngun nhn lc; H tr pht trin th trng v dch v t vn; H tr p dng khoa hc cng ngh; H tr cc ph vn ti. * Cc cam kt trong WTO - Xa b yu cu bt buc pht trin ngun nguyn liu trong nc i vi d n sn xut ma ng, du thc vt, sa, g; - Cam kt v thu quan v cc bin php phi quan thu khc trong lnh vc nng, lm ng nghip. - Cam kt l trnh m ca dch v phn phi: Cc nh u t c u t, lp c s bn l, c phn phi cc mt hng nng sn. Nm 2011, doanh nghip nc ngoi c quyn xut khu go trc tip. * Cam kt trong: Hip nh Thng mi Vit Nam- Hoa K (TIFA), Cam kt trong Khu vc mu dch t do, u t song phng, a phng khc ASEAN (AFTA, AIA), ASEAN Trung Quc, ASEAN- Hn Quc, ASEAN- Nht Bn, ASEAN c New Zealand, ASEAN-n . Vit Nam - Nht Bn (EPA) v ct gim thu quan. * iu 36. u i v s dng t ( Lut u t 2005) 1. Thi hn s dng t ca d n u t khng qu nm mi nm; i vi d n c vn u t ln nhng thu hi vn chm, d n u t vo a bn c iu kin

17

kinh t -x hi kh khn, a bn c iu kin kinh t - x hi c bit kh khn m cn thi hn di hn th thi hn giao t, thu t khng qu by mi nm. Khi ht thi hn s dng t, nu nh u t chp hnh ng php lut v t ai v c nhu cu tip tc s dng t th s c c quan nh nc c thm quyn xem xt gia hn s dng t ph hp vi quy hoch s dng t c ph duyt. 2. Nh u t u t trong lnh vc u i u t, a bn u i u t c min, gim tin thu t, tin s dng t, thu s dng t theo quy nh ca php lut v t ai v php lut v thu. * u i v s dng t ai (Ngh nh 142) - Tu tng d n, c min tin thu t t 3 15 nm. - D n lnh vc c bit khuyn khch ti a bn kinh t - x hi c bit kh khn: Min tin thu t. * u i tn dng (N 151, N 106, N 41) - Mc vn cho vay ti a 70% tng vn u t ca d n do Ngn hng Pht trin Vit Nam quyt nh. - Thi hn cho vay da trn kh nng thu hi vn v tr n ti a l 12 nm; d n c th cho vay ti a l 15 nm... - Li sut cho vay xc nh ti thi im k hp ng tn dng ln u v khng thay i cho c thi hn vay. * u i v thu sut, thu thu nhp doanh nghip (N 124) Min thu: Vi mt s dch v sn xut u i 10%: Doanh nghip mi ti a bn kinh t c bit kh khn, thi hn 15 nm u i 20%: Doanh nghip mi ti a bn kinh t kh khn, thi hn 10 nm. Hp tc x NN, sut thi gian hot ng. Min 4 nm u, Gim 50% thu mt s nm tip theo:

Doanh nghip mi lnh vc XH ha ti a bn kinh t kh khn.

18

* Min thu GTGT (N 87) Nng sn cha ch bin hoc s ch Sn phm l ging. Sn phm l dch v phc v NN. Sn phm mui.

II. Thc trng u t FDI vo lnh vc nng nghip trong thi gian qua
1. T trng u t FDI vo lnh vc nng nghip So vi cc ngnh khc, t trng u t trc tip nc ngoi vo ngnh nng, lm nghip cn thp, cha tng xng vi tim nng v tm quan trng ca ngnh trong nn kinh t quc dn. Trong giai on 1990- 2010 tng s d n u t trc tip nc ngoi vo Vit Nam c cp php l 12.575 d n vi tng vn dng k 194.429,5 triu USD. Trong , s d n u t vo lnh vc nng nghip l 738 d n, chim 5,9% tng s d n ng k, vi vn ng k l 4.379,1 triu USD, chim 2,3% tng s vn ng k. Bnh qun mi nm ngnh NN&PTNT thu ht gn 50 d n tng ng khong 200 triu USD. Nhn chung, cc d n FDI trong nng nghip c quy m va v nh, ch yu gn vi ngun nguyn liu a phng. Ring nm 2010, c 1.208 d n c cp php u t vi tng vn ng k l 23.107,7 triu USD. Lnh vc cng nghip v xy dng chim t trng ln nht, chim 45,5% v s d n v 22,4% tng vn u t ng k. Tip theo l lnh vc dch vthng mi, chim 52,1% v s d n v 77% v s vn u t ng k; lnh vc nng, lm, ng nghip, chim 2,4% v s d n v 0,6% v vn u t ng k, khng c d n quy m ln. Bng 1: FDI c cp giy php trong nm 2010 phn theo nghnh kinh t. Lnh vc S d n T l (%) Vn ng k T l (%)

19

(triu USD) Tng 1208 100 23107,3 100 Nng-lm nghip, thy sn 29 2,4 134,5 0,6 Cng nghip - xy dng 550 45,5 5175,7 22,4 Dch v - Thng mi 629 52,1 17797,1 77 Ngun: Cc u t nc ngoi B k hoch v u t, 2010 Nm 2010, cc doanh nghip FDI trong ngnh ang s dng khong 75.000 lao ng cng nghip v hng vn lao ng nng nghip, np ngn sch trn 17 triu USD, to ra kim ngch xut khu xp x 500 triu USD. T l vn a vo thc hin bnh qun khong 50% tng s vn ng k. 2. Phn b FDI theo a phng Hu ht cc d n FDI vo nng nghip tp trung vo nhng tnh c li th v vng nguyn liu, c iu kin thun li v th nhng, kh hu, c ch chnh sch u i v u t nh: Bnh Dng, ng Nai, Thnh ph H Ch Minh, Ty Ninh, Lm ng Thanh Ha, Ngh An, mt s tnh min ni pha Bc, Ty Nguyn. Trong , Bnh Dng l tnh ng u, tip theo l ng Nai, Thnh ph H Ch Minh, Ty Ninh v Lm ng. Bng 2: FDI vo nghnh nng nghip phn theo a phng. TT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 a phng S d n Bnh Dng ng Nai TPHCM Ty Ninh Lm ng Long An Vng Tu Ngh An Thanh Ha 265 103 85 25 77 19 24 6 9 Vn ng k (USD) 1109622258 1058744864 268579865 222527500 172100716 150201700 108443720 105838640 87079000 Vn thc hin (USD) 450439627 468793875 101309892 149407680 105429882 56433936 48023720 50638000 33290000 T l vn iu l (%) 20.31 21.14 4.57 6.74 4.75 2.54 2.17 2.28 1.50

20

10 11

Ninh Bnh Cc tnh khc Tng s

5 348 952

63329672 1336397754 4682865689

26322529 727966035 2218055176

1.19 32.82 100.000

Ngun: Cc u t nc ngoi B K hoch v u t

3. Phn b FDI theo c cu vng, min C cu vn FDI cn c mt s bt hp l. Trong lnh vc nng, lm, ng nghip mc d c nhng chnh sch u i nht nh, nhng FDI cn qu thp v t trng vn FDI ng k lin tc gim. Hu ht cc d n FDI vo nng nghip tp trung vo nhng tnh c li th v vng nguyn liu, c iu kin thun li v th nhng, kh hu nh min ng Nam B (54%), trong khi c tc ng rt hn ch n khu vc min ni pha Bc (4%), ng bng sng Hng (5%), Bc Trung B (5%), Ty Nguyn (4%) v ng bng sng Cu Long (13%). Theo B K hoch v u t, mt s u i ca Chnh ph c quy nh trong ngh nh ca Chnh ph nh min thu nhp khu nguyn liu 5 nm cho sn xut i vi cc d n c bit khuyn khch u t v cc d n u t vo cc a bn c iu kin kinh t - x hi c bit kh khn, nhng thiu hng dn nn cha c p dng. Hnh 1: Phn b FDI theo cc vng kinh t.

21

4- C cu u t FDI trong lnh vc Nng-Lm-Ng Dnh u i cho cc d n u t vo lnh vc Nng Lm ng nghip c ch trng ngy t khi c lut u t nc ngoi 1987. Tuy nhin n nay do nhiu nguyn nhn, trong c nguyn nhn ri ro u t cao trong lnh vc ny, nn kt qu thu ht FDI vo lnh vc Nng Lm ng cha c nh mong mun. n ht 2010, lnh vc Nng- Lm- Ng nghip c 933 d n cn hiu lc, tng vn ng k hn 4,4 t USD, thc hin khong 2,02 t USD; chim 10,8% v s d n ; 5,37% tng vn ng k v 6,9% vn thc hin, (gim t 7,4% so vi nm 2009). Trong , cc d n v ch bin nng sn, thc phm chim t trng ln nht 53,71% tng vn ng k ca ngnh, trong , cc d n hot ng c hiu qu bao gm ch bin ma ng, go, xay xt bt m, sn, rau. Tip theo l cc d n trng rng v ch bin lm sn, chim 24,67% tng vn ng k ca ngnh. Ti lnh vc chn nui v ch bin thc n gia sc chim 12,7%. Cui cng l lnh vc trng trt, ch chim gn 9% tng s d n. C 130 d n thu sn vi vn ng k l 450 triu USD. Cho n nay, c 50 quc gia v vng lnh th u t trc tip vo ngnh nng-lm-ng nghip nc ta, trong , cc nc chu ( i Loan, Nht Bn, Trung Quc, Hng Kng,..) chim 60% tng vn ng k vo ngnh nng nghip (ring i Loan l 28%). Cc nc thuc EU u t vo Vit Nam ng k nht gm c Php (8%), qun o British Virgin Islands (11%). Mt s nc c ngnh nng nghip pht trin mnh( Hoa K, Canada, Australia) vn cha thc s u t vo ngnh nng nghip nc ta. Cc d n FDI trong ngnh nng-lm-ng nghip tp trung ch yu pha Nam. Vng ng Nam B chim 54% tng vn ng k ca ngnh, ng bng sng Cu

22

Long 13%, duyn hi Nam Trung B 15%. Min Bc v khu vc min Trung, lng vn u t cn rt thp, ngay nh vng ng bng sng Hng lng vn ng k cng ch t 5% so vi tng vn ng k ca c nc. Bng 3: C cu vn FDI n nm 2010 trong nng lm ng Nng, lm nghip S d n Nng-Lm nghip 803 Thy sn 130 Tng s 933 Vn ng k (USD) Vn thc hin (USD) 4,014,833,499 1,856,710,521 450,187,779 169,822,132 4,465,021,278 2,026,532,653 Ngun: B nng nghip v pht trin nng thn.

5. C cu FDI theo hnh thc u t v ngun gc u t Hin nay c hn 50 quc gia v vng lnh th c d n FDI cn hiu lc trong lnh vc nng nghip Vit Nam, trong cc nh u t n t i Loan, Nht Bn, Trung Quc, Thi Lan chim hn 60% tng vn ng k, ring i Loan l 25%. Bng 4: FDI theo hnh thc u t n nm 2010 STT 1 2 3 4 5 Hnh thc u t S d n Vn ng k 100% vn nc ngoi 722 2.310.202.009 Lin doanh 206 1.786.008.511 Hp ng hp tc kinh doanh 2 161.052.371 BOT 1 55.274.451 Cng ty c phn 2 152.483.936 Tng s 933 4.465.021.278 Ngun: B nng nghip v pht trin nng thn.

Vn FDI trong lnh vc nng nghip c thc hin ch yu di 2 hnh thc l hnh thnh doanh nghip lin doanh v doanh nghip 100% vn nc ngoi. Trong , hnh thc doanh nghip 100% vn nc ngoi vn chim v tr cao khong 77,4% s d n v 51, 74% vn ng k, k l hnh thc lin doanh 22,1% s d n v 40% vn ng k. Cc nh u t n t i Loan, Php, Thi Lan, Hn Quc, Xin-ga-po, M thng thc hin u t theo hnh thc doanh nghip 100% vn nc ngoi. Trong khi

23

, cc nh u t n t Php, Hng Kng, Ma-lay-xi-a ch yu la chn hnh thc doanh nghip lin doanh. 6. Cc chnh sch thu ht FDI vo lnh vc nng nghip Vit Nam 6.1 Chnh sch t ai Mc tiu ca chnh sch ny l to iu kin thun li v hp dn cc nh u t nc ngoi, bo m cho cc nh u t yn tm v tin tng u t lu di Vit Nam c im c th Vt Nam l: t ai l ti sn quc gia, thuc s hu ton dn. Cc nh u t nc ngoi khng c quyn s hu v t ai. Cc loi vn bn php l lin quan n t ai gn vi hot ng u t trc tip nc ngoi l Lut t ai, Lut u t ti Vt Nam. Mc tin thu t c xc nh tu thuc vo: + Mc quy nh khi im ca tng vng. + a im ca khu t. + Kt cu h tng ca khu t. + H s ngnh ngh. Theo quyt nh s 1477 TC/TCN ngy 31-12-1994 ca b ti chnh ban hnh bn quy nh v quyn cho thu mt t, mt nc, mt bin p dng i vi cc hnh thc u t nc ngoi. - Khung gi cho thu t c quy nh t 0,375 USD/m2/nm n 1,7 USD/m2/nm tu theo nhm th, - Ring t nng nghip s dng i vi vng khng phi l th gi thu c qui nh c th nh sau: + Nhng vng , i trc, t xu kh s dng t 30-50 USD/ha/nm + Cc vng t khc t 150 170 USD/ha/nm . - i vi mt sng h, vnh, mt bin gi thu c 2 mc: + Mt nc sng, h, vnh t 75-525 USD/ha/nm.

24

+ Mt bin t 150- 600 USD/km2/nm. Trong trng hp s dng khng c nh th p dng mc gi t 1500 USD n 7500 USD. Mc gi thu t, mt nc, mt bin nu trn l mc gi p dng cho thc trng din tch t cho thu khng bao gm chi ph n b, gii to. Mc d trong cc vn bn ni trn c gng phn loi xc nh mc gi tin thu khc nhau cho ph hp vi iu kin a im, loi t, h tng c s nhng vn khng trnh khi nhng bt hp l. Trong thc t khi gp vn bng gi tr quyn s dng t v cc d n c vn u t nc ngoi thung c nhng vng mc sau: + Do Vit Nam cha c quy nh v tnh gi tr nn trong mt s trng hp phn gp vn bng gi tr quyn s dng li c qu ln so vi gi tr ca khu t lm cho vic m phn ko di v bn nc ngoi kh chp nhn. + Trong mt s trng hp, khi m phn vi nc ngoi, cc i tc Vit Nam a ra mc gi cho thu thp c bn nc ngoi chp nhn. Nhng khi thm nh d n, h li c yu cu phi m phn tng gi thu t th gp kh khn, mt nhiu thi gian v cng kh thuyt phc bn nc ngoi. + Mt s d n nhm ln gia vic gp vn bng gi tr nh xng vi vic gp vn bng gi tr quyn s dng t. Mt s d n ch tnh tin thu t ca din tch xy dng nhng khng tnh cc din tch khc nh ng ni b, din tch trng cy xanhy l cch hiu sai ch qui nh. tip tc tng mc hp dn ca mi trng u t nc ngoi, chnh sch s dng t cho cc d n u t nc ngoi c ci thin. Lut u t ti Vit Nam hin sa i chnh sch t ai theo hng khuyn khch v r rng hn: Gi tin thu t; mt khc, mt bin i vi tng d n c gi n nh ti thiu l 5 nm, khi iu chnh tng th mc tng khng vt qu 15% ca mc qui nh ln trc. Trong trng hp doanh nghip c vn u t nc ngoi, cc bn hp doanh tr tin thu t cho c i d n, nu gi tin thu c tng trong thi hn th tin thu tr khng b iu chnh li.

25

Do Vit Nam cn thiu qui hoch chi tit phc v cho vic thu ht vn u t nc ngoi cho vic to ra cc a im n nh thu ht vn u t nc ngoi c ngha quan trng. Tuy nhin chnh sch t ai p dng i vi lnh vc u t nc ngoi, nht l ti khu vc nng nghip vn cn nhng vng mc nht nh: + Gi thu t ca Vit Nam cao hn so vi nhiu nc trong khu vc. Nu tnh c chi ph n b, gii ta th gi t b y ln qu cao. y l yu t lm gim sc cnh tranh thu ht vn u t. Thi im tnh gi tr quyn s dng t gp vn vo cc doanh nghip c vn u t nc ngoi cha hp l. + Vic giao t, nht l cc d n c n b v gii to ko di trong nhiu trng hp vic gii to ny ko di trong mt s nm thm ch c d n ko di ti 5 nm. Th tc thu t, cp t, gi n b, gii phng mt bng cn phc tp gy mt c hi v thi gian ca cc nh u t. Hiu lc php lut ca cc qui nh v t ai cn thp. Lut t ai mc d sa i song thiu nhng vn bn hng dn chi tit. + Thiu qui hoch chi tit cho vic thu ht FDI. Mt s a phng t s l vn t ai p dng i vi cc nh u t nc ngoi. 6.2. Chnh sch lao ng Chnh sch lao ng c mc tiu gii quyt vic lm, nng cao tay ngh, k nng cho ngi lao ng, nng cao trnh qun l v ci thin thu nhp cho ngi lao ng. S lao ng ca Vit Nam lm vic trong cc d n c vn u t nc ngoi phn ln l lao ng tr, c kh nng thch ng nhanh vi yu cu cng ngh sn xut tin tin nhng hn ch ln v th lc, kinh nghim v tay ngh d phn ln lao ng lao ng trong lnh vc nng nghip xut thn t nng thn. ng thi tnh k lut ca ngi lao ng cha cao. S hiu bit v php lut ca ngi lao ng cn hn ch. + Phn ng thiu s hiu bit v cc qui nh ca php lut lao ng, cha nm vng cc chnh sch, quyn li v ngha v ca mnh tin hnh k hp ng cn mang tnh hnh thc, b thit thi, b p t dn n mu thun pht sinh tranh chp.

26

+ Mt s ngi lao ng i hi vt qu qui nh php lut v do s hn ch v ngoi ng nn c nhng bt ng do khng hiu nhau dn n mu thun. Tuy nhin chnh sch lao ng cn nhng hn ch. Mc d gii quyt c cng n vic lm cho mt lc lng lao ng nht nh, song mc tiu nng cao tay ngh cho cng nhn, nng cao trnh qun l cho i ng cn b cn nhiu hn ch. 6.3. Chnh sch th trng v tiu th sn phm Trc nm 1996, chnh sch u t nc ngoi ti Vit Nam vn ch yu l thay th nhp khu. Do , chnh sch v th trng ch yu l th trng trong nc. Theo Lut u t ti Vit Nam, Nh nc Vit Nam khuyn khch cc t chc, c nhn nc ngoi u t vo: - Thc hin cc chng trnh kinh t ln, sn xut hng xut khu v hng thay th hng nhp khu. - S dng k thut cao, cng ngh hin i, u t theo chiu su, khai thc v tn dng cc kh nng v nng cao cng sut ca cc c s kinh t hin c. - S dng nhiu lao ng, nguyn vt liu v ti nguyn thin nhin sn c Vit Nam. - Xy dng cc cng trnh kt cu h tng. - Dch v thu tin nc ngoi nh dch v du lch, sa cha tu, dch v sn bay, cng khu khc. Lut sa i, b xung gn y khuyn khch u t vi mc tiu u tin hng u l hng xut khu. V vy, vic tiu th sn phm cc d n c vn u t nc ngoi c nh hng xut khu. Nm 2010, xut khu ca khu vc nng thn chim 7/10 mt hng xut khu ch yu ca Vit Nam. Thnh tu ny c c cng c mt phn ng gp khng nh ca FDI trong lnh vc m rng th trng cho sn xut nng nghip. Tuy nhin, vic thc y xut khu ch mi dng li tnh trng sn phm th lng c qua ch bin khng nhiu, do m gi c bn Vit Nam, tnh hnh li nhun thu c t xut khu theo kin ch quan ca em th cha t hiu qu cao.

27

y l yu t gy thua thit cho bn Vit Nam mt vn ang t ra gay gt hin nay. Ngoi ra, vic bo h nhn hiu hng ho do sn xut nng nghip to ra vn cn km, nhiu loi sn xut ra nhng li khng bit bn cho ai, trong khi sn phm ca nng nghip li c tnh cht bo qun khng c lu. chnh l vn m hin nay Nh nc v cc nh FDI mun u t vo nng nghip quan tm v ang tm hng gii quyt. 6.4. Chnh sch cng ngh Mc tiu ca chnh sch cng ngh l thu ht cng ngh, my mc, thit b hin i ca nc ngoi phc v cho cng cuc cng nghip ho - hin i ha t nc, o to i ng cn b k thut, cng nhn lnh ngh, thc hin ni a ho cng ngh tng nng lc ni sinh ca nn kinh t ni chung. iu ny c khng nh trong Lut u t ti Vit Nam l thu ht cng ngh hin i u t theo chiu su vo cc c s kinh t hin c hoc thu ht cng ngh cao sn xut hng xut khu. Qua xem xt trn thc t th nhiu d n pht huy tc dng tt trong chuyn giao cng ngh tin tin trong lnh vc chn nui, lm nghip. Tuy nhin, cng ngh tin tin nhp vo cha nhiu, cha p ng c nhu cu cn thit c v s lng, ln qui m,cha cn i vi cc ngnh kinh t, nht l mt s ngnh then cht c tc dng to mi trng cho nng nghip i ln nh: cng nghip ch bin. Nhn chung trong cc lin doanh vi nc ngoi hm lng cng ngh th hin trong gi tr gia tng ca sn phm ch bin cn thp, mc hin i v tinh vi ca chnh bn thn cng ngh cn thp. Tr mt s t dy chuyn cng ngh nhp vo tng i hin i, cn li phn ln trnh thp so vi cc nc trong khu vc, thm ch c c cng ngh lc hu, thit b c k, gy nhim mi trng sau phi x l

28

III. Nhng thnh tu v hn ch ca FDI vo lnh vc nng nghip trong nhng nm qua 1. Nhng thnh tu - Mt l, cc d n FDI trong lnh vc nng nghip gp phn b sung ngun vn cho u t pht trin trong lnh vc ny, to thm ngun thu cho ngn sch nh nc. - Hai l, hot ng ca cc d n FDI trong lnh vc ny bc u thc hin ch trng chuyn dch c cu kinh t nng nghip, gp phn a dng ho sn phm, nng cao gi tr hng nng sn xut khu v tip thu mt s cng ngh mi. - Ba l, FDI trong lnh vc nng nghip gp phn gp phn nng cao cht lng ngun nhn lc, to thm nhiu vic lm mi, nng cao thu nhp trc tip v gin tip cho dn c cc a phng, gp phn xa i gim ngho ci thin i sng kinh t -x hi ca nhiu vng nng thn. FDI trong nng nghip c tc ng nht nh n cc cn i ln ca nn kinh t nh cn i ngn sch, cn i xut nhp nhu, nh hng n cn cn thanh ton quc t thng qua vic chuyn vn vo Vit Nam v m rng ngun thu ngoi t gin tip qua khch quc t, tin thu t, tin mua nguyn, vt liu... ti Vit Nam. Ngun thu NSNN t khu vc FDI, cng vi ng gp ca khu vc ny vo bo m n nh kinh t v m, to iu kin thc hin cc chnh sch an sinh x hi, xa i gim ngho 2. Nhng hn ch 2.1. Hn ch Khng hong kinh t th gii lm thay i lu lng v cu trc dng vn FDI ton cu. Theo Bo co u t Th gii 2009 ca Lin hip quc, dng FDI s gim t 1.700 t USD trong nm 2008 xung cn 1.200 t USD trong nm 2009, sau c th tng ln 1.400 t USD trong nm 2010 v 1.800 t USD trong nm 2011. V c cu, do dng vn FDI vo cc nc pht trin gim mnh trong nm 2008, t trng FDI vo cc nc ang pht trin chim ti 43% tng lng FDI

29

ton cu. Trong s thay i ny, mt xu th quan trng i vi cc nc ang pht trin l dng FDI chy vo khu vc nng - lm - ng nghip (gi chung l khu vc nng nghip) trong my nm tr li y ang tng ln. Nu nh trong nhng nm 1990, lng vn FDI trong nng nghip ca ton th gii cha ti 1 t USD/nm, th trong giai on 2008 -2010, con s ny ln ti 3 t USD/nm. Khng nhng th, cc tp on a quc gia ngy nay khng ch tham gia vo cc hot ng h ngun (nh ch bin v siu th), m cn m rng ln thng ngun, tham gia c hot ng sn xut v k hp ng tiu th vi nng dn, lm cho quy m ca FDI trong khu vc nng nghip ngy cng ln. Trong khi FDI vo khu vc nng nghip ca c th gii ang ngy mt tng, th Vit Nam li ang xy ra iu ngc li. Nu nh lng gii ngn FDI trung bnh trong khu vc nng lm ng nghip ca Vit Nam trong 20 nm, t 1990 n 2010 l khong 100 triu USD/nm, th con s ny gim xung cn 62 triu trong giai on 2005-2007 v ch cn 51 triu trong giai on 2008 - 2010. T trng ca FDI trong khu vc nng lm ng nghip cng gim mt cch tng ng. Bng 5: C cu vn FDI vo Vit Nam nm 2010. Vn ng k (triu USD) 23107,3 128,5 6,0 397,0 3942,8 183,9 652,0 261,1

S d n Tng s Nng nghip v lm nghip Thy sn Cng nghip khai thc m Cng nghip ch bin Sn xut v phn phi in, kh t v nc Xy dng Thng nghip, sa cha xe c ng c, m t, xe my, dng c nhn v gia nh 1208 28 1 6 388 32 124 152

30

Khch sn v nh hng Vn ti, kho bi v thng tin lin lc Ti chnh tn dng Cc hot ng lin quan n kinh doanh ti sn v dch v tu vn Gio dc v o to Y t v hot ng cu tr x hi Hot ng vn ha v th thao Hot ng phc v c nhn v cng ng

45 131 2 254 12 11 13 9

9156,8 299,8 100,0 7808,4 30,4 15.0 107.4 18.2

Nm 2002, lnh vc nng lm ng nghip chim khong 8% trong tng c cu u t nc ngoi (FDI) ti Vit Nam. Tuy nhin n nm 2010, lnh vc ny ch cn 0,6%. Trong khi , cc lnh vc dch v, bt ng sn li chim n 77%; cng nghip, xy dng chim 22,4%. Nm 2010, vn ng k FDI vo nc ta tp trung ch yu cc lnh vc cng nghip, dch v v xy dng vi 1179 d n, tng s vn ng k 22972,8 t USD. Khi doanh nghip FDI ng gp vo ngn sch Nh nc 1,982 t USD, tng 25,8% so vi nm 2009 to ra 200.000 vic lm mi. Tuy nhin, trong c cu vn FDI, lnh vc nng nghip ch chim t trng rt nh v ngy cng c xu hng gim, nht l trong 3 nm gn y. Trong khi FDI trong nng nghip ch chim 2,4% tng s d n FDI ca c nc vi 29 d n. Vn u t cho lnh vc ny cng rt thp v dn tri, chim khong 0,6% tng vn u t FDI. y l mt trong nhng im yu ca chng ta trong vic thu ht vn FDI, mc d Nh nc lun khuyn khch doanh nghip u t vo nng nghip nhng do hn ch trong cc gii php xc tin thng mi, cha quan tm y trong vic giao t, gii phng mt bng cng nh qun l hp ng u t vi nng dn... nn cc nh u t nc ngoi rt th . Bn cnh , cn c s phn b khng ng u trong nng nghip. Cc d n FDI ch tp trung vo mt s ngnh nh: chn nui, ch bin thc n chn nui, trng

31

rng, ch bin g v lm sn, thy sn. Trong , u t vo trng rng v ch bin g chim khong 78% tng vn FDI vo nng nghip. C nc c 453 d n FDI u t vo trng rng v ch bin g c cp php vi tng s vn ng k khong 1,7 t USD, trong c 421 d n ang c hiu lc vi tng vn u t ng k khong 1,38 t USD, nhng vn thc hin ch t 359 triu USD. V Thng k ca Cc u t Nc ngoi cho thy, trong tng s vn ng k u t ca nc ngoi vo Vit Nam nm 2010 khong hn 11,5 t USD th u t vo nhm nng, lm, thy sn ch c 1,2%, vi 20 d n. Qua cng c th thy vai tr ca FDI trong lnh vc nng nghip Vit Nam ang tip tc suy gim. iu ng lo ngi khng ch ch dng FDI vo nng - lm - ng nghip Vit Nam i ngc li th gii, v do vy kh tn dng c c hi th trng v li th ca Vit Nam, m cn l s khng tng thch gia tm quan trng ca khu vc nng nghip trong nn kinh t nc ta. Trong khi nng - lm - ng nghip chim ti hn 50% lc lng lao ng, ng gp khong 20% cho GDP v chim ti 7/10 mt hng xut khu ch yu ca t nc v khong 23% tng kim ngch xut khu ca c nc th t trng u t cho khu vc ny li gim gn mt na, t 13,8% vo nm 2008 xung ch cn 7,1% vo nm 2010, ch yu do s suy gim ca u t nh nc. i tc nc ngoi trong lnh vc ny cn thiu tnh a dng. Vn FDI trong lnh vc nng nghip c thc hin ch yu di 2 hnh thc l hnh thnh doanh nghip lin doanh v doanh nghip 100% vn nc ngoi. Mt khc, dng vn u t trc tip nc ngoi vo nng nghip l rt t so vi cc lnh vc khc. Trong khi FDI vo nghnh cng nghip chim t l cao nht vi 45% tng u t FDI vo Vit Nam vi 17.855 triu USD nm 2007 vi 1445 d n, hay bt ng sn l 26%, xy dng 6%... th ngnh nng nghip ch thu ht 282.47 triu USD chim 2% tng vn u t FDI vo nc ta nm 2007 v ch cn 0.6% nm 2010. R rng 2% (nm 2007) v 0.6% (nm 2010) l mt con s qu nh cha pht huy y

32

tim nng vi mt t nc c ti gn 2/3 lng lao ng lm vic trong lnh vc nng nghip, v vi mt nn nng nghip lu i ang ng gp hn 20% GDP cho quc gia hng nm. 2.2. Nhng tr ngi dn n hn ch ng lc FDI vo nng nghip Hot ng nng nghip ni chung v thu ht u t trc tip nc ngoi trong lnh vc ny gp nhiu ri ro. Cc iu kin t ai, th nhng, a hnh, c s h tng vng trin khai cc d n FDI trong nng, lm nghip, u khng thun li so vi cc iu kin chung ca c nc, m ngc li c phn kh khn hn, v phn ln cc d n tp trung nhng vng t mi khai ph, nm cc vng min ni, trung du, cc cng trnh thy li cha hon chnh. Vit Nam vn ang trong giai on ch yu da vo sn phm nguyn liu th, thi gian u t v thu hi vn di, chu nh hng trc tip ca thi tit v thin tai, c bit l gi nguyn liu th trn th trng th gii lun bin ng bt li. Trong khi cc nng sn c cht lng tiu dng cao, nhn hiu ni ting v hm lng gi tr gia tng cao cha c to dng. 2.2.1. Hot ng kinh doanh nng nghip cha ng nhiu ri ro a bn din ra kinh doanh nng nghip thng rng ln, c s h tng km pht trin, tc ng bt thng ca iu kin thi tit, kh hu kh lng. Sn phm nng sn mang tnh thi v cao, d h hng, d b nh hng xu ca ca dch bnh v s suy thoi v cht lng. Cc doanh nghip FDI nng nghip thng tn km nhiu vn vo o to chuyn mn cho lao ng v u t xy dng cc cng trnh kt cu h tng kinh t, k thut ca sn xut nng nghip nh thy li ni ng, ng lin thn bn, h thng dn nc trong sn xut nng nghip v cc cng trnh phc li cho cng nhn ti cc c s ch bin nng sn, lm gim hiu qu sn xut kinh doanh. Trong khi cc doanh nghip FDI trong cng nghip, thng mi khng phi chu nhng khon u t ny. Tnh trng nhim mi trng trong sn xut nng nghip v ch bin nng sn ang i hi cc nh u t phi tng thm vn u t

33

vo x l cht thi v chng nhim, lm tng thm chi ph sn xut. Cc d n trng rng v cy cng nghip gp nhiu kh khn v qu t ginh cho h khng v quy m v mc tp trung sn xut theo yu cu hng ha ln. Tnh trng tranh chp v t ai trong sn xut nguyn liu gia cc loi cy trng din ra ngy cng ph bin ang lm nn lng cc nh u t FDI khng t bo v c vng nguyn liu. Nhng a phng c nhiu din tch t trng rng nh cc tnh Ty Bc th a hnh chia ct, giao thng kh khn, kh tm mt bng u t nh my ch bin v cc hng mc h tng khc nn khng hp dn nh u tCc d n u t FDI vo nui trng thy sn ang phi i mt vi nhng thch thc v mi trng nc khng bo m bn vng cho hot ng kinh doanh. 2.2.2. Sn xut nng nghip Vit Nam quy m nh, phn tn, thiu tnh lin kt, phi hp v khng chuyn nghip, cha to ra sc thu ht u t ca cc doanh nghip, trong c doanh nghip FDI Nng nghip Vit Nam ch yu l sn xut nh vi s lng nng dn rt ng o cng sn xut nng nghip vi quy m nh, manh mn v cha quen vi phng thc sn xut hng ha, a s ngho v tm l phc tp. Cc vng sn xut cha c chuyn mn ha vi kt cu h tng ng b; c cu sn xut cha n nh, thiu tm nhn di hn. Cc ch th sn xut nng nghip ch yu l cc h gia nh vi phng thc sn xut truyn thng, k thut gin n, cha c o to v chuyn mn qun l, k thut. H t quyt nh u t mua sm vt t sn xut nh ging cy, con, phn bn, thuc bo v thc vt, thuc th y, tr cng lao ng, ci to ng rung, xy dng chung tri chn nuitrong iu kin thiu cc dch v cung ng chuyn nghip to ra cht lng cc u vo thp, lm cho sn xut ca nng dn khng th nng cao nng sut v cht lng sn phm. Phng thc sn xut nh vy khng hp dn cc nh u t FDI trong lm n vi nng dn ta. Tnh cht ma v ca sn xut nng nghip vn l khch quan, nh hng khng thun n ng lc u t. Trong iu kin sn xut nh, phn tn v thiu gn kt gia cc h nng dn

34

th nh hng khng thun ny li cng tng ln. Thm vo h thng ngn hng v cc t chc tn dng cha pht trin mnh v ton tm phc v nng nghip, cha to vn tn dng cho ngi sn xut nng nghip lm tng gnh nng v vn tin mt ngn hn ln cc doanh nghip ni chung v nh u t FDI ni ring trong vic thu mua sn phm ca nng dn, dn n lm suy gim ng lc ca h trong u t vo nng nghip. Sn xut nng nghip cha hnh thnh c cc chui gi tr bn vng t cung ng u vo, canh tc trn ng rung, thu hoch, n bo qun, ch bin v tiu th, tnh trng chia ct, tranh chp to ra th trng nng sn nguyn liu khng lnh mnh, mang tnh ph bin lm nn lng cc doanh nghip v nh u t FDI. 2.2.3. Nh nc cha c chin lc, nh hng r rng, ph hp thu ht FDI vo nng nghip C ch, chnh sch v quy hoch pht trin vng nguyn liu nng sn cho cc d n FDI cp php khng c thc thi trong thc t. Cc d n ma ng gp nhiu kh khn trong vic u t, pht trin v duy tr cc vng ma m nh nc quy hoch cho h. Cc d n ch bin g, sa, du thc vt khng th thc hin ng quy nh s dng nguyn liu trong nc vi cc l do khc nhau. S lng v cht lng nguyn liu Vit Nam khng ph hp vi dy chuyn cng ngh ca nh u t, vic pht trin vng nguyn liu kh khn do iu kin h tng km, thi tit phc tp Quy hoch tng th pht trin ngnh thy sn n nm 2010 v nh hng n 2020 c Th tng ph duyt thng 1-2006, nhng cc vng thy sn vn cha c hnh thnh trong c nc gy tr ngi cho thu ht FDI vo lnh vc ny. Nhiu vng sn xut nguyn liu nng sn cha c quy hoch, hoc c nhng khng c thc thi nghim tc to vng sn xut tp trung c uy tn, c thng hiu vi h thng kt cu h tng c u t ng b v y theo yu cu ca sn xut hng ha ln cho ton vng. Mt khc, do cha c quy hoch, hoc quy hoch lng lo, thiu ch ti hu hiu qun l cc vng sn xut tp trung nn to ra s

35

pht trin t do, cnh tranh ty tin v c c quyn v nguyn tc lm cho th trng nguyn liu nng sn trong vng tr nn hn lon, lc tng, lc gim v tnh trng ny li c mt b phn cc nh qun l c trung ng v a phng xem l ng theo quy lut ca c ch th trng dn n kt cc l khng to c vng nguyn liu pht trin n nh, c s kim sot ca nh nc v ngun gc, cht lng nng sn. Vng nguyn liu nng sn khng hp dn FDI. Cc danh mc d n quc gia gi vn do Chnh ph ban hnh thng t ch trng nhng thng tin c th v lnh vc nng nghip. Thng tin v tng d n trong danh mc d n quc gia gi vn cn rt s lc, thiu chun xc, cha ch r cc vng u t u v iu kin th no, v c bit mang nng mong mun ch quan ca c quan ch qun v cc doanh nghip Vit Nam, cha tnh n ng lc v li ch thc t ca nh u t FDI nn khng thu ht c quan tm ca nh u t FDI. 2.2.4. H thng php lut, c ch, chnh sch i vi cc nh u t FDI trong nng nghip thiu r rng v minh bch Cc quy nh ca php lut hin hnh v th tc u t v t chc hot ng ca cc d n FDI trong nng nghip cha tnh ht nhng c th nh: cha ng nhiu ri ro trong kinh doanh; kh nng tin lng v th trng kh khn; cc mi quan h gia cc tc nhn trong trin khai d n phc tp hn so vi d n FDI trong cng nghip, xy dng v thng mi Cc quy nh ca lut php v u t FDI hin nay t ph hp vi ngnh nng nghip v cng nghip ch bin nng sn. C ch phi hp gia cc c quan a phng trong thm nh, cp php d n cha nghim tc v r rng, lm nh u t mt nhiu thi gian, chi ph giao dch, nht l cc d n nhy cm v mi trng sinh thi Cc quy nh v chnh sch u i v h tr u t FDI trong nng nghip cn chung chung, cha c th, r rng, thiu ch r cc iu kin v tiu ch p dng, v vy ch nm trn giy, khng vn hnh vo thc tin. Cc biu hin c th nh:

36

- Chnh sch t ai, mt nc cha tht s to iu kin thun li cho vic trin khai cc d n FDI trong nng nghip. Hu ht cc d n FDI trong lnh vc ny cn vng nguyn liu tp trung, u gp phi s trc tr, thm ch l b tc trong tip cn t ai . Nhiu d n trng rng, trng ma cng nghip gp kh khn do ch c giao mt phn nh din tch t trng rng so vi quy nh ti giy php u t. Cc d n trng v ch bin rau qu gp cn tr trong thu t v quan h vi nng dn v t ai. Cc d n thy sn gp kh khn trong giao mt nc cho nui trng thy sn cc vng bin do tr ngi v mi trng sinh thi trong iu kin nng lc qun l ca Vit Nam cn hn ch. - Chnh sch tn dng cha h tr cho cc d n FDI; cc hot ng tn dng ti ch cha hu thun cho trin khai cc d n FDI, cho rng ch u t khng cn ngun tn dng ny 2.2.5. T chc sn xut, thu mua, ch bin v tiu th nng sn Vit Nam cn nhiu vn mu thun, phc tp kh x l Tnh trng mt cn i gia cung v cu v nguyn liu cho ch bin nng sn din ra ph bin, lin tc v ngy cng nan gii. Tnh trng nng dn khng gn hot ng sn xut nng sn nguyn liu ca h vi hot ng thu mua, ch bin ca cc doanh nghip ang y ti tnh trng tranh chp trong mua bn nguyn liu va y gi nguyn liu lc ln cao, lc xung thp din ra ph bin gy bt li cho c ngi nng dn sn xut, cc doanh nghip ch bin, tiu th v c lnh vc nng nghip ni chung. Phn ln nng sn (ti 90%) c tiu th dng ti sng v ch bin th, gi tr gia tng thp v khng c thng hiu, ngun gc Vit Nam.

37

CHNG III: MT S GII PHP NHM THU HT V NNG CAO HIU QU S DNG VN FDI TRONG LNH VC NNG NGHIP VIT NAM
I. nh hng pht trin nng nghip
1. Mc tiu Thu ht v s dng c hiu qu TNN l gii php quan trng gp phn chuyn dch c cu kinh t nng nghip v nng thn theo hng cng nghip ha, hin i ha. nh hng thu ht TNN trong ngnh NN v pht trin nng thn.

Bo m ph hp vi qui hoch v c cu kinh t ngnh, vng, lnh th, qui hoch vng nguyn liu. Tit kim v nng cao hiu qu s dng t. S dng c hiu qu nguyn liu a phng v to thm cng n vic lm cho nng dn. C tnh kh thi cao, nht l v a im thc hin th trng tiu th sn phm ngun cung cp nguyn liu. Kt hp cc d n c quy m tng i ln, c tc ng quan trng n nn kinh t vi ni chung v ngnh nng nghip ni ring vi cc d n c quy m va cc a bn c iu kin kinh t - x hi kh khn m bo c cu kinh t vng, ngnh.

Cc ngnh hng/sn phm cn thu ht FDI : - Ngnh trng trt v ch bin nng sn. - Ngnh chn nui v ch bin cc sn phm chn nui. - Ngnh trng rng - ch bin g.

2. K hoch pht trin nng nghip v nng thn thi k 2007- 2011 v k hoch thu ht s dng FDI n nm 2011 v nhng nm tip theo

38

2.1. V sn xut nng, lm, ng nghip Phn u t ch tiu tng gi tr sn xut nng nghip hng nm 4 - 4,5%. Hon chnh quy hoch cc vng sn xut hng ha tp trung gn vi ch bin v th trng tiu th, c bit l th trng xut khu. Pht trin mnh cc loi sn phm c li th, c tim nng v c th trng tiu th. Tip tc chuyn mt phn din tch trng la v cc cy trng c nng sut thp, th trng kh khn sang nui trng thy sn vi cc cy trng khc nhm t hiu qu kinh t cao hn. Quy hoch xy dng cc vng rng nguyn liu gn vi cc c s ch bin bt giy, giy, vn nhn to, g gia dng... p dng phng thc qun l rng bn vng to lm phn n nh lu di. y nhanh tin trng rng kinh t hiu qu cao. Tip tc trin khai vic tng cng cc bin php bo v rng hin c. y nhanh tin trnh cng nghip ha, hin i ha (CNH - HH) ngnh mui, nhn rng m hnh sn xut mui sch, to ra nng sut, cht lng cao, tin ti khng nhp khu mui nguyn liu cng nghip. C k hoch v cc bin php phng, chng thin tai nh l lt, hn hn, chy rng... 2.2. V pht trin cng nghip nng thn Tp trung pht trin cng nghip ch bin nng, lm sn vo nhng mt hng xut khu ch lc, c th mnh cnh tranh quc t nh: go, c ph, cao su, ch, ht iu, v mt s loi rau qu, bo m nhp tng trng khng thp hn 12%/nm. i vi ch bin lm sn, tp trung u t chiu su, i mi cng ngh cc c s hin c, khuyn khch xy dng mi mt s my ch bin lm sn c gi tr tng cao. To iu kin vi h tr cc c s sn xut hng th cng m ngh v pht trin c s ch bin lm c sn, nha thng, cnh kin, qu hi. C chnh sch h tr tch cc pht trin cc lng ngh, khuyn khch cc h gia nh, t nhn hp tc x, doanh nghip va v nh u t pht trin a dng cc ngnh ngh tiu th cng nghip v tham gia dch v ch bin, dch v tiu th sn phm sau thu hoch... Thc hin x hi ha dch v nng thn, thu ht s tham gia ca mi thnh phn kinh t.

39

2.3. V pht trin nng thn Tip tc trin khai thc hin cc bin php c bit h tr cho cc vng nng thn cn nhiu kh khn, thc hin cc chng trnh xa i gim ngho, to vic lm, cc chng trnh 135, nc sch v v sinh mi trng nng thn; lng ghp cc chng trnh trn tng a bn t hiu qu cao hn. Tip tc huy ng cc ngun vn u t nng cp c s h tng nng thn; u tin cc cng trnh c hiu qu thit thc phc v sn xut v i sng ca nng dn.... 2.4. V khoa hc cng ngh v o to Xy dng h thng nghin cu khoa hc cng ngh nng nghip mnh v ng b kh nng tip thu, lm ch khoa hc cng ngh hin i, to ra ngy cng nhiu cc tin b k thut c cht lng cao p ng c yu cu ca s nghip CNH, HH nng nghip nng thn. ng thi, i mi c ch qun l khoa hc, gn khoa hc vi sn xut. Trong 5 nm ti vic nghin cu khoa hc nng nghip cn tp trung vo chn to cc ging cy, con c nng sut, cht lng cao ph hp vi cc vng; cc bin php thm canh cy trng, nui dng gia sc, cng ngh sau thu hoch, nhng vn kinh t, qun l trong c ch th trng. Tng cng h thng khuyn nng, ly y lm ng lc y mnh vic ng dng kt qu nghin cu khoa hc v cng ngh mi. Mi Vin, Trng phi xy dng im trnh din cng ngh mi, cng ngh cao. Vi cc trng hng vo ni dung pht trin ngun nhn lc cho CNH, HH nng nghip, nng thn. a dng ha i tng o to, u tin o to ngh cho lao ng nng thn; nghip v qun l cho cn b HTX, ch trang tri, ch doanh nghip va v nh nng thn. Tng cng cng tc th y, bo v thc vt, h thng qun l cht lng vt t nng nghip; kim sot cht ch vic sn xut, kinh doanh v s dng ha cht, thuc tr su, thuc th y v phn bn. 2.5. Tng cng cng tc th trng tiu th nng sn trn c s hi nhp kinh t quc t

40

Ch trng m rng th trng ni a, nht l th trng nng thn, min ni, to mi lin kt cht ch gia cc vng trong c nc. T chc cc hi ch, trin lm, qung co, gii thiu sn phm, chp ni bn hng v i tc kinh doanh, thc y lu thng hng ha trong nc. To iu kin thun li vi khuyn khch thng mi t nhn cng HTX to thnh mng li i l tiu th ch yu v l i tc c bn k kt hp ng vi doanh nghip trong vic tiu th nng sn, cung ng vt t nng nghip v hng ha tiu dng trn a bn nng thn. Tp trung trin khai cc cam kt vi ASEAN trong lnh vc nng nghip, nht l an ninh lng thc, xc tin thng mi, th y, bo v thc vt, lm nghip, thc hin cc cam kt vi WTO v nng nghip, kim dch ng thc vt, th y vi cc nc nhp khu nng sn ca Vit Nam. H tr vi hng dn cc doanh nghip m rng th trng xut khu nng lm sn, t chc cc hot ng xc tin thng mi, xy dng vi qun l cht lng nng sn hng ha, hng dn cc doanh nghip ng k vi bo v thng hiu hng ha. Tng cng cng tc thng tin v d bo th trng p ng yu cu nh hng u t vi pht trin sn xut ca cc doanh nghip, nng dn. 2.6. nh hng u t xy dng c bn vi qun l u t Trong 5 nm ti, ngun vn u t t ngn sch vi cc ngun khc vn cn nhiu kh khn. V vy, k hoch u t xy dng c bn 5 nm 2007 - 2011 phi c tip tc iu chnh theo hng u t c trng tm, trng im. Hng u t vn tip tc u tin cho cc chng trnh, d n chn to, nhn ging cy tng, vt nui, ging cy lm nghip; nng cp cc c s nghin cu khoa hc, cc trng o to, Chng trnh 135, Chng trnh nc sch v V sinh mi trng nng thn, D n trng mi 5 triu ha rng. B tr vn i ng cho cc d n c vn u t nc ngoi, h tr xut khu, h tr cc hot ng xc tin thng mi, tm kim m rng th trng xut khu, tng cng cng tc thng tin th trng. V thy li, u tin b tr vn u t tu b cc h thng , cc cng trnh c th sm hon thnh v i vo s dng s c hiu qu cao. Tip tc chn chnh qun l u t v xy dng ngun vn Nh nc, bo m k

41

cng trong cng tc xy dng v thc hin quy hoch; lm tt cng tc kim tra, gim st, nh gi u t trong phm vi Ngnh tt c cc cp, cc n v, kp thi pht hin v x l nhng hnh vi vi phm quy nh v qun l u t.

II. Gii php nhm thu ht vn u t trc tip nc ngoi pht trin nng nghip v nng thn Vit Nam
1. Th nht: h tr, u i cc d n FDI trong nng nghip Cc d n FDI trong nng nghip mc d c xem thuc din khuyn khch v c bit khuyn khch u t v Nh nc p dng bin php u i u t vi cc hnh thc: min, gim thu thu nhp doanh nghip, thu nhp khu, tin thu t v cc hnh thc u i khc. Trong nhng nm ti cn tip tc nhng hnh thc u i v h tr ny, tuy nhin thc hin nhng cam kt WTO ca Vit Nam v chnh sch h tr nng nghip th vic xem xt chnh sa cc quy nh v u i v h tr cc nh u t FDI trong nng nghip cho ph hp vi cam kt l cn thit. C th l: - Tip tc duy tr v m rng cc u i, h tr hin hnh i vi cc d n u t vo lnh vc nng nghip, nhng cn loi b cc tiu ch v khuyn khch xut khu v u tin s dng nguyn liu trong nc; - Tng cng cc bin php h tr thuc hp xanh l cy. Bao gm: cc bin php cho nng dn vay vn u i u t pht trin ngun nguyn liu nng sn phc v cng nghip ch bin; h tr cc hot ng nghin cu khoa hc, chuyn giao cng ngh sn xut nng nghip v ch bin nng sn; p dng hn ngch thu quan thay th cho bin php cm v p dng hn ngch v khi lng nhp khu i vi mt s mt hng nh ng, sa ng thi nh thu nhp khu theo ma; p dng thu sut thu nhp khu cao i nhp khu nguyn th phc v ch bin nh ng th(3), sa bt - Tip tc p dng bin php u i thu thu nhp i vi cc d n u t ng dng cng ngh sinh hc trong sn xut cc loi ging mi, d n pht trin kt cu h tng phc v sn xut nng nghip.

42

- C chnh sch tr cp cho nng dn v cc doanh nghip nng nghip khi b tn tht v thin tai, b ri ro v bin ng gi th trng nng sn. Trong iu kin hn ch v ti chnh, cn tip tc nghin cu gii php h tr u t xy dng kt cu h tng nng nghip nhm tng nng lc phng chng thin tai, hn ch ri ro dch bnh, bin ng gi nng sn Ch trng bin php lp v s dng qu bo him nng nghip cho cc trng hp ny. 2. Th hai: h tr vn tn dng cho d n FDI Hin nay ngun vn tn dng cho sn xut nng nghip ch yu t cc ngun Ngn hng Nng nghip v Pht trin nng thn, h thng qu tn dng nhn dn, ngn hng ngi ngho, cc chng trnh, d n mc tiu quc gia v ngun ca mt s ngn hng c phn hot ng nng thn, in hnh l ngn hng Linvietbanknhng vn cha p ng nhu cu ca nng dn v doanh nghip. Do vy, cn pht trin m rng phn cung ca th trng vn tn dng ti cc vng nng nghip ni chung v vng c cc d n FDI ni ring theo nhng hng sau: - Xem xt xa b s phn bit i x gia cc thnh phn kinh t trong vic tip cn ngun tn dng ca cc ngn hng c ngun vn nh nc. Theo , cc d n FDI trong nng nghip cng l i tng c hng c 3 ch tn dng t Ngn hng pht trin gm: vay u i, h tr li sut sau u t v bo lnh tn dng. ng thi, cn to iu kin v th tc cc doanh nghip FDI c tip cn thun li ngun tn dng u i ny; - Hng dn knh h tr vn tn dng ngn hng cho cc d n FDI trong lnh vc nng nghip t Ngn hng pht trin to ngun vn b sung cho cc doanh nghip FDI ang trin khai mt s d n u t to ging, sn xut sn phm xut khu - p dng c ch bo lnh, th chp doanh nghip FDI c d n u t vo lnh vc c bit khuyn khch u t c tip cn thun li; - Xem xt phn b mt phn vn ODA vo u t h tng ni trin khai cc d n FDI v ma ng, cy cng nghip di ngy, trng rng

43

3. Th ba: v t ai, mt nc to thun li cho d n FDI Cn mnh dn thc hin cc chnh sch sau: - Chnh quyn a phng ch ng quy hoch vng nguyn liu nng sn cho nh u t gn vi cc hnh thc chuyn giao quyn s dng t t nng dn sang nh u t trn c s tha thun gia nh u t vi doanh nghip theo quy nh ca Lut t ai hin hnh v cc hnh thc cho thu hoc gp vn bng t cng kinh doanh nng nghip; - Ngn sch hoc cc ngun vay ODA ca Vit Nam thc hin u t gii phng mt bng ti cc vng d n trin khai; - M rng v m bo quyn li ca ngi nng dn trong vic chuyn giao quyn s dng t cho nh u t, i i vi m bo kh nng s dng t n nh theo quy hoch ca nh u t. n gin ha th tc trong vic xc nhn hp ng chuyn giao quyn s dng t v cp giy chng nhn chuyn giao quyn s dng t nng dn sang nh u t, to iu kin cho cc ch u t c ti sn hp php v t th chp khi cn vay vn ti cc t chc tn dng u t theo nhu cu ca d n; - Tng a phng tin hnh quy hoch li vic s dng cc loi t ca cc d n FDI trong nng nghip v xc nh k hoch s dng t lu di cho tng d n FDI trong nng nghip trn a bn v chnh thc ha vo h s r sot quy hoch, k hoch s dng t ca a phng. 4. Th t: h tr nh u t FDI pht trin vng nguyn liu Vic xy dng vng nguyn liu n nh, c cht lng cao v nm trong s kim sot ca nh nc l yu cu rt bc xc ca cc vng nguyn liu quy hoch cho tng d n FDI trong nng nghip hin nay. V vy, cn khuyn khch cc nh u t cng vi Chnh ph Vit Nam u t pht trin cc vng nguyn liu trong nc p ng ng yu cu kinh doanh ca nh u t v m bo li ch ca nng dn chuyn giao quyn s dng t cho nh u t FDI. Chnh sch cng u t pht trin vng nguyn liu nng sn nn theo nh hng sau:

44

- Ngn sch nh nc h tr vn di hnh thc cho nh u t FDI vay xy dng cc hng kt cu h tng cng v mm cn thit v s dng lu di vng nguyn liu; - Ngn sch nh nc v cc t chc dng trin khai cc hnh thc tn dng u i cho nng dn v doanh nghip u t trc tip vo cy trng to vng nguyn liu p ng yu cu kinh doanh c hiu qu. - Chnh quyn tnh v cc huyn c vng nguyn liu ca d n FDI c trch nhim bo v v duy tr cc vng nguyn liu quy hoch cho d n FDI m bo cung cp y nguyn liu tp trung cho nh u t; - Xc nh quyn v trch nhim cho nh u t trong vic a ra cc bin php bo v vng nguyn liu ca h. Nh nc nghin cu a ra cc quy nh ph hp v c quyn v trch nhim ca nh u t vi vng nguyn liu, m bo gip nh u t duy tr v pht trin cc vng nguyn liu, ng thi c chnh sch h tr nh u t xy dng h tng ca vng nguyn liu theo quy hoch. ng thi nh nc cng nh u t chm lo xy dng cc c s vn ha gio dc, c s h tng ca nng thn ca cc cng ng dn c vng nguyn liu nhm gn li ch ca h vi vng nguyn liu. 5. Th nm: pht trin ngun nhn lc khc phc nhng yu km v nng cao tnh hp dn ca ngun nhn lc trong cc d n FDI trong nng nghip, Nh nc cn c chng trnh o to, bi dng nhiu mt cho lc lng lao ng lm vic cho cc d n ny. Chnh quyn tnh h tr cc nh u t t chc cc lp o to, tp hun i ng lao ng trc tip v lao ng gin tip c v kin thc ngoi ng, chuyn mn v o c ngh nghip. Pht trin h thng o to ngh nng thn, h thng khuyn nng, chuyn giao k thut, kin thc kinh t v kin thc v th trng cho ngi lao ng ti ch, trong c lao ng lm vic cho FDI. Pht huy vai tr ca cc t chc on th a phng trong vic h tr cc nh u t FDI tip cn ngi dn, gia nh nhng ngi lm vic cho FDI to s hiu bit, chia s v hiu bit ln nhau, qua pht trin ngun nhn lc a phng ni chung v ngun nhn lc lm vic cho FDI.

45

KT LUN
Hin nay, vic thu ht vn u t nc ngoi ang tr thnh mt b phn ch yu trong quan h kinh t th gii v l nhn t quan trng hng u c nhiu nc, nhm h tr v pht huy li th ca mi quc gia pht trin. Nhu cu u t ngy cng cao tr nn bc thit trong iu kin ca xu hng quc t ho i sng kinh t, ca cuc cch mng khoa hc. Cng ngh v phn cng lao ng quc t ngy cng tng. i vi cc nc ang pht trin, u t ca nc ngoi l mt trong nhng nhn t ch yu cho s tng trng kinh t v mt trong nhng ch s c bn nh gi kh nng pht trin. Trong chin lc pht trin kinh t - x hi, Nh nc ta lun coi trng thu ht v s dng vn u t trc tip nc ngoi nhm i c nhng mc tiu ra, c bit l mc tiu cng nghip ha - hin i ha t nc phn u n nm 2020 a nc ta tr thnh mt nc cng nghip pht trin. t c mc tiu ni trn phi thc hin tng hp cc bin php trong vic y mnh thu ht v nng cao hiu qu u t nc ngoi c tm quan trng hng u, v y cng l vn mi m i vi nc ta, n va c trin khai trong bi cnh cnh tranh cng khai quyt lit trn th trng u t gia cc nc trn th gii v khu vc. Nhng chnh sch v bin php huy ng vn u t nc ngoi, quan trng l vn u t trc tip nc ngoi cn c quan tm hn na. c bit l u t vo nghnh nng nghip c coi l nn tng ca kinh t Vit Nam. Nh nc cn phi a ra nhng chnh sch ph hp vi iu kin hin ti ca t nc nhm thu ht ngun vn u t FDI vo Vit Nam ni chung, v tng cng kh nng thu ht FDI vo lnh vc nng nghip ni ring. C nh vy mi gp phn thc hin thnh cng cc mc tiu kinh t x hi m ng v nh nc ta ra. Trong qu trnh lm bi gip em hc hi c nhiu iu b ch v hiu r hn v nhng hot ng u t trc tip nc ngoi vo nc ta ni chung v ngnh nng

46

nghip ni ring. Mc d em c gng trong vic su tm v tm ti liu nhng lng kin thc v thi gian cn hn hp, nn bi vit cn nhiu hn ch v khng trnh khi sai st. Mt ln na em mong nhn c s ng gp kin ca qu thy c bi n mn hc ca em c hon thin hn. Quy Nhn, ngy 30/12/2011 Sinh vin thc hin Phan Th Minh Hin

47

DANH MC TI LIU THAM KHO CHNH. [1]. ThS L bo, 2002, Kinh t u t (tp I, II), Nng. [2]. PGS.TS Nguyn Bch Nguyt, 2008, Lp d n u t, NXB i hc kinh t quc dn, H Ni. [3]. Mt s trang bo in t khc.

Trang web ca b k hoch u t: http://www. mpi.gov.vn/ B NN v PTNT: www.agroviet.gov.vn/ Tng cc thng k : www. gso.gov.vn/ [4]. Cc webside nh: bo lao ng, Google.com.vn, Tailieu.com.vn

48