MT S BIN PHP CH O HOT NG I MI PHNG PHP DY HC CA HIU TRNG TRNG THCS

DANH MC VIT TT

CNH HH THCS GD T PPDH GV HS DCH CSVC TBDH HND XHHGD BCHT CBCC CBQL QLGD THPT THCN

Cng nghip ho Hin i ho Trung hc c s Gio dc o to Phng php dy hc Gio vin Hc sinh Dn ch ho C s vt cht Thit b dy hc Hi ng nhn dn X hi ho gio dc Ban chp hnh Trung ng Cn b cng chc Cn b qun l Qun l gio dc Trung hc ph thng Trung hc chuyn nghip

M U

1. L DO CHN TI t nc ta ang bc vo giai on cng nghip ho hin i ho vi mc tiu n nm 2020 Vit Nam s t mt nc nng nghip tr thnh nc cng nghip , hi nhp vi cng ng quc t. Nhn t quyt nh thng li ca cng cuc CNH, HH v hi nhp quc t l con ngi, l ngun lc Vit Nam c pht trin v s lng v cht lng trn c s mt bng dn tr c nng cao. V vy phi chm lo n ngun lc ngi, chun b lp ngi lao ng c nhng phm cht v p ng yu cu ca giai on mi v vic ny cn phi bt u t gio dc ph thng. Tinh thn c th hin qua nhiu vn kin ca ng v Nh nc. c bit ngy 9/12/2000 Quc hi Nc Cng Ho X Hi Ch Ngha Vit Nam ph chun ngh quyt s 40/2000/QH 10 v i mi chng trnh gio dc ph thng. Vic i mi chng trnh gio dc ph thng qun trit v ni dung, phng php gio dc c qui nh trong lut gio dc i vi cc bc hc, cp hc. Trung hc c s l cp hc ni gia Tiu hc v Trung hc ph thng to nn mt s lin thng gn b cc cp, bc hc ca gio dc ph thngv thc hin mc tiu Nhm gip hc sinh cng c v pht trin nhng kt qu ca tiu hc. C trnh hc vn ph thng c s v nhng hiu bit ban u v k thut v hng nghip tip tc hc THPT, THCN, hc ngh hoc i vo cuc sng lao ng. Chng trnh THCS mi ch mc tiu: Pht trin tip tc k nng hc tp chung v k nng hc tp b mn, c bit l k nng vn dng kin thc vo cc tnh hung hc tp mi, vo thc t sn xut v i sng, hnh thnh thi quen v phng php t hc, pht trin nng lc thu thp, x l, v truyn thng tin, kh nng pht trin v giI quyt vn . c lp suy ngh, sng to trong t duy v trong hnh ng . Ch th 14/ 2001/ CT - TTg l i mi ni dung gio dc, sch gio khoa, i mi phng php gio dc, i mi nh gi ng thi vi i mi c s vt cht thit b dy hc v cng tc qun l gio dc. Thc t cho thy vi cch dy hc ph bin hin nay l phng php truyn - thu 1 chiu thy c, tr chp ghi nh ti hin kin thc l chnh, cho nn kh t c nhng yu cu ca chng trnh gio dc t ra. V l i mi PPDH l iu ht sc cn thit cng vi i mi ni dung chng trnh, sch gio khoa. Trong nhng nm

qua c khng t nhng nghin cu cp ti i mi PPDH nhng cc phng php ging dy truyn thng vn ch ng trong vic ging dy trng THCS. Vy nguyn nhn no dn ti hin tng ny? Theo chng ti c rt nhiu nguyn nhn v mt trong nhng nguyn nhn l vic ch o hot ng i mi PPDH ca cn b qun l trng THCS cha p ng yu cu. Cng tc qun l gio dc cn i mi theo kp cc yu cu, cc nhim v mi, mt mt cn to iu kin cho gio vin thun li hn, phn khi hn trong vic thc hin i mi phng php dy hc, mt mt cn xem ch o i mi phng php dy hc l mt ni dung ca cng tc qun l gio dc. V th chng ti la chn vn nghin cu: Mt s bin php ch o hot ng i mi phng php dy hc ca hiu trng trng THCS . 2.MC CH NGHIN CU: xut mt s bin php ch o hot ng i mi phng php dy hc ca hiu trng trng THCS nhm hin thc ho ch trng i mi PPDH ca ngnh v gp phn nng cao hiu qu qun l cho cn b qun l trng THCS. 3. NHIM V NGHIN CU: 3.1 Nghin cu c s l lun ca ti. 3.2 iu tra, kho st v nh gi thc trng ch o hot ng i mi PPDH trng THCS. 3.3 xut mt s bin php ch o hot ng i mi PPDH ca hiu trng trng THCS. 4. PHM VI NGHIN CU: ti tp trung nghin cu nhng bin php ch o ca hiu trng trng THCS i vi gio vin thc hin i mi PPDH theo hng pht huy tnh tch cc t gic, ch ng sng to ca hc sinh p ng i mi ni dung chng trnh, SGK THCS. Phm vi kho st c thc hin mt s trng THCS ca H Ni, H Ty, Bc Ninh, Vnh Phc, Thanh Ho, H Giang. 5. PHNG PHP NGHIN CU: 5.1. Phng php nghin cu l lun: Nghin cu ti liu, thu thp phn tch thng tin tm hiu mt s khi nim v PPDH, ch o dy hc... Nghin cu mt s vn bn v nh hng i mi gio dc ph thng, i mi PPDH bc THCS.

5.2. Phng php iu tra, kho st: Thng qua phiu hi, phng vn c nhn v d gi. Vic iu tra kho st c thc hin trn hai nhm i tng: - Gio vin trc tip ging dy cp THCS nhm phn tch, nh gi thc trng ca vic s dng cc PPDH v cc kha cnh lin quan n vic i mi PPDH. - Cn b qun l trng THCS nhm nh gi thc trng vic ch o hot ng i mi PPDH trng THCS. 5.3. Phng php chuyn gia: Thng qua trao i, tho lun nhm thu thp cc kin ng gp ca cc nh khoa hc. Ngoi ra nhm nghin cu cng s dng phng php tng kt kinh nghim, phng php thng k ton hc phn tch, tng hp lm c s cho vic xut cc bin php. 6. TIN TRNH T CHC V THC HIN NGHIN CU: T thng 5/ 2002 n 12/ 2002
-

Tp hp lc lng nghin cu T chc hp bn xc nh ni dung, k hoch nghin cu. Trin khai nhim v nghin cu n cc thnh vin tham gia nghin cu. Kho st thc trng ch o hot ng i mi PPDH ca hiu trng X l kt qu iu tra kho st Hi tho nh gi thc trng ch o hot ng i mi phng php ca hiu

T thng 12/ 2002 n 5/ 2003

-

trng THCS
-

trng trng THCS T thng 6/ 2003 n 12/ 2003

-

Vit bo co kt qu nghin cu Bo v cp c s. iu chnh sa cha bo co kt qu nghin cu Bo v ti nghim thu cp B.

NI DUNG CA BO CO

1. C S L LUN LIN QUAN N CH O I MI PPDH TRNG THCS 1.1 C s php l ca vic i mi PPDH Trng THCS i mi chng trnh gio dc ph thng ni chung v THCS ni ring thc hin Ngh quyt i hi ng IX, Ngh quyt 40/2000/QH 10. Ch th s 14/2001/CT-TTg l i mi ni dung gio dc, sch gio khoa; i mi phng php gio dc, i mi kim tra nh gi ng thi vi i mi c s vt cht, thit b dy hc v cng tc qun l gio dc. Trong i mi PPGD gi vai tr c bit quan trng thc hin mc tiu gio dc THCS. i mi phng php gio dc l mt ch trng ca ng v Nh nc. Ngh quyt Trung ng 2 kho 8 nu r: Phi i mi phng php gio dco to, khc phc li truyn th mt chiu, rn luyn thnh np t duy sng to ca ngi hc. Tng bc p dng cc phng php tin tin v phng tin hin i vo qu trnh dy hc bo m iu kin v thi gian t hc, t nghin cu cho hc sinh, nht l sinh vin i hc. Lut gio dc, iu 24 khon 2 quy nh: Phng php gip dc ph thng phi pht huy tnh tch cc, t gic, ch ng, sng to ca hc sinh ph hp vi c im ca tng lp hc, mn hc; bi dng phng php t hc rn luyn k nng vn dng kin thc vo thc tin, tc ng n tnh cm, em li nim vui, hng th hc tp cho hc sinh. THCS l mt cp hc ph cp trong thi gian ti (nm 2010) nhm nng cao mt bng dn tr, chun b o to ngun cho giai on CNH, HH. Do vy c nhng i mi ng b v mc tiu, ni dung, phng php, phng tin p ng cc yu cu mi ca x hi, cng nh yu cu mi ca ngi hc. Vic bin son sch gio khoa mi vi nhng yu cu t ra mt mt nhm gp phn to iu kin thun li cho gio vin i mi PPDH theo hng tch cc ho hot ng hc tp ca hc sinh qua vic xy dng mt h thng cc cu hi bi tp. Mt khc sch gio khoa mi i hi gio vin phi i mi PPDH, gio vin l ngi thit k trn gio n cc hot ng ca thy v tr trn lp, l ngi thng bo tin mi, t chc hng dn cho hc sinh thu thp thng tin, x l thng tin v vn dng kin thc hc vo cuc sng, l trng ti trong khi hc sinh

tranh lun vi nhau, gip hc sinh t hon thnh nhim v hc tp. Nhng iu nu trn i hi cng tc qun l gio dc phi i mi p ng yu cu cc nhim v mi trong vic thc hin i mi phng php dy hc l mt ni dung ca cng tc qun l gio dc. 1.2. C s gio dc hc ca vic i mi phng php dy hc trong trng THCS. 1.2.1. Phng php dy hc

Khi nim v phng php dy hc: Phng php dy hc l t hp cc cch thc hot ng thng nht c s tng tc

bin chng gia thy v tr nhm thc hin mc ch v nhim v dy hc. Phng php dy hc bao gm phng php dy v phng php hc. Chng l hai hot ng khc nhau v i tng, nhng thng nht vi nhau v mc ch v nhim v, tc ng qua li vi nhau v l hai mt ca qu trnh dy hc.

Cch phn loi cc phng php dy hc: Cch phn loi ca BaBanxKi: ng phn loi h thng phng php dy hc thnh 3 nhm: - Cc phng php kch thch v thc y ng c hot ng hc tp. - Cc phng php t chc v thc hin hot ng nhn thc-hc tp. - Cc phng php kim tra v t kim tra hiu qu ca hot ng nhn thc, hc tp. Cch phn loi ca anilov M.A: Cch phn loi ny da trn mc ch v nhim v dy hc c th hin trong mi giai on ca qu trnh dy hc - ng chia h thng phng php dy hc lm 3 nhm: - Nhm 1: Nghin cu ti liu mi. - Nhm 2: ng dng kin thc, k nng, k xo, cng c k nng k xo. - Nhm 3: Kim tra kin thc ca hc sinh. Cch phn loi ca Ptrvsky: Trn c s cc phng tin c s dng trong qu trnh dy hc, ng chia h thng phng php dy hc thnh 3 nhm ln: - Nhm 1: Phng php dng li

- Nhm 2: Phng php trc quan - Nhm 3: Phng php thc hnh Cch phn loi ca c gio s Nguyn Ngc Quang: Theo ng phn loi l mt quy lut v mi lin h qua li bin chng gia mc ch, ni dung v phng php. Theo quan im , ng phn loi h thng phng php dy hc thnh 5 nhm nh sau: - Nhm 1: Nghin cu ti liu mi. - Nhm 2: Cng c kin thc - Nhm 3: Vn dng phc hp kin thc, k nng, k xo - Nhm 4: Khi qut ho v h thng ho kin thc - Nhm 5: Kim tra nh gi v un nn kin thc k nng, k xo. Trong nhng nm gn y vi s pht trin nh v bo ca khoa hc cng ngh, nhng yu t k thut hin i xm nhp su vo tt c mi lnh vc i sng x hi trong c lnh vc khoa hc gio dc. Chnh v th trong l lun dy hc ni chung cng nh trong lnh vc phng php dy hc ni ring xut hin nhng xu hng tip cn v phng php dy hc nh:

Dy hc theo quan im hp tc:

Trong qu trnh dy hc hp tc GVv HS u c coi c vai tr bnh ng, cc hot ng c nhn ring bit c t chc li, lin kt hu c vi nhau nhm thc hin mc ch chung. PPDH hp tc l hot ng c ng c v t nguyn ca HS, GV c t vo t th sn sng h tr, thng qua s hnh thnh c mi quan h va dc (Thy-Tr) va ngang (Tr-Tr) m bo cc nguyn tc tch cc, tc ng qua li v tham gia, hp tc.

Dy hc gii quyt vn :

Dy hc gii quyt vn c nt c trng l gio vin chnh l ngi to ra nhng tnh hung c vn , dn dt, nh hng cho hc sinh pht hin ra vn , t hng cho hc sinh hng th hot ng, tch cc v sng to gii quyt vn . Thng qua , HS c th lnh hi tri thc, rn luyn k nng v t c cc mc ch hc tp.

Dy hc vi s h tr ca cng ngh thng tin:

Ngy nay vi s ph cp my tnh in t v s pht trin ca cng ngh thng tin, nhiu nc trn th gii cho ra i nhng phng hc thng minh, trng hc ni mng, hc tp trc tip, xmina, hi tho trc tuyn. y l nhng hnh thc hc tp hin i v c tnh tng tc cao gia ngi hc vi ngi hc, ngi hc vi thy t bt c khong cch no. Vi iu kin my tnh in t , ang v s c trang b y hn cho cc trng ph thng, chng ta c th khai thc trit th mnh ny nhm nng cao cht lng hc tp ca hc sinh. Tt c nhng vn l lun v PPDH ni trn s l im ta nghin cu i mi PPDH trng THCS:

nh hng i mi PPDH Trng THCS ca Vit Nam.

Ngh quyt Trung ng 2 kho VIII khng nh: Phi i mi phng php gio dc o to, khc phc li truiyn th mt chiu, rn luyn thnh np t duy sng to ca ngi hc. Tng bc p dng cc phng php tin tin v phng php hin i vo qu trnh dy hc, m bo iu kin v thi gian t hc, t nghin cu cho hc sinh, nht l sinh vin i hc - nh hng PPDH Trng THCS l phng php dy hc tch cc vi nhng c trng c bn l: + Gio vin l ngi t chc, hng dn vi vai tr trng ti, c vn. Hc sinh l ch th nhn thc, c pht trin trong hot ng, c gio vin hng dn, khuyn khch, ng vin hc sinh hc tp bng hnh ng tu theo hng th v kh nng ca mnh. + S dng ngy cng nhiu phng php v phng tin k thut c th c th ho, phn ho vic hc tp ca hc sinh. + Quan tm ti vic hng dn hc sinh hc tp c nhn. - Phng php dy hc phi : + K tha nhng yu t tch cc ca phng php dy hc truyn thng. + La chn, phi hp cc PPDH hin i nhm tch cc ho hot ng nhn thc ca tng c nhn hc sinh. Cn tip cn vi PPDH gii quyt vn vn dng tinh thn ca l thuyt dy hc tnh hung, dy hc hp tc

- H PPDH c la chn phi: + c tnh thc thi, c kh nng p dng vo thc tin dy hc ca nc ta v c tc dng ci to dn thc tin . + Cc PPDH s phi hp cc hot ng c lp ca hc sinh. + HS cn c to iu kin hot ng hc tp c lp di s kim tra ca GV. 1.2.2. i mi phng php dy hc trong trng THCS

Quan nim chung v i mi PPDH - i mi gio dc ni chung, PPDH ni ring l quy lut pht trin ca x hi, ca gio dc v ca chnh bn thn ngi lm cng tc gio dc, ca gio vin v hc sinh trong iu kin mi. - i mi khng phi l thay ci c bng ci mi. N l s k tha, v s dng mt cch c chn lc v sng to h thng phng php dy hc truyn thng hin cn c gi tr tch cc trong vic hnh thnh tr thc, rn luyn k nng, kinh nghim v pht trin thi tch cc vi i sng, chim lnh cc gi tr x hi. - i mi phng php dy hc i hi phi kin quyt loi b cc phng php dy hc lc hu, truyn th mt chiu, bin hc sinh thnh ngi th ng trong hc tp, mt dn kh nng sng to vn c ca ngi hc. ng thi khc phc nhng chng ngi v tm l, nhng thi quen c h tr thnh thm cn c ngi dy v ngi hc. - Phi quyt tm, mnh dn chim lnh nhng thnh tu mi ca khoa hc, k thut, cng ngh, tin hc c kh nng ng dng trong qu trnh dy hc nhm gp phn nng cao cht lng dy hc. - i mi phng php dy hc phi thc s gp phn nng cao cht lng dy hc.

Tip cn h thng trong i mi phng php dy hc trng THCS - t s i mi PPDH trong mi quan h bin chng vi s i mi mc tiu (M) - ni dung (N) trong chng trnh hc tp.

P 9

- Phi bt u t c im i tng hc tp theo tinh thn: + Pht huy trit tnh tch cc, ch ng, sng to ca hc sinh trong gi hc tp. + Phn ho va sc c gng ca i tng. + Tng cng dy cch t hc, t hon thin mnh cho mi hc sinh. - u t v s dng ti u cc ngun lc phc v cho hot ng dy hc. + Tim lc ca i ng gio vin + C s vt cht thit b dy hc + Mi trng gio dc tch cc. - i mi cch qun l cho ph hp vi s i mi mc tiu, ni dung chng trnh v phng php dy hc. - i mi cch kim tra, nh gi. Nhn chung, mun i mi phng php dy hc c hiu qu phi thc hin mt cch c h thng ng b trong bn thn cc thnh t ca qu trnh dy hc cng nh ton b h thng gio dc quc dn trong thi i mi. Trn y chng ti trnh by nhng vn ct li nht ca vn l lun dy hc. Trong c k tha nhng gi tr ca truyn thng v nhng thnh tu mi hin nay. Nhng vn l lun mt mt c th ng dng mt cch sng to trong i mi phng php dy hc trng ph thng. Mt khc n cng l mt trong nhng c s ch o hot ng dy hc theo tinh thn i mi trng THCS . 1.3. C s tm l hc ca hot ng Dy - Hc 1.3.1. Hot ng dy v cc c im tm l ca n Hot ng dy bao gm cc loi cng vic: a) cng vic chun b ca gio vin (vch k hoch ging dy c nm v tng chng, tng phn, son gio n,..v..v); b) cng vic truyn t hay t chc s lnh hi ni dung v c) cng vic nhm bo m mi lin h ngc t hc sinh n gio vin, ngha l kim tra tin trnh v kt qu ca hot ng hc.

10

Gio vin phi hoch nh v thc hin cc loi cng vic sau v phi c nhng nng lc tng ng: - Xy dng lgc ca ni dung ti liu hc tp; - Thit k ti liu hc tp; - Chun b phi hp cc th thut, phng php dy hc, ci t chng trong tin trnh dy - hc; - D tho v thc hin cc phng tin dy hc; - Hoch nh hnh vi v hot ng cn thit ca hc sinh; - Lp k hoch tng kt; - Quan st hc sinh nhm nhn bit bn cht tm l v ngun gc hnh vi ca hc sinh, ngun gc nhng thnh cng v sai st; - Biu t cc tri thc, nim tin, cm xc bng ngn ng v bng k thut giao tip phi ngn ng: iu b, nt mt, v..v..; - Thit lp khng kh tm l thun li v thc hin cc hnh thc giao tip khc nhau (c thoi, i thoi, tranh lun, ra lnh,..); - Tp trung s ch ca hc sinh, phn phi cc chc nng, xy dng khung cnh lm vic,v..v.. - Tt c nhng vic lm trn y cho ta thy r rng: hot ng ca ngi thy gio c mt ni dung (tri thc, k nng, k xo), c mt tm l, mt x hi v mt nhn cch. Vic thc hin qu trnh dy hc i hi phi c s th hin tch cc ca cc chc nng tri gic; biu cm, giao tip, t chc, v thit k ngi gio vin. c trng tm l ca hot ng dy cn th hin vic s dng cc phng php v th thut dy hc. Thng thng trnh chuyn mn v ging dy c th hin s phi hp cc phng php dy hc mt cch ph hp vi ti liu hc tp a dng v vi ngi hc ti liu . Nhng tri thc l lun phc tp nht i hi phi s dng cc tri thc b tr hiu c tri thc c bn trong bi ng thi vi vic vn dng cc tri thc phc tp vo nhng tnh hung mi i vi hc sinh, lnh hi v cng c c cc tri thc . Do , mt ti liu hc tp nh th t nht cng i hi phi c 3 - 4 phng php dy hc, bao gm nhiu th thut khc nhau, hc sinh c th lnh hi c n. Tnh cht mm

11

do trong vic xy dng cc th tht v phng php dy hc tu thuc vo tnh cht ca ti liu hc tp v trnh ca hc sinh - l mt thuc tnh c bit quan trng, cn thit i vi ngi gio vin. Yu t tm l khi son bi cng gi mt vai tr ln. Gio vin phi hnh dung trc c trnh ca lp hc, tm trng ca lp, d kin phn chia lp hc thnh tng nhm khc nhau theo kh nng lnh hi ti liu c th c hc sinh, d kin thi , phn ng ca hc sinh vi bi ging,v..v.. giai on ny, gio vin cn phi thit k cc th thut c th ho vic dy hc. S kho lo v t nh v tm l i hi phi c th ho vic dy hc. iu quan trng l, trong mt mc nh nhau phi bo m nhng iu kin cho nhng kh nng c nhn ca tng hc sinh - cc nng lc, nhp lnh hic pht huy; ng thi khng h thp hc sinh yu hn, cng khng thc y s t ph ca hc sinh kh hn. Khi nhn xt v nh gi cc cu tr li ca hc sinh thng xut hin nhng tnh hung tm l phc tp. Cc cu tr li ca hc sinh thng thiu chnh xc, khng nh hnh. Trong nhng iu kin th iu cc k quan trng l gio vin phi bit nhn ra ci g l ci m hc sinh mun ni ra nhng khng bit cch biu t. Mt k nng c bn l k nng cm nhn c ht nhn ca mt ngh ng n hoc c sc trong cu tr li khng chnh xc ca hc sinh, ng h ci mm chn l hay tnh c o, em li nim tin cho hc sinh. Trong mt mc ng k, thnh cng ca vic dy, hc ph thuc vo ch: dy- hc nh l s tc ng qua li gia thy v tr trn c s mt ni dung dy hc xc nh. Kha cnh tm l ca s tc ng qua li gia thy v tr l ch: n chnh l s giao tip trong qu trnh dy - hc. S tc ng qua li gia thy v tr (nh l mt qu trnh giao tip vi mc ch dy - hc) c mt thng tin, bi v thy thng bo cho tr nhng thng tin xc nh. S giao tip ny cng l s t chc hot ng nhn thc ca hc sinh (mt t chc). N khng trnh khi s tc ng gio dc n hc sinh (mt gio dc). V vy, thy gio cn phi suy ngh c v tnh cht ca thng tin, ln v hnh thc biu t thng tin. H phi suy ngh v tnh cht v sc mnh ca tc ng t chc, phi lun nh rng mi hnh ng giao tip bng cch ny hay cch khc u c tc ng gio dc.

12

Khi thy gio thng bo hay t chc hot ng ca hc sinh, s giao tip gia thy - tr mang tnh cht ch nh, tc ng ca n s khc vi giao tip t do trong gi ngh, trong thi gian ngoi gi hc. C hai loi giao tip (ch nh v t do) u c nhng c im tm l ring i vi cc nhm hc sinh khc nhau. Chng hn, c nhng hc sinh ny n trnh s giao tip t do, c nhng hc sinh khc li tm kim n. c im tm l ca giao tip ph thuc nhiu vo chnh ngi gio vin, vo k nng thc hin hnh thc giao tip ny hay hnh thc giao tip kia. Do , trong dy- hc din ra cc loi giao tip sau: a) gia c nhn (gio vin) vi c nhn (hc sinh); b) gia c nhn (gio vin) vi nhm hay tp th hc sinh; c) Gia c nhn (hc sinh) vi nhm. c im tm l ca qu trnh dy hc trong loi giao tip ny khc vi c im tm l ca qu trnh day - hc trong loi giao tip khc. Giao tip cn l mt thnh t ca ni dung gio dng. Chng ta cn phi dy cho hc sinh c ngh thut giao tip na. Nh vy, s gng mu ca gio vin v mt giao tip cng rt quan trng. S t nh v lch thip ca gio vin l mt nhn t rt quan trng cho s thnh cng ca dy hc v gio dc. Giao tip trong qu trnh dy - hc l mt cng c hiu lc, n khin cho hc sinh cm thy c bo v v bo tr mt cch cn thit. Cui cng, cn mt kha cnh tm l na cn c ni n. Mt ngi thy gio m khng trau di trch nhim, lng tm, nng cao trnh chuyn mn, tay ngh, th tt yu s b tt li. Mun trnh iu , th iu quan trng i vi ngi gio vin l phi c tm th khng ngng t hon thin bn thn v sng to: C th thy r 3 phm vi sng to ca ngi gio vin: hot ng nghin cu trong lnh vc gio dc hc hoc b mn ging dy; hot ng thit k trong lnh vc cc th thut, cc phng php v phng tin dy hc; s sng to trong qu trnh t chc v thc hin vic dy hc v gio dc. Nhng iu trnh by trn cho ta thy tm l hc dy hc gip chng ta hiu bn cht ca hot ng dy v hot ng hc. Kt qu ca hot ng ny c nhng th hin bn ngoi c th quan st c v ng sau nhng s kin c th quan st c cn n cha nhng hin tng tm l m ngi gio vin cn tm hiu, xem xt, iu khin hot ng hc tp ca hc sinh, xc lp mi quan

13

h gia cc hnh ng ca thy v cc hnh ng tng ng ca tr v nh hng kt qu ca hot ng phi hp cng nhau ny. 1.3.2. Hot ng hc v cc c im tm l ca n Hot ng hc l hot ng ca hc sinh nhm lnh hi ni dung kinh nghim x hi. lnh hi cc tri thc, k nng, k xo (kinh nghim x hi) nht nh, hc sinh c th c hai cch hc, v do c hai dng hot ng hc khc nhau. Cch th nht ch nhm nm cc khi nim v k nng mi, xem l mc ch trc tip. Cch th hai l tip thu cc tri thc v k nng trong khi thc hin cc mc ch khc. Hc tp theo cch th hai khng phi l mt hot ng c lp, m l mt qu trnh c thc hin nh l mt thnh phn v kt qu ca mt hot ng khc. Thng thng vic hc ca hc sinh c din ra theo c hai cch. Cn hot ng hc m ta ni trn y l hot ng c mc ch theo cch hc th nht hng trc tip vo vic nm cc tri thc v k nng nht nh. Cc hot ng khc trong nh trng (vui chi, lao ng) cng gip cho hc sinh nm c cc tri thc, k nng nhng vic nm cc tri thc, k nng ch l kt qu ph, kt qu i km theo ca hot ng m thi. Cho nn hot ng hc khc vi hot ng do hc sinh tin hnh trong qu trnh hc tp (vui chi, lao ng) ch: mt cch khch quan n cng hng vo vic hnh thnh nhn cch hc sinh. Nhng khc hn cc hot ng khc do hc sinh tin hnh trong qu trnh hc tp, hot ng hc hng mt cch ch quan (c mc ch) vo vic hnh thnh nhn cch ca bn thn. Hot ng hc, trc ht l hot ng m nh n din ra s thay i trong bn thn hc sinh. l hot ng nhm t bin i m sn phm ca n l nhng bin i din ra trong chnh bn thn ch th trong qu trnh thc hin n (. B. Encnin). Tuy nhin, hc tp khng ng nht vi lnh hi. Trong hot ng hc tp bao gm vic nh hng hc tp, lp k hoch hot ng, bn thn hot ng hc v vic kim tra hiu qu ca n. Vic hc i hi k nng thc hin mt lot cc hnh ng khng trc tip lin quan n s lnh hi, nhng li l tin cn thit cho n. C nhng k nng hc tp nh: c sch, lp cng n gin v phc tp, tm tt, trch dn; kt hp ng n lm vic v ngh ngi, bit cc phng php hc thuc, ti hin trong tr nh, xy dng cc bn bo co..v..v.. Hon ton

14

r rng l: qu trnh lnh hi gn lin vi cc thao tc phn tch - tng hp, so snh khi qut ca t duy. ng thi, vic lnh hi cng mt ni dung nh nhau li c th c thc hin bng nhiu phng php v phng tin hc tp khc nhau. Vn tm l ch yu ca hc tp l xu hng, vi biu hin tp trung l hng th, i vi loi hot ng ny (thch hc), hng th tm ti, ham hiu bit, hng th t hon thin bn thn. Nu s hng th i vi vic hc tp khng c hnh thnh, th bn thn s lnh hi s din ra thp hn nhiu so vi cng vn c ca hc sinh. Ngoi hng th ra, th s n nh, tp trung t tng, khuynh hng khc phc kh khn, tnh cm trch nhim v ngha v cng gi vai tr quan trng i vi vic hc tp. 1.4. C s l lun qun l gio dc Qu trnh qun l l qu trnh hot ng ca ch th qun l nhm thc hin t hp cc chc nng qun l, a h qun l ti mc tiu. Qu trnh qun l bao gm 4 chc nng:

K hoach ho T chc Ch o Kim tra Trong phm vi nghin cu ca ti chng ti tp chung vo chc nng ch o. 1.4.1. Khi nim chc nng ch o:

Chc nng ch o l qu trnh tc ng nh hng ti hnh vi, thi ca 1.4.2. V tr, vai tr ca chc nng ch o: Chc nng ch o l chc nng th 3 trong 1 qu trnh qun l, n c vai tr cng vi chc nng t chc hin thc ho cc mc tiu. Chc nng ch o c xc nh t vic iu hnh v hng dn cc hot ng nhm t c mc tiu c cht lng v hiu qu. Thc cht ca chc nng ch do l qu trnh tc ng v nh hng ca ch th qun l ti nhng ngi khc nhm bin nhng yu cu chung ca t chc, h thng gio dc v nh trng thnh nhu cu ca mi cn b cng chc, trn c s mi ngi tch cc t gic v mang ht kh

nhng ngi khc nhm t ti cc mc tiu cht lng cao.

15

nng lm vic. Do chc nng ch o l c s pht huy cc ng lc cho vic thc hin cc mc tiu qun l v gp phn to nn cht lng v hiu qu cao ca cc hot ng. 1.4.3. Ni dung ch yu ca chc nng ch o Chc nng ch o l mt chc nng qun l quan trng v cn thit cho vic hin thc ho cc mc tiu, do trong ch o gio dc qun trit phng chm duy tr - n nh - i mi - pht trin trong cc hot ng ca nh trng v c h thng gio dc, t , chc nng ch o trong gio dc cn thc hin cc ni dung sau: (1). Thc hin quyn ch huy v hng dn trin khai cc nhim v (2). Thng xuyn n c, ng vin v kch thch. (3). Gim st v sa cha. (4). Thc y cc hot ng pht trin. Chc nng ch o c ngun gc t hai thut ng Directing (iu hnh) v thut ng Leading ( Lnh o), do ch o va c ngha ra ch th iu hnh va l tc ng nh hng ti hnh vi, thI (nh hng ti qu trnh hnh thnh ng c lm vic) ca mi thnh vin trong ton b h thng trn c s s dng ng n cc quyn ca ngi qun l. Thc hin quyn ch huy v hng dn trin khai cc nhim v cng nh tc ng nh hng ti cc thnh vin khc phI m bo ph hp, thit thc v c th vi kh nng v trnh ca tng thnh vin trong t chc hay trong trng hc. Vic thc hin thng xuyn n c, ng vin v kch thch lao ng c tc dng nh qu trnh to ng c lm vic ca mi thnh vin. Trong giai on ny, ngi qun l cn c nhng tc ng cn thit ti cc i tng nghin cu bin cc yu cu tp th thnh nhu cu hot ng ca tng ngi. Khi mi ngi s th hin c ht kh nng v cng sc ca mnh cho vic thc hin cc mc tiu chung ca t chc. Gim st l qu trnh hot ng ca ch th qun l theo di vic thc hin cc nhim v ca cp di, khi thy c s sai lch, lng tng th gip sa cha hoc h tr, gip i tng thc hin tt cc nhim v c giao.

16

Nh vy ch o i mi PPDH nm trong mc tiu ca h thng gio dc quc dn, chu s ch o chung v tun th theo l lun qun l. Ch o hot ng i mi PPDH ca Hiu trng trng THCS v thc cht l s can thip ca Hiu trng trong ton b qu trnh dy hc, huy ng lc lng gio vin tham gia thc hin i mi PPDH, iu khin hot ng i mi PPDH, phi hp cc lc lng trong nh trng thc hin k hoch a hot ng i mi PPDH t ti mc tiu nh. Trong qu trnh ch o Hiu trng ch to iu kin thun li v c s vt cht cng nh cc iu kin khc cho hot ng i mi PPDH. 1.5 Nhim v, quyn hn ca hiu trng, ph hiu trng trng THCS 1.5.1 Hiu trng c nhng nhim v v quyn hn sau: T chc b my nh trng Xy dng k hoch v t chc thc hin nhim v nm hc Qun l gio vin, nhn vin, hc sinh; qun l chuyn mn; phn cng cng tc; kim tra nh vic thc hin nhim v ca gio vin, nhn vin. Qun l v t chc gio dc hc sinh. Qun l hnh chnh, ti chnh, ti sn ca nh trng. Thc hin cc ch chnh sch ca nh nc i vi gio vin, nhn vin, hc sinh; t chc thc hin qui ch dn ch trong hot ng ca nh trng. c theo hc cc lp chuyn mn, nghip v v hng cc ch hin hnh. 1.5.2 Ph hiu trng c nhng nhim v v quyn hn sau: Thc hin v chu trch nhim trc hiu trng v nhim v c hiu trng phn cng Cng vi hiu trng chu trch nhim trc cp trn v phn vic c giao. Thay mt hiu trng iu hnh hot ng ca nh trng khi c u quyn. c theo hc cc lp chuyn mn, nghip v v hng cc ch hin hnh.

17

2. THC TRNG CH O HOT NG I MI PPDH TRNG TRUNG HC C S tm hiu thc trng ch o hot ng i mi phng php dy hc trng THCS, nhm nghin cu tin hnh iu tra kho st thc trng qua nhng hot ng sau :

T chc i nghin cu thc t mt s trng THCS. Nghe bo co v thc trng dy hc v ch o hot ng i mi D gi ca mt s gio vin trng THCS thc hin i mi PPDH. Tham gia hi ngh nh gi vic thc hin chng trnh i mi v sch

PPDH mt s trng THCS .

gio khoa lp 6 vi vic i mi PPDH ca phng gio dc qun ng a H Ni.

Phng vn, to m vi mt s hiu trng trng THCS. S dng phiu iu tra vi hai i tng: CBQL v GV trng THCS.

(chng ti thu c tr li ca 96 phiu trng cu kin dnh cho CBQL trng THCS, 368 phiu trng cu kin dnh cho GV trng THCS). Trn c s nghin cu thc t cng vi phn tch v x l s liu thu thp c nhm nghin cu a ra mt s nt c bn v thc trng vic dy hc theo tinh thn i mi PPDH v ch o hot ng i mi PPDH ca Hiu trng trng THCS v cng nh mt vi kin nh gi t thc t iu tra. 2.1. Thc trng ch o hot ng i mi PPDH ca Hiu trng trng THCS. 2.1.1 Thc trng vic dy hc theo tinh thn i mi PPDH trng THCS. Mc s dng cc PPDH trong qu trnh dy hc ca gio vin

18

Qua thc t iu tra cho thy khong 73% gio vin thng xuyn s dng phng php thuyt trnh; khong 43% gio vin thng s dng phng php nu v giI quyt vn , khong 48% gio vin thng xuyn s dng phng php gi m, vn p; khong 8,3% gio vin thng xuyn dy hc c s dng Video, n chiu... khong 1.7% gio vin thng dy hc c s h tr ca my tnh, 13% gio vin thng xuyn s dng phng php chia nhm hc tp. Cc phng php khc gio vin rt t s dng. Mc hiu bit v k nng vn dng cc PPDH ca gio vin. T khng hiu (mc 1), (mc 2) hiu, ( mc 3 ) hiu r v t cha bit vn dng (mc 1), n bit vn dng ( mc 2 ), vn dng thnh tho (mc 3). Kt qu cho thy: S TT 1 2 3 4 5 S TT 1 2 3 4 5 PPDH Thuyt trnh Nu v gii quyt vn Gi m, vn p Dng c h tr ca my tnh Dy c s dng n chiu... 1 0 30.9 22.6 86 30.7 PPDH Thuyt trnh Nu v gii quyt vn Gi m, vn p Dng c h tr ca my tnh Dy c s dng n chiu... 1 0 23.5 21.3 85.7 27.7 Mc hiu bit ( % ) 2 20.5 33.6 31.3 7.6 33.9

3 79.5 42.9 47.4 6.7 38.4

K nng vn dng ( % ) 2 3 28.7 33.6 29.1 9.8 43.6 71.3 35.5 48.3 4.2 25.7

Bng 1: Kt qu iu tra v mc hiu bit v k nng vn dng PPDH Vi kt qu nh bng 1 chng t rng bc u cc gio vin hng ng v thc hin i mi PPDH vi i mi chng trnh SGK trng THCS nhng ch yu gio vin vn s dng nhm phng php bng li.

19

Vic s dng cc PPDH i vi gi l thuyt, gi bi tp, gi thc hnh PPDH Thuyt trnh Nu v gii quyt vn Gi m, vn p Dng c h tr ca my tnh Dy c s dng n chiu, Video Gi l thuyt 67.9% 35.3% 41.5% 12.3% 34.4% Gi bi tp 3.5% 55.9% 63.6% 20% 25.7% Gi thc hnh 5.3% 28.8% 38.1% 13.6% 20.5%

S TT 1 2 3 4 5

Bng 2: Kt qu s dng cc PPDH i vi gi l thuyt, gi bi tp, gi thc hnh. Kt qu iu tra cho thy trong cc gi l thuyt PPDH ch yu c s dng vn l phng php thuyt trnh, phng php nu v gii quyt vn gi m v vn p c c dng nhng mc thp. Gi bi tp phng php thuyt trnh c hn ch, cc phng php c s dng khng nhiu.

Nhng vn kh khn ca gio vin trong qu trnh i mi PPDH. STT 1 2 3 4 5 6 7 8 Nhng vn cn gp kh khn K nng son bi theo hng i mi PPDH CSVC - TBDH thiu v khng ng b ng dng my tnh trong dy hc S hc sinh/ lp ng Ti liu phc v ging dy K nng s dng thit b dy hc Thi gian dnh cho son gio n nhiu C ch qun l T l % GV 87,1 71 83,7 79,7 32,5 53,6 32,4 41,6

Bng 3. Nhng vn kh kh khn ca GV khi thc hin i mi PPDH. Kt qu iu tra cho thy trong qu trnh Dy hc cc gio vin u gp phi nhng kh khn, tuy mc c khc nhau nhng y l nhng nguyn nhn chnh cn tr vic p dng cc PPDH tch cc. Ngoi kh khn ch quan ca mi gio vin th c nguyn nhn khch quan cn quan tm nh CSVC - TBDH khng p ng c yu cu i mi PPDH, cng tc ch o cha hiu qu.

Nhng vn cn quan tm trong vic i mi PPDH.

20

Kt qu thm d c xp theo th t t kin ca nhiu ngi nht ti kin ca t ngi nht. S TT 1 2 3 4 5 6 7 8 Nhng vn cn quan tm Cch xy dng gio n theo tinh thn i mi PPDH. Trang b y thit b dy hc, ng b vi sch gio khoa C s ch o thng nht, ng b. i mi PPDH v s dng thit b dy hc Tng cng d gi ca gio vin Tng thi gian son bi Xy dng chun nh gi ph hp Coi trng vic rt kinh nghim sau d gi v nh gi gi dy ca GV

Bng 4: kin v nhng vn cn quan tm i mi PPDH. y l nhng vn m gio vin trc tip ging dy ti cc trng THCS thy cn quan tm i mi PPDH.

S quan tm ca GV n cc yu t khi nh gi GV . Nhm nghin cu a ra mt s yu t: Thc hin gi ln lp, chun b k hoc bi ging, k nng s dng cc PPDH, k qu hc tp ca hc sinh... vi mc quan tm 5 mc (t mc 1 l khng quan tm n mc 5 l rt quan tm). Kt qu quan tm mc 4 v 5 nh sau:

Yu t thc hin gi ln lp t 92.7 % Yu t chun b k hoch bi ging t 93.5 % Yu t k nng p dng cc PPDH pht huy tnh tch cc ca HS t 89,1% Yu t kt qu hc tp ca HS t 93,7%. Nhng bin php GV t thc hin i mi PPDH Kt qu iu tra c xp theo th t t bin php c nhiu ngi a ra ti

bin php c t ngi a ra nht. S TT 1 2 3 4 5 6 Cc bin php Nng cao nhn thc v i mi phng php dy hc cho gio vin. Trang b y CSVC - TBDH Tng cng k nng xy dng bi ging, t chc hi tho v i mi PPDH Tng cng cng tc qun l Bi dng cc PPDH pht huy tnh tch cc ca hc sinh Ci tin cch kim tra, nh gi GV
21

7 8

Tng cng d gi C chnh sch khuyn khch gio vin Bng 5: Nhng bin php gio vin t c th i mi PPDH

2.1.2 .Thc trng ch o hot ng i mi PPDH ca hiu trng THCS: Qua iu tra,kho st thc t cho thy tt c cc trng THCS quan tm v thc hin ch o hot ng i mi PPDH. 100% CBQL trng THCS u c nhn thc: i mi PPDH l mt gii php quan trng nng cao cht lng v hiu qu gio dc v o to. 83% CBQL trng THCS ng i mi PPDH l rt cn thit 17% CBQL trng THCS ng i mi PPDH l cn thit. Tuy nhin hiu qu ca vic ch o hot ng i mi PPDH ca hiu trng trng THCS cha cao v vic ch o hot ng i mi PPDH ca cc hiu trng cn nhiu bt cp,nhiu yu t khng ng b,s thc y cc hot ng ca t chc cn hn ch... Nhm nghin cu xin cp ti mt s thc trng trong ch o hot ng i mi PPDH ca hiu trng trng THCS.

Thc trng ch o ca hiu trng lm thay i nhn thc ca gio vin v Trong vic thc hin i mi PPDH th vai tr ca gio vin l rt quan trng

vic i mi PPDH: bi kh m ch o hot ng i mi PPDH t kt qu cao khi gio vin khng mun i mi. y l mu thun trong thc t m hiu trng cc trng THCS cn phi gii quyt. 100% CBQL trng THCS cho rng gii quyt mu thun nu trn th phI tc ng ti i ng gio vin h c nhn thc ng n v i mi PPDH ri h t gic thc hin i mi PPDH. Hu ht cc trng u t chc sinh hot di hnh thc ph bin hng dn thc hin nhim v nm hc v i mi PPDH l mt nhim v c nhc ti mang tnh l thuyt. Rt t hiu trng qun trit i hi i mi PPDH da trn mi quan h qua li ca ni dung phng php v nhng yu cu ca SGK mi. Nhng thc tin ang tn ti trong qu trnh dy hc nh gio vin ch truyn th kin thc c sn,gio vin ln lp ch yu l ging gii, thuyt trnh... khng c cc hiu
22

trng trng THCS xem xt nh nhng lc cn tm kim bin php khc phc. c bit quan cn mt b phn gio vin c tui i cao v c thi quen trong ging dy rt kh thay i mt quan nim nhng cc hiu trng trng THCS cha c tc ng mnh gio vin nhn thc ng tm quan trng ca i mi PPDH. Kt qu iu tra cho thy cn 19% gio vin cha c nhn thc ng n v i mi PPDH, ch yu h khng mun thay i mt thi quen tn ti lu v h cho rng i mi PPDH cn c nhng iu kin h tr khc m thc t cha p ng. Thc trng ch o bi dng gio vin thc hin i mi PPDH Hu ht cc trng u ch o bi dng gio vin theo k hoch chung, k hoch bi dng gio vin dy theo sch gio khoa mi v ch yu din ra trong h. T l gio vin tham gia bi dng t 99.2% nhng hiu qu cn thp nn gio vin gp nhiu kh khn trong qu trnh dy hc c bit trong vic thc hin i mi PPDH ( xem bng 3 phn thc trng ). Ni dung bi dng gio vin gp phn i mi PPDH nh: - K nng xy dng gio n theo hng i mi PPDH - La chn PPDH ph hp vi ni dung, chng trnh, SGK. - K nng s dng cc PPDH tch cc. - K nng s dng thit b dy hc vi vic thc hin i mi PPDH... cha c ch o bi dng tho ng. K nng s dng thit b dy hc gn vi i mi PPDH khng c quan tm v nhiu trng cha chn y l mt ni dung cn bi dng. Nguyn nhn ch quan ca CBQL cng khng nm c k nng s dng thit b dy hc, nguyn nhn ch quan l thiu cc ph t phng th nghim, thiu thit b dy hc.

Thc trng ch o hot ng i mi PPDH trong qa trnh dy hc: Trong qu trnh dy hc ngi gio vin ng vai tr ch o v du hiu c

bn ca i mi PPDH - gio vin l: - Ngi thit k trn gio n cc hot ng ca thy v tr trn lp - Ngi thng bo thng tin mi,t chc hng dn cho hc sinh thu thp thng tin x l thng tin ( thng qua hot ng c nhn hoc nhm ) v vn dng kin thc hc vo cuc sng.

23

- Trng ti khi hc sinh tranh lun vi nhau, gip hc sinh t hon thnh nhim v hc tp. Vi quan im trn 97.3% hiu trng trng THCS cho rng ch o hot ng i mi PPDH trong qu trnh dy hc thng tp trung vo: - Ch o thit k gio n ( k hoch dy hc ) theo hng pht huy tnh tch cc ca hc sinh.
-

Ch o hot ng dy hc trn lp theo tinh thn i mi PPDH Ch o kim tra nh gi gio vin. Hu ht CBQL trng THCS cho rng thit k gio n theo hng pht huy tnh

tch cc ca ngi hc l tiu thc hin i mi PPDH. y l lnh vc sng to ca gio vin nu gio vin ch thch ng n logic vn ng ca ni dung v coi trng logic nhn thc ca ngi hc. Tuy nhin thc t vic ch o thit k gio n ca cc hiu trng cha t hiu qu p ng nhng iu trnh by trn. Vic ch o thit k gio n ca cc hiu trng THCS ch yu l nu phng hng chung, thiu s ch o c th n t, nhm chuyn mn, n gio vin. Hu ht hiu trng ch o kiu i tr, khng chi o im trn c s nhn rng trong i ng gio vin. c bit nhng vn c bn gio vin c th thit k c gio n theo tinh thn i mi PPDH khng c hiu trng ch o bi bn, kt qu iu tra kho st cho thy: - 31% gio n cha p ng yu cu theo hng i mi PPDH. - Thi gian thit k gio n theo tinh thn i mi PPDH gp 5 - 6 ln so vi son gio n trc y. Nguyn nhn nhng hn ch trn ch yu do gio vin cha nm vng yu cu ca SGK mi. Nhiu vn kin thc khng c trnh by tng minh trong SGK m ch nu nhng cu hi hoc gi hc sinh tm ti di s hng dn ca GV I n kt lun v lnh hi kin thc. Do GV phi la chn nhng PPDH thch hp p ng yu cu m SGK t ra. Gio vin khng c bi dng v mi mt nh cp nht kin thc mi, bn cht ca PPDH tch cc,k nng thit k gio n theo hng i mi PPDH.

24

Vic tp hun gio vin trong h thc hin ni dung, chng trnh SGK mi ca cc s cha tho ng, nn nhiu gio vin gp kh khn trong thit k gio n theo tinh thn i mi PPDH. Ch o hot ng dy hc trn lp l khu ni tip trin khai thc hin vic i mi PPDH. Phn ln hiu trng cc trng THCS u ch o i tr, cc gio vin ph trch tt c cc b mn thc hin vic dy hc trn lp theo tinh thn i mi PPDH. Trn c s thit k gio n,hiu trng cc trng THCS yu cu GV thc hin ng gio n v th hin c: - Mc chun b gi ln lp. - Cc thao tc s phm trong gi ln lp - Kh nng s dng cc PPDH khi dy tnh tch cc ch ng ca hc sinh trong gi ln lp. - t c mc tiu ca gi ln lp. - t hiu qu ca gi ln lp. Kt qu kho st iu tra cho thy: Thc t vic ch o trn ch mang tnh phong tro, hiu qu cc gi ln lp t yu cu i mi PPDH cn thp: 73% gio vin thng xuyn s dng phng php thuyt trnh. 43% gio vin c gng p dng nhng PPDH tch cc nhng hiu qu thp v gng p. Cc gi thc hnh cha t yu cu v thiu thit b dy hc hoc TBDH khng ng b. Hiu trng cc trng THCS ch o hot ng dy hc trn lp m khng nm c thc lc ca GV, cha phi hp hiu qu vi t trng chuyn mn v lc lng gio vin nng ct gip gio vin vn dng cc PPDH tch cc cho b tng mn. Nhng hn ch nu trn l do Hiu trng cha ch trng vo cng tc kim tra, nh gi GV trong vic i mi PPDH, ch o d gi ca gio vin ln lp ca gio vin cn cha hiu qu. Hiu trng hoc ph hiu trng ph trch chuyn mn mi d c 30% s gi ln lp ( c ng k i mi PPDH) ca gio vin. 70% s gi cn li hiu trng ch o cc t chuyn mn kt hp vi mt s gio vin c kinh nghim trong vic i mi PPDH d gi. Vic nh gi chnh xc, khch quan kt qu gi ln lp ca gio vin cng l mt vn kh khn. thc t cn c mu thun kh gii quyt. Hiu trng cc trng THCS u ch o s dng phiu d gi in sn cc thng s v kt qu c nh gi bng vic cho im ca ng nghip. 95%

25

hiu trng trng THCS coi y l trng s ch yu nh gi gio vin v th vic nh gi thiu tnh khch quan v trong chng mc cha m bo chnh xc cao do ch quan ca ngi d gi. Nhm nghin cu a ra mt s bin php kim tra nh gi gio vin (mc 1 l khng cn thi, mc 2 cn thit, mc 3 l rt cn thit ) c kt qu nh sau: STT 1 2 3 4 5 6 7 Cc bin php Kim tra nh k vic xy dng k hoch bi ging Kim tra nh k vic thc hin KH bi ging D gi GV Kim tra nh k vic p dng PPDH tch cc Sinh hot t chuyn mn Phi hp vi thanh tra cp trn Tm hiu d lun HS Mc cn thit% 1 2 3 9.3 35.3 55.4 14 33.7 52.3 0 45.3 54.7 31.7 33 35.3 18.6 32.1 49.3 48.8 21.3 27.5 30.4 33.9 35.7

Bng 6. Kt qu iu tra v mc cn thit i vi cc bin php nh gi GV. Trn 90 % hiu trng c hi cho rng cc bin php d kin trn y l cn v rt cn thit. Do c th coi nhng bin php c xut c kh nng c vn dng trong cng tc qun l gio dc v nh gi GV khi thc hin i mi PPDH. Vic ch o rt kinh nghim sau d gi ca hiu trng cn mang tnh hnh thc cha thc s l n by pht huy nhng kt qu t c, khc phc nhng ci cha c. Trong khi vic nh gi chnh xc v khch quan s gip hiu trng tm ng nguyn nhn c nhng bin php ch o hiu qu hn v cng c ngha ln i vi gio vin h t iu chnh vic i mi PPDH ca bn thn. Mt s thc t na m nhm nghin cu quan tm l cc Hiu trng ch o hot ng i mi PPDH khng theo k hoch lin tc, khng duy tr trong sut nm hc m thng tp trung vo dp k nim ngy nh gio Vit Nam 20/11 thng qua hot ng hi ging. V th v tnh gio vin rt d quay tr li p dng PPDH truyn thng m n tr thnh c hu. 2.2. Mt s nhn xt t iu tra kho st thc trng. Da vo kt qu iu tra thc trng v vic ch o hot ng i mi PPDH ca hiu trng v thc trng dy hc trng THCS, qua phn tch cc kin trao i vi mt s CBQL trng THCS chng ti c th rt ra mt s nhn xt nh gi chung nh sau:
26

2.2.1.u im: Hu ht hiu trng trng THCS u c nhn thc ng n v tm quan trng ca vic i mi PPDH v ch o hot ng i mi PPDH trng mnh qun l. 2.2.2.Nhng hn ch: - Cng tc ch o hot ng i mi PPDH cn nhiu bt cp v khng ng b. Hu ht cc hiu trng ch o theo phng php chung, thiu trng tm, khng theo qui trnh... nn hiu qu cha cao. - Tnh k hoch trong ch o cn hn ch nn kh nng duy tr hot ng i mi PPDH cha thng xuyn, lin tc. - Mc d nhn bit c nhng iu kin cn thit vic ch o hot ng i mi PPDH thnh cng nhng cha c nhng bin php thch hp nh tng cng u t c s vt cht v thit b dy hc... cn 68.6% gio vin gp kh khn khng p dng PPDH tch cc v thiu thit b dy hc. - Cng tc ch o bi dng gio vin cn nhiu hn ch, ni dng bi dng cha c th, mt s ni dung cn thit cha c quan tm, hnh thc bi dng cha hp l nn hiu qu thp. - Nhiu hiu trng khi ch o hot ng i mi PPDH cha ch trong ch o nhng khu then cht mng tnh cht quyt nh nh: + Ch o thit k gio n + Ch o hot ng dy hc trn lp + T chc, ch o d gi, rt kinh nghim v nh gi... - Vic kim tra nh gi gio vin trong vic i mi PPDH cn cha ton din, thiu chnh xc, thiu tnh khch quan. Kim tra nh gi khng nu ra nhng ci c, ci cha c v nguyn nhn ca chng nn c nhiu hn ch cho vic ch o hot ng i mi PPDH. - Thiu tc ng nng cao ng lc lm vic i vi gio vin trong i mi PPDH, cha khuyn khch. ng vin ng mc to nim say m, hng th gio vin thc hin i mi PPDH.

27

- Cha i mi cng tc qun l kp thi vi vic i mi chng trnh gio dc THCS, cha to c c ch qun l hu hiu trong khi ch o hot ng i mi PPDH. 2.3. Kt lun: Kt qu kho st thc trng dy hc theo tinh thn i mi PPDH trng THCS cho thy mt b phn gio vin c nhng c gng nht nh trong vic s dng PPDH tch cc nhm to hng th, tch cc ho qu trnh nhn thc ca hc sinh, song chng ta phi tha nhn mt thc t: gio vin vn thin s dng nhm cc PPDH bng li. Thc trng ch o hot ng i mi PPDH cn tn ti mt s nhc im c nh hng ln ti hiu qu i mi PPDH trng THCS. Nguyn nhn ca thc trng trn l do thiu nhng iu kin cn thit nh GV, CSVC... nhng cn phi nhn mnh vai tr ca yu t qun.V th vai tr ca hiu trng trong vic ch o hot ng i mi PPDH trng THCS l rt quan trng v nhng thc trng nu trn cng chnh l im xut pht tm ra nhng bin php ph hp vi c im v iu kin ca nh trng vic ch o hot ng i mi PPDH trng THCS c hiu qu cao, p ng i mi PPGD trong qu trnh i mi chng trnh gio dc ph thng.

3. MT S BIN PHP CH O HOT NG I MI PPDH CA HIU TRNG TRNG THCS. 3.1 Ch o xy dng i ng gio vin phc v i mi PPDH 3.1.1 Nng cao nhn thc cho gio vin v s cn thit ca vic i mi PPDH Cn b qun l trng THCS cn khng nh li ni dung ca ngh quyt TW 2 kho 8 nu: Gio vin l nhn t quyt nh cht lng ca gio dc , t

28

lm cho gio vin thy r vai tr, trch nhim ca bn thn trong vic thc hin mc tiu gio dc chung v mc tiu v gio dc THCS. Qun trit li ngh quyt 40/ 2000 QH 10 v ch th 14/ 2000/ CT - TTg v i mi chng trnh gio dc ph thng trong nhn mnh i mi ni dung, SGK, phng php gio dc... v th nht thit cn i mi PPDH. Hin nay i mi PPDH l mt nhim v m B gio dc rt quan tm, 1 trong nhng nhn t quan trng gp phn thc hin mc tiu gio dc. i mi PPDH cn l mt cu ca SGK mi, to iu kin cho s phi hp 2 chiu cng tc cng lm vic gia gio vin v hc sinh, khc phc tnh p t trong dy hc. Hiu trng cn gio vin bit l do phi i mi PPDH v phng php thy c tr chp, ghi nh v hc thuc lng khng pht huy kh nng sng to, khng khi dy c ni lc tim n ca hc sinh v im khc nhau c bn ca PPDH mi vi PPDH truyn thng. l qu trnh tng tc gia gio vin vi hc sinh, tng tc gia hc sinh vi hc sinh, ngi thy chnh l ngi t chc, Iu khin, hng dn hc sinh hc tp hc sinh t chim lnh kin thc mt cch ch ng, sng to. Hiu trng cc trng THCS t chc cho gio vin:
-

Hc tp cc ngh quyt ca ng, cc vn bn ca B gio dc v o to. Sinh hot tp th, qun trit hng dn thc hin nhim v nm hc vi Sinh hot t chuyn mn bao gm cc ni dung nng cao nhn thc cho

nhng nhim v c th trong c vic i mi PPDH.

-

gio vin v s cn thit i mi PPDH. 3.1.2 To ng lc lm vic cho gio vin trong i mi phng php dy hc. Trong chc nng ch o ni chung, ngi CBQL phi lun lun tm cch lm th no mi ngi lm vic tch cc, hon thnh tt cng vic c giao nhm gp phn thc hin cc mc tiu ca t chc. Trong ch o i mi phng php dy hc nh trng cng vy, ngi Hiu trng phi lun lun tm cch lm sao thc y mi gio vin tch cc i mi PPDH, ni mt cch khc, l vic to ng lc lm vic cho gio vin trong i mi PPDH. ng lc lm vic l ng lc c thc hay v thc khi dy v hng hnh ng vo vic t c mc tiu mong i

29

 Cc yu t to ng lc lm vic. Theo Frederick Herzberg, gio s tm l ngi M, th c nm yu t to ng lc sau y: - Bn thn cng vic: C th nh hng n s tch cc ca mi ngi. Chng hn mt cng vic th v, a dng, sng to v y thch thc c th to ng lc cho nhng ai ham m loi cng vic nh th. - S thnh t: l s tho mn ca bn thn khi hon thnh mt cng vic, s gii quyt vn v nhn thy nhng thnh qu t n lc ca mnh. - S cng nhn: l s ghi nhn vic hon thnh tt mt cng vic. Nu s ghi nhn ny l ca tp th th cng c ngha hn. - Trch nhim: trch nhim i vi cng vic cng l mt ng lc thc y con ngi tch cc hnh ng. - C hi pht trin: L nhng c hi tin b trong cng vic. C hi pht trin cng xut hin nu trong cng vic ngi ta c quyn quyt nh nhiu hn thc thi cc sng kin. Bn cnh nhng yu t to ng lc, F. Herzberg cn nu ra nhng yu t m ng gi l nhng yu t duy tr , l nhng yu t c th gy ra s bt mn nhng khng lm tng ng lc mt khi chng c p ng. l nhng yu t nh: - iu kin lm vic - Nhng quy nh qun l ca t chc - S gim st - Nhng mi quan h gia c nhn vi c nhn - Cng vic n nh Chng ti khng c nh i su vo cc yu t duy tr m ch mun ni thm v ngha ca chng. Chng hn chng ta ni v iu kin lm vic. Theo F. Herzberg th nu iu kin lm vic km s gy ra s bt mn trong nhn vin. Song nu iu kin lm vic tt m chng ta c lm tt hn na th n cng khng lm tng ng lc lm vic ca nhn vin c l bao. Nhn chung li F. Herzberg nhn xt rng: cc yu t to ng lc lm vic u lin quan n bn thn cng vic, cn cc yu t duy tr th lin quan n mi trng lm vic. Mi trng ni y bao gm c mi trng bn trong v bn ngoi t chc.

30

Mt s bin php nhm to ng lc lm vic cho gio vin trong i mi phng php dy hc - S dng mc tiu tng cng ng lc. Nh bit, hnh vi ph thuc vo thi , m thi li chu s chi phi ca nhn thc v nhng gi tr x hi. Do vy ngi Hiu trng phi lm th no cc mc tiu gio dc, m c th hn l cc mc tiu ca i mi phng php dy hc tr thnh nhng gi tr m ngi gio vin hng ti. Mun vy ngi Hiu trng phi tm kim nhng hnh thc sinh ng, hp dn lm cho ngi gio vin qun trit cc mc tiu ca i mi phng php dy hc, chng hn nh: t chc hi tho, t chc nghin cu khoa hc vi cc ti v phng php dy hc b mn, t chc dy th theo kiu gio dc hc so snh ( ngha l cho dy th cng mt bi nhng lp khc nhau vi phng php khc nhau ri i chiu so snh kt qu ), t chc trao i kinh nghim vi cc trng bn. - cao tinh thn trch nhim ca ngi gio vin i vi vic i mi PPDH. Tinh thn trch nhim cng l mt ng lc lm vic. Sau khi lm cho cc mc tiu ca i mi PPDH tr thnh cc gi tr phi hng ti v trc khi lm cho vic i mi PPDH tr nn mt cng vic y hng th, hp dn gio vin th ta hy ng vin tinh thn trch nhim ca mi gio vin trc cc hc sinh, trc x hi h bt tay vo thc hin i mi PPDH. Nhiu khi lm thc s ri mi ny sinh say m. Cng nh ta hc chi c hay mt tr chi no khc. Lc u ta cha bit chi c ta cha thy thch. Sau khi t chi c mt s vn ri, ta thy cng ngy cng say m. Theo nh nh tm l hc ngi M Abraham Maslow con ngi ta c nhu cu c tn trng, nhu cu t khng nh nn mt khi c ngi lnh o tn nhim giao cng vic th h s ch ng, tch cc lm vic hn. V vy, to ra mt phong tro thi ua i mi PPDH th ngi Hiu trng c th giao nhim v cho mt s gio vin lm th im trc, ri sau lm rng dn ra. - Lm cho vic i mi phng php dy hc tr nn thch th hn C th lu nay chng ta mc mt sai lm l lm cho ngi gio vin cm thy vic i mi phng php dy hc l mt cng vic cng bc , l mt vic

31

t trn di xung, do h d ng vi cng vic ny. By gi chng ta cn phi lm thay i ci cm nhn bng cch lm cho ngi gio vin thy vic i mi phng php dy hc l mt cng vic y hng th, y sng to, y thch thc. Mun vy ta nn tm cch to ra mt bu khng kh thi ua sng to trong phng php dy hc. Ta nn da vo nhng gio vin say m khoa hc, nht l lc lng gio vin tr, v tui tr lun ham thch ci mi ( do trong u c h cha c cc li mn ), ham thch sng to, lun mong mun chin thng cc thch thc, c nhiu hoi bo,ri khuyn khch h tm ti, sng to trong phng php dy hc v h lm th. Khi cc gio vin cm thy hng th trong i mi phng php dy hc th tc l ta tng cng ng lc lm vic h. - S dng n by khen thng mt cch thch ng Nh trn ni, s thnh t trong cng vic v s c cng nhn thnh tch l nhng yu t to ng lc, do ta phi bit khen thng mt cch thch ng. Th no l khen thng mt cch thch ng? Trc ht ta phi nh gi ng kt qu thc hin i mi PPDH mi gio vin mt cch cng khai, thng thn, cng bng, khng h thp m cng khng khen thi qu, cn lm cho tp th thy rng ngi gio vin y c nhiu n lc t c kt qu . nh gi phi da theo nhng tiu ch thng nht v da trn mc hon thnh cng vic giao cho ngi ch khng nn so snh khi lng cng vic ca tng ngi vi nhau. Th hai l cn c nhn ho s khen thng v rng mi c nhn c nhng iu kin, hon cnh khc nhau. i vi ngi ny th ch l s c gng va phi nhng i vi ngi kia th li l s c gng vt bc. Mt khc, mi c nhn c nhng nhu cu khc nhau, do vy hnh thc khen thng nn ph hp vi nhu cu ca mi ngi. i vi ngi ny th cn nu cao s khen thng tinh thn, i vi ngi kia li l s u nhim thm quyn hn, ni ln s tin tng hn ca lnh o. Tt nhin ta khng coi nh vic khen thng bng vt cht, v ngn ng c cu: Trm ng tin cng khng bng mt ng tin thng Vic c nhn ho s khen thng cn c nghi l ai ng khen mi khen, trnh bnh qun ch ngha trong vic khen thng. Nu ch v s mt lng, v s kh x

32

no m ai cng c khen c th nhng ngi c gng s dn dn khng cn c gng na. - To c s tin b mi gio vin trong vic i mi PPDH. C th phn tch bin php ny t nhng gc khc nhau. Trc ht l lm cho ngi gio vin tm thy li ch ring trong li ch chung. Nu ngi gio vin thy rng trong khi mnh thc hin i mi PPDH th chuyn mn ca mnh c nng cao hn, k nng s phm ca mnh tr nn vng vng hn,th h s tch cc hn. Ni chung ai cng mun mnh ngy cng pht trin hn, gii giang hn, v vy h mun mnh ngy cng tin b hn ngay trong chnh cng vic mnh ang lm. 3.1.3 Tng cng cng tc bi dng gio vin phc v i mi PPDH Trn c s nh gi thc trng nhm nghin cu thy: Hiu trng cc trng THCS cn tng cng cng tc bi dng gio vin vi mt s ni dung ch yu, bng cc hnh thc ph hp. Ni dung bi dng
-

Kin thc chung v PPDH tch cc K nng thit k bi ging theo hng i mi PPDH. K nng la chn v s dng cc PPDH tch cc K nng s dng TBDH i mi PPDH K nng t chc hot ng dy hc trn lp. Hnh thc bi dng Hi ging: hnh thc ny c hin qu cao v c duy tr thng xuyn, hi Hi tho theo chuyn : Hnh thc ny s b xung nhng kin thc, k nng Sinh hot t chuyn mn: S dng nhng gio vin gii, c nhiu kinh

ging l iu kin mi gio vin hc tp kinh nghim ca ng nghip.

-

s dng PPDH p ng yu cu i mi PPDH.

-

nghim km cp nhng gio vin cn c hn ch trong khi i mi PPDH t son gio n n vic t chc hot ng dy hc. T trng t chuyn mn cn c vo thc trng ca t nh ra nhng ni dung cn c km cp. Ch t chc d gi rt kinih nghim.
-

T bi dng: Hnh thc ny mng li hiu qu ng k tuy nhin hiu trng

cn ng vin khch l cng vi nhng nh hng c bn mi gio vin t gic

33

hc tp, rn luyn trau di nghip v s phm p ng i hi ca gio dc ph thng v yu cu i mi PPDH.

-

M cc lp tp hun: Hun luyn k nng s dng thit b dy hc ni chung

v s dng thit b dy hc p ng yu cu i mi PPDH. 3.2 Ch o xy dng v s dng CSVC - TBDH phc v i mi PPDH . CSVC - TBDH c vai tr rt quan trng trong qu trnh dy hc c bit h tr tch cc thc hin i mi PPDH. Xut pht t c trng t duy hnh nh, t duy c th ca con ngi trong qu trnh dy hc s trc quan c v tr quan trng i vi s lnh hi kin thc ca hc sinh. CSVC - TBDH khng ch dng mc minh hc m tr thnh cng c nhn thc. thc hin hiu qu ch o i mi PPDH trong qu trnh i mi chng trnh gio dc THCS cn xem TBDH l yu t gn lin vi SGK l mt b phn ca SGK, l ngun cung cp chi thc, l phng tin thc hin ni dung, PPDH. TBDH cn to ra s hng th, li cun hc sinh tch cc tm ti, khm ph, php hin v lnh hi kin thc. CSVC -TBDH c coi l mt trong nhng thit b cn thit i mi PPDH v th khi ch o hot ng i mi PPDH trng THCS th cc hiu trng khng th khng quan tm n CSVC TBDH. 3.2.1. Ch o xy dng CSVC - TBDH

Nhng nh hng c bn: - Phn u xy dng v hon thin CSVC - TBDH p ng yu cu i mi gio

dc ph thng, c bit l i mi PPDH trng THCS. - Phn u hon thin CSVC - TBDH: , ng b, st vi yu cu i mi v c th ring ca tng mn hc. - Pht huy cao ngun vn ca nh nc, ca cng ng, ca ph huynh hc sinh hon thin CSVC - TBDH. - Pht ng trong ton th gio vin, hc sinh phong tro thi ua t lm dng dy hc phc v cho i mi PPDH.

Bin php: - Hiu trng trng THCS tham mu vi cp u ng v chnh quyn a

phng qun trit ti ton dn cc ngh quyt ca ng, Nh nc, B GD - T v

34

ch trng xy dng CSVC - TBDH p ng vi i mi v mc tiu, ni dung, phng php, SGK ca cp THCS. - C nhn thc ng v xy dng CSVC - TBDH cho cc trng THCS l mt vic lm ht sc quan trng. Hiu trng cc trng THCS cn tham mu kp thi vi cp u ng v chnh quyn a phng c k hoch xy dng CSVC TBDH. Qun trit ti ph huynh hc sinh v vai tr ca CSVC - TBDH trong qu trnh i mi gio dc ph thng huy ng ngun lc gp phn xy dng v hon thin CSVC - TBDH cc trng THCS. - Cn c theo quyt nh s 2164/ Q - B GD - T v qui nh c s vt cht TBDH trng THCS, ch o xy dng CSVC - TBDH m bo tnh ng b, hiu qu, hiu qu kinh t. Ch xy dng CSVC - TBDH thit thc, trc mt tp trung xy dng CSVC - TBDH ti thiu, ng b vi yu cu i mi ca SGK v thc hin i mi PPDH. - Thit b dy hc l mt trong nhng iu kin cn thit i mi PPDH theo hng pht huy tnh tch cc ca hc sinh cho nn cn ch nhiu n chc nng l ngun kin thc ca TBDH ng thi to iu kin hc sinh c lm vic vi cc phng tin ny. iu cng c ngha l hiu trng cc trng THCS cn u t TBDH gio vin s dng lm phng tin minh ho vi c th ring ca tng mn hc cng vi u t phng tin, TBDH hc sinh thc hnh rn luyn k nng theo yu cu i mi ca SGK. - Ch o xy dng TBDH hin i song song vi thit b truyn thng, c bit quan tm n cc thit b nghe nhn v cng ngh thng tin ng dng trong i mi PPDH. - Tch cc trin khai quyt nh 159/Q - TTg ca Th tng Chnh ph v u t kinh ph tng cng CSVC, trang thit b dng dy hc trong cc nh trng nhm huy ng hiu qu kinh ph t ngn sch Trung ng, ngn sch a phng, xy dng CSVC - TBDH trng THCS. - Tuyn truyn, vn ng ph huynh hc sinh h tr ngun lc cho trng THCS xy dng v hon thin CSVC - TBDH nhm nng cao cht lng dy hc ni chung v i mi PPDH ni ring.

35

- Ch o thc hin x hi ho gio dc hiu qu bng tuyn truyn vn ng huy ng ngun lc t cc t chc kinh t, cc doanh nghip, cc ban ngnh... ng a phng h tr kinh ph gip nh trng xy dng CSVC TBDH. - Pht ng v duy tr phong tro thi ua t lm dng dy hc trong gio vin phc v i mi PPDH p ng c th ca tng mn hc. Kt hp ng vin, khch l gio vin cng vi chnh sch khen thng tho ng.
3.2.2. Ch o s dng hiu qu TBDH.

Vic ch o s dng hiu qu TBDH l rt cn thit cng vi vic xy dng CSVC -TBDH v th Hiu trng cc trng THCS cn ch n yu t con ngi s dng TBDH c th s dng ti a TBDH hin c, trch TBDH v n trng nhng khng n lp. Ch o s dng trit TBDH hin c trong qu trnh dy hc ni chung v thc hin i mi PPDH ni ring. Do kinh ph cn hn hp, do khng thit b dy hc cn thit nn nhiu trng gp nhiu kh khn trong ch o hot ng i mi PPDH. Ngc li c nhiu trng c TBDH nhng li khng c s dng hiu qu thc hin i mi PPDH. To tim nng cho GV Trong vic s dng TBDH thng qua d gi, m lp tp hun, hun luyn k nng s dng thit b dy hc. Trn c s nm vng TBDH hin c v kh nng phc v i mi PPDH, c bit ch n nhng mn i hi phi c TBDH nh: Gio dc cng dn, a l, Vt l... ch o gio vin bt buc phi s dng TBDH, khc phc tnh trng dy chay tn ti lu, tng cng thc hnh, th nghim qua c ch kim tra nh gi gi ln lp. S dng phng php hnh chnh trong khi ch o GV s dng TBDH l bt buc bng nhng quy nh c coi l tiu chun nh gi thi ua cng vi chnh sch ng vin, khch l gio vin tch cc, t gic khai thc,s dng TBDH hin c trong i mi PPDH. Khuyn khch gio vin s dng TBDH hin i nh phng tin nghe nhn, cng ngh thng tin... nhng trng c iu kin. i mi PPDH gn lin vi lao ng sng to ca gio vin qua qu trnh t hc, t bi dng nhng nng cao hiu qu s dng TBDH bn cnh t bi dng ca bn thn gio vin th Hiu trng cc trng THCS cn ch cng tc bi

36

dng gio vin c k nng s dng TBDH nhm khc phc kh khn cho gio vin khi thc hin i mi PPDH. Chng ta v ang thc hin d n pht trin gio dc THCS, d n c nhiu h tr to c nhng iu kin cn thit nh: bin son chng trnh, SGK, bi dng gio vin, b xung CSVC - TBDH... Cho nn khi ch o i mi PPDH trng THCS cn ch ti cc Iu kin m trong CSVC - TBDH l Iu kin cn p dng PPDH tch cc. c bit kt qu kho st thc trng cho thy mt trong nhng tr ngi khi ch o hot ng i mi PPDH trng THCS l thiu CSVC TBDH. Chng ti cho rng hiu trng cc trng THCS ng thi quan tm xy dng CSVC - TBDH vi ng vin khuyn khch gio vin s dng TBDH trong khi p dng cc PPDH tch cc ph hp vi c im mn hc, yu cu ca SGK s gip cho vic ch o hot ng i mi PPDH trng THCS c hiu qu cao hn. 3.3. Quy trnh ho vic ch o hot ng i mi phng php dy hc trng trung hc c s . Vic ch o i mi phng php dy hc l vn cc k kh khn phc tp nhng li l vn ct li trong qun l qu trnh dy hc. N l n by trc tip nng cao cht lng dy hc. Cng vic cng thc hin t lu trong qun l nhng cn tu tin nn kt qu cn rt hn ch. V th vic ch o i mi phng php dy hc cc trng THCS hin nay cn c thc hin mt cch c h thng, c khoa hc theo mt qui trnh cht ch theo cc bc sau y: 3.3.1. Bc chun b:

Thnh lp ban ch o: Da trn c s ca c ch qun l hin c ca nh trng, hiu trng t chc

thnh lp mt ban ch o phc v cho vic i mi phng php dy hc trng THCS bao gm: - Trng ban: Hiu trng. - Ph ban: Ph hiu trng ph trch chuyn mn. - U vin: Cc t trng chuyn mn, cc gio vin dy gii, i din on th v hi cha m hc sinh. - C vn ban ch o: Chuyn vin phng gio dc o to.

Nhim v ca ban ch o:

37

- Kho st thc trng v cc ngun lc hin c phc v cho vic i mi phng php dy hc: - Nghin cu thc trng i ng gio vin, c bit l v nng lc chuyn mn nghip v, c cu nhn s v iu kin cng tc l nhng nhn t c bn i mi PPDH. - Nghin cu c im i tng hc sinh, c bit l mc phn ho v trnh nhn thc, tnh tch cc, ch ng sng to ca hc sinh v c nhng thi quen th ng v nhn mt hn ch tiu cc khc c hnh thnh trong sut bc tiu hc, gy tr ngi cho vic i mi PPDH. T phn tch nhng mu thun thc t trong hot ng v quan h dy hc. Nguyn nhn tn ti nhng phng php dy hc li thi, nhng nhn t tch cc v cch dy hc theo tinh thn i mi bc u thc hin c hiu qu. - Kho st cc iu kin phc v cho vic i mi PPDH nh: c s vt cht thit b, ngun ti chnh hin c, mi trng s phm v kh nng huy ng cng ng phc v cho hot ng dy hc.

Xy dng chng trnh k hoch hnh ng: Da trn c s kho st cc ngun lc c bn nu trn, ban u ch o tin

hnh xy dng chng trnh k hoch hnh ng ch o trin khai thc t trong hot ng dy hc ca nh trng theo tinh thn i mi. Chng trnh k hoch hnh ng ny thng thng c xy dng theo tng nm hc v c c th ho theo tng cp khc nhau: - K hoch ch o chng trnh ca nh trng. - Chng trnh k hoch hnh ng ca cc t chc on th x hi. - K hoch ca cc t chuyn mn. - K hoch c nhn ca tng gio vin. Cng vi vic xy dng chng trnh k hoch hnh ng ban ch o phI xy dng qui trnh ch o thc hin i mi PPDH theo tng bc .

3.3.2.Ch o im . y l bc t ph rt quan trng , m u cho vic thc thi tin trnh ch o

i mi PPDH. Trong bc ny cn thc hin nhng cng vic c th sau y:

nh hng thng nht:

38

Thit k 1 bi hc theo tinh thn i mi: Cc bi hc ca cc mn hc rt phong ph a dng. V th khng c mt khun

mu chung cng nhc v vic thit k mt bi hc (ta thng gi l soan gio n) nhng vic thit k mt bi hc cn nh hng theo mt s yu cu c bn sau y. - Xc nh mc ch yu cu st thc vi tng loi bi hc, tit hc. Trong phi thc hin thng nht c c 3 yu t: tr thc, k nng, thi . Phn nh r s thng nht bin chng gia hot ng ca thy v hot ng ca tr theo tng n v tri thc v ni dung c th ca tng bi hc. Th hin r phng php dy ca thy v phng php hc ca tr trong hot ng . Phn nh mi thng tin lin h hai chiu thng xuyn lin tc trong qu trnh dy hc. Thy hng dn cng tc gip tr hc tp. Tr phi phn nh tng bc kt qu hc tp ca mnh qua tng hot ng c th. Trn c s thy nh gi, iu chnh sa cha sai st v kt lun tnh ng n ca cc tri thc k nng c trong bi hc - Bn thit k bi hc phi phn nh r cc phng tin cn thit cn s dng cho tng ni dung bi hc . - Tin thi gian thc hin theo logic ca bi hc. - Kt qu chung cn t ti ca bi hc. - Hng dn hc sinh tip tc hon thin tri thc k nng trong thi gian t hc ngoi gi ln lp v chun b tm th cho bi hc mi.

Xc nh chun v thang nh gi bi hc. - Chun nh gi: Da trn c s chun nh gi chung c qui nh khi xc nh chun

nh gi v mt bi hc theo tinh thn i mi PPDH cn lu nhiu hn n phng php dy v phng php hc ca thy v tr nhm hng v pht huy tnh tch cc ch ng sng to ca hc sinh. c bit quan tm n nhng phng php rn luyn k nng v cch ng x, rn luyn phng php t hc cho hc sinh, khuyn khch vic s dng cc phng tin k thut, cng ngh nhm gp phn nng cao hiu qu ca hot ng dy hc. Kin quyt loi b nhng phng php thuyt gio tuyn truyn th mt chiu th ng t ra lc hu li thi, khng ph hp vi c im nhn thc ca hc sinh trong iu kin mi. - Thang nh gi:

39

Vic xc nh thang nh gi cng da trn c s phn ho theo tng mc gii - kh - trung bnh - yu km. Tuy nhin trong vic chun b dy hc thi im vic nh gi cc tit dy ch yu l rt kinh nghim nu ln nhng mt thnh cng v mt cha t rt ra nhng bi hc b ch chun b cho vic nhn i tr c tt hn. Khng nn qu i su vo vic tm ti ti khuyt im, vch l tm su, iu ny s khng khuyn khch ng vin c gio vin hng hi tch cc tham gia vo vic i mi phng php dy hc. - Qui trnh tin hnh nh gi: Da trn c s trn ban ch o xy dng qui trnh tin hnh nh gi v cc tit dy th im cho tt c cc mn hc theo mt yu cu thng nht.

Chn i tng lm thc nghim: - Chn mn hc v cc bi hc lm th im d nhin c th chn tt c cc mn hc c trong chng trnh dy hc THCS nhng thc hin th Im c hiu qu v trc ht c th chn mn hc no c nhiu u th trong vic s dng cc phng php phng tin dy hc phc v cho s i mi phng php dy hc. - Chn gio vin lm thc nghim, c th chn c 3 loi gio vin gii, gio

vin kh, gio vin trung bnh lm thc nghim lm cho vic nhn i tr c thun li hn. Nhng trong mt s gi th im bc u dy c tnh cht lm mu th nn chn nhng gio vin dy gii, nhit tnh hng hi v thch sng to th vic dy th im s em li hiu qu cao hn. - Chn lp dy th im y cng nn chn nhng lp m hc sinh c trnh nhn thc tt, c nhiu em hc sinh gii vic dy th im c thun li. Nhng cng c th dy mt s lp m trnh nhn thc ca hc sinh vo loi trung bnh, rt t hc sinh gii, thm tr c th dy nhng lp m trnh nhn thc ca hc sinh tng i yu lm php i chng. Trn c s c th rt ra c nhng bi hc v i mi PPDH ph hp vi mi i tng.

T chc dy th im: Tu theo Iu kin v hon cnh c th ca tng trng vic t chc dy th

im cng c th thc hin ngay trong phm vi rng trn tt c cc mn hc vi mt

40

s bi nht nh, tuy nhin vic t chc dy th im cng c th tch lm 2 cng on: - Th im trong phm vi hp: y vic th im mang tnh cht dy mu lm th nghim cho tt c cc gio vin hc tp, rt kinh nghim s b. Trn c s vic th im theo din rng c hiu qu hn. - Th im theo din rng: Th im theo din rng khng c ngha bt tt c gio vin phI dy th im, y c th lm th im tt c cc mn nhng li la chn nhng gio vin tiu biu dy th im trn c s nhn i tr n tt c cc gio vin khc.

D gi kim tra nh gi, xc nh kt qu dy th im: Vic t chc nh d gi thm lp c tin hnh theo cc khu: - Xy dng lch d gi, t chc cc nhm d gi thc hin d gi thm lp

theo tng nhm sau khi d gi xong c nhn c nhim v nh gi rt kinh nghim cho tng tit hc ca nhm mnh. - S kt rt ra bi hc kinh nghim: Da trn c s kt qu dy th im c nhn ban ch o t chc rt kinh nghim chung cho cc t th im v tt c cc khu: khu chun b, ch o lm th im, c bit quan tm n vic rt kinh nghim v vic i mi phng php dy v hc ca thy v tr qua cc gi dy th im chun b trin khai i tr. 3.3.3 Ch o i tr: Bc ny cng c nhng ni dung cng vic gn ging nh bc ch o lm th im nhng n cn trin khai m rng trong phm vi ton trng v th cn lu thm n nhng cng vic sau y: -Pht huy ni lc, gy kh th si ni, ho hng trong tp th gio vin v hc sinh : chun b tm th cho hot ng i mi phng php dy hc. -T chc thc hin dy hc theo tinh thn i mi tt c mn hc, trong tt c gio vin. tuy nhin tu theo kh nng v iu kin ca tng i tng, khng nht thit yu cu tt c gio vin phi dy tt c cc bi c trong chng trnh dy hc. i vi gio vin gii c th huy ng h tham gia dy nhiu bi hn nhng i tng gio vin dy trung bnh v yu c th dy s lng t hn. T tng bc m rng dn t nm nay n nm khc cho ph hp vi kh nng ca h.

41

-Theo di quan st thu thp x l thng tin a chiu thng qua vic son bI gio n, vic d gi trn lp cng nh cc sinh hot t chuyn mn thy c chiu hng pht trin ca hot ng i mi PPDH v nh gi c kt qu tng bc s pht trin ca hot ng dy hc theo tinh thn i mi. -iu hnh phi hp hot ng dy hc gia cc t chuyn mn v c nhn gio vin trong qu trnh trin khai ch o vic i mi PPDH. -Kim tra nh gi theo tng cng on v d: gia hc k I, cui hc k II, v c nm vv... Da trn c s ng vin khuyn khch nhng mt tch cc c hiu qu iu chnh nhng sai lch thc y hot ng hng ch nhm thc hin mc ch yu cu ca hot ng dy hc theo tinh thn i mi. 3.3.4 Tng kt, nh gi:

Tng kt:Trong phn ny cn nu r nhng thnh cng v c nhng mt cn ch ca n rt ra c nhng bi hc thc s b ch cho thi gian ti. nh gi mc kt qu mt cch khch quan chnh xc c s s tip tc pht trin nhng mc cao hn v loi b nhng thiu st sai lch khng mc li ln na.

hn

Khen thng: Vic khen thng mt mt da vo chun mc c xc i vi nhng gio vin t thnh tch cao. Nhng ng thi ng vin khuynh khch c nhn yu t tch cc d l nh nht i vi nhng gio vin khng t kt qu cao nhng cn c nhiu c gng vn ln. Mt khc cng cn phI nhc nh ph bnh thm ch cng c nhng hnh thc k lut nht nh i vi nhng gio vin bc l nhiu yu t tiu cc gy nhiu kh khn tr ngi cn tr hot ng dy hc theo tinh thn i mi. Cn kt hp khuyn khch c v mt vt cht ln tinh thn kch thch ng vin khuyn khch mi ngi hng hi tham gia vo hot ng i mi.

nh

T chc vit sng kin kinh nghim: cn lu vit c sng kin kinh nghim

trn lnh vc qun l ca ngi cn b lnh o cng nh nhng sng kin ca thy v tr ny sinh trong qu trnh hot ng i mi phng php dy hc.

42

iu rt quan trng l sau khi thc hin xong mt qui trnh ch o i mi phng php dy hc ngi cn b qun l cn phI rt ra c bi hc tng hp nhiu mt t chun b cc iu kin cho vic xy dng mt qui trnh ch o mi v hot ng dy hc ca nm tip theo t hiu qu cao hn. C th tip cn qun l hot ng dy hc ni chung, i mi PPDH ni ring theo chc nng v chu trnh qun l lp k hoch, t chc, ch o, kim tra theo l lun qun l. Tuy nhin, cch tip cn theo qui trnh 4 bc trn va cha ng du hiu ca chu trnh qun l va phn nh nhng kinh nghim thc tin sinh ng v c hiu qu trong thc t qun l gio dc ni chung, ch o hot ng dy hc theo tinh thn i mi ni ring trng THCS trong iu kin hin nay. 3.4. T chc ch o vic kim tra, nh gi hot ng i mi PPDH trng THCS: Kim tra l mt chc nng quan trng trong qu trnh qun l, n gip cho ch th qun l bit c vic thc hin cc nhim v mc no, ng thi cng bit c nhng quyt nh quanr l ban hnh c ph hp vi thc t hay khng trn c s Iu chnh cc hot ng, gip hay thc y c nhn, tp th t ti mc tiu ra. Kim tra trong qun l l qu trnh xem xt thc tin, thc hin cc nhim v nh gi thc trng,khuyn khch nhng nhn t tch cc, pht hin nhng sai lch v a ra nhng quyt nh iu chnh nhm gip cc i tng hon thnh nhim v, kim tra cn thc hin cc ni dung sau:

nh gi: Xc nh chun mc, thu thp thng tin, so snh s ph hp ca vic Pht hin: mc thc hin tt, va, xu ca cc i tng qun l. iu chnh: t vn ( un nn, sa cha ), thc y (pht huy thnh tch tt) hoc nh gi l khu cui cng ca chc nng kim tra trong chu trnh qun l v l chc nng c bn ca kim tra, quan h mt thit vi kim tra, da vo kim tra v l kt qu ca kim tra. nh gi to lp thng tin phn hi, cung cp cho h qun l nhng thng tin ng tin cy v tnh hnh v kt qu h qun l hot ng c hiu qu. nh gi l cng c ca h thng iu khin gip xc nh mc , gi

thc hin vi chun mc

x l.

43

tr cc tc ng t mi trng vo h thng cng nh hnh thnh c ch iu chnh hng ch trong qu trnh qun l. Nh vy vic kim tra nh gi hot ng i mi PPDH trng THCS l rt quan trng gip cho Hiu trng xem xt thc tin i mi PPDH din ra nh th no, trn c s nh gi chnh xc Hiu trng s pht huy thnh tch t c, un nn nhng hn ch ng thi rt kinh nghim cho vic ch o thc hin chu k tip theo. Theo gii hn phm vi nghin cu nn t chc ch o kim tra nh gi hot ng i mi PPDH tp trung vo kim tra nh gi gio vin qua hot ng dy hc trn lp. Kim tra nh gi c thc hin trong qu trnh v theo cc bc c bn sau: 3.4.1. Xc nh mc ch, ni dung, i tng, hnh thc kim tra.

Mc ch : xem xt thc trng vic ch o hot ng i mi PPDH ca Hiu

trng qua vic i mi PPDH ca gio vin trong gi ln lp. nh gi u, nhc im v tm nguyn nhn ca nhng hn ch. Trn c s tm bin php tc ng vic ch o hot ng mi PPDH t hiu qu m mc tiu nu.
-

Ni dung: K hoch dy hc ca GV K nng s dng PPDH tch cc trong gi ln lp. Kt qu hc tp ca hc sinh. i tng: Gio vin v hot ng dy hc trn lp. Hnh thc: D gi ln lp ca gio vin Trc nghim ngn mi hc sinh Chun nh gi: Cn c vo hng dn nh gi v xp loi gi dy bc trung hc s

3.4.2. Xy dng chun v thang nh gi.

10227/THPT (ngy 11/ 9/ 2001 ) v c th ho yu cu 4, 6, 9 nh gi gi dy ca gio vin. - Yu cu 4: + La chn s dng PPDH ph hp vi kim tra bi ln lp ( 1im)

44

Kiu bi l thuyt c th dng phng php thuyt trnh, gi m, vn p. Kiu bi tp chn v s dng phng php nu v gii quyt vn , phng php gi m, vn p. + K nng s dng cc PPDH ph hp vi cc kiu bi mc thnh tho (1 im) - Yu cu 6: + Huy ng thit b dy hc c pht huy u im ca cc PPDH ph hp vi c trng b mn ( 1im) + S dng thit b dy hc hiu qu ph hp vi ni dung ca kiu bI ln lp (1 im) - Yu cu 9: + S dng a dng cc hnh thc t chc dy hc (1 im) + To c hi pht huy vai tr ca c nhn hc sinh kch thch, to hng th ch hc sinh tch cc, ch ng trong hc tp (1im)

Thang nh gi: Trong nh gi thng nht nh hng dn s 10227/THPT bng cho im 0, 1, 2

ng vi 10 yu cu v p dng thang im 20. Cch xp loi: - Loi gii: + im tng kt t t 17 - 20 + Cc yu cu 4, 6, 9 phi t 2 im - Loi kh: + im tng kt t t 13 - 16.5 im + Cc yu cu 4, 6, 9 phi t 2 im - Loi Trung bnh + im tng kt t t 10 - 12.5 im + Cc yu cu 1, 4 t t 9 tr xung.
-

Loi yu km: im tng kt t t 9 tr xung

Ch : cho im l n 0,5 3.4.3. T chc tin hnh kim tra

Thnh lp Ban kim tra: Hiu trng ra quyt nh thnh lp ban kim tra gm: - Hiu trng

45

- Hiu ph ph trch chuyn mn - T trng chuyn mn - Mt s gio vin dy gii, c kinh nghim trong vic i mi PPDH.
-

Nhim v ca ban kim tra. D gi v quan st tit dy Rt kinh nghim gi dy nh gi gi dy Lp h s.

T chc d gi ln lp ca gio vin

3.4.4. nh gi: Vic nh gi chnh xc, khch quan nhng ci t c v cha c v tm ng nguyn nhn ca chng s gp phn khng nh cho vic ch o tip theo. Da vo cc chun nh gi vi nhng yu cu c th nh gi chnh xc khch quan gi ln lp ca gio vin. Kt hp s nh gi nh tnh vi nh lng,sau khi d gi ngi nh gi trc ht phi da vo s quan st trn lp v kt hp vi vic xem xt gio n, phng vn gio vin, hc sinh. Cn xem xt ton din mc chun b gi ln lp, cc thao tc s phm, kh nng khi dy tch cc, ch ng ca hc sinh, mc tiu v hiu qu gi ln lp. Kt hp gia nhng nhn nh ( nh tnh ca mnh vi im s ca cc yu cu v im s tng cng nh gi xp loi. Trn c s kt qu c nh gi hiu trng nu kt lun: thnh tch, nhng hn ch, nguyn nhn ca nhng hn ch. Vic ch r nguyn nhn ca nhng hn ch l rt cn thit ca nh gi v nh gi l hot ng c bit nhm phn tch xc nhn gi tr thc trng v mc hon thnh nhim v, cht lng v hiu qu... thi im hin ti so vi mc tiu hay nhng chun c xc lp. nh gi lin quan cht ch vi kim tra v l kt qu ca kim tra v mc ch ca kim tra l nh gi khch quan 3.5. i mi c ch qun l v th ch ho cc hot ng qun l ca Trng THCS. 3.5.1. i mi c ch qun l cc hot ng ca trng THCS. C ch l "Cch thc sp xp t chc lm ng hng, c s theo m thc hin" (i t in Ting Vit - NXB Vn ho - Thng tin, 1999).

46

C ch qun l l mt yu t (c th ni l mt cng c) c tc ng rt ln n kt qu ca cc hot ng kinh t - x hi. Mt minh chng rt thc tin l Nh nc ta tri qua mt thi k di trong c ch k hoch ho quan liu bao cp. Vi c ch ny ny km hm s pht trin ca kinh t, khng to nn ng lc cho s tng nng sut lao ng, khng to nn s kch thch cho kt qu ca cc hot ng x hi, v.v... V vy, i mi c ch qun l l mt mt hot ng c tnh quyt nh ti kt qu ca cc hot ng kinh t - x hi, trong c hot ng gio dc trong giai on hin nay. Vi phm vi ca ti, y chng ti ch cp n mt s khia cnh ca i mi c ch qun l : dn ch ho cc hot ng gio dc; phn cng, phn cp, phn quyn. Dn ch ho cc hot ng ca trng THCS Theo T in Bch khoa : Dn ch l hnh thc t chc thit ch chnh tr ca x hi da trn vic tha nhn nhn dn l ngun gc ca quyn lc, tha nhn nguyn tc bnh ng v t do. Dn ch cng c vn dng vo t chc v hot ng ca nhng t chc v thit ch chnh tr nht nh. Vi t cch l hnh thc t chc chnh tr ca Nh nc, dn ch xut hin cng vi s xut hin ca nh nc. Khc vi cc hnh thc khc ca thit ch nh nc, trong thit ch dn ch, quyn ca a s, quyn bnh ng ca mi cng dn, tnh ti cao ca php lut c chnh thc tha nhn; nhng c quan c bn ca nh nc do bu c m ra. Dn ch thc hin thng qua hai hnh thc c bn : dn ch i din v dn ch trc tip. Thut ng dn ch (democracy, democratic) theo gc Hylp c ghp t hai thnh phn : Demos (dn) v Kratos (quyn lc). Dn ch phi gn lin vi cc mt khc ca x hi : - Dn ch phi i vi vn ho dn ch. - Dn ch phi i i vi dn tr, dn ch l tinh hoa ca dn tr. Trong thi i chuyn t vn minh nng nghip, cng nghip sang vn minh hu cng nghip, tri thc, trong thi i cch mng khoa hc - cng ngh pht trin nh v bo v tr thnh lc lng trc tip thc y v pht trin kinh t - x hi, nhng ngi lao ng tham gia xy dng x hi v cuc sng bn thn khng ch bng sc lc c bp m

47

cn bng sc lc tr tu th dn ch cng i hi phi c dn tr, trong gio dc l ch lc. - Dn ch phi i i vi php lut. l l do cn phi th ch ho hot ng ca mt lnh vc no trong i sng x hi. V cho nhng th ch vn hnh trong thc tin th phi c c ch, ci bo m cho quyn dn ch ca cng dn c thc hin. C ch thc hin dn ch l loi c ch x hi. N c xem l mi quan h gia cc yu t cu thnh h thng theo nhng nguyn tc nht nh bo m s vn hnh ca h thng nhm thc hin chc nng ra. Cng c th hiu, c ch l cch thc t chc hot ng ca h thng. T khi ra i, ng ta ch trng vn dn ch, lnh o nhn dn u tranh ginh quyn dn ch. Sau khi ginh c chnh quyn, nc Vit Nam dn ch ra i (nay l nc CHXHCN Vit Nam), ng tip tc lnh o nhn dn xy dng v bo v T quc. l qu trnh nhn dn th hin v pht huy quyn lm ch ca mnh trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi. Mc tiu ca vic xy dng nn dn ch XHCN nc ta nh Ngh quyt Hi ngh ln th su (kho VI), BCH Trung ng xc nh l "nhm pht huy nhn t con ngi, pht huy cao tnh t gic v s sng to to ln ca mi tng lp nhn dn trong s nghip xy dng v bo v x hi mi". - Vn kin i hi i biu ton quc ln th VIII trong phn : Tip tc ci cch b my nh nc, xy dng v hon thin Nh nc CHXHCN Vit Nam li khng nh quan im : "Xy dng Nh nc XHCN ca dn, do dn v v dn ; ly lin minh giai cp cng nhn vi giai cp nng dn v tng lp tr thc lm nn tng, do ng Cng sn lnh o. Thc hin y quyn lm ch ca nhn dn, gi nghim k cng x hi, chuyn chnh vi mi hnh ng xm phm li ch ca T quc v ca nhn dn". (tr. 129). - Hi ngh BCH TW ln th nm kho VIII ra Ngh quyt : Pht huy quyn lm ch ca nhn dn, tip tc xy dng Nh nc CHXHCN Vit Nam trong sch vng mnh. Trong Ngh quyt khng nh : "Tip tc pht huy tt hn quyn lm ch ca nhn dn qua cc hnh trhc dn ch i din v dn ch trc tip nhn dn tham gia xy dng v bo v Nh nc, nht l vic gim st, kim tra ca nhn dn i vi hot ng ca c quan v cn b, cng chc nh nc".

48

- B Chnh tr c Ch th 30-CT/TW ngy 18/02/1998 v xy dng v thc hin quy ch dn ch c s. - Chnh ph c Ngh nh s 71/1998/N-CP ngy 8/9/1998 ban hnh Quy ch thc hin dn ch trong hot ng ca c quan. Thc hin cc Ngh quyt, ch th v Ngh nh trn c nhiu vn bn hng dn ca cc lnh vc qun l (ti chnh, x hi, kinh t...) thc hin dn ch trong qun l x hi ca Nh nc ta, cc c quan, cc t chc x hi, cc n v qun l nh nc c cc quy nh v dn ch ho cc hot ng. - Vn kin i hi IX ca ng li khng nh " Xy dng nc Vit Nam dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh". "Pht huy dn ch, gi vng k lut, k cng, tng cng php ch. Hon thin nhng quy nh v bu c, ng c, v tiu chun, c cu cc i biu Quc hi v Hi ng nhn dn trn c s pht huy dn ch. Thc hin tt Quy ch dn ch, m rng dn ch trc tip c s. Chm lo con ngi, bo v quyn v li ch hp php ca mi ngi. Gii quyt kp thi khiu ni, t co ca cng dn". (tr. 49). i vi gio dc, o to, chng ta hy xem xt cc mt dn ch ho : - Dn ch ho trong gio dc o to : T sau i hi VI, B Gio dc v Cng on gio dc Vit Nam phi hp hnh ng m "Cuc vn ng dn ch ho nh trng" (Ch th lin tch s 21/CTLT ngy 4/10/1989) vi hai ni dung c bn l dn ch ho qu trnh o to v dn ch ho qun l nh trng. B Gio dc v o to ra Quyt nh s 04/2000/Q-BGD&T ngy 1/3/2000 ban hnh Quy ch thc hin dn ch trong hot ng ca nh trng. Dn ch ho qu trnh o to ngha l dn ch ho (DCH) cc thnh t ca qu trnh o to nh Mc tiu - Ni dung - Phng php - Thy - Tr, trong DCH hai thnh t Thy - Tr l trung tm, l ht nhn ca qu trnh DCH v y l hai yu t con ngi. DCH l thc hin quyn c hc v hc c ca ngi hc. Quyn c hc phi gn lin vi kh nng hc c. Khng to iu kin cho ngi hc hc c th quyn c hc ch l khu hiu sung v dn ch. Gii quyt vn ny i hi phi c h thng nhng bin php i mi ng b tt c cc thnh t ni trn, c bit l i mi Ni dung - Phng php.

49

 Dn ch ho qun l nh trng : Bn cht dn ch ho ni chung l to mi trng dn ch tt c mi ngi u c quyn tham gia qun l v gii quyt cc cng vic ca nh trng vi phm vi v i tng c th. Dn ch ho qun l nh trng gn lin vi vic tng cng quyn t ch ca nh trng, vi vic tranh th cc lc lng x hi vo vic t chc v qun l cng vic nh trng. Dn ch ho qun l ni b trng hc gn lin vi s hnh thnh v hot ng tch cc ca cc t chc t qun ca gio vin v hc sinh, pht huy tnh ch ng theo chc nng nhim v ca cc t chc chnh tr - x hi trong nh trng tham gia vo cc hot ng ca nh trng. Ni dung c bn ca dn ch ho qun l nh trng c th ch ho trong Quy ch thc hin dn ch trong hot ng nh trng ban hnh theo Quyt nh 04/2000 ca B trng B GD&T. Qun l nh trng ph thng, trng THCS, trng tm l qun l dy v hc. Dn ch ho qun l nh trng cng ly trng tm l DCH hot ng dy ca thy v hot ng hc ca tr, trong thc cht l i mi phng php dy v phng php hc (gi chung l phng php dy hc). gp phn i mi phng php dy, c th thc hin mt s bin php dn ch ho sau : 1) Ci tin cng tc t chc nh sp xp, phn cng, b tr mi thnh vin trong nh trng (c thy v tr) pht huy c nhim v : Bit - Bn - Lm - Kim tra trong cc hot ng ca nh trng m hot ng s phm l ct yu. 2) Tng cng sinh hot chuyn mn ly ni dung bi dng v t bi dng v phng php dy hc lm ni dung ch yu trong sinh hot : xc nh cc ni dung bi dng; trch nhim ca t chc, ca cc c nhn trong cng tc bi dng v t bi dng, nht l bi dng v nghip v s phm, v phng php dy hc nhm thc hin tt chng trnh, SGK mi. 3) Cc b mn, cc gio vin t chn ly phng php thc hin cc bi ging theo chng trnh, SGK mi. Cc nhm, cc b mn c th ng k trnh din v thc hin phng php mi h t ch, t chu trch nhim vi kt qu bi hc v cht lng dy hc. T gio vin cn nghin cu k ni dung chng trnh, SGK v

50

sch GV nm vng mc ch yu cu ca tng mn hc, tng chng, tng bi hc trong chng trnh v trong SGK, tm cho mnh phng php dy hc ph hp c ni dung, i tng v iu kin c s vt cht, thit b dy hc ca nh trng. Mi GV phi xy dng v thc hin tt k hoch bi dy ca mnh. 4) Hc sinh c chn phng php hc. Trong mt chng mc nht nh, c th cho php hc sinh c chn thy dy. Phn cng, phn cp, phn quyn trong qun l trng THCS Cn c vo Lut Gio dc v iu l Trng Trung hc, b my ca Trng THCS bao gm : B my gm : - Ban Gim hiu : Hiu trng v ph hiu trng - Cc t chuyn mn - T hnh chnh - qun tr - Lp hc, t hc sinh, khi lp. - Gio vin. - Hc sinh Cc hi ng t vn : - Hi ng gio dc - Cc Hi ng khc : Hi ng thi ua khen thng, Hi ng k lut, v.v... Cc t chc ng v on th trong trng trung hc. Cn c vo chc nng, nhim v ca mnh, cc t chc chnh quyn, t chc chnh tr, x hi xc nh nhim v ca mnh trong vic gp phn i mi phng php dy v hc trong trng THCS. cng chnh l s ng gp ci tin cng tc qun l v nng cao cht lng dy v hc trong nh trng. V d : - Chi b ng tho lun, ra ngh quyt v i mi phng php dy hc. - Hiu trng, hiu ph v cc t chc chnh quyn (cc t chuyn mn, cc n v hnh chnh, cc khi lp hc sinh...), theo chc nng nhim v t chc thc hin.

51

- Cc t chc cng on, on thanh nin, Hi cha m hc sinh, v.v... xy dng chng trnh hnh ng thc hin ngh quyt ca chi b v i mi phng php dy hc. 3.5.2 Th ch ho cc hot ng qun l ca trng THCS gp phn i mi phng php dy hc Theo i T in Ting Vit (NXB Vn ho - Thng tin, 1999), th ch l "Nhng quy nh, lut l ca mt ch x hi". Nh trn ni, dn ch phi i i vi php lut. l l do cn phi th ch ho hot ng ca mt lnh vc no trong i sng x hi. V cho nhng th ch vn hnh trong thc tin th phi c c ch, ci bo m cho quyn dn ch ca cng dn c thc hin. C ch thc hin dn ch l loi c ch x hi. N c xem l mi quan h gia cc yu t cu thnh h thng theo nhng nguyn tc nht nh bo m s vn hnh ca h thng nhm thc hin chc nng ra. Cng c th hiu, c ch l cch thc t chc hot ng ca h thng. Cn c vo cc vn bn php quy ca Nh nc, ca ngnh gio dc, ca a phng, cn th ch ho cc hot ng qun l c bn ca nh trng v cc mt : a) Hot ng dy hc : c nhng quy nh v hot ng dy hc nh thc hin k hoch dy hc i vi gio vin, hc sinh, v.v b) Qun l nhn s : Quy nh ch lao ng i vi gio vin, cn b cng chc thuc phm vi qun l ca nh trng ; quy nh quyn li, ngha v ca cn b gio vin v cc hot ng; quy nh thc hin (khi c hng dn thi hnh) Ngh nh 116/2003/CP ngy 10/10/2003 ca Chnh ph v tuyn dng, s dng v qun l cn b cng chc; v.v c) Qun l ti chnh : Cc quy nh chi tiu ni b trong qun l ti chnh theo tinh thn Ngh nh 10/2002/CP i vi n v s c thu. Cc quy nh ny phi nm trong hnh lang php l song phi ng vin kch thch c s ng gp ca cc thnh vin trong nh trng v m bo tnh cng bng, dn ch. d) Cc quy nh ni b v cc lnh vc hot ng khc nh ni quy c quan, ch bo co, v.v Tt c cc quy nh trn th hin c quan im Dn : Bit - Bn, - Lm Kim tra. Nhng gp phn thc hin i mi phng php dy hc (cng l thc
52

hin i mi gio dc ph thng, thc hin CT-SGK mi), trong cc quy nh, quy ch tng ng ca nh trng THCS cn c nhng quy nh v nhim v, quyn li ca cc thnh vin trong nh trng thc hin i mi phng php dy v hc. V vy, nhng quy nh, quy ch ca nh trng va ng lc, va l trch nhim ca tng thnh vin trong nh trng, s gp phn i mi phng php dy v hc, thc hin CT-SGK mi. 3.6 Mi quan h gia cc bin php

i mi c ch qun l v th ch ho cc hot ng qun l

Ch o xy dng i ng gio vin phc v i mi PPDH

Qui trnh ho vic ch o hot ng i mi PPDH trng THCS

Ch o xy dng v s dng CSVC phc v i mi PPDH

T chc ch o kim tra nh gi hot ng i mi PPDH

3.7 Kt qu kho nghim T kt qu nh gi thc trng chng ti xut 5 bin php ch o hot ng i mi PPDH ca hiu trng trng THCS. Chng ti gi phiu xin kin

53

n cc CBQL trng THCS tm hiu mc cn thit v tnh kh thi ca cc bin php. Kt qu thu c 63 phiu c kin nh sau: Mc cn thit S TT Ch o xy dng i ng GV 1 phc v i mi PPDH Ch o xy dng v s dng CSVC - TBDH phc v i mi PPDH Qui trnh ho vic ch o hot 3 ng i mi PPDH trng THCS T chc ch o kim tra nh 4 gi hot ng i mi PPDH i mi c ch QL v th ch ho hot ng QL ca trng THCS Mc thc hin Thc hin Thc hin tt % 30.2 74.6 S lng 44 % 69.8 0 0 0 0 22 34.9 41 65.1 0 0 5 7.9 58 92.1 Khng cn Cc bin php thit S % lng 0 0 0 0 Cn thit S lng 7 17 % 12 26.9 Rt cn thit S %

lng 56 88 46 73.1

30 47.6

33 52.4

S TT

Khng thc Cc bin php

hin c c S % S lng 0 0 lng 0 19 0 47

Ch o xy dng i ng GV 1 phc v i mi PPDH Ch o xy dng v s dng CSVC - TBDH phc v i mi PPDH Qui trnh ho vic ch o hot ng i mi PPDH trng THCS T chc ch o kim tra nh

16 25.3

28 44.4

35 55.6

33

52.3

30

47.7

54

gi hot ng i mi PPDH i mi c ch QL v th ch ho hot ng QL ca trng THCS

31 49.2

32 50.8

Bng 7: Tng hp kin ca CBQL trng THCS v mc cn thit v tnh kh thi ca cc bin php ch o i mi PPDH. Qua bng thng k trn cho thy cc bin php m nhm nghin cu xut u cn thit v c tnh kh thi, tuy nhin mc kh thi c khc nhau. Khng c kin no nh gi cc bin php ny khng cn thit v c tnh kh thi.

KT LUN V KIN NGH

1.

KT LUN i mi phng php gio dc l Im mi nht,c sc nht ng ch nht

trong i mi chng trnh gio dc ph thng thc hin Ngh quyt i hi ng IX, Ngh quyt 40/ 2000/ QH 10. i mi PPGD gi vai tr c bit quan trng to cht lng mi cho ngun nhn lc v vy cn c qun trit th hin trong tt c cc ni dung, cc khu ca qu trnh i mi chng trnh gio dc ph thng. Cng tc qun l gio dc phi i mi theo kp cc yu cu cc nhim v mi. Mt vn rt quan trng th hin vai tr ca cng tc qun l l ch o hot ng i mi PPDH cc trng ph thng cng vi i mi ni dung gio dc, sch gio khoa, i mi c s vt cht - thit b dy hc. ti phc ho c bc tranh v thc trng ch o hot ng i mi PPDH ca Hiu trng trng THCS, ng thi ch ra mt s hn ch c nh hng ti hot ng i mi PPDH, trong vai tr ca ngi gio vin l yu t quan trng, quyt nh s thnh cng khi thc hin i mi PPDH. Trn c s xut mt s bin php gp phn thc y qu trnh i mi v gip cho vic ch o hot ng i mi PPDH ca Hiu trng trng THCS c hiu qu hn. c im dy hc trng THCS vi ni dung dy hc va a dng va phn ho v gn kt vi tnh c th ca cc mn hc. Tt c nhng vn ny nm trong lnh vc sng to ca ngi gio vin, mi s p t s khng mang li kt qu. Tuy nhin vic to ra Iu kin, to ra mi trng cho hot ng i mi PPDH trng THCS l rt cn thit v hiu trng phi c bit quan tm. Chc nng ch
55

o rt nng ng nn trong khi ch o hot ng i mi PPDH, Hiu trng cn phi ng ph kp thi vi cc tnh hung thc t ra quyt nh ng n, ng vin gio vin thc hin tt yu cu ca i mi PPDH ph hp vi c im v hon cnh ca nh trng. Mt khc cn ch l i mi c ch qun l trong trng THCS, thc hin dn ch ho qun l nh trng, to c ch chnh sch khuyn khch tng ng lc cho vic i mi PPDH gp phn to ln thc hin hiu qu ch trng i mi PPGD. i mi PPDH l c chng ng di vi nhiu kh khn thch thc, i hi khng th nng vi, cc on nhng li l cng vic cp thit phi lm. Dn thc t cn nhiu kh khn nhng cc CBQL trng THCS cn nhn thc y ng n ngha to ln ca i mi PPDH nu cao tinh thn trch nhim ch o thng li hot ng i mi PPDH trng THCS.
2.

KIN NGH - Quan tm xy dng CBQL& i ng gio vin THCS trong c o to v bi

. Vi B GD - T: dng v s lng, ng b v c cu, m bo v cht lng. - T chc hi ngh tng kt hng nm v vic thc hin ch trng i mi PPDH. Nu cc in hnh v nhng bi hc kinh nghim v ch o i mi PPDH. Vi CBQL trng THCS - CBQL trng THCS cn t bi dng thng xuyn c nng lc qun l ni chung v kh nng ch o hot ng i mi PPDH ni ring. - Ch u t xy dng c s vt cht - thit b dy hc v coi thit b dy hc l iu kin cn vi i mi PPDH.
-

ng vin, khuyn khch gio vin thc hin i mi PPDH cng vi s quan

tm ti vic bi dng gio vin v PPDH tch cc.

56

TI LIU THAM KHO 1. Vn kin Hi ngh ln th 4-BCH TW kho VII. NXB Chnh tr Quc gia nm 1997. 2. Vn kin Hi ngh ln th 2-BCH TW kho VIII. NXB Chnh tr Quc gia nm 1997. 3. Ngh quyt 40/2001/QH 10. 4. Ch th s 14/2001/CT-TTg ngy 11/6/2001. 5. Lut gio dc. NXB Chnh tr Quc gia nm 1998. 6. B GD&T. Chin lc pht trin gio dc 2000-2020, H ni 2002. 7. iu l trng Trung hc - Q s 23/2000/Q-B GD&T ngy 11/7/2000. 8. T in Ting Vit - Tng gii v lin tng. NXB Vn ho thng tin 1999-2000. 9. T in Hn-Vit. NXB T in bch khoa- 2002. 10. Trn B Honh. Dy hc ly hc sinh lm trung tm TTKHGD, s 491995. 11. Nguyn Th Hin. Vn i mi PPDH. TT QLGD- T. Trng CBQL GD-T s 1- 1998. 12. Hi p v i mi THCS. NXB GD. H ni 2001. 13. Phm Minh Hc (Ch bin). Tm l hc. Nh xut bn gio dc,1997 (t trang 188 n 202).

57

14. Nguyn Trng Hu. Chc nng v chu trnh QLGD Bi ging ti trng CBQL GD-T 15. Nguyn B Kim. V nh hng i mi PPDH NCGD s chuyn qu 1-1999. 16. Trn Kiu (Ch bin). i mi PPDH trng THCS, Vin khoa hc Gio dc,1997. 17. Nguyn K. M hnh dy hc tch cc ly ngi hc lm trung tm, Trng CBQL GD&T, H ni 1996. 18. Lu Xun Mi. Kim tra ni b trng hc-Bi ging trng CBQL GD&T. 19. Lu Xun Mi. nh gi trong gio dc, ti liu dng cho cc lp bi dng CBQL GD- T. trng CBQL GD - T 1998. 20. H Th Ng. Gio dc hc. NXB Gio dc,1991. 21. Nguyn Ngc Quang. Nhng khi nim c bn v l lun qun l gio dc, Trng CBQL GD&T -1989. 22. Nguyn Ngc Quang. L lun dy hc i cng (tp II). Trng CBQL GD&T, 1989. 23. Nguyn Ngc Quang. Dy hc con ng hnh thnh nhn cch, Trng CBQL GD&T, H Ni 1990. 24. Nguyn Ngc Quang- nh s phm, ngi gp phn i mi l lun dy hc. HQG H ni. 1998. 25. Phan Th Sng. Qun l qu trnh dy hc trng THCS-Bi ging trng CBQL GD&T. 26. Hong Minh Thao. Ch o hot ng i mi phng php ging dy v hc tp trong cc Trng cn b qun l gio dc v o to. ti nghin cu khoa hc cp B. M s: B2000.53.13, H ni 2001. 27. K yu hi tho khoa hc: i mi PPDH theo hng hot ng ho ngi hc, H ni 1995. 28. Ti liu o to ging vin ca d n VAT, H ni 2000. 29. Ti liu tp hun CBQL GD- T trin khai thc hin chng trnh, SGK mi THCS. 30. Ti liu o to gio vin, d n Vit B, H ni 2002.
58

59