Tang Truong Giam Ngheo-2008

LI M U
1. Tnh cp thit ca ti Trong nhng nm va qua, nn kinh t Vit Nam v ang tng trng vi tc rt cao. S tng trng ca nn kinh t lm gim ng k tnh trng ngho i (gim t l i ngho t 58% nm 1993 xung cn 19.5% vo nm 2004, ri 16% nm 2006), t l s ngi qu ngho ( theo tiu ch thiu lng thc) gim t 25% xung cn 11% vo nm 1993 v nm 2000. Cuc sng ca ngi dn ni chung cng c nhng ci thin ng k. Mc d vy, s pht trin ny khng ng u, s tng ln ca thu nhp khng ng nht v s bt bnh ng v thu nhp ngy cng tng. Khong cch chnh lch gia nng thn v thnh th, gia ngi Kinh v ngi dn tc thiu s ngy cng ni rng. iu ny lm gim ng k cht lng v hiu qu ca ng li tng trng gim ngho m Vit Nam ang theo ui. Hiu v trn tr vi thc trng , ti i su nghin cu thc trng thc hin mc tiu tng trng gim ngho Vit Nam, trong c bit ch trng n bt bnh ng thu nhp gia ngi giu v ngi ngho, gia ngi Kinh v ngi dn tc thiu s v gia cc vng trn ton quc. Hy vng nghin cu c th ng gp mt phn vo vic thc y qu trnh tng trng gim ngho Vit Nam 2. Mc tiu nghin cu 2.1. Mc tiu tng qut Nghin cu c thc hin vi mc ch em n c mt ci nhn tng quan v tng trng v gim ngho Vit Nam, t a ra c mt s gii php nhm nng cao cht lng tng trng gim ngho.
http://svnckh.com.vn
2.2.
Mc tiu c th
Mc tiu c th ca nghin cu l tr li c nhng cu hi sau: - Tng trng gim ngho l gi? Ti sao phi hng ti mc tiu tng trng gim ngho? - Thc trng i ngho thay i nh th no trong bi cnh c tng trng kinh t ti Vit Nam? - Cc yu t no lm hn ch tng trng hng ti gim ngho ti Vit Nam? - Phng hng v gii php nhm thc y tng trng gim ngho Vit Nam l nh th no? 3. i tng v phm vi nghin cu 3.1. i tng nghin cu - Ngi ngho Vit Nam v tc ng ca tng trng i vi h - Kh nng tham gia vo qu trnh to nn v hng li t tng trng ca ngi ngho Vit Nam. - Cc thnh phn tham gia vo qu trnh thc hin mc tiu tng trng gim ngho ti Vit Nam + Chnh ph v h thng chnh sch v chi tiu cng ca chnh ph + Cc t chc ti chnh vi m h tr tn dng cho ngi ngho + Nhng ngi, t chc v c quan thc hin cng tc xa i gim ngho 3.2. Phm vi nghin cu - Ni dung nghin cu: ti nghin cu cc ni dung v tng trng gim ngho, cc yu t lm hn ch tng trng gim ngho v gii php nhm thc y tng trng gim ngho ti Vit Nam - Khng gian nghin cu: ti nghin cu cht lng tng trng v gim ngho ti Vit Nam.
Thi gian nghin cu:
ti nghin cu thc trng cng tc xa i gim ngho ca Vit Nam trong giai on c tng trng kinh t t sau i mi n nay, c bit l t nm 1990 n nm 2006. 4. Phng php nghin cu nghin cu cc ni dung trn, ti s dng cc phng php nghin cu ch yu sau: - Phng php v phn tch thu thp thng tin th cp - Phng php din dch, quy np, phn tch - tng hp h thng ho cc vn l lun cng nh nh gi v thc trng ca tng trng gim ngho Vit Nam. 5. Kt cu ti nghin cu Bi nghin cu c kt cu gm 4 chng, mi chng ln lt tr li 4 cu hi c nu phn 2.2.2. Mc tiu c th. Mi chng gm c ba phn: phn m u gii thiu chung v ni dung, nhim v ca chng v mi quan h gia n vi cc chng khc trong ton bi nghin cu, phn ni dung chnh ca chng v phn tm tt cui chng.
Chng 1 C S L LUN CA TNG TRNG GIM NGHO Chng 1 c nhim v a ra nhng c s l lun ca vn tng trng gim ngho, lm tin cho cc chng sau ca nghin cu. Ni dung ca chng gm c: - Khi nim ngho i v cc ch s nh gi tnh trng ngho i - Khi nim, tm quan trng ca tng trng gim ngho v cc ch s nh gi tng trng gim ngho - Mi quan h gia tng trng gim ngho v bt bnh ng Khi nim ngho i Ngho i l tnh trng thiu thn v nhiu phng din. Khng c mt nh ngha duy nht v ngho i m khi nim ngho kh c nh ngha trn nhiu kha cnh khc nhau. 1.1.nh ngha v i ngho Quan im ca trng phi phc li: Theo trng phi ny, x hi c hin tng i ngho khi mt hay nhiu c nhn trong x hi khng c c mt mc phc li kinh t c coi l cn thit m bo mt cuc sng ti thiu hp l theo tiu chun ca x hi . [8, trang 177] 1 Quan im ca trng phi nhu cu c bn
I.
1. Mt s quan im v ngho i
Xem Cch ghi ch ti liu tham kho trong mc Danh mc ti liu tham kho, trang 58.
y l mt quan im v i ngho thng c nhiu quc gia, trong c Vit Nam, s dng. Khi nim c a ra ti Hi ngh chng i ngho khu vc chu Thi Bnh Dng do ESCAP t chc ti Bangkok, Thi Lan vo thng 9/1993, theo ngho l tnh trng mt b phn dn c khng c hng v tha mn cc nhu cu c bn ca con ngi m nhng nhu cu ny c x hi tha nhn ty theo trnh pht trin kinh t x hi v phong tc tp qun ca a phng [15, trang 152]. Quan im ca trng phi nng lc Theo trng phi ny, phm vi ca i ngho cng c m rng. Gi tr cuc sng ca con ngi khng ch ph thuc duy nht vo tho dng hay tho mn cc nhu cu c bn, m l kh nng m mt con ngi c c, l quyn t do ng k m h c hng, vn ti mt cuc sng m h mong mun.[8, trang 179] Nhn chung, theo WB, nh ngha ngho i ngy cng c m rng, v t nm 1980 n nay, mt ngi b coi l ngho khi anh ta b thiu thn v nng lc v c hi, bao gm tiu dng, dch v x hi, ngun lc v tnh d b tn thng. 1.2. Phng php nh gi ngho kh nh gi ngho kh, cc nc s dng hai khi nim v i ngho, l ngho kh tuyt i v ngho kh tng i. 1.2.1. Ngho kh tuyt i Khi nim Ngho kh tuyt i nhm biu th mt mc thu nhp (chi tiu) ti thiu cn thit m bo nhng nhu cu vt cht c bn ... mi ngi c th tip tc tn ti.[15, trang 153] Thc o ngho kh tuyt i cho bit s ngi sng di mt ngng ngho nht nh khng thay i theo thi gian v khng gian. Mi nc s dng nhng thc o i ngho tuyt i ring, ph hp vi trnh pht trin v cc chun mc x hi ca mnh. Nhn chung, c hai loi
thc o i ngho tuyt i c s dng Vit Nam, l chun ngho ca th gii do WB quy nh v chun ngho ca Vit Nam Chun ngho ca WB Chun ngho tuyt i do WB quy nh l 1USD/ngy/ngi v 2USD ngy/ngi c tnh theo ngang gi sc mua ( PPP) nm 1993. Trong , ngng 1USD/ngy/ngi thng c s dng cho cc nc km pht trin, ch yu l chu Phi; ngng 2USD/ngy/ngi thng c dng cho cc nn kinh t c mc thu nhp trung bnh nh ng v M Latinh [1, trang 28]. Chun ngho ca Vit Nam Chun ngho ca Vit Nam thay i theo thi gian. Theo Quyt nh s 143/2001/Q-TTg ngy 27/9/2001 th chun ngho quc gia ca giai on 2001 2005 l 80.000/ngi/thng (tng ng 0.17 USD/ngy) i vi khu vc nng thn; 100.000/ngi/thng ( tng ng 0.21USD/ngy) i vi khu vc ng bng; v 150.000/ngi/thng (tng ng 0.32 USD/ngy) i vi khu vc thnh th. Theo Quyt nh s 170/2005/Q-TTg ngy 8/7/2005 quy nh chun ngho quc gia ca giai on 2006 2010 th khu vc nng thn, nhng h c mc thu nhp bnh qun t 200.000 ng/ngi/thng (2.400.000 ng/ngi/nm) tr xung l h ngho. Cn ti khu vc thnh th, nhng h c mc thu nhp bnh qun t 260.000 ng/ngi/thng (di 3.120.000 ng/ngi/nm) tr xung l h ngho. 1.2.2. Ngho kh tng i Ngho tng i c xt trong tng quan x hi. l tnh trng sng di mc tiu chun c th chp nhn c ti nhng a im v thi gian xc nh.
Mt ngng hay dng o lng ngng ngho kh tng i l 50% hay 60% mc thu nhp trung bnh u ngi trong mt nn kinh t. Mt v d khc v ngho tng i l tnh trng mc thu nhp/chi tiu thp hn 25% so vi mc thu nhp/chi tiu trung bnh trong x hi. Ngho tng i th hin s bt bnh ng trong phn phi, khi m mt s ngi trong x hi khng c hng v khng c cung cp mt s tim lc vt cht v phi vt cht m h xng ng c hng tng ng vi s sung tc ca x hi . 2. Cc ch s nh gi tnh trng ngho i ca mt quc gia 2.1.Ch s m u ngi (HCI Headcount Index) Ch s m u ngi l mt thc o c s dng ph bin hin nay nh gi ngho kh v thu nhp, n cho bit s ngi sng di chun ngho. 2.2.T l m u ( HCR Headcount Ratio) Theo WB, t l m u ca mt quc gia l t l phn trm ca tng s ngi sng di chun ngho quc gia chia cho tng s dn ca quc gia . 2.3. Khong cch ngho (PG Poverty Gap) Khong cch ngho - ch s th hin mc trm trng ca tnh trng i ngho ca mt quc gia - l phn chnh lch gia mc chi tiu ca ngi ngho v ngng ngho. Khong cch ngho c tnh bng t l phn trm so vi ngng ngho [15, trang 157]. N cng cho bit lng ngn sch cn thit gip nhng ngi ngho thot khi ngho i. V d, khong cch ngho ca mt quc gia l 0.2. Nh vy c ngha l s tin cn phi chuyn cho ngi ngho nhc h ln ngng ngho l 20% ngng ngho. Nu thu nhp bnh qun u ngi ca quc gia l 2 ln ngng ngho th s tin ngi ngho cn c thot ngho l 10% thu nhp bnh qun.
Khong cch ngho cho bit tnh cht v mc ca ngho i khc nhau nhng nhm dn c khc nhau. V d, nu khong cch ngho nng thn cao hn khong cch ngho thnh th th vi cng mt mc tng thu nhp, vng nng thn s cn nhiu thi gian hn so vi vng thnh th thot khi i ngho (cng c ngha l mc ngho i nng thn trm trng hn thnh th) Tng trng gim ngho
II.
1. Khi nim v tm quan trng ca tng trng gim ngho 1.1.Khi nim Tng trng gim ngho (Poverty-alleviating growth) chnh l tng trng kinh t gn lin vi xa i gim ngho, l tng trng hng ti gim ngho. Tng trng gim ngho bao gm hai kha cnh: - Tng trng kinh t: l s gia tng trong tng sn phm quc ni, tng thu nhp quc dn hoc thu nhp quc dn tnh trn u ngi. - Gim ngho: l s ci thin cc ch s nh gi tnh trng ngho i ca quc gia (HCI, HCR v PG u gim). Bn cnh , hiu qu gim ngho cn c nh gi kha cnh gim ngho tng i, th hin tnh trng bt bnh ng gim ( h s Gini gim; ch s Theil gim; tc gim ngho ng u gia cc nhm ngi, cc vng,..) 1.2.Tm quan trng ca tng trng gim ngho thy c tm quan trng ca tng trng gim ngho th cn phi xem xt tng trng thng qua lng knh pht trin. Pht trin l mt khi nim chun tc, mi ngi c th a ra nhng tiu chun khc nhau nh gi trnh pht trin ca mt quc gia. Quan im truyn thng v pht trin theo gio s Todaro cng l quan im ph bin trc nhng nm 1970 - cho rng pht trin bao gm cc 3 kha canh: (1) Tng trng;
(2) Thay i c cu, (3) S ci thin cc ch s x hi: tng t l ngi bit ch, s nm i hc, iu kin y t, iu kin nh ... T nhng nm 1970, khi nim pht trin bao gm 3 kha cnh: (1) Tng trng; (2) Thay i c cu; v (3) Trc tip gii quyt cc vn ngho i, tht nghip v bt bnh ng. Sau ny, Dudley Seers v G. Myrdal a ra cc tiu chun v pht trin nh : nng sut lao ng cao hn, mc sng cao hn, cng bng x hi v kinh t, thng nht v c lp ca quc gia, dn ch ti tng lp thng dn, iu kin v gio dc v vic lm tt hn,... Cc khi nim pht trin khng hon ton ging nhau, nhng tu chung li, chng u bao gm kha cnh tng trng kinh t nhm hng ti gim ngho, gim bt bnh ng. Theo , tng trng kinh t, xt cho cng, l phc v, tha mn tt hn cc nhu cu ngy cng cao ca con ngi. Ni cch khc, con ngi l mc tiu cui cng ca qu trnh tng trng v pht trin kinh t. Tng trng kinh t s khng c ngha nu n khng lm cho cuc sng ca con ngi tt p hn (what is the meaning of growth if it is not translated into the lives of people? - UN, Human Development Report, 1995). iu ny mt ln na c Lin hip quc khng nh li qua 8 mc tiu ca tin nin k ( MDGs) , trong xa i gim ngho v mi mt c coi l thch thc ch yu ca ton cng ng th gii. Mc d cc quc gia ang pht trin, trong c Vit Nam, thc c tm quan trng ca tng trng gim ngho nhng thc hin thnh cng mc tiu tng trng gim ngho ti cc quc gia ny khng phi l mt qu trnh n gin. Chnh v vy, cng ng th gii cng cc nc ang pht trin phi tm cch thc y v nng cao hiu qu tng trng hng ti gim ngho, cho ngi ngho c th thc s c hng li nhiu hn t tng trng kinh t.
2. Cc ch s nh gi tng trng gim ngho Tng trng gim ngho l mt khi nim tng hp, v vy nh gi tng trng gim ngho, cn phi s dng nhiu ch s khc nhau: 2.1. Cc ch s nh gi tng trng kinh t Trong bi nghin cu s dng 3 ch s ph bin sau: - Tng sn phm quc dn (GDP) - Tng sn phm quc ni (GNP) - Thu nhp bnh qun u ngi (GDP/ngi hay GNP/ngi) 2.2. Cc ch s nh gi hiu qu gim ngho Bi nghin cu s dng cc ch s nh gi tnh trng ngho i ca quc gia c trnh by trn, l: t l m u (HCR) v khong cch ngho (PG). Ngoi ra, khi nghin cu cng tc gim ngho cn cn phi xt n hiu qu gim ngho tng i, gim bt bnh ng. Cc ch s c s dng trong bi nghin cu nh gi kha cnh ny gm c: - H s Gini tnh theo chi tiu - Ch s Theil L - Khong cch thu nhp gia ngi giu nht v ngi ngho nht - Khong cch thu nhp gia thnh th v nng thn - T l h ngho l dn tc thiu s trong tng s h ngho ton quc - Tc gim ngho ti cc vng v cc dn tc Cc ch s c nu mc 2.1. v 2.2. c xem xt trong cng mt giai on thy c tnh trng ngho i thay i th no trong giai on c tng trng kinh t. Mi quan h gia tng trng gim ngho v bt bnh ng
III.
Tng trng gim ngho v bt bnh ng c mi quan h cht ch vi nhau. Mt s tng trng c i i vi gim ngho (bao gm c gim ngho tuyt i v
10
gim ngho tng i) hay khng ph thuc vo tnh trng bt bnh ng trong giai on c tng trng . Theo kt qu mt cuc kho st v s thay i ca t l ngho i trong giai on c tng trng kinh t ti 74 quc gia ang pht trin trong nhng nm 1980 1990 (ngun Ravallion 2001), nhng thay i trong tnh trng bt bnh ng c nh hng ln n hiu qu tng trng gim ngho (xem Bng 1):
Bng 1. Thay i trong t l i ngho trong giai on c tng trng kinh t ti 74 quc gia ang pht trin (1980 1990) Thu nhp bnh qun u ngi Bt bnh ng thu nhp Gim Tng
(17% s trng hp) i (30% s trng hp) i Tng ngho tng 14.3% /nm ngho gim 1.3% /nm (I) Gim (II) (26% s trng hp) i (27% s trng hp) i ngho tng 1.7% /nm ngho gim 9.6% / nm (III) [2, trang 43] T bng 1 c th rt ra vi nhn nh: - Tng trng kinh t c tc ng tch cc n hiu qu gim ngho ti cc nc ang pht trin. i ngho u gim trong trng hp (II) c tng trng kinh t v bt bnh ng tng v trng hp (IV) c tng trng kinh t nhng bt bnh ng gim. - Bt bnh ng c quan h thun chiu vi ngho i.
(IV)
11
+ i ngho u tng trong trng hp (I) v (III), nhng i ngho tng mnh hn trng hp (I), khi m bt bnh ng tng. + i ngho u gim trong trng hp (II) v (IV), nhng i ngho gim mnh hn trong trng hp (IV), khi m bt bnh ng gim. - Tng trng c tc ng rt t n gim ngho nu bt bnh ng cng tng trong giai on : tc gim ngho trng hp (II) nh hn trng hp (IV) gn 9 ln. Nh vy, c th thy rng tnh trng i ngho c c ci thin hay khng khng ch ph thuc vo tng trng kinh t m cn ph thuc vo bt bnh ng. Tc ng ca tng trng v bt bnh ng ln i ngho, c trng hp l nhng tc ng cng chiu (trng hp (I) v (IV) Bng 1); c trng hp l nhng tc ng ngc chiu (trng hp (II) v (III) Bng 1). Do , tc ng tng hp ca tng trng v bt bnh ng ln i ngho s l tc ng tch cc (nu n lm cho ngho i gim) hoc tc ng tiu cc (nu n lm cho ngho i tng) ty thuc vo mi tng quan gia tng trng kinh t v bt bnh ng. Do , cn phi nghin cu tng trng gim ngho trong mi quan h vi tnh trang bt bnh ng nh gi c chnh xc hiu qu ca tng trng gn vi gim ngho.
12
Tm tt cui chng1 Ngho i l mt khi nim rt rng, khng c nh ngha duy nht m phi c nh ngha trn nhiu kha cnh khc nhau. c ba trng phi a ra nh ngha v ngho i (trng phi phc li, trng phi nhu cu c bn v trng phi nng lc), theo ni hm ca ngho i ngy cng c m rng. Hin nay, ngho i c coi l tnh trng thiu thn v nng lc v c hi, bao gm tiu dng, dch v x hi, ngun lc v tnh d b tn thng. nh gi ngho i mt cch ton din th cn phi nh gi c hai mt: ngho kh tuyt i v ngho kh tng i. Nu nh ngho kh tuyt i cho bit s ngi sn di mt ngng ngho nht nh th ngho kh tng i cho bit mi tng quan gia nhng nhm ngi trong x hi, qua th hin tnh trng bt bnh ng trong x hi . Khi nh gi tnh trng ngho i ca mt quc gia, ngi ta dng 3 ch s ph bin sau: HCI (ch s m u ngi), HCR ( t l m u) v PG (khong cch ngho). Tng trng gim ngho chnh l tng trng kinh t gn lin vi xa i gim ngho. Tuy rng hin nay, cc quc gia trn th gii xc nh y l mc
13
tiu pht trin hng u ca mnh nhng thc hin thnh cng mc tiu ny l mt qu trnh khng n gin, c bit l vi mt nc ang pht trin nh Vit Nam. nh gi mt quc gia c t c tng trng gim ngho hay khng th cn phi xem xt nhng thay i trong tnh trng ngho i ca quc gia trong giai on c tng trng kinh t. Tnh trng ngho i y phi bao gm c ngho kh tuyt i (th hin qua cc ch s HCR v PG) v ngho kh tng i (th hin qua cc ch s nh gi tnh trng bt bnh ng nh h s Gini, khong cch thu nhp gia ngi giu nht v ngi ngho nht, khong cch thu nhp gia thnh th v nng thn,..). Chnh v vy, khi nghin cu tng trng gim ngho th cn t n trong mi quan h vi bt bnh ng. Chng 2 THC TRNG QU TRNH TNG TRNG V GIM NGHO TI VIT NAM Chng 1 a ra cc nim v ngho i, tng trng gim ngho v bt bnh ng cng nh cc ch s nh gi chng. Da trn c s l lun ca chng 1, chng 2 i su nghin cu thc trng qu trnh tng trng v gim ngho ti Vit Nam trong giai oan t nm 1986 n nm 2006. Ni dung ca chng ny bao gm cc s liu thc t v cc ch s nh gi ngho i, tng trng gim ngho v bt bnh ng c nu trong chng 1. T , bi nghin cu a ra nh gi s tng trng ti Vit Nam c phi l tng trng gim ngho hay khng. Tnh hnh tng trng kinh t Vit Nam T nm 1996 n nay, kinh t Vit Nam tng trng nhanh v n nh. (xem bng 2): Bng 2. Cc ch s kinh t ca Vit Nam nm 1996, 2005, v 2006
I.
14
1996 GDP ( t USD) 24.7 Tit kim quc 17.1 gia rng/GDP Tit kim quc 19.8 dn rng/GDP (Ngun: website WB) [19]
2005 52.5 31.4
2006 59.3 32.4
35.8
36.9
GDP ca Vit Nam tng hn gp i, t 24.7 t USD ln 59.3 t USD nm 2006. T l tit kim quc gia rng/GDP v t l tit kim quc dn rng/GDP cng tng mnh trong khong thi gian tng ng. Bn cnh , tc tng trng GDP, GDP bnh qun u ngi v Gi tr xut khu hng ha v dch v ca Vit Nam cng lun duy tr mc cao v n nh vi tc tng trng trung bnh trong 20 nm (1986 2006) tng ng l 7.1%, 5.35% v 22.15% (xem Bng 3) Bng 3. Cc ch s th hin tc tng trng kinh t ca Vit Nam giai oan 1986 2006 1986 - 1996 Tc d tng trng hng nm GDP (%) 7.2 7.0 5.7 16.2 8.4 7.0 20.7 8.2 6.9 22.7 GDP bnh qun u ngi (%) 5.0 Gi tr xut khu hng ha v 28.1 dch v (%) (Ngun: website WB) [19] Nh vy, s tng trng ca nn kinh t Vit Nam t sau i mi c th hin s tng ln nhanh v n nh ca tt c cc ch s kinh t. y l mt yu t qua 1996 - 2006 2005 2006
15
trng gp phn thc y v to nn thnh qu to ln ca cng tc xa i gim ngho ca Vit Nam trong giai on tng ng. II. Thc trng i ngho ti Vit Nam trong giai on c tng trng kinh t 1. Ch s HCR T l m u T l m u HCR tnh theo chun ngho quc t v chun ngho quc gia u gim mnh qua cc nm c tng trng kinh t (1986 2006). y l biu hin c th v mnh m nht ca thnh qu qu trnh tin ti tng trng kinh t i i vi xa i gim ngho. Theo chun ngho quc t th 1 cho thy t nm 1990 n 2004, t l ngho ca Vit Nam , tnh theo chun ngho quc t (1USD/ ngy/ngi), gim mnh t 50.8% vo nm 1990 xung cn 10.6% vo nm 2004. T l ngho Vit Nam tnh theo chun quc t (2USD/ngy/ngi) cng gim t 87% nm 1990 xung 53.4% vo nm 2004. th 1. T l ngho ca Vit Nam theo chun quc t
100 90 80 69.4 70 60 50.8 39.9 23.6 16.4 16.9 15.2 14.6 13.6 12 10.6 65.4 65.9 63.5 61.8 58.2 87 80.5
55.8
53.4
50 40 30 20 10 0 1990
T l dn s sng di mc 1 USD/ngy (%) T l dn s sng di mc 2 USD/ngy (%)
1993
1996
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
Nm
[Ngun: 1, trang 77] So vi cc quc gia c cng trnh pht trin hoc c trnh pht trin cao hn th thnh tu gim ngho ca Vit Nam li cng ni bt. Theo WB, nm 2003,
16
t l ngho i theo ngng 1USD/ngy/ngi ca Vit Nam l 12%, trong khi ca Trung Quc l 16.1%, n 34.7% v Philippin 14.6% [1, trang 77] Theo chun quc gia Tnh trung bnh k t khi i mi n nm 2006, mi nm Vit Nam gim c 2% s h ngho i. [1, trang 77]. Tnh theo chun quc gia do Tng cc Thng k xc nh (theo ng i ngho v lng thc, thc phm l 2.100 calo/ngi/ngy; ng i ngho chung, ngoi i ngho v lng thc thc phm, cn tnh thm cc chi ph cho cc mt hng phi lng thc, thc phm. Nm 1993 ng i ngho chung c mc chi tiu l 1.16 triu ng/nm/ngi; nm 1998 l 1.79 triu ng/nm/ngi) trong giai on 1993 2002, t l ngho ca Vit Nam cng gim mnh: t l ngho chung gim gn mt na, t 58.1% vo nm 1993 xung cn 28.9% vo nm 2002; cn t l ngho lng thc, thc phm (2.100 calo) gim t 24.9% vo nm 1993 xung cn 10.9% vo nm 2002.
th 2. T l ngho theo chun quc gia giai on 1993 - 2002
70 60 50 58.1 37.4 24.9 15 28.9 10.9
40 30 20 10 0 1993
Ngho chung Ngho lng thc, thc phm (2.100 calo)
1998
2002
Nm
[Ngun: 1, trang 78] T l ngho theo chun quc gia giai on 2001 2005 (theo t nm 2001, chun ngho l 80 nghn ng/ngi/thng cc vng hi o v vng nng thn min ni;100nghn ng/ngi/thng cc vng nng thn ng bng; 150 nghn ng/ngi/ thng khu vc thnh th) cng c nhng thay i tch cc: t l ngho lin tc gim t 17.2% vo u nm 2001 xung cn 11% vo cui nm 2003, 8.3% vo nm 2004 v 7% vo nm 2005 [1, trang 81, 83]
17
2. Ch s PG Khong ngho S liu thng k cho thy khng ch c t l ngho i gim trong giai on c tng trng kinh t m khong cch ngho, phn thu nhp/ chi tiu m ngi ngho thiu so vi mc chun ngho, cng gim trong giai on ( t 19% vo nm 1993 xung cn 5% vo nm 2004).
th 3. Khong cch ngho ca Vit Nam
20 15
10 19
% 10
5 0
1993 1998
7 5
2002
2005
Khong cch ngho (%)
[Ngun: 12, trang 22]
III.
Thc trng bt bnh ng ti Vit Nam trong giai on c tng trng kinh t
Cng vi s tng trng mnh m ca nn kinh t trong giai on 1993 2004, tnh trng bt bnh ng Vit Nam cng c xu hng tng ln, trong c ba s bt bnh ng ngy cng tr nn su sc: bt bnh ng v thu nhp, bt bnh ng vng min v bt bnh ng gia cc dn tc. 1.Bt bnh ng v thu nhp 1.1. H s Gini H s Gini l thc o ph bin v bt bnh ng trong thu nhp (chi tiu). H s Gini ca Vit Nam cho thy Vit Nam l tng i bnh ng so vi cc nc cng trnh pht trin hay c trnh pht trin cao hn. Theo bo co HDI 2006
18
ca UNDP, h s Gini nm 2006 ca Vit Nam l 37% trong khi h s ca Trung Quc l 44.7%, Thi Lan l 42%, Xingapo l 42.% [1, trang 79] Tuy nhin, h s Gini ca Vit Nam tng dn qua cc nm, (xem Bng 4):
Bng 4. H s Gini ca Vit Nam tnh theo chi tiu 1993 Ton quc Thnh th Nng thn 0.34 0.35 0.28 1998 0.35 0.34 0.27 2002 0.37 0.35 0.28 2004 0.37 0.33 0.30
[Ngun: 12, trang 33] Nh vy, c th rt ra mt s c im ca tnh trng bt bnh ng ca Vit Nam trong cc nm c tng trng kinh t t 1993 n 2002 nh sau: - Tnh trng bt bnh ng Vit Nam ang c xu hng tng dn cng vi s tng trng kinh t ca t nc. - Vng thnh th lun c mc bt bnh ng cao hn vng nng thn. Tuy nhin, s chnh lch ny ang dn rt ngn do s tng ln ca mc bt bnh ng vng nng thn v s gim xung ca mc bt bnh ng vng thnh th. - Vng thnh th tuy bt bnh ng hn nhng mc bt bnh ng y hu nh khng thay i trong bi cnh tng trng kinh t. Tri li, vng nng thn t
19
bt bnh ng hn nhng mc bt bnh ng y li bin ng kh nhiu khi c tng trng kinh t. 1.2. Khong cch thu nhp/ chi tiu
Khong cch thu nhp gia 20% nhng ngi giu nht v 20% nhng ngi ngho nht ca Vit Nam ang ngy mt ni rng. Theo th 4, nm 1993, thu nhp ca 20% nhm ngi giu nht gp 4.9 ln thu nhp ca 20% nhm ngi ngho nht v khong cch thu nhp l 1,16 triu ng (theo gi nm 1993). n nm 2004, khong cch thu nhp ny c ni rng ln 4.6 triu (theo gi nm 1993) v thu nhp ca nhm ngi giu nht gp 6.28 ln thu nhp ca nhm ngi ngho nht.[12, trang 26, 27]
th 4. Khong cch thu nhp ti Vit Nam
6000
Thu nhp (nghn ng/nm)
5475
5000
4000
3575
3000
2674
2000
2023 1044
1736
1862 1370
1000
407
0
774 594
651
1998
1259 967
873
Nhm ngho nht Nhm cn ngho nht Nhm trung bnh Nhm cn giu nht Nhm giu nht
1993
2004
Xt v chi tiu, cc s liu thng k cng cho thy s bt bnh ng ngy cng ln gia 20% nhng ngi giu nht v 20% nhng ngi ngho nht. Nm 1993, nhm ngi ngho nht chi tiu 8.4% tng chi tiu ton x hi; nhm ngi giu nht chi tiu nhiu gp 4.9 ln (41.8% tng chi tiu). n nm 2002, con s ny
20
tng ln 5.8 ln vi t l chi tiu ca nhm ngho nht v nhm giu nht tng ng l 7.8% v 45.9%. [1, trang 78] 2. Bt bnh ng vng min 2.1.T l ngho theo vng Ngi ngho ch yu tp trung vng nng thn, min ni vi 26.1% s ngi ngho sng vng nu pha Bc v 21.1% sng pha Bc duyn hi min Trung. Mc bt bnh ng vng min cn r rng hn na khi t t l ngi ngho ca vng bn cnh t l phn trm dn s vng so vi c nc ( xem Bng 5): Bng 5. T l ngho i theo vng nm 2004 T l ngho i (%) Vng ni pha Bc Ty Bc B ng Bc B Chu th sng Hng 26.1 17.2 8.9 13.6 T l dn s (%) 14.4 11.4 3.0 21.8 12.9
Pha bc duyn hi min 21.1 Trung Pha nam duyn hi min 8.3 Trung Ty Nguyn ng Nam B ng bng sng Cu Long Ton quc [Ngun: 12, trang 36] 9.6 4.4 17.0 100.0
8.6
5.7 15.9 20.9 100.0
21
Nh vy, hn 26% ngi ngho tp trung vng ni pha Bc trong khi dn s ca khu vc ny ch chim hn 14% dn s ton quc. Tri li, vng ng Nam B c s dn tng ng 15.9% dn s c nc nhng ngi ngho y ch chim hn 4% s ngi ngho ton quc, ch xp x 1/7 s ngi ngho vng ni pha Bc. 2.2. Tc gim ngho theo vng
Khng ch chnh lch nhau v t l ngho i, cc vng, min cn khc nhau v tc gim ngho. ng Bc B l vng thnh cng nht v xa i gim ngho vi t l ngho i ca vng gim mnh t 86% (vo nm 1993) xung cn 29% vo nm 2004, tc l gim 57% ln trong 11 nm. Ty Bc B c tc gim ngho chm nht, ch gim 22% , t 81% ( nm 1993) xung 59% (nm 2004). [12,trang 34] Cc nghin cu ca VLSS 1993- VLSS 1998 v VHLSS 2002 VHLSS 2004 cn cho thy s khc bit v a l c nh hng n vic cc h ngho thot ngho v vic cc h cn ngho khng b ri vo ngho i hay khng. Cc nghin cu cng cho thy nhng h gia nh ng Nam B, ng bng chu th sng Hng v ng bng chu th sng Cu Long c nhiu kh nng thot ngho hn l nhng h gia nh khc c nhng c im tng t (nh dn tc, trnh vn ha, ngh nghip, kh nng tip cn c s h tng,..) nhng sng pha Bc duyn hi min Trung, ni m nhng c hi th trng c hn hn. [12, trang 35] S khng ng nht v tc gim ngho ny (vng tp trung t ngi ngho c tc v kh nng gim ngho cao, vng tp trung nhiu ngi ngho c tc v kh nng gim ngho thp) cng lm su sc hn mc bt bnh ng gia cc vng vn khc nhau v t l ngho i
22
2.3. Khong cch ngho ca cc vng Mc trm trng v ngho i ti cc vng khc nhau kh nhiu. Nhn chung, nhng vng tp trung nhiu ngi ngho cng l nhng vng m mc trm trng ca i ngho cng su sc. Tnh trng ngho i Ty Bc B l trm trng nht vi PG=19.1% vo nm 2004, gp gn 16 ln khong cch ngho ca vng ng Nam B (1.2% vo nm 2004). Tuy vy, khong cch ngho ti tt c cc vng u gim dn qua cc nm c tng trng kinh t (1993 2004), tuy rng tc gim khong cch ngho cng khc nhau. [12, trang 36] 2.4. Chi tiu bnh qun u ngi ca cc vng ng Nam B v ng bng chu th sng Hng lun l nhng vng c chi tiu bnh qun u ngi cao nht c nc. Ty Bc, Ty Nguyn v pha Bc duyn hi min Trung lun l nhng vng c chi tiu bnh qun u ngi thp nht c nc. Hn na, tc tng ln ca chi tiu khng ng nht v khong cch chnh lch v ch s ny gia cc vng ngy cng tng trong giai oan 1993 2004. Nm 1993, chnh lch chi tiu trung bnh gia vng ng Nam B (vng c chi tiu bnh qun u ngi cao nht) v Ty Bc (vng c chi tiu bnh qun u ngi thp nht)l 845,000 ng. Nm 1998, 2002 v 2004, ch s ny tng dn, ln lt l 1,723,000 ng, 1,802,000 ng v 2,129,000 ng. [12, trang 37] 3. Bt bnh ng gia cc dn tc 3.1. T l ngho i v tc gim ngho ca cc dn tc
Ngi dn tc thiu s ch chim 12.6% dn s ton quc, nhng li chim n 39.3% tng s ngi ngho ton quc [12, trang 38]
23
Hn na, t l ngi ngho trong nhm dn tc thiu s cng lun cao hn t l ngi ngho trong dn tc Kinh. T l ngho trung bnh ca nhm dn tc thiu s trong giai on 1993 2004 l 72.75%, trong khi , con s ny dn tc Kinh l 30.5%. Tc gim ngho ca dn tc thiu s cng thp hn nhiu so vi dn tc Kinh. Trong 11 nm (1993 2004), t l ngho trong dn tc Kinh gim 40% trong khi t l ngho trong dn tc thiu s mi gim c 25%. iu ny cng lm su sc hn mc bt bnh ng gia cc dn tc 3.2. Khong cch ngho ca cc dn tc
su ca ngho i lun trm trng hn ti nhm cc dn tc thiu s. Tuy rng khong cch ngho ca tt c cc dn tc u gim trong bi cnh c tng trng kinh t, nhng chnh lch v khong cch ngho gia cc dn tc li tng mnh. Nm 1993, khong cch ngho ca nhm dn tc thiu s gp 2.18 ln khong cch ngho ca dn tc Kinh. Nhng n nm 2004, con s ny tng ln thnh 6.3 ln. [12, trang 38] 3.3. Chi tiu bnh qun ca cc dn tc
Ngi dn tc thiu s lun c mc chi tiu thp hn nhiu so vi mc chi tiu ca ngi Kinh. Khng nhng th, chnh lch v chi tiu gia ngi Kinh v ngi dn tc thiu s cng ngy mt ln: Nm 1993, chi tiu bnh qun ca ngi Kinh gp 1.72 ln chi tiu bnh qun ca ngi dn tc thiu s. n nm 2004, s chnh lch ny tng ln thnh 2.15 ln. R rng, bt bnh ng gia cc dn tc ang ngy cng tng cng vi s tng trng ca nn kinh t Vit Nam.[12,trang 41] IV. nh gi qu trnh tng trng dn ti gim ngho ti Vit Nam
24
Mc d trong 20 nm t sau i mi - giai an c kinh t Vit Nam tng trng nhanh, tnh trng i ngho tuyt i ca Vit Nam c ci thin nhiu, th hin qua t l m u v khong cch ngho gim lin tc qua cc nm, nhng ngho tng i li ngy mt tng do bt bnh ng khng gim m thm ch cn ngy mt tng.Nh vy, tng trng kinh t Vit Nam cha th c nh gi l tng trng gim ngho.
Tm tt cui chng 2 Trong giai oan 1986 2006, kinh t Vit Nam tng trng mnh, th hin GDP, tc tng GDP v GDP bnh qun u ngi lin tc tng qua cc nm. iu ny gp phn thc y v to nn thnh qu to ln ca cng cuc xa i gim ngho ca Vit Nam trong giai on tng ng, th hin qua ch s HCR v PG gim mnh trong giai on c tng trng kinh t. Tuy nhin, hiu qu ca cng tc xa i gim ngho cn cha bn vng. Cng vi s tng trng kinh t ngy cng nhanh v mnh, tnh trng bt bnh ng ti Vit Nam cng tr nn ngy cng nghim trng v ngho tng i ngy cng gia tng. Tng trng kinh t ti Vit Nam trong giai oan 1986 2006, chnh v th, cha th c nh gi l tng trng gim ngho.
25
Chng 3 CC YU T HN CH TNG TRNG HNG TI GIM NGHO TI VIT NAM Ni tip chng 2, chng 3 tp trung nghin cu nhng nguyn nhn no khin cho tng trng ti Vit Nam trong giai oan 1986 2006 cha phi l tng trng gim ngho; t , a ra c cc gii php nhm t c mc tiu tng trng gim ngho ti Vit Nam trong chng 4. I. Bt bnh ng v iu kin kinh t ban u
Tnh trng chch lch giu ngho v bt bnh ng ngy mt su sc ti Vit Nam khng phi l do ngi ngho ngy cng ngho i v ngi giu ngy cng giu ln m l do ngi giu giu ln vi tc nhanh hn ngi ngho, thu nhp
26
ca ngi Kinh v c dn thnh th tng ln nhanh hn so vi thu nhp ca ngi dn tc thiu s v c dn nng thn, min ni. Mt trong nhng nguyn nhn ca vn tc tng trng khng ng u ny l s khc bit v iu kin kinh t, t nhin x hi ban u ca cc nhm dn c khc nhau: Ngi giu v ngi ngho: Xut pht im ca ngi giu v ngi ngho c s khc bit ln. Ngi giu c thu nhp cao, c vn ln nn c kh nng tch ly cao. Tch ly nhiu dn n c kh nng u t nhiu v nng sut lao ng tng. Nng sut lao ng tng li gip h c kh nng nng cao thu nhp vn d cao ca mnh. (xem Hnh 1)
Hnh 1. Vng tng trng thu nhp ca ngi giu:

Tch ly nhiu
Thu nhp cao
u t nhiu
Nng sut cao
Tri li, ngi ngho li b ri vo vng lun qun i ngho v khng th t mnh thot ra c khi ngng thu nhp thp: Hnh 2. Vng lun qun i ngho
27
Tch ly t
Thu nhp thp
u t t Nng sut thp
Nh vy, thu nhp ca ngi giu v ngi ngho thay i vi tc khc nhau r rt, thm ch cn phn no tri ngc nhau. l h qu tt yu ca c im kinh t ban u khc nhau gia ngi giu v ngi ngho. Chnh s bt bnh ng ban u ny lm cho thu nhp ca ngi giu ngy cng tng nhanh so vi thu nhp ca ngi ngho, ng thi km hm ngi ngho trong vng lun qun thu nhp thp, ngy cng ni rng hn khong cch giu-ngho. Ngi Kinh v ngi dn tc thiu s; Vng thnh th v vng nng thn min ni : Gia nhng nhm dn tc v cc vng khc khau ny cng c nhng bt bnh ng v c im kinh t ban u ging nh vn bt bnh ng gia ngi giu v ngi ngho trnh by trn. Xut pht im thp ca ngi dn tc thiu s v ca dn c nng thn, min ni (thu nhp ban u thp) hn ch kh nng tng trng ca h, ging nh vng lun qun i ngho m ngi ngho ri vo. Trong khi , xut pht im cao hn ca ngi Kinh v c dn thnh th to iu kin cho h tng thu nhp v thc y tng trng kinh t, ging nh vng tng trng thu nhp ca ngi giu. Kt qu l, tc tng trng kinh t ca dn c khng ng nht, v ngi dn tc v dn c nng thn, min ni ngho b ngho i tng i trong bi cnh kinh t tng trng. II. Bt bnh ng v phn phi thu nhp v phn b ngun vn
1. Phn phi thu nhp khng bnh ng

28
1.1. Phn phi thu nhp theo nguyn tc cng bng Trc y, thi bao cp, Vit Nam theo ui mc tiu bnh ng, nhng g mi ngi dn c hng u ging nh nhau. Nhng hin nay, Vit Nam theo ui mc tiu cng bng, theo , mi ngi v mi ngi nhn c mc thu nhp (hay hng thnh qu kinh t) xng ng vi kh nng, n lc, trnh v s sn sng chu ri ro ca mnh. Chnh cch thc phn phi thu nhp ny ngy cng ni rng khong cch thu nhp gia cc nhm ngi trong x hi: Ngi giu, ngi Kinh v c dn thnh th c vn, c kh nng u t nhiu, trnh k thut cao v sn sng chu ri ro. Chnh v vy, h c c thu nhp cao hn, xng ng vi kh nng ca mnh. Ngc li, ngi ngho, ngi dn tc thiu s v c dn min ni, nng thn c t vn, khng c kh nng u t nhiu, trnh k thut thp v khng sn sng chu ri ro. Do , h c c thu nhp thp. Nh vy, bn thn vic t b ch bao cp, chuyn sang la chn cch thc phn phi thu nhp theo nguyn tc cng bng ca Vit Nam hm cha s chp nhn mt s tng ln nht nh ca mc bt bnh ng. 1.2. Phn phi li khng hiu qu trong vic gim bt bnh ng
C hai cch thc c s dng phn phi li thu nhp nhm t mc tiu gim bt bnh ng, l: - Phn phi li thu nhp gia cc nhm dn c thng qua thu, tr cp, chi tiu cng ca chnh ph v an sinh x hi nhm nng cao thu nhp cho ngi ngho. - Phn phi li ti sn Tuy vy, hai cch thc phn phi li ny u cha thc s hiu qu trong vic gim bt bnh ng ti Vit Nam 1.2.1. Phn phi li thu nhp khng hiu qu trong vic gim bt bnh ng
29
Trc ht, khng th ph nhn nhng mt hiu qu ca c gng phn phi li thu nhp theo hng tng thu nhp cho ngi ngho ca Chnh ph, chng hn nh: - Vic chuyn giao thu nhp bnh qun u ngi gia cc vng c nh hng tch cc n cng tc gim ngho ti Vit Nam. Thu nhp t nhng vng giu c hn c chuyn giao cho nhng vng ngho kh hn. c bit, vng Ty Bc, thu nhp chuyn giao u ngi trong nm 2003 v 2004 ln ti 2/3 gii hn ngho i (poverty line) [12, trang 48]. - Bo him sc khe n c vi nhiu ngi ngho hn. S ngi ngho c hung bo him sc khe tng mnh t nm 1998 n 2004 [12, trang 52]. Tuy nhin, bn cnh nhng thnh cng , vic phn phi li thu nhp cn c nhiu mt cha t c mc tiu v ngi ngho, trong ni bt l 2 vn : - An sinh x hi: Bo co ca Lin hip quc, An sinh x hi ca Vit Nam ly tin n mc no, c cng b vo ngy 22/8/2007, cho thy s km hiu qu ca h thng an sinh x hi ca Vit Nam trong c gng nng cao thu nhp cho ngi ngho. Ngi ngho Vit Nam l i tng c hng li t nht t an sinh x hi. Trong khi nhm 20% nhng ngi giu nht nhn c 40% li ch t an sinh x hi, ngi ngho Vit Nam ch nhn c cha n 7%. Ngoi ra, ngi Kinh, ngi thnh th cng nhn c nhiu tr cp hn l ngi dn tc thiu s v c dn nng thn. Nhm giu nht nhn c 47% lng hu, cn nhm ngho nht ch nhn c 2%. Nhm giu nht nhn c 45% tr gip y t, cn nhm ngho nht ch 7%. T l nhn tr gip gio dc ca nhm giu nht v ngho nht tng ng l 35% v 15%. [13] S thiu hiu qu ca bo him y t l mt biu hin c th ca tnh trng an sinh x hi ang ly thoi ca Vit Nam. Hin nay, Qu bo him y t khng phi do tnh qun l, nn nu khng s dng ht th s c chuyn ti nhng tnh b thm ht qu. nhiu vng ngho, ngi dn b bnh nng khng th s dng qu
30
bo him y t cha tr ti a phng mnh do ti y thiu trang thit b v k thut y t. Qu bo him y t ti cc a phng ny v th m thng d tha v c chuyn v nhng vng thnh th - ni thng xuyn thm ht qu bo him y t do ngi bnh t cc tnh chuyn v. Trong khi , ngi dn ngho ti cc a phng ngho li khng c tin di chuyn ln cc bnh vin tuyn trn cha tr. Tnh trng ny gy nn bt bnh ng v hng th quyn li c bo him y t, v ngi ngho ti cc a phng ngho l ngi chu thit nhiu nht.[14] - Tr cp: Tr cp ca Nh nc khuyn khch sn xut nng nghip cng khng my hiu qu trong vic gip nng dn nng cao nng sut. Ch c 8.1% x c nng sut cy lng thc, thc php v cy hng nm vo nm 2003 tng so vi nm 1998 do tc ng ca tr cp t Nh nc [17, trang 252]. y l mt t l tng rt thp so vi nhng hot ng khc nhm ci thin i sng ca nng dn. 1.2.2. Phn phi li ti sn khng hiu qu trong vic gim bt bnh ng a s ngi ngho Vit Nam l nng dn. Chnh v vy, phn phi li ti sn theo hng nng cao thu nhp cho ngi ngho th cn phi tin hnh phn phi li ti sn cho ngi nng dn, lm cho ngi dn ngho c nhiu ti sn hn m rng sn xut, m trc ht l phn phi t ai yu t quan trng trc nht ca sn xut nng nghip - theo nguyn tc gn tng trng vi tng thu nhp cho ngi nng dn vi mt t l tng ng. Tuy nhin, thc trng phn phi ti sn t ti Vit Nam trong nhng nm gn y tc ng tiu cc n thu nhp ca ngi nng dn ngho. Din tch t dnh cho nng nghip vn d qu cht hp ca Vit Nam (t 0.7 n 0.8ha/h nng thn, 0.3ha/lao ng v 0.15ha/nhn khu) [21], nay ang b thu hp vi tc chng mt do phi chuyn i thnh t th hoc t xy dng khu cng nghip. Din tch t trng la ang b gim mnh, c bit l vng ng bng sng Hng. Trong giai on 2002-2007, mi nm vng ny mt 7,500ha t, tng ng 0.67%. [21]
31
Din tch t nng nghip gim mnh dn n tnh trng nng dn mt t, mt vic lm do khng c ngh nghip thay th, bt ngun t khng c o to chuyn mn g. Tin n b t nng nghip qu thp, thm ch khng cho ngi dn c th duy tr mc sng nh c. Chng hn nh gi n b 1000m 2 t p 3, x Long Hu, Long An l 35 triu ng. Mt ngi nng dn c khong 4000m2 c n b 140 triu ng. S tinc ny cng ch ch c th mua mt nn nh ti nh c, ri sau cng khng bit sng bng g do khng c o to chuyn mn. [10, trang 10] Vic chuyn i mc ch s dng t nng nghip l nguyn nhn ln th 3 (sau thi tit v su bnh) dn n s suy gim nng sut sn xut cy lng thc, thc phm v cy hng nm ca c nc vo nm 2003 so vi nm 1998.Hu qu ca vic chuyn i t nng nghip c bit nghim trng ti ng bng sng Cu Long, ni c n 51% s x b gim nng sut do t nng nghip b chuyn i. [17, trang 255] C th ni, qu trnh chuyn i mc ch s dng t nng nghip thnh t cng nghip v t th t nh hin nay l mt cuc ti phn b rung t, khi m t ai b chuyn t tay nng dn ngho sang nhng ngi c tin, nhng nh u c t.Trong cuc ti phn b ti sn , nng dn, c bit l nng dn ngho l nhng ngi chu thit nhiu nht; bt bnh ng tip tc tng l iu khng trnh khi. 2. Phn b ngun vn khng bnh ng 2.1. Vn t nhn c phn b khng bnh ng Ngun vn t nhn gm c vn t nhn trong nc v vn u t trc tip nc ngoi (FDI). Cc ngun vn ny u c s dng nhm mc ch tm kim li nhun cao nht. Chnh v vy, nu khng c nhng tc ng ca Chnh ph, ngun vn t
32
nhn hu nh khng c u t vo ni c iu kin kh khn i vi vic pht trin kinh t nh vng su vng xa, nng thn min ni hay vng tp trung cc dn tc t ngi. Vn t nhn trong nc v nc ngoi chy v nhng vng thun li cho pht trin kinh t, thu c li nhun cao, l vng thnh th, ng bng. Trong giai on 1986 2006, ng Nam B v ng bng sng Hng, vn l nhng vng pht trin nht Vit Nam, nhn c nhiu vn FDI nht, chim ti 77.5% tng s vn FDI vo Vit Nam. Du kh v 6 vng cn li, nhng vng km pht trin nht, chia nhau 22.5% tng s vn FDI cn li. [20] Bt bnh ng vng, min v th m cng thm trm trng do bt bnh ng v yu t quan trng to nn tng trng vn. 2.2. Vn h tr pht trin chnh thc ODA c phn b khng bnh ng Vn ODA c phn b v cc a phng khng ng u. ng Nam B v ng bng sng Hng l nhng vng nhn c nhiu vn ODA nht, chim ti 66.8% tng lng vn ODA ca Vit Nam trong giai on 1993 2007. [18] Tng t nh i vi vn FDI, vic phn b ODA nh vy cng khng thc y qu trnh gim bt bnh ng. Vn Nh nc c s dng khng hiu qu trong vic gim bt bnh ng Mt trong nhng mc ch ca chi tiu cng ca Nh nc l hn ch bt bnh ng v nhng nh hng tiu cc ca tng trng i vi s pht trin bn vng ca x hi, nhm m bo quyn li cho ngi ngho. Nhng ti Vit Nam, ngun vn Nh nc v ang c phn b v s dng mt cch khng hiu qu trong vic gim bt bnh ng v gim ngho, th hin hai kha cnh sau: Th nht, ngun vn Nh nc c hn, ch nn c s dng u t vo cc lnh vc m t nhn khng mun hoc khng c kh nng u t, chng hn nh
2.3.
33
xy dng c s h tng, in, ng, trng, trm, Tuy nhin, cho ti nay, vn Nh nc vn c u t vo cc lnh vc, d n c kh nng mang li li nhun cao v c th d dng huy ng ngun vn t t nhn, in hnh nh Tp on in lc Vit Nam (EVN). iu ny l i ngc li nguyn tc v mc ch c bn ca vic s dng vn Nh nc. Th hai, vn Nh nc dng cho cng tc xa i gim ngho cn thiu v cha hiu qu. Di y l 3 trong s cc dn chng cho iu ny: - Cch thc phn b ngn sch Nh nc cha hiu qu. Ngun vn Trung ng c phn b u v cc a phng, khng phn bit t l ngho i, hoc s h ngho ca mi a phng. [16, trang 28]. Cch phn b theo kiu bao cp ny rt khng hp l v hiu qu bi l cc a phng c tnh trng ngho i khc nhau li nhn c mc ngn sch nh nhau, v ngun vn khng c chy v ni cn vn nht, gim hiu qu ca cng tc gim ngho. - Cht lng ca nhng cng trnh xy dng s dng ngun vn t chng trnh 135 cn thp do t vn u t. Hn na, khng h c ngun vn no ca Nh nc c rt v dnh cho cng tch bo dng cc cng trnh xy dng , chnh v vy ngi dn phi ng tin bo dng cc cng trnh, c bit l ng giao thng do Nh nc xy dng. [16, trang 29] Ngi dn ngho, v vy, cng phi tr mt khon tin kh ln i vi h c th c hng li t chng trnh 135. - Qu h tr khm cha bnh cho ngi ngho ca B Y T cn rt khim tn, ch l 70,000ng/ngi/nm.[16, trang 32] S tin ny l qu nh b, khng th em n cho ngi ngho mt s h tr thc s c ngha. Khng nhng th, nhiu a phng, vic tin hnh khm cha bnh min ph cho ngi ngho s dng mc h tr 70,000ng ny cn c tin hnh
34
rt chm chp; phi n qu II, qu III hoc thm ch n nm sau th ngi ngho mi nhn c s h tr v mt y t. [16, trang 33]. S tham gia hn ch ca ngi ngho vo qu trnh to nn v hng li t tng trng Ngi ngho c hng li rt t t tng trng kinh t, l v h khng tham gia nhiu vo vic to nn tng trng kinh t. C 2 nguyn nhn cho tnh trng ny: 1. Kh nng tham gia hn ch ca ngi ngho Ngi ngho khng tham gia nhiu vo vic to nn tng trng, trc ht l do bn thn h vn d khng c kh nng tham gia, hoc ch c kh nng tham gia hn ch. 1.1. Ngi ngho khng c kh nng tham gia vo vic to nn tng trng Tng trng kinh t c biu hin s tng ln ca thu nhp. Thu nhp tng khi sn xut pht trin.Sn xut pht trin khi sn phm sn xut ra tiu dng v cn tha tch ly, ti u t hoc c thng mi ha, bn ly tin u t ti sn xut m rng. Vi nhiu ngi ngho Vit Nam, h khng c kh nng tham gia to nn tng trng do khng c kh nng m rng sn xut. a s ngi ngho Vit Nam l nng dn, trong nhiu nng dn ngho khng bao gi ngh n vic bn nng sn do mnh sn xut tng thu nhp. l do nng sn h sn xut ra ch va , thm ch cn khng cho tiu dng ca bn thn h. Khng c nng sn d tha bn, ngi nng dn ngho, nu may mn, ch c kh nng duy tr mc sng hin ti ca mnh m khng th thot ra khi mc thu nhp thp v t c tng trng kinh t.
III.
35
1.2.
Ngi ngho ch c th tham gia hn ch vo vic to nn tng trng
Ngay c khi c nng sn d tha bn, ngi nng dn ngho cng ch c th tham gia nhng mt xch u trong chui gi tr nng sn nhng mt xch thu c t li nhun nht trong c chui. Chui gi tr ngnh ch mt nng sn quan trng ca Vit Nam th hin iu . Theo nghin cu v chui gi tr ngnh ch Vit Nam trong lat bi v Nng cao hiu qu th trng cho ngi ngho ca ADB (nm 2004), chui gi tr ngnh ch ca Vit Nam rt phc tp, nhng nhn chung c kt cu theo m hnh sau: Hnh 3. Chui gi tr ngnh ch Vit Nam
Ngi sn xut Ngi thu gom ch l (thng nhn)
1
C s ch bin ch Nh xut khu ch
Ngi tiu dng trong nc
Nh bn l trong nc
Xut khu
(n gin ha Hnh 3-1.Chui gi tr ngnh ch Vit Nam [3, trang 51] ) Trong chui gi tr trn, ngi nng dn ngho hu nh ch c kh nng tham gia mt xch u tin vi vai tr ngi sn xut ch ri bn ch l ti cho thng nhn. Mt s nng dn (67% nng dn Thi Nguyn, 20% nng dn Ph Th) tham gia su hn mt cht bng vic s ch ch l ri bn cho thng nhn, li nhun h thu c v th m cao hn. [3, trang 64] Tuy nhin, xt mt cch tng th th li nhun m ngi nng dn thu v khng tng xng vi chi ph h b ra v phn gi tr gia tng h to ra trong chui gi tr. C th thy r iu ny qua th 5 v th 6 di y:
36
th 5. Chi ph, li nhun v phn gi tr gia tng ca chui gi tr ngnh ch xanh Ph Th

120 100 80 60
7.8 13 16.8 7.8
12 13.2 20.7 9
Ngi bn l
26.1 13.9 33.9 13 13

% li nhun
Thng gia thu gom ch kh Ngi ch bin Thng gia thu gom ch ti Nng dn
%
40
54.6
20 0
% chi ph
45
% gi bn l
th 6. Chi ph, li nhun v phn gi tr gia tng ca chui gi tr ngnh ch xanh Thi Nguyn
120 100 80
5.15 7.73 15.4 11.5
45.5
Bn l/ bn bun
60 40 20 0 % chi ph % gi bn l % li nhun 87.12 73.1

22.8
31.7
Thu gom, bn ch kh H ch bin
[Ngun: 3 - Tham lun 01, trang 19] Nh vy, ti c 2 tnh Ph Th v Thi Nguyn, 2 vng trng ch ln ca Vit Nam, ngi nng dn lm ra phn ln gi tr gia tng ca ch xanh, tc l 45% v 73.1% gi bn l. Tuy nhin, h ch nhn c tng ng l 13% v 31.7% li nhun do ch c th tham gia nhng khu u ca chui gi tr. 2. Cc yu t hn ch kh nng tham gia ca ngi ngho
37
2.1.
Thiu vn
Yu t u tin v trc nht hn ch kh nng tham gia v t , hng li t tng trng l thiu vn.Theo Kt qu kho st mc sng h gia nh nm 2004 ca Tng cc thng k, thiu vn hoc kh tip cn vn cng l kh khn ch yu trong sn xut nng nghip vi gn 60% s x gp phi [17, trang 263]. Khng c vn, ngi nng dn ngho khng th u t ci tin ging mi, nng cp k thut, m rng sn xut nng nghip v tham gia su vo th trng nng sn c th tng thu nhp v thot ngho. Theo s liu iu tra h ngho nm 2004 ca B Lao ng Thng binh v X hi, thiu vn sn xut l nguyn nhn dn n ngho i ti 79% tng s h ngho c kho st [1, trang 86] 2.2. Thiu hiu bit v kinh t Theo Tng cc thng k, tc ng ca gi c, cung cu l kh khn ln th hai m cc x gp phi khi tin hnh sn xut nng nghip (xy ra ti 43.3% s x) [17,trang 263]. Thc t, ngi nng dn ngho c hng li rt t khi gi nng sn tng; nhng h li phi chu thit hi rt ln khi gi nng sn gim. Nguyn nhn ca iu ny l ngi nng dn ngho thiu, thm ch khng c hiu bit v kinh t, v cung cu th trng; do h khng bit cch x l hn ch ri ro khi th trng nng sn c bin ng tiu cc v tn dng c hi tng li nhun khi th trng c bin ng tch cc. 2.3. Thiu thng tin v th trng tiu th Theo Tng cc thng k, th trng tiu th khng n nh/ kh tip cn l kh khn ln th ba m cc x gp phi khi tin hnh sn xut nng nghip (xy ra ti 40.7% s x)[17, trang 263]. S d ngi nng dn ti cc x ny chu nh hng mnh t yu t trn l do h thiu thng tin v hiu bit v th trng. Thm vo , kh nng tip cn thng tin ca ngi dn ngho cn rt hn ch. Chnh v vy, ngi nng dn gp phi rt nhiu kh khn khi tin hnh thng mi ha nng sn ca mnh sn xut, v d nh:
38
- H b thng nhn p gi do khng tm c ni tiu th khc, ngi thu mua khc. - H khng c c thng tin v bin ng th trng nhanh chng v chnh xc nn khng kp thi iu chnh sn xut cho ph hp v hiu qu. V th, khi gi nng sn tng, ngi nng dn c li thm rt t; nhng khi gi gim, thu nhp ca h li b gim nhiu. 2.4. Thiu kin thc v k thut, cng ngh mi v thiu ging mi y l kh khn ln th t v th nm trong sn xut nng nghip m gn 39% v 33% nng dn c nc gp phi. c bit, n thm ch cn l kh khn ln nht i vi cc x vng Ty Bc [17, trang 263]. Khng c kin thc v k thut, cng ngh v ging mi nn nng dn ngho khng c kh nng sn xut ra nhng nng sn c cht lng cao v phm cht ring, c o. Cc loi nng sn ca h, v th m c nhiu nh cung cp thay th. Trong khi , th trng tiu th ca nng dn li khng n nh v nh hp, ch gii hn trong mt hay mt vi ngi thu mua. Nng lc cnh tranh ca nng dn v th nn rt yu v h hay b thng nhn p gi.
Tm tt cui chng 3 C 3 nhm yu t lm hn ch tng trng hng ti gim ngho ti Vit Nam trong giai oan 1986 2006. l:
39
Th nht, l bt bnh ng v iu kin kinh t ban u: Ngi giu, ngi thnh th, ngi Kinh c nhiu iu kin ban u thun li hn pht trin kinh t. iu ny lm cho ngi giu ngy cng giu ln nhanh hn so vi ngi ngho, ko theo bt bnh ng gia tng. Th hai l bt bnh ng v phn phi thu nhp v phn b ngun vn. Thu nhp c phn phi theo nguyn tc cng bng, cn phn phi li thu nhp li khng hiu qu trong vic gim bt bnh ng. Ngun vn c phn b khng bnh ng gia cc vng, min trong c nc. Th ba, l s tham gia hn ch ca ngi ngho vo qu trnh to nn v hng li t tng trng. Trc ht, bn thn ngi ngho ch c kh nng hn ch khi tham gia vo qu trnh tng trng kinh t. Thm vo , cn c bn yu t khc km hm s m rng kh nng tham gia ca ngi ngho, l thiu vn, thiu hiu bit v kinh t, thiu thng tin th trng v thiu kin thc v k thut mi, ging mi. Chnh v khng th tham gia vo qu trnh to nn tng trng kinh t m ngi ngho khng th c hng li nhiu t tng trng kinh t v b ngho i tng i.
Chng 4
40
CC GII PHP NHM T C MC TIU TNG TRNG GIM NGHO TI VIT NAM Chng 4 tp trung tm ra cc gii php thc hin thnh cng mc tiu tng trrng gim ngho ti Vit Nam. Cc gii php c ra trong chng ny tng ng vi cc yu t hn ch tng trng gim ngho ti Vit Nam c nu trong chng 3. Cu trc ca chng gm hai phn: Phn th nht l phng hng chung thc y qu trnh tin ti tng trng gim ngho ti Vit Nam. Phn th hai l cc gii php c th t c mc tiu . Phng hng thc y qu trnh tin ti tng trng gim ngho ti Vit Nam thc y tng trng gim ngho ti Vit Nam, khng th ch tin hnh phn phi li m cn phi m bo s tng trng bn vng ca nn kinh t, m iu kin cn ca n l phn phi cng bng, hiu qu, kch thch sn xut. Chnh v vy, iu ct li cn phi thc hin t c tng trng gim ngho ti Vit Nam chnh l thc hin mc tiu sau: Phn phi v phn phi li li thu nhp, ti sn v phn b ngun vn theo nguyn tc cng bng, hiu qu kt hp vi c gng nng cao thu nhp thc t cho ngi ngho. Cc gii php nhm t c mc tiu tng trng gim ngho ti Vit Nam phi c a ra v thc hin theo phng hng . Cc gii php nhm t c mc tiu tng trng gim ngho ti Vit Nam
I.
II.
41
1. Phn phi thu nhp mt cch cng bng Nguyn tc phn phi cng bng ti Vit Nam hin nay l ng n v cn thit khuyn khch ngi dn tch cc sn xut, nng cao thu nhp v thc y tng trng kinh t. Vic phn phi thu nhp mt cch cng bng nh vy cng ng ngha vi vic chp nhn mt mc bt bnh ng nht nh trong x hi khi m mi ngi u c hng nhng g xng ng vi kh nng, trnh v s sn sng chu ri ro ca mnh. Tuy nhin, s bt bnh ng l hp l v cn thit i vi trnh pht trin ca Vit Nam hin nay mt t nc ang pht trin cn phi chp nhn nh i mt phn bnh ng t c tng trng kinh t. (theo nh m hnh ch U ngc ca Kuznets). Song song vi phn phi thu nhp cng bng, Chnh ph vn phi c bit c gng ci thin thu nhp cho ngi ngho. y l hai cng vic nhiu lc mu thun vi nhau, chnh v vy Chnh ph c th s dng mt gii php dung ha gia phn phi thu nhp cng bng v phn phi thu nhp bnh ng nh sau: - Vi nhm ngi nm di mc thu nhp ti thiu: Chnh ph theo ui mc tiu bnh ng, thc hin phn phi li thng qua h tr nhng ngi ny bng tr cp, bo him x hi, gio dc, an sinh x hinhm tng thu nhp thc t ca h ln trn ngng ti thiu. - Vi nhm ngi nm trn mc thu nhp ti thiu: Chnh ph theo ui mc tiu cng bng, mi ngi c hng nhng g mnh xng ng c c. Chnh ph ch nn p dng mc tiu bnh ng vi ngi ngho; cn khi ngi dn mun lm giu th h phi chp nhn nguyn tc phn phi cng bng. 2. Phn b ngun vn mt cch hiu qu kt hp pht trin tt c cc vng 2.1. Nguyn tc phn b ngun vn C hai nguyn tc c bn trong vic phn b cc ngun vn ti Vit Nam:
42
Th nht, cc ngun vn u t phi c phn b v tt c cc vng, a phng. Khng th ch tp trung u t cho cc vng kh khn m b qun thnh th v nhng vng thun li cho pht trin kinh t v nh vy s km hm tng trng kinh t khi nhng vng vn c iu kin kinh t thun li li khng c ngun lc pht trin. Bn cnh , cng khng th ch u t v nhng vng c iu kin kinh t ban u thun li m b qun nng thn, min ni v nh th s lm su sc hn bt bnh ng vng min, gim hiu qu ca cng tc gim ngho. Ngun vn phi c v tt c cc vng, c vng thnh th - nhng vng ny ko c nc tng trng theo, v c vng nng thn min ni nhng vng ny khng b tt li ngy cng xa so vi nhng vng khc. Th hai, do c im ngun vn ca Vit Nam c hn nn vic lm sao tt c cc vng u c c vn u t l khng n gin. t c mc tiu ny, cn phi phn nh r tng ngun vn (vn Nh nc, vn t nhn, vn ODA) phi c dng cho mc ch g v phc v i tng no, khng c s dng vn sai mc ch c ch nh. T vic phn nh r nhim v v mc ch s dng ca tng ngun vn, nguyn tc v cch thc phn b tng ngun vn nh th no s c xc nh theo nh mc 2.2. di y. Cch thc phn b ngun vn
2.2.
2.2.1. Vn Nh nc Nguyn tc c bn ca vic s dng vn Nh nc l vn Nh nc ch c dng u t vo cc lnh vc m t nhn khng mun, hoc khng c kh nng u t nh xy dng c s h tng, pht trin y t, gio dc, c bit l xy dng in ng trng trm khu vc nng thn, min ni. Mc tiu chnh ca u t Nh nc phi l nhng mc tiu v mt hiu qu x hi, c bit l xa i gim ngho. Nhng lnh vc c kh nng sinh li cao, hoc c th d dng huy ng c ngun vn t t nhn th khng cn s dng n vn Nh nc.
43
Tuy nhin, hin nay vn Nh nc ang c s dng lng ph, khng hiu qu v sai mc ch rt nhiu.V vy, trc ht cn phi phn b li ngun vn ny cho ng mc ch. Ngoi ra, cn phi c mt c ch gim st, qun l vic phn b v s dng ngun vn Nh nc mt cch hiu qu, nghim khc v minh bch. 2.2.2. Vn t nhn hoc c th huy ng c d dng t t nhn c im ca u t t nhn l tm kim li nhun, chnh v vy, dng vn t nhn hu nh ch v nhng ni c iu kin thun li pht trin kinh t. S phn b ngun vn t nhn khng ng u gia cc vng min l khng trnh khi, v cng khng cn thit phi xa b s bt bnh ng . l bi gim ngho, gim bt bnh ng l nhim v ca u t Nh nc; cn nhim v ca u t t nhn l t oc nhng mc tiu kinh t, l li nhun, l tng trng kinh t. Chnh v vy, vn t nhn phi c phn b theo nguyn tc cng bng, hiu qu, ni no c nhiu kh nng thu c li nhun hn th ni c nhiu vn t nhn chy vo hn. 2.2.3. Vn ODA C kin cho rng ng Nam B, ng bng sng Hng nhn c nhiu ODA nht do y, mt ngho i cao hn cc khu vc khc. Chnh v vy, nu ly ch tiu Lng vn ODA/u ngi lm tiu ch xc nh hiu qu th phn b nh vy l hp l (Ngc li, nu vn ODA ch yu chy v cc vng c t l i ngho cao nht ca Vit Nam th s ngi ngho c hng li t vn pht trin l rt t nn km hiu qu hn). [6,trang 4]. Do , khng phi thay i cch thc phn b m vn ch nm vic s dng vn ODA. Tuy nhin, xt cho cng, lp lun trn cha thc chnh xc v Chnh ph vn phi phn b li vn ODA do: + Mt ngho i ng bng sng Hng v ng Nam B cao hn cc khu vc khc l do dn s t cc vng kh khn v ng bng nhng vn khng thot ra c khi i ngho. Dn s cc vng kh khn gim mnh, mt
44
dn c gim dn n mt ngi ngho gim, mc d mc i ngho y trm trng hn + Nguyn nhn ngi ngho v ng bng, thnh th l do a phng h khng c iu kin ci thin thu nhp, m nguyn nhn ch yu l do thiu vn. (79% ngi ngho cho rng y l nguyn nhn chnh ca i ngho) Chnh v vy, nu tng u t v cc vng kh khn th s dn n phn b li dn c. Ngi ngho s khng phi di c ra thnh th na m h c th gim ngho ngay a phng mnh Bn cnh tin hnh phn b li vn ODA nhiu hn v cc vng kh khn, cn phi gn phn b hiu qu vi vic s dng hiu qu ODA, kin quyt chng tham nhng, tht that, lng ph khi s dng vn. 3. Cc gii php nhm nng cao thu nhp cho ngi ngho 3.1. H tr ngi ngho thot khi vng lun qun i ngho Ngi ngho khng th t mnh thot khi vng lun qun i ngho m cn phi c s tc ng, h tr t bn ngoi. Trc ht, s h tr cho ngi ngho phi c tin hnh ton din, h tr v tt c cc mt, bao gm c : - Xy dng, nng cp v nng cao kh nng tip cn vi c s h tng ca ngi ngho ; - H tr ngi ngho theo cc yu t to nn tng trng R (t ai), L (lao ng), K (vn) v T (k thut), t thc y tng trng kinh t ti cc h ngho. Th hai, h tr ngi ngho cng phi theo nhng nguyn tc : - Phi h tr c chiu su, phi cho h ci cn cu v dy h cch cu c ch khng phi a cho h con c. Nh nc v cc c quan, on th ca ng v Chnh ph c nhim v thc y qu trnh tin ti tng trng gim ngho thng qua cc chnh sch
45
tng th, lu di ch khng phi ch l t chc v ku gi cc phong tro t thin. Phn ln nhng hot ng nh vn ng quyn gp, l lnh m l rch, xy dng nh tnh ngha c t chc rm r t trc ti nay u do y ban Trung ng Mt trn T quc Vit Nam t chc. Mc d mt trong nhng nhim v c bn ca cc t chc, on th ca ng l tp hp lc lng v ngun lc ca nhn dn vo cc phong tro qun chng nhng cc hot ng quyn gp t thin nh th ny nn cc t chc t thin, cc nh ho tm lm, v Nh nc cng cc on th ca ng ch nn tp trung vo tin hnh v iu hnh tt cc chng trnh di hn, tng th. 3.2. Tng cng kh nng tham gia v hng li t tng trng ca ngi ngho 3.2.1. H tr tn dng cho ngi ngho Thiu vn l kh khn ln nht cn tr ngi nng dn khi h tham gia vo qu trnh to nn tng trng. Chnh v vy, h tr ngi ngho th trc ht phi h tr cho h v mt tn dng, v tng cng kh nng tip cn vi tn dng cho ngi ngho. a. Ni dung gii php Ni dung h tr tn dng cho ngi ngho gm cc kha cnh sau : Loi tn dng h tr cho ngi ngho : Trn thc t, ngi ngho thng b hn ch rt ln trong vic tip cn vi cc ngun vn chnh thc trong khi khng th vay t ngun vn phi chnh thc do li sut qu cao. Hin nay c rt nhiu ngun vn dng h tr ngi ngho nh chng trnh quc gia xa i gim ngho, qy v ngi ngho, cc t chc phi chnh ph vin tr, cc on th, lin on lao ng,...Tuy nhin, ngi ngho vn gp rt nhiu kh khn trong vic tip cn vn mt cch y v hiu qu do nhiu nguyn nhn nh tham nhng, nhng nhiu, bn thn ngi ngho cng thiu thng tin, hiu bit, khng bit cch lm n, khng c kh nng tr n....
46
Ti chnh vi m, tc l tn dng quy m nh, l gii php cn phi c pht trin khc phc kh khn ny cho ngi ngho. Ti chnh vi m l tn dng quy m nh, nhng khon vay gi tr nh, c hoc khng c ti sn m bo i vi cc h gia nh, c nhn c thu nhp thp s dng vo cc hot ng to thu nhp v ci thin iu kin sng ( mc 4, iu 2 Ngh nh ca Chnh ph s 28/2005/N-CP ngy 9/3/2005). Trng tm ca tn dng vi m l tip cn tng h gia nh c th, b sung cho cch tip cn gim ngho c quy m ln hn (v d nh cung cp c s h tng cho c mt cng ng ngho), cho ngi ngho vay nhng khon vay nh, thi hn ngn nhng lin tc v n nh. Nh , ngi ngho c th tip cn c y ngun tn dng mt cch nhanh chng, ch ng v hiu qu nht. Thi hn cho vay ca tn dng vi m ngn v linh hot, ph hp vi kh nng hon tr ca ngi ngho, do hn ch c t l n qu hn hoc khng tr c n ca ngi ngho. Tuy nhin, ti chnh vi m cn phi c kt hp vi vic to v m rng cc c hi kinh t cc vng kh khn thng qua cc chng trnh hng dn s dng vn, o to k nng qun l ti chnh v to vic lm cho ngi ngho. Cng tc xc nh nhng ai l ngi ngho cn vay vn v c kh nng hon tr n cn phi c tin hnh nghim tc v chnh xc. Cch huy ng vn cho hot ng tn dng vi m Theo nh iu 22 Ngh nh ca Chnh ph s 28/2005/N-CP ngy 9/3/2005, cc t chc ti chnh vi m c huy ng vn t cc ngun sau : 1. Nhn tit kim: a) Tit kim bt buc; b) Tit kim t nguyn. 2. Vay vn: a) Vay vn ca t chc tn dng c php hot ng ti Vit Nam;
47
b) Vay vn ca cc c nhn v t chc nc ngoi khi c Ngn hng Nh nc cho php. 3. T chc ti chnh quy m nh c tip nhn vn u thc theo cc chng trnh, d n ca Chnh ph, t chc, c nhn trong v ngoi nc. Trn thc t, cn y mnh huy ng vn t ngun tit kim ca chnh nhng ngi ngho ( khon 1., iu 22). iu ny s m bo tnh bn vng ca cc nh ch ti chnh khi tin hnh cung cp tn dng cho ngi ngho, khc phc c cc ri ro tn dng v n qu hn. Cch thc huy ng vn ny gt hi nhiu thnh cng ti nhiu t chc tn dng vi m dnh cho ngi ngho nh Ngn hng Grameen Bank (Bangladesh) vi 66% trong tng s 500 triu USD cho vay hng nm ca ngn hng c huy ng t tit kim ca ngi ngho ; v m hnh nhm lin kt ca chu M Latinh, do t chc ACCION thc hin, trong khch hng vay l nhng ngi kinh doanh nh, tit kim l iu kin bt buc nhn nhng khon vay v s c tr dn vo n gc. b. Ngi cung cp tn dng vi m Hin nay, Vit Nam, Chnh ph ang gi vai tr ch o trong vic cung cp tn dng vi m cho ngi ngho thng qua Ngn hng Chnh sch x hi v Ngn hng Nng nghip v pht trin nng thn. Hai ngn hng ny chim ti trn 90% th phn ca th trng ti chnh vi m hin nay. Cc t chc ti chnh vi m cn li, phn ln l do cc t chc, on th thnh lp, hoc di dng d n do cc t chc phi chnh ph ti tr vn ch hot ng trong phm vi rt nh. [4] Ngn hng Chnh sch x hi c thnh lp theo Ngh nh ca Chnh ph s 78/2002/N-CP ngy 04-10-2002 v tn dng i vi ngi ngho v cc i tng chnh sch khc. Theo iu 5 ca Ngh nh ny th vic cho vay ca Ngn hng Chnh sch x hi c thc hin theo phng thc y thc cho cc t chc tn dng, t chc chnh tr - x hi theo hp ng y thc hoc trc tip cho vay n ngi vay.
48
Vic cho vay i vi h ngho cn c vo kt qu bnh xt ca T tit kim v vay vn...l t chc do cc t chc chnh tr - x hi hoc cng ng dn c t nguyn thnh lp trn a bn hnh chnh ca x, .. Hot ng ca T tit kim v vay vn do Ngn hng Chnh sch x hi hng dn. Nh vy, c im ca dch v tn dng vi m ca Ngn hng Chnh sch x hi l gn kt rt cht ch vi cc t chc on th a phng (l i din ca Mt trn T quc, l Hi ph n, Hi lin hip nng dn,..ti cc a phng); chnh v th m Ngn hng c th hiu c tnh hnh a phng, nh th c kh nng tip cn tt hn n nhng ni, nhng h gia nh ang cn vn, thm ch c nhng vng su, vng xa nht. Cng tc qun l vic s dng vn vay v m bo vic hon tr tin ca ngi ngho c lnh o cc T tit kim v vay vn m nhn. Tuy nhin, Ngh nh 78 cng khng quy nh trch nhim bt buc phi thu hi c n t ngi ngho ca cc t Tit kim v vay vn, cng khng quy nh trch nhim ca cc t chc chnh tr - x hi i vi hon tr n. (iu 20, Ngh nh 78). Chnh v vy, ri ro tn dng ca Ngn hng Chnh sch x hi gp phi l rt ln, v thc t Ngn hng v ang lun phi ri vo tnh trng li sut thc m (trung bnh 0.65%/thng) Cc t chc tn dng vi m thuc khu vc bn chnh thc nh cc qu tn dng v tit kim, qu xa i gim ngho, qu tr vn to vic lm cc a phng khng c c kh nng d dng tip cn n nhng vng ho lnh nh Ngn hng Chnh sch x hi, nhng cc t chc ny li hiu qu trong vic h tr ngi ngho a phng bng nhng khon cho vay ht sc linh hot v huy ng vn t ngun tit kim ca nhn dn. Tm li, c hai ngun cung cp tn dng vi m cho ngi ngho ti Vit Nam. Trong , Chnh ph, thng qua Ngn hng chnh sch x hi, ng vai tr ch o. Tn dng vi m t ngun ny phi c ch trng phn b v nhng vng
49
su, vng xa ni m tn dng bn chnh thc kh tip cn. Cc t chc tn dng vi m bn chnh thc, vi ngun vn v thng tin t hn, trc ht phi tp trung cho vay nhng a bn thun li ti a phng mnh, sau m rng dn phm vi hot ng. gim ri ro tn dng cho cc t chc cung cp tn dng vi m, cn phi thc hin cng tc xc nh ngi ngho cn vay vn, huy ng vn v tin hnh hng dn ngi ngho s dng vn nh ni phn a. Cc t chc tn dng vi m chnh l ngi phi thc hin nhng cng vic ny, ng thi phi phi hp vi cc ngnh, c quan lin quan c th to c c hi thc s cho ngi ngho lm kinh t. a dng ha cc sn phm cho vay, t chc cc bui tho lun, hi kin ngi ngho thng xuyn cng l mt iu cn thit gip cc t chc tn dng vi m linh hot hn v c nhng sng kin mi trong vic cung cp tn dng nh cho ngi ngho. 3.2.2. H tr v mt gio dc cho ngi ngho a. Ni dung gii php Th nht, ph bin cho ngi ngho kin thc v k thut mi, ging mi h c th nng cao nng sut, cht lng nng sn, sn xut ra c nhng sn phm c cht lng cao, c bit. T , ngi nng dn ngho c th nng cao c sc cnh tranh khi tin hnh thng mi ha nng sn ca mnh. Hn na, cn nng cao cht lng cng tc khuyn nng. Cn b nng nghip cn phi theo st nng dn v cng vic sn xut nng nghip ca h, gip v hng dn nng dn kp thi x l nhng vn pht sinh trong sn xut, c bit l su bnh.
50
Th hai, cn phi c bit ch trng o to cho ngi nng dn ngho kin thc v kinh t, th trng kt hp vi cp nht, ph bin cho h cc thng tin v bin ng th trng, gi c, cung v cu hng ha. T , ngi nng dn bit cch phn ng linh hat vi bin ng th trng, trnh c ri ro, thit hi. b. Ngi thc hin gii php Cc cp chnh quyn c trch nhim chnh trong vic tin hnh h tr gio dc cho ngi ngho v y l nhng lnh vc t nhn khng mun, hoc khng c kh nng tham gia. Cc chnh quyn a phng phi c trch nhim cung cp thng tin th trng chnh xc, kp thi v thng xuyn cp nht cho ngi nng dn. 3.2.3. Xy dng v pht trin h thng ng giao thng nng thn a. Ni dung gii php Xy dng v nng cp c s h tng, c bit l ng giao thng nng thn l mt vic lm cn thit v c tc dng ci thin iu kin vt cht ban u vng nng thn, gim bt bnh ng gia nng thn v thnh th v iu kin v c hi pht trin kinh t. Trong cng tc xy dng c s h tng nng thn cn c bit ch trng pht trin h thng ng giao thng v cc vng nng thn nhm tng kh nng tip cn vi c s h tng ca ngi dn.( Kh nng tip cn vi c s h tng ca ngi nng dn vn cn thp khi m khong cch trung bnh t thn/p khng c ng t n ng t gn nht ln ti 4.6km.[1, trang 265]). iu ny s to iu kin thun li cho ngi nng dn tin hnh sn xut nng nghip, vn chuyn v tiu th nng sn sn xut ra ; nh tng kh nng m rng th trng tiu th,
51
bt ph thuc vo mt vi nh thu mua nht inh, v gim thit thi khi tham gia vo cc chui gi tr nng sn. Hiu qu s dng h thng ng giao thng nng thn Vit Nam cha cao. Mc d 96.3% s x c ng t n tn y ban nhn dn x, nhng ch c 77.5% s thn/p l c ng t s dng c trong c nm.Hn na, t l ng t lm bng btng cn thp, ch l 34.4%, cn li l ng cht lng thp lm bng nha ng thng, si v ng t. [1, trang 265]. Chnh v vy, khng phi ch pht trin v s lng m cn cn phi m bo cht lng h thng ng giao thng mi xy dng v nng cp cht lng nhng tuyn ng i vo s dng bng cc bin php : - Tng cng gim st v thm nh cht lng xy dng mt cch nghim tc, cng khai, minh bch. X l nghim nhng vi phm, khng m bo cht lng cng trnh. - Tin hnh bo dng nh k. b. Ngi thc hin gii php Nh nc ng vai tr ch o trong vic xy dng v pht trin h thng c s h tng nng thn, xt v c ngun vn v cng tc xy dng, bo dng. Bn cnh , Nh nc c th ku gi cc ngun lc t nhn dn v cc t chc quc t, cc t chc phi chnh ph. Nh nc c th quy nh mt mc ph s dng nht nh,ph hp i vi ngi dn, v dng tin thu ph b sung cho ngn sch Nh nc dng bo dng ng giao thng. 4. Phn phi li thu nhp, ti sn v li ch ca ngi ngho
52
4.1.
Phn phi li thu nhp
Chnh ph v cc cp chnh quyn a phng cn phi ci thin hiu qu ca tr cp cho ngi ngho bng cch : - Xa b tham nhng khon tr cp c n tay ngi dn ngho mt cch y . - Gim cc th tc v chi ph hnh chnh khon tr cp sm n c vi ngi ngho. - Tng cng tm hiu, theo st ngi ngho xc nh c chnh xc i tng, cch thc v khi lng cn tr cp. V an sinh x hi, Chnh ph cn thc hin cc bin php sau: - Khc phc tnh trng bt bnh ng v bo him y t bng cch nng cao cht lng y t ti tng a phng, h tr trng thit b y t v tng cng nng cao cht lng i ng cn b y t c s. Nh th, ngi dn ngho b bnh khng phi di chuyn n cc vng khc m c hng li t Qu bo him y t ti a phng mnh. - Gim ph s dng cc dch v gio dc, y t cho ngi ngho. 4.2. Phn phi li ti sn t
Chnh ph phi c trch nhim phn phi li ti sn, c bit l t nng nghip cho ngi nng dn ngho m bo hot ng sn xut nng nghip v thu nhp ca h. Cc bin php nhm phn phi li t mt cch c li hn cho ngi ngho cn tun theo nguyn tc sau : Khng chuyn i t nng nghip thnh t th v t cng nghip vi tc t nh hin nay. Vic quy hoch, m rng th v
53
cc khu cng nghip l cn thit trong qu trnh pht trin kinh t. Tuy nhin, chuyn i mc ch s dng t nng nghip phi c mc v cn phi ch m bo khng lm tn hi n s pht trin v n nh ca ngnh nng nghip cng nh thu nhp ca ngi nng dn b mt t v phi di di. lm c iu , cn thc hin cc bin php sau : - Cn phi xy dng bn quy hoch t ai c nc v quy hoch vng mt cch tng th, lu di, trong xc nh nhng vng sn xut nng nghip trng im v t nng nghip ti nhng vng ny ch c dng cho mc ch sn xut nng nghip. Cc quy hoch khu cng nghip v khu th khi m rng cng khng c bao gm din tch t nng nghip ny. - Khi xem xt vn chuyn i t nng nghip, Chnh ph cn phi c s nghin cu chi tit, c th nh gi gia ci c v ci mt khi tin hnh chuyn i. Vic quyt nh c chuyn i hay khng, v nu c chuyn i th n b th no, phi thc s hi, tham kho v tn trng kin ngi nng dn.
54
Tm tt cui chng 4 t c v thc y tng trng gim ngho ti Vit Nam, trc ht cn phi xc nh phng hng tc ng vo qu trnh tng trng v gim ngho hin nay l phi chp nhn mt mc bt bnh ng nht nh, duy tr nguyn tc phn phi cng bng thc y tng trng nhng ng thi cng phi c gng nng cao thu nhp cho ngi ngho. Trong phn phi cn phi xc nh r ngun vn no l dng cho mc ch no v thc hin phn phi m bo mc ch . Trong c gng nng cao thu nhp cho ngi ngho, cn phi tng cng kh nng tham gia su hn vo qu trnh to nn v hng li t tng trng ca h. Gii php v tng cng tn dng vi m, gio dc v c s h tng , ng giao thng nng thn l nhng gii php c bn cn c y mnh.
55
Kt lun Cng cuc pht trin kinh t kt hp vi xa i gim ngho ti Vit Nam t c nhng thnh tu to ln. Tuy nhin, vn cn nhiu vn cn tn ti, km hm v gim hiu qu ca qu trnh thc hin mc tiu tng trng gim ngho ca Vit Nam l tnh trng bt bnh ng ngy cng tr nn su sc gia ngi giu v ngi ngho, gia cc vng min v gia dn tc Kinh v dn tc thiu s. Vi trnh pht trin ca Vit Nam hin nay, vic chp nhn mt mc bt bnh ng nht nh l cn thit c th m bo c nn kinh t vn tip tc tng trng, nh c tng trng kinh t cao th mi c c sc mnh vt cht h tr cho ngi ngho thot khi i ngho.Tuy nhin, khng c cho tnh trng bt bnh ng tr nn qu su sc, v iu ny s e da s bn vng ca tng trng v lm trm trng hn tnh trng i ngho. thc hin thnh cng mc tiu tng trng gim ngho, iu ct li nht l phi thc hin phn phi v phn phi li theo nguyn tc cng bng, hiu qu kt hp c gng tng thu nhp thc t cho ngi ngho. y l mt cng vic kh khn, lu di, cn phi c ng li, chin lc di hn, tng th ca Chnh ph cng nh s tch cc v c gng tham gia ca tt c cc c quan ca Chnh ph, cc a phng, t chc, on th.
56
Danh mc ti liu tham kho

1. B K hoch v u t Trung tm thng tin v d bo kinh t - x hi quc gia; 2007; Tng trng v xa i gim ngho Vit Nam: Thnh tu, thch thc v gii php ; H Ni. 2. Giovanni Andrea Cornia ; 2004; Inequality, growth, and poverty in an era of liberalization and globalization; Oxford University Press. 3. Ngn hng pht trin chu ; 2004; Making market work better for the Poor: The Participation of the Poor in Agricultural Value Chains: A Case study of Tea Final Report ngy 14/10/2004 Nng cao hiu qu th trng cho ngi ngho Tham lun s 01 Chui gi tr ngnh ch Vit Nam: Trin vng tham gia ca ngi ngho (Thng 11/2004) Ngun: http://www.markets4poor.org/?name=publication&op=viewDetailNews&id=62 4 4. Nguyn Th Hong Vn Gim c iu hnh Qu tr vn cho ngi lao ng ngho t to vic lm ( CEP); 2007; Tc ng ca vic Vit Nam gia nhp WTO n th tng Ti chnh vi m Hi tho V chin lc pht trin Ngn hng; Thnh ph H Ch Minh ngy 17/4/2007 5. Nicholas Minot, Michael Epprecht, David Roland-Holst, Trn Th Trm Anh v L Quang Trung; 2003; a dng ha thu nhp v Ngho vng Ni v Trung du Bc B Vit Nam Hnh thc, xu hng v kin ngh chnh
57
sch; International Food Policy Research Institute Japan bank for International Coorperation; H Ni. 6. Nicholas Minot (IFPRI), Bob Baulch (IDS) v Michael Epprecht (IFPRI) phi hp vi nhm tc chin lp bn i ngho lin B; 2003; i ngho v bt bnh ng Vit Nam Cc yu t v kh hu, nng nghip v khng gian Vin Nghin cu chnh sch lng thc Quc t v Vin nghin cu Pht trin; H Ni. 7. Oxfam ; 2002; The Tea Market: a Background Study, Draft paper prepared for Make Trade Fair campaign. Ngun : http://www.maketradefair.com/assets/english/TeaMarket.pdf 8. PGS. TS. Phm Vn Vn, ThS. V Cng, B mn Kinh t Cng cng trng i hc Kinh t Quc dn; 2005; Gio trnh Kinh t cng cng; NXB Thng k, H Ni. 9. Rolph van der Hoeven and Anthono Shorrocks United Nations University; 2003; Perspectives on Growth and Poverty; Press; Tokyo. 10.Si Gn tip th - S ngy 14/1/2008 11.Sami Bibi - CIRPE ; Thng 11/ 2006; Growth with equity is better for the poor Ngun: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=949846 12.Vin Khoa hc x hi Vit Nam; 2007; Vietnam Poverty Update Report 2006 Poverty and poverty reduction in Vietnam 1993 2004; NXB Chnh tr quc gia; H Ni. 13.Vietnamnet http://vasc.com.vn/chinhtri/2007/08/732794/ 14.VnExpress http://www.vnexpress.net/GL/Doi-song/2007/04/3B9F525A/
United Nations University
58
15.GS.TS. V Th Ngc Phng; B mn Kinh t Pht trin trng i hc Kinh t Quc dn; 2006; Gio trnh Kinh t pht trin ; NXB Lao ng-X hi; H Ni. 16.Vu Tuan Anh, Shozo Sakata ; 2006; Actors for poverty reduction in Vietnam; Institute of Developing Economies Japan External Trade Organization; H Ni. 17.Tng cc thng k; 2006 ; Kt qu kho st Mc sng h gia nh nm 2004 ; H Ni 18.Website ca B K hoch v u t: http://www.mpi.gov.vn/ 19.Website ca WB- Ngn hng th gii: http://devdata.worldbank.org/AAG/vnm_aag.pdf? http://siteresources.worldbank.org/DATASTATISTICS/Resources/eap_wdi.pd f http://www.worldbank.org.vn/TV/topic/pdf/mucluc.pdf http://wwwwds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2008/06/15/ 000333037_20080615231348/Rendered/PDF/441610Revised010Vietnamese01 PUBLIC1.pdf 20.Website ca Tng cc Thng k: http://www.gso.gov.vn/ 21.Website ca Trung tm thng tin pht trin nng nghip nng thn http://www.agro.gov.vn/ * Cch ghi ch ti liu tham kho: Bi nghin cu s dng cch ghi ch ti liu tham kho nh sau: [x, trang y], trong x l s th t ca ti liu tham kho trong danh muc, y l s th t ca trang c cha thng tin tham kho trong ti liu . Trong trng hp ti liu
59
khng s trang th ch trch dn ngun ti liu l [x] vi x l s th t ca ti liu trong danh mc trn.
MC LC Ni dung Li m u 1. 2. 3. 4. 5. Tnh cp thit ca ti Mc tiu nghin cu i tng v phm vi nghin cu Phng php nghin cu Kt cu ti nghin cu Chng 1 C S L LUN CA TNG TRNG GIM NGHO I. 1. 1.1. 1.2. Khi nim ngho i Mt s quan im v ngho i nh ngha v i ngho Phng php nh gi ngho kh 4 4 4 5 5 6 7 7 7 7 8
Trang
1 1 2 3 3
1.2.1. Ngho kh tuyt i 1.2.2. Ngho kh tng i 2. 2.1. 2.2. 2.3. II. Cc ch s nh gi tnh trng ngho i ca mt quc gia Ch s m u ngi - HCI T l m u - HCR Khong cch ngho - PG Tng trng gim ngho
60
1. 1.1. 1.2. 2. 2.1. 2.2. III.
Khi nim v tm quan trng ca tng trng gim ngho Khi nim Tm quan trng ca tng trng gim ngho Cc ch s nh gi tng trng gim ngho Cc ch s nh gi tng trng kinh t Cc ch s nh gi hiu qu gim ngho Mi quan h gia tng trng gim ngho v bt bnh ng Chng 2 THC TRNG QU TRNH TNG TRNG V GIM NGHO TI VIT NAM Tnh hnh tng trng kinh t Vit Nam Thc trng i ngho ti Vit Nam trong giai on c tng trng kinh t Ch s HCR T l m u Ch s PG Khong ngho Thc trng bt bnh ng ti Vit Nam trong giai on c tng trng kinh t Bt bnh ng v thu nhp H s Gini Khong cch thu nhp/ chi tiu Bt bnh ng vng, min T l ngho theo vng Tc gim ngho theo vng Khong cch ngho ca cc vng Chi tiu bnh qun u ngi ca cc vng Bt bnh ng gia cc dn tc
8 8 8 9 9 10 10
I. II.
14 15
1. 2. III.
15 17 18
1. 1.1. 1.2. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 3.
18 18 19 20 20 21 22 22 23
61
3.1. 3.2. 3.3. IV.
T l ngho i v tc gim ngho ca cc dn tc Khong cch ngho ca cc dn tc Chi tiu bnh qun ca cc dn tc nh gi qu trnh tng trng dn ti gim ngho ti Vit Nam Chng 3 CC YU T HN CH TNG TRNG HNG TI GIM NGHO TI VIT NAM Bt bnh ng v iu kin kinh t ban u Bt bnh ng v phn phi thu nhp v phn b ngun vn Phn phi thu nhp khng bnh ng Phn phi thu nhp theo nguyn tc cng bng Phn phi li khng hiu qu trong vic gim bt bnh ng bnh ng
23 23 24 24
I. II.
26 28
1. 1.1. 1.2.
28 28 29 29
1.2.1. Phn phi li thu nhp khng hiu qu trong vic gim bt 1.2.2. Phn phi li ti sn khng hiu qu trong vic gim bt bnh ng 2. 2.1. 2.2. Phn b ngun vn khng bnh ng Vn t nhn c phn b khng bnh ng Vn h tr pht trin chnh thc ODA c phn b khng bnh ng 2.3. Vn Nh nc c s dng khng hiu qu trong vic gim bt bnh ng III. S tham gia hn ch ca ngi ngho vo qu trnh to nn v hng li t tng trng 1. Kh nng tham gia hn ch ca ngi ngho
30
32 32 32
33
34
34
62
1.1.
Ngi ngho khng c kh nng tham gia vo vic to nn tng trng Ngi ngho ch c th tham gia hn ch vo vic to nn tng trng Cc yu t hn ch kh nng tham gia ca ngi ngho Thiu vn Thiu hiu bit v kinh t Thiu thng tin v th trng tiu th Thiu kin thc v k thut, cng ngh mi v thiu ging mi Chng 4 PHNG HNG V GII PHP NHM T C MC TIU TNG TRNG GIM NGHO TI VIT NAM Phng hng thc y qu trnh tin ti tng trng gim ngho ti Vit Nam Cc gii php nhm t c mc tiu tng trng gim ngho ti Vit Nam Phn phi thu nhp mt cch cng bng Phn b ngun vn mt cch hiu qu kt hp pht trin tt c cc vng Nguyn tc phn b vn Cch thc phn b vn
34
1.2.
35
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.
37 37 37 37 38
I.
40
II.
40
1. 2.
41 41
2.1. 2.2.
41 42 42 43 43 44
63
2.2.1. Vn Nh nc 2.2.2. Vn t nhn hoc c th huy ng c d dng t t nhn 2.2.3. Vn ODA 3. Cc gii php nhm nng cao thu nhp cho ngi ngho
3.1. 3.2.
H tr ngi ngho thot khi vng lun qun i ngh Tng cng kh nng tham gia v hng li t tng trng ca ngi ngho
44 45
3.2.1. H tr tn dng cho ngi ngho 3.2.2. H tr v mt gio dc cho ngi ngho 3.2.3. Xy dng v pht trin h thng ng giao thng nng thn 4. 4.1. 4.2. Phn phi li thu nhp, ti sn v li ch ca ngi ngho Phn phi li thu nhp Phn phi li ti sn t Kt lun Danh mc ti liu tham kho
45 49 50
51 51 52 55 56
64
Danh mc hnh v Hnh 1 Hnh 2 Hnh 3 Vng tng trng thu nhp ca ngi giu Vng lun qun i ngho Chui gi tr ngnh ch Vit Nam Danh mc th th 1 T l ngho ca Vit Nam theo chun quc t th 2 T l ngho theo chun quc gia giai on 1993 - 2002 th 3 Khong cch ngho ca Vit Nam th 4 Khong cch thu nhp ti Vit Nam th 5 Chi ph, li nhun v phn gi tr gia tng ca chui gi tr ngnh ch xanh Ph Th th 6 Chi ph, li nhun v phn gi tr gia tng ca chui gi tr ngnh ch xanh Thi Nguyn Danh mc bng biu Bng 1 Thay i trong t l i ngho trong giai on c tng trng kinh t ti 74 quc gia ang pht trin (1980 1990) Bng 2 Bng 3 Bng 4 Bng 5 Cc ch s kinh t ca Vit Nam nm 1996, 2005, v 2006 Cc ch s th hin tc tng trng kinh t ca Vit Nam giai oan 1986 2006 H s Gini ca Vit Nam tnh theo chi tiu T l ngho i theo vng nm 2004
Trang 27 27 35 Trang 16 17 18 20 36
36
Trang 11
14
15
19 21
65
66
67
68
69

Tang Truong Giam Ngheo-2008

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tang Truong Giam Ngheo-2008

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LI M U

Thi gian nghin cu:

2005 52.5 31.4

2006 59.3 32.4

T l dn s sng di mc 1 USD/ngy (%) T l dn s sng di mc 2 USD/ngy (%)

Ngho chung Ngho lng thc, thc phm (2.100 calo)

Khong cch ngho (%)

[Ngun: 12, trang 22]

Thu nhp (nghn ng/nm)

5.7 15.9 20.9 100.0

Hnh 1. Vng tng trng thu nhp ca ngi giu:

Thu nhp cao

Nng sut cao

Thu nhp thp

u t t Nng sut thp

1. Phn phi thu nhp khng bnh ng

Ngi ngho ch c th tham gia hn ch vo vic to nn tng trng

C s ch bin ch Nh xut khu ch

Ngi tiu dng trong nc

th 5. Chi ph, li nhun v phn gi tr gia tng ca chui gi tr ngnh ch xanh Ph Th

7.8 13 16.8 7.8

26.1 13.9 33.9 13 13

60 40 20 0 % chi ph % gi bn l % li nhun 87.12 73.1

Thu gom, bn ch kh H ch bin

Phn phi li thu nhp

Danh mc ti liu tham kho

United Nations University

1. 1.1. 1.2. 2. 2.1. 2.2. III.

1. 1.1. 1.2. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 3.

3.1. 3.2. 3.3. IV.

2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.

You might also like