Daycon

KHOANINH.
COM SU T M GI I THI U
PHNG PHP GIO D C TH C TI N C A HIRAKV

PHNG PHP D Y CON THNH TI KHOANINH.COM
2006
0 NH XU T B N T PHP
Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv
Typing: http://www.khoaninh.com
L I GI I THI U Ai lm cha lm m m khng mong mu n gio d c con ci c a mnh thnh ng i, gi i giang v thnh t. lun lun l nguy n v ng chnh ng c a cc b c ph huynh trong m i th i i. Th nhng, khng ph i ai cng th c hi n c mong c . C nhi u nguyn nhn, trong nguyn nhn quan tr ng l: khng ph i ai sinh ra cng l m t nh gio d c. Mu n nui d ng v pht huy c ti nng c a con tr m t cch ng n, cha m c n ph i dnh cng s c, tm huy t nui d y con ci v hn n a, ph i c phng php gio d c ng n. Ngy nay, cng v i s pht tri n c a x h i, cu c s ng c a cc b c cha m ngy cng tr nn b n r n, v th , th i gian c a cha m dnh cho con ci ngy m t t i, i u nh h ng khng t n vi c gio d c con tr trong cc gia nh hi n i. V i mong mu n gip cc b c cha m c thm nh ng phng php gio d c con tr ti n b , hi u qu , Nh xu t b n T php trn tr ng g i n cc b c ph huynh cu n sch nh : "Nh ng phng php gio d c hi u qu trn th gi i". Cu n sch c chia thnh 5 t p gi i thi u v 5 phng php gio d c c a cc nh gio d c c tn tu i trn th gi i, bao g m: phng php gio d c ton nng, phng php gio d c thin ti, phng php gio d c c th, phng php gio d c th c ti n... Hy v ng y s l mn qu c ngha v i cc b c cha m v nh ng ng i lm cng tc gio d c. V cc em h c sinh, cc em cng nn c cu n sch ny. B i v t t hn l t mnh bi t v lm nh ng i u nn bi t, nn lm m khng i cha m , th y c ch b o. H N i, thng 9 nm 2006 Nh xu t b n T php
Hy gh thm Blog khoaninh.com. Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh v hn th n a ... Chng ta cng chia s 1
M CL C 1. I NT V HIRAKV ................................................................................. 3 2. KHNG P D NG NH NG YU C U, TIU CH C A NG I L N ... 5 3. NG X V I TR NH I V I M T C NHN C L P ................ 7 4. BI N H C T P THNH VUI CHI............................................................ 8 5. D Y TR PHNG PHP T DUY ........................................................ 12 6. TM TNH TR CHUY N CNG CON CI ........................................... 15 7. GI M NH GNH N NG TM L CHO CON ....................................... 17 8. TRNH 9. H C T P T TR CH U P L C V THNH TCH H C T P................ 19 NH NG HO T NG I TH NG ............................. 22 NG VIN CON CI ................................................... 25
10. NGH THU T
11. NGH THU T PH BNH CON CI ...................................................... 28 12. LM G SAU KHI CON M C L I .......................................................... 30 13. CON TR NI LN CCH NGH C A B N THN ....................... 32 14. "BAO B C" KHNG C L I V I CON TR ......................................... 34 15. CHO PHP CON TH T B I .................................................................... 36 16. NG CON TR C T T NG CH NG I .............................. 38 17. TNG C NG S C B N B C A CON TR ........................................ 41
1. I NT V HIRAKV Nh ng nm 80 c a th k XX, kinh t Nh t B n t c nh ng thnh t u lm c th gi i kinh ng c. Cng v i vi c nghin c u pht tri n kinh t v chnh tr , gio d c tr thnh i m nng khng th b qua. R t nhi u nh nghin c u n c ngoi th a nh n thnh cng c a kinh t Nh t B n tr c h t l k t qu c a trnh nng cao gio d c v con s cao v t l ng i bi t ch . Sau Chi n tranh th gi i th hai, kh p ni trn t n c Nh t B n, ng i ta ua nhau bn t i m t v n - l " u t gio d c". Ng i ta cho r ng khng nn ni "gio d c" l m t kho n "tiu dng", ngha chnh c a gio d c ph i l m t "s u t". T t ng ny nh h ng su s c t i nhi u chnh sch v quan ni m c a cc b c ph huynh v gio d c trong m t th i gian kh di. Trong xu th ny, Nh t B n xu t hi n hng lo t nh ng nh c i cch gio d c, trong c Hirakv. L m t nh gio d c ki t xu t c a Nh t B n, Gio s Hirakv c nh ng c ng hi n v cng to l n v l lu n tm l v pht tri n tr no tr nh . Cc ki n gi i c a Hirakv b t u t quan st th c ti n, c p n nhi u v n bu c ng i ta ph i ngh l i. Hirakv t ng lm Hi u tr ng phn vi n Ti u h c tr c thu c m t tr ng i h c. V v y, ng c nhi u c h i ti p xc v quan st th gi i c a h c sinh ti u h c. ng cng dy cng nghin c u v n mi tr ng gia nh, mi tr ng x h i, nh ng nh h ng t x h i hi n i tc ng t i h c sinh ti u h c. Chnh trong th i gian lm Hi u tr ng ny, ng l t l i nhi u v n thi t y u c a gio d c, ch ng h n b n ch t c a gio d c l g? Gia nh l m u ch t thnh cng c a tr hay ch c tc d ng kch thch, b sung?... V v n phng php, Hirakv cho r ng cch t t nh t l b m ph i tr thnh "nh ng nh th c ti n". B m khng ch c n hi u v n m b t t ng c i m tnh cch c a con m cn ph i lun tm ki m t th c ti n nh ng cch d y d con ci thch h p. D y d v b i d ng con ci lun xu t pht t s yu thng c a t m lng ng i lm cha, lm m . Tuy nhin, vi c gio d c t c thnh cng, b m cn ph i h t s c ch t i v n th c ti n trong gio d c, t c l nh ng hnh ng gio d c th c ti n, v n ngh thu t v k nng gio d c i v i con tr . Trong m t th i gian, Gio s Hirakv t ng lm khch m i h ng tu n cho chuyn m c "V n gio d c con ci" trn i truy n hnh. Trong chng trnh, ng c nhi u cu c trao i th v v b ch v i cc b c ph huynh cng nh cc em nh . Thng qua , ng c thm nhi u hi u bi t i v i th c tr ng m i quan h b m - con ci. ng c d p ti p xc v i khng t tr ng h p tr em b c l p ngy trong mi tr ng gio d c gia nh ho c tnh tr ng cc ng b b m km nh n th c "t bp ngh t ti nng" c a chnh con em mnh. Trong cc bu i xu t hi n trn chng trnh truy n hnh ny, Gio s Hirakv th ng chu n b
nhi u ti li u gio d c, cc ti li u ny v sau c t p h p trong nh ng cu n sch vi t v gio d c tr em r t thnh cng c a ng. Hirakv l m t tc gi l n c a Nh t B n. Cc sch c a ng lun bi u hi n m t th ngn ng trong sng, gi n d , c nhi u c gi yu m n. Cc cu n sch gio d c h c c a ng bao qut t giai o n thai nhi cho n gio d c ti u h c, t gio d c tm l n cc hnh ng gio d c c th , x ng ng c coi l "bch khoa th v gio d c tr em". Trong cc sch c a ng, ng ch nh t v cng c b n thn Hirakv nh n m nh l v n gio d c thai nhi. ng kh ng nh thai nhi v c th ng i m lun c s lin h m t thi t. Thi quen sinh ho t, n u ng, tnh tr ng s c kho , tm l c a ng i m c nh h ng tr c ti p n s pht tri n m i m t c a thai nhi. M i ng thi c a thai nhi u l nh ng tn hi u thai nhi lin h v i m v cc b m trong th i k mang thai u khng th khng nh n bi t i u ny. Gio s Hirakv cho r ng "di truy n" c nh h ng r t l n nhng khng quy t nh t t c . Mi tr ng gio d c cng nh ng nh h ng c a gio d c n tr em cn c ngha l n hn. c th a h ng nh ng ph m ch t tuy t v i do di truy n nhng v n r t c n n cc bi n php gio d c k p th i v hi u qu , ch v i i u ki n ny, tr em m i t c s pht tri n lnh m nh v ton di n. Ng i m chnh l "ng i th y gio d y v lng" v "ng i h ng o" cho con tr . Ng i m khng ch c n hon thnh trch nhi m "sinh thnh" m cng vi c "d y d " cng thu c v ng i m tr c tin. i m n i b t c a phng php gio d c Hirakv chnh l th c ti n v qu n chng. y cng l l do khi n cho nhi u ng b b m v nh ng ng i lm cng tc gio d c r t h ng ng v ng h phng php gio d c c a Hirakv. Th m ch, ng i ta cn c th th y phng php gio d c c a ng c s c lan to i v i c m t th h cha m Nh t B n.
2. KHNG P D NG NH NG YU C U, TIU CH C A NG I L N N u n thm quan cc tr ng m u gio M ho c Chu u, chng ta th ng b t g p tr em tham gia m t lo i ho t ng v tranh. Tham gia ho t ng ny, cc em c m c nh ng b qu n o "b o h " tay c m bt v , chn ng trn nh ng t m v i l n ch i trn n n nh t lm gi y v . i u c bi t l cc em c th vung v y mu v m khng s qu n o dnh b n (v khong trn ng i b qu n o "b o h "!). Ban u, Hirakv khng hi u c ngha c a ho t ng ny. V sau, ng i ta gi i thch v i ng r ng y l phng php "th gin" i v i tr nh . V ho t ng v tranh, i v i h c sinh nm cu i c p ti u h c, v c m t b c tranh khng ph i l yu c u qu ph c t p, nhng i u quan tr ng hn l lm cch no b n tr lun say m v thch th v i v tranh. Khi ng m tranh c a tr em, chng ta th ng dng nh ng tiu ch c a ng i l n nh gi, bnh ph m. y l m t sai l m l n! Khi tr nh v tranh, tr d n tm s c v h ng th c a mnh k t h p nhu n nhuy n tr no v bn tay i u khi n bt v , b c tranh v ra tuy khng nhi u k x o nh ng i l n nhng l i trn y s c s ng, tinh l c c a con tr . M t b c tranh nh th x ng ng l m t b c tranh hon h o. M t hi n t ng khc nh sau: cc b m th ng c g ng c thc con ci h c hnh, ch ng h n theo ki u: " nm cu i c p ti u h c, m i ngy con ph i h c thm m t ti ng, n u khng th ti n b sao c?" ho c c lc em m t a tr khc h c gi i hn so snh v i con ci mnh... Nguyn nhn c a nh ng hi n t ng ny l v b m th ng t s n trong suy ngh b n thn "m hnh l t ng v m t a con ngoan", sau mang nh ng suy ngh ch quan ny yu c u, i h i con ci mnh th c hi n b ng c. Th nhung, m i a tr khng th lun lun th c hi tr ng h p tr im l ng nghe th ng ny li u c mang l khi khng t c hi u qu c. l m t "th gi i y s ng ng v c tnh", chng n theo cc nguy n c a cha m . Hn n a, cng c theo nh ng s p t c a cha m , nhng s th c hi n i hi u qu ch th c m i a tr hay khng? M t th c ch t th i m ch c a gio d c s khng t a tr l ng l ng ng c a c nh ng trang truy n tranh
Tnh hnh cn nghim tr ng hn khi m t s phng c a mnh, thay v ng i h c bi, chng ln lt mnh yu thch.
T t c nh ng hi n t ng trn, mu n thay i, chng ta ph i c m t s li u php i u ch nh mang tnh ch t tm l. Tr c h t, b m hy v t b nh ng i h i hay m c yu c u qu cao i v i con ci mnh. Hy nhn th c ti n nng l c, c tnh c a con ci a ra cc m c tiu ph h p v kh thi. N u nh yu c u tr c m t ti ng ng h t p trung bi h c nhng th c s tr khng th c hi n c, b n hy yu c u tr dnh 10 n 15 pht t p trung thay v m t ti ng ng h ng i bn bn h c nhng ch ng bi v no c gi i quy t chu o. Vi c ny
r t th c ti n ngay c i v i ng i l n. Nh n m t cng vi c i h i qu s c, chng ta th ng d sa vo tnh tr ng nh t ch, ng i lm, cho d mi n c ng lm th cha ch c t c k t qu . N u nh m c tiu h p l, nng l c ph h p th chng ta ch c ch n s c g ng hon thnh v s hon thnh xu t s c cng vi c. Tm l d chn n n c a a tr cng g n nh v y. Ban u, ng i l n yu c u tr t p trung h c bi trong 10 ho c 15 pht. Khi tr th c hi n t t, chng ta hy bi u dng tinh th n ph n u c a tr . Rn luy n v i tinh th n nh v y, m c tiu th i gian t p trung c d n d n ko di hn ( n 30 pht, 60 pht), ch c ch n hi u qu gio d c s thnh cng m tr thnh tm t nguy n i v i cng vi c m m c tiu c n th c hi n.
3.
NG X
V I TR NH
I V I M T C NHN
CL P
M t h c gi M trong ti n trnh i u tra nghin c u v m i quan h m con pht hi n ra r ng: s khc bi t l n nh t v quan h m - con gi a cc b m M v Nh t B n l cc b m Nh t B n r t t tr chuy n v i con ci, trong khi cc b m M th ng xuyn th c hi n vi c ny. K t qu phn tch c a h c gi ny cng cho bi t, cc b m Nh t B n th ng coi con ci l m t ph n c a b n thn mnh, th m ch gi ng nh l m t ph n c a c th mnh, v l l do khi n h c m th y khng c n dng nhi u l i ni di n t tnh c m ho c tm tnh, tr chuy n v i con ci. Cc b m Nh t B n c xu h ng bi u hi n tnh c m v i con ci b ng s v v , m p, b m. Tnh c m m cn c hnh thnh nh m t th "tm truy n" v cch gio d c con tr cng th c hi n theo con ng ny. Hon ton tri ng c v i Nh t B n, cc b m M lun c x v i con ci nh nh ng ng i tr ng thnh. H th ng ni chuy n, thng l ng, bn b c v i con ci, t t nhin cng c lc i n c c oan i m con tr khng ph i lun hi u c m i cu chuy n. M t bn, cc b m th a nh n con ci l m t ph n mu th t c th c a b n thn; m t bn, cc b m nhn nh n con ci l nh ng thnh vin c l p - trong hai cch ng x ny, pha no em l i cho con ci tm l t tin, t ch trong cu c s ng? i u ny r rng. Tuy nhin, t m t gc no , thi quen ng x c a cc b m Nh t B n khng ph i hon ton v ngha. n c M , khi pht hi n m t h c sinh em ch t ma tu theo ng i, ng i ta l p t c bo cho c nh st v bu c h c sinh ph i ch u trch nhi m nh m t c nhn c l p. N u vi c ny x y ra Nh t B n, thng th ng nh tr ng s bo v i gia nh h c sinh tr c khi a s vi c n n c nh st. Trong nh ng tr ng h p nh v y, trch nhi m s thu c c v gia nh c a h c sinh ph m t i. D sao, cch gio d c c a M v nhi u n c chu u r t ng k chng ta h c t p - l hy nhn nh n b n tr nh nh ng c th c l p. N u nh bi t r ng trong cc gia nh ng i Nga, i u u tin b m c n ghi nh l ni "khng" v i con ci, chng ta s nh n ra b m Nh t B n v n cn qu nung chi u con ci c a mnh. Cu u tin c a cc b m Nh t B n v i con ci v n th ng l "m c a con dy...!".
4. BI N H C T P THNH VUI CHI Ng i Nh t B n hnh nh r t khng thch chuy n "vui chi". Trong ti ng Nh t, t ch "ng i vui chi" cng c ngha l b ng i khc ght b , cn "vui chi" tr thnh t tri ngha v i "lm vi c" ho c "thnh th t". i v i Nh t B n, "vui chi" b coi l m t s khng m y t t p. Trn th c t , "vui chi" cng c m t phng di n tiu c c, l ch nh ng vi c tiu ph th i gian v ch vo nh ng chuy n khng u, nhn nh h ng l c, xa hoa ph phi m. Th nhng, Gio s Hirakv pht hi n ra m t c i m v cng l th v "vui chi" - l ch trong vui chi v ch con ng i m i c kh nng tm c ni m vui cng nh h ng t t vui chi. Khi vui chi, con ng i ta khng b cu thc b i cc l nghi ho c ch u tc ng b i nh ng thi quen t p qun, v th ng i ta t c tinh th n v cng t do. Vui chi tuy cha th g i l m t hnh vi nhi u tnh sng t o nhng l i mang tnh th nghi m l n. v i con tr , th m ch c th ni r ng, chnh vui chi l mi tr ng em l i nhi u s h c hnh hn c . Ng i l n v n tin ch c r ng hon ton h p l khi phn bi t r rng gi a "vui chi" v "h c hnh", th nhng, i u ny hon ton ng c l i i v i con tr . n c M , c m t chng trnh truy n hnh d y ch cho tr em. Phng php c a chng trnh ny kh c bi t, l l i d ng nguyn l c a "qu ng co". H pht hi n th y r ng, tr em r t thch qu ng co v ch u nhi u tc ng b i qu ng co. Tr em c th d dng ghi nh nh ng bi ht v t ng c trong qu ng co v r t nhanh chng s d ng c nh ng t ng ny. V i phng chm c o, chng trnh truy n hnh ny r t thnh cng. Tr em khng ch vui chi v i tr chi m con nhanh chng ti p thu vi c h c hnh v i tinh th n tho i mi v y h ng th. Mu n pht huy tr l c c a tr , u tin ph i lm cho tr c m th y h ng th v yu thch, trn c s m i gip tr th c hi n cng vi c ho c ti p thu tri th c m t cch tho i mi v vui v . T khi quan i m ny xu t hi n trong gio d c h c, ng i ta bn b c v a ra nhi u k t lu n khc nhau. M t nh tm l h c ng i M d y tr em h c ch ci v nh ng t n gi n thng qua tr chi "nh y l c". ng vi t ch ci trn m t t, d y cc em v a nh y l c v a c cc ch ci v cc t n gi n trong ti ng Anh. Cch lm c a ng thu c thnh cng. V n d ng phng php ny, Gio s Hirakv th c hi n d y ti ng Anh cho tr nh thng qua tr chi "di n k ch". ng cho thi k m ts o c , d y cc em nh thay phin ng vai cc nhn v t, cc em nh c h ng d n lm nhi u ng tc v t th khc nhau, t t c tn c a o c , tn c a cc ng tc, t th cng nh l i tho i c a nhn v t u c s d ng b ng ti ng Anh. Thng qua tr chi ny, cc em nh ti p thu ti ng Anh m t cch d dng v nhanh chng hn. Tr ho t ng trong vui chi, t m t gc khc n a, i u ny cng cho th y tr c bi u hi n v pht huy cao tnh ch ng c a mnh. Gio s
Hirakv cho r ng khi vui chi, tr s ch ng ho t ng, m i v i h c t p, "ch ng" l y u t v cng thi t y u. Tr ch th c s h c c ki n th c no khi c th c ch ng ny. M t s nh tm l h c ch trng p d ng hnh th c "th ng ph t" trong gio d c - khi thnh cng s c th ng, khi lm h ng s ch u ph t. H kh ng nh "th ng ph t" l nh ng ng c thc y tr h c t p. Tuy nhin, th ng ph t ch mang tnh ch t c a nh ng ng c ngo i l c. ng c n i l c ch hnh thnh khi tr th t s yu thch, ham mu n c h c t p, ch ng h c t p - khi y, tr t c s h c t p theo ng ngha chn chnh c a cng vi c ny. Theo Gio s Hirakv, phng thu c hi u nghi m nh t ch a b nh "chn h c" c a b n tr l hy bi n h c t p thnh nh ng tr chi. Nhi u b m th ng than th r ng con ci mnh by gi ch thch my tnh, ch ng lc no th y b n tr thch h c hnh. Tuy nhin, chng ta hy d ng l i y suy ngh xem v sao b n tr ham thch my tnh i n t n th ? Cu tr l i duy nh t l "b i v my tnh i n t r t h p d n v th v ". Nh th , n u nhn l i chuy n "chn h c" th b n tr chn h c cng ch v "h c hnh khng h p d n v th v ". Ngy tr c, t ng c m t hnh ph t r t n ng n , l b t ng i ph m ti ph i b m t hn t ch ny sang ch kia, sau l i b hn tr v ch c v c ti p t c b qua, b l i nh v y. M c d y l m t cng vi c n gi n nhng s n ng n c a hnh ph t ch "cng vi c r t nhm chn v n i u". Trn th c t , khng t ph m nhn ch u ng hnh ph t ny sau m y nm th pht in v t st. D n cu chuy n ny ra y chng ta nhn nh n xc ng hn m t th c t , con ng i n u b p bu c lm nh ng vi c khng c h ng th th tnh c nh th t t i t . Nh ng a tr "chn h c" th ng c m th y vi c h c nh m t c c hnh, m i khi ng i vo bn h c nh l m t l n ch u ph t. V i tm l nh th li u php t t nh t ch c th l gip con tr c m th y h c t p l vui chi, h c t p gi ng nh m t tr chi m tr yu thch nh t. Mu n bi n "h c hnh" thnh "vui chi" t c l ph i v t b nh ng thnh ki n tr c c a tr i v i vi c h c. i u tr ng i l trong b n ch t c a h c t p c n nh vo n l c t m c tiu th vui chi hon ton ng c l i, th m ch ch nh m t cng vi c v ch. Th nhng, v i rn luy n tr no tr em, s k t h p gi a vui chi v h c t p l c n thi t. Chng ta hy gip tr "v t b nh ng v t v n ng nh c c a vi c h c, thay b ng ni m vui v h ng kh i c a s vui chi". Gio s Hirakv t ng ti p xc v i tr ng h p sau: m t em b cn r t nh nhng c th bi t c h u h t cc lo i xe hi khc nhau v t t nhin, nh ng i u ny khng ph i do b m em b p h c. Nguyn nhn l em b th ng c b m cho i chi xa. M i l n i xa, ng i trong t, em b th ng nh p nh m khng yn v ch ng c vi c g lm. Sau , m em b by cho em b cng chi tr " on" cc nhn mc xe v mu s c c a cc lo i xe i trn u ng. Chnh tr chi ny gip em b thu c lu cc nhn mc xe m t cch hon ton t nhin.
Tr ng h p ny mang l i nhi u g i m cho Gio s Hirakv trong v n t o h ng th h c t p cho tr em. tr em h ng th h c t p, chng ta hy cc em h c t p thng qua vui chi. Ch ng h n, ng i l n t ra m t cu cho tr : "Con th on xem ngy mai ki m tra s lm g?". Tm l c a tr nh l c g ng on cho b ng c l i gi i p c a nh ng cu . on c " ki m tra c a ngy mai", tr t t nhin ph i l t l i sch v , h c cho c ph n ny, ph n kia. V lun c tm l mu n on cho k ng cu , tr s c g ng n t p m i ki n th c c n thi t (n u nh b khng h c ph n ny ho c ph n khc, kh nng " on ch ch ki m tra" s r t l n!). Tm l ny r t c hi u qu i v i vi c kch thch s chm ch v tinh th n trch nhi m c a tr v i vi c h c t p, thnh cng ng nhin c th d dng nh n ra. Phn tch m t cch c th v t m hn ngha c a vi c k t h p h c t p v i vui chi i v i tr nh , Gio s Hirakv l p lu n: cc lo i my mc thng th ng qua th i gian s d ng s b bo mn v ngy cng l c h u. Ring tr no con ng i l "m t lo i my c bi t". Nh ng nghin c u sinh l h c v tm l h c kh ng nh b my tr no con ng i h u nh c kh nng s d ng v t n. M t s nh nghin c u cn ch ra r ng v i kho ng 14 - 15 t t bo th n kinh trong no, m i ng i chng ta g n nh m i ch s d ng c trn 5% trong m t i ng i, 95% cn l i n m trong tnh tr ng "m ng tri n min". V th , n u chng ta lo r ng khi ti p thu qu nhi u l ng tri th c, b no c a tr c th i t i qu t i v n tung th s s hi, lo l ng ny c l khng c n thi t. Ng c l i, i u chng ta nn lo ng i chnh l lm th no con tr pht huy tr no m t cch hi u qu nh t, trnh tnh tr ng b no i vo ho t ng ngy cng xu ng c p. N u ng i b nh li t gi ng ch ng m t thng th kh nng c ng chn tay ch c ch n b gi m st r t nhi u. Ho t ng c a no b cng theo nguyn l ny. Khi cc t bo no khng c kch ho t v n ng th kh nng sa vo tr tr , lo ha l r t l n. ng nhin, khng th p d ng phng php "nh i nht ki n th c" i v i tr nhng chng ta c n t o m i i u ki n tr no tr c ho t ng, rn luy n trong t th tho i mi, lnh m nh. "Vui chi" l m t hnh th c hi u qu th c hi n vi c rn luy n ho t ng no b c a tr . Ch c n cc em nh vui chi, b m hy tm cch " a n i dung gio d c" vo tr chi, bi n nh ng chi n thu n tr thnh nh ng cng c h c t p h u ch. Nh v y, tr khng nh ng c vui chi m cng d dng, nhanh chng n m b t nhi u ki n th c c n thi t. M i ng i th ng ni tr em c n " c h c t p t t v c vui chi". Quan i m c a Gio s Hirakv c t nhi u khc bi t. ng cho r ng i v i con tr , nn t "vui chi" ln tr c "h c t p", tr em c n " c vui chi v c h c t p t t"! B i v ngay trong "vui chi" v thng qua "vui chi", tr em h c t p, ti p thu c r t nhi u tri th c, ki n th c. V i ng i l n, "vui chi" l m t hnh ng tiu khi n n thu n. Nhng v i tr em "vui chi" v "h c t p" c th ni l hai cng vi c trn cng m t con ng.
Ngoi ra chng ta khng th khng lu tm n m t tc d ng khc c a "vui chi" i v i s pht tri n c a tr nh . "Vui chi", bn c nh kh nng kch thch s pht tri n tr no cn r t c ch i v i s pht tri n th l c. n c Anh, khi k t thc bu i h c k tr c ngh cu i tu n ho c m t k ngh l t t, gio vin lun ni v i cc h c sinh c a mnh r ng: "Bu i h c hm nay k t thc. T ngy mai, cc em c ngh v c tho i mi vui chi. Chc cc em m t k ngh vui v !". Cc tr em c a n c Anh th ng khng ph i lo l ng vi c h c thm hay n t p m t kh i l ng bi t p s trong cc ngy ngh - b i v, ngy ngh l ngy c a ngh ngi, ngy c a vui chi. Khng yu c u tr h c thm h c n t p trong cc ngy ngh , c th nhi u ph huynh e ng i tr s nhanh chng qun m t nh ng ki n th c h c. Tuy nhin, trong n n gio d c c a cc n c u - M , ng i ta c quan i m khc h n. H cho r ng ngy ngh l c h i thay i mi tr ng ho t ng c a u c con tr , l c h i tr "ti p thu tri th c" theo m t phng th c khc. Hn n a, nh ng i tr c n c h c khng ch l nh ng ki n th c sch v trong nh tr ng. K ngh l d p t t tr pht tri n cc ki n th c c a mnh. Tr tu c a tr t c s pht tri n ton di n khi c s k t h p gi a sch v , l thuy t v th c ti n. "Vui chi" l ni tr th nghi m nhi u th c ti n cu c s ng!
5. D Y TR PHNG PHP T DUY tr thng minh, linh ho t tr c, chng ta ph i lun lun t o i u ki n cho tr c t duy, c ti p c n v i nh ng v n "c n ng no". Tr no n u khng ho t ng s kh c ng nh "m t c my khng c d u bi trn". "Lm th no t o c cc c h i t duy cho con tr " l v n s Hirakv r t ch tm nghin c u. m Gio
Theo Gio s Hirakv, b no c a con ng i c kh nng r t tuy t v i, n mang bn trong mnh "nh ng t ch c t duy d ng nn". Ch ng h n, n u nh hm nay ta g p m t cng vi c gi ng nh vi c hm qua ta th c hi n r t hon h o. Khi , khng c n t i s " ng no", chng ta s "theo m u" c a cch lm ngy hm qua th c hi n l i cng vi c m v n thu c k t qu thnh cng. M hnh ho t ng c a no b nh v y c coi l "m t t ch c t duy d ng nn". V i v vn ho t ng c a cu c s ng h ng ngy, c th th y no b lu gi r t nhi u "t ch c t duy d ng nn" v cng h u ch cho chng ta. N u nh khng c cc t ch c t duy d ng nn, v i b t k ho t ng no (t vi c nh rng, n cm hay cc ho t ng ph c t p hn), chng ta lun ph i t duy t i m kh i u n i m k t thc cng vi c, tnh tr ng nh v y ch c ch n s qu t i i v i s c ch u ng c a no b . Nh cc t ch c t duy d ng nn, chng ta khng m t qu nhi u tinh l c cho cc ho t ng mang tnh ch t "thi quen". Tr l c c t p trung x tr cc s vi c m i, cc tnh hu ng l . V i c ch i u ha nh v y, chng ta m i c th duy tr m i ho t ng t duy. Tuy nhin, c ch hnh thnh cc t ch c t duy d ng nn cng ti m tng m t nguy h i, l cn b nh "lm vi c theo qun tnh". Kha c nh c c oan c a ki u ho t ng tr no theo thi quen - qun tnh chnh l y t duy n ch kh c ng, b c gi i ha v nhi u kh nng a t i s lo ha c a no b . Theo k t qu nghin c u tnh hnh pht tri n tr l c c a tr em t giai o n u n tr ng thnh c a m t nh tm l h c ng i M , chng ta c bi t s pht tri n tr l c c a tr t 0 n 4 tu i mang tnh ch t quy t nh nh t i v i c th i k pht tri n tr l c n nm 18 tu i. i u ny c ngha l ch t l ng pht tri n tr l c tng m nh trong giai o n t 0 n 4 tu i, sau duy tr t c pht tri n tng d n n nh i m tu i 18. N u khng t c b c pht tri n m nh trong th i k t 0 n 4 tu i th n nm 18 tu i, tuy tr v n t c nh i m c a s pht tri n m nh m c a tr l c trong giai o n tr t 0 n 4 tu i l h t s c c n thi t. Bi n php c b n l t o m i i u ki n, b ng m i phng cch em n cho tr nh ng c h i t duy. Tr c h t, b m c n gip tr nh n th c c ngha v t m quan tr ng c a vi c t duy, vi c "t ng no". Thay v p bu c tr h c ch , b m hy t cho tr nh ng m c tiu c th m ch ng h n, khi bi t ch , con c th t c truy n, t xem cc tn chng trnh trn truy n hnh... Tr ch th c hi n cng vi c khi th c s nh n th c c m c ti n c a vi c c n lm.
i v i nh ng cng vi c n gi n v quen thu c ng i ta s lm theo thi quen - khi phng php t duy mang tnh ch t qun tnh.Nhng khi g p m t v n ch d a vo thi quen, lc phng php t duy cng b ph v , chng ta b t bu c ph i tm ki m m t phng th c t duy m i ph h p v hi u qu hn. Thm vo , khi ti n hnh th c hi n cc cng vi c n gi n v theo thi quen, v l ng tr l c b ra... khng l n nn chng ta s khng xc nh c t t c nng l c t duy tr l c c a b n thn.Ng c l i, i m t v i m t cng vi c ph c t p, x l chng ta bu c ph i v n ng ton b nng l c t duy, tr l c v n c. Khi , chng ta khng nh ng c i u ki n xc nh t ng th "tnh hnh nng l c tr l c b n thn" m cn d dng pht hi n nh ng nh c i m c th k p th i b tr . hi u r l lu n ny, chng ta theo di v d sau: M t l p ti u h c a cc em nh t i siu th "t p" mua hng. Yu c u t ra l m i em ch c mang theo 50 yn Nh t. Cc em ph i t n d ng t i a kh nng, dng s ti n ny mua th t nhi u dng c n thi t. Bnh th ng, v i 50 yn Nh t, vi c mua c m t thanh k o s - c la cng kh th c hi n. Khi c giao nhi m v c m theo 50 yn Nh t mua hng trong siu th , nhi u em nh t ra r t lng tng. Th nhng trn th ct , h u h t cc em nh u hon thnh nhi m v c a mnh sau m y ti ng ng h t xoay s trong siu th . V d trn cho th y nh ng tnh hu ng kh khn c th t o ra ng c thc y s nhanh nh n, linh ho t c a t duy, suy ngh.V v y,Gio s Hirakv lun c l i khuyn v i cc b c cha m , khi con ci g p kh khn, ng v i "gi tay gp ". i v i con tr , nh ng hon c nh kh khn l c h i rn luy n t duy tuy t v i. L i huyn ny khng c ngha t b m tr thnh nh ng "nhn v t bng quan" v i m i ho t ng c a con ci. i u cc ng b b m c n ghi nh nh t l ch gip con tr khi th c s c n thi t. Ch ng h n, tr b ng khi ang i, cc b m M ho c Chu u ch ln ti ng ng vi n, khuy n kh c tr ng d y, sau im l ng nhn b n tr t ng d y. Gio s Hirakv nh n xt, trong nh ng tr ng h p nh th , b m s ph m sai l m n y l p t c ch y l i v con mnh ng d y! V phng php pht tri n nng l c t duy tr em, Gio s Hirakv ng h nh ng xu t c a Ti n s Edward - m t nh gio d c h c, m t tri t gia th k XIX. Theo phng php c a Ti n s Edeward, qu trnh d y tr n m b t tn g i c a cc v t c th bao g m ba giai o n. Ch ng h n, ban u a cho tr xem m y lo i bt nh bt my, bt bi v bt ch, chng ta ch vo chi c bt my v ni v i tr : " y l bt my". B c ti p theo, chng ta t tr c m t tr c ba lo i bt v t cu h i: " u l bt my?" v tr t nh t ra ng chi c bt my. B c cu i cng l c m bt my ln v h i tr : " y l ci g?". V i vi c a ra cc d n d t theo th t " y l...", " ci
no l...", " Ci ny l g" nh trn c g i l phng php rn luy n nng l c t duy "ba giai o n" i v i tr em. M t s ng i c h i Gio s Hirakv v v n n l a tu i no th c th d y tr h c ch v lm ton. H th c m c v i ng nh sau: "Chng ti th y a tr bn hng xm m i b n tu i c th nh c m t ch ci, th m khng hi u sao con ti cng b ng tu i y m khng c nh th ? Li u c ph i tr tu c a con ti c nng l c th p hay khng?". Nghe nh ng th c m c ny, Gio s Hirakv ch t nh n ra r ng r t nhi u ng b b m cng khng th t hi u bi t v con ci mnh. T c pht tri n tr tu c a m i em nh khng hon ton gi ng nhau. C em b hn m t tu i nhng ni nng kh tri ch y, trong khi em nh khc n nm tu i vn cha ni c rnh r t. S khcbi t ny l do t c pht tri n nng l c ni nhanh hay ch m t ng em nh . Nh v y, trong vi c gio d c tr em, i u ng ch ban u l v n t c pht tri n c a cc nng l c (khng ph i v n tr tu c a m i a tr c ph m ch t thng minh hay khng) i v i con nh , b m nn hi u r ng khng c ci g i l "s thch h p v th i gian" b t u d y cho con ci h c hnh m t ki n th c no . i u quan tr ng l tr c h ng th hay khng v i ki n th c c h c. Khi tr yu thch v h ng th, l lc b t u t t nh t c a s h c t p!
6. TM TNH TR CHUY N CNG CON CI Cc phng vin khi ti n hnh nh ng cu c i u tra, ph ng v n th ng c m t b quy t l khng s d ng cc cu h i c p n tr l i "c" ho c "khng" ch t v n i phng.Ch ng h n: "B n c ph i l sinh vin c a tr ng i h c X khng? " "C", "B n c theo h c h chnh quy khng? " " C", "B n c theo h c chnh quy khng?" "C"...L do l v n u th chi n cch h i nh v y, ng i phng vin ngoi "khng"ho c "c" s ch ng l y c thm nhi u thng tin khc. Tnh hnh s thay i n u chng ta s d ng cch h i, ch ng h n: "B n th y tr ng i h c X th no". ng tr c cu h i ny,ng i tr l i nh t nh ph i th c hi n m t qu trnh huy ng thng tin, ki n th c a ra p n (thay v vi c ch c n ph n x b ng "khng" ho c "c"). V nguy n do ny, ph ng v n i h i c m t ngh thu t. NG i "kho ko" l ng i bi t a ra nh ng cu h i mang tnh ch t d n d t, nh ng cu h i m m i ng i khng th dng a ra m t p n chnh xc nh nhau. Qua tm hi u, Gio s Hirakv pht hi n ra m t th c t l cc ng b b m trong lc tr chuy n v i con ci th ng h n ch ph m vi pht ngn c a chnh con ci mnh. V d nh ni: " ng kia c hm th khng". Cch h i t duy c a tr . Chng ta nn a cho tr nh ng cu h i mang nhi u tnh ch t g i m hn, v d nh: " Con th y nn th no...?" " V sao...?" "Bao gi th...?" ng tr c nh ng cu h i m , tr c i u ki n luy n t p nng l c t duy cng nh kh nng di n t c a mnh. Khi tr chuy n cng con ci, ng i l n khng ch c n bi t t cu h i m cn ph i l ng nghe v gi i p m i th c m c c a con. M t s ng i cho r ng hoh s m t "ci uy" c a ng i l n n u ph i cu n vo nh ng cu chuy n c a b n tr . y l m t nhn nh n c n k p th i thay i. c bi t khi con tr a ra nh ng cu h i "ng ng n", ng i l n chng ta cng khng nn l n ti ng c i b n tr . Lm nh v y, tr s d hnh thnh c m gic e d, lun s b ng i khc ch nh o. M t l n khi M ,Gio s Hirakv g p cu chuy n sau y trn ng. M t b trai ch ng b n, nm tu i ang c ko m t ng i n ng l n tu i, ru tc lo xo l i v h i: " ng i, sao ng c i chn t v y ? ng khng b au chn ?" Ng i n ng d ng l i nhn c u b con m t lc, sau t t ni v i th ng b nh v i m t ng i l n: " y l tri t h c c a ta. Ta khng mu n i giy v ta mu n ch m bn chn trn m t t". Nghe l i gi i thch ny, c u b d ng nh hi u ta nhi u ph n l m, n ni: ", th ra l v tri t h c!" R rng l cu i cng c u b ny r t hi u l i gi i thch v "tri t h c" c a ng i n ng l n tu i lia. i u m Gio s Hirakv mu n nh n m nh khi k cu chuy n ny l n u chng ta nghim tc tr l i b n tr , b n tr s r t t ho v
nh n th y gi tr c a nh ng cu h i do chng t ra.Ng c l i, n u ng i l n ch tr l i qua qut cho xong chuy n, i u ny lu d n s lm cho tr quen v i s bng bt, d n n tm l ng i th c m c, ng i h i. Gio s Hirakv cng lu cc b c ph huynh v cch gi i p nh ng th c m c c a tr . B m khng nn v i chuy n b n thn bi t th gi ng gi i chi li, v i chuy n b n thn khng bi t th thoi thc nh ki u "chuy n , sau b s ni cho conbi t" ho c " i khi chuy n l v y v y thi..." ng cho r ng ngay c v i nh ng v n b m r t am hi u, b m cng khng nn gi ng gi i t ng t n n chi li tr . Cch lm nh v y l l y m t c h i tm hi u, khm ph v t duy c l p c a tr . Ch c n ba tu i, tr c th t c dy nh ng cu h i "t i sao","v sao". i u ny ch ng t tr b t u c bi u hi n c a tinh th n ham hi u bi t,mu n khm ph.Khi con ci n tu i ny, b m c n h t s c ch cch tr l i nh ng th c m c c a con ci, khng nh ng khng th tr l i c u th m ph i h t s c th n tr ng v ph h p v i trnh nh n bi t c a tr . Ngoi ra,b m cng c n trnh vi c ngu bi n, ni d i khi gi i thch cc th c m c con nu ra. Gi i p m t cch khoa h c, c logic, m c ch chnh l con nh n th c ng s v t. Tuy nhin, b m cng khng nn a ra nh ng l i gi i p "ch c ch n nh inh ng c t" i u ny l cha c n thi t v i tr nh . Trong khi gi i p,b m hy c g ng t o ta nh ng tnh hu ng mang tnh ch t i tho i b ng nh ng l i g i "n u nh", trnh tnh tr ng b m thao thao b t tuy t, con ci im lm nh ng i nghe bo co. Ch ng h n, gi i thch cho con cu h i "V sao ng i ta ph i i ng vo bu i m", b m c th ph ng v n b ng cch h i: "N u nh con khng i ng th s ra sao". Lc ny, tr s ph i t t duy gi i p c cu h i "v sao ng i ta c n ph i i ng ". B ng nh ng cu h i mang tnh ch t "b c c u" c a b m , tr c th nh n th c d n d n v n , ch ng h n, "N u ng i ta khng i ng th s bu n ng ". "n u khng i ng th s r t m t", ""n u khng i ng th ban ngy s khng d y c...
7. GI M NH GNH N NG TM L CHO CON Khi con tr c m th y ng t ng t v n ng b v s c p c a h c t p v thi c , b m hy l nh ng ng i san s v gi m b t nh ng gnh n ng ny cho con ci. Trong tnh hu ng ny, Gio s Hirakv hy v ng cc b c ph huynh c th tham kh o m t s ki n sau y. Thng th ng, khi th y con ci chm ng p trong bi v v thi c , b m ho c ni: "Con c g ng ln, r i cng s h c xong" ho c "B t xem ti vi,b t c truy n tranh i".. Theo Gio s Hirakv, b m hn th vi c u tin hy bi t tn tr ng nh ng bi u hi n tm l c a con. M t s tr em khi i h c lun b p l c v"Thnh tch h c t p", c bi t khi ng tr c nh ng k thi. V d nh tr ph i gi i quy t m t l ng kho ng 300 bi t p trong vng m t thng ho c ch cn 3 ngy n a l b t u k thi. V s c p th i gian, tr cm th y n ng n v ch c l ch ng c bnh tnh c g ng th c hi n s n t p. Trong tnh hu ng ny, ng i l n hy c g ng thay i tm l c a con tr . Tr c m t b n tr , ng i l n thay v "h ht" chng ng i vo bn lm bi t p, hy c g ng thay i cch ni, ch ng h n: "M i ngy con ch lm 10 bi l s xong thi!"ho c "Con cn nh ng 72 ti ng ng h hn n a cho vi c n t p c!" Nh ng i u ny m c d v n l ni t i s th c c a kh i l ng cng vi c b n tr ph i gi i quy t nhng l i c th thay i t nhi u c m gic c a b n tr , t vi c nh n th y "nhi u bi t p,t th i gian" sang "t bi t p hn, nhi u th i gian hn ". Bi n php nh v t c Gio s Hirakv g i l "hon i tm l". Theo t thu t c a mnh, cha c a Gio s Hirakv l m t ng i lun lun b n r n. V th , hai cha con ng th ng t c th i gian g p nhau. Tuy nhin, i lc h cng c nh ng cu c tr chuy n cng nhau. M i l n nh v y, ng i cha th ng ni: "B bi t con ang r t c g ng, nhng con cng khng th v th m hu ho i chnh s c kho c a b n thn ch !." Nghe l i nh c nh c a cha, ng Hirakv c m th y th c t l mnh cha c g ng lm vi c h t s c n nh th . L i ni y tin t ng c a ng i cha c s c n ng i v i ng, l ng l c thi thc ng ph i lun c g ng lm vi c nhi u hn n a. Gio s Hirakv nh n th y nhi u b m l i c thi d ng nh ng c l i v i tnh hu ng trn. Cho d tr r t n l c nhng b m chng th ng khng m y cng nh n nh ng c g ng ny. Khng t b m khng nh ng c thi quen qu n l con ci m t cch g t gao m cn th ng xuyn t ra nh ng m nh l nh cho con tr . Nhn t gc nh ng cu c tr chuy n tm tnh gi a b n m v i con ci, p t m nh l nh l m t hnh vi phi n di n c a b m v v i i u , s tn tr ng nhn cch, tnh t ch c a tr b ph nh. Hon c nh ny l nguy c d n t i t t ng ch ng i hay nghim tr ng hn l nh ng hnh vi ph n khng t pha con tr . Chnh v v y, theo Gio s Hirakv, cc b c ph huynh nn ch hn t i cch a ra yu c u v i b n tr , ch ng h n c th ni: "Con th xem vi c ny c c khng? Nh th no?". i u nh ng ng i lm b lm m hy ghi
nh l thay v ra m nh l nh cho con ci, chng ta hy s d ng m t bi n php hi u qu hn - l a ra nh ng ngh . Nh ng ngh c a b m s t t hn v i vi c b i d ng nng l c t duy, ph m ch t phn on c a tr trong cu c s ng! i v i vi c b i d ng t duy, tinh th n t ch c a tr , ng i l n chng ta cng c n cn nh c n i dung c a v n c n t ra cho tr . Chng ta hy ghi nh ng nn t v n v i nh ng cu ni c th tr thnh "t ng n ng" i v i tm l con tr ngay t pht u c a cu c tr chuy n! Ch ng h n, khi b n th y con mnh ang m i chi, ng v i ni v i tr r ng: "Con c th cho b (m ) bi t con nh h c bi hay chi y?" T i sao b n khng th m u v i l i ni: "Hm nay, m y gi con i h c bi?" C nhn th ng ni "d c t c b t t" - vi c g ta c n nhanh chng th kh thnh cng. gip con c ni m say m h ng th v i vi c h c t p, chng ta cng c n th i gian v s kin tr. Khi con b n chn h c, ng i h c, b n ng ni v i tr r ng: "Con i h c cho m nh !...". Nh ng l i ni nh th ch lm tr cng thm chn h c v cng thm n ng n i v i s h c hnh m thi! Trong tr ng h p ny, cch th c t t hn l chng ta hy ng s d ng nh ng bi n php tr c ti p "p" con ci h c t p. Gin ti p nh c nh , cng v i th i gian v s kin nh n c a b m , m i l li u php ng n hn cho nh ng a tr ang chn h c v ng i h c.
8. TRNH
TR CH U P L C V THNH TCH H C T P
Nh ng a tr c nh ng suy ngh v vi c b n thn h c km cc b n khc th ng i vo tm l ngy cng chn h c, ng i h c. i vo phn tch ki u tm l ny, Gio s Hirakv nh n th y nguyn do r t l n n m nh ng tc ng t pha b m . M t s tr nh t nhin c hi n t ng sa st trong h c t p. th i i m ny, n u g p ph i s trch m ng d t hay nhi u t pha th y c gio ho c b m th k t qu i v i tr ch l s t n thng ngy cng nghim tr ng v tinh th n tch c c i v i h c t p. Khi tr vo hon c nh ny, khng ch c m th y m t t tin chnh b n thn m i v i cha m , th y c gio, tr h u nh cng m t mt nh ng ch d a tinh th n. Lc ny, trch mc hay m c ph t i v i tr u ch c tc d ng ng c l i m thi! y l lc tr g p kh khn, t i sao b m khng tr thnh nh ng ng i gip con tr ? Nh ng ng i lm b m hy ng vin con ci v t qua s bu n r u v tnh hnh h c t p tr c m t, ph i gi gn v khuy n khch lng t tin c a b n thn con tr , hy ni v i con: "B m r t tin con, ch c n con c g ng, con s thnh cng hn!" i v i con tr , cho d l h c sinh h c gi i, lun t nh ng thnh tch cao th i u ny cng khng c ngha l tr s khng bao gi th t b i. B m c n ph i hi u r i u ny xc nh m t thi h p l v i con ci, khng ch lc con thnh cng m ngay c khi con th t b i. Chng ta c n nhn nh n m t s th c r ng b i m km v i b n thn tr em l m t i u khng vui. N u khi , tr ph i gnh ch u nh ng l i ch chi t t pha b m ho c th y c gio th nh ng s c p ny c n m trong kh nng ch u ng tm l c a tr hay khng? Nh ng gnh g ng tm l ny n u c ch t ch ng v tch t s y con tr n tuy t v ng v i tng lai, khng tin t ng vo chnh mnh v t t c . trnh cho con ci nh ng tm l n ng n khng ng c ny, trch nhi m l n thu c v b m . V d , khi b m nh n d c thng bo v tnh tr ng h c t p sa st c a con ci, theo Gio s Hirakv, c n ng x nh th no lun l v n kh khn v i ph n ng nh ng ng i lm b lm m . Gio s Kirakv a ra m t s l i khuyn v i tnh hu ng ny: Tr c h t, b m c n xc nh thi nhn nh n thch h p v i thnh tch h c t p c a con ci. Thng th ng, khi thnh tch h c t p c a con t xu t s c chng ta v cng vui v , ng c l i, chng ta bu n b v lo u n u con ci h c t p sa st. Gio s Hirakv cho r ng v i thnh tch h c t p c a con ci, b m nn hi u r ng con ci cng c lc thnh cng, cng c khi th t . V th , ngay c khi thnh tch h c t p c a con khng t t, chng ta cng khng nn bi u hi n thi
bu n b hay trch mc con tr . i u ny trnh cho con ci b n khng sa vo tm l m t t tin trong cu c s ng cng nh tinh th n tch c c i v i h c t p. Khi con ci b n b i m km ho c thi tr t, thay v trch mc, b n hy cho con tr m t c h i. T i sao b n khng th ni v i con r ng: "Ai cng c l n ph i th t b i, v th t b i khng c ngha l ch m h t t t c "?... i v i nh ng a tr chn h c, v n thnh tch h c t p l i cng tr thnh gnh n ng hn. B i v, khi tr chn h c th chng s khng h c, v t t nhin ko theo l tnh hnh k t qu h c t p ngy cng sa st. Khng nh ng v y, khi thnh tch h c t p sa st, i u tr ti p t c gnh ch u l s t c gi n c a b m , s trch m ng c a th y c gio. Nh ng gnh n ng ny lm tr lun lun b t n, cng lc cng khng t tin v khng c tm s c lm b t c cng vi c no. K t qu cu i cng l i v n l tnh tr ng h c t p ch cng thm t i t . Theo Gio s Hirakv, y c th c g i l "m t vng tu n hon c tnh" i n hnh nh ng tr em chn h c. Khi tr ng gi a tm l mu n h c hay khng mu n h c, nh ng "bnh lu n" c a ng i l n i v i b ng i m c a tr tr thnh m t p l c l n. B m hy cho con ci mnh c h i lo i b nh ng p l c ny. Gio s Hirakv cho r ng n u nh chng ta tr thot kh i tnh tr ng tm l n ng n m i khi ph i n p b ng i m cho b m xem, n u nh chng ta khng c xem b ng c b ng i m c a tr khi tr khng ch ng a cho b m xem th ch c ch n tr s t nguy n chng ta xem b ng i m. Theo s phn tch c a Gio s Hirakv, khi "khen" ho c "ch" m t s vi c no , ng i ta ch c ch n ph i c m t tiu chu n i snh. Khi b m "ch" thnh tch h c t p c a con l "t i t " th cn c u n u khng ph i v n th ng l i so snh v i thnh tch h c t p c a nh ng a tr khc cng l p. Th nhng cng m t thnh tch h c t p ny, c th khi con b n ng l p ny l "km" nhng ng m t l p h c khc l i cha h n b coi l "km". y l m t th c t . Hn n a, n u l n ny con b n t i m t i a, nhng l n ki m tra sau, r t c th tr s khng t c i m t i a nh tr c. Khi , n u so v i l n tr c, c ph i chng ta s nhn nh n r ng tr h c km i chng? V nh ng i u ny, theo Gio s Hirakv, khi con ci b i m km, b m khng nn trch m ng, ch chi t con ci, cng khng nn so snh con v i nh ng a tr khc. Hn n a, b m c n tm cch ng vin, khch l con ci - " ng l i m l n ny c a con khng c t t l m, nhng b (m ) th y r ng so v i tr c lc ki m tra, ki n th c c a con nng cao ln r t nhi u"... Trong nh ng tnh hu ng ny, b m hy ni l i c v con ti p t c c g ng, hy con hi u r ng n cn r t nhi u c h i khc n a v i u c n lm nh t l ph i n l c hn. B n ng lm tr cng thm m t tinh th n v i vi c h c t p khi chng b i m km. Hy gip tr c con m t nhn v pha tr c thay v s d n v t b i m t i m km, m t k thi tr t.
M t hi n t ng tm l khc th ng c khng t tr em l suy ngh "cho d mnh c c g ng th no i n a, mnh cng khng th h c t t hn". Nguyn do ch y u l v cc em thi u t tin vo chnh b n thn. Lc ny, chng ta c n c g ng ni chuy n v i tr , gip tr nh n ra b n thn khng ph i hon ton khng c nng l c. Hy tr tin t ng vo nng l c b n thn, ng th i ph i th hi n cho tr bi t r ng chng ta cng l nh ng ng i lun lun tin t ng nh ng nng l c c a tr .
9. H C T P T
NH NG HO T
NG
I TH NG
Con tr c n c h c t p ngay t nh ng ho t ng i th ng. V v y, trong vi c gi ng d y nh tr ng, cc th y c gio c n h t s c lu tm t i v n g n ki n th c sch v v i th c ti n. M t gio vin ti u h c khi gi ng gi i cho cc h c sinh v s n xu t dy chuy n trong nh my, cho php cc em c t do t cu h i. Th y gio ny cho bi t anh g p nh ng cu h i h t s c b t ng , ch ng h n nh: "Tha th y, khi ng i ta ti n hnh s n xu t dy chuy n, n u m t ng i trong mu n i v sinh th s ra sao ?"... y l m t th y gio r t coi tr ng v n th c ti n trong gi ng d y, v vy, anh khng tr l i m t cch l p li m tr c nh ng cu h i ny. Anh bn ghi chp l i ton b nh ng cu h i c a cc em h c sinh trong l p, vi t th g i n nh my s n xu t theo dy chuy n nh gi i p. Nh my sau khi nh n c th r t vui v h i p v i nh ng l i gi i p c n k , t m . gi ng cho cc h c sinh v cng vi c c a nhn vin b n xe, m t th y gio khc t mnh i m n v m t s d ng c , sau b tr l p h c gi ng nh m t b n xe. Ti t h c ngy hm , cc h c sinh c m th y v cng h ng th, nhi u em nh quy t nh sau bu i h c s ra b n xe quan st, tm hi u k hn v cng vi c c a nh ng nhn vin y. Nh phng php gi ng d y mang tnh thi t th c cao, cc h c sinh nhn nh n c gi tr th c ti n v ngha c a nhi u ho t ng i s ng m cc em bnh th ng, th m ch khong , quan tm n. Gio d c trong gia nh cng c n lu tm n ngha th c ti n. Hy con tr h c t p ngay t i s ng th ng ngy! Ch c n b m ch k t h p gi a th c ti n v i vi c h c t p c a con th d trong nh ng ho t ng r t nh cng c th thu c hi u qu cao. a h c t p g n v i th c ti n khng nh ng c th t o cho tr nhi u c h i h c t p hn m i v i nh ng tr em chn h c, y cng l m t li u php h u ch. V d , chng ta c th tr t ho ch nh k ho ch i du l ch cho c nh, v i s h ng d n kho lo c a b m , ch c ch n tr s ti p thu c khng t ki n th c v a l. Chu n b ln u ng, b m hy ngh tr ng vai lm "h ng d n vin du l ch" gi i thi u cho c nh nghe v ni s p n ngh . Trong su t chuy n i, b m c th trao i tr nhi m v "m t ng i tr ng on". V i tnh cch a ho t ng c a con tr , tr nh t nh s h ng th v c g ng lm cho ra "m t ng i tr ng on" th c th . i u c ngha l tr khng ch v n d ng nh ng ki n th c chu n b t nh gi i thi u i m ny, i m kia v noi ngh , m cn ph i lun lun quan st, m i ho t ng lin quan n hnh trnh, th m ch s cn r t nh l ch trnh c a chuy n i! M t nh vn k r ng nhi u nng l c c a ng by gi l k t qu c b i d ng t ngy cn nh . Khi m i h c ti u h c, ng th ng cng b c t nh ng
m u bo hay gi l i. y cng chnh l i u ki n ng s m c thi quen quan tm n nh ng v n x h i. Theo l i k c a ng, ng i c t nh ng m u bo kng ch l m t tr chi th v m cn c rn luy n nhi u v kh nng c. Hn n a, vi c lm ny cho ng hi u r ng ng i b c a mnh v n khng ng ngh c t p, khng ng ng tch lu , th t s l t m gng sng c tc ng m nh m i v i ng ngay t nh ng ngy b th. Tr ng h p trn y ch ra cho chng ta m t phng php d y tr kh hi u qu - "b m hy lm gng cho con ci". i v i con tr , nh ng l i gio hu n d su s c n u cng khng c nh h ng l n b ng nh ng tc ng tr c quan. Khi nhn v c m nh n th y ng i cha, ng i m c a mnh v n khng ng ng c g ng h c t p, tch lu , m t cch t nhin theo ki u "c m nhi m", tr s hnh thnh th c d i v i h c t p cng nh tinh th n lun lun b n b , ph n u trong h c t p. y cng l m t cch th c b m gio d c con thng qua th c ti n. Theo Gio s Hirakv, phng php ny r t thch h p v i nh ng a tr cn ang chn h c, ng i h c. Quan st v i Gio s Hirakv cng cho bi t m t s ph huynh cng v mong mu n cho con ci hi u bit hn ginh nhi u th i gian a con i thm quan b o tng. Th nhng, nhi u tr em v n khng t ra m y h ng th khi n b o tng. L do l v nhi u b m ngh n gi n r ng ch c n cho con n b o tng l chng s hi u bi t nhi u hn. con ci th c s c i tham quan b o tng, b m v a ph i l ng i h ng d n v a ph i l ng i khch i cng xem v i con. N u nh b m a con n b o tng r i b o b n tr t i xem th tr cng s ch ng cn m y h ng th. V v y, hy th t s cng con i thm quan b o tng, chnh b m hy cho con tr th y r ng b o tng ng l r t th v v c ngha. Trong cu c s ng th ng ngy, chng ta v n th ng g p tnh hu ng, n u cng lm th m i ng i r t ho h ng, ng c l i, ch m t mnh th th m ch khng mu n ng ch n, ng tay. Cng nh v y, i v i con tr , nhi u kh nng chng c suy ngh r ng t i sao c nh ch m i mnh n ph i h c bi. y cng l m t ki u suy ngh d n n tm l n n h c con tr , chng ta c th l i d ng phng php "t p th cng lm". Ch ng h n, con b n chn h c, b n hy ngh c nh m i ngy cng nhau dnh 10 pht cho vi c lm bi t p. N u c nh cng lm, tr s khng c l do no t ch i, th m ch s c m th y r t vui v v c c b v m cng lm v i mnh. Ngoi ra, cc n i dung con tr c th h c c t i s ng h ng ngy ng nhin khng ch b h p trong nh ng ki n th c sch v . B n hy tr lm m t s cng vi c trong nh nh qut nh, lau nh, g p qu n o... Nh ng ho t ng ny s rn luy n cho tr nhi u k nng v nh ng c tnh c n thi t trong cu c s ng. y khng n thu n ch l con ci gip cha m m cn l m t c h i rn luy n r t t t i v i tr . Khi tham gia lm nh ng cng vi c gia nh, tr s d n bi t cch thu x p k ho ch, cn i gi gi c gi a vi c nh v vi c h c. Ngoi ra, cng vi c ny cng gip tr hnh thnh tinh th n trch nhi m v i gia nh cng
nh tnh kin tr, nh n n i - b i v, y l cng vi c c phn cng trong gia nh v ng nhin khng th khng hon thnh. m t s gia nh, b m th ng khng con ci gip cng vi c nh v i l do "N v ng v l m, n khng lm u c u!". Ho c khi con ci t mu n gip , b m l i cho r ng b n tr gip ch cng thm "qu n chn v ng tay"... nh ng cch nhn nh n nh th th t r t nguy h i. B i v, khng cn l v n c tr lm vi c nh hay khng m v tnh t n h i t i lng t tin, tinh th n t ch c a con tr .
10. NGH THU T
NG VIN CON CI
ng vin, khch l ng i khc trong cng vi c, ng i Nh t B n th ng c thi quen s d ng nh ng kh u hi u ki u nh: "C ln!" ho c "Chng ta hy lm vi c t t nh!" Ch ng h n, Gim c th ng ni v i nhn vin c a mnh: "Ti hy v ng cc b n s cng nhau c g ng lm t t cng vi c! Cng c g ng nh!"... Theo Gio s Hirakv, nh ng l i ng vin, khch l nh v y khng c tc d ng nhi u l m cho hi u qu , nng su t lm vi c. T i sao thay v ni nh ng l i ng vin vin sung, ng i ta khng th tm cch c p th ng n cng vi c v m c ch c th c n th c hi n? Khi r rng v m c ch cng nh cng vi c, ch c ch n chng ta s ph n u m t cch hi u qu , c nh h ng hn. ng vin, khuy n khch con ci, b m c n n m r t ng hon c nh c th . Khi con ng tr c m t k thi quan tr ng, b m khng nn ch d ng vi c ni m y l i i lo i nh: "H c i con, con ph i c g ng m h c i ch !" B m nn nhn nh n su s c hn v tm l, tinh th n c a con tr . Cn c vo hon c nh c th , b m hy gip con hi u r v m c tiu c n ph n u tr c m t. Bn c nh l i ni ng vin, i u quan tr ng l c p tr c ti p v i con m c tiu v cng vi c c th . Nh v y, b n nh h ng v t n n t ng quan tr ng cho nh ng ph n u, n l c c a con ci mnh. M t phng di n khc c a vi c ng vin, khuy n khch con ci l thi c a cha m khi con b i m km, thi tr t ho c g p m t th t b i no trong cu c s ng. Trong tr ng h p ny, nguyn t c th nh t l b m ng bao gi trch mc ho c c nh ng hnh ng gy thm p l c cho con v ng c l i, b m cng khng nn ch d ng vi c ni con hy c g ng nh ng l n sau. Khi con ci g p th t b i, b m hy bnh tnh v kin nh n ng vin con. B n c th dng nh ng l i khch l i t d n tm tr ng r u r c a con tr . Ch ng h n: "B ngh ai cng c m t i l n th t b i". "Con cng khng n n v m t l n th t b i m cho r ng t t c "M ngh l ch c ch n con s lm t t hn". "Khng sao c ! Vi c g r i cng s qua!". Nh ng l i ng vin c a b m trong lc ny c tc ng r t l n. N l c s c ng c lng tin, ch ti n th c a con tr . N gip tr l y l i cn b ng tinh th n, d n r b gnh n ng tmk l v th t b i v a qua. Ti p sau nh ng l i ng vin an i, vi c quan tr ng hn l b m ph i ni chuy n th ng th n v i con, gip con phn tch m t cch c th nguyn nhn c a
h t".
th t b i. Ch ng h n, m t em b c thnh tch h c t p kh t t bng ch i m (tng ng v i i m 5 n c ta) m t bi ki m tra. Ng i l n c th cng tr phn tch nguyn nhn, v d nh:
t c 50
"D sao th ta cng b i m 50 r i, by gi (b m ) v con s cng ngh xem t i sao l i nh v y nh! Trong bi ki m tra ny, con lm sai ch no?... Ch sai ny l do con khng hi u r cu h i? V khng nh ra ki n th c ? V tnh nh m? V lm bi v i vng qu?... B m nn cng con ci tr chuy n, bn lu n l i nh ng l do d n n th t b i, c g ng con t ni ra, t nhn nh n nh ng v p vp g p ph i. T t c nh ng i u ny s gip tr bnh tnh hn v i th t b i, hi u r hn b n thn, t c phng h ng r rng s a ch a v ph n u trong nh ng "th thch" v sau. V iv n b m c n thi t ph i cng con ci tr chuy n, bn b c nh ng l do d n n th t b i, Gio s Hirakv khuyn cc b m cng nn c thi ng x tng t khi con t c thnh cng. Khi con ci thnh cng, t t nhin, b m th ng ng vi n khen ng i. Theo Gio s Hirakv, s l sng su t hn n u ng i l n bi t cng con ci ng i l i, th o lu n v nh ng nguyn nhn a n thnh cng c a con. y m i th t s l "k nng" c v, khch l con ci tuy t v i hn c ! C m t truy n c k r ng: m t v t ng xu t thn t gia nh m y i theo nghi p binh ao. i v i ng ta, chi n chinh v th ng l i l ng nhin trong cu c i. C ng i ca t ng ng l v t ng ti ba, c th lu danh s sch. Nghe l i tn dng ny, ng khng m y lu tm v cng ch ng m y ph n vui v thch th. L n khc, ng i ta khen ng c b ru th t p. ng t ra v cng sung s ng v i u ny. Trong cu chuy n trn, v t ng vui s ng khi c khen v b ru l b i d khng ch nh nhng b n thn ng t nh n th y mnh c m t b ru p. i v i vi c khen ng i con tr , chng ta khng nn b qua ngha ny. N u b m ng i khen v i m 10 t i a con t c, tr s c c m gic i u ny l " ng nhin", "ch ng cn g phn nn". C nh v y, nh ng l n sau khi l i t i m 10, tr r t c th b r i vo tnh tr ng "gi m d n tinh th n mu n ph n u". Chng ta hy thay i "thi quen" ng i khen ny. Ch ng h n, ng ch n khi con mnh t c i m s cao nh t ho c ng u m t k thi, b n m i c m t l i khen ng i. Hy quan st v ch n th i i m l i khen c a b n c hi u qu nh t v i con, th m ch c khi ch l: "Hm nay ai cng m t m i c , th m con v n ng i h c chm ch c hai ti ng ng h !" B m hy " c sch" khen ng i con ci - l l i khuyn c a Gio s Hirakv. Th nhng, s th c l khng t b m d ph i th a nh n:
"Khng hi u t i sao ti c th ngh ra nhi u th trch m ng con mnh khi n ph m l i. Th m n lc n lm t t vi c g, ti mu n ni m y l i khen ng i nhng l i ch ng bi t ni th no...". L i c nh ng ng b b m cho r ng "khen ng i con ci" ch ng ph i l m t chuy n kh th c hi n. Khi khen ng i kh nng v tranh c a con mnh, c nh ng b m th ng ni: "Tranh con v tuy t v i, c nh l ho s chuyn nghi p y". Gio s Hirakv cho r ng d i v i vi c khen ng i con ci, khng nn s d ng nh ng hnh th c khoa trng nh v y. Khen ng i l c m t ngh thu t. M c ch c a vi c khen ng i l c ng c v nng cao lng t tin, tinh th n t th c gi tr b n thn tr em. V nh khi khen ng i m t b c tranh c a con, b n hy c p m t cch c th v tr c ti p: "B c tranh ny, con ch n mu s c b u tr i r t n t ng" ho c "Con v b , gi ng nh t l i m t y"... Thm vo , b n cng khng nn ch nhn vo "k t qu " c a ban thn b c tranh m nh gi, bnh lu n. B n hy g i m v vi c so snh nng l c h i ho th hi n b c tranh ny so v i nh ng b c tranh tr c c a con - "B c tranh ny c ti n b y! Con nhn ci l cy ny v gi ng hn tr c, ng khng?"... Khi b n gi thi c n tr ng, t m xem xt a ra nh n xt, khen ng i v thnh qu lm vi c c a con, con tr s tin t ng v ti p thu u c nhi u hn ngha t nh ng nh n xt, l i khen ng i ny.
11. NGH THU T PH BNH CON CI iv iv n cha m ph bnh con ci, quan i m c a Gio s Hirakv cho r ng y l vi c lm c n thi t. Theo ng, nh ng a tr khng t ng b b m ph bnh trong gia nh, n khi ra lm vi c ngoi x h i th ng d ri vo tnh tr ng nh: v a g p ph i s ph bnh c a c p trn l p t c c m th y t t c s p , t t ng m t phng h ng, hnh ng i vo tiu c c b ng cch n p n xin thi vi c... B m nn ph bnh con ci. Ph bnh c nh ng tc d ng gio d c ring. Thng qua s ph bnh c a b m , tr c th nh n th c ng sai, hi u c m t tch c c hay tiu c c c a v n . Khi tr m c l i, n u b m ng nhin b m c th coi nh cha lm trn trch nhi m c a ng i b , ng i m . i u kh khn l trong ph bnh con ci, b m ph i lun lun c thi c n tr ng v nghim tc, khng nh ng khng th tu ti n qut m ng con ci v l m cn c n nh ng cch th c ni nng sao cho tr nh n th c c v n thay v hnh thnh tm l chn ght, ng ph, ch ng i b m . Khi ph bnh con ci, b m ph i r rng v l p tr ng, ng l ng, sai l sai, ph i h p tnh, h p l v c s c thuy t ph c. Hy con ci th t s tn tr ng v knh ph c khi " c" l ng nghe nh ng l i ph bnh c a b m ! c th v a gip con nh n th c ra v s a ch a nh ng sai l m, ng th i khng lm t n thng n lng t tr ng c a con, i v i t t c nh ng ng i lm b , lm m , i h i c m t "ngh thu t" trong ph bnh. Tr c h t, khi ph bnh con ci, b n hy gi thi nghim trang, ni chuy n v i con b ng l l m khng ph i b ng nh ng l i ch chi t. Quan i m, l p tr ng c a b n ph i tr c sau nh m t trong su t cu chuy n. B n thn "ph bnh" c gi tr gio d c nhng n u b n ph bnh con ci m t cch h th k t qu d n t i s r t khng hay. Thm vo , cng m t s vi c, n u hm nay b n ngn c m, ph bnh con, ngy mai b n l i cho php, nh th khng nh ng b n khng r rng v quan i m m i v i tr , vi c no ng, vi c no sau cng tr nn r t m h . Nguyn t c th n trong ph bnh con ci l cch ph bnh, m c ph bnh tho ng, h p l. Gio s Hirakv d n m t v d v m t em nh tu i h c trung h c nh sau: v cho r ng nh ng n i quy c a nh tr ng l qu kh t khe, c u b ny r m t s b n khc ph ho i, gy m t tr t t khu k tc x. Sau khi gy ra v vi c, m y c u b quy t nh s b h c. Bi t cu chuy n, th y Hi u tr ng ch thn g i m y c u h c sinh gy l n x n trong tr ng ln phng c a mnh. Th y Hi u tr ng rng rng n c m t ni v i m y c u b: "Th y th y nh ng vi c cc em lm th t ng trch v cng. Nhng lc ny, th y khng mu n ni i u g c . Th y ngh ch c cc em cng ang ph i suy ngh l i v hnh ng c a mnh, ng khng? Th y hy v ng r ng cc em s suy ngh l i v nh ng hnh ng ".
Thi ph bnh nhng l v i tinh th n r ng l ng, ku g i s ngh l i c a th y Hi u tr ng i v i nh ng h c sinh trung h c ny c tc ng v cng m nh m . Sau l i ni c a th y Hi u tr ng, nh ng c u h c sinh ny thi nh b h c, khng nh ng nh n th c c nh ng hnh vi sai ph m m cn h t s c c g ng s a ch a l i l m, rn luy n b n thn. Nh v y, v n khng ph i "ph bnh con tr " m "lm th no ph bnh c tc d ng t i u nh t". Ph bnh ngha l mu n thay i suy ngh, thi cho n hnh ng c a i tng. N u nh ng i nghe ph bnh ch c m th y nh "vo tai ny, ra tai kia" th nh ng l i ph bnh coi nh m t gi tr . V i con tr , nh ng i u ny cng quan tr ng. Khi chng ta th t lng ph bnh con tr , ngay n m s c gi ng ni cng nn nh nhng, thi , nt m t nn t t n, nghim trang. Khi th c hi n vi c "ph bnh", i u chng ta mu n a n cho b n tr khng ph i l s ch chi t m l thi ng n, c l l , c s c thuy t ph c. Gio s Hirakv cn r t chi ti t v i l i khuyn cc b c ph huynh nn " t th ng" khi ti n hnh ph bnh con tr . ng cho r ng " ng" l t th nghim trang, t o s c n ng "chnh ngha" cho hnh ng ph bnh! Ngoi ra, cc b c ph huynh cng nn lu n khng kh tr c khi th c hi n "ph bnh". Khng nn gy cng th ng cho cu c ni chuy n ngay t pht u b ng nh ng m nh l nh, nh ng l i qut tho "ph u". Thay v th , b m hy c g t b t u b ng nh ng l l con tr d ch p nh n, d ng tnh. B m cng t o c tm l "l ng nghe, ch u nghe" con tr bao nhiu th s ph bnh sau cng c k t qu b y nhiu. M i lc con tr gy ra m t sai l n no , s vi c ch c ch n cng c nh ng nguyn do t nhi u. V th , tr c khi th c hi n ph bnh, b m cng nn con ci t ni ln nh ng l do v hnh ng sai ph m c a chnh b n thn chng. Nh th , b m khng ch trnh c tnh ch quan trong ph bnh m cn c c h i tm nh ng i m d a tm l c a con ti n hnh ph bnh hi u qu hn.
12. LM G SAU KHI CON M C L I Khng t ng i cho r ng, n u con ci m c khuy t i m nh , c th khng c n ph bnh, ch c n ph bnh con khi ph m sai l m l n. Theo Gio s Hirakv, thi ng x ng n v khoa h c l i hon ton ng c l i. Nh l i th i h c trung h c, b n thn ng Hirakv cng t ng th nghi m qua nh ng i u ny. M t l n, khi th y gio tr bi ki m tra, Hirakv nh n c m t i m s r t th p. Hirakv v cng ng c nhin v Hirakv nh r ng bi ki m tra ny mnh lm r t t t. Sau khi xem l i ton b bi ki m tra, Hirkv m i bi t l do l v Hirakv lm sai m t con tnh. Nh n xt v k t qu bi ki m tra ny, th y gio ni v i c l p c a Hirakv: "Khi ch m bi, th y th y cc em cn r t c u th . C bi lm ng n qu n a r i nhng l i vi t sai p s . Nhi u bi lm ph m nh ng l i sai khng ng c. Th y yu c u t t c cc em ph i s a ch a ngay nh ng s c u th ny. B ng khng, sau ny cc em s tr thnh nh ng ng i lun lun b t c n, lm vi c g cng c th d n n sai l m v thi quen c u th c a b n thn". i u th y gio c a Hirakv mu n khuyn rn cc h c tr c a mnh l ng i ta hay xem th ng nh ng sai l m l t v t v ngh r ng n khng m y tai h i. Th nhng, cng chnh v coi th ng nh ng ci sai nh m sau ng i ta m c nhi u l i l m l n. Chng ta u hi u r ng nng l c phn on c a tr cha th chn ch n nh ng i l n. l v l do v sao b n tr hay m c l i. Song, cho d l tr nh , chng v n c kh nng phn on ng, sai. N u m c ph i nh ng sai l m nghim tr ng, b n tr ch c ch n cng c m th y bu n b, c n d t. Nhng v nng l c phn on ny cha hon ton tr ng thnh nn b n tr h u nh khng th t phn tch n ng n ngu n nh ng l do d n n sai l m c a b n thn. M t khc, t n t i m t hi n t ng tm l ph bi n ( c ng i l n cng nh tr em) l d u bi t sai nhng n u b ng i khch "v ch l i" th t nhin n y sinh ph n c m, th m ch c tm l y ci sai n ch cng sai hn. Ngay i v i cc em tu i h c sinh trung h c, n u ng i l n c vi l i nh c nh v chuy n h c hnh, cc em cng c th c ph n ng khng tho i mi l m v i ngh "chuy n th con bi t r i, t i sao c nh c i, nh c l i nhi u th ?"... Sau nh ng l i nh c nh c a b m , tnh hnh cng khng m y thay i, cc em nh m i chi v n hon m i chi! Theo Gio s Hirakv, khi con tr ph m sai l m, b m khng nn nh c i, nh c l i l i sai c a tr . Tr c n c m t kho ng th i gian nh t nh t nhn nh n l i l m. Khi con bnh tnh hn, b m hy yu c u con t ni l i m t cch t m ton b s vi c. L ng nghe tr trnh by, v a tr t nh n th c ng sai, b m v a ti n hnh u n n n. N u tr m c nh ng sai l m khng nghim tr ng, b m ph i tu t ng tnh hu ng nh c nh , ph bnh. Khi con tr cha hon ton nh n th c ng n l i
sai c a mnh, b m ph i k p th i u n n n, n u khng, khuy t i m nh c th sai l m l n. i u ng ch l thi c a b m trong lc ph bnh, u n n n con tr . M t s b m v "xt con" nn th ng k t thc ph bnh con ci b ng nh ng l i xin l i: "V a r i l m khng t t" hay "V a xong b nng qu!" y l m t khuy t i m r t c n c cc ng b b m rt kinh nghi m. Cch ng x ny c a ng i l n khng nh ng khng t c m c ch gio d c c a "ph bnh" m cn lm con tr c m th y m h gi a ng v sai. B m m c trch con ci r i l i xin l i con ci, cu i cng th ai ng ai sai? T t nhin, chng ta cng khng hon ton lo i tr kh nng ng i l n i khi cng khng km n i s t c gi n tr c nh ng sai l m c a con. Trong tr ng h p , n u trch m ng, ph bnh con ci, b n c th ni xin l i con. Song, km theo l i xin l i, b n c n ni r l do xin l i con khng ph i v b m ph bnh hay trch m ng oan cho con m th c t vi c con b ph bnh l hon ton ng. Ph bnh, trch m ng con ci khng ph i l " c quy n" c a b m m th c s l m t "trch nhi m". V trch nhi m ny ch hon thnh khi b m bi t r con ci th c s s a i sai l m sau nh ng ph bnh, trch m ng c a mnh.
13.
CON TR NI LN CCH NGH C A B N THN Kh nhi u ph huynh h c sinh t ng ni v i Gio s Hirakv: "Chng ti th y r t kh khn v nhi u lc ch ng bi t b n tr mu n ni ci
g". Sau nhi u quan st v phn tch, Gio s Hirakv pht hi n ra r ng v n khng ph i b n tr m b n thn ng i l n. Trong nh ng cu c tr chuy n, khng t b m th ng khng kin nh n l ng nghe nh ng l i con tr , h th ng g t ln b ng nh ng cu ni: "Nhanh ln! Con mu n ni g h ? Con lm b (m ) ch ng hi u g c ". B m lun yu c u con ph i ni r rng cu chuy n, nhng y l i l m t k nng khng th t nhin hnh thnh. l cha ni n nh ng a tr v n nht nht, t ti p xc v i bn ngoi, trnh by r rng m t v n , hon ton khng ph i m t vi c d dng. Hn n a, b m th ng khng kin nh n l ng nghe v thm vo nh ng l i h i thc "kh nghe". Trong tnh c nh , con tr s cng thm kh khn ni ra c v n c a mnh. Mu n cont r ni ln c nh ng suy ngh c a b n thn, ng i l n hy tr c m th y "thch" c tm s v ph i tho i mi v tm l. B m nn l ng nghe con v i thi chm ch v bi u th ng tnh, c th ch l nh ng ci g t u, nh ng l i ni m: "Th ", " , con ni ti p i"... Nh ng c ch r t nh ny gip con c m th y t tin hn v tin t ng b m ang r t l ng nghe v quan tm n v n c a mnh. i khi, chng ta th ng g p cc b m lun than th r ng: "Chu nh ti h c l p b n, l p nm r i m n khng nn l i. Th t khng bi t lm sao c !". i, ni ch ng nn
Gio s Hirakv cho r ng hi n t ng tr c m th y kh khn trong di n t ch y u v thi u t tin. Hn n a, chng ta cng c n lu tm n c i m v tm l l a tu i. Tr em cng tu i, th ng th ng kh nng di n t b gi t t hn b trai. c i thi n tnh hnh ny, i m m u ch t l b m ph i gip con t o d ng s t tin. Khi con mu n ni, hy khuy n khch con v kin tr l ng nghe. B n ng c t ngang l i con tr , ng v s t ru t v i s p ng, di dng trong di n t c a con m v i ni thay, ni t i. B m nn cho con c trnh by h t suy ngh, sau b ng cch nh c l i m t cch t nh , hy u n n n nh ng ch di n t sai c a con. Ch ng h n: "Vi c con mu n ni, b (m ) hi u r i. c a con l... Con nh ni l...". V i cch th c ny, con tr d n d n ti p thu v ghi nh c nh ng cch di n t ng, trong tr ng h p ny ph i dng t ny, trong tr ng h p kia nn ni th kia... Gio s Hirakv cn nh n m nh, ngay c tr ng h p con b n trnh by m t quan i m l ch l c, m t ki n sai th ngoi u n n n v t t ng, b n cng khng nn b qua vi c s a ch a nh ng l i di n t c a con.
Lin quan n kh nng di n t, vi c ph n bc ki n c a ng i khc trong tranh lu n cng l yu c u kh ph c t p. i v i con tr , i u ny cng kh khn v c quan h t i kh nng sng t o. Nh bc h c v i trn th gi i - Einstein, tc gi c a H c thuy tng n i ti ng trn th gi i t ng kh ng nh nguyn t c s ng c a ng l: "Ph i lun lun c nh ng ki n gi i ring c a b n thn, nh ng ki n gi i o v khng gi ng ai bao gi ". i c
C th ni, m i s sng t o u b t u t kh nng suy ngh c l p v "ch u kh" ph n bc ki n c a ng i khc. V v y, n u tr mu n trnh by nh ng ki n ring c a b n thn, b t lu n th no, b n hy tn tr ng v khuy n khch. Thi quen v nng l c c l p suy ngh th hi n tnh t ch cao trong t duy. Th nhng, nhi u ng i l i quan ni m r ng qu t tin vo ki n c a b n thn l ch quan ch ngha. V th , khi tr khng thch chi nh ng chi b m mua cho th b coi l "l m chuy n", khi khng nh t nh t lm theo i u b m d n th ng b b o l "c ng u, c ng c "... Gio s Hirakv cho r ng b m khng th a nh n con ci c n c ki n ring ngha l xm ph m s pht tri n t nhin c a con tr . H u qu c a i u ny l b n c th bi n con mnh thnh ki u "gi th i chi u no xoay chi u ". Chng ta c th hi u r i u ny khi quan st cch ng x trong nh ng gia nh ng i Php. Php, ng i c thi quen tn ng ki n c a ng i khc s b coi l h ng ng c ng ch. Trong cc gia nh Php, ki n c a con tr r t c tn tr ng, cho d c th ki n cn kh kh o ho c u tr. B m khng a ra nh ng ki n p t m lun luon trn c s l ng nghe ki n c a con cng con th o lu n m iv n . Thi ng x gio d c ny r t ng chng ta h c t p. Cho d ki n c a b n tr cn sai l ch th b m v n nn ng vin tr pht bi u, ng vin tr t ch suy ngh. B m ch lm nhi m v i u ch nh, s a ch a nh ng suy ngh sai c a con, nh t quy t ng "suy ngh h " b n tr . Hy con tr c l p suy ngh v t do pht bi u ki n c a b n thn - l con ng ng n b i d ng nng l c t duy v kh nng sng t o c a tr .
14. "BAO B C" KHNG C L I V I CON TR Tr khng t ng c rn luy n qua nh ng nguy hi m nh s khng th v t qua nh ng sng gi, nguy hi m l n c a cu c i - l l i c nh bo c a Gio s Hirakv v i nh ng ng b b m qu bao b c v nung chi u con ci. Ngy nay, h u nh trong m i gia nh c con nh "dng dao" cng tr thnh i u c m k v i con tr . Tr khng dng dao g t bt ch v c d ng c g t bt ch. Nhi u chi c a tr ch y u lm b ng ch t li u nh a. C th th y mi tr ng s ng c a tr nh c b o v an ton v bi t l p v i m i nguy hi m nh th no. Th nhng, n u ng gc bn kia nhn nh n v n , chng ta th y r ng m t khi tr hon ton khng c khi ni m " ng u v i hi m nguy" th nng l c ny c a tr cng tiu bi n. i u ny kh ng nh nh v y c v qu phng i nhng b n hy th theo di phn tch sau y c a Gio s Hirakv: V nh con tr th ng r t thch tro cy. Theo cch nhn nh n c a b m , con tr tro cy l m t hnh ng v cng nguy hi m. Song, y l m t nguy hi m th t s "c gi tr " v i b n tr . Khi tr nhn th y ci cy mu n tro ln, t t nhin trong u c ph i hnh thnh phn on "cy ny mnh c th tro ln c khng?". Ti p n, tr b t u t duy xem nn tro ln b t u t cnh cy no v n cnh cy no v n gi c tr ng l ng c th mnh. Ch sau khi hnh thnh nh ng tnh ton nh th , tr m i th c hi n hnh ng tro cy c th . T t nhin, hon ton c kh nng tr b ng khi tro cy. l v nh ng tnh ton ban u c a b n thn tr khng n kh p v i th c t . N u b ng, tr coi nh "th t b i". Tr h c c kinh nghi m t m t tiu c c c a v n (s vi c th t b i). C th th y, trong khi qu lo l ng n "s an ton", b m v tnh l n t nng l c t l p, nng l c t xoay s trong cu c s ng c a con. Quan st nh ng em b trong tu i t p i, ban u khng trnh kh i b ng, sau d n d n h c c cch gi thng b ng c th v c nh ng b c i v i vng. N u nh ng lc b b ng, b m v i ch y ra d y, tr khng ch m t nhi u th i gian t p i hn m cn hnh thnh thi quen ch i ng i d y m i l n v p ng. Tuy nhin, m i i u v a trnh by khng c ngha l b m m c con ci "m o hi m". Tu hon c nh, b m nn t cn nh c m c nguy hi m con tr c n th nghi m, trong c nh ng tr ng h p ph i b ng m i cch "bi t l p" tr v i nguy hi m. Theo tham kh o c a Gio s Hirakv, phng php " con tr ra ngoi m t mnh" c a ng Kohikan r t ng chng ta h c t p. ng Kokihan t ngngh r ng m t a tr ba tu i th khng th m t mnh i ra. Nhng sau , ng quy t nh ki m nghi m l i quan i m ny. ng th c hi n "theo di" m t em b ba tu i s xoay s nh th no khi i ra ngoi m t mnh. K t qu ch ng minh em b hon ton c kh nng nh ng i v gi an ton cho b n thn. T , ng hnh thnh t ng xy d ng phng php gio d c tr nh v i n i dung " con tr t i ra ngoi". L n khc, ng nh m t em nh h c l p m t i ra bu i n Tokyo g i i n th ra n c ngoi. Tr c khi em b i, ng d n:
"N u chu mu n i u th c ch c nh st".
i, khi c n h i ng th t t nh t nn h i cc
ng th i, ng cn khuy n khch em b ny khi tr v c th i ng khc lc i. Em b ny v sau ti p t c d y d theo phng php c a ng Kohikan. K t qu l t i nm l p b n, em t i mua v tu, t i t bn n nh hng v ng ng c nhin l m t mnh ra n c ngoi du l ch. Gio s Hirakv cho r ng phng php gio d c c a ng Kohikan c nhi u t ng hay nhng khng d th c hi n. B i v, s d ng phng php ny, chng ta ph i tnh tr c kh nng an ton tuy t i cho cc em nh , ngay c tnh hu ng tr "th t b i" (nh b l c ng, b ng trn ng i...). B n thn Gio s Hirakv c l n t ng p d ng phng php ny. M t l n, ng a h c sinh i thm quan ngo i kha. Theo yu c u c a ng, cc h c sinh s t i v t p trung t i khu nh tr ni thm quan. Cc h c sinh ph i t l p k ho ch, th i gian v l a ch n phng ti n n i m t p trung. T t nhin, m t s h c sinh trong on n mu n v ln nh m xe bus nhng thng qua l n t p hu n ny, cc em thu c nhi u kinh nghi m v i vi c t xoay s bn ngoi. con tr ti p c n v i m t s "cng vi c c tnh ch t nguy hi m nh t nh" l i u c n thi t. Gio s Hirakv t ng ch ng ki n m t em nh h c l p su v ngh ch dim nn gy ra ho ho n. Nguyn do l vh c sinh ny cha t ng bao gi c c m m t que dim cho t i ti t th c hnh v t l. Sau ti t h c , em b ny c m th y v cng l l m nn l y dim v l a lm chi. K t qu th t tai h i nh chng ta bi t! Trong tr ng h c c a Gio s Hirakv, tr em l p hai c yu c u s d ng dim, gi y bo v c i kh nhm b p ngoi v n n u cm v hm r u Sak. Khi ti n hnh bi h c ny, Gio s Hirakv g p r t nhi u tr ng h p ngoi d tnh, ch ng h n c em khng bi t qu t dim, c em s l a n pht khc, c em qu t dim ra l nhng l i t tr c ti p vo c i nn cu i cng v n khng nhm c b p... Ngy nay, tr em c s ng trong cu c s ng hi n i v i b p gas, b p i n. Vi c cc em khng bi t nh l a nhm b p cng l chuy n th ng tnh. Thm vo , quan ni m cho r ng "l a nguy hi m v t t hn c l khng nn tr con ng ch m t i" c a nhi u b m cng cng l y i nh ng c h i tr rn luy n cht thao tc t ng nh r t n gi n ny. " t l a" ch l m t trong nhi u thao tc c b n m tr em by gi h u nh khng c bi t t i. Gio s Hirakv cho r ng tr rn luy n nh ng thao tc tng t nh v y l h t s c quan tr ng. Qua , cc em khng ch bi t c m t s k nng, thao tc, m quan tr ng nh t l h c c cch t xoay s trong m i tnh hu ng. c i thi n tnh hnh ny, Gio s Hirakv ki n ngh m t phng php khng qu kh khn trong th c hi n, l hy a con tr i du l ch, i d ngoi th ng xuyn hn.
15. CHO PHP CON TH T B I L nh s n xu t xe hi, xe my, ng i ta l p Cng ty Honda n i ti ng ton th gi i nhng ng Honda Soichiro c m t th i i h c kh tri ng c. Khi l h c sinh ti u h c, Honda th ng ng cu i l p v h c l c. V i m i cng vi c khc, Honda th ng cng khng th c hi n c, g n nh ch m vo vi c no th vi c th t b i. M c d v y, sau ny chnh ng th a nh n nh ng nm thng "h u u" l l do ng c c u c nng ng v sng t o nh ngy nay. ng ni: "V i m i cng vi c, n u b n t b t tay vo lm, b n s hi u c gi tr cng nh tc d ng c a n khc nhi u l n so v i vi c ch ng trng ng i ta lm...". R t tm c v i quan ni m ny, Gio s Hirakv khuyn cc b c ph huynh h c sinh ng ch ng nhn th t b i c a con ci, t t hn l hy suy ngh m t l i h i c a nh ng th t b i y. M i con ng i trong qu trnh l n ln, tr ng thnh u khng th trnh kh i i l n th t b i. T t nhin cng c nh ng a tr g p nhi u th t b i hn con s m t, hai l n. B m nhn con ci th t b i th ng lo l ng khng yn, e s r ng tng lai c a con r i cng ch d t dy th t b i. S lo ng i ny y nhi u b m n t t ng tm m i cch con khng ph i i m t v i th t b i n a. Khng mu n th a nh n th t b i c a con, b m v tnh gy nn p l c cho con tr : "Khng c lm sai n a y!", "Con lm h ng vi c ny bao nhiu l n r i h ?", "con m cn lm sai n a th"... Khi con ci g p th t b i, b m hy l nh ng ng i gi m b t gnh n ng tm l c a con. Khng ch b m ph i c thi ch p nh n, th a nh n s th t b i c u con m cn ph i l ng i gip con c nh ng nhn nh n tch c c v i th t b i. Sau m i l n con g p th t b i, i u b n c n lm l gip con c s c m nh s a ch a nh ng sai l m v t tin v ng vng vn ln. Th c t ch ng minh r ng, li u php h u ch cho tm l con tr l c m gic " c php th t b i" hn l "b c m on th t b i". ng Honda Soichiro cng t ng kh ng nh: "Khng th s th t b i. L do duy nh t bu c b n khng c s th t b i l v m t khi s th t b i th b n lm g cng khng thnh cng!". N u nh lun trong tm l "s th t b i", "s sai" th v i m i cng vi c, tr lun khng dm ni, khng dm lm. Gio s Hirakv d n ra m t v d sau ch ng minh i u ny: M t em nh lun s hi khi ph i n tr ng. B m h i l do, em nh t nh khng ch u ni. Qu lo l ng, b m a em t i bc s. Sau nhi u kin nh n, bc s tm ra nguyn nhn. i u ng ng c nhin l chnh em nh ny t ni ra nguyn nhn "cn b nh" c a b n thn mnh:
"Chu khng b lm sao c . Chu khng mu n n tr ng v tr ng, m i khi lm vi c g, n u chu lm sai u b cc b n y li ra lm tr c i. Chu r t s n tr ng, r t s b cc b n y c i...". T kha c nh trn c a v n , Gio s Hirakv th m ch cn ngh ng i l n i khi hy con tr g p th t b i. Ch ng h n, khi tr mu n "th nghi m" m t t ng no , cho d v i t m suy ngh c a ng i l n, chng ta hi u r ng vi c s i n th t b i th m c cho php, chng ta hy tr c theo ch ki n ring, tr c "dm lm dm ch u", c th t b i, c tr i nghi m. Hn n a, khng nn lo i tr kh nng nh ng t ng c a con tr c th v t ngoi d tnh c a chng ta, con tr c th thnh cng khi m ch quan chng ta khng ph i lc no cng hon ton ng.
16.
NG
CON TR C T T NG CH NG
Ph n khng l m t tiu ch quan tr ng ch ng t con b n tr ng thnh. nm t tu i nh t nh, con tr s t l p, c ch ki n ring trong nhi u v n . Khi nghe ki n c a b m cng nh c a m i ng i xung quanh, thay v s ph c tng , tr s c s ti p nh n mang tnh l ch n, khng tn thnh. V c i m ny, ng i l n c n hi u r ng tu i "bi t ph n khng", tr s lun c xu h ng khng ti p thu v i u ki n nh ng quan i m c a b m . Ch ng h n, n u ng i l n trch m ng, con tr c th ph n ng b ng nh ng l i tng t nh: "Th st i sao hm tr c m cng lm nh th ?", "T i sao ch con khng c lm th , t i sao con lm th th b m ng?"... D kin nh n n u nhng n u ph i nghe nh ng ph n ng ny t con tr , ch c h n t b m no c th ti p t c kin nh n v km nn t c gi n! Nhn nh n v n ny, Gio s Hirakv c m t cch l gi i khc. Theo ng, cho d t c gi n nhng chng ta nn th a nh n r ng khi con tr bi t pht hi n l i sai c a b m , khi con tr dm ni ra l i sai c a b m , i u ch ng t con tr ng thnh v nng l c phn on, nhn nh n c a b n thn. Theo gc ny, "ph n khng" nn c coi l m t tiu ch c a s tr ng thnh. Khng ph c tng cha m , th m ch lun tm cch ch ng i nh ng ki n c a cha m , nh ng bi u hi n ny lun i cng s tr ng thnh nng l c c l p, ch ng t duy c a con tr . n m t tu i l n hn, khi tr thnh nh ng ng i l n th c s , con ci b n s bi t ng l p tr ng c a ng i khc suy ngh, bi t nhn nh n ki n c a ng i khc, khi , nh ng ph n ng tr c s b t ng quan i m s bnh tnh v c tnh ki m sot hn. V th , b n nn hi u r i u ny ng x m t cch tho ng hn khi con c t t ng "ph n khng". Trong nh ng cu n sch c a mnh, Gio s Hirakv ghi l i cu chuy n nh sau: m t khu nh t p th c a Tokyo, c m t ng i ph n n i ti ng ti trong vi c thuy t ph c ng i khc. R t nhi u b m trong khu nh th ng t i nh b n khuyn gi i gip b n tr . Khi h i v b quy t, b ni: " i u ny ch ng c g g i l b quy t c . Ch can mnh ni sao thu th ng i nghe s hi u ra v n thi!". d ti p
Th c ra, y ch l m t cch ni khim t n. c c k nng "ni sao cho i phng d ti p thu" i h i ng i ni ph i h i t nhi u y u t , trong quan tr ng l ph i bi t t o ra "nh ng i u ki n d ti p thu". Nh ng i u ki n ny c th k ra m y i m sau: Th nh t, ph i tm cch thay i nh ng ph n c m t pha con tr , ph b thnh ki n tr cho r ng cha m lun khng ng tnh v i ki n c a chng. trnh nh ng "xung t" tr c ti p, b m c th thng qua ng i th ba ho c b ng cch vi t th, vi t nh t k... i u c t y u b c u tin l ph i con tr c m th y b m v chng khng ng hai pha i l p. B ng cch ny hay cch khc, b m hy c g ng bi u hi n cho tr th y b m th t s r t hi u v n c a tr v hon ton c kh nng cng chia s .
Th hai, khng kh i ngo i gi a b m v con ci ph i th hi n tinh th n tn tr ng, v b m s n sng l ng nghe v chia s nh ng quan i m c a con nn con cng hy l ng nghe v chia s nh ng quan i m c a b m . B m nh t thi t khng nn s d ng nh ng l i ch trch, nh ng cu ra l nh, p t v i tr , nh th l trnh nh ng l i "ci tr ", nh ng ph n ng b ng b t t pha con tr trong cu c i tho i. Th ba, cu c i tho i ch th t s b t u khi tm l con bnh tnh v n nh. Tr c h t, b m hy tho g cho con nh ng gnh n ng tm l. y cng l m t y u t t o nn xu th "d ti p thu" con tr . Trong cu c tr chuy n, mu n ph bnh hay khuyn nh con ci, b m hy ng qun by t s tin t ng c a mnh ni con tr : "B tin r ng con s lm c", "M bi t con hi u nh ng i u m ni"... M i l n ph bnh hay khuyn gi i con ci, b m ph i h t s c ch n kh nng ng ph, tm l b t mn c th n y sinh con. N u x l cc tnh hu ng gio d c khng tho ng, h u qu khng ch l b m th t b i trong ph bnh, khuyn gi i con m cn l i trong u c b n tr nh ng t t ng b t bnh, b t mn, nh ng th r t nguy h i cho s pht tri n lnh m nh c a tm l - tinh th n. nh ng t t ng b t bnh, b t mn khng lu gi trong u c con tr . Gio s Hirakv a ra hai nguyn t c. Khi con tr b t mn, bi u hi n bn ngoi s l s ph n n , ph n khng, thi ng ph quy t li t. Lc , nguyn t c th nh t l n u nh ng b t ng, ph n n th t c l "nng l ng b t mn" "tri u tiu" cng "nng l ng ph n khng". Cn nguyn t c th hai l hy cho nh ng b t mn cng nh nh ng ph n n ny cng khng x y ra, ngha l ngay t u, b m ph i ki m sot tnh hnh khng x y ra "xung t tr c di n". Gio s Hirakv phn tch, n u theo nguyn t c th nh t, khi con tr c m th y b t bnh t c l s n y sinh m t quan i m ring. Lc , b m cho con cng tham gia bn b c i t i m t s cch gi i quy t, sau tr l a ch n m t trong nh ng cch gi i quy t ny. Nh v y, trong khi con tham gia cng tm h ng gi i quy t, b m v a c th kho lo i u ch nh suy ngh c a con, v a con c c m gic r ng y u l nh ng cch gi i quy t c a ra b i chnh b n thn con (m khng ph i t s b t p c a b m ). Vi c ny cng gi ng nh b o m t ng i rt hai c c n c cho b ng nhau. Sau ng i th hai l a ch n l y m t c c. V ng i th hai c ch n tr c nn s c m th y hi nh t v i c c n c mnh ch n v chnh l hi lng v i b n thn mnh. V i ng i rt n c, b n thn anh ta rt hai c c n c b ng nhau theo ng ki n c a mnh, v th s cho r ng d ch n c c n c no th cng nh nhau. Khi , anh ta d l ng i ch n sau nhng v n hi lng v i k t qu c a mnh. Trong tnh hu ng ny, c hai ng i u t c s tho mn. Theo nguyn t c th hai, u tin b m ph i con ci ni h t nh ng b t bnh, b t mn c a b n thn. Sau khi l ng nghe, b m hy t ng b c "chuy n i m c tiu" c a s b t bnh con tr . Ch ng h n, c th ni v i con:
"B bi t vi c ny con khng c...".
ng nhng cng khng th gi i quy t ngay
M c ch ch y u l chuy n ha s b t bnh con tr sang m t tm th d gi i to hn, ngn c n nh ng b t bnh pht sinh thnh s ph n n , t c gi n khng c kh nng ki m sot.
17. TNG C NG S C B N B C A CON TR Nhi u ng i than th r ng b n tr by gi t t p trung v s c b n b r t km. Theo quan st c a Gio s Hirakv, m t trong nh ng nguyn nhn n m "qu ng co" trn truy n hnh. Chng ta bi t r ng yu c u u tin c a qu ng co l t o s ch t p trung c a m i ng i ch trong 30 giy n m t pht, m c tiu l gy nn nh ng n t ng v thng hi u s n ph m trong u c ng i xem. Nh ng a tr ngy nay h u h t u xem qu ng co t r t nh . Tr s m quen v i nh ng ng thi nhanh, s c t p trung ch trong nh ng kho ng th i gian ng n. Tuy nhin, b m khng nn v th m qu lo l ng. Qu ng co ch l m t trong nh ng tc nhn kch thch. V m t no , tr con v n cha c kh nng ch u ng lu, ch ng h n, chng ch c th ng i yn nm ba pht l c m th y chn n n, kh ch u. Phn tch kh nng ch u ng c a tr , chng ta s th y hai tr ng h p chnh: M t l, nh ng em nh lm vi c g cng chng n n, v d : ch c th ng i h c t p trung cha y nm pht. Hai l, nh ng em nh lun lun thay i s thch, hm nay thch m n chi ny, mai thch mn chi khc, ni cch khc, l nh ng em nh khng kin tr v i m t ho t ng nh t nh. V y b m c n lm g tng c ng kh nng ch u ng cng nh tnh kin tr, b n b c a cc em nh ? Nh ng bi n php u tin l b m hy cho tr l a ch n v lm m t s cng vi c v i yu c u h ng ngy u nh t nh hon thnh. Khng ph thu c l cng vi c l n hay nh , nhi u hay t, m c tiu quan tr ng l tr ph i hon thnh m i ngy, ch ng h n, gip b m s p bt a chu n b b a cm, bu i sng m hm th l y bo cho b m , vi t nh t k tr c khi i ng ... t vi c rn luy n cc thi quen cu c s ng hng ngy, b m ti p t c v i vi c gip con t p trung trong h c t p. B m khng nn nn nng, hy gia tng th i l ng m t cch ch m ri. B t u, c th ch yu c u con t p trung h c bi trong nm pht m i ngy, sau tng ln b y pht, tm pht... Khi con t ra c g ng v th c hi n c yu c u ra, b m hy c v, ng vin, cho d nh ng ti n b c a con cn r t ch m. Ch c n kin tr h ng d n, ng vin con tr , b n s th y con tr c th nhanh chng thay i nh th no. M t khi tr hnh thnh thi quen t p trung, chuyn tm th d c bung l ng, tr cng v n hon thnh nh ng cng vi c c n lm. i u ny cng gi ng nh m t ng i c thi quen vi t nh t k. Khi , d m i ngy b n b u n u, m t m i th no, ng i y cng ph i c g ng m s vi t c m t i dng r i m i c m th y yn tm!

Daycon

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Daycon

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KHOANINH.

PHNG PHP GIO D C TH C TI N C A HIRAKV

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

10. NGH THU T

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

10. NGH THU T

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

"N u chu mu n i u th c ch c nh st".

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

"B bi t vi c ny con khng c...".

ng nhng cng khng th gi i quy t ngay

Phng php gio d c th c ti n c a Hirakv

You might also like