Pht trin tr lc v ti nng ca tr nh

(Shichida Makoto)

Mc lc: Chng 1: Ti nng ca tr pht trin trong tnh yu thng ca cha m Bn c bit khng? Mi em b u l thin ti 1) Cng nh u c cng thng minh 2) No b c bn hnh thnh trong 6 thng u sau khi sinh 3) Tc hi ngoi sc tng tng ca TV 4) Ch bo mt cch c l cho tr Hc ca tr khc vi hc ca ngi ln 1) Hc kiu nh nguyn xi 2) Hc kiu ring bit tng ci mt Nng lc ca tr pht trin ra sao 1) 3 giai on pht trin t s sinh n 6 thng tuI 2) Giai on 1- Nng lc thu dung (gic quan) 3) Giai on 2- Nng lc biu hin (sang to) 4) Giai on 3- Nng lc t duy (k thut) Chng II Chng trnh gio dc giai on 0-4 tui Phng php gio dc t 0-1 tui 1) K nhng cu chuyn c u c cui cho tr khi con ng pht trin cn rng m 2) 4 bc trong giai on 0-1 tui 3) Bc 1- 0-3 thng 4) Bc 2- 4-6 thng 5) Bc 3- 7-10 thng 6) Bc 4- 11-12 thng Phng php gio dc t 1-2 tui 1) t c 3 kh nng chnh 2) Vi tr trong thi k thc nghim th cho tr thc s lm th mi th 3) Khng dung t cm on m r tr sang tr chi khc 4) chi pht trin k nng 5) Tr chi tm chu bu pht trin tr nng 6) To mi trng giu ngn ng 7) Lm sao tr khng b nn ch trong thi k ch hng 8) Khng cho tr nghe nhiu ting my, m ni chuyn vi tr cng nhiu cng tt Phng php gio dc tr t 2-3 tui 1) Cho tr vn ng nhiu, i b nhiu
2

2) Thi k nhy cm vi ngn ng nht trong c cuc i 3) Lm tho mn mun mun lm nhng vic xung quanh mnh mt cch thnh tho 4) ThI k phn khng u tin khi tr 2 tui- lm sao vt qua? 5) Tr 2 tui l ngi c tr nh thin ti Phng php gio dc tr t 3-4 tui 1) 3 tui l bt u t duy. Chuyn sang gio dc t t duy 2) Tr gip 50% tr thc nghim c nhiu vic 3) Bi dng kh nng ngn ng bng cch ni chuyn hay c sch truyn cho tr 4) Khng lo lng vi tt ni lp ca tr thi k ny 5) Bt u dy ngoi ng cho tr trong thi k ny cng c 6) C tr chi khng thi s c tc hi 7) iu th v nht trong thi k ny l vic nui dng nng lc tp trung v tr lc ca tr Phng php gio dc tr sau 4 tui 1) 4 tui c sc sang to rt phong ph. Tr thch sang to rt thch chi 2) Kh nng t duy mang tnh sang to c o l kh nng th no? 3) tr tr thnh ngi c sc sang to cao Chng III Khc mc khi dy l ngha cho tr thc dy l ngha cho con t 0 tui 1) 3 tr ct vn ln ca tr v tm nhn ca cha m 2) Nhn nhn ng tn hiu pht trin ca tr 3) Cho b sa theo gi nht nh l khng tt. Hy ch trng n tnh cm 4) xy dng long tin tng c bn nht th khi tr c 8 thng l nh im 5) Khng qun yu thng tr c khi c em b mi Nhng l ngha then cht trong 0-3 tui u 1) Gc r ca l ngha l gio dc ch 2) ng cong nghim khc * kht khe nht khi 0 tui v ni lng dn khi 3 tui 3) 4 nguyn nhn khi ny sinh s bt tun th ca tr 3 tr ct dy l ngha ng 1) l ngha c bn thc hin trong cuc sng hang ngy 2) l ngha tinh thn th ch khi mng m 3) l ngha x hi v o c th tn dng tt nht tnh t pht Chng IV Gio dc t duy c bn
3

Th gii ca tr c rng m nh vic nh t ng 1) Phng php gio dc ngn ng t 0 tui tr thnh ngi u t 2) Thc nghim ca v chng gio s Stainbag 3) 9 im lu khi gio dc ngn ng cho tr Cch dy ch gn lin vi kh nng suy ngh 1) Dy lien tc theo tng giai on 2) Chi card lm quen vi ch Cch dy t vng c bn n c tnh cng 1) C s ca tnh cng l vic lm cho tr hiu c t ng 2) Th l gii ngn ng lien quan n s phng php gio dc t 0 tui pht huy ht tnh hiu qu 1) Ni chuyn 2) m b b ra ngoi 3) K chuyn c tch 4) Cho xem sch tranh 5) Lm quen vI bi ht nhc hay, tranh p 6) Hng ngy dn con i bch b 7) Khng do dm 8) Khng dung t cm on, ngn cm 9) Khng dung ph nh 10) Khen l khen hnh ng 11) Khng cho tr xem TV 12) Dy ch t sm 13) Dy i dy li, lp i lp li 14) Rn luyn tr nh 15) Rn luyn tu duy 16) tr vn ng ht mnh 17) Lm v ghi chp t 18) Lm s ghi chp sch c 19) Cho tr hc pht minh 20) Ln ln bng 4 chi

Phng php gio dc t 0-1 tui

1) K nhng cu chuyn c ni dung cho tr khi con ng pht trin cn rng m 2) 4 bc trong giai on 0-1 tui 3) Giai on th nht t 0-3 thng y l giai on tr c nng lc tip thu ln nht. Chng ta hy ngh cch kch hot kh nng tip thu ny bng cc gic quan ca tr, l 5 gic quan chnhth gic, thnh gic, xc gic, v gic, khu gic. Th gic: Xung quanh ging ca em b mi sinh, phi c cc bc tranh phong cnh th gii ni ting. Phi tm ti vic bao bc b trong mt mi trng y sc thi phong ph. Trn k, gi sch, phi trng by nhng mn chi c sc mu ti sng, hay nhng khi hnh g xp (tsumiki) mu sc, chng hn th. Nu b mi sinh, di mt thng tui, mi ngy cho b nhn hnh k ka-r en trng, mi ngy 3 pht, lin tc nh vy trong vng mt tun. Kh nng tp trung ca b, t lc ch cha y 5 giy, s tng ln 60- 90 giy. Kh nng tp trung cao , s lin quan tt ti vic hc nhiu iu sau ny. Kh nng tp trung l nn mng ca kh nng hc tp. Mu sc m em b s sinh thch, khng phi l hng hay xanh l. Mu sc m em b thch nht l 2 tng mu r rng sc nt en v trng. Em b thch ci b mobile (c 1 trc gia, treo l lng cc hnh th thnh 1 chm, quay quay) mu en trng hn l b mobile c mu cu vng nhn nht pha trn cc mu. Cha c 9 thng tui th h thn kinh th gic cha pht trin hon chnh, em b cha th phn bit cc mu sc , xanh, vng. Nu n 6 thng tui m b chn nhn hnh k vn ngang v k ka-r th i sang mobile c k ka-r nh hn (t cnh 6cm xung cnh 2 cm) xem sao. Nu lm vy m b vn khng thch th lm th dng vic cho b nhn trong mt thi gian. Nn dn bng ch ci gn ging b ng. Dn sn mt bng ch ci vi nhng ch ci c in mu , to, r rng. Em b c lm quen vi ch ci t lc lt lng khi ln ln, nhn thy ch s rt thch th. B em b ti gn bng ch ci, mi ngy 1 mt ln, mi ln 2,3 giy thi, lp i lp li nh vy, cng khin b vui sng vng vy chn tay mi khi c b ti gn bng ch ci .
5

 Thnh gic: Tip theo, hng ngy nn cho em b nghe nhng bn nhc c chn lc. Mi ln ch nghe khong 15 pht, mi ngy nghe khong 30 pht l c. Nn b nghe nhng bn nhc nh nhng vi m lng khng qu ln. Phi ch rng, nu em b nghe bng hay a CD trong thi gian di, em b s quen v thch ting my, ting bng a hn v khng c biu hin cm xc vi ting ni thc ca ngi m. Khi cho em b nghe nhc, hy cho em b ng trn u gi m, cho em b u a t sau ra trc theo nhp nhc xem sao. Tc l 2 tay m gi nch em b, hi nhc em b ln cho chn khng chm ti gi m, ri li t xung cho chn b chm ti gi m. Cng c th cho em b nghe nhc ma ba l. iu quan trng l phi ni chuyn nhiu vi em b t khi lt lng. Khi cho em b b, khi thay t lt, khi tm cho b, hy nh nhng ni chuyn vi b. Va thay t lt cho em b, va cm nm tay, chn b va ni y l ci tay ny, tay, tay, tay lp i lp li. Hoc l va thay t lt cho b, va cho b xem qu bng hay con bp b va ni y l qu bng ny, qu bng, qu bng y l con bp b, bp b, bp b cng l cch dy em b. B Thompson ngi Anh (gc Nht, ly chng ngi Anh, ang lm vic cho t chc UNESCO) l ngi khai sng ra phng php dy ngn ng cho em b t khi lt lng- phng php gio dc Kal-bitte). T khi em b c 2 tun tui, ngy no cng a em b ti cng vin gn nh, cho em b cm nm bng hoa, ci l v dy y l bng hoa ny, hoa, hoa, cng lm nh vy dy em b t ci l, l. C lm vy, khi em b ny c 8 thng tui, bit pht m chnh xc t hoa bng ting Anh, v sau ni trn tru nh sui chy. Em b ny, c thnh tch vt tri cc bn khi hc mu gio v tiu hc. Khi 10 tui em c c cch xp vo lp hc c trnh ph hp vi hc sinh cp 2, sau 1 thng i hc, lm bi kim tra em t im cao nht lp. Khi 15 tui, em thi u vo trng i hc Cambridge, song v tui cn qu nh nn khng c nhp trng. Cng lc , em li c 6 trng i hc khc trong th London n nhn, em chn khoa y trng i hc London. V em lun c thnh tch xut sc hn c cc anh ch cng lp. Hin nay em mi 18 tui ang theo hc trng i hc ny.
6

Chng ta hy noi gng b Thompson cch dy con nh vy, hng ngy a b ra cng vin, cho b cm hoa v dy y l bng hoa, hoa, hoa. c th, ht cho em b nghe bng ging thc ca ngi m. Tuyt i khng c cho em b xem TV. Ch cho em b xem TV khi trn 3 tui. Chng ta nn nh k iu ny. Xc gic: T lc lt lng, em b bt u hc rt nhiu iu v ghi nh rt k lng vo b nh ca mnh, nhng g nhn thy, nghe thy... hnh thnh nn np t duy r nt trong no b. B sa m, y l bi hc u tin bng xc gic ca em b. Chng ta hy quan st k mt em b b m, s thy, thao tc tm ti m, ngm ming vo ti, mt sa tin b rt nhanh. Lc u cn b p mi hay vp cm kh khn lm mi tm c ng u ti m ng vo ming, nhiu ngi m ly tay gip con, song t em b c th iu chnh c rt nhanh. Ngi m nn c tnh u ti chm vo nhng v tr khc mi, ming b nh hm trn, hm di, cm, m phi, m tri. Lm vy em b nhanh chng hc c cch iu chnh khng gian, cm nhn c v tr trn- di, phi-tri. Khng ch bng u ti m nh trn, cn c th dng ngn tay, ci khn x, hay ci ng ht c nh nh hm trn, hm di ca b. B s bit c cm gic khi c lim, cn vo nhng vt ny, v s khng cn mt nhng th ny nh khi mt ti m. V gic Dng khn x thm 1 t nc ngui, nc lnh, nc v ngt, nc v mn, nc v chua, tng v mt cho b nm. y l cch kch hot v gic rt tt. Lc nm Hy cho em b cm nm ngn tay ca m. Em b khi mi lt lng c hun luyn cm nm vt ngay, s rt nhanh khn. Cng lc mi sinh, em b cng c kh nng nm gi vt g bn mnh, song kh nng ny li bin mt rt nhanh. cho lc nm ny ca em b khng mt i, chng ta nn luyn tp cho em b cm vt t khi mi cho i.

Nh chng I trnh by, phu nhn Stonar ngi M cho con mnh tp cm nm ci que nh t khi n c 15 ngy tui. Sau ny a con ca b tr thnh a tr khe mnh, thng minh. Mi c 1 thng ri tui bit ngi, trng nh mt em b bnh thng 4 thng tui. Tt nhin phi lu cc bc cha m, khi luyn tp cho con cm nm, khng c ri mt na bc, ko b va qut vt vo u, vo mt, vo ngi, thnh tai nn. Khu gic Hy cho em b ngi hng thm ca hoa. B s ngoi u v pha c hng thm . Nu cho em b ngi nhiu mi khc nhau, khu gic s c kch thch pht trin tt. Giai on th hai, t 4-6 thng Giai on ny, em b c th nhn xa khong 3 mt. Tay c th cm nm vt mt cch c thc. Em b tui ny, thay v mc em mt mnh nm nhn ci mobile xanh , hy lun em b gn m ca chng. C th cho em b ngi ci gh ginh ring cho em b. Vi nhng em b m t khi cn trong bng m c nghe nhiu cu chuyn ca m k, sau khi sinh khong 3 thng l c th pht ting , a, cha cha... khong mt tui s bc l l a tr thng minh lanh li hn hn nhng em b cng tui m lc trong bng m khng c nghe m k chuyn. Th gic: Dn b ti gn bc tranh ni ting, ni chuyn cho b nghe v bc tranh . Khi dn b i do chi, nht thit phi bng mi cch cho b ghi nh cng nhiu n tng v th gii bn ngoi cng nhiu cng tt. Va hng con nhn vo cnh sc xung quanh, m phi va ni bng li nhng t ng v cnh sc . Hoc l b em b i do trong nh, nhn thy vt g trong nh cng c tn vt ln, lp i lp li nhiu ln cho b nghe. Dn b ti gn bng ch ci, ch vo tng ch, c tn ch ci, lp i lp li nhiu ln. Ch bng cch ny, c em b ngi M 6 thng tui nh ht mt ch ci ting Anh.

Hy kim tra xem khi bt n sng th em b c nhn v pha n sng khng, kim tra th lc ca b. Phi lm vy sm pht hin ra nhng em b b khuyt tt th gic, c cch x l v luyn tp th gic cng sm cng tt. Soi mt ngn n nh vo mt em b, xem em b co nhn thng vo tia sng khng. Di chuyn v tr ngn n lc gn, lc xa xem em b c iu chnh mt nhn theo khng. Thnh gic Cho em b ra cng vin, cho em b nghe nhng ting ng kh khng ca thin nhin. Nh phi ni nhiu v cc t ng ch vt, hin tng, thin nhin cho em b. Cho em b vo tm bn cng vi m, 2 m con th gin v ni chuyn tht nhiu. (im ny c v kh thc hin c Vit nam, v khng c tp qun tm bn. Li cng khng c tp qun 2 m con tm chung. V cng t m dm cho con tm chung vi m s con d b vim hng). C 2 im cn lu khi ni chuyn vi em b 1- Phi dng ging ni t tn, din cm, vui v. Ci ging trm trm thp thp l khng c. 2- Dng c iu b chn tay hi b, nh Con i bng cha? Con mun i t ? Con t dm ra bm ri ?... Khi hi, vi ging ni din cm, t nhin, s l ging ni li cun b. B s nh mt iu, l hi th phi tr li. Nhng cu tr li u tin ca em b, chnh l nhng m ting em b pht ra t c hng, nghe nh g, g ch, ch... Gi, ni chuyn vo tai phi ca b. Em b s sinh n 3 thng tui c tai phi nhy cm hn. V vy khong 4 thng tui vn c th gi em b t bn tai phi cng c. Khi ni chuyn vi em b, phi nhn chm ch vo mt em b. V d m lun bt u cu chuyn bng cch ni Yuri i, m y. M yu con lm. Yuri ca m ngoan lm chng hn. Nhng cu nh vy s lm k c pht trin dn ln. Khi nghe b ni, phi lun nhn vo mt b, ch i cu tr li ca b. B ni g lin bt chc b ngay. a chi ra trc mt b lm mi ni chuyn. Con i, con bp b ny! Con thy khng? M ang cm con bp b y.

Nu b khng thch, cng khng nn b d. Quan trng l phi lp i lp li nhiu ln. Xc gic. Hy kch hot kh nng tm, nm ca bn tay b. Hy cho b cm nm nhiu vt khc nhau nh len, bng, g, vi sa tanh, ming mt, giy tissue... chng hn. Hy chi trong tm vi, tm ly ca tr. Bnh thng khi tr c 5,6 thng th bit a tay ra vi vt. Song nu luyn tp cho b tp cm, nm, vi t sm, n khong 3 thng tui l b s dng tay rt tt lm tng thao tc cm, nm, vi thnh tho. Nhng b c thc hc tp rt mnh m, chng trng thnh. Cho b s tay vo chu nc m m, li s vo chu nc lnh, lun phin nhau. Cng dy b xe bn tay, nm bn tay trong nc xem sao. * Vn ng. Cho b nm sp ln bng m/b, b ngc u dy c cng lu cng tt. Giai on th 3 t 7-10 thng Th gic M ca s ra, cho con xem cy ci u a trong gi. Cho con xem chung gi, mi khi gi thi ti l c ting ku vui tai pht ra. Cho con ra cng vin, xem cc anh ch ang chi. Trn ng n cng vin, trn ng v quva i va ging gii ni chuyn vi con. Hy b con trong tay v i do, ni chuyn vi con. con ngi xe y i y i , tr khng cm nhn c mi bc i. Em b c k da p tht vi cha m mnh, c cm gic yn tm, v sm tr thnh a tr thng minh. Cho em b xem nhn nhiu chi di ng. Cm ci xc xc lc lc cho ku nhiu v tr khc nhau hng tm nhn ca em b ti . Thnh gic Cho em b nghe nhng bn nhc nh nhng. Tr khng cm nhn c m nhc khi lun b nghe nhc rc, m thanh ln, dai dng t bi ny qua bi khc. G chung mu sc b nghe, b s nh s khc nhau ca cc cung bc nt nhc. Ch xem tr phn ng th no trc nhng m thanh l tai khc nhau. V
10

d nh bt ng bt radio ln chng hn, nh vy s lm cho kh nng phn bit m thanh ca tr c pht trin hn. Cho tr nghe nhng bi ht ru con ca cc nc trn th gii. Xc gic Cho tr nm ngn tay cha m. Cho tr cm t giy thch x th x, thch v th v. Cho tr eo vng tay, hoc l buc n vo c tay b. vt va tm vi tr tp vi ly . vo ging cho tr b playgym (nh ci mi nh nh, treo lng lng nhiu mn chi) cho b lm c nhiu ng tc tay nh tm, g, y, quay trn, ko Khng c cm tr mt tay. Mt tay l du hiu cho thy tr bc vo giai on pht trin mi. l kh nng a vt vo ming ca mnh xut hin. Khng nn cm tr mt tay m lm mt tnh t tin ca tr. T khong 6 thng tui, 2 m con hy chi bng vi nhau. Cho tr chi tr xp hp nh lng vo hp to. Chi tr ng np cho hp. Vn ng Cho tr b tha thch. by trc mt tr nhiu mn n thch tr b ti ni ly. Tc l cho chn ca b c vn ng ht sc. Hy tr b tht nhiu trong sut qung thi gian tp b, khng c nn nng cho tr vo xe tp i sm. B l hot ng kch thch pht trin gn ct, kch thch k nng iu khin vn ng nht. Ngn ng iu quan trng nht i vi tr trong thi k ny l s pht trin v ngn ng. Hy ni chuyn vi tr tht nhiu. c 8 thng tui nn cho tr cai sa. Nguyn nhn tr pht trin ngn ng chm l v cai sa mun. Giai on th su, t 11-12 thng Th gic.

11

Cho tr xem cc sch c nhiu tranh, sch bng hnh nh. a tr n trc bng ch ci, mi ngy mt ch, c i c li nhiu ln cho tr nghe. Cho tr ng trc gng v tp ni chuyn vi m. Hng ngy dn tr i do, gii thiu cho tr xem cc con vt a thch, cc phng tin i li. Giu chi ca tr bn di hp ri tr t tm ra, c th dng 2 chic hp v tr ly ng. Thnh gic. Bt chc ting ku ca cc con vt v tr nht ng tm card c hnh con vt . Hi nhng cu hi nh: Mt con u? Tai con u? v dy tr dng tay ch. Thi k ny tr c th phn bit c cc b phn ca c th. Dy tr nhng hiu nhng cu t c bn nh: a cho m ci g, ci khng c. Thi k ny tr hay p, v mi th, bt k l g. C th th cho tr chi nhng c tnh cht c kh, v d nh mn m h lc l pht ra ting ku, hoc khi n vo s c m thanh. Cng c th chi tr bt chc ting m hay ting cc con vt Xc gic. Cho tr mt t giy vo trn li, hoc cho tr chi vi giy bng knh. ng tc vo trn giy s tp cho tr dn dn bit vy tay, n nt, v tay Dy cho tr nht nhng mn nh luyn cch cm nm bng ngn ci v cc ngn khc. iu ny rt quan trng v ch c con ngi mi lm c. Tri thc Dy tr cch thao tc nhng chi n gin. t mt chic hp m nhc trc mt tr, ln dy ct, hp xoay ri quan st xem khi chic hp dng li tr s lm th no. Buc chi trong chic khn tay v quan st tr. Tip theo buc mt b phn ca chi. Sau giu vo hp, giu di gm bn u tin tr s cha bit tm ra vt b giu, nhng dn dn s lm c. C rt nhiu tr chi theo kiu . Hy th tri bng t ch tr khng vi ti ln bn tay v mang n gn tr. chi li gn chn tr trong khi tr ang ng. Nu chi ch cao hn tr c ly c khng? Tr c gim vo chi khng? i mn gn chn tri, ri chn phi xem sao
12

Dy tr bt chc theo m. Bt chc h ming, v tay, xoa tay, nm tay thnh nm m, g 2 mn vo nhau Th cho tr chi tr xp gch ln cao, cao bng m chng hn. chic gi chn trc bc tng va xp xem tr s lm g. chi cnh bn, ri chn ci gi gia tr v chi, nu tr y mnh ci gi th chi s ri mt. Nhiu ln nh vy th tr s bit cch ly gi mt cch kho lo. Giu chi di 3 mn khc tr cng tm c. u tin trc mt tr p ci bt ln mn , tr s ly c ngay. Ph thm chic khn giy ln trn, tr vn ly c. Tip tc giu di tp d ca m tr tm. Khi tr bit ly di 2 mn khc th 3 mn tr cng s lm c. Hy ghi nh li xem khi no tr lm c nhng vic . Vn ng Cho tr u x. Vi tr bit i th cho tr i tht nhiu. Cho tr leo ln cao, nhng qu bng to, nm bng nh. Ch v ngn ng. y l thi k quan trng nht cho vic pht trin t vng. Tng bc hng dn tr bit lm theo li m ni. V con ch th tr c th nh c 1 ch, t cho tr chi tr tm xem ch nm u. Khi tr nh c ch th vit ch vo tm card, ri t gia tng dn s tm card. Tm card khng phi cho tr c m l cho tr nghe hiu. Nu tr cha nh c cng khng cn st rut, c khi nh c ch phi mt c na nm. Hy kin nhn v tin tng vo s tin b ca tr, v iu quan trng l khng c t b.

Phng php gio dc t 1-2 tui

1) t c 3 k nng ng ch l
13

1- i 2- Ni 3- K nng cm nm n gin Ban nghin cu gio dc tr nh nhi thuc i hc Havard- M nghin cu nhiu tr em di 6 tui v bit c rng, cc tr nh c kh nng pht trin k nng cao, l nhng tr trong giai on t sau sinh 1 nm ti 3 nm (tc l tui t 1 n 3 tui), trong 2 nm , a) tr c ln ln trong mi trng c nhiu va chm, c t do vn ng c th (Gic quan v Vn ng) v b) tr c ln ln trong mi trng dng nhiu ngn ng (Ni), chnh 2 im a v b ny l im khc so vi nhng tr em c kh nng pht trin k nng thp. Nhng tr em km pht trin k nng, thng l hng ngy b nht trong ci, ngi trn ging, khng c vn ng c th mt cch ti a. Tr pht trin m thiu vn ng, hn na, chnh v th m li ni gi, hi, tc ng ln chng cng t i. Cn nhng tr em pht trin k nng cao, vo giai on ny, c vn ng c th mt cch thoi mi, ti a. ng thi, t bn thn tr cng tri nghim bng thn th v tch ly c nhiu k nng c bn, n gin song rt a dng. Nhng tr em km pht trin k nng, ngc li, l nhng tr sng nhng ngy lp i lp li, khng vn ng g c. Tr s sinh c sinh ra cng vi lng ham tm hiu, mun hc tht nhiu t mi trng xung quanh. Kh nng vn ng, kh nng ngn ng, kh nng nh cc k nng gip cho tr tha mn lng ham tm hiu ny. V vy, vic lm ca cha m l phi gip tr tha mn lng ham tm hiu ny. y l cng vic u tin ca vic gio dc- dy- con. Nhim v ca cha m l chun b sn sng mt mi trng tr gip tr c th pht trin ti a nhiu kh nng u t bm sinh sn c t khi tr c sinh ra i. Th nhng, nhng vic thng thy, li ngc li hon ton. Lng ham tm hiu mnh lit ni tr nh mnh lit l vy, m s n lc ca cha m thng thng thng rt hn ch. Cha m thng minh phi tm cch trnh ri vo tnh trng mi c. Vic u tin, cha m ca tr hn 1 tui, l chun b tinh thn sn sng cho b c vn ng ti a.
14

Tr c tro ra khi ci ca n, cng khng c la mng! Nhn thy hnh ng ca con, cho ngay l tr nghch ngm, l mng lun, l dp tt lng ham tm hiu ca tr, tc l th hin ngay lng phn khng cho tr bit. S tht bi trong gio dc tr bt u t y. iu quan trng, l lun phi ngh rng, lm th no cho tr c t do vn ng. Cha m cn c s tn trng nhng vic tr lm, v c thi trng nom b khi b nguy him. Cho tr ra ch rng, cho tr i b cho tht thoi mi. Vi tr nh c k nng i b, th vic quan trng nht l lm sao cho tr i b ht mc c th. Vo nhng ngy p tri, dn tr ra cng vin, ra qung trng, cho tr chi tht l . Ri cho tr tp cm vt va tay, gi ln, h xung, cm ra ch c bo... l nhng vn ng rt tt cho tr. 2) Vi tr trong thi k thch lm th th cho tr th lm mi th Thi k t 1 tui ti 1 tui 8 thng tr nh gi l thi k thch lm th. Trong thi k ny, mi hnh ng ca tr u th hin s thch lm th . Tr thch c th tri nghim vi trng lng, qu o, qun tnh, ny... nhng phng php trc nghim vt l. Phi cho tr c tri nghim ti a ci th thch lm th ny. Tr c cm ci khn tri bn m ko, cc chn trn bn ri long xong, v cng tuyt nhin khng c mng. V l tr ang tm ra pht minh mi ca mnh. l vic hiu ra vi vt xa, c th ko li cho gn c; l hin tng vt ri t trn cao xung, c ci v tan, c ci nguyn lnh... Khng c v tr lm ri v mn qu gi m mng tr gay gt. V hnh ng ca tr khng phi l c , hnh ng cng khng phi th hin tnh cch n, nn tuyt nhin khng c mng tr khi . M vic ng lm l phi tm ch no ct cn thn nhng mn qu gi th hn! Hm trc, c mt ngi m dn a con 1 tui ri ti hi v cch dy tr. Trong khi ti v ngi m ni chuyn, ti a sn cho a tr mn chi l time-shock. Cng c tr tui ny, chi m mi ht cng sut mn chi . Nhng vi a tr ny, c v nh kh chi vi mn chi . Mt lc sau, a b cm ci chi , bt u nm vng ht cc thanh g ca chi trn bn i. Thy th ngi m cung qut ht ln Khng c th!. Ti ni
15

vi ngi m Khng lm g phi ni khng c vi con th. Tr con thi k ny u th, l thi k thch lm th. Tr hnh ng vy l v n c mc ch g , ng c cm n, hoc ni khng c th ngay! M hy xem xem con lm g !. a b nm ht sch cc thanh g trn bn xung t ri, n tt xung khi gh, nht nhnh cho bng ht cc thanh g trn sn nh, ln bn, ri li tro tr li gh ngi, bt u nm t trn bn xung t. a b r rng ang hnh ng mt cch c mc ch. C th l mt thc nghim v trng lc, cng c th l mt pht minh ra mt kiu chi mi. Ty theo lc nm l mnh hay yu m thanh g bay xa hay gn, l nhng iu tr tri nghim thy, thy vui vi tr . Vi kiu chi nh vy, tr hc c rt nhiu iu. V vy, hy quan st k hnh ng ca tr th hn! Hy quan st xem, hng nm ca tr th no, tr cm tay no nm, tay phi hay tay tri? t th nm ca tr c thay i qua tng ln nm khng? mnh yu ca mi ln nm c khc nhau khng? Qua nhng cch chi nh vy, tr khng ch c thm tr tu, m cn c tha mn lng thch tm hiu ca mnh, ny sinh s tch cc khi c tip xc vi s vt bn ngoi. 3) Khng dng t cm on m r tr sang tr chi khc Nu cha m lun lun cm on Khng c th ny! Khng c th n th con tr s ra sao? Tr tr nn cc k tiu cc, ci tnh t tin ca tr khng ln ln c, khi tr ln hn cht, d mc vo cc vn phc tp. Tc l, khi b cm on lm nhng vic tr mun, trong lng tr ny sinh tnh phn khng, khin tr c ci tnh nng ny hay cu. Nu nh tr ko khn tri bn lm ri v cc chn, c l tr s lm li vic ln na. Tr mun bit xem kt qu c ging nh vi ln trc khng. Khi , cha m kho lo cho tr c th nghim hin tng khc gn ging nh th. Tri mt ci khn trc mt tr, cho vi chi m tr thch ln , quan st xem tr nh lm g. Tr c ko ci khn khng? C l l c y! Vy th, b ht chi trn khn ra cho cn ci khn khng. Tr c ko ci khn khng khng? Ln u tin tr ko, nhng ln th hai th c l s khng
16

ko na u. Tc l khi , tr hc c iu g v mi lin h gia ci khn v cc mn chi trn ri. Hoc l, mt v d khc. t mn chi m tr thch ln mt ni m tr vi khng ti. mt ci gy ch trong tm vi ca tr xem tr s lm g. C l l tr s cm ci gy lm dng c ly mn chi y! Vi tr i vng, hy th lm th nghim sau y. ci bnh ci ko mt ni hi cao hn tr mt cht, bnh cnh t mt ci st rc c th dng lm b ng ln nu lt p ci st xung. Tr c lt p ci st rc xung ri ng ln vi ly bnh ko ch? Nu tr lm c vy, chng t tr tu ca tr rt pht trin, kh nng t duy cng rt gii ! Vi thi k n nhn va chm t bn ngoi l quan trng, th cu cm on khng c th s khng gip tr khn ln c. Cu ni lm trit tiu t cht tr em gh gm hn tt thy. Cu ni khng c th ch c dng khi tr gn k vi nguy him, hoc trng hp c nh hng ti vic hnh thnh tnh cch ca tr m thi. Khi mun cm tr lm mt vic no , hy tm cch r tr sang mt tr chi khc th hn. Nh vy khng h c tnh cng p hay cm on no, khin tr cng thoi mi. 1) Tr chi tm chu bu pht trin tr nng Tr chi tm chu bu- k c giu vt trc mt tr cng c, ri bo tr i tm. Tr chi giu v tm vt, l cch dy cho tr hiu rng, k c nhng ni m mt khng nhn ti ni cng c th c vt. Cho thc n vo 1 trong 3 ci bt. Trn mi ming bt ph mt t giy tissue, hay ci khn n. Nhc t giy ra khi ming bt trong vng 10 giy, ri li y li, bo tr on xem thc n trong bt no. Tr chi ti khi no hi l tr li ng ngay, th l lc tr nng ca tr pht trin ri . Cng cho tr chi tr bt chc. Cho tr bt chc ging nh cha m lm. M ly tay bt mt ca m li, bo con cng ly tay t bt mt con li. Tip sau l mi, l ming, hay l ko di tai ra. M cm bt ch vit ch. Con cng s bt chc phi khng? Nu nh tr bt chc c vic ny, l tr nng ca tr pht trin rt cao ri !

17

Hy dn tr i ra ngoi, cho tip xc vi th gii bn ngoi cng nhiu cng tt. cho tr nng ca tr pht trin, y l phng php ti u. Cng nn cho tr c nhn thy nhng bn cng tui. D khng cn phi chi vi nhng bn , nhng l cch nui dng tnh x hi tr. Nn cho tr i b ngoi ht kh nng c th th hn. 2) To mi trng giu ngn ng Vo thi k ny, kh nng hiu ngn ng ca tr pht trin cc k tp trung. Cc c quan vng hm, hng pht m pht trin vt tri, gip tr c th phn bit v s dng m tit mt cch chnh xc. Tr cng c th ni c nhng cu kt ni ca 2, 3 t lin nhau. Thi k ny m cn cho tr ngm ti gi s khin cho cc c quan vng vm hng iu chnh m ting khng pht trin, tr s chm bit ni, y l iu cn ht sc lu . Nn cho tr cai sa, cai ti gi trong khong t 8 thng ti 1 nm tui. cui giai on ny, kh nng bt chc li ni dn i vo hon chnh. Khong 1 tui ri, b mi ch ni c khong 40,50 t n, nhng khi trn 2 tui tr s ni c khong 300 t. ng nhin, kh nng hiu li m ni cng tin b vt tri, nhng c nh vy, cn c s tr gip ca ngi m. Mi khi m bn con, khi thay qun o cho con, khi n cm, khi i do... u phi ni chuyn vi con tht nhiu. Khi vo bn tm, c gng dy cho con bit cc t v c th, nh mt, tai, mi, mt, tay, chn, u gi... vv... Cng tng t vy, hy dy cho con tn ca cng nhiu vt trong nh cng tt. Hy duy tr cun sch t lc s sinh 5,6 thng cho tr xem. Hy lm mt gi sch cho ring tr, trn xp cc cun sch mua cho tr ln . Khi , tr s rt mt quyn trn gi xung, a cho m, i m c cho, ng khng? Cha m hy c cun , say sa nh c ln u, lp i lp li bit bao nhiu ln cng khng c t ra chn nn vi vic . Thi k ny m c tht nhiu sch cho tr, s l b quyt bin tr thnh mt ngi yu thch sch. ng thi tr tu ca tr cng v th m tin b khng ngng. Thi k ny, s lng t m tr nghe c cng nhiu th khong sau sinh nht 2 tui, tr s c mt vn t cc k phong ph.

18

Nh trong chng 1 ti trnh by, c mt s hiu lm rt ln v ngn ng ca tr thi k ny. l cch suy ngh rng ch cn phi dy tr t ng g m t nhin ti lc tr s t bit ni. V d, ting La tinh hin nay ang l ngn ng b dit vong. V vy, ch cn mt s t hc gi cn ni c lu lot ngn ng ny. Nhng ngy xa, t g v hc ti nng dn bch tnh Rm u ni tri chy ngn ng ny c. n c con tr 2,3 tui Rm lc cng d dng ni hiu ci th ting kh nghe ny. Khi ny sinh quan im, ci thn b l ch, ngn ng, khng phi l th hc v nh, m l ci th con ngi but ra t bn trong c th. T , ny sinh tip mt quan im sai lm cho rng, vic gio dc ngn ng (dy ni) khng phi l vic ca cc cha x na. Loi ngi tin ha theo qu trnh t nhin. Ngn ng ca tr nh khng phi bt u t vic nghe, m hc mt cch t nhin t mi trng bn ngoi. Th nhng, trong khi tr em cc nc ang pht trin ch hc mt s lng t i t ng, th cc tr em sng trong mi trng vn ha cao li c th s dng chnh xc rt nhiu t ng kh gp nhiu ln. Ci gi l mi trng vn ha cao, thc ra l ch mt mi trng giu ngn ng. Nhn vo y ta thy, kh nng ngn ng ca tr thc s l ty thuc vo mi trng. Cc bc cha m cn phi hiu rng, cng nhp d liu vo u cho tr cng nhiu t ng, th lng t tr ni ra c mi phong ph. Hc gi Chom Ski ni Vic tr nh nh t ng, cng nh vic ngi ln hc ngoi ng, khng ch da vo k c nh. T ng lt vo tai tr, nm trong vng tim thc, c phn tch, tng hp bng mt b my computer siu tc, qun l theo s vic v bt ra.. Trc y, ti cp ti vic, tr nh sinh ra c sn mt vng ngn ng bm sinh. Nng lc tim ti ni tr nh mi ch c s dng cht t, cn li ti gn 100% nn tr c th tinh thng c vi c nhng t rt kh. Ngi ln mt dn nng lc ny, ch cn c th s dng 5% thi. Chnh v vy, khi kh tim tng cn ti gn nh 100% ny, phi tn dng dy cho tr c cng nhiu t cng tt. Cng dy nhiu t ng cho tr, tr no ca tr pht trin, thnh mt em b thng minh. 1) Lm sao tr khng b nn ch trong giai on c ch.
19

Ngi ta gi giai on t khi tr c 1 tui 8 thng ti 2 tui l giai on c ch. Thi gian ny, tr cho chng ta thy nng lc t duy tuyt vi. c im ca tr giai on ny l, tch ri khi b m, t lp, mun t th hin. Kh nng t duy pht trin tt, tr rt c th t lp c. Tnh t lp ca tr giai on ny hon ton cha phi giai on chn mui. Vn c tr cn cha tt nghip t giy (tc l vn phi ng t giy ch cha bit gi). Tuy nhin, y l thi k chuyn tip, t mt em b s sinh nm ci thnh mt a tr thch chi nhng ni rng ri hn. Chnh v th, tng hp rt nhiu mt li, c th ni, s trng thnh ni tr giai on ny l rt mnh lit. Sc t duy ca tr pht trin rt nhanh v mnh m, nhng thng thng, tm tnh v li ni ca tr vn cn chm hn nhiu. Nhng vic nn lm cho tr giai on ny l, to mi trng hc tp cho tr, lm th no tr c t do vn ng ht mc c th. Trong giai on ny, tr vn cha iu khin tt tc ca cc vic, k c n, ni, chy, hay suy ngh. V d vic chy, tt nhin l tr chy c tin b hn trc rt nhiu ri, nhng khi r quo phi tri th cha gii. Hoc l ging nh cc vn ng vin chy thi c li ngn lao sm vo gii la cng lm ch, tr chy th c, nhng lc dng li bt ng th cha ng khng ngay li c. V vy, vic quan trng trong giai on ny, l gip tr khng b thi ch, nn ch. Tr c th ngh c trong u ri, nhng thc t li khng thc hin c ng nh tr ngh. Do , tr d nht li. Nu tr bit l sc mnh c hn, s cho rng mnh ko c gi tr, yu ui, d t ti. Cha m phi ht sc thn trng khi t thi khng thoi mi, hay mng m tr. Nhng lu c bit i vi tr giai on ny l cha m hy chi cng vi con tr. Lng nghe tr ni, quan st k hnh ng ca tr. N lc tm hiu xem t thi , hnh ng l tr mun g. chi tt cho tr giai on ny c th chia lm 5 loi.

20

1- Th nhi bng. Tr c th b, c th s vi cm gic thch th, lun bn cnh tr k c khi m tt n i ra khi phng, to cm gic yn tm cho tr. 2- chi kch thch tr tng tng. Nh bp b, nh cho bp b, g xp hnh, ct, ri git dy n gin. 3- chi bt chc ngi ln. Nh b hng, xe ti, tu in, thnh ph chi, nng trng chi... 4- Dng c vn ng. Nh xe ba bnh, xch u, cu thang, cu trt, m nhy l xo, bng. 5- chi tr gip pht trin tr tu. Nh locking-tower, b xp cc vt kch c ln nh thnh b, time-shock, tranh ghp hnh puzzle, xe ti lp ghp... Knh lp, nam chm... Khi a tr ti cng vin gn nh chi, cho b dng knh lp v nam chm xem sao. Tr s pht kin ra c nhiu iu lm y! 1) Khng cho tr nghe nhiu ting my, m ni chuyn vi tr cng nhiu cng tt Ting my y l ting TV, radio, bng ct st, CD, video. Nu mi ngy tr nghe lin tip 5,6 ting ng h, tr s quen vi ting my, s khng c phn ng vi ting ngi thc mt cch chnh xc na. Khng phi l tuyt i khng cho tr nghe bng, CD, nhng cho tr nghe c ngy th ting my , sau ny s gp rc ri khi tr giao tip tht vi ngi tht. V d nh khng bit hi thoi vi ngi khc, hay ni lm bm mt mnh. cha nhng triu chng , trc tin l dng ngay vic cho tr nghe nhiu ting my li, chnh ngi m phi ni chuyn nhiu vi con bng ging tht ca mnh, tht nhiu. Cng qua nhng cu chuyn, hi thoi gia m v con ny, tnh yu thng ca m c truyn ti nhiu nht, con c m cng nhn, con c lng t tin, tr s trng thnh hn nhiu. Vic quan trng, l cho tr pht m c nhiu. Sau l dy b ni ng, pht m chun, lp i lp li. Hy ngh nh l mnh ang dy cho tr b khuyt tt no vy. Dy tr tht nhiu t ng phong ph, cho tr ni bt nhng t ng thnh ting, khen ngi tr, to cho tr lng t tin. Mt vic mun cc cha m nn bit, l nhng tr khuyt tt no hay 5 gic quan, thng cc chc nng khng bng c tr bnh thng, nn cc vic kch
21

thch hot ng nh ni trn li cng cn thit. Nhng thc t, bng cc bin php nh ni trn, nhiu kh nng tr khuyt tt cng c phc hi chc nng hn c tr bnh thng. Hn na, k c tr bnh thng v tr khuyt tt, n 1 tui ri, cng nn dy ch cho tr. Tr khuyt tt cng rt thch nh ch, k c ch Hn. Thi k ny, vic nh ch ca tr l do th gic pht trin, cu to ca no c bin i, k nng bin i. V vy m tr bnh thng tr thnh thin ti, tr khuyt tt cng trng thnh nh mt tr bnh thng hoc hn th na. Khi tr nh ch, trong t bo no lng phn t k c RAN c tng ln nhiu, khc hn vi cht lng no ca tr cha bit ch. Chnh v th, trong giai on ny, hy dy cho tr bit ch, bit c. V d nh khi ang chi, cho b ghp tranh vi ch ph hp, ming card v tranh con ch ghp vi ming card ghi ch Ch, bo b nht card c ghi ch Ch ln, c mu cho b, c tng cht mt nh vy, dy b c nhiu t ln. Dy b ht ch ci trong bng ch ci. Nh ht bng 50 m ch ci ting Nht, b c th ghp vn ca t n gin, c c nhng cu n gin. Vic dy v luyn tp cho tr, nh l phi l cng vic thc hin hng ngy, mi ngy mt cht, lp i lp li nhiu ln, th tr no cng c th nh c. Cng vi vic , tr s hiu c lng yu thng su sc ca m dnh cho mnh, tr hc c tnh nhn ni... Nu khng bit nhn tm tnh con la cho kho, chc chn s tht bi. Khng nn bt tr tp trung cho mi ln dy- luyn trong thi gian qu lu/ ln. Hy bt u khong 2,3 pht/ ln n khong 5 pht/ ln l c. Dn dn tr thch tr chi vi ch mi ko di thi gian dn ra. Nu p qu, tr thnh ra phn ng tiu cc vi ch. Chu kh thay i cch dy, cch chi, khng phi nhng tr vn chi n gin nhanh lm tr nhm chn, m thay i mt cht cho phong ph. Chc thnh cng.

Phng php gio dc tr t 2-3 tuI

2 tui l bc vo thI k t lp. Ci g cng khng khin b m lm h, m t lm ly, rt mun hc cch t lm ly.
22

2 tui tr khng c gi pht no ngi yn, lc no cng phi hot ng, nh nhng vn ng vin chuyn nghip. K c lc n cm cng vy, khng th ngi yn mt ch n ngoan ngon c. Lun lun vn ng, lm ci ny, lm ci n, khng bit mt, cho n lc i ng m. y l mun hc tp ca tr 2 tui. V vy khng c b ph m phi pht trin mun y 1 cch hiu qu nht. 3 im c bn pht huy mun tr 2 tui. Nu n nhn v pht huy ng lc, s khin tr tr thnh ngi u t thc s, 3 im l Vn ng- Ngn ng- K nng c bn. 1) Cho tr vn ng nhiu, i b nhiu Hy cho tr vn ng ht mnh bng cch i b hang ngy. Tr lc ca tr c pht trin hon ho khi c kch hot cc gic quan, vn ng, ngn ng ngay sau khi sinh. V d i vi vn ng, nu khng k nng vn ng ca tay chn c pht huy ht mc th tr khng pht trin theo chiu hng tch cc. a tr s khng c chiu su ni tm. Tr c khong 1 tui ri cn phi cho i b vi khong cch di nht c th c. Nu c cng, b, ngi xe y, xe hi th s nh mt kh nng i b. Phi nn nh rng rn luyn i b hang ngy l bc u tin c c em b thong minh. i b cng lm dng dp b p hn. Gn y cha m tr thng khng cho con i b, m i u cng i t lun. V vy sc i b tr nn cc k t, khong cch i c cng ngn, a tr pht trin bt hon ho. Tr 2 tui mun hot ng, lun lun c nhu cu vn ng chn tay, c th. Nu nn mun ny n s b c ch. Cn nu bit pht huy mun ny, tr s tr thnh ngI c kh nng vn ng rt tt. V vy hy tr i b tht tt khi c 2 tui. i b coi nh bi rn luyn hang ngy, cng l cch tr c u c thong minh hn. Tuy nhin, nu ch i b trn ng bng phng th cha hon ho. Phi cho tr i c ng dc, gp ghnh, cu mt thanh, treo bc thang ln xung, tro bc, nhy bc

23

M xa nm qu bong cho ln v bo con chy ly qu bong. Mi u tr s chy theo ng qu bong ln, sau s quan st hng n ca qu bong v chy n nht qu bong bng ng ngn nht. Hng ngy qui nh khong cch l bao nhiu cho con chy. Mi u l 3 mt, dn ln 5m, 10m, 15m. Bt u luyn cho tr dung lc ton thn vn ng t lc 2 tuI ny n khi vo lp 1, tr s c sc chy rt tt. Sau 2 tui ri cho tr nhy trn tm m n hi, tp ly thng bng. C i, c nhy, nho ln trn m n hI cng rt tt. 2) Thi k nhy cm vi ngn ng nht trong c cuc i Khi c 2 tui, tr c nhu cu vn ng ton thn, v nhu cu i vi ngn ng cng y nh vy. c bit l khi c 2 tui, ngn ng pht trin mt cch t ph, nhng ch n 2 tui ri l hin tng t ph ny t nhin bin mt. Theo , c th ni thI k t 2 tui n 2 tui ri l thi k quan trng nht. Cc bc cha m nn bit trc iu ny, y l thi k mn cm vI ngn ng nht trong sut c cuc i. n tui ny ngn ng em b khng cn ph hp vi tr na. Ngn ng em b s tr thnh nguyn nhn gy ra khuyt tt trong ngn t ca tr. Cha m thy kiu ni em b ng yu, v d nh Souyo th ni thnh Chouyo s khin tr khng c kh nng ni ng m Sa, shi, su, se, so c, tc l thnh ni ngng. Tt ni ngng suzume thnh tsutsume hay sensei thnh chenchei l do khong 2 tui tr khng c un nn ng mc. V vy, phi ni vi tr bng ging chun, nh ni vi ngi ln. Khi i tm, dy b cng nhiu cng tt nhng danh t ch cc b phn trn c th, lp i lp li. Nh tay, chn, u gi, khuu tay, ngc cng t m cng tt. Hoc l hi con by gi con mun m tm, ra ci g trc no? chng hn. Khi thay qun o, hy dy con tn cc loi qun o. V d nh: ci vy xanh, ci qun vng, ci o len Ri c nhng danh t ch cc b phn ca qun o v d nh: ng tay, ng qun, c o tui ny tr chi ngn ng l thch hp nht. C rt nhiu kiu cch chi. V d nh: hi con ci g mu trong bung tm?, hoc bo con ni tn nhng ci mu trong nh m con nhn thy.
24

Hay l, nhng t no bt u bng ch a nh? ri hng dn con tr li, nh ari, ashi, asahi, asagao, ahiru. Kiu chi ny khi i ch, i do, ngi trn xe t, dn dp nh ca u c th thc hin c. C chi kiu nh vy, cng l cch dy con t v mu sc, hnh dng, to nh. Khi con 2 tui, c gng mua nhiu sch cho con. Khng ch cho con xem tranh, m m c cho con nghe. Nu con mun, mi ngy c c 5 quyn hay 10 quyn cng c cho con nghe. Khi , m s xem c quyn no hay c li, quyn no ch c qua. Hy c nhiu ln cun no m con thch. Mua nhiu sch s tn km, th c th mn th vin, hoc l xin sch c ca nhng anh ch lp trn gn nh. Nhng iu m tr 2 tui mun bit l nhng vic lin quan n cuc sng sinh hot hng ngy. Seri 4 quyn sch kotobano benkyo ca nh xut bn fukuonkanshoten rt thch hp. Thm na, l quan h nhn qu thc vt. Vin nghin cu ngn ng quc gia cng b rng tr 2 tuI rt thch nhng t ng ch quan h nhn qu. Ni l quan h nhn qu th tng nh rt kh, nhng thc ra li n gin. V d nh tr s vo l sI nng, b bng tay. Th ni vi tr Khng c s vo l si ang bt. V s b bng m C nhiu b m hay ni vi con L si h qu. Lm bng tay con ca m Hay mt v d khc l tr b kp ngn tay vo ca. Th cc m hay ni Ca h qu. m mng ca nh Ni nh vy khin tr khng thy c quan h nhn qu u c. Dn n khng nhp tm c cch suy ngh s vic mt cch ng n. Thm mt v d na. a tr khc. V qu bong n ang chi b ln vo gm ging khng ly ra c. Nhng b m ang bn th hi Sao li khc? Nn i v di cho con mt ci vo u. a tr cng khc to hn. Rt nhiu trng hp tng t nh vy xy ra, chnh iu gy tn thng cho tr, km hm s pht trin tnh cch, ti nng ca tr. Trong trng hp ny nn n cn hi con ti sao khc, ni vi con nh mnh ang tm trng ca con qu bong ln vo gm ging khng ly ra c ch g? Nn con mun m ly ra cho ch g?. mi l iu quan trng.
25

Nh vy tr nh c cch by t tm trng, v hc c 1 iu khng khc m ni nh th th m s lm cho nh mnh chng hn. Ln sau c nh vy th tr s ni c Ti v qu bng ln vo gm ging. Nhng t ch quan h nhn qu nh vy cng phi dy cho tr 2 tui cng nhiu cng tt. N rt cn thit cho vic pht trin nng lc t duy sau ny. Nh trn ni, 2 tui c kh nng nhy cm vi ngn ng nht. c sch tranh nh, nhng cc bc cha m nn bit rng c th l phn thng qu gi hn nhiu. Th l ti liu dy con ngi ta v ci hay, ci quan trng ca ngn ng tt nht. tui ny khng nht thit phi phn tch t m tng cu tng on th, cng khng cn gii thch ngha ca bi th, ch cn c i c li nhiu ln tr thuc v nh c l c. V d nh m chn mt bi trong tp th Kitaharashiroaki- douyushu ri c cho con nghe. Khng cn hiu ngha, ch cn nh vn iu ca bi th cng khin tr thch th. Vi tr 2 tui nn c nhng cu chuyn dn gian nhiu ln. Trc khi i ng khng nn qun vic c sch cho con nghe. Giai on ny cho tr lm quen vi mt ch, gi l thi k khi dy s quan tm n ch ngha ca tr. 2 tui m tr c c ch l mt iu cc k tuyt vi. Tr con th 1 tui cng nh c ch. Tr mi lt lng cng nh c ch. Cng c nh nghin cu cho rng tr s sinh thch th vi vic nh ch hn c vic nh cch ni. MI ngi s thc mc ti sao tr cha bit ni li c th c c ch c ch, th xin c th c 1 ch cho tr nghe, ri bo con nht ly tm card c ghi ch va c s bit ngay. Tr s nht tm cc c ghi ch m n bit mt cch chnh xc, tc l n bit c. Nh c ch, th cu to u cng thay i, c bit l thay i ln i no, cc bc cha m phi nn bit trc iu ny. n c con tr b bnh no, giai on ny dy cch c ch cng rt hiu qu, tr c th nh c, khi nh c th sc mt tr nn tr thc hn, mt sng hn. Cng c trng hp tr b bnh no m cng c c sch tri chy, ng u lp khi vo tiu hc. iu ny khng th c nu ch dy tr b bnh no c khi qua 6 tui. Nu khng tn dng thi k nhy cm vi ngn ng ca tr th s kh lm thay i c t cht ca i no, k c vi tr thng v tr b bnh no.
26

 tr gn gi vi ch, ghi tn ca tr vo t giy ri dn ln tng, c nhiu ln cho tr nghe. Hng tr ch vo ch tn sch, tn thng hiu hang ho, c v dy nhng ch y cho tr. M rng phm vi ch nhn trong sch ra bo ch s lm tng s quan tm ca tr n ch. i trn ng, hay i b cng hng cho tr nhn thy bin hiu ghi ch g, bin s t c ch hn g, ch s g chng hn. Trong khi ch phng khm, cho tr m rng phm vi t ch o-shi-ra-se chng hn. Vi cch dy cho tr nhng t ng gn gi nht, d thy nht xung quanh nh vy, l bn thc hin xut sc thut dy c ch cho con ri y. 3) Lm tho mn mun mun lm nhng vic xung quanh mnh mt cch thnh tho Xin chuyn sang im c bn cui cng trong 3 im c bn pht trin mun ca tr 2 tui. l tr nh c nhng k nng c bn Tr 2 tui lun c mun lm gii nhng vic ca mnh. iu ny t n nh cao giai on 2 tui n 2 tui ri, hn na l khi c 3 tui ri. Nm bt kp thI v pht huy c mun ny chnh l b quyt dy con thnh ngi u t. Ra tay, buc dy giy, ci cc o. Nhng vic ny d c mt thi gian cng phi tr t lm ly. Cha m ginh nhiu thi gian, chu kh dy con cch lm th by gi c th bn bu nhng sau ny s l nhng ngy vui. Tr con ham hc hi, m lm gii th mun c tho mn, s c c long t tin vo vic mnh lm. C nh vy tr ln ln tng bc mt. Ngc li lc no b m cng ra tay lm h, thnh thi quen th tr tin b rt chm v bun t. Nu m c ra tay cho con, tr mt i tnh nhn ni. C lc s khng cho m ra tay cho mnh, c lc s khng chu i ra tay. Tr c 2 tui nn tr tham gia gip vic nh ht mc c th. Lau bn, ly ci ny, ct ci n, lau a tm nhiu vic va sc tr lm gip.
27

Tr lm xong phi c khen tht nhiu. Quan trng hn l phi cng c lng t tin cho tr. Cho d tr lm cha gii cng phi khen. C vy tr mi c t tin, ln sau lm gii hn. tr nh c k nng c bn l vy. M lm li, sa sai ci con lm trc mt chng l kiu dy con ti t nht. Tuyt i khng c ch bai tr trong bt c chuyn g. Nhng b m dt thng i x vi con nh vy. p o s phn khng ca tr. Dp tt mun t lm ly ca tr bng nhng cu i loi nh vic y ai chng lm c hay ai thm lm ci vic d hi y D vic nh nht tr lm c cng phi khen nhiu. Phi nn bit rng vic chp nhn mun lm ca tr l to cho tr mun lm, to cho tr tnh t tin, tr pht trin tch cc hn. B quyt dy tr gii l khen, ngc li dy ti s l ch Khi tr 2 tui hy dy tr bit sp xp gn gng. K gi k va tm tay tr. chi ch d ct d ly. Qui nh ch chi. Dn bng xanh vng vo ch ct. chi cng dn mu tng ng khi ct mu no vo mu ny. Lm vy th tr 2 tui cng bit xp chi sau khi chi. Vic dn chi xong khng phi l vic ca m. Ch cho ly chi tng t mt ra. Ct 1 ci ri mi ly ci khc. Nh vy vic dn sau khi chi l iu thch th ca tr. Hy bt u vic ny bng tr chi mnh lnh. Ct qu bong ny vo gi, ri ly bp b trn bn ra y cho m chng hn. Chi nh vy b quen vi vic dn dp. thI k mun t lm ly vic ca mnh ny m khng dy php tc dn dp sp xp th sau ny khng th lm cho tr nhp tm vic ny c. Thi k ny phi dy tr iu khin i tay tht gii. tr dng tay khng tho hay c xu hng nng lc pht trin chm. Dng a cng phi dy t khi tr 2 tui. Cho tr chi t nn. Khng phi ch a hp t nn cho con, mun chi g th chi l xong. M phi a hnh mu to, du, chui cho con xem ri hng
28

dn con nn cho ging hnh mu.. Ch li, ch lm, ch t, ch nhn phi lm cho ging, mi l quan trng. Nh vy to cho tr tnh quan st t m v iu khin i tay mt cch kho lo. VI tr 2 tui, chi tr xp hnh g tsumiki rt b ch. Hy tr xp chng ln cao, xp chui di, bt chc hnh m xp, t xp theo tr tng tng ca tr Thi xem 2 m con ai xp c cao hn chng hn. chi tt l chi pht trin k nng ca tr. C th thy cc loi chi ph hp mc ch l: nh xp, xe ti ghp, pazuru Cc loi chi my mc chy pin khng ch ch c tc dng tho mn thch nht thi ca tr, m cng khng c tc dng pht trin k nng v t duy ca tr. Thay v b mn tin ln mua chi loi y ra, hy trn ln 4 loi en, trng, , xanh mi loi 10 vin vi nhau, ri bo con nht ring tng loi vo 4 ci cc ring bit cn hn. Nh ni phn trc, l trong cc loi ng vt ch c con ngi l c kh nng cm nm vt bng 2 ngn tay ci v ngn tr. Hy rn luyn cho tr 2 tuI- thI k mn cm ny- kh nng . Hy cho tr dung 2 ngn tay (ci- tr) nhn nhng vt nh xu nh ht u, ci ghim ci ti liu c mu sc, kch c khc nhau chia theo mu sc, kch c vo nhng ci cc khc nhau. 4) ThI k phn khng u tin khi tr 2 tui- lm sao vt qua? Ngi ta c cu tr 2 tui ng s. Thy hin tng ny tr va y 2 tui, ko di trong khong thi gian t 4 n 6 thng. Thi k ny gi l thi k phn khng u tin ca tr. c 2 tui, bc vo thi k t lp, tr mun tch khi b m, t lm vic ny vic n. Vic g cng mun t lm ly. V vy kh b ngi ln ni khng c l tr phn khng lin. Ri khi tr nh t mnh lm g y m khng lm c cng pht cu ln. Cng c tr gim chn, giy ny, ln ng ra t n v. l biu hin bt mn khi tr nh lm g m khng lm c. vt qua tnh cnh ny, hy cho tr xem c sch dy cch lm 1 cch d hiu, tng cht to cho tr tnh t tin rng mnh cng c th lm c. V mt iu na l dy ngn ng cho tr. Tr c rn luyn k nng ni tt, bit dng t

29

phong ph thng khng c kiu ni ch k, cng nh khng nghch ngm lm phin b m. V tr t lm c nhng vic ca mnh, bit dng vt, bit truyn t mun ca mnh th khng c cm gic bt mn nh trn. Khi tr khoc, hy t mnh vo a v ca tr, dy cho tr cch ni din t tm trng kh chu lc . Nu ch c qut mng sao li khc thi th khng d dng g vt qua thI k 2 tui ng s ny. Nu con mun g, cm thy g m din t c ht bng li th cuc sng hng ngy tht sun s. Vi tr chm ni, th khng th c nhng thng ngy vui v nh vy c. Ni l thng cm vi tm trng ca tr, nhng cng nh tay gi ng ch nga vy, gi qu s b xc, thnh ra ni ht phn ca tr. Tr khng ni c iu mnh mun ni, vn t t, s sinh ra bt mn. Vic quan trng l nghe thu tm trng tr, ch khng phi ni h ht tm trang ca tr. Nu tr hiu li ni th s hiu nhng g m ni, m c th dy l ngha, php tc mt cch d dng hn. Khng cn ra tay can thip lm h con, m ch cn trng con thi, con dn ln ln vi tnh t tin. Thi k ny tr c kh nng ngn ng cao, k nng s dng hay lm vic g thnh tho s khng c biu hin bt mn, phn khng nh nu trn. B quyt nui dng ch ca tr l khng bao gi ni t khng c vi tr. Lun di theo hnh ng ca tr, cng c long t tin, ng vin khch l kp thi, khi gi mun ca tr mi l cch nui dy con hay. 5) Tr 2 tui l ngi c tr nh thin ti 2 tui l thi k thin ti ca tr nh. Cng c nhiu bc ph huynh ngc nhin khi xem chng trnh Nhng em b thin ti nht Nht bn (Chibikkotensai nipponichi), ch thc ra hu ht tr em u c kh nng biu l tr nh tuyt vi nh nhng trng hp c nu trong chng trnh . Nu khng bit iu , s v tnh lm mt i kh nng tuyt vi ca tr. Chnh v vy chng ta cn phI cc k ch n tr.

30

Tr pht trin rt nhanh trong tui t 2 n 3 tui. V nhng g tr hc c trong thi gian ny s phn nh thi hc tp ca chng sau ny, thi khng th no sa i c na. Ti mun cc bc cha m phi coi tui ny l giai on thit lp nng lc c s cho tr. Giai on ny, nu dy tr nhng iu c bn sun s th tr s thnh nhng con ngI rt sng d. Cn khng dy d g, c tr t nhin chi khng thi s kh nng u vit vn c ca mi em b bin mt lc no khng hay. Xin nhc li mt ln na, l tr 2 tui c tr nh thin ti. Khi tr 2 tui m c rn luyn tr nh th s c tr nh tt duy tr lin tc v d dng. Vi tr khng c rn luyn tr nh lc ny th n nm lp 6 thi khng th nh ni nhng cng thc tnh ton phn s, s thp phn V vy, khi c 2 tui cn phi cho tr c rn luyn tr nh cng nhiu cng tt. Nh quc k ca cc nc. Nh chng loi xe t. Nh tn cc ga tu in theo ng th t. Nhng vic m ta thy hon ton c ch, khng h qu sc i vi tr. C b m dy con 2 tui nh ht tn 100 thi s ni ting. a tr y tr thnh ngi cc k xut sc. Cng c b m dy con 2 tui c kinh th Trung quc. y khng phi l vic nhi nht kin thc. Ti mun cc bc cha m hiu rng vo thi k nng lc tr nh ln n nh cao nh lc ny, m lm nhng vic nh vy th mt mt kh nng ghi nh cao c gn lin vI tr, mt khc nhng kin thc thu np c ny s cn ng li trong kho thc tim ti ca c cuc I, sau ny lm nn tng c c nng lc xut sc, v kh nng t duy cao. t trc mt tr 2 tui 10 ci hp. Trong 3 hp c g . Hy cho tr on xem hp no c . Khng c tr 2 tui no ngay t u on ng c 3 ci hp c . Hy lm th t 1 hp trc. t ln bn 10 mn , cho tr nhn k trong khong 1 pht, ri giu i 1 mn, tr bit l mn g. Hy th lm bi rn luyn tr nh ny cho tr.

31

Cng lin quan n tr nh, ta phi dy tr kh nng quan st. Ca hng va xem c by bn ci g, chng hn th, rn cho tr kh nng nh c nhiu mn by trong ca hng. M vi con thi vi nhau xem ai nh c nhiu hn. iu quan trng l vi tr 2 tui cng cho tr quan st c cng nhiu cng tt. Dn tr n cng vin, cho xem kin, cho xem l. Dn tr n ca hang bn chim, th cnh, cho tr quan st. V bo tr ni v ci va xem, va nhn thy . Cho tr i vn bch th, vn th bin, khu vui chi, nng trng, s phng chy cha chy cng nhiu cng tt, v rn cho tr k li nhng ni va i. Cng c th cho tr i bus, tu in n b bin, vn to c nhiu dp quan st th gii xung quanh hn. T tng Mi c 2 tui c nh c g my u, thi th ch n khong 6 tui, lc y bit nh ri cho i y cng c l t tng sai lm, khin nng lc vn c ca tr b thui cht. Mi th nghim khi tr hn 6 tui- lc ny nng lc pht trin mc n nh ri- khng to nn kh nng c bn quan trng no na. Cc bc cha m nn bit rng nhng th nghim c thc hin trong thI k kh nng nhn thc t nh cao nht (2 tui) s l nhng kh nng to ln ca tr sau ny. Cng vi ngha , tr 2 tui rt thch hp hc ngoi ng. BI v k c v m thanh ca tr lc ny cc k phong ph. Ngi ln nghe ting nc ngoi khng th nghe ton b m ting nh ca t . Hn na cng khng th thnh tho mt ngoi ng no. V ngi ln c mt ro chn ln v m thanh, m c nhng m khng ti no nghe thy, hay c bt chc cng khng nhp tm c. Nhng tr 2 tuI li l thin ti ngn ng. V tr di 3 tui c kh nng phn bit c s khc nhau rt nh gia cc m tit, v hiu c s lin quan gia cc t ng phc tp. Vi nng lc tim ti phong ph, tr th nh ngoi ng mt cch t nhin nh mt bn nng sinh l vy. V vy, khong 2,3 tui vic cho tr nghe nhiu bi ht ca tr em cc nc, tr c tip xc, nhn bit c s khc nhau v m thanh gia ting cc nc iu quan trng.

32

Nhng m thanh tr khng nghe vo giai on ny khi ln ln s khng cn nhp tm chnh xc c na. Khi tr ang chi, th my quay a chy bn nhc vui ti t nhin no . V d nh nhng bi ht ru con trn th gii chng hn. iu quan trng nht l vic dy tr, rn luyn cho tr phi c thc hin thng xuyn, hng ngy, d mi ngy ch mt cht thi gian. Ti mun cc bc cha m hiu r mt iu l vic dy con hay rn luyn cho con cng c lp i lp li cng to cho tr kh nng thin ti. Tuy nhin cng phi va xem tnh hnh, s phn ng ca tr dy cho ph hp. Nu tr c v khng thch kiu rn luyn ny th phi chuyn sang kiu thch hp hn, tr vui v thc hnh hn. B quyt thnh cng l rn luyn cho con hay dy con dI hnh thc chi vI con mt cch vui v.

Phng php gio dc tr t 3-4 tui

1) 3 tui l bt u t duy. Chuyn sang cch dy khin tr phi t suy ngh.
33

c 3 tui, no b trc pht trin vt bc. y l vng t duy, nn kh nng suy ngh ca tr n 3 tui tin b ng k. Cho n thi im ny, vic gio dc tp trung vo vic dy tr ghi nh l ch yu, song t thi k ny phi chuyn sang gio dc t duy cho tr. Cc bn phi bit trc mt iu rng cng cho tr 3 tui chi tr chi t duy, cng khin tr tr thnh ngi c kh nng t duy cao, ch s thng minh cao. V vy, vo thi k ny, chi cho tr khng ch l vic vn ci c vt, hay chi chi chy bng pin m phi cho tr nhng mn chi vn dng u c suy ngh mi c. chi thch hp cho tr tui ny l nhng tr chi tr t suy ngh, t lp rp, sng tc ra nhng vt mi. V d nh b chi 3 ming g dt hnh tam gic bng 3 mu khc nhau (xanh, , vng) l chi rt b ch. Con ca ti rt thch b chi ny, bt k sm ti, n xp thnh v vn hnh th khc nhau chi v khng bit chn l g. Ti khng bit tr c tc dng th no, m sau ny n tr thnh a tr c sc tp trung rt cao, thch suy ngh, v rt gii mn ton. Vi 3 ming g ny, bn cho con bn xp thnh tu, xe, chim, th, cn trng th l mt tr chi ht sc b ch. Thi k 3 tui, cng vi kh nng t duy, k thut ca tr cng pht trin vt bc. Cc bn nn c gng ht mc c th tr c th dng u ngn tay vo nhng vic cn k thut t m cng nhiu cng tt. V d nh cho tr dng ko, cho tr dn bng h dn, chi gp giy, chi ly dy (1 si dy tht nt lm 1 vng ln, an qua an li bng cc ngn tay, bin thnh nhiu hnh dng khc nhau), ci cc o cc qun, buc dychng hn. Cho tr chi nhng tr nh vy s khin tr tr thnh ngi c cc ngn tay cc k kho lo. S kho lo ca cc ngn tay c th snh c vi mc thng minh ca tr. Ngc li, tr khng dng tay thun thc c s thnh ngi vng v. Vo thi k ny, cc bn khng c qun vic dy cho tr cm a c, t ci mc qun o. Vo thi k k thut pht trin ny m cho tr p xe 3 bnh, u x n, v tranh, nh n piano, chi bn tnh gy ht th cc k hp l. 2) Tr gip 50% tr thc nghim c nhiu vic

34

3 tui l thi k t lp. Kh nng t suy ngh hnh thnh nn tr- vn bm dnh ly m cho n gi- t nhin tr nn t lp hn, bc u c suy ngh ca ring mnh. Tnh t lp hnh thnh dn dn, ban u ch l mc t lp mt na, lc ri m, lc li quay li trng ch vo s ng ca m, c nh vy lp i lp li. Th nhng ci mt na ny li rt quan trng. Vic ngi m tr gip tr giai on t lp mt na ny l rt quan trng. 3 tui, tr khng mun nh m ra tay lm h ht, m chng mun t tay chng lm ly. Tr mun t ch ca ring mnh, mun th hin tm trng ca chng nn hay b cha m cho l khng nghe li, hay chng i. Ngy xa 3 tui b coi l thi k phn khng u tin sau k phn khng ng s tr 2 tui. Nhng thc ra khng c coi y l mt k phn khng, m phi nhn nhn l nhng du hiu tuyt vi ca thi k bt u t lp, bt u khng nh ci ti mi c. Thi k ny tr phi tch ri b m, tch ly kinh nghim cng nhiu cng tt. B m phi vui mng thy rng con mnh n thi k ny c bn lnh c lp vi b m mi c. Khng nhng th phi gip con tch mnh khi b m na. c nh vy, vic quan trng l b m truyn ti con tnh yu thng dt do nht. Con hi tch khi b m c mt cht, nhng nu c c tnh yu do dt ca cha m, chng s vng bc v t lp c. c nh vy, khng phi c con chi mt mnh m c, m phi chi cng vi con. Trc khi con chi vi bn khc, phi cho con c kinh nghim tht nhiu t vic chi vi m. Tnh x hi tr c hnh thnh trc tin t mi quan h m-con. to dng c nn tng , cn phi a con ra ngoi ht mc c th c. Hy tr tch ly c nhiu kinh nghim bn ngoi. Ni nh vy, nhng 1 a tr ln 3, t ra ngoi, t tch ly kinh nghim l phi l. Vn l m phi lo lng lm sao to cho con c tri nghim thc t n mc ti a. V d nh vic quan trng l dn tr i tht nhiu ni nh vn bch th, thy cung; i ra bin, ln ni, cnh ng; ri i ch, ca hng bch ha, ca hng rau; s phng chy cha chy, vin bo tng, th vin, hiu sch Tuy nhin nu ch a tr n nhng ni khng thi th cha mc ch gio dc cha hon thin. n nhng ni , qua th nghim tr phi thu np c nhng khi nim chnh xc, c nng lc nhn thc tt lm nn tng t duy. B m phi suy ngh sao cho ng thi vi vic cho con tri nghim thc t, phi thu hoch c mt vn t
35

phong ph, nng lc phn tch, tm tt tng hp cc s vt hin tng. C phng php yu cu tr bo co, k li nhng thc nghim ca chng l ph hp nht. Tr thc s hiu, bit, suy ngh c v s vt l ch- tr k li c thc nghim ca chng bng t ng tru tng; tr c th t li ni hnh dung ra thc nghim v ngc li tr c th nh li thc nghim bng li ni; ng sau vic tri nghim cuc sng, l vic pht trin nng lc t duy, nh c nng lc t duy , tr s hnh thnh khi nim, nng cao nng lc nhn thc 3) Bi dng kh nng ngn ng bng cch ni chuyn hay c sch truyn cho tr Trch cun Em phi n Harvard hc kinh t Khi mn m bung xung, l gi pht hnh phc nht ca con. m no cng vy, ti u m chu vo long, c cho n nghe 1 vi quyn truyn, va c va ghi m. Trong khi ghi m, mi ln gp mt t mi m nh Nhi cha bit, ti u dng li ging gii cho chu hiu, mi ln xong mt cu chuyn ti u hng dn chu k li vn tt chuyn . Chiu hm sau, cho nh Nhi va nghe bng, va lt sch xem tranh. Lm nh vy c 5 ci li 1- cho nh nhi troc khi c ch c th hiu c cu chuyn bng tranh 2- Tit kim c thi gian ca ngi ln, ch cn 1 ln, nh Nhi s c nhiu ln nghe k chuyn 3- Bi dng ng cm cho inh Nhi, trong qu trnh nghe i nghe li nhiu ln, s hiu c ch no cn ln cao hoc h ging, nhm nhanh chng nng cao kh nng c sch ca con 4- lm tng vn t vng cho tr, nhng t ng, mu cu c nghe nhiu t nhin ng lI trong tr nh ca tr, rt lI cho vic biu t ngh ca tr mt cch chun xc v mu mc 5- bi dng nhng tnh cm o c v cao thng cho tr, nhng cu chuyn ti chn ghi m phn ln u l nhng cu chuyn ni ting trong va ngoi nc, nhng tnh cm v t tng cao dp c nhn loI s ngm dn, ngm su to nn mt tm hn cao p v phong ph cho tr.

36

Xt v tm l hoc, ging ni ca m bao gi cng thn thit hn, thu ht s ch ca tr hn ging ni trong bng t xa l. Ngi ta ni tr 3 tui mang nim khao kht xa b mi chng ngi v ngn ng. L bi v, tr ang thi k pht trin ngn ng cc k nhanh k t khi ln 2. Trong c cuc i, y l thi k tr c kh nng nh t nhiu nht. V vy, cha m nn dy con cng nhiu t cng tt. Vy th nn lm th no pht trin kh nng ngn ng ca tr? Vic quan trng trc tin l vic hng ngy cha m phi ni chuyn vi con mnh ht kh nng c th c. Quan trng l ni chuyn vi tr mt cch nghim tc, dng t chnh xc nh ni vi ngi ln, v dng cch ni chuyn theo ch , c ct truyn tr c th t duy, suy lun c. V d nh, khng c mng ct lc Con yn lng i no. Nu ni M ang ni chuyn in thoi th con s hiu ra l do m yu cu chng yn lng. Bn hy ni vi con nhng cu c quan h nhn-qu nh Mnh phi mang theo con . Hm nay d bo thi tit ni s c ma m chng hn. Tr em c khi no nghe c mt t g kh, c ngy s t nhin bt ra t kh vo hon cnh ht sc hp l, khin cha m phi ngc nhin. Tr em hc t cha m ngay c khi cha m chng khng h bit. V vy hng ngy m chng ni chuyn dng t nghim tc, chnh xc, phong ph th kh nng ngn ng ca tr tin b r rt, s t c nhng t ng phn i, tr khng chm chp nh nhng a tr tr tu km pht trin. Ngoi vic ni chuyn vi con, hy c tht nhiu sch truyn cho con (truyn c tranh v ch ko phi manga). Tr con rt thch c nghe c truyn. Mi ngy hy c gng c 5 hay 10 quyn cho con. Hy to thi quen n th vin, tm quyn sch tr thch, mn v c khi tr tui ny. Vi vic c nhiu sch, ni dung ngn t tr dng l gii s v cng phong ph. nng cao kh nng ngn ng ca tr th khng c vic g tt bng vic c sch tranh. ng thi, qua vic c sch to cho tr s quan tm n ch ci, tr c mun t c ly sch, l iu tuyt vi nht. 3 tui c gi l thi k vn ch n ca tr. C nhng a tr thi k ny, cc k quan tm n ch ci, k c b m c pht l i chng na, th tr cng c hi ch ny c l g? Ch kia c

37

l g? ri chng my lc nh ht b ch ci, t c sch rt lu lot. Hin nay, khng kh g tm ra tr 3 tui c sch lu lot. Gio s Rickel, i hc Muhem, ni c gi l l c u trong ngnh gio dc sm ca c nghin cu d liu trn thc t cho hay, tr c th bt u c vit c t khi ln 2, ln 3 v ng ch trng phi dy tr bit c t thi k ny. Gio s cng c kin nh vy trong vic luyn tp s hc. Theo gio s th thi k tr hc tp c ko phi l 5,6 tui, m 2,3 tui l thi k thch hp nht. thi k ny, ko cho tr hc tp, ch th rng cho chi khng thi, nng lc ca tr s b pht trin thin lch. Nu trong thi k ny khng nui dng s quan tm ca tr n ch ci, th n 5,6 tui, tr ko quan tm n ch ngha g lm, kh nng nh ch, nh t cng gim st hn ri, th vic bt u cho tr tp c s gp nhiu kh khn. Nu t 6 thng tui c sch tranh cho tr, c thi quen m con cng c sch hng ngy th n khng c tr no n 5 tui li ko c s ham m ch ngha. Nu nh m ni Trong quyn ny c chuyn rt l hay. Nhng m ang bn qu, ko c cho con nghe c. Gi nh con bit c th hay qu! tr s mun t c c phi ko ? y l cch hng tr n vic t c sch mt cch t nhin v nh nhng nht. l cch lm khin tr 3 tui nh ht bng ch ci 50 m t lc no. C th c vit c ch, khin kh nng t duy tr pht trin mc cao hn nhiu. Cnh ca tr bc vo th gii cng rng m hn nhiu. Tr pht trin kh nng l gii t nhng cu chuyn c tch n th gii m chng cha h tri nghim bao gi. Tin s John Ocorna ca M tng ni kh nng ngn ng cho bit a v x hi, thu nhp thp hay cao. Cng cho bit c thnh tch hc tp trng hc. Phi suy ngh rng, to cho con kh nng c sch tt nh l mt ti sn qu gi b m c th tng cho con ci ca mnh mi c. B m tr phi nn bit trc rng 6 tui mi to thi quen c sch l qu mun v kh khn. Nu dy t 3 tui th tr tip thu nhanh v vic dy hc cng vui v hn nhiu. Vy vi tr 3 tui th sch no l ph hp?

38

ng nhin l nhng cu chuyn ma qu l khng ph hp ri. Cng l nhng chuyn gn gi vi cuc sng, sinh hot hng ngy ca tr, cng hp dn. Hy chn nhng quyn c ni dung n gin v ch sinh hot hng ngy cho tr. Thc t th vin nhng cun sch c tr chn v mn nhiu nht l nhng cun c ni dung gn gi vi tr nh vy. 4) Khng lm g phi lo lng vi tt ni lp ca tr thi k ny Trong khong t 2 tui ri n 4 tui ri, mt ngy kia bng nhin tr sinh ra ni lp. Song y khng phi l hin tng phi lo lng. C hc thuyt cho rng hin tng ni lp thng xy ra vo thi k trung khu ngn ng c c nh mt trong hai bn cu no. Ri vo khong thi gian xc nh tay thun ca tr, hin tng ni lp s bin mt. Cha m ch trng qu vo vic bt b, sa sai tng li ni lp ca tr, cng lm cho chng ni lp trm trng hn. Khi tr ni lp, phi coi nh l chuyn bnh thng, ni chuyn vi tr bng thi bnh thng mi c. 5) Nn bt u dy ngoi ng cho tr trong thI k ny. Tr trong tui 3 n 6 tui c kh nng nh t ng cao nht trong sut c cuc i. Cho nn, trong thi k ny, dy ngoi ng cho tr l thi im l tng. V vic dy ngoi ng cho tr em tui ny, hc gi Starn ni Mt li ch to ln khi dy ngoi ng cho tr em tui ny l, y cng l tui tr hc ting m , nu dy lun ngoi ng th ng thi tr nhp tm ting nc ngoi cng theo cch thc nh ting m . Cn nh sinh hc tm l Leoporlter th ni Hc ngoi ng sau 10 tui khng phi l khng th, nhng s rt kh c thnh tch xut sc. L bi v, n mang tnh phn sinh l. Thi k chn mui vi ngn ng l t 3 n 6 tui, dy ngoi ng l vic t nhin, nhng vic dy t ng kh ca ting nc ngoi nhn t gc tm l hc pht trin ca no l qu sc. Vo thi k ny, cho tr nghe ting nc ngoi, tr t nhin nhp tm c pht m, ng php chnh xc ca ngng ng nh mt bn nng sinh l, chng c lu ct vo b nh trong no b. Sau c khng hc ngoi ng na, th sau ny, khi c dp hc li ngoi ng th tr vn bt ra ting ngoi ng vi ging pht m chun.

39

Mt hm, ti ni chuyn vi mt ph n ngi cng gh trn tu in. B y k rng hi ti hc cp 3, c mt ngi bn ni ting Anh vi ging cc k chun, thnh tch hc mn ting Anh ca bn y cng cc k xut sc. Bn y trong thi gian t 2 n 5 tui tng sng M vi b m. Cn trong lp ca ti cng c mt bn quc tch Hn quc. Ngi bn ny ni ting Nht tri chy, lu lot chng khc g ngi Nht c. Nhng khi n nh bn y chi, chng ti mi v l b m th ni ting Nht ngc nga ngc ngoc, pht m sai nhiu ch. B m sng Nht lu hn con m. Th mi thy khng phi c lu m ni gii c u phi khng ? Cu chuyn ca ngi ph n ng hnh k trn, nh l mt xc nhn cho vic dy ngoi ng cho con tr vo thi k thch hp c tc dng n nhng no. 6) C tr chi khng thi s c tc hi C ngi cho rng dy ch, dy s, dy ting Anh cho tr nh vy l nhi nht kh thn a tr. H cho rng phi cho tr chi mi c. Cc bc cha m phi bit trc mt iu rng, nu c cho tr chi khng vy thi, ri mt lc no bt p tr phi hc theo bi c ch no , s l vic lm gy tc hi n no b ca tr ang pht trin. Ti xin nhc li n ln th 3, rng, tc pht trin ca no nhanh hn mc ngi ta tng tng gp nhiu ln. n 3 tui th no hon chnh n 60%, n 6 tui th 80%. Nu bt u hc tp t 6 tui, th lc no c bn hon thnh, tnh cht c nh, vic lm thay i ng hn trn no b, hay nng cao cht lng ca no u hon ton khng th. Chng th hc tp khi ang trong pht trin lc 2,3 tui li l thi k thch hp hn c. Nu cho tr hc tp trong tui ny, no b tr c phn ng tt vi vic hc, khc su vo no, nng cao cht lng ca t bo thn kinh. Ch cn mt c ng nh cng lm nng cao cht lng no. Hc tp ca tr 2,3 tui khng n thun cho tr thu np kin thc, m lm cho cht lng ca t bo thn kinh no tng cao (tr thnh t bo thn kinh giu ribonucleic RNA, ci c coi l mm sng ca k c).

40

Mng li dy thn kinh trong no hon thnh 80% tc l khng thay i c g i vi 80% hon thnh y na, d c luyn tp n u i na, th cht thin ti mt i khng bao gi tr li na. Thit ngh cc bc cha m nn bit rng tui thch hp hc hi l t khi tr cha c 1 tui. Thi k t s sinh n 3 tui l thi k nu c gio dc ng n, no c th pht trin vi t cht thin ti. Thi k t 3 n 6 tui l thi k cng vn c th c c no b cht lng cao nu c gio dc thch hp. Vo thi k ny nu dy tr chi c tng, c g, th tr cng s c lc c m ngi ln cng khng snh b c. Vic lm u tin gio dc con tr l vic to ra mi trng gip tr c th pht trin ton din v s kh nng nh k nng, tr nh, t duy, vn ng, v tranh mt cch t nhin nht. Tuy nhin ci chng ta thng thy li l mc d con tr c hnh ng ni lc ht sc mnh m, li b l i khng , hay b ngn cm khng c t do bc l. Nhiu khi cha m ch cho con thch chi g th chi, hoc l chng lm g c c thi gian tri qua v b. V vy, i a s ti nng ca tr nh ng ra c pht trin tt li b li tn. Nng lc tr nh v nng lc l gii cng v th m yu t. Cng c nhiu ngi ni rng Khng c dy tr 2,3 tui nhiu th n th. Khi vo lp 1 tr cng thnh a tr bnh thng y m. ng vy. Xt v hot ng ca no b tr em v nguyn l ti nng gim dn th iu l ng. Nhng l ni khi khng tip tc gio dc tr na. Hng ngy dnh khong 20 n 30 pht dy tr nhng iu ph hp vi la tui, tr s nhp tm c nhiu iu hay. Ngoi ra, phn gio dc tr 2 tui ti cp ri, n 3 tui cng vy, l thi k t lp ca tr vn ang tip tc. V vy vn phi tip tc cho tr lm nhng vic gip gia nh ph hp vi kh nng ca tr. Khi i ch, mua sm hng, nh tr cm h , nh tr tm mn m cn mua chng hn. Khi tr lm c vic g gip m, phi khen tr. Mi khi c ghi nhn vic lm nh vy, dn dn trong tr hnh thnh thc ca mt ngi ln. 3 tui, tr cn phi hc nhng iu nho nh t x hi nh vy.
41

Ngc li, phi ni rng nhng tr em khng c nh gip vic g bao gi, nhng tr em lun phi nghe nhng li nh mn ca cha m l nhng tr bt hnh. tr dn khng nh bn ng, tng bc tr thnh ngi ln, iu quan trng phi gii quyt trit thc c b m nhn nhn, c b m tin tng trong vng thc su sa ca tr. Tr khngc b m nhn nhn, lun phi nghe mng m, tht bi mi khi th nghim lm g khng th khng nh bn ng ca mnh c. Ti mun nhn mnh mt iu rng, cng khen, cng nhn nhn vic lm ca tr s l cch tr ln khn, lanh li. B m khng bit n iu , con ci ca h thng c tinh thn khng n nh, tnh cch bt thng, pht sinh nhiu vn bt hnh. 7) S thch chch (s thch khc ngi) nui dng nng lc tp trung v tr lc ca tr giai on ny. iu cn lu y l tr em mi a mi khc. Ci quan trng khi gio dc tr, l gio dc c tnh ca tr. C tnh ca tr t khi sinh ra, c mi a mi tnh. Mt cch t nhin, chng bt u cuc i bng nhng cch i khc nhau. n 2,3 tui c tr thch i th nhn, tu in my bay u quay th li c tr thch hoa l. S quan tm ca tr n nhng th qu mnh m, r rt, song thng th b m chng khng nhng khng coi s quan tm ca tr l iu tt p m ngc li, h lo lng rng s quan tm ca con h b chch ng, phi lm sao tiu dit c s quan tm ca con bng cch hng s quan tm ca con vo mt th khc. iu ny gy tn hi cho s pht trin ca tr. Nu tr bc l nhng khuynh hng s thch khc ngi nh vy, b m phi vui mng, gn gi nui dng khuynh hng ca tr mi ng. L bi v, khi tr tp trung s quan tm c vo 1 iu g tc l t c 2 iu li ch to ln. Th nht, l kh nng tp trung cao vo vic . Th 2, l khi tp trung quan tm vo mt vic g , ng nhin tr s suy ngh n nhng iu lin quan n vic , ri khi t duy xong th tr nng cng t n mc cao hn. Khi tp trung vo mt iu g, chc chn tr s t t duy ly.

42

T duy v th s tin b. Tr s c kh nng t duy cc k tt. Kh nng t duy c c ny, d cho mt thi gian sau t nhin tr chuyn hng quan tm sang mt vic khc, vn l mt hot ng c ch. Khi kh nng tp trung v t duy ca tr cn cha su sc, th vic phn tn s thch hay s quan tm ca chng s l vic lm chng em li li ch g cho s pht trin ca tr. Gio s ni ting v gio dc nhn ti khi nhn thy con mnh qung 2 tui tr i rt quan tm n tu in, tu ha th mi khi mua qu cho con l mua ton lin quan n tu xe, v coi khuynh hng ca con mnh l mt iu tuyt vi. Kt qu l, a tr c sc tp trung cao, ng thi c kh nng quan st sc bn. n khong 3 tui nhp tm t lc no phng php v tranh xa gn m hc sinh lp 5 tiu hc mi c hc, v c bc tranh tu ha nh tht. V cng t nhin a tr nh c cch v s trin khai m thng hc sinh lp 4 tiu hc mi c hc. Khi 5 tui n v s trin khai v ct qu bng giy, lp ghp thnh mt u tu ha. C nh vy n nm hc lp 2 tiu hc, n thch quan tm n v tm ra loi m Nht cha tng pht hin ra. Tr em c pht hin v nhn nhn, khen ngi ng mc nhng iu chng thch quan tm s pht trin rc r nh vy y. Ri sau ny, chng quan tm n nhng g th cha r, rt tic c nhiu ng b b m li dp tt s quan tm ca con tr khi chng mi mong manh hnh thnh.

43

Phng php gio dc tr sau 4 tui

T bo no tr s sinh bt u pht trin t vic tip nhn tc ng t th gii bn ngoi, thi k u pht trin thnh cc t bo dng t bo Matrick. y, cng tip nhn tc ng t bn ngoi vo cng nhiu, t bo no cng tr thnh nhng t bo giu DNA phn ha thnh 2 loi t bo l t bo thn kinh (n-ron) v t bo Gria. iu quan trng y l sau khi phn ha t bo thn kinh (n-ron) khng h tng ln. Tc l t bo no dng pht trin. Lc d c tc ng n th no i chng na cng khng lm tng t bo thn kinh ln c, c ca tr c nh, khng th thay i c na. Ngi ta ni rng, con ngi ca th h mi phi l con ngi c tnh sng to. Cng c ngha mc ch ca gio dc khng phi ch dng li mc nhn bit nhiu th khc nhau, m ch gio dc tr thnh nhng ngi c tnh sng to. Nu nh cha m chng ta, hay nhng ngi dy d chng ta tng suy ngh rn ra chng ta thnh nhng ngi c ch cho thi i, th chng ta- nhng bc cha m hin nay- cng phi bit trc c cu hot ng ca no b tr em, t c cch gio dc thch hp tr pht trin hon thin hn. Bi v phng php sai, tr pht trin lch lc ri th sau ny khng th sa li c. Gio dc nh hin nay khng th c c nhng em b u t. Nh tin s Jouji.W.Beatle thuc trng i hc Chicago, ngi tng ot gii Nobel ni Th ch gio dc hin nay ang lm mt i c hi pht trin ca tr nh. L bi v chng sng trong thi i thiu tnh thng. Kh nng hc tp ca tr st km. Ngi ln khng c tai nghe li con tr. y l nhng im phi sa i. 1) Tr 4 tui c sc sng to rt phong ph. Tr thch sng to rt thch chi Tc gi truyn tranh Cc tr chi tr thch, Kakosatoshi tng ni Trong cc tc phm ca ti, k c sch gio dc, k c sch cho nhi ng, ti lun nhn mnh cc cu ni nh Tr em, chi l sng hay l Tr em l thin ti chi Th nhng tr em Nht bn hin nay khng chi. Va l khng c ch chi, va l khng c thi gian chi, va l khng c bn m chi. Khi mt cc iu kin chi nh vy dn n tnh trng tr sng trong thn th v cm. Kt qu l tr khng c mun chi g, khng c ch, chng quan tm ti vic g na. Khng chi, khng bit chi, khng mun chi dn n tr hnh ng bt pht, khng tp
44

trung vo c mt vic g, khng t ch nh suy ngh, phn on, x l c iu g, dn n vic hc hnh cng khng cho thnh tch cao. Mc ch ca gio dc tr khng ch l vic dy tr thnh ngi thng minh. Chuyn tr l s mt, mi mn u t im ti a trng hc, chng phi l chuyn g to tt. Ci quan trng l ch tr c im g m cc bn khc khng c c. Ci im g chnh l phn tr s cng hin cho x hi c. Thnh tch hc tp trng lc cao lc thp chng phi l iu ng phi quan tm lo lng qu ng. Vic thc s quan trng l vic nui dng c tnh ca tr, dy tr c th t suy ngh, c t duy c o. 4 tui l tui sc sng to pht trin n nh cao nht. Chng ta phi ly mc tiu gio dc con l dy con thnh nhng a tr c tnh sng to. L l vi vic dy con, chng s ch dng li mc c tr nh. Kiu gio dc ca Nht t trc ti nay u l kiu ny. Nht bn c gi l nc ln v gio dc. Song, v ni dung gio dc li khng c nh gi cao cho lm. L bi v gio dc Nht chy theo kiu hc i ph vi thi c. Chnh v th hnh thc hc ch yu theo kiu hc thuc. Hc vi ch trng vo c trng danh ting, hc kiu hc thuc lng l nhng kiu hc p dng cho tr em Nht bn. Kt qu l vi nhng kiu hc c tri qua thi i hc, khi ra i, ngi Nht ch gii m phng, bt chc ch kh nng sng to, pht kin cc k km. Ngi Nht t ngi ot gii Nobel cng c phn nguyn nhn t kiu hc thuc lng ny. Vy th lm th no nui dy tr thnh nhng con ngi khng phi ch m phng li nhng ci ngi khc lm m thnh nhng con ngi c u c sng to y? Tin s tm l hc E.P.Trans thuc trng i hc Giogia- M ni Nng lc t duy bt u pht trin khi tr ln 3, trong tui 4 n 4 tui ri t n nh cao nht v n 5 tui th suy yu i rt nhanh.

45

 nng cao kh nng t duy ca tr, th tui 3-4 tui l giai on quan trng nht. giai on ny, tr c dy bo tt s tr thnh ngi c u c sng to rt tt. Vy cng vic c th dy tr thnh ngi c u c sng to l g? 2) Kh nng t duy mang tnh sng to c o l kh nng th no? Tr em th k 21 hn ai ht phi l nhng con ngi c u c sng to. Chng ta mun dy tr thnh nhng con ngi c u c sng to, c kh nng sng to, th chnh chng ta phi hiu r c sng to, kh nng sng to thc cht l ci g v nh th no. Nng lc sng to, l kh nng tri thc lm tng thm vt mi, cch suy ngh mi u vit hn vo th gii chng ta hin ang sng. Tnh sng to, l kh nng c bn quyt nh cc vic u vit trn c th thc hin c hay khng, l mt t cht tt. Tuy vy, nng lc sng to khng nht thit phi c lin quan ti ch s thng minh cao mi c. Bi v, sng to, khng th khng a ra nhng suy ngh mi, nhng cu tr li m trc nay khng c chp nhn. Vy dy tr thnh ngi c c sng to nh vy c phi l vic kh khng? Khng, hon ton khng kh cht no c. Mi tr em sinh ra u c sn tnh sng to u vit . Kh nng sng to ca tr s sinh thc ra bt u hot ng t khi mi lt lng. Nhng bc sng to u tin ca tr ng thi vi vic bt u hot ng ca cc gic quan. Nhn bng mt, nghe bng tai, pht m bng ming, nm bng li, s bng tay, u l nhng hot ng sng to ca tr. Tr 3,4 thng tui th tm nm vt, ri rung lc, bp, vn, th ri vt. Hay l tm c mn g cng cho vo ming lim gm khm ph. u c sng to ca tr bt u hot ng rt tch cc t thi k ny. Tr cng v th hc c nhiu iu v vt, th gii bn ngoi v suy ngh. Tnh t duy sng to ca tr s c pht trin mnh m hn nu chng ta bit khch l v rn luyn cho chng nh ti tng trnh by phn trn. C th ni rng vic tc ng ln cc gic quan ca tr t lc mi sinh ti khi c 6 thng tui s quyt nh thi hc tp ca a tr sau ny. N tr thnh ngi c thc hc tp, c sc sng to tt hay ngc li l nhng a tr
46

khng c thc hc tp v u c khng sng to, c quyt nh t khi n cn l a tr 6 thng l v th. Cha m lm ng vi nhng mun hc hi, vi nhng mm chi sng to ca tr, v sai lm khi dy tr (lm g cng thc gic nhc nh, khng cho tr t chu trch nhim mt vic g, b buc tr vi nhng lp ngoi kha, cu lc b, khng cho tr vn ng ht mnh, b cho tr chi mt mnh) khng pht trin ht nhng kh nng sn c ca tr, th t lc no nhng mun tch cc, mun sng to ni tr cng bin mt cng thi gian v tr tr thnh nhng con ngi nhm chn. giai on 9-18 thng tui, tr ht sc hiu ng, b nn tr nng khng c kch hot pht trin th sau khng th khi phc li c. thi k ny hy cho tr, to cho tr nhiu tc ng t bn ngoi, cho tr vn ng nhiu, ni chuyn nhiu vi tr. tr s khng mt i tnh sng to u vit sn c, bng khng th tr ch ln ln vi u c khng cn cht sng to no na. dy tr thnh ngi c tnh sng to, nn bit trc c im ca nhng tr xung quanh chng ta. Bit c, hiu c iu tc l hiu c mc tiu gio dc v s c n lc dy tr thnh nhng ngi nh vy. c im ca tr c tnh sng to l 1- Ham hiu bit 2- Thch th nghim 3- Hay hi. Hi nhng cu m nhiu tr thng khng hi 4- Khng tha mn vi nhng cu tr li qua qut. Hi cho n khi hiu r mi thi. 5- a ra nhiu cch ngh mi m 6- Th nghim ci g ln u cng khng s st 7- Hay c suy ngh xung t vi b m, thy c, bn b 8- Thch c lp, hay phn i. Tr c tnh sng to thng c c im nh vy. Thng thng th nhiu ng b b m t tiu chun l tng cho a con ca mnh l bit nghe li b m, b trn, khng gy g vi bn b, khng vt qua ci ngng c sn Song theo thuyt E.P.Trans th C s khc nhau rt ln trong quan nim th no l a tr l tng vi a tr c tnh sng to. Cc bc cha m nn bit trc iu ny trnh ng ha 2 khi nim vi nhau.
47

3)

tr thnh ngi c sc sng to cao Vy lm th no gi m v pht trin nng lc sng to sn c ca tr? Cho n khi tr c 4 tui th ti trnh by cc phn trc ri. V d nh thi k nh nhi (sau sinh n khi c 6 thng tui), to tht nhiu tc ng ln cc gic quan ca tr. Thi k 9 thng n 1 tui ri, tr rt hiu ng th khng nn ngn cm tr hot ng, m nn khuyn khch v to iu kin gip tr khm ph. Khng ch g b tr vi nhng lp tp th dc nhm chn, m hy th cho tr c t do trn, b, vn ng nhng ch khng c g nguy him l c. Lun quan tm n tr, m p v v tr tng thn thit khi tr c k da p tht vi cha m, to cho tr lng tin chc chn vo tnh yu thng cha m ginh cho chng. Ni chuyn nng nu tr t khi mi lt lng; khi tr bit pht m nhng ting d cha phi l nhng t c ngha cng nn nhit tnh tip chuyn tr li nhm lm tng thm mun ni chuyn giao tip ca tr. Phng php gio dc tr hn 4 tui th c nhng im quan trng nh sau: Khi tr hi phi nghim tc lng nghe cu hi . Cng ngh cch tr li cu hi vi tr, v dy cho tr phng php tm li gii. y l mt vic ht sc quan trng. Nu nh c gi m v pht trin tn tnh nh vy, tr s rt gii trong vic t suy ngh. y l im quan trng nht. Vi tr t 4 tui tr ln, nn t nhiu cu , cho tr suy ngh tm cch tr li. Cu l hiu qu nht trong vic pht trin t duy, v n bt buc phi suy ngh tht s mi tr li c. Pht trin kh nng tp trung ca tr. lm vic , khi tr ang mi m lm g, khng c gi, hi lm ct ngang s tp trung . Cng khng c dng ci uy ca cha m bt p con phi dng cng vic n ang tp trung. Chn chi c tnh hot ng tr no cho tr. Khng nn chn nhng mn chi bt mt, m nn chn nhng loi chi m khi chi tr t lp ghp xy dng thnh, ri ph i lm li ci khc, ci mi c th hn. Khng tr trong tnh trng nhn c. Cha m cng chi vi con, to cho con nhng thng ngy vui v. Ghi nhn, khen ngi nhng vic m con lm, nhng suy ngh m con c c.

48

 To cho con nhiu c hi th nghim. V d nh nhng cng vic mang tnh sng to, sng tc cc tc phm m thut chng hn. Tin c nhiu suy ngh mi m, l tr thc phong ph. tr c c mt kho tng tr thc, hy cho tr c tht nhiu sch. Hy tng v cho tr c nhiu sch v khoa hc. Khng ch dng vic thu np kin thc t c sch, m nn cho tr th nghim c cng nhiu iu trong sch cng tt. Dy cho tr bit tm quan trng ca vic bit ni ln cm xc, tm trng ca mnh. Tr ngy th nn cn cha t tin vo nhng suy ngh ca bn thn. V vy, nhiu khi chng khng ni ln suy ngh trong u thnh li c v cng t b nh ngh ngi lun. V th vic lm cho tr nhn thy suy ngh ca chng l c o l cc k quan trng. Tr c ni g th cng khng nn ci n, hy to cho tr c cm gic yn tm, chng lm sao c khi ni ln suy ngh ca mnh. Dng tr vo cc vic vi t cch l mt thnh vin thc s. Khng v suy ngh tr cn nh chng bit lm g m km hm kh nng ca chng. Hy cho tr quyn t quyt nh nhng vic thuc v bn thn chng. Nn hiu rng vic t quyt nh n ung, mc , i u l nhng vic quan trng. Vic tr t mnh quyt nh, dn theo t mnh hnh ng, v t mnh chu trch nhim v vic mnh lm. Cha m quyt nh vic ny lm vic kia khng, tr ch n thun hnh ng, s chng c cht suy ngh, t duy no. Tr thnh ra con ngi th ng. Nu to cho tr c tnh c lp, s khng phi lo lng v vic chng phn i. Cho tr th nghim performance (kiu th nghim mt mnh gii quyt hon chnh mt s vic) cng nhiu cng tt. Cha m khng h tr gip, c bng sc lc, tr no ca tr tm cch t gii quyt s vic . Bng s gip ca cha m con c c gii thng, thnh tch cao ca nh trng, khng phi l cch nui dng nng lc sng to ca tr. Nng lc sng to ca tr ch c th c pht huy khi tr t mnh, ch mt mnh n gii quyt v lm c m thi. ng lm cho tr s b tht bi. Nhiu cha m khng mun con mnh nm mi tht bi th ln la khng mun con th nghim lm vic g. Nh vy tr khng tin vo c tnh ca mnh, vic th nghim ch l th nghim tht bi m thi. Cc nh khoa hc sng to, nh pht minh, ngh nhn, nh vn u l nhng ngi thnh cng t vic t mnh th thch vi kh khn. Nu nh khng bt tay vo lm
49

nhng cng vic tng nh l gian kh y th khng c iu g v i xy ra trn ci i ny c. Khi th nghim vic g ln u tin, cng hy tr c vui v, khng nn bt p. T tng ca nhiu cha m cho rng c con vo tiu hc ri thy c gio s pht huy tnh sng to cho con mnh l sai lm. Khi vo tiu hc, tr sng to ca tr b km nn nhiu v bin mt hn bi tr phi tp trung vo cc hot ng tp th, phi nghe theo li thy c, ch khng phi c pht huy nh vo cc cu hi thy c, bi v t ra nh cha m chng vn tng. Nu nh trc khi i hc (vo tiu hc) m tr khng c c nhng suy ngh ca ring mnh, lng say m vo mt vic g m chng thy th v th sau ny cng ch tr thnh nhng con ngi bnh phm m thi.

50

Chng III Khi gp kh khn trong vic dy con

thc trc rng dy con l dy t khi mi lt lng 1) 3 tr ct tr ln ln v tm nhn ca cha m Khi mi sinh con, hn l vic u tin cha m phi suy ngh l lm sao con c khe mnh, c phi khng ? Sau l mun con c tri thc, sau na th mun con sng ha nhp vi x hi v c o c. Phi ni ti s pht trin tri thc v tr th 2 l bi v tri thc bt u pht trin ng thi vi lc tr c sinh ra i, trc c tnh x hi v tnh o c. Khe mnh (c v c th v tm hn) Tr dc L ngha x hi v l ngha o c Thiu mt trong 3 iu ni trn, khng th ni l tr pht trin hon chnh. Hn na, tr pht trin hon chnh cn cn mt yu t quan trng na, l tm nhn ca cha m chng (k vng, m c) Nu nh cha m c mt tm nhn r rng, mong mun con mnh tr thnh th ny, hay con m c th kia th hay bit bao th ngay t u tr s ln ln theo chiu hng . Vy cha m ca nhng tr em sng trong th k 21 ny c th k vng g vo con mnh y? Cu tr li s rt phong ph ty theo tng cha m. Tuy nhin, cng khng kh khn g khi tu chung li nhng im m nhiu cha m mong mun. Nu khng c nhng im chung , th cng khng th c nhng li khuyn v vic dy con c. Ti ngh rng 5 khon mc sau y lun l nim m c khi dy con ca nhiu cha m. Thnh ngi tn trng v c lng thng cm vi ngi khc nh i vi bn thn mnh. Thnh ngi lun c tinh thn lm cho x hi tt p hn, lm cho nhng g quanh mnh tr nn tt p hn c nh vy, phi l ngi giu c sng to To c thi quen hng dn, li cun mi ngi
51

 C thi quen thin ch hp tc vi mi ngi mang tnh x hi Nhng tr em c c nhng phm cht nh nu trn, th d th k no, thi i no cng lun c mt cuc sng y ngha. Chng ta hy cng suy ngh lm sao dy tr thnh nhng con ngi giu phm cht tt p nh vy. 2) Nhn nhn ng tn hiu pht trin ca con tr Nu nh k vng vo s pht trin hon ho ca tr, vic u tin quan trng hn ht c l nui tr khe mnh. Tuy nhin, ni n tr khe mnh, hn l mi ngi u ngh ngay ti nhng em b khe mnh v c th, ch t ai ngh c la phi khe mnh c v tm hn. Trong phn dy tr t 0 tui, ti mun t vn tr khe mnh l khe mnh v tm hn. Chng ta ang sng m t bit ti mt s thc rng s pht trin tm sinh l ca con ngi trong thi k u ca cuc i, c bit l giai on rt ngn ngi t 1 n 3 tui u, li quyt nh sc khe tm sinh l ca c phn i cn li. Y khoa v tinh thn cho rng gc r u xa ca s lo lng v khng khe khon ca con ngi hin nay, xut pht t ci bt n nh trong quan h vi cha m ngi khi h cn l con tr. Chng ta phi tm n iu ny mt cch nghim tc. y l thi k cha m d dng nm bt mun ca con mnh nht, nhng mun xut pht t tm hn tr. Nh vy cng lm cho tr ln mnh hn ln. Cng l nhng ngy th u, th mun cng a dng. V chuyn ny, gio s tinh thn hc Sugita Mineyasu, khoa ni tm tr liu thuc trng i hc Kyushu tng vit trong cun sch dy con vi tiu Ai lm nn a tr nh th ny? (Nh xut bn Shoubunsha) rng Nhng nhu cu t nhin nh n, ng, khm ph, ngc nhin t n ny sinh chng ai kim sot c, nu c ngi m p ng ht mc khng cht cm thy phin nhiu vo nhng nm u ca cuc i, th tng lai t nhin a tr trng thnh con ngi bit thng cm vi ngi khc. Gio s cn ni dy con khng phi l vic s hu con, m nui dng nhng t cht tt ca tr nh mt bu vt sng vy C th ni dy con, hay gio dc con t lc cn th v tun theo trnh t pht trin t nhin ca tr. l nguyn tc.
52

3) Cho b sa theo gi nht nh l khng tt. Tnh m con cn quan trng hn. C ngi cho rng cho tr b theo gi qui nh mi tt. Cha n gi b th tr c khc k y cng khng sao. Khc nhiu th n phi. Khc l vic ca em b. V nh vy tr s bit th no l chu ng. Nhng thc ra, y li l suy ngh sai lm n tai hi. Em b bng nhiu hnh thc n lc ht sc mnh truyn t ti ngi m v nhu cu ca bn thn. Khc v mun b cng l mt trong nhng hnh thc . Nhng nu c khc mi m vn lm ng th tr hiu ra rng khc nh vy khng phi l cch truyn t m thu hiu tm trng ca chng. Ln ti na tr khng cn mun truyn t ng tm trng ca chng cho m na. M ca tr, n gi qui nh mi cho con b, d n chng mun b t no. Cn lc n mun b th chng c Nh vy lm tn hi n s chnh xc trong cm nhn ca c th tr trong nhng ngy u i. Kiu cho b theo gi, lm ng nhu cu thc s ca em b chng phi l cch g khoa hc c. Chu k n ca tng tr c khc nhau, ty thuc vo nhu cu ca c th chng. Hun luyn cho tr quen b theo gi c v nh ngi m c thnh thi hn tht y, song n nh mt i cm nhn c th v t cht ca tr. Tr l ngi khng c thi quen truyn t ng cm gic ca mnh, chng chn, bt mn. V cn c mt cch ngh sai lm khc na. l khng t tay chm sc em b, khng ng chung vi em b. i vi em b, vic k da p tht vi m n cc k l quan trng. Hy b tr cng nhiu cng tt. 2 thng tui m gi em b i lm, th khng th p ng tha mn nhu cu k da p tht ca em b c. Kt qu l b khng b sa, ung vo li nn ra, i ngoi phn lng Nu m pht hin ra rng con mnh thiu s m p ca m m sa sai, th biu hin trn cng ht ngay, b s b bm ln trng thy. Nhng a tr lc no cng bm dnh khng ri m na bc l nhng tr m ngy b khng c yu thng ht mc chng mun. l biu hin sinh ra

53

khi nhu cu c gn b vi m, c m m p t nhng ngy mi sinh khng c tha mn m ra. V phi i lm chng hn, m khng t tay chm sc con, khng t lng yu thng con th trong tm hn tr, t lc no khng hay, manh nha hnh thnh s bc tc v thiu thn tnh cm ca m. Sau ny n s thnh cn nguyn gy ra nhng hnh ng c vn . Lun bm dnh ly cha m, khng tch ra c lp c. Gio s Sugita ni trn nu mt v d minh ha cho phn ny bng mt cu chuyn ca cu hc sinh tn l Akihiro thi 4 ln vo i hc m khng u. Akihiro l mt cu b c thnh tch hc tp tt, l hc sinh c nh gi l tha sc u vo trng i hc quc gia hng u. Song, thi my ln u khng u c. Nguyn nhn l th ny. Thc ra, khi cn nh, Akihiro c m phi i lm v l do kinh t. ng nhin vic chm sc Akihiro khng th do mt tay m cu lm ht c. T lc no, trong u c Akihiro ny sinh s bc tc, v m khng dnh trn tnh thng yu cho cu. Song, v nhiu ln phi nm tri cnh bt mn m m vn lm ng ri, cu ta quyt nh bo th bng hnh thc c tnh thi trt thu ht s ch ca cha m n mnh. Nh vy, nu nh gi con t lc mi c 2 thng tui i lm, tr c ln ln, tch xa cha m, nhng trong lng lun c mm bnh c th pht bt c lc no. Trong thi k u ngn ngi ca cuc i, vi tnh thng yu b hn ch, tm hn y l hng tr ln ln thnh ngi khng thu hiu c ch ca nhn loi. Cng vi tro lu v chng cng i lm th khuynh hng trn cng tr nn mnh m hn, ni vy khng h ngoa cht no. 4) nh im xy dng lng tin c bn ni tr l khi tr c 8 thng tui Ngi mnh khe c v c th v tinh thn l ngi nh th no nh? l ngi bit tn trng bn thn ng thi cng bit thng cm vi ngi khc. V cng l ngi bit gi cn bng gia nhu cu, mun ca bn thn mnh vi nhu cu, mun ca nhng ngi xung quanh. tr tr thnh nhng con ngi nh vy, th khi cn th u, chng phi c sng trong tnh thng yu chan ha ca cha m. Em b t lc sinh ra n khi
54

c 7, 8 thng tui, lun c cha m ht lng thng yu, s thnh ngi tm thi n nh thc s. Nu trong thi gian ny, n nhn tn hiu t tr pht ra mt cch ng n, lng tin c bn gia m con c xc lp, khng c l no em b li tr thnh tr c vn c c. Tr c vn l nhng tr khi cn l em b, c nhu cu g u pht tn hiu n cha m chng, song nhng tn hiu khng c cha m chng nm bt c, hoc l lm ng i, t lc no tr nh mt kh nng pht tn hiu ng. Vo thi k n dm v cai sa, nhiu em b bt u sinh ra mt tay. Thc ra mt tay l mt hnh ng v thc ca tr mun thay th cm gic bt an khi phi xa m chng. Tr cn c mt ci g ghm hm cm gic c m bn li. Ci bt an khi phi xa m khin chng t nhin cho tay vo ming mt. Nu nh ngi m qung i, nm bt v hiu ng tn hiu ny, ngay thi gian x l thch hp th s khng c nhng a tr hc cp 1 thm ch cp 2 vn khng sao b c ci tt s s ci khn bng mm mm, lc no cng m p mt ming vi o c ca m. Nhng nu m chng c nhng hnh thc x l cng nhc bt p chng t b ngay ci thi mt tay lc mi 7, 8 thng th ngc li, s chng bao gi a tr b c ci tt mt mt, s s vt mm mm nh th. 5) Khi c thm em b cng khng c qun yu thng anh ch n C nhiu tr khi cha c em th rt ngoan song c em vo li sinh ra kh bo, ch k. V a tr khi c em c cm gic rng n b em tc ot mt m, n ra sc lm th no i li m mi c. N tng rng n quay li lm em b th m n s ra tay chm sc n, nn c tr t i t c ri, khi c em bng sinh ra khng t i t c, hoc m ng hay i dm thc s tr li nh mt em b. Hay l nh em b tht au cho n khc tong ln. N ghen ght em b v n ngh l ngi cp i tnh yu thng m dnh cho n by lu nay. Cng bo n khng c nh em, th n cng nh tn. Lm sao chn chnh li a tr qu ch k n th ny by gi? Ch c 1 phng php duy nht. l ngi m hy ginh trn tnh thng yu cho tr.
55

Lc ng khng ch c m v em b, vn phi cho anh ch n ng cng. Chm sc tr tn tnh hn, m m tr vo lng, chng t cho n rng tnh yu thng m dnh cho n l khng thay i. Khi cm nhn c tnh yu thng ca m, tr s bit nghe li hn. Khi m mi dy cho tr- thnh anh thnh ch ca em b- rng anh ch th gii lm, t lm c nhiu vic ri, ch em b ny cn nh qu, chng bit lm g c, nn m phi cho em b th ny ny, m phi thay t lt cho em ny. Nu khng dng phng php cng c tnh yu thng ca m nh trn, m ch ph u bng nhng cu nh Gm, con ln th ri m con l anh l ch ri m. Ch khin tr thm bt mn hn m thi. Li cn mng tr l ch k na th cng khin n tr nn cung lon hn. Hy nm bt ly tn hiu t con tim tr pht ra!

56

Dy con nhng iu c bn, thnh hay bi l giai on t 1 n 3 tui 1) Gc r ca l ngha l gio dc ch Ti trnh by trn, vo nm u tin ca cuc i, c ngi sinh dng p ng y nhu cu xut pht t c th, trong tr hnh thnh lng tin c bn nht v mnh, v ngi. Nhng l ngha c bn ci vn hnh trn c s lng tin ny s quyt nh s trng thnh ca tr, c tr thnh con ngi khe mnh hay khng. Trn y l cu ni ca gio s Sugita trong cun sch nu Ai lm nn a tr nh th ny?. V lnh vc dy tr, iu u tin cn phi ngh ti, l gio dc ch. Tc l gio dc tr thnh con ngi c ch mnh m. ch mnh m, khng phi l vic ch bit ngh n bn thn mnh, ch k. Ngc li, l ch mnh m c th thng c nhu cu, tnh cm ca bn thn mnh. con tr c pht huy c tnh, tr thnh ngi c c sng to phong ph, th vic lm u tin trc mt phi l gio dc con chin thng c s au kh, bt mn. Khng th pht huy c tnh ca nhng tr ngho ch. S mnh m ca ch , ci thi quen bit nhn nhn ca tr li c bn c hnh thnh trong 3 nm u tin. Sau 3 tui mi bt u dy cho con cch nghe li cng l qu mun ri. Tnh cch hnh thnh trong tr cho n lc ny thc s l kh thay i c na. Trong 3 nm u i, khi tr cn cha bit g, cha c ch mnh m, phi dy cho tr bit ci c, ci khng c, y l vic phi lm trc nht. Khi ln ln, nguyn nhn u tin dn n tr phm php l do tnh nhn ni ca chng qu yu t. Tc l do kh nng km nn cm xc bn thn km, khng c ch, kh nng chu ng km m ra. Tr phm php, khi ngun l vic chng c nung chiu trong qung i th u. Ti thng nghe thy ngi nc ngoi ti Nht ni khi nhn thy nhng em b Nht bn l Em b Nht v ngi gi Nht c php ch k ht mc c th. Nht bn tht l thin ng ca em b. Nht l ngi M, h ang ci ni m

57

tr em sinh ra b dy bo rt kht khe, khi chng kin cnh ngi m Nht nung chiu con, dy con khng nghim khc th ly lm ht sc k d. 2) ng cong nghim khc * kht khe nht khi 0 tui v ni lng dn khi 3 tui Trong cun sch c tn Hoa cc v li dao (nh xut bn T tng x hi) tc gi Lus Benetick c ni rng, ng cong sinh hot (ng cong nghim khc) Nht v M l tri ngc nhau. Nht, khi tr cn nh c nung chiu, cho tr ch k, n khi ln ln mi b ch bo nghim khc. Cn M th ngc li, lc cn nh tr b ch bo nghim khc, n khi ln ln th s nghim khc ni lng. ng cong nghim khc th ny th tt. T khi s sinh ti khi 3 tui, phi ht sc tht cht, nghim khc. T 3 ti 6 tui th ni lng hn 1 cht. T 6 n 9 tui ni lng hn cht na, sau tr i, cha m c th dy d con bng cch ni chuyn thng thn. Ngi ta ni, nhng a tr khng c dy bo nghim khc 6 nm u i, sau ny d phm php, t t, lm nhng vic phn x hi. L bi v chng khng c kh nng t khch l bn thn, d dng lao vo con ng ti tm . Cha m khng c phng chm gio dc con, khng c k hoch, khng c mc ch, ch ty hng theo thi th con ci khng th no trng thnh thnh con ngi tt c. Tr s l nhng a b khng bit nghe li dy bo ca cha m. Nhng ti nng thin bm ca tr cng theo m tiu tan. V vy, tr trng thnh khe mnh, thng minh, nht thit b m phi dy con t khi chng cn l nhng em b s sinh. Suy ngh lm th no l tt cho b nht, tm ra phng chm gio dc hon ho nht, l iu kin hng u dy con nn ngi. 3) 4 nguyn nhn gy ra s bt tun th ca tr Kt qu iu tra thiu nin phm ti cho thy, mm mng trong tr khi ln ln c phm ti hay khng chnh l l s gio dc tr khi chng l nhng a tr nh nhi. iu tuyt i phi trnh, l nung chiu con, con ln ln trong s v trch nhim. Nghin cu tr phm ti thy nguyn nhn phm ti chnh l 4 nguyn nhn sau y. 1- Thiu tnh nhn ni
58

2- B m qu kht khe 3- K vng qu ln 4- Qu chm sc Mi ngi hiu ra rng, nguyn nhn u tin tr phm php, l do tr thiu tnh nhn ni, khng c kh nng chu ng. Chng ta khng c gio dc tr bng cch nung chiu. Vic tr c nui dy y nguyn nh chng mun, chc chn khng em li kt qu l ngh ca tr c t do pht trin. ch l cch nung chiu tr, dy tr thnh k ch k m thi. Nu ch nung chiu tr, khng dy chng v s chu ng, th mun ca chng ngn ngt tng nhanh. Mt yu sch c p ng, tc th nhiu yu sch k tip c vy m pht sinh. Cha m khng dy con chu ng, yu sch no ca con cng p ng, thi quen s l ci con ngy cng c nhiu yu sch hn. S bt mn yu cu tr khng bt u t s buc phi chu ng, m bt u t im khng c dy v chu ng. Cc bc cha m nn bit rng, khng phi khng p ng khin tr bt mn yu cu, m ngc li, p ng qu nhiu s lm tr bt mn yu cu. Tr bit chu ng khng c s bt mn ny. Php, tr em trong cc gia nh trung lu t phm php. L bi v, t khi cn nh, chng c rn dy, nn chng bit iu chng mong mun l g v s bt mn yu cu khng c ni chng. Nguyn nhn th 2 khin tr d phm php, l tr ln ln trong s dy d qu kht khe ca b m. Trng hp ny ngc li vi nguyn nhn trn. y l kiu dy tr qu khe kht, khng nhn nhn tr, lun lun cn nhn, mng m chng. Kiu cha m loi ny li nhiu hn tng tng. C rt nhiu b m mt ngy n 8-90% s li ni vi con l nhng cu cn nhn. H khng hiu rng lm nh vy l nh mt ti nng v t cht ca con ci h n th no. Hng ngy b b m cn nhn mng m, con ci ng nhin s c tnh cm lch lc. Chng ti mun cnh bo rng, mng nhiu con s thnh tr phm ti. Nguyn nhn th 3 khin tr d phm php, l s qu k vng ca b m chng. Phi dy con ng nng lc ca n, nhn nhn thu o kh nng . Vi tr di 1 tui, iu ny cc k quan trng. Mi tr em 0 tui u l thin ti, ti tng vit th, cho nn, ngh rng c th ny ai m chng bit thc s l sai lm. Dy tr bng cch pht huy nhng t cht u vit sn c trong tr. n lc b biu hin ra ngoi c, th i hi b m phi ht sc nhn ni, c k nng
59

dy tr mi c. Khng bit b quyt dy, ch n thun ngh c th ny ai m chng bit, th no con chng lm c l cch ngh k vng qu ng vo con. Tr em, khi b t cho mt k vng qu ln, m tr cha lc gnh vc k vng , s b bao bc bi cm gic mnh km ci. Hoc l biu l thi phn ng cc k mnh lit li b m. B m khng kho lo un nn dy d t cht ca con, ch t k vng qu ln vo chng, tr s c cm gic b tr chch nh di a ngc m thi. T nhng .... , tr c th pht m, ght hc hnh, khng chu i hc, t st... B m phi lun hiu bit b quyt nui dng nng lc ca con, con ln thnh ngi con lnh mnh. Tt c tr em u l thin ti. Tr khng tr thnh ngi ti, ch v cha m khng bit cch hng dn. Hy tin rng tr em l thin ti, t tn, nhn ni, lng vo cc tr chi l nhng bi hc b ch, cho tr lm nhng vic va sc, cng c lng t tin ca tr... lm c nh vy, cc em b u s l nhng ngi con tt. Nguyn nhn th t khin tr d phm php, l do c qu chm sc. B m lm ht nhng vic m tr nh lm ly. Nhng tr em ny, chm cai sa, v tinh thn lc no cng nh em b, khn nh di ch, t k, ch k, ni chung l nhng tr em khng c tnh giao tip x hi. C nhng b m l i, l bit rng gio dc tr t 0 tui l rt quan trng, ch lao vo dy con kiu gio dc tr lc, m hon ton khng ng ti vic dy l ngha cho con. V d nh tr 3 tui gi nh tr, bit c ch nhng khng bit cch ci, mc qun o. Nhng lc vy, b ch bit khc mt mnh. Chng ta hiu rng, c nhng b nh vy l bi v m chng lm h ht cc vic ca b, mt cch qu ng. Cch gio dc kiu ny ch nh mt i nng lc t gic ca tr m thi. nh lm m li khng lm c, kt cc l mt cch v thc, trong chng ny sinh s bt mn yu cu. l nguyn nhn dn n hnh ng phm php ca tr.

60

3 tr ct dy con c l ngha ng
Vy th l ngha ng l nhng l ngha nh th no? C 3 ci tr chnh suy ngh v l ngha nh sau L ngha c bn L ngha tinh thn L ngha c tnh x hi v o c Sau y ti xin trnh by mt cch d hiu v cc loi l ngha ny. l ngha c bn thc hin trong sinh hot hng ngy 1- Vic n ung. 2- Vic i v sinh 3- Vic mc qun o 4- Vic gi v sinh 5- Vic gi an ton 1- V vic n ung. Tr y nm bit cm tha ngi n cng mi ngi trong nh. Thi k ny, tr c lm cm vung vi cng khng sao, c cho tr tha ca mnh, ngi cng bn n vi mi ngi mi khi n ba. Lm vung vi cm nhiu ln, s n lc tr t nh c ci cch iu chnh a c cm vo ming m khng b vng vi. y l im khi u ca tnh t gic. y vy m v tr lm vng vi nhiu, khng cho tr cm tha na, tnh t gic b km hm, nng lc pht trin cng chm li. Khng nhng ch chm thi, nng lc hu nh khng pht trin tip c na. *i i i, nh ly cu ny nh. Hn na, tnh t gic b km hm dn ti tr thiu mun lm iu g khc na. Cch kho lo nui dng ch mun t lm ca tr nh l b quyt hng tr thnh a tr tch cc. Trong khong t 1 ti 3 tui, tnh t gic, tnh tch cc pht trin rt mnh. Thi k ny, b m qu chm sc s l s c ch nng lc ca tr mi mi. (ng qu, bn cm cho con n n tn 5 tui vn phi bn, vn phi gic, kh qu l kh, tri i). 2- V vic i v sinh. C nhiu ng b b m ch mong con mnh mau mau bit gi t khng cn n bm na. Khng c nn nng bt p con phi bit t i i t sm qu. 1 tui ri l sm qu. T 2 tui c th bt u tp l c. Song cng khng nn qu vi vng v chuyn ny. Cho n lc con bit t gi i v sinh, khng nn
61

con mc qun/bm t qu lu. Bit con t dm, phi nhanh chng thay sch s cho con cng sm cng tt. Lm nh vy, b s bit cm gic kh chu khi b bn l nh th no. Nu b bn quen, c mc qun t, bm dnh phn s khng c thc, cm gic vi ci bn. 3- V vic mc. Tr c 3 tui ri, hy cho b t mc ly qun, d cn hi vng v. Hy con t ci cc o. y cng th hin tnh t gic ca b. Hn 3 tui ri m lc no b m cng phi mc qun o cho, ci cc o cho con, l s chm sc qu ng, nng lc pht trin ca b khng c tin b. Con c x 2 chn vo mt ng qun th cng nn im lng con lm nt phn vic ca n. B s t thy nh vy l khng c, s t rt chn ra mc i mc li, n mt lc s t mnh mc ng qun. 4- V vic gi v sinh. Nhng vic sinh hot hng ngy nh ra mt, nh rng, ra tay sau khi i v sinh dng nh li l nhng vic b t c dy bo nht. mt trng tiu hc, khi hi mt lp hc sinh lp 2 xem bui sng ai ra mt th gi tay ln, ch c duy nht mt cnh tay gi ln. Trong lp , c nhng em thm ch 3 ngy khng ra mt. Thi quen ny nu khng c tp cho t nh, ln ln s rt kh sa. 5- V vic gi an ton. Trong thi k tai nn giao thng nhiu nh hin nay th, vic dy con v s an ton cng l mt vic quan trng. i b th i bn phi ng. Sang ng th phi nhn n giao thng. Khng chi di lng ng. Khng chy vt ra ng. l nhng iu nn dy trc cho b. Ri cng phi dn b khng chy ti gn trc, sau xch u. Dy b c kh nng t bo v mnh trc nhng tnh hung nguy him l vic lm rt quan trng. l ngha tinh thn th ch khi mng m Khng km g nhng l ngha c bn, rt quan trng m li d qun, l l ngha tinh thn. L ngha tinh thn c chia thnh 5 khon mc nh sau. 1- Chu ng (ch k) 2- Tt bng (Bt nt) 3- Trung thc (Di tr)
62

4- Tun th (i khng) 5- Bit n 1- Chu ng. Gio dc b thnh ngi bit chu ng, l vic quan trng nht. Mi trng tt cho b l mi trng rn luyn, mi trng xng vi s bt t do. Gian kh rn luyn con ngi. Hy coi mi trng nhn nh l k ch ca b. 2- Tt bng. Hy dy cho b tt bng qua vic u ym cc em b mi sinh khc. Cng dy cho b tt bng vi anh ch em, vi cha m mnh. Trc tin, nh b ly cho m vt g Yuri chan, ly cho m ci ... no. B ly cho th phi cm n ng hong Cho m xin. Biu cm cho b bit l c b gip th m vui mng th no. Tr s hc c nim vui t vic gip ngi khc. Khng c sai vt b. Hy nh ly vic nh b, hy vui v v cm n vic lm ca b. 3- Trung thc. Khng nht nht phi x pht b v nhng li ni di khi b ang tng tng mnh l ai l ai m ni ra. Song, phi x pht b khi b bit mnh sai m li cho ngi khc. Khng ly ca ngi khc. Hng ha ca hng phi tr tin mi c. Nht c tin ri phi em ti n cng an np. Trc tin dy b nhng iu . Tr con, khng hc th khng bit. C chuyn b nht c t mi ngn Yn, thn nhin em i mua . V em b khng bit rng tin nht c phi em np cho n cng an. 4- Tun th. Tr nh cha bit phn bit, phn on thin v c. Thi k ny, phi dy cho b bit b phi nghe li b m. Khng c tha th cho nhng li lng nhc, ni lo vi b m. Trong 0-3 tui, nu khng dy b v s tun th ny, n khong 4,5 tui thi, thc hin ca mnh, tr c th ci li hoc lo nho vi b m. i vi s phn khng ca tr 0-3 tui, b m khng c nung chiu. B m phi bit rng lm nh vy s h tnh cch ca con. B m cn cng quyt khng c l khng c. 5- Bit n. Nn dy b sm bit cm n. Mi khi nhn mt vt g, phi bo b ni cm n. Dy b trc khi n phi bit mi Xin c dng cm Con mi b
63

m, anh chi... xi cm . Nn dy b bit rng, sinh hot ca con ngi c thc hin l nh c s gip ln nhau, phi bit bit n nhng ngi gip mnh. V b bit ni cm n th b m phi khch l b tht nhiu. C vy, khi ln ln b s l con ngi lun c lng bit n. Phi dy b bit cch th hin tm lng ca mnh ra ngoi gii nh vy mi c. T nay b m s phi dy b 5 l ngha tinh thn ny mt cch nghim khc, song, khi no th c th mng b c y? l khi b biu hin nhng hnh vi thi ghi trong ngoc n cnh 4 c tnh ghi trn y, l ch k, bt nt, di tr, phn khng. Ngoi nhng vic ra, tm lng tr khng xu n mc phi b mng. V d nh b nh v , b chy nhy m trong nh chng hn, l nhng vic khng ng b mng. l ngha x hi v o c hy tn dng tt nht tnh t gic ca b Cng vi l ngha c bn, l ngha tinh thn, cn c l ngha x hi v o c na. Cng chia thnh 5 mc nh sau. 1Tinh thn trch nhim 2Tinh thn lao ng 3i nhn 4Tri thc ngn ng 5- Tnh o c 1- Tinh thn trch nhim. Dy tr cm nhn c tinh thn trch nhim ng thi vi hun luyn tnh t gic cho chng. Nn nh rng, kho lo gi v pht huy tnh t gic l mt bc cc k quan trng. Dy cho con c thi quen ct dn c. T thi quen t mnh lm cc vic ca mnh, b s trng thnh ngi c trch nhim v vic mnh lm. 2- Tinh thn lao ng. Tr 3 tui lun c mun lm bt c vic g. B rt thch gip m lm cc cng vic ca m. Khi , d cn vng v, vn nn cho b gip . V hy cm n v b gip. iu nui dng tinh thn lao ng, nng cao kh nng lao ng ca b. Tuy nhin phn ng cc b m li qu chnh xc vic nh gi thnh qu lao ng ca cc b, ch ngay lp tc vic b lm. Ch cn 1 cu ni Xu qu y, m li phi lm li ln na ri l ch, tinh thn lao ng ca cc b tiu tan thnh my khi.
64

3-

i nhn. dy cho con v i nhn, v tnh x hi, tt nht l dy cho con bit cho bn cng chi. Tr con ci nhau, ngi ln khng c tham gia vo. Cha m tham gia vo, tnh x hi ca tr b ph v ngay. Tr khng bit t phn on, thnh thi quen li xem cha m x l th no. Tr 3 tui no cng ch k. l chuyn bnh thng. Bng vic chi vi bn tr khc, mt cch t nhin, b s hiu rng ch k nh vy l khng sun s, l ci nhau, nu lm th ny... th ny c 2 cng vui. Vi tr khng bit chi vi bn s hay b r r, xut hin du hiu khng giao tip. 4- Tri thc ngn ng. Tr tr thnh ngi t vic bit ch. Tr bit ch l s tn ti l tnh hn hn so vi tr khng bit ch. Ch ci cng lc nh tui (mi sinh) cng d nh. l s thc. V vy, cng dy b bit ch sm cng tt. Tuy nhin, p ung l cch khng nn. Hy dy bng cch chi m hc. Tr 3 tui bit c sch say sa, s thnh con ngi rt c ti. 5- Tnh o c. Hy dy cho tr khng vt rc ra ng ph, khng hi hoa b cnh cng vin, v cc qui tc khi i tu in, phng tin cng cng. B m phi lun lun gng mu trong nhng vic ny. Dy cho tr o c m b m li ngang nhin vi phm qu th tht l b tc. Tr em hn ai ht lun nhn vo hnh vi ca b m hc tp. B m phi t chnh mnh cho chnh xc mi c. Trn y ti trnh by ngn gn v khun kh sch c hn. Song, ti hi vng l nhng dng vit gip ch cho cc bn trong vic dy con. Ti xin vit mt b quyt dy con lm phn kt thc chng ny. B quyt con bn tr thnh mt ngi con sng ln, giu nng lc, l vic nhn nhn v khch l con tr. B quyt dy con, b quyt gio dc con l y. Chu X n trm hng siu th. Chu X thc ra nh cp tnh thng ca cha m. Ti ni vi cha m chu, nhng ngi ti nh ti t vn xem nn phi lm th no, rng Anh ch hy tm im tt ca con v khen n. Sau vi thng, chu X tin b. Vic khen ngi im tt ca chu vc c chu dy.

65

Khen ngi, khch l l cch truyn t tnh thng yu hiu nghim nht. phng php gio dc t 0 tui pht huy ht tnh hiu qu 1) Ni chuyn 2) m b b ra ngoi 3) K chuyn c tch 4) Cho xem sch tranh 5) Lm quen vI bi ht nhc hay, tranh p 6) Hng ngy dn con i bch b 7) Khng do dm 8) Khng dung t cm on, ngn cm 9) Khng dung ph nh 10) Khen l khen hnh ng 11) Khng cho tr xem TV 12) Dy ch t sm 13) Dy i dy lI, lp i lp lI 14) Rn luyn tr nh 15) Rn luyn tu duy 16) tr vn ng ht mnh 17) Lm v ghi chp t 18) Lm s ghi chp sch c 19) Cho tr hc pht minh 20) Ln ln bng 4 chi

66