Cc phng thc thanh ton quc t nhn di gc li ch v ri ro

Trong hot ng mua bn hng ha quc t, thu chi tin hng l quyn li v ngha v c bn ca hai bn mua (nhp khu) v bn (xut khu). V vy, khi m phn v phng thc thanh ton, cc bn u n lc tha thun iu kin thanh ton c li cho mnh. Khng cp n ng tin thanh ton, cng c thanh ton, hay cc th tc v quy trnh thanh ton, m bi vit ny ch tp trung phn tch mt s vn lin quan n li ch v ri ro m mi phng thc thanh ton mang li cho nh nhp khu hoc nh xut khu v cc gi cn bng li ch gia hai bn tham kho. 1. Phng thc chuyn tin (remittance) Trong giao dch mua bn hng ha quc t, theo phng thc ny, nh nhp khu yu cu ngn hng ca mnh chuyn mt s tin nht nh cho nh xut khu (ngi hng li) mt a im nht nh bng phng tin chuyn tin do nh nhp khu quy nh. Phng thc chuyn tin c th l b phn ca phng thc thanh ton khc nh phng thc nh thu, tn dng d phng, tn dng chng t nhng cng c th l mt phng thc thanh ton c lp. Thc t, nhiu trng hp, nh nhp khu s khng chuyn tin hng cho nh xut khu cho n khi nhn y hng. y l mt li th ca nh nhp khu nhng li l ri ro ca nh xut khu khi hng ha c chuyn giao nhng tin hng khng c thanh ton, b chm tr thanh ton hoc thanh ton khng y . Tuy vy, bn nhp khu cng c th gnh chu ri ro, c bit trong trng hp chuyn tin trc khi giao hng nh: nhn ton b tin hng trc khi giao hng, t cc, tm ng Trong trng hp ny nh nhp khu c th s phi gnh chu ri ro nu tin chuyn m hng khng c giao ng thi hn, ng cht lng hoc s lng phng nga ri ro cc bn nn: - Xy dng r l trnh chuyn tin: V d: chuyn trc bao nhiu % ti thi im no?; Thanh ton nt phn cn li ti thi im no? - Tha thun thi im chuyn tin trng vi thi im giao hng. - Quy nh r v phng tin chuyn tin, chi ph chuyn tin ai chu? 2. Phng thc ghi s (open account) y thc cht l mt hnh thc mua bn chu. Phng thc ny p dng trong mua bn hng ha quc t nh sau: Nh xut khu (ngi ghi s) sau khi hon thnh ngha v ca mnh (thng l ngha v giao hng) quy nh trong hp ng mua bn hng ha quc t (hp ng c s) s m mt quyn s n ghi n. Nh nhp khu (ngi c ghi s), bng mt n v tin t nht nh v n tng nh k nht nh do hai bn tha thun, s dng phng thc chuyn tin thanh ton cho ngi ghi s. Phng thc ny hon ton c li cho nh nhp khu (ngi c ghi s). Nh xut khu s phi gnh chu ri ro khi bn nhp khu khng thanh ton hoc chm tr thanh ton hoc thanh ton khng y . hn ch ri ro, ch p dng phng thc ny khi c hai bn l cc bn hng c mi quan h lm n lu di, thc s tin cy ln nhau. bo m an ton cho nh xut khu, cc bn c th p dng bin php bo m nh th bo lnh ngn hng, th tn dng d phng, t cc 3. Phng thc nh thu (collection) Phng thc nh thu l phng thc thanh ton m bn c cc khon tin t cc cng c thanh ton (ch n) y thc cho ngn hng thu h tin ghi trn cng c thanh ton t pha ngi n. Cc cng c thanh ton quc t thng gm: hi phiu (bill of exchange); k phiu thng mi (Promissory Note), sc quc t (International cheque), ha n thu tin (Financial Invoice). Bi vit ny cp n phng thc thanh ton trong hp ng mua bn quc t nn, ch n l nh xut khu v

ngi n l nh nhp khu. C hai phng thc nh thu l nh thu trn v nh thu km chng t. 3.1. Phng thc nh thu trn (clean collection) Phng thc nh thu trn l mt trong cc phng thc thanh ton p dng trong hp mua bn hng ha quc t m trong nh xut khu y thc cho ngn hng thu h tin ghi trn cng c thanh ton m khng km vi iu kin chuyn giao chng t. Trong quy trnh nghip v ca phng thc thanh ton ny c mt c im lin quan n li ch ca nh xut khu, cn c bit lu : Nh xut khu giao hng v gi trc tip chng t cho nh nhp khu. Nh vy thng thng hot ng ny din ra trc thi im thanh ton. y c th l mt bt li cho nh xut khu, nh nhp khu cha phi thanh ton tin hng nhng nm gi c chng t nhn hng t nh chuyn ch nhng sau c chim dng vn, thanh ton chm, thiu, t chi thanh ton. Ngn hng ch l mt t chc trung gian thu h v c th b nh nhp khu t chi. V vy, trong hot ng mua bn hng ha quc t cn hn ch p dng phng thc ny. Nu p dng phng thc thanh ton ny, th ch nn p dng khi c hai bn l i tc tin cy ca nhau, ng thi trong hp ng mua bn hng ha quc t cn c cc ch ti nghim ngt bo m nh nhp khu thanh ton. V d: Trch nhim bi thng thit hi do khng thanh ton, chm thanh ton hoc thanh ton khng y ; chu li sut chm tr, chu pht vi phm ngha v thanh ton 3.2. Phng thc nh thu km chng t (documentary collection) Phng thc nh thu c km theo chng t l mt trong cc phng thc thanh ton p dng trong hp ng mua bn hng ha quc t m trong nh xut khu y thc cho ngn hng thu h tin ghi trn cng c thanh ton vi iu kin s giao chng t nu nh nhp khu thanh ton, chp nhn thanh ton hoc thc hin cc iu kin khc quy nh. Trong quy trnh nghip v ca phng thc thanh ton ny c mt im cn lu : Nh xut khu khng giao trc tip chng t cho nh nhp khu. Nh nhp khu phi tr tin th Ngn hng mi giao chng t mang chng t i nhn hng. Nh vy, phng thc ny bo v c li ch ca nh xut khu, trnh c tnh trng b nh nhp khu chim dng vn, chm thanh ton, thanh ton khng y hoc t chi thanh ton. Di y l mt mu iu khon phng thc thanh ton nh thu km chng t trong hp ng mua bn hng ha quc t: Bn mua thanh ton ngay khi hi phiu do bn bn pht hnh c xut trnh. Thanh ton xong giao chng t. 4. Phng thc y thc mua hng (Authority to purchase A/P) A/P l mt phng thc thanh ton p dng trong hot ng mua bn hng ha quc t, theo Ngn hng ca nh nhp khu, theo yu cu ca nh nhp khu, ra vn bn yu cu ngn hng i l nc xut khu pht hnh mt A/P cam kt s mua hi phiu ca nh xut khu k phiu vi iu kin chng t xut trnh ph hp vi cc iu kin t ra trong A/P v phi c i din ca nh nhp khu xc nhn thanh ton. Phng thc ny p dng ch yu trong cc hp ng mua bn my mc, thit b, cc sn phm c hm lng k thut v cng ngh cao. Bn cht ca phng thc ny l nh nhp khu thng qua ngn hng ca mnh nc nhp khu chuyn tin sang mt ngn hng nc xut khu y thc cho ngn hng ny tr tin hi phiu ca nh xut khu k pht. C hai cch thc chuyn tin sang ngn hng ca nc xut khu mua hng: Mt l, nh nhp khu thng qua ngn hng ca mnh chuyn tin t cc 100% sang ngn hng nc xut khu ngn hng ny pht hnh A/P.

Hai l, nh nhp khu yu cu ngn hng ca mnh pht hnh A/P cho ngn hng i l nc xut khu hng v t cc 100% tr gi ca A/P. Trn c s A/P , ngn hng nc xut khu pht hnh mt A/P i ng cho ngi th hng l nh xut khu. V iu kin chng t ca nh xut khu gm c: 1. Hi phiu hoc ha n ca nh xut khu xut trnh phi c i din ca nh nhp khu ti nc xut khu ng thanh ton. 2. Cc chng t xut trnh phi ph hp vi Hp ng mua bn hng ha m hai bn k kt. Phng thc thanh ton ny kh an ton cho nh xut khu nhng ngc li s c nhiu bt li cho nh nhp khu khi m tin xut ra nhng cha chc nhn c hng hoc nhn c hng km cht lng hoc b giao hng chm tr. hn ch ri ro cho mnh, nh nhp khu cn a ra nhng iu kin c th, ni dung, quy trnh thanh ton chi tit nu p dng phng thc A/P trnh bt li cho mnh sau ny. 5. Phng thc tn dng chng t (Letter of Credit L/C) Theo phng thc ny th mt ngn hng (ngn hng m th tn dng), theo yu cu ca khch hng (bn yu cu m th tn dng) s tr mt s tin nht nh cho mt ngi khc (ngi hng li s tin ca th tn dng) hoc chp nhn hi phiu do ngi ny k pht trong phm vi s tin khi ngi ny xut trnh cho ngn hng mt b chng t thanh ton ph hp vi nhng qui nh ca th tn dng. 5.1. Bn cht php l ca th tn dng (L/C) Thc cht trong hot ng mua bn hng ha quc t, phng thc thanh ton th tn dng chuyn trch nhim thanh ton t nh nhp khu sang ngn hng bo m nh xut khu giao hng v nhn tin hng an ton, nhanh chng, nh nhp khu nhn c ha n vn chuyn hng ng hn. V vy, mt mc nht nh, L/C l phng thc thanh ton cn bng c li ch ca c hai bn xut khu v nhp khu v gii quyt c mu thun khng tn nhim nhau ca c hai bn. V vy, phng thc ny c s dng ph bin trong hot ng mua bn hng ha quc t. y l mt phng thc thanh ton kh an ton, tuy nhin, trong qu trnh p dng cc bn cn lu cc c im php l sau y ca th tn dng trnh p dng sai, gy thit hi cho chnh bn thn mnh. (1). L/C l mt kh c c lp vi hp ng mua bn hng ha quc t (hp ng c s) L/C c hnh thnh trn c s hp ng c s (hp ng mua bn hng ha, hp ng dch v,) nhng khi c pht hnh n hon ton c lp vi hp ng c s. Ngn hng m th tn dng v cc ngn hng khc tham d vo nghip v th tn dng ch lm theo quy nh ca th tn dng. (2). Th tn dng l mt kiu mua bn chng t Theo iu 5 ca UPC600 th: Cc ngn hng giao dch trn c s cc chng t ch khng phi bng hng ha, dch v hoc cc thc hin khc m cc chng t c lin quan. Nh vy Ngn hng c ngha v thanh ton cho nh xut khu khi h xut trnh c cc chng t ph hp vi cc iu kin v iu khon qui nh trong L/C. Ngn hng khng c php ly l do bn mua cha nhn hng t chi thanh ton nu chng t m bn bn xut trnh ph hp vi cc iu kin v iu khon quy nh trong L/C. 5.2. Nhng vn lu khi s dng L/C Thanh ton bng L/C l mt phng thc tng i an ton cho c nh nhp khu v nh xut khu. Tuy nhin, s dng hiu qu L/C, ng thi bo m li ch ca mnh khi s dng L/C nh l mt phng thc thanh ton, cc bn nn lu mt s vn c nu sau y. i vi nh nhp khu th phi lm th tc son v np n yu cu pht hnh th tn dng. Thc ra n yu cu pht hnh th tn dng theo mu chun quc t (Standafo, Standaci) nn nh nhp khu ch phi in ni dung cn thit vo ch trng v xa i nhng thng tin khng cn thit. bo m tnh chnh xc ca n v sau ny l th

tn dng (L/C), nh nhp khu phi da trn c s cc ni dung ca Hp ng mua bn hng ha quc t lp n, trnh mi s sai khc. c bit lu i vi nh xut khu (ngi th hng trong L/C), cn phi kim tra k lng th tn dng. Bi v nu c s khng ph hp gia L/C v hp ng mua bn hng ha quc t m nh xut khu khng pht hin ra c m c tip tc giao hng th nh xut khu s kh i c tin hoc ngc li nu t chi giao hng th vi phm hp ng. C s kim tra L/C l hp ng mua bn hng ha quc t (hp ng c s). L/C phi ph hp vi hp ng c s v khng c tri vi cc ni dung ca hp ng c s. i vi cc hp ng c cc sa i, b sung th cn cn trng kim tra ni dung ca hp ng gc v hp ng sa i, b sung. Ngoi ra c s php l iu chnh L/C thng thng l UCP 600, ISBP 681, eUCP 1.1 v URR 525 1995. Do vy cn nh gi hnh thc v ni dung ca L/C trn c s lut p dng. V mt ni dung ca L/C, cn kim tra k lng cc ni dung sau: s tin ca L/C; ngy ht hn hiu lc ca L/C; a im ht hn hiu lc ca L/C; loi L/C (thng thng l th tn dng khng hy ngang (i vi nh xut khu th nn chn L/C khng hy ngang cng vi iu kin min truy i v nu c xc nhn th cng tt)); thi hn giao hng; cch thc giao hng; cch vn ti; chng t thng mi; ha n; vn n; n bo him. Khi pht hin ra ni dung ca L/C khng ph hp vi hp ng c s hoc tri vi lut p dng hoc khng c kh nng thc hin, nh xut khu phi yu cu nh nhp khu lm th tc sa i, b sung L/C. Trong trng hp s sai st trong L/C khng qu nghim trng th nh xut khu v ngn hng c th phi hp tm hng gii quyt nh nh xut khu son th bo m chu trch nhim v b chng t thanh ton gi ngn hng pht hnh L/C, hoc thng qua i din ca nh nhp khu xin chp nhn thanh ton v gi ngn hng pht hnh L/C hoc chuyn sang phng thc thanh ton khc nh phng thc nh thu hoc i v hon tr tin bng in Ni tm li L/C vi ni dung ph hp vi hp ng c s v khng tri lut p dng s bo m quyn li cho c nh nhp khu v nh xut khu. 6. Bo lnh v Tn dng d phng Thc cht bo lnh v tn dng d phng l cc bin php bo m thc hin ngha v trong hp ng. Bo lnh l vic ngi th ba (ngi bo lnh) cam kt vi bn c quyn (ngi nhn bo lnh) s thc hin ngha v thay cho bn c ngha v (ngi c bo lnh) nu khi n thi hn m ngi c bo lnh khng thc hin hoc thc hin khng ng ngha v. Trong giao dch xut nhp khu thng c cc bo lnh: bo lnh thc hin hp ng; bo lnh hon tr tin ng trc (hoc tin t cc); bo lnh bo hnh my mc, thit b; bo lnh nhn hng cha c vn n gc; bo lnh thanh ton Th tn dng d phng l cam kt khng hy ngang, c lp, bng vn bn v rng buc khi c pht hnh. Trong ngi pht hnh cam kt vi ngi th hng thanh ton chng t xut trnh trn b mt ph hp vi cc iu khon v iu kin ca th tn dng d phng theo ng quy tc. Ngi pht hnh phi thanh ton chng t xut trnh bng vic chuyn s tin theo phng thc tr tin ngay, hoc chp nhn hi phiu ca ngi th hng hoc cam kt tr tin sau hoc chit khu. Bo lnh hoc th tn dng d phng c s dng kt hp vi cc phng thc thanh ton khc tng an ton cho cc bn. Do vy, trong cc giao dch mua bn hng ha quc t, c bit i vi cc hng ha c gi tr ln nh my mc, thit b cc bn cng nn xem xt v p dng cc bin php bo lnh hoc th tn dng d phng.