MC LC

MC LC..................................................................................................................... 1 M U...................................................................................................................... 1 NI DUNG................................................................................................................... 2 Khi nim thm quyn xt x dn s quc t..........................................................2 Qui tc xc nh thm quyn xt x dn s quc t.................................................2 Thm quyn xt x ca ta n Vit nam i vi cc v vic dn s c yu t nc ngoi........................................................................................................................ 4 Theo cc iu c quc t. ..................................................................................4 Theo php lut Vit nam.......................................................................................5 4. Thm quyn ca ta n Vit Nam i vi cc tranh chp trong thng mi quc t........................................................................................................................... 13 5. Vn t chi thm quyn ca ta n Vit Nam ............................................16

M U Nhu cu giao lu quc t gia cc quc gia gia tng khng ngng theo tng giai on pht trin, cng vi s gia tng t bin v s lng, l s phong ph v a dng ca cc loi hnh quan h. Mi mi quan h lun hnh thnh trn c s li ch hu hnh hoc v hnh gia cc ch th nht nh. Chnh v vy, vic gii quyt cc tranh chp pht sinh gia cc ch th ny khi xy ra vn xung t li ch l nhu cu tt yu ca x hi, nh nc v php lut ra i khng ngoi mc ch trn. S gia tng cc quan h quc t, nhng mi quan h vt ra ngoi khun kh bin gii, php lut quc gia mang nhng t tnh hon ton khc bit i hi nhng phng thc gii quyt mang tnh c th hn. Khi mt tranh chp dn s c yu t nc ngoi c khi kin ti Ta n ca mt quc gia, vn u tin l Ta n phi xc nh xem mnh c thm quyn th l

gii quyt hay khng? V vy, xc nh thm quyn gii quyt ca ta n lun lun l vn u tin t ra v c ngha quan trng i vi ton b tin trnh gii quyt tranh chp. NI DUNG Khi nim thm quyn xt x dn s quc t Thut ng thm quyn, trong ting Anh l jurisdiction hoc competence, c dng ch quyn phn quyt v 1 v vic no trong phm vi php lut cho php. Trong 1 v kin dn s, thng mi c yu t nc ngoi, xc nh thm quyn gii quyt ca ta n lun lun l vn u tin c t ra v c ngha quan trng i vi tin trnh gii quyt tranh chp. Thm quyn xt x dn s quc t l kh nng ca php lut cc quc gia qui nh cho ta n ca mnh c trch nhim v ngha v xt x cc v vic dn s c yu t nc ngoi. Thm quyn xt x dn s quc t trc ht c qui nh trong php lut t tng ca cc quc gia. Qui tc xc nh thm quyn xt x dn s quc t Theo php lut cc nc, ta n thng mi hoc ton n dn s l c quan gii quyt cc tranh chp pht sinh trong quan h thng mi trong nc v cc quan h thng mi c yu t nc ngoi. Tuy nhin, xc nh c vic gii quyt tranh chp c th c thc hin ti ta n nc no, cn phi da trn c s iu khon chn lut p dng trong hp ng, vn bn tha thun gia cc bn v/hoc p dng quy tc gii quyt xung t php lut trong iu c quc t hoc php lut quc gia lin quan ti quan h hp ng . Quy tc xc nh thm quyn l cc cch thc cc quc gia a ra gii quyt hin tng xung t thm quyn xt x, phi th hin c mi lin h gia ni dung v vic v ta n quc gia

thng qua cc du hiu. Nhn tng qut, c cc quy tc chnh xc nh thm quyn xt x dn s quc t sau y: Th nht l qui tc quc tch. y l cch thc xc nh thm quyn ca ta n quc gia trong vic gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi da trn du hiu quc tch ca ng s. ng s mang quc tch ca quc gia no th ta n ca quc gia c thm quyn gii quyt xut pht t quyn ti phn ng nhin ca quc gia i vi cng dn ca mnh C th xc nh theo nguyn n hay b n hay quc tch chung ca cc bn, c th c 2 ta n c thm quyn. Cn ch rng nu ng s khng c quc tch th khng th p dng quy tc ny. Nu ng s c nhiu quc tch th tt c cc ta n c quc tch u c thm quyn xc nh theo ni ng s khi kin. Quy tc ny thng c p dng nhm xc nh thm quyn ca ta n trong cc v vic lin quan n cc du hiu nhn thn. V d nh xc nh cha m cho con. Th hai l qui tc ni c tr. y l cch thc xc nh thm quyn ca ta n quc gia trong vic gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi da trn du hiu ni c tr ca ng s. ng s c tr u th ta n c thm quyn gii quyt. Quy tc ny ch yu xc nh theo ni c tr ca b n nhm m bo iu kin thun li cho vic thc thi qu trnh t tng cng nh kh nng thi hnh ca bn n. Tuy nhin trong mt s trng hp c bit, c th p dng du hiu ni c tr ca nguyn n khi bo v khn cp quyn li ca nguyn n. Ngoi ra cng c th p dng qui tc ni c tr chung xc h thm quyn xt x. Tuy nhi cn phi lu y l ni c tr phi l ni c tr n nh, hp php v c y c s xc minh. Nu ng s khng c ni c tr th khng th p dng c. Cn nu c nhiu ni c tr th xc nh theo ni nguyn n khi kin.

Ngoi ra cn c cc quy tc khc nh l qui tc ni hin din ca b n hay ni c ti sn ca b n hoc quy tc v mi lin h mt thit. Thng thng ta n ca mt nc cng c thm quyn gii quyt nu v n c nhng mi lin h nht nh i vi lnh th ca quc gia c ta n. Nu ng s c tr, hin din trn lnh th ca quc gia c ta n, vt b tranh chp tn ti trn lnh th ca quc gia c ta n; s kin php l gn vi quan h ni dung b tranh chp c thc hin trn lnh th ca quc gia c ta n th quc gia c thm quyn gii quyt. V d mi lin h mt thit trong quan h hp ng l ni k hp ng, ni thc hin hp ng, ni t tr s ca nguyn n, b n. Du hiu ny c th c s dng mt cch c lp xc nh thm quyn xt x ca ta n, nhng cng c th s dng nh l du hiu b sung cho cc du hiu khc. Thm quyn xt x ca ta n Vit nam i vi cc v vic dn s c yu t nc ngoi. Thm quyn xt x dn s quc t ca ton n Vit nam c xc nh i) theo iu c quc t m Vit Nam k kt hoc tham gia v ii) theo quy tc ca php lut Vit Nam trong trng hp khng c iu c quc t th thm quyn ca Ta n Vit Nam c xc nh. Theo cc iu c quc t. Nghin cu cc hip nh tng tr t php th tnh n thng 9-2010, Vit Nam k 26 hip nh tng tr t php vi cc nc trn y cc lnh vc dn s, thng mi, hnh s, dn , chuyn giao ngi b kt n1. Trong cc Hip nh ny, nhn chung vic phn nh thm quyn xt x ca ta n trong i a s cc trng hp c xc nh da trn mi lin h quc tch. Ta n c thm quyn gii quyt v vic l ta n ca nc m mt hoc cc bn ng s mang quc

Vit Nam k 26 hip nh tng tr t php, LX.

(Xem thm: http://xuan.phapluattp.vn/20110114123649275p0c1013/viet-nam-da-ky-26-hiepdinh-tuong-tro-tu-phap.htm).

tch. Ngoi cn c quc tch ca ng s, mt s cc cn c khc cng c s dng nh cn c ni thng tr ca ng s, ni c ti sn l i tng ca tranh chp. Trong cc hip nh tng tr t php m Vit Nam k kt vi nc ngoi 2 tha nhn cc quy tc xc nh thm quyn xt x dn s quc t sau:

i vi cc tranh chp lin quan n vic hn ch hoc tuyn b mt nng lc hnh vi: quy tc lut quc tch c u tin p dng, v d trong iu 20 Hip nh Vit Nam- Cuba; iu 16 Hip nh Vit Nam- Bungari; iu 33 Hip nh Vit Nam- Ba Lan.

i vi cc tranh chp v bi thng thit hi, quy tc ni xy ra hnh vi gy thit hi c u tin p dng, tuy nhin c th tha thun p dng cc quy tc khc gii uyt xung t v vn ny (quy tc ni thng tr ca b n hoc ca nguyn n).

Thm quyn gii quyt tranh chp v tha k ng sn thuc c quan t php ca nc k kt m ngi li ti sn l cng dn.

Thm quyn gii quyt tranh chp v tha k bt ng sn thuc c quan t php ca nc k kt ni c bt ng sn tha k.

Theo php lut Vit nam Nhn chung, thm quyn xt x v vic dn s c yu t nc ngoi ca ta n cc nc c hai dng: thm quyn xt x chung v thm quyn xt x ring bit.

Hip nh tng tr t php v php l v cc vn dn s v hnh s gia CHXHCN Vit Nam v Lin bang Nga; Hip nh tng tr t php v cc vn dn s v hnh s gia nc CHXHCNVN vi nc CHDCND Lo v gio trnh T Php Quc T (Nguyn B Din ch bin_ Khoa Lut - HQGHN) tr.344-348
2

(xem thm: http://truclaw08.hexat.com/)

Thm quyn xt x chung l thm quyn i vi nhng v vic m ta n nc c quyn xt x nhng ta n nc khc cng c th xt x (iu ny ty thuc vo t php quc t ca cc nc khc c quy nh l ta n nc h c thm quyn vi nhng v vic nh vy hay khng). Khi m ta n nhiu nc u c thm quyn xt x vi mt v vic dn s c yu t nc ngoi, th quyn xt x thuc v ta n nc no ph thuc vo vic np n ca cc bn ch th. Thm quyn chung qui nh ti iu 410 lut t tng dn s nh sau: iu 410. Quy nh chung v thm quyn ca To n Vit Nam gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi 1. Thm quyn ca To n Vit Nam gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi c xc nh theo quy nh ti Chng III ca B lut ny, tr trng hp Chng ny c quy nh khc. 2. To n Vit Nam gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi trong cc trng hp sau y: A) B n l c quan, t chc nc ngoi c tr s chnh ti Vit Nam hoc b n c c quan qun l, chi nhnh, vn phng i din ti Vit Nam; B) B n l cng dn nc ngoi, ngi khng quc tch c tr, lm n, sinh sng lu di ti Vit Nam hoc c ti sn trn lnh th Vit Nam; C) Nguyn n l cng dn nc ngoi, ngi khng quc tch c tr, lm n, sinh sng lu di ti Vit Nam i vi v vic dn s v yu cu i tin cp dng, xc nh cha m; D) V vic dn s v quan h dn s m cn c xc lp, thay i, chm dt quan h theo php lut Vit Nam hoc xy ra trn lnh th Vit Nam, nhng c t nht mt trong cc ng s l c nhn, c quan, t chc nc ngoi;

) V vic dn s v quan h dn s m cn c xc lp, thay i, chm dt quan h theo php lut nc ngoi hoc xy ra nc ngoi, nhng cc ng s u l cng dn, c quan, t chc Vit Nam v nguyn n hoc b n c tr ti Vit Nam; E) Tranh chp pht sinh t hp ng m vic thc hin ton b hoc mt phn hp ng xy ra trn lnh th Vit Nam; G) V vic ly hn m nguyn n hoc b n l cng dn Vit Nam Phn tch mt s u im v hn ch ca iu A v iu E: (1) A) B n l c quan t chc nc ngoi c tr s chnh ti Vit Nam hoc b n c c qun l, chi nhnh, vn phng i din ti Vit Nam. u im: Nguyn tc xc nh thm quyn xt x theo ni c tr ca b n mang tnh uyn chuyn hn nguyn tc xc nh thm quyn xt x theo quc tch, hng n s thun li cho s thc thi qu trnh t tng cng nh kh nng thc thi bn n c tuyn, th hin thin ch ca cc quc gia trong vic gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi, tin ti vic m bo quyn li ca cc ng s trong v vic dn s c gii quyt cch thun li hn, tuy nhin n cng hn ch quyn xt x ca quc gia . Quy nh ny l mt im tin b ph hp vi thng l quc t. Hn ch: Theo quy nh ti khon 1 iu 37 Lut DN: Vn phng i din l n v ph thuc ca DN, c nhim v i din theo y quyn cho li ch ca DN v bo v cc li ch . T chc hot ng ca vn phng i din theo quy nh ca php lut Chi nhnh l n v ph thuc ca DN c nhim v thc hin ton b hoc mt phn chc nng ca DN k c chc nng i din theo y quyn. Ngnh ngh kinh doanh ca chi nhnh phi ph

hp vi ngnh, ngh kinh doanh ca DN Suy ra, chi nhnh hay vn phng i din l mt b phn thuc chnh th thng nht ca DN, khng th tch ri, lun c thm quyn i din cho DN trong vic tham gia cc hot ng t (1) http://vn.360plus.yahoo.com/hoada131/article?mid=20 tng cng nh chu trch nhim thc thi trch nhim c quy kt. V mt l lun cng nh vic vn dng trong thc tin c kh nng pht sinh nhng bt cp sau: gc l lun, theo quy nh ca cc quy nh c nu trn, vn phng i din ch l n v ph thuc hot ng theo s y quyn, vy n c ng nhin i din cho DN trong mi giao dch, mi lnh vc m DN tham gia hay khng. Trn thc t, phm vi i din ca mt s cc vn phng l kh hn ch. Tng t i vi chi nhnh, cc chi nhnh thuc chnh th thng nht ca mt DN, tuy nhin, mt DN c th c rt nhiu chi nhnh v cc chi nhnh ny hot ng di s iu phi ca Ban iu hnh DN, tuy nhin chng kh c lp vi nhau trong hot ng. c bit, khi cc chi nhnh ny hot ng trong cc lnh vc khc nhau. Do vy, mc ch qun l, iu chnh da trn thuyt ch quyn theo lnh th hon ton khng pht huy c tc dng khi hnh vi b x l khng c thc hin bi chi nhnh hoc vn phng i din trn chnh lnh th quc gia c thm quyn xt x . Mt khc, n cng khng t n c s thun li v qu trnh t tng nh c trnh by trn, l mt trong nhng tiu ch hng n ca quy nh ny. V mt thc tin, vn ny s to nn kh nhiu cc bt cp. C th l gii mt s cc bt cp khi xem xt v d sau: Doanh nghip A l doanh nghip ca c, c cc chi nhnh ti Thi Lan, v mt vn phng i din ti Vit Nam nhm mc ch gii thiu sn phm. Chi nhnh ti Thi Lan ca doanh nghip ny vi phm hp ng v nu theo quy nh nh trn ca php lut t

tng Vit Nam th nguyn n trong v kin ny c th khi kin ti Vit Nam. C th v mt l do no (chng hn nh nguyn n nhn thy quy trnh t tng ca Ta n Vit Nam s to thun li hn cho h, hoc c kh nng dn n mt kt qu c li hn) v n c khi kin ti Vit Nam, chng ta phi th l. R rng nh trng hp trn, thm quyn xt x m chng ta quy nh l khng hp l v mi lin h gia chng rt m h. Mt khc, nu xt t gc to vic thun li cho vic thi hnh n, bo v quyn li ca nguyn n th tnh kh thi ca n cng gn nh khng c m bo trong trng hp ny. Quy nh ny nn sa i theo hng Ta n Vit Nam s c thm quyn gii quyt trong trng hp b n c c quan qun l, chi nhnh vn phng i din ti Vit Nam nhng hot ng phi lin quan n hot ng ca chi nhnh vn phng i din , tng t nh quy nh ca Brussell Convention 2002, ti khon 5 iu 4: Da theo tranh chp pht sinh lin quan n hot ng ca chi nhnh vn phng i din hoc c quan qun l khc th Ta n ni m chi nhnh, vn phng i din t tr s s c thm quyn. E) Tranh chp pht sinh t hp ng m vic thc hin ton b hoc mt
phn hp ng xy ra trn lnh th Vit Nam. C ba vn pht sinh: - Vn th nht: Vn pht sinh trong qu trnh m phn, thng thuyt hp ng. Qu trnh m phn, thng thuyt hp ng bt u khi cc bn c tip xc u tin vi nhau v kt thc khi hp ng c k kt. Theo thng l chung, trong qu trnh ny, mi bn u c ton quyn quyt nh tip tc hay ngng m phn, thng thuyt. Tuy nhin, trong mt s trng hp bn ngng m phn, thng thuyt phi chu trch nhim nu vic ngng m phn, thng thuyt khng c l do chnh ng hoc khi lm cho bn kia tin rng hp ng s c giao kt. R

rng, trong trng hp ny, trch nhim bi thng pht sinh l do s xm hi quyn li ca bn th hai, hay ni cch khc y ch l trch nhim bi thng thit hi ngoi hp ng. V vy, nhng trng hp tng t nh th ny, pht sinh trong qu trnh thng thuyt khng phi l vn pht sinh t hp ng, v vy khng thuc phm vi iu chnh ca im E khon 2 iu 410. - Vn th hai: Xem xt s tn ti ca hp ng. y cng l mt vn kh phc tp trong khoa hc php l cng nh thc tin xt x tuy cng c quy nh kh c th trong mt s cc vn bn php lut, c bit l cc hp ng c giao kt bng phng tin in t, mt hnh thc giao kt hp ng kh ph bin hin nay. V d, theo quy nh ca iu 397 T tng dn s, trong trng hp thng bo giao kt hp ng n chm v l do khch quan m bn ngh bit hoc phi bit l do khch quan ny th thng bo chp nhn giao kt hp ng vn c hiu lc, tr trng hp bn ngh tr li ngay khng ng vi chp nhn ca bn c ngh. Vi nhng quy nh ny th kh nng xy ra tranh chp v s tn ti ca mt hp ng (hp ng c thit lp hay cha) hon ton c kh nng pht sinh. Vy tranh chp ny c c xem l tranh chp pht sinh t hp ng hay khng khi m thc t vic tn ti ca hp ng cn cha c xc nh. - Vn th ba: ngh giao kt hp ng c phi l mt hp ng khng? Theo cc quan im khoa hc php l hin nay, ngh giao kt hp ng l mt hnh vi php l n phng ca mt ch th, nn nhn chung, n khng c xem l hp ng tuy theo cc quy nh ca php lut nhiu nc u rng buc cho ch th ny nhng ngha v nht nh. Tuy nhin, trng hp n phng ha giao kt hp ng li c xem l l mt loi hp ng n v, y l mt trng hp c bit ca ngh giao kt hp ng. Trong php lut Vit Nam khng c quy nh no c th v vn c cng nhn ngh giao kt hp ng, hay n phng ha giao kt hp ng c

c xem l mt loi hp ng hay khng. Trng hp n phng ha giao kt hp ng nn c c xem l mt loi hp ng, v trong trng hp ny, ngha v ca ch th a ra li ha giao kt l kh r rng, v vi vic a ra li ha ca mnh ch th t rng buc ngha v ca mnh i vi bn c ngh. iu ny cng tng i ph hp vi nh ngha hp ng c a ra trong iu 388 B lut dn s 2005: Hp ng dn s l s tha thun ca cc bn v vic xc lp, thay i, chm dt quyn v ngha v dn s.

Thm quyn xt x ring bit l trng hp quc gia s ti tuyn b ch c ta n nc h mi c thm quyn xt x i vi nhng v vic nht nh. Nu ta n nc khc vn tin hnh xt x i vi nhng v vic thuc thm quyn xt x ring bit, hu qu l bn n, quyt nh c tuyn bi ta n nc khc s khng c cng nhn, cho thi hnh ti quc gia s ti. Trong trng hp ny, k c cc bn ch th tha thun ta n nc khc th v nguyn tc, ta n nc cng cn phi t chi th l v vic tn trng thm quyn xt x ring bit ca quc gia s ti. Bn cnh , iu 411 B lut t tng dn s , phn 9 - Th tc gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi v tng tr t php trong trong t tng dn s quy nh nh sau: iu 411. Thm quyn ring bit ca Ta n Vit Nam: 1. Nhng v n dn s c yu t nc ngoi sau y thuc thm quyn gii quyt ring bit ca Ta n Vit Nam: a) V n dn s c lin quan n quyn i vi ti sn l bt ng sn c trn lnh th Vit Nam;

b) Tranh chp pht sinh t hp ng vn chuyn m ngi vn chuyn c tr s chnh hoc chi nhnh ti Vit Nam; c) V n ly hn gia cng dn Vit Nam vi cng dn nc ngoi hoc ngi khng quc tch, nu c hai v chng c tr, lm n, sinh sng Vit Nam. 2. Nhng vic dn s c yu t nc ngoi sau y thuc thm quyn gii quyt ring bit ca Ta n Vit Nam: a) Xc nh mt s kin php l, nu s kin xy ra trn lnh th Vit Nam; b) Tuyn b cng dn nc ngoi, ngi khng quc tch b hn ch nng lc hnh vi dn s, mt nng lc hnh vi dn s nu h c tr, lm n, sinh sng Vit Nam v vic tuyn b c lin quan n vic xc lp quyn, ngha v ca h trn lnh th Vit Nam; c) Tuyn b cng dn nc ngoi, ngi khng quc tch mt tch, cht nu h c mt Vit Nam ti thi im c s kin xy ra m s kin l cn c tuyn b mt ngi mt tch, cht v vic tuyn b c lin quan n vic xc lp quyn, ngha v ca h trn lnh th Vit Nam; d) yu cu Ta n Vit Nam tuyn b cng dn Vit Nam mt tch, cht nu vic tuyn b c lin quan n vic xc lp quyn, ngha v ca h trn lnh th Vit Nam; ) Cng nhn ti sn c trn lnh th Vit Nam l v ch hoc cng nhn quyn s hu ca ngi ang qun l i vi bt ng sn v ch trn lnh th Vit Nam.Theo quy nh ca php lut Vit Nam thm quyn gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi l ta n nhn dn cp tnh (iu 33, 34 BLTTDS). Hin nay mt s quy nh mi nhm tng thm quyn cho Ta n cp

huyn trong trng hp khng cn y thc t php cho c quan lnh s Vit Nam nc ngoi, Ta n nc ngoi th mt s c quan cp huyn s gii quyt H Ni: Ba nh, Hon Kim Khi gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi, To n c th u thc t php cho c quan lnh s ca Vit Nam nc ngoi, u thc cho To n nc ngoi iu tra, tng t v thc hin cc hnh vi t tng khc. Do , Php lnh Th tc gii quyt cc v n dn s cng nh B lut t tng dn s u quy nh thm quyn gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi l To n nhn dn cp tnh (iu 33, 34 BLTTDS), To n nhn dn cp huyn khng c thm quyn gii quyt nhng v vic c yu t nc ngoi. Hin nay, theo quy nh v tng thm quyn cho To n cp huyn gii quyt cc tranh chp v dn s, hn nhn v gia nh c yu t nc ngoi theo quy nh ti iu 33 B lut T tng dn s, trng hp khng phi u thc t php cho c quan lnh s Vit Nam nc ngoi, To n nc ngoi th mt s To n cp huyn s th l gii quyt. Ti H Ni , Theo Ngh quyt s 742/NQ-UBTVQH ngy 24/12/2004 gm 5 To n cp huyn l (1) Ba nh, (2) ng a, (3) Hai B Trng, (4) Hon Kim, (5) Thanh Xun. Cc To n cp huyn c tng thm quyn th l gii quyt cc loi v vic thuc trng hp ny3. 4. Thm quyn ca ta n Vit Nam i vi cc tranh chp trong thng mi quc t Theo php lut Vit Nam hin hnh, cc bn tranh chp c quyn yu cu ta n Vit Nam gii quyt cc tranh chp kinh t, thng mi c yu t nc ngoi, nu cc bn thng lng, ha gii khng thnh v khng tha thun a v vic ra trng ti gii quyt. Lut thng mi Vit Nam 1977 quy nh: trong trng hp thng lng hoc ha gii khng t kt qu th tranh chp thng mi c gii quyt ti trng ti hoc ta n; th tc gii quyt
MT S C TH TRONG GII QUYT CC V VIC DN S C YU T NC NGOI_TH.S NG TH MINH NGC_Ph Chnh ta Dn sTo n nhn dn TP H N
3

tranh chp thng mi ti trng ti, ta n c tin hnh theo cc th tc t tng ca trng ti, ta n m cc bn la chn (khon 3 iu 239). i vi cc tranh chp thng mi vi thng nhn nc ngoi, nu cc bn khng c tha thun hoc iu c quc t m nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam k kt hoc tham gia khng c quy nh th tranh chp c gi quyt ti ta n Vit Nam (iu 240). Trong B lut t tng dn s nm 2004, thm quyn gii quyt tranh chp thng mi c yu t nc ngoi ca ta n c quy nh ti cc iu 29, 30, 33, 34, 34, 35, 36 v 37. (Chng III) v cc iu 410, 411, 412 v 413 (Chng XXXV) Nhng tranh chp quyn kinh doanh thng mi thuc thm quyn gii quyt ca ta n (theo iu 29 b lut t tng dn s 2004) bao gm: 1. Tranh chp pht sinh trong hot ng kinh doanh, thng mi gia c nhn, t chc c ng k kinh doanh vi nhau v u c mc ch li nhun bao gm: A) Mua bn hng ho; B) Cung ng dch v; C) Phn phi; D) i din, i l; ) K gi; E) Thu, cho thu, thu mua; G) Xy dng;

H) T vn, k thut; I) Vn chuyn hng ho, hnh khch bng ng st, ng b, ng thu ni a; K) Vn chuyn hng ho, hnh khch bng ng hng khng, ng bin; L) Mua bn c phiu, tri phiu v giy t c gi khc; M) u t, ti chnh, ngn hng; N) Bo him; O) Thm d, khai thc. 2. Tranh chp v quyn s hu tr tu, chuyn giao cng ngh gia c nhn, t chc vi nhau v u c mc ch li nhun. 3. Tranh chp gia cng ty vi cc thnh vin ca cng ty, gia cc thnh vin ca cng ty vi nhau lin quan n vic thnh lp, hot ng, gii th, sp nhp, hp nht, chia, tch, chuyn i hnh thc t chc ca cng ty. 4. Cc tranh chp khc v kinh doanh, thng mi m php lut c quy nh. Nhng vic kinh doanh thng mi thuc thm quyn gii quyt ca ta n (theo iu 30 BLTTDS 2004) bao gm: 1. Yu cu lin quan n vic Trng ti thng mi Vit Nam gii quyt cc v tranh chp theo quy nh ca php lut v Trng ti thng mi.

2. Yu cu cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam bn n, quyt nh kinh doanh, thng mi ca To n nc ngoi hoc khng cng nhn bn n, quyt nh kinh doanh, thng mi ca To n nc ngoi m khng c yu cu thi hnh ti Vit Nam. 3. Yu cu cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam quyt nh kinh doanh, thng mi ca Trng ti nc ngoi. 4. Cc yu cu khc v kinh doanh, thng mi m php lut c quy nh. 5. Vn t chi thm quyn ca ta n Vit Nam BLTTDS 2004 c quy nh mt s tng hp t chi thm quyn ca Ta n Vit Nam i vi cc tranh chp c yu t nc ngoi vi mc ch nhm trnh s chng cho, tri ngc nhau trong vic gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi thng lien quan n nhau, do c th l cng mt v vic m cc ta n ca cc nc ny cng gii quyt. iu 413 b lut ny quy nh: Tr li n khi kin, n yu cu hoc nh ch gii quyt v vic dn s trong trng hp c To n nc ngoi gii quyt 1. To n Vit Nam tr li n khi kin, n yu cu hoc nh ch gii quyt v vic dn s c yu t nc ngoi trong trng hp c bn n, quyt nh ca To n nc ngoi gii quyt v vic dn s v nc c To n ra bn n, quyt nh dn s v Vit Nam k kt hoc gia nhp iu c quc t quy nh vic cng nhn v cho thi hnh bn n, quyt nh dn s. 2. To n Vit Nam tr li n khi kin, n yu cu hoc nh ch gii quyt v vic dn s c yu t nc ngoi nu c To n nc ngoi th l v vic dn s v bn n, quyt nh ca To n nc ngoi v v vic dn s c cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam.

Tuy nhin b lut ny quy nh v vic khng thay i thm quyn ca ta n nhm to s n nh, nht qun trong gii quyt v vic m vn khng nh hng n bn cht v n theo iu 412: V vic dn s c mt To n Vit Nam th l gii quyt theo quy nh v thm quyn do B lut ny quy nh th phi c To n tip tc gii quyt mc d trong qu trnh gii quyt c s thay i quc tch, ni c tr, a ch ca cc ng s hoc c tnh tit mi lm cho v vic dn s thuc thm quyn ca To n khc ca Vit Nam hoc ca To n nc ngoi. Bn canh vic quy nh gii quyt tranh chp kinh doanh thng mi ti h thng ta n nhn dn php lut Vit Nam hin hnh cng quy nh vic gii quyt kinh doanh thng mi bng trng ti thng mi. theo quy nh ca Php lnh Trng ti Thng mi Vit Nam 2003 v Ngh quyt s 05/2003/NQ-HTP 31/7/2003 ca Hi ng Thm phn Ta n nhn dn ti cao hng dn thi hnh mt s quy nh ca Php lnh trong ti thng mi, vic phn bit thm quyn gii quyt cc v tranh chp pht sinh trong hot ng thng mi ni chung v hot ng thng mi quc t ni ring gia trng ti thng mi v ta n nhn dn nh sau:
1.

Trng ti thng mi c thm quyn gii quyt cc v tranh chp pht sinh trong hot ng thng mi nu trc hoc sau khi xy ra tranh chp, cc bn c tha thun trng ti. Nu cc bn c tha thun trng ti th ta n tr li n khi kin, trong trng hp sau khi th l v n m ta n mi pht hin c cc bn c tha thun trng ti, ta n nh ch vic gii quyt v n, tr li n kin v ti liu km theo cho n s (theo iu 1, iu 3 v iu 5).

2.

Trong cc trng hp sau, v tranh chp tuy cc bn c tha thun trng ti nhng thuc thm quyn gii quyt ca ta n:

Tha thun trng ti v hiu trong mt s trng hp sau i) ngi k tha thun trng ti khng c thm quyn k kt theo quy nh ca php lut tr trng hp ngi c thm

quyn k kt tha thun trng ti chp nhn tha thun trng ti ; ii)ngi k tha thun trng ti khng c nng lc hnh vi dn s theo quy nh ca b lut dn s; iii)theo tha thun trng ti th khng xc nh c i tng tranh chp hoc khng th xc nh c hi ng trng ti no m cc bn khng c tha thun b sung hoc khng c tha thun.

Khi nguyn n cho bit bng vn bn s khi kin yu cu ta n gii quyt hoc khi c ta n thong bo v vic nguyn n np n khi kin yu cu ta n gii quyt v tranh chp m trong thi hn 7 ngy lm vic k t ngy nhn c vn bn ca nguyn n hoc thong bo ca ta n b n khng phn i (c coi l c bn c tho thun mi la chn ta n gi quyt v tranh chp thay cho tha thun trng ti) hoc b n c phn i nhng khng xut trnh c ti liu, chng c chng minh l trc cc bn c tha thun trng ti (trng hp ny c coi l khng c tha thun trng ti).

C quyt nh ca ta n hy quyt nh trng ti trn c s yu cu ca mt hoc hai bn tranh chp do khng ng vi quyt nh trng ti, nu cc bn khng c tha thun no khc.

Trong thc tin gii quyt tranh chp thng mi quc t, vic phn nh thm quyn gia h thng ta n v trng ti l ht sc cn thit. c nhiu trng hp gia cc bn c tha thun trng ti nhng tha thun trng ti khng thc hin c v do cc bn khng tha thun li tha thun trng ti. I. Kt lun

Ngy nay, vi s pht trin mnh m ca cc quan h kinh t quc t th cc v vic dn s c yu t nc ngoi xy ra ngy cng tng, ko theo l cc tranh chp dn s c yu t nc ngoi ngy cng nhiu. Khi mt tranh chp dn s c yu t nc ngoi c khi kin ti Ta n ca

mt quc gia, vn u tin l Ta n phi xc nh thm quyn th l gii quyt. V vy, cn phi da vo cc quy tc xc nh thm quyn xt x dn s mt cch ton din tranh chp c gii quyt ng ni ng ch.