TP ON BU CHNH VIN THNG VIT NAM

TRNG TRUNG HC BCVT & CNTT MIN NI

BI GING

THC HNH C S
Dng cho h trung hc ngh KTTVT

Bin son: Nguyn Th Thu Tr

L Hong
ng Thanh Tun

KHOA K THUT IN T VIN THNG

THI NGUYN - 2008

BI 3
KIM TRA LINH KIN IN T

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

I. MC CH - YU CU
1. Mc ch
Hnh thnh k nng kim tra cc linh kin in t cho hc sinh.
2. Yu cu
- Hc sinh c th nhn dng, phn loi v c c tr s cc linh kin in t .
- Bng cch s dng ng h vn nng, hc sinh thao tc o kim tra cc linh
kin nh gi cht lng ca cc linh kin th ng, linh kin tch cc
mt cch thnh tho.

II. THIT B HNG DN

- ng h vn nng
- Cc linh kin th ng
- Cc linh kin tch cc
III. NI DUNG HNG DN

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.1. in tr
a. nh ngha:
in tr (R) l linh kin dng lm phn t cn in trong mch.
n v o ca in tr l: . Bi s v c s ca l:
1 =0.000001 = 10-6
1m =0.001
= 10-3
1K =1.000
= 103
1M =1.000.000 = 106

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.1. in tr
b. K hiu:
- in tr c nh:
- in tr bin i (chit p)
- in tr c bit
+ in tr nhit
+ in tr nhy p
+ in tr quang

VR

T0
VDR

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.1. in tr
c. Cc phng php biu din tr s in tr:
Trong thc t, ngi ta ch sn xut cc in tr vi cc gi tr c bn nh
sau : 1.0 ; 1.1 ; 1.2 ; 1.5 ; 1.8 ; 2.0 ; 2.2 ; 2.4 ; 2.7 ; 3.3 ; 3.6 ; 3.9 ; 4.3 ;
4.7 ; 5.0 ; 5.1 ; 5.6 ; 6.2 ; 6.8 ; 7.5 ; 8.2 v 9.1 vi bi s 10i (i = 1 .. 6).
- Phng php dng ch v s
+ n v:
: E; K : K; M :M
+ i vi tr s nguyn: Vit k hiu n v ngay sau con s. V d: 56K= 56K
+ i vi tr s l: ghi s nguyn trc tip ghi n v o sau ghi phn l.
+ C th dng ch ci biu din mc sai s.
( 0,1%); Y( 0,2%); ( 0,5%); P( 1%); ( 2%); ( 5%);
V d: 3M3 = 3,3M ; R47 = 0,47 M

Nu c 3 ch s th thng s th 3 biu th s lu tha ca 10. n v l

V d: 472R = 47.102 =4700
c bit ch s th 3 l s 0 th l gi tr thc ca in tr. Vd: 330R=330
+ C th dng cc ch ci sau biu din mc sai s:
B=0,1%; C=0,25%; D=0,5%; F=1%; G=2%; H=2,5%; J=5%; K=10%; M=20%.

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.1. in tr
c. Cc phng php biu din tr s in tr:
- Phng php dng vng mu
Thng thng, dng 3 vng, 4 vng hoc 5 vng biu din gi tr in
tr. Bng quy lut mu

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.1. in tr
c. Cc phng php biu din tr s in tr:
Cc quy nh mu i vi in tr vng mu nh sau:
+ Trng hp in tr 3 vng mu c sai s 20%:
Vng 1: s c ngha th nht.
Vng 2: s c ngha th hai.
Vng 3: biu th h s nhn vi 10i (i = -2, -1, 1,...,6).

+ Trng hp in tr 4 vng mu:

Vng 1: s c ngha th nht.
Vng 2: s c ngha th hai.
Vng 3: biu th h s nhn vi 10i (i = -2, -1, 1,...,6).
Vng 4: sai s.

+ Trng hp in tr 5 vng mu: gm 3 vng gi tr, vng 4 biu th h s

nhn vi 10i (i = -2, -1, 1,...,6), vng 5 biu th sai s.

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.1. in tr
c. Cc phng php biu din tr s in tr:
xc nh th t vng mu cn c vo ba c im :
Vng 1 gn u in tr nht
rng vng cui cng l ln nht.
Vng 1 khng bao gi l nh vng, nh bc.
Vd: in tr 4 vng mu l:
Cam - trng - - nh vng: 39.102 10% ( )
Vng - tm - - nh trng: 47.102 5% ( )
- Phng php ch cc ch s
Con s cui cng ch bi s; s con s khng phi thm vo sau cc con s
ng trc.
V d: 472 = 4700 = 4,7K
102 = 1000 = 1K

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.1. in tr
d. Hnh dng mt s loi in tr trn thc t:

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.1. in tr
e. Cch kim tra v cch o
- in tr c nh
+ Chn thang o:
Dng ng h vn nng, vn chuyn mch v mt trong cc thang o in tr
tng ng: x1, x10, x100, x1K, x10K sao cho ph hp vi gi tr in tr cn o.
+ Chnh khng:
Trc khi o, ta phi chp hai que o vo vi nhau iu chnh cho kim ng h
v v tr 0 ( trnh trng hp kt qu o b sai s nhiu).
+ o:
t hai u que o vo hai u ca in tr cn o. c gi tr thc t ca in tr
theo kim ch ca ng h ch ng thi nhn vi thang o tng ng.

Lu : Khi o in tr khng c chm hai tay vo hai u ca in tr.

V d: thang o in tr x100, ta o in tr thy kim ch s 20 trn vch chia.
Vy gi tr thc ca in tr s l: 20 x 100 = 2000 = 2K

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.1. in tr
e. Cch kim tra v cch o
- in tr c nh
+ Chn thang o:

DCV - -

DCmA

OFF

ACV ~

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.1. in tr
e. Cch kim tra v cch o
- in tr c nh
+ Chnh khng:

DCV - -

DCmA

OFF

ACV ~

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.1. in tr
e. Cch kim tra v cch o
- in tr c nh
+ o:

DCV - -

OFF

ACV ~

x10K
x1K
x10

DCmA

x1

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.1. in tr
e. Cch kim tra v cch o
- in tr bin i
+ o:

DCV - -

OFF

ACV ~

x10K
x1K
x10

DCmA

x1

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.2. T in
a. nh ngha:
T in (C) l linh kin c kh nng tch tr nng lng in trng
(phng, np), dn dng xoay chiu v ngn dn 1 chiu.
c trng cho kh nang phng np: F. Bi s v c s ca F l:
1F = 0.000001 F = 10-6 F
1nF = 0.001 F
= 10-3 F = 10-9 F
1pF = 0.000001 F = 10-6 F = 10-12 F

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.2. T in
b. K hiu
-

+
C
+

T c nh:
T mt chiu
T xoay chiu

T c tr s thay i t xoay (bin dung)

CV

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.2. T in
c. Cc phng php biu din tr s ca t
* Phng php dng ch v s
- Theo phng php ca Lin X
n v pF =
n v nF = H
n v F = M

in dung c tr s thp phn th c th dng vit tt n v vo du phy.

V d: 150pF = 0,15nF = H15
- Theo phng php ca u M
Dng ch P hay J ch n v pF.
Dng ch n ch n v nF.
Dng ch M ch n v F.

V d: 120J = 120pF ;
M1 = 0,1 F
Ngoi ra, cn dng cc con s th ch s cui cng ch con s 0 vit sau cc con
s trc.
V d: 301J= 300 pF; 103M = 10000 F

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.2. T in
c. Cc phng php biu din tr s ca t
* Phng php dng vng mu
- Thng dng cho t mika v t gm. Trn thn t c cc chm mu hay vng
mu ch tr s in dung ca t v tr s in dung khc, c t nht 3 vng
mu v c khi c ti 6 vng mu hoc chm mu. ngha ca cc vng mu
nh sau:
Vng 1: Ch s th nht.
Vng 2: Ch s th hai.
Vng 3: Bi s hay s s khng thm vo 2 s trc.
Vng 4: Cp chnh xc.
Vng 5: Nhm n nh nhit.
Vng 6: in p cng tc ti a

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.2. T in
c. Cc phng php biu din tr s ca t
Lut mu i vi tr s in dung v tr s in p nh sau:
Mu

Gi tr

S m

en

100

Nu

101

102

500

Cam

103

1000

Vng

104

1500

Lc

105

2000

Lam

106

2500

Tm

107

3000

Xm

108

5000

Trng

109

Cp 0: 2%

Nhm T: 0.005%

Nh vng

0.1

Cp 1: 5%

Nhm B: 0.01%

Nh bc

0.01

Cp 2: 10%

Nhm : 0.02%

Cp 3: 20%

Nhm A: 0.5%

Khng mu

Cp chnh xc

Nhm n nh nhit (oC)

in p (V)
250

7000

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.2. T in
e. Cch o c v kim tra t in
o t, ngi ta thng s dng thang o in tr bng ng h vn
nng nhng ch c th xc nh c phng np ca t v cch
in ch khng th xc nh c tr s in dung ca t in. Mun o
c tr s in dung ca t in, ta phi c cu o R-L-C.
Trong phm vi bi ny, ch nghin cu phng php o kim tra t bng
cc thang o in tr ca ng h vn nng. Cch o nh sau:
- t ng h thang o in tr (thang o) v tin hnh o vi hai ln
o que o:
+ Thang x1: dng o t c in dung > 1000 F.
+ Thang x10 (hoc x100): dng o t c in dung 10 F 1000 F.
+ Thang x1K: dng o t c in dung 0,1 F 10 F.
+ Thang x10K: dng o t c in dung 0,001 F 0,1 F

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.2. T in
e. Cch o c v kim tra t in
* Kim tra t c nh (C)
Kim tra kh nng phng v np ca t (ch kim tra i vi t c phn
cc), ta thy c mt s hin tng thng gp nh sau:
+ Nu kim vt ln ri tr v ht th kh nng phng np ca t cn tt.
+ Nu kim vt ln nhng tr v khng ht th t b d.
+ Nu kim vt ln nhng tr v l th t b kh.
+ Nu kim vt ln v tr bt k m khng tr v v cng th t b ni tt (b
nh thng hay chp).
+ Nu kim khng ln th t b t.

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.2 T in
e. Cch kim tra v cch o
- T in c nh
+ o:

DCV - -

OFF

ACV ~

x10K
x1K
x10

DCmA

x1

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.2. T in
e. Cch o c v kim tra t in
* Kim tra t xoay (CV)
Dng ng h vn nng thang o in tr x1: o 2 chn ca CV ri
xoay trc ht vng qua li m khng thy kim m k ch th th kt lun
CV vn cn tt.
Lu : Khi o 2 chn ca CV v trc khng c chm vo nhau.

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.3. Cun cm
a. nh ngha:
Cun cm (L) thc cht l cun dy, l linh kin c kh nng tch tr nng
lng t trng, to ra hin tng cm ng in t.
c trng cho kh nng cm ng in t: H. Bi s v c s ca H l:
1H = 0.000001 H = 10-6 H
1mH = 0.001 H
= 10-3 H

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.2. Cun cm
b. K hiu

Cun cm m tn: (li st)

Cun cm trung tn: (li khng kh)
Cun cm cao tn: (li Ferit)

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.2. T cun cm
c. Cc phng php biu din tr s ca cun cm
* Phng php dng ch v s
- Theo phng php ca Lin X
n v pF =
n v nF = H
n v F = M

in dung c tr s thp phn th c th dng vit tt n v vo du phy.

V d: 150pF = 0,15nF = H15
- Theo phng php ca u M
Dng ch P hay J ch n v pF.
Dng ch n ch n v nF.
Dng ch M ch n v F.

V d: 120J = 120pF ;
M1 = 0,1 F
Ngoi ra, cn dng cc con s th ch s cui cng ch con s 0 vit sau cc con
s trc.
V d: 301J= 300 pF; 103M = 10000 F

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

1. Linh kin th ng
1.2. T in
c. Cc phng php biu din tr s ca cun cm
* Phng php dng vng mu
- Thng dng cho t mika v t gm. Trn thn t c cc chm mu hay vng
mu ch tr s in dung ca t v tr s in dung khc, c t nht 3 vng
mu v c khi c ti 6 vng mu hoc chm mu. ngha ca cc vng mu
nh sau:
Vng 1: Ch s th nht.
Vng 2: Ch s th hai.
Vng 3: Bi s hay s s khng thm vo 2 s trc.
Vng 4: Cp chnh xc.
Vng 5: Nhm n nh nhit.
Vng 6: in p cng tc ti a

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T

2. Linh kin tch cc
1.2. it
a. K hiu
- it thng
- it n p
- it pht quang LED
b. Dng thc t
-