MC LC

DANH MC T VIT TT ..................................................................................... 3 LI M U ............................................................................................................. 4 CHNG I: TNG QUAN V L THUYT HNH VI NGI TIU DNG DCH V TR CHI IN T ............................................................................... 8 1.1. L thuyt hnh vi ngi tiu dng ................................................................8 1.1.1. Khi nim ngi tiu dng .....................................................................8 1.1.2. Phn loi .................................................................................................9 1.1.3. Khi nim hnh vi ngi tiu dng ........................................................9 1.1.4. Cc dng hnh vi ngi tiu dng: .......................................................10 1.1.5. Qu trnh ra quyt nh mua hng ca ngi tiu dng .......................11 1.1.6. Cc yu t c bn nh hng n hnh vi ca ngi tiu dng ...........14 1.1.6.1. 1.1.6.2. 1.1.6.3. 1.1.6.4. 1.1.6.5. 1.1.7.1. Cc nhn t tm l ............................................................................14 Cc nhn t c nhn .........................................................................17 Nhm cc nhn t x hi ...................................................................18 Nhm nhn t vn ha ......................................................................20 Nhn t tnh hung mua sm ............................................................21 L Thuyt v hnh vi c suy tnh (Theory of Planned Behaviour) ...22

1.1.7. Cc m hnh, l thuyt khc v hnh vi ngi tiu dng .....................22 1.1.7.2. M hnh 5 nhn t tc ng ti s lan to ca cng ngh (Diffusion of Innovations) (Roger 1995) ............................................................................23 1.2. Tng quan v hnh vi tiu dng dch v tr chi in t............................24 1.2.1. Tr chi in t ....................................................................................24 1.2.1.1. 1.2.1.2. 1.2.2.1. 1.2.2.2. Khi nim ..........................................................................................24 Phn loi ...........................................................................................24 Khi nim ..........................................................................................29 c im hnh vi ngi tiu dng sn phm tr chi in t ..........30

1.2.2. Hnh vi tiu dng sn phm dch v tr chi in t ...........................29

1.2.2.3. Vai tr ca nghin cu hnh vi ngi tiu dng ti chin lc pht trin ca ngnh cng nghip tr chi in t ....................................................30 CHNG 2: HNH VI TIU DNG SN PHM DCH V TR CHI IN T VIT NAM..................................................................................................... 33 2.1. Thc trng nn cng nghip tr chi in t Vit Nam .............................33 2.1.1 S hnh thnh v pht trin ca ngnh cng nghip tr chi in t .......33

2.1.2. Cc nhn t nh hng ti s hot ng ca ngnh ................................36 2.1.2.1. Cc nhn t V m ................................................................................36 2.1.2.2. Cc nhn t vi m .................................................................................45 2.2. KT QU IU TRA TH TRNG .........................................................52 2.2.1. Thng tin v mu nghin cu ..................................................................52 2.2.2.Phn loi cc dng hnh vi tiu dng .......................................................52 2.2.3. Qu trnh ra quyt nh ca ngi chi ...................................................55 2.2.4 Cc nhn t nh hng ti hnh vi ca ngi tiu dng ..........................59 2.2.5 nh gi mc tip nhn ca ngi tiu dng ......................................64 CHNG 3: GII PHP PHT TRIN NGNH CNG NGHIP IN T.... 69 3.1. Quan im v nh hng pht trin ..............................................................69 3.1.1 3.1.2 3.1.3 Quan im pht trin ............................................................................69 Mc tiu pht trin n nm 2020 ........................................................70 nh hng pht trin ...........................................................................70

3.2. Mt s kin ngh v gii php nhm pht trin ngnh cng nghip sn xut tr chi in t ......................................................................................................72 3.2.1. i vi chnh ph ....................................................................................72 3.2.1.1. xut gii php qun l nn cng nghip tr chi in t ................72 3.2.1.2 xut gii php h tr y mnh sn xut tr chi in t v ng dng tr chi in t. ........................................................................................75 3.2.2. i vi doanh nghip ..............................................................................79 3.2.2.1. xut cho hot ng pht hnh tr chi in t................................79 3.2.2.2. xut cho hot ng sn xut tr chi in t ..................................83 3.2.2.3. xut xy dng mt nn cng nghip tr chi in t lnh mnh, ng hng. .......................................................................................................84 KT LUN............................................................................................................... 87 DANH MC THAM KHO ................................................................................... 89 PH LC ................................................................................................................. 92

DANH MC T VIT TT
AI APEJ CAGR CPI FDI GAPP GDP ICT KH&CN MMOFPS MMO PC PR R&D TT&TT Massively Multiplayer Online First Person Shooter Massively Multiplayer Online(game) Personal Computer Public Relations Research and Development Gross Domestic Product Information and Communications Technology Khoa hc v cng ngh Tr chi bn sng theo gc nhn ngi th nht Tr chi trc tuyn nhiu ngi chi My tnh c nhn Quan h cng chng Nghin cu v pht trin Thng tin v truyn thng Artificial Intelligence Asia/Pacific Excluding Japan (economics) Compound Annual Growth Rate Consumer Price Index Foreign Direct Investment Ch s gi tiu dng u t trc tip nc ngoi Tng cc bo ch v xut bn Tng gi tr sn phm quc ni Cng ngh thng tin v vin thng Tr tu nhn to khu vc chu /Thi Bnh Dng khng bao gm Nht Bn Mc tng trng kp hng nm

DANH MC BNG BIU V HNH

1. Danh mc bng biu Bng 1.1: Cc dng hnh vi mua sm .............................................. 10 Bng 2.1: Kt qu iu tra hin trng ph cp dch v in thoi, Internet v
nghe nhn ton quc (12/2010) ................................................................. 66 2. Danh mc hnh Hnh 2.1: Hnh vi chi th game mi ...................................................... 52 Hnh 2.2: Tiu ch la chn khi c nhiu game tng t hoc ging nhau .................................................................................................................. 53 Hnh 2.3: L do chi tr chi in ........................................................... 54 Hnh 2.4: Ngun thng tin..55 Hnh 2.5: Phn ng hi lng.. 58 Hnh 2.6: Phn ng khng hi lng58 Hnh 2.7: nh gi yu t la chn tr chi in t..59 Hnh 2.8: nh gi yu t chi ph i vi cc i tng thuc cc la tui khc nhau.63 Hnh 2.9: Tiu ch la chn tr chi mi.65 Hnh 2.10: Tiu ch la chn tr chi theo uy tn ca nh pht ..66 Hnh 2.11: Tiu ch cc s khin qung co, khuyn ..67 Hnh 2.12: C cu ngi tr ph trong game68

LI M U
1. Tnh cp thit ca ti Dn s Vit Nam hin t n con s hn 86 triu ngi, trong gii tr chim mt lc lng ng o. H l nhng ngi c kh nng tip thu cng ngh rt nhanh v lun tm kim nhng ci mi. Chnh nhng iu ny lm cho Vit Nam tr thnh mt th trng tim nng cho nn cng nghip tr chi in t c th tn ti v pht trin mnh m. Trn th gii, nn cng nghip tr chi in t thc s bng n t khong nm 2000, v t n nay t c nhng bc pht trin vt bc, tr thnh mt trong nhng hnh thc hng u ca ngnh gii tr, t nht l v phng din doanh thu. Theo mt s s liu1, ngnh cng nghip ny t doanh thu ln ti 22 t USD trong nm 2008 M v t 30 t n 40 t USD tnh trn ton th gii, ngha l ch ng sau nn cng nghip sch (35,6 t USD M v khong 63 t USD trn ton cu), ln hn c nn cng nghip m nhc (10,4 t trn 30 t USD) v nn cng nghip sn xut phim (9,5 t 27 t USD). Nhng s liu mi nht cho thy doanh thu ca ngnh ny trong nm 2010 l khong 67 t, v nm 2011 l khong 74 t USD, mt mc tng trng n nh v mnh m. T ta thy rng nn cng nghip tr chi in t trn th gii hin tr thnh mt lnh vc c tim nng v c sc pht trin v cng ln cho cc nh u t. Tuy nhin vic pht trin nn cng nghip tr chi in t Vit Nam cn rt nhiu iu ng bn: + Th nht, nn cng nghip tr chi in t Vit Nam vn cn b nhn nhn di con mt khng my thin cm ca a s ngi dn, m mt phn nguyn nhn l chnh l do s pht trin cha tng xng cng nh thiu yu t Vit trong . Nhm nghin cu thc s khng mun nhn mt ngnh cng nghip, c tim nng v kh nng nh vy li b nhn nhn mt cch sai lch. + Th hai, nn cng nghip tr chi in t Vit Nam mi ch yu dng li mc nhp khu tr chi in t nc ngoi, ch yu l t Hn Quc, Trung
1

Essiential facts about the computer and video game industry- Entertainment software Association, 2011 www.theesa.com/facts/pdfs/ESA_EF_2011.pdf

Quc v mt s quc gia phng Ty. iu ny va lm gim khng nh v doanh thu cho cc doanh nghip trong nc do vn chia s thng hiu v bn quyn, va gy ra nhng kh khn trong vic tch hp tr chi in t cho ph hp vi vn ha trong nc. + Th ba, nhng vn mang tnh php l cng nh nh hng pht trin tr chi in t hu nh cha c g ng k. Gn y nht chng ta c th k n l Quy nh ca B Thng tin v Truyn thng v sit cht qun l hot ng cc c s kinh doanh dch v Internet ni ring v Tr chi in t online ni chung t 1/9/2010, tuy nhin thc t chng minh vic thc thi quy nh ny hon ton tht bi. Xut pht t nhng l do trn, chng ti rt mun thc hin c mt nghin cu khoa hc y v nghim tc v nn cng nghip tr chi in t Vit Nam, c mt c s khoa hc cho cc nh kinh doanh tr chi in t cng nh cc nh hoch nh chnh sch, gp phn nh hng pht trin nn cng nghip tr chi in t nc ta. Nhm nghin cu cng rt mun tp trung vo nghin cu c th a ra mt s kin ngh v xut gii php v vn nh hng cng nh qun l nn cng nghip tr chi in t cn non tr nc ta. Vi tt c nhng l do trn, nhm Sinh vin nghin cu khoa hc chng ti quyt nh chn ti: Nghin cu hnh vi tiu dng dch v, sn phm tr chi in t v xut gii php nhm pht trin ngnh cng nghip tr chi in t Vit Nam. 2. Tng quan tnh hnh nghin cu Hin nay, Vit Nam s lng nghin cu v vn nghin cu v ti ny cn kh khim tn v khng c tnh ng b cao hoc ch dng li mng tr chi in t online. C th k n mt s nghin cu nh sau: ti NCKH Th trng tr chi trc tuyn Vit Nam thc trng v gii php ca sinh vin Hong Vn Cng GV hng dn: Ths. Hong Xun Bnh i hc Ngoi thng 2010;

 Hiu ng mng v phng thc tm kim li nhun mi vo tr chi in t vi tr chi in t online, L Thu H, GV hng dn: ThS. Nguyn Th Tng Anh, i hc Ngoi Thng 2006. 3. Mc tiu nghin cu Phn tch thc trng v nh gi ngnh cng nghip tr chi in t Vit Nam qua nghin cu l thuyt hnh vi ngi tiu dng nhm a ra nhng xut v gii php nhm pht trin ngnh cng nghip tr chi in t Vit Nam theo hng tch cc, ng thi cng thay i quan nim ca x hi v loi hnh gii tr ny 4. Phng php nghin cu Phng php iu tra, nghin cu th trng: Lp bng cu hi iu tra, phn tch tng hp, phng php thng k, phng php din dch - quy np, so snh i chiu. Phng php nghin cu ti liu th cp Phng php phng vn chuyn gia Phng php p dng cc m hnh, l thuyt kinh t 5. i tng v phm vi nghin cu i tng Thng tin tnh hnh kinh doanh ca cc doanh nghip Hnh vi tiu dng sn phm, dch v tr chi in t Cc vn bn ca chnh ph Thi gian: S liu trong nhng nm gn y Khng gian: C trong nc v nc ngoi

Phm vi nghin cu:

6. Kt qu nghin cu d kin - nh gi tng quan v ngnh cng nghip tr chi in t Vit Nam hin nay xut gii php pht trin ngnh cng nghip tr chi in t Vit Nam trong thi gian ti

CHNG I: TNG QUAN V L THUYT HNH VI NGI TIU DNG DCH V TR CHI IN T
1.1. L thuyt hnh vi ngi tiu dng 1.1.1. Khi nim ngi tiu dng Ngi tiu dng, hay khch hng l mt khi nim tng i quen thuc, tuy nhin cho n nay vn cha c mt quan im thng nht v nh ngha cng nh ni hm ca khi nim ny. Ty theo lnh vc nghin cu m cc nh nghin cu, nh kinh t hay nh hoch nh chnh sch a ra cc quan im khc nhau, v bn cht cng nh chc nng tiu dng. Tuy nhin, do c im i tng v mc ch nghin cu, trong bi nghin cu ny, nhm nghin cu s s dng nh ngha trong Php lnh bo v ngi tiu dng ca y ban thng v Quc hi: Ngi tiu dng l ngi mua, s dng hng ha, dch v cho mc ch tiu dng, sinh hot ca c nhn, gia nh v t chc[2] Trong nh ngha trn, chng ta cn phn bit r hai hnh vi ni bt ca ngi tiu dng: hnh vi mua v hnh vi s dng. Th nht, vi t cch l ngi s dng sn phm, ngi tiu dng quan tm ti cc c tnh, cht lng ca sn phm v cch s dng hng ha ti u. Th hai, vi t cch l ngi mua hng, h quan tm nhiu n phng thc mua hng v gi c ca cc loi hng ha v gii hn ngn sch dnh cho cc loi hng ha khc nhau. Hiu r hai kha cnh ca khi nim ny l c s quan trng cc nh sn xut nm c chnh xc i tng khch hng ca mnh l ai, h cn g v lm th no p ng c ti u nhu cu ca h. Ngoi khi nim nu trn, hin nay cn tn ti mt s khi nim khc nh sau: Ngi tiu dng l ngi cui cng s dng hng ha, dch v hoc tng [3]

2 UBTV Quc Hi, Php lnh bo v quyn li ngi tiu dng s 13/1999/PLBTVQH10, iu 1, ban hnh ngy 27/04/1999 3 American Marketing Association(2012), Resource Library, truy cp ngy 16-01-12, t trang: http://www.marketingpower.com/_layouts/Dictionary.aspx?dLetter=C

 Ngi tiu dng l mt t dng ch cc c nhn hoc h gia nh dng sn phm hoc dch v sn xut trong nn kinh t. [4] Nhng nh ngha trn c nhm nghin cu a vo vi mc ch tham kho v gip ngi c c mt ci nhn tng qut nht. Nhm nghin cu s khng s dng hai nh ngha trn trong ti liu ny. 1.1.2. Phn loi Theo quan im ca Philip Kotler nhm: Khch hng l ngi tiu dng: H l nhng c nhn v h gia nh Khch hng l cc nh sn xut: H l cc t chc mua hng v Khch hng l nh bun bn trung gian: H l cc t chc mua Khch hng l cc c quan nh nc: Nhng t chc nh nc mua mua hng ho v dch v s dng cho c nhn. dch v s dng chng trong qu trnh sn xut. hng v dch v sau bn li kim li. hng v dch v sau s dng trong lnh vc dch v cng cng hoc chuyn giao hng ho v dch v cho nhng ngi cn n n. Khch hng quc t: Khch hng quc t l nhng ngi mua hng ngoi nc bao gm nhng ngi tiu dng, sn xut bn trung gian v cc c quan nh nc ngoi nc. Trong ti liu ny, chng ta s ch ch trng nghin cu nhm khch hng th nht, tc l khch hng l c nhn hay h gia nh. 1.1.3. Khi nim hnh vi ngi tiu dng Theo Philip Kotler, hnh vi ngi tiu dng c nh ngha: Mt tng th nhng hnh ng din bin trong sut qu trnh k t khi nhn bit nhu cu cho ti khi mua v sau khi mua sn phm". Ni cch khc, hnh vi ca ngi tiu dng l cch thc cc c nhn ra quyt nh s s dng cc ngun lc sn c ca h (thi gian, tin bc, n lc) nh th no cho cc sn phm tiu dng.
4 5

[5]

, khch hng c chia thnh nm

http://en.wikipedia.org/wiki/Consumer Philip Kotler- Gio trnh Marketing c bn

Theo Hip hi marketing Hoa K6, hnh vi ngi tiu dng chnh l s tc ng qua li gia cc yu t kch thch ca mi trng vi nhn thc v hnh vi ca con ngi m qua s tng tc , con ngi thay i cuc sng ca h. Theo cch nh ngha ny, Khi nim hnh vi ngi tiu dng c nhn di gc tnh tng tc, tc ng qua ln nhau gia con ngi v mi trng bn ngoi. Tm li, tt c cc nh ngh v Hnh v ngi tiu dng u tp trung vo cc kha cnh qu trnh nhn bit,tm kim thng tin, nh gi mua hng, phn ng sau mua ca ngi tiu dng v mi quan h bin chng gia qu trnh vi cc yu t bn ngoi tc ng trc tip, gin tip vo n. 1.1.4. Cc dng hnh vi ngi tiu dng: Ngi tiu dng a ra cc quyt nh nh th no ty thuc vo kiu quyt nh mua sm ca h.Quyt nh mua sm ca mi c nhn li ph thuc vo nhiu yu t, trong c yu t gi c v yu t thi . Chc chn mt iu l vic mua mt sn phm phc tp v t tin hn s khin ngi mua phi cn nhc nhiu hn v cng c s tham gia kin t nhiu ngi hn. V d, vic mua mt quyn sch s khc rt nhiu vi vic mua mt chic my tnh xch tay. Assael 7 phn ra bn kiu hnh vi mua sm ca ngi tiu dng cn c vo mc tham gia ca ngi mua v mc khc nhau gia cc nhn hiu. Bn kiu hnh vi mua sm l: Hnh vi mua phc tp, Hnh vi mua tha hip, Hnh vi mua theo thi quen v Hnh vi mua nhiu la chn: Bng 1.1: Cc dng hnh vi mua sm Mc tham gia cao Nhn hiu khc nhau nhiu Nhn hiu khc nhau t Hnh vi mua phc tp Hnh vi mua tha hip Mc tham gia thp Hnh vi mua nhiu la chn Hnh vi mua theo thi quen

Hnh vi mua phc tp (Complex buying behavior)

6
7

http://www.marketingpower.com/_layouts/Dictionary.aspx?dLetter=C

Consumer Behavior: First Asia Pacific Edition, Henry Assael, Nigel Pope, Linda Brennan, Kevin Voges, 2007

10

Dng hnh vi tiu dng ny thng xy trong nhng trng hp sn phm c cn nhc mua l nhng sn phm t tin, mang li gi tr cao, nhng mua khng thng xuyn v mang tnh u t cao. Dng tiu dng ny thng c s tham gia ca kh nhiu ngi trong vic ra quyt nh, h nghin cu rt k v s khc nhau gia cc nhn hiu, h hiu u, nhc im ca tng loi sn phm, vi mong mun c th chn c sn phm ph hp nht. Hnh vi mua tha hip (Dissonance-reducing buying behavior) Hnh vi mua ny xy ra i vi nhng sn phm t tin, nhiu ri ro v mua khng thng xuyn nhng li s khc bit gia cc nhn hiu trn th trng l khng ln. Trong trng hp ny, quyt nh mua c a ra kh nhanh gn, v nhng yu t lin quan n tnh hung mua sm nh tip th hay khuyn mi c nh hng kh ln n quyt nh mua. Hnh vi mua theo thi quen (Habitual buying behavior) Hnh vi mua ny xy ra khi sn phm c cn nhc mua l nhng sn phm c gi tr thp, tiu dng hng ngy v s khc bit gia cc nhn hiu by bn trn th trng l rt thp. Ngi tiu dng khng hnh thnh thi r rng v mt nhn hiu no c. Khi c nhu cu, ngi tiu dng ch vic ra ca hng v chn mt nhn hiu. Nu nh vic la chn ny lp i lp li vi mt nhn hiu th thng l do mt thi quen hn l s trung thnh v trong qu trnh tiu dng h kh nhn thy tnh u vit v c im ni tri ca tng nhn hiu. Hnh vi mua nhiu la chn (Variety-seeking buying behavior) Hnh vi mua ny thng xy ra khi ngi tiu dng mua nhng sn phm dch v c gi tr thp, tiu dng hng ngy nhng trn th trng li tn ti nhiu nhn hiu trong cng mt chng loi sn phm. Trong trng hp ny, ngi tiu dng thng thay i nhn hiu. Vic thay i nhn hiu ny thc cht nhm tm kim s a dng ch khng phi do h khng hi lng vi sn phm mua trc . 1.1.5. Qu trnh ra quyt nh mua hng ca ngi tiu dng Qu trnh ra quyt nh mua hng ca ngi tiu dng l mt chui cc hnh ng m thng qua ngi tiu dng thu thp, phn tch thng tin v a ra cc la chn gia cc sn phm hoc dch v. Qu trnh ra quyt nh ny bao gm nm

11

giai on c bn: (1) Nhn thc vn ; (2) Tm kim thng tin; (3) nh gi cc la chn; (4) Quyt nh mua; (5) Hnh vi sau mua. Tuy nhin trong thc t, ngi tiu dng c th b qua hoc lm ngc li mt s bc. Bc 1: Nhn thc vn Qu trnh nhn thc vn thc cht l s nhn thc ra nhu cu. Nhn thc v nhu cu ca mi c nhn c hnh thnh do c nhng tc ng bn trong hoc bn ngoi. Mi khi mt nhu cu no xut hin, cc c nhn lun cn phi tha mn n. Mc tha mn nhu cu ca ngi tiu dng c th hin r rng trong Thp nhu cu ca Maslow
[8]

(t thp n cao gm nhu cu sinh l, nhu cu an ton, nhu

cu tnh cm, nhu cu c tn trng v nhu cu t th hin mnh). Hn na, c th lng trung thnh ca ngi tiu dng s ln hn nu h tho mn c nhng nhu cu cp thp hn. Bc 2: Tm kim thng tin Qu trnh tm kim thng tin s xut hin ngay sau khi nhu cu xut hin. Cng ca vic tm kim thng tin nhiu hay t tu thuc vo: sc mnh ca s thi thc, khi lng thng tin m ngi mua c sn ban u, kh nng d kim c nhng thng tin b sung, mc coi trng v mc tho mn vi s tm kim. Ngi tiu dng tm kim thng tin thng qua nhiu ngun khc nhau, ty thuc vo iu kin kh nng ca h. Bn ngun thng tin tc ng ln ngi tiu dng gm c: + Ngun thng tin c nhn: Gia nh, bn b, hng xm, ngi quen. + Ngun thng tin thng mi: Qung co, nhn vin bn hng, i l, bao b, trin lm. + Ngun thng tin ph thng: c ng ti trn cc phng tin thng tin i chng hoc do t chc nghin cu th trng cng b. + Ngun thng tin kinh nghim thc t: C c t vic ngi tiu dng trc tip s dng sn phm. S lng tng i v nh hng ca nhng ngun thng tin ny thay i tu theo loi sn phm v c im ca ngi mua. Ni chung, ngi tiu dng nhn
8

Abraham Maslow, A Theory of Human Motivation, 1943

12

c nhiu thng tin nht v sn phm t nhng ngun thng tin thng mi, ngha l nhng ngun thng tin m ngi lm Marketing khng ch. Tuy nhin, nhng ngun thng tin c nhn li l nhng ngun tc ng mnh nht n quyt nh mua hng ca h. Bc 3: nh gi cc phng n giai on ny ngi tiu dng c nhng thng tin cn thit nh gi cc phng n khc nhau trong vic la chn sn phm. Bc nh gi phng n ny din ra khng h n gin v mi ngi tiu dng li c s khc bit. Tuy nhin hnh vi nh gi ny ca ngi tiu dng c mt im chung, l da trn nhng c s v thc v hp l: H xem cc sn phm nh mt tp hp cc thuc tnh vi kh nng em li mc tha mn khc nhau, v s chn sn phm no m h cho l em li mc tha mn cao nht tnh trn mt ng tin h b ra. Bc 4 : Quyt nh mua hng: Sau khi la chn c sn phm ph hp nht vi nhu cu v mong mun ca mnh, ngi tiu dng s ra quyt nh mua. Quyt nh mua thng b nh hng bi c im ca sn phm v nhng khch l ca ngi bn ti im mua. C ba yu t c th nh hng n hnh ng mua, l ni mua hng, hnh thc thanh ton v s hin hu ca sn phm c la chn. Sau bc nh gi cc phng n, ngi tiu dng hnh thnh nh mua sn phm mang nhn hiu no . Tuy nhin c nhng yu t c th nh hng n quyt nh mua cui cng, l thi ca nhng ngi khc v nhng yu t tnh hung bt ng. Bc 5: Hnh vi sau mua Hnh vi sau mua l bc cui cng ca qu trnh ra quyt nh mua ca ngi tiu dng. Hnh vi sau mua c th hin trc tin thi ca ngi tiu dng sau khi s dng sn phm: Hi lng hoc khng hi lng Thi hi lng ca ngi tiu dng vi sn phm thng biu hin kh n gin, h s cm thy gn b hn vi sn phm , hoc gii thiu cho bn b, ngi thn. Tuy nhin, thi khng hi lng li biu hin phc tp hn: C th ch l cm gic bc bi khi khng nhu cu ca h khng c p ng mt cch tt nht,

13

k li kinh nghim vi bn b, ngi thn km theo li khuyn nn trnh xa sn phm hoc h c th th hin thi khng hi lng bng cc hnh ng vt b hay em tr li sn phm , thm ch ngi tiu dng cn c th kin cc nh sn xut khi h cho rng sn phm gy ra thit hi ng k cho mnh. 1.1.6. Cc yu t c bn nh hng n hnh vi ca ngi tiu dng Vic mua sm ca ngi tiu dng chu nh hng ca rt nhiu cc nhn t khc nhau, trong chia thnh bn nhm nhn t chnh: nhn t tm l, cc nhn t c nhn, cc nhn t x hi v cc nhn t tnh hung. 1.1.6.1. Cc nhn t tm l Tm hiu hnh vi ngi tiu dng l mt ni dung gn nh quan trng nht ca hot ng nghin cu Marketing. P.Kotler a ra cc nhn t tm l c kh nng nh hng n hnh vi mua hng ca ngi tiu dng, l nhn thc, tip thu, ng c, nim tin-thi v c tnh. Nhn thc (Perception) Nhn thc c nh ngha l 'mt qu trnh thng qua c th tuyn chn, t chc v gii thch thng tin to ra mt bc tranh c ngha v th gii xung quanh. Sn phm hin thc c nh hng n hnh vi tiu dng, nhng nhn thc ca ngi tiu dng v sn phm cn nh hng nhiu hn. Tuy nhin trc mi tnh hung, mi ngi tiu dng li c mt cch nhn thc khc nhau. Nhn thc khng ch ph thuc vo nhng tc nhn vt l, m cn ph thuc vo c mi quan h ca cc tc nhn vi mi trng xung quanh v nhng iu kin bn trong c nhn . Ngi ta c th c nhng nhn thc khc nhau v cng mt khch th do c ba qu trnh nhn thc: S quan tm c chn lc, s bp mo c chn la v s ghi nh c chn lc. S quan tm c chn lc: S quan tm ca ngi tiu dng n S bp mo c chn lc: M t khuynh hng ngi tiu dng gn S ghi nh c chn lc: Ngi tiu dng c khuynh hng ch gi nhng tc nhn kch thch n tng v gy ch . cho thng tin nhng ngh c nhn.

14

li nhng thng tin m h cho l cn thit. S tip thu (Learning) Ngi tiu dng, ty thuc vo mc hiu bit v sn phm cng vi cm nhn khi tiu dng sn phm - thon mn hay khng tha mn - m c nhng hnh vi tiu dng sn phm rt khc nhau. Qu trnh s dng sn phm, nh gi, tip nhn nhiu sn phm khc nhau lm cho ngi tiu dng c nhng kinh nghim v sn phm. S tip thu ny th hin nhng thay i trong hnh vi ca mt c nhn t nhng kinh nghim m h tri qua. Qu trnh tip thu ny cn lm cho ngi tiu dng c nhng cm nhn khc bit trong qu trnh tip nhn nhng tc nhn kch thch v t a ra nhng phn ng tiu dng khc bit. Ngi tiu dng c th tch ly thm nhng quan im tch cc hoc tiu cc t qu trnh ny. ng c (Motivation) ng c l iu thc y con ngi hnh ng. y l sc mnh thc y tt c cc hnh vi ca con ngi. ng c l trng thi kch thch hoc khuy ng iu khin hnh vi con ngi t mt mc tiu hoc mt mc ch no . Theo Philip Kotler: ng c l nhu cu tr nn bc thit n mc buc con ngi phi hnh dng d tho mn n Ti bt k mt thi im nht nh no con ngi cng c nhiu nhu cu. Nhng khng phi nhu cu no cng c tc ng to ra ng c ging nhau. Hu ht nhng nhu cu c ngun gc tm l u khng mnh thc y con ngi hnh ng theo chng ngay lp tc. Mt nhu cu s tr thnh ng c khi n t n mt mc mnh. Vic tha mn nhu cu s lm gim bt cm gic cng thng. Nhng ngi thit k sn phm, nhng ngi bn hng cn tm cch khu gi chuyn nhu cu t trng thi cha nhn bit c thnh nhu cu ch ng v duy tr n nhm gia tng c hi doanh thu. Ngi tiu dng khng ch quan tm ti tnh nng, cng hiu m c hnh dng, kch thc, trng lng, vt liu, mu sc... ca sn phm u c th gy ra nhng lin tng v cm xc nht nh, gip kch thch hay c ch quyt nh mua sm. Nim tin v thi (Beliefs and Attitudes)

15

Nim tin th hin ngha c th m ngi ta c c v mt s vt hin tng no . Nim tin c th xut pht t nhng kin thc, nhng quan im, nhng hnh ng tri qua. Ngi tiu dng khi khng c nim tin vo mt c tnh no ca sn phm, vo hnh nh ca thng hiu th h s d dng t chi la chn sn phm, nhn hiu trong quyt nh tiu dng. Thi th hin nhng nh gi c thc, nhng cm ngh, nhng xu hng hnh ng tng i kin nh ca con ngi i vi mt ch th, mt tng. Thi din t nhng nh gi tt hay xu da trn nhn thc bn vng, nhng cm gic cm tnh v nhng xu hng hnh ng ca mt ngi i vi mt khch th hay mt tng no . Ngi ta c thi i vi hu ht mi th: Tn gio, chnh tr, qun o, m nhc, thc phm.... Thi dn h n quyt nh thch hay khng thch mt i tng no , n vi n hay ri xa n. Nim tin v thi c hnh thnh trong ngi tiu dng theo nhiu cch khc nhau. i khi con ngi hnh thnh mt thi tch cc v mt sn phm trc khi mua n. c bit, i vi nhng sn phm cn mt quyt nh mua nhiu cn nhc, nh nhng sn phm t tin, phn ng ngi tiu dng mun xy dng v thu thp mt nim tin v thi tch cc i vi sn phm trc khi ra quyt nh mua. i vi mt s sn phm khc, nim tin v thi ca ngi tiu dng li c hnh thnh trong qu trnh s dng. C tnh (Personalty) Theo Philip Kotler: C tnh l nhng c tnh tm l ni bt ca mi con ngi to ra th ng x (nhng phn ng p li) c tnh n nh v nht qun vi mi trng xung quanh. Tnh cch ca mt ngi lin quan n cc c im c nhn - nhng c im c bc l mt cch ph hp, c bit khi mt c im biu hin trong s hin din ca cc c im khc. Trong i sng hng ngy, tnh cch ca chng ta c ngi khc m t li cho nhau, nhng bn thn chng ta li l nhng thc th c tnh cch v c tnh rt khc nhau. Nh vy, tnh cch c lin quan n nim v bn thn cng nh nhng quan nim ca ngi xung quanh v chnh chng ta. Mi ngi c mt c tnh (tnh cch c nhn) khc nhau, c th l t tin, thn trng,

16

khim nhng, t cao, hiu thng, ngn np, d di, nng ng, ci m, bo th,...Nhng tnh cch khc bit ny cng to ra nhng hnh vi mua sm khc nhau. 1.1.6.2. Cc nhn t c nhn Tui tc v cc giai on chu k sng gia nh nhng la tui khc nhau, ngi tiu dng s c nhng nhu cu v mong mun khc nhau. Ngi ta s dng nhng hng ha v dch v khc nhau trong sut i mnh. Nhu cu v thc phm ca mt ngi thay i theo tng thi k ph hp cho iu kin v dinh dng ca c th. Th hiu ca ngi ta v qun o, g v cch gii tr cng tu theo tui tc. tng thi im ca trng thi gia nh m ngi tiu dng c nhng nhu cu, kh nng ti chnh v s thch khc nhau, do c nhng la chn v quyt nh mua sm khc nhau. Ngh nghip Ngh nghip ca mt ngi cng nh hng n cch thc tiu dng ca h. Ngi cng nhn s mua qun o lao ng, giy i lm, ba n tra ng hp v tr chi gii tr hai ngi. Trong khi , ch tch cng ty s mua qun o t tin, i du lch bng ng hng khng, tham gia cc cu lc b vo thuyn bum ln. Nh vy, s khc bit v ngnh ngh cng to ra cc nhu cu rt khc nhau v sn phm, cht lng, gi c v tnh cp thit ca sn phm . Trnh hc vn Ngi tiu dng c trnh hc vn khc nhau th c nhng xu hng tiu dng khc nhau. Nhng ngi c trnh hc vn cng cao th c xu hng tiu dng tin tin v hin i hn, c nhiu s la chn hn, ch nhiu hn n tnh thm m, cht lng, nhn hiu, bao b, tnh an ton v cc dch v km theo; ng thi cc nhu cu v cc hot ng gii tr, du lch, sch bo, m nhc, sc khe v hc tp cng cao hn. Nhng ngi c trnh hc vn cao thng b ra nhiu cng sc hn thu thp, so snh cc thng tin trc khi ra quyt nh. Tnh trng kinh t Vic la chn sn phm chu tc ng rt ln t hon cnh kinh t ca ngi . Hon cnh kinh t ca mt ngi bao gm thu nhp c th chi tiu c ca h (mc thu nhp, mc n nh v cch sp xp thi gian), tin tit kim v ti sn

17

(bao gm c t l phn trm ti sn lu ng), n, kh nng vay mn, thi i vi vic chi tiu v tit kim. Tm li, tnh trng kinh t tc ng ch yu vo kh nng thanh ton ca c nhn cho nhng nhu cu hng ngy, t nh hng ti hnh vi tiu dng ca h. Li sng Li sng ca mt ngi l cch sng ca h trn th gii c th hin ra trong hot ng, s quan tm cng nh kin, quan im ca ngi . Nhng ngi cng xut thn t mt nhnh vn ho, tng lp x hi v cng ngh nghip c th c nhng li sng hon ton khc nhau. Li sng miu t sinh ng ton din mt con ngi trong quan h vi mi trng ca mnh. S la chn hng ho ca ngi tiu dng th hin li sng ca h. Nhn cch v quan nim v bn thn Mi ngi u c mt nhn cch khc bit c nh hng n hnh vi ca ngi . y nhn cch c ngha l nhng c im tm l khc bit ca mt ngi dn n nhng phn ng tng i nht qun v lu bn vi mi trng xung quanh. Nhn cch thng c miu t bng nhng nt nh t tin, c uy lc, tnh c lp, tnh chan ho, lng tn trng, tnh kn o, tnh d thch nghi... Nhn cch l mt bin hu ch trong phn tch hnh vi ngi tiu dng v ta c th phn loi cc kiu nhn cch v nghin cu c mi tng quan cht ch gia cc kiu nhn cch nht nh vi cc la chn sn phm v nhn hiu. Cc nghin cu ch ra rng ngi tiu dng lun tm kim nhng sn phm v dch v m hnh nh ho hp vi hnh nh ca ci ti c nhn. Nh vy hnh vi ca ngi tiu dng lun c xu hng tho mn nhu cu c k vng bi cc nhn t bn ngoi. 1.1.6.3. Nhm cc nhn t x hi Gia nh Gia nh ca ngi mua lun c coi l yu t c nh hng mnh m nht ti hnh vi ca ngi mua. Gia nh gia tc hnh thnh cho c nhn nhng nh hng v tn gio, chnh tr, kinh t, nhng tham vng c nhn, gi tr bn thn v

18

tnh cm; c bit vi nhng gia nh m b m sng chung vi con ci trng thnh th nh hng ca h c th l c bn. Cc thnh vin trong gia nh c th c nh hng mnh m n hnh vi ca ngi mua. Cc thnh vin trong gia nh l nhm tham kho quan trng c nh hng ln nht. Ta c th phn bit hai loi gia nh nh hng n hnh vi ca ngi mua: Gia nh nh hng: Gm b m ca ngi . Yu t ny nh hng su sc, lu di v hng c nhn theo nhng gi tr bn vng v tn gio, chnh tr, danh d, lng t trng Gia nh ring, gm v chng v con ci: Thng thng trong gia nh ngi no to ra ngun thu nhp ch yu s ng vai tr quyt nh trong vic chi tiu cho cc hng ho, dch v. Ngi v theo truyn thng lm ni tr, do h ng vai tr ch yu trong lnh vc mua sm ca gia nh, nht l i vi thc phm, qun o, git l,.... Tuy nhin iu ny ang thay i khi ngy cng c nhiu b v i lm v ngi chng tham gia nhiu hn vo vic mua sm ca gia nh. Trong trng hp nhng sn phm v dch v t tin th ngi v v ngi chng thng cng bn bc thng qua quyt nh chung. a v x hi Trong i mnh mt ngi tham gia vo rt nhiu nhm - gia nh, cc cu lc b, cc t chc. V tr ca ngi trong mi nhm c th xc nh cn c vo vai tr v a v ca h. Mi ngi c th ng nhiu vai tr khc nhau trong cc nhm khc nhau: vai tr l ngi quyt nh, ngi gy nh hng hay ngi thc hin hnh vi tiu dng. Mi mt vai tr bao gm nhng hot ng m ngi phi tin hnh v u c nh hng ti hnh vi mua sm ca anh ta. Mi vai tr u gn vi mt a v nht nh. Ngi ta la chn nhng sn phm th hin c a v v vai tr ca mnh trong x hi, c bit l nhng vai tr, a v m theo h l quan trng nht. Tuy nhin biu tng ca a v c th thay i theo cc tng lp x hi v theo c vng a l.

19

 Cc nhm nh hng Hnh vi tiu dng cng chu nh hng bi nhng nhn t mang tnh x hi nh nhm tham kho. y l nhng nhm c nh hng trc tip hoc gin tip n hnh vi tiu dng nh: Nhm thn thuc: L nhng nhm m c nhn nm trong v tc ng qua li ln nhau nh ng b cha m, anh ch, bn b, ng nghip, cng on, on th v cc t chc x hi khc. Nhm ngng m: L nhm m c nhn cng chu nh hng, tuy Nhm bt ng: L nhm m hnh vi, ng x ca h khng c s khng phi l thnh vin nhng c c mun hin din trong . chp nhn ca c nhn. C nhn thng c cc hnh ng ty chay nhng hot ng, hnh vi ca cc thnh vin nhm bt ng ny, k c cc hot ng v hnh vi mua sm. 1.1.6.4. Nhm nhn t vn ha Nn Vn ho Vn ho nn c cp n nh l mt tp hp ca nhng c trng v tm hn. vt cht, tri thc v xc cm ca mt x hi hay mt nhm ngi trong x hi v l cha ng, ngoi vn hc v ngh thut, c cch sng, phng thc chung sng, h thng gi tr truyn thng v c tin Vn ha l h thng cc gi tr, nim tin, truyn thng v chun mc c hnh thnh v gn lin vi mt x hi, mt ch , mt tn gio hay mt dn tc nht nh, c lu truyn t th h ny sang th h khc. Vn ha l nhn t c bn quyt nh c mun v hnh vi ca con ngi. Nhng iu c bn v gi tr, s cm th, a thch, tc phong v hnh vi ng x m ta quan st c qua vic mua sm u cha ng bn sc vn ha ring bit. S hi nhp v bin i vn ho i khi, mt bn sc vn ha cng b nh hng bi nhng tc ng ca cc tro lu vn ha khc. Qu trnh bin i ny cng to ra nhng nhu cu mi, nhng hnh vi tiu dng mi. C nhng tro lu vn ha mi l tch cc, nhng cng c nhng tro lu mang tnh tiu cc n cc vn o c v x hi.

20

 Nhnh vn ho Mi nn vn ha u c nhng nhnh vn ha nh hn to nn nhng c im c th hn v mc ha nhp vi x hi cho nhng thnh vin ca n. Cc nhnh vn ha to nn nhng phn khc th trng quan trng. Hnh vi mua sm ca mt ngi s chu nh hng ca nhng c im ca nhnh vn ha ca ngi y. Chng s nh hng n s thch n ung, cch la chn qun o, cch ngh ngi gii tr v tham vng tin thn ca h. 1.1.6.5. Nhn t tnh hung mua sm Mi trng vt cht Mt iu rt quan trng l lm sao ngi tiu dng cm thy thoi mi khi h i mua sm. Chnh v iu ny, cc nh cung cp thng c gng lm cho vic mua sm ca khch hng tr nn th v hn bng cch ch nhiu hn n phn trang tr nh sng, nhit trong ca hng, m nhc v mi hng trong . Mi trng vt cht cn gip nhc nh ngi tiu dng v th h ang cn mua. Cc ca hng bng a pht cc bn nhc mi nht tng s lng a bn ra, trong khi ca hng tp ha th hng ngi tiu dng n quy bn bnh ca h bng cch khin mi thm ca bnh lan ta khp gian hng. Mt s cc yu t khc cng quan trng khng km hp dn khch mua hng l: cch bi tr ca hng (mu sc trong ca hng), trang tr bn ngoi ca hng... Thi gian mua sm Thi gian c mt nh hng nht nh n qu trnh ra quyt nh tiu dng. Qu trnh tm kim thng tin v nh gi cc la chn c th b rt ngn v b hn ch v thi gian. Tng t nh th, quyt nh mua hng s b hi thc nu ngi tiu dng chu sc p v mt thi gian. Nh ch ra trn, i lc ngi tiu dng c th vn mua li sn phm trc d h khng cm thy hi lng vi sn phm ch bi v h khng c thi gian v iu kin tm hiu v mua loi khc. V th, thi gian nh hng n hu ht cc bc trong qu trnh ra quyt nh mua hng ca ngi tiu dng.

21

 Tm trng Tm trng cng ging nh cm xc, c c tch cc v tiu cc, nh hng ti quyt nh chi tiu trong tnh hung mua sm. y l mt trong nhng quy lut tm l m ngi lm Marketing phi nghin cu tm hiu.Ta thng khng mua hoc khng thch mua nhng hng ha ca nhng ngi bn hng cu knh hay khng quan tm n khch hng. 1.1.7. Cc m hnh, l thuyt khc v hnh vi ngi tiu dng 1.1.7.1. L Thuyt v hnh vi c suy tnh (Theory of Planned Behaviour) Mi hnh vi c iu kin ca con ngi u phi tri qua qu trnh nh gi t quan nim, nim tin c nhn dn ti nh v hnh vi c th hin. L thuyt hnh vi c suy tnh c Ajzen, I. (1991)9 k tha v pht trin t l thuyt v nhng hnh ng c l do (Theory of Reasoned Actions (Fishbein, 1967)). Theo , hnh vi ca con ngi da trn s dn dt ca 3 yu t l: Nim tin hnh vi, quan im hnh vi (Behavioral beliefs and attitude toward behavior): Yu t ny da trn qu trnh i t nim tin v hnh vi, sau dn ti nhng quan im nh gi tch cc hay tiu cc v hnh vi ca c nhn Tiu chun nh mc (Subjective norms): bao gm s nhn thc ca c nhn i vi hnh vi qua cc tc nhn nh hng bn ngoi tc ng vo nh bn b, cha m, gio vin,..., v s nhn thc v sc p ca quan im x hi v hnh vi Nim tin v kh nng thc hin hnh vi (Control beliefs): bao gm nim tin ca c nhn v s xut hin ca cc nhn t km hm hay h tr vic thc hin hnh vi; V s nhn thc kh nng thc hin hnh vi (Percieved behaviourial control), thc hin c hnh vi th kh hay d i vi c nhn . Cc nhn t ny c th tc ng qua li ln nhau, gy nh hng tch cc hay tiu cc ti cc nhn t cn li.
9 Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-211.

22

1.1.7.2.

M hnh 5 nhn t tc ng ti s lan to ca cng ngh

(Diffusion of Innovations) (Roger 1995) Theo Everet Roger (1995)10, qu trnh mt s i mi tr nn ph bin c gii thch bi kh nng lan to ca n qua cc nn vn ho, qua cc c nhn trong h thng x hi. S lan to l mt qu trnh m mt ci tin mi c tuyn truyn thng qua cc knh nht nh theo thi gian gia nhng thnh vin ca mt h thng x hi11. Mi c nhn trong h thng ny phi tri qua mt qu trnh 5 bc quyt nh s ci tin l, nhn thc, hnh thnh quan im, quyt nh s la chn, tip nhn v phn ng sau tip nhn cng ngh mi. Qu trnh ny b nh hng bi 5 thuc tnh bn trong ca cng ngh m khin cho mt c nhn tip nhn hay loi b n: 1. Li th tng i ca cng ngh (Relative Advantage), s ci tin ny c nhng u im g so vi nhng phng thc p dng trc 2. Kh nng tng thch (Compatibility), mc ph hp ca s i mi, ci tin i vi cuc sng ca c nhn 3. Tnh n gin hay phc tp (Complexity or Simplicity), mc n gin hay phc tp quyt nh kh nng chp nhn ca c nhn i vi s ci tin 4. Kh nng tri nghim (Trialability), nu ngi s dng gp kh khn trong qu trnh th nghim s ci tin, h s loi b n 5. Kh nng quan st (Observability), kh nng m s ci tin c th c quan st bi cc c nhn khc t to c hiu ng lan to qua cc mng li c nhn. Nh vy qua nghin cu v thuyt s lan to ca cng ngh, ta c th nghin cu thi hnh vi ngi tiu dng i vi mt sn phm mi, nhm to c hiu ng tch cc trong vic nghin cu vo pht trin cng ngh (R&D), phc v cho qu trnh cng nghip ho, hin i ho, tng li th cnh tranh trn trng quc t ca mt quc gia v ca chnh bn thn cc doanh nghip thuc quc gia

10 Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations (5th ed.). New York, NY: Free Press. 11 Diffusion of Innovation, truy cp ngy 14-01-12, ti trang web: http://www.stanford.edu/class/symbsys205/Diffusion%20of%20Innovations.htm

23

1.2. Tng quan v hnh vi tiu dng dch v tr chi in t 1.2.1. Tr chi in t 1.2.1.1. Khi nim Heather Chaplin v Aaron Ruby (2005)[12] a ra nh ngha v tr chi in t nh sau: Tr chi in t l mt tr chi c iu khin qua cng c in t, , ngi chi tng tc vi cc vt th trn mn hnh nhm mc ch gii tr . y, chng ta cn xc nh r hai vn . Th nht, khi nim trn hm cha c cc loi phng tin c chi nh cc thit b tr chi chuyn dng (console), cc thit b tr chi in t cm tay (handheld) v cc thit b tr chi khc (thng chi hay my chi xng). Hnh thc ph bin nht hin gi ca tr chi in t l tr chi trn my vi tnh, v l do ny thut ng ny thng b nhm ln khi s dng. Th hai, khi nim trn cn thiu st khi cp n tnh tng tc ca ngi chi, c th l mi ch nhn mnh tng tc ca ngi chi vi h thng m khng cp n s tng tc gia nhng ngi chi vi nhau. y l mt thiu st kh ln, bi l chnh s tng tc ngi-ngi mi l nhn t to nn s a dng v hp dn cho tr chi in t. Do , theo quan im ca nhm thc hin ti, Tr chi in t l loi tr chi s dng cng c in t gip ngi chi tng tc vi h thng v (hoc) tng tc vi nhau nhm mc ch gii tr 1.2.1.2. Phn loi C nhiu cc cch khc nhau phn loi tr chi in t theo nhiu cc tiu ch khc nhau .Tuy nhin, trong phm vi nghin cu ca ti ny nhm nghin cu ch tp ch yu vo 3 cch phn chia ph bin nht l phn loi theo h my chi in t (hardware), theo ni dung v theo cch chi Theo h my chi in t (Hardware): Bao gm tr chi in t trn my vi tnh (computer game), trn cc thit b tr chi chuyn dng (console), cc thit b tr chi in t cm tay (handheld, bao gm c cc loi in thoi di ng v my tnh bng) v cc thit b khc.

12 Heather Chaplin v Aaron Ruby (2005):Smartbomb: The Quest for Art, Entertainment, and Big Bucks in the Videogame Revolution, Algonquin Books of Chapel Hill

24

Tr chi in t trn my vi tnh (computer game): L th loi tr chi c s a dng rt ln v th loi (game offline, online client hay web game), cng ngh (nn ha phc tp nh Doom, Need For Speed, Starcaft hay mini games nh Pikachu, Ai l triu ph), cc nh pht trin (EA, Blizzarard) v hnh thc phn phi (CD, DVD, internet download..). Cng vi s pht trin ca cng ngh sn xut my vi tnh, computer games ang ngy mt pht trin do s tin dng, hp dn v a dng ca n. Cc thit b chi game chuyn dng: L mt h thng my c th kt ni vi mt thit b hin th (mn hnh TV) nhm to ra mt tn hiu hin th hnh nh, phc v cho vic chi game. Cc loi thit b chi game chuyn dng ny ln u tin xut hin vo nhng nm 50 ca th k trc, cho n nay tri qua 8 th h. Thi k nh cao ca cc thit b ny l cui nhng nm 1990, u nhng nm 2000. Xbox, Nintendo Wii hay Play Station l nhng console nh m nht trong th loi ny. Tuy qua thi nh cao, nhng nhng ta game nh Super Mario, Resident Evil, Final Fantasy, Mortal Combat.vn lun c cc game th nh ti, v cng vn cn nhng game tip tc c ch i nh PES, Gears of War, Need For Speed. C th ni, nu khng c nhng c my game i vo lch s ny th lng game khng th c c s pht trin nh ngy hm nay. Cc thit b tr chi in t cm tay: Cng vi cc thit b chi game chuyn dng, cc thit b tr chi in t cm tay tr thnh hai loi thit b phn cng thng tr th trng game trong mt thi gian di. Nu console ni ting vi nhng c my nh Xbox, Play Station hay Nintendo Wii th handheld cng c nhng PSP, PS Vita hay 3DS. Nhng thit b chi game cm tay lun c a chung bi s tin dng (nh gn, li c tch hp sn mn hnh nn c th mang theo bt c u), gi thnh r hn so vi cc loi console v c bn cao, t mc cc li lin quan n k thut. D nhin, cht lng cng nh a dng ca cc th loi game trn handheld khng th snh vi game console do s hn ch v cu hnh cng nh tnh nng, tuy nhin nu em so snh hiu qu m loi thit b ny mang li th rt nhiu game th la chn y l gii php cho ring mnh.

25

in thoi thng minh v my tnh bng: Gn y, th trng tr chi in t li ang chng kin mt s pht trin cc k mnh m ca nhng chic in thoi thng minh (smart phone) hay my tnh bng (tablet), cng vi l cuc chy ua v tnh nng, cng ngh cng nh ng dng ca cc nh sn xut. Do l , hng lot tr chi chy trn cc nn tng di ng Android, iOS ln lt ra i p ng nhu cu ca ngi tiu dng, ng thi ngy cng chng t v th quan trng trong vn pht trin game ca cc nh pht hnh. Ngoi ra, nhng tr chi ni ting thuc th loi PC game cng lin tc c pht trin trn nn tng di ng. Nhng ta game ni ting c th k n trong th loi ny nh Angry Birds, Ninja Fruit, Asphalt Theo ni dung ca tr chi Nhm Nghin cu khoa hc ca Hong Vn Cng (2010) a ra cc quan im phn loi Tr chi trc tuyn tng i y v ton din. V bn cht, cc th loi ca Tr chi trc tuyn bao gm ton b cc th loi c trong Tr chi in t, c th mt s th loi chnh nh: Hnh ng: Gm tt c cc tr chi c lin quan n hnh ng, cao k nng, s phn x nhanh chng, chnh xc ca ngi chi, th hin qua kh nng chin u ca nhn vt. y l th loi c bn nht trong cc th loi tr chi in t, v cng l th loi ln nht. Mt s th loi con ca th loi hnh ng c th k n nh i khng hay Bn sung qua gc nhn ngi th nht. Nhp vai: Ngi chi vo vai mt nhn vt hoc mt nhm vi mt qu trnh pht trin nhn vt thng qua cc hot ng nh tham gia cc s kin, cc cuc chin, giao tip vi cc nhn vt ph. Qu trnh pht trin nhn vt ca ngi chi thng c biu hin qua cc hnh thc nh tng cp , tng ch s, pht trin cc k nng,. Phiu lu: Nt c bn ca th loi ny l khm ph cc vng t, tm cc vt dng v gii , yu t hnh ng thng khng ng k. Cc tr chi thuc th loi ny thng c mt ct truyn rt cht ch v rt di, i hi ngi chi phi vn dng tr tu, cng nh c lng nhn ni cng nh s quyt on chn hng i tt nht.

26

Chin thut: Ch trng cch qun l ngun ti nguyn trc nhng i th do my hoc ngi chi khc iu khin, hu ht u lin quan n qun i v chin tranh. Nhn chung, th loi ny c hai dng chnh l Chin thut thi gian thc v Chin thut theo lt. Ngoi nhng th loi trn, chng ta khng th khng nhc n mt th loi tr chi mang tnh c th v to nhiu nh hng tch cc c t pha ngi chi v x hi, l th loi Th thao in t. Th thao in t (Esport): l mt b phn ca gii tr in t (EEntertainment), c khai sinh t cuc hi ng gia phong tro chi game gii tr vi vn ha Internet vo khong cui nhng nm 90 ca th k XX. Cho n nay, Th thao in t khng nh c ch ng, vai tr v con ng ring trong th gii gii tr in t rng ln. l s kt tinh ca tinh thn th thao, s sng to v tnh cht c bit ca nn cng nghip gii tr hin i. Mt cch bnh dn, ta c th hiu Th thao in t l nhng tr chi in t mang tnh th thao. Ci tnh th thao y khng phi l v ni dung, m l v cch chi. Th thao in t lun i hi ngi chi phi s dng kh nng t duy tr c cao, mi c nhn phi c nhng k nng ring, phi u t thi gian tp luyn v hn th na l phi th hin c tinh thn th thao: Thn thin, cng bng v c tnh kt ni mi ngi. Hin ti, trn th gii c khong 20 game c cng nhn l Th thao in t, trong c nhng ta game rt quen thuc nh FIFA, Age of Empires, Need For Speed, Starcraft, Cross Fire. c cng nhn l Th thao in t, mt tr chi buc phi tha mn 4 tiu ch: Th nht, tr chi phi tha mn c tnh cht chung ca mt Th hai, nhng ngi chi phi to nn mt cng ng vng mnh, Th ba, cc gii thi u phi c t chc thng xuyn v rng ri. Th t, i din ca nh pht hnh hoc cng ng game th phi c mn Th thao in t, l Friendly, Fair-play and Teamwork vi s lng ln v c tnh t chc cao

n yu cu cng nhn gi ln C quan c thm quyn, Vit Nam l Hip hi Gii tr in t Vit Nam, v chng minh c tr chi gip nh hnh quan

27

nim sng cho game th, gip ngi chi thc c mnh phi sng c trch nhim vi bn thn, gia nh v x hi Theo cch chi (How to play) Cch phn loi ny l ph bin nht trong gii game th bi cch chi lun l yu t hng u quyt nh s thnh cng ca game hay khng. Theo bch khoa ton th wikipedia, game c phn loi theo tiu ch ny bao gm 3 th loi sau: Tr chi n gin (Casual games): l loi tr chi in t c tnh d dng tip cn, li chi d hiu v nm bt quy lut nhanh chng. Hn na, cc tr chi thuc th loi ny h tr kh nng tham gia vo v thot tr chi ra d dng theo yu cu. Cc tr chi in hnh ca dng ny nh: tm vt n, cu , qun l thi gian, xp hnh-tetris hoc rt nhiu cc th loi game chin thut chy trn nn flash khc. Game casual thng c bn trn cc trang dch v bn l, cc ca hng trc tuyn dnh ring cho cc h my in t (App store cho iOs, PSN cho cc dng my Playstation ca Sony, hay Xbox live ca Microsoft,...) hay c th c chi trc tip thng qua trnh duyt web do tnh d tip cn ca n, ng theo c ni dung ln hnh thc. Tr chi phc tp (Serious games): l nhng tr chi c thit k ch yu truyn t thng tin, hc hi kinh nghim no ca ngi chi .Mt s tr chi phc tp thm ch khng iu kin l mt tr chi in t theo ngha truyn thng ca thut ng. Ngoi ra, phn mm gio dc khng hn thuc th loi tr chi ny (v d phn mm hng dn nh my, hc ngoi ng, v.v...) v s khc bit chnh s dng nh da trn mc ch chnh ca tiu cng nh tui m phn mm hng ti. Nh vi cc th loi khc, s m t ny ging mt hng dn hn l mt quy nh. Tr chi nghim tc l cc tr chi thng lm ra vi cc mc ch ngoi gii tr n thun. V nh tr chi nng ct, tr chi nghim tc c th c th c ni dung bao gm hot ng bt k th loi no , mc d mt s th loi nh game luyn tp, game gio dc, hay game tuyn truyn c th c mt nhiu hn trong nhm game nghim tc do mc ch chuyn mn ca chng. C nhng game thng c thit k chi bi mt chuyn gia nh mt phn ca mt cng vic

28

c th hoc tng cng k nng. Chng cng c th c to ra truyn t nhn thc chnh tr x hi trn mt phung din c th Tr chi mang tnh gio dc (Education games): l loi tr chi hay c bit n vi ci tn l phn mm gio dc, trong ni dung tr chi nhm cung cp cho ngi chi mt lng kin thc nht nh m ngi lp trnh hng ti. C th k n nh cc loi tr chi gii qua nhng cu hi kin thc, tr chi hc ch, lm ton dnh cho tr em hay tr chi m phng cuc sng thc s dng trong gio dc lut cng nh vic iu khin phng tin khi tham gia giao thng,... Vi th loi tr chi ny, ti cc quc gia pht trin nh M hay Nht ang c cc nh nghin cu ti cc trng i hc hng u ch pht trin h tr cho cch gio dc truyn thng. Tm li, d c phn loi theo tiu ch no th tr chi in t (video game) cng mang trong mnh nhng c im ring nht nh, l tnh thch thc, tnh gii tr cao cng khng thiu nhng phn thng cho ngi dnh thng cuc. T , ta c th thy rng s xut hin ca video game l tt yu trong s pht trin ca khoa hc cng ngh hin i cng nh cuc sng ca con ngi. 1.2.2. Hnh vi tiu dng sn phm dch v tr chi in t 1.2.2.1. Khi nim Theo Engel, Blackwell and Miniard (1995)13: Hnh vi ngi tiu dng sn phm, dch v trong th trng tr chi in t l nhng hot ng c lin quan trc tip ti s tip nhn, tiu dng v loi b sn phm v dch v, bao gm nhng qu trnh quyt nh m xy ra trc hoc sau nhng hnh vi ny. Ni cc khc, l qu trnh, din bin tm l ca ngi tiu dng i ti quyt nh chn la hay hu b la chn nhng sn phm, dch v tr chi in t. Trong khi , Schiffman and Kanuk (2006)14 li cho rng hnh vi ngi tiu dng l hnh vi m ngi tiu dng thc hin trong qu trnh tm kim mua, s dng, nh gi v loi b sn phm, dch v tr chi in t m ngi k vng s tho mn mt s nhu cu no ca mnh. Ging nh trn, cch nh ngha
13

Consumer Behaviour, James F Engel, Roger D Blackwell, Paul W Miniard, 8th. Edition, The Dryden Press, 1995 14 Consumer Behaviour, Leon G. Schiffman & Leslie Lazar Kanuk, PHI EEE, 9th. Edition, 2006.

29

ny cng ch yu ch ra quy trnh chn la sn phm dch v ca ngi tiu dng trn th trng. Nh vy, c kh nhiu cch nh ngha v hnh vi ngi tiu dng, nhng d nhn di gc no ta cng c th rt ra c ni hm chnh ca khi nim l qu trnh i t nhn thc ti hnh vi mua hng b chi phi bi nhng nhn t bn trong v bn ngoi. Bi vy, nm bt c nhng nhn t nh hng ti hnh vi mua hng c th gip cho doanh nghip c c nhng chin lc marketing hp l nhm nng cao hiu qu kinh doanh. 1.2.2.2. c im hnh vi ngi tiu dng sn phm tr chi in t Do tnh c th ca tr chi in t so vi mt s loi hnh sn phm dch v gii tr khc, Hnh vi ngi tiu dng trong th trng tr chi in t c nhng c im ni bt sau: Hnh vi ngi tiu dng sn phm, dch v c th p dng c vi c nhn, phm vi mt nhm hay mt t chc. Vi c th l ni dung gii tr s, cc sn phm tr chi in t d dng tip cn, nh hng qua khch hng l mt nhm i tng nht nh hay mt t chc Hnh vi ngi tiu dng sn phm tr chi in t b nh hng ln bi cc nhn t ngoi sinh (vn ho, x hi,cng ng, gia nh,..) v nhn t ni sinh(nhn thc, tui tc, trnh hc vn,...) .Trong cc nhn t ny tc ng qua li ln nhau, bin chng ln nhau Hnh vi ngi tiu dng tr chi in t c gy nh hng ti cc mt trong x hi. Chin lc marketing khng ng c th gy ra mt s hu qu nghim trng ti chnh sch sc kho quc gia v tm l x hi 1.2.2.3. Vai tr ca nghin cu hnh vi ngi tiu dng ti chin lc pht trin ca ngnh cng nghip tr chi in t Nghin cu hnh vi ngi tiu dng c vai tr quan trng trong vic pht trin, nh hng pht trin ngnh cng nghip tr chi in t cng nh s pht trin v vn ho, nhn thc x hi, c ngha quan trng i vi mi i tng trong ngnh

30

cng nghip. Theo Lars Perner15: Nghin cu hnh vi tiu dng dch v, sn phm tr chi in t c nhng vai tr v ng dng sau: Nghin cu hnh vi ngi tiu dng l mt gii php khng th thiu ca doanh nghip trong vic a ra nhng chin lc marketing ng n v hiu qu. Nghin cu hnh vi khch hng gip doanh nghip nm bt c nhu cu, tm l ca ngi tiu dng nhm tng th phn v kt qu kinh doanh. T to ra c hiu ng lan to tt trn th trng v i vi marketing, Khch hng chnh l ngi PR tt nht. Nghin cu hnh vi ngi tiu dng gip cc nh hoch nh chnh sch a ra c nhng chnh sch cng ng ph hp. Nhng chnh sch ny s h tr iu chnh nhng tng cng nh hng tch cc hoc hn ch nh hng tiu cc ti cc vn v tm l, sc kho ngi s dng dch v sn phm tr chi in t; nh hng pht trin nhng sn phm tr chi ph hp vi yu t vn ho, gio dc v sc kho cng ng qua nhn thc v hnh vi ngi tiu dng Nghin cu thi , hnh vi ngi tiu dng gip cc c quan chc nng t chc c nhng chin dch x hi nhm khc phc nhng t nn v nhng nh hng tiu cc khc t hi chng nghin tr chi in t ngi tiu dng. Kt hp vi cc nh pht trin, pht hnh tr chi in t tuyn truyn v tc hi ca vic nghin tr chi in t ti sc kho, tm l hoc cch phng trnh nhng i tng lm dng tr chi in t thc hin nhng hnh vi tri vi php lut. Nghin cu hnh vi mua hng cn gip cho bn thn nhng ngi tiu dng tr thnh nhng ngi tiu dng thng minh. T vic phn tch tm l tiu dng, khch hng c th la chn nhng sn phm trong c tr chi in t ph hp nht, c kh nng p ng nhu cu ca ngi tiu dng cao nht trong gii hn v kh nng ti chnh, kh nng v thi gian ca h.

15 Lars Perner, Ph.D, CONSUMER BEHAVIOR:THE PSYCHOLOGY OF MARKETING,University of Southen California, 2010

31

Tm li, nghin cu hnh vi tiu dng mang liu nhiu li ch kinh t, x hi, vn ho cho quc gia ni chung, cc doanh nghip hot ng trong mi trng kinh doanh trong nc ni ring, c bit l nhng doanh nghip hot ng trong ngnh cng nghip tr chi in t, ngnh cng nghip m hin nay Vit Nam c coi l nhy cm, gy nhiu lung d lun tri chiu.

32

CHNG 2: HNH VI TIU DNG SN PHM DCH V TR CHI IN T VIT NAM

2.1. Thc trng nn cng nghip tr chi in t Vit Nam 2.1.1 S hnh thnh v pht trin ca ngnh cng nghip tr chi in t 2.1.1.1 S hnh thnh v pht trin ca ngnh cng nghip tr chi in t th gii tng v 1 phng thc lin kt gia yu t tr chi qua v tuyn c ln u tin xut bi Ralp Baer, mt k s in t, vo nm 1951 t nn mng cho s pht trin ca ngnh cng nghip m hin nay c coi l mt trong nhng ngnh cng nghip gii tr c doanh thu ln nht, Ngnh cng nghip tr chi in t. Tuy nhin, phi n 15 nm sau, vo nm 1967, ng cng vi cc k s ca mnh mi c th hin thc ho tng ca mnh bng vic to ra th h tr chi in t tng tc u tin m c th chi c trn v tuyn (Herman, Horwitz, Kent, & Miller, 2002). T ti nay, nn cng nghip tr chi in t tri qua mt qu trnh di pht trin, chia thnh 3 giai on chnh: Giai on s khai (1967-1980): Cc tr chi in t trong giai on ny c c im chung l cn rt n gin, do ngnh cng ngh thng tin cng cha thc s pht trin. Nm 1971, h my tr chi in t thng (Acrade game system), hay cn c bit n vi ci tn tr chi in t xng Vit Nam, u tin c pht hnh. Nm 1972, Vizio sn xut Odyssey, h thng tr chi in t gia nh u tin (home console system). Cng trong nm ny, Pong c pht hnh. Nm 1978, Nintendo bc vo ngnh cng nghip vi vic pht hnh mt s tr chi cho h my in t thng. Giai on bng n v cng ngh tr chi in t (1980-2000): Trong sut nhng nm sau 1978, Nintendo thng tr ngnh cng nghip tr chi in t,tuy nhin vo nhng nm 1990, n bt u phi i mt vi s cnh tranh t cc nh sn xut vi b x l 16 bit. Nm 1994, cng ngh ca Nintendo vt qua vi mt b x l 32 bit ,mt cung cp ca Sony vi giao din iu khin Playstation. Nintendo tr li vo nm 1996 vi Nintendo 64 nhng n tr nn yu th bi cc cng ngh tin tin ca Sony Playstation 2 vo nm 2000 v s gia nhp ca

33

Microsoft vo th trng vi Xbox nm 2001. Ngoi ra, giai on ny, vi s ph bin ca Internet v my tnh c nhn, cc tr chi in t trn PC c ra i vi cc tr chi c kh nng kt ni nhiu ngi chi .V cng ngh phn mm v ni dung tr chi, c nhiu nhng pht minh ng vai tr quan trng nh h thng x l tr thng minh nhn to (AI), tng tc thi gian thc hay s xut hin ca ho 3D,, nng cao s tri nghim ca ngi tiu dng trong tr chi. Giai on hin nay (2000-2010): Thp nin u tin ca th k XXI cho thy s i mi trn c h my chi game v my tnh c nhn, v th trng ngy cng cnh tranh cho cc h thng tr chi in t cm tay, in thoi, cc thit b s dng h iu hnh iOs v c bit l s xut hin ca my tnh bng. Trong l s i ln ca tr chi in in t trc tuyn v tr chi th thao in t (eSport). Trn th trng chu , theo s liu mi nht ,th phn ca nhng sn phm tr chi trc tuyn ca Hn Quc gim t 45% trong nm 2005 t 51,9% nm 2004 trong nm th 3 lin tip. T nm 2001 n 2005, ngnh cng nghip tr chi in t Trung Quc trc tuyn c s pht trin nhanh chng, theo s liu t Tng cc Bo ch v Xut bn (GAPP) Trung Quc.Th trng tr chi trc tuyn ca Trung Quc c d bo s tng ln 623 triu USD trong nm 2006 t $ 403 triu USD nm ngoi trc khi tng vt n $ 1,1 t USD trong nm 2008. S lng game th trc tuyn c d kin s vt qu 33,6 triu trong nm 2006, tng 27,6% so vi hn 26,3 triu trong nm 2005, theo d liu16. Ngnh cng nghip tr chi in t th gii c d kin s tip tc pht trin vi mt tc nhanh chng trong nhiu nm ti, vi chi tiu lin quan ti tr chi in t s t 112 t USD vo nm 201517. Tuy nhin, s tng trng nhanh nht s ti vi tr chi trn di ng. Doanh s bn hng v s dng cc my in t cm tay, bao gm c nhng ngi ca Sony hay Nintendo, s chm cng v cc game th tr la chn cho mt in thoi thng minh hoc my tnh bng thay v
16 Asia Times Online (2006),S Korean game firms want to play in China, truy cp 28-01-12, ti: http://www.atimes.com/atimes/China_Business/HH12Cb01.html 17 NICK BILTON (2011), Video Game Industry Continues Major Growth, Gartner Says, The New York Times, truy cp ngy 28-01-12, t trang web: http://bits.blogs.nytimes.com/2011/07/05/video-game-industry-continues-major-growthgartner-says/?scp=1&sq=game%20industry&st=cse#

34

mt thit b chi game chuyn dng. Tr chi trn in thoi di ng s tng trng t 15% nm 2010 ln 20% vo nm 2015, s tin ln nht ca tng trng so vi cc nn tng ca cc phng tin chi khc. Doanh thu ca cc tr chi on video c nhn ph v k lc trc , v d, u nm 2011 Activision, tr chi in t cao cp cho cc Xbox v PS3, c bn trn 650 triu USD trong ch 5 ngy bn u tin . 2.1.1.2 S hnh thnh v pht trin ca nn cng nghip tr chi in t Vit Nam Th trng tr chi in t Vit Nam c hnh thnh t nm 1987, sau chnh sch ci cch i mi; m ca nn kinh t, thc hin kinh t th trng nh hng x hi v ch ngha vi s xut hin ca cc h my tr chi gia nh, h my cm tay c cc doanh nghip nh, l cc thnh ph ln nhp khu t nc ngoi n tay ngi tiu dng. Tuy nhin vi gi thnh cao, th trng tr chi in t Vit Nam trong giai on t 1987 n 2000 cha c nhiu khi sc Vo thng 6 nm 2003, th trng tr chi trc tuyn Vit mi bt u hnh thnh t vi s xut hin ca phng thc kt ni internet ADSL ti Vit Nam . Ngay sau , 2 tr chi trc tuyn u tin c xut hin Vit Nam, chnh l MU cha c ng k v GunBound ca nh pht hnh Asiasoft hnh xut hin vo cui nm 2003 v u nm 2004. Thng 9 nm 2004 ,VNG, tp on cung cp v pht trin dch v ni dung s hng u Vit Nam hin nay, c thnh lp vi ta game pht hnh u tin l V Lm truyn k vo nm 2005 nh mt sn phm vi cu hnh nh, ha d nhn v li chi hp dn. T n nay, th trng tr chi trc tuyn Vit tr nn hp dn hn bao gi ht vi s gia nhp ca nhiu doanh nghip vo th trng, trong c nhiu tp on ln v cng ngh thng tin nh FPT v VTC. Tuy nhin, Vit Nam ch c ngnh cng cng nghip tr chi in t ng ngha khi cc u t nh VNG u t pht trin cc d n sn xut tr chi trc tuyn thun Vit u tin l thun thin kim. T ngnh cng nghip tr chi in t Vit Nam c dy sng bi tro lu chy ua sn xut game mang thng hiu Vit n t nhng studio ln n va v nh nh VTC Online vi hn 6 d n

35

pht trin game nhiu th loi vi tng s vn ln ti hng chc t ng, FPT online vi 3 d n v mt s studio va v nh khc. Nhn li qu trnh pht trin ca ngnh cng nghip tr chi in t Vit Nam, vi mt nn kinh t ang chuyn ng mnh theo cc ln sng t ca cng ngh thng tin v vin thng (ICT) trong thi gian gn y, Vit Nam hon ton c kh nng xy dng thnh cng mt ngnh cng nghip tr chi trc tuyn trong khu vc. Nm 2005, Vit Nam c ti 9,6 triu ngi dng Internet. D tnh, mc tng trng kp hng nm (CAGR) t mc 14,9% vo giai on cui 2009. Trong nm 2005, Vit Nam c ng gp ng k v mt gi tr thng mi trong s 1,39 t USD tng gi tr ng gp ca khu vc chu /Thi Bnh Dng khng bao gm Nht Bn (APEJ). Th trng tr chi trc tuyn (game online) ca khu vc ny d kin t mc tng trng kp hng nm 21% t 2006 n 2010 v t con s 3,6 t USD vo nm 2010.S tng trng da trn s lng ngi chi thuc cc tng lp khc nhau ang gia tng trong cng ng nhng ngi chi game online. 2.1.2. Cc nhn t nh hng ti s hot ng ca ngnh 2.1.2.1. Cc nhn t V m Chnh tr php lut a) Yu t php lut Hin nay ti Vit Nam cha c mt vn bn php lut chnh thc v c ch qun l ngnh cng nghip tr chi in t no khc ngoi thng t lin tch s 60/2006/TTLB-BVHTT-BBCVT-BCA ngy 01/6/2006, thng t v c ch qun l tr chi trc tuyn ti Vit Nam. Tuy nhin do c ban hnh ti thi im th trng tr chi in t Vit Nam mi bt u hnh thnh cng vi s thiu kinh nghim thc t ,n nay thng t 60 khng trnh khi nhng thiu st trong h thng cc quy nh v khng bt kp c s pht trin ca ngnh cng nghip tr chi in t, iu i hi cn phi c mt vn bn php lut hay di php lut mi v c ch qun l cng nh h tr ngnh cng nghip cn non tr ny nc ta. Bi vy vo ngy 26/04/2010, B TT&TT trnh Th tng Chnh ph bn d tho Quy ch v qun l, cung cp v s dng dch v tr chi trc tuyn, B

36

Vn ha Th thao Du Lch b sung thm cc quy nh v qun l tr chi khng trc tuyn nhm nng cao hn na cht lng, hiu qu cng tc qun l nh nc trong lnh vc tr chi in t ni chung. Theo , B a ra 5 gii php, theo l 15 ni dung c th trong khi ch c quy ch mi bao gm cc quy nh v kinh doanh dch v nh qun l gi chi, ngi chi; gim thiu ti a cc ni dung c yu t i khng v cc m thanh, hnh nh m t km theo; tm dng thc hin qung co tr chi trc tuyn di mi hnh thc18, ng thi thc hin cc bin php lu di nh hon thin quy ch qun l tr chi trc tuyn mi trnh Chnh ph, khuyn khch u t sn xut tr chi thun Vit lnh mnh, c tnh gio dc cao, tng cng thanh tra, gim st v x l nhng sai phm ca doanh nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn, cng nh cc i l, c s hot ng kinh doanh trong lnh vc ny, v cui cng l tch cc phi hp vi cc B, Ngnh t Trung ng n a phng trong vic qun l lnh vc ny. Mc d vy nhng nhng gii php trn ca B vn ny ra nhng bt cp. Th nht, ch cp ti nhng gii php, quy nh ch p dng vi i tng tr chi trc tuyn trong khi nhng tr chi in t khng trc tuyn (game ofline) li khng c cp ti. Th hai, gii php c nu ra ch mang tnh nh hng chung ch khng nu ra c cch thc hin nhng gii php nh th no cho hiu qu. Th ba, vic nh gi, phn loi game cho tng la tui vn khng c cp, mc d tiu ch c B cp php hot ng li ph thuc phn ln vo cc yu t, tiu ch v ni dung. Vy loi tr chi in t nh th no th c nh gi l lnh mnh v c tnh gio dc, hay mc bo lc nh th no li cha c phn loi hay cp ti trong cc vn bn lut hay di lut. Mt trong nhng vn c bit ang quan tm hin nay cc quc gia ang pht trin nh Vit Nam, Trung Quc l quyn s hu tr tu. i vi tr chi in t khng trc tuyn (game offline) ni ring v cc loi phn mm, cc loi ni dung gii tr s ni chung th h thng lut v bn quyn,v bo h quyn s hu tr tu l c bit quan trng, bi khng ging vi cc loi sn phm vt cht, sn
18

5 nhm gii php qun l game online, C quan i din b TT&TT ti Tp.HCM, truy cp ngy 29-01-12, t trang web: http://mic.gov.vn/tintucsukien/tinhoatdongcuabo/Trang/5nhomgiaiphapquanlyonlinegame.aspx

37

phm s lun d dng b sao chp v pht tn nhanh thng qua cc dch v chia s trc tuyn trn internet, c bit l qua hnh thc chia s ngang hng (P2P), trong nhng phn mm, game v video c gi tr cao v kinh t l nhng th c sao chp ph bin nht. Mc d Vit Nam c mt h thng php lut v s hu tr tu (B lut s hu tr tu 2005) nhng thc trng tnh hnh vi phm v ti phm trong lnh vc s hu tr tu vn din ra rt phc tp v nhiu lnh vc khc nhau. Thc t cho thy kh nng thc thi php lut trong bo h quyn s hu tr tu ca cc c quan chc nng hn ch; h thng php lut v bo h quyn s hu tr tu cn cha cht ch, thiu ng b, thm ch cn chng cho, khng thng nht gia Lut S hu tr tu vi B lut Hnh s nm 199919. Hn na vic thc thi lut cng xy ra nhiu bt cp khi ni ti th trng game offline Vit nam u gn lin vi game khng bn quyn (cracked game). Tm li, H thng php l ti Vit Nam v cng tc qun l, khuyn khch pht trin c quan tm ch bi cc nh hoch nh chnh sch nhng nm gn y, tuy vn cn nhiu nhng im hn ch nh cn cha cht ch, thiu ng b, s chng cho trong cng tc qun l. b) Yu t v chnh tr Vit Nam l mt trong s t cc nc theo h thng x hi Ch Ngha X Hi trn th gii hin nay bn cnh mt s nc nh Trung Quc, Triu Tin, Lo, vi nhng c im l c tnh n nh cao trong cc yu t xung t chnh tr, ngoi giao ca th ch php lut to iu kin tt cho hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Trong , theo hin php 1982, php lut Vit Nam nghim cm cc hnh vi mang tnh cht khch ng gy chia r khi on kt dn tc t cc th lc phn ng trong v ngoi nc nh tuyn truyn, biu tnh, chng ph nh nc v cc hnh vi gy ri lon trt t cng cng. Kinh t Mi trng kinh t l mt trong nhng nhn t quan trng quyt nh s pht trin ca mt doanh nghip hot ng mi ngnh, trong c cng nghip tr
19

Nguyn Mnh Hin(Vin kim st Nhn dn ti cao), Bo v quyn s hu tr tu, Bo nhn dn s ngy 17/05/09.

38

chi in t, trn lnh th ca mt quc gia bao gm c doanh nghip nc ngoi u t vo th trng v doanh nghip ni a. Theo , nhng yu t ch cht trong nn kinh t ca mt quc gia m ta thng quan tm l tng trng kinh t, t l lm pht, mc sng, c cu dn c v s phn cha giai tng x hi, V tc pht trin kinh t, Tc tng trng GDP ca Vit Nam nm 2011 c s gim tc r rt so vi nm 2010. Kt thc nm 2011, kinh t Vit Nam t mc tng trng GDP l 5.89% vi GDP qu 1 tng 5,57%; qu 2 tng 5,68%; qu 3 tng 6,07% v qu cui ny tng 6,1%. Theo tng cc thng k Vit Nam Tc tng tng sn phm trong nc nm nay tuy thp hn mc tng 6,78% ca nm 2010 nhng trong iu kin tnh hnh sn xut rt kh khn v c nc tp trung u tin kim ch lm pht, n nh kinh t v m th mc tng trng trn l kh cao v hp l20. V t l lm pht, ch s CPI trong nm 2011 c lc tng ln hn 20% v kt thc nm vi con s 18.6% do nhiu ngun nguyn nhn khc nhau (gi nguyn liu nhp khu tng, thng trng tn dng qu cao, hiu qu s dng ngun vn km, c cu kinh t lc hu, thm ht ngn sch ln,). N xu tng mnh, thanh khon km t h thng ti chnh- ngn hng vo tnh trng bo ng. Vi ngh nh 11, chnh ph ra quyt tm thc hin chnh sch ti kho, tin t tht cht nhm theo ui mc tiu hy sinh tng trng, kim ch lm pht, n nh kinh t v m, nng mc li sut cho vay nm 2011 ca h thng lin ngn hng ln mc trn 20% v cc ngnh phi sn xut nh bt ng sn v chng khon khng c vay vn gy nh hng khng nh n tnh hnh sn xut ca doanh nghip trong nc. Lm pht cao cng vi thu hp sn xut do chnh sch tht cht tin t khin cho kh nng tiu th hng ho ca ton th trng gim. V chin lc pht trin kinh t giai on 2011-2020, nh nc ch trng thc hin cc mc tiu nng GDP bnh qun u ngi y khong 3.000 USD, bo m n nh kinh t v m. Xy dng c cu kinh t cng nghip, nng nghip, dch v hin i, hiu qu. T trng cc ngnh cng nghip v dch v chim khong
20

Anh Qun(2011), Tng trng GDP nm 2011 t 5.89%, truy cp ngy 30-01-12, t trang web: http://vneconomy.vn/20111229091632776P0C9920/tang-truong-gdp-nam-2011-dat-589.htm

39

85% trong GDP. Gi tr sn phm cng ngh cao v sn phm ng dng cng ngh cao t khong 45% trong tng GDP. Gi tr sn phm cng nghip ch to chim khong 40% trong tng gi tr sn xut cng nghip.21 . Nh vy, vi vn bn ca ng U v chin lc cng nh mc tiu u tin pht trin cc ngnh dch v cng ngh cao, v cng nghip tr chi in t khng nm ngoi xu th khi m ngnh ny nm gi t trng ln v doanh thu ca lnh vc cng ngh thng tin. Trin vng pht trin kinh t trong tng lai cng l mt trong nhng yu t nh hng khng nh ti hot ng ca ngnh cng nghip, phn nh yu t nim tin ca cc nh u t vo nn kinh t. Theo phng thng mi Chu u (EuroCham), Vit Nam tt 8 bc trong bo co Mi trng kinh doanh 2012 ca Ngn hng Th gii, xp v tr th 98 trong tng s 183 nc, ko theo s st gim v u t nc ngoi FDI, km sau vn l vn lm pht, thm ht cn cn thng mi, t gi ngoi hi, nhng c c ci thin so vi nm 2011 khi lm pht c d bo gim xung khong 11% (theo d bo ca HSBC) v GDP tng t 5.89% ln 6.5 (theo d bo ca ADC). Mc d vo cui nm 2011, cc ngn hng ng loi thng bo h li xut cho vay xung t 1-2% cho thy tn hiu v kh quan v trin vng tng trng u t, sn xut nm 2012, song hu ht cc doanh nghip, c bit doanh nghip va v nh vn khng th tip cn c ngun vn vay t ngn hng22 khin cho hot ng sn xut t cc doanh nghip va v nh tr nn nh tr. Kt lun, mi trng kinh t c nh hng khng nh ti hot ng ca ngnh cng nghip tr chi in t cng cc ngnh cng nghip khc trong nn kinh t. Gi c leo thang cng vi s thiu vn cho sn xut do chnh sch tin t tht cht v mc tiu c nh t gi ca ngn hng Trung ng, c bit l vi cng nghip sn xut tr chi in t cn mt lng vn ln pht trin. Cng ngh Mi trng cng ngh l lc lng quan trng quyt nh s thnh cng hay tht bi ca mt quc gia trong tin trnh cng nghip ho hin i ho. Trnh cng
21 22

Vn bn ng U (2011) ,Chin lc pht trin kinh t - x hi 2011 2012 i Dng, H li xut cho vay: gic m xa, Tin phong online, s ngy 30/01/12

40

ngh ng thi phn nh nng lc cnh tranh gia cc quc gia trong tin trnh hin i ho. nh gi c yu t mi trng cng ngh Vit Nam, nhm nghin cu s phn tch, xc nh theo nhng tiu ch sau: Th nht, l tnh trng pht trin kinh t. Theo s liu t Tng cc Thng k Vit Nam, quy m nn kinh t 2011 c t 199 t USD, vi mc GDP bnh qun u ngi t trn 1,300 USD/nm. Bn cnh tc pht trin thuc nhm cc nc c mc tng trng nhanh nht th gii, th h thng gio dc cng l mt tiu ch quan trng nh hng ti s pht trin ca cng ngh ca quc gia. H thng gio dc Vit nam c chia lm nhiu cp bc khc nhau bao gm t mm non n cao ng, ,i hc, ph hp theo tng tui, tng giai on pht trin tm sinh l, cng nh th cht con ngi. Tuy nhin h thng gio dc v o to cha th p ng c yu cu o to ngun nhn lc Khoa hc v Cng ngh cht lng cao, c bit i vi cc lnh vc khoa hc cng ngh tin tin trong c cng ngh thng tin. Th hai, tnh trng c s h tng vt cht v cc dch v h tr. Theo nhn nh ca chuyn gia thuc s khoa hc v cng ngh thng tin Ngh An, Trong iu kin Vit Nam, cht lng dch v cng cn xa mi t c yu cu23. Hn na cng cn cha nhiu mt hn ch v cht lng gio dc, y t v c bit l khu vc hnh chnh cng, khu vc m tn ti kh ph bin cn l vn bn php lut ban hnh thiu ng b, c nhng mu thun v khng hp l nn hiu lc v hiu qu khng cao. Trong gn 25 nm i mi, h tng cng ngh Vit Nam c nhiu s chuyn bin r rt, c bit l trong lnh vc cng ngh thng tin vi ng dng ngy cng su vo trong cc lnh vc i sng, kinh t v qun l nh nc,Tuy vy so vi mt bng nhiu nc trn th gii, c s h tng KH&CN Vit Nam cn kh lc hu cha p ng c cho cc hot ng nghin cu c bn cng nh ng dng. Th ba, ngun cn b khoa hc cng ngh v chi ph cho nghin cu trin khai. Vi tim lc v con ngi ln, cho n nay nc ta o to c trn
23

CNG THNG TIN IN T HOT NG KHOA HC CNG NGH NGH AN,Dch v cng vi pht trin kinh t - x hi, truy cp ngy 30-02-2012 http://www.ngheandost.gov.vn/vnn/dich-vu-cong-voiphat-trien-kinh-te-xa-hoi-p2t29c31a4714.aspx

41

1,8 triu cn b c trnh i hc v cao ng tr ln vi trn 30 nghn ngi c trnh trn i hc (trn 14 nghn tin s v 16 nghn thc s) v khong hn 2 triu cng nhn k thut; trong , c khong 34 nghn ngi ang lm vic trc tip trong lnh vc KH&CN thuc khu vc nh nc24 vi kh nng tip thu nhanh, lm ch c tri thc, cng ngh hin i. Tuy vy, ngun vn chi ngn sch nh nc cho hot ng nghin cu cn hn hp, khong 2% t l chi ngn sch, do cht lng ca cng cuc nghin cu khoa hc ti Vit Nam l khng cao Th t, tnh trng khoa hc cng ngh trong h thng sn xut v gio dc. V h thng sn xut,ngnh cng ngh thng tin ng gp mt phn khng nh vo GDP hng nm ca Vit Nam vi tng doanh thu thng 12/2010 c tnh l 7.629 triu USD, tc tng trng v doanh thu nm 2010 l 23.71%. Trong cng nghip ni dung s c mc tng trng cao nht (39.71%)25. Kim ngch xut khu cc mt hng in t, cng ngh thng tin t 5.616 triu USD trong cng mt thi k. Tuy nhin, a s l nhng sn phm cng ngh c gia cng, c gi tr gia tng thp v l cng ngh c nhp khu t nc ngoi. V gio dc, c nh nc quan tm v u tin u t v pht trin vi ngn sch hng nm chim t trng cao trong chi tiu ngn sch vi h thng gio dc ph cp ti mi vng min trn c nc, trang thit b trong ging v dy hc c ci thin vi nhiu trang thit b hin i nh my tnh, my chiu, phng th nghim, .Tri li, khng th ph nhn vic h thng cc ti liu phc v chuyn ngnh cn ngho nn, ch yu c bin dch t cc tc phm nc ngoi, phng php o to nhn lc cn nhiu bt cp. Th nm, Cam kt cp v m i vi Khoa hc Cng ngh cho pht trin. Theo Quyt nh s 1244/Q-TTg ngy 25/7/2011 ca Th tng Chnh ph, nh nc cam kt thc hin, ch o thc hin cc mc tiu, phng hng ,nhim v khoa hc v cng ngh giai on 2011-2015 vi tiu ch nng cao s lng, cht lng sng ch khoa hc, phn b c cu nhim v nghin cu v pht trin 3000 doanh nghip khoa hc v cng ngh.
24 25

B Khoa hc v Cng ngh, Thc trang khoa hc v cng ngh Vit Nam, 04/12/09 B CNTT&TT, Sch trng CNTT 2011,tr.46,Nh xut bn Thng tin v Truyn thng

42

Tm li, mi trng cng ngh Vit Nam ang c nhng bc pht trin r rt trong gn 25 i mi tt c cc lnh vc. Trong ni bt l cng ngh thng tin vi nhiu thnh tu to ln nh o c ngun nhn lc cht lng cao phc v cho KH&CN, pht trin c s h tng cng ngh v dch v h tr, khuyn khch u t nghin cu trong c cc c quan nh nc ln t nhn v nng cao t trng xut khu cc sn phm cng ngh cht lng cao, Tuy nhin, vn cn tn ti nhng mt hn ch, trong phi k n cng tc qun l, u t cho khoa hc khng hiu qu, trang thit b cn lc hu so vi nhng c s sn xut tin tin cng ngnh, h thng dch v KH&CN, bao gm thng tin KH&CN, t vn chuyn giao cng ngh, s hu tr tu, tiu chun - o lng - cht lng cn yu km c v c s vt cht v nng lc cung cp dch v p ng cc yu cu ca hi nhp khu vc v quc t, thiu s lin kt hu c gia nghin cu KH&CN, gio dc - o to v sn xut - kinh doanh Vn Ho X Hi Mi trng vn ho x hi l ton b nhng hot ng i sng vn ho ca mt quc gia. Mi trng ny bao gm trnh hc vn, trnh vn ho, tn gio, tn ngng, ngn ng, Trong trnh v vn ho c nh hng ln ti hnh vi tiu dng v nhu cu tiu dng mi quc gia. Ngoi ra yu t vn ho cn ng vai tr quan trng trong chnh sch, hot ng gio dc ca quc gia. C th im qua nhng c im ca mi trng vn ho Vit Nam qua nhng lnh vc ch yu: V trit hc v t tng, Vit nam chu nhiu nh hng ca h thng l lun trit hc nc ngoi, trong c s dung hp gia pht gio, nho gio, o gio t thi k phong kin, sau l s du nhp vi nn vn ho phng ty trong thi k Php thuc v cui cng l t tng ch ngha mc-lnin vo u th k 20. Do , Vit Nam cho n nay vn khng c mt h thng l lun trit hc v t tng ring, thiu trit gia tm c quc t, nhng khng c ngha l khng c nhng trit l sng v nhng t tng ph hp vi dn tc mnh26.Do nh hng ca nn vn minh la nc, con ngi Vit Nam c nhng tnh cch c th ph hp vi qu
26

B vn ho thng tin,Nn vn ha Vit Nam m bn sc dn tc, truy cp ngy 30-01-12, t trang web: http://hanoi.vietnamplus.vn/Home/Nen-van-hoa-Viet-Nam-dam-da-ban-sac-dan-toc/20103/422.vnplus

43

trnh u tranh v gii phng dn tc. l li t duy c th, thin v kinh nghim cm tnh hn l duy l, a hnh tng hn khi nim, nhng uyn chuyn linh hot, d dung hp, d thch nghi, sng on kt gn b, khn kho, gii ng bin. Tuy nhin vn cn tn ti nhng nhc im cn khc phc ca vn ho truyn thng; km t duy lgc v khoa hc k thut; u c gia trng, bo th, a phng, hp hi; t tng bnh qun; xu hng ph nh c nhn, san bng c tnh; t a sng bi v thn thnh ha; thi chung t chng h danh, yu v t chc thc tin... V phong tc tp qun, Ngi Vit Nam coi trng n chc mc bn. m thc phong ph a dng, ch yu c ch bin t rau v thu sn Cch n mc kn o, t nh ca ngi ph n trong nn vn ho phng ng vn coi trng l ngha, o l hn ci p. Phong tc tp qun Vit nam gn lin vi nhng hnh nh lng qu c mi nh tranh, nh lng, lu tre, ,vi l hi quanh nm mang m tnh cht vng min.Cc phong tc hn nhn, tang ma, l tt, l hi ca Vit Nam u gn vi tnh cng ng lng x V phng din ngn ng, Ngn ng chnh l ting vit vi vn t phong ph, c th, giu m sc, hnh nh, li din t cn xng, nhp nhng, sng ng, d chuyn i, thin v biu trng, biu cm, rt thun li cho sng to vn hc ngh thut. Tuy nhin rt d gy nhm ln v kh s dng bi nhiu sc thi biu cam khc nhau V tn ngng tn gio, Ngi Vit nam c phong tc th cng t tin, thn thnh, ng thc vt,.. Bn cnh l s ang dng trong tn gio ca ngi Vit Nam, bi s du nhip ca nhiu lung h thng t tng; Pht gio, o gio, nho gio, kito gio, V Vn hc ngh thut, Vn hc v ngh thut Vit Nam pht trin a dng v phong ph. Vi vn hc, c s pht trin song song v tc ng qua li ln nhau vi ngn ng ting Vit. Trong c hai thnh phn ch yu l vn hc dn gian v vn hc vit. Vn hc ng mt vai tr quan trng trong i sng vn ho ca con ngi Vit. N gp phn thc y s pht trin ca ngn ng dn tc, nui dng tm hn, ng thi cng thc hin nhng nhim v lch s cao c; ph phn thi h tt xu trong x hi, i nhn quyn v khi gi lng yu nc. Vi Ngh thut,

44

Vit nam c nhiu loi hnh ngh thut c o, c sc c trng cho nhiu vng min. Trong , ni bt hn c l ngh thut sn khu v ngh thut trm khc vi nhiu cng trnh c cng nhn l di sn vn ho th gii, l nt c o trong i sng tinh thn cng nh nt tinh hoa ca vn ho Vit C th thy Vit Nam, yu t gi gn v pht trin vn ho lun gn vi mc tiu kinh t, chnh tr x hi. y cng l nhn t nh hng quan trng nht i vi hot ng ca ngnh cng nghip tr chi in t Vit Nam, bi hu ht sn phm trong ngnh u ch yu l nhp ngoi, trong c khng t sn phm khng ph hp vi thun phong m tc ca ngi Vit Nam, nhiu trong s c nh hng tiu cc ti i sng vn ho cho b phn khng nh trong x hi, c bit l gii tr. Tiu ch vn ho cng gi v tr quan trng trong h thng vn bn lut v di lut trong mt quc gia. Do , ngnh tr chi in t c th tin xa cn phi iu chnh chin lc chnh sch, pht trin theo yu t vn ho, cng nh cng tc marketing sn phm ph hp Nhn khu hc Mi trng nhn khu hc gip cc doanh nghip nh hng c nhu cu c nhn ca mi con ngi, tm kim th trng tim nng cng nh xc nh phn khc th trng cho tng loi sn phm ph hp vi th hiu ca cc nhm i tng nht nh. Theo s liu iu tra t tng cc thng k, Vit Nam ang trong thi k c cu dn s vng, nh im l vo nm 2018 v ko di ti nm 2040, y cng l c hi cho cc doanh nghip u t ch trng vo phn khc th trng dnh cho la tui lao ng vi nhng ta game n gin, khng i hi nhiu thi gian v mang tnh gii tr cao, c bit l vi dn vn phng. Vi phn khc th trng dnh cho gii hc sinh, sinh vin cn pht trin a dng cc sn phm tr chi vi thit k ho p, c yu t ni dung, ct truyn hp dn v cch chi c o. 2.1.2.2. Cc nhn t vi m 2.1.2.2.1. Ngun lc doanh nghip Ngun lc ca cc doanh nghip bao gm cc nhn t nh ngun nhn lc, ngun vn, ngun lc v cng ngh, ngun lc v c s h tng. Cc doanh

45

nghip Vit Nam hot ng trong lnh vc tr chi in t, m ch yu l cc Nh pht hnh game, hiu kh r tm quan trng ca vic xy dng ngun lc vng mnh v n nh trong cng cuc pht trin lu di. Cng xt trn mt s kha cnh: a) Ngun nhn lc Tc pht trin nhanh ca ngnh cng nghip tr chi in t ni ring v ni dung s ni chung ko theo nhu cu ln v ngun nhn lc, c bit l nhn lc cht lng cao. Yu cu v nhn lc cng ngh ni dung s khng n thun l gii cng ngh thng tin m cn cn s am hiu tm l x hi, s sng to t ph. Trong khi , nc ta hin cn qu t c s o to chuyn nghip, bi bn cho s gia tng chng mt ca ngnh cng ngh ny. p ng nhu cu v ngun nhn lc, cc Nh pht hnh trong nc a ra nhng chin lc khc nhau v hin ti cng ang gii quyt kh tt bi ton nhn lc, gp phn khng nh vo s pht trin ca nn cng nghip gii tr s. V quy m nhn s trong doanh nghip, theo sch trng cng ngh thng tin 2011 ca b Cng Ngh, Thng tin v truyn thng, tnh n ht qu 4 nm 2010, Vit Nam c tng s trng i hc, cao ng c o to v cng ngh thng tin-truyn thng tng t 192 trng nm 2006 ln 277 trng nm 2010. Trong c nhng h thng o to v cng ngh thng tin-truyn thng quc t cng tng mnh, vi cc tn tui nh Aptec, Arena, NIIT, raffles (Singapore), Tng s nhn lc lm vic trong lnh vc cng ngh thng tin (phn cng, phn mm, ni dung s) tng t 150.000 ln 260.000, vi tc tng trng 13%-18%/nm. S lao ng hot ng trong ngnh cng nghip ni dung s l 50.920 vi mc lng bnh qun l 4.896 USD/ngi/nm (khong 8 triu VND/thng). Tuy nhin, s lng lao ng cht lng cao phc v cho cng nghip tr chi in t (thuc mng ni dung s) cn rt hn ch, bi cha c mt t chc o to chnh quy no dnh cho chuyn ngnh ny. Do vy, hu ht nhng doanh nghip sn xut game phi t xy dng chin lc o to nhn s u vo, trong c VTC Game vi Hc vin cng ngh v ni dung s - VTC Academy c thnh lp nhm nng cao chuyn mn, tay ngh cho nhn vin cng ty, cng nh p ng nhu cu nhn lc u vo, vi nhiu chuyn ngnh c trng nh Pht trin

46

tr chi in t (Game development), Thit k tr chi 3D (3D game design) , cc doanh nghip tr chi in t ln khc nh FPT hay VNG th thng xuyn t chc cc chng trnh o to chuyn mn ring cho nhn vin thit k v pht trin game. Hn na, cc doanh nghip cn c nhng u i c bit cho nhng hc vin c thnh tch xut sc trong qu trnh o to c nhn hc bng ton phn hay bn phn v c k hp ng lao ng trc tip khi tt nghip. V chin lc xy dng v pht trin nhn s, doanh nghip ch ng xy dng cc chng trnh o to, cp nht thng xuyn nhng thay i v mt cng ngh sn xut tr chi in t, c nhiu i ng v lng v phc li cho nhn vin. Trong VNG, doanh nghip ng u v th phn ngnh cng nghip tr chi in t Vit nam, lun coi trng pht trin tim nng v con ngi. Theo ng L Hng Minh, Ch tch kim Gim c iu hnh Tp on VNG, tuyn c 100 ngi lm game thc s kh. Gii php m VNG s dng l thu chuyn gia nc ngoi27 . C th ni, tuy mt v th l doanh nghip ni dung s hng u nhng vi h, nhn s cht lng cao cng l mt bi ton nan gii nn vi VNG lm sao gi v pht trin c ngun nhn lc cht lng cao lun l u tin trong chnh sch pht trin ca doanh nghip. Ngoi ra nhng doanh nghip hng u khc nh VTC game hay FPT online cng c nhng chnh sch pht trin nhn s ca ring mnh nh thu chuyn gia nc ngoi v Vit Nam hay c nhn vin tiu biu ra tp hun nc ngoi b) Ngun vn i vi bt k mt doanh nghip no th khi mun tham gia hot ng vo sn xut kinh doanh cn phi c mt ngun lc v vn, c bit vi nhng ngnh sn xut c chi ph u t ln nh sn xut tr chi in t . Mt nghin cu ca M2 Research ch ra chi ph trung bnh sn xut mt game cho thit b chi game chuyn dng ( console) l 10 triu USD. Nu game a nn tng, chi ph s i ln t 18 28 triu USD. C bit c nhng game tng chi ph ln ti 70 80 triu

27

Hi H (2012), Doanh nghip kh tm nhn lc cht lng cao, bo u t s ngy 19/01/2012

47

USD 28 cha tnh n vic doanh nghip cn phi chi thm mt lng chi ph qung co khng h nh. nh gi c v ngun lc ti chnh doanh nghip ta cn ch n nhng tiu ch v ngun vn, kh nng huy ng vn v hiu qu s dng ng vn. V ngun vn trong kinh doanh, trong bi cnh li xut cho vay ln mc 18~20% do chnh sch tin t tht cht ca ngn hng nh nc km theo mc lm pht mc hai con s, th ngun vn doanh nghip s dng trong kinh doanh ch yu l ngun vn ch s hu, c bit l i vi doanh nghip game va v nh. Trong khi , vi nhng doanh nghip ln nh VTC, VNG hay FPT Online c mt ngun vn ch s hu di do vi dng tin u t ca cc tp on ln nh FPT, cng ty c phn tp on vin thng VTC. Trong , FPT Online c tng ngun vn ln ti 346 t ng vi ngun vn ch s hu chim 58% tng ti sn, trong khi , tng ngun vn ca VTC l 63 t ng vi ngun vn ch s hu chim hn 80% tng ti sn (theo bo co ti chnh 2011 ca tng doanh nghip) . Ngoi ra, theo tp ch Forbes chu , th trng tr chi in t Vit Nam cn thu ht nhiu nh u t nc ngoi, trong qu u t mo him IDG (Trung Quc) u t 500.000 USD vo VNG trong u nm 2005 sau khi kim c 300 triu USD t khon u t 2 triu USD vo Tence nt v tr thnh mt trong nhng thng v thnh cng nht ca IDG Trung Quc29 , Tencent Co. ltd (nh cung cp dch v s hng u Trung Quc) u t vo VNG a dch v chat hng u Trung Quc QQ v 1 s tr chi ti th trng Vit Nam , thm vo l s xut hin ca ngn hng u t hng u ca M l Goldman Sachs trong danh sch nh u t ca VNG. V t chc huy ng v s dng vn, vic huy ng ngun vn ca cc doanh nghip tr chi in t hin nay ch yu t cc ngun bn trong nh li nhun thu c t vic pht hnh tr chi trc tuyn nhp khu t nc ngoi, qung co trong tr chi (i vi webgame), mt s doanh nghip thu li nhun t
28

Tp ch in t genk(2010), sn xut game khng c chuyn ngon b r, truy cp ngy 29-01-12, t trang: http://game.genk.vn/c183n20100901045555893/san-xuat-game-kh244ng-c243-chuyen-ngon-bore.chn, 29 Rebecca Fannin(2010), Here Come the Viet Gamers, Forbes Asia Magazine s ngy 08/02/2010

48

sn xut nhng tr chi cho in thoi c ti u t, tuy nhin s lng u game nh th ny cn rt hn ch. Ngun vn ngoi doanh nghip ch yu t hnh thc pht hnh c phiu, vn vay t cc t chc ti chnh khc trong c cc cng ty m, cng ty u t nc ngoi hay cc ngn hng c) Ngun lc v Cng ngh - C s vt cht i vi cng nghip sn xut tr chi in t ni ring, v ton b ngnh kinh t ni chung th yu t cng ngh cng nh c s vt cht quyt nh ch yu nng lc cnh tranh ca doanh nghip, li th cnh tranh ca quc gia, tuy nhin ngnh cng nghip tr chi in t ny Vit Nam thc s vn cn trong giai on trng nc cn i sau so vi th gii khong vi thp k. Do , nhim v t ra u tin i vi cc doanh nghip trong lnh vc l rt ngn khong cch li nn ch yu cng ngh phc v cho sn xut ch yu c nhp khu t cc nn cng nghip tr chi in t pht trin khc trn th gii. Vi cng ngh phn mm chuyn dng phc v cho sn xut tr chi in t, Ring engine gamebryo sn xut SQUAD c VTC chi khng di 150.000 USD ~ 3 t VN 30 , Vision Engine 8 do hng Trinity (c) pht trin c emobi v fpt online mua thc hin cc d n lm tr chi in t thun Vit nhm cnh tranh trc tip vi cc ng ln khc trn th trng nh VTC Studio, VNG hay Asiasoft. Bn cnh , Cc doanh nghip cng pht trin h thng cng thng tin in t, h thng ny cho php ngi chi ng k mt ti khon nhng c th s dng c cho nhiu tr chi31. H thng thanh ton qua th co , thanh ton trc tuyn dch v tr chi trc tuyn c tch hp v lin kt cht ch vi cc doanh nghip cung cp chc nng thanh ton online nh ngn lng ca cng ty Peacesoft, qua cc nh mng Viettel, Vinaphone, Mobiphone v qua th ngn hng, C th ni, cng l mt xu th chung ca cc doanh nghip cung cp dch v gii tr s

30

Tp ch in t genk(2011), fpt, vtc, asia soft v vng ang chy ua v trang truy cp ngy 30-01-29, ti trang: http://game.genk.vn/c8n20101124110420561/fpt-vtc-asiasoft-va-vng-dang-chay-dua-vu-trang.chn, 31 Cng ty C phn Vin thng FPT(2012), Cng ty thnh vin v lin kt, truy cp ngy 01-02012, ti: http://www.fpt.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=421:cong-ty-thanh-vien-va-lienket&catid=33:cong-ty-thanh-vien-lien-ket&Itemid=141

49

Vi h thng c s h tng, i vi ngnh cng ngh thng tin, c bit l thit k ho cn mt h thng c s h tng cng ngh mnh. y l iu kin tin quyt khi mt doanh nghip tham gia vo th trng cung cp dch v hay sn xut sn phm tr chi in t. Cc doanh nghip ln nh VNG, VTC, FPT Online hay Asia soft u t nhiu cm h thng my ch c trong nc v nc ngoi nhm ci thin cht lng cc dch v trc tuyn hot ng hiu qu v gim thiu ti a c tnh trng nghn mng do lng truy cp qu ng. 2.1.2.2.2. Nng lc cnh tranh doanh nghip Nng lc cnh tranh c to dng qua cc qu trnh hot ng, kinh doanh v u t ca doanh nghip. Vi cc doanh nghip hot ng trn th trng Vit Nam, nng lc cnh tranh c th hin qua cc ch tiu sau. V th phn, Trong th trng tr chi in t Vit Nam, hn 90% th phn thuc 4 i gia ln: VNG, FPT Online, VTC Game v Asia Soft trong VNG l doanh nghip ng u th trng vi khong 65% th phn. Tuy nhin so vi cc ng ln khc trn th trng th gii th con s ny l rt nh V doanh thu, ch yu doanh nghip thu c t pht hnh tr chi trc tuyn c nhp khu t Trung Quc. Tng doanh thu ton ngnh nm 2011 ln ti gn 90 triu USD. Theo bo co doanh thu trong 6 thng u nm 2011, tng doanh thu ca FPT Online l 245 t ng, trong khi VNG doanh thu vo khong hn 800 t ng. VTC Game mc d khng c bo co chnh thc, nhng nhiu ngun tin khc nhau cng cho rng doanh thu ca cng ty ny ln ti hng trm t ng32 V t sut li nhun, mc d li nhun t pht hnh tr chi trc tuyn phi chia s vi cc nh sn xut tr chi nc ngoi nhng t sut li nhun m doanh nghip thu c vn l mt con s khng nh do khng mt chi ph ln n hng triu USD t vic sn xut tr chi in t, trong khi con s ph chi ra nhp khu tr chi ch ri vo khong vi trm nghn USD, chi ph dnh cho qung co sn phm cng c gim thiu.
32

L M(2011), Nm 2011 doanh nghip game VN vn sng khe , bo Bu in Vit Nam s 112 ra ngy 19/9/2011.

50

2.1.2.2.3. i tc H thng i tc cng l mt nhn t vi m nh hng ti hot ng ca ngnh, n nh hng trc tip ti kh nng phn phi, thanh ton cng nh cc hnh thc lin kt trong sn xut kinh doanh. H thng i tc m cc nh doanh nghip thng quan tm pht trin l cc nh phn phi sn phm, cc nh u t, hay cc nh cung cp ni dung s, h thng phn cng. V cc nh phn phi sn phm, Ch yu l cc qun, h kinh doanh dch v internet cng cng i vi tr chi trc tuyn, v cc doanh nghip kinh doanh a tr chi i vi cc loi tr chi in t khc (game offline,..). Ni theo s thnh cng ca VNG vi m hnh bn th chi game tr trc ti cc tim internet cng cng ngay t u 200633, m hnh lin kt vi doanh nghip internet cng cng ny c pht trin v nhn rng bn cnh h thng thanh ton trc tuyn V cc i tc l nh u t, a s cc doanh nghip tr chi in t l cc doanh nghip hot ng di hnh thc cc Cng ty c phn, cng ty con trc thuc tp on cng ngh thng tin, vin thng ln nh FPT v VTC. Hn 80% danh mc cc c ng doanh nghip tr chi trc tuyn c mt trong hi ng qun tr l cc Qu u t mo him (IDG,) hay cc t chc ti chnh, ngn hng trong nc hay ngoi nc. V cc nh cung cp, chuyn giao cng ngh s v h thng phn cng, vic t pht trin cc cng ngh nh a ra cc gii php giao din ngi dng, tr tu nhn to (AI) ng dng trong tr chi, cc cng c lp trnh game hay cc loi cng ngh lm tng yu t hin thc trong game, i hi mt lng thi gian v tin bc khng nh. Bi vy a s cc nh sn xut tr chi in t nhp khu cng ngh t cc i tc pht trin t nc ngoi. Trong lnh vc phn phi dch v tr chi trc tuyn, c ti hn 90% l cc sn phm c nhp khu t cc i tc sn xut tr chi in t nc ngoi, ch yu l t Trung Quc (Tencent, Kingsoft,). Vi h thng phn cng, cc gii php phn cng c nhp khu v phn phi bi cc i tc phn phi ln trong nc nh tp on FPT hay IDC Group, t cc thng hiu ln: IBM, Intell, Cisco,
33

Rebecca Fannin(2010), Here Come the Viet Gamers, Forbes Asia Magazine s ngy 08/02/2010

51

2.2. KT QU IU TRA TH TRNG Mc ch iu tra: Nghin cu iu tra tm l ngi tiu dng i vi sn phm, dch v , trong c phn loi cc dng hnh vi tiu dng, qu trnh ra quyt nh tiu dng, cc yu t nh hng ti hnh vi chi tiu cho loi hnh gii tr tr chi in t v phn loi ngi tiu dng theo nhm vai tr, t phn tch cc yu t nh hng trong thuyt v s lan to cng ngh ca Roger ti s ph bin v n nhn mt tr chi mi trn th trng. Phng php iu tra: Lp bng cu hi iu tra, phn tch tng hp, phng php thng k, phng php din dch - quy np, so snh i chiu. Phm vi iu tra: Cc trng i Hc, Cao ng, THPT, THCS trn a bn H Ni, tp trung ch yu khu vc ng a, Cu giy i vi phiu iu tra kt hp vi iu tra online. 2.2.1. Thng tin v mu nghin cu Vi bng iu tra i km ph lc, s phiu iu tra c pht l 200, s phiu hp l l 171 phiu iu tra trc tip kt hp vi 41 phiu thu c t iu tra online. Nh vy c tng cng 212 phiu hp l trn tng s 241 phiu chim 87,97% Bng iu tra cho thy ch yu nhng ngi thuc din iu tra l ngi sinh sng trong khu vc ni thnh H Ni, tui ca h dao ng trong khong t 14 n 34. Trong s ngi t 14 ti 18 tui chim 15,98%, t 18 n 23 tui chim 70,62%; t 24 n 29 tui chim 11,86% v t 29 n 34 chim 1,55%. Nh vy, nhm chim t trng cao nht l t 18 n 20. Do phm vi iu tra l cc trng i hc, trung hc, cao ng trn a bn nn trnh hc vn ca nhng ngi trong mu iu tra ph hp vi tng la tui gm THPT,THCS (di 18 tui), i hc, Cao ng (18-23 tui), i hc h va hc va lm v Cao hc (trn 34 tui). 2.2.2.Phn loi cc dng hnh vi tiu dng Cc dng hnh vi tiu dng bao gm Hnh vi mua phc tp, Hnh vi mua tha hip, Hnh vi mua theo thi quen v Hnh vi mua nhiu la chn. Trong , do vic tiu dng sn phm tr chi in t c xp vo nhm hng ha c chi ph

52

thp, nn dng hnh vi tiu dng y ch yu l dng Hnh vi mua theo thi quen v Hnh vi mua nhiu la chn. Hnh vi mua theo thi quen: Biu hin ca hnh vi mua theo thi quen y, l ngi chi khng quan tm n nh pht hnh, cng nh khng c nhu cu tm hiu nhng game mi. Mc ch chi game ca h thng n gin, nh l gii tr hoc giao lu, tng tc vi mi ngi. Nhng ngi chi dng ny thng c xu hng chi theo tro lu, ngha l h ch n vi mt game mi khi c gii thiu (bn b, qung co) hoc chi nhng game ang hot trn th trng, v tiu ch la chn game ca h cng thng kh n gin. Hnh vi mua hng nhiu la chn Dng hnh vi ny c nhng biu hin hon ton khc vi nhng ngi chi dng trn. H thng xuyn c nhu cu tm kim nhng game mi th nhng cm gic mi, nhng tri nghim mi. H cng thng hiu kh r v tnh hnh th trng game hin ti, cng nh quan tm n thng tin v cc nh pht hnh. Nhng ngi chi dng ny c yu cu cao v cht lng ca mt game, hoc tnh a dng v sn phm ca nh pht hnh. V th, h thng chi th kh nhiu sn phm ca cc nh pht hnh khc nhau ri mi quyt nh chi mt game c th. Nhng game mi c nt c o, mi l, hp dn thng l la chn ca cc game th thuc dng ny.

Hnh 2.1: Hnh vi chi th game mi

10% 35% 55% Th tt c cc game mi ra Thnh thong Hu nh khng

Ngun: T iu tra tng hp (2012)

53

Ch c 10% s ngi chi c hi c thi quen chi th tt c cc game mi ra, tiu biu cho nhm Hnh vi mua hng nhiu la chn. y l t l nhng game th thc s mong mun tm kim c mt game ph hp nht vi mnh, cng nh mong mun tm kim nhng tri nghim mi khi chi game. Nhng game th ny l nhng khch hng c tim nng rt ln i vi Nh pht hnh, tuy nhin tn dng c tim nng to ln ny, Nh pht hnh phi u t hn na v vn cht lng cng nh chm sc khch hng. 90% cn li l nhng ngi chi th ng, th ng trong vic tm kim thng tin v trong vic quyt nh chuyn sang chi game mi. Cc nh pht hnh c th tc ng bng nhiu cch v nhiu knh thng tin khc nhau nhng game pht hnh c th n c vi ng o ngi chi nht. Cc knh thng tin c th m nh pht hnh c th tc ng s c phn tch chi tit phn sau. Kt qu iu tra v tiu ch la chn khi c nhiu game tng t hoc ging nhau:

Hnh 2.2: Tiu ch la chn khi c nhiu game tng t hoc ging nhau
Game no ra trc th chi 42% 23% 19% 16% Nh pht hnh quen thuc/yu thch Chnh sch khuyn mi, CSKH, Chi th tt c ri chn

Ngun: T iu tra tng hp (2012) C ti 42% s ngi chi s quyt nh chi th tt c cc ta game nu c s tng ng gia cc ta game ny trc khi quyt nh gn b vi mt trong s cc ta game . 58% cn li s da vo cc yu t khc ra quyt nh, trong c yu t thi gian, yu t Nh pht hnh v cc yu t chnh sch kinh doanh. Trong tnh hnh c qu nhiu game tng t nhau nh hin nay, vic hiu r tm l hnh vi ca ngi chi l cc k quan trng vi mi nh pht hnh. y ta thy

54

tm quan trng ca vic tp trung vo nng cao cht lng, tnh hp dn ca cc sn phm game nng cao sc mnh ni ti v thu ht ngi chi, thay v quan tm n nhng yu t mang tnh chnh sch v khng bn vng. Ngoi ra, c th thy y, nhng ngi c thi quen chi th tt c cc ta game trc khi ra quyt nh c th xp vo nhm hnh vi mua nhiu la chn. Do tn ti nhiu sn phm game tng t hoc ging nhau, nhng ngi chi dng ny lun mun thay i tm kim s a dng v nhng tri nghim mi trong khi chi, cho n khi tm c sn phm game ng nht. 2.2.3. Qu trnh ra quyt nh ca ngi chi Nhn thc nhu cu Nhu cu chi game ca ngi chi xut hin v nhng l do khc nhau. Nhng l do ny, v mt kha cnh no , cng th hin quan im ca ngi chi i vi nhng mt tch cc cng nh tiu cc ca tr chi in t. Nhng s liu chng ti thu c, d cha hon ton chnh xc, cng th hin kh r nhng mt ny.

Hnh 2.3: L do chi tr chi in t

160 140 120 100 80 60 40 20 0 151

41

33

13

36

43

24

34 Series1

Tnh C th To c a dng t chi Gip Hc hi Kt bn tng chi hi v la ph hn bn gii nhiu tc cao mi lc th hin chn so vi tr, th kinh mi ni bn cc loi gin rt nghim thn hnh gii tt tr khc

Ngun: T iu tra tng hp (2012) Theo kt qu iu tra, nhng l do chnh m mt ngi chi la chn tr chi in t thay v nhng loi hnh gii tr khc, l tnh tng tc cao, tnh a dng, tn t chi ph, v c bit l mc ch gii tr, th gin. Trc ht, c ti 151 ngi tr li, tng ng 83.43% ng rng tr chi in t gip h gii tr, th

55

gin vo thi gian rnh ri, mt t l kh cao nhng khng qu bt ng. Tnh tng tc v tnh a dng cng l mt l do quan trng khin ngi chi tm n tr chi in t, , ngi ta c th d dng tm n nhng ngi chi khc hoc r bn b chi cng, v c th thng xuyn tm thm c nhng nim vui mi. Cui cng, yu t chi ph cng l mt li th khng nh ca loi hnh gii tr ny, vi rt nhiu game c pht hnh min ph cho tt c mi i tng. Tt nhin, chi game khng phi l min ph hon ton, bi ngi chi c th s phi mt nhng khon ph ph nh tin in, ph s dng internet hay khu hao my mc, phng tin chi,, tuy nhin, nhng chi ph ny l kh nh nu so vi vic i xem phim rp hay t chc i d ngoi ngoi tri. Nhng phn tch su hn v nh hng ca chi ph n quyt nh chi game s c phn sau. Tm kim thng tin Tm quan trng ca cc ngun thng tin nh hng n nhn thc v quyt nh ca ngi chi c th hin nh sau:

Hnh 2.4: Ngun thng Pn

T mnh tri nghim 21%

Qua bn b gii thiu 38%

c cc bi gii thiu, nh gi trn mng, bo ch. 28%

Qua cc chin dch qung co, PR, gii thiu ca Nh pht hnh 13%

Ngun: T iu tra tng hp (2012) Nh vy, hai ngun thng tin quan trng nht i vi ngi chi l ngun thng tin c nhn (38%) v ngun thng tin ph thng (28%). Cng theo iu tra ny, 51.91% ngi chi tr li rng s gii thiu cho bn b nu ngi chi cm thy tha mn vi mt game no y (phn phn ng sau mua). Cc t PR, gii thiu rm r ca nh pht hnh r rng khng c nhiu tc dng trong vic truyn thng, khi m hin ti, ngi chi bi thc vi qu nhiu game mi c cho ra mt v qu quen vi nhng chiu bi qung co hp dn ca h. Lc ny, cht

56

lng l yu t quan trng nht trong vic mt game no c c cho n hay khng. Mt im cn ch y, hai ngun thng tin ni trn (ngun thng tin ph thng v ngun thng tin c nhn) c v chnh thng v khch quan, nhng thc cht nhng nh pht hnh game li hon ton c th tc ng c. Hin ti, rt nhiu nh pht hnh s dng cc phng php truyn thng mng v truyn thng mng li l phng php chnh thu ht ngi chi. Kt qu iu tra v thi quen ch ng tm kim thng tin ca nhng ngi chi game cho thy rt nhiu ngi cha c thi quen tm hiu k v mt game no trc khi chi, thm ch c nhng thng tin c bn nht v Nh pht hnh vi khong 69% s ngi c hi tr li c. Trong trng hp ny, ngi chi khng c mt nhn thc r rng v nhn hiu m mnh ang s dng, vic chi game l hon ton th ng. C th ni, y cng l hin tng tiu biu cho hnh vi tiu dng kiu tha hip hay tiu dng theo thi quen ca ngi chi game. nh gi cc phng n v quyt nh mua hng Vic nh gi cc phng n v ra quyt nh trong lnh vc tr chi in t chu nh hng ca rt nhiu nhn t, v s c phn tch k trong phn cc nhn t nh hng Phn ng sau mua Phn ng ca ngi chi sau khi s dng sn phm game c th chia ra lm hai loi chnh: Hi lng v khng hi lng. C s phn chia y hon ton ch mang tnh tng i, v n ph thuc rt nhiu vo thi , tm l ca ngi chi. Khi ngi chi cm thy hi lng, ngha l h cm thy nhu cu c nhn c p ng mt phn hoc ton b, v khng xy ra cc vn khin h cm thy khng tha mn. Nguyn nhn ca thi khng hi lng khi chi game c th l do cc yu t lin quan n kt cu game (ni dung, ha), cc yu t lin quan n k thut (tr gip ban u, s c k thut) hoc nguyn nhn lin quan n chi ph. Nhng phn ng c bn ca ngi chi khi h hi lng hoc khng hi lng c th hin nh sau:

57

Hnh 2.5: Phn ng hi lng

Tm nhng game khc ca cng Nh pht hnh chi th Gii thiu cho bn b Tm cch ua top, np th game Dnh nhiu thi gian hn cho game 23 89 15 95

Ngun: T iu tra tng hp (2012) Phn ng hi lng ca ngi chi game tng i n gin, h n thun ch cm thy gn b hn vi tr chi v mun chia s nim vui cng nhng ngi khc. C th trong khi chi game, h cng s gp mt s vn nh, nhng thng b qua v mc ch cao nht ca h t c, trong trng hp ny thng l mc ch gii tr. Cng bi mc ch n gin, h thng ch tn hng nim vui ca mnh, ch t khi ngh n chuyn tm kim thm nim vui nhng tr chi khc hoc tm kim li ch cao hn bng cch b ra mt khon chi ph nht nh. Hnh vi mua hng trong trng hp ny, thng l hnh vi mua hng dng Tha hip.

Hnh 2.6: Phn ng khng hi lng

Tm mi cch i li cng bng Ku gi bn b ty chay game Ty chay game v Nh pht hnh Vn chi nhng hn ch hn

15 12 41 93

Ngun: T iu tra tng hp (2012) Phn ng khng hi lng ca ngi chi game, ngc li, phc tp hn rt nhiu.S khng hi lng th hin nhiu mc , c th ch l cm gic kh chu nht thi lm gim hng th chi game, cao hn l b chi game hoc tt c cc game ca cng nh pht hnh. Nhng ngi chi cng thng chia s thi khng

58

hi lng ca mnh vi bn b, thm ch ku gi bn b ty chay game. Tuy nhin, nhn chung, nhng ngi chi thng kh bnh tnh trong nhng vn nh th ny, h s c gng gii quyt nhng s c pht sinh vi nh pht hnh, khi khng c tr gip gii quyt s c mt cch tt nht, h mi ngh n nhng bin php tiu cc hn. Nhng phn ng tiu cc nht thng pht sinh khi s c xy ra c lin quan n yu t chi ph, v d nh khi ngi chi b mt , mt ti khon khng r nguyn nhn trong cc game online. Hin nay, cc nh pht hnh u khng th trnh khi vic xy ra cc s c trong game, nn vn chm sc khch hng cng nh tr gip k thut khi xy ra s c l mt nhn t cc k quan trng trong vic xy dng lng tin ni ngi chi game. 2.2.4 Cc nhn t nh hng ti hnh vi ca ngi tiu dng Vic mua sm hay tiu dng mt sn phm ca khch hng chu nh hng ca rt nhiu cc nhn t khc nhau,mi mt ngi li chu nhng nh hng nht nh. Nhng chng ta c th khi qut trong nm nhm nhn t chnh nh hng ti quyt nh ca ngi tiu dng hng ha,m c bit l mt sn phm tr chi in t,bao gm: Nhn t c nhn, nhn t vn ha, nhn t x hi,nhn t tm l v nhn t tnh hung. Theo kt qu iu tra ca nhm nghin cu,cc nhn t tc ng c mc nh hng khc nhau ti ngi tiu dng. Hnh 2.7: nh gi yu t la chn tr chi in t
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Cao Bnh thng Thp

Ngun : T iu tra tng hp (2012)

59

 Nhn t c nhn u tin, vic s dng hay tiu dng mt sn phm tr chi in t trc ht s b nh hng mnh m v r rng nht ca yu t c nhn, hay t nhng mong mun c p ng nhu cu cn thit ca bn thn khi tiu dng. Vi i tng iu tra ca nhm nghin cu l nhng sinh vin i hc v ti chc,nhng i tng c trnh hc vn tng i cao v nhn thc c nhu cu ca h, i vi h ,tnh thm m v cht lng ca sn phm c u tin rt cao,hay chnh l yu t ha trong sn phm tr chi in t, c n 96% s phiu tr li nh gi yu t ny mc trung bnh v cao trong 63.6% coi trng rt cao yu t ny trong quyt nh s dng sn phm. X hi l tng ha ca cc mi quan h,trong i tng l con ngi,n lm nn x hi loi ngi,do , giao tip l vn nht thit khng th b qua trong cuc sng thc cng nh trong i sng o gia nhng ngi chi. H mong mun c giao tip vi nhau,c nhp vai vi mong mun,c m tht s ca mnh,v yu cu rt cao trong vn tng tc ca game. Trong s 183 ngi tng chi in t m nhm nghin cu iu tra c, chim ti 31.7% trong l nhng ngi c tui trn 23 , tc l tt nghip i hc hoc ang hc i hc ti chc ti Vit Nam.

Hnh 2.8: nh gi yu t chi ph i vi cc i tng thuc cc la tui khc nhau

100% 80% 60% 40% 20% 0% ngi trn 23 tui ngi t 14 n 23 tui 13 62 7 34 nh gi cao nh gi bnh thng nh gi thp

Ngun: T iu tra tng hp (2012) So snh vi nhng ngi c hi tui di 24 tui, c th thy im khc bit r tnt nht hai nhm i tng c iu tra chnh l v yu t chi ph

60

chi game nh hng ti quyt nh ca h ra sao. Vi nhng ngi ra trng, hoc ang hc ti chc, cao hc, vn chi ph chi game l iu h c th p ng c trong khi a s nhng hc sinh, sinh vin th y cng c xem xt nh mt yu t cn tr hay to iu kin cho h tha mn c nhu cu s dng sn phm tr chi in t. iu dn ti nhng suy ngh cho cc nh pht hnh tr chi in t, nu thm nhp c vo th trng ngi chi l nhng ngi c thu nhp th h s c nhng con s v doanh thu ng k, xut pht t chnh coi nh trong vn chi ph khi s dng game ca h. Mt khc, vn chi ph trong cc tr chi in t c nhm i tng cung cp cho thy r yu t chi ph khng c nh gi cao khi a ra quyt nh,ch c 23% s lng ngi c hi cho bit h cm thy tr ngi khi tip cn mt tr chi in t yu thch nhng c chi ph vt qu kh nng ca h. iu ny c th c gii thch nh vo thu nhp ca cc sinh vin trong mu iu tra ni ring hay sinh vin i hc ni chung p ng c nhu cu v mt tinh thn ca h trn lnh vc ny. Hoc cng c th, trn th trng tr chi in t Vit Nam hng ti i tng l hc sinh v sinh vin i hc,chi ph tiu dng sn phm tr chi in t ca cc hng r mt cch tng i so vi th trng nhng nc khc. l du hiu tt cho thy khng c s c quyn trn th trng ny,iu thc y gip nn cng nghip tr chi in t nc ta pht trin mnh m v nhanh chng hn. Nhn t vn ha Mi mt t nc, mt qu hng u c nn vn ha vi nhng bn sc c trng ring m t dn tc no khc c c. V cng dn nc ca mt nc chnh l biu hin r rng nht trong vn vn ha ca nc mnh, c bit vi nhng nc phng ng nh Vit Nam, nhn t ny nh hng theo mt cch ring trong th gii tr chi in t . Mi ngi s rt thch mong mun v chi mt sn phm, nu n gn gi v tng t nh nn vn ha ca h. Mt v d in hnh l nhng sn phm tr chi nhp vai nh V lm truyn k, Tam quc truyn k thnh hnh cc nc c nn vn ha c trng nh Vit Nam v Trung Quc nhng khi

61

va bc chn vo th trng tr chi in t Thi Lan th nhanh chng ph sn vi s th ca ngi dn. Trong kt qu iu tra ca nhm nghin cu, c ti 92.7% s lng sinh vin i hc v ti chc xem xt ni dung v ct truyn ca tr chi mc trung bnh kh, v 71 % trong s coi y l nhng im then cht dn ti quyt nh ca h. Nhn t tm l Vi s liu iu tra c trong mu ca nhm nghin cu,c ti 85% s ngi c hi ang l sinh vin i hc hoc ti chc ca cc trng trn Vit Nam, bc u ngi tiu dng sn phm tr chi in t th hin c c tnh ca mnh thng qua cch chn cc tr chi mi vi nhng tiu ch rt c trng : c nhng nt c o, mi l v hp dn. Ngun : T iu tra tng hp (2012)

Hnh 2.9: nh gi tiu ch la chn tr chi mi

140 120 100 80 60 40 20 0 24 19 35 game hot u ch nh gi khi c mt game mi ra 126

nh pht hnh chi ph thp game c nhng quen thuc nt c o ,hp dn

S liu 68.85% mi ngi nh gi yu t ny la chn mt game mi ra cho thy r nhu cu th hin bn thn v c tnh ca nhng khch hng s dng tr chi in t ang chi phi chnh ti quyt nh ca h khi th mt sn phm mi. Hn th na, nim tin v thi ca nhng khch hng cng ang mang li rt nhiu li nhun cho cc nh pht hnh tr chi in t c danh ting. S d, trong hng lot tr chi in t c ni dung, ct truyn khng khc nhau l bao , ngi tiu dng s phn vn trc cc la chn s dng sn phm ny hay sn

62

phm kia? V vi tm l thn trng ,ngi thay i v an ton cng vi nim tin c xy dng trc, nhiu ngi s u tin chn nh pht hnh c uy tn v quen thuc s dng. iu ny d dng c nhn thy cng v vi ngnh cng nghip tr chi in t ca nc ta cha pht trin c mnh m v c nhn nhn mt cch ng n,n dn ti s thiu thng tin ni khch hng v nhng sn phm mi v c tnh nng tt hn v d nhin,h s khng chn.

Hnh 2.10: Tiu ch chn tr chi theo uy _n ca nh pht hnh

22%

35%

nh gi thp nh gi bnh thng

43%

nh gi cao

Nhn t x hi

Ngun : T iu tra tng hp (2012)

X hi l c trng ca cuc sng loi ngi, n c th nh hng tt,nh hng xu nhng chc chn s lm mi ngi thay i trong cc quyt nh ca mnh,nht l vi nhng khch hng tr tui, chy theo mt ,chy theo x hi. Khi mt ngi phng xe vt qua ng t trong khi n ch cn my giy, mi ngi s tng ga v i theo. y l mt hin tng in hnh ca x hi,khng ai mun b coi l ngi khc bit v cng khng mun b tch ra khi x hi loi ngi. Tm l m ng v by n ang nh hng ti s la chn ca con ngi, mc d c th h khng bit y l tr chi g,c em li li ch cho bn thn h hay khng,c ph hp vi h hay khng,nhng, con s 19% nhng ngi c phng vn s chn v s dng mt game ang c a chung ,c nhc ti nhiu trn bo i minh chng r nht iu .

63

Hnh 2.11: Tiu ch cc s kin qung co,khuyn mi

22% 40% nh gi thp nh gi bnh thng nh gi cao 38%

Ngun: T iu tra tng hp (2012) Cn c nhn t xut pht t s ch ng ca cc nh pht hnh bng nhng t qung co ,khuyn mi Nhng t nhng s liu thc t m nhm nghin cu iu tra c, tc dng ca nhng hot ng ny khng nh hng nhiu ti s la chn ca khch hng Vit Nam ang chu nhng nh hng ca tro lu x hi ch khng phi t nhng n lc ca cc nh pht hnh. 2.2.5 nh gi mc tip nhn ca ngi tiu dng a) Vai tr ca ngi chi Theo kt qu iu tra,c 183 trn tng s 212 ngi,chim 86.32% c hi v ang chi game vi t l ngi gii thiu cho bn b chim 51.91% s ngi chi in t, t l ngi tr ph l 86,34%. Trong c 48.36% t ch c ti chnh, v 38% l ph thuc vo ngun ti chnh khc (ngi thn,...) tr ph. Tuy nhin ch c 31.65% s ngi c hi, c nh tr ph cho phn cung cp dch v v ni dung game ca nh pht hnh. Trong khi phn chi ph m ngi chi phi chi tr bao gm chi ph phn cng (thit b chi in t), chi ph dch v ca nh cung cp ng truyn internet v phn mm (phn ni dung game).. Nh vy a s nhng ngi c hi u thuc nhm ngi s dng dch v, sn phm; nhm ngi mua hng; nhm quyt nh chi tiu v nhm gy nh hng (gii thiu cho bn b). Do c th ca ngnh cng nghip game Vit Nam, nhm ngi khi xng c t l rt nh, h l nhng ngi c am m v cng ngh tr chi in t,

64

c kh nng ti chnh cao cng nh c quen bit vi cc i tc pht trin, sn xut tr chi nn nhm i tng ny thng l nhng gim c cng ty, i tc, cng ty hot ng trong ngnh.

Hnh 2.12:C cu ngi tr ph trong game

Khng tr ph C tr ph T ch ti chnh 38% Ngun khc

48% 14% 86%

Ngun: Tc gi t tng hp t kt qu iu tra (2012) b) nh gi nhu cu v game theo m hnh s lan to cng ngh ca Roger b.1) nh gi mc nh hng ca cc nhn t tm l qua thuyt v hnh vi c suy tnh (Theory of planned behavior) Trc khi ngi tiu dng nhn thc c nhu cu chi in t ca mnh, h phi tri qua qu trnh suy xt v nh gi cc yu t v quan im ca h v game nh th no?. Theo bng tng hp kho st iu tra, s ngi cm thy h khng c hng th vi game t quan im c nhn, quan im ca x hi v tr chi in t, ti nim tin v kh nng tip nhn ca c. V quan im c nhn v kh nng tip cn vi tr chi in t ca nhng ngi khng chi, trong iu kin tip cn gin tip, c 65.52% ngi c hi tin rng h khng c iu kin (nh gi cao yu t) v thi gian dnh cho vic chi in t, Vi iu kin tip cn trc tip (ci t, cu hnh, tr ph,..) c 44.83% s ngi tr li nh gi thp. V quan im ca x hi, a s nghing v pha nh gi cao nhn t gia nh nh hng ti quyt nh tiu dng ca h. Tri ngc , c 83.42% ngi v ang chi in t ngh rng chi in t gip cho h gii tr v th gin tt. Trong tng s 183 ngi tr li, 76 ngi chn phng n bit ti mt tr chi mi qua bn b; 56 ngi qua

65

cc bi vit, nh gi cc bi bo, internet (hnh 2.4) . Nh vy, c nhng ngi khng v c s dng dch v, sn phm tr chi in t ch yu b nh hng bi nhn t ni sinh (quan im thi gian dnh cho gii tr bng tr chi in t) t dn ti nh v hnh vi. Tuy nhin khng th ph nhn l cc nhn t ni sinh v ngoi sinh c th tc ng qua li ln nhau, gy nh hng theo chiu hng tch cc hay tiu cc v mt vn . b.2) nh gi nhu cu qua m hnh s lan to ca cng ngh ca Roger V u im khc bit ca tr chi (Relative Advantage) Theo kt qu iu tra, c 126 trn 183 ngi, tng ng vi 68.85% tng s lng tr li, nh gi tiu ch v s c o, mi l v hp dn (hnh 2.12). Trong , nhng yu t v ho, yu t v ni dung, ct truyn trong tr chi v yu t v tnh tng tc trong tr chi ,c nh gi cao vi t l ln lt l 63,69%, 65,92% v 39,66%. Nh vy, phn ln la chn nhng c im v cht lng ca tr chi khi h quyt nh chi mt tr chi mi. V tnh tng thch ca tr chi (Compatibility) mt tr chi c n nhn, yu t tng thch (ph hp) ca tr chi vi tng hon cnh sng ca mi c nhn l yu t quan trng nht nh hng ti kh nng tr chi c tip nhn bi ngi tiu dng. Theo kt qu iu tra, v thi gian chi game trn tun, s ngi dnh t 0h-5h chim 58,47%, theo sau l trn 10h vi 21,86% v t 5h-10h l 19,67%. V iu kin phn cng, s lng my tnh bn, xch tay c tnh tng t 4.478.500 vo thng 12/2006 ln 5.319.000 vo thng 12/2010. Bng 2.1: Kt qu iu tra hin trng ph cp dch v in thoi, Internet v nghe nhn ton quc (12/2010) 12/2008 S lng my vi tnh bn, xch tay (c tnh) S my vi tnh c nhn/ 100 dn 5,19 5,63 6,08 Ngun : Tng cc thng k 12/2009 12/2010

4.478.500 4.880.800 5.319.000

66

Theo kt qu iu tra, a s nhng ngi tham gia tr li rng h s chi th tt c ri chn ra tr chi ph hp nht nu c nhiu tr chi tng t nh nhau, chim 42,22%. Nh vy, a s c nhn c hi c lng thi gian dnh cho tr chi in t l khng nhiu (0h-5h) cng vi s ph bin ca cc thit b my tnh c nhn gii thch mt phn cho s la chn tr chi c u chung; Theo phng tin, l loi hnh tr chi ti v v ci t trn my, chim 49,73%; Theo th loi tr chi l th loi chin thut vi 57,38%. Khi m vi th loi tr chi chin thut khng i hi nhiu thi gian. Nhng ngoi yu t gii tr n thun, tr chi cn mang n cho ngi chi s pht trin v nhiu kha cnh cho ngi chi, c tnh t duy, suy lun , tng tc cao. V kh ca tr chi (Complexity or Simplicity) Theo kt qu iu tra, nhng ta tr chi thuc th loi nhp vai v phiu lu c mi ngi t la chn chi; vi phiu lu l 25,68%, Nhp vai mt ngi chi l 28,96%. y l nhng tr chi c nh gi l thuc th loi kn ngi chi, khng ch v phc tp ca n m nhng tr chi thuc th loi ny c yu cu cao v thi gian, tnh kin tr ca ngi chi, s sn sng vt qua nhng th thch m ngi lm tr chi in t t ra. Tuy nhin nhng ta game ny s l la chn ti u cho nhng ngi tham gia c i hi cao v tnh th thch, ct truyn v ni dung tr chi V s tri nghim ngi tiu dng (Trialability) Khong 44,75% ngi c iu tra i n quyt nh chi mt tr chi khi h c tr gip v mt k thut, hng dn ngi chi tham gia chi. Hn na, s ngi s hn ch chi tr chi khi h cm thy khng hi lng v mt k thut, cch chi chim 57,76% (hnh 2.7). Tm li, s tr nghim ca ngi tiu dng nh hng ti quyt nh mua hng ca h sau ny, t nh hng trc tip ti hiu ng lan to ca tr chi trn th trng cng nh doanh thu trc tip ca nh sn xut cng nh nh pht hnh. Bi vy, y cng l vn m cc nh pht hnh v nh sn xut tr chi in t ng phi lu tm trong chnh sch khch hng ca mnh.

67

 V kh nng kh nng quan st c (Observability) Hu ht cc quyt nh chi in t ca c nhn c iu tra b nh hng bi ngun thng tin giao tip gia cc mng li c nhn (personal networks) vi t l 41,53% c gii thiu (hnh 2.4) v 51,91% gii thiu v tr chi cho bn b (hnh 2.6); v cc quan im c nhn khc v tr chi in t vi 30,6% s ngi c hi tham kho bi gii thiu, nh gi trn internet, bo ch (hnh 2.4). Nh vy, ti Vit Nam yu t v kh nng quan st c ca mt tr chi c nh hng khng nh ti hnh vi tip nhn tr chi ca cc c nhn.

68

CHNG 3: GII PHP PHT TRIN NGNH CNG NGHIP IN T 3.1. Quan im v nh hng pht trin 3.1.1 Quan im pht trin Theo quyt nh s: 1755/Q-TTg c Th tng chnh ph ban hnh ngy 22/09/2010 v ph duyt n: a Vit Nam sm tr thnh nc mnh v cng ngh thng tin v truyn thng ca b Thng tin v Truyn thng a ra nhng quan im, mc tiu v nh hng r rng nhm xy dng v pht trin cng ngh thng tin trong giai on 2010-2020, gp phn vo qu trnh cng nghip ho, hin i ho t nc. Vi quan im ch o ca nh nc l tng tc pht trin cng ngh thng tin-truyn thng Vit Nam trn c s m bo tnh k tha kt hp vi nhng t ph trong pht trin vi mc tiu cao hn, tc nhanh hn; pht trin hp l c chiu rng v chiu su trn c s pht huy ni lc, tn dng tri thc v cc ngun lc quc t; s dng hiu qu ngun vn u t t ngn sch nh nc, ng thi thu ht cc doanh nghip trong, ngoi nc v ton x hi tham gia u t v pht trin. Bn cnh nh nc cn p dng mc u tin, u i cao nht theo quy nh ca php lut dnh cho cng ngh cao, cng tc nghin cu, o to v khoa hc v cng ngh cho cc khu cng ngh thng tin tp trung, cc c s nghin cu, o to, cc doanh nghip, c nhn cung cp cc sn phm, dch v cng ngh thng tin nhm khc phc kh khn v ngun vn ln cho pht trin, u t. V cng nghip game, Nh nc ch trng nu r quan im ng h v h tr s pht trin ca ngnh cng nghip cn mi m ny Vit Nam, khuyn khch nhng doanh nghip tr chi in t u t pht trin nhng tr chi thun Vit c ni dung gii tr kt hp vi gio dc, mang li tri thc cho ngi chi, min tr th tc cp php, h tr doanh nghip sn xut game, kt hp vi nh trng tuyn truyn tch cc cho ph huynh, hc sinh v game gio dc. T hn ch nhng mt tiu cc v pht huy mt tch cc ca game ti i sng vn ho x hi v sc kho con ngi. Trc thc trng th trng game Vit b thng tr bi cc tr chi nhp khu t nc ngoi, ngnh cng nghip game Vit Nam cn tm c cho mnh phng

69

hng pht trin doanh nghip, pht huy ch ng, sng to trong lnh vc sn xut v pht trin nhng sn phm ni a nhm mc tiu hn ch nhp khu ni dung gii tr s, t tin ti xut khu. Pht trin ni dung tr chi lnh mnh p ng c nhu cu gii tr ca ngi chi, ng thi cng phi ph hp vi chnh sch pht trin v vn ho x hi, xy dng t nc. 3.1.2 Mc tiu pht trin n nm 2020 Vi mc tiu sm a Vit Nam tr thnh mt quc gia mnh v cng ngh thng tin, to ng lc cho pht trin kinh t. Nh nc ra mt s mc tiu c th pht trin cng nghip gii tr s, trong bao gm tr chi in t, cho giai on 2010-2012 vi ni dung nh sau 80% sinh vin ngnh cng ngh thng tin, in t vin thng sau khi ra trng p ng trnh iu kin v chuyn mn, cng nh ngoi ng tham gia vo th trng lao ng quc t, a tng s nhn lc trong ngnh ln 1 triu ngi. T l s dng internet t trn 70% a Vit Nam tr thnh 1 trong mi nc dn u v dch v gia cng phn mm v ni dung s vo nm 2020, trong cc doanh nghip phn mm, ni dung s v dch v cng ngh thng tin lm ch c th trng trong nc v hng ti xut khu. T , bin ngnh cng nghip phn mm v dch v trn nn cng ngh thng tin tr thnh ngnh cng nghip mi nhn trong ngnh kinh t - k thut v chim t trng cao trong GDP 50-60% s h gia nh c my tnh c kt ni internet bng thng Xy dng c lc lng doanh nghip v tp on cng ngh thng rng v hu ht s dng cc dch v s vo nm 2020 tin hot ng hiu qu, t trnh v quy m th gii, trong mt s doanh nghip c tng doanh thu t 15 t USD. 3.1.3 nh hng pht trin Mc d khng c nh hng pht trin ring cho ngnh cng nghip game trong giai on 2010 -2020 nhng da vo n ca b Thng tin v Truyn thng cng vi tnh hnh thc tin hin nay ti Vit Nam, nhm nghin cu xin c

70

xut hng i cho cng nghip game ni ring v cng nghip ni dung s ni chung n nm 2020: V pht trin ngun nhn lc: u tin ngun lc trin khai pht trin thng th ngun nhn lc theo mc tiu ra. Tng cng kh nng thng tin, d bo v nh hng pht trin ngun nhn lc cng ngh ni dung s, p ng kp thi c nhu cu ca th trng trong nc v quc t. Hon thin, u t c s vt cht , to c ch c th tng quyn t ch cho mt s c s o to, nghin cu trng im v cng ngh sn xut game t trnh quc t. y mnh o to ngun nhn lc c cht lng cao, cc chuyn gia t vn, phn tch thit k v qun l h thng cng ngh thng tin. V ngun vn: tng cng cc ngun vn u t cho cng nghip tr chi in t nhm khuyn khch cc doanh nghip u t vo sn xut nhng sn phm c tnh cnh tranh cao trn th trng, v tin ti xut khu ra th trng th gii, u t nghin cu v pht trin ni dung kt hp gia yu t gii tr v yu t gio dc V th trng: Hn ch nhng tr chi c tnh bo lc, gy nh hng xu ti tm l ngi chi. Khuyn khch pht trin, sn xut game thun Vit, c ni dung lnh mnh, c tnh gio dc cao; hn ch cc tr chi mang tnh cht bo lc, khng ph hp vi thun phong m tc ca Vit Nam. Qun l cht ch hot ng ca cc doanh nghip tr chi in t trn th trng V cng tc nghin cu, thit k, pht trin sn phm v cng ngh: Nng cao nng lc nghin cu v pht trin v cng ngh thng tin v ca cc c s nghin cu, o to v ca cc doanh nghip, xy dng mt s phng th nghim trng im dng chung trn c nc v cng ngh phn cng cng nh phn mm, ni dung s, x l ting vit, an ton thng tin. Khuyn khch y mnh cc nghin cu c bn, nghin cu ng dng pht trin cng nghip cng ngh thng tin trong doanh nghip v ngoi doanh nghip. Tng cng ngun vn u t vo pht trin cng ngh thng tin nhm gim s ph thuc vo cng ngh nhp khu. u tin u t nghin cu sng to trong thit k sn phm , mua hoc chuyn giao cng ngh mi nhm to ra nhng sn phm, dch v tr chi in t mang thng hiu Vit

71

c kh nng cnh tranh trn trng quc t. H tr doanh nghip sn xut game trong vic nghin cu v pht trin nhng game v li ch cng ng, nh tuyn truyn, gio dc, 3.2. Mt s kin ngh v gii php nhm pht trin ngnh cng nghip sn xut tr chi in t 3.2.1. i vi chnh ph 3.2.1.1. xut gii php qun l nn cng nghip tr chi in t Cho n nay, ngoi d tho Quy ch v qun l, cung cp v s dng dch v tr chi trc tuyn ca B Thng tin & Truyn thng trnh th tng chnh ph, Vit Nam ch c duy nht thng t lin tch s 60/2006/TTLB-BVHTTBBCVT-BCA ngy 01/6/2006, thng t v c ch qun l tr chi trc tuyn ti nc ta. Tuy vy, so vi tnh hnh pht trin ca ngnh cng nghip tr chi in t nc ta hin nay, thng t khng cn bt kp v bt u bc l nhng sai st,cha th hin c tnh hiu qu ca nh nc trong lnh vc qun l lnh vc tr chi in t ni chung. Thc t i hi cn b sung thm cc quy nh nng cao hn na cht lng v hiu qu trong cng tc qun l ca nh nc. Trong hai nm tr li y, vic B TT&TT a ra cc gii php mang tnh tm thi v qun l tr chi trc tuyn nh tm dng v hn ch cp php game mi, ngng cung cp ng truyn Internet xung i l t 22h n 8h, cm qung b game online trn cc phng tin truyn thngc coi l mt vic lm cn thit v kp thi nhm qun l game online mt cch tt hn, trong hon cnh ch quy ch game online c B trnh ln Chnh ph c ph duyt. Mt khc, vic thc hin cc bin php lu di trong vic qun l ngnh cng nghip tr chi in t l iu cn thit hn c, do cn tin hnh ng b nhng gii php nh sau: Th nht, hon thin mi trng php l trong c ch qun l ngnh cng nghip game, trong cn c nhng quy nh php lut r rng, hiu qu, thng nht. V qun l ni dung ca c tr chi in t, v. a ra cc bin php hiu qu trong c ch qun l cc doanh nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn, cc h kinh doanh dch v internet cng cng kt hp ng b vi iu tra gim st thng xuyn nhng trng hp c du hiu sai phm. T to ra mt thc o

72

chun mc cho s pht trin cho s pht trin ca cc doanh nghip sn xut v pht hnh game. Trnh vic a ra nhng c ch xa ri tnh hnh hin ti, i ngc li vi xu hng pht trin. Ngoi ra, nh nc cng cn c quy nh, iu lut c th v trong vic x l ti phm thng tin ,cc hnh vi lm nh hng ti ti sn, quyn li ca ngi chi cng nh nh pht hnh, nh sn xut tr chi in t, nh b kho tr chi in t v ph bin nhng ni dung tr chi khng c bn quyn, cung cp cc dch v tr chi in t khng c s cho php ca c quan chc nng cng nh t pha nh sn xut. Th hai, c quan qun l nh nc cn c nhng chnh sch sit cht , tng cng kim tra i vi nhng game c ni dung khng ph hp vi vn ho x hi, nhng game bo lc nh hng n tm l v thun phong m tc .Tng cng thanh tra, gim st v x l nhng sai phm kt hp vi cc bin php ch ti mnh cc trng hp vi phm nhm to ra mi trng cnh tranh cng bng trong ngnh cng nghip v nh hng cho doanh nghip hot ng Th ba, h tr thnh lp mt t chc nh gi, phn loi game c i ng chuyn gia c trnh . vic nh gi phn loi game c cp giy php cn c xem xt mt cch c th v chnh xc ph thuc vo ni dung ca tr chi .C th hn, cn lm r yu t i khng trong game, bi v game online hin nay c th ni cho d hnh thc no, bt k game no cng c s i khng v tng tc gia ngi chi vi nhau v chi game s i khng l ngi chi th hin c t duy nhy bn, kh nng phn x nhanh nhy ca mnh. Tuy nhin, cng cn phn bit r yu t i khng vi yu t bo lc, m cc c quan chc nng yu cu cc doanh nghip game online hn ch trong cc game pht hnh ca mnh trong thi gian qua. Mt s game online thuc th loi bn sng (MMOFPS) hay mt s game kim hip dnh cho tui trn 18, cc cnh i khng bn git trong cc game ny ng l c kch ng yu t bo lc n ngi chi. Nhng i vi nhng game c ho n gin nh Gunny, Boom online, C Long, Tank Onlineyu t i khng li ch gm nhng hnh ng n gin v c tc dng gii tr v th hin k nng, phn x, t duy logicca ngi chi , Vic nh gi , phn loi tr chi in t cn c thc hin khng ch da trn yu t, tiu ch v

73

ni dung m cn phi da trn la tui ca ngi chi c cp php hot ng. Theo kt qu kho st Dch v tr chi trc tuyn Vit Nam ca Vin X hi hc do y ban Vn ha, Gio dc, Thanh nin, Thiu nin v Nhi ng ca Quc hi , cho bit: 'Ngi chi games tp trung vo nhm tr (di 20 tui) chim 68,4% v phn ln thuc nhm 16-20 tui (chim 42,1%), hn 26% l nhng tr trong nhm t 10 n 15 tui. T l ngi chi games ang i hc chim hai phn ba (71,7%) v phn ln l i tng hc sinh, sinh vin34. V vy, cn xem xt, cn nhc khi cp giy php hot ng cho cc tr chi trc tuyn, quy nh tui c th tui c chi v yu cu thc hin nghim chnh , bi nhng nh hng tiu cc ca chng i vi gii tr, nht l tui hc sinh , sinh vin , nhng yu t s tc ng trc tip ti qu trnh hnh thnh nhn cch, o c v nhn thc ca chng. Th t, chnh ph v cc c quan chc nng cn nh hng ngi chi, ngi tiu dng n vi nhng sn phm tr chi in t mt cch khoa hc, hp l. Trn th trng tr chi in t Vit Nam, nhiu tr chi c tip cn bi nhiu i tng nhng tui khc nhau, hn na, chng cng c nhng tc ng tch cc hoc tiu cc ti x hi. Vi vai tr iu tit nn kinh th, c th l nn cng nghip tr chi in t, chnh ph cn th hin r vai tr ca mnh trng cng tc nh hng hnh vi ngi tiu dng bng nhng bin php thu quan hoc phi thu quan. Khuyn khch ngi tiu dng s dng nhng sn phm game lnh mnh mang tnh gio dc , lch s, vn ha ng thi hn ch cc game c ni dung bo lc, i try c nh hng mnh ti hnh vi c x ca ngi chi v hnh thnh nhn cch bng cng c thu. Nhm nghin cu xut nn coi nhng sn phm game l mt hng ha c bit v vic tiu dng sn phm game nn chu thu tiu th c bit vi loi hng ha ny kt hp vi tng cng thanh tra v x l cc trng hp cnh trnh khng lnh mnh t nhng server game lu (private server) gy nh hng trc tip ti doanh nghip trong ngnh. Vi nhng sn phm mang tnh vn ha, gio dc.. nn c u i v thu , ngc li nhng sn phm c nh hng tiu cc cn b nh thu tiu th vi mc ph thuc vo nh hng ca chng.
34

http://www.nhandan.com.vn/cmlink/nhandanhangthang/nhan-dan-h-ng-thang/chinh-tr/di-n-an-nhan-dan-hng-thang/h-n-ch-m-t-trai-c-a-tro-ch-i-i-n-t-1.300906

74

Thng qua vic nh hng tiu dng, chnh ph ng thi to iu kin pht trin cho lnh vc game lnh mnh, b ch ,thc y pht trin mt nn cng nghip game vng mnh hn. Ngoi ra, theo kt qu v iu tra hnh vi ngi tiu dng sn phm dch v tr chi in t cho thy yu t v vai tr ca gia nh v thi gian trong vic nh hng hnh vi ngi tiu dng l rt quan trng. Bi vy cn phi c s phi hp ng u gia cc c quan chc nng, cc t chc x hi trong vic khuyn khch, thc y cc hot ng, phong tro, chin dch tuyn truyn cho ph huynh hc sinh v tr chi in t, t nh hng cho con em, ngi thn, chi cc tr chi gii tr lnh mnh, iu , m bo s pht trin v mt tm sinh l, kt hp vi vic tham gia cc sn chi lnh mnh khc nh cc hot ng v th dc th thao, cc hot ng vui chi gii tr ngoi tri 3.2.1.2 xut gii php h tr y mnh sn xut tr chi in t v ng dng tr chi in t. Nhn nhn thc ti Vit Nam, tr chi in t c bit l game online ang nh hng mnh m ti mt b phn ng o gii tr , gy ln nhng quan im tiu cc ca x hi i vi ngnh cng nghip gii tr ny . Hn Quc, sn xut game online l u tu kch cc ngnh cng nghip phn mm, phn cng, h tng Internet, dch v pht trin. Vit Nam cng khng nm ngoi xu th , mt trong nhng yu t a ra tng, k hoch hnh ng cho vic sn xut game, kch thch th trng game pht trin, l s tng trng nhanh, mnh ca th trng Cng ngh thng tin- Vin thng Vit Nam, h tng k thut ngy cng c nng cao. Pht trin game, c bit l game online cn phi pht trin ng thi vi pht trin bng thng rng. Tuy nhin, lin quan n cng ngh gii tr th yu t mi lun c xem l tiu ch quan trng. c nhng bc i, gii php v quy nh thch hp cho vic qun l mt loi hnh dch v trc tuyn ang bng pht ti Vit Nam tht khng n gin. Vy, c quan chc nng cn lm g hn ch mt c hi ca game online? Rt nhiu kin cho rng, khng nn cp n vn cm hay khng cm game online, m quan trng l a game online pht trin n mc no. Do , sn xut game

75

c xc nh nh mt mc tiu pht trin ngnh cng nghip phn mm Vit Nam. Ring v game online trong nc xc nh s chim lnh th trng, thay th game nhp khu, cn thc hin nghim chnh cc gii php sau: Th nht, hon thin mi trng php l nhm ci thin mi trng u t, bo h quyn s hu cng nghip ngnh cng nghip in t. Vic bo h quyn s hu tr tu cho cc tr chi ti Vit Nam hin vn cn ang rt hn ch. H thng php lut v bo h quyn s hu tr tu cn cha cht ch, thiu ng b, thm ch cn chng cho, khng thng nht gia Lut S hu tr tu vi B lut Hnh s nm 1999. Mi trng kinh doanh thun li l mt trong nhng iu kin thu ht ngun vn nc ln t nhng nh u t nc ngoi, nht l vi nn cng nghip cn non tr nh Vit Nam. ng thi phi thc hin chnh sch qun l tt cc trng hp cnh tranh, cc trng hp vi phm quyn tc gi i vi cc hnh vi sao chp sn phm tri php s dng v chia s qua internet, cc hnh vi thiu sng to trng sn xut tr chi in t nh o game. Qua , to tin cho s pht trin ca nn cng nghip tr chi in t trong nc thng qua cc d n u t, h tr v hp tc . Hn th na, mt sn chi php l lnh mnh cn thc y cc doanh nghip sn xut tr chi in t tun th nghim chnh quy nh php lut c c hi pht trin ,m rng kinh doanh , kch thch ngnh cng nghip ni dung s pht trin. Do , cn c nhng quy nh ngn chn vic ngn chn nn xm phm bn quyn v thiu sng to do gia cng phn mm theo mu c sn. Cn c nhng quy nh php l v vic x l vi phm nhng trng hp cnh tranh khng lnh mnh trong kinh doanh nh pht hnh game bt hp php, cha qua ng k H thng php l cn thc y cc doanh nghip Vit Nam cng nh nc ngoi y mnh u t vo vic sn xut game nhm a ngnh game Vit Nam thnh mt ngnh sn xut ng ngha. Th hai, khng ngng, khuyn khch y mnh pht trin khoa hc cng ngh v ch to phn mm nhm p ng nhu cu sn xut game trong nc, thay th dn cc game nhp khu. Hu ht cc game pht hnh trong nc l

76

c nhp khu t nc ngoi, mt s t trong l ca cc nh pht hnh Vit Nam nh Thun Thin Kim ca VNG, Chinh Phc V Mn ca eGame So vi cc game nhp ngoi , s game online c pht trin trong nc cho thy cc nh pht hnh khng mn m vi vic u t sn xut game m ch lo v pht hnh trnh ri ro trong kinh doanh. Mc d vy, rt nhiu doanh nghip thc c vic nhp khu game t nc ngoi v pht hnh trong nc ch l bin php mang tnh tm thi. Bi , doanh thu t ngnh game b chia s vi t l phn trm cao cho nh pht trin game nc ngoi. Theo sau , nhng game c sn xut trong nc gp nhiu kh khn khi a ra th trng. Thc t i hi nh nc v cc doanh nghip sn xut game cn c bit ch trng u t trong nghin cu v pht trin game online thun Vit phc v ngi chi trong nc, thay th dn cc sn phm nhp khu bn ngoi. thc hin c iu , v pha chnh ph cn c nhng bin php lu di, bng cch nh hng nng cao pht trin gio dc v cng ngh khoa hc, ch to phn mm, lm nn mng cho tng lai trong lnh vc sn xut game ni a. Mt khc, theo kp trnh th gii, thay v lm theo cc nc trong khu vc, nhp cng ngh c v li thi , nn u t nghin cu cng ngh tin tin v hin i t cc nn cng nghip game pht trin trn th gii nhm nng cao kh nng cnh tranh ca cc doanh nghip sn xut trong nc. lm c iu ny cn tng cng thu ht cc nh u t nc ngoi u t v chuyn giao cng ngh vo cc sn phm cng ngh cao, giu hm lng tr tu. Thc t, nn cng nghip tr chi in t Vit Nam ch tp trung vo pht hnh game, vic pht trin game l mt lnh vc mi. Nn cng nghip game Vit Nam ang c nhng bc pht trin nhanh v s lng, tuy nhin cht lng cc sn phm vn cn rt hn ch. S thiu ht ln nht ca ngnh cng nghip game Vit Nam l cng c sng to v qu trnh pht trin. Theo s liu ca Pearl Research, s ngi chi game online ti th trng game Vit Nam nm 2011 s l hn 10 triu ngi. Doanh thu ngnh ny ti Vit Nam lin tc pht trin nhng thc cht ch da trn vic pht hnh cc game nhp t nc ngoi. Cng ngh tin tin ch yu c cc doanh nghip dng gia cng cho i tc nc ngoi. Cc doanh nghip

77

trong nc ch yu gia cng pht trin game cho th trng nc ngoi l chu u, M, Hn Quc, Cc cng ty nc ngoi gia nhp Vit Nam ch yu xy dng b phn gia cng phn mm c gi tr gia tng thp trong chui gi tr ton cu. Nu mun tng s lng cc studio game Vit Nam, chng ta cn c nhiu hn cc sn phm trong kho ng dng quc t nhm thu ht s ch ca cc nc khc. Do , chnh ph cn c thc y thc hin nhng d n nghin cu khoa hc v ngnh cng nghip phn mm , nghin cu cc ng dng v sn phm mi, ng thi tng cng hp tc vi cc quc gia v tp on ln thc hin cc d n trao i kinh nghim v hc hi ln nhau, chuyn giao cng ngh. V mt lu di, cn nng cao cht lng gio dc v khoa hc v cng ngh trong cc trng t trung hc ti i hc t c s h tng ti nng lc ging dy. Th ba, o to ngun nhn lc c trnh k thut cao, i ng chuyn gia c kh nng nh gi, phn tch phn loi ni dung tr chi in t, p ng vi nhu cu ca th trng v s pht trin ca x hi. Con ngi lun l yu t quan trng nht trong vic nh hng ti s thnh cng ca mt cng trnh hay mt doanh nghip, c bit l trong ngnh cng nghip tr chi in t i hi k thut cao. C th thy rng nn cng nghip game Vit Nam ang pht trin nhanh chng. T s lng studio game ang tng nhanh, c th chc chn rng s lng cc chi nhnh ca cc cng ty nc ngoi cng khng ngng pht trin. L do v ngun nhn lc ca chng ta ang ngy cng c kinh nghim nhng chi ph nhn cng vn r. Tuy nhin, nn cng nghip game ca ngi Vit thc s ang pht trin nhanh hn cht lng cc nhn vin p ng c yu cu ca cng vic. Do vy, cn nng cao cht lng gio dc ti cc c s o to v khoa hc v cng ngh nh cc trng trung hc c s, ph thng, cao ng, i hctng cng hp tc , nhp khu chng trnh gio dc ca cc nc pht trin v khoa hc cng ngh, u t cc d n n v k thut cao cho tng li. C th hn, chnh ph cn quan tm ti cc sinh vin i hc, hc sinh ph thng c nng khiu v khoa hc v cng ngh c i o to ngun ti nc ngoi, nng cao cht lng cho ngun lao ng.

78

 Th t, to iu kin thun li v vn dng cc ng dng ca cng ngh in t vo cc mt ca i sng. Tr chi in t l mt sn phm ca cng ngh , do khng ch mang mc ich gii tr n thun m n cn mang n nhng ng dng trong nhiu lnh vc cuc sng khc nhau trong x hi. Cng cuc pht trin cng ngh v a n vo i sng vn ho x hi ang c y mnh v c th nh cc ng dng game gio dc v tr chi mang tnh lch s d c chp nhn ca cc nh sn xut Vit Nam. Trc s thay i cch nhn thc ca x hi v tr chi in t, cc game gio dc cn c trin khai nhiu trng lp hn na nhm a cc em n vi kin thc mt cch t nhin v hng th hn, truyn cho cc hc sinh nhn thc tt v hu dng v game ch khng phi nhng tc ng tiu cc. Ngoi ra, trn cc lnh vc khc ca x hi nh y hc, qun s, thm him, thm d cn pht huy hn na nhng ng dng ca tr chi in t phc v cuc sng con ngi. Th nm, nh nc cn c nhng c ch, chnh sch quc gia tng th v h tr, khuyn khch doanh nghip game trong nc u t vo sn xut nhng sn phm tr chi in t ni a, tin ti chim lnh th trng trong nc v hng ti xut khu. Trong giai on hin nay, cc doanh nghip gp rt nhiu kh khn trong vic u t sn xut game theo tiu ch nh hng ca nh nc do iu kin v thi gian pht trin, ngun vn pht trin cn hn ch hay thiu kinh nghim sn xut game. Th su, hon thin, ci cch cc th tc hnh chnh trong vic nh gi v cp php cho cc hot ng ca doanh nghip sn phm tr chi in t c lu hnh trn th trng nhm to iu kin cho doanh nghip pht trin; cc th tc cp giy php cc doanh nghip cung cp dch v internet cng cng. 3.2.2. i vi doanh nghip 3.2.2.1. xut cho hot ng pht hnh tr chi in t Xy dng mt chin lc marketing ph hp, hiu qu v di hn Chnh sch sn phm: Theo nghin cu, cc yu t ca game

79

hp dn vi khch hng l ct truyn, gameplay v cht lng ca my ch. Nhng yu t ny cng cn c sp xp mt cch sng to to thnh im mnh trong cc li th ca doanh nghip. i vi yu t cng ngh, nh pht hnh nn tm nhng game c ha cht lng cao, m nhc sng ng, ct truyn hp l, giao din thn thin. i vi yu t dch v khch hng, nh pht hnh cn ch trng vn tr gip, hng dn khch hng tham gia chi, tr gip k thut khi gp s c, ng thi tng cht lng ng truyn Internet v cht lng my ch i vi Game online. Chnh sch gi: Chnh sch gi cn phi c thit k linh hot, ph hp vi cc mc ch ca mi giai on sn phm. Xu hng chung hin ti l vic pht hnh cc game min ph, tuy nhin nh pht hnh s thu c li nhun khi ngi chi mun tr ph c c nhiu li ch hn trong game. Chin lc PR, truyn thng: Cc nh pht hnh cn phi to cho ngi chi nhng n tng ban u tt nu mun ta game ca mnh c thnh cng. Mt s gii php quen thuc c th c s dng nh to cc on trailer honh trng, nhng tm artwork p mt, nhng bc nh ingame sng ng, nhng mn cosplay n tng hoc cc n i s ni ting, xinh p. Nhng cng c truyn thng nn c s dng ti a tng hiu qu, thng qua nhng bi gii thiu, nh gi trn mng thuyt phc ngi chi. Ngoi ra, nhng chin lc marketing hiu qu cng cn gy c s hng th cng nh t m cho game th trc khi pht hnh. To nhng du n ring cho game Mt game c ni dung, cch chi c o lun c nhng li th nht nh ca n. Nh mt trng hp in hnh, Audition ca VTC cc k thnh cng bi n l game casual u tin c pht hnh Vit Nam, khi m nhng MMO nhp vai vn cn ang thng tr th trng. Bn cnh , t Kch d chm trong hack nhng vn c rt nhiu ngi chi, n gin v n l

80

MMOFPS duy nht nc ta. Gunny Online l mt Webgame nhng li c doanh thu cao hn c Kim Th, cng bi n l game nhi Gunbound hon thin nht. Qua nhng v d trn, c l, chng ta cng phn no thy c sc ht ca nhng ta game mi l. c o bi n s hu ha v cch chi (gameplay) hon ton khc bit so vi nhng i th cn li v ng nhin, n d dng to nn hng th, vo s thch "i tm ci mi" ca game th. Hu ht game th u nh gi rt cao nhng game c nt mi l, hp dn, c bit l trong bi cnh c qu nhiu game ging hoc tng t nhau nh hin nay. to c du n mt cch hiu qu, cc doanh nghip sn xut hoc pht hnh game cn phi c nhng chin lc hp l v ng n, c tnh ton k lng. Mt s yu cu bt bin cn phi c tun th: Th nht, doanh nghip phi hiu r th trng game trong nc, nht l vn vn ha. Rt nhiu game thnh cng vang di nc ngoi, nhng khi v Vit Nam li nhn c phn ng lnh nht ca game th, do c s khc bit v h vn ha v c th tm l ngi chi. Game phi c, phi khc bit, nhng khng nn i ngc li tm l chung. Th hai, doanh nghip cn nhy cm trong vic d on v nm bt xu hng chi game trong thi gian sp ti. Vic n u th trng s to ra li th rt ln cho doanh nghip trong cuc cnh tranh cng cc doanh nghip khc. Ngoi ra, doanh nghip cng c th ch ng to ra nhng s thay i t ph, to lp nhng xu hng mi cho th trng. Vn ny ph thuc rt ln vo vic iu tra, kho st th trng, vic hiu r xu hng vn ng ca th trng trong nc v th gii, cng nh tm nhn chin lc ca cc nh lnh o doanh nghip.

81

 Tip tc u t pht trin ngun nhn lc cht lng cao Ngun nhn lc v Cng ngh thng tin ni chung v nhn lc pht trin game ni ring Vit Nam khng phi l qu thiu, nhng p ng yu cu ca cc doanh nghip trong bi cnh hin nay th vn cn l bi ton kh. Tm c mt nhn vin am hiu va mi trng kinh doanh, va mi trng lin quan n vn hnh cng ngh l mt khao kht m bt c doanh nghip no cng gp phi.Trong khi , i ng nhn lc li l mt lc lng quan trng trong vic tip nhn chuyn giao cng ngh, mt vn c ngha sng cn vi cc doanh nghip kinh doanh tr chi in t Vit Nam hin nay. Trong khi ch nhng gii php mang tm v m ca chnh ph, c ngun nhn lc phc v cho cc k hoch pht trin di hn ca mnh, cc doanh nghip cn thc hin ng b mt s gii php sau: Th nht, xy dng chnh sch thu ht nhn lc cng ngh thng tin hp l: Cc doanh nghip nn c mt chnh sch thu ht nhn ti, c bit trong lnh vc nghin cu pht trin game. Trong bi cnh thiu nhn ti nh hin nay, chnh sch i ng tt cng l mt cng c cnh tranh hiu qu vi nhng doanh nghip khc. Vic nm c mt i ng nhn lc lm game chuyn nghip v ng cp l mt li th to ln cho bt c doanh nghip no. lm c iu ny, cc doanh nghip ngoi vic c chnh sch lng, thng hu hnh cn cn phi to iu kin ti a lp trnh vin c mt mi trng tt nht lm vic v pht trin bn thn, cng nh to ra nhng nt vn ha ring ca doanh nghip khin nhn vin cm thy mun gn b v cng hin sc mnh cho s pht trin chung ca c tp th. Th hai, xy dng chnh sch o to, bi dng i ng k cn cng nh o to li, cng c nng cao nhn lc cho nhn vin: Sinh vin tt nghip ngnh cng ngh thng tin hin nay thng khng p ng c yu cu cao ca cc doanh nghip, nn hoc doanh nghip phi t m nhng hc vin o to nhn s chuyn ngnh pht trin game, hoc phi o to li sinh vin cng ngh thng tin sau khi tuyn

82

dng. Mt nguyn nhn na khin vn o to tr nn cp thit, l xu hng cng ngh hin nay ang thay i tng ngy, nn nu khng c lin tc o to, cng c kin thc, k nng th i ng nhn s lm game s kh c th theo kp c s pht trin ca thi i. Th ba, lin kt cht ch vi Nh nc v cc c s o to nng cao cht lng ngun nhn lc chung. 3.2.2.2. xut cho hot ng sn xut tr chi in t Tm nhng hng i mi Hin nay, t l game sn xut ni a tnh trn tng s game pht hnh Vit Nam cn cc k thp. S game cn tn ti c ch c th tnh trn u ngn tay. Hu nh tt c cc game ang c pht hnh ti Vit Nam u l cc game nhp khu t nc ngoi v, ch yu l t Trung Quc v Hn Quc. Doanh thu ca cc nh pht hnh thu c u phi chia s vi i tc nc ngoi. Trong khi cng tc h tr game mi khi c li ca cc i tc ny cha p ng c yu cu thc t v doanh nghip Vit Nam phi chu thm nhiu khon chi ph cho vic khc phc s c ny. Thm vo , cc cp qun l cc nh pht hnh v t bit l ngi chi u rt kh chu v cc game th phi lm quen, nhp vai cc nhn vt nc ngoi, tm hiu nhng lch s vn ha ca cc nc xut khu game trong khi nhng truyn thng vn ha tt p, nhng anh hng dn tc, v lch s v vang ca dn tc Vit Nam khng c truyn ti ti ngi chi Mt s gii php xut: u t nghin cu pht trin cng ngh phc v sn xut game trong nc. Ch c lm ch c cng ngh, chng ta mi c th sn xut c nhng game lm hi lng nhng game th kh tnh. Hin ti, trnh cng ngh ca chng ta cn kh lc hu so vi th gii, nn cn phi n u c xu hng cng ngh c nhng chin lc thch hp. Ch trng pht trin game thun Vit gn vi lch s dn tc: Game th Vit qu quen thuc vi nhng tr chi nhp khu t nc ngoi da vo

83

nhng s kin, nhn vt lch s ca quc gia , v ang rt mun c nhng game do chnh ngi Vit sn xut, gn vi truyn thng lch s ho hng ca dn tc, nhng s kin lch s ni ting, nhng danh nhn, anh hng dn tc. M rng th trng, xut khu game ra nc ngoi: Cc game thun Vit v ang thm nhp su rng vo nhiu nc trn th gii, t cc nc chu nh Indonesia, Nht Bn, n c cc nc chu u, M Latinh v Hoa K, m ra mt xu th mi cho ngnh sn xut game. Xu th ny vn ang tip tc pht trin, v d kin s l mt lnh vc em li doanh thu to ln cho cc doanh nghip sn xut game, ng thi gp phn rt ln trong vic qung b vn ha v hnh nh nh Vit Nam ra th gii. 3.2.2.3. xut xy dng mt nn cng nghip tr chi in t lnh mnh, ng hng. Ch trng nhng hot ng cng ng Thng xuyn t chc cc s kin mang tnh cng ng, nh cc ra mt game mi, cc s kin ca nhc, giao lu cng ngi ni ting, hoc cc gii u giao hu cc game th c c hi c tng tc vi nhau v vi nh pht hnh. Nhng hot ng ny c tc ng rt ln trong vic to hng th v n tng v Nh pht hnh i vi game th, to cho h cm gic c quan tm v tn vinh, t khi dy lng trung thnh ca h. Xy dng cc t chc cng ng cho ngi chi di dng cc Cu lc b hoc Hip hi game th. y l cch cc nh pht hnh th hin s chuyn nghip, cng nh th hin trch nhim ca mnh i vi ngi chi cng nh vi cng ng. Nhng t chc dng ny s hot ng vi t cch bo v quyn li cho ngi chi, nhng cng c vai tr trong vic qun l hnh vi ca game th ni chung, gp phn thay i thc ca c mt th h game th. Cc doanh nghip c th hp tc bng cch h tr ti chnh cho cc t chc hot ng, nhng cng s d dng hn rt nhiu trong vic tip cn n cc i tng ngi chi.

84

 Xy dng mi trng game cng bng, lnh mnh Hin ti, tr chi in t vn ang b ln n v nhng mt tiu cc ca n. Ngoi nhng vn mang tnh c th nh d gy nghin hay cc yu t bo lc trong game, cng ng ngi chi game Vit cn nhn c nhng ci nhn khng my thin cm ca x hi v mi trng chi game thiu lnh mnh hay vn ha chi game cn thp. Chuyn thiu vn ha chi game nc ta khng ch cn l vn ni b ca ngnh game, m gy ra nhng nhc nhi tn ti vt xa hn mt loi hnh gii tr. Cng v vn vn ha, game th Vit khi hi nhp vi th gii cng khng c cho n, thm ch b chn hon ton. Mt vn cng gy rt nhiu bc xc cho cng ng game th, l hin tng gian ln nh s dng cng c hack, li dng li k thut,... Hin tng ny ang cc k ph bin trong lng game Vit, v to mt n tng xu i vi mi ngi chi. Vn bit, vic chng hack hin ti l cc k kh khn, mt phn l do cc nh pht hnh cha t ch c v cng ngh m vn phi ph thuc vo nc ngoi. Tuy nhin cng khng t trng hp "lm c" nhng li chn tay do lo ngi mt khch hng, khin hin tng ny li cng lan trn mnh m. Nhim v "bn ta" nhng thnh phn xu trong th gii o thuc v c pha game th ln nh pht hnh. Tuy nhin vi cc cng c k thut chuyn dng trong tay, chnh cc doanh nghip mi l i tng cn th hin r quan im sn sng ty chay gamer xu chi, chuyn hack, bot xy dng c mt ngnh cng nghip game vng mnh, vn to dng tnh lnh mnh ca mi trng game l mt nhim v thit yu i vi cc doanh nghip. Nhng nh sn xut game, pht hnh game cn phi th hin vai tr to ln hn na trong vic qun l, iu ha cng nh c nhng cng c mnh i vi vn vn ha cng nh m bo tnh cng bng trong game. Nhm nghin cu xin xut mt s gii php: Th nht, cn xy dng mt quy tc ng x chung cho cc game th khi tham gia game, v phi c bin php m bo cho game th tun th ng nhng quy tc y. Nhng ngi chi c cc hnh vi thiu lch s, thiu vn

85

ha nh dng cc t ng th tc, xc phm n nh pht hnh v nhng ngi chi khc, cp n nhng vn chnh tr nhy cm hay c hnh vi gian ln khi chi game cn phi b x l nghim khc bng nhng ch ti sc rn e nh hnh thc kha ti khon ngay lp tc, ti phm s b kha ti khon vnh vin Hn na, nhng gii php ny cn c thc hin mt cch trit , ngha l cc nh pht hnh cn trnh tm l rt r, khng dm lm mnh tay v s game th b game ca mnh. Ngoi ra cng cn c nhng chin dch ln, c s phi hp ng b ca cc nh pht hnh, tin hnh trn tt c cc sn phm game tng hiu ng tch cc v t hiu qu tuyn truyn, rn e cao nht. Th hai, cc nh pht hnh nn ch ng nghin cu nng cao cng ngh, v d nh cc phn mm hoc h thng tng la chng gian ln, hay b cng ngh lc t hn ch vic s dng ngn ng th tc trong game. Ngoi ra, c s d liu ca h thng tng la v b lc nn c cp nht thng xuyn hn ch game th lch lut. Nh pht hnh cng nn phi hp cht ch vi cng ng game th, to lp h thng ngi chi c th bo co sai phm d dng, cng nh t chc cc phong tro ty chay gian ln km vi phn thng xng ng dnh cho nhng game th c ng gp tch cc. Th ba, cn c gii php tuyn truyn vn ha chi game lnh mnh trong cng ng game th, xy dng cho bn thn cc game th c thc cao vi bn thn v cng ng khi tham gia vo game. Cc nh pht hnh c th thng xuyn t chc cc bui giao lu, gp g cc game th chia s, ni chuyn v tng tnh tng tc, tnh cng ng gia nhng ngi chi vi nhau, trong nhn mnh tnh cp thit ca vic xy dng mt cng ng game cng bng v lnh mnh.

86

KT LUN
Cho n nay, ngnh cng nghip tr chi in t ca Vit Nam vn cha thc s pht trin mnh m, m mt phn nguyn nhn chnh l do cha c mt s nh hng hay quy nh r rng t pha Chnh ph, cng nh cha c nhng nghin cu chuyn su trong lnh vc ny. Trong khi ch nhng ng thi t pha nhng nh qun l, cn c s nh gi tng quan nht v ngnh cng nghip ny, c t pha nh sn xut, nh pht hnh v t pha ngi tiu dng. Trn c s c nhng nh gi v thc trng, nhng phn tch v hnh vi tiu dng, nhng nhn t nh hng, th nhng c quan qun l v nhng doanh nghip kinh doanh tr chi in t mi c nhng nh hng, chin lc ph hp. Nhng xut gii php ca nhm nghin cu cng hon ton mang tnh ch quan, nhng chng ti cng hi vng s c th gp mt phn nh ca mnh trong s pht trin chung ca ngnh cng nghip tr chi in t ni ring v nn kinh t Vit Nam ni chung. Trong nghin cu ny, nhm nghin cu t c nhng kt qu sau: Th nht, ti nh gi c thc trng hin ti ca ngnh cng nghip tr chi in t, nhng yu t vi m v v m nh hng n vic sn xut v pht hnh, t a ra mt ci nhn tng quan nht v hot ng sn xut v pht hnh tr chi in t hin nay. Th hai, ti phn tch nhng c s l thuyt ca l thuyt hnh vi, trn c s iu tra nghin cu hnh vi tiu dng dch v tr chi in t ca ngi chi Vit Nam bng phng php nghin cu th trng, phn tch s liu, qua gip cc doanh nghip hiu c nhng phn ng tm l, hnh vi tiu dng ca khch hng v c th a ra nhng chin lc thch hp. Th ba, ti xut nhng gii php chung cho vic pht trin ngnh cng nghip tr chi in t Vit Nam, kin ngh nhng gii php c th cho Chnh ph cng nh cc doanh nghip kinh doanh dch v tr chi in t c th a ngnh cng nghip tr chi in t pht trin mnh m hn trong thi gian ti, xng ng vi tim nng ca n.

87

Do hn ch v quy m v kh nng nghin cu, nhm nghin cu khng th cp n nhiu kha cnh lin quan n lnh vc tr chi in t, nh tnh hnh sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip thuc lnh vc ny Vit Nam, iu tra nhng tc ng tch cc v tiu cc ca tr chi in t n ngi tiu dng Vit Nam, vn ng dng tr chi in t trong cc lnh vc khc, hay cha tham kho c kin ca nhng chuyn gia u ngnh, nhng nh hoch nh chnh sch thuc lnh vc. Nghin cu v ngnh cng nghip tr chi in t Vit Nam vn cn l mt lnh vc nghin cu mi, v nhm nghin cu hi vng s c nhng nghin cu chuyn su hn, vi quy m ln hn v cp c nhiu vn hn trong lnh vc ny. Mt ln na nhm nghin cu mun khng nh li v tm quan trng ca vic nh hng pht trin ngnh cng nghip tr chi in t Vit Nam. Vn ny khng ch gip cho ngnh cng nghip ny pht trin vt bc, ng gp vo nn kinh t chung ca c nc, m cn gip xy dng mt mi trng tr chi in t trong sch, cng bng v lnh mnh cho ngi tiu dng Vit Nam. Nhm nghin cu hi vng ti ny s l mt ngun tham kho hu ch gp phn vo vic nghin cu, hon chnh chnh sch ca Chnh ph cng nh nh hng chin lc kinh doanh ca cc doanh nghip Vit Nam trong thi gian ti.

88

DANH MC THAM KHO

Ti liu ting Vit 1. Trn Minh o (2009), Gio trnh marketing cn bn, Nh xut bn i hc Kinh t Quc dn, H Ni. 2. Nguyn Vit Lm (2007), Gio trnh nghin cu marketing, Nh xut bn i hc Kinh t Quc dn, H Ni. 3. Nguyn Trung Vn, Nguyn Thanh Bnh, Phm Thu Hng, Nguyn Thu Hng (2008), Gio trnh Marketing Quc t, Nh xut bn Lao ng X Hi, H Ni. 4. C quan i din b TT&TT ti Tp.HCM(2010) , 5 nhm gii php qun l game online , truy cp ngy 29-01-12, t trang web: http://mic.gov.vn/tintucsukien/tinhoatdongcuabo/Trang/5nhomgiaiphapquanl yonlinegame.aspx 5. Nguyn Mnh Hin(Vin kim st Nhn dn ti cao), Bo v quyn s hu tr tu, Bo nhn dn s ngy 17/05/09. 6. Anh Qun(2011), Tng trng GDP nm 2011 t 5.89%, truy cp ngy 3001-12, t trang web: http://vneconomy.vn/20111229091632776P0C9920/tang-truong-gdp-nam2011-dat-589.htm 7. Vn bn ng U (2011) ,Chin lc pht trin kinh t - x hi 2011 2012, truy cp ngy 30-01-12, ti trang web: http://www.spnttw.edu.vn/Pages/ArticleDetail.aspx?siteid=1&sitepageid=14 8&articleid=1786 8. i Dng, H li xut cho vay: gic m xa, Tin phong online, s ngy 30/01/12. 9. S khoa hc v Cng ngh ,Dch v cng vi pht trin kinh t - x hi, truy cp ngy 30-02-2012, ti website: http://www.ngheandost.gov.vn/vnn/dich-vu-cong-voi-phat-trien-kinh-te-xahoi-p2t29c31a4714.aspx

89

10. B Khoa hc v Cng ngh (2009), Thc trang khoa hc v cng ngh Vit Nam, truy cp ngy 05-02-12, ti website: http://www.most.gov.vn/Desktop.aspx/Bai-viet-Hoat-Dong-KHCN/Chienluoc-quy-hoach-kehoach/THUC_TRANG_KHOA_HOC_VA_CONG_NGHE_VIET_NAM/ 11. B CNTT&TT (2011), Sch trng CNTT 2011,tr.46,Nh xut bn Thng tin v Truyn thng 12. B vn ho thng tin,Nn vn ha Vit Nam m bn sc dn tc, truy cp ngy 30-01-12, t trang web: http://hanoi.vietnamplus.vn/Home/Nenvan-hoa-Viet-Nam-dam-da-ban-sac-dan-toc/20103/422.vnplus 13. Hi H (2012), Doanh nghip kh tm nhn lc cht lng cao, bo u t s ngy 19/01/2012 14. Cng ty C phn Vin thng FPT(2012), Cng ty thnh vin v lin kt, truy cp ngy 01-02012, ti: http://www.fpt.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=421:co ng-ty-thanh-vien-va-lien-ket&catid=33:cong-ty-thanh-vien-lienket&Itemid=141 15. Tp ch in t genk (2011), fpt, vtc, asia soft v vng ang chy ua v trang truy cp ngy 30-01-29, ti trang: http://game.genk.vn/c8n20101124110420561/fpt-vtc-asiasoft-va-vng-dangchay-dua-vu-trang.chn 16. L M (2011), Nm 2011 doanh nghip game VN vn sng khe , bo Bu in Vit Nam s 112 ra ngy 19/9/2011. Ti liu ting anh 1. American Marketing Association (2012), Resource Library, truy cp ngy 16-01-12, t trang: http://www.marketingpower.com/_layouts/Dictionary.aspx?dLetter=C 2. Henry Assael, Nigel Pope, Linda Brennan, Kevin Voges, 2007,Consumer Behaviour, First Asia Pacific Edition 3. Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior

90

and Human Decision Processes, 50(2), 179-211. 4. Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations (5th ed.). New York, NY: Free Press 5. Diffusion of Innovation, truy cp ngy 14-01-12, ti trang web: http://www.stanford.edu/class/symbsys205/Diffusion%20of%20Innovations. htm 6. Heather Chaplin v Aaron Ruby (2005):Smartbomb: The Quest for Art, Entertainment, and Big Bucks in the Videogame Revolution, Algonquin Books of Chapel Hill 7. Consumer Behaviour, James F Engel, Roger D Blackwell, Paul W Miniard, 8th. Edition, The Dryden Press, 1995 8. Consumer Behaviour, Leon G. Schiffman & Leslie Lazar Kanuk, PHI EEE, 9th. Edition, 2006. 9. Lars Perner (2010), CONSUMER BEHAVIOR:THE PSYCHOLOGY OF MARKETING,University of Southen California 10. Asia Times Online (2006), S Korean game firms want to play in China, truy cp 28-01-12, ti: http://www.atimes.com/atimes/China_Business/HH12Cb01.html 11. NICK BILTON (2011), Video Game Industry Continues Major Growth, Gartner Says, The New York Times, truy cp ngy 28-01-12, t trang web: http://bits.blogs.nytimes.com/2011/07/05/video-game-industry-continuesmajor-growth-gartner-says/?scp=1&sq=game%20industry&st=cse# 12. Rebecca Fannin (2010), Here Come the Viet Gamers, Forbes Asia Magazine s ngy 08/02/2010. 13. Cimigo (2011), 2011 Vietnam NetCitizens Report: Internet Usage and Development in Vietnam, April 2011. 14. Chin-Lung Hsu & Hsi-Peng Lu (2007), Consumer behavior in online game communities: A motivational factor perspective, Computers in Human Behavior Volume 23, Issue 3, May 2007, Tr. 16421659.

91

PH LC PHIU IU TRA
HNH VI TIU DNG DCH V TR CHI IN T
Thuc nghin cu khoa hc cp trng ti: Nghin cu hnh vi tiu dng dch v tr chi in t Lu :. Nhng thng tin thu thp s c gi b mt v ch dng cho mc ch kho st, tng hp v nhu cu ca ngi tiu dng i vi dch v v sn phm tr chi in t Vit Nam hin nay Hng dn tr li: Xin vui lng nh du (X) vo cc cu tr li ph hp. i vi mt s cu hi s c nhng ch dn c th khc. Xin vui lng tr li theo ng th t cc cu hi trong phiu ny. 1. Bn tng chi tr chi in t (game) bao gi cha? Cha (xin mi tr li tip cu 2 n cu 3) C (xin mi tr li tip t cu 5) 2. L do bn cha tip xc vi tr chi in t (game): Lo ngi v cc tc hi ca game nh hng n mnh Nhn c nhng nh gi, nhn xt tiu cc t bn b, ngi thn, x hi Cha c iu kin tip xc Khng iu kin v thi gian, chi ph 3. Nhng nhn t sau nh hng nh th no n quyt nh ca bn Yu t km hm Yu t Chi ph Yu t thi gian Yu t gia nh Yu t tip cn game (ci t, cu hnh my,) Yu t giao dch trong game (th game, items,) Yu t dch v trong game ca nh pht hnh Thp Bnh thng Cao

92

4. Bn thng s dng sn phm game u: Ti nh Ti nh bn b Ti qun tr chi in t Ti trng hc hoc c quan Ni khc. 5. Bn thng s dng sn phm game vo khong thi gian no? Gi lm vic Thi gian rnh Bt c thi gian no Thi gian khc.. 6. Bn dnh khong bao nhiu thi gian cho tr chi in t trong 1 tun T 0h n 5h T 5h n 10h Trn 10h 7. V sao bn li la chn loi hnh gii tr tr chi in t thay v 1 s hot ng khc? (Chm im cho cc nhn t) Tnh tng tc cao C th chi mi lc mi ni To c hi th hin bn thn a dng v la chn t chi ph hn so vi cc loi hnh gii tr khc Gip bn gii tr, th gin rt tt Hc hi nhiu kinh nghim Kt bn 8. Bn c thng xuyn th chi nhng game mi khng? Th tt c cc game mi ra Thnh thong Hu nh khng 9. Bn thng bit n mt game mi nh th no? Qua bn b gii thiu Qua cc chin dch qung co, PR, gii thiu ca Nh pht hnh c cc bi gii thiu, nh gi trn mng, bo ch. T mnh tri nghim 10. Bn c tm hiu thng tin v nh pht trin hay pht hnh game hay khng trc khi chi mt game no khng?

93

 C Khng
11. Tiu ch nh gi khi c mt game mi ra: Nh pht hnh quen thuc/yu thch Chi ph thp Game c nhng nt c o, mi l, hp dn Game hot 12. Th loi game m bn thng hay chi? Theo th loi Hnh ng Nhp vai Phiu lu Chin thut Th thao Theo phng tin chi Client game (Game cn download v ci t trn my) Webgame (Chi trc tip trn trang ch ca cc Nh pht hnh hoc trang game) Game trn cc mng x hi Phng tin khc (in thoi, my chi game,.) 13. Tiu ch la chn game ca bn Cc yu t Yu t ho Yu t Chi ph Yu t ni dung, ct truyn, Yu t tip cn game (ci t, cu hnh my, ) Tnh tng tc ca nhng ngi chi Uy tn ca nh pht hnh Cc s kin qung co, khuyn mi Thp Bnh thng Cao

14. Nu c nhiu game tng t hoc ging nhau, tiu ch la chn ca bn l g? Game no ra trc th chi Chn game ca Nh pht hnh quen thuc/yu thch

94

 Chnh sch khuyn mi, CSKH, cc s kin cng ng Chi th tt c ri chn ra game ph hp nht
15. Chm im mc nh hng ca nhng nhn t sau n quyt nh chi game ca bn Cc t qung co, PR, gii thiu rm r Tr gip v mt k thut, hng dn ngi chi tham gia chi Cc chin dch khuyn mi Cc s kin mang tnh cng ng Chnh sch sau bn hng, h tr ngi khi gp kh khn, s c Theo bn, Nh pht hnh cn ci thin nht vn no trong nhng vn trn lm hi lng game th hn? ............................................ 16. Khi bn cm thy rt hi lng vi 1 game no , bn s phn ng nh th no? Ginh nhiu thi gian hn cho game Tm cch ua top, np thm th game Gii thiu cho bn b Tm nhng game khc ca cng Nh pht hnh chi th 17. Khi bn cm thy khng hi lng vi mt game, c bit l nhng s c k thut, bn s phn ng nh th no? Vn chi nhng hn ch hn, tit kim chi ph hn Ty chay game v Nh pht hnh Ku gi bn b ty chay game Tm mi cch i li cng bng (ly li ti khon, items) 18. Quan im ca bn v tnh cng bng trong game (c bit l hin tng hack): Mt phn tt yu ca tr chi, khng trnh c C gng trnh xa nhng game th s dng hack Hack l mt nim vui bn cnh nhng yu t khc S khng chi nhng game m nn hack khng c gii quyt

95

19. Bn c sn sng tr thm tin c nhiu quyn li hn trong game khng? C Khng 20. Chi ph chi game nh hng nh th no n quyt nh ca bn? (Cho im t 1 n 10, tng ng mc nh hng t thp n cao): ....................................................................................................... 21. Bn s lm cch no c chi ph chi game? T mnh kim tin Da vo b m, ngi thn Ngun khc Khng tr ph Rt cm n bn gip chng ti hon thnh phiu iu tra ny. Bn vui lng cung cp thm mt s thng tin c nhn ca bn, tt c nhng thng tin ny s c gi b mt v ch nhm mc ch nghin cu 1. H v Tn: ......................................................................................................................... 2. Email: .......................................................................................................................... 3. Ngh nghip: .......................................................................................................................... 4. Tui: Di 18 18-20 21-23 24-29 30-34 Trn 34 5. Gii Tnh: (Nam/N): ................................................................................... 6. Trnh hc vn Tt nghip THCS Tt nghip THPT i hc, Cao ng, Trung hc chuyn nghip 7. Khu vc sinh sng: ......................................................................................

96

TH TNG CHNH PH ----------------S: 1755/Q-TTg

CNG HA X HI CH NGHA VIT NAM c lp T do Hnh phc ----------------------H Ni, ngy 22 thng 09 nm 2010

QUYT NH PH DUYT N A VIT NAM SM TR THNH NC MNH V CNG NGH THNG TIN V TRUYN THNG -------------------TH TNG CHNH PH

Cn c Lut T chc Chnh ph ngy 25 thng 12 nm 2001; Cn c Lut Cng ngh thng tin ngy 29 thng 6 nm 2006; Cn c Lut Cng ngh cao ngy 13 thng 11 nm 2008; Cn c Lut Vin thng ngy 23 thng 11 nm 2009; Cn c Lut Tn s v tuyn in ngy 23 thng 11 nm 2009; Cn c Ch th s 58-CT/TW ngy 17 thng 10 nm 2000 ca B Chnh tr v y mnh ng dng v pht trin cng ngh thng tin phc v s nghip cng nghip ha, hin i ha; Cn c Quyt nh s 246/2005/Q-TTg ngy 06 thng 10 nm 2005 ca Th tng Chnh ph ph duyt Chin lc pht trin cng ngh thng tin v truyn thng Vit Nam n nm 2010 v nh hng n nm 2020; Xt ngh ca B trng B Thng tin v Truyn thng,

QUYT NH:

97

iu 1. Ph duyt n a Vit Nam sm tr thnh nc mnh v cng ngh thng tin v truyn thng (sau y gi tt l n) vi cc ni dung ch yu sau: I. MC TIU 1. Mc tiu tng qut Pht trin ngun nhn lc cng ngh thng tin t tiu chun quc t; xy dng cng nghip cng ngh thng tin, c bit l cng nghip phn mm, ni dung s v dch v tr thnh ngnh kinh t mi nhn, gp phn quan trng vo tng trng GDP v xut khu; thit lp h tng vin thng bng rng trn phm vi c nc; ng dng hiu qu cng ngh thng tin trong mi lnh vc kinh t - x hi, quc phng, an ninh. Cng ngh thng tin v truyn thng l ng lc quan trng gp phn bo m s tng trng v pht trin bn vng ca t nc, nng cao tnh minh bch trong cc hot ng ca c quan nh nc, tit kim thi gian, kinh ph cho cc c quan, t chc, doanh nghip v ngi dn. Tc tng trng doanh thu hng nm t t 2 - 3 ln tc tng trng GDP tr ln. n nm 2020, t trng cng ngh thng tin v truyn thng ng gp vo GDP t t 8 - 10%. 2. Mc tiu c th a) V ngun nhn lc cng ngh thng tin n nm 2015: 30% s lng sinh vin cng ngh thng tin, in t, vin thng sau khi tt nghip cc trng i hc c kh nng chuyn mn v ngoi ng c th tham gia th trng lao ng quc t. T l ngi dn s dng Internet t trn 50%. n nm 2020: 80% sinh vin cng ngh thng tin v truyn thng tt nghip cc trng i hc kh nng chuyn mn v ngoi ng tham gia th trng lao ng quc t. Tng s nhn lc tham gia hot ng trong lnh vc cng nghip cng ngh thng tin t 1 triu ngi, trong bao gm nhn lc hot ng

98

trong nc v nhn lc tham gia xut khu. T l ngi dn s dng Internet t trn 70%. b) V cng nghip cng ngh thng tin n nm 2015: cc doanh nghip Vit Nam c nng lc thit k, sn xut thit b, thay th dn cc chi tit nhp khu, y mnh nghin cu ch to vi mch tch hp, lm ch thit k v sn xut c mt s sn phm phn cng cng ngh thng tin v truyn thng mang thng hiu Vit Nam, p ng nhu cu trong nc v xut khu. Vit Nam nm trong s 15 nc dn u v cung cp dch v gia cng phn mm v ni dung s. Quy m v tnh chuyn nghip ca cc doanh nghip phn mm, ni dung s v dch v cng ngh thng tin Vit Nam c nng cao, sc cnh tranh trn th trng ni a. Hnh thnh c mt s sn phm phn cng, phn mm, ni dung s mang thng hiu Vit Nam phc v th trng trong nc, hng ti xut khu. n nm 2020: hnh thnh c cc t chc nghin cu v pht trin cng ngh thng tin v truyn thng mnh, c bit l cc t chc nghin cu v pht trin cng ngh ca doanh nghip, nng lc nghin cu pht trin sn phm mi c cng ngh cao. Cng nghip phn mm v dch v gia cng ca Vit Nam pht trin mnh m, Vit Nam nm trong s 10 nc dn u v cung cp dch v gia cng phn mm v ni dung s. Cc doanh nghip phn mm, ni dung s v dch v cng ngh thng tin Vit Nam lm ch th trng trong nc v tham gia xut khu. Nhiu sn phm, gii php phc v ng dng cng ngh thng tin ca Nh nc v doanh nghip do Vit Nam nghin cu, pht trin hoc bn a ha t cc phn mm t do m ngun m. Cng nghip cng ngh thng tin, c bit l cng nghip phn mm v dch v trn nn cng ngh thng tin tr thnh mt ngnh cng nghip c tc tng trng nhanh nht trong cc ngnh kinh t - k thut v chim t trng cao trong GDP. c) V h tng vin thng bng rng n nm 2015: c bn hon thnh mng bng rng n cc x, phng trn c nc, kt ni Internet n tt c cc trng hc; ph sng thng tin di ng bng

99

rng n 85% dn c; Vit Nam nm trong s 65 nc trong bng xp hng ca Lin minh Vin thng quc t (ITU). n nm 2020: hon thin mng bng rng n hu ht s thn, bn; ph sng thng tin di ng bng rng n 95% dn c; Vit Nam nm trong s 55 nc trong bng xp hng ca ITU (thuc nhm 1/3 nc dn u). d) V ph cp thng tin n nm 2011: hu ht cc h gia nh c my in thoi. n nm 2015: 20 - 30% s h gia nh trn c nc c my tnh v truy cp Internet bng rng; trn 90% s h c my thu hnh, trong 80% xem c truyn hnh s bng cc phng thc khc nhau. n nm 2020: hu ht cc h gia nh trn c nc s dng cc dch v s; 50 - 60% s h gia nh trn c nc c my tnh v truy cp Internet bng rng, trong 25 - 30% truy nhp bng rng s dng cp quang; hu ht cc h gia nh c my thu hnh xem c truyn hnh s bng cc phng thc khc nhau. ) V ng dng cng ngh thng tin n nm 2015: cung cp hu ht cc dch v cng c bn trc tuyn ti ngi dn v doanh nghip mc 2 v 3 (nhn mu h s trn mng v trao i thng tin, gi, nhn h s qua mng). 80% doanh nghip v t chc x hi ng dng cng ngh thng tin trong qun l, iu hnh, sn xut kinh doanh. Ph cp ng dng cng ngh thng tin trong h thng gio dc, y t. y mnh ng dng cng ngh thng tin trong quc phng, an ninh. Bc u ng dng cng ngh thng tin gii quyt cc vn kinh t - x hi quan trng, phm vi nh hng rng, bao gm: ng dng cng ngh thng tin trong qun l giao thng th, ng dng cng ngh thng tin trong cng tc v sinh, an ton thc phm, ng dng cng ngh thng tin trong cng tc d bo thi tit, n nm 2020: Chnh ph in t Vit Nam thuc loi kh trn th gii. Vit Nam nm trong nhm 1/3 nc dn u trong bng xp hng ca Lin hip quc v mc sn sng Chnh ph in t. Hu ht cc dch v cng c bn c cung cp trn mng cho ngi dn v doanh nghip mc 4 (thanh ton ph dch

100

v, nhn kt qu dch v qua mng). 100% cc ngnh cng nghip then cht ca t nc, cc doanh nghip v t chc x hi ng dng cng ngh thng tin trong qun l, iu hnh, sn xut kinh doanh. e) V xy dng doanh nghip v pht trin th trng cng ngh thng tin v truyn thng Nng cao hiu qu hot ng sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip v tp on cng ngh thng tin v truyn thng ca Vit Nam nh Tp on Bu chnh Vin thng Quc gia Vit Nam (VNPT), Tp on Vin thng Qun i (Viettel), Tng cng ty Truyn thng a phng tin (VTC), Cng ty c phn FPT, Cng ty c phn tp on CMC trn c hai lnh vc dch v v sn xut cng nghip. Hnh thnh Tp on Truyn thng a phng tin Vit Nam (VTC). H tr, khuyn khch vic ra i ca cc doanh nghip cng ngh thng tin v truyn thng va v nh, thc y hnh thnh cc doanh nghip cng ngh thng tin v truyn thng ln, kinh doanh hiu qu, nng lc cnh tranh cao, tr thnh cc tp on kinh t mnh, tng bc m rng ra th trng khu vc v th gii, hnh thnh thng hiu Cng ngh thng tin v truyn thng Vit Nam. n nm 2015: pht trin cc doanh nghip v tp on cng ngh thng tin t trnh , quy m khu vc ASEAN, c cc hot ng kinh doanh trn th trng quc t, trong mt s doanh nghip c tng doanh thu t trn 10 t USD. n nm 2020: nhiu doanh nghip v tp on cng ngh thng tin ca Vit Nam hot ng sn xut kinh doanh hiu qu, t trnh , quy m th gii, trong mt s doanh nghip c tng doanh thu t trn 15 t USD. II. QUAN IM CH O 1. Tng tc pht trin cng ngh thng tin v truyn thng Vit Nam trn c s bo m tnh k tha, tn dng nhng thnh tu, kt qu c, ph hp vi cc chin lc, quy hoch, k hoch pht trin trong lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng, song cn c nhng t ph trong pht trin vi nhng mc tiu cao hn, tc nhanh hn. 2. Pht trin hp l c chiu rng v chiu su, s lng v cht lng trn c s pht huy ni lc, tn dng tri thc v cc ngun lc quc t.

101

3. S dng hiu qu ngun vn u t t ngn sch nh nc, ng thi thu ht cc doanh nghip trong, ngoi nc v ton x hi tham gia u t pht trin. 4. p dng mc u tin, u i cao nht theo quy nh ca php lut dnh cho cng ngh cao, cng tc nghin cu, o to v khoa hc v cng ngh cho cc khu cng ngh thng tin tp trung, cc c s nghin cu, o to, cc doanh nghip, c nhn cung cp cc sn phm, dch v cng ngh thng tin. III. CC NHIM V Nhim v 1: Pht trin ngun nhn lc cng ngh thng tin 1. u tin ngun lc trin khai K hoch tng th pht trin ngun nhn lc cng ngh thng tin n nm 2015 v nh hng n nm 2020 theo Quyt nh s 698/Q-TTg ngy 01 thng 6 nm 2009 ca Th tng Chnh ph. 2. Tng cng kh nng thng tin, d bo v nh hng pht trin ngun nhn lc cng ngh thng tin Vit Nam theo nhu cu th trng trong nc v quc t. 3. u tin u t c s vt cht, to c ch c th tng quyn t ch cho mt s c s o to, nghin cu trng im v cng ngh thng tin t trnh quc t. y mnh o to ngun nhn lc cng ngh thng tin cht lng cao, cc chuyn gia t vn, phn tch thit k, xy dng v qun l h thng cng ngh thng tin. 4. Tng cng o to k nng s dng cng ngh thng tin trong x hi, gp phn nng cao dn tr. 5. Khuyn khch vic ging dy bng ting Anh i vi cc sinh vin cng ngh thng tin trong cc trng i hc. 6. M rng loi hnh o to trc tuyn trn c s h tng vin thng bng rng. Nhim v 2: Pht trin cng nghip cng ngh thng tin 1. u tin ngun lc trin khai cc chng trnh pht trin cng nghip phn mm, ni dung s v phn cng, in t theo cc Quyt nh s 51/2007/QTTg, s 56/2007/Q-TTg, s 50/2009/Q-TTg v s 75/2007/Q-TTg ca Th

102

tng Chnh ph, ng thi ch trng thu ht u t, thc y pht trin ngnh dch v cng ngh thng tin, dch v trn nn cng ngh thng tin. 2. Tng cng cc ngun vn u t cho cng nghip cng ngh thng tin; u tin b tr kinh ph trong chng trnh xc tin u t hng nm y mnh thu ht u t nc ngoi, u t ca cc tp on a quc gia vo lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng, nht l u t vo cc lnh vc cng ngh, sn phm mi, cc sn phm, dch v c gi tr gia tng cao. 3. u tin u t h tr nng cao nng lc hot ng v sc cnh tranh cho cc doanh nghip cng ngh thng tin v truyn thng ca Vit Nam; xy dng thng hiu Vit Nam v cng ngh thng tin; u tin b tr kinh ph trong chng trnh xc tin thng mi hng nm h tr cc doanh nghip cng ngh thng tin v truyn thng qung b, xc tin thng mi, chim lnh th trng trong nc, m rng th trng ra nc ngoi. 4. y mnh u t pht trin cc khu cng ngh thng tin tp trung, cc vn m doanh nghip v cc trung tm cung cp dch v cng ngh thng tin cho th trng trong nc v th gii. 5. Xy dng c ch u tin cho cc doanh nghip cng ngh thng tin v truyn thng ch o ca Vit Nam lm tng thu cc d n cng ngh thng tin v truyn thng ln dng ngun vn ngn sch nh nc hoc vn c ngun gc t ngn sch nh nc. 6. Nng cao nng lc nghin cu sng to, o to nhn lc bc cao c k nng s dng cng ngh thng tin trong cc ngnh cng nghip. 7. Khuyn khch cc doanh nghip vin thng ch o tng cng u t cho pht trin cng nghip cng ngh thng tin tng t trng doanh thu cng nghip cng ngh thng tin trong tng doanh thu ca cc doanh nghip. 8. Xy dng v trin khai cc chng trnh pht trin cng nghip cng ngh thng tin giai on 2011 - 2020, tip tc hon thin mi trng php l v cc c ch chnh sch mang tnh t ph cho pht trin cng nghip cng ngh thng tin. Nhim v 3: Tip tc pht trin v hon thin h tng vin thng v cng ngh thng tin

103

1. Hon thin h tng vin thng bng rng Tn dng c s h tng hin c, xy dng v m rng mng bng rng n cc x, phng, thn, bn trn c nc phc v nhu cu s dng ca ngi dn v cng tc ch o, iu hnh ca ng v Nh nc. Pht trin cc im truy cp cng cng ti cc a im thch hp vi tng a phng, c s nh: cc trng hc, nh vn ha x, n bin phng, im bu in - vn ha x v cc trung tm gio dc cng ng, lp t thit b nhm thu ht v to iu kin tt nht cho ngi dn c th khai thc, s dng c hiu qu cc dch v in thoi c nh v truy cp Internet. Thc hin cp quang ha v ngm ha cc ng cp bo m cht lng dch v v m quan th, c bit l dc cc tuyn ng, ph chnh ti cc trung tm th ln. Thc hin l trnh s ha truyn dn, pht sng truyn hnh mt t. Tip tc m rng bng thng Internet trong nc v quc t tha mn nhu cu ca x hi: trin khai mng thng tin di ng 3G v cc th h tip theo, phng thm cc v tinh Vinasat mi, u t nng cp v xy dng cc tuyn cp quang mt t v cp quang bin mi 2. Tip tc hon thin mng vin thng dng ring phc v cc c quan ng, Nh nc Tip tc trin khai xy dng mng vin thng dng ring phc v cc c quan ng, Nh nc n cp x, phng nhm bo m an ton, an ninh thng tin v kt ni thng sut phc v pht trin mi dch v theo yu cu. 3. Xy dng h thng c s d liu quc gia phc v pht trin Chnh ph in t. 4. Xy dng c s h tng k thut bo m an ton thng tin s quc gia. Trin khai xy dng Trung tm k thut an ton mng quc gia; nghin cu v trin khai: h thng nh gi, kim nh an ton thng tin quc gia, h thng cnh bo, pht hin v phng chng ti phm trn mng, h thng xc thc, bo mt cho cc h thng thng tin Chnh ph; tng cng o to chuyn gia an ton thng tin cho c quan Chnh ph v h thng thng tin trng yu quc gia.

104

Nhim v 4: Xy dng v trin khai cc gii php h tr ph hp ph cp thng tin n cc h gia nh M rng phm vi hot ng ca Qu dch v vin thng cng ch v s dng ngun kinh ph u gi tn s h tr mt phn kinh ph trang b cc thit b thng tin s cho cc h gia nh c hon cnh kh khn nhm nng cao cht lng cuc sng ca ngi dn, ng thi p ng yu cu thng tin, tuyn truyn ca ng, Nh nc; Nghin cu, pht trin v h tr cc thit b thng tin s phc v kh nng tip cn thng tin cho ngi cao tui v ngi khuyt tt. Nhim v 5: ng dng hiu qu cng ngh thng tin trong c quan nh nc, doanh nghip v x hi 1. Tip tc trin khai cc chng trnh, k hoch ng dng cng ngh thng tin trong c quan nh nc v trong doanh nghip theo cc Quyt nh s 43/2008/Q-TTg, s 48/2009/Q-TTg, s 1605/Q-TTg ngy 27 thng 8 nm 2010 v s 191/2005/Q-TTg ca Th tng Chnh ph. 2. Trin khai ng dng cng ngh thng tin trong cc c quan nh nc bo m vic ch o iu hnh thng sut t Trung ng n cc qun, huyn, x, phng trn ton quc: - Bo m h tng k thut v an ton thng tin phc v ng dng cng ngh thng tin trong c quan nh nc, bao gm phn cng, phn mm, cc c s d liu, cc gii php an ton bo mt, ch trng o to cn b cng chc s dng hiu qu cc thit b, h thng c u t. - Trn c s nh gi la chn nhng m hnh ng dng cng ngh thng tin in hnh cp tnh, thnh ph trc thuc Trung ng, cp qun, huyn ti cc a phng t kt qu tt, tip tc ph bin m hnh thnh cng trin khai nhn rng trn c nc. - Trin khai h thng qun l vn bn tch hp trn ton quc phc v vic ch o iu hnh thng sut t Trung ng n a phng. 3. Trin khai cc chng trnh, n, d n v cc c ch chnh sch y mnh u t ng dng v pht trin cng ngh thng tin trong doanh nghip.

105

4. Trin khai cc n, d n nng cao nng lc ng dng cng ngh thng tin cho cc tng lp nhn dn trong ton x hi, xy dng mng x hi Vit Nam. Nhim v 6: Tng cng nng lc nghin cu trong lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng, lm ch v tng bc sng to ra cng ngh cho ch to sn phm mi 1. Nng cao nng lc nghin cu v pht trin v cng ngh thng tin ca cc c s nghin cu, o to v ca cc doanh nghip; xy dng mt s phng th nghim trng im dng chung trn c nc v cng ngh chip, cng ngh cm bin, phn mm li, phn mm ngun m, phn mm nhng, ni dung s, x l ting Vit, an ton thng tin. 2. Nh nc u tin u t nghin cu sng to, mua hoc chuyn giao cng ngh mi nhm to ra cc sn phm, dch v mang thng hiu Vit Nam c kh nng cnh tranh v xut khu cao nh cc thit b thng minh, cc phn mm nhng, cc thit b tit kim in C c ch h tr, u t cho cc doanh nghip ln v cng ngh thng tin v truyn thng ca Vit Nam tham gia nghin cu v pht trin, thng mi ha cc kt qu nghin cu. Sn xut, lp rp cc thit b u cui ph hp vi iu kin, hon cnh v nhu cu th trng Vit Nam. IV. CC GII PHP 1. Tng cng cng tc thng tin, tuyn truyn, nng cao nhn thc. y mnh cng tc thng tin, tuyn truyn trn cc phng tin thng tin i chng, thng qua cc hi ngh, hi tho nng cao nhn thc cho cc c quan, n v, doanh nghip, hip hi hot ng trong lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng v ngi dn v cc mc tiu, quan im, nhim v ca n thng nht hnh ng. ng thi, cn nng cao vn ha khai thc v s dng cng ngh thng tin t gia nh n nh trng, x hi nhm hng ti cc ng dng lnh mnh, thit thc, hiu qu, gp phn hnh thnh x hi vn minh, bo m an ton, an ninh cho mi ngi s dng cng ngh thng tin.

106

2. Tch cc x hi ha u t cho cng ngh thng tin v truyn thng, c bit l pht trin h tng vin thng bng rng. Khuyn khch mi thnh phn kinh t tham gia xy dng, pht trin v khai thc h tng vin thng bng rng, a dng ha cc dch v cng ngh thng tin v truyn thng, c bit l c nhng c ch v vn, gii php cng ngh v m hnh kinh doanh hp dn cc thnh phn kinh t tham gia cung cp cc dch v cng ngh thng tin v truyn thng ti vng su, vng xa, bin gii, hi o v cc vng kh khn. Dng chung cc cng trnh cng cng, in lc, cp thot nc, giao thng ngm ha cc mng cp thng tin, cp truyn hnh; tng cng s hp tc gia cc doanh nghip vin thng nhm s dng chung mt phn mng li, cng trnh, thit b vin thng, bo m tit kim, hiu qu trong vic thit lp mng v cung cp dch v cng ngh thng tin v truyn thng. 3. u t t ph c trng tm, trng im y mnh vic u t ca Nh nc i vi cc chng trnh, d n ng dng v pht trin cng ngh thng tin, trong ch trng n cc d n o to ngun nhn lc cng ngh thng tin cht lng cao, xy dng v m rng mng bng rng n cc x, phng, thn, bn trn c nc pht trin Internet bng rng v hon thin mng vin thng dng ring phc v cc c quan ng v Nh nc n cp x, phng bo m an ton an ninh thng tin, phc v thc y ng dng cng ngh thng tin. Khuyn khch y mnh cc nghin cu c bn, nghin cu ng dng pht trin cng nghip cng ngh thng tin trong doanh nghip v ngoi doanh nghip. M rng th trng quc t cng vi vic xy dng mt s tp on mng v thng hiu Cng ngh thng tin v truyn thng Vit Nam thng qua cc sn phm v dch v cng ngh thng tin vi hm lng sng to ngy cng cao. 4. Xy dng v hon thin th ch - Ban hnh cc vn bn php lut trong lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng pht huy ni lc, thc y cnh tranh, to iu kin cho mi thnh phn kinh t cng tham gia u t pht trin.

107

- B sung, hon thin c ch chnh sch qun l u t ph hp vi c th ca lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng. - To mi trng php l thng thong v thun li cho vic u t ra nc ngoi ca cc tp on, doanh nghip ch o v cng ngh thng tin v truyn thng ca Vit Nam; ban hnh cc chnh sch m ca th trng dch v cng ngh thng tin ph hp vi cc cam kt hi nhp quc t. - C chnh sch bo m quyn s hu tr tu ca cc sn phm cng ngh thng tin bo v quyn li v khuyn khch cc doanh nghip to ra cc sn phm mi. - C chnh sch h tr, tip th, s dng cc sn phm ca Vit Nam trong cc d n ng dng cng ngh thng tin s dng ngn sch nh nc. - Nh nc thc hin cc chnh sch h tr s dng cc sn phm, dch v cng ngh thng tin cho cc khu vc c iu kin kinh t - x hi c bit kh khn, vng su, vng xa v cc i tng chnh sch x hi khc. 5. Mt s c ch c th v chnh sch t ph a) Chnh sch v u t: - Tng cng ngun vn u t pht trin cng nghip cng ngh thng tin, nghin cu, pht trin xc tin thng mi, xc tin u t trong lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng. - Ban hnh chnh sch u i cao nht v u t i vi cc d n pht trin h tng vin thng bng rng ti cc vng nng thn, vng su, vng xa, bin gii, hi o v cc d n xy dng cc khu cng ngh thng tin tp trung. - Khuyn khch doanh nghip tham gia vo qu trnh pht trin ng dng cng ngh thng tin trong i sng x hi, trong c quan nh nc, cung cp thng tin v dch v trc tuyn phc v ngi dn v doanh nghip trn c s hp tc gia Chnh ph v doanh nghip. - B sung, hon thin c ch qun l u t ph hp vi c th ca lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng, tho g kh khn, to iu kin thun li cho vic trin khai nhanh cc d n cng ngh thng tin v truyn thng do Nh nc u t.

108

b) Chnh sch v ti chnh: - V thu: xy dng c ch, chnh sch u i v thu i vi lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng trnh c quan c thm quyn ph duyt theo hng p dng mc u tin, u i cao nht ca Lut Cng ngh cao v thu gi tr gia tng, thu thu nhp doanh nghip, thu thu nhp c nhn, thu xut khu, thu nhp khu i vi cc hot ng cng ngh thng tin v truyn thng bao gm c hot ng u t, xy dng v sn xut, kinh doanh sn phm, dch v cng ngh thng tin. - V ngun vn: thc hin a dng ha cc ngun ti chnh u t cho hot ng cng ngh thng tin v truyn thng, bao gm: + Vn ngn sch nh nc u t trc tip u tin cho cc d n, chng trnh sau: cc d n pht trin h tng, ng dng cng ngh thng tin trc tip phc v hot ng qun l, iu hnh ca cc c quan ng, Nh nc; cc chng trnh, d n quy hoch, nghin cu khoa hc v pht trin cng ngh, xy dng h tng cc khu cng ngh thng tin tp trung; cc d n o to ngun nhn lc cng ngh thng tin theo quy hoch, k hoch; h tr cung ng cc sn phm, dch v cng ch, dch v s nghip cng ca Nh nc trong lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng nhm mc tiu h tr ngi ngho, vng kh khn. C loi hng mc chi ring v cng ngh thng tin trong mc lc ngn sch nh nc theo quy nh ca Lut cng ngh thng tin; + Vn ODA: huy ng v s dng vn ODA cho cc d n pht trin cng ngh thng tin v truyn thng ph hp vi quy nh ca php lut; + Vn tn dng: u tin s dng cc ngun vn tn dng u i ca Nh nc cho cc d n u t pht trin h tng, sn phm cng ngh thng tin v truyn thng; + Cc ngun vn doanh nghip v x hi: c c ch ph hp huy ng vn u t ca cc doanh nghip, t chc, c nhn trong vic x hi ha u t pht trin h tng vin thng, ng dng cng ngh thng tin, cng nghip cng ngh thng tin v o to ngun nhn lc cng ngh thng tin, pht trin sn phm

109

mi; nghin cu, p dng m hnh hp tc cng - t ph hp cho cc d n pht trin c s h tng cng ngh thng tin v truyn thng v cung cp dch v; + M rng phm vi hot ng ca Qu dch v vin thng cng ch v s dng kinh ph thu c t u gi tn s h tr pht trin h tng, ph cp s dng dch v vin thng, Internet bng rng v h tr thit b nghe nhn, thit b thu truyn hnh s cho ngi dn vng su, vng xa theo quy nh ca php lut. c) Chnh sch v t ai, a im: thc hin min, gim tin giao t, tin thu s dng t xy dng h tng vin thng, cng ngh thng tin nht l ti vng su, vng xa, bin gii, hi o; u tin la chn, b tr t sch c v tr v din tch thun li ph hp vi yu cu xy dng khu cng ngh thng tin tp trung nhm thu ht mnh m u t v ngun nhn lc trnh cao theo quy nh ca php lut. 6. y mnh hp tc quc t y mnh hp tc vi cc t chc quc t trong lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng, phi hp trao i, o to chuyn gia trong lnh vc cng ngh v qun l cng ngh thng tin v truyn thng. Tham gia cc d n v cng ngh thng tin v truyn thng ca khu vc, lin khu vc v quc t. To iu kin thun li cho cc nh khoa hc nc ngoi trong lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng lm vic cho Vit Nam. Tranh th hp tc quc t huy ng cc ngun vn u t nc ngoi, c bit l ngun vn ODA, nhm y mnh cng tc ng dng cng ngh thng tin trong cc c quan nh nc v pht trin h tng vin thng ti cc vng su, vng xa, min ni, hi o. Tp trung m rng th trng quc t, a dng ha cc dch v cng ngh thng tin v truyn thng nng cao kh nng cnh tranh ca doanh nghip Vit Nam. Thc y vic sp nhp hoc mua cc cng ty cng ngh thng tin nc ngoi to t ph v thng hiu. iu 2. T chc thc hin 1. B Thng tin v Truyn thng

110

a) Xy dng k hoch trin khai chi tit, theo di, n c trin khai thc hin n trn c nc. b) Hng nm, tng hp, bo co Th tng Chnh ph tin thc hin n v xut cc gii php kp thi, cn thit bo m vic thc hin thnh cng n. c) Cn c tnh hnh pht trin kinh t - x hi, tnh hnh pht trin ca cng ngh thng tin v truyn thng, trnh Th tng Chnh ph nhng ni dung cn cp nht, iu chnh n cho ph hp. d) Ch tr, phi hp vi cc B, ngnh, a phng, cc doanh nghip c lin quan thc hin cc Nhim v 2, 3, 4, 5 ca n, xy dng cc c ch, chnh sch trnh c quan c thm quyn ph duyt. 2. B K hoch v u t ch tr, phi hp vi B Ti chnh, B Thng tin v Truyn thng cn i tng hp cc ngun lc trong k hoch Nh nc cho cc chng trnh, d n trin khai n. u tin b tr kinh ph t chng trnh xc tin u t thu ht u t vo lnh vc cng nghip cng ngh thng tin. 3. B Ti chnh ch tr xy dng c ch chnh sch v c hng dn p dng mc u i theo quy nh ca Lut Cng ngh cao cho cc doanh nghip cng ngh thng tin v truyn thng p ng iu kin doanh nghip cng ngh cao, ch o thng nht gia cc cp ngn sch bo m u tin chi ca ngn sch nh nc dnh cho cng ngh thng tin v truyn thng. 4. B Gio dc v o to ch tr, phi hp vi B Thng tin v Truyn thng v cc B, ngnh c lin quan thc hin Nhim v 1. a cc ni dung nhm xy dng vn ha khai thc v s dng cng ngh thng tin lnh mnh trong chng trnh gio dc. 5. B Khoa hc v Cng ngh ch tr, phi hp vi B Thng tin v Truyn thng thc hin Nhim v 6, ng thi y mnh vic thc thi cc quy nh bo m quyn s hu tr tu trong lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng. Nghin cu, la chn mt s sn phm cng ngh thng tin v truyn thng a vo danh mc cc sn phm quc gia trnh Th tng Chnh ph.

111

6. B Cng thng phi hp vi B Thng tin v Truyn thng thc hin nhim v 2, u tin b tr kinh ph t chng trnh xc tin thng mi quc gia h tr cc doanh nghip cng ngh thng tin xc tin thng mi, qung b thng hiu trn th trng trong nc v quc t. Thc y vic ng dng cng ngh thng tin trong cc ngnh cng nghip v pht trin cc ng dng mang tnh lin ngnh. 7. B Quc phng, B Cng an xy dng k hoch ng dng v pht trin cng ngh thng tin trong lnh vc quc phng, an ninh, bo m an ton c s h tng vin thng, an ninh thng tin v phc v cc nhim v tc chin. 8. Cc B, c quan ngang B, c quan thuc Chnh ph, cc on th trung ng cn c chc nng, nhim v, xy dng k hoch ng dng v pht trin cng ngh thng tin ca mnh ph hp vi cc ni dung ca n. 9. Vin Khoa hc v Cng ngh Vit Nam phi hp vi B Gio dc v o to, B Khoa hc v Cng ngh, B Thng tin v Truyn thng thc hin cc nhim v 1, 6. 10. y ban nhn dn cc tnh, thnh ph trc thuc Trung ng phi hp vi cc B, ngnh c lin quan xy dng v trin khai thc hin k hoch pht trin cng ngh thng tin v truyn thng ca a phng mnh ph hp vi cc ni dung ca n. 11. Cc doanh nghip, hi, hip hi trong lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng xy dng k hoch hnh ng, xut cc sng kin, chun b ngun lc cho vic xy dng v thc hin cc mc tiu, nhim v ca n, coi vic thc hin n l mt nhim v chnh tr quan trng, thng xuyn bo co tnh hnh, tin thc hin v B Thng tin v Truyn thng tng hp, bo co Th tng Chnh ph. iu 3. Quyt nh ny c hiu lc thi hnh k t ngy k ban hnh. iu 4. Cc B trng, Th trng c quan ngang B, Th trng c quan thuc Chnh ph, Ch tch y ban nhn dn cc tnh, thnh ph trc thuc Trung ng, Tng gim c v Gim c cc n v, doanh nghip cng ngh thng tin chu trch nhim thi hnh Quyt nh ny./.

112

Ni nhn: - Ban B th Trung ng ng; - Th tng, cc Ph Th tng Chnh ph; - Cc B, c quan ngang B, c quan thuc CP; - VP BC TW v phng, chng tham nhng; - HND, UBND cc tnh, thnh ph trc thuc TW; - Vn phng Trung ng v cc Ban ca ng; - Vn phng Ch tch nc; - Hi ng Dn tc v cc y ban ca Quc hi; - Vn phng Quc hi; - Ta n nhn dn ti cao; - Vin Kim st nhn dn ti cao; - y ban Gim st ti chnh Quc gia; - Kim ton Nh nc; - Ngn hng Chnh sch X hi; - Ngn hng Pht trin Vit Nam; - y ban Trung ng Mt trn T quc Vit Nam; - C quan Trung ng ca cc on th; - Ban Ch o quc gia v cng ngh thng tin; - Cc hi, hip hi CNTT&TT; - Hi ng Chnh sch KH&CN Quc gia; - Cc doanh nghip: VNPT, Viettel, VTC,

TH TNG

Nguyn Tn Dng

113

FPT; - VPCP: BTCN, cc PCN, Cng TTT, cc V, Cc, n v trc thuc, Cng bo; - Lu: Vn th, KGVX (5).

114

PH LC DANH MC CC QUY HOCH, K HOCH, CHNG TRNH THC HIN N (Ban hnh km theo Quyt nh s 1755/Q-TTg ngy 22 thng 9 nm 2010 ca Th tng Chnh ph) 1. K hoch tng th pht trin ngun nhn lc cng ngh thng tin n nm 2015 v nh hng n nm 2020 (theo Quyt nh s 698/Q-TTg ngy 01 thng 6 nm 2009 ca Th tng Chnh ph); 2. Cc chng trnh, k hoch pht trin cng nghip cng ngh thng tin giai on 2011 - 2020; 3. Chng trnh pht trin h tng vin thng bng rng; 4. Quy hoch pht trin an ton thng tin s quc gia (theo Quyt nh s 63/Q-TTg ngy 13 thng 01 nm 2010 ca Th tng Chnh ph); 5. Chng trnh a thit b thng tin s n h gia nh; 6. Cc chng trnh, k hoch ng dng cng ngh thng tin trong hot ng ca c quan nh nc giai on 2011 - 2020; 7. Chng trnh tng cng nng lc nghin cu khoa hc, sng to cng ngh trong lnh vc cng ngh thng tin v truyn thng.

115

DANH SCH CC TR CHI TRC TUYN C CP VN BN XC NHN IU KIN K THUT NGHIP V (cp nht n ngy 23/3/2011) STT Tn doanh nghip v a ch Tn tr chi K hiu vn bn 2913/BBCVT-VT MU ngy 21/12/2006 (1819/BTTTT-VT ngy 18/06/2009) 2914/BBCVT-VT PTV Cng ty c phn dch v trc tuyn FPT 1 (FPT Online) 408 in Bin Ph, phng 11, qun 10, Tp.HCM Thin long bt b ngy 21/12/2006 (1819/BTTTT-VT ngy 18/06/2009) 1335/BBCVT-VT ngy 26/6/2006 (1819/BTTTT-VT ngy 18/06/2009) c nhim anh hng TAAN Granado Espada Ty Du K Thn V 2 Cng ty u t v Pht trin CNTT Audition 1037/BTTTT-VT ngy 04/04/2008 1602/BTTTT-VT ngy 02/06/2009 1898/BTTTT-VT ngy 23/06/2009 346/BTTTT-VT ngy 04/02/2010 1204/BTTTT-VT ngy 26/4/2010 773/BBCVT-VT ngy 16/04/2007 xin dng cung cp xin dng cung cp xin dng cung cp Ghi ch

116

(VTC Intecom) Tng 2, to nh 46, ngoc 230 Lc Trung, Hai B Trng, H Ni

Cao bi khng gian t kch Vng quc xe hi Atlantica Kart Rider (BoomSpeed)

773/BBCVT-VT ngy 16/04/2007 1063/BTTTT-VT ngy 08/04/2008 1595/BBCVT-VT ngy 25/07/2007 1665/BTTTT-VT ngy 05/06/2009 3793/BTTTT-VT ngy 24/11/2009 211/BTTTT-VT ngy 03/02/2009 843/BTTTT-VT ngy 02/04/2009 1874/BTTTT-VT ngy 23/06/2009 1840/BTTTT-VT ngy 14/6/2010 477/BTTTT-VT ngy 26/09/2007 376/BBCVT-VT Ngy 15/02/2007 435/BTTTT-VT ngy 03/07/2007 1409/BBCVT-VT ngy 03/07/2007 2812/BTTTT-VT ngy 03/09/2008 1278/BTTTT-VT xin dng cung cp xin dng cung cp xin dng cung cp

Cng ty c phn 3 VTC truyn thng trc tuyn (VTC Online)

FIFA online2 Linh vng Vua php thut Band Master VLTK1 Cu long tranh b

Cng ty C phn Dch 4 v Phn mm Tr chi Vina (VinaGame) Boom online Chinh VLTK 2 Phong thn

117

ngy 06/12/2007 Bit i thn tc HOTSTEP MAPLE STORY Ragnarok ZingPlay_1(5games) B i hon ho, Sn kho bu, Bn , Rp hnh, Bi-a l ZingPlay_2(10games) n quan, C c nga, C tng, Domino, T l kh, Tin ln (kiu chi min bc v kiu chi min nam), Crazy tin ln, Poker Vit Nam, C ca r ZingPlay_3(9 games) u trng bong bng, C vua, C hnh th, Xp gch, C bo, Zingmt, o vng, Sinh t mn, Bn xe tng 2392/BTTTT-VT ngy 04/08/2009 868/BTTTT-VT ngy 07/04/2009 210/BTTTT-VT ngy 03/02/2009 936/BTTTT-VT ngy 28/03/2008 1428/BTTTT-VT ngy 28/05/2008 1910/BTTTT-VT ngy 16/06/2008 476/BTTTT-VT ngy 26/9/2007 xin dng cung cp xin dng cung cp

118

Tung honh thin h Gunny V Lm Web Zing_Speed Thun Thin Kim Zing Dance Kim Th Kim Tin Tinh V Gunbound

1711/BTTTT-VT ngy 29/04/2009 2056/BTTTT-VT ngy 06/07/2009 2057/BTTTT-VT ngy 06/07/2009 2391/BTTTT-VT ngy 04/08/2009 2946/BTTTT-VT ngy 16/09/2008 3948/BTTTT-VT ngy 03/12/2009 3967/BTTTT-VT ngy 08/12/2009 1546/BTTTT-VT ngy 24/5/2010 2262/BTTTT-VT ngy 12/8/2010 297/BBCVT-VT ngy 08/02/2007 296/BBCVT-VT ngy 08/02/2007 1429/BTTTT-VT ngy 08/05/2008 3380/BBCVT-VT ngy 22/10/2009 322/BBCVT-VT ngy 09/02/2007 1429/BTTTT-VT

xin dng cung cp

xin dng cung cp

xin dng cung cp

xin dng cung cp xin dng cung cp

Cng ty Trch nhim 5 hu hn Chu Mm (Asiasoft)

TS online

Linh Th Online

Hip khch giang h

xin dng cung cp

119

ngy 08/05/2008 459/BBCVT-VT Tam quc ch ngy 06/03/2007 (1429/BTTTT-VT ngy 08/05/2008) Cabal online Tiu b vng Ghost online T ph C my thi gian Ragnarok Online c b giang h Tiu B Vng 2 Vng Thin t Online Thnh ct t hn Anh hng thi i(RAN) 1480/BTTTT-VT ngy 24/12/2007 1479/BTTTT-VT ngy 24/12/2007 1478/BTTTT-VT ngy 24/12/2007 1567/BTTTT-VT ngy 20/05/2008 1971/BTTTT-VT ngy 24/06/2008 65/BTTTT-VT ngy 13/01/2009 2129/BTTTT-VT ngy 10/07/2009 4267/BTTTT-VT ngy 29/12/2009 1841/BTTTT-VT ngy 14/6/2010 3564/BTTTT-VT ngy 26/10/2010 184/BBCVT-VT ngy 25/1/2007 1342/BTTTT-VT ngy 02/05/2008 xin dng cung cp xin dng cung cp xin dng cung cp xin dng cung cp xin dng cung cp

Cng ty c phn cng ngh Th Gii o

120

Cng ty in ton 7 v Truyn s liu VDC Ongame (10 game nh) HOLLA, TULOKHO, C CARO, C TNG, C VUA, Cng ty c phn pht 8 trin dch v hc tp v gii tr trc tuyn VDC-Net2E TEN L, SHOOTING CHANGE, BINGOBINGO, BLOCK BUSTER, CROSS SHOT Vng quc bay, Mu Binh, Cng Th, Sm C Cng ty C phn 9 cng ngh vin thng Si Gn (SaigonTel) Cuc chin huyn thoi Chin quc V cng siu hng Thc sn k hip Danh Tng Online Lnh cha Online Cng ty C phn 11 truyn thng v cng ngh Quang Minh Th gii hon m Con ng t la

2912/BBCVT-VT ngy 21/12/2006

1343/BTTTT-VT ngy 02/05/2008

1343/BTTTT-VT ngy 02/05/2008 1258/BBCVT-VT ngy 18/06/2007 2813/BTTTT-VT ngy 03/09/2008 744/BBCVT-VT ngy 10/04/2007 110/BTTTT-VT ngy 16/01/2009

Cng ty C phn cung cp dch v 10 tr chi in t Phong cch sng (NetGame)

1125/BBCVT-VT ngy 01/06/2007

121

DEC 5 game nh Cng ty C phn dch 12 v tr chi trc tuyn Thi Bnh Dng (BACCARAT, BLACK JACK, BADUKI, SEVEN POKER, GOSTOP) Cng ty c phn 13 truyn thng NCS (NCS Media) Cha t phc sinh ch qut khi Cng ty c phn 14 dch v phn mm Tr Chi Vit Anh Hng Online Thi i vn minh Cng ty c phn cng 15 ngh v dch v trc tuyn DECO Tng cng ty truyn 16 thng a phng tin VTC - Chi nhnh Tp.HCM 17 18 Cng ty C phn truyn thng Centech Cng ty c phn SGAME Thin a anh hng c K 140/BTTTT-VT ngy 15/01/2008 1152/BTTTT-VT ngy 20/4/2010 xin dng cung cp Tru tin 2730/BTTTT-VT ngy 31/08/2009 C Long online Truyn thuyt rng i chin xch bch 762/BTTTT-VT ngy 27/03/2009 3543/BTTTT-VT ngy 05/11/2009 4217/BTTTT-VT ngy 23/12/2008 2053/BTTTT-VT ngy 06/07/2009 274/BTTTT-VT ngy 28/01/2010 2010/BTTTT-VT ngy 28/06/2010 2744/BTTTT-VT ngy 01/09/2009 xin dng cung cp 436/BTTTT-VT ngy 14/02/2008

122

i Gia

2178/BTTTT-VT ngy 13/07/2010

123

B GIO DC V O TO -------S: 1387/Q-BGDT

CNG HA X HI CH NGHA VIT NAM c lp - T do - Hnh phc ---------------H Ni, ngy 07 thng 04 nm 2011 QUYT NH

BAN HNH CHNG TRNH HNH NG V PHNG, CHNG TC HI CA TR CHI TRC TUYN C NI DUNG BO LC V KHNG LNH MNH I VI HC SINH, SINH VIN GIAI ON 2011-2015 B TRNG B GIO DC V O TO Cn c Ngh nh s 178/2007/N-CP ngy 03 thng 12 nm 2007 ca Chnh ph quy nh chc nng, nhim v, quyn hn v c cu t chc ca B, c quan ngang B; Cn c Ngh nh s 32/2008/N-CP ngy 19 thng 03 nm 2008 ca Chnh ph quy nh chc nng nhim v, quyn hn v c cu t chc ca B Gio dc v o to; Cn c Quyt nh s 4420/Q-BGDT ngy 04 thng 10 nm 2010 ca B trng B Gio dc v o to v vic ban hnh K hoch kho st thc trng tc ng xu ca tr chi trc tuyn v xy dng Chng trnh hnh ng v phng, chng tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh i vi hc sinh, sinh vin. Theo ngh ca V trng V Cng tc hc sinh, sinh vin, QUYT NH: iu 1. Ban hnh km theo Quyt nh ny Chng trnh hnh ng v phng, chng tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh i vi hc sinh, sinh vin giai on 2011-2015. iu 2. Quyt nh ny c hiu lc thi hnh k t ngy k.

124

iu 3. Chnh vn phng, V trng V Cng tc hc sinh, sinh vin, Th trng n v c lin quan thuc B Gio dc v o to; Gim c S gio dc v o to; Gim c i hc, hc vin, Hiu trng trng i hc, cao ng, trung cp chuyn nghip, c s gio dc ph thng chu trch nhim thi hnh Quyt nh ny. KT. B TRNG Ni nhn: - PTTg. Nguyn Thin Nhn ( b/c); - B trng Phm V Lun ( b/c); - VP Chnh ph ( b/c); - Cc B: Cng an, B TT-TT, Vn ho TTDL, T php, Y t ( ph/h); - TW on TNCS H Ch Minh; - U ban Vn ho TTNN ca Quc hi; - UBND cc tnh; - Nh iu 3 ( t/h); - Lu VT, V CTHSSV. CHNG TRNH HNH NG V PHNG, CHNG TC HI CA TR CHI TRC TUYN C NI DUNG BO LC V KHNG LNH MNH I VI HC SINH, SINH VIN GIAI ON 2011-2015 (Ban hnh km theo Quyt nh s 1387/Q-BGDT ngy 07 thng 04 nm 2011 ca B trng B Gio dc v o to) I. Phm vi iu chnh v i tng p dng a. Chng trnh hnh ng ny quy nh v phng, chng tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh i vi hc sinh, sinh vin (HSSV) bao gm: mc tiu, nhim v ch yu ca Chng trnh hnh ng, t chc thc hin. Trn Quang Qu TH TRNG

125

b. Chng trnh hnh ng p dng i vi HSSV trong c s gio dc ph thng, gio dc i hc, gio dc thng xuyn v gio dc chuyn nghip (sau y gi chung l nh trng), cc t chc v c nhn lin quan. II. Gii thch t ng a. Tr chi trc tuyn l: Tr chi trn mng Internet c s tng tc gia nhng ngi chi vi h thng my ch ca cc n v cung cp dch v tr chi trc tuyn v gia ngi chi vi nhau. b. Tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh l: Nhng tr chi kch ng chng li Nh nc Cng ho X hi Ch ngha Vit Nam, ph hoi khi on kt ton dn; tuyn truyn chin tranh xm lc, gy hn th gia cc dn tc v nhn dn cc nc, kch ng bo lc, dm , i tru, ti c, c bc; tit l b mt Nh nc, b mt qun s, an ninh, kinh t, i ngoi, nh hng n o c, nhn cch thun phong m tc ca dn tc v nhng b mt khc do php lut quy nh; thng tin sai s tht, xuyn tc, vu khng, xc phm uy tn ca t chc, danh d, nhn phm ca cng dn. III. Mc tiu 1. Mc tiu chung a. Tng cng cng tc tuyn truyn, gio dc nhm nng cao nhn thc, k nng sng cho HSSV phng, trnh tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh. b. Gp phn y mnh thc hin phong tro thi ua Xy dng trng hc thn hin, hc sinh tch cc, gio dc o c, li sng lnh mnh, rn k nng sng, tng bc y li ti phm, t nn x hi trong HSSV. c. Chng trnh hnh ng ny l cn c cc nh trng xy dng k hoch, ni dung c th tuyn truyn, gio dc phng chng tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh cho HSSV trong nh trng. 2. Mc tiu c th a. Nng cao nhn thc ca cn b, gio vin v HSSV v tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh, phn u:

126

- 100% cn b, gio vin v HSSV nhn thc c tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh. - 100% HSSV k cam kt vi nh trng v cc t chc on th khng tham gia tr chi ny. - 100% cc trng khng c cc vi phm trong nh gio, cn b qun l v HSSV lin quan n cc ni dung bo lc v khng lnh mnh do tc ng ca tr chi trc tuyn. b. Ngn chn kp thi nhng tc ng xu ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh i vi HSSV. Khc phc tnh trng HSSV sa st o c, thiu t tin, thiu chuyn cn hc tp. IV. Nhim v ch yu ca Chng trnh hnh ng 1. Nhim v chung a. Cc nh trng c k hoch ph bin cho cn b, gio vin nng cao nhn thc v hiu bit v tc hi tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh lm tt cng tc tuyn truyn, gio dc ni dung ny n ton th cn b, gio vin v HSSV. b. T chc cc cu lc b, cc hot ng vn ho, vn ngh, th dc th thao ngoi gi ln lp nhm thu ht HSSV tham gia, to ra sn chi gii tr lnh mnh cho HSSV. c. Ph bin, gio dc v tc hi ca tr chi trc tuyn lng ghp vo mn gio dc cng dn, php lut, cc hot ng gio dc, cc hot ng ngoi kho do nh trng t chc, qua gip HSSV nhn thc c gi tr sng, nng cao k nng sng, nh hng hnh vi v nhn thc ng tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh. d. Nh trng ch ng ngh cc c quan chc nng ca a phng x l cc i l Internet vi phm quy nh hin hnh v t chc dch v kinh doanh Internet trn a bn lin quan. e. Tuyn truyn v tc hi ca tr chi trc tuyn thng qua cc bi vit, hnh nh c ni dung bo lc, khng lnh mnh v tc hi ca nghin tr chi trc tuyn cho HSSV trn cc phng tin thng tin i chng.

127

f. Lp hm th gp pht hin nhng HSSV chi tr chi trc tuyn c ni dung khng lnh mnh, bo lc v nghin tr chi trc tuyn trong nh trng c bin php phi hp, qun l, gio dc. g. a ni dung phng, chng tc hi ca tr chi trc tuyn c bo lc v khng lnh mnh l mt trong nhng tiu ch nh gi thi ua gia cc lp, cc khoa trong nh trng. 2. Nhim v c th Ngoi cc gii php chung, cc c s gio dc phi thc hin nhng gii php c th theo tng cp hc sau: 2.1. C s gio dc ph thng a. Gio dc, vn ng hc sinh theo phng chm 3 khng i vi tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh: - Khng chi tr chi bo lc. - Khng lm ng khi bit bn nghin tr chi trc tuyn. - Khng lm ng khi bit c a im t chc cung cp dch v tr chi trc tuyn tri php. b. Tuyn truyn nng cao nhn thc n ph huynh hc sinh v tc hi ca tr chi trc tuyn lm tt cng tc phi hp gia nh trng v gia nh trong vic tuyn truyn, gio dc hc sinh. c. Ph huynh hc sinh phi k cam kt vi nh trng trong vic qun l, gio dc hc sinh v tc hi ca tr chi trc tuyn ngoi gi ln lp. d. Tuyn truyn, gio dc cho hc sinh vo cc bui cho c u tun v trong tit sinh hot lp, trong cc hot ng ngoi gi ln lp cc bui pht thanh v tc hi ca tr chi trc tuyn mang tnh bo lc v khng lnh mnh, khng ph hp vi la tui. e. Trong cc bui hp ph huynh hc sinh theo nh k, gio vin ch nhim lng ghp thm ni dung v tc hi ca tr chi trc tuyn ph huynh c bin php qun l, gio dc hc sinh ngoi gi ln lp. f. Gio vin ch nhim theo di cht ch s s hc sinh hng ngy, trong tng tit hc ca lp mnh ch nhim. Phi hp qun l khng xy ra tnh trng hc sinh

128

n trng nhng trn hc, b tit. Nu pht hin nhng biu hin bt thng ca hc sinh th phi tm hiu v lin lc vi gia nh cng c k hoch ngn chn, gio dc kp thi. g. Phi hp cht ch v thng tin kp thi gia nh trng v gia nh pht hin sm nhng bt thng trong tm l ca hc sinh, kp thi gio dc, nhc nh, un nn, ph bnh. h. Phi hp vi t chc on, i v cc t chc hi on th (hi ph n, hi cu chin binh, hi cu gio chc) a phng trong cng tc gio dc HSSV v o c, nhn cch v phng, chng, khng chi tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh. i. Xy dng k hoch phi hp vi c quan cng an, chnh quyn a phng trin khai, thc hin, kim tra x l cc vi phm v ngn chn tc ng xu ca tr chi trc tuyn i vi hc sinh. 2.2. C s gio dc i hc, cao ng v trung cp chuyn nghip a. Lng ghp ph bin, tuyn truyn v tc hi tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh trong Tun sinh hot cng dn HSSV u nm, u kho v cui kho hc. b. T chc cho HSSV k cam kt vi nh trng khng chi tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh vo u nm v u kha hc. c. C bin php qun l, khng ch cc trang web c ni dung xu v tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh ca mng Internet trong nh trng v k tc x sinh vin. d. Phng Cng tc HSSV phi hp vi cc t chc on th trong nh trng xy dng k hoch tuyn truyn, gio dc thng xuyn cho HSSV v tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh. e. Kp thi x l cc trng hp HSSV vi phm cc ni dung k cam kt vi nh trng v khng chi tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh. f. Phi hp vi c quan cng an a phng xy dng k hoch trin khai, thc hin, kim tra x l cc vi phm v ngn chn tc ng xu ca tr chi trc tuyn i vi HSSV.

129

V. T chc thc hin 1. B gio dc v o to a. B Gio dc v o to giao cho V Cng tc hc sinh, sinh vin l n v ch tr phi hp vi cc n v chc nng ca B Gio dc v o to thc hin cc vic sau: - T chc cc hot ng tuyn truyn phng, chng tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh i vi HSSV. - Tuyn truyn v hu qu, tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh trong nh trng, cc t chc chnh tr, x hi v trn cc phng tin thng tin i chng. - Ch tr, phi hp vi cc c quan chc nng ca B Cng an, B Thng tin Truyn thng, Trung ng on TNCS H Ch Minh v cc B, ngnh, a phng hng dn, kim tra, n c, nh gi vic thc hin Chng trnh hnh ng ny; tp hp cc v n, v vic xy dng ti liu tuyn truyn cho HSSV v tc ng tiu cc ca tr chi trc tuyn. 2. Cc s gio dc v o to a. Xy dng k hoch c th trin khai ti cc trng trc thuc trn a bn. b. Thng xuyn n c, kim tra, nh gi vic thc hin ca cc trng trc thuc, nm bt tnh hnh, tng hp bo co B Gio dc v o to. c. Tng cng t chc cc hot ng lng ghp tuyn truyn, gio dc HSSV v tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh. d. Pht ng cc phong tro thi ua gia cc nh trng v cng tc phng, chng tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh. e. Phi hp vi c quan Cng an, cc c quan chc nng v t chc on th a phng t chc tuyn truyn, gio dc nng cao nhn thc cho HSSV. f. Hng nm t chc tng kt, nh gi vic trin khai, thc hin ca cc n v trc thuc, khen thng kp thi cc n v c thnh tch xut sc trong cng tc ny. 3. Cc nh trng

130

a. C th ho chng trnh hnh ng ny v c k hoch trin khai c th vic tuyn truyn, gio dc HSSV v tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh. b. T chc trin khai, thc hin cc hot ng ph bin, tuyn truyn, gio dc n HSSV v tc hi ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh. c. Mi qu 01 ln cc nh trng phi hp vi chnh quyn a phng, c quan cng an kim tra cc a im kinh doanh Internet v tr chi in t trn a bn. d. Hng nm c s gio dc ph thng t chc t nht 01 cuc hp vi ph huynh hc sinh ph bin, tuyn truyn v tc hi ca ca tr chi trc tuyn c ni dung bo lc v khng lnh mnh, 100% ph huynh hc sinh k cam kt vi nh trng qun l khng hc sinh chi cc tr chi ny. e. Mi hc k nh trng t chc t nht 01 ln hot ng ngoi kho ph bin, tuyn truyn, gio dc tc hi ca tr chi trc tuyn cho HSSV. f. Kt thc nm hc t chc tng kt nh gi vic trin khai, thc hin v khen thng kp thi cc tp th lp, c nhn c thnh tch xut sc trong cng tc ny. 4. Ch bo co Cc s gio dc v o to v cc nh trng bo co B Gio dc v o to v c quan qun l trc tip vic trin khai thc hin K hoch hnh ng ny vo thi im kt thc nm hc v bo co t xut khi c nhng v vic phc tp xy ra

131

TH TNG CHNH PH
_________________________

CNG HO X HI CH NGHA VIT NAM c lp - T do - Hnh phc

D tho 7 QUY CH V qun l tr chi trc tuyn (Ban hnh km theo Quyt nh s /2010/Q-TTg ngy thng nm 2010 ca Th tng Chnh ph) CHNG I NHNG QUY NH CHUNG iu 1. Phm vi iu chnh Quy ch ny quy nh chi tit vic qun l, cung cp v s dng dch v tr chi trc tuyn ti Vit Nam. iu 2. i tng p dng 1. Quy ch ny p dng i vi cc t chc, c nhn tham gia vic qun l, cung cp, s dng dch v tr chi trc tuyn ti Vit Nam. 2. Trong trng hp cc iu c quc t lin quan n tr chi trc tuyn m Vit Nam k kt hoc tham gia c quy nh khc vi Quy ch ny th p dng quy nh ca iu c quc t. iu 3. Gii thch t ng 1. Tr chi trc tuyn (online game): L tr chi in t trn mng Internet c s tng tc gia nhng ngi chi thng qua thit b u cui vi h thng my ch ca doanh nghip cung cp dch v tr chi.

132

2. Tr chi trc tuyn n gin: L tr chi trc tuyn c ni dung kch bn n gin, c s gii hn s lng ngi chi tham gia ng thi mt tr chi; s tng tc gia cc ngi chi ch mc n gin theo cc quy tc n gin. Nhng tr chi trc tuyn khng phi tr chi trc tuyn n gin l tr chi trc tuyn bnh thng. 3. im thng: L cc hnh thc thng tng ng cch tnh im m ngi chi nhn c trong qu trnh tham gia tr chi. 4. Vt phm o: L cc on m my tnh c tch hp sn trong phn mm ca tr chi trc tuyn, c khi to v th hin trn thit b u cui ca ngi chi di dng hnh nh ha ca mt vt, mt nhn vt theo quy tc nht nh do nh sn xut tr chi thit lp. Vt phm o ch tn ti trong tr chi m n c khi to. iu 4. Chnh sch qun l v tr chi trc tuyn 1. Khuyn khch pht trin dch v tr chi trc tuyn vi ni dung lnh mnh nhm p ng nhu cu gii tr ngy cng a dng ca ngi dn, thc y ng dng internet v nng cao hiu qu s dng h tng vin thng bng rng ti Vit Nam. 2. Thc y pht trin tr chi trc tuyn c ni dung kt hp gii tr vi gio dc o to, rn luyn k nng, vi qung b truyn thng lch s, vn ha dn tc v gp phn gii thiu t nc, con ngi Vit Nam. 3. To iu kin thun li cho cc t chc, c nhn tham gia sn xut tr chi trc tuyn ti Vit Nam nhm gp phn pht trin ngun nhn lc cng ngh thng tin, thc y ngnh cng nghip ni dung s ti Vit Nam. 4. Tng cng cng tc tuyn truyn, gio dc, hng dn php lut; c bin php ngn chn vic li dng tr chi trc tuyn kch ng bo lc, dm i try, vi phm thun phong, m tc; ph hoi truyn thng lch s, vn ha dn tc bo v ngi chi, nht l tr em v thanh thiu nin khi nhng tc ng tiu cc ca tr chi trc tuyn. iu 5. Nhng hnh vi b cm

133

1. Nhp khu, sn xut, cung cp, s dng dch v tr chi trc tuyn c ni dung vi phm iu 6 Ngh nh 97 v qun l, cung cp, s dng dch v Internet v thng tin in t trn Internet. 2. Qung co, gii thiu hoc cung cp dch v tr chi trc tuyn khi cha c c quan qun l nh nc c thm quyn cp php. 3. Li dng vic cung cp, s dng dch v tr chi trc tuyn la o, kinh doanh tri php lut. 4. t my ch nc ngoi cung cp dch v tr chi trc tuyn ti Vit Nam; kinh doanh dch v tr chi trc tuyn cung cp t my ch t ti nc ngoi. CHNG II CC BN THAM GIA CUNG CP, S DNG DCH V TR CHI TRC TUYN iu 6. Doanh nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn Doanh nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn c quyn v ngha v sau: 1. Thc hin vic ng k pht hnh tr chi trc tuyn hng nm theo quy nh ti iu 12 Quy ch ny. Thc hin vic xin cp php pht hnh tr chi trc tuyn theo quy nh ti chng III Quy ch ny. Cung cp tr chi trc tuyn theo ng ni dung kch bn c cp php. 2. Thit lp h thng thit b ti c s v cc im cung cp dch v ca doang nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn ph hp vi cc quy nh ca php lut v qun l, cung cp v s dng dch v Internet. Trng hp doanh nghip t my ch ti tr s ca mnh, doanh nghip khng c t thit lp ng truyn dn kt ni h thng my ch n cc doanh nghip cung cp dch v truy nhp Internet (ISP), doanh nghip cung cp

134

dch v kt ni (IXP) v ngi s dng dch v m phi thu ng truyn dn vin thng ca cc doanh nghip vin thng c cp php. 3. Trin khai cc bin php k thut, nghip v bo m qun l thng tin v qun l hot ng ca tr chi trc tuyn, bao gm: a) Qun l thng tin trn trang thng tin in t ca tr chi theo quy nh ca php lut v trang thng tin in t. b) Qun l thng tin hp thoi gia cc ngi chi theo quy nh ca php lut v ni dung kch bn tr chi trc tuyn. c) Qun l thng tin trn din n ca tr chi theo quy nh ca php lut v mng x hi trc tuyn. d) Qun l thng tin ng nhp ca c nhn ca ngi chi, qun l gi chi ph hp vi loi hnh tr chi v tui theo quy nh ti Quy ch ny. 4. Trang ch ca tr chi trc tuyn phi cung cp y cc thng tin: a) Lut l ca tr chi. b) Cc quy nh qun l thng tin, qun l hot ng ca tr chi. c) Cc quy tc v gii quyt tranh chp quyn li ngi chi pht sinh gia ngi chi v doanh nghip, gia ngi chi vi ngi chi. d) Khuyn co mt cch r rng ngi s dng dch v tr chi trc tuyn v nhng tc ng ngoi mong mun c th xy ra i vi th cht v tinh thn ca ngi chi khi chi qu nhiu. 5. m bo quyn li chnh ng ca ngi s dng dch v, bao gm: a) p dng cc bin php k thut cn thit v gii php qun l ph hp nhm bo m quyn li chnh ng ca ngi chi theo ng lut l tr chi cng b v ph hp vi ni dung kch bn c cp php; Chu trch nhim trc ngi chi v cht lng dch v, an ton an ninh thng tin, cc ph; Gii quyt cc tranh chp pht sinh thuc phm vi quy nh, lut l ca tr chi. b) Khng c sa i thng tin, d liu nhm tng gi tr ca vt phm o trong tr chi so vi gi tr c xc nh ti thi im ni dung kch bn tr chi c cp php.

135

c) Trng hp mun ngng cung cp dch v tr chi trc tuyn, doanh nghip cung cp dch v phi gii thch r l do v cc gii php bo m quyn li hp l ca ngi chi trn trang ch ca tr chi ti thiu 3 thng trc thi hn d kin ngng cung cp dch v. Phi bo co bng vn bn vi B Thng tin v Truyn thng v B Cng an v cc ni dung ni trn trc thi hn chnh thc ngng cung cp dch v l 15 ngy. 6. Bo co nh k 6 thng 1 ln cho B Thng tin v Truyn thng v B Cng an (mu s 1); bo co t xut khi c yu cu. 7. Hot ng kinh doanh ng quy nh ca php lut; chu s thanh tra, kim tra ca cc c quan qun l Nh nc. 8. Doanh nghip sn xut tr chi trc tuyn trong nc c ni dung kch bn iu kin cp php pht hnh c hng chnh sch u i theo quy nh ca Lut Cng ngh cao i vi doanh nghip cng ngh cao. iu 7. Doanh nghip cung cp dch v Internet. Doanh nghip cung cp dch v Internet khi tham gia cung cp dch v tr chi trc tuyn c quyn v ngha v sau: 1. Thc hin vic cung cp dch v Internet theo ng cc quy nh ca php lut hin hnh i vi vic qun l, cung cp v s dng dch v Internet. 2. Cung cp dch v truy cp Internet cho cc doanh nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn theo hp ng kinh t ph hp vi quy nh ti Quy ny. 3. T chi cung cp dch v truy cp Internet trong trng hp tr chi trc tuyn cha c cp php pht hnh theo quy nh ti Quy ch ny. iu 8. i l cung cp dch v truy cp internet i l cung cp dch v internet tham gia cung cp dch v tr chi trc tuyn c quyn v ngha v: 1. Nghim chnh tun th cc quy nh v ngi s dng dch v internet c quy nh ti Ngh nh 97/2008/ N-CP ngy 28 thng 8 nm 2008 ca Chnh ph v qun l, cung cp v s dng dch v Internet v thng tin in t trn Internet. ch

136

2. Thc hin quy nh v thi gian cung cp dch v tr chi trc tuyn ti a im kinh doanh i l Internet; qun l ngi chi, gi chi quy nh ti iu 14, iu 15 Quy ch ny. 3. Ch c cung cp dch v tr chi trc tuyn cc a im kinh doanh i l Internet cch cng ra vo ca cc trng hc (t mu gio n ph thng trung hc) ti thiu 200m, khng phn bit trng thuc a phng no. 4. C trch nhim kim tra bo m thng tin ng nhp ngi chi khai bo trn my tnh ng vi chng minh th hoc h chiu ca ngi chi. 5. Lp s ng k s dng dch v trong thng k y , chi tit thng tin v ngi chi v ngi bo lnh cho ngi chi di 14 tui, bao gm h tn, nm sinh, a ch thng tr, s chng minh th nhn dn hoc h chiu. 6. T chi cung cp dch v trong trng hp pht hin cc hnh vi vi phm php lut trong hot ng cung cp v s dng dch v tr chi trc tuyn quy nh ti Quy ch ny. iu 9. Doanh nghip cung cp h tng mng vin thng 1. Thc hin y cc quy nh ca php lut v qun l, cung cp v s dng h tng mng vin thng. 2. Ch ng t chi cung cp dch v ng truyn trong trng hp pht hin cc hnh vi vi phm php lut trong hot ng cung cp v s dng dch v tr chi trc tuyn. 3. Phi hp vi cc c quan qun l nh nc trong cng tc bo m an ton, an ninh thng tin v iu tra, ngn chn cc hnh vi vi phm php lut trong hot ng cung cp v s dng dch v tr chi trc tuyn. iu 10. Ngi s dng dch v tr chi trc tuyn Ngi s dng dch v tr chi trc tuyn c quyn v ngha v sau: 1. Nghim chnh tun th cc qui nh ca php lut i vi ngi s dng dch v Internet ti Ngh nh 97 v qun l, cung cp, s dng dch v Internet v thng tin in t trn Internet v cc quy nh ti Quy ch ny. 2. Khng li dng tr chi thc hin cc hnh vi vi phm php lut, gy mt trt t an ton, an ninh x hi.

137

3. Cung cp y , chnh xc cc thng tin c nhn khi ng nhp tr chi trc tuyn theo quy nh ti iu 15 Quy ch ny. 4. c doanh nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn bo m cc quyn li theo th l tr chi v quy tc gii quyt tranh chp c cng b trn trang tin in t cung cp dch v ca doanh nghip. CHNG III QUN L, CUNG CP DCH V TR CHI TRC TUYN iu 11. iu kin cung cp dch v tr chi trc tuyn Doanh nghip c cung cp dch v tr chi trc tuyn khi p ng cc iu kin sau: 1. Doanh nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut Vit Nam v c ng k kinh doanh cung cp dch v tr chi trc tuyn theo quy nh ca php lut. i vi cc doanh nghip nc ngoi v doanh nghip c vn u t nc ngoi, vic xt duyt cc iu kin c cung cp dch v tr chi trc tuyn ti Vit Nam cn c theo qui nh ca Lut u t v cc iu c quc t lin quan n dch v vn ho v Internet m Vit Nam k kt hoc tham gia. 2. c B Thng tin v Truyn thng (trc tip l Cc qun l pht thanh, truyn hnh v thng tin in t) cp php pht hnh tr chi trc tuyn. 3. Trin khai y cc bin php k thut qun l dch v tr chi trc tuyn theo quy nh ti giy php pht hnh c cp ti thiu 15 ngy trc ngy chnh thc cung cp dch v; thng bo bng vn bn vic sn sng cung cp dch v cho Cc Qun l pht thanh, truyn hnh v thng tin in t v S Thng tin v Truyn thng tnh, thnh ph ti thiu 10 ngy trc ngy chnh thc cung cp dch v. iu 12. ng k pht hnh tr chi trc tuyn hng nm 1. Doanh nghip phi thc hin vic ng k danh mc cc tr chi trc tuyn d kin pht hnh nm sau.

138

2. Ni dung n ng k pht hnh tr chi trc tuyn c quy nh chi tit ti mu s 2. 3. n ng k pht hnh tr chi trc tuyn hng nm phi c gi n Cc qun l pht thanh, truyn hnh v thng tin in t B Thng tin v Truyn thng trc ngy 30 thng 11 ca nm trc . 4. Trong vng 30 ngy k t ngy nhn c n ng k hp l, Cc qun l pht thanh, truyn hnh v thng tin in t s c vn bn xc nhn ng k pht hnh tr chi trc tuyn hng nm ca doanh nghip. 5. Trng hp c thay i danh mc ng k pht hnh, doanh nghip phi thc hin vic ng k b sung trc thi im ng k thm nh ni dung kch bn tr chi ti thiu 60 ngy. iu 13. Phn loi tr chi trc tuyn Vic phn loi tr chi trc tuyn bao gm cc yu t: 1. Loi hnh tr chi: Tr chi trc tuyn n gin hay bnh thng. 2. i tng ngi chi: Ch dnh cho ngi chi t 18 tui tr ln hoc khng hn ch v tui. 3. iu kin u tin: Tr chi trc tuyn c xp loi u tin l tr chi khng hn ch v tui ngi chi, c ni dung kch bn th hin r rng mc ch gio dc, qung b truyn thng lch s, vn ha ca dn tc, gii thiu t nc, con ngi Vit Nam. Nhng tr chi cn li l tr chi trc tuyn khng u tin. Kt qu phn loi tr chi trc tuyn c ghi r trong giy php i vi mi tr chi trc tuyn. iu 14. Quy nh v gi chi 1. Thi gian cung cp dch v i vi doanh nghip: a) i vi tr chi trc tuyn n gin m khng hn ch i tng, doanh nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn c cung cp dch v lin tc 24 gi hng ngy.

139

b) i vi cc tr chi trc tuyn cn li, doanh nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn ch c cung cp dch v cho ngi chi t 8 gi sng n 22 gi m. 2. Thi gian cung cp dch v i vi i l Internet: i l Internet ch c cho ngi chi tr chi trc tuyn t 8 gi sng n khng qu 22 gi m. Khng ngi chi mc ng phc hc sinh ph thng lp 1 n lp 12 s dng dch v tr chi trc tuyn t 8 gi n 17 gi hng ngy. 3. Thi gian chi i vi ngi chi: Thi gian chi tng cng ca mi ngi chi trong mt ngy i vi mi tr chi khng c vt qu 180 pht i vi tr chi khng u tin; khng qu 300 pht i vi tr chi u tin. iu 15. Thng tin c nhn ngi chi 1. Khi ng nhp vo tr chi, ngi chi phi cung cp nhng thng tin v c nhn sau y: a) Tn ngi chi; b) Tui ngi chi; c) a ch thng tr; d) S chng minh th hoc s h chiu; i vi tr em di 14 tui cha c chng minh th hoc h chiu, ngi bo lnh phi cung cp thng tin c nhn ca mnh cho i l Internet. 2. Doanh nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn v i l Internet phi lu gi cc thng tin c nhn ngi chi theo quy nh v an ninh thng tin ca B Cng an. iu 16. Vt phm o, im thng 1. Vt phm o c khi to trong tr chi trc tuyn phi theo ng ni dung kch bn c cp php. Ngi chi c dng im thng hoc gi tr c trong ti khon tr chi ca mnh i ly vt phm o do doanh nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn khi to.

140

2. Vt phm o ch c s dng trong phm vi tr chi v theo ng mc ch c quy nh trong ni dung kch bn c cp php. Vt phm o khng phi l ti sn, khng c gi tr quy i ngc li thnh tin hoc ti sn di bt k hnh thc no. 3. im thng trong tr chi trc tuyn phi c qun l theo ng iu l tr chi cng b v ph hp vi ni dung kch bn tr chi c cp php. 4. im thng ch c s dng trong phm vi tr chi v theo ng mc ch c quy nh trong ni dung kch bn c cp php. im thng khng c gi tr chuyn i thnh cc loi tin tht, th thanh ton, phiu thng hoc cc hin vt c gi tr giao dch bn ngoi tr chi trc tuyn. iu 17. Thng tin qung co trong tr chi trc tuyn 1. Doanh nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn c thc hin qung co trong tr chi v phi chu trch nhim v ni dung thng tin qung co trong tr chi do mnh cung cp. 2. Vic qung co trong tr chi trc tuyn phi tun th cc quy nh ca php lut v qung co. iu 18. Cp php pht hnh tr chi trc tuyn Cc tr chi trc tuyn xin cp php pht hnh phi thuc danh mc ng k pht hnh hng nm. 1. H s xin cp php H s xin cp php c lp thnh 02 b, gi v Cc Qun l Pht thanh, Truyn hnh v Thng tin in t B Thng tin v Truyn thng. Mi b h s gm c: a) n ngh ca doanh nghip km theo cam kt ca doanh nghip v vic cung cp tr chi trc tuyn c ni dung kch bn theo ng h s. b) Bn sao c cng chng Giy chng nhn ng k kinh doanh, Giy chng nhn u t hoc Quyt nh thnh lp ca doanh nghip, trong c loi hnh dch v tr chi trc tuyn. c) T khai theo mu (mu s 3) ca B Thng tin v Truyn thng.

141

d) Giy t (c cng chng) chng nhn bn quyn hp php v vn bn tha thun cho doanh nghip c pht hnh tr chi ti Vit Nam; trng hp giy t bng ting nc ngoi phi dch sang ting Vit c cng chng. ) H s gii trnh chi tit kch bn tr chi v cc ni dung quy nh ti khon 2, 3, 4, 5 iu 6 Quy ch ny. e) S yu l lch nhn s ca doanh nghip chu trch nhim qun l ni dung tr chi c xc nhn ca c quan c thm quyn. Trng hp xin cp php ng thi cho nhiu tr chi, cc mc c, d, phi c thc hin cho mi tr chi 2. Thi gian v quy trnh x l h s 2.1 Trong thi hn 30 ngy lm vic, k t ngy nhn c h s hp l, B Thng tin v Truyn thng (trc tip l Cc Qun l pht thanh, truyn hnh v thng tin in t) tin hnh thm nh, cp giy php; trong trng hp t chi cp giy php phi c vn bn tr li, nu r l do. Thi gian x l h s c p dng cho mi tr chi trc tuyn xin cp php. 2.2 Quy trnh x l h s nh sau: a) Cc Qun l pht thanh, truyn hnh v thng tin in t tip nhn h s, kim tra tnh hp l ca h s. b) Chuyn h s hp l n cc thnh vin Hi ng t vn thm nh cc thnh vin Hi ng cho kin, nhn xt, nh gi c lp bng vn bn v ni dung kch bn tr chi theo yu cu thm nh c quy nh ti iu 20 Quy ch ny; kim tra kh nng p ng ca doanh nghip theo quy nh ti khon 2, 3, 4, 5 iu 6 Quy ch ny. c) T chc hp Hi ng t vn thm nh; phn loi tr chi trc tuyn; xc nh cc iu kin rng buc khc nu c. d) Tng hp kt qu, ra vn bn t vn thm nh ca Hi ng. ) Cc Qun l pht thanh, truyn hnh v thng tin in t cp php hoc c vn bn t chi vic cp php pht hnh tr chi trc tuyn. 3. B sung, sa i giy php

142

a) Khi c s thay i v ni dung kch bn tr chi trc tuyn so vi ni dung kch bn c cp php, doanh nghip phi xin b sung, sa i ni dung kch bn tr chi trc tuyn. b) H s xin b sung, sa i ni dung kch bn bao gm: - n ngh ca doanh nghip nu r l do; - Ti liu m t r rng s khc bit so vi ni dung kch bn c cp php c ng du ca doanh nghip. Trng hp ti liu bng ting nc ngoi, phi dch sang ting Vit c cng chng; - Ti liu chng minh bn quyn pht hnh hp php ti Vit Nam i vi ni dung kch bn mi. Trng hp ti liu bng ting nc ngoi, phi dch sang ting Vit c cng chng; - Bn sao cng chng giy php c cp; c) Trong thi hn 30 ngy lm vic, k t ngy nhn c h s hp l, Cc Qun l pht thanh, truyn hnh v thng tin in t tin hnh xt duyt, cp php b sung, sa i ni dung kch bn; trng hp t chi phi c tr li bng vn bn, nu r l do. 4. Thi hn giy php; gia hn, cp li giy php a) Giy php pht hnh tr chi trc tuyn ln u c thi hn 03 (ba) nm. b) Trng hp mun gia hn, cp li giy php, doanh nghip gi h s bao gm n ngh km theo bn sao cng chng giy php cp v ti liu chng minh thi hn bn quyn pht hnh tr chi hp php ti Vit Nam. H s phi gi n Cc Qun l pht thanh, truyn hnh v thng tin in t 30 ngy trc ngy giy php c ht hn. Trong thi hn 15 ngy lm vic k t ngy nhn c h s hp l, Cc Qun l pht thanh, truyn hnh v thng tin in t tin hnh xt duyt gia hn, cp li giy php; trng hp t chi phi c vn bn tr li nu r l do. Mi ln gia hn c thi hn khng qu 01 (mt) nm. iu 19. Hi ng t vn thm nh ni dung kch bn tr chi trc tuyn

143

1. Hi ng t vn thm nh ni dung kch bn tr chi trc tuyn do B thng tin v Truyn thng thnh lp t vn trong qu trnh thm nh ni dung kch bn tr chi trc tuyn. 2. Hi ng t vn thm nh ni dung kch bn tr chi trc tuyn bao gm cc thnh vin l i din cho cc lnh vc c lin quan n vic xem xt ni dung kch bn tr chi trc tuyn, bo m cng vic t vn thm nh p ng yu cu nhim v. 3. B Thng tin v Truyn thng quy nh c th chc nng, nhim v, thnh phn, s lng v danh sch thnh vin ca Hi ng t vn thm nh ni dung kch bn tr chi trc tuyn. iu 20. Yu cu thm nh ni dung kch bn tr chi trc tuyn Ni dung kch bn tr chi trc tuyn phi p ng cc yu cu: 1. Bo m khng vi phm cc iu cm quy nh ti iu 5 Quy ch ny. 2. Bo m khng c hnh nh, ngn ng, m thanh, hnh ng miu t trc tip hoc gin tip gy cm gic gh s, rng rn; kch ng bo lc, th tnh, bao gm: a) Cnh u ri, mu chy, ct, cht, ph hy cc b phn c th con ngi, con vt; b) Cnh m chm, m , nh p tn bo; c) Cnh rng rn, kinh d, qun qui, au n ca con ngi, con vt; d) Th hin cm gic tho mn, khoi tr ca k gy ti c; ) Cc hnh ng ti c, bo lc khc. 3. Bo m ni dung kch bn tr chi trc tuyn khng c nhng hnh nh, ngn ng, m thanh, hnh ng khu gi, kch thch dm , tru lc, v lun, lon lun tri vi truyn thng o c v thun phong m tc ca dn tc Vit Nam, bao gm: a) M t b phn sinh dc, hnh ng tnh dc gia ngi vi ngi, gia ngi vi sc vt, sc vt vi sc vt, hnh ng th dm di mi hnh thc; b) M t hnh nh kho thn, hoc khng kho thn nhng th hin r mc ch kch thch tnh dc;

144

c) M t nhu cu tnh dc; d) Cc ni dung vi phm quy nh php lut khc. iu 21. L ph cp php ni dung kch bn tr chi trc tuyn Doanh nghip cung cp dch v tr chi trc tuyn c trch nhim np l ph theo quy nh ca php lut v ph v l ph khi c cp php pht hnh tr chi trc tuyn. B Ti chnh ch tr, phi hp vi B Thng tin v Truyn thng quy nh c th mc l ph cp php ni dung kch bn tr chi trc tuyn. CHNG IV THANH TRA, KIM TRA, X L VI PHM iu 23. Thanh tra, kim tra Mi t chc, c nhn tham gia cung cp, s dng dch v tr chi trc tuyn chu s thanh tra, kim tra ca cc c quan nh nc c thm quyn theo quy nh ca php lut. iu 24. X l vi phm 1. T chc, c nhn tham gia sn xut, cung cp tr chi trc tuyn, i l Internet, ngi s dng dch v tr chi trc tuyn c hnh vi vi phm cc quy nh ti Quy ch ny th tu theo tnh cht, mc vi phm s b x pht vi phm hnh chnh theo quy nh ti Ngh nh 28/2009/N-CP ngy 20 thng 3 nm 2009 ca Chnh ph quy nh x pht vi phm hnh chnh trong qun l, s dng dch v internet v thng tin in t trn internet v cc quy nh ca php lut chuyn ngnh c lin quan hoc b truy cu trch nhim hnh s theo quy nh ca php lut. 2. Thu hi giy php Doanh nghip b thu hi giy php pht hnh tr chi trc tuyn trong nhng trng hp sau: a) Vi phm nghim trng cc quy nh ca php lut v qun l ni dung thng tin trn tr chi trc tuyn ti khon 1 iu 5 Quy ch ny.

145

b) Vi phm quy nh ti khon 3, 4 iu 5 Quy ch ny. Doanh nghip b thu hi giy php pht hnh tr chi trc tuyn khng c cp li giy php trong thi hn 01 (mt) nm, k t ngy b thu hi giy php. iu 25. Khiu ni, t co T chc, c nhn c quyn khiu ni, t co theo quy nh ca php lut. Thm quyn, trnh t, th tc gii quyt khiu ni, t co thc hin theo quy nh ca php lut v khiu ni, t co. TH TNG CHNH PH -

Nguyn Tn Dng

146