Chng 3.

cn bng nhit l hi
3.1. CN BNG NHIT V TNH HIU SUT CA L 3.1.1. Phng trnh cn bng nhit tng qut ca l Nhit lng sinh ra khi t chy nhin liu trong l hi chnh l nng lng do nhin liu v khng kh mang vo: Qv = Qnl + Qkk (3-14) Nhit lng ny mt phn c s dng hu ch sinh hi, cn mt phn nh hn b mt mt i gi l tn tht nhit. Qv = Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + Q5 + Q6 (3-15) Trong : Q1 l nhit lng s dng hu ch sinh hi, (Kj/kg) Q2 l lng tn tht nhit do khi thi mang ra ngoi l hi, (Kj/kg) Q3 l lng tn tht nhit do chy khng hon ton v mt ha hc, (Kj/kg) Q4 l lng tn tht nhit do chy khng hon ton v mt c hc, (Kj/kg) Q5 l lng tn tht nhit do ta nhit t mt ngoi tng l ra khng kh xung quanh, (Kj/kg) Q6 l lng tn tht nhit do x nng mang ra ngoi, (Kj/kg). Nhit lng sinh ra do t chy nhin liu trong l hi chnh bng nhit lng c s dng hu ch sinh hi v phn nhit b tn tht trong qu trnh lm vic. Phng trnh biu din s cn bng ny gi l phng trnh cn bng nhit tng qut ca l. Qv = Qnl + Qkk = Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + Q5 + Q6 (3-16) 3.1.2. Xc nh hiu sut ca l hi Hiu sut ca l hi l t s gia lng nhit s dng hu ch v lng nhit cung cp vo l hi. Q (3-17) = 1 100, (%) Q dv Hiu sut ca l hi c th xc nh bng 2 phng php: phng php cn bng thun v phng php cn bng nghch.

3.1.2.1. Phng php cn bng thun: Phng php xc nh hiu sut nhit theo phng trnh (3-17) gi l phng php cn bng thun. tnh hiu sut ca l theo phng php cn bng thun cn tnh lng nhit s dng hu ch Q1 v lng nhit cung cp vo l hi Qv.
13

+ Nhit s dng hu ch hi nhn c: Q1 + D(iqn - i'nc) (3-18) D l sn lng hi ca l hi, (kg/h) iqn l entanpi hi qu nhit, (Kj/kg) inc l entanpi nc u vo b hm nc, (Kj/kg) + Lng nhit do nhin liu sinh ra khi chy (nu b qua nhit lng do khng kh mang vo): Qdv = BQtlv (3-19) B l lng nhin liu l hi tiu th trong 1h (kg/h). Thay vo (3-17) ta c: D(i qn i' qn ) = 100, (%). (3-20) BQ lv t Nh vy mun xc nh hiu sut ca l theo phng php thun cn xc nh chnh xc lng tiu hao nhin liu tng ng vi lng hi sn xut ra. y l mt iu kh khn i vi cc l hi ln v lng tiu hao nhin liu rt ln nn rt kh xc nh chnh xc lng tiu hao nhin liu ca l. V vy phng php ny ch dng xc nh hiu sut cho cc l hi nh, c lng tiu hao nhin liu t c th xc nh c chnh xc, cn sn lng hi cc xc nh bng cch o lng nc cp vo l. i vi cc l ln th hiu sut c xc nh theo phng php cn bng nghch. 3.1.2.2. Phng php cn bng nghch: T phng trnh cn bng nhit tng qut ca l (3-16) ta c: Q1 = Qv - Q2 - Q3 - Q4 - Q5 - Q6 Chia c hai v cho Qv ta c: Q Q Q Q Q1 Q Q = dv - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 Q dv Q dv Q dv Q dv Q dv Q dv Q dv hay: = q1 = 1 - q2 - q3 - q4 - q5 - q6 = q1 = 100 trong : q1= (3-23)

(3-21) (3-22)

q
i=2

(%)

Q Q1 Q (%); q2= 2 (%), q3= 3 (%). . . . Q dv Q dv Q dv

Phng php xc nh hiu sut nhit theo phng trnh (3-23) gi l phng php cn bng nghch. tnh hiu sut ca l theo phng php cn bng nghch cn tnh cc tn tht nhit q1 , q2 , q3 , q4 , q5 , q6. 3.2. Tn tht nhit TRONG L HI 3.2.1. Tn tht nhit do khi thi mang ra ngoi l hi q2 (%)
14

Khi c to thnh trong qu trnh chy tc l t khng kh v nhin liu. Khng kh vo l c nhit khong 20-350C, trong khi nhit khi thi ra khi l thng ln hn 1100C, c bit i vi cc l nh khng c b mt t phn ui th nhit khi thot c th ti 4000C. Nh vy phi mt mt lng nhit t nng khng kh v nhin liu t nhit mi trng n nhit khi thi. Tn tht ny gi l tn tht nhit do khi thi, k hiu l q2 (%) H s khng kh tha ra khi l hi v nhit khi thi l 2 yu t nh hng rt ln n q2. Nhit khi thi cng cao th tn tht q2 cng ln. Tuy nhin khi nhit khi thi thp hn nhit ng sng s gy ngng ng sng hi nc trong khi. Nc ngng ng s d ha tan SO2 to thnh H2SO4 gy hin tng n mn kim loi. V vy chng ta phi tm nhng bin php gim nhit khi thi n mc hp l nht. Khi h s khng kh tha cng ln th nhit chy l thuyt ca qu trnh gim, lm gim lng nhit hp thu bng bc x ca bung la, dn n nhit khi sau bung la tng ln tc l nhit khi thot tng. Mt khc h s khng kh tha cng ln th th tch khi thi cng ln v nh vy th q2 cng cng ln. V vy cn khng ch ( mc nh nht, ng thi hn ch khng kh lnh lt vo l hi. Tn tht nhit q2 thng trong khong t 4-7% 3.2.2. Tn tht nhit do chy khng hon ton v ha hc q3 (%) Khi nhin liu chy khng hon ton th trong khi cn c cc cht kh chy khng hon ton nh CO, H2, CH4 . Nhng kh ny cn c th chy v sinh nhit c nhng cha chy b thi ra ngoi, gy nn tn tht nhit gi l tn tht nhit do chy khng hon ton v ha hc, k hiu l q3 (%). Nguyn nhn ca tn tht ny l c th do thiu khng kh hoc khng kh pha trn khng u vi nhin liu. Cc yu t nh hng n q3 bao gm: Nhit bung la, h s khng kh tha v phng thc xo trn gia khng kh vi nhin liu trong bung la. H s khng kh tha ln th q3 cng nh nhng q2 li tng (Tuy nhin h s khng kh tha qu ln lm cho nhit bung l qu thp th q3 li tng). S pha trng gia nhin liu v khng kh cng tt th q3 cng nh. V vy phi tnh chn sao cho tng tn tht nhit q2 + q3 l nh nht. Khi t nhin liu rn: i vi bung la ghi tn tht q3 c th t n 0,51%, bung t phun q3 c th t n 0,5% v vi bung la th cng q3 c th t n 2% hoc cao hn. Khi t mazut th q3 cao hn v khi chy mazut cacbuahyro d b phn hy to thnh nhng lin kt kh phn ng, thng q3 = 3%. 3.2.3. Tn tht nhit do chy khng hon ton v mt c hc q4 (%) Nhin liu a vo l c mt phn cha kp chy b thi ra ngoi theo cc ng: bay theo khi, lt qua ghi l hoc ri xung y bung la cng vi x gy nn tn tht nhit gi l tn tht nhit do chy khng hon ton v mt c hc. Yu t nh hng n tn tht nhit do chy khng hon ton v mt c hc l kch c ht, tnh kt dnh ca tro, tc v cch t chc cp gi. l ghi, khe h ca ghi cng ln th tn tht q4 cng ln. Nu vic phn phi gi cp I v II khng tt, s thi bay cc ht nhin liu cha chy ht ra khi bung la. Kch thc ht cng khng u th q4 cng ln. Bung la phun c q4 b nht, c bit l bung la thi x
15

lng c th coi q4 = 0. i vi bung t kiu phun: q4 c th t n 4%; i vi bung t ghi t 2-14%. 3.2.4. Tn tht nhit do ta nhit ra mi trng xung quanh q5 (%) B mt tng xung quanh ca l lun c nhit cao hn nhit mi trng xung quanh, do lun c s ta nhit t mt ngoi tng l n mi trng gy nn tn tht, gi l tn tht do ta nhit ra mi trng xung quanh, k hiu l q5 (%). Tn tht nhit q5 ph thuc vo nhit , din tch b mt xung quanh ca tng l, cht lng lp cch nhit tng l. Tn tht q5 t l thun vi din tch xung quanh, vi nhit b mt ngoi ca tng l. Tuy nhin, cng sut l cng ln th din tch b mt cng tng nhng tng din tch b mt xung quanh nh hn tng sn lng l, do tr s q5 ng vi 1kg nhin liu s gim xung. i vi l hi ln q5 khong 0,5%. Mun gim q5 phi thit k tng l sao cho hp l. 3.2.5. Tn tht nhit do x mang ra ngoi l hi q6 (%) X sinh ra t nhin liu trong qu trnh chy, c thi ra khi l nhit cao. i vi l hi thi x kh nhit x ra khi l khong 600 - 8000C, i vi l hi thi x lng nhit x khong 1300 - 14000C, trong khi nhin liu vo l c nhit khong 20-350C. Nh vy l hi mt i mt lng nhit nng nhit x t nhit bng nhit mi trng lc vo n nhit x lc ra khi l, gi l tn tht nhit do x mang ra ngoi q6 (%). Tn tht q6 ph thuc vo tro ca nhin liu, vo phng php thi x ra khi bung la. i vi nhin liu cng nhiu tro th q6 cng ln. Cc l thi x kh c q6 nh hn khi thi x lng. Tn tht q6 c th t n 5%

16