You are on page 1of 112

Hà Nội, tháng 3 năm 2005

i
Mục Lục
1 BàI 1 – Tổng quan..........................................................................................................1
1.1 Các cửa sổ trong SPSS............................................................................................. .......................1
1.2 Thanh menu {Menu}................................................................................................... ...................2
1.3 Thanh công cụ {Toolbars}................................................................................ ..............................2
1.4 Thanh tình trạng {Status Bar}............................................................................................ ............3
1.5 Hộp thoại {Dialogue box}........................................................................................................ .......3
Tên biến và nhãn biến trong các danh sách của hộp thoại.............................................................. .4
1.5.1 Các nút trong hộp thoại ..................................................................................... .....................4
1.5.2 Hộp thoại phụ.................................................................................................. .......................5
1.5.3 Lựa chọn biến............................................................................................... ...........................5
BàI 2: Mở Các tệp tin dữ liệu............................................................................................ .8
1.6 Khởi động SPSS.................................................................................................................... ...........8
1.7 Mở một file............................................................................................................................ ..........9
2 BàI 3: Cửa sổ Data Editor..............................................................................................12
2.1 Data View...................................................................................................... ...............................12
2.2 Variable View....................................................................................................... .........................13
2.2.1 Tên biến............................................................................................................ .....................14
2.2.2 Các thang đo......................................................................................................................... .15
2.2.3 Loại biến............................................................................................................ ....................15
2.2.4 Nhãn biến {Variable Labels}............................................................................................. .....16
2.2.5 Nhãn trị số của biến {Value Labels}............................................................... .......................16
2.2.6 Trị số khuyết thiếu {Missing Value}....................................................................... ................17
2.3 Nhập dữ liệu ................................................................................................................................ .18
2.4 Hiệu đính dữ liệu trong bảng Data View.............................................................................. ..........20
2.4.1 Cắt, sao chép và dán các trị số của dữ liệu............................................................... .............21
2.4.2 Chèn thêm các đối tượng mới............................................................................. ...................21
2.4.3 Chèn một biến mới................................................................................................................. 22
2.4.4 Thay đổi loại dữ liệu...................................................................................................... .........23
2.5 Tình trạng lọc đối tượng trong Data Editor....................................................................... .............23
3 Bài 4: Các phép biến đổi dữ liệu....................................................................................24
3.1 Tính toán biến {Compute Variable}............................................................................... ...............24
3.1.1 Tính toán biến với tuỳ chọn If Cases ............................................................ .........................25
3.1.2 Type&Label {Loại và nhãn biến} trong hộp thoại Compute Variable....................................26
3.2 Đếm số lần xảy ra của các trị số trong các đối tượng .................................................................. .26
3.3 Mã hoá lại dữ liệu ................................................................................................................ .......28
3.3.1 Mã hoá lại dữ liệu ngay trong biến có sẵn (không tạo thành biến mới)................................28
3.3.2 Mã hoá thành biến khác.................................................................................................... .....29
4 Bài 5: Điều khiển file và biến đổi file.............................................................................32
4.1 Sắp xếp các đối tượng ................................................................................................................. .32
4.2 Chọn các đối tượng {Select Cases}...................................................................... ........................33
4.2.1 Select Cases: If........................................................................................... ...........................34
4.2.2 Select Cases: Random Sample.......................................................................................... .....35
4.2.3 Select Cases: Range................................................................................. .............................36
5 Bài 6: Làm việc với kết xuất..........................................................................................37
5.1 Cửa sổ Viewer........................................................................................................... ....................37
5.1.1 Thể hiện và dấu các kết quả................................................................................... ...............38
5.1.2 Di chuyển, sao chép và xoá bỏ các kết quả........................................................ ...................39
6 Bài 8: Frequencies {Tần số}.........................................................................................40
6.1 Kết xuất mẫu........................................................................................................ ........................40
6.2 Để thu được các tần số và các thống kê......................................................... ..............................42
6.2.1 Frequencies Statistics........................................................................................... .................42
6.2.2 Frequencies Charts ........................................................................................... ....................43
7 Bài 7: Bảng trụ/xoay {pivot table}...................................................................................i
7.1 Thao tác đối với một bảng trụ ......................................................................................... ................i
7.2 Làm việc với các trang/lớp {Layer}.............................................................................................. ...v
8 BµI 1 – Tæng quan.........................................................................................................1
8.1 C¸c cöa sæ trong SPSS................................................................................... ................................1

ii
8.2 Thanh menu {Menu}................................................................................................... ...................2
8.3 Thanh c«ng cô {Toolbars}............................................................................................................... 2
8.4 Thanh t×nh tr¹ng {Status Bar}.............................................................................................. .........3
8.5 Hép tho¹i {Dialogue box}................................................................................... ............................3
Tªn biÕn vµ nh·n biÕn trong c¸c danh s¸ch cña hép tho¹i......................................................... .......4
8.5.1 C¸c nót trong hép tho¹i ................................................................................... ........................4
8.5.2 Hép tho¹i phô........................................................................................................... ...............5
8.5.3 Lùa chän biÕn................................................................................................................. .........5
BµI 2: Më C¸c tÖp tin d÷ liÖu............................................................................................8
8.6 Khëi ®éng SPSS........................................................................................................................ ......8
8.7 Më mét file............................................................................................................................. .........9
9 BµI 3: Cöa sæ Data Editor.............................................................................................12
9.1 Data View...................................................................................................... ...............................12
9.2 Variable View....................................................................................................... .........................13
9.2.1 Tªn biÕn............................................................................................................................ .....14
9.2.2 C¸c thang ®o................................................................................................................. ........15
9.2.3 Lo¹i biÕn........................................................................................................ ........................15
9.2.4 Nh·n biÕn {Variable Labels}................................................................................. .................16
9.2.5 Nh·n trÞ sè cña biÕn {Value Labels}.................................................................................... ..16
9.2.6 TrÞ sè khuyÕt thiÕu {Missing Value}......................................................................... ............17
9.3 NhËp d÷ liÖu ..................................................................................................... ..........................18
9.4 HiÖu ®Ýnh d÷ liÖu trong b¶ng Data View......................................................................... ...........20
9.4.1 C¾t, sao chÐp vµ d¸n c¸c trÞ sè cña d÷ liÖu................................................................... ......21
9.4.2 ChÌn thªm c¸c ®èi tîng míi........................................................................................... ..........21
9.4.3 ChÌn mét biÕn míi.................................................................................................. ................22
9.4.4 Thay ®æi lo¹i d÷ liÖu............................................................................................... .............23
9.5 T×nh tr¹ng läc ®èi tîng trong Data Editor............................................................................... ......23
10 Bµi 4: C¸c phÐp biÕn ®æi d÷ liÖu...............................................................................24
10.1 TÝnh to¸n biÕn {Compute Variable}................................................................................... ........24
10.1.1 TÝnh to¸n biÕn víi tuú chän If Cases .................................................................... ...............25
10.1.2 Type&Label {Lo¹i vµ nh·n biÕn} trong hép tho¹i Compute Variable....................................26
10.2 §Õm sè lÇn x¶y ra cña c¸c trÞ sè trong c¸c ®èi tîng ............................................................... ...26
10.3 M· ho¸ l¹i d÷ liÖu ...................................................................................................................... 28
10.3.1 M· ho¸ l¹i d÷ liÖu ngay trong biÕn cã s½n (kh«ng t¹o thµnh biÕn míi)..............................28
10.3.2 M· ho¸ thµnh biÕn kh¸c.................................................................................................. ......30
11 Bµi 5: §iÒu khiÓn file vµ biÕn ®æi file.........................................................................33
11.1 S¾p xÕp c¸c ®èi tîng ............................................................................................ ....................33
11.2 Chän c¸c ®èi tîng {Select Cases}............................................................... ...............................34
11.2.1 Select Cases: If........................................................................................ ............................35
11.2.2 Select Cases: Random Sample........................................................................................ .....36
11.2.3 Select Cases: Range............................................................................... .............................37
12 Bµi 6: Lµm viÖc víi kÕt xuÊt........................................................................................38
12.1 Cöa sæ Viewer.......................................................................................................... ..................38
12.1.1 ThÓ hiÖn vµ dÊu c¸c kÕt qu¶............................................................................................... 39
12.1.2 Di chuyÓn, sao chÐp vµ xo¸ bá c¸c kÕt qu¶..................................................... ...................40
13 Bµi 8: Frequencies {TÇn sè}.......................................................................................42
13.1 KÕt xuÊt mÉu..................................................................................................................... .........42
13.2 §Ó thu ®îc c¸c tÇn sè vµ c¸c thèng kª............................................................. ...........................44
13.2.1 Frequencies Statistics......................................................................................... .................44
13.2.2 Frequencies Charts ......................................................................................... ....................45
14 Bµi 7: B¶ng trô/xoay {pivot table}..............................................................................47
14.1 Thao t¸c ®èi víi mét b¶ng trô ............................................................................. .......................47
14.2 Lµm viÖc víi c¸c trang/líp {Layer}.................................................................... ..........................52

iii
1BàI 1 – Tổng quan

SPSS for Windows cung cấp một hệ thống quản lý dữ liệu và phân tích thống kê trong
một môi trường đồ hoạ, sử dụng các trình đơn mô tả {menu} và các hộp thoại {dialogue
box} đơn giản để thực hiện hầu hết các công việc cho bạn. Phần lớn các nhiệm vụ có thể
được hoàn thành chỉ bằng cách rê và nhắp chuột.

Bên cạnh giao diện rê-nhắp chuột để phân tích thống kê, SPSS for Windows cung cấp:

Data Editor {Cửa sổ Hiệu đính dữ liệu}. Một hệ thống dạng bảng tính {worksheet} uyển
chuyển để định nghĩa, nhập, hiệu đính, và thể hiện dữ liệu.

Viewer {Cửa sổ Viewer}. Cửa sổ Viewer cho phép dễ dàng duyệt các kết quả của bạn,
thể hiện và che giấu có thể chọn lọc các kết xuất {output}, thay đổi trật tự của các kết
quả, và di chuyển các bảng và đồ thị giữa SPSS for Windows và các trình ứng dụng khác

Multidimemtion pivot table {Bảng trụ đa chiều}. Các kết quả của bạn sẽ sinh động với
các bảng trụ đa chiều. Khám phá các bảng của bạn bằng cách bố trí lại các hàng, các cột,
và các trang/lớp {layer}. Bộc lộ các phát hiện quan trọng có thể bị mất trong các báo cáo
tiêu chuẩn. So sánh các nhóm dễ dàng bằng cách chia tách bảng của bạn sao cho mỗi lần
chỉ có một nhóm được thể hiện.

High-revolution graphics {Đồ thị có độ phân giải/độ nét cao}. Các biểu đồ hình tròn, đồ
thị cột, biểu đồ tần suất, đồ thị phân tán có độ phân giải cao, màu sắc sống động, các đồ
thị ba chiều, và hơn thế nữa được bao gồm như là các tính năng chuẩn trong SPSS.

Database access {Truy cập dữ liệu}. Truy cập dữ liệu từ các cơ sở dữ liệu bằng cách sử
dụng trình chỉ dẫn Database Wizard thay vì các truy vấn SQL phức tạp.

Data transformation {Biến đổi dữ liệu}. Tính năng biến đổi dữ liệu giúp bạn có được dữ
liệu sẵn sàng cho các bước phân tích. Bạn có thể dễ dàng nhóm, bổ sung, tổng hợp, trộn,
chia và chuyển đổi file, và hơn thế nữa.

1.1 Các cửa sổ trong SPSS

Có một số loại cửa sổ khác nhau trong SPSS:

Data Editor. Cửa sổ này thể hiện nội dung của file dữ liệu. Bạn có thể lập một file dữ liệu
mới hoặc hiệu chỉnh thay đổi một file đã có sẵn với cửa sổ Data Editor. Cửa sổ Data
Editor tự động mở ra khi bạn kích hoạt/khởi động SPSS. Bạn chỉ có thể một file dữ liệu
tại một thời điểm mà thôi (không thể mở hơn một file dữ liệu vào cùng một thời điểm).

Viewer. Mọi kết quả thống kê, bảng, biểu đồ được thể hiện trong cửa sổ Viewer. Bạn có
thể hiệu đính kết xuất và lưu nó để sử dụng sau này. Một cửa sổ Viewer tự động mở ra
khi bạn chạy một thủ tục đầu tiên tạo nên kết xuất.

1
Draft Viewer. Bạn có thể trình bày kết xuất như là các văn bản bình thường (thay vì các
bảng trụ) trong cửa sổ Draft Viewer.

Pivot Table Editor. Kết xuất được trình bày trong các bảng trụ có thể được chỉnh sửa
bằng nhiều cách với cửa sổ Pivot Table Editor. Bạn có thể hiệu đính đoạn văn bản,
chuyển đổi dữ liệu giữa hàng và cột, bổ sung màu, tạo các bảng đa chiều và ẩn hoặc hiển
thị một cách có chọn lọc các kết quả.

Chart Editor. Bạn có thể chỉnh sửa các đồ thị chất lượng cao trong các cửa sổ chart
editor. Bạn có thể thay đổi màu, chọn loại phông hoặc cỡ chữ, chuyển đổi trục tung với
trục hoành, xoay các đồ thị ba chiều, và thậm chí thay cả loại đồ thị.

Text Output Editor. Các kết xuất dạng văn bản không được thể hiện trong các bảng trụ có
thể được chỉnh sửa với cửa sổ Text Output Editor. Bạn có thể hiệu đính kết xuất và thay
các thuộc tính của phông chữ (dạng, loại, màu, cỡ).

Syntax Editor. Bạn có thể dán các lựa chọn trong các hộp thoại vào một cửa sổ syntax,
nơi mà các lựa chọn của bạn xuất hiện dưới dạng các cú pháp lệnh. Bạn có thể hiệu đính
các cú pháp lệnh để tận dụng các đặc tính đặc biệt của SPSS không có sẵn trong các hộp
thoại. Bạn cũng có thể lưu các mã lệnh này trong một file để sử dụng cho những công
việc tiếp theo của SPSS.

Script Editor. Kỹ thuật tự động OLE cho phép bạn tuỳ biến và tự động hoá nhiều nhiệm
vụ trong SPSS. Sử dụng cửa sổ Script Editor để lập và hiệu đính các trình nhỏ cơ bản.

1.2 Thanh menu {Menu}

Rất nhiều nhiệm vụ bạn muốn tiến hành với SPSS bắt đầu với việc lựa chọn các menu
{trình đơn}. Từng cửa sổ trong SPSS có các menu riêng của nó với các lựa chọn menu
thích hợp cho loại cửa sổ đó.

Hai menu Analysis và Graphs là có sẵn đối với mọi loại cửa sổ, làm cho việc tạo các kết
xuất mới rất nhanh chóng mà không phải chuyển đổi giữa các cửa sổ.

1.3 Thanh công cụ {Toolbars}

Từng cửa sổ SPSS có các thanh công cụ riêng của nó cho phép truy cập nhanh đến các
nhiệm vụ thông dụng. Có một số cửa sổ có hơn một thanh công cụ.

Hình 1-2: Thanh công cụ với trợ giúp chỉ dẫn công cụ {ToolTip Help}

2
1.4 Thanh tình trạng {Status Bar}

Thanh tình trạng {status bar} nằm ở đáy của từng cửa sổ SPSS cung cấp các thông tin
dưới đây:

Command status {Tình trạng lệnh}. Đối với từng lệnh hoặc thủ tục mà bạn chạy, một số
đếm các đối tượng/trường hợp {case} chỉ ra số lượng các đối tượng được xử lý. Đối với
các thủ tục đòi hỏi phải xử lý lặp, số lần lặp được thể hiện.

Filter status {Tình trạng lọc}. Nếu bạn chọn một mẫu ngẫu nhiên hoặc một tập hợp phụ
các đối tượng để phân tích, thông tin Filter on chỉ ra rằng một vài nhóm đối tượng nào đó
đang được lọc và không phải mọi đối tượng trong tệp tin dữ liệu được đưa vào phân tích.

Weight status {Tình trạng gia quyền}. Thông tin Weight on chỉ ra rằng một biến gia
quyền đang được sử dụng để gia quyền các đối tượng cho phân tích.

Split status {Tình trạng chia tách}. Thông tin Split on chỉ ra rằng file dữ liệu đang được
chia tách thành một số nhóm để phân tích, được dựa vào các trị số của một hoặc một số
biến lập nhóm/phân tổ.

1.5 Hộp thoại {Dialogue box}

Hầu hết các lựa chọn menu mở ra các hộp thoại. Bạn sử dụng hộp thoại để lựa chọn các
biến và các tuỳ chọn cho phân tích

Từng hộp thoại chính cho các thủ tục thống kê và đồ thị có một số các bộ phận cơ bản

Danh sách biến nguồn. Một danh sách các biến trong file dữ liệu làm việc. Chỉ có các
loại biến được phép bởi các thủ tục được chọn mới được thể hiện trong danh sách
nguồn. Việc ding các biến chuỗi dạng ngắn hay dài bị hạn chế bởi rất nhiều thủ tục.

Danh sách (hoặc các danh sách) biến đích. Một hoặc một vài danh sách thể hiện các biến
bạn vừa chọn cho phân tích, chẳng hạn như danh sách biến độc lập và phụ thuộc.

Nút ấn điều khiển {Command pushbutton}. Các nút chỉ dẫn chương trình thực hiện một
tác vụ, chẳng hạn như chạy một thủ tục, thể hiện phần thông tin Trợ giúp, hoặc mở ra
một hộp thoại con để tiến hành các lựa chọn cụ thể bổ sung.

Để có được thông tin về các nút điều khiển trong một hộp thoại, nhắp chuột phải lên nút
đó. Danh sách
Danh sách biến
nguồn biến đích
Hình 1-5: Các bộ phận điều khiển hộp thoại

Các núm
nhấn câu
lệnh

3
Các núm
nhấn hộp
thoại phụ
Tên biến và nhãn biến trong các danh sách của hộp thoại

Bạn có thể thể hiện hoặc là tên biến hoặc là nhãn biến trong danh sách của hộp thoại. Do
tên biến bị hạn chế bởi 8 ký tự, nhãn biến thường cung cấp nhiều thông tin mô tả biến
hơn.

 Để điều khiển sự thể hiện tên biến hay nhãn biến trong danh sách của hộp thoại,
trong Options trong menu Edit ở bất kỳ loại cửa sổ nào của SPSS.

 Để định nghĩa hoặc chỉnh sửa nhãn biến, hãy nhắp đúp tên biến trong cửa sổ Data
Editor và sau đó nhắp Labels.

 Đối với dữ liệu nhập từ các nguồn cơ sở dữ liệu, tên các trường được sử dụng làm
nhãn biến.

 Đối với nhãn biến quá dài, chỉ con trỏ lên nhãn trong danh sách để xem toàn bộ nhãn
biến đó.

 Nếu không có nhãn biến nào được xác định thì tên biến sẽ được thể hiện.

Hình 1-6: Các nhãn biến được thể hiện trong một hộp thoại

1.5.1 Các nút trong hộp thoại

Có 5 nút nhấn tiêu chuẩn trong hầu hết các hộp thoại:

 OK. Chạy thủ tục. Sau khi bạn chọn các biến nghiên cứu và chọn bất kỳ các tuỳ chọn
bổ sung nào, nhắp OK để chạy thủ tục. Điều này cũng đồng thời đóng hộp thoại lại.

 Paste. Tạo cú pháp câu lệnh từ các lựa chọn trong hộp thoại và dán cú pháp vào một
cửa sổ cú pháp. Sau đó bạn có tuỳ biến các câu lệnh với các đặc tính bổ sung không
có sẵn trong hộp thoại.

 Reset. Bỏ chọn bất kỳ biến nào trong danh sách các biến được chọn và thiết lập mặc
định cho mọi tuỳ chọn trong hộp thoại và bất kỳ hộp thoại phụ nào.
4
 Cancel. Xoá bỏ bất kỳ thay đổi nào trong thiết lập hộp thoại kể từ lần cuối nó được
mở ra và đóng hộp thoại lại. Trong mỗi lần làm việc với SPSS các thiết lập trong hộp
thoại là luôn tồn tại cho đến khi bạn thoát khỏi SPSS. Một hộp thoại duy trì mọi thiết
lập mà bạn chọn cho đến khi bạn thiết lập lại. .

 Help. Núm này cho bạn cửa sổ trợ giúp dạng chuẩn của hãng Microsoft bao gồm các
thông tin về hộp thoại hiện tại. Bạn cũng có thể nhận được các trợ giúp trong các
núm điều khiển riêng trong từng hộp thoại bằng cách nhắp chuột phải lên nó.

1.5.2 Hộp thoại phụ

Do hầu hết các thủ tục đều cung cấp một sự uyển chuyển lớn, không phải mọi lựa chọn
đều có thể được bao hàm chỉ trong một hộp thoại. Hộp thoại chính bao gồm các thông tin
tối thiểu đòi hỏi để chạy một thủ tục. Các thiết lập bổ sung được thực hiện trong các hộp
thoại phụ.

Trong hộp thoại chính, núm nhấn với ba dấu chấm (…) đằng sau tên của nó chỉ ra rằng
một hộp thoại phụ sẽ được xuất hiện nếu bạn nhấn chuột vào nó.

1.5.3 Lựa chọn biến

Để lựa chọn một biến, bạn chỉ đơn giản nhắp chuột vào nó trong danh sách các biến
nguồn và nhắp núm mũi tên phải nằm bên cạnh danh sách các biến nguồn. Nếu chỉ có
một danh sách các biến nguồn, bạn có thể nhắp đúp các biến đơn để chuyển chúng từ
danh sách nguồn sang danh sách tới.

Bạn có thể chọn nhiều biến một lúc:

 Để chọn nhiều biến nằm kề nhau liên tục trong danh sách các biến nguồn, nhắp vào
biến đầu tiên và giữ phím Shift và nhắp vào biến cuối cùng.

 Để chọn các biến không nằm kề nhau liên tục (nằm cách quãng) trong danh sách các
biến nguồn, hãy sử dụng phương pháp nhắp+Ctrl. Chọn biến đầu tiên, sau đó giữ
phím Ctrl và nhắp biến tiếp theo, và cứ thế tiếp tục cho đến biến cuối cùng.

 Để chọn mọi biến trong danh sách, nhấn Ctrl+A

Hình 1-7: Lựa chọn nhiều biến với kỹ thuật Shif t cùng với nhắp chuột

5
Hình 1-8: Chọn nhiều biến kế tiếp nhau với kỹ thuật Ctrl cùng với nhắp chuột

Để có được thông tin về một biến trong một danh sách trong một hộp thoại

 Nhắp chuột trái lên một biến trong một danh sách để chọn nó

 Nhắp chuột phải bất kể nơi nào trong danh sách

 Chọn Variable Information trong menu pop-up

Hình 1-9: Xem thông tin về biến dùng phím chuột phải

6
Để nhận được thông tin về núm điều khiển trong hộp thoại

 Nhắp chuột trái lên núm bạn muốn biết

 Chọn What’s This? Trong menu pop-up.

Một cửa sổ pop-up thể hiện thông tin về núm điều khiển.

Hình 1-10: Trợ giúp dạng “What’s This?”pop-up bằng cách nhắp phím phải chuột

7
BàI 2: Mở Các tệp tin dữ liệu

Các file dữ liệu có các định dạng khác nhau, và phần mềm này được thiết kế để quản lý
chúng, bao gồm:

 Các bảng tính worksheet được lập trong Execl hoặc Lotus

 Cơ sở dữ liệu được lập dưới định dạng dBASE và SQL

 Các file dạng text ASCII với kiểu Tab-deliminated

 Các file trong định dạng SPSS được lập trong các hệ điều hành khác

 Các file dữ liệu SYSTAT

1.6 Khởi động SPSS

Trên màn hình desktop của Widows nhắp vàop biểu tượng

Hoặc mở phím Start, All programs, SPSS for WIndows, SPSS 12.0.1 for Windows

Sẽ xuất hiện cửa sổ SPSS Data Editor và một hộp thoại như sau:

8
 Run the tutorial: Chạy chương trình
trợ giúp

 Type in data: Nhập dữ liệu mới

 Run an existing query: Chạy một truy


vấn dữ liệu đã có sẵn

 Create new query using Database


Wizard: Lập một truy vấn dữ liệu sử
dụng Database Wizard

 Open an existing data source: Mở file


dữ liệu đã có sẵn

(Chú ý: Hộp thoại này chỉ xuất hiện một


lần khi bạn khởi động SPSS)

1.7 Mở một file

 Nếu đã có sẵn một file dữ liệu, bạn có thể mở nó bằng lựa chọn  Open an existing
data source và nhăp vào More Files;

 Nếu đang ở trong cửa sổ SPSS Data Editor:

Từ thanh menu chọn

File
Open
Data…
 Trong hộp thoại Open File, chọn file mà bạn muốn mở

 Nhắp Open

Bên cạnh các file được lưu dưới định dạng của SPSS, bạn có thể mở các file có định
dạng của Excel, Lotus, dBASE, tab-deliminated mà không cần phải chuyển đổi chúng
sang một định dạng trung gian hoặc nhập các thông tin định nghĩa dữ liệu

Để mở một tệp tin {file} Excel

Tại cửa sổ SPSS Data Editor, từ thanh menu chọn

File
Open

9
Data…
 Trong hộp thoại Open File, chọn file mà bạn muốn mở

 Nhắp Open

 Trong hộp thoại Open File, chọn nnơi lưu giữ file (Look in); chọn loại file (Files of
type) và sau đó chọn tên file (File name)

Hộp thoại Opening Excel Data Source xuất hiện

Hãy chọn Worksheet mà bạn định mở (đối với file có nhiều hơn một worksheet).

10
11
2BàI 3: Cửa sổ Data Editor

Cửa sổ Data Editor cung cấp một phương pháp giống như bảng tính, thuận tiện để lập và
hiệu đính các file dữ liệu. Cửa sổ Data Editor tự động mở khi bạn bắt đầu khởi động
SPSS.

Cửa sổ Data Editor cung cấp hai loại bảng xem dữ liệu:

Data view. Thể hiện trị số dữ liệu thực hoặc các nhãn trị số được xác định

Variable view. Thể hiện các thông tin định nghĩa về biến, bao gồm các nhãn biến và nhãn
trị số biến được xác định, loại dữ liệu (ví dụ như dạng chuỗi, dạng ngày tháng, và dạng
số), thang đo (định danh, định hạng, hoặc tỷ lệ), và các trị số khuyết thiếu do người

Trong cả hai bảng, bạn có thể bổ sung, và xoá các thông tin được lưu chứa trong file dữ
liệu.

2.1 Data View

Hình 5-1: Data view

Rất nhiều thuộc tính của Data View cũng giống như những gì được tìm thấy trong các
phần mềm sử dụng bảng tính, (ví dụ như Excel). Tuy nhiên cũng có một số sự khác biệt
quan trọng:

12
 Các hàng là các bản ghi/đối tượng/trường hợp {case}. Từng hàng địa diện cho một
đối tượng hoặc một quan sát. Ví dụ từng người trả lời đối với một bảng hỏi/phiếu
điều tra là một đối tượng.

 Các cột là các biến. Từng cột đại diện cho một biến hoặc thuộc tính được đo đạc. Ví
dụ từng mục trong một bảng hỏi là một biến.

 Các ô chứa các trị số. Từng ô chứa một trị số của một biến cho một đối tượng. Ô là
sự kết hợp của đối tượng và biến. Các ô chỉ chứa các trị số biến. Không giống như
các phần mềm sử dụng bảng tính, các ô trong Data Editor không thể chứa đựng các
công thức.

 File dữ liệu có hình chữ nhật. Hai hướng của file dữ liệu được xác định bởi số lượng
các đối tượng và số lượng các biến. Bạn có thể nhập dữ liệu trong bất kể ô nào. Nếu
bạn nhập dữ liệu vào một ô nằm bên ngoài các đường biên của file dữ liệu được xác
định, hình chữ nhật dữ liệu sẽ được mở rộng để bao gồm bất kỳ mọi hàng và mọi cột
nằm giữa ô đó và các đường biên của file. Không có các ô “trống rỗng” trong các
đường biên của file dữ liệu. Đối với các biến dạng số, các ô rỗng được chuyển thành
trị số khuyết thiếu hệ thống. Đối với các biến dạng chuỗi, một dấu cách vẫn được coi
là một trị số.

2.2 Variable View

Hình 5-2: Cửa sổ Variable View

Bảng Variable View chứa đựng các thông tin về các thuộc tính của từng biến trong file
dữ liệu. Trong một bảng Data view:

13
 Các hàng là các biến.

 Các cột là các thuộc tính của biến


Bạn có thể bổ sung hoặc xoá các biến và thay đổi thuộc tính của các biến, bao gồm:

 Tên biến {Name}

 Loại dữ liệu {Type}

 Số lượng con số hoặc chữ {With}

 Số lượng chữ số thập phân {Decimals}

 Mô tả biến/nhãn biến {Lable} và nhãn trị số biến {Values}

 Các trị số khuyết thiếu do người sử dụng thiết lập {Missing}

 Độ rộng của cột {Width}

 Căn lề {Align}

 Thang đo {Measure}
Để thể hiện hoặc định nghĩa các thuộc tính của biến

 Làm cho cửa sổ Data Editor trở thành cửa sổ hoạt động

 Nhắp đúp một tên biến ở đỉnh của cột trong bảng Data View, hoặc nhắp bảng
Variable View.

 Để định nghĩa một biến mới, nhập một tên biến trong bất kỳ hàng rỗng nào

 Chọn thuộc tính mà bạn muốn định nghĩa hoặc hiệu chỉnh.

2.2.1 Tên biến

Các qui tắc dưới đây được áp dụng cho tên biến:

 Tên phải bắt đầu bằng một chữ. Các ký tự còn lại có thể là bất kỳ chữ nào, bất kỳ số
nào, hoặc các biểu tượng như @, #, _, hoặc $.

 Tên biến không được kết thúc bằng một dấu chấm.

 Tránh dùng các tên biến mà kết thúc với một dấu gạch dưới cần (để tránh xung đột
với các biến được tự động lập bởi một vài thủ tục)

14
 Độ dài của tên biến không vượt quá 8 ký tự.

 Dấu cách và các ký tự đặc biệt (ví dụ như !, ?, ‘, và *) không được sử dụng

 Từng tên biến phải đơn chiếc/duy nhất; không được phép trùng lặp. Không được
dùng chữ hoa để đặt tên biến. Các tên NEWVAR, NewVar, và newvar được xem là
giống nhau.

2.2.2 Các thang đo

 Bạn có thể xác định thang đo dưới dạng tỷ lệ (dữ liệu dạng số trên một thang đó
khoảng hoặc thang đo tỷ lệ), thứ bậc hoặc định danh. Dữ liệu định danh hoặc thứ bậc
có thể có dạng chuỗi (chữ a, b, c…) hoặc dạng số.

2.2.3 Loại biến

Variable Type xác định loại dữ liệu đối với từng biến. Theo mặc định, mọi biến mới được
giả sử là dạng số. Bạn sử dụng Define Variable để thay đổi loại dữ liệu. Nội dung của
hộp thoại Variable Type phụ thuộc vào loại dữ liệu đã được thu thập. Đối với một số loại
dữ liệu, có những ô cho độ rộng và số thập phân (Xem ví dụ Hình 5-4); đối với loại khác
bạn chỉ đơn giản chọn một định dạng từ một danh sách cuốn (xem ví dụ hình 5.4b) các
loại dữ liệu cho trước.

Hình 5-4: Hộp thoại Variable Type

Các loại dữ liệu là dạng số {numeric}, dấu phải {comma}, dấu chấm. {dot}, ghi chú
khoa học {Scientific notation}, ngày tháng {Date}, đô-la {Dollar}, tiền tuỳ biến {custom
currency} và chuỗi {string}.

Hình 5-4: Hộp thoại Variable Type với dạng dữ liệu là ngày tháng

15
Để định nghĩa loại dữ liệu

 Nhắp núm trong ô Type đối với biến bạn muốn định nghĩa

 Chọn loại dữ liệu trong hộp thoại Data Type.

2.2.4 Nhãn biến {Variable Labels}

Do tên biến chỉ có thể dài 8 ký tự, các nhãn biến có thể dài đến 256 ký tự, và những nhãn
mô tả này được thể hiện trong các kết xuất.

2.2.5 Nhãn trị số của biến {Value Labels}

Bạn có thể chỉ định các nhãn mô tả đối với từng trị số của biến. Điều này cực kỳ hữu ích
nếu dữ liệu của bạn sử dụng các mã dạng số để đại diện cho các nhóm/tổ không phải
dạng số (ví dụ mã 1 và 2 cho nam và nữ). Nhã trị số của biến có thể dài đến 60 ký tự.
Nhãn trị số của biến không có sẵn đối với các biến dạng chuỗi dài (các biến dạng chuỗi
dài hơn 8 ký tự).

Hình 5-5: Hộp thoại Value Labels

Để định nghĩa nhãn trị số của dữ liệu

16
 Nhắp núm trong ô Values đối với biến bạn muốn định nghĩa

 Đối với từng trị số, nhập trị số và nhập một nhãn

 Nhắp Add để nhập nhãn trị số.

2.2.6 Trị số khuyết thiếu {Missing Value}

Missng Value định nghĩa các trị số như là khuyết thiếu – của người sử dụng. Thông
thường chúng ta muốn biết tại sao thông tin lại bị khuyết thiếu. Ví dụ bạn có thể phân
biệt giữa trị số khuyết thiếu do một đối tượng điều tra từ chối trả lời một câu hỏi và trị số
khuyết thiếu do câu hỏi đó không áp dụng đối với người này. Các trị số được chỉ định là
khuyết thiếu của người sử dụng được đánh dấu để được SPSS đối xử đặc biệt trong hầu
hết các tính toán.

 Bạn có thể nhập đến 3 trị số khuyết thiếu riêng biệt, một phạm vi khoảng cách trị số
khuyết thiếu hoặc một phạm vi cộng với một trị số khuyết thiếu riêng biệt.

 Các phạm vi có thể được chỉ định cho các biến dạng số

 Bạn không thể định nghĩa trị số khuyết thiếu cho các biến dạng chuỗi dài (hơn 8 ký
tự)

Các trị số khuyết thiếu đối với biến dạng chuỗi. Mọi dữ liệu dạng chuỗi, bao gồm cả trị
số rỗng, được chuyển đổi thành các trị số bình thường (không phải là khuyết thiếu) trừ
phi bạn định nghĩa chúng một cách trực tiếp như là các trị số khuyết thiếu. Để định nghĩa
trị số rỗng như là trị số khuyết thiếu đối với biến dạng chuỗi, hãy nhập một dấu cách vào
một trong những trường đối với Discrete missing values.

Hình 5-6: Hộp thoại Missing Values

Để định nghĩa các trị số khuyết thiếu cho một biến

 Nhắp núm trong ô Missing đối với biến bạn muốn định nghĩa

17
 Nhập các trị số hay các phạm vi/khoảng đại diện cho trị số khuyết thiếu.

áp dụng các thuộc tính định nghĩa biến cho các biến khác

Một khi bạn đã định nghĩa các thuộc tính cho một biến, bạn có thể sao chép một hoặc
một số thuộc tính và áp dụng chúng cho một hoặc một số biến khác.

Để áp dụng các thuộc tính định nghĩa biến cho các biến khác

 Trong bảng Variable View, chọn ô hoặc các ô có thuộc tính đã được định nghĩa mà bạn
muốn áp dụng cho các biến khác

 Từ thanh menu chọn

Edit
Copy

 Chọn ô (hoặc các ô) mà bạn muốn áp dụng thuộc tính. Bạn có thể chọn nhiều biến.

 Từ thanh menu chọn

Edit
Paste

Nếu bạn sao chép thuộc tính cho các hàng rỗng, các biến mới được lập với với các thuộc
tính mặc định cho tất cả nhưng không phải mặc định cho những thuộc tính được chọn.

2.3 Nhập dữ liệu

Bạn có thể nhập dữ liệu trực tiếp từ bảng Data View trong cửa sổ Data Editor. Bạn có thể
nhập dữ liệu theo bất kỳ trật tự nào. Bạn có thể nhập dữ liệu theo đối tượng hoặc theo
biến, hoặc theo khu vực được chọn, hoặc theo từng ô

 Ô hoạt động (ô con trỏ) luôn được làm sáng

 Tên biến và số của hàng của ô hoạt động được thể hiện ở góc cao bên trái của cửa sổ
Data Editor.

 Khi bạn chọn một ô và nhập một trị số thì nó sẽ được thể hiện ở khoang hiệu đính dữ
liệu nằm ở trên của Data Editor

 Các trị số không được ghi cho đến khi bạn nhấn Enter hoặc chọn ô khác

 Để nhập bất kỳ gì khác một dữ liệu dạng số, trước hết phải định nghĩa loại dữ liệu.

18
Nếu bạn nhập một trị số vào một cột rỗng, Data Editor tự động tạo ra một biến mới và chỉ
định một tên biến.

Hình 5-7: File dữ liệu làm việc trong Data View

Số của hàng Tên biến Khoang hiệu đính dữ liệu Ô hoạt động

Để nhập dữ liệu dạng số

 Chọn một ô trong bảng DataView

 Nhập trị số. Trị số này được thể hiện trong khoang hiệu đính dữ liệu ở đỉnh của Data
Editor

 Nhấn Enter hoặc chọn một ô khác để ghi trị số này.

Để nhập dữ liệu không phải dạng số

 Nhắp đúp một tên biến ở đỉnh của cột trong bảng Data View hoặc nhắp bảng Variable
View

 Nhắp núm trong ô Type đối với biến này

 Chọn loại dữ liệu trong hộp thoại Variable Type.

 Nhắp OK

 Nhắp đúp số của hàng hoặc nhắp bảng Data View

19
 Nhập dữ liệu trong hàng đối với biến vừa mới được định nghĩa.

Để sử dụng nhãn của trị số khi nhập dữ liệu

 Nếu nhãn trị số không xuất hiện trong bảng Data View, từ thanh menu chọn

View
Value Labels

 Nhắp lên ô mà trong đó bạn muốn nhập trị số

 Chọn một nhãn trị số từ danh sách mở xuống

Trị số được nhập vào và nhãn trị số được thể hiện trong ô.

Chú ý: Điều này chỉ làm việc nếu bạn đã định nghĩa nhãn trị số của biến.

Các giới hạn về trị số của dữ liệu

Loại biến và độ rộng của dữ liệu được thiết lập sẽ qui định loại dữ liệu có thể nhập vào ô
trong Data View.

 Nếu bạn gõ một ký tự không được chấp nhận bởi loại biến, Data Editor sẽ phát ra
tiếng kêu bíp và không nhập ký tự vào.

 Với các biến dạng chuỗi, các ký tự nằm ngoài độ rộng được định nghĩa sẽ không
được chấp nhận.

 Với các biến dạng số, các trị số nguyên vượt quá độ rộng vẫn có thể được nhập vào,
nhưng Data Editor thể hiện hoặc là chú giải khoa học hoặc là các dấu hoa thị trong ô
để chỉ ra rằng trị số này rộng hơn độ rộng được định nghĩa. Để thể hiện trị số trong ô,
thay đổi độ rộng của biến. (Chú ý: Thay đổi độ rang của cột không ảnh hưởng đến độ
rộng của biến.)

2.4 Hiệu đính dữ liệu trong bảng Data View

Với Data Editor, bạn có thể hiệu đính trị số của dữ liệu trong bảng Data View theo nhiều
cách. Bạn có thể:

 Thay đổi trị số của dữ liệu

 Cắt, sao chép, và dán các trị số của dữ liệu

 Thêm vào hoặc xoá các đối tượng

 Thêm vào hoặc xoá các biến

20
 Thay đổi trật tự của các biến

Để thay thế hoặc hiệu đính một trị số của dữ liệu

Để xoá trị số cũ và nhập một trị số mới:

 Trong bảng Data View, nhắp đúp vào ô. Trị số được thể hiện trong khoang hiệu đính
dữ liệu.

 Hiệu đính trị số trực tiếp từ ô hoặc trong khoang hiệu đính dữ liệu.

 Nhấn Enter (hoặc chuyển sang ô khác) để ghi trị số mới.

2.4.1 Cắt, sao chép và dán các trị số của dữ liệu

Bạn có thể cắt, sao chép và dán các trị số của từng ô hoặc một nhóm các trị số trong Data
Editor. Bạn có thể:

 Chuyển hoặc sao chép trị số của một ô sang một ô khác.

 Chuyển hoặc sao chép trị số của một ô sang một nhóm các ô.

 Chuyển hoặc sao chép trị số của một đối tượng sang cho một nhóm các đối tượng.

 Chuyển hoặc sao chép trị số của một biến sang cho một nhóm các biến.

 Chuyển hoặc sao chép trị số của một nhóm các ô sang cho một nhóm các ô khác.

2.4.2 Chèn thêm các đối tượng mới

Nhập dữ liệu vào một ô trong một hàng rỗng sẽ tự động tạo ra một đối tượng mới. Data
Editor sẽ chèn các trị số khuyết thiếu đối với mọi biến khác cho đối tượng đó. Nếu có bất
kể hàng rỗng nào nằm giữa đối tượng mới và các đối tượng đã có sẵn, các hàng rỗng đó
cũng trở thành các đối tượng mới với các trị số khuyết thiếu hệ thống đối với mọi biến.

Bạn có thể chèn các đối tượng mới vào giữa các đối tượng đã có sẵn.

Để chèn một đối tượng mới giữa các đối tượng đã có sẵn

 Trong Data View, chọn bất kỳ ô nào trong đối tượng (hàng) nằm dưới vị trí nơi mà bạn
muốn chèn đối tượng mới.

 Từ thanh menu chọn

Data

21
Insert Case

Một hàng mới được chèn vào và mọi mọi biến của đối tượng mới này đều nhận được trị
số khuyết thiếu hệ thống.

2.4.3 Chèn một biến mới

Nhập dữ liệu vào một cột rỗng trong bảng Data View hoặc trong một hàng rỗng trong
bảng Variable View sẽ tự động tạo ra một biến mới với một tên biến mặc định (tiền tố var
và một chuỗi số tuần tự) và một định dạng dữ liệu mặc định (dạng số). Data Editor chèn
trị số khuyết thiếu hệ thống cho mọi đối tượng đối với biến mới này. Nếu có bất kỳ cột
rỗng nào trong bảng Data View hoặc hàng rỗng nào trong bảng Variable View giữa biến
mới và các biến đã có sẵn, thì những cột này (trong bảng Data View) hoặc hàng này
(trong bảng Variable View) cũng trở thành biến mới với trị số khuyết thiếu hệ thống cho
mọi đối tượng.

Để chèn một biến mới giữa các biến đã có sẵn

 Chọn bất kỳ ô nào trong biến bên phải của (bảng Data View) hoặc dưới (của bảng
Variable View) vị trí mà bạn muốn chèn biến mới vào.

 Từ thanh menu chọn

Data
Insert Variable

Một hàng mới được chèn vào với trị số khuyết thiếu hệ thống cho mọi đối tượng.

Để chuyển một biến trong Data Editor

Nếu bạn muốn đặt vị trí biến giữa hai biến đã có sẵn, hãy chèn một biến vào vị trí nơi
bạn muốn di chuyển biến đến đó

 Đối với biến bạn muốn chuyển, nhắp tên biến ở đỉnh của cột trong bảng Data View hoặc
số hàng trong bảng Variable View. Toàn bộ biến sẽ được làm nổi bật/tô sáng.

 Từ thanh menu chọn

Edit
Cut

 Nhắp vào tên biến (trong bảng Data View) hoặc số hàng (trong bảng Variable View) nơi
bạn muốn di chuyển biến đến. Toàn bộ biến này sẽ được mà nổi bật

 Từ thanh menu chọn

22
Edit
Paste

2.4.4 Thay đổi loại dữ liệu

Bạn có thể thay đổi loại dữ liệu cho một biến bất kể lúc nào có sử dụng hộp thoại
Variable Type trong bảng Variable View, và Data Editor sẽ cố gắng chuyển đổi các trị số
hiện có sang loại mới. Nếu không thể chuyển đổi được thì trị số khuyết thiếu hệ thống sẽ
được chỉ định. Các qui tắc chuyển đổi cũng giống như trường hợp dán trị số vào một
biến có định dạng khác. Nếu sự thay đổi trong định dạng của dữ liệu có thể gây ra các
đặc tả của trị số khuyết thiếu hoặc nhãn trị số, Data Editor thể hiện một hộp cảnh báo và
hỏi nếu như bạn muốn tiếp tục với việc thay đổi hay huỷ bỏ nó.

2.5 Tình trạng lọc đối tượng trong Data Editor

Hình 5-9: Các đối tượng được lọc trong Data Editor

Các đối
tượng bị lọc
(bị loại trừ)

Nếu bạn chọn một tập hợp phụ các đối tượng nhưng không loại bỏ những đối tượng
không được chọn, những đối tượng không được chọn được đánh dấu trong Data Editor
với một đoạn thẳng nằm chéo trong các ô số hàng.

23
3Bài 4: Các phép biến đổi dữ liệu

Trong một trường hợp lý tưởng, dữ liệu ban đầu (thô) của bạn là thích hợp hoàn toàn cho
loại phân tích mà bạn muốn tiến hành, và mọi quan hệ giữa các biến là hoặc tuyến tính
một cách thích hợp hoặc gần như trực giao. Rất đáng tiếc đây là trường hợp rất hiếm có.
Các phân tích sơ bộ có thể bộc lộ các trình tự mã hoá bật tiện hoặc các sai số do mã hoá,
hoặc biến đổi dữ liệu có thể bị đòi hỏi để bộ lộ mối quan hệ thực giữa các biến.

Bạn có thể thực hiện các phép biến đổi từ những nhiệm vụ đơn giản, chẳng hạn như thu
nhỏ số nhóm/tổ để tiến hành phân tích, hoặc phức tạp hơn như tạo các biến mới dựa trên
các phương trình phức tạp và các câu lệnh/khai báo có điều kiện

3.1 Tính toán biến {Compute Variable}

Thủ tục Compute Variable tính toán các trị số của một biến được dựa trên sự biến đổi của
một biến khác

 Bạn có thể tính các trị số cho các biến dạng số hoặc dạng chuỗi (các ký tự chuỗi có
dạng số)

 Bạn có thể lập các biến mới hoặc thay thế các trị số của biến đã có. Đối với biến mới,
bạn cũng có thể chỉ định loại biến và nhãn biến.

 Bạn có thể tính toán các trị số một cách có chọn lọc đối với các tập hợp con của dữ
liệu dựa trên các điều kiện lô-gic.

 Bạn có thể sử dụng trên 70 hàm lập sẵn {built-in}, bao gồm các hàm đại học, các
hàm thống kê, các hàm phân bố và các hàm chuỗi.

Để tính toán biến

 Từ thanh menu chọn

Transform
Compute…

 Đánh tên của biến đích {target variable}. Nó có thể là một biến đã có hoặc một biến mới
sẽ được bổ sung vào file dữ liệu làm việc.

 Xây dựng một biểu thức, hoặc dán các bộ phận vào Numeric Expression hoặc gõ trực
tiếp vào đó.

 Dán các hàm từ danh sách các hàm {Functions} và nhập các tham số được
biểu thị bằng các dấu hỏi

24
 Các hằng số dạng chuỗi phải được để trong dấu mở đóng ngoặc đơn hoặc
ngoặc kép

 Các hằng số dạng số phải được nhập theo định dạng kiểu Hoa Kỳ với dấu
chấm (.) là dấu thập phân.

Đối với biến dạng chuỗi mới, bạn còn phải chọn Type&Lable để xác định loại dữ liệu.

Hình 6-1: Hộp thoại Compute Variable

3.1.1 Tính toán biến với tuỳ chọn If Cases

Hộp thoại If Cases cho phép bạn áp dụng phép chuyển đổi dữ liệu đối với các nhóm các
đối tượng được chọn lọc, có sử dụng các biểu thức điều kiện. Một biểu thức điều kiện trả
lại một trị số đúng hay sai hoặc khuyết thiếu cho từng đối tượng.

 Nếu kết quả của một biểu thức điều kiện là true {đúng}, phép biến đổi được áp dụng
cho đối tượng

 Nếu kết quả của một biểu thức điều kiện là false {sai} hoặc missing {khuyết thiếu},
phép biến đổi không được áp dụng cho đối tượng

 Hầu hết các biểu thức điều kiện sử dụng một hoặc một số trong 6 dấu quan hệ (<, >,
<= (nhỏ hơn và bằng), >= (bằng và lớn hơn), = và ~= (khác)) trên bảng tính toán.

 Các biểu thức điều kiện có thể bao hàm các tên biến, các hằng số, các phép toán số
học, các hàm số và hàm khác, các biến lô-gíc và các thao tác có điều kiện khác

25
3.1.2 Type&Label {Loại và nhãn biến} trong hộp thoại Compute Variable

Theo mặc định các biến mới có dạng số. Để tính toán một biến dạng chuỗi bạn phải xác
định loại dữ liệu và độ rộng

Label. Nhãn biến là không bắt buộc phải định nghĩa, và có thể dài đến 120 ký tự. Bạn có
thể nhập một nhãn biến hoặc sử dụng 110 ký tự đầu tiên của biểu thức tính toán như là
nhãn biến.

Type. Các biến được tính toán có thể là dạng số hoặc dạng chuỗi (chữ cái kiểu con số).
Các biến dạng chuỗi không thể được ding trong các phép tính toán.

Hình 6-2: Hộp thoại loại và nhãn biến trong thủ tục Compute Variable

3.2 Đếm số lần xảy ra của các trị số trong các đối tượng

Hộp thoại này toạ nên một biến đếm số lần xảy ra của cùng trị số hoặc các trị số trong
một danh sách các biến cho từng đối tượng. Ví dụ một cuộc điều tra có thể bao gồm một
danh sách các tạp chí với hộp đánh dấu có/không để chỉ ra xem loại tạp chí nào mà từng
đối tượng điều tra đọc. Bạn có thể đếm số câu trả lời có cho từng đối tượng điều tra để
tạo ra một biến mới chứa đựng tổng số tạp chí được đọc.

Hình 6-3: Đếm số lần xảy ra của các trị số trong các đối tượng

26
Để đếm số lần các trị số xảy ra trong các đối tượng

 Từ thanh menu chọn

Transform
Count…

 Chọn một hay hơn một biến cùng loại (dạng số hoặc dạng chuỗi)

 Nhắp Define Variable và xác định loại trị số hoặc các trị số nào sẽ được đếm.

 Không bắt buộc, bạn có thể định nghĩa một tập hợp con các đối tượng để đếm số lần xảy
ra của các trị số.

Hộp thoại If Cases để xác định các tập hợp con giống như được mô tả trong phần
Compute Variable.

Đếm các trị số trong các đối tượng: Các trị số cần đếm

Trị số của biến đích (trong hộp thoại chính) được tăng thêm 1 cho mỗi lần khi một trong
những biến được lựa chọn thoả mãn một đặc tả trong Value to Count. Nếu một đối tượng
thoả mãn một số mô tả đối với bất kỳ biến nào, biến đích được tăng một số lần tương
ứng đối với biến đó.

Các đặc tả về trị số có thể bao gồm các trị số riêng biệt, các trị số khuyết thiếu (hệ thống
hoặc người sử dụng), và các phạm vi {range}. Các phạm vi bao gồm các điểm cuối của
chúng và bất kỳ trị số khuyết thiếu của người sử dụng có độ lớn rơi vào trong phạm vi
đó.

Hình 6-4: Hộp thoại các trị số cần đếm

27
3.3 Mã hoá lại dữ liệu

Bạn có thể biến đổi trị số dữ liệu bằng cách mã hoá lại chúng

3.3.1 Mã hoá lại dữ liệu ngay trong biến có sẵn (không tạo thành biến mới)

Mã hoá lại dữ liệu ngay trong biến có sẵn {Recode into Same Variable} gán lại các trị số
của biến đang có hoặc cắt giảm bớt các phạm vi của các trị số đang có vào các trị số mới

Bạn có thể mã hoá các biến dạng số và dạng chuỗi. Nếu bạn chọn nhiều biến, chúng phải
có cùng loại. Bạn không thể mã hoá các biến dạng chuỗi và dạng số cùng với nhau.

Hình 6-7: Hộp thoại Recode into Same Variables

Để mã hoá lại dữ liệu ngay trong biến đã có sẵn

 Từ thanh menu chọn

Transform
Recode
Into Same Variables…

 Chọn các biến mà bạn muốn mã hoá, Nếu bạn chọn nhiều biến, chúng phải có cùng dạng
(chuỗi hoặc số)

 Nhắp vào Old and New Values và định rõ cách mã hoá lại trị số.

Một cách tuỳ chọn, bạn có thể chọn một nhóm các đối tượng để mã hoá

Hộp thoại If Cases để xác định một nhóm các đối tượng cũng giống như đã được mô tả
trong mục tính toán biến {Compute Variable}

Hộp thoại Recode into Same Values: Old and NewValues

28
Bạn có thể xác định các trị số để mã hoá trong hộp thoại này. Mọi chỉ định về trị số phải
cùng loại dữ liệu (dạng số hay dạng chuỗi) giống như của các biến đã được chọn trong
hộp thoại chính.

Old Value. Trị số (hoặc các trị số) bị mã hoá. Bạn có thể mã hoá các trị số đơn, một phạm
vi các trị số và các trị số khuyết thiếu. Các trị số khuyết thiếu hệ thống và các phạm vi
không thể được chọn đối với các biến dạng chuỗi bởi vì không có khái niệm nào áp dụng
cho các biến dạng chuỗi. Các phạm vi bao gồm các điểm cuối của chúng và mọi trị số
khuyết thiếu của người sử dụng nằm trong phạm vi này.

New Value. Trị số đơn mà trong nó từng trị số cũ hoặc phạm vi của các trị số được mã
hoá. Bạn có thể nhập một trị số hoặc chỉ định trị số khuyết thiếu hệ thống.

Old->New. Danh sách các trị số sẽ được sử dụng để mã hoá biến (hoặc các biến). Bạn có
thể bổ sung, thay đổi hoặc loại bỏ các trị số này ra khỏi danh sách. Danh sách được tự
động sắp xếp, dựa trên các trị số cũ, sử dụng trật tự sau: các trị số đơn, các trị số khuyết
thiếu, các phạm vi và mọi trị số khác. Nếu bạn thay đổi một trị số trong danh sách, thủ
tục sẽ tự động sắp xếp lại danh sách, nếu cần thiết, để duy trì trật tự này.

Hình 6-8: Hộp thoại Old and New Values

3.3.2 Mã hoá thành biến khác

Thủ tục Recode into Different Variables gán lại các trị số của các biến có sẵn hoặc các
phạm vi của các trị số có sẵn vào các trị số mới của một biến mới. Ví dụ bạn có thể mã
hoá lương năm của đối tượng điều tra vào một biến mới có các trị số là lương năm nhưng
chia theo khoảng.

 Bạn có thể mã hoá các biến dạng số và dạng chuỗi

29
 Bạn có thể mã hoá các biến dạng số sang dạng chuỗi và ngược lại

 Nếu bạn chọn nhiều biến, chúng phải có cùng loại biến. Bạn không thể cùng một lúc
mã hoá lại cả biến dạng số lẫn biến dạng chuỗi được.

Hình 6-9: Hộp thoại Recode into Different Variables

Để mã hoá lại dữ liệu sang biến mới

 Từ thanh menu chọn

Transform
Recode
Into Different Variables…

 Chọn các biến mà bạn muốn mã hoá, Nếu bạn chọn nhiều biến, chúng phải có cùng dạng
(chuỗi hoặc số)

 Nhập một tên biến mới cho từng biến và nhắp Change.

 Nhắp Old and New Values và định rõ cách mã hoá lại trị số.

Một cách tuỳ chọn, bạn có thể chọn một nhóm các đối tượng để mã hoá

Hộp thoại Recode into Same Values: Old and NewValues

Bạn có thể xác định các trị số để mã hoá trong hộp thoại này. Mọi chỉ định về trị số phải
cùng loại dữ liệu (dạng số hay dạng chuỗi) giống như của các biến đã được chọn trong
hộp thoại chính.

Old Value. Trị số (hoặc các trị số) bị mã hoá. Bạn có thể mã hoá các trị số đơn, một phạm
vi các trị số và các trị số khuyết thiếu. Các trị số khuyết thiếu hệ thống và các phạm vi

30
không thể được chọn đối với các biến dạng chuỗi bởi vì không có khái niệm nào áp dụng
cho các biến dạng chuỗi. Các phạm vi bao gồm các điểm cuối của chúng và mọi trị số
khuyết thiếu của người sử dụng nằm trong phạm vi này.

New Value. Trị số đơn mà trong nó từng trị số cũ hoặc phạm vi của các trị số được mã
hoá. Bạn có thể nhập một trị số hoặc chỉ định trị số khuyết thiếu hệ thống.

Old->New. Danh sách các trị số sẽ được sử dụng để mã hoá biến (hoặc các biến). Bạn có
thể bổ sung, thay đổi hoặc loại bỏ các trị số này ra khỏi danh sách. Danh sách được tự
động sắp xếp, dựa trên các trị số cũ, sử dụng trật tự sau: các trị số đơn, các trị số khuyết
thiếu, các phạm vi và mọi trị số khác. Nếu bạn thay đổi một trị số trong danh sách, thủ
tục sẽ tự động sắp xếp lại danh sách, nếu cần thiết, để duy trì trật tự này.

Hình 6-10: Hộp thoại Old and New Values

31
4Bài 5: Điều khiển file và biến đổi file

Các file dữ liệu không phải lúc nào cũng được tổ chức dưới các dạng lý tưởng cho các
đòi hỏi riêng biệt của bạn. Bạn luôn cần phải kết hợp các file dữ liệu sắp xếp dữ liệu theo
một trật tự khác nhau, chọn một nhóm phụ các đối tượng, hoặc thay đổi đơn vị phân tích
bằng cách gộp các đối tượng với nhau. Một phạm vi lớn của khả năng biến đổi dữ liệu là
có sẵn, bao gồm các năng lực để:

Sắp xếp dữ liệu. Bạn có thể sắp xếp dữ liệu dựo vào trị số của một hoặc một số biến.

Chuyển các đối tượng và các biến với nhau. Định dạng file dữ liệu SPSS đọc các hàng là
các đối tượng và các cột là các biến. Đối với các file trong đó trật tự này đảo ngược, bạn
có thể chuyển đổi các hàng và các cột và đọc dữ liệu trong định dạng chính xác.

Trộn các file. Bạn có thể trộn nhiều file với nhau. Bạn có thể kết hợp các file với cùng
biến nhưng khác đối tượng hoặc cùng đối tượng nhưng khác biến.

Chọn các nhóm phụ các đối tượng. Bạn có thể hạn chế các phân tích của mình trong một
nhóm các đối tượng hoặc tiến hành đồng thời các phép phân tích trong các nhóm đối
tượng khác nhau.

Gộp chung/Tổng hợp dữ liệu. Bạn có thể thay đổi đơn vị của phép phân tích bằng cách
tổng hợp các đối tượng với nhau dựa trị số của một hoặc một số biến lập nhóm.

Gia quyền dữ liệu. Gia quyền các đối tượng để phân tích dự trên trị số của một biến gia
quyền.

4.1 Sắp xếp các đối tượng

Hộp thoại này sắp xếp các đối tượng (các hàng) của file dữ liệu dựa vào các trị số của
một hoặc một số biến sắp xếp. Bạn cửa sổ thể sắp xếp các đối tượng theo trật tự tăng dần
hoặc giảm dần.

 Nếu bạn chọn nhiều biến sắp xếp, các đối tượng được sắp xếp theo từng biến trong
vòng từng nhóm của biến đứng trước trong danh sách Short by. Ví dụ nếu bạn chọn
biến gender {giới tính} là biến sắp xếp thứ nhất và minority {thiểu số}là biến sắp xếp
thứ hai, các đối tượng sẽ được sắp xếp theo phân loại thiểu số trong từng loại giới
tính.

 Đối với các biến, các chữ in đứng trước các chữ thường giống nó trong trật tự sắp
xếp.

Hình 7-1: Hộp thoại Sort Cases

32
Để sắp xếp các đối tượng

 Từ thanh menu chọn

Data
Sort Cases …

 Chọn một hoặc một số biến sắp xếp.

4.2 Chọn các đối tượng {Select Cases}

Thủ tục Select Cases cung cấp một số phương pháp khác nhau để chọn một nhóm các
đối tượng dựa vào các tiêu chí bao gồm các biến và các biểu thức phức. Bạn cũng có thể
chọn một mẫu ngẫu nhiên các đối tượng. Tiêu chí dùng để định nghĩa một nhóm có thể
bao gồm:

 Các trị số biến và các phạm vi/khoảng biến thiên

 Các phạm vi ngày tháng và thời gian

 Các số hàng

 Các biểu thức số học

 Các biểu thức lô-gíc

 Các hàm

Unselected Cases. Bạn có thể lọc hoặc xoá bỏ các đối tượng không đáp ứng tiêu chuẩn
lựa chọn. Các đối tượng được lọc vẫn duy trì trong file dữ liệu nhưng bị loại ra khỏi phép
phân tích. Thủ tục Select Cases tạo ra một biến lọc, filter_$, để chỉ rõ tình trạng lọc. Các
đối tượng được chọn có trị số 1; các đối tượng không được chọn (bị lọc) có trị số 0. Các
đối tượng bị lọc cũng được đánh dấu bằng một dấu gạch chéo qua số hàng trong cửa sổ
Data Editor. Để đóng tình trạng lọc và bao gồm mọi đối tượng trong phép phân tích của
ban, hãy chọn All Cases.

33
Các đối tượng bị xoá bỏ bị loại ra khỏi file dữ liệu và không thể phục hồi lại được nếu
bạn lưu file dữ liệu sau khi xoá bỏ các đối tượng.

Hình 7-9: Hộp thoại Select Cases

Để chọn một nhóm các đối tượng

 Từ thanh menu chọn:

Data
Select Cases…

 Chọn một trong những phương pháp lựa chọn các đối tượng.

 Định rõ các tiêu chí chọn các đối tượng.

4.2.1 Select Cases: If

Hộp thoại này cho phép bạn chọn các nhóm đối tượng có sử dụng các biểu thức điều
kiện. Một biểu thức điều kiện trả lại một trị số true {đúng}, false {sai}, hoặc missing
{khuyết thiếu} cho từng đối tượng.

Hình 7-10: Hộp thoại Select Cases: If

34
 Nếu kết quả của một biểu thức điều kiện là true, đối tượng sẽ được chọn

 Nếu kết quả của một biểu thức điều kiện là false hoặc missing, đối tượng sẽ không
được chọn

 Hầu hết các biểu thức điều kiện sử dụng một hoặc một vài trong số 6 phép tính điều
kiện (<, >, =, <=, >=, và ~=) trên bảng tính toán.

 Các biểu thức điều kiện có thể bao gồm các tên biến, hằng số, các phép tính số học,
các hàm số và các hàm khác, các biến lô-gic, và các phép tính điều kiện.

4.2.2 Select Cases: Random Sample

Hộp thoại này cho phép bạn chọn một mẫu ngẫu nhiên dự trên một tỷ lệ thích hợp hoặc
một lượng chính xác các đối tượng.

Approximately. Tạo ra một mẫu ngẫu nhiên các các đối tượng gần đúng với một tỷ lệ
được xác định trước. Do cách làm này tạo ra một quyết định ngẫu nhiêu giả định độc lập
cho từng đối tượng, tỷ lệ các đối tượng được chọn chỉ có thể gần đúng với tỷ lệ được xác
định trước. Càng có nhiều đối tượng trong file dữ liệu, tỷ lệ các đối tượng được chọn
càng gần đúng với tỷ lệ được xác định trước.

Exactly. Một số lượng đối tượng được xác định bởi người sử dụng. Bạn cũng phải chỉ rõ
số các đối tượng để từ đó tạo ra mẫu. Con số thứ hai cần phải nhỏ hơn hoặc bằng tổng số
đối tượng có trong file dữ liệu. Nếu con số này vượt quá tổng số đối tượng có trong file
dữ liệu, mẫu sẽ bao gồm một cách tỷ lệ ít đối tượng hơn con số yêu cầu.

Hình 7-11: Hộp thoại Select Cases: Random Sample

35
4.2.3 Select Cases: Range

Hộp thoại này chọn các đối tượng dự vào một phạm vi số đối tượng hoặc một phạm vi
các ngày hoặc thời gian

 Các phạm vi đối tượng được dựa vào số hàng được thể hiện trong cửa sổ Data Editor

 Các phạm vi ngày tháng hoặc thời gian chỉ có sẵn đối với dữ liệu chuỗi thời gian
{time series data} với các biến ngày tháng được xác định (menu Data, Define Data).

Hình 7-12: Hộp thoại Select Cases: Range đối với phạm vi các đối tượng (không có các
biến ngày tháng được định nghĩa)

36
5Bài 6: Làm việc với kết xuất

Khi bạn chạy một thủ tục, các kết quả được thể hiện trong một cửa sổ gọi là Viewer.
Trong cửa sổ này, bạn có thể dễ dàng chuyển đến bất kỳ phần nào của các kết xuất/kết
quả đầu ra mà bạn muốn xem. Bạn cũng có thể điều khiển kết xuất và tạo một file tài liệu
chứa đựng các kết xuất mà bạn muốn, được tổ chức và định dạng một cách thích hợp.

5.1 Cửa sổ Viewer

Hình 8-1: Cửa sổ Viewer

Nhắp đúp
một biểu
tượng kiểu
sách để
hiện hoặc
làm ẩn một
chi tiết

Nhắp để
mở rộng
hoặc thu
hẹp các cấp
độ xem

Nhắp một chi


tiết để chọn
và đi thẳng
đến nó

Panô phân Panô nội dung Nhắp đúp một bảng để xoay
cấp xem hoặc hiệu đính nó

Các kết quả được thể hiện trong Viewer. Bạn có thể sử dụng Viewer để:

 Xem lướt các kết quả.

 Thể hiện hoặc dấu các bảng và đồ thị được chọn.

 Thay đổi trật tự trình bày của các kết quả bằng cách di chuyển các chi tiết được chọn.

 Di chuyển các chi tiết giữa Viewer với các trình ứng dụng khác.

Cửa sổ Viewer được chia làm hai panô:

37
 Panô bên trái của Viewer chứa đựng mục phân cấp của các nội dung.

 Panô bên phải bao gồm các bảng thống kê, các biểu đồ, và các kết xuất dạng văn bản.

 Bạn có thể sử dụng các thanh cuốn để xem lướt các kết quả, hoặc bạn có thể nhắp
vào một chi tiết trong phần phân cấp để đến thẳng bảng hoặc đồ thị tương ứng.

 Bạn có thể nhắp và rê cạnh bên phải của panô phân cấp để thay đổi độ rộng của nó.

5.1.1 Thể hiện và dấu các kết quả

Trong cửa sổ Viewer, bạn có thể làm xuất hiện hoặc ẩn đi một cách có chọn lọc các bảng
hoặc kết quả từ một thủ tục. Việc này rất hữu ích khi bạn muốn làm ngắn hơn các kết
xuất có thể nhìn thấy được trong panô nội dung (panô bên phải).

Để ẩn giấu một bảng hoặc đồ thị mà không xoá bỏ nó:

 Nhắp biểu tượng sách mở {book icon} của nó thanh công cụ Outlining trong cửa sổ
Viewer

hoặc

 Nhắp vào chi tiết để chọn nó

 Từ thanh menu chọn:

View
Hide

hoặc

 Nhắp biểu tượng sách đóng (Hide) trên thanh công cụ Outlining .

Biểu tượng sách mở (Show) trở thành biểu tượng hoạt động, chỉ ra rằng chi tiết giờ đây
đã được ẩn giấu.

Để ẩn giấu mọi kết quả của một thủ tục:

 Nhắp hộp bên trái của tên thủ tục trong panô phân cấp.

Việc này ẩn giấu mọi kết quả của thủ tục và làm co phần phân cấp lại

38
5.1.2 Di chuyển, sao chép và xoá bỏ các kết quả

Bạn có thể tổ chức lại các kết quả bằng cách sao chép, chuyển và xoá một chi tiết hoặc
một nhóm các chi tiết.

Để di chuyển các kết quả trong cửa sổ Viewer

 Nhắp một chi tiết trong panô phân cấp hoặc panô nội dung để chọn nó. (Sử dụng kỹ thuật
giữ phím Shift và nhắp chuột để chọn nhiều chi tiết, hoặc kỹ thuật giữ phím Ctrl và nhắp
chuột để chọn các chi tiết nằm không liên tục nhau.)

 Sử dụng chuột để nhắp và rê các chi tiết (giữa chuột trong khi rê).

 Thả chuột ra lên chi tiết nằm trên vị trí mà bạn muốn thả chi tiết được di chuyển

Bạn cũng có thể chuyển các chi tiết bằng cách sử dụng hai lệnh Cut và Paste After trong
menu Edit.

Để xoá các kết quả trong cửa sổ Viewer

 Nhắp một chi tiết trong panô phân cấp hoặc panô nội dung để chọn nó. (Sử dụng kỹ thuật
giữ phím Shift và nhắp chuột để chọn nhiều chi tiết, hoặc kỹ thuật giữ phím Ctrl và nhắp
chuột để chọn các chi tiết nằm không liên tục nhau.)

 Nhấn phím Delete

hoặc

 Từ thanh menu chọn:

Edit
Delete

Để sao chép các kết quả trong cửa sổ Viewer

 Nhắp một chi tiết trong panô phân cấp hoặc panô nội dung để chọn nó. (Sử dụng kỹ thuật
giữ phím Shift và nhắp chuột để chọn nhiều chi tiết, hoặc kỹ thuật giữ phím Ctrl và nhắp
chuột để chọn các chi tiết nằm không liên tục nhau.)

 Giữ phím Ctrl trong khi bạn dùng chuột để nhắp và rê các chi tiết (giữa chuột trong khi
rê).

 Thả chuột ra nơi mà bạn muốn sao chép chúng vào đó.

 Bạn có thể sao chép các chi tiết bằng cách sử dụng hai lệnh Copy và Paste After trong
menu Edit.

39
6Bài 8: Frequencies {Tần số}

Thủ tục Frequencies cung cấp các thống kê và các đồ thị hữu ích cho việc mô tả rất nhiều
loại biến. Để nhìn đầu tiên vào dữ liệu, thủ tục Frequencies là một nơi rất tốt để bắt đầu.

Đối với một báo cáo tần suất và một đồ thị thanh, bạn có thể bố trí các trị số khác nhau
theo trật tự giảm dần hoặc tăng dần các nhóm theo tần số của chúng. Báo cáo tanà số có
thể bị treo khi một biến có quá nhiều trị số khác nhau. Bạn có thể đặt tiêu đề cho các đồ
thị với các tần số (trị số mặc định) hoặc tỷ lệ %.

Ví dụ. Phân bố của các khách hàng của một công ty theo loại ngành là như thế nào? Từ
kết xuất, bạn có thể nhận thấy rằng 37,5% của khách hàng của bạn là các cơ quan chính
quyền, 24,9% là các doanh nghiệp, 28,1% là các viện nghiên cứu, và 9,4% là từ ngành
chăm sóc sức khoẻ. Đối với dữ liệu định lượng, liên tục, chẳng hạn như doanh thu, bạn
có thể nhận thấy rằng tiền bán sản phẩm bình quân là 3.576$ với một độ lệch chuẩn là
1.078$.

Các thống kê và đồ thị. Các tần số, tỷ lệ %, tỷ lệ % tích luỹ, trung bình, trung vị, mode,
tổng, độ lệch chuẩn, phương sai, phạm vi (toàn cự), trị số nhỏ nhất và trị số lớn nhất, sai
số chuẩn của trung bình, độ lệch và độ nhọn (cả hai với độ lệch chuẩn), tứ phân vị, các số
phân vị do người sử dụng định nghĩa, đồ thị thanh, đồ thị tròn, và biểu đồ tần suất.

Dữ liệu. Sử dụng các mã dạng số hoặc chuỗi ngắn cho các biến định tính (thang đo định
danh hoặc định hạng).

Các giả sử. Bảng và tỷ lệ % cung cấp một mô tả hữu ích đối với dữ liệu từ mọi phân bố,
đặc biệt cho những biến với các nhóm có hoặc không có thứ bậc. Hầu hết các thống kê
tổng kế tuỳ chọn, chẳng hạn như trung bình và độ lệch chuẩn, được dựa trên lý thuyết
chuẩn và là thích hợp cho các biến định lượng với các phân bố cân xứng. Các thống kê tự
kháng, chẳng hạn như trung vị, các phân vị, và các tứ phân vị, là thích hợp cho các biến
định lượng có thể hoặc không có thể thoả mãn giả thiết về phân bố chuẩn.

6.1 Kết xuất mẫu

Hình 14-1: Kết xuất của thủ tục Frequencies

40
So tien dau tu cho su dung nuoc sach

Cumulative
Frequency Percent Valid Percent Percent
Valid 100 2 6.7 6.7 6.7
200 1 3.3 3.3 10.0
300 2 6.7 6.7 16.7
400 1 3.3 3.3 20.0
500 6 20.0 20.0 40.0
600 2 6.7 6.7 46.7
700 3 10.0 10.0 56.7
800 2 6.7 6.7 63.3
900 1 3.3 3.3 66.7
1000 2 6.7 6.7 73.3
1100 2 6.7 6.7 80.0
1200 1 3.3 3.3 83.3
1500 3 10.0 10.0 93.3
2000 2 6.7 6.7 100.0
Total 30 100.0 100.0

Statistics

So tien dau tu cho su dung nuoc sach


N Valid 30
Missing 0
Mean 803.33
Std. Error of Mean 92.411
Variance 256195.4
Minimum 100
Maximum 2000

So tien dau tu cho su dung nuoc sach


10

4
Frequency

2 Std. Dev = 506.16


Mean = 803.3
0 N = 30.00
0.0 500.0 1000.0 1500.0 2000.0
250.0 750.0 1250.0 1750.0

So tien dau tu cho su dung nuoc sach

41
6.2 Để thu được các tần số và các thống kê

 Từ thanh menu chọn:

Analyze
Descriptive Statistics
Frequencies…

Hình 12-2: Hộp thoại Frequencies

 Chọn một hoặc một số biến định lượng hoặc định tính.

Một cách tuỳ chọn, bạn có thể:

 Nhắp Statistics để có các thống kê mô tả đối với biến định lượng


 Nhắp Charts để có đồ thị thanh, đồ thị tròn, và biểu đồ tần suất.
 Nhắp Format để có trật tự mà các kết quả được thể hiện.

6.2.1 Frequencies Statistics

42
Hình 12-3: Hộp thoại Frequencies Statistics

Percentile Values. Các trị số của một biến định lượng chia dữ liệu có thứ bậc vào thành
các nhóm sao cho một tỷ lệ % cụ thể là nằm trên nó và một tỷ lệ % khác nằm dưới nó.
Các số tứ phân vị (các phân vị thứ 25, thứ 50, và thứ 75) chia các quan sát ra thành 4
nhóm có cùng số lượng quan sát. Nếu bạn muốn một số lượng các nhóm lớn hơn 4, hãy
chọn Cut points for n equal groups. Bạn cũng có thể xác định các số phân vị riêng biệt
(ví dụ, phân vị thứ 95, là trị số mà nằm dưới nó là 95% số lượng quan sát rơi vào).

Central Tendency. Các thống kê mô tả trung tâm của một phân bố bao gồm trung bình,
trung vị, mode, và tổng mọi trị số.

Dispersion. Các thống kê đo đạc độ lớn của sự biến thiên hoặc trải rộng trong dữ liệu bao
gồm độ lệch chuẩn, phương sai, phạm vi, trị số lớn nhất, trị số nhỏ nhất, và sai số chuẩn
của trung bình.

Distribution. Skewness {Độ lệch} và Kurtosis {độ nhọn} là các thống kê mô tả hình
dạng và độ cân xứng của một phân bố. Các thống kê được thể hiện cùng với sai số chuẩn
của chúng.

Value are group midpoints. Nếu các trị số trong dữ liệu của bạn là điểm giữa của các
nhóm (ví dụ, tuổi của mọi người trong nhóm 30 tuổi thì được mã là 35), hãy chọn tuỳ
chọn này để ước lượng trung vị và các phân vị cho dữ liệu thô, không nhóm gộp.

6.2.2 Frequencies Charts

43
Hình 12-4: Hộp thoại Frequencies Charts

Chart Type. Một đồ thị tròn {pie chart} thể hiện phân bố của các bộ phận trong toàn bộ.
Từng miếng của đồ thị tròn tương ứng với một nhóm được xác định bởi một biến lập
nhóm. Một đồ thị thanh {bar chart} thể hiện số lượng/tần số của từng trị số riêng biệt
hoặc từng nhóm như là một thanh riêng, cho phép bạn so sánh các nhóm dưới dạng hình
ảnh. Một biểu đồ tần suất cũng có các thanh, nhưng chúng được vẽ dọc theo một thang
đo khoảng bằng nhau. Chiều cao của từng thanh là số lượng của các trị số của một biến
định lượng rơi vào trong khoảng. Một biểu đồ tần suất thể hiện hình dạng, trung tâm, và
độ trải rộng của phân bố. Một đường cong chuẩn đặt chồng thêm vào một biểu đồ tần
suất giúp bạn xét đoán liệu chừng dữ liệu có phân bố chuẩn.

Chart Values. Đối với đồ thị thanh, trục thang đo có thể được đặt nhãn bởi số lượng hoặc
tỷ lệ %.

44
7Bài 7: Bảng trụ/xoay {pivot table}

Rất nhiều kết quả trong cửa sổ Viewer được trình bày dưới dạng bảng có thể xoay một cách tương tác.
Tức là bạn có thể tổ chức lại các hàng, cột và các lớp/trang {layer}

7.1 Thao tác đối với một bảng trụ

Các tuỳ chọn đối với thao tác một bảng trụ bao gồm:

 Chuyển đổi các hàng và các cột với nhau

 Di chuyển các hàng và các cột

 Lập các lớp đa chiều

 Nhóm và không nhóm các hàng và các cột

 Hiện và ẩn các ô

 Tìm các định nghĩa của các chi tiết

Để hiệu đính một bảng trụ

 Nhắp đúp bảng. Việc này kích hoạt cửa sổ Pivot Table Editor

Để hiệu đính hai hoặc hơn hai bảng trụ cùng một lúc

 Nhắp chuột phải lên bảng

 Từ menu nội dung chọn:

SPSS Pivot Table Object


Open

 Lặp lại đối với từng bảng trụ mà bạn muốn hiệu đính

Để xoay một bảng trụ sử dụng biểu tượng

 Kích hoạt bảng trụ

 Từ menu Pivot Table chọn:

Pivot
Pivoting Tray

i
 Chạm con trỏ lên từng biểu tượng để xem một chỉ dẫn mách bảo bạn biểu tượng đó đại diện cho hướng
nào của bảng.

 Rê một biểu tượng từ một khay này sang khay khác.

Điều này thay đổi sự bố trí của bảng. Ví dụ giả sử như một biểu tượng đại diện cho một biến với các
nhóm Yes và No và bạn rê biểu tượng này từ khay Row sang khay Column. Trước khi di chuyển, Yes và
No là các tiêu đề của hàng; sau khi di chuyển chúng là các tiêu đề của cột.

Hình 10-1: Các khay trụ

Biểu tượng
trang/lớp Biểu tượng cột

Khay trang/lớp
Khay cột

Biểu tượng hàng Khay hàng

Để xác định một chiều trong một bảng trụ

 Kích hoạt bảng trụ

 Nếu các khay trụ không xuất hiện, từ menu Pivot Table chọn:

Pivot
Pivoting Tray

 Nhắp lên một một biểu tượng và giữ chuột.

Điều này làm sáng các tiêu đề theo chiều trong bảng trụ.

Để chuyển đổi các hàng và các cột trong một bảng trụ

 Kích hoạt bảng trụ

 Từ menu Pivot Table chọn:

Pivot
Transpose Rows and Columns

Điều này có cùng tác động như rê mọi biểu tượng hàng vào khay Column và mọi biểu tượng cột vào
khay Row.

ii
Để thay đổi trật tự trình bày trong một bảng trụ

Trật tự của các biểu tượng trên khay chỉ chiều phản ánh trật tự của các thành phần trong bảng trụ. Để
thay đổi trật tự thể hiện của các thành phần trong một chiều của bảng

 Kích hoạt bảng trụ

 Nếu các khay trụ không xuất hiện, từ menu Pivot Table chọn:

Pivot
Pivoting Tray

 Nhắp lên một một biểu tượng để sắp xếp theo trật tự mà bạn muốn (trái sang phải hoặc trên xuống dưới)

Để di chuyển hàng hoặc cột trong một bảng trụ

 Kích hoạt bảng trụ.

 Nhắp vào nhãn/tiêu đề của hàng hoặc cột mà bạn muốn di chuyển.

 Nhắp và rê nhãn sang vị trí mới

 Từ menu nội dung, chọn Insert Before {chèn vào phía trước} hoặc Swap {Hoán vị}.

Chú ý: Hãy đảm bảo rằng lệnh Drag to Copy trong menu Edit không được chọn (đánh dấu). Nếu Drag to
Copy được chọn, hãy bỏ chọn nó.

Hình 10-2: Các nhóm hàng và nhóm cột với các tiêu đề nhóm
Tiêu đề nhóm cột
Gieng dao * Nuoc tu khe nui Crosstabulation

Count
Nuoc tu khe nui
Tiêu đề nhóm hàng Khong Co Total
Gieng Khong 0 23 23
dao Co 5 2 7
Total 5 25 30

Nếu bạn chọ Swap {hoán vị}, bạn sẽ được kết quả như bảng dưới đây (Hãy chú ý rằng ở bảng sau cột Co
đã chuyển sang bên trái cột Khong).

iii
Gie ng dao * Nuoc tu khe nui Crosstabulation

Count
Nuoc tu khe nui
Co Khong Total
Gieng Khong 23 0 23
dao Co 2 5 7
Total 25 5 30

Để tách nhóm các hàng hoặc các cột và xoá tiêu đề nhóm

 Kích hoạt bảng trụ

 Chọn nhãn/tiêu đề của nhóm (nhắp vào bất kỳ vị trí nào trong tiêu đề nhóm) của cột hoặc hàng mà bạn
muốn tách nhóm.

 Từ thanh menu chọn:

Pivot
Pivoting Tray

Để xoay tiêu đề hàng hoặc cột

Hình 10-3: Các tiêu đề hàng được xoay

 Từ thanh menu chọn:

Format
Rotate InnerColumn Labels

iv
hoặc

Rotate OuterColumn Labels

Chỉ các tiêu đề cột trong cùng nhất và tiêu đề hàng ngoài cùng nhất mới có thể được xoay.

Để thiết lập chế độ mặc định cho bảng trụ

Sau khi thực hiện một hoặc một vài thao tác bảng trụ, bạn có thể trở lại cách bố trí ban đầu của bảng trụ.

 Từ thanh menu chọn:

Reset Pivots to Defaults

Việc này chỉ thiết lập lại những thay đổi là kết quả của thành phần hàng, các cột và trang giữa các chiều
của bảng trụ. Nó không ảnh hưởng đến những thay đổi chẳng hạn như nhóm hay tách nhóm hoặc di
chuyển các hàng và các cột.

Để tìm định nghĩa của tiêu đề/nhãn trong một bảng trụ

Bạn có thể nhận được trợ giúp Help dạng nhạy cảm – nội dung trong các ô chứa nhãn /tiêu đề trong các
bảng trụ. Ví dụ nếu Mean {trung bình} xuất hiện như là một nhãn, bạn có thể thu được một định nghĩa
về mean.

 Nhắp chuột phải lên một ô chứa nhãn.

 Từ menu nội dung chọn What’s This?

Bạn phải nhắp chuột phải lên ô chứa nhãn chứ không được nhắp vào ô dữ liệu trong hàng hoặc cột.

Trợ giúp Help dạng nhạy cảm – nội dung không có sẵn cho các nhãn do người sử dụng định nghĩa,
chẳng hạn như tên tên hoặc nhãn trị số biến.
Biến muc do sach cua nuoc
được chuyển từ hướng hàng
7.2 Làm việc với các trang/lớp {Layer}
sang hướng trang

Bạn có thể trình bày một bảng hai chiều riêng biệt cho từng nhóm hoặc kết hợp của các nhóm. Bảng có thể
được nghĩ như được xếp chồng trong các trang/lớp, với duy chỉ có đỉnh trang/lớp là nhìn thấy được.

Để tạo và thể hiện các trang/lớp

 Kích hoạt bảng trụ, và từ menu Pivot chọn: Pivoting Trays nếu nó không được chọn.

 Rê một biểu tượng từ khay Row hoặc khay Column sang khay Layer.

Hình 10-4: Chuyển các nhóm sang các trang/lớp

v
Từng biểu tượng layer có mũi tên sang trái và mũi tên sang phải. Bảng có thể nhìn thấy được là bảng của
trang trên cùng.

Hình 10-5: Các nhóm trong các trang riêng biệt

vi
Để thay đổi các trang/lớp

 Kích một trong những mũi tên của biểu tượng layer.

hoặc

 Chọn một nhóm từ hộp danh sách thả xuống của các trang.

Hình 10-6: Chọn các trang từ danh sách thả xuống

vii
Hµ Néi, th¸ng 3 n¨m 2005

Môc Lôc
1 BàI 1 – Tổng quan..........................................................................................................1
1.1 Các cửa sổ trong SPSS............................................................................................. .......................1
1.2 Thanh menu {Menu}................................................................................................... ...................2
1.3 Thanh công cụ {Toolbars}................................................................................ ..............................2
1.4 Thanh tình trạng {Status Bar}............................................................................................ ............3

viii
1.5 Hộp thoại {Dialogue box}........................................................................................................ .......3
Tên biến và nhãn biến trong các danh sách của hộp thoại.............................................................. .4
1.5.1 Các nút trong hộp thoại ..................................................................................... .....................4
1.5.2 Hộp thoại phụ.................................................................................................. .......................5
1.5.3 Lựa chọn biến............................................................................................... ...........................5
BàI 2: Mở Các tệp tin dữ liệu............................................................................................ .8
1.6 Khởi động SPSS.................................................................................................................... ...........8
1.7 Mở một file............................................................................................................................ ..........9
2 BàI 3: Cửa sổ Data Editor..............................................................................................12
2.1 Data View...................................................................................................... ...............................12
2.2 Variable View....................................................................................................... .........................13
2.2.1 Tên biến............................................................................................................ .....................14
2.2.2 Các thang đo......................................................................................................................... .15
2.2.3 Loại biến............................................................................................................ ....................15
2.2.4 Nhãn biến {Variable Labels}............................................................................................. .....16
2.2.5 Nhãn trị số của biến {Value Labels}............................................................... .......................16
2.2.6 Trị số khuyết thiếu {Missing Value}....................................................................... ................17
2.3 Nhập dữ liệu ................................................................................................................................ .18
2.4 Hiệu đính dữ liệu trong bảng Data View.............................................................................. ..........20
2.4.1 Cắt, sao chép và dán các trị số của dữ liệu............................................................... .............21
2.4.2 Chèn thêm các đối tượng mới............................................................................. ...................21
2.4.3 Chèn một biến mới................................................................................................................. 22
2.4.4 Thay đổi loại dữ liệu...................................................................................................... .........23
2.5 Tình trạng lọc đối tượng trong Data Editor....................................................................... .............23
3 Bài 4: Các phép biến đổi dữ liệu....................................................................................24
3.1 Tính toán biến {Compute Variable}............................................................................... ...............24
3.1.1 Tính toán biến với tuỳ chọn If Cases ............................................................ .........................25
3.1.2 Type&Label {Loại và nhãn biến} trong hộp thoại Compute Variable....................................26
3.2 Đếm số lần xảy ra của các trị số trong các đối tượng .................................................................. .26
3.3 Mã hoá lại dữ liệu ................................................................................................................ .......28
3.3.1 Mã hoá lại dữ liệu ngay trong biến có sẵn (không tạo thành biến mới)................................28
3.3.2 Mã hoá thành biến khác.................................................................................................... .....29
4 Bài 5: Điều khiển file và biến đổi file.............................................................................32
4.1 Sắp xếp các đối tượng ................................................................................................................. .32
4.2 Chọn các đối tượng {Select Cases}...................................................................... ........................33
4.2.1 Select Cases: If........................................................................................... ...........................34
4.2.2 Select Cases: Random Sample.......................................................................................... .....35
4.2.3 Select Cases: Range................................................................................. .............................36
5 Bài 6: Làm việc với kết xuất..........................................................................................37
5.1 Cửa sổ Viewer........................................................................................................... ....................37
5.1.1 Thể hiện và dấu các kết quả................................................................................... ...............38
5.1.2 Di chuyển, sao chép và xoá bỏ các kết quả........................................................ ...................39
6 Bài 8: Frequencies {Tần số}.........................................................................................40
6.1 Kết xuất mẫu........................................................................................................ ........................40
6.2 Để thu được các tần số và các thống kê......................................................... ..............................42
6.2.1 Frequencies Statistics........................................................................................... .................42
6.2.2 Frequencies Charts ........................................................................................... ....................43
7 Bài 7: Bảng trụ/xoay {pivot table}...................................................................................i
7.1 Thao tác đối với một bảng trụ ......................................................................................... ................i
7.2 Làm việc với các trang/lớp {Layer}.............................................................................................. ...v
8 BµI 1 – Tæng quan.........................................................................................................1
8.1 C¸c cöa sæ trong SPSS................................................................................... ................................1
8.2 Thanh menu {Menu}................................................................................................... ...................2
8.3 Thanh c«ng cô {Toolbars}............................................................................................................... 2
8.4 Thanh t×nh tr¹ng {Status Bar}.............................................................................................. .........3
8.5 Hép tho¹i {Dialogue box}................................................................................... ............................3
Tªn biÕn vµ nh·n biÕn trong c¸c danh s¸ch cña hép tho¹i......................................................... .......4
8.5.1 C¸c nót trong hép tho¹i ................................................................................... ........................4
8.5.2 Hép tho¹i phô........................................................................................................... ...............5

ix
8.5.3 Lùa chän biÕn................................................................................................................. .........5
BµI 2: Më C¸c tÖp tin d÷ liÖu............................................................................................8
8.6 Khëi ®éng SPSS........................................................................................................................ ......8
8.7 Më mét file............................................................................................................................. .........9
9 BµI 3: Cöa sæ Data Editor.............................................................................................12
9.1 Data View...................................................................................................... ...............................12
9.2 Variable View....................................................................................................... .........................13
9.2.1 Tªn biÕn............................................................................................................................ .....14
9.2.2 C¸c thang ®o................................................................................................................. ........15
9.2.3 Lo¹i biÕn........................................................................................................ ........................15
9.2.4 Nh·n biÕn {Variable Labels}................................................................................. .................16
9.2.5 Nh·n trÞ sè cña biÕn {Value Labels}.................................................................................... ..16
9.2.6 TrÞ sè khuyÕt thiÕu {Missing Value}......................................................................... ............17
9.3 NhËp d÷ liÖu ..................................................................................................... ..........................18
9.4 HiÖu ®Ýnh d÷ liÖu trong b¶ng Data View......................................................................... ...........20
9.4.1 C¾t, sao chÐp vµ d¸n c¸c trÞ sè cña d÷ liÖu................................................................... ......21
9.4.2 ChÌn thªm c¸c ®èi tîng míi........................................................................................... ..........21
9.4.3 ChÌn mét biÕn míi.................................................................................................. ................22
9.4.4 Thay ®æi lo¹i d÷ liÖu............................................................................................... .............23
9.5 T×nh tr¹ng läc ®èi tîng trong Data Editor............................................................................... ......23
10 Bµi 4: C¸c phÐp biÕn ®æi d÷ liÖu...............................................................................24
10.1 TÝnh to¸n biÕn {Compute Variable}................................................................................... ........24
10.1.1 TÝnh to¸n biÕn víi tuú chän If Cases .................................................................... ...............25
10.1.2 Type&Label {Lo¹i vµ nh·n biÕn} trong hép tho¹i Compute Variable....................................26
10.2 §Õm sè lÇn x¶y ra cña c¸c trÞ sè trong c¸c ®èi tîng ............................................................... ...26
10.3 M· ho¸ l¹i d÷ liÖu ...................................................................................................................... 28
10.3.1 M· ho¸ l¹i d÷ liÖu ngay trong biÕn cã s½n (kh«ng t¹o thµnh biÕn míi)..............................28
10.3.2 M· ho¸ thµnh biÕn kh¸c.................................................................................................. ......30
11 Bµi 5: §iÒu khiÓn file vµ biÕn ®æi file.........................................................................33
11.1 S¾p xÕp c¸c ®èi tîng ............................................................................................ ....................33
11.2 Chän c¸c ®èi tîng {Select Cases}............................................................... ...............................34
11.2.1 Select Cases: If........................................................................................ ............................35
11.2.2 Select Cases: Random Sample........................................................................................ .....36
11.2.3 Select Cases: Range............................................................................... .............................37
12 Bµi 6: Lµm viÖc víi kÕt xuÊt........................................................................................38
12.1 Cöa sæ Viewer.......................................................................................................... ..................38
12.1.1 ThÓ hiÖn vµ dÊu c¸c kÕt qu¶............................................................................................... 39
12.1.2 Di chuyÓn, sao chÐp vµ xo¸ bá c¸c kÕt qu¶..................................................... ...................40
13 Bµi 8: Frequencies {TÇn sè}.......................................................................................42
13.1 KÕt xuÊt mÉu..................................................................................................................... .........42
13.2 §Ó thu ®îc c¸c tÇn sè vµ c¸c thèng kª............................................................. ...........................44
13.2.1 Frequencies Statistics......................................................................................... .................44
13.2.2 Frequencies Charts ......................................................................................... ....................45
14 Bµi 7: B¶ng trô/xoay {pivot table}..............................................................................47
14.1 Thao t¸c ®èi víi mét b¶ng trô ............................................................................. .......................47
14.2 Lµm viÖc víi c¸c trang/líp {Layer}.................................................................... ..........................52

x
8BµI 1 – Tæng quan

SPSS for Windows cung cÊp mét hÖ thèng qu¶n lý d÷ liÖu vµ ph©n tÝch thèng kª trong
mét m«i trêng ®å ho¹, sö dông c¸c tr×nh ®¬n m« t¶ {menu} vµ c¸c hép tho¹i {dialogue
box} ®¬n gi¶n ®Ó thùc hiÖn hÇu hÕt c¸c c«ng viÖc cho b¹n. PhÇn lín c¸c nhiÖm vô cã
thÓ ®îc hoµn thµnh chØ b»ng c¸ch rª vµ nh¾p chuét.

Bªn c¹nh giao diÖn rª-nh¾p chuét ®Ó ph©n tÝch thèng kª, SPSS for Windows cung
cÊp:

Data Editor {Cöa sæ HiÖu ®Ýnh d÷ liÖu}. Mét hÖ thèng d¹ng b¶ng tÝnh {worksheet}
uyÓn chuyÓn ®Ó ®Þnh nghÜa, nhËp, hiÖu ®Ýnh, vµ thÓ hiÖn d÷ liÖu.

Viewer {Cöa sæ Viewer}. Cöa sæ Viewer cho phÐp dÔ dµng duyÖt c¸c kÕt qu¶ cña b¹n,
thÓ hiÖn vµ che giÊu cã thÓ chän läc c¸c kÕt xuÊt {output}, thay ®æi trËt tù cña c¸c
kÕt qu¶, vµ di chuyÓn c¸c b¶ng vµ ®å thÞ gi÷a SPSS for Windows vµ c¸c tr×nh øng
dông kh¸c

Multidimemtion pivot table {B¶ng trô ®a chiÒu}. C¸c kÕt qu¶ cña b¹n sÏ sinh ®éng víi
c¸c b¶ng trô ®a chiÒu. Kh¸m ph¸ c¸c b¶ng cña b¹n b»ng c¸ch bè trÝ l¹i c¸c hµng, c¸c cét,
vµ c¸c trang/líp {layer}. Béc lé c¸c ph¸t hiÖn quan träng cã thÓ bÞ mÊt trong c¸c b¸o c¸o
tiªu chuÈn. So s¸nh c¸c nhãm dÔ dµng b»ng c¸ch chia t¸ch b¶ng cña b¹n sao cho mçi lÇn
chØ cã mét nhãm ®îc thÓ hiÖn.

High-revolution graphics {§å thÞ cã ®é ph©n gi¶i/®é nÐt cao}. C¸c biÓu ®å h×nh trßn,
®å thÞ cét, biÓu ®å tÇn suÊt, ®å thÞ ph©n t¸n cã ®é ph©n gi¶i cao, mµu s¾c sèng
®éng, c¸c ®å thÞ ba chiÒu, vµ h¬n thÕ n÷a ®îc bao gåm nh lµ c¸c tÝnh n¨ng chuÈn
trong SPSS.

Database access {Truy cËp d÷ liÖu}. Truy cËp d÷ liÖu tõ c¸c c¬ së d÷ liÖu b»ng c¸ch sö
dông tr×nh chØ dÉn Database Wizard thay v× c¸c truy vÊn SQL phøc t¹p.

Data transformation {BiÕn ®æi d÷ liÖu}. TÝnh n¨ng biÕn ®æi d÷ liÖu gióp b¹n cã ®îc
d÷ liÖu s½n sµng cho c¸c bíc ph©n tÝch. B¹n cã thÓ dÔ dµng nhãm, bæ sung, tæng hîp,
trén, chia vµ chuyÓn ®æi file, vµ h¬n thÕ n÷a.

8.1 C¸c cöa sæ trong SPSS

Cã mét sè lo¹i cöa sæ kh¸c nhau trong SPSS:

Data Editor. Cöa sæ nµy thÓ hiÖn néi dung cña file d÷ liÖu. B¹n cã thÓ lËp mét file d÷
liÖu míi hoÆc hiÖu chØnh thay ®æi mét file ®· cã s½n víi cöa sæ Data Editor. Cöa sæ
Data Editor tù ®éng më ra khi b¹n kÝch ho¹t/khëi ®éng SPSS. B¹n chØ cã thÓ mét file
d÷ liÖu t¹i mét thêi ®iÓm mµ th«i (kh«ng thÓ më h¬n mét file d÷ liÖu vµo cïng mét
thêi ®iÓm).

1
Viewer. Mäi kÕt qu¶ thèng kª, b¶ng, biÓu ®å ®îc thÓ hiÖn trong cöa sæ Viewer. B¹n cã
thÓ hiÖu ®Ýnh kÕt xuÊt vµ lu nã ®Ó sö dông sau nµy. Mét cöa sæ Viewer tù ®éng më
ra khi b¹n ch¹y mét thñ tôc ®Çu tiªn t¹o nªn kÕt xuÊt.

Draft Viewer. B¹n cã thÓ tr×nh bµy kÕt xuÊt nh lµ c¸c v¨n b¶n b×nh thêng (thay v× c¸c
b¶ng trô) trong cöa sæ Draft Viewer.

Pivot Table Editor. KÕt xuÊt ®îc tr×nh bµy trong c¸c b¶ng trô cã thÓ ®îc chØnh söa
b»ng nhiÒu c¸ch víi cöa sæ Pivot Table Editor. B¹n cã thÓ hiÖu ®Ýnh ®o¹n v¨n b¶n,
chuyÓn ®æi d÷ liÖu gi÷a hµng vµ cét, bæ sung mµu, t¹o c¸c b¶ng ®a chiÒu vµ Èn
hoÆc hiÓn thÞ mét c¸ch cã chän läc c¸c kÕt qu¶.

Chart Editor. B¹n cã thÓ chØnh söa c¸c ®å thÞ chÊt lîng cao trong c¸c cöa sæ chart
editor. B¹n cã thÓ thay ®æi mµu, chän lo¹i ph«ng hoÆc cì ch÷, chuyÓn ®æi trôc tung
víi trôc hoµnh, xoay c¸c ®å thÞ ba chiÒu, vµ thËm chÝ thay c¶ lo¹i ®å thÞ.

Text Output Editor. C¸c kÕt xuÊt d¹ng v¨n b¶n kh«ng ®îc thÓ hiÖn trong c¸c b¶ng trô cã
thÓ ®îc chØnh söa víi cöa sæ Text Output Editor. B¹n cã thÓ hiÖu ®Ýnh kÕt xuÊt vµ
thay c¸c thuéc tÝnh cña ph«ng ch÷ (d¹ng, lo¹i, mµu, cì).

Syntax Editor. B¹n cã thÓ d¸n c¸c lùa chän trong c¸c hép tho¹i vµo mét cöa sæ syntax,
n¬i mµ c¸c lùa chän cña b¹n xuÊt hiÖn díi d¹ng c¸c có ph¸p lÖnh. B¹n cã thÓ hiÖu ®Ýnh
c¸c có ph¸p lÖnh ®Ó tËn dông c¸c ®Æc tÝnh ®Æc biÖt cña SPSS kh«ng cã s½n trong
c¸c hép tho¹i. B¹n còng cã thÓ lu c¸c m· lÖnh nµy trong mét file ®Ó sö dông cho nh÷ng
c«ng viÖc tiÕp theo cña SPSS.

Script Editor. Kü thuËt tù ®éng OLE cho phÐp b¹n tuú biÕn vµ tù ®éng ho¸ nhiÒu
nhiÖm vô trong SPSS. Sö dông cöa sæ Script Editor ®Ó lËp vµ hiÖu ®Ýnh c¸c tr×nh
nhá c¬ b¶n.

8.2 Thanh menu {Menu}

RÊt nhiÒu nhiÖm vô b¹n muèn tiÕn hµnh víi SPSS b¾t ®Çu víi viÖc lùa chän c¸c menu
{tr×nh ®¬n}. Tõng cöa sæ trong SPSS cã c¸c menu riªng cña nã víi c¸c lùa chän menu
thÝch hîp cho lo¹i cöa sæ ®ã.

Hai menu Analysis vµ Graphs lµ cã s½n ®èi víi mäi lo¹i cöa sæ, lµm cho viÖc t¹o c¸c
kÕt xuÊt míi rÊt nhanh chãng mµ kh«ng ph¶i chuyÓn ®æi gi÷a c¸c cöa sæ.

8.3 Thanh c«ng cô {Toolbars}

Tõng cöa sæ SPSS cã c¸c thanh c«ng cô riªng cña nã cho phÐp truy cËp nhanh ®Õn c¸c
nhiÖm vô th«ng dông. Cã mét sè cöa sæ cã h¬n mét thanh c«ng cô.

H×nh 1-2: Thanh c«ng cô víi trî gióp chØ dÉn c«ng cô {ToolTip Help}

2
8.4 Thanh t×nh tr¹ng {Status Bar}

Thanh t×nh tr¹ng {status bar} n»m ë ®¸y cña tõng cöa sæ SPSS cung cÊp c¸c th«ng tin
díi ®©y:

Command status {T×nh tr¹ng lÖnh}. §èi víi tõng lÖnh hoÆc thñ tôc mµ b¹n ch¹y, mét sè
®Õm c¸c ®èi tîng/trêng hîp {case} chØ ra sè lîng c¸c ®èi tîng ®îc xö lý. §èi víi c¸c thñ
tôc ®ßi hái ph¶i xö lý lÆp, sè lÇn lÆp ®îc thÓ hiÖn.

Filter status {T×nh tr¹ng läc}. NÕu b¹n chän mét mÉu ngÉu nhiªn hoÆc mét tËp hîp phô
c¸c ®èi tîng ®Ó ph©n tÝch, th«ng tin Filter on chØ ra r»ng mét vµi nhãm ®èi tîng nµo
®ã ®ang ®îc läc vµ kh«ng ph¶i mäi ®èi tîng trong tÖp tin d÷ liÖu ®îc ®a vµo ph©n
tÝch.

Weight status {T×nh tr¹ng gia quyÒn}. Th«ng tin Weight on chØ ra r»ng mét biÕn gia
quyÒn ®ang ®îc sö dông ®Ó gia quyÒn c¸c ®èi tîng cho ph©n tÝch.

Split status {T×nh tr¹ng chia t¸ch}. Th«ng tin Split on chØ ra r»ng file d÷ liÖu ®ang ®îc
chia t¸ch thµnh mét sè nhãm ®Ó ph©n tÝch, ®îc dùa vµo c¸c trÞ sè cña mét hoÆc mét
sè biÕn lËp nhãm/ph©n tæ.

8.5 Hép tho¹i {Dialogue box}

HÇu hÕt c¸c lùa chän menu më ra c¸c hép tho¹i. B¹n sö dông hép tho¹i ®Ó lùa chän c¸c
biÕn vµ c¸c tuú chän cho ph©n tÝch

Tõng hép tho¹i chÝnh cho c¸c thñ tôc thèng kª vµ ®å thÞ cã mét sè c¸c bé phËn c¬ b¶n

Danh s¸ch biÕn nguån. Mét danh s¸ch c¸c biÕn trong file d÷ liÖu lµm viÖc. ChØ cã c¸c
lo¹i biÕn ®îc phÐp bëi c¸c thñ tôc ®îc chän míi ®îc thÓ hiÖn trong danh s¸ch nguån.
ViÖc ding c¸c biÕn chuçi d¹ng ng¾n hay dµi bÞ h¹n chÕ bëi rÊt nhiÒu thñ tôc.

Danh s¸ch (hoÆc c¸c danh s¸ch) biÕn ®Ých. Mét hoÆc mét vµi danh s¸ch thÓ hiÖn c¸c
biÕn b¹n võa chän cho ph©n tÝch, ch¼ng h¹n nh danh s¸ch biÕn ®éc lËp vµ phô thuéc.

Nót Ên ®iÒu khiÓn {Command pushbutton}. C¸c nót chØ dÉn ch¬ng tr×nh thùc DanhhiÖn
s¸ch
Danh s¸ch biÕn
métnguån
biÕn t¸c vô, ch¼ng h¹n nh ch¹y mét thñ tôc, thÓ hiÖn phÇn th«ng tin Trî gióp, ®Ých
hoÆc më
ra mét hép tho¹i con ®Ó tiÕn hµnh c¸c lùa chän cô thÓ bæ sung.

§Ó cã ®îc th«ng tin vÒ c¸c nót ®iÒu khiÓn trong mét hép tho¹i, nh¾p chuét ph¶i
C¸clªn
nómnót
nhÊn c©u
®ã.
lÖnh

H×nh 1-5: C¸c bé phËn ®iÒu khiÓn hép tho¹i

3
C¸c nóm
nhÊn hép
tho¹i phô
Tªn biÕn vµ nh·n biÕn trong c¸c danh s¸ch cña hép tho¹i

B¹n cã thÓ thÓ hiÖn hoÆc lµ tªn biÕn hoÆc lµ nh·n biÕn trong danh s¸ch cña hép tho¹i.
Do tªn biÕn bÞ h¹n chÕ bëi 8 ký tù, nh·n biÕn thêng cung cÊp nhiÒu th«ng tin m« t¶
biÕn h¬n.

 §Ó ®iÒu khiÓn sù thÓ hiÖn tªn biÕn hay nh·n biÕn trong danh s¸ch cña hép tho¹i,
trong Options trong menu Edit ë bÊt kú lo¹i cöa sæ nµo cña SPSS.

 §Ó ®Þnh nghÜa hoÆc chØnh söa nh·n biÕn, h·y nh¾p ®óp tªn biÕn trong cöa sæ
Data Editor vµ sau ®ã nh¾p Labels.

 §èi víi d÷ liÖu nhËp tõ c¸c nguån c¬ së d÷ liÖu, tªn c¸c trêng ®îc sö dông lµm nh·n
biÕn.

 §èi víi nh·n biÕn qu¸ dµi, chØ con trá lªn nh·n trong danh s¸ch ®Ó xem toµn bé nh·n
biÕn ®ã.

 NÕu kh«ng cã nh·n biÕn nµo ®îc x¸c ®Þnh th× tªn biÕn sÏ ®îc thÓ hiÖn.

H×nh 1-6: C¸c nh·n biÕn ®îc thÓ hiÖn trong mét hép tho¹i

8.5.1 C¸c nót trong hép tho¹i

Cã 5 nót nhÊn tiªu chuÈn trong hÇu hÕt c¸c hép tho¹i:

 OK. Ch¹y thñ tôc. Sau khi b¹n chän c¸c biÕn nghiªn cøu vµ chän bÊt kú c¸c tuú chän
bæ sung nµo, nh¾p OK ®Ó ch¹y thñ tôc. §iÒu nµy còng ®ång thêi ®ãng hép tho¹i
l¹i.
4
 Paste. T¹o có ph¸p c©u lÖnh tõ c¸c lùa chän trong hép tho¹i vµ d¸n có ph¸p vµo mét
cöa sæ có ph¸p. Sau ®ã b¹n cã tuú biÕn c¸c c©u lÖnh víi c¸c ®Æc tÝnh bæ sung
kh«ng cã s½n trong hép tho¹i.

 Reset. Bá chän bÊt kú biÕn nµo trong danh s¸ch c¸c biÕn ®îc chän vµ thiÕt lËp
mÆc ®Þnh cho mäi tuú chän trong hép tho¹i vµ bÊt kú hép tho¹i phô nµo.

 Cancel. Xo¸ bá bÊt kú thay ®æi nµo trong thiÕt lËp hép tho¹i kÓ tõ lÇn cuèi nã ®îc
më ra vµ ®ãng hép tho¹i l¹i. Trong mçi lÇn lµm viÖc víi SPSS c¸c thiÕt lËp trong
hép tho¹i lµ lu«n tån t¹i cho ®Õn khi b¹n tho¸t khái SPSS. Mét hép tho¹i duy tr× mäi
thiÕt lËp mµ b¹n chän cho ®Õn khi b¹n thiÕt lËp l¹i. .

 Help. Nóm nµy cho b¹n cöa sæ trî gióp d¹ng chuÈn cña h·ng Microsoft bao gåm c¸c
th«ng tin vÒ hép tho¹i hiÖn t¹i. B¹n còng cã thÓ nhËn ®îc c¸c trî gióp trong c¸c nóm
®iÒu khiÓn riªng trong tõng hép tho¹i b»ng c¸ch nh¾p chuét ph¶i lªn nã.

8.5.2 Hép tho¹i phô

Do hÇu hÕt c¸c thñ tôc ®Òu cung cÊp mét sù uyÓn chuyÓn lín, kh«ng ph¶i mäi lùa
chän ®Òu cã thÓ ®îc bao hµm chØ trong mét hép tho¹i. Hép tho¹i chÝnh bao gåm c¸c
th«ng tin tèi thiÓu ®ßi hái ®Ó ch¹y mét thñ tôc. C¸c thiÕt lËp bæ sung ®îc thùc hiÖn
trong c¸c hép tho¹i phô.

Trong hép tho¹i chÝnh, nóm nhÊn víi ba dÊu chÊm (…) ®»ng sau tªn cña nã chØ ra
r»ng mét hép tho¹i phô sÏ ®îc xuÊt hiÖn nÕu b¹n nhÊn chuét vµo nã.

8.5.3 Lùa chän biÕn

§Ó lùa chän mét biÕn, b¹n chØ ®¬n gi¶n nh¾p chuét vµo nã trong danh s¸ch c¸c biÕn
nguån vµ nh¾p nóm mòi tªn ph¶i n»m bªn c¹nh danh s¸ch c¸c biÕn nguån. NÕu chØ cã
mét danh s¸ch c¸c biÕn nguån, b¹n cã thÓ nh¾p ®óp c¸c biÕn ®¬n ®Ó chuyÓn chóng
tõ danh s¸ch nguån sang danh s¸ch tíi.

B¹n cã thÓ chän nhiÒu biÕn mét lóc:

 §Ó chän nhiÒu biÕn n»m kÒ nhau liªn tôc trong danh s¸ch c¸c biÕn nguån, nh¾p
vµo biÕn ®Çu tiªn vµ gi÷ phÝm Shift vµ nh¾p vµo biÕn cuèi cïng.

 §Ó chän c¸c biÕn kh«ng n»m kÒ nhau liªn tôc (n»m c¸ch qu·ng) trong danh s¸ch c¸c
biÕn nguån, h·y sö dông ph¬ng ph¸p nh¾p+Ctrl. Chän biÕn ®Çu tiªn, sau ®ã gi÷
phÝm Ctrl vµ nh¾p biÕn tiÕp theo, vµ cø thÕ tiÕp tôc cho ®Õn biÕn cuèi cïng.

 §Ó chän mäi biÕn trong danh s¸ch, nhÊn Ctrl+A

H×nh 1-7: Lùa chän nhiÒu biÕn víi kü thuËt Shif t cïng víi nh¾p chuét

5
H×nh 1-8: Chän nhiÒu biÕn kÕ tiÕp nhau víi kü thuËt Ctrl cïng víi nh¾p chuét

§Ó cã ®îc th«ng tin vÒ mét biÕn trong mét danh s¸ch trong mét hép tho¹i

 Nh¾p chuét tr¸i lªn mét biÕn trong mét danh s¸ch ®Ó chän nã

 Nh¾p chuét ph¶i bÊt kÓ n¬i nµo trong danh s¸ch

 Chän Variable Information trong menu pop-up

H×nh 1-9: Xem th«ng tin vÒ biÕn dïng phÝm chuét ph¶i

6
§Ó nhËn ®îc th«ng tin vÒ nóm ®iÒu khiÓn trong hép tho¹i

 Nh¾p chuét tr¸i lªn nóm b¹n muèn biÕt

 Chän What’s This? Trong menu pop-up.

Mét cöa sæ pop-up thÓ hiÖn th«ng tin vÒ nóm ®iÒu khiÓn.

H×nh 1-10: Trî gióp d¹ng “What’s This?”pop-up b»ng c¸ch nh¾p phÝm ph¶i chuét

7
BµI 2: Më C¸c tÖp tin d÷ liÖu

C¸c file d÷ liÖu cã c¸c ®Þnh d¹ng kh¸c nhau, vµ phÇn mÒm nµy ®îc thiÕt kÕ ®Ó qu¶n
lý chóng, bao gåm:

 C¸c b¶ng tÝnh worksheet ®îc lËp trong Execl hoÆc Lotus

 C¬ së d÷ liÖu ®îc lËp díi ®Þnh d¹ng dBASE vµ SQL

 C¸c file d¹ng text ASCII víi kiÓu Tab-deliminated

 C¸c file trong ®Þnh d¹ng SPSS ®îc lËp trong c¸c hÖ ®iÒu hµnh kh¸c

 C¸c file d÷ liÖu SYSTAT

8.6 Khëi ®éng SPSS

Trªn mµn h×nh desktop cña Widows nh¾p vµop biÓu tîng

HoÆc më phÝm Start, All programs, SPSS for WIndows, SPSS 12.0.1 for Windows

SÏ xuÊt hiÖn cöa sæ SPSS Data Editor vµ mét hép tho¹i nh sau:

8
 Run the tutorial: Ch¹y ch¬ng tr×nh trî
gióp

 Type in data: NhËp d÷ liÖu míi

 Run an existing query: Ch¹y mét truy


vÊn d÷ liÖu ®· cã s½n

 Create new query using Database


Wizard: LËp mét truy vÊn d÷ liÖu sö
dông Database Wizard

 Open an existing data source: Më file


d÷ liÖu ®· cã s½n

(Chó ý: Hép tho¹i nµy chØ xuÊt hiÖn


mét lÇn khi b¹n khëi ®éng SPSS)

8.7 Më mét file

 NÕu ®· cã s½n mét file d÷ liÖu, b¹n cã thÓ më nã b»ng lùa chän  Open an
existing data source vµ nh¨p vµo More Files;

 NÕu ®ang ë trong cöa sæ SPSS Data Editor:

Tõ thanh menu chän

File
Open
Data…
 Trong hép tho¹i Open File, chän file mµ b¹n muèn më

 Nh¾p Open

Bªn c¹nh c¸c file ®îc lu díi ®Þnh d¹ng cña SPSS, b¹n cã thÓ më c¸c file cã ®Þnh d¹ng
cña Excel, Lotus, dBASE, tab-deliminated mµ kh«ng cÇn ph¶i chuyÓn ®æi chóng sang
mét ®Þnh d¹ng trung gian hoÆc nhËp c¸c th«ng tin ®Þnh nghÜa d÷ liÖu

§Ó më mét tÖp tin {file} Excel

T¹i cöa sæ SPSS Data Editor, tõ thanh menu chän

File
Open

9
Data…
 Trong hép tho¹i Open File, chän file mµ b¹n muèn më

 Nh¾p Open

 Trong hép tho¹i Open File, chän nn¬i lu gi÷ file (Look in); chän lo¹i file (Files of
type) vµ sau ®ã chän tªn file (File name)

Hép tho¹i Opening Excel Data Source xuÊt hiÖn

H·y chän Worksheet mµ b¹n ®Þnh më (®èi víi file cã nhiÒu h¬n mét worksheet).

10
11
9BµI 3: Cöa sæ Data Editor
Cöa sæ Data Editor cung cÊp mét ph¬ng ph¸p gièng nh b¶ng tÝnh, thuËn tiÖn ®Ó lËp
vµ hiÖu ®Ýnh c¸c file d÷ liÖu. Cöa sæ Data Editor tù ®éng më khi b¹n b¾t ®Çu khëi
®éng SPSS.

Cöa sæ Data Editor cung cÊp hai lo¹i b¶ng xem d÷ liÖu:

Data view. ThÓ hiÖn trÞ sè d÷ liÖu thùc hoÆc c¸c nh·n trÞ sè ®îc x¸c ®Þnh

Variable view. ThÓ hiÖn c¸c th«ng tin ®Þnh nghÜa vÒ biÕn, bao gåm c¸c nh·n biÕn vµ
nh·n trÞ sè biÕn ®îc x¸c ®Þnh, lo¹i d÷ liÖu (vÝ dô nh d¹ng chuçi, d¹ng ngµy th¸ng, vµ
d¹ng sè), thang ®o (®Þnh danh, ®Þnh h¹ng, hoÆc tû lÖ), vµ c¸c trÞ sè khuyÕt thiÕu do
ngêi

Trong c¶ hai b¶ng, b¹n cã thÓ bæ sung, vµ xo¸ c¸c th«ng tin ®îc lu chøa trong file d÷
liÖu.

9.1 Data View

H×nh 5-1: Data view

12
RÊt nhiÒu thuéc tÝnh cña Data View còng gièng nh nh÷ng g× ®îc t×m thÊy trong c¸c
phÇn mÒm sö dông b¶ng tÝnh, (vÝ dô nh Excel). Tuy nhiªn còng cã mét sè sù kh¸c biÖt
quan träng:

 C¸c hµng lµ c¸c b¶n ghi/®èi tîng/trêng hîp {case}. Tõng hµng ®Þa diÖn cho mét ®èi
tîng hoÆc mét quan s¸t. VÝ dô tõng ngêi tr¶ lêi ®èi víi mét b¶ng hái/phiÕu ®iÒu tra
lµ mét ®èi tîng.

 C¸c cét lµ c¸c biÕn. Tõng cét ®¹i diÖn cho mét biÕn hoÆc thuéc tÝnh ®îc ®o ®¹c.
VÝ dô tõng môc trong mét b¶ng hái lµ mét biÕn.

 C¸c « chøa c¸c trÞ sè. Tõng « chøa mét trÞ sè cña mét biÕn cho mét ®èi tîng. ¤ lµ sù
kÕt hîp cña ®èi tîng vµ biÕn. C¸c « chØ chøa c¸c trÞ sè biÕn. Kh«ng gièng nh c¸c
phÇn mÒm sö dông b¶ng tÝnh, c¸c « trong Data Editor kh«ng thÓ chøa ®ùng c¸c
c«ng thøc.

 File d÷ liÖu cã h×nh ch÷ nhËt. Hai híng cña file d÷ liÖu ®îc x¸c ®Þnh bëi sè lîng
c¸c ®èi tîng vµ sè lîng c¸c biÕn. B¹n cã thÓ nhËp d÷ liÖu trong bÊt kÓ « nµo. NÕu
b¹n nhËp d÷ liÖu vµo mét « n»m bªn ngoµi c¸c ®êng biªn cña file d÷ liÖu ®îc x¸c
®Þnh, h×nh ch÷ nhËt d÷ liÖu sÏ ®îc më réng ®Ó bao gåm bÊt kú mäi hµng vµ mäi
cét n»m gi÷a « ®ã vµ c¸c ®êng biªn cña file. Kh«ng cã c¸c « “trèng rçng” trong c¸c
®êng biªn cña file d÷ liÖu. §èi víi c¸c biÕn d¹ng sè, c¸c « rçng ®îc chuyÓn thµnh trÞ
sè khuyÕt thiÕu hÖ thèng. §èi víi c¸c biÕn d¹ng chuçi, mét dÊu c¸ch vÉn ®îc coi lµ
mét trÞ sè.

9.2 Variable View

H×nh 5-2: Cöa sæ Variable View

13
B¶ng Variable View chøa ®ùng c¸c th«ng tin vÒ c¸c thuéc tÝnh cña tõng biÕn trong file
d÷ liÖu. Trong mét b¶ng Data view:

 C¸c hµng lµ c¸c biÕn.

 C¸c cét lµ c¸c thuéc tÝnh cña biÕn


B¹n cã thÓ bæ sung hoÆc xo¸ c¸c biÕn vµ thay ®æi thuéc tÝnh cña c¸c biÕn, bao gåm:

 Tªn biÕn {Name}

 Lo¹i d÷ liÖu {Type}

 Sè lîng con sè hoÆc ch÷ {With}

 Sè lîng ch÷ sè thËp ph©n {Decimals}

 M« t¶ biÕn/nh·n biÕn {Lable} vµ nh·n trÞ sè biÕn {Values}

 C¸c trÞ sè khuyÕt thiÕu do ngêi sö dông thiÕt lËp {Missing}

 §é réng cña cét {Width}

 C¨n lÒ {Align}

 Thang ®o {Measure}
§Ó thÓ hiÖn hoÆc ®Þnh nghÜa c¸c thuéc tÝnh cña biÕn

 Lµm cho cöa sæ Data Editor trë thµnh cöa sæ ho¹t ®éng

 Nh¾p ®óp mét tªn biÕn ë ®Ønh cña cét trong b¶ng Data View, hoÆc nh¾p b¶ng
Variable View.

 §Ó ®Þnh nghÜa mét biÕn míi, nhËp mét tªn biÕn trong bÊt kú hµng rçng nµo

 Chän thuéc tÝnh mµ b¹n muèn ®Þnh nghÜa hoÆc hiÖu chØnh.

9.2.1 Tªn biÕn

C¸c qui t¾c díi ®©y ®îc ¸p dông cho tªn biÕn:

 Tªn ph¶i b¾t ®Çu b»ng mét ch÷. C¸c ký tù cßn l¹i cã thÓ lµ bÊt kú ch÷ nµo, bÊt kú
sè nµo, hoÆc c¸c biÓu tîng nh @, #, _, hoÆc $.

 Tªn biÕn kh«ng ®îc kÕt thóc b»ng mét dÊu chÊm.

14
 Tr¸nh dïng c¸c tªn biÕn mµ kÕt thóc víi mét dÊu g¹ch díi cÇn (®Ó tr¸nh xung ®ét víi
c¸c biÕn ®îc tù ®éng lËp bëi mét vµi thñ tôc)

 §é dµi cña tªn biÕn kh«ng vît qu¸ 8 ký tù.

 DÊu c¸ch vµ c¸c ký tù ®Æc biÖt (vÝ dô nh !, ?, ‘, vµ *) kh«ng ®îc sö dông

 Tõng tªn biÕn ph¶i ®¬n chiÕc/duy nhÊt; kh«ng ®îc phÐp trïng lÆp. Kh«ng ®îc
dïng ch÷ hoa ®Ó ®Æt tªn biÕn. C¸c tªn NEWVAR, NewVar, vµ newvar ®îc xem lµ
gièng nhau.

9.2.2 C¸c thang ®o

 B¹n cã thÓ x¸c ®Þnh thang ®o díi d¹ng tû lÖ (d÷ liÖu d¹ng sè trªn mét thang ®ã
kho¶ng hoÆc thang ®o tû lÖ), thø bËc hoÆc ®Þnh danh. D÷ liÖu ®Þnh danh hoÆc
thø bËc cã thÓ cã d¹ng chuçi (ch÷ a, b, c…) hoÆc d¹ng sè.

9.2.3 Lo¹i biÕn

Variable Type x¸c ®Þnh lo¹i d÷ liÖu ®èi víi tõng biÕn. Theo mÆc ®Þnh, mäi biÕn míi
®îc gi¶ sö lµ d¹ng sè. B¹n sö dông Define Variable ®Ó thay ®æi lo¹i d÷ liÖu. Néi dung
cña hép tho¹i Variable Type phô thuéc vµo lo¹i d÷ liÖu ®· ®îc thu thËp. §èi víi mét sè
lo¹i d÷ liÖu, cã nh÷ng « cho ®é réng vµ sè thËp ph©n (Xem vÝ dô H×nh 5-4); ®èi víi
lo¹i kh¸c b¹n chØ ®¬n gi¶n chän mét ®Þnh d¹ng tõ mét danh s¸ch cuèn (xem vÝ dô h×nh
5.4b) c¸c lo¹i d÷ liÖu cho tríc.

H×nh 5-4: Hép tho¹i Variable Type

C¸c lo¹i d÷ liÖu lµ d¹ng sè {numeric}, dÊu ph¶i {comma}, dÊu chÊm. {dot}, ghi chó
khoa häc {Scientific notation}, ngµy th¸ng {Date}, ®«-la {Dollar}, tiÒn tuú biÕn
{custom currency} vµ chuçi {string}.

H×nh 5-4: Hép tho¹i Variable Type víi d¹ng d÷ liÖu lµ ngµy th¸ng

15
§Ó ®Þnh nghÜa lo¹i d÷ liÖu

 Nh¾p nóm trong « Type ®èi víi biÕn b¹n muèn ®Þnh nghÜa

 Chän lo¹i d÷ liÖu trong hép tho¹i Data Type.

9.2.4 Nh·n biÕn {Variable Labels}

Do tªn biÕn chØ cã thÓ dµi 8 ký tù, c¸c nh·n biÕn cã thÓ dµi ®Õn 256 ký tù, vµ nh÷ng
nh·n m« t¶ nµy ®îc thÓ hiÖn trong c¸c kÕt xuÊt.

9.2.5 Nh·n trÞ sè cña biÕn {Value Labels}

B¹n cã thÓ chØ ®Þnh c¸c nh·n m« t¶ ®èi víi tõng trÞ sè cña biÕn. §iÒu nµy cùc kú h÷u
Ých nÕu d÷ liÖu cña b¹n sö dông c¸c m· d¹ng sè ®Ó ®¹i diÖn cho c¸c nhãm/tæ kh«ng
ph¶i d¹ng sè (vÝ dô m· 1 vµ 2 cho nam vµ n÷). Nh· trÞ sè cña biÕn cã thÓ dµi ®Õn 60
ký tù. Nh·n trÞ sè cña biÕn kh«ng cã s½n ®èi víi c¸c biÕn d¹ng chuçi dµi (c¸c biÕn d¹ng
chuçi dµi h¬n 8 ký tù).

H×nh 5-5: Hép tho¹i Value Labels

§Ó ®Þnh nghÜa nh·n trÞ sè cña d÷ liÖu

16
 Nh¾p nóm trong « Values ®èi víi biÕn b¹n muèn ®Þnh nghÜa

 §èi víi tõng trÞ sè, nhËp trÞ sè vµ nhËp mét nh·n

 Nh¾p Add ®Ó nhËp nh·n trÞ sè.

9.2.6 TrÞ sè khuyÕt thiÕu {Missing Value}

Missng Value ®Þnh nghÜa c¸c trÞ sè nh lµ khuyÕt thiÕu – cña ngêi sö dông. Th«ng th-
êng chóng ta muèn biÕt t¹i sao th«ng tin l¹i bÞ khuyÕt thiÕu. VÝ dô b¹n cã thÓ ph©n
biÖt gi÷a trÞ sè khuyÕt thiÕu do mét ®èi tîng ®iÒu tra tõ chèi tr¶ lêi mét c©u hái vµ
trÞ sè khuyÕt thiÕu do c©u hái ®ã kh«ng ¸p dông ®èi víi ngêi nµy. C¸c trÞ sè ®îc chØ
®Þnh lµ khuyÕt thiÕu cña ngêi sö dông ®îc ®¸nh dÊu ®Ó ®îc SPSS ®èi xö ®Æc biÖt
trong hÇu hÕt c¸c tÝnh to¸n.

 B¹n cã thÓ nhËp ®Õn 3 trÞ sè khuyÕt thiÕu riªng biÖt, mét ph¹m vi kho¶ng c¸ch trÞ
sè khuyÕt thiÕu hoÆc mét ph¹m vi céng víi mét trÞ sè khuyÕt thiÕu riªng biÖt.

 C¸c ph¹m vi cã thÓ ®îc chØ ®Þnh cho c¸c biÕn d¹ng sè

 B¹n kh«ng thÓ ®Þnh nghÜa trÞ sè khuyÕt thiÕu cho c¸c biÕn d¹ng chuçi dµi (h¬n 8
ký tù)

C¸c trÞ sè khuyÕt thiÕu ®èi víi biÕn d¹ng chuçi. Mäi d÷ liÖu d¹ng chuçi, bao gåm c¶
trÞ sè rçng, ®îc chuyÓn ®æi thµnh c¸c trÞ sè b×nh thêng (kh«ng ph¶i lµ khuyÕt thiÕu)
trõ phi b¹n ®Þnh nghÜa chóng mét c¸ch trùc tiÕp nh lµ c¸c trÞ sè khuyÕt thiÕu. §Ó
®Þnh nghÜa trÞ sè rçng nh lµ trÞ sè khuyÕt thiÕu ®èi víi biÕn d¹ng chuçi, h·y nhËp
mét dÊu c¸ch vµo mét trong nh÷ng trêng ®èi víi Discrete missing values.

H×nh 5-6: Hép tho¹i Missing Values

§Ó ®Þnh nghÜa c¸c trÞ sè khuyÕt thiÕu cho mét biÕn

 Nh¾p nóm trong « Missing ®èi víi biÕn b¹n muèn ®Þnh nghÜa

17
 NhËp c¸c trÞ sè hay c¸c ph¹m vi/kho¶ng ®¹i diÖn cho trÞ sè khuyÕt thiÕu.

¸p dông c¸c thuéc tÝnh ®Þnh nghÜa biÕn cho c¸c biÕn kh¸c

Mét khi b¹n ®· ®Þnh nghÜa c¸c thuéc tÝnh cho mét biÕn, b¹n cã thÓ sao chÐp mét
hoÆc mét sè thuéc tÝnh vµ ¸p dông chóng cho mét hoÆc mét sè biÕn kh¸c.

§Ó ¸p dông c¸c thuéc tÝnh ®Þnh nghÜa biÕn cho c¸c biÕn kh¸c

 Trong b¶ng Variable View, chän « hoÆc c¸c « cã thuéc tÝnh ®· ®îc ®Þnh nghÜa mµ
b¹n muèn ¸p dông cho c¸c biÕn kh¸c

 Tõ thanh menu chän

Edit
Copy

 Chän « (hoÆc c¸c «) mµ b¹n muèn ¸p dông thuéc tÝnh. B¹n cã thÓ chän nhiÒu biÕn.

 Tõ thanh menu chän

Edit
Paste

NÕu b¹n sao chÐp thuéc tÝnh cho c¸c hµng rçng, c¸c biÕn míi ®îc lËp víi víi c¸c thuéc
tÝnh mÆc ®Þnh cho tÊt c¶ nhng kh«ng ph¶i mÆc ®Þnh cho nh÷ng thuéc tÝnh ®îc
chän.

9.3 NhËp d÷ liÖu

B¹n cã thÓ nhËp d÷ liÖu trùc tiÕp tõ b¶ng Data View trong cöa sæ Data Editor. B¹n cã
thÓ nhËp d÷ liÖu theo bÊt kú trËt tù nµo. B¹n cã thÓ nhËp d÷ liÖu theo ®èi tîng hoÆc
theo biÕn, hoÆc theo khu vùc ®îc chän, hoÆc theo tõng «

 ¤ ho¹t ®éng (« con trá) lu«n ®îc lµm s¸ng

 Tªn biÕn vµ sè cña hµng cña « ho¹t ®éng ®îc thÓ hiÖn ë gãc cao bªn tr¸i cña cöa sæ
Data Editor.

 Khi b¹n chän mét « vµ nhËp mét trÞ sè th× nã sÏ ®îc thÓ hiÖn ë khoang hiÖu ®Ýnh
d÷ liÖu n»m ë trªn cña Data Editor

 C¸c trÞ sè kh«ng ®îc ghi cho ®Õn khi b¹n nhÊn Enter hoÆc chän « kh¸c

 §Ó nhËp bÊt kú g× kh¸c mét d÷ liÖu d¹ng sè, tríc hÕt ph¶i ®Þnh nghÜa lo¹i d÷ liÖu.

18
NÕu b¹n nhËp mét trÞ sè vµo mét cét rçng, Data Editor tù ®éng t¹o ra mét biÕn míi vµ chØ
®Þnh mét tªn biÕn.

H×nh 5-7: File d÷ liÖu lµm viÖc trong Data View


Sè cña Tªn biÕn Khoang hiÖu ®Ýnh d÷ ¤ ho¹t ®éng
hµng liÖu

§Ó nhËp d÷ liÖu d¹ng sè

 Chän mét « trong b¶ng DataView

 NhËp trÞ sè. TrÞ sè nµy ®îc thÓ hiÖn trong khoang hiÖu ®Ýnh d÷ liÖu ë ®Ønh cña
Data Editor

 NhÊn Enter hoÆc chän mét « kh¸c ®Ó ghi trÞ sè nµy.

§Ó nhËp d÷ liÖu kh«ng ph¶i d¹ng sè

 Nh¾p ®óp mét tªn biÕn ë ®Ønh cña cét trong b¶ng Data View hoÆc nh¾p b¶ng
Variable View

 Nh¾p nóm trong « Type ®èi víi biÕn nµy

 Chän lo¹i d÷ liÖu trong hép tho¹i Variable Type.

 Nh¾p OK

 Nh¾p ®óp sè cña hµng hoÆc nh¾p b¶ng Data View

19
 NhËp d÷ liÖu trong hµng ®èi víi biÕn võa míi ®îc ®Þnh nghÜa.

§Ó sö dông nh·n cña trÞ sè khi nhËp d÷ liÖu

 NÕu nh·n trÞ sè kh«ng xuÊt hiÖn trong b¶ng Data View, tõ thanh menu chän

View
Value Labels

 Nh¾p lªn « mµ trong ®ã b¹n muèn nhËp trÞ sè

 Chän mét nh·n trÞ sè tõ danh s¸ch më xuèng

TrÞ sè ®îc nhËp vµo vµ nh·n trÞ sè ®îc thÓ hiÖn trong «.

Chó ý: §iÒu nµy chØ lµm viÖc nÕu b¹n ®· ®Þnh nghÜa nh·n trÞ sè cña biÕn.

C¸c giíi h¹n vÒ trÞ sè cña d÷ liÖu

Lo¹i biÕn vµ ®é réng cña d÷ liÖu ®îc thiÕt lËp sÏ qui ®Þnh lo¹i d÷ liÖu cã thÓ nhËp
vµo « trong Data View.

 NÕu b¹n gâ mét ký tù kh«ng ®îc chÊp nhËn bëi lo¹i biÕn, Data Editor sÏ ph¸t ra
tiÕng kªu bÝp vµ kh«ng nhËp ký tù vµo.

 Víi c¸c biÕn d¹ng chuçi, c¸c ký tù n»m ngoµi ®é réng ®îc ®Þnh nghÜa sÏ kh«ng ®îc
chÊp nhËn.

 Víi c¸c biÕn d¹ng sè, c¸c trÞ sè nguyªn vît qu¸ ®é réng vÉn cã thÓ ®îc nhËp vµo, nh-
ng Data Editor thÓ hiÖn hoÆc lµ chó gi¶i khoa häc hoÆc lµ c¸c dÊu hoa thÞ trong «
®Ó chØ ra r»ng trÞ sè nµy réng h¬n ®é réng ®îc ®Þnh nghÜa. §Ó thÓ hiÖn trÞ sè
trong «, thay ®æi ®é réng cña biÕn. (Chó ý: Thay ®æi ®é rang cña cét kh«ng ¶nh h-
ëng ®Õn ®é réng cña biÕn.)

9.4 HiÖu ®Ýnh d÷ liÖu trong b¶ng Data View

Víi Data Editor, b¹n cã thÓ hiÖu ®Ýnh trÞ sè cña d÷ liÖu trong b¶ng Data View theo
nhiÒu c¸ch. B¹n cã thÓ:

 Thay ®æi trÞ sè cña d÷ liÖu

 C¾t, sao chÐp, vµ d¸n c¸c trÞ sè cña d÷ liÖu

 Thªm vµo hoÆc xo¸ c¸c ®èi tîng

 Thªm vµo hoÆc xo¸ c¸c biÕn

20
 Thay ®æi trËt tù cña c¸c biÕn

§Ó thay thÕ hoÆc hiÖu ®Ýnh mét trÞ sè cña d÷ liÖu

§Ó xo¸ trÞ sè cò vµ nhËp mét trÞ sè míi:

 Trong b¶ng Data View, nh¾p ®óp vµo «. TrÞ sè ®îc thÓ hiÖn trong khoang hiÖu
®Ýnh d÷ liÖu.

 HiÖu ®Ýnh trÞ sè trùc tiÕp tõ « hoÆc trong khoang hiÖu ®Ýnh d÷ liÖu.

 NhÊn Enter (hoÆc chuyÓn sang « kh¸c) ®Ó ghi trÞ sè míi.

9.4.1 C¾t, sao chÐp vµ d¸n c¸c trÞ sè cña d÷ liÖu

B¹n cã thÓ c¾t, sao chÐp vµ d¸n c¸c trÞ sè cña tõng « hoÆc mét nhãm c¸c trÞ sè trong
Data Editor. B¹n cã thÓ:

 ChuyÓn hoÆc sao chÐp trÞ sè cña mét « sang mét « kh¸c.

 ChuyÓn hoÆc sao chÐp trÞ sè cña mét « sang mét nhãm c¸c «.

 ChuyÓn hoÆc sao chÐp trÞ sè cña mét ®èi tîng sang cho mét nhãm c¸c ®èi tîng.

 ChuyÓn hoÆc sao chÐp trÞ sè cña mét biÕn sang cho mét nhãm c¸c biÕn.

 ChuyÓn hoÆc sao chÐp trÞ sè cña mét nhãm c¸c « sang cho mét nhãm c¸c « kh¸c.

9.4.2 ChÌn thªm c¸c ®èi tîng míi

NhËp d÷ liÖu vµo mét « trong mét hµng rçng sÏ tù ®éng t¹o ra mét ®èi tîng míi. Data
Editor sÏ chÌn c¸c trÞ sè khuyÕt thiÕu ®èi víi mäi biÕn kh¸c cho ®èi tîng ®ã. NÕu cã
bÊt kÓ hµng rçng nµo n»m gi÷a ®èi tîng míi vµ c¸c ®èi tîng ®· cã s½n, c¸c hµng rçng
®ã còng trë thµnh c¸c ®èi tîng míi víi c¸c trÞ sè khuyÕt thiÕu hÖ thèng ®èi víi mäi
biÕn.

B¹n cã thÓ chÌn c¸c ®èi tîng míi vµo gi÷a c¸c ®èi tîng ®· cã s½n.

§Ó chÌn mét ®èi tîng míi gi÷a c¸c ®èi tîng ®· cã s½n

 Trong Data View, chän bÊt kú « nµo trong ®èi tîng (hµng) n»m díi vÞ trÝ n¬i mµ b¹n
muèn chÌn ®èi tîng míi.

 Tõ thanh menu chän

21
Data
Insert Case

Mét hµng míi ®îc chÌn vµo vµ mäi mäi biÕn cña ®èi tîng míi nµy ®Òu nhËn ®îc trÞ sè
khuyÕt thiÕu hÖ thèng.

9.4.3 ChÌn mét biÕn míi

NhËp d÷ liÖu vµo mét cét rçng trong b¶ng Data View hoÆc trong mét hµng rçng trong
b¶ng Variable View sÏ tù ®éng t¹o ra mét biÕn míi víi mét tªn biÕn mÆc ®Þnh (tiÒn tè
var vµ mét chuçi sè tuÇn tù) vµ mét ®Þnh d¹ng d÷ liÖu mÆc ®Þnh (d¹ng sè). Data
Editor chÌn trÞ sè khuyÕt thiÕu hÖ thèng cho mäi ®èi tîng ®èi víi biÕn míi nµy. NÕu
cã bÊt kú cét rçng nµo trong b¶ng Data View hoÆc hµng rçng nµo trong b¶ng Variable
View gi÷a biÕn míi vµ c¸c biÕn ®· cã s½n, th× nh÷ng cét nµy (trong b¶ng Data View)
hoÆc hµng nµy (trong b¶ng Variable View) còng trë thµnh biÕn míi víi trÞ sè khuyÕt
thiÕu hÖ thèng cho mäi ®èi tîng.

§Ó chÌn mét biÕn míi gi÷a c¸c biÕn ®· cã s½n

 Chän bÊt kú « nµo trong biÕn bªn ph¶i cña (b¶ng Data View) hoÆc díi (cña b¶ng
Variable View) vÞ trÝ mµ b¹n muèn chÌn biÕn míi vµo.

 Tõ thanh menu chän

Data
Insert Variable

Mét hµng míi ®îc chÌn vµo víi trÞ sè khuyÕt thiÕu hÖ thèng cho mäi ®èi tîng.

§Ó chuyÓn mét biÕn trong Data Editor

NÕu b¹n muèn ®Æt vÞ trÝ biÕn gi÷a hai biÕn ®· cã s½n, h·y chÌn mét biÕn vµo vÞ trÝ
n¬i b¹n muèn di chuyÓn biÕn ®Õn ®ã

 §èi víi biÕn b¹n muèn chuyÓn, nh¾p tªn biÕn ë ®Ønh cña cét trong b¶ng Data View
hoÆc sè hµng trong b¶ng Variable View. Toµn bé biÕn sÏ ®îc lµm næi bËt/t« s¸ng.

 Tõ thanh menu chän

Edit
Cut

 Nh¾p vµo tªn biÕn (trong b¶ng Data View) hoÆc sè hµng (trong b¶ng Variable View)
n¬i b¹n muèn di chuyÓn biÕn ®Õn. Toµn bé biÕn nµy sÏ ®îc mµ næi bËt

22
 Tõ thanh menu chän

Edit
Paste

9.4.4 Thay ®æi lo¹i d÷ liÖu

B¹n cã thÓ thay ®æi lo¹i d÷ liÖu cho mét biÕn bÊt kÓ lóc nµo cã sö dông hép tho¹i
Variable Type trong b¶ng Variable View, vµ Data Editor sÏ cè g¾ng chuyÓn ®æi c¸c trÞ
sè hiÖn cã sang lo¹i míi. NÕu kh«ng thÓ chuyÓn ®æi ®îc th× trÞ sè khuyÕt thiÕu hÖ
thèng sÏ ®îc chØ ®Þnh. C¸c qui t¾c chuyÓn ®æi còng gièng nh trêng hîp d¸n trÞ sè vµo
mét biÕn cã ®Þnh d¹ng kh¸c. NÕu sù thay ®æi trong ®Þnh d¹ng cña d÷ liÖu cã thÓ
g©y ra c¸c ®Æc t¶ cña trÞ sè khuyÕt thiÕu hoÆc nh·n trÞ sè, Data Editor thÓ hiÖn mét
hép c¶nh b¸o vµ hái nÕu nh b¹n muèn tiÕp tôc víi viÖc thay ®æi hay huû bá nã.

9.5 T×nh tr¹ng läc ®èi tîng trong Data Editor

H×nh 5-9: C¸c ®èi tîng ®îc läc trong Data Editor

C¸c ®èi t­
îng bÞ läc
(bÞ lo¹i
trõ)

NÕu b¹n chän mét tËp hîp phô c¸c ®èi tîng nhng kh«ng lo¹i bá nh÷ng ®èi tîng kh«ng ®-
îc chän, nh÷ng ®èi tîng kh«ng ®îc chän ®îc ®¸nh dÊu trong Data Editor víi mét ®o¹n
th¼ng n»m chÐo trong c¸c « sè hµng.

23
10Bµi 4: C¸c phÐp biÕn ®æi d÷ liÖu

Trong mét trêng hîp lý tëng, d÷ liÖu ban ®Çu (th«) cña b¹n lµ thÝch hîp hoµn toµn cho
lo¹i ph©n tÝch mµ b¹n muèn tiÕn hµnh, vµ mäi quan hÖ gi÷a c¸c biÕn lµ hoÆc tuyÕn
tÝnh mét c¸ch thÝch hîp hoÆc gÇn nh trùc giao. RÊt ®¸ng tiÕc ®©y lµ trêng hîp rÊt
hiÕm cã. C¸c ph©n tÝch s¬ bé cã thÓ béc lé c¸c tr×nh tù m· ho¸ bËt tiÖn hoÆc c¸c sai
sè do m· ho¸, hoÆc biÕn ®æi d÷ liÖu cã thÓ bÞ ®ßi hái ®Ó bé lé mèi quan hÖ thùc
gi÷a c¸c biÕn.

B¹n cã thÓ thùc hiÖn c¸c phÐp biÕn ®æi tõ nh÷ng nhiÖm vô ®¬n gi¶n, ch¼ng h¹n nh
thu nhá sè nhãm/tæ ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch, hoÆc phøc t¹p h¬n nh t¹o c¸c biÕn míi
dùa trªn c¸c ph¬ng tr×nh phøc t¹p vµ c¸c c©u lÖnh/khai b¸o cã ®iÒu kiÖn

10.1 TÝnh to¸n biÕn {Compute Variable}

Thñ tôc Compute Variable tÝnh to¸n c¸c trÞ sè cña mét biÕn ®îc dùa trªn sù biÕn ®æi
cña mét biÕn kh¸c

 B¹n cã thÓ tÝnh c¸c trÞ sè cho c¸c biÕn d¹ng sè hoÆc d¹ng chuçi (c¸c ký tù chuçi cã
d¹ng sè)

 B¹n cã thÓ lËp c¸c biÕn míi hoÆc thay thÕ c¸c trÞ sè cña biÕn ®· cã. §èi víi biÕn
míi, b¹n còng cã thÓ chØ ®Þnh lo¹i biÕn vµ nh·n biÕn.

 B¹n cã thÓ tÝnh to¸n c¸c trÞ sè mét c¸ch cã chän läc ®èi víi c¸c tËp hîp con cña d÷
liÖu dùa trªn c¸c ®iÒu kiÖn l«-gic.

 B¹n cã thÓ sö dông trªn 70 hµm lËp s½n {built-in}, bao gåm c¸c hµm ®¹i häc, c¸c
hµm thèng kª, c¸c hµm ph©n bè vµ c¸c hµm chuçi.

§Ó tÝnh to¸n biÕn

 Tõ thanh menu chän

Transform
Compute…

 §¸nh tªn cña biÕn ®Ých {target variable}. Nã cã thÓ lµ mét biÕn ®· cã hoÆc mét biÕn
míi sÏ ®îc bæ sung vµo file d÷ liÖu lµm viÖc.

 X©y dùng mét biÓu thøc, hoÆc d¸n c¸c bé phËn vµo Numeric Expression hoÆc gâ trùc
tiÕp vµo ®ã.

24
 D¸n c¸c hµm tõ danh s¸ch c¸c hµm {Functions} vµ nhËp c¸c tham sè ®îc
biÓu thÞ b»ng c¸c dÊu hái

 C¸c h»ng sè d¹ng chuçi ph¶i ®îc ®Ó trong dÊu më ®ãng ngoÆc ®¬n hoÆc
ngoÆc kÐp

 C¸c h»ng sè d¹ng sè ph¶i ®îc nhËp theo ®Þnh d¹ng kiÓu Hoa Kú víi dÊu
chÊm (.) lµ dÊu thËp ph©n.

§èi víi biÕn d¹ng chuçi míi, b¹n cßn ph¶i chän Type&Lable ®Ó x¸c ®Þnh lo¹i d÷ liÖu.

H×nh 6-1: Hép tho¹i Compute Variable

10.1.1 TÝnh to¸n biÕn víi tuú chän If Cases

Hép tho¹i If Cases cho phÐp b¹n ¸p dông phÐp chuyÓn ®æi d÷ liÖu ®èi víi c¸c nhãm
c¸c ®èi tîng ®îc chän läc, cã sö dông c¸c biÓu thøc ®iÒu kiÖn. Mét biÓu thøc ®iÒu
kiÖn tr¶ l¹i mét trÞ sè ®óng hay sai hoÆc khuyÕt thiÕu cho tõng ®èi tîng.

 NÕu kÕt qu¶ cña mét biÓu thøc ®iÒu kiÖn lµ true {®óng}, phÐp biÕn ®æi ®îc ¸p
dông cho ®èi tîng

 NÕu kÕt qu¶ cña mét biÓu thøc ®iÒu kiÖn lµ false {sai} hoÆc missing {khuyÕt
thiÕu}, phÐp biÕn ®æi kh«ng ®îc ¸p dông cho ®èi tîng

 HÇu hÕt c¸c biÓu thøc ®iÒu kiÖn sö dông mét hoÆc mét sè trong 6 dÊu quan hÖ
(<, >, <= (nhá h¬n vµ b»ng), >= (b»ng vµ lín h¬n), = vµ ~= (kh¸c)) trªn b¶ng tÝnh
to¸n.

25
 C¸c biÓu thøc ®iÒu kiÖn cã thÓ bao hµm c¸c tªn biÕn, c¸c h»ng sè, c¸c phÐp to¸n
sè häc, c¸c hµm sè vµ hµm kh¸c, c¸c biÕn l«-gÝc vµ c¸c thao t¸c cã ®iÒu kiÖn kh¸c

10.1.2 Type&Label {Lo¹i vµ nh·n biÕn} trong hép tho¹i Compute Variable

Theo mÆc ®Þnh c¸c biÕn míi cã d¹ng sè. §Ó tÝnh to¸n mét biÕn d¹ng chuçi b¹n ph¶i
x¸c ®Þnh lo¹i d÷ liÖu vµ ®é réng

Label. Nh·n biÕn lµ kh«ng b¾t buéc ph¶i ®Þnh nghÜa, vµ cã thÓ dµi ®Õn 120 ký tù.
B¹n cã thÓ nhËp mét nh·n biÕn hoÆc sö dông 110 ký tù ®Çu tiªn cña biÓu thøc tÝnh
to¸n nh lµ nh·n biÕn.

Type. C¸c biÕn ®îc tÝnh to¸n cã thÓ lµ d¹ng sè hoÆc d¹ng chuçi (ch÷ c¸i kiÓu con sè).
C¸c biÕn d¹ng chuçi kh«ng thÓ ®îc ding trong c¸c phÐp tÝnh to¸n.

H×nh 6-2: Hép tho¹i lo¹i vµ nh·n biÕn trong thñ tôc Compute Variable

10.2§Õm sè lÇn x¶y ra cña c¸c trÞ sè trong c¸c ®èi tîng

Hép tho¹i nµy to¹ nªn mét biÕn ®Õm sè lÇn x¶y ra cña cïng trÞ sè hoÆc c¸c trÞ sè trong
mét danh s¸ch c¸c biÕn cho tõng ®èi tîng. VÝ dô mét cuéc ®iÒu tra cã thÓ bao gåm mét
danh s¸ch c¸c t¹p chÝ víi hép ®¸nh dÊu cã/kh«ng ®Ó chØ ra xem lo¹i t¹p chÝ nµo mµ
tõng ®èi tîng ®iÒu tra ®äc. B¹n cã thÓ ®Õm sè c©u tr¶ lêi cã cho tõng ®èi tîng ®iÒu
tra ®Ó t¹o ra mét biÕn míi chøa ®ùng tæng sè t¹p chÝ ®îc ®äc.

H×nh 6-3: §Õm sè lÇn x¶y ra cña c¸c trÞ sè trong c¸c ®èi tîng

26
§Ó ®Õm sè lÇn c¸c trÞ sè x¶y ra trong c¸c ®èi tîng

 Tõ thanh menu chän

Transform
Count…

 Chän mét hay h¬n mét biÕn cïng lo¹i (d¹ng sè hoÆc d¹ng chuçi)

 Nh¾p Define Variable vµ x¸c ®Þnh lo¹i trÞ sè hoÆc c¸c trÞ sè nµo sÏ ®îc ®Õm.

 Kh«ng b¾t buéc, b¹n cã thÓ ®Þnh nghÜa mét tËp hîp con c¸c ®èi tîng ®Ó ®Õm sè lÇn
x¶y ra cña c¸c trÞ sè.

Hép tho¹i If Cases ®Ó x¸c ®Þnh c¸c tËp hîp con gièng nh ®îc m« t¶ trong phÇn
Compute Variable.

§Õm c¸c trÞ sè trong c¸c ®èi tîng: C¸c trÞ sè cÇn ®Õm

TrÞ sè cña biÕn ®Ých (trong hép tho¹i chÝnh) ®îc t¨ng thªm 1 cho mçi lÇn khi mét
trong nh÷ng biÕn ®îc lùa chän tho¶ m·n mét ®Æc t¶ trong Value to Count. NÕu mét
®èi tîng tho¶ m·n mét sè m« t¶ ®èi víi bÊt kú biÕn nµo, biÕn ®Ých ®îc t¨ng mét sè lÇn
t¬ng øng ®èi víi biÕn ®ã.

C¸c ®Æc t¶ vÒ trÞ sè cã thÓ bao gåm c¸c trÞ sè riªng biÖt, c¸c trÞ sè khuyÕt thiÕu (hÖ
thèng hoÆc ngêi sö dông), vµ c¸c ph¹m vi {range}. C¸c ph¹m vi bao gåm c¸c ®iÓm cuèi
cña chóng vµ bÊt kú trÞ sè khuyÕt thiÕu cña ngêi sö dông cã ®é lín r¬i vµo trong ph¹m
vi ®ã.

H×nh 6-4: Hép tho¹i c¸c trÞ sè cÇn ®Õm

27
10.3 M· ho¸ l¹i d÷ liÖu

B¹n cã thÓ biÕn ®æi trÞ sè d÷ liÖu b»ng c¸ch m· ho¸ l¹i chóng

10.3.1 M· ho¸ l¹i d÷ liÖu ngay trong biÕn cã s½n (kh«ng t¹o thµnh biÕn míi)

M· ho¸ l¹i d÷ liÖu ngay trong biÕn cã s½n {Recode into Same Variable} g¸n l¹i c¸c trÞ sè
cña biÕn ®ang cã hoÆc c¾t gi¶m bít c¸c ph¹m vi cña c¸c trÞ sè ®ang cã vµo c¸c trÞ sè
míi

B¹n cã thÓ m· ho¸ c¸c biÕn d¹ng sè vµ d¹ng chuçi. NÕu b¹n chän nhiÒu biÕn, chóng
ph¶i cã cïng lo¹i. B¹n kh«ng thÓ m· ho¸ c¸c biÕn d¹ng chuçi vµ d¹ng sè cïng víi nhau.

H×nh 6-7: Hép tho¹i Recode into Same Variables

§Ó m· ho¸ l¹i d÷ liÖu ngay trong biÕn ®· cã s½n

 Tõ thanh menu chän

28
Transform
Recode
Into Same Variables…

 Chän c¸c biÕn mµ b¹n muèn m· ho¸, NÕu b¹n chän nhiÒu biÕn, chóng ph¶i cã cïng d¹ng
(chuçi hoÆc sè)

 Nh¾p vµo Old and New Values vµ ®Þnh râ c¸ch m· ho¸ l¹i trÞ sè.

Mét c¸ch tuú chän, b¹n cã thÓ chän mét nhãm c¸c ®èi tîng ®Ó m· ho¸

Hép tho¹i If Cases ®Ó x¸c ®Þnh mét nhãm c¸c ®èi tîng còng gièng nh ®· ®îc m« t¶
trong môc tÝnh to¸n biÕn {Compute Variable}

Hép tho¹i Recode into Same Values: Old and NewValues

B¹n cã thÓ x¸c ®Þnh c¸c trÞ sè ®Ó m· ho¸ trong hép tho¹i nµy. Mäi chØ ®Þnh vÒ trÞ sè
ph¶i cïng lo¹i d÷ liÖu (d¹ng sè hay d¹ng chuçi) gièng nh cña c¸c biÕn ®· ®îc chän trong
hép tho¹i chÝnh.

Old Value. TrÞ sè (hoÆc c¸c trÞ sè) bÞ m· ho¸. B¹n cã thÓ m· ho¸ c¸c trÞ sè ®¬n, mét
ph¹m vi c¸c trÞ sè vµ c¸c trÞ sè khuyÕt thiÕu. C¸c trÞ sè khuyÕt thiÕu hÖ thèng vµ c¸c
ph¹m vi kh«ng thÓ ®îc chän ®èi víi c¸c biÕn d¹ng chuçi bëi v× kh«ng cã kh¸i niÖm nµo
¸p dông cho c¸c biÕn d¹ng chuçi. C¸c ph¹m vi bao gåm c¸c ®iÓm cuèi cña chóng vµ mäi
trÞ sè khuyÕt thiÕu cña ngêi sö dông n»m trong ph¹m vi nµy.

New Value. TrÞ sè ®¬n mµ trong nã tõng trÞ sè cò hoÆc ph¹m vi cña c¸c trÞ sè ®îc m·
ho¸. B¹n cã thÓ nhËp mét trÞ sè hoÆc chØ ®Þnh trÞ sè khuyÕt thiÕu hÖ thèng.

Old->New. Danh s¸ch c¸c trÞ sè sÏ ®îc sö dông ®Ó m· ho¸ biÕn (hoÆc c¸c biÕn). B¹n cã
thÓ bæ sung, thay ®æi hoÆc lo¹i bá c¸c trÞ sè nµy ra khái danh s¸ch. Danh s¸ch ®îc tù
®éng s¾p xÕp, dùa trªn c¸c trÞ sè cò, sö dông trËt tù sau: c¸c trÞ sè ®¬n, c¸c trÞ sè
khuyÕt thiÕu, c¸c ph¹m vi vµ mäi trÞ sè kh¸c. NÕu b¹n thay ®æi mét trÞ sè trong danh
s¸ch, thñ tôc sÏ tù ®éng s¾p xÕp l¹i danh s¸ch, nÕu cÇn thiÕt, ®Ó duy tr× trËt tù nµy.

H×nh 6-8: Hép tho¹i Old and New Values

29
10.3.2 M· ho¸ thµnh biÕn kh¸c

Thñ tôc Recode into Different Variables g¸n l¹i c¸c trÞ sè cña c¸c biÕn cã s½n hoÆc c¸c
ph¹m vi cña c¸c trÞ sè cã s½n vµo c¸c trÞ sè míi cña mét biÕn míi. VÝ dô b¹n cã thÓ m·
ho¸ l¬ng n¨m cña ®èi tîng ®iÒu tra vµo mét biÕn míi cã c¸c trÞ sè lµ l¬ng n¨m nhng
chia theo kho¶ng.

 B¹n cã thÓ m· ho¸ c¸c biÕn d¹ng sè vµ d¹ng chuçi

 B¹n cã thÓ m· ho¸ c¸c biÕn d¹ng sè sang d¹ng chuçi vµ ngîc l¹i

 NÕu b¹n chän nhiÒu biÕn, chóng ph¶i cã cïng lo¹i biÕn. B¹n kh«ng thÓ cïng mét lóc
m· ho¸ l¹i c¶ biÕn d¹ng sè lÉn biÕn d¹ng chuçi ®îc.

H×nh 6-9: Hép tho¹i Recode into Different Variables

30
§Ó m· ho¸ l¹i d÷ liÖu sang biÕn míi

 Tõ thanh menu chän

Transform
Recode
Into Different Variables…

 Chän c¸c biÕn mµ b¹n muèn m· ho¸, NÕu b¹n chän nhiÒu biÕn, chóng ph¶i cã cïng d¹ng
(chuçi hoÆc sè)

 NhËp mét tªn biÕn míi cho tõng biÕn vµ nh¾p Change.

 Nh¾p Old and New Values vµ ®Þnh râ c¸ch m· ho¸ l¹i trÞ sè.

Mét c¸ch tuú chän, b¹n cã thÓ chän mét nhãm c¸c ®èi tîng ®Ó m· ho¸

Hép tho¹i Recode into Same Values: Old and NewValues

B¹n cã thÓ x¸c ®Þnh c¸c trÞ sè ®Ó m· ho¸ trong hép tho¹i nµy. Mäi chØ ®Þnh vÒ trÞ sè
ph¶i cïng lo¹i d÷ liÖu (d¹ng sè hay d¹ng chuçi) gièng nh cña c¸c biÕn ®· ®îc chän trong
hép tho¹i chÝnh.

Old Value. TrÞ sè (hoÆc c¸c trÞ sè) bÞ m· ho¸. B¹n cã thÓ m· ho¸ c¸c trÞ sè ®¬n, mét
ph¹m vi c¸c trÞ sè vµ c¸c trÞ sè khuyÕt thiÕu. C¸c trÞ sè khuyÕt thiÕu hÖ thèng vµ c¸c
ph¹m vi kh«ng thÓ ®îc chän ®èi víi c¸c biÕn d¹ng chuçi bëi v× kh«ng cã kh¸i niÖm nµo
¸p dông cho c¸c biÕn d¹ng chuçi. C¸c ph¹m vi bao gåm c¸c ®iÓm cuèi cña chóng vµ mäi
trÞ sè khuyÕt thiÕu cña ngêi sö dông n»m trong ph¹m vi nµy.

New Value. TrÞ sè ®¬n mµ trong nã tõng trÞ sè cò hoÆc ph¹m vi cña c¸c trÞ sè ®îc m·
ho¸. B¹n cã thÓ nhËp mét trÞ sè hoÆc chØ ®Þnh trÞ sè khuyÕt thiÕu hÖ thèng.

Old->New. Danh s¸ch c¸c trÞ sè sÏ ®îc sö dông ®Ó m· ho¸ biÕn (hoÆc c¸c biÕn). B¹n cã
thÓ bæ sung, thay ®æi hoÆc lo¹i bá c¸c trÞ sè nµy ra khái danh s¸ch. Danh s¸ch ®îc tù
®éng s¾p xÕp, dùa trªn c¸c trÞ sè cò, sö dông trËt tù sau: c¸c trÞ sè ®¬n, c¸c trÞ sè
khuyÕt thiÕu, c¸c ph¹m vi vµ mäi trÞ sè kh¸c. NÕu b¹n thay ®æi mét trÞ sè trong danh
s¸ch, thñ tôc sÏ tù ®éng s¾p xÕp l¹i danh s¸ch, nÕu cÇn thiÕt, ®Ó duy tr× trËt tù nµy.

H×nh 6-10: Hép tho¹i Old and New Values

31
32
11Bµi 5: §iÒu khiÓn file vµ biÕn ®æi file

C¸c file d÷ liÖu kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®îc tæ chøc díi c¸c d¹ng lý tëng cho c¸c ®ßi
hái riªng biÖt cña b¹n. B¹n lu«n cÇn ph¶i kÕt hîp c¸c file d÷ liÖu s¾p xÕp d÷ liÖu theo
mét trËt tù kh¸c nhau, chän mét nhãm phô c¸c ®èi tîng, hoÆc thay ®æi ®¬n vÞ ph©n
tÝch b»ng c¸ch gép c¸c ®èi tîng víi nhau. Mét ph¹m vi lín cña kh¶ n¨ng biÕn ®æi d÷
liÖu lµ cã s½n, bao gåm c¸c n¨ng lùc ®Ó:

S¾p xÕp d÷ liÖu. B¹n cã thÓ s¾p xÕp d÷ liÖu dùo vµo trÞ sè cña mét hoÆc mét sè
biÕn.

ChuyÓn c¸c ®èi tîng vµ c¸c biÕn víi nhau. §Þnh d¹ng file d÷ liÖu SPSS ®äc c¸c hµng lµ
c¸c ®èi tîng vµ c¸c cét lµ c¸c biÕn. §èi víi c¸c file trong ®ã trËt tù nµy ®¶o ngîc, b¹n cã
thÓ chuyÓn ®æi c¸c hµng vµ c¸c cét vµ ®äc d÷ liÖu trong ®Þnh d¹ng chÝnh x¸c.

Trén c¸c file. B¹n cã thÓ trén nhiÒu file víi nhau. B¹n cã thÓ kÕt hîp c¸c file víi cïng
biÕn nhng kh¸c ®èi tîng hoÆc cïng ®èi tîng nhng kh¸c biÕn.

Chän c¸c nhãm phô c¸c ®èi tîng. B¹n cã thÓ h¹n chÕ c¸c ph©n tÝch cña m×nh trong mét
nhãm c¸c ®èi tîng hoÆc tiÕn hµnh ®ång thêi c¸c phÐp ph©n tÝch trong c¸c nhãm ®èi
tîng kh¸c nhau.

Gép chung/Tæng hîp d÷ liÖu. B¹n cã thÓ thay ®æi ®¬n vÞ cña phÐp ph©n tÝch b»ng
c¸ch tæng hîp c¸c ®èi tîng víi nhau dùa trÞ sè cña mét hoÆc mét sè biÕn lËp nhãm.

Gia quyÒn d÷ liÖu. Gia quyÒn c¸c ®èi tîng ®Ó ph©n tÝch dù trªn trÞ sè cña mét biÕn
gia quyÒn.

11.1 S¾p xÕp c¸c ®èi tîng

Hép tho¹i nµy s¾p xÕp c¸c ®èi tîng (c¸c hµng) cña file d÷ liÖu dùa vµo c¸c trÞ sè cña
mét hoÆc mét sè biÕn s¾p xÕp. B¹n cöa sæ thÓ s¾p xÕp c¸c ®èi tîng theo trËt tù t¨ng
dÇn hoÆc gi¶m dÇn.

 NÕu b¹n chän nhiÒu biÕn s¾p xÕp, c¸c ®èi tîng ®îc s¾p xÕp theo tõng biÕn trong
vßng tõng nhãm cña biÕn ®øng tríc trong danh s¸ch Short by. VÝ dô nÕu b¹n chän
biÕn gender {giíi tÝnh} lµ biÕn s¾p xÕp thø nhÊt vµ minority {thiÓu sè}lµ biÕn
s¾p xÕp thø hai, c¸c ®èi tîng sÏ ®îc s¾p xÕp theo ph©n lo¹i thiÓu sè trong tõng lo¹i
giíi tÝnh.

 §èi víi c¸c biÕn, c¸c ch÷ in ®øng tríc c¸c ch÷ thêng gièng nã trong trËt tù s¾p xÕp.

33
H×nh 7-1: Hép tho¹i Sort Cases

§Ó s¾p xÕp c¸c ®èi tîng

 Tõ thanh menu chän

Data
Sort Cases …

 Chän mét hoÆc mét sè biÕn s¾p xÕp.

11.2 Chän c¸c ®èi tîng {Select Cases}

Thñ tôc Select Cases cung cÊp mét sè ph¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó chän mét nhãm c¸c ®èi
tîng dùa vµo c¸c tiªu chÝ bao gåm c¸c biÕn vµ c¸c biÓu thøc phøc. B¹n còng cã thÓ
chän mét mÉu ngÉu nhiªn c¸c ®èi tîng. Tiªu chÝ dïng ®Ó ®Þnh nghÜa mét nhãm cã
thÓ bao gåm:

 C¸c trÞ sè biÕn vµ c¸c ph¹m vi/kho¶ng biÕn thiªn

 C¸c ph¹m vi ngµy th¸ng vµ thêi gian

 C¸c sè hµng

 C¸c biÓu thøc sè häc

 C¸c biÓu thøc l«-gÝc

 C¸c hµm

Unselected Cases. B¹n cã thÓ läc hoÆc xo¸ bá c¸c ®èi tîng kh«ng ®¸p øng tiªu chuÈn
lùa chän. C¸c ®èi tîng ®îc läc vÉn duy tr× trong file d÷ liÖu nhng bÞ lo¹i ra khái phÐp
ph©n tÝch. Thñ tôc Select Cases t¹o ra mét biÕn läc, filter_$, ®Ó chØ râ t×nh tr¹ng läc.
C¸c ®èi tîng ®îc chän cã trÞ sè 1; c¸c ®èi tîng kh«ng ®îc chän (bÞ läc) cã trÞ sè 0. C¸c
®èi tîng bÞ läc còng ®îc ®¸nh dÊu b»ng mét dÊu g¹ch chÐo qua sè hµng trong cöa sæ

34
Data Editor. §Ó ®ãng t×nh tr¹ng läc vµ bao gåm mäi ®èi tîng trong phÐp ph©n tÝch
cña ban, h·y chän All Cases.

C¸c ®èi tîng bÞ xo¸ bá bÞ lo¹i ra khái file d÷ liÖu vµ kh«ng thÓ phôc håi l¹i ®îc nÕu b¹n
lu file d÷ liÖu sau khi xo¸ bá c¸c ®èi tîng.

H×nh 7-9: Hép tho¹i Select Cases

§Ó chän mét nhãm c¸c ®èi tîng

 Tõ thanh menu chän:

Data
Select Cases…

 Chän mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p lùa chän c¸c ®èi tîng.

 §Þnh râ c¸c tiªu chÝ chän c¸c ®èi tîng.

11.2.1 Select Cases: If

Hép tho¹i nµy cho phÐp b¹n chän c¸c nhãm ®èi tîng cã sö dông c¸c biÓu thøc ®iÒu
kiÖn. Mét biÓu thøc ®iÒu kiÖn tr¶ l¹i mét trÞ sè true {®óng}, false {sai}, hoÆc
missing {khuyÕt thiÕu} cho tõng ®èi tîng.

35
H×nh 7-10: Hép tho¹i Select Cases: If

 NÕu kÕt qu¶ cña mét biÓu thøc ®iÒu kiÖn lµ true, ®èi tîng sÏ ®îc chän

 NÕu kÕt qu¶ cña mét biÓu thøc ®iÒu kiÖn lµ false hoÆc missing, ®èi tîng sÏ
kh«ng ®îc chän

 HÇu hÕt c¸c biÓu thøc ®iÒu kiÖn sö dông mét hoÆc mét vµi trong sè 6 phÐp tÝnh
®iÒu kiÖn (<, >, =, <=, >=, vµ ~=) trªn b¶ng tÝnh to¸n.

 C¸c biÓu thøc ®iÒu kiÖn cã thÓ bao gåm c¸c tªn biÕn, h»ng sè, c¸c phÐp tÝnh sè
häc, c¸c hµm sè vµ c¸c hµm kh¸c, c¸c biÕn l«-gic, vµ c¸c phÐp tÝnh ®iÒu kiÖn.

11.2.2 Select Cases: Random Sample

Hép tho¹i nµy cho phÐp b¹n chän mét mÉu ngÉu nhiªn dù trªn mét tû lÖ thÝch hîp hoÆc
mét lîng chÝnh x¸c c¸c ®èi tîng.

Approximately. T¹o ra mét mÉu ngÉu nhiªn c¸c c¸c ®èi tîng gÇn ®óng víi mét tû lÖ ®îc
x¸c ®Þnh tríc. Do c¸ch lµm nµy t¹o ra mét quyÕt ®Þnh ngÉu nhiªu gi¶ ®Þnh ®éc lËp
cho tõng ®èi tîng, tû lÖ c¸c ®èi tîng ®îc chän chØ cã thÓ gÇn ®óng víi tû lÖ ®îc x¸c
®Þnh tríc. Cµng cã nhiÒu ®èi tîng trong file d÷ liÖu, tû lÖ c¸c ®èi tîng ®îc chän cµng
gÇn ®óng víi tû lÖ ®îc x¸c ®Þnh tríc.

Exactly. Mét sè lîng ®èi tîng ®îc x¸c ®Þnh bëi ngêi sö dông. B¹n còng ph¶i chØ râ sè
c¸c ®èi tîng ®Ó tõ ®ã t¹o ra mÉu. Con sè thø hai cÇn ph¶i nhá h¬n hoÆc b»ng tæng sè
®èi tîng cã trong file d÷ liÖu. NÕu con sè nµy vît qu¸ tæng sè ®èi tîng cã trong file d÷
liÖu, mÉu sÏ bao gåm mét c¸ch tû lÖ Ýt ®èi tîng h¬n con sè yªu cÇu.

36
H×nh 7-11: Hép tho¹i Select Cases: Random Sample

11.2.3 Select Cases: Range

Hép tho¹i nµy chän c¸c ®èi tîng dù vµo mét ph¹m vi sè ®èi tîng hoÆc mét ph¹m vi c¸c
ngµy hoÆc thêi gian

 C¸c ph¹m vi ®èi tîng ®îc dùa vµo sè hµng ®îc thÓ hiÖn trong cöa sæ Data Editor

 C¸c ph¹m vi ngµy th¸ng hoÆc thêi gian chØ cã s½n ®èi víi d÷ liÖu chuçi thêi gian
{time series data} víi c¸c biÕn ngµy th¸ng ®îc x¸c ®Þnh (menu Data, Define Data).

H×nh 7-12: Hép tho¹i Select Cases: Range ®èi víi ph¹m vi c¸c ®èi tîng (kh«ng cã c¸c
biÕn ngµy th¸ng ®îc ®Þnh nghÜa)

37
12Bµi 6: Lµm viÖc víi kÕt xuÊt

Khi b¹n ch¹y mét thñ tôc, c¸c kÕt qu¶ ®îc thÓ hiÖn trong mét cöa sæ gäi lµ Viewer.
Trong cöa sæ nµy, b¹n cã thÓ dÔ dµng chuyÓn ®Õn bÊt kú phÇn nµo cña c¸c kÕt
xuÊt/kÕt qu¶ ®Çu ra mµ b¹n muèn xem. B¹n còng cã thÓ ®iÒu khiÓn kÕt xuÊt vµ t¹o
mét file tµi liÖu chøa ®ùng c¸c kÕt xuÊt mµ b¹n muèn, ®îc tæ chøc vµ ®Þnh d¹ng mét
c¸ch thÝch hîp.

12.1 Cöa sæ Viewer

H×nh 8-1: Cöa sæ Viewer

Nh¾p
®óp mét
biÓu t­îng
kiÓu s¸ch
®Ó hiÖn
hoÆc lµm
Èn mét chi
tiÕt

Nh¾p ®Ó
më réng
hoÆc thu
hÑp c¸c
cÊp ®é
xem

Nh¾p mét
chi tiÕt ®Ó
chän vµ ®i
th¼ng ®Õn

Pan« Pan« néi dung Nh¾p ®óp mét b¶ng
ph©n cÊp ®Ó xoay hoÆc hiÖu
xem ®Ýnh nã

C¸c kÕt qu¶ ®îc thÓ hiÖn trong Viewer. B¹n cã thÓ sö dông Viewer ®Ó:

 Xem lít c¸c kÕt qu¶.

 ThÓ hiÖn hoÆc dÊu c¸c b¶ng vµ ®å thÞ ®îc chän.

 Thay ®æi trËt tù tr×nh bµy cña c¸c kÕt qu¶ b»ng c¸ch di chuyÓn c¸c chi tiÕt ®îc
chän.

38
 Di chuyÓn c¸c chi tiÕt gi÷a Viewer víi c¸c tr×nh øng dông kh¸c.

Cöa sæ Viewer ®îc chia lµm hai pan«:

 Pan« bªn tr¸i cña Viewer chøa ®ùng môc ph©n cÊp cña c¸c néi dung.

 Pan« bªn ph¶i bao gåm c¸c b¶ng thèng kª, c¸c biÓu ®å, vµ c¸c kÕt xuÊt d¹ng v¨n b¶n.

 B¹n cã thÓ sö dông c¸c thanh cuèn ®Ó xem lít c¸c kÕt qu¶, hoÆc b¹n cã thÓ nh¾p
vµo mét chi tiÕt trong phÇn ph©n cÊp ®Ó ®Õn th¼ng b¶ng hoÆc ®å thÞ t¬ng
øng.

 B¹n cã thÓ nh¾p vµ rª c¹nh bªn ph¶i cña pan« ph©n cÊp ®Ó thay ®æi ®é réng cña
nã.

12.1.1 ThÓ hiÖn vµ dÊu c¸c kÕt qu¶

Trong cöa sæ Viewer, b¹n cã thÓ lµm xuÊt hiÖn hoÆc Èn ®i mét c¸ch cã chän läc c¸c
b¶ng hoÆc kÕt qu¶ tõ mét thñ tôc. ViÖc nµy rÊt h÷u Ých khi b¹n muèn lµm ng¾n h¬n
c¸c kÕt xuÊt cã thÓ nh×n thÊy ®îc trong pan« néi dung (pan« bªn ph¶i).

§Ó Èn giÊu mét b¶ng hoÆc ®å thÞ mµ kh«ng xo¸ bá nã:

 Nh¾p biÓu tîng s¸ch më {book icon} cña nã thanh c«ng cô Outlining trong cöa sæ
Viewer

hoÆc

 Nh¾p vµo chi tiÕt ®Ó chän nã

 Tõ thanh menu chän:

View
Hide

hoÆc

 Nh¾p biÓu tîng s¸ch ®ãng (Hide) trªn thanh c«ng cô Outlining .

BiÓu tîng s¸ch më (Show) trë thµnh biÓu tîng ho¹t ®éng, chØ ra r»ng chi tiÕt giê ®©y
®· ®îc Èn giÊu.

§Ó Èn giÊu mäi kÕt qu¶ cña mét thñ tôc:

 Nh¾p hép bªn tr¸i cña tªn thñ tôc trong pan« ph©n cÊp.

39
ViÖc nµy Èn giÊu mäi kÕt qu¶ cña thñ tôc vµ lµm co phÇn ph©n cÊp l¹i

12.1.2 Di chuyÓn, sao chÐp vµ xo¸ bá c¸c kÕt qu¶

B¹n cã thÓ tæ chøc l¹i c¸c kÕt qu¶ b»ng c¸ch sao chÐp, chuyÓn vµ xo¸ mét chi tiÕt
hoÆc mét nhãm c¸c chi tiÕt.

§Ó di chuyÓn c¸c kÕt qu¶ trong cöa sæ Viewer

 Nh¾p mét chi tiÕt trong pan« ph©n cÊp hoÆc pan« néi dung ®Ó chän nã. (Sö dông kü
thuËt gi÷ phÝm Shift vµ nh¾p chuét ®Ó chän nhiÒu chi tiÕt, hoÆc kü thuËt gi÷ phÝm
Ctrl vµ nh¾p chuét ®Ó chän c¸c chi tiÕt n»m kh«ng liªn tôc nhau.)

 Sö dông chuét ®Ó nh¾p vµ rª c¸c chi tiÕt (gi÷a chuét trong khi rª).

 Th¶ chuét ra lªn chi tiÕt n»m trªn vÞ trÝ mµ b¹n muèn th¶ chi tiÕt ®îc di chuyÓn

B¹n còng cã thÓ chuyÓn c¸c chi tiÕt b»ng c¸ch sö dông hai lÖnh Cut vµ Paste After
trong menu Edit.

§Ó xo¸ c¸c kÕt qu¶ trong cöa sæ Viewer

 Nh¾p mét chi tiÕt trong pan« ph©n cÊp hoÆc pan« néi dung ®Ó chän nã. (Sö dông kü
thuËt gi÷ phÝm Shift vµ nh¾p chuét ®Ó chän nhiÒu chi tiÕt, hoÆc kü thuËt gi÷ phÝm
Ctrl vµ nh¾p chuét ®Ó chän c¸c chi tiÕt n»m kh«ng liªn tôc nhau.)

 NhÊn phÝm Delete

hoÆc

 Tõ thanh menu chän:

Edit
Delete

§Ó sao chÐp c¸c kÕt qu¶ trong cöa sæ Viewer

 Nh¾p mét chi tiÕt trong pan« ph©n cÊp hoÆc pan« néi dung ®Ó chän nã. (Sö dông kü
thuËt gi÷ phÝm Shift vµ nh¾p chuét ®Ó chän nhiÒu chi tiÕt, hoÆc kü thuËt gi÷ phÝm
Ctrl vµ nh¾p chuét ®Ó chän c¸c chi tiÕt n»m kh«ng liªn tôc nhau.)

 Gi÷ phÝm Ctrl trong khi b¹n dïng chuét ®Ó nh¾p vµ rª c¸c chi tiÕt (gi÷a chuét trong khi
rª).

 Th¶ chuét ra n¬i mµ b¹n muèn sao chÐp chóng vµo ®ã.

40
 B¹n cã thÓ sao chÐp c¸c chi tiÕt b»ng c¸ch sö dông hai lÖnh Copy vµ Paste After trong
menu Edit.

41
13Bµi 8: Frequencies {TÇn sè}

Thñ tôc Frequencies cung cÊp c¸c thèng kª vµ c¸c ®å thÞ h÷u Ých cho viÖc m« t¶ rÊt
nhiÒu lo¹i biÕn. §Ó nh×n ®Çu tiªn vµo d÷ liÖu, thñ tôc Frequencies lµ mét n¬i rÊt tèt
®Ó b¾t ®Çu.

§èi víi mét b¸o c¸o tÇn suÊt vµ mét ®å thÞ thanh, b¹n cã thÓ bè trÝ c¸c trÞ sè kh¸c nhau
theo trËt tù gi¶m dÇn hoÆc t¨ng dÇn c¸c nhãm theo tÇn sè cña chóng. B¸o c¸o tanµ sè
cã thÓ bÞ treo khi mét biÕn cã qu¸ nhiÒu trÞ sè kh¸c nhau. B¹n cã thÓ ®Æt tiªu ®Ò cho
c¸c ®å thÞ víi c¸c tÇn sè (trÞ sè mÆc ®Þnh) hoÆc tû lÖ %.

VÝ dô. Ph©n bè cña c¸c kh¸ch hµng cña mét c«ng ty theo lo¹i ngµnh lµ nh thÕ nµo? Tõ
kÕt xuÊt, b¹n cã thÓ nhËn thÊy r»ng 37,5% cña kh¸ch hµng cña b¹n lµ c¸c c¬ quan
chÝnh quyÒn, 24,9% lµ c¸c doanh nghiÖp, 28,1% lµ c¸c viÖn nghiªn cøu, vµ 9,4% lµ tõ
ngµnh ch¨m sãc søc khoÎ. §èi víi d÷ liÖu ®Þnh lîng, liªn tôc, ch¼ng h¹n nh doanh thu,
b¹n cã thÓ nhËn thÊy r»ng tiÒn b¸n s¶n phÈm b×nh qu©n lµ 3.576$ víi mét ®é lÖch
chuÈn lµ 1.078$.

C¸c thèng kª vµ ®å thÞ. C¸c tÇn sè, tû lÖ %, tû lÖ % tÝch luü, trung b×nh, trung vÞ,
mode, tæng, ®é lÖch chuÈn, ph¬ng sai, ph¹m vi (toµn cù), trÞ sè nhá nhÊt vµ trÞ sè lín
nhÊt, sai sè chuÈn cña trung b×nh, ®é lÖch vµ ®é nhän (c¶ hai víi ®é lÖch chuÈn), tø
ph©n vÞ, c¸c sè ph©n vÞ do ngêi sö dông ®Þnh nghÜa, ®å thÞ thanh, ®å thÞ trßn, vµ
biÓu ®å tÇn suÊt.

D÷ liÖu. Sö dông c¸c m· d¹ng sè hoÆc chuçi ng¾n cho c¸c biÕn ®Þnh tÝnh (thang ®o
®Þnh danh hoÆc ®Þnh h¹ng).

C¸c gi¶ sö. B¶ng vµ tû lÖ % cung cÊp mét m« t¶ h÷u Ých ®èi víi d÷ liÖu tõ mäi ph©n
bè, ®Æc biÖt cho nh÷ng biÕn víi c¸c nhãm cã hoÆc kh«ng cã thø bËc. HÇu hÕt c¸c
thèng kª tæng kÕ tuú chän, ch¼ng h¹n nh trung b×nh vµ ®é lÖch chuÈn, ®îc dùa trªn lý
thuyÕt chuÈn vµ lµ thÝch hîp cho c¸c biÕn ®Þnh lîng víi c¸c ph©n bè c©n xøng. C¸c
thèng kª tù kh¸ng, ch¼ng h¹n nh trung vÞ, c¸c ph©n vÞ, vµ c¸c tø ph©n vÞ, lµ thÝch hîp
cho c¸c biÕn ®Þnh lîng cã thÓ hoÆc kh«ng cã thÓ tho¶ m·n gi¶ thiÕt vÒ ph©n bè
chuÈn.

13.1 KÕt xuÊt mÉu

42
H×nh 14-1: KÕt xuÊt cña thñ tôc Frequencies

So tien dau tu cho su dung nuoc sach

Cumulative
Frequency Percent Valid Percent Percent
Valid 100 2 6.7 6.7 6.7
200 1 3.3 3.3 10.0
300 2 6.7 6.7 16.7
400 1 3.3 3.3 20.0
500 6 20.0 20.0 40.0
600 2 6.7 6.7 46.7
700 3 10.0 10.0 56.7
800 2 6.7 6.7 63.3
900 1 3.3 3.3 66.7
1000 2 6.7 6.7 73.3
1100 2 6.7 6.7 80.0
1200 1 3.3 3.3 83.3
1500 3 10.0 10.0 93.3
2000 2 6.7 6.7 100.0
Total 30 100.0 100.0

Statistics

So tien dau tu cho su dung nuoc sach


N Valid 30
Missing 0
Mean 803.33
Std. Error of Mean 92.411
Variance 256195.4
Minimum 100
Maximum 2000

So tien dau tu cho su dung nuoc sach


10

4
Frequency

2 Std. Dev = 506.16


Mean = 803.3
0 N = 30.00
0.0 500.0 1000.0 1500.0 2000.0
250.0 750.0 1250.0 1750.0

So tien dau tu cho su dung nuoc sach

43
13.2 §Ó thu ®îc c¸c tÇn sè vµ c¸c thèng kª

 Tõ thanh menu chän:

Analyze
Descriptive Statistics
Frequencies…

H×nh 12-2: Hép tho¹i Frequencies

 Chän mét hoÆc mét sè biÕn ®Þnh lîng hoÆc ®Þnh tÝnh.

Mét c¸ch tuú chän, b¹n cã thÓ:

 Nh¾p Statistics ®Ó cã c¸c thèng kª m« t¶ ®èi víi biÕn ®Þnh lîng


 Nh¾p Charts ®Ó cã ®å thÞ thanh, ®å thÞ trßn, vµ biÓu ®å tÇn suÊt.
 Nh¾p Format ®Ó cã trËt tù mµ c¸c kÕt qu¶ ®îc thÓ hiÖn.

13.2.1 Frequencies Statistics

44
H×nh 12-3: Hép tho¹i Frequencies Statistics

Percentile Values. C¸c trÞ sè cña mét biÕn ®Þnh lîng chia d÷ liÖu cã thø bËc vµo thµnh
c¸c nhãm sao cho mét tû lÖ % cô thÓ lµ n»m trªn nã vµ mét tû lÖ % kh¸c n»m díi nã.
C¸c sè tø ph©n vÞ (c¸c ph©n vÞ thø 25, thø 50, vµ thø 75) chia c¸c quan s¸t ra thµnh 4
nhãm cã cïng sè lîng quan s¸t. NÕu b¹n muèn mét sè lîng c¸c nhãm lín h¬n 4, h·y chän
Cut points for n equal groups. B¹n còng cã thÓ x¸c ®Þnh c¸c sè ph©n vÞ riªng biÖt (vÝ
dô, ph©n vÞ thø 95, lµ trÞ sè mµ n»m díi nã lµ 95% sè lîng quan s¸t r¬i vµo).

Central Tendency. C¸c thèng kª m« t¶ trung t©m cña mét ph©n bè bao gåm trung b×nh,
trung vÞ, mode, vµ tæng mäi trÞ sè.

Dispersion. C¸c thèng kª ®o ®¹c ®é lín cña sù biÕn thiªn hoÆc tr¶i réng trong d÷ liÖu
bao gåm ®é lÖch chuÈn, ph¬ng sai, ph¹m vi, trÞ sè lín nhÊt, trÞ sè nhá nhÊt, vµ sai sè
chuÈn cña trung b×nh.

Distribution. Skewness {§é lÖch} vµ Kurtosis {®é nhän} lµ c¸c thèng kª m« t¶ h×nh
d¹ng vµ ®é c©n xøng cña mét ph©n bè. C¸c thèng kª ®îc thÓ hiÖn cïng víi sai sè chuÈn
cña chóng.

Value are group midpoints. NÕu c¸c trÞ sè trong d÷ liÖu cña b¹n lµ ®iÓm gi÷a cña c¸c
nhãm (vÝ dô, tuæi cña mäi ngêi trong nhãm 30 tuæi th× ®îc m· lµ 35), h·y chän tuú chän
nµy ®Ó íc lîng trung vÞ vµ c¸c ph©n vÞ cho d÷ liÖu th«, kh«ng nhãm gép.

13.2.2 Frequencies Charts

45
H×nh 12-4: Hép tho¹i Frequencies Charts

Chart Type. Mét ®å thÞ trßn {pie chart} thÓ hiÖn ph©n bè cña c¸c bé phËn trong toµn
bé. Tõng miÕng cña ®å thÞ trßn t¬ng øng víi mét nhãm ®îc x¸c ®Þnh bëi mét biÕn lËp
nhãm. Mét ®å thÞ thanh {bar chart} thÓ hiÖn sè lîng/tÇn sè cña tõng trÞ sè riªng biÖt
hoÆc tõng nhãm nh lµ mét thanh riªng, cho phÐp b¹n so s¸nh c¸c nhãm díi d¹ng h×nh
¶nh. Mét biÓu ®å tÇn suÊt còng cã c¸c thanh, nhng chóng ®îc vÏ däc theo mét thang ®o
kho¶ng b»ng nhau. ChiÒu cao cña tõng thanh lµ sè lîng cña c¸c trÞ sè cña mét biÕn
®Þnh lîng r¬i vµo trong kho¶ng. Mét biÓu ®å tÇn suÊt thÓ hiÖn h×nh d¹ng, trung t©m,
vµ ®é tr¶i réng cña ph©n bè. Mét ®êng cong chuÈn ®Æt chång thªm vµo mét biÓu ®å
tÇn suÊt gióp b¹n xÐt ®o¸n liÖu chõng d÷ liÖu cã ph©n bè chuÈn.

Chart Values. §èi víi ®å thÞ thanh, trôc thang ®o cã thÓ ®îc ®Æt nh·n bëi sè lîng hoÆc
tû lÖ %.

46
14Bµi 7: B¶ng trô/xoay {pivot table}

RÊt nhiÒu kÕt qu¶ trong cöa sæ Viewer ®îc tr×nh bµy díi d¹ng b¶ng cã thÓ xoay mét
c¸ch t¬ng t¸c. Tøc lµ b¹n cã thÓ tæ chøc l¹i c¸c hµng, cét vµ c¸c líp/trang {layer}

14.1 Thao t¸c ®èi víi mét b¶ng trô

C¸c tuú chän ®èi víi thao t¸c mét b¶ng trô bao gåm:

 ChuyÓn ®æi c¸c hµng vµ c¸c cét víi nhau

 Di chuyÓn c¸c hµng vµ c¸c cét

 LËp c¸c líp ®a chiÒu

 Nhãm vµ kh«ng nhãm c¸c hµng vµ c¸c cét

 HiÖn vµ Èn c¸c «

 T×m c¸c ®Þnh nghÜa cña c¸c chi tiÕt

§Ó hiÖu ®Ýnh mét b¶ng trô

 Nh¾p ®óp b¶ng. ViÖc nµy kÝch ho¹t cöa sæ Pivot Table Editor

§Ó hiÖu ®Ýnh hai hoÆc h¬n hai b¶ng trô cïng mét lóc

 Nh¾p chuét ph¶i lªn b¶ng

 Tõ menu néi dung chän:

SPSS Pivot Table Object


Open

 LÆp l¹i ®èi víi tõng b¶ng trô mµ b¹n muèn hiÖu ®Ýnh

§Ó xoay mét b¶ng trô sö dông biÓu tîng

 KÝch ho¹t b¶ng trô

 Tõ menu Pivot Table chän:

Pivot
Pivoting Tray

47
 Ch¹m con trá lªn tõng biÓu tîng ®Ó xem mét chØ dÉn m¸ch b¶o b¹n biÓu tîng ®ã ®¹i
diÖn cho híng nµo cña b¶ng.

 Rª mét biÓu tîng tõ mét khay nµy sang khay kh¸c.

§iÒu nµy thay ®æi sù bè trÝ cña b¶ng. VÝ dô gi¶ sö nh mét biÓu tîng ®¹i diÖn cho mét
biÕn víi c¸c nhãm Yes vµ No vµ b¹n rª biÓu tîng nµy tõ khay Row sang khay Column.
Tríc khi di chuyÓn, Yes vµ No lµ c¸c tiªu ®Ò cña hµng; sau khi di chuyÓn chóng lµ c¸c
tiªu ®Ò cña cét.

H×nh 10-1: C¸c khay trô

BiÓu t­îng
trang/líp BiÓu t­îng cét

Khay trang/líp
Khay cét

BiÓu t­îng hµng Khay hµng

§Ó x¸c ®Þnh mét chiÒu trong mét b¶ng trô

 KÝch ho¹t b¶ng trô

 NÕu c¸c khay trô kh«ng xuÊt hiÖn, tõ menu Pivot Table chän:

Pivot
Pivoting Tray

 Nh¾p lªn mét mét biÓu tîng vµ gi÷ chuét.

§iÒu nµy lµm s¸ng c¸c tiªu ®Ò theo chiÒu trong b¶ng trô.

§Ó chuyÓn ®æi c¸c hµng vµ c¸c cét trong mét b¶ng trô

 KÝch ho¹t b¶ng trô

 Tõ menu Pivot Table chän:

Pivot
Transpose Rows and Columns

48
§iÒu nµy cã cïng t¸c ®éng nh rª mäi biÓu tîng hµng vµo khay Column vµ mäi biÓu tîng
cét vµo khay Row.

§Ó thay ®æi trËt tù tr×nh bµy trong mét b¶ng trô

TrËt tù cña c¸c biÓu tîng trªn khay chØ chiÒu ph¶n ¸nh trËt tù cña c¸c thµnh phÇn trong
b¶ng trô. §Ó thay ®æi trËt tù thÓ hiÖn cña c¸c thµnh phÇn trong mét chiÒu cña b¶ng

 KÝch ho¹t b¶ng trô

 NÕu c¸c khay trô kh«ng xuÊt hiÖn, tõ menu Pivot Table chän:

Pivot
Pivoting Tray

 Nh¾p lªn mét mét biÓu tîng ®Ó s¾p xÕp theo trËt tù mµ b¹n muèn (tr¸i sang ph¶i hoÆc
trªn xuèng díi)

§Ó di chuyÓn hµng hoÆc cét trong mét b¶ng trô

 KÝch ho¹t b¶ng trô.

 Nh¾p vµo nh·n/tiªu ®Ò cña hµng hoÆc cét mµ b¹n muèn di chuyÓn.

 Nh¾p vµ rª nh·n sang vÞ trÝ míi

 Tõ menu néi dung, chän Insert Before {chÌn vµo phÝa tríc} hoÆc Swap {Ho¸n vÞ}.

Chó ý: H·y ®¶m b¶o r»ng lÖnh Drag to Copy trong menu Edit kh«ng ®îc chän (®¸nh
dÊu). NÕu Drag to Copy ®îc chän, h·y bá chän nã.

H×nh 10-2: C¸c nhãm hµng vµ nhãm cét víi c¸c tiªu ®Ò nhãm
Tiªu ®ñ nhãm
cét
Gieng dao * Nuoc tu khe nui Crosstabulation

Count
Nuoc tu khe nui
Tiªu ®ñ nhãm Khong Co Total
hµng Gieng Khong 0 23 23
dao Co 5 2 7
Total 5 25 30

49
NÕu b¹n chä Swap {ho¸n vÞ}, b¹n sÏ ®îc kÕt qu¶ nh b¶ng díi ®©y (H·y chó ý r»ng ë
b¶ng sau cét Co ®· chuyÓn sang bªn tr¸i cét Khong).
Gie ng dao * Nuoc tu khe nui Crosstabulation

Count
Nuoc tu khe nui
Co Khong Total
Gieng Khong 23 0 23
dao Co 2 5 7
Total 25 5 30

§Ó t¸ch nhãm c¸c hµng hoÆc c¸c cét vµ xo¸ tiªu ®Ò nhãm

 KÝch ho¹t b¶ng trô

 Chän nh·n/tiªu ®Ò cña nhãm (nh¾p vµo bÊt kú vÞ trÝ nµo trong tiªu ®Ò nhãm) cña cét
hoÆc hµng mµ b¹n muèn t¸ch nhãm.

 Tõ thanh menu chän:

Pivot
Pivoting Tray

§Ó xoay tiªu ®Ò hµng hoÆc cét

H×nh 10-3: C¸c tiªu ®Ò hµng ®îc xoay

50
 Tõ thanh menu chän:

Format
Rotate InnerColumn Labels

hoÆc

Rotate OuterColumn Labels

ChØ c¸c tiªu ®Ò cét trong cïng nhÊt vµ tiªu ®Ò hµng ngoµi cïng nhÊt míi cã thÓ ®îc
xoay.

§Ó thiÕt lËp chÕ ®é mÆc ®Þnh cho b¶ng trô

Sau khi thùc hiÖn mét hoÆc mét vµi thao t¸c b¶ng trô, b¹n cã thÓ trë l¹i c¸ch bè trÝ ban
®Çu cña b¶ng trô.

 Tõ thanh menu chän:

Reset Pivots to Defaults

ViÖc nµy chØ thiÕt lËp l¹i nh÷ng thay ®æi lµ kÕt qu¶ cña thµnh phÇn hµng, c¸c cét vµ
trang gi÷a c¸c chiÒu cña b¶ng trô. Nã kh«ng ¶nh hëng ®Õn nh÷ng thay ®æi ch¼ng h¹n
nh nhãm hay t¸ch nhãm hoÆc di chuyÓn c¸c hµng vµ c¸c cét.

§Ó t×m ®Þnh nghÜa cña tiªu ®Ò/nh·n trong mét b¶ng trô

B¹n cã thÓ nhËn ®îc trî gióp Help d¹ng nh¹y c¶m – néi dung trong c¸c « chøa nh·n /tiªu
®Ò trong c¸c b¶ng trô. VÝ dô nÕu Mean {trung b×nh} xuÊt hiÖn nh lµ mét nh·n, b¹n cã
thÓ thu ®îc mét ®Þnh nghÜa vÒ mean.

 Nh¾p chuét ph¶i lªn mét « chøa nh·n.

 Tõ menu néi dung chän What’s This?

B¹n ph¶i nh¾p chuét ph¶i lªn « chøa nh·n chø kh«ng ®îc nh¾p vµo « d÷ liÖu trong hµng
hoÆc cét.

Trî gióp Help d¹ng nh¹y c¶m – néi dung kh«ng cã s½n cho c¸c nh·n do ngêi sö dông
®Þnh nghÜa, ch¼ng h¹n nh tªn tªn hoÆc nh·n trÞ sè biÕn.

51
14.2 Lµm viÖc víi c¸c trang/líp {Layer}

B¹n cã thÓ tr×nh bµy mét b¶ng hai chiÒu riªng biÖt cho tõng nhãm hoÆc kÕt hîp cña c¸c
nhãm. B¶ng cã thÓ ®îc nghÜ nh ®îc xÕp chång trong c¸c trang/líp, víi duy chØ cã ®Ønh
trang/líp lµ nh×n thÊy ®îc.

§Ó t¹o vµ thÓ hiÖn c¸c trang/líp

 KÝch ho¹t b¶ng trô, vµ tõ menu Pivot chän: Pivoting Trays nÕu nã kh«ng ®îc chän.

 Rª mét biÓu tîng tõ khay Row hoÆc khay Column sang khay Layer.

H×nh 10-4: ChuyÓn c¸c nhãm sang c¸c trang/líp


BiÕn muc do sach cua nuoc
®­îc chuyÓn tõ h­íng hµng
sang h­íng trang

Tõng biÓu tîng layer cã mòi tªn sang tr¸i vµ mòi tªn sang ph¶i. B¶ng cã thÓ nh×n thÊy
®îc lµ b¶ng cña trang trªn cïng.

H×nh 10-5: C¸c nhãm trong c¸c trang riªng biÖt

52
§Ó thay ®æi c¸c trang/líp

 KÝch mét trong nh÷ng mòi tªn cña biÓu tîng layer.

hoÆc

 Chän mét nhãm tõ hép danh s¸ch th¶ xuèng cña c¸c trang.

H×nh 10-6: Chän c¸c trang tõ danh s¸ch th¶ xuèng

53
54

You might also like