CHOÏN MAÃU

Thuaät ngöõ
maãu
♦ Maãu laø moät taäp hôïp
caùc yeáu toá (caùc ñôn
vò) ñaõ ñöôïc choïn töø
moät toång theå caùc yeáu
toá.
♦ Toång theå naøy coù theå
ñöôïc lieät keâ moät caùch
ñaày ñuû nhöng cuõng coù
Laáy maãu (choïn
maãu)
♦Laø quaù trình löïa choïn
phaàn ñaïi dieän cuûa
khoái daân cö.
 traùi ngöôïc vôùi quaù
trình lieät keâ ñaày ñuû
(töùc laø moïi thaønh
vieân trong khoái daân
cö caàn nghieân cöùu
 Vì sao caàn phaûi
choïn maãu ñeå khaûo
saùt?
♦ Khaûo saùt theo maãu nhanh hôn
vaø reû hôn. (Vì maãu bao giôø
cuõng nhoû hôn so vôùi toaøn khoái
daân cö, cho neân vieäc thu thaäp
soá lieäu seõ nhanh hôn chính xaùc
hôn vaø kinh teá hôn).
♦ Thöù hai: Cuõng vì do maãu nhoû
neân thoâng tin maø noù ñem laïi
seõ caën keõhôn, cuï theå hôn
(trong khi ñoù chi phí ít hôn nhieàu
so vôùi nghieân cöùu toång theå).
♦ Thöù ba: Vôùi maãu nhoû hôn ( söï
sai soùt cuõng seû ít hôn vì coù
Khoái daân cö:
♦ khoái daân cö laø toaøn boä moät
nhoùm caùc theå loaïi hoaëc caù
nhaân lieân quan caàn nghieân
cöùu.
♦ Trong cuoäc nghieân cöùu maãu,
caàn phaân bieät hai khoái daân cö:
Ñoù laø khoái daân cö muïc tieâu
vaø khoái daân cö laáy maãu.
♦ Khoái daân cö muïc tieâu laø khoái
daân cö maø nhaø nghieân cöùu
caàn coù thoâng tin ñaïi dieän.
♦ Khoái daân cö laáy maãu laø khoái
daân cö maø töø ñoù moät maãu
Khung maãu (danh
saùch)
♦ Khung maãu laø danh saùch caùc
ñôn vò laáy maãu (caùc caù nhaân)
ñaïi dieän cho khoái daân cö.
♦ Laø caùi ñöôïc söû duïng ñeå ñaïi
dieän cho toång theå veà maët
thöïc nghieäm (töùc laø caùc
thaønh vieân ñaõ naèm trong
khung maãu seõ ñöôïc quan saùt,
ñöôïc nghieân cöùu laø nhöõng
ngöôøi thuoäc veà toång theå. Khi
chuùng ta ñaõ chuaån bò xong
khung maãu thì coù theå choïn ra
Ñôn vò maãu thöù caáp
♦ Neáu caùc ñôn vò caàn phaûi
ñöôïc nhoùm laïi tröôùc khi
choïn (theo moät soá tieâu chí
naøo ñoù) thì caùc nhoùm seõ
trôû thaønh nhöõng ñôn vò
maãu cô baûn vaø caùc caù
nhaân seõ laø ñôn vò maãu
thöù caáp.
Quan heä giöõa toång
theå – khung maãu –
maãu, ñôn vò
Toång Khung Maãu
theå Maãu
(thöïc (danh Ñôn Ñôn
teá) saùch vò vò vò vò
daân maãu maãu
cö) cô cô
baûn baûn
Ñôn vò
maãu thöù
caáp
Ñôn vò maãu
♦ Neáu maãu ñöôïc löïa choïn
tröïc tieáp trong khung
maãu maø khoâng caàn
xem xeùt caùc thaønh
phaàn, caùc yeáu toá trong
toång theå thì moãi moät
laàn choïn caùc thaønh
vieân cuûa maãu seõ laø
moät ñôn vò.
I.2.Caùc phöông phaùp
choïn maãu:
♦Caùc loaïi ♦Caùc
maãu maãu phi
xaùc xaùc
suaát. suaát
Caùc loaïi maãu
xaùc suaát.
Maãu ngaãu nhieân ñôn
giaûn
♦ Choïn maãu ngaãu nhieân ñôn
giaûn laø caùch choïn maãu trong
ñoù caùc yeáu toá trong khung
maãu ñöôïc ñaùnh soá, sau ñoù
vieát nhöõng con soá leân maåu
giaáy hay nhöõng hoøn bi cho vaøo
moät chieác hoäp soùc leân roài
laàn löôït boác töø trong hoäp
ranhöõng maåu giaáy (hay hoøn bi)
baát kì.
♦ Nhöõng con soá trong maåu giaáy
hay hoøn bi naøo ñöôïc choïn
 Maãu heä
thoáng.
♦ Caùch choïn naøy qui ñònh raèng
chuùng ta choïn maãu nhöõng
ngöôøi thöù n khi ñaõ choïn moät
soá ñaàu tieân ngaãu nhieân.
♦ VD: Chaúng haïn khi chuùng ta coù
danh saùch caùc chuû hoä do caùc
toå tröôûng cung caáp, toång soá
laø 5000 ngöôøi, chuùng ta muoán
choïn maãu coù dung löôïng laø 100
ngöôøi.
♦ Nhö vaäy, cöù 50 ngöôøi trong toång theå, chuùng ta
coù theå choïn 1 vaø neáu muoán ngöôøi thöù 1/50
xuaát hieän trong maãu thì chuùng ta seõ caàn laáy
ngöôøi ñaàu tieân baát kyø trong soá 50 ngöôøi ñaàu
Maãu phaân
taàng:
♦
Khi choïn maãu phaân taàng,
ngöôøi choïn maãu caàn phaûi
naém ñöôïc moät soá ñaëc
ñieåm cuûa khung maãu, roài
chia khung maãu ñaõ coù theo
nhöõng ñaëc ñieåm maø hoï
quan taâm thaønh nhöõng
“taàng” khaùc nhau. Ví duï
nhö ñaëc ñieåm veà giôùi tính,
trình ñoä hoïc vaán hay löùa
  
 
  Khung
 
  maãu
  Toång soá hoä
  P 3, Q 8 
  4842 hoä
 
 
  Soá hoä Soá hoä
 
thöôøng taïm
 
  tru truù 2129
  2713
 
 
  Soá Soá hoä Soá Soá hoä
  hoä coù chuû coù
hoä laø
hoä
  coù chuû
  nam coù
chuû hoä laø
  1813 chuû
hoä   nam
  laø  
hoä 1409
  laø
nöõ
Soá hoä Soá hoä Soá hoä Soá hoä
 
900
thöôøng thöôøng nöõ  
taïm truù taïm truù
truù coù truù coù coù chuû
 
chuû hoä chuû hoä 720
hoä laø
coù chuû
laø nöõ rôi laø nam rôi nöõ rôi hoä laø
vaøo maãu  vaøo maãu  vaøo nam rôi
90 181 maãu  vaøo maãu 
  72 140
 
 
Maãu cuïm nhieàu
giai ñoaïn:
♦ Maãu cuïm nhieàu giai ñoaïn
laø loaïi maãu xaùc xuaát
mang tính toång hôïp. Noù
keát hôïp caùc kieåu choïn
maãu ñaõ keå ôû treân. Tuy
nhieân, maãu cuïm coù ñaëc
ñieåm ñoài laäp vôùi maãu
phaân taàng ôû choã caùc
“taàng” trong maãu phaân
taàng laø nhöõng nhoùm
ñoàng nhaát ñöôïc choïn ra
theo muïc tieâu cuûa söï choïn
 CAÙC MAÃU PHI
XAÙC SUAÁT
Khoâng phaûi cuoäc nghieân cöùu
naøo cuõng coù theå vaø cuõng caàn
thieát phaûi choïn maãu xaùc suaát.
Nhöõng nghieân cöùu ñònh tính,
nghieân cöùu tröôøng hôïp trong moät
khu vöïc heïp khoâng ñoøi hoûi phaûi
choïn maãu xaùc suaát.
Maãu phi xaùc suaát cuõng nhö
cuõng thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå
kieåm tra laïi caùc cuoäc khaûo saùt
lôùn, hoaëc söû duïng trong nhöõng
Maãu thuaän tieän
♦ Maãu thuaän tieän laø nhöõng ngöôøi saün
loøng traû lôøi cho ngöôøi muoán laáy thoâng
tin maø khoâng caàn phaûi thuoäc veà moät
danh saùch naøo vaø vieäc choïn hoï laøm ñôn
vò maãu cuõng khoâng caàn tuaân theo
nguyeân taéc naøo.
♦ Tuy nhieân, nhaø nghieân cöùu cuõng phaûi
hieåu ai môùi coù theå cung caáp thoâng tin
phuø hôïp vôùi muïc tieâu thu thaäp thoâng
tin.
♦ Khi moät giaùo sö muoán aùp duïng phöông
phaùp giaûng daïy môùi vaø muoán tham
khaûo yù kieán sinh vieân, oâng ta choïn moät
hai lôùp ñeå hoûi, coù nghóa laø oâng ta ñang
thöïc hieän khaûo saùt vôùi moät maãu
Maãu phaùn ñoaùn:
♦ Kieåu choïn maãu naøy cuõng laø hình
thöùc choïn maãu phi xaùc suaát, trong
ñoù caùc ñoái töôïng ñöôïc choïn coù
veû ñaùp öùng ñöôïc nhöõng yeâu caàu
cuûa cuoäc nghieân cöùu.
♦ ø Ngöôøi nghieân cöùu döï ñoaùn veà
nhöõng nhoùm ngöôøi coù theå phuø
hôïp vôùi yeâu caàu cung caáp tin cuûa
anh ta.
– Chaúng haïn khi nghieân cöùu veà nhöõng
ngöôøi nghieän röôïu khoâng ai nghó ñeán
vieäc vaøo tröôøng ÑH nhöng vaøo caùc
quaùn Bar, caùc nhaø haøng laïi laø moät
phöông aùn khaû thi.
– Khi muoán tieáp xuùc vôùi nhöõng ngöôøi
 Maãu chæ tieâu:
♦ Maãu chæ tieâu thoaït nhìn hôi gioáng
maãu phaân taàng.
♦ Tuy nhieân, ñaây laø caùch choïn maãu
phi xaùc suaát, tuy noù ñöôïc choïn
treân cô sôû nhöõng nhoùm ñaõ ñöôïc
xaùc ñònh roõ raøng nhöng neáu nhö
maãu phaân taàng coù ñöôïc moät
khung maãu thì maãu naøy khoâng coù.
♦ Ví duï khi nghieân cöùu thöïc hieän
moät cuoäc phoûng vaán saâu ôû xaõ
Taân Taïo, huyeän Bình Chaùnh. Maëc
duø khoâng coù danh saùch daân cö
trong tay nhöng sau khi hoûi caùc toå
tröôûng veà soá ngöôøi nhaäp cö vaø
soá ôû taïi choã, soá phuï nöõ laøm
 Nhöõng soá lieäu phaûn
aùnh nhö sau:
♦ Toång soá hoä cuûa moät trong ba toå trong
moät cuïm daân cö maø chuùng toâi khaûo
saùt laø 120 hoä,
♦ trong ñoù soá ngöôøi nhaäp cö baèng 1/3
toång soá hoä vì vaäy chuùng toâi döï kieán
choïn 12 hoä ñeå phoûng vaán nhöng döï
kieán chæ phoûng vaán 8 ngöôøi taïi choã
coøn seõ phoûng vaán 4 ngöôøi nhaäp cö
nhöng vì bieát raèng soá phuï nöõ laøm chuû
hoä chieám 1/3 neân chuùng toâi laïi quyeát
ñònh trong soá 12 ñôn vò maãu noùi treân seõ
choïn ra moät nöõ chuû hoä nhaäp cö, ba nam
chuû hoä nhaäp cö, 2 nöõ chuû hoä laø ngöôøi
taïi choã.
♦ Luùc naøy chuùng toâi chæ caàn kieám cho
ñuû chæ tieâu nhöõng ngöôøi phuø hôïp vôùi
 Maãu taêng nhanh ( maãu
vieân tuyeát):
♦ Trong caùch choïn maãu naøy, tröôùc heát
chuùng ta caàn choïn moät soá ngöôøi coù
nhöõng tieâu chuaån maø ta mong muoán,
phoûng vaán hoï roài hoûi xem hoï coù
theå giôùi thieäu cho chuùng ta vaøi ngöôøi
töông töï. Theo caùch naøy, soá löôïng ñôn
vò seõ taêng leân nhanh choùng.
♦ Nhö vaäy ngöôøi traû lôøi ñoàng thôøi laø
ngöôøi cung caáp maãu cho nhaø nghieân
cöùu.
♦ Caùch choïn maãu naøy raát phuø hôïp
vôùi nhöõng cuoäc nghieân cöùu veà
nhöõng vaán ñeà teá nhò hay thaät ñaëc
♦ Trong nhöõng nghieân cöùu veà
caùc nhoùm xaõ hoäi töông ñoái
ñaëc thuø khoâng ñoøi hoûi veà tính
ñaïi dieän coù theå aùp duïng bieän
phaùp naøy. Ví duï ñeà taøi nghieân
cöùu söï thích nghi vôùi ñôøi soáng
ñoâ thò cuûa nöõ nhaäp cö laøm
ngheà “giuùp vieäc” hay ngheà
“boài baøn”.
Nhaän xeùt
♦ Caàn löu yù raèng khoâng coù caùch
choïn maãu naøo ñöôïc coi laø toái öu
cho moïi cuoäc nghieân cöùu. Maãu toát
laø maãu ñöôïc choïn phuø hôïp vôùi
muïc tieâu, nhieäm vuï, qui moâ vaø
taøi chính cuûa cuoäc nghieân cöùu.
Ñieàu quan troïng laø trong caùc baùo
caùo phuùc trình keát quaû nghieân
cöùu, ngöôøi nghieân cöùu phaûi trình
baøy roõ raøng caùch thöùc choïn maãu
cuûa mình cuõng nhö haïn cheá cuûa
vieäc choïn maãu ñoù ñeå baûn thaân
hoï vaø nhöõng ngöôøi khaùc coù theå