You are on page 1of 5

CACH XAC INH TOA IA LI (KINH , VI ) TRN LY THUYT VA THC T

TO A L

To a l l c s xc nh v tr cc im? C bao nhiu cch xc nh v tr im m ban bit. Cch xc nh to a l trn bn v ngoi thc t c ging nhau khng ? Nu khng, chng khc nhau nh th no?

HS thc hnh cch xc nh to cc im bt k trn t bn t chn Ta a l l c s xc nh v tr cc im trn b mt Tri t. C nhiu h ta : ta a l, ta cc, ta vung .. Ta a l ca mt im trn b mt Elipsoid chnh l kinh () v v ( ) ca im - Kinh : Kinh ca mt im l gc nh din hp bi mt phng cha kinh tuyn gc v mt phng cha kinh tuyn i qua im . Theo hi ngh thin vn quc t hp Washington (1884) ly kinh tuyn Greenwich i qua i thin vn London lm kinh tuyn gc. T kinh tuyn v pha ng v Ty c tnh Kinhng(East)t0o n180ovphang Kinh Ty (West ) t 0o n 180o v pha Ty tin xc nh, t nm 1884 Hi ngh thin vn quc t ti Washington ly kinh tuyn qua i thin vn London (Greenwich) lm kinh tuyn gc (0o) Vd: Vit Nam c kinh 103o n 109o kinh ng - V : V a l ca mt im l gc hp bi ng dy di i qua im v mt phng xch o V Bc (North) t0 o n90o vpha V Nam (South) t 0o n 90o v pha Nam Vd:Ta a l ca Ha Ni: (21o02B, 1050) VBc (North)t0o n90o vphaBc V Nam (South) t 0o n 90o v pha Nam Vd:Ta a l ca Ha Ni: (21o02B, 1050) Bc

XC NH TO A L TRN BN V TRN QU CU
Ta da vo kinh , v ca cc kinh tuyn v tuyn xung quanh im y

Vy theo hnh v:

15' xMB AB

Vy theo hnh v: Ch :

15' xCM CD

Khong cch gia 2 v tuyn hoc 2 kinh tuyn gn nht phi c o qua im cn tm ta

Trn bn a hnh t l ln hn 1:100.000, ngoi h thng kinh v tuyn xc nh ta a l, trn bn cn c h thng ta km (x,y)

CCH XC NH KINH A L NGOI THC T



Mi gi l g ? lch gi v lch kinh c mi quan h g ? Tnh kinh ca mt im nu bit lch gi a phng t im n 1 im khc bit to

Ti A l 10:00 ti B l 11:30. Tnh kinh im A nu bit kinh im B l 102o

Tri t c chia lm 24 mi gi. Mi gi tnh gi a phng ti mi khu vc. Mi gi chun c tnh t Greenwich, England. Mi mi gi chim khong 15 kinh, ranh gii ca n xc nh da theo a gii hnh chnh v kinh t ca khu vc.

V vy lch gi i phng v lch kinh gia 2 khu vc c s lin quan vi nhau Mun xc nh kinh a l ca mt im trn b mt Tri t ngi ta da vo h qu ca s chuyn ng t quay ca qu t - Tri t quay t Ty sang ng mt chu k mt 24g. Nh vy 1g Tri t quay c = 15o, 1 pht Tri t quay c 15 pht - Nu cn c vo cao ca Mt tri hay mt thin th no xc nh gi, th mi mt im trn mt t c kinh khc nhau s c gi a phng khc nhau. Hai a phng cng trn mt kinh tuyn th cng c mt gi, khc kinh tuyn th khc gi - V Tri t quay t Ty sang ng nn gi cc im pha ng s sm hn gi cc im pha Ty. Gi s hin gi Mt tri ang ng bng ti A, nu trc 1 gi Mt tri ng bng ti B th im B nm v pha ng im A v cch A 15o. Tng t , nu sau 1 gii Mt tri ng bng ti C th im C nm v pha Ty im A v cch A 15o. Nh vy chnh lch kinh s c tr s tng ng vi chnh lch gi V d: Gi a phng ca H ni l 12 gi, cng lc gi a phng ca Hi phng l 12 gi 3 24. Tnh lch kinh lch gi 12g324 - 12g = 324 lch kinh 3 x 15 pht = 45 pht 24 x 15/60 = 6 pht lch kinh tuyn l 51 Nu kinh ca h ni l 105o52 K th kinh Hi phng l 105o52 +51 = 106o43'

CCH XC NH V A L NGOI THC T


Ngi ta da vo u xc nh v ngoi thc t ? - Ngi ta khng th o tnh trc tip v a l ca mt im m phi thng qua quy lut thin vn. - Do Tri t chuyn ng m ta thy ton b thin cu chuyn ng theo chiu ngc li theo mt trc gi l trc v tr. Trc v tr gp thin cu ti 2 im gi l thin cc. - cao ca thin cc trn chn tri nhng ni c v khc nhau l khc nhau - Mun tm v a l ca 1 im ta o cao ca thin cc trn chn tri ti im . - Nhng trn bu tri khng xc nh c thin cc nn ta da vo cc thin th nh sao, mt tri C nhiu phng php xc nh v

XC NH V DA VO NGI SAO GN CC
Xc nh v da vo ngi sao gn cc (Bc cc) c nhng u khuyt im g? - Gi s ta quan st mt ngi sao gn cc - Ti thi im T1 ngi sao t v tr cao nht. - Ti thi im T2 (sau 12 gi) ngi sao v tr thp nht. - V ti A c tnh theo cng thc. Ln I: Ln II: = h1 - g = h2 - g = - Nh vy: mun xc nh v bng ngi sao gn cc ta ly trung bnh cng gc cao nht v thp nht ca ngi sao (o bng dng c o gc). - Phng php ny c tr ngi l sau khi o c gc cao nht (hoc thp nht) ta phi i 12 gi na o gc thp nht (hoc cao nht). Phng php ny ch thch hp nhng ni c m di. - khc phc trng hp ny ngi ta o sao Bc cc, l ngi sao sng, r trn bu tri v nm gn thin cc Bc nht (cch 0 0 54). Sau khi o sao Bc cc (1ln) ta cng hoc tr gc cch cc

XC NH V DA VO NGI SAO LN BT K
Xc nh v da vo ngi sao ln bt k c nhng im thun li v bt li nh th no ? A: L ni quan st Z: L thin nh, gc t ngi sao n thin nh l thin nh c h: cao trn chn tri ca ngi sao : xch v ca ngi sao l gc hp bi ngi sao n xch o tri 1: mt phng chn tri 2: mt phng xch o 3: mt phng xch o tri Ta c : =-Z =+Z Vy = Z Trong Z = 90o - h : xch v ca ngi sao hoc mt tri, d khng ph thuc vo v tr quan st m ch ph thuc vo thi im quan st khc phc trng hp khng c lch thin vn ngi ta xc nh v da vo s di chuyn ca mt tri trong vng ch tuyn ( nm trn thin nh) (nm di thin nh)

XC NH V DA VO MT TRI
Ti sao dng mt tri xc nh v ? o gc nhp x vo lc no? Mi quan h gia thi im o, v o v gc nhp x nh th no?

Mt Mt Mt Mt

tri tri tri tri

chiu chiu chiu chiu

thng thng thng thng

gc gc gc gc

23o27 CTB xch o 23o27 CTN xch o

ngy 21/6 h ch ngy 21/9 thu phn ngy 21/12 ng ch ngy 21/3 h ch

Nh vy trong 365 ngy mt tri chuyn ng ln v xung 2 ln trong vng ch tuyn (23o27 x 4 = 930 48) Vy mt ngy mt tri chuyn ng c gc 1525.15. T c th tnh c xch v ca mt tri mi thi im. VD: Ngy 20/10, mt tri di chuyn t xch o n Nam ch tuyn. Ngy 20/10 cch ngy thu phn 21/9 l 29 ngy. Vy mt tri cch xch o v pha Nam 1 gc l: 29 x 1525.15 = 7o279.37 hay d xch v ca mt tri l 7o279.37 v Nam Theo hnh v : = Z - 7o279.37 M Z= 90o - h Vy : = 90o - h - 7o279.37 Hay Trong = 90o - h -

= 7o279.37 l xch v ca mt tri

You might also like