Professional Documents
Culture Documents
nh hng ca
binikhhu
ln tnh trng di c v mt ch
ca con ngi
Vit Nam l mt trong nhng quc gia s phi gnh chu tc ng nng n nht ca bin i kh hu (BKH), c bit l khu
vc ng bng sng Cu Long, ni c d bo c gn 50% din tch canh tc v hng triu c dn s b nh hng nghim
trng do mt ni , mt k sinh nhai hoc phi di c. Vit Nam ban hnh Chng trnh Mc tiu Quc gia ng ph vi BKH
nhm thng nht ch o cc gii php ng ph ti Vit Nam trc mt v lu di. Nhng t duy mi v mt ch v di dn
do tc ng mi trng v BKH cn c xem nh l nhng dng chnh trong chnh sch v can thip gim thiu v ng ph
ca Vit Nam v cc nc trong khu vc.
Nhn thc c ngha ca vn mt ni v di dn, c bit i vi cc cng ng ngho do tc ng ca BKH, Trung tm
Con ngi v Thin nhin (PanNature) tin hnh bin dch v gii thiu vi bn c n phm Tm kim ni tr n: nh hng
ca bin i kh hu ln tnh trng di c v mt ch ca con ngi. Ti liu ny kt qu nghin cu mi do T chc CARE Quc t
ch tr thc hin trn ton cu, cung cp nhng thng tin, hiu bit thc t cho cng chng v cc nh hoch nh chnh sch
v mt kha cnh quan trng ca tc ng BKH ln i sng con ngi.
Bn ting Vit ca n phm ny c thc hin trong khun kh cc hot ng ca d n Tng cng nng lc gim st chnh
sch v php lut mi trng Vit Nam, 2008-2010do Qu Ford (Hoa K) ti tr. Mi kin ng gp cho n phm ting Vit
xin gi v a ch email: contact@nature.org.vn.
Li gii thiu
TRUNG TM CON NGI V THIN NHIN
S 3, Ngch 55, Ng 61, Trn Duy Hng, H Ni
Hm th 612, Bu in H Ni
t: (04) 3556-4001 * Fax: (04) 3556-8941
Website: www.nature.org.vn
nh hng ca
binikhhu
ln tnh trng di c v mt ch
ca con ngi
Tm Kim Ni Tr N
ll
Bo co ny c thc hin bi cc tc gi: Koko Warner,
Vin Mi trng v An ninh Con ngi thuc i hc Lin
Hip Quc; Charles Ehrhart, T chc CARE Quc t; Alex de
Sherbinin, Susana Adamo v Tricia Chai-Onn, Trung tm
Mng li Quc t Thng tin Khoa hc Tri t thuc i hc
Columbia.
Bn quyn
05/2009
Bo co v cc hnh nh vi phn gii cao c th ti ti:
http://www.careclimatechange.org hoc
http://ciesin.columbia.edu/publications.html.
Cc kin trong bo co l ca tc gi, khng nht thit
phn nh quan im ca i hc Lin Hip Quc, T chc
CARE Quc t, i hc Columbia, Cao y Lin Hip Quc v
Ngi T nn (UNHCR) v Ngn hng Th gii. Cc cu hi v
kin ng gp cho bo co xin gi trc tip n cc tc
gi chnh: Koko Warner (warner@ehs.unu.edu), Charles Eh-
rhart (ehrhart@careclimatechange.org), Alex de Sherbinin
(adesherbinin@ciesin.columbia.edu) v Susana Adamo (sad-
amo@ciesin.columbia.edu). Cc cu hi v truyn thng xin
gi v media@careclimatechange.org v gi ti b Sandra
Bulling, cn b truyn thng ca T chc Care Luxemburg
(bulling@care.de).
Tm kim ni tr n: nh hng ca bin i kh hu ln tnh
trng di c v mt ch ca con ngi 2008, T chc CARE
Quc t.
nh ba:
n
g
c
l
i
u
Din tch lt ti a, 2007
d
i
n
t
c
h
l
t
Cao
Thp
1 mt 2 mt
Vng duyn hi c
cao thp so vi mc nc bin
Khu vc
thnh th
Vng nghin cu
ca d n
EACH-FOR
0 1 - 4 5 - 24 25 - 249 250 - 999 1000 +
Population Density, 2000 (persons per km)
Thnh ph chnh
Bin gii quc gia
l3 12
Khu vc trng trt
Tn sut lc xoy, 1980 - 2000
100%
0%
k
h
n
g
c
l
i
u
Din tch lt ti a, 2007
d
i
n
t
c
h
l
t
Cao
Thp
1 mt 2 mt
Vng duyn hi c
cao thp so vi mc nc bin
Khu vc
thnh th
Vng nghin cu
ca d n
EACH-FOR
0 1 - 4 5 - 24 25 - 249 250 - 999 1000 +
Population Density, 2000 (persons per km)
Thnh ph chnh
Bin gii quc gia
Tnh c sng Hng, Bangladesh c by con sng ln v hn hai trm
con sng nh, tt c to nn mt vng a l chu th c trng ca
Bangladesh v li sng ca ngi dn ni y. Bangladesh l mt
trong nhng quc gia ng dn nht trn th gii, vi phn ln s
dn sng ph thuc vo cc ngun ti nguyn thin nhin. Mc d
l lt l mt phn ca cu trc sinh k v vn ha, bin i kh hu
s lm tng nhanh nhng thay i trong mi trng vn nhiu
bin ng v y hng triu ngi dn Bangladesh vo vng nh
hng ca tnh trng l lt ngy mt tng, lc xoy nghim trng
v mc nc bin dng.
75
Hn 5 triu ngi Bangladesh sng trong nhng vng rt d b tn
thng trc lc xoy v sng thn v hn mt na dn s sng
dc theo 100 km b bin m hu ht ch cao hn mc nc bin
cha ti 12m.
76
L lt hin ang khin khong 500.000 ngi b
mt ch mi nm. Nm 2007, c hai bin c thi tit tn ph
t nc ny. Mt trn lt lm 3.363 ngi cht v gy nh hng
ti 10 triu ngi khc, ng thi lm gim 13% sn lng ma
mng. Ch vi thng sau , cn lc xoy Sidr ph hy 1,5 triu
ngi nh cng nhiu vng trng trt v rng ngp mn rng ln,
nh hng ti 30 trn tng s 64 qun ca c nc. Hng triu
ngi phi chu tnh trng an ninh lng thc khng c m bo
v phi nhn h tr s tn, nh v h tr thit hi.
77
Tuy nhng
cn lc xoy ny tn ph gh gm, cc h thng cnh bo sm
cng thnh cng trong vic cu nhiu ngn ngi thot cht.
Nm 1970, mt cn lc xoy lm cht c tnh khong 300.000
ngi v nm 1991, 140.000 ngi t vong.
78
Nghin cu tnh hung ca d n EACH-FOR ti Bangladesh
nhn ra rng lt li v s xi mn b l mt tp hp phc tp ca
nhng tin trnh t nhin v kinh t - x hi, gp phn gy ra tnh
trng mt ch ca ngi dn.
79
Kt hp vi hin tng nc bin
dng, triu cng gn vi lc xoy c th nhn chm tm thi nhiu
vng rng ln Bangladesh - mt nghin cu cho rng c ti 25%
din tch t nhin ca nc ny c th ri vo tnh trng nh vy.
80
Lung di c tm thi do l lt v cc thm ha khc, thng l
hng ti Dhaka v cc trung tm th khc, va c xem nh
mt chin lc ng ph, va l chin lc sinh tn thot khi
s xi mn b sng, s tn ph ca nhng cn lc xoy v tnh
trng mt an ninh lng thc. Hu ht tt c cc vng Bangla-
desh u ng dn c v ang pht trin, ng thi nhiu ni li
d tn thng trc nhng nguy c mi trng tng t. Chnh v
th, khng c g m bo l dn di c s tm c vic lm hay nh
ti nhng ni h chuyn n.
i vi nhng lng nh c ven bin, lc xoy, triu cng v nc
bin dng ang t ra nhng thch thc ln v thch nghi. Trong
ma lc xoy nm 2008, tr li phng vn nh bo, mt ngi dn
chi cho bit: Bin ang tin vo ngy mt gn hn, v sau
ni thm bng ting Bengal, Allah jane ke hobe. Sahbi shesh ho
jabe. [Ch c Cha mi bit iu g s xy ra. Mi th ri s n
hi kt.] Bt chp vic xi mn ngy cng tng do thy triu ngy
cng mnh v ln cao hn, dn lng vn quyt tm bm tr vi sinh
k ca mnh cng lu cng tt. Mt ngi dn chi khc cho bit:
Chng ti chng th lm c g khc, l l do ti sao chng ti
phi suy ngh rt nhiu v vic di chuyn khi y. Chng ti bit
l sp kt thc ri, nhng chng ti c th tm cng vic g nui
sng gia nh mnh ni khc?
81
Ngay c khi nguyn nhn dn n di c l nh nhau, ngi ta vn
la chn nhng chin lc khc nhau xt v im n v thi gian
di c. Nhng c th s n lc h khng cn thch nghi c na.
Trong vng 20 hoc 30 nm ti, Bangladesh c th s chng kin
mt lung di c ln ca nhng ngi cc vng d b lt, c th l
ti cc trung tm th. Cc th ch v t chc hin ti ang gip
nhng nn nhn ca thm ha t nhin s khng cn sc
xoay x vi s gia tng ca dng ngi di c trong tng lai.
t trong bi cnh ca nhng bt n chnh tr trong vng, di dn
do bin i kh hu c th tr thnh mt vn i vi an ninh
khu vc.
Tuy nhin, cc chin lc thch nghi c th gim kh nng tn
thng ca mi trng v lm tng sc thch nghi ca cc cng
ng a phng. Nghin cu ca d n EACH-FOR cho rng cng
ng dn c vng chu th sng Hng ang tm cch thch nghi
vi hon cnh mi, ch yu l bng cch t b trng trt i theo
cc sinh k khc, chng hn nh nui tm.
82
Tuy nhin, tnh trng
mi trng suy thoi ng bng sng Hng c th bin di c
thnh mt trong nhng la chn thc t kh thi nht i vi mt
b phn ngi dn Bangladesh.
3.4 ng bng sng hng: Di c tm thi nh mt chin lc sinh tn
Bn ny cho ta bit iu g?
Bn chnh m t nhng vng c mc nc bin dng cao 1 v 2 mt (tng ng l xanh nc bin sm v nht) trn bn mt dn
c vi khu vc thnh th c nh du. N cng cho bit nhng vng nghin cu ca d n EACH-FOR vng chu th thp hn. ng
bng sng Hng nui sng 144 triu dn vo nm 2000, trong c 9,4 triu ngi ang sng trong nhng vng s b nhn chm khi mc
nc bin dng ln 2 mt. Bn gc tri pha trn cho bit nhng khu vc chu nh hng ca lc xoy nhit i thng xuyn nht,
trong nhng vng mc nc bin dng t hn pha ng nam ca ng bng b nh hng nhiu nht. Bn gc tri pha di
cho bit din tch b nh hng bi trn lt nm 2007. Bn gia cho bit tnh hnh phn b t nng nghip. ng bng ny c 8,5
triu ha t nng nghip, trong 486 ngn ha s b nhn chm khi mc nc bin dng ln 2 mt. ng bng Sng Hng, sng chung
vi mc nc ln xung l mt phn ca cuc sng. Lung di c, c bit l ti nhng vng th ven bin, tng ln nh mt c ch
ng ph khi nhng hin tng thi tit cc oan e da cuc sng v sinh k. Vi s dng ln ca mc nc bin theo d on, kt hp vi
kh nng s c lt li ln hn v triu cng mnh hn, di c c th tr nn cn thit i vi nhiu cng ng, t nht l trong mt khong
thi gian ca nm.
l4 14
Vng trng trt
Din tch lt ti a, 2000
100%
0%
k
h
n
g
c
l
i
u
D
i
n
t
c
h
l
t
1 mt 2 mt
Vng ven bin c cao
thp so vi mc nc bin Khu vc
thnh th
Vng nghin cu
ca d n
EACH-FOR
0 1 - 4 5 - 24 25 - 249 250 - 999 1000 +
Mt dn s, 2000 (ngi/km)
Thnh ph chnh
Bin gii quc gia
l5
Suy thoi mi trng, c bit l nhng nh hng gy ra bi l
lt, l mt tc nhn gp phn dn n tnh trng mt ch v di c
khi khu vc nng thn ng bng sng M Kng ti Vit Nam
(ng bng sng Cu Long - BSCL). y l ngi nh chung ca
18 triu ngi, tng ng vi 22% dn s Vit Nam. Vng chu
th ny cung cp ti 40% din tch t canh tc v ng gp hn
mt phn t GDP ca c nc. Mt na s go Vit Nam c sn
xut t BSCL, bn cnh 60% tm c v 80% tri cy ca c nc.
Khong 90% lng go xut khu ca Vit Nam l t khu vc ny.
L c nh hng quan trng n nn kinh t v vn ha ca khu
vc ny. Con ngi ni y sng chung vi l v ph thuc vo cc
chu k l nhng gii hn nht nh. V d, mc ngp lt t na
mt n ba mt c coi l tnh trng bnh thng i vi sinh k
ca ngi dn. Mc ngp c gi ngi dn a phng gi l
ngp nng, v d nh khu vc u ngun thuc tnh An Giang.
Mc ngp cao hn, khong gia ba mt v bn mt, c gi l
ngp va, tuy nhin cng l thch thc i vi kh nng thch
nghi ca ngi dn v thng c nhng nh hng khc nghit
n k sinh nhai.
Mc ngp trn bn mt, c gi l ngp su, l mc ngp nguy
him. Trong nhng thp k gn y, nhng trn ngp lt nh vy
Vit Nam ang tng ln c v mc v tn sut.
83
Ti Phnom Penh
(Cam pu chia), mt ngi dn t BSCL di c n cho bit: ni
ti sng trc y, l lt xy ra hng nm. Ti khng th trng trt
v thu hoch g. Cuc sng hi do vy rt kh s. Hn na, gia
nh chng ti li khng bit phi lm g khc ngoi trng la v
nh bt c. L lt i khi e da n cuc sng ca chng ti. V
vy m chng ti n y tm mt k sinh nhai khc.
84
Mt ngi nhp c khc cho bit: Gia nh ti c nhiu t canh
tc, nhng nhng nm gn y, l lt xy ra rt thng xuyn
3.5 ng bng sng M Kng: Sng chung vi l v ti nh c
Bn ny cho ta bit iu g?
Bn chnh phc ha cc khu vc c mc nc bin dng mc 1 v 2 mt (tng ng l mu xanh nc bin sm v nht) trn
bn mt dn s vi nhng khu vc thnh th c nh du. Bn cng cho bit nhng vng nghin cu ca d n EACH-
FOR. ng bng M Kng nui sng 28,5 triu dn vo nm 2000, trong 14,2 triu ngi ang sng trong nhng vng s b nhn
chm khi mc nc bin dng ln 2m. Bn gc tri pha trn cho bit din tch b lt trong nm 2000 khi nhng trn lt gi ma
bt thng trn din rng nhn chm gn 800.000 km
2
t Cam pu chia, Vit Nam, Thi Lan v Lo. Bn pha di cho bit tnh
trng phn b t nng nghip. ng bng M Kng c 3 triu ha t nng nghip, trong 1,4 triu ha s b nhn chm khi mc
nc bin dng ln 2m. Cc chng trnh ti nh c c trin khai mt s vng v c th c nhn rng theo cc mc nc
bin dng nht nh.
khin ma mng tht bt. Thm vo , gi phn bn cng tng
rt nhanh v cc bnh hi la th qu nhiu, do chng ti
chng thu hoch c my. Nhiu lc thu hoch thm ch cn
khng n.
85
Thin tai cng vi sc p ln mi trng do s pht trin kinh t
x hi qu nhanh Vit Nam v cc quc gia thng ngun ng
Nam khc, cng thm nhng e da t bin i kh hu, ang t
ngun ti nguyn thin nhin ca Vit Nam v nhng ngi sng
da vo chng vo tnh trng nguy him. Trc cc sc p mi
trng y, ngi dn chu th M Kng thch nghi bng nhiu
cch khc nhau. Mt trong nhng c ch thch nghi c th l di
c, c bit l di nh hng ca nhng thay i nhanh chng
v kinh t - x hi m Vit Nam hin ang tri qua. Nhng thay i
ny ang to ra mt sc ht mnh hn i vi cc lung di c n
vng th.
86
Nghin cu thc a ca d n EACH-FOR cho bit, vic thiu cc
ngun sinh k thay th, vic kh kim sng trn mt nc ngp,
cng vi nhng mn n ngy cng tng c th gp phn a n
cc quyt nh di c chu th sng M Kng. Nhng ngi sng
ph thuc trc tip vo nng nghip (nng dn trng la) c bit
d b tn thng khi nhng trn lt lin tip ph hoi ma mng.
iu ny c th dn n quyt nh di c ti mt vng t mi
tm ngun sinh k thay th. Trong sut ma lt, ngi dn di c
theo ma n cc trung tm th tm vic lm v ci thin sinh
k. Nh mt c ch ng ph cc oan, thng tin bn l ca nghin
cu thc a cho bit, nn bun ngi cng l mt cch thc di c
m mt s gia nh, trc nhng sc p lin quan n ngun nc,
phi chp nhn.
Mt ngi dn di c c phng vn cho bit nhng tn tht
v ti chnh ca gia nh mnh lin quan n l lt: Thin tai xy
ra rt thng xuyn khin ma mng tht bt. Chng ti phi
vay mn tin chi tiu. Hin nay, gia nh ti khng th tr
c cc mn n v ti phi n y tm vic lm gip gia
nh tr n.
87
Chnh ph Vit Nam c mt chng trnh gi l sng chung vi
l.
88
Chng trnh ny c th s tr nn quan trng hn khi nhng
nh hng ca bin i kh hu tr nn r rng hn. Chnh ph
hin nay ang thc hin ti nh c cho ngi dn sng nhng
vng nguy him dc b sng thuc tnh An Giang, nh mt phn
ca chin lc qun l l lt.
89
Gn 20.000 gia nh ngho v mt
t tnh ny c a vo din ti nh c cho n nm 2020.
Vic la chn cc gia nh ti nh c da trn mt s cc nhn
t lin quan n mi trng, nh sng trong mt vng c nguy
c thin tai (l lt, l t) hoc xi l b sng. Cc chng trnh
ti nh c ny cho cc gia nh vay khng li sut mua mt
mnh t nh v xy th mt ngi nh. Cc gia nh sau thng
cn vay tip hon thin ngi nh.
90
Mt s dch v h tng nh
trng hc, dch v chm sc sc khe, thit b x l nc v nc
thi cng c cung cp cho ngi dn.
91
Nhng ngi c ln
k hoch ti nh c thng l nhng ngi mt t, khng cn
ni no khc n nu mt nh v thng l qu ngho c
th chuyn n khu vc thnh th. Vi nhng ngi ny, cc mng
li x hi gip to ra cc ngun sinh k - hu ht ch l cc cng
vic vt thu theo ngy. Mc d cc cm tuyn ti nh c thng
ch cch ni c 1-2 km, vic a ngi dn tch khi nhng mng
li x hi c s e da ngun sinh k ca h v to ra mt s
tch bit. Hn na, cc cm tuyn ti nh c cng cha c thit
k theo cch cho php nhng ngi dn c nguy c phi ti nh
c tham gia.
Chin lc sng chung vi l ca Vit Nam s kt hp ti nh c,
chuyn i sinh k (v d t trng la sang nui v nh bt c) v
di c mt phn. Trong tng lai, c mi ngi Vit Nam li c mt
ngi phi i mt vi nguy c mt ch khi mc nc bin dng
ti chu th sng M Kng.
92
l6 16
Vng trng trt
100%
0%
k
h
n
g
c
l
i
u
1 mt 2 mt
Vng duyn hi c cao
thp so vi mc nc bin Khu vc thnh th
0 1 - 4 5 - 24 25 - 249 250 - 999 1000 +
Mt dn s, 2000 (ngi/km)
Thnh ph chnh
l7
Ai Cp, nhng hin tng din tin chm nh nc bin dng v
sa mc ha ang tc ng n ng bng Sng Nile.
93
Tng din
tch ca Cng ha Rp Ai Cp l khong mt triu km, trong
hu ht c kh hu kh v kh kit. Nhng vng c kh nng
sn xut tt nht Ai Cp l ng bng Sng Nile v thung lng
Nile (chim 3% tng din tch). S dng ln ca mc nc bin
theo d on s khin dn c vn ang gia tng nhanh chng di
chuyn n nhng vng dn s ng c hn. Tnh trng sa mc
ha v thoi ha t ang din ra trn nhng vng t rng ln
pha ng v pha Ty ng bng Sng Nile. Nhng vng t
c th s tr thnh hoang ha bi tc ng kp ca hai nhn t
lin quan n bin i kh hu l sa mc ha v nc bin dng.
Trong tng lai, hin tng nc bin dng cn c th nh hng
thm ti 16% dn s.
94
Tng din tch cc cn ct v t b nh hng bi s xm ln ca
ct c tnh xp x 800.000 ha.
95
Nng sut ca t hin gim
khong 25% so vi nng sut ban u.
96
Tc xi mn hng
nm c tnh l khong gia 0,8 v 5,3 tn/ha/nm.
97
Sa mc ha
v thoi ha t khin mt b phn dn phi di c trong nc
tm k sinh nhai.
Chnh ph Ai Cp ang chng li sa mc ha bng mt chin
lc di dn trong nc gn vi D n Quc gia Mobarak pha
Ty v pha ng ng bng. K hoch ny ban u c thit
k nhm gim bt gnh nng cho cc chng trnh mi trng,
gim tht nghip, ngho i v qu ti dn s Cairo, Beheira,
Kafr El-Sheikh v Qalioubia. D n ny hng ti mc tiu to
ra mt dng di c ni a t thnh th v nng thn dc theo ra
ng bng.
Phn ln nhng ngi c ti nh c ng bng pha ng
l nhng thanh nin tht nghip n t cc khu chut trong
thnh ph. Ngc li, phn ln nhng ngi chuyn n ng
3.6 ng bng sng Nile: Mc kt gia sa mc ha v nc bin dng
Bn ny cho ta bit iu g?
Bn chnh phc tho nhng vng c mc nc bin dng ln 1 v 2m (tng ng l mu xanh nc bin sm v nht) trn bn
mt dn s vi khu vc th c nh du. Bn cng cho thy bin gii ca ng bng sng Nile. ng bng sng Nile
nui sng 40,2 triu ngi vo nm 2000, trong s 10,7 triu ngi sng nhng vng s b nhn chm khi mc nc bin dng
ln 2m. Bn c lng thm vo cho bit tnh trng phn b t nng nghip. ng bng c 1,5 triu ha t nng nghip, trong
518 ngn ha s b nhn chm khi mc nc bin dng ln 2m. Nhng tin trnh ny s buc ngi dn phi tm kim vng t nh
hn c th sinh tn v s khin cht lng cuc sng b suy gim.
bng pha Ty l nhng nng dn b nh hng ca mt o
lut c li cho ch t, khin h c th d dng ui t in khi
nhng khu vc canh tc thun li. Sau khi b xua ui, ngi nng
dn c chnh ph a n ng bng pha Ty.
Chng trnh ny giao cho mi ngi t in v thng l c
nhng ngi nhp c khc n lm vic nh nng dn ng
bng pha ng v ng bng pha Ty mt phn t rng
10,500m. Tuy nhin, vng t sm gp phi kh khn do
mn trong t v nc. Khi chi ph o ging tr nn qu t ,
nhiu ch t phi bn t ca mnh i v trc xut nhng
nng dn nhp c. Mt ngi nng dn cho bit: Khi ri lng c
ca mnh l Bassioun-Gharbia trung tm ng bng, ti bt
u lm vic trn khu t mi c giao sa mc. Sau mt thi
gian, vng t ny b nh hng bi s mui ha ngun nc
ngm. Ngi ch t quyt nh bn n i. Ti buc phi ri
khi v n Embaba, mt vng ho lnh Ty Cairo.
98
Nhng
ngi nhp c mi nhn c cc dch v v ni , khuyn nng
v th y t chnh ph v cc NGO. Ngun ti tr t chnh ph h
tr ngi nhp c thuc dit cn trng v thuc th phn nhn
to. Tuy nhin, nhng u t ban u v ng lc khuyn khch
ngi dn ngho di c n nhng vng t mi gim dn theo thi
gian. Khu ng bng pha Ty v pha ng thiu iu kin tip xc
vi nc ung, thiu c s h tng thch hp cng cc dch v cng
nh trng hc, h thng chm sc sc khe v nhng h thng
x l nc thi vn hnh tt. Kt qu l nhiu ngi di c n
khng li trong khi nhng ngi khc ang mun ri n nhng
vng t khc hoc tr v qu hng. Ngy nay, ch mt na din
tch t ti nh c vn cn c s dng.
Vi hai qu trnh tc ng song song l sa mc ha v nc bin
dng, cu hi t ra l nhng ngi dn trong khu vc ng bng
sng Nile vn ng c s i v u? Nghin cu ca d n
EACH-FOR cho thy nhiu ngi khng mun di c khi vng t
qu hng ca h. Mt ngi sng trn b sng Nile khi c
phng vn ni: Thiu nc, t b thoi ha v thu hoch
ma mng st gim l ra l l do ti ra i. Nhng ti khng
th ri b mnh t ca mnh. Ti c tha hng mnh t
ny t cha ng ti nhiu nm trc y v khng th ri b n. Ti
quen vi ni ny, gia nh ln v bn b ca ti sng y. Ti
cha bao gi ri ni ny, ti cng cha bao gi i Cairo, vy lm
sao ti c th d dng ri khi y v n mt ni no khc?
Chng ti s phi cn i li chi tiu v hy vng mi vic s tt
p hn.
99
l8
Cc quc o nh c bit d tn thng trc hin tng nc
bin dng do bin i kh hu. Theo IPCC:
Mc nc bin dng c cho l s lm tng thm s ngp lt, triu
cng, xi mn v cc thin tai khc ven bin, do s e da c
s h tng, s nh c v cc iu kin h tr sinh k ca cc cng
ng trn o (...) C bng chng r rng cho thy, trong hu ht
cc kch bn bin i kh hu, ngun ti nguyn nc nhng o
nh dng nh b tn hi nghim trng (...) Bin i kh hu c
d on s nh hng nng n n nhng rn san h, thy hi sn
v cc ngun ti nguyn da vo bin khc. (...) Nn nng nghip
t cung t cp v nn nng nghip thng mi trn nhng o nh
theo d bo cng s b nh hng xu bi bin i kh hu.
100
3.7 tuvalu v qun o Maldive: Nc bin dng v cc quc o ang pht trin
Cc bn ny cho ta bit iu g?
Cc bn ny m t tnh trng b nh hng bi mc nc bin
dng ln 1m (xanh sm) v 2m (xanh nht) ca hai th - Funafuti
ca Tuvalu v Mal ca qun o Maldive. Nhng hn o thp i
mt vi nhiu thch thc v pht trin v thin tai nh triu cng,
lc xoy, xi mn b bin v nguy c nc bin dng. i vi 40 quc
Tuvalu
L mt trong s cc quc o san h vng nm v tr thp v xa xi
nht trn Tri t, Tuvalu l mt in hnh v s tn ti ca mt t
nc b e da bi hin tng nc bin dng. Lnh th ca Tuvalu
tri di trn mt din tch hn 750.000 km
2
, nhng ch c 26 km
2
l t
kh m khng c im no cao qu 5m so vi mc thy triu cao.
cao so vi mc nc bin thp khin Tuvalu rt d b tn thng
trc s dng ln ca mc nc bin, triu cng, thy triu vua
(king tides) v cc bin c kh hu khc nh hng ti ton b c
dn ca quc gia ny (tt c ngi dn Tuvalu sng bn b bin).
Cc vn mi trng ca Tuvalu l s kt hp su xa ca tnh trng
thiu nc, vn x l cht thi v sc p dn s. Nhn bit ca a
phng v vn nng ln ton cu ang thay i, tuy nhin, ngp
lt do nc bin xy ra ngy cng nhiu hn, xi mn b bin ngy
cng tng v nn nng nghip ngy cng kh khn l nhng bng
chng hin nhin cho thy mi trng ang thay i. Nhng trn
triu cng v thy triu vua vt qu kh nng thch nghi ca
nhiu ngi dn Tuvalu. Vi kh nng mc nc bin dng khong
mt mt trong th k ny, thm ch nu din tch b mt khng b
nhn chm hon ton, vn c mt cu hi t ra l ngi dn ni y
c th sng mt cuc sng bnh thng trong bao lu na.
Lung di c Tuvalu chia lm 2 hng: t nhng hn o bn
ngoi vo Funafuti v t Tuvalu ti Fiji v New Zealand. Hin nay
khong 3.000 ngi Tuvalu di c ti Auckland, New Zealand,
nhiu ngi trong s c t nht mt phn l do gn vi mi
trng. Mt ngi c phng vn cho bit quyt nh di c ca
ng n t ni lo s rng Tuvalu s b ngp: Ti khng mun mt
bui sng thc dy vi hn o b xa s. Hy nhn nhng g
xy ra vi cc hn o Solomon! Ti mun ri i ngay by gi trc
khi chng cn s la chn no khc.
101
Nhng m h bt nh v tng lai dng nh l tc nhn ln nht
dn n di c, thm ch cn hn c nhng quan ngi thc t v mi
trng. Hu ht mi ngi dn di c New Zealand c phng
vn u cho bit bin i kh hu v hin tng nc bin dng
gp phn dn n quyt nh di c ca h. Tt c u cho rng t
nc ca h c th b ngp vnh vin. Mt ngi di c cho bit: Khi
ti ri i, r rng l mi th ang xu dn i theo nm thng... Ti
tr v mi nm mt ln, bi v ti vn cn gia nh Tuvalu. C
th h cng s n New Zealand mt ngy no . iu ph
thuc vo vic tnh hnh s xu n mc no. (...) Ti khng bit liu
Tuvalu c bin mt khng, nhng ti khng ngh mi ngi s c
tng lai Tuvalu, mi chuyn s tr nn ti t.
102
Mc d cc phng tin thng tin u ni rng mt tha thun ti
nh c quy m quc gia c k kt gia New Zealand v Tuva-
l9
lu, ng thi Tavalu cng c tha thun v di c lao ng vi New
Zealand, song hin vn cha c nhng chnh sch r rng tip
nhn ngi dn o Thi Bnh Dng b mt ch do mc nc bin
dng. Cc cuc phng vn thc a cho thy quan im khc nhau v
vn di dn, t cch nhn ph bin nht l cam chu v tuyt vng,
cho n hy vng rng cng ng quc t s chung tay chng li bin
i kh hu v ngn chn s dng ln ca mc nc bin v cc h
qu nguy hi khc. Mt s ngi tin rng cc cuc m phn v kh
hu nhm to qu thch ng c th to ngun ti chnh h tr di c
do bin i kh hu v mc nc bin dng:
Cng ng quc t cn phi lm g gip chng ti. Chng
ti khng c trch nhim trong vic gy ra tnh trng bin i kh
hu, v vy t nc ca chng ti khng th bin mt. Cc quc
gia khc phi gii quyt vn ny.
103
T khi gia nhp Lin Hip Quc vo nm 2000, Tuvalu ng vai
tr tch cc trong Hip hi cc Quc o Nh (AOSIS) v s dng
cc din n quc t nh cc cuc m phn v kh hu nhm thu
ht s quan tm ca th gii n nhng kh nng tn thng c
th ca cc quc o nh v nhu cu xc nh cc gii php thch
nghi hp l ng lc.
Qun o Maldive
Maldive l mt quc o san h vng vi 1.200 hn o v 298.968
dn c theo s liu nm 2006.
104
im cao nht ca qun o cao
2,3 mt so vi mc nc bin v c coi l quc gia nm v tr
thp nht trn th gii. Th Male ca Maldive tp trung ti 35%
dn s ca c nc v l mt trong nhng thnh ph c mt dn
s cao nht th gii. Thnh ph c bao quanh bi mt bc tng
bin cao 3,5 mt.
105
Bc tng ny cu thnh ph khi thm ha
sng thn nm 2004.
106
Nh nhng g c th hin trn bn , nu mc nc bin dng
ln mt mt, nc s nhn chm c s h tng v e da khu vc
sinh sng ca ngi dn. iu ny t ra nguy c ln i vi ngnh
du lch ni y, ngnh cng nghip cho ngun thu quan trng nht
ca Maldive. Nhng y khng phi l nguy c duy nht. Chnh
ph Maldive xc nh mt lot cc thit hi nh mt t, xi
mn b bin, c s h tng, khu nh c ca ngi dn, cc rn
san h, nng nghip, an ninh lng thc v ngun nc b ph
hy trong khi chnh ph thiu nng lc thch nghi (c v ti chnh
v k thut).
107
Tng thng mi ca Maldive, ng Mohamed Anni
Nasheed, to ra cc chin dch quc t nm 2008 vi khu hiu
K hoch o An ton bao gm k hoch ti nh c cho cc hn
o nh t dn c hn ti nhng hn o ln hn, an ton hn, c
h thng phng th b bin tt hn. K hoch ny thm ch cn
hng ti kh nng ti nh c cho ton b c dn Maldive ti mt
t nc khc nh n hoc Iceland.
i din thng trc ca Maldive ti Lin Hip Quc, ng H.E.
Ahmed Khaleel cho bit: Di c v ti nh c t o nh sang o
ln tr thnh mt nhu cu bc thit i vi s pht trin v sinh
tn ca chng ti.
108
tm ra nhng gii php thch nghi cho khong 40 quc gia m
s tn vong ang b e da nng n bi hin tng nc bin dng
th s hp tc v h tr quc t l rt cn thit. Trong vng m
phn v kh hu gn y ti Poznan, Ba Lan (COP 14), mt nghin
cu vin pht biu: Qu trnh nghin cu thc a ca chng ti
trn khp th gii cho thy c rt t ngi c th di c sang nc
khc phn ln h buc phi bng lng vi mt im n c th
c. iu ny cng i hi cc quc gia bt tay hp tc vi nhau,
c bit l cc nc ang pht trin.
109
o nh ang pht trin, mc nc bin dng c th s nhn chm
ton b cc quc gia c ch quyn. Qu trnh ti nh c c th l mt
gii php thch nghi trng tm v lu di. Tuy nhin, nu ton b cc
quc gia c ch quyn b nhn chm khi mc nc bin dng th vic
ti nh c s t ra nhng vn a chnh tr quan trng v nhu cu
cn c mt s hp tc quc t hiu qu cng tr nn bc thit.
20
T nm 2004, CARE lm vic vi ngi dn pha Nam Bangladesh gip h thch nghi vi nn lt ang ngy cng tng c v tn
sut v mc . Cc hot ng h tr bao gm c vic to ra cc vn ni trn cc m lc bnh (eichornia crassipes). Bm vo lc bnh,
vn rau c th dng ln theo nc v nh vy m bo c ngun lng thc v thu nhp quan trng ca ngi dn.
2l
4. Kt lun
Bin i kh hu ang xy ra vi tc v cng mnh hn d
on ban u.
110,111
Gii hn an ton v kh nh knh trong kh quyn
c th thp hn nhiu so vi mc chng ta tng v chng ta
c l ang ti gn hn vi im bng pht khng th trnh khi.
112
Trong khi , lng pht thi kh CO
2
ton cu ang tng vi mc
v tc ngy cng cao.
113
Cc n lc nhm gim pht thi u
qu t i v mun mng. Do , nhng thch thc v quan im
chnh tr phc tp ca chin lc thch nghi v ca chin lc gim
nh ang gp nhau ti trung tm ca cc tranh lun v chnh sch.
Mt trong nhng vn quan trng nht cn bn n l bin i
kh hu s nh hng n s di c v mt ch ca con ngi nh
th no v chng ta s lm g trc tnh trng .
Bo co mang nhiu thng ip c a ra t nhng bng chng
thc t v cc bn , trong nhng im sau y l c bit
quan trng:
Bin ng mi trng, tnh trng mt ch v di c
L do di c ca con ngi l rt phc tp nhng thng phn nh
s kt hp ca cc tc nhn mi trng, kinh t, x hi v/hoc
chnh tr. nh hng ca s bin i v mi trng i vi tnh
trng di c l rt r rng v ang ngy cng tng ln. Cc c tnh
hin ti v d on tng lai v s ngi buc phi di c ang rt
cch bit, dao ng t 25 n 50 triu vo nm 2010 cho ti gn
700 triu vo nm 2050. T chc Di c Quc t (IOM) a ra mt
con s khong gia l 200 triu ngi di c do mi trng vo
nm 2050.
Cc dng sinh k v s di c ca con ngi
Bin ng mi trng dng nh ang chm ngi cho cc lung
di c lu di v n hy hoi cc dng sinh k ph thuc vo h sinh
thi (nh canh tc s dng nc ma, chn th gia sc v nh bt
c), trong khi cc gii php thay th a phng rt hn ch. S
hy hoi cc ngun ti nguyn t, nc v rng, cng nh nhng
nh hng trc tip ca bin i kh hu (v d thay i m hnh
ma) ang ng vai tr quan trng trong cc phng thc di c
ca con ngi.
Kh nng tn thng cc mc khc nhau
Kh nng tn thng ca con ngi trc bin ng mi trng
phn nh s kt hp gia mc b nh hng, tnh nhy cm v
nng lc thch nghi. Kt qu l, mc tn thng l rt khc bit
gia cc quc gia, cc cng ng v thm ch l gia cc h gia
nh. V d, mc b nh hng ca ngi ngho i vi bin i
kh hu thng ln hn cc nhm khc bi cc quyn lc kinh t v
chnh tr y h n sng ti nhng a bn c nguy c cao (v d,
sn i dc d gp phi l t). Trong khi , mt trong s nhng
nhn t quan trng nht to nn nng lc thch nghi ca con ngi
l vic h tip cn v kim sot cc ngun lc t nhin, con ngi,
x hi, vt cht, chnh tr v ti chnh. S thiu ht r rng nhng
yu t ny l l do chnh gii thch v sao ngi ngho c bit l
nhng nhm x hi b thit thi d tn thng bi nh hng
ca bin i kh hu hn nhng nhm khc.
Ph n phi u tranh vi v vn cn tr v nng lc thch nghi. Vai
tr v gii cng nh cc phong tc v ro cn vn ha ang khin
hu ht ph n v nhng gia nh c ph n lm ch kh khn hn
khi mun di c ng ph vi bin ng mi trng.
Hnh ng ca chnh ph v cc nguy c
Mt s dng bin ng mi trng, bao gm nc bin dng v
bng tan, c th i hi hnh ng ca chnh ph quy m rng.
Tuy nhin, nhng ng thi can thip c th khin cho tnh trng
ca ngi dn khng kh hn m thm ch cn t hn so vi trc.
V d, nh cp mc 3.3 ca bo co ny, chnh ph Vit Nam
ang thc hin ti nh c cho mt s ngi dn sng vng b e
da bi xi mn b sng, l lt v triu cng. Mc d s can thip
ny l ng ca ngi, qu trnh ti nh c c th s phi tr nhng
gi cao do s mai mt v vn ha, mt mt v sinh k, gim tip
cn vi cc dch v x hi v mt i cc mng li vic lm. Tm
li, nhng phn ng vi bin ng mi trng t trn xung c
th mang theo nhng nguy c thc s, trong c nguy c thch
nghi na vi.
Tm quan trng ca qu trnh thch nghi tng th, minh bch v
c trch nhim
Phm vi ca cc bin ng mi trng hin nay v d on trong
tng lai i hi vai tr quan trng ca cc chnh quyn trung
ng. Tuy nhin, kinh nghim cho thy cc li ch c th c ti
a ha v cc nguy c c th gim ti thiu nu cc nhm cng
ng d b tn thng c tham gia ng ngha vo qu trnh lp
k hoch, trin khai, theo di v nh gi cc hot ng ng ph
vi bin i mi trng. iu ny a n mt trong nhng kt
lun quan trng nht ca bo co ny. C th l, phm vi v mc
ca cc thch thc m chng ta ang phi vt qua c th ln cha
tng c, song chng ta sn sng i mt vi chng bng nhng
ngun lc sn c nh kin thc, k nng v s hp tc nhm bo v
chn gi tr v cc quyn c bn ca nhng ngi ang b e da
bi nguy c mt ch do bin ng mi trng.
22
Ch thch
1. V cch tip cn da trn quyn li, xem Kolmannskog, V. 2009. Dignity in disasters
and displacement - exploring law, policy and practice on relocation and return in
the context of climate change. Bi vit cho Hi ngh Tng hp GECHS, An ninh con
ngi trong k nguyn thay i ton cu,22-24/06/2009, i hc Oslo, Na Uy. Lin
quan n vic s dng thut ng ti nh c trong bo co ny, thut ng khng
gii hn trong ngha c quy nh trong lut v chnh sch v ngi t nn.
2. Solomon, S., D. Qin, M. Manning, R.B. Alley, T. Berntsen, N.L. Bindof, Z. Chen v cc
cng s. 2007. Tm tt k thut. Trong Solomon, S., D. Qin, M. Manning, Z. Chen, M.
Marquis K. B. Averyt, M. Tignor v H. L. Miller, eds., Climate Change 2007: The Physi-
cal Science Basis. ng gp ca Nhm nghin cu I cho Bo co nh gi ln th t
ca y ban Lin chnh ph v Bin i Kh hu. Cambridge: Cambridge University
Press.
3. Cc nghin cu tnh hung l kt qu ca cc cuc kho st thc a bao gm cc
cuc phng vn chuyn gia, mt cuc iu tra v ngi di c v mt cuc iu tra v
nhng ngi khng di c sng trong nhng vng c ghi nhn l c s suy thoi
v mi trng. Cc cuc iu tra ny c tin hnh bi cc nghin cu vin trong
khun kh (EACH-FOR) ca y ban Chu u vi s hp tc ca T chc Di c Quc
t (IOM). Cc tnh hung ny cung cp cc phn tch da trn bng chng v nhng
thch thc m bin i kh hu t ra i vi vn an ninh con ngi v s di c.
http://www.each-for.eu/index.php?module=main
4. Warner, K., T. Aff, O. Dun, M. Stal, S. Schmidl v J. Bogardi. 2008. Human security,
climate change, and environmentally induced migration. Trong Climate Change:
Addressing the Impact on Human Security. Nghin cu Chnh sch. Athens: B
Ngoi giao Hy Lp, Ch tch Mng li An ninh Con ngi Hy Lp 2007-2008.
5. Bachhofen, C. 2009. Personal communication. Ban Pht trin X hi, Ngn hng Th
gii.
6. Jiang, W.M. v Y. Chen. 2008. The impact of anthropogenic heat on urban boundary
layer structures. Tp ch Atmospheric Sciences Trung Quc 31 (1): 37-47.
7. McGranahan, G., D. Balk v B. Anderson. 2007. The rising tide: Assessing the risks
of climate change and human settlements in low elevation coastal zones. Environ-
ment & Urbanization, 19 (1):17-37.
8. Aff, T. v K. Warner. 2008. The impact of environmental degradation on migration
fows across countries. Ti liu s thng 5/2008, Lot ti liu nghin cu ca UNU-
EHS, i hc Lin Hip Quc, Vin Mi trng v An ninh Con ngi. Bonn.
9. Aff, T. 2009. Bo co nghin cu tnh hung ti Niger v D n Bin i Mi trng
v cc Kch bn Di c Cng bc. http://www.each-for.eu/.
10. Bogardi, J. v K. Warner. 2009. Here comes the food. Bo co Bin i kh hu s 3
(Thng 1): 9-11. doi.10.1038/climate.2008.138.
11. Myers, N. 2001. Environmental refugees: A growing phenomenon of the 21st cen-
tury. Philosophical Transactions of the Royal Society B 357:609- 613. doi 10.1098/
rstb.2001.0953
12. Christian Aid. 2007. Human tide: The real migration crisis. Bo co ca Christian
Aid. London.
http://www.christianaid.org.uk/Images/human-tide.pdf
13. Brown, Oli. 2008. Migration and Climate Change. T chc Di c Quc t (IOM): Lot
bi nghin cu s 31. Geneva: IOM.
14. Castles, S. 2002. Environmental change and forced migration: Making sense of the
debate. New Issues in Refugee Research, Ti liu nghin cu s 70, Cao y Lin Hip
Quc v Ngi T nn (UNHCR), Geneva; Dun, O. v F. Gemenne. 2008. Defning envi-
ronmental migration. Forced Migration Review 31:10-11.
15. V d xem Hugo, G. 1996. Environmental concerns and international migration.
International Migration Review 30:105-131. Xem thm Renaud, F.G., J.J. Bogardi,
O. Dun v K. Warner. 2007. Control, adapt or fee: How to face environmental migra-
tion? InterSecTions, Lot n bn ca UNU-EHS, s thng 5/2007, Bonn. Xem thm:
Renaud, F.G., O. Dun, K. Warner v J.J. Bogardi (ang c xem xt li). Deciphering
the importance of environmental factors in human migration. International Migra-
tion, special edition on Environmental Change, Social Vulnerability, and Forced Mi-
gration.
16. Dun v Gemenne 2008. Xem ch thch 14 trn.
17. Black, R. 2001. Environmental refugees: Myth or reality? New Issues in Refugee
Research, Ti liu nghin cu s 34, i hc Sussex, Brighton. http://www.jha.
ac/articles/u034.pdf; McNamara, K.E. 2007. Conceptualizing discourses on environ-
mental refugees at the United Nations. Population and Environment 29(1): 12-24.
18. T chc Di c Quc t (IOM). 2007. Ghi ch tho lun: S di c v mi trng. T chc
Di c Quc t, Geneva. 14/02/2008, 1.
http://www.iom.int/jahia/webdav/shared/shared/mainsite/about_iom/en/coun-
cil/94/MC_INF_288.pdf.
19. Bo co nh gi ln th t ca IPCC cho bit c 680 nghin cu ghi nhn v bng
quyn cho thy mc tan bng c thng k rt trng hp vi xu hng m ln.
Xem Rosenzweig, C., D. Karoly, V. Vicarelli, P. Neofotis, Q. Wu, G. Casassa, A. Menzel
v cc cng s. 2008. Attributing physical and biological impacts to anthropogenic
climate change. Nature 453 (Thng 5): 353-357. DOI:10.1038/nature06937.
20. Ti mt im cha nc Himalaya, cc sng bng c pht hin ng gp ti
87% lng nc chy b mt trong khi lng ma ch cung cp 13%. Xem Singh, P.,
A. Manohar v N.K. Goel. 2006. Efect of climate change on runof of a glacierized
Himalayan basin. Hydrological processes 20 (9): 1979- 1992.
21. Theo Singh v cc cng s, 2006 (Xem ch thch 20 trn), nhit tng thm 2
C khin cho lng nc chy b mt tng ln 28% trong mt thi gian ngn.
22. Castro, M., A. de Sherbinin v S. Vajhalla. 2009. Population displacements associ-
ated with environmentally signifcant infrastructure projects. Bi trnh by ti cuc
gp IHDP m rng 2009, 26-30/04, Bonn. http://www.populationenvironmen-
tresearch.org/workshops.jsp.
23. UNEP-GRID, Phng trng by bn Arendal. C th truy cp ti: http://maps.
grida.no/go/graphic/water-towers-of-asia-glaciers-water-and-population-in-
the-greater-himalayas-hindu-kush-tien-shan-tib.
24. Kehrwald, N., L. Thompson, Y. Tandong, E. Mosley-Thompson, U. Schotterer, V.
Alfmov, J. Beer, J. Eikenberg v M. Davis. 2008. Mass loss on Himalayan glacier
endangers water resources. Geophysical Research Letters 35 (22). DOI:10.1029/
2008GL035556; v Chng trnh WWF Nepal. 2005. An Overview of Glaciers, Glacier
Retreat, and Subsequent Impacts in Nepal, India and China.
http://assets.panda.org/downloads/himalayaglaciersreport2005.pdf
25. Trung tm Nghin cu Dn tc v Di c (CEDEM). 2009. Forced migration and the
Three Gorges Dam. Bo co nghin cu tnh hung ti Trung Quc cho D n EACH-
FOR, http://www.each-for.eu/.
26. Vorosmarty, C., J. Syvitski, J. Day, A. de Sherbinin, L. Giosan v C. Paola. 2009. Bat-
tling to save the worlds river deltas. n phm ca Atomic Scientists (Thng 3/Thng
4): 31-43.
27. BookRags. http://www.bookrags.com/research/ganges-river-eorl-05/.
28. Jger, J. J. Frhmann, S. Grnberger v A. Vag. 2009. Bo co tng hp D.3.4. D n
EACH-FOR, 64-66. http://www.each-for.eu/documents/EACH-FOR_Synthesis_Re-
port_090515.pdf.
29. S khan him nc sau ny c th s nh hng n ngnh cng nghip th
v thm ch n cc h gia nh, mc d lng nc s dng cho cng nghip v
sinh hot ch bng mt phn lng nc cho nng nghip, c bit l nhng vng
tng i kh hn nh Pakistan.
30. Lt theo chu k sng Dng T gy ra nhiu thm ha ln. Trn lt nm 1998
lm phn ln dn c mt ch v khong 3.000 ngi cht ti Thng Hi v vng
ph cn. Xem de Sherbinin, A., A. Schiller v A. Pulsipher. 2007. The vulnerability of
global cities to climate hazards. Environment & Urbanization 19 (1): 39-64.
31. Tnh hiu qu ca vic s dng nc c tnh ch l 50% nhiu quc gia chu . V
d, K hoch nm nm ln th mi mt ca Trung Quc t ra mc tiu tng tnh
hiu qu s dng nc t 45% ln 50%. Xem Eleventh Five-Year Plan for National
Water Resourcces Development. y ban Pht trin v Ci cch Quc gia, 2006.
http://www.sdpc.gov.cn/zcfb/zcfbtz/2007tongzhi/W020070607490857858318.pdf.
32. Ortiz Prez, M. v A. Mndez Linares. 1999. Escenarios de vulnerabilidad por as-
censo del nvel del mar en la costa mexicana del Golfo de Mxico y el Mar Caribe.
Investigaciones Geogrfcas 39: 68-81. http://www.igeograf.unam.mx/instituto/
publicaciones/boetin/bol39/b39art4.pdf;v Ortiz Prez, M. v A. Mndez Linares.
2004. Vulnerabilidad al ascenso del nivel del mar y sus implicaciones en las costas
bajas del Golfo de Mxico y el Mar Caribe. In Rivera, E., G. Villalobos, I. Azus v F.
Rosado, eds., El Manejo Costero en Mexico. Campeche: EPOMEX/UACAM, 307-320.
http://www.uacam.mx/epomex/paginas/pdf/mancos/cap20.pdf.
33. Nohara, D., A. Kitoh, M. Hosaka v T. Oki. 2006. Impact of climate change on river
runof. Tp ch Hydrometeorology 7:1076-1089.
23
34. Conde, P. v C. Gay. 1999. Impact of climate change and climate variability in Mex-
ico. Acclimations. Th tn t Bo co nh gi quc gia ca Hoa K v hu qu tim
n ca bin i kh hu.
http://www.usgcrp.gov/usgcrp/Library/nationalassessment/newsletter/1999.10/
Mexico.html.
35. MARN. 2001. 1 Comunicacin Nacional sobre Cambio Climtico. Ministerio de Am-
biente y Recursos Naturales de la Repblica de Guatemala. Hn hn gia ma
h l giai on t m hn vo ma ma in hnh vng nam Mexico v Trung M,
thng din ra vo thng 7 v thng 8. Ting a phng gi l Veranillo hoc
Cancula.Magaa, V., J. Amador v S. Medina. 1999. The midsummer drought over
Mexico and Central America. Tp ch Climate 12(6): 577-1588.
36. Hrnandez Cerda, M., T. Torres v M. Valdez. 2003 (1999). Sequa Meteorolgica.
In C. Gay Garcia, ed., Mxico: Una Vision Hacia el Siglo XXI. El Cambio Climtico en
Mxico. Mexico City, UNAM. 28-37. http://www.atmosfera.unam.mx/editorial/li-
bros/cambio_climatico/sequia.pdf.
37. Alscher, S. and T. Faist. 2009 Environmental factors in Mexican migration: The cases
of Chiapas and Tlaxcala. Bo co nghin cu tnh hung ti Mexico ca D n EACH-
FOR. http://www.each-for.eu/.
38. Nh trn, p. 21.
39. Saldaa-Zorrilla, S. 2008. Stakeholders view in reducing rural vulnerability to natu-
ral disasters in Southern Mexico: Hazard exposure and coping and adaptive strategy.
Global Environmental Change 18: 583-597.
40. Nghin cu iu tra s a dng ha sinh k nh mt chin lc thch nghi i vi
nhng ngi trng c ph Mesoamerica trc thay i ca mi trng t nhin ton
cu, bao gmc bin ng ca th trng v bin i kh hu. XemEakin, H., C. Tucker
v E. Castellanos. 2005. Market shocks and climate variability: The cofee crisis in Mex-
ico, Guatemala, and Honduras. Mountain Research and Development 25(4): 304-309.
41. Saldaa-Zorrilla 2008, p. 589. Xem ch thch 39 trn.
42. Medelln Leal, F., ed. 1978. La desertifcacin en Mxico. San Luis Potos UASLP /
Instituto de Investigacin de Zonas ridas; CONAZA.1994. Plan de Accin para com-
batir la desertifcacin en Mxico (PACD-Mxico). Mexico City: Comisin Nacional de
Zonas ridas & Secretara de Desarrollo Social; Campbell, D. v L. Berry. 2003. Land
degradation in Mexico: Its extent and impact. c t chc Global Mechanism y
thc thc hin vi s h tr ca Ngn hng Th gii.
http://fao.org/Ag/AGL/swlwpnr/reports/y_lm/z_mx/mx_doc/mxtx511.doc.
43. Alscher v Faist 2009, p. 25. Xem ch thch 37 trn.
44. Alscher v Faist 2009, p. 26. Xem ch thch 37 trn.
45. Ci nhn tng qut v xu th di c trong vng, xin xem Rodriguez Vignoli, J. 2004.
Migracin Interna en Amrica Latina y el Caribe: Estudio Regional del Perodo 1980-
2000. Santiago, CELADE. Xem thm CONAPO. 2001. La Poblacin de Mxico en el
Nuevo Siglo. Mexico DF, CONAPO; v Bay, G., J. Martnez v D. Macadar. 2006. Mi-
gracin Internacional. Observatorio Demogrfco. America Latina y el Caribe 1(1).
46. de Sherbinin, A., L. VanWey, K. McSweeney, R. Aggarwal, A. Barbieri, S. Henry, L.
Hunter, W.Twine v R. Walker. 2007. Household demographics, livelihoods and the
environment. Global Environmental Change 18:38-53; v Grote, U., and K. Warner
(ang c xem li). Environmental change and forced migration: Evidence from
sub-Saharan Africa.
47. Clarke, J. v D. Noin. 1998. Introduction. Trong J. Clarke and D. Noin, eds., Population
and Environment in Arid Regions. Paris: UNESCO/ Nhm xut bn Partenon, 1-18; v
Murray, S., L. Burke, D. Tunstall v P. Gilruth. 1999. Drylands Population Assessment
II. New York: Chng trnh Pht trin Lin Hip Quc.
48. UNEP. 2008. Africa Atlas of our changing environment. UNEP, Nairobi. http://
na.unep.net/AfricaAtlas/AfricaAtlas/. Prince, ngc li, li thy rng khng c s
thoi ha no vng Sahel v Sudan, nhng cc tc gi vn cho rng c s thoi
ha t nghim trng quy m a phng. Prince, S.D., E. Brown de Colstoun v
L. L. Kravitz. 1998. Evidence from rain-use efciencies does not indicate extensive
Sahelian desertifcation. Global Change Biology 4:359-374.
49. T chc Nng Lng Lin Hip Quc (FAO). 2005. Forest Resources Assessment.
Rome: FAO.
50. UNEP 2008. Xem ch thch 48 trn.
51. Hulme, M. S. 2001. Climatic perspectives on Sahelian desiccation: 1973-1998. Glob-
al Environmental Change 11:19-29; Nicholson, S. 2001. Climatic and environmental
change in Africa during the last two centuries. Climate Research 17:123-144.
52. Bryson, R., C. Paddock. On the climates of history. Trong Rotberg, R. v T. Rabb,
eds., Climate and History: Studies in Interdisciplinary History. Princeton: Princeton
University Press, 3-4; v Glantz, M. Drought, famine, and the seasons in sub-Saha-
ran Africa. Trong R. Huss-Ashmore v S. Katz, eds., Anthropological Perspectives on
the African Famine. New York: Gordon and Breech Science Publishers, 1987, 2.
53. Wijkman, A. v L. Timberlake. 1984. Natural disasters. Acts of God or acts of man?
London: Earthscan.
54. Giannini, A., M. Biasutti v M. Verstraete. 2008. A climate model-based review of
drought in the Sahel: Desertifcation, the re-greening and climate change.
Global Planetary Change 64: 119-128. DOI: 10.1016/j. gloplacha.2008.05.004.
55. T chc Nng Lng Lin Hip Quc (FAO). FAOSTAT.
http://faostat.fao.org/.
56. Nh trn
57. Population Reference Bureau (PRB). 2008. 2008 World Population Data Sheet.
Washington, DC: PRB.
58. UNEP 2008 (Xem ch thch 51 trn); Ta m PERN-PRIPODE v mi lin h gia
Dn s - Pht trin Mi trng vng Sahel-Sudan thuc Ty Phi.
http://www.populationenvironmentresearch.org/seminars092007.jsp.
59. V d xin xem Cordell, D., J. Gregory v V. Pich. 1996. Hoe and Wage: A Social History
of a Circular Migration System in West Africa. Boulder: Westview Press; v Rain, D.
1999. Eaters of the Dry Season: Circular Labor Migration in the West African Sahel.
Boulder: Westview Press.
60. V d xin xem Henry, S., P. Boyle v E. Lambin. 2003. Modeling inter-provincial mi-
gration in Burkina Faso, West Africa: the role of socio-demographic and environ-
mental factors. Applied Geography 23:115-136. Xem thm Dietz, T. v E. Veldhui-
zen. 2004. Population dynamics. An important intervening variable. Trong Dietz,
A., R. Ruben v A. Verhagen, eds., The Impact of Climate Change on Drylands. With
a Focus on West Africa. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers; v Guilmoto, C.
1998. Institutions and migrations. Short-term versus long-term moves in rural West
Africa. Population Studies 52 (1): 85-103.
61. Cour, J.-M. 2001. The Sahel in West Africa: Countries in transition to a full market
economy. Global Environmental Change 11:31-47; v Raynaut, C. 2001. Societies
and nature in the Sahel: Ecological diversity and social dynamics. Global Environ-
mental Change 11:9-18; v Makinwa Adebusoye P. 1995. Emigration dynamics in
West Africa. International Migration 33 (3-4): 435-467.
62. Dietz and Veldhuizen 2004. Xem ch thch 60 trn.
63. Dietz and Veldhuizen 2004. Xem ch thch 60 trn.
64. Aff, T. 2009. Bo co nghin cu tnh hung ti Niger ca D n Bin i mi
trng v cc kch bn di c cng bc. http://www.each-for.eu/, p.26.
65. Bascom, J. 1995. The new nomads. An overview of involuntary migration in Africa.
Trong Baker, J., T. A. Aina, eds, The Migration Experience in Africa. Uppsala, Sweden:
Nordiska Afrikainstitutet [Hc vin Scandinavia v Chu Phi], 197-219; v Suliman,
M. 1994. The predicament of displaced people inside the Sudan. Environmental
degradation and migration in Africa. Trong Bchler, G., ed., Umweltfchtlinge: das
Konfiktpotential von morgen? [Ngi T nn Mi trng: Mi xung t tim tng
ca tng lai?]. Mnster, Germany: agenda Verlag GmbH & Co, 111-132.
66. Tonah, S. 2003. Integration or exclusion of Fulbe pastoralists in West Africa: A com-
parative analysis of interethnic relations, state and local policies in Ghana and Cote
dIvoire. Tp ch Modern African Studies 41 (1): 91-114.
67. Ford, R. 2009. Personal communication with CSE staf at IDRC workshop in Dakar,
12/05/2009.
68. Aff 2009, trang 25. Xem ch thch 64 trn.
69. Beauchemin, C., S. Henry v B. Schoumaker. 2007. Cte dIvoire - Burkina Faso
(1970-2000): Une tude rtrospective des dterminants individuels et contextuels
du retour. Les migrations internationales. Observation, analyse et perspectives.
Colloque international de Budapest (Hungary, 20-24/09/2004). AIDELF. Budapest:
157-177.
70. Aff 2009, trang 26. Xem ch thch 64 trn.
71. Henry, S., B. Schoumaker v C. Beauchemin. 2004. The impact of rainfall on the frst
out-migration: A multi-level event-history analysis in Burkina Faso. Population and
Environment, 25 (5): 423-460.
72. Aff 2009, trang 24. Xem ch thch 64 trn.
73. Massey, D., W. Axinn v D. Ghimire. 2007. Environmental change and out-migration:
Evidence from Nepal. Bo co nghin cu ca Trung tm Nghin cu Dn s 07-615
(Thng 1).
74. Ford, R. 2009. Personal communication. 14/05/2009
24
75. Vorosmarty v cc cng s. 2009. Xem ch thch 26 trn; v Usapdin, T. 2008.
South Asia: Building safer communities. IFRC.org, 27/08. http://www.ifrc.org/docs/
news/08/08082701/; v Poncelet, A. 2009. The land of mad rivers. Bangladesh Case
Study Report for the Environmental Change and Forced Migration Scenarios Project.
http://www.each-for.eu/.
76. McGranahan v cc cng s. 2007. Xem ch thch 7 trn.
77. T chc Mi trng v Pht trin ca Ph n (WEDO), ABANTU for Development
Ghana, ActionAid Bangladesh v ENDA ti Senegal. 2008. Gender, climate change
and human security: Lessons from Bangladesh, Ghana, and Senegal.
http://www.wedo.org/files/HSN%20Study%20Final%20May%2020,%202008.
pdf.
78. British Broadcasting Corporation (BBC). 1988: Bangladesh cyclone worst for 20
years. BBC.co.uk, 2/12.
http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/2/newsid_
2518000/2518233.stm.
79. Poncelet 2009. Xem ch thch 75 trn.
80. UNEP-GRID. Xem ch thch 23 trn.
81. IRIN. 2008. Bangladesh: When climate change gives you a sinking feeling. IRIN Print
Report Humanitarian News and Analysis, IRINnews.org, 22/10. http://www.irin-
news.org/PrintReport.aspx?ReportId=81079.
82. Tuy nhin, cc dng sinh k thay th phi thch hp vi nhng ngi d b tn
thng nht bi bin i kh hu v cc sc p mi trng khc. Nghin cu vin
thc a ca D n EACH-FOR nghin cu tnh hung ti Bangladesh lu rng
mt s hot ng nh nui tm c th l qu tn km c th xem l mt dng
sinh k thay th ph hp i vi nhng ngi nng dn d tn thng. Poncelet, A.
2009. Alternative livelihoods for vulnerable farmers in Bangladesh. Personal com-
munication 11/05/2009.
83. Lettenmaier 2000 trch dn trong White, I., ed. 2002. Water management in the
Mekong Delta: Changes, conficts and opportunities. IHP-VI Cc bi vit k thut
v thy hc s 51, UNESCO, Paris, 11; v Nguyen Thanh Binh, Nguyen Thanh. 2009.
Flood levels in Vietnam. Personal communication. D n UNU-EHS WISDOM.
84. Pancelet 2009: 17
85. Nh trn
86. Zhang, H., P. Kelly, C. Locke, A. Winkels v W. N. Adger. 2006. Migration in a tran-
sitional economy: Beyond the planned and spontaneous dichotomy in Vietnam.
Geoforum 37: 1066-1081.
87. Dun, O. 2009. Linkages between fooding, migration and resettlement. Bo co ng-
hin cu tnh hung ti Vit Nam ca EACH-FOR, 17. http://www.each-for.eu/docu-
ments/CSR_Vietnam_090212.pdf Pp.17.
88. Nh trn
89. Le, T., H. Nguyen, H. Nhan, E. Wolanski, T. Tran v H. Shigeko. 2007. The combined
impact on the fooding in Vietnams Mekong River delta of local man-made struc-
tures, sea level rise and dams upstream in the river catchment. Estuarine, Coastal
and Shelf Sciences 71:110-116.
90. Hi ng Nhn dn Tnh An Giang. 2006. D n Xa nh trn knh rch nhm m
bo v sinh mi trng tnh An Giang t nay n nm 2020.
91. Dun 2009. Xem ch thch 87 trn.
92. Dasgupta, S., B. Laplante, C. Meisner, D. Wheeler v J. Yan. 2007. The impact of sea
level rise on developing countries: A comparative analysis. Ti liu nghin cu chnh
sch ca Ngn hng Th gii 4136 (WPS4136), Ngn hng Th gii, Washington.
93. Jager 2009. Xem ch thch 28 trn.
94. Nh trn
95. Hegazi, A.,M. v I. H. El Bagouri. 2002. Arab Republic of Egypt National Action Plan
for Combating Desertifcation (Bn tho). Cairo: Cng ha Rp Ai Cp.
96. Trung tm Rp Nghin cu v cc Khu vc Kh hn v Vng t Kh (ACSAD).
2000. Regional Report on Desertifcation in the Arab World. Damascus.
97. Editorial board. 2005. gyptian National Action Program to Combat
Desertifcation. Cng ha Rp Ai Cp, B Nng nghip v Ci to t, UNCCD v
Trung tm Nghin cu Sa mc, Cairo.
http://www.unccd.int/actionprogrammes/africa/national/2005/egypt-eng.pdf.
98. Aff, T. 2009. Bo co nghin cu tnh hung ti Ai Cp ca D n EACH-FOR. http://
www.each-for.eu/documents/CSR_Egypt_090130.pdf.
99. Nh trn, tr. 25.
100. Mimura, N., L. Nurse, R. F. McLean, J. Agard, L. Briguglio, P. Lefale, R. Payet v G.
Sem. 2007. Small islands. Trong Parry, M. L., O. F. Canziani, J.P. Palutikof, P.J. van der
Linden v C.E. Hanson, eds., Climate Change 2007: Impacts, Adaptation and Vulner-
ability. ng gp ca Nhm nghin cu II cho Bo co nh gi ln th t ca y
ban Lin chnh ph v Bin i Kh hu. Cambridge: Cambridge University Press,
689.
101. Gemenne, F. v S. Shen. 2009. Bo co nghin cu tnh hung ti Tuvalu v New
Zealand ca D n EACH-FOR. http://www.each-for.eu/documents/CSR_Tuvalu_
090215.pdf.
102. Nh trn, p.15.
103. Nh trn, p.13.
104. B K hoch v Pht trin Quc gia (Maldive). 2008. Bo co Phn tch 2006. Popu-
lation and Housing Census 2006.
http://planning.gov.mv/en/images/stories/publications/analysiscd/index.html.
105. Bc tng bin c xy dng sau nhng trn lt do triu cng gy ra nm 1987.
106. British Broadcasting Corporation (BBC). 2005. Sea wall saves Maldives capital. BBC.
co.uk, 10/01.
http://news.bbc.co.uk/go/pr/fr/-/2/hi/south_asia/4161491.stm.
107. Mimura v cc cng s. 2007, 705. Xem ch thch 100 trn.
108. Saunders, Lucy-Claire. 2008. Paradise lost: When climate change leaves millions
without a home. Mediaglobal.org, 22/12/2008.
http://mediaglobal.org/article/2008-12-22/paradise-lost-when-climate-change-
leaves-millions-without-a-home.
109. Nh trn
110. McCarthy, M. 2007. Earths natural defenses against climate change beginning to
fail.The Independent, 18/05.
111. Alexander, C. 2008. World may be heating quickly: Scientist. The Sydney Morning
Herald, 07/05.
http://news.smh.com.au/world-may-be-heating-quickly-scientist/20080507-
2bul.html.
112. McKibben. B. 2007. Remember this: 350 parts per million. Washington Post,
28/12.
113. ScienceDaily. 2008. Greenhouse gases, carbon dioxide and methane, rise sharply
in 2007. 24/04.
http://www.sciencedaily.com/releases/2008/04/080423181652.htm.
114. C th xem nh l mt dng m rng ca tnh tn thng c xc nh bi nguy
c gnh chu thin tai hoc i khi ch l nguy c c mt ng ch v ti ng thi
im xy ra mt dng thin tai nht nh. Xem Adamo, S. v de Sherbinin, A. (sp
xut bn). The impact of climate change on the spatial distribution of populations
and migration. Trong UN. Population Division. Proceedings of the Expert Group
Meeting on Population Distribution, Urbanization, Internal Migration and De-
velopment. New York: United Nations.
115. Gi s xem cc c tnh lng ma tuyt tr i lng nc bc hi ti nm 2040 s
dng 19 model ensemble mean, bi Vecchi, G.A., R. Seager v N. Naik do Phng
Th nghim ca i hc Princeton trin khai.
http://www.ldeo.columbia.edu/res/div/ocp/drought/science.shtml.
116. Pfefer v cc nh nghin cu khc nm 2008 nhn ra rng mc nc bin dng
khong 2m vo nm 2100 l rt c th di iu kin tan bng t nhin nhng ch
khi tt c cc iu kin ny tng nhanh ti mc cc im. Xem Pfefer, W., J. Harper,
and S. ONeel. 2008. Kinematic constraints on glacier contributions to 21st-century
sea-level rise. Science, 321(5994): 1340-1343.
25
Ph lc K thut: D liu v phng php
Cng vic thc a
Suy thoi mi trng do con ngi gy ra c ghi nhn trong rt
nhiu ti liu cng b. Bin ng mi trng gy ra bi hot
ng ca con ngi c tho lun nhiu nht l bin i kh hu,
bn cnh cc thay i mi trng khc nh thoi ha t, mt rng
v sa mc ha. Ngy nay con ngi cn phi i mt vi nhng
bin ng ln v x hi, chnh tr v kinh t, kt qu ca s ton cu
ha v thay i cng ngh.
Cho d c nhng thng tin thc t v bin ng mi trng, thin
tai, di c v pht trin kinh t, song kin thc c h thng da trn
kinh nghim thc tin v mi lin h gia cc qu trnh bin ng
mi trng v di c dng nh vn cn rt t. kha lp khong
trng ny, y ban Chu u ti tr cho D n EACH-FOR nhm
tm hiu vai tr ca bin ng mi trng trong vic hnh thnh cc
quyt nh di c. D n c thc hin thng qua mt ci nhn tng
qut v phn tch c h thng v cc tin trnh suy thoi mi trng
v t nhin do con ngi gy ra, cng nh cc bi cnh kinh t - x
hi v nhn khu hc ti vng nghin cu ca d n. D n tin
hnh nghin cu thc a ti 23 a phng trn th gii.
Lp bn
Cc bn trong bo co ny tch hp cc d liu a l nh dn
s (quy m, mt v phn b), thy hc (cc lu vc sng chu
, cc chu th tp trung ng dn c), mc nc bin dng d
on (1 v 2 mt), nng nghip (t canh tc dng nc ma v
khu vc ng c chn th gia sc), cc d on thay i v lng
nc chy b mt v lc xoy vi quy m t cp chu lc n cc
o nh. Nhng c s d liu ny c thu thp t nhiu ngun
khc nhau v c tch hp bng k thut GIS. Tnh ton v cc khu
vc dn s c nguy c b tc ng c tnh bng cc phng php
thng k vng. Thng tin b sung v ngun d liu v phng
php nghin cu p dng c th xem thm di y.
Vic lng ghp cc thin tai xy ra trong hin ti v d on thin
tai trong tng lai vo bn cc khu vc dn c l nhm cung
cp nhn dng ban u v vng dn c v cc sinh k c nguy c
chu nh hng ca bin i kh hu. Lp kh nng tn thng
114
u tin ny c th c xem nh mt phn ca bi cnh dn n
quyt nh di c.
Cc b d liu
Danh sch cc b d liu c s dng lp bn c th tm thy
di y. Mt vn cn c lu bt c ni no d on v bin
i kh hu c p dng l s dng m hnh v kch bn no, cc
bin c trng no (v d, nhit hay lng ma tuyt) l thch hp
nht. Khi tha nhn rng nhit ang thay i s mang li nhng
nh hng a dng i vi nhiu vng nhit i v cn nhit i, c
bit khi nhit c th tng qu sc chu ng i vi mt s ma
v nht nh, chng ti thy rng s thay i v lng ma tuyt c
l s nh hng mnh m hn n cc dng sinh k.
Khi gi nh hnh thnh, cc la chn b sung khc cng c
a ra. Trong cc bn th hin cc xu th kh ha, chng ti
la chn s dng d liu v thay i d tnh trong lng nc chy
b mt ca Nohara v cc cng s (2006) c cng b trong Bo
co nh gi ln th t ca IPCC (AR4), bo co tng hp ca Nhm
nghin cu 2. Nhng d liu ny c to ra nh s dng kt hp
nhiu m hnh kh hu ph hp vi m hnh v lng ma thay i
tr i bc hi c th thy trong cc phng php tip cn bng
m hnh tng hp khc.
115
S kt hp nhiu m hnh thng ng
tin cy hn cc m hnh hot ng c lp v n s trung bnh ha
cc thi cc. S thay i ca lng nc chy b mt c chn
lm i lng thay v s thay i v lng ma n thun, hoc
lng ma tr i lng bc hi (P-E), bi v lng nc chy b mt
l lng nc c sn phc v cho nhiu mc ch khc nhau ca
con ngi nh pht trin ma v, ti tiu v c cho h sinh thi
nc ngt vn rt quan trng i vi ngh thy sn nc ngt. Tuy
nhin, nh ni, d s dng i lng nc chy b mt hay P-E
th cc m hnh cng kh ging nhau: (1) cc khu vc m t tr
nn m t hn; (2) cc khu vc kh hn tr nn kh hn hn; v
(3) cc khu vc kh hn cn nhit i ang m rng v pha cc.
V nc bin dng, kch bn AR4 ca IPCC d on nc bin s
dng khong 0,8-1m trong th k ny do hin tng tan bng
nhiu hn l do s m rng ca cc lung kh nng. Tuy nhin,
nghin cu gn y cho rng mc nc bin cn c th dng ln
n gn 2m.
116
V l do ny, chng ti a ra 2 mc l 1m v 2m
tng khu vc ng bng c cp ti phn 4.3.
Di y l chi tit cc b d liu s dng cho cc bn ca
bo co v cc phng php tnh ton bn tng ng:
Bn 1: Bng tan v cc h thng ti tiu chnh chu
Bn ny kt hp d liu v sng bng ca Armstrong v cc
cng s (2009) vi cc mng li sng ngi ca ESRI (2008) v cc
vng c ti tiu ca FAO (2007) v FAO & IIASA (2006). D liu
bin gii lu vc sng (lu vc tiu nc) c ly t USGS Hydro-
SHEDS 2007 (Lehner v cc cng s, 2006). D liu v khu vc
th, i din cho cc khu vc th vo khong nm 1995, c ly
t CIESIN (2009a).
Tng din tch cc khu vc c ti tiu v tng dn s trong cc
lu vc tiu nc khc nhau - ph thuc vo lng nc chy b
mt t sng bng thu c nh tng hp cc thng k theo vng
th hin bng cc ng k cho nh du mi lu vc tiu nc,
s dng k thut Phn tch Khng gian trong ArcMap 9.3.
Bn 2: Mexico v Trung M: Di c nh mt chin lc ng
ph vi hn hn v thin tai
Bn ny kt hp d liu v thay i lng nc chy b mt ca
Nohara v cc cng s (2006) c s dng trong Bo co nh
gi ln th t ca IPCC. Bn mt dn s c ly t CIESIN
(2009b). D liu v lng nc chy b mt c ly t Fekete v
cc cng s (2000). D liu v tnh bn vng ca t nng nghip
dng nc ma c ly t FAO (2007). D liu v tn sut bo lc
xoy c ly t CHRR v mt s t chc khc (2005).
Bn 3: Ty Phi: Sc p ln sinh k nng thn v tnh trng
di c tip din
Bn ny kt hp d liu v s thay i lng nc chy b mt
ca Nohara v cc cng s (2006) s dng trong Bo co nh
gi ln th t ca IPCC. Cc ng k cho th hin s thay i
lng nc chy b mt c phc ha nh s dng phng php
da trn ng qut chun (mi ng k cho mi c gn cho
gi tr ln nht ca trc ), v th n m rng ra hoc vt qu
c ng b bin v cho hnh nh r nt hn. Bn mt dn
s c ly t CIESIN (2009b). D liu v lng nc chy b mt
c ly t Fekete v cc cng s (2000). D liu v din tch t
nng nghip ph hp vi li canh tc s dng nc ma c ly
t FAO (2007). D liu v din tch t ng c c ly t Raman-
kutty v cc cng s (2008). Bn ng c th hin cc khu vc
c ng c t 70% tr ln.
Cc bn 4, 5 v 6: Lt li v nc bin dng nhng vng
ng bng c mt dn s cao: sng Hng, sng
M Kng v sng Nile.
Cc bn ny kt hp nhng b d liu sau y: M t a l ca
cc khu vc ng bng c ly t Kettner (2009). Bn mt
dn s ca nm 2000 c ly t CIESIN (2009b). D liu v cc khu
vc thnh th c ly t CIESIN (2009a). D liu v mc nc bin
dng c pht trin t b d liu 90m Shuttle Radar Topography
26
Mission (SRTM) ca CGIAR (Jarvis v cc cng s 2008). D liu v
khu vc din tch t trng trt c ly t Ramankutty v cc cng
s (2008). D liu v tn sut bo lc xoy c ly t CHRR v mt
s t chc khc (2005).
i vi bn vng sng Hng, chng ti s dng bn l lt
ca trn lt nm 2007 do UNOSAT cung cp (vi s gip ca
Einar Bjorgo v Luca DellOro). Vi bn vng M Kng, chng
ti lng vo bn vng lt nm 2000 do C quan Theo di Lt
Dartmouth (2006) cung cp.
c c c tnh v s dn nm 2000 b nh hng khi mc
nc bin dng ln 1 v 2 mt, chng ti to ra cc ng k
vng ng bng ly t Kettner (2009), sau s dng ng k
dn s nm 2000 rt ra t CIESIN (2009c). S dng thng k theo
vng ca ArcMap 9.3, chng ti tnh ton thng k cho vng
dn c s b ngp chm khi mc nc bin dng ln 1 v 2 mt da
trn d liu SRTM ca CGIAR (Jarvis v cc cng s, 2008).
Cc bn 7-8: Nc bin dng v cc quc o nh ang
pht trin
D liu v hin tng nc bin dng c pht trin t b d liu
90m Shuttle Radar Topography Mission (SRTM) ca CGIAR (Jarvis v
cc cng s 2008) v c chuyn sang s KML. Cc hnh nh
o, th ca qun o Maldive (Male) v ca Tuvalu (Funafuti)
c ti xung t Google Earth.
Ti liu tham kho d liu
Armstrong, R., B. Raup, S.J.S. Khalsa, R. Barry, J. Kargel, C. Helm v
H. Kiefer. 2009. GLIMS glacier database. Boulder, Colorado USA:
Trung tm D liu Quc gia v Tuyt v Bng. D liu k thut s
c ti: http://www.each-for.eu/http://glims.colorado.edu/glacier-
data/glacier data.php
Trung tm Mng li Quc t v Thng tin Khoa hc Tri t (CIE-
SIN), Trng i hc Columbia; Vin Nghin cu Chnh sch Lng
thc Quc t (IFPRI); Ngn hng Th gii; v Trung tm Quc t v
Nng nghip vng Nhit i (CIAT). 2009a. D n Lp bn vng
Nng thn Thnh th ton cu (GRUMP), Beta Version: Urban Ex-
tents. Palisades, NY: Trung tm D liu Kinh t - x hi v ng dng
(SEDAC), Trng i hc Columbia. Sp c ti:
http://www.irinnews.org/Report.aspx?ReportID=81044http://se-
dac.ciesin.columbia.edu/gpw
Trung tm Mng li Quc t v Thng tin Khoa hc Tri t (CIE-
SIN), i hc Columbia; Vin Nghin cu Chnh sch Lng thc
Quc t (IFPRI); Ngn hng Th gii; v Trung tm Quc t v Nng
nghip vng Nhit i (CIAT). 2009a. D n Lp bn vng Nng
thn-Thnh th ton cu (GRUMP), Beta Version: Population Den-
sity Grids. Palisades, NY: Trung tm D liu Kinh t - X hi v ng
dng (SEDAC), i hc Columbia. Sp c ti:
http://www.wedo.org/fles/HSN%20Study%20Final%20May%202
0,%20 2008.pdfhttp://sedac.ciesin.columbia.edu/gpw
Trung tm Mng li Quc t v Thng tin Khoa hc Tri t (CIE-
SIN), i hc Columbia; Vin Nghin cu Chnh sch Lng thc
Quc t (IFPRI); Ngn hng Th gii v Trung tm Quc t v Nng
nghip vng Nhit i (CIAT). 2009a. D n Lp bn vng Nng
thn-Thnh th ton cu (GRUMP), Beta Version: Population Grids.
Palisades, NY: Trung tm D liu Kinh t-X hi v ng dng (SE-
DAC), i hc Columbia. Sp c ti:
http://www.unfpa.org/upload/lib_pub_fle/487_flename_migra-
tion_report_2005. pdfhttp://sedac.ciesin.columbia.edu/gpw
C quan Theo di Lt Dartmouth. 2006. Bn bo lt ti vng
sng M Kng. Cc vng lt nm 2000. C ti: http://www.dart-
mouth. edu/~foods/Atlas.html.
Vin Nghin cu cc H thng Mi trng (ESRI). 2008. D liu v
Bn [DVD]. Redlands, CA: ESRI.
Fekete, B., C. Vorosmarty v W. Grabs. 2000. Global Composite Run-
of Fields Based on Observed River Discharge and Simulated Water
Balances. i hc New Hampshire/Trung tm D liu Lng nc
chy b mt Ton cu (UNH/GRDC) Composite Runof Fields (v.1).
C ti http://www.grdc.sr.unh.edu/.
T chc Nng Lng Lin Hip Quc (FAO) v Vin Phn tch H
thng ng dng Quc t (IIASA). 2006. Mapping biophysical fac-
tors that infuence agricultureal production and rural vulnerabil-
ity, bi H. van Vethuizen v cc cng s, Environmental and Natu-
ral Resources Series S 11, Rome: FAO.
T chc Nng Lng Lin Hip Quc (FAO). 2007. Combined
suitability of currently available land for pasture and rainfed
crops (low input level) (FGGD). C ti: http://www.fao.org:80/
geonetwork/srv/en/resources.get?id=14176&fname=Map6_
65.zip&access=private.
Jarvis, A., H.I. Reuter, A. Nelson, E. Guevara, 2008. Hole-flled SRTM
for the globe Version 4, CGIAR-CSI SRTM 90m Database. Available
at http://srtm.csi.cgiar.org.
Kettner, A. 2009. Delta masks for major deltas of the world. Trng
i hc Colorado-Boulder, Community Surface Dynamics Model-
ing System.
Lehner, B., Verdin, K., Jarvis, A. 2006. HydroSHEDS Technical Docu-
mentation. World Wildlife Fund US, Washington, DC. C ti http://
hydrosheds.cr.usgs.gov.
Nohara, D., A. Kitoh, M. Hosaka v T. Oki. 2006. Impact of climate
change on river runof. Journal of Hydrometeorology 7: 1076-1089.
D liu c c t cc tc gi thng qua trao i c nhn.
Ramankutty, N., A.T. Evan, C. Monfreda, J.A. Foley. 2008. Farming
the Planet. 1: The Geographical Distribution of Global Agricultural
Lands in the Year 2000. Global Biogeochemical Cycles, Vol. 22, Issue
1. D liu c c t cc tc gi thng qua trao i c nhn.
Vin o to v Nghin cu UN (UNITAR), Chng trnh ng dng
Vn hnh V tinh (UNOSAT). 2009. Bn v v.v c ti: http://un-
osat.web.cern.ch/unosat/asp/prod_free.asp t UNITAR/ UNOSAT,
Geneva.
Ti liu ny c th ti v t website ca Trung tm Con ngi v Thin nhin www.nature.org.vn