Tun 10: Ngy son: 7/10/2012 c vn

CA DAO THAN THN, YU THNG, TNH NGHA

A/ MC TIU BI HC: 1. V kin thc: - Cm nhn c ni nim xt xa, ng cay v tnh cm yu thng thy chung, m thm n tnh ca ngi bnh dn trong x hi c. - Nhng c sc ca ngh thut dn gian trong vic th hin tm hn ngi lao ng. 2. V k nng: Bit cch tip cn v phn tch ca dao theo c trng th loi. 3. V thi : - ng cm vi tm hn ngi lao ng v yu qu nhng sng tc ca h. - HS nhn thc c gi tr ni dung, ngha ca cc cu ca dao than thn, yu thng, tnh ngha. - Tch hp gio dc mi trng, gio dc sc kho sinh sn v thnh nin, gio dc k nng sng cho hc sinh. B.CHUN B BI HC: 1. Gio vin: 1.1 D kin bin php t chc HS hot ng tip nhn bi hc: + T chc HS c din cm vn bn. + Hng dn HS c sng to, ti hin, gi tm v t cu hi. + Nu vn cho HS pht hin v phn tch. 1.2 Phng tin dy hc: + SGK, sch chun kin thc ng vn 10. + Sch tham kho. 2. Hc sinh: + Ch ng tm hiu v tc phm t cc ngun thng tin khc nhau. Su tm t liu v tc phm. + c k tc phm.Xc nh c im th loi la chn con ng phn tch,tm hiu tc phm. Phn tch tc phm theo h thng cu hi hng dn hc bi. C/ HOT NG DY HC: 1. n nh lp: Vs, Ss, p. 2. Kim tra bi c: 3. Bi mi: Li vo bi: Ca dao l b phn quan trng v tiu biu nht ca th dn gian truyn thng, c phong cch ring, c hnh thnh v pht trin trn c s ca thnh phn ngh thut ngn t trong cc loi dn ca tr tnh truyn thng. V th, ca dao chng nhng khc vi th tr tnh trong vn hc vit m cn khc vi nhng loi th dn gian khc. thy r ni dung, cc biu hin ca ca dao, chng ta c - hiu bi ca dao than thn, yu thng, tnh ngha. Hot ng ca thy v tr Ni dung bi hc

* Hot ng 1: Hng dn hc sinh tm I. Tm hiu chung: hiu chung v ca dao.

- Thao tc 1: Hc sinh tm hiu khi nim. + GV: Th no l ca dao ? - Thao tc 2: Phn loi + GV: Ca dao c chia thnh my ch ?

1. Khi nim: SGK trang 18.

2. Phn loi: - Cao dao than thn. - Ca dao yu thng tnh ngha. - Ca dao hi hc. - Thao tc 3: c trng 3. c trng: + GV: Ni dung ca nhng bi ca dao - Ni dung: phn nh tm t, tnh cm ca thng nu ln nhng g? ngi bnh dn + GV: Kt cu ca mt bi ca dao thng - Ngh thut: nh th no? + Kt cu: ngn gn, hm sc + GV: Th th ph bin ca ca dao l nhng + Th th: lc bt, lc bt bin th, song tht th th no? lc bt, th vn bn, vn nm + GV: Nu v d: - Lc bt: Anh i anh nh qu nh - Lc bt bin th: Nc chy liu riu lc bnh tri lu ru, Anh thy em nh xu anh thng - Th vn ba: Thng ging thng hai thng bao thng bn thng khn thng nn V nh hn ra c mi trng: Mt trng: ung Hai trng: ung By trng: ung - Th vn bn: Khn thng nh ai + GV: Ngn ng c s dng trong ca dao + Ngn ng: giu hnh nh so snh, n d, c c im g ni bt? tng trng, biu tng truyn thng (mi nh, bn nc, cy a, con ) + GV: Cht li vn . Ca dao thc s l vin ngc qu * Hot ng 2: Hng dn hc sinh c - II . c - hiu vn bn: hiu vn bn - Thao tc 1: Hng dn hc sinh c cc bi ca dao, yu cu c: Phi ph hp vi ging iu tng bi, ch cch ngt nhp. + HS: c din cm cc bi ca dao + GV: Theo em, cc bi ca dao no c cng chung ch ? - Thao tc 2: T chc cho hc sinh tm hiu 1. Ca dao than thn : Bi 1 & 2 bi ca dao 1 v 2. a. im chung: + GV: Hai bi ca dao c hnh thc g ging

nhau? Gi ln suy ngh g? + GV: Tm nhng bi ca dao khc m em bit c li m u tng t? + GV: m iu ca c hai bi ca dao l m iu g? + GV: Hai bi ca dao c vn dng nhng th php ngh thut no chung? Bin php ngh thut ny nhm din t iu g? + GV: Bi ca dao s 1 vn dng hnh nh so snh no? N mun din t iu g? + GV: Ging thm: Ni au xt ca nhn vt tr tnh l ch khi va bc vo tui thanh xun ti p nht, hnh phc nht th cng l lc h nhn ra tng lai bp bnh ca mnh + GV: Cht li vn . + GV: Bi ca dao s 2 vn dng hnh nh so snh no? ngha ca n l g? + GV: Qua hnh nh ny, ngi ph n ny mun khng nh iu g? + GV: Trong cu cui, ngi ph n mong mun iu g? + GV: Cht li vn + GV: T ni dung ca hai bi ca dao, ta lin tng n bi th no c cng ch v ni dung? => Bi th bnh tri nc H Xun Hng - Qua hai bi ca dao trn chng ta nn c thi , tnh cm nh th no vi con ngi trong x hi, c bit vi gii n? ( trn trng, yu thng, quan tm, chia s) - Thao tc 2: Tm hiu bi ca dao s 3. + GV: Ch ra im khc bit ca bi ca dao ny so vi hai bi trn. + GV: Li m u bng cm t Tro ln quen thuc ny ta cn c th bt gp nhng bi ca dao no? + GV: Li m u nh vy nhm mc ch g? + GV: Ni r: Tr chuyn vi cy kh cng chnh l tr chuyn vi ni lng mnh. + GV: Theo em, i t ai trong bi ca dao dng ch iu g? + GV: Lin h: i t ny ging nh nhng

- Li m u: Thn em nh Ch cuc i, thn phn ca ngi ph n, gi s cm thng, chia s. - m iu: ngm ngi, chua xt Li than v ni kh , ni bt hnh - Bin php ngh thut: so snh, tng trng thc c sc p, phm hnh v thn phn ca mnh. b. Nt ring: * Bi 1: - Hnh nh so snh: tm la o thc c sc p, tui thanh xun v gi tr ca mnh -Pht ph gia ch bit vo tay ai khng lm ch c bn thn, s phn, tng lai ca mnh Ni lo u, php phng khi s phn trng ch vo may ri * Bi 2: - Hnh nh so snh: C u gai V p phm cht ch yu bn trong np di hnh thc xu x. -Rut trong th trng v ngoi th en thc c gi tr thc, gi tr bn trong tm hn -Ai i nm th m xem li mi gi mnh bo, tha thit -Nm ra mi bit rng em ngt bi Kht khao, mong mun c khng nh gi tr v v p ca mnh T tng vn l chua xt, ngm ngi v thn phn b lng qun. 2 . Bi 3: Ch yu thng : - Li m u quen thuc trong ca dao: Tro ln...: Cy bi hi hoa Cy go cao cao Cy kh m rung Gi cm hng bc l tm trng ca nhn vt tr tnh - i t ai : phim ch (nhng ngi chia r mi tnh duyn, l gio phong kin )

bi ca dao: Ai lm cho bm la hoa, Cho chim xanh n bay qua vn hng Ai lm bu b t dy, Chng nam thip bc gi ty lnh lng Ai lm chua xt lng ny kh i + GV: T cu hi em c cm nhn g v tm trng ca nhn vt tr tnh? - Mt Trng snh vi Mt tri Sao Hm snh vi sao Mai chng chng + GV: Hai cu th c vn dng nhng hnh nh no? Hnh nh nhm khng nh iu g? - Qua bi ca dao, em thy gia thin nhin va con ngi c mi quan h nh th no?( thin nhin gn gi, chan ho vi con ngi) - Mnh i c nh ta chng? Ta nh sao Vt ch trng gia tri + GV: Ting gi trong bi ca dao c ngha g? + GV: Hnh nh sao Vt ch trng gia tri mun nu ln iu g? + GV: Cht li

Gi s trch mc on gin, nghe xt xa v l gio phong kin ngn cch, chia r tnh cm ca i la yu nhau

- Cu hi tu t, ngh thut chi ch: kh chua lng ngi chua xt Ni nim chua xt, n au v tnh yu tan v - Hnh nh so snh, n d: mt trng, mt tri, sao Hm, sao Mai + ip t chng chng Khng nh tnh ngha con ngi thu chung, vng bn nh thin nhin vnh hng

- Thao tc 3: Hng dn hc sinh tm hiu bi ca dao s 4. + GV: C gi trong bi ca dao mn nhng hnh nh g din t ni nim ca mnh? + GV: Theo suy ngh ca em, hnh tng chic khn thng c mn din t ngha g? + GV: Nu dn chng mt s bi ca dao: Gi khn, gi o, gi li, Gi i chng mng cho ngi ng xa. Nh khi khn m, tru trao, Ming ch ci n bit bao nhiu tnh + GV: Hnh nh chic khn lp i lp li trong bi ca dao nhm din t tm trng g ca c gi? + GV: Hnh nh ca chic khn i lin vi + T khn c ly li su ln v ba ln nhng ng t tri chiu trong cc cu ca cu Khn thng nh ai? dao din t c tm trng g ca c gi? Din t ni nh trin min, da dit + GV: Cht li + Hnh nh khn gn lin vi cc ng t

- Ting gi + cu hi: Khng nh tnh yu son st - Hnh nh Sao Vt ch trng gia tri S ch trng mi mn nhng c n, v vng Tuy l duyn nhng ngha tnh vn bn vng, thu chung 3. Bi 4: Ni nim thng nh ngi yu ca c gi: a. Hnh nh khn, n, mt: - Hnh tng chic khn (nhn ho): + L vt trao duyn, vt k nim gi nh + Lun qun qut bn ngi con gi nh chia s ni nh

+ GV: Hnh nh ngn n din t ni nh ca c gi nh th no? + GV: Hnh nh ngn n khng tt, vn chy mi trong m cho ta bit thm iu g? + GV: Mn hnh nh i mt v cu hi tu t, c gi mun din t iu g? + GV: Hnh nh mt ng khng yn ni ln ni nim g ca c? + GV: Hai cu ca dao cui trong bi c m iu nh th no? N din t iu g? + GV: Gii thch: o C gi thng nh da dit nh th l v lo lng cho hnh phc la i ca hai ngi do c nhiu yu t tc ng. o Ni nh ny th hin c nt p trong tm hn ca nhng c gi Vit. - Thao tc 4: Hng dn hc sinh tm hiu bi ca dao s 5: + GV: Cu ca dao s 1 trong bi cho ngi c bit c c mun g ca c gi? + GV: Cn trong cu s 2, c gi mn hnh nh g th l c m ca mnh? + GV: Nu v d: Hai ta cch mt con sng, Mun sang anh ng cnh hng cho sang Cch nhau c mt con m, Mun sang anh ng cnh trm cho sang Gn y m chng sang chi, anh ngt ngn mng ti bc cu nhng chic cu khng c thc. + GV: Hnh nh chic cu di ym trong bi c ngha nh th no? + GV: Cht li. - Thao tc 5: Hng dn hc sinh tm hiu bo ca dao s 6. + GV: Trong dn gian, hnh nh mui v gng c dng lm g?

tri chiu (xung, ri, ln, vt) Tm trng ngn ngang, khng lm ch c mnh Ni nh tri di theo khng gian mi hng - Hnh nh ngn n (nhn ho): + Ni nh tri di theo thi gian : ngy m + ip khc thng nh ai c lp li + n khng tt Tm trng trn trc, thng nh ng ng vi thi gian - Hnh nh i mt (hon d): + Cu hi tu t Mt thng nh ai, mt ng khng yn? Hi chnh lng mnh + Hnh nh mt ng khng yn Nim thng ni nh trong s c n mi mn - Hai cu cui: ni nim lo u ca c gi + Chuyn th th lc bt vi m iu nh nhng din t s su lng v tinh t trong ni lng + Cc t mt ni, mt b S lo u cho s phn v hnh phc Bi ca l mt ting ht y tnh yu thng 4. Bi 5: c mun mnh lit trong tnh yu: - c g sng rng mt gang c mun to bo: c gn nhau hn. -Bc cu di ym chng sang chi + Hnh nh chic cu: o Ni gp g, hn h, phng tin h n vi nhau o Biu tng c sc, quen thuc trong ca dao

+ Hnh nh chic cu - di ym: o Khng c thc, nhng rt dn gian, rt p o C thc: l chic cu tnh yu ca c gi + GV: Trong bi ca dao, hai hnh nh ny 5. Bi 6: Ngha tnh gn b, thu chung: - Hnh nh mui v gng: c dng biu trng cho iu g? + GV: Theo em, cch ni ba nm, chn + Nhng gia v trong ba n ca ngi dn + Nhng v thuc ca ngi lao ng ngho thng trong bi dng din t iu g? trong lc m au

+ GV: ngha ca cm t ngha nng, tnh dy l g? + GV: Cu ca dao cui c ko di s ting nu ln iu g? + GV: Cht li. - Trnh by cm nhn ca c nhn v ting ni yu thng tnh ngha, tnh cm yu thng, chia s, cm thng ca con ngi Vit Nam trong bi ca dao. * Hot ng 3: HS c ghi nh SGK/ * Hot ng 4: Hng dn hc sinh tng kt bi hc. - Thao tc 1: Trnh by kin v tnh yu, tnh ngha ca con ngi Vit Nam trong ca dao, t rt ra bi hc cho bn thn v cch sng, cch i nhn x th trong cuc i? - Thao tc 2: Nt c sc v ngh thut ca nhng bi ca dao trn?

Biu tng: tnh v chng mn m, nng thm nh hng v ca mui v gng -ba nm, chn thng Thi gian lu di nh ngha tnh bn vng, thu chung - Cm t ngha nng, tnh dy Khng nh tnh v chng su m, st son. - Cch ni n d: ba vn su ngn ngy S gn b sut c mt i ngi - Cu bt c ko di thnh 13 ting Khng nh lng thu chung bn vng, lu di III/ Ghi nh: SGK/ IV/Tng kt: 1. Ni dung: - Ni nim chua xt ng cay v tnh cm yu thng chung thu ca ngi bnh dn trong x hi c c bc l chn tnh su sc. 2. Ngh thut: - Cch m u lp li: thn em nh - Hnh nh biu tng: chic cu, tm khn, ngn n, gng cay, mui mn, - Hnh nh so snh, n d: tm la o, c u gai, sao Hm, sao Mai, trng, sao - Th th: lc bt, bn ch, song tht lc bt bin th

4. Cng c : * Cu hi TNKQ : a) no sau y khng ni ng ni dung ca ca dao? A/ Ca dao l nhng ting ht than thn, ni ln ni ti nhc ca ngi bnh dn . B/ Ca dao l nhng ting ht tnh ngha, th hin i sng tnh cm p ca ngi lao ng. C/ Ca dao th hin rt r nt tm hn lc quan ca nhng ngi lao ng. D/ Ca dao c kt rt nhiu kinh nghim sng ca nhng ngi dn lao ng. b) "Ca dao l nhng hn ngc qu" l nhn xt ca ai? A/ T Hu. B/ Hoi Thanh. C/ Trn ng Khoa. D/ H Ch Minh. c) Ti sao c th khng nh c rng: "Ca dao l th ca vn nh?" A/ Ngi no cng tm thy ting lng mnh qua ca dao. B/ Bt c ngi no cng c th sng tc c ca dao. C/ Ni dung ca ca dao rt phong ph nhng d hiu.

D/ Ngn ng ca ca dao rt bnh d, d nh, d thuc. d) Ti sao trong ca dao hay dng cc biu tng "cy a, bn nc, con thuyn"? A/ y l nhng hnh nh lun gn b vi nhau, c c tnh ph hp vi ngha c l, tng trng m chng biu hin. B/y l nhng cnh thn quen, li n tng rt su sc cho con ngi lng qu VN c truyn. C/ y l hnh nh ny d gip ta hiu c i sng tnh cm phong ph nhng cng ht sc t nh ca con ngi. D/ y l hnh nh li nhiu n tng, c c tnh ph hp vi ngha c l, tng trng m chng biu hin. e) Bi ca " Khn thng nh ai" din t tm trng g ca c gi ang yu? A/ Than th cho s phn bp bnh, khng bit trc ca ngi ph n. B/ Li than v c c phm cht tt nhng thn phn thp hn. C/ Tm trng chua xt, bun ti v b ngi yu rung b, ph bc. D/ Ni thng nh ngi yu v nim lo u cho hnh phc. 5. Dn d : a) Hng dn hc bi : - Hc bi k, tr li c cc cu hi trong SGK. b) Hng dn chun b: - Xem trc bi : c im ca ngn ng ni v ngn ng vit: + c im ca ngn ng ni. + c im ca ngn ng vit. + Luyn tp SGK/ 88.