Professional Documents
Culture Documents
3 1
13
= x =
4 3
12
3
1
5
+ Xt x - = - x =
4
3
12
13
5
Vy x =
hoc x =
12
12
V d 3 Tm x ,bit 3 9 2 x -17 =16 9 2 x = 11
Bi gii
3 9 2 x -17 = 16 3 9 2 x = 33 9 2 x = 11 9-2x =11 hoc 9-2x = -11
+ Xt 9-2x
=11 -2x = 2 x= -1
+ Xt 9-2x = -11 -2x = - 20 x= 10
Vy x= -1 hoc x= 10
1.2 Dng c bn A(x) = B(x) ( trong biu thc B (x) c ch bin x
a, Cch tm phng php gii: Cng t cu hi gi m nh trn , hc sinh thy c ng thc khng xy ra
khi B(x) <0. Vy cn p dng kin thc no c th da vo dng c bn suy lun tm ra cch gii bi ton trn
khng ? C th tm ra my cch ?
b, Phng php gii
A(x) = B(x)
Cch 1 : ( Da vo tnh cht )
Vi iu kin B(x) 0 ta c A(x) = B(x) hoc A(x) = - B(x) sau gii hai trng hp vi iu kin B(x) 0
Cch 2 : Da vo nh ngha xt cc qu trnh ca bin ca biu thc cha du gi tr tuyt i A(x) = B(x)
+Xt A(x) 0 x? Ta c A(x) = B(x) ( gii tm x tho mn A(x) 0 )
+ Xt A(x) < 0 x? Ta c A(x) = - B(x) ( gii tm x tho mn A(x) < 0)
+ Kt lun : x =?
Lu : Qua hai dng trn ti cho hc sinh phn bit r s ging nhau ( u cha mt du gi tr tuyt i ) v khc
nhau ( A(x) =m 0 dng c bit ca dng hai
Nhn mnh cho hc sinh thy r c phng php gii loi ng thc cha mt du gi tr tuyt i , l a v
dng A =B (Nu B 0 l dng c bit,cn B<0 th ng thc khng xy ra . Nu B l biu thc c cha bin l
dng hai v gii bng cch 1 ) hoc ta i xt cc trng hp xy ra i vi biu thc trong gi tr tuyt i
c, V d
V d 1 Tm x ,bit : 8 2 x = x- 2
Cch 1 : Vi x-2 0 x 2 ta c 8-2x = x-2 hoc 8-2x = -( x-2 )
10
+ Nu 8-2x = x-2 -3x = -10 x=
(Tho mn)
3
10
+ Nu 8 - 2x = -( x-2) 8- 2x = -x +2 x= 6 (Tho mn). Vy x=
hoc x= 6
3
10
Cch 2 :+ Xt 8-2x 0 x 4 ta c 8-2x = x-2 x=
(Tho mn)
3
10
+ Xt 8-2x <0 x> 4 ta c -(8-2x) = x-2 x= 6(Tho mn). Vy x=
hoc x= 6
3
V d 2 Tm x ,bit x 3 -x = 5
+ Xt x -
Cch 1 : x 3 -x = 5 x 3 = x+5
Vi x+5 0 x -5 ta c x-3 = x+5 hoc x-3 =-( x+5)
+ Nu x-3 = x+5 0x = 8 ( loi )
x-3 = -x-5 2x= -2 x=-1 ( Tho mn). Vy x= -1
+ Nu x-3 =-( x+5)
Cch 2 : x 3 -x = 5
3 ta c x-3 -x= 5 0x= 8 ( loi )
+ Xt x-3 0 x
1.3 Dng A( x ) + B ( x ) =0
a, Cch tm phng php gii Vi dng ny ti yu cu hc sinh nhc li kin thc v c im ca gi tr tuyt
i ca mt s ( gi tr tuyt i ca mt s l mt s khng m ) . Vy tng ca hai s khng m bng khng khi no ?
( c hai s u bng khng ) . Vy bi ny tng trn bng khng khi no ? ( A(x) =0 v B(x)=0 ) >T ta tm x tho
mn hai iu kin : A(x) =0 v B(x)=0
b, Phng php gii Tm x tho mn hai iu kin : A(x) =0 v B(x)=0
c, V d Tm x , bit
2
1, x + 2 + x + 2 x =0
2
2, x + x + ( x + 1)( x 2 ) =0
Bi gii
x + 2 + x 2 + 2 x =0 x + 2 =0 v x 2 + 2 x =0
1,
+ Xt x + 2 =0 x+2=0
x=-2 (1)
2
+ Xt x + 2 x =0 x2 +2x=0 x(x+2) =0 x=0 hoc x+2 =0 x=-2 (2) Kt hp (1)v (2) x=-2
2,
x 2 + x + ( x + 1)( x 2 ) =0 x 2 + x =0 v ( x + 1)( x 2 ) =0
2
+ Xt x + x =0 x2 + x=0 x(x+1) =0 x=0 hoc x+1 =0 x=-1 (1)
+
-
+
3
+ Nu x<1 th (1)
1-x +3x-9 +30 -5x =8
x=14/3 (loi)
+ Nu 1 x<3 th (1) x-1 +3x-9 +30 -5x =8 x=6 (loi)
+ Nu 3 x<6 th (1) x-1 -3x+9 +30 -5x =8 x=30/7 (tho mn )
+ Nu x 6 th (1) x-1 -3x +9 +5x -30 =8 x=10 (tho mn )
Vy x= 30/7 ; x=10
Tuy nhin vi cch hai s d mc sai st v du trong khi lp bng ,nn khi xt du cc biu thc trong du gi tr
tuyt i cn phi ht sc lu v tun theo ng quy tc lp bng . Mt iu cn lu cho hc sinh l kt hp
trng hp trong khi xt cc trng hp xy ra tho mn biu thc 0(tI a ra v d c th khc phc cho
hc sinh ).
V d 4 : Tm x bit x 4 + x 9 = 5 . Lp bng xt du
x
4
9
x-4
x-9
0
-
+
-
+
0
+ Xt cc trng hp xy ra , trong vi x 9 th ng thc tr thnh x-4 + x-9 =5
x=9 tho mn x 9 , nh vy nu khng kt hp vi x=9 x-9=0 m ch xt t x>9
x-9>0 th s b qua mt gi tr x=9
T nhng dng c bn a ra cc dng bi tp m rng khc v loi ton ny: dng lng du ,dng cha t ba du
gi tr tuyt i tr ln.
+ Xt 4 x<9 ta c x-4 +9-x =5 0x=0 tho mn vi mi x sao cho 4 x<9
+ Xt x<4 ta c 4-x+9-x =5 x=4 (loi). Vy 4 x 9
3.phng php gii v cch tm phng php gii
phng php gii : tm x trong ng thc cha du gi tr tuyt i
Phng php 1 : Nu A =B ( B 0) th suy ra A=B hoc A=-B khng cn xt ti iu kin ca bin x
Phng php 2 :S dng tnh cht A = A v A 0 gii dng A = A V A( x )
= B ( x ) , A( x ) =B(x)
4
(1)
-3x + 5 = 3
-x + 3 = 3
x=0
v
CH : Khi gii phng trnh cha n trong du gi tr tuyt i bng phng php lp bng nh trn, ta cn lu rng: Tp
nghim ca phng trnh ban u l hp ca cc tp nghim trn tng khong. y cng l iu cn ch khi gii mt bt
phng trnh cha n trong du gi tr tuyt i.
CH : Bng cch p dng tnh cht ca gi tr tuyt i ta c th d dng gii cc bt phng trnh dng |f(x)| a v |
f(x)| a vi a > 0 cho. Vi a > 0 ta c:
5