You are on page 1of 20

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

08CDHH GROUP
www.SinhVienHoaHoc.Net www.DienDanCntp.com www.SinhVienCntp.Com http://HuFi.Co.Cc

www.sinhvienhoahoc.net

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

Ph Lc:
I. Li m u.................................................................................................2 II. Khi nim chung................................................................................3 III.iu ch hn hp kh nit-hydro.......................................................7 1. iu ch kh hn hp....................................................................7 2. Lm sch kh hn hp...................................................................9 IV. Cng ngh tng hp Amoniac..........................................................11 1. C s l thuyt..............................................................................11 2. S cng ngh...........................................................................12 3. M t thp tng hp Amoniac....................................................14 V. Vn an ton trong sn xut v s dng Amoniac.......................16 1. Thao tc an ton vi NH3 lng....................................................16 2. Mt s yu cu s cu tai nn do NH3 gy ra.............................16 VI. Kt lun ................................................................................. .......... ...18 VII. Ngun ti liu...................................................................................19

www.sinhvienhoahoc.net

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

I. Li m u
Amoniac l sn phm ch yu trong cng nghip ha hc ni chung v cng ngh sn xut cc hp cht ca nit ni ring. Amoniac l sn phm u t tin hnh sn xut cc hp cht khc ca nit nh cc loi phm m c cha nit, HNO3. n u th k 20, phng php tng hp Amoniac mi c pht trin theo quy trnh cng ngh c th. Nm 1913 mt nh my tng hp Amoniac u tin ra i ti c. Sau i chin th gii th nht k thut tng hp Amoniac c ph bin n mt lot cc quc gia khc, nhng ci tin quan trng trong qu trnh tng hp c p dng, c bit k thut sn xut Amoniac c ci tin ti bc t ng ha mt phn. Quy m sn xut c m rng nhng nh my sn xut NH3 v cc ch phm NH3 ln lt c ra i. n giai on hin nay, cng nh tng hp NH3 t c bc tin vc bc vi vic ng dng cng ngh thng tin, t ng ha vo qu trnh sn xut vi nhiu dy chuyn khc nhau.

www.sinhvienhoahoc.net

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

II. Khi nim chung:


1. Tnh cht vt l: Amoniac l mt cht kh khng mu, mi khai v xc gy ngc th, nh hn khng kh (khi lng ring D = 0,76g/l). Amoniac ho lng -340C v ho rn -780C. Trong s cc kh, amoniac d tan c nhiu nht trong nc (1lt nc 200C ho tan c 800 lt NH3). Hin tng tan c nhiu gii thch do c tng tc gia NH3 v H2O, l nhng cht u c phn t phn cc. 2. Tnh cht ha hc: S phn hu Nh bit, phn ng tng hp NH3 l thun nghch. iu ny c ngha, amoniac c th phn hu sinh ra cc n cht N2 v H2 . Amnic phn hu nhit 600 7000C v p sut thng. Phn ng phn hy l phn ng thu nhit v cng thun nghch . 2 NH3 3 H2 + N2 Tc dng vi axit: Nhng hai a thu tinh vo hai bnh ng dung dch HCl c v dung dch NH3 c sau a hai u a thy tinh li gn nhau th s thy khi mu trng. Khi mu trng l nhng ht nh ca tinh th mui amoniclorua. Cht ny c to do hai kh HCl v NH3 ho hp vi nhau theo phng trnh phn ng: NH3 + HCl NH4Cl Tc dng vi cht oxi ha: Tc dng vi O2 t amoniac trong oxi, n chy vi ngn la mu vng ti . NH3 b oxi ho bi oxi to ra N2 v H2O. 4NH3 + 3O2 = 2N2 + 6H2O + Q

www.sinhvienhoahoc.net

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

Trong th nghim hn hp NH3 v O2 c dn i qua ng ng cht xc tc Pt nung nng. Kh NO sinh ra, i ti bnh cu l ni c nhit thng, th ho hp vi trong khng kh to ra kh NO2 mu nu . NH3 + 5O2 = 4NO + 6H2O 2NO + O2 NO2 Tc dng vi kh Clo Dn kh NH3 vo bnh kh Cl2, hn hp kh t bc chy to ra ngn la c khi trng. Phng trnh phn ng: 2NH3 + 3HCl = 6HCl + N2 Khi trng l nhng ht nh tinh th NH4Cl c to nn do HCl sau khi sinh ra li ho hp ngay vi NH3. NH3 + HCl NH4Cl Tnh axit Nh ta bit NH3 l mt baz tuy nhin n cn l mt axit yu (theo thuyt Brnsted-Lowry ); v d nh khi lithium nitride c thm vo dung dch amoniac phn ng to thnh dung dch lithium amide: Li3N(s)+ 2NH3 (l) 3 Li+(am) + 3 NH2(am) NH3 nh l Ligand Tetraamminecopper(II), [Cu(NH3)4]2+, c mu xanh dng m khi thm amoniac vo trong dung dch mui ng (II). Diamminesilver(I), [Ag(NH3)2]+, c gi l tc cht Tollens reagent. 3. ng dng: Amoniac l mt trong nhng hp cht ha hc c ngha c bit trong ngnh cng nghip ha hc v n c rt nhiu ng dng trong thc t: Trong cng nghip sn xut phn bn, Amoniac dng sn xut ra cc loi m, m bo s n nh v cung cp m cho vic pht trin

www.sinhvienhoahoc.net

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

nng nghip. Gp phn m bo an ninh lng thc. Thc hin cng nghip ha hin i ha v hin i ha t nc. Trong cng nghip thuc n, Amoniac c vai tr quyt nh trong vic sn xut ra thuc n. T NH3 c th iu ch HNO3 sn xut cc hp cht nh: di-tri nitrotoluen, nitroglyxrin, nitroxenlulo, pentaerythrytol, v amoni nitrat dng ch to thuc n. Trong ngnh dt, s dng NH3 sn xut cc loi si tng hp nh: cuprammonium rayon v nilon. Trong cng nghip sn xut nha tng hp, NH3 c dng lm cht xc tc v l cht iu chnh pH trong qu trnh polyme ha ca phenolformaldehyt tng hp nha. Trong cng nghip du m, NH3 c s dng lm cht trung ha trnh s n mn trong cc thit b ngng t axit, thit b trao i nhit, qu trnh chng ct. NH3 dng trung ha HCl to thnh do qu trnh phn hy nc bin ln trong du th. NH3 cng dng trung ha cc vt axit trong du bi trn axit ha. NH3 dng iu ch aluminu silicat tng hp lm xc tc trong thit b cracking xc tc lp c nh. Trong qu trnh hydrat ha silic. NH3 kt ta vi nhm sunfat [Al2(SO4)3] to mt dng gel. Sau ra tp cht Al2(SO4)3 c sy kh v to hnh. Trong cng nghip sn xut thuc tr bnh. NH3 l mt cht n quan trng sn xut cc dng thuc nh sunfanilamide, sunfaliazole, sunfapyridine. Dung dch NH3 21% cn dng lm dung mi rt tt. Amoniac to c cc nitrua ti cng b mt thp, s dng Amoniac lm tc nhn lnh trong cc thit b lnh. Amoniac c nhiu ng dng trong thc t nn vic tng hp Amoniac t kh thin nhin c ngha thc t su sc. Mc ch ca ti ny l s dng ngun nguyn liu kh t nhin sn c nc ta mt
www.sinhvienhoahoc.net

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

cch hiu qu sn xut ra Amoniac lm cht ha hc trung gian phc v qu trnh tng hp ra cc sn phm c ch p ng nhu cu cho nn kinh t quc dn. Mc khc ti cn a ra mt phng hng mi trong vic nng cao gi tr s dng ca ngun nguyn liu kh t nhin.

www.sinhvienhoahoc.net

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

III. iu ch hn hp kh nit-hydro tng hp amoniac:


iu ch nguyn liu tng hp amoniac t kh thin nhin (ch yu l kh CH4). Qu trnh chuyn ha kh thin nhin qua hai giai on: - iu ch kh tng hp - Lm sch kh tng hp 1. ng: CH4 + H2O CO + 3H2 Q (1) 2CH4 + O2 2CO + 4H2 + Q (2) CO + H2O CO2 + H2 Q (3) Phn ng (1), (3) l cc phn ng thu nhit, phn ng ch c hiu qu khi nhit ln hn 1350oC. nhit ny rt kh duy tr, do phi dng xc tc v hi nc. Xt lu trnh chuyn ha kh thin nhin bng hi nc vi xc tc Ni. iu ch kh tng hp: Kh thin nhin c chuyn ha bng hi nc hoc oxy theo phn

S cng ngh chuyn ha metan bng hi nc c xc tc Ch thch: 1,3: Thit b trao i nhit; 2: Thit b lm sch kh s b; 4: L ng 5: thp chuyn ha mtan; 6: Ni hi thu hi; 7: Thp tng m
www.sinhvienhoahoc.net

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

8: Thit b trn; 9: Thit b chuyn ha CO. Kh thin nhin a vo thit b trao i nhit (1), nng nhit 380-400oC. Sau lm sch kh s b (2), dng ZnO hp th hp cht lu hunh (H2S, cc hp cht hu c cha S) chng khi lm nhim c xc tc (ra khi thp cc hp cht ny phi <2-3mg/m3). Hi nc dng chuyn ha cng c gia nhit thp (3) vi nhit 380-400oC. Sau c ha vo kh vi hn hp kh-hi t l 1/2.5 (th tch). Hn hp kh hi vo l ng (4), ti y kh i trong ng c ng xc tc Ni, s chuyn ha xy ra theo phn ng (1). y l phn ng thu nhit nn cung cp nhit cho phn ng, ngi ta t kh ngoi ng. Ti y, hn hp kh-hi c chuyn ha n 75% mtan v nhit t n 700-750oC. y hn hp kh i vo thp chuyn ha mtan th 2(5) tip tc chuyn ha mtan cn li. thp ny ngi ta cho thm khng kh vo nhm mc ch a N2 vo hn hp. Lng khng kh cho vo t l: H2/N2 = 3/1 (t l cn thit tng hp NH3). Oxy trong khng kh oxy ha mtan theo phn ng (2) trn thp, phn ng ny ta nhit lm tng nhit ca hn hp kh ln 950-1000oC. Do cui thp tip tc phn ng thu nhit (1) v mt phn phn ng (3). thit b (5) ra hn hp i vo ni hi thu hi (6), c lm lnh xung nhit khong 400oC. iu chnh qu trnh c chnh xc mt phn kh c a vo thp tng m (7) m khng qua ni hi. Thp ny c phun nc h nhit hn hp kh, ng thi lm hn hp bo ha hi nc. Lng nc phun phi lm sao cho kh t nhit 380400oC l nhit cn thit chuyn ha CO theo phn ng (3). Trc khi vo thit b chuyn ha CO hn hp kh qua thit b trn (8). Ti y ngi ta b sung hi nc vi t l hi/kh = 0.35/1. Thit b (9) gm hai tng xc tc Fe-Cr thc hin chuyn ha hai cp. Ln u thc hin nhit 400oC, phn ng ta nhit tng nhit
www.sinhvienhoahoc.net

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

hn hp kh ln 500oC. Trc khi vo lp xc tc tip theo hn hp kh qua lp m c ti nc trc tip h nhit xung 420-440oC (nhit ti u chuyn ha ln hai). Kh ra khi thp (9) c chia lm hai i qua thit b (1) v (3). Kt thc qu trnh chuyn ha hn hp kh gm N2, H2, CO2 mt t CO, CH4 vi thnh phn (% th tch) nh sau: N2 = 20.6; H2 = 59.8; CO2 = 15.2 CO = 4; CH4 = 0.4 Hn hp ny a i lm sch 2. Lm sch kh hn hp: mc ch loi H2S, CO, CO2 a. Tch kh CO2 v H2S: CO2 v H2S u tan nhiu trong nc khi tng p sut v h nhit , nn hn hp kh c ra bng nc p sut cao l phng php tt nht tch hai kh ny . Trong cng nghip thit b lm sch kh l mt thp m. Kh i t di ln, nc bm t trn xung vi p sut hi ln hn p sut kh. Phng php ny c th tch t 80-95% CO2, v c dng sn xut xa ur,... Hin nay ngi ta s dng monoetanolamin (CH2CH2(OH)NH2) tch CO2 v H2S. Dung dch ny hp th tt nhit 25-35oC. 2CH2CH2(OH)NH2 + H2O + CO2 (CH2CH2(OH)NH3)2CO3 CH2CH2(OH)NH2 + H2O + CO2 (CH2CH2(OH)NH3)HCO3 2CH2CH2(OH)NH2 + H2S (CH2CH2(OH)NH3)2S CH2CH2(OH)NH2 + H2S (CH2CH2(OH)NH3)HS Tng nhit dung dch hp th CO2, H2S ln 105-125oC, th qu trnh nh xy ra, sau lm lnh dung dch v dung dch monoetanolamin c dng tr li. Phng php ny tch CO2 ln n 99%. b. Tch kh CO: hm lng CO trong kh tng hp phi < 0.0010.002%. Phng php tch CO l phng php Cu-NH3. Tc dng mui
www.sinhvienhoahoc.net

10

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

ng acetat trong nc amoniac hp th. Qu trnh c tin hnh P = 120-320atm, to < 25oC v s dng thp m hp th: Cu(NH3)nOOH + CO = [Cu(NH3)nCO]OOH Phc ra khi thp tng nhit ln 80oC v gim p sut xung cn 1 atm tch kh v ti sinh dung dch hp th. Kh thot ra trong qu trnh ti sinh cha 62% CO, 25-27% CO2, 12-13% (N2 + H2) c a ra thit b chuyn ha CO. Kh tng hp sau khi ra bng dung dch ng amoniac vn cn cha 0.01-0.05% CO2, nn vn lm hi xc tc trong qu trnh tng hp NH3. Do , phi ra tip hn hp kh bng dd NaOH 7% hay ncamoniac 20% P =120-320 atm. Sau khi ra CO2 ch cn 0.00050.0001%.

www.sinhvienhoahoc.net

11

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

IV. Cng ngh tng hp amoniac: 1.C s l thuyt: Qu trnh tng hp NH3 din ra theo phng trnh: 3H2 + N2 = 2NH3 H<0 L phn ng thun nghch, ta nhit, gim th tch v cn xc tc. Do vy cc iu kin ca phn ng nh t o, P, C s c nh hng n chuyn dch cn bng. - Nhit : thng duy tr nhit ca phn ng ny l 450oC do Khi tng dn nhit , tc phn ng giai on u tng dn, h nhanh t n trng thi cn bng. + Nu tng nhit qu nhiu, hiu sut chuyn N2 NH3 gim do nhit cao NH3 b phn hy tr li H2 v N2. Cn bng chuyn dch v pha tri. + nhit p sut di 400oC tc phn ng nh, nn khng c li cho sn xut. - p sut: Trong sn xut, thc hin phn ng ny p sut thp 100-150at, hoc trung bnh 250-600at hoc p sut cao 600-1000at. Phn ng theo chiu thun l qu trnh lm gim P ca h, nn tng P phn ng s chuyn dch cn bng v pha to thnh NH3, H chuyn ha cng cao hn. Sau khi to thnh NH3 cn c tch ra cn bng lun chuyn dch theo chiu thun. V H chuyn ha nit thnh NH3 thp, H2 v N2 cha tham gia phn ng phi quay tr li thp tng hp nhiu ln nn t l gia H2 v N2 c gi ng t l 3:1. - Cht xc tc Phn ng ny nu khng c xc tc thch hp th d to cao v P cao phn ng cng hu nh khng xy ra.

www.sinhvienhoahoc.net

12

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

Xc tc c th l Fe, Pt, Mn v.v...Trong cng nghip thng dng cht xc tc l st. Dng ban u ca xc tc l hn hp oxit FeO v Fe 2O3 c thm cc cht ph khc nh Al2O3, CaO, SiO2, K2O... Trc khi cho hn hp kh H2 v N2 i qua xc tc, xc tc phi tri qua mt qu trnh gi l hon nguyn bng cch cho dng kh H2 i qua xc tc nhit cao, cc oxit st s b kh oxi to thnh cc nguyn t kim loi phn b trn b mt cc oxit khc. Chnh nhng tp hp nguyn t nh vy ng vai tr xc tc cho phn ng. Fe3O4 + 4H2 = 3Fe + 4H2O 2. S cng ngh

Nc

2 Hi nc
Nc

NH3(Hi) 1 4 5 6 7 NH3(L)

NH3(L)

Kh nn

S lu trnh cng ngh tng hp amoniac p sut trung bnh

Ch thch: 1: Thp tng hp; 2: Thit b ngng t; 3: Thp phn li; 4: Bm tun hon 5: Thit b lc; 6: Thp ngng t; 7: Thp bc hi. Kh tng hp a vo phn trn ca thp tng hp (1). Ty theo iu kin chuyn ha v sch ca kh tng hp m hiu sut chuyn ha khc nhau, nhng thng kh ra khi thp c thnh phn (% th tch) nh sau:

www.sinhvienhoahoc.net

13

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

H2: 52; N2: 17.5-19; NH3: 12-18; CH4: 6.6; Ar: 5.5 Kh chuyn ha i vo thit b ngng t (2) c lm sch bng nc, h nhit t 120-200oC xung cn 25-35oC. Phn ln amoniac b ha lng ti y. Sau ton b kh i vo thp phn li (3) tch amoniac b ha lng. Trong trng hp kh tr nh CH4, Ar vt qu nng cng c thi ra t thit b ny, lm cho p sut gim i. V vy, khi c a qua bm tun hon (4) nng p sut ln 300-320atm. bm (4) ra kh c a qua thit b lc (5) tch du ca bm. Ti y kh tng hp mi c b sung mt lng bng lng kh chuyn ha thnh amoniac thi ra theo kh tr v b r r. T thit b lc ra kh i vo thp ngng t (6) gm hai b phn truyn nhit v phn li. Trong b phn truyn nhit c lm lnh n 515oC, sau sang thp bc hi (7) lm bay hi amoniac lng lm lnh kh. Ti y amoniac cn li trong kh tip tc ngng t, ko theo nc, du ln trong kh. Hn hp tip tc a qua b phn phn li ca thp (6) tch amoniac lng c trong nc v du ha tan. Kh cn li a n b phn truyn nhit ca thp lm lnh kh t thit b (5) sang. Ra khi thit b (6) kh c a vo thp (1) to thnh mt qu trnh tun hon khp kn.

www.sinhvienhoahoc.net

14

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

3. M t thp tng hp amoniac

y l thit b quan trng nht trong h thng tng hp amoniac. Thp c hai b phn chnh: trn l hp xc tc vi cc ng truyn nhit v phn di l thit b truyn nhit. tn dng nhit ca phn ng tng hp, tng nhit cho kh tng hp, nn qu trnh kh i trong thp tng i phc tp. Hn hp kh i vo pha trn thp (1) v hp xc tc (2) vng qua thit b truyn nhit (3) vo gia cc ng ca thit b ny t di ln trn. R a khi thit b truyn nhit, nhit kh tng ln 350-370oC. Sau i theo ng trung tm (4) ln pha trn ca hp xc tc v i vo cc ng kp (5) t trong lp xc tc. u tin kh i theo ng trong theo chiu t trn xung di, sau i vng ln theo khng gian gia hai ng. Trong qu trnh , trong ng kh ng kp kh nhn nhit phn ng, lm tng nhit ln 450-470oC v i vo pha trn ca hp xc tc. Kh i qua b phn xc tc theo chiu t
www.sinhvienhoahoc.net

15

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

trn xung ri qua cc ng ca thit b truyn nhit, truyn nhit cho kh cha chuyn ha, h nhit ri ra khi thp. gi nhit xc tc n nh khong 500oC, ngn nga hin tng qu nhit trong trng hp cn thit, ngi ta cho kh i vo pha di ca thit b tng hp theo ng trung tm (6) ln thng hp xc tc.

www.sinhvienhoahoc.net

16

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

V. Vn an ton trong sn xut v s dng Amoniac


1. Thao tc an ton vi NH3 lng Nguyn tc chung - Lm vic vi amoniac lng lun lun phi ng u vi mt s nguy c l: b ng c cp hi amoniac, b bng lnh v tai nn n khi lm vic vi p sut cao. - Ti cc v tr c nguy c r r NH3 cn phi c h thng cnh bo. V cc phng tin x l s c, cp cu (nc, bnh bt, v.v). - Nhng ngi lm vic vi NH3 lng phi c o to v chuyn mn v v cch x l cc s c lin quan, ng thi phi c trang b cc thit b bo h cn thit (mt n, knh bo h, gng tay v ng cao su butyl, qun o bo h chuyn dng, v.v). - V NH3 lng c kh nng gy c, n, nn cc bnh cha amoniac dng khi chuyn ch, bo qun v s dng phi p ng mt cch nghim ngt cc tiu chun, nn chai (hoc bn) phi sn mu vng, ch phi l mu en th mi ng. 2. Mt s yu cu s cu tai nn do amoniac gy ra S cu cc tai nn do da tip xc vi NH3: Dng nc x l qun o, gng tay, ng dnh amoniac. Khng ch xt hoc dng thuc m bi ln vt thng trn da. Chuyn nn nhn khi vng b nhim v nhanh chng tm ra nn nhn bng nc sch hoc vi sen (ch bo v mt). Ra khong 1 gi hoc hn. Sau cn a nn nhn n trm y t hoc bnh vin cu cha. S cu cc ti nn mt do tip xc vi NH3: Chuyn nn nhn khi ngun nhim v nhanh chng ra mt bng nc sch hoc vi sen. Nhanh chng nhng nh nhng lau sch cc vt ha cht. Tip tc ra mt (c th c 2 mt) bng dng nc chy nh 15

www.sinhvienhoahoc.net

17

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

pht hoc lu hn v a y trng mt v cc pha cho sch. Nhanh chng a nn nhn n trm y t hoc bnh vin cu cha.

www.sinhvienhoahoc.net

18

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

VI. Kt lun:
NH3 l mt kh c, v cng l mt kh c nhiu ng dng trong k ngh. Tuy nhin so vi nhng cht kh thi khc th NH3 t c hi v x l tng i n gin. Vn quan trng l trong k thut lm lnh chng ta c gng hn ch ti a s c mi trng xy ra, ng thi lun c bin php i ph gim thiu thit hi v nh hng mi trng xung quanh.

www.sinhvienhoahoc.net

19

K THUT SN XUT CC CHT V C C BN

GVHD: L MINH VIN

VII. Ngun ti liu:


http://baigiang.violet.vn/present/show/entry_id/206627 http://tailieu.vn/xem-tai-lieu/su-dung-amoniac.468286.htm http://thietbihoachat.com/modules.php?name=Files&go=view_file&lid=49 http://tailieu.vn/xem-tai-lieu/cong-nghe-tong-hop-amoniac.133409.html http://tailieu.vn/xem-tai-lieu/san-xuat-amoniac.85682.html http://freshaquarium.about.com/cs/disease/p/ammoniapoison.html
HA V C _ HONG NHM (TP 2)

Bi ging mn: Ha K Thut_Trn Th Ngc Bch Nhng nh lut c bn ca cng ngh ha hc_Tng Hp Amoniac Cng ngh sn xut cc hp cht nit_L Th Tuyt_Trng i Hc Bch Khoa H Ni_ 2000 THE END

www.sinhvienhoahoc.net

20

You might also like