Bi 1 CH NGHA MC - LNIN V T TNG H CH MINH NN TNG T TNG, KIM CH NAM CHO HNH NG CCH MNG CA NG TA Trn con ng i tm ng cu nc,

lnh t Nguyn i Quc nghin cu ch ngha Mc - Lnin, h t tng ca giai cp v sn. Ngi khng nh mun cu nc v gii phng dn tc khng cn ng no khc l con ng cch mng v sn. T , cc hot ng l lun v thc tin ca Ngi hng ti vic thnh lp ng Cng sn Vit Nam. Ngy 03-02-1930, Ngi ch tr Hi ngh hp nht ba t chc cng sn Vit Nam (ng Dng cng sn ng; An Nam cng sn ng, ng Dng cng sn lin on), thnh lp ng Cng sn Vit Nam. Hi ngh thng qua Chnh cng vn tt v Sch lc vn tt, Chng trnh tm tt ca mg. ng tuyn b ly ch ngha Mc - Lnin lm nn tng t tng ca mnh. n i hi VII ca ng (6-1991), ng xc nh t tng H Ch Minh l kt qu ca s vn dung v pht trin sng to ch ngha Mc Lnin vo iu kin c th nc ta.... Trn c s , trong Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi c thng qua ti i hi, ng khng nh. "ng ly ch ngha Mc - Lnin v t tng H Ch Minh lm nn tng t tng, kim ch nam cho hnh ng..."1. Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (b sung, pht trin nm 2011), c thng qua ti i hi XI (01-2011) ca ng, mt ln na khng nh iu ny. l kt lun rt ra t kt qu tng kt su sc thc tin lch s ca ng ta v cch mng Vit Nam t khi thnh lp ng. Qun trit su sc nhng quan im c bn ca ch ngha Mc - Lnin v t tng H Ch Minh, nn tng t tng ca ng, l nhim v ca ngi ng vin ca ng. I. BN CHT KHOA HC V CCH MNG CA CH NGHA MCLNIN 1. Ch ngha Mc - Lnin l thnh tu tr tu ca loi ngi a. S ra i ca ch ngha Mc - Lnin - i hi khch quan ca phong tro cch mng th gii
1

. ng Cng sn Vit Nam: Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi, Nxb S tht, H Ni, 1991, tr. 21.

Trong qu trnh pht trin ca nhn loi, nht l t khi xut hin cc giai cp v u tranh giai cp, qun chng lao ng bao gi cng m c c sng trong mt x hi bnh ng, cng bng, c cuc sng m no, t do v hnh phc. Nhiu t tng tin b v nhn o hnh thnh v pht trin trong lch s nhn loi dn dt cuc u tranh ca qun chng cn lao. n gia th k XIX, phong tro u tranh ca giai cp cng nhn nhiu nc Ty u, nht l nc Anh, pht trin mnh m. Giai cp v sn bc ln v i chnh tr, cn c l lun khoa hc hng dn cuc u tranh cch mng nhm gii phng mnh khi nhng p bc, bt cng x hi. Trong thi im trn th gii xut hin cc tin kinh t - x hi, khoa hc, l lun dn ti s ra i ca ch ngha Mc: + Tin kinh t: S pht trin ca lc lng sn xut x hi trnh x hi ha cao nh nhng ci tin, pht minh v k thut v cng ngh, dn ti s ra i ca nn sn xut i cng nghip c kh. Mu thun c bn ca x hi t bn l gia tnh cht x hi ho ca sn xut vi chim hu t nhn v t liu sn xut ngy cng pht trin tr nn gay gt v tr thnh mu thun ch yu ca x hi. + Tin chnh tr - x hi: S pht trin ca ch ngha t bn gn lin vi s ra i v pht trin ca giai cp cng nhn. C cu x hi ca x hi t bn ch ngha c c trng c bn l tn ti hai giai cp i lp nhau v li ch l giai cp t sn v giai cp v sn. Phong tro u tranh ca giai cp v sn ngy cng lan rng, pht trin t t pht ti t gic, t u tranh kinh t ti u tranh chnh tr. Cc cuc u tranh ca cng nhn Lyng (Php), th dt Xildi (c)... th hin s trng thnh v chnh tr ca giai cp v sn. Cuc u tranh ca giai cp v sn i hi bc xc phi c s dn dt ca l lun khoa hc v cch mng. L lun ca Mc ra i p ng nhng i hi y. + Tin khoa hc v l lun: V khoa hc t nhin, vo gia th k XIX, xut hin thuyt tin ha ging loi ca c-uyn, hc thuyt bo ton v chuyn ha nng lng ca Lmnxp... Cc phng php nhn thc khoa hc nh: quy np, phn tch, thc nghim, tng hp... thc y nng lc t duy khoa hc khng ngng pht trin.

V l lun, c nhng thnh tu ca trit hc c in c (i biu l Cant, Hghen, Phoibc); kinh t chnh tr c in Anh (Aam Xmt v a-vt Ricc), ch ngha x hi khng tng th k XIX (Xanh-Xi-mng, Phu-ri Php; O-oen Anh...). C. Mc (1818-1883) v Ph. ngghen (1820-1895) k tha, tip thu c chn lc v pht trin nhng tin l lun trn sng to ra hc thuyt khoa hc v cch mng cho giai cp v sn, l ch ngha Mc. Trong hc thuyt ca mnh, hai ng hnh thnh nn ch ngha duy vt bin chng v ch ngha duy vt lch s; lm sng t quy lut hnh thnh, pht trin, dit vong ca ch ngha t bn v vai tr lch s ton th gii ca giai cp v sn l xa b ch t bn ch ngha, xy dng thnh cng x hi x hi ch ngha v cng sn ch ngha. Ch ngha Mc ra i p ng i hi cp bch ca phong tro cch mng th gii. S ra i ca ch ngha Mc khng ch l s phn nh ca thc tin x hi, nht l tnh hnh thc tin u tranh cch mng ca giai cp cng nhn, m l mt tt yu khch quan trong tin trnh pht trin hp lgc ca lch s t duy nhn loi, l thnh tu tr tu ca loi ngi. b. V. I. Lnin bo v, vn dng v pht trin sng to ton din l lun ca Mc - ngghen trong iu kin lch s mi u th k XX, ch ngha t bn trn th gii chuyn sang giai on pht trin mi, giai on ch ngha quc. S pht trin khng u ca ch ngha t bn lm cho mu thun gia cc nc quc khng th iu ho c, dn ti chin tranh quc. Trong iu kin , cch mng v sn c th n ra v thng li mt vi nc, thm ch mt nc t bn km pht trin. Do s xm chim v h cc nc thuc a ca ch ngha quc, trn th gii xut hin phong tro u tranh chng quc ginh li nn c lp cc nc thuc a. V vy, cch mng v sn cc nc quc v phong tro gii phng dn tc c mi quan h khng kht vi nhau, cng chng mt k th chung. Trong hon cnh , V.I. Lnin (1870-1924) vn dng v pht trin sng to ton din hc thuyt Mc gii quyt nhng vn ca cch mng v sn trong thi i quc ch ngha. V.I. Lnin phn tch su sc v ch ngha t bn trong giai on ch ngha quc, ch ra nhng mu thun ni ti khng th no khc phc c ca ch ngha t bn, i n khng nh kh nng thng li ca cch mng v sn, v mi quan h gia cch mng v sn v cch mng gii phng dn tc. Vi thng
3

li ca Cch mng x hi ch ngha Thng Mi Nga v i v thc tin xy dng ch ngha x hi Lin X, V.I. Lnin pht trin mt lot vn l lun mi: v xy dng chnh quyn x vit; pht trin kinh t, khoa hc - k thut, pht trin lc lng sn xut, xy dng quan h sn xut mi; tin hnh cng nghip ha, in kh ho ton quc; thc hin dn ch x hi ch ngha... chnh l s b sung, pht trin ch ngha Mc. bo v ch ngha Mc, V.I. Lnin khng ch ph phn khng khoan nhng i vi mi k th ca ch ngha Mc, m cn kch lit ph phn ch ngha xt li, c hi, t, hu khuynh, gio iu, bo v s trong sng ca ch ngha Mc. Nhng cng hin l lun ca V.I. Lnin trong vic pht trin sng to hc thuyt Mc to nn mt h thng l lun thng nht ca giai cp v sn v cc dn tc b p bc trn ton th gii. Chnh v th m mt giai on mi trong s pht trin ca ch ngha Mc gn lin vi tn tui ca V.I. Lnin, h t tng ca giai cp v sn c gi l ch ngha Mc - Lnin. Vi bn cht khoa hc v cch mng, ngy nay ch ngha Mc - Lnin , ang v s tip tc c vn dng, b sung v pht trin trong thc tin u tranh ca giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v cc dn tc trn th gii v ho bnh, c lp dn tc, pht trin v ch ngha x hi. 2. Ch ngha Mc - Lnin l mt h thng l lun thng nht c hnh thnh t ba b phn: trit hc Mc - Lnin, kinh t chnh tr Mc - Lnin v ch ngha x hi khoa hc a- Trit hc Mc - Lnin (bao gm ch ngha duy vt bin chng v ch ngha duy vt lch s) Trit hc l khoa hc v nhng quy lut chung nht ca t nhin, x hi v t duy. Trit hc Mc - Lnin em li cho con ngi th gii quan khoa hc v phng php lun ng n nhn thc v ci to th gii. b- Kinh t chnh tr Mc - Lnin Kinh t chnh tr nghin cu quan h gia ngi vi ngi trong qu trnh sn xut, tc quan h sn xut. Kinh t chnh tr Mc - Lnin nghin cu phng thc sn xut t bn ch ngha, ch r bn cht bc lt ca quan h sn xut t bn ch ngha; nhng quy lut kinh t ch yu hnh thnh, pht trin v a ch ngha t bn ti ch dit vong. Kinh t chnh tr Mc - Lnin nghin cu nhng quy lut
4

pht trin ca quan h sn xut x hi ch ngha, xy dng mt x hi khng c p bc, bt cng, v t do, m no, hnh phc cho mi ngi. c. Ch ngha x hi khoa hc Ch ngha x hi khoa hc nghin cu nhng quy lut chuyn bin t x hi t bn ch ngha ln x hi x hi ch ngha v phng hng xy dng x hi mi. N chng minh rng vic x hi ha lao ng trong ch ngha t bn to ra c s vt cht ch yu cho s ra i tt yu ca ch ngha x hi; ng lc tr tu v tinh thn ca s chuyn bin l ch ngha Mc - Lnin; lc lng x hi thc hin s chuyn bin l giai cp v sn v nhn dn lao ng. 3. Nhng ni dung ch yu th hin bn cht khoa hc v cch mng ca ch ngha Mc - Lnin Bn cht cch mng v khoa hc ca ch ngha Mc-Lnin th hin trn 4 ni dung ch yu sau: a. Ch ngha Mc - Lnin l mt h thng l lun khoa hc, th hin trong ton b cc nguyn l cu thnh hc thuyt, trc ht l cc nguyn l tr ct Trong ch ngha Mc Lnin, ch ngha duy vt v php bin chng gn lin vi nhau. S thng nht ch ngha duy vt v php bin chng lm cho ch ngha duy vt tr nn trit v php bin chng tr thnh l lun khoa hc. Ch ngha duy vt lch s, m ct li l hc thuyt hnh thi kinh t - x hi, l mt thnh tu v i ca trit hc mc-xt. Hc thuyt v hnh thi kinh t - x hi ch r s chuyn bin t mt hnh thi kinh t - x hi ny sang mt hnh thi kinh t - x hi khc din ra khng phi mt cch t ng m phi tri qua qu trnh u tranh giai cp gay go, quyt lit. Quy lut quan h sn xut phi ph hp vi tnh cht v trnh ca lc lng sn xut th hin s vn ng ca phng thc sn xut. l c s khng nh s dit vong tt yu ca ch ngha t bn, s thng li tt yu ca ch ngha x hi. Hc thuyt Mc v gi tr thng d vch ra quy lut vn ng kinh t ca x hi t bn - quy lut gi tr thng d - t vch ra bn cht bc lt ca quan h sn xut t bn ch ngha. Hc thuyt v s mnh lch s ca giai cp v sn ch r giai cp cng nhn l ngi lnh o cuc u tranh lt ch t bn ch ngha v xy dng ch x hi ch ngha, gii phng giai cp mnh v ng thi gii phng x hi.
5

b. S thng nht hu c gia th gii quan khoa hc v phng php lun mc-xt trong ch ngha Mc - Lnin Bn thn cc quy lut, nguyn l trong ch ngha Mc - Lnin va c ngha th gii quan, va c ngha phng php lun. Th gii quan duy vt bin chng gip con ngi hiu r bn cht ca th gii l vt cht. Th gii t nhin, x hi v t duy vn ng, bin i theo nhng quy lut khch quan. Con ngi thng qua hot ng thc tin c th nhn thc, gii thch, ci to th gii, lm ch th gii. Phng php lun ng n gip xem xt s vt, hin tng mt cch khch quan, phn tch c th theo tinh thn bin chng. S thng nht gia th gii quan v phng php lun a ch ngha Mc - Lnin tr thnh mt h thng l lun mang tnh khoa hc su sc v cch mng trit . c. L hc thuyt duy nht nu ln mc tiu gii phng x hi, gii phng giai cp, gii phng con ngi vi con ng, lc lng, phng thc t mc tiu Ch ngha Mc - Lnin ch r qun chng nhn dn l ch nhn ca x hi, l ngi sng to ra lch s. iu em li cho loi ngi, c bit l giai cp cng nhn, nhn dn lao ng, nhng cng c nhn thc v ci to th gii. Ch ngha Mc - Lnin l h t tng ca giai cp v sn, l v kh l lun sc bn ca giai cp v sn trong cuc u tranh gii phng giai cp mnh, gii phng ton x hi v gii phng con ngi. Ch ngha Mc - Lnin khng ch gii thch m cn vch ra con ng, nhng phng tin ci to th gii. Ra i trong thc tin u tranh ca phong tro cng nhn, ch ngha Mc Lnin khng nh mi lin h hu c, bin chng gia l lun cch mng v thc tin cch mng. C. Mc vit: V kh ca s ph phn c nhin khng th thay th c s ph phn ca v kh, lc lng vt cht ch c th b nh bng lc lng vt cht; nhng l lun cng s tr thnh lc lng vt cht, mt khi n thm nhp vo qun chng1. d. Ch ngha Mc - Lnin l mt hc thuyt m, khng ngng t i mi, t pht trin trong dng tr tu ca nhn loi Mang bn cht khoa hc, nn ch ngha Mc- Lnin khng phi l mt h thng cc nguyn l gio iu, bt bin m gn vi qu trnh pht trin ca tri thc
1

. C.Mc v Ph. ngghen: Ton tp, Nxb Chnh tr quc gia, H Ni, 1995, t.1; tr. 580.

nhn loi v phong tro cch mng trn th gii. Chnh C. Mc, Ph. ngghen, V.I. Lnin nhiu ln khng nh hc thuyt ca cc ng khng phi l ci xong xui hn, cn nhiu iu cc ng cha c iu kin, thi gian, c hi nghin cu. Pht trin l lun Mc - Lnin l trch nhim ca cc th h k tip sau, ca nhng ngi mc-xt chn chnh. Ngay bn thn cc nh kinh in ca ch ngha Mc Lnin trong qu trnh nghin cu v hot ng trong phong tro cng nhn cng iu chnh mt s lun im ca mnh. Ch ngha Mc - Lnin l mt hc thuyt m. V vy, n khng bao gi l mt hc thuyt l lun cng nhc v gio iu. Th h ny ni tip th h khc tip thu, vn dng v pht trin sng to cc quan im ca ch ngha Mc Lnin, lm cho hc thuyt ca C. Mc, Ph. ngghen, V.I. Lnin ngy cng c b sung v hon thin. Ton b hc thuyt Mc - Lnin c gi tr bn vng, xt trong tinh thn bin chng, nhn o v h thng t tng ct li ca n. l nhng kt tinh tr tu ca nhn loi qua cc th h ni tip nhau, ngy cng pht trin v hon thin. II. T TNG H CH MINH - H THNG CC QUAN IM TON DIN V SU SC V NHNG VN C BN CA CCH MNG VIT NAM 1. Khi nim t tng H Ch Minh Trong qu trnh lnh o cch mng Vit Nam, ng ta vn dng nhng ni dung ca t tng H Ch Minh vo thc tin cch mng nc ta. Trn c s nghin cu l lun v tng kt thc tin trn, ti i hi VII (thng 6/1991) ng ta ln u tin a ra khi nim v t tng H Ch Minh v khng nh: cng vi ch ngha Mc - Lnin, ng nu cao t tng H Ch Minh 1 . n i hi IX (2001), ng ta a ra nh ngha t tng H Ch Minh. K tha nh ngha ny, Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (B sung, pht trin nm 2011) khng nh: "T tng H Ch Minh l mt h thng quan im ton din v su sc v nhng vn c bn ca cch mng Vit Nam, kt qu ca s vn dng v pht trin sng to ch ngha Mc - Lnin vo iu kin c th ca nc ta, k tha v pht trin cc gi tr truyn thng tt p ca dn tc, tip thu tinh hoa vn ho nhn loi; l ti sn tinh thn v cng to ln v qu gi ca ng v dn tc ta, mi mi soi ng cho s nghip cch mng ca nhn dn ta ginh thng li" 1 .
1 1

. ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th VII, Nxb. S tht, H Ni, 1991, tr. 127. ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI, Nxb CTQG-ST, H., 2011, tr.88.

2. Ngun gc hnh thnh t tng H Ch Minh a. Ch ngha Mc - Lnin T tng H Ch Minh l kt qu ca s vn dng v pht trin sng to ch ngha Mc - Lnin vo iu kin c th ca nc ta. T ch ngha yu nc, H Ch Minh n vi ch ngha Mc - Lnin, tip thu bn cht khoa hc v cch mng ca hc thuyt ny. T , trong sut qu trnh lnh o cch mng Vit Nam, Ngi vn dng sng to ch ngha Mc Lnin gii quyt thnh cng nhng vn c bn ca cch mng Vit Nam, a cch mng Vit Nam i t thng li ny n thng li khc. Trong qu trnh vn dng ch ngha Mc-Lnin vo Vit Nam, Ngi c nhiu pht trin sng to, lm phong ph thm kho tng l lun ca ch ngha Mc - Lnin. b. Cc gi tr truyn thng tt p ca dn tc T tng ca H Ch Minh l kt qu ca s k tha cc gi tr truyn thng tt p ca dn tc. l truyn thng yu nc, ch c lp, t cng; on kt, nhn i, khoan dung, tinh thn cng ng; lc quan yu i, cn c, thng minh, sng to... H Ch Minh l ngi Vit Nam yu nc trc khi tr thnh mt chin s cng sn. Dn tc ta, nhn dn ta, non sng t nc ta sinh ra H Ch tch, ngi anh hng dn tc v i; v chnh Ngi lm rng r dn tc ta, nhn dn ta v non sng t nc ta. Ngi l tng trng cho tinh hoa ca dn tc Vit Nam. c. Tinh hoa vn ha nhn loi T tng H Ch Minh l kt qu ca vic tip thu tinh hoa vn ha nhn loi. Trong sut cuc i, c bit trong qu trnh bn ba tm ng cu nc, Ch tch H Ch Minh lun tm ti, hc hi v tip thu c chn lc, c ph phn cc quan im ca cc trng phi trit hc, quan im t tng c, kim, ng, ty; tinh thn cch mng, tinh thn c lp t do ca cc dn tc; kinh nghim ca cc cuc cch mng... vn dng vo thc tin cch mng Vit Nam, tr thnh t tng ca mnh. Trong ba ngun gc trn, ch ngha yu nc l c s ban u v l ng lc thc y Ch tch H Ch Minh n vi ch ngha Mc - Lnin, lm cho ch ngha yu nc Vit Nam c ni dung mi, tm cao mi, c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi. Ch ngha Mc - Lnin l ngun gc ch yu ca t tng H Ch Minh, gip cho vic pht trin cc gi tr truyn thng tt p ca dn tc v tip thu tinh hoa vn ha nhn loi c nh hng khoa hc v cch mng ng
8

n. Chnh v th, t tng H Ch Minh trc ht v ch yu l sn phm ca s vn dng v pht trin sng to ch ngha Mc - Lnin vo thc tin cch mng Vit Nam. Tinh hoa vn ha nhn loi lm giu c v su sc thm ch ngha yu nc v t tng x hi ch ngha Ch tch H Ch Minh. d. Nhng nhn t ch quan thuc v phm cht c nhn ca Ch tch H Ch Minh Nhng iu kin trn cng n vi nhiu ngi cng thi vi H Ch Minh. Nhng ch c Ch tch H Ch Minh nhng iu kin mi pht trin tr thnh t tng H Ch Minh, bi v c s tham gia ca cc phm cht c nhn ca Ngi. Trc ht, l t duy c lp, t ch, sng to cng vi s nhn xt, ph phn tinh tng, sng sut trong vic nghin cu, tm hiu. Th hai, l s kh cng hc tp nhm chim lnh vn tri thc phong ph ca nhn loi, hc tp kinh nghim u tranh ca phong tro gii phng dn tc, phong tro cng nhn quc t. Th ba, l ch ca mt nh yu nc, mt chin s cng sn nhit thnh cch mng, mt tri tim yu nc, thng dn, thng yu nhng ngi cng kh, sn sng chu ng hy sinh v c lp ca T quc, v t do, hnh phc ca ng bo. Cng vi nhng nng lc bm sinh, nhng phm cht c nhn cao qu trn quyt nh vic H Ch Minh tip nhn, chn lc, chuyn ho, pht trin nhng tinh hoa ca dn tc v thi i thnh t tng c sc ca mnh. 3. Nhng ni dung c bn ca t tng H Ch Minh n i hi IX (4-2001) ng ta nu kh y nhng ni dung c bn ca t tng H Ch Minh, gm: - T tng v gii phng dn tc, gii phng giai cp, gii phng con ngi; - T tng v c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi, kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi i; - T tng v sc mnh ca nhn dn, ca khi i on kt dn tc; - T tng v quyn lm ch ca nhn dn, xy dng Nh nc tht s ca dn, do dn, v dn; - T tng v quc phng ton dn, xy dng lc lng v trang nhn dn;
9

- T tng v pht trin kinh t v vn ho, khng ngng nng cao i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn; - T tng v o c cch mng, cn, kim, lim, chnh, ch cng v t; - T tng v chm lo bi dng th h cch mng cho i sau; - T tng v xy dng ng trong sch, vng mnh, cn b, ng vin va l ngi lnh o, va l ngi y t tht trung thnh ca nhn dn... III. VN DNG V PHT TRIN SNG TO CH NGHA MCLNIN, T TNG H CH MINH TRONG S NGHIP I MI NC TA HIN NAY 1. Cc yu cu cn nm vng trong vic vn dng v pht trin ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh Trn c s nm chc bn cht cch mng v khoa hc, vn dng ng n, thch hp vo thc tin nc ta, cn thc hin cc yu cu sau: Mt l, cn nm vng nhng nguyn l c bn ca ch ngha Mc - Lnin ang cn nguyn gi tr, nh Hc thuyt v hnh thi kinh t - x hi; Hc thuyt gi tr thng dKhi vn dng mt quan im l lun c th ca ch ngha Mc L nin, t tng H Ch Minh phi nm chc bi cnh ra i, phm vi nhim v m t tng, nguyn l phi gii quyt. Khng th ch da vo mt cu ni, mt lun im t tng ca C. Mc, Ph. ngghen, V.I. Lnin, Ch tch H Ch Minh, trong khi khng r bi cnh ra i ca n, b nguyn xi vo tnh hnh thc tin, bi v nhng cu ni, bi vit ca cc nh kinh in lun gn lin vi hon cnh thc tin ca n. Hai l, khi vn dng, phi nm chc c im nc ta, xut pht y t tnh hnh thc tin t nc, xc nh r nhng yu cu v nhim v thc tin cn gii quyt, bi cnh quc t, trong nhim v c thc hin. Ba l, phi y mnh nghin cu l lun, tng kt thc tin t nc, tham kho c chn lc kinh nghim cc nc, t khi qut thnh nhng bi hc cho cch mng nc ta trong tng giai on, tng thi k. Vic vn dng ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh trong iu kin thc tin nc ta hin nay ang l vn c ng ta ht sc quan tm, coi l mt trong nhng nhim v hng u. Vn dng ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh phi i lin vi b sung v pht trin da trn nhng vn thc tin t ra. S nghip i mi ang i vo chiu su, nhiu vn mi nh
10

kinh t th trng, kinh t tri thc, nh nc php quyn, hi nhp... l nhng vn rt mi, cn c nghin cu, gii p v l lun v thc tin. i hi X xc inh: phi chm ch pht hin, tng kt thc tin tm ra ci mi ca l lun, b sung cho kho tng l lun mc-xt, dng n nh mt kim ch nam dn ng ch khng phi kinh thnh ri vo gio iu. Bn l, mun vn dng v pht trin sng to t tng H Ch Minh, chng ta cn phi nm vng h thng cc quan im t tng ca Ngi, nm chc mc tiu, yu cu tng giai on, gn cht vi tng kt thc tin. Phi hiu su sc qu trnh hnh thnh h thng quan im t tng ca Ngi v cch mng Vit Nam. Ch thng qua qu trnh , chng ta mi c th pht trin ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh mt cch ng n v khoa hc. 2. Kin quyt u tranh chng nhng lun iu v th on kch, ph nhn, xuyn tc ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh Nhng nguyn l l lun ca ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh c gi tr bn vng nm trong mt h thng v th hin trong cc hc thuyt tr ct. Bo v ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh l bo v tnh h thng, ton vn ca nhng nguyn l c bn . u tranh c hiu qu vi nhng lun im ph nhn ch ngha Mc Lnin, t tng H Ch Minh, chng ta cn: - Nm chc ni dung, bn cht tng lun im gn vi hon cnh lch s v yu cu c th cn gii quyt. ng thi, phi tip tc pht trin ch ngha Mc Lnin, t tng H Ch Minh trong iu kin mi; a nhng t tng, quan im vo thc t cuc sng, em li hiu qu thit thc, thc hin thng li mc tiu "dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn minh", chng minh s ng n ca ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh trong thc t. l cch tt nht bo v ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh. - Phi kin quyt u tranh chng t tng c hi, xt li v bo th, gio iu. u tranh chng chin lc "din bin ha bnh" trn lnh vc t tng - vn ha vi nhng hot ng ph nhn ch ngha Mc - Lnin, xuyn tc, bi en nhng thnh qu ca ch ngha x hi v vai tr lnh o ca ng Cng sn Vit Nam, i b iu 4 trong Hin php, cao h t tng t sn, x hi t sn. - u tranh vi cc hnh ng xuyn tc t tng H Ch Minh, hoc i lp t tng H Ch Minh vi ch ngha Mc - Lnin, thc cht l mun ph nhn c ch ngha Mc - Lnin v t tng H Ch Minh...
11

Trong cuc u tranh t tng ny, hn ai ht, ng vin phi l nhng ngi i u, kin quyt bo v nn tng t tng, ng li, bo v s lnh o ca ng. Mun vy, iu trc ht v ch yu l ng vin phi c lp trng t tng vng vng, khng m h, dao ng; phi ni v lm theo ngh quyt, thc hin ng Cng lnh, iu l ng v php lut ca Nh nc; kin nh nhng vn v quan im c tnh nguyn tc ca ng.

CU HI THO LUN 1. Phn tch bn cht khoa hc v cch mng ca ch ngha Mc Lnin. 2. Phn tch, lm r t tng H Ch Minh l kt qu ca s vn dng v pht trin sng to ch ngha Mc - Lnin vo thc tin cch mng Vit Nam. 3. Cn lm g vn dng v pht trin sng to ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh ?

12

Bi 2 CH NGHA X HI V PHNG HNG I LN CH NGHA X HI VIT NAM

I. C LP DN TC GN LIN VI CH NGHA X HI-MT S LA CHN HP QUY LUT, HP LNG DN c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi l bi hc ln xuyn sut qu trnh cch mng Vit Nam, l con ng duy nht ng m ng ta v dn tc Vit Nam la chn. Thc tin cch mng Vit Nam gn mt th k qua cho chng ta nhn thc su sc hn bi hc c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi. S gn kt gia c lp dn tc v ch ngha x hi cng chnh l con ng tt yu khch quan, hp vi quy lut pht trin ca t nc, hp lng ngi. l s la chn ca lch s, ca nhn dn ta i theo ng, Bc H, lm nn nhng thng li v i, a dn tc ln tm cao mi ca thi i. 1. S la chn khch quan ca lch s Ngay t khi thc dn Php xm lc Vit Nam, nhn dn ta lin tip ng ln u tranh chng li k xm lc. T 1858 n nm 1930, c hng trm cuc khi ngha, phong tro yu nc din ra di s lnh o ca cc s phu, cc nhn s, tr thc, nng dn, binh lnh yu nc din ra theo nhiu khuynh hng chnh tr khc nhau. l cc cuc khi ngha chng Php ca nng dn Nam B di s lnh o ca Trng Cng nh, Th Khoa Hun, Nguyn Trung Trc, cc cuc chin quyt t bo v thnh Gia nh, thnh H Ni ca Nguyn Tri Phng, Hong Diu, phong tro Cn Vng, cc phong tro ng Du, ng Kinh Ngha Thc, Duy Tn; cc cuc khi ngha ca Hong Hoa Thm, Trnh Vn Cn, Nguyn Thi Hc... D trn y lng yu nc, c hy sinh, nhng cc cuc khi ngha, cc phong tro u b thc dn Php n p tn bo v tht bi. Vn c lp dn tc khng c gii quyt, trc ht l do khng c ng li cch mng ng n di s ch o ca mt h t tng tin tin, khoa hc v cch mng. l s khng hong ng li cu nc. Thng 6 nm 1911 ngi thanh nin yu nc Nguyn Tt Thnh (Nguyn i Quc, H Ch Minh) ra i tm ng cu nc. Ngi i qua nhiu nc, nhiu chu lc, va lao ng kim sng, va quan st, nghin cu l lun v kinh
13

nghim ca cc nc, rt ra nhiu bi hc qu bu v b ch, l c s cho s la chn con ng cch mng ca mnh. Cch mng Thng Mi Nga n ra v thng li nh hng su sc n Nguyn i Quc. Nhng bc ngot ln trong t tng ca Ngi l khi c c S tho ln th nht Lun cng v vn dn tc v thuc a ca V.I. Lnin (1919), tc phm l lun bn v vn cch mng gii phng dn tc cc nc thuc a trong thi i cch mng v sn. Ngi tm thy con ng duy nht ng n cu nc, gii phng dn tc khi ch h ca thc dn Php. l con ng cch mng v sn, gii phng dn tc gn vi gii phng giai cp; c lp dn tc gn vi ch ngha x hi; cch mng gii phng dn tc tng nc gn vi phong tro cch mng th gii... Ngi khng nh: "Mun cu nc v gii phng dn tc khng c con ng no khc con ng cch mng v sn"1. T nim tin , Ngi t chc truyn b ch ngha Mc - Lnin vo nc ta, sng lp v rn luyn ng ta, lnh o ng v nhn dn ta ginh c ht thng li ny n thng li khc. Ton dn ta i theo ng. V vy, c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi l s la chn ca lch s Vit Nam, ca ton dn tc Vit Nam. Cn c ch yu ca s la chn th hin cc im sau: Mt l, cch mng x hi ch ngha Thng Mi Nga nm 1917 thnh cng m ra thi i mi - thi i qu t ch ngha t bn ln ch ngha x hi trn phm vi ton th gii. Chnh tnh cht ca thi i mi to ra kh nng hin thc cho nhng dn tc lc hu tin ln ch ngha x hi. Nhng kh nng hin thc ny gip gii quyt vn gii phng dn tc cc nc thuc a ang b tc v hng i. Hai l, ch c ch ngha x hi mi gii phng trit giai cp v sn v nhn dn lao ng khi bc lt, ch p bc, bt cng, mi em li cuc sng m no, t do, hnh phc cho nhn dn v a nhn dn lao ng tr thnh nhng ngi lm ch x hi. c lp dn tc ch c gn vi ch ngha x hi th mi vng chc. "c lp dn tc l iu kin tin quyt thc hin ch ngha x hi v ch ngha x hi l c s bo m vng chc cho c lp dn tc" nh Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (b sung, pht trin nm 2011) ca ng ch r.

. H Ch Minh: Ton tp, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 2002, t.9, tr. 314.

14

Ch ngha x hi bo m quyn t quyt dn tc, quyn la chn ch chnh tr, la chn con ng v m hnh pht trin, c lp c v chnh tr, kinh t, vn ha. Ch ngha x hi thc s bo m quyn lm ch ca nhn dn; nhn dn c cuc sng m no, t do, hnh phc; con ngi c pht trin ton din, c nng lc v iu kin lm ch, xa b tnh trng p bc, bc lt, n dch ca dn tc ny vi dn tc khc v chnh tr, kinh t v tinh thn. Ch ngha x hi to ra s trao i, hp tc kinh t, vn ha gia cc nc da trn nguyn tc tn trng ch quyn ca nhau, bnh ng v cng c li, v mt th gii khng c chin tranh, khng c s honh hnh ca ci c, ca nhng s tn bo v bt cng, bo m cho con ngi sng trong an ninh v hnh phc. 2. Thc tin cch mng nc ta t khi c ng Cng sn lnh o khng nh: c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi l s la chn duy nht ng n Trong hn 80 nm qua, ng v nhn dn ta lun kin tr v thc hin mc tiu ny. Nh vy, m cch mng nc ta ginh c nhng thng li c ngha lch s v thi i: Mt l, thng li ca Cch mng Thng Tm nm 1945 v vic thnh lp Nh nc Vit Nam Dn ch Cng ha. y l kt qu tng hp ca cc phong tro cch mng lin tc din ra trong 15 nm sau ngy thnh lp ng, t cao tro X vit Ngh - Tnh, cuc vn ng dn ch 1936-1939 n cao tro gii phng dn tc 1939-1945. Cch mng Thng Tm xo b ch thuc a na phong kin nc ta, m ra mt k nguyn mi, k nguyn c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi. Hai l, thng li ca cc cuc khng chin oanh lit gii phng dn tc, bo v T quc, nh thng ch ngha thc dn c v mi, hon thnh cch mng dn tc, dn ch nhn dn, thc hin thng nht T quc, a c nc i ln ch ngha x hi, gp phn quan trng vo cuc u tranh ca nhn dn th gii v ha bnh, c lp dn tc, dn ch v tin b x hi. Ba l, thng li to ln v c ngha lch s ca s nghip i mi, tin hnh cng nghip ha, hin i ha, hi nhp quc t, a t nc tng bc qu ln ch ngha x hi vi mc tiu "dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn
15

minh"; cng c vng chc hn c lp dn tc, tng bc a nc ta ln ch ngha x hi. Bi hc ln, c t v tr hng u qua cc nhim k i hi ca ng, l bi hc phi "kin nh mc tiu c lp dn tc v ch ngha x hi trn nn tng ch ngha Mc - Lnin v t tng H Ch Minh". 3. c im ca thi k qu ln ch ngha x hi nc ta V c im ca thi k qu ln ch ngha x hi Vit Nam, Cng lnh nm 1991 xc nh: - Nc ta qu ln ch ngha x hi b qua ch t bn ch ngha. - T mt x hi vn l thuc a, na phong kin, i ln ch ngha x hi, lc lng sn xut rt thp. - t nc tri qua chin tranh c lit ko di nhiu chc nm, hu qu x hi do chin tranh li rt nng n. - Cc th lc th ch thng xuyn tm cch ph hoi. l nhng kh khn khch quan trn con ng qu ln ch ngha x hi nc ta, cho thy thi k qu Vit Nam l mt thi k lch s lu di, phi gii quyt hng lot nhim v mi m, phc tp, cha c tin l. Bn cnh , Vit Nam qu ln ch ngha x hi b qua ch t bn ch ngha cng c nhiu thun li: - t nc ho bnh v thng nht. - Dn tc Vit Nam c truyn thng anh hng, bt khut, nhn dn c lng yu nc v cn c lao ng. - Chng ta c mt s c s vt cht ban u. - Thi c pht trin do cch mng khoa hc - cng ngh v xu th quc t ho i sng kinh t th gii to ra. Cng lnh (b sung, pht trin nm 2011) xc nh: - Qu trnh xy dng x hi x hi ch ngha l mt qu trnh cch mng su sc, trit , u tranh phc tp gia ci c v ci mi nhm to ra s bin i v cht trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi, nht thit phi tri qua mt thi k qu lu di vi nhiu bc pht trin, nhiu hnh thc t chc kinh t, x hi an
16

xen (Cng lnh nm 1991 ch nu yu cu v s cn thit phi c bc i, hnh thc, bin php thch hp). - Ch r nhng thun li c bn: + C s lnh o ng n ca ng Cng sn Vit Nam do Ch tch H Ch Minh sng lp v rn luyn, c bn lnh chnh tr vng vng v dy dn kinh nghim lnh o (b sung so vi Cng lnh nm 1991). + Dn tc ta l mt dn tc anh hng, c ch vn ln mnh lit; nhn dn ta c lng yu nc nng nn, c truyn thng on kt v nhn i, cn c lao ng v sng to, lun lun ng h v tin tng vo s lnh o ca ng (k tha, trnh by r hn Cng lnh nm 1991). + Chng ta tng bc xy dng c nhng c s vt cht - k thut rt quan trng (k tha Cng lnh nm 1991). + Cuc cch mng khoa hc v cng ngh hin i, s hnh thnh v pht trin kinh t tri thc cng vi qu trnh ton cu ho v hi nhp quc t l mt thi c pht trin. II. V M HNH X HI X HI CH NGHA M NHN DN TA XY DNG Trong qu trnh tin hnh cng cuc i mi, ng ta nhn thc ngy cng r hn nhng c trng c bn ca ch ngha x hi. Bt u t i hi VII (thng 6 nm 1991), ng khi qut cc c trng c bn ca ch ngha x hi. i hi X v XI ca ng b sung, pht trin cc c trng trn. 1. Nhng c trng c bn ca x hi x hi ch ngha m nhn dn ta xy dng trong Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi nm 1991 Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi nm 1991 khi qut 6 c trng ca x hi x hi ch ngha m nhn dn ta xy dng l: - Do nhn dn lao ng lm ch. - C mt nn kinh t pht trin cao da trn lc lng sn xut hin i v ch cng hu v cc t liu sn xut ch yu (quan h sn xut da trn "ch

17

cng hu v cc t liu sn xut ch yu" chnh l quan h sn xut x hi ch ngha). - C nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc. - Con ngi c gii phng khi p bc, bc lt, bt cng, lm theo nng lc, hng theo lao ng, c cuc sng m no, t do, hnh phc, c iu kin pht trin ton din c nhn. - Cc dn tc trong nc bnh ng, on kt v gip ln nhau cng tin b. - C quan h hu ngh v hp tc vi nhn dn tt c cc nc trn th gii1. 2. S b sung, pht trin ti i hi X Tng kt mt s vn l lun v thc tin qua 20 nm i mi, trn nn Cng lnh 1991, i hi X b sung v pht trin, nu ln 8 c trng ca x hi x hi ch ngha nc ta: Mt l, x hi x hi ch ngha m nhn dn ta xy dng l x hi dn giu, nc mnh, cng bng, dn ch, vn minh (y l c trng mi m Cng lnh nm 1991 cha cp; s b sung phn nh yu cu din t ch ngha x hi mt cch khi qut, ngn gn, d hiu nht). Hai l, do nhn dn lm ch (so vi Cng lnh 1991, b cm t "lao ng" cho ng vi thc t khi xy dng v c bn ch ngha x hi). Ba l, c nn kinh t pht trin cao, da trn lc lng sn xut hin i v quan h sn xut ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xut (so vi Cng lnh nm 1991, b cm t: "da trn ch cng hu v cc t liu sn xut ch yu" v thay bng cm t mi "quan h sn xut ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xut" nhm trnh s hiu lm, xuyn tc v ng li kinh t ca ng ta. Cch din t ny khng tri vi Cng lnh nm 1991 v quan h sn xut ph hp vi trnh lc lng sn xut hin i trong iu kin nn kinh t pht trin cao chnh l quan h sn xut x hi ch ngha). Bn l, c nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc. Nm l, con ngi c gii phng khi p bc, bt cng, c cuc sng m no, t do, hnh phc, pht trin ton din (so vi Cng lnh nm 1991, b on
1

. ng Cng sn Vit Nam: Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi, Nxb, S tht, H Ni, 1991, tr. 8-9.

18

"bc lt" xut pht t thc t khi kt thc thi k qu v do khi nim "bc lt" cn c kin khc nhau). Su l, cc dn tc trong cng ng Vit Nam bnh ng, on kt, tng tr v gip nhau cng tin b (so vi Cng lnh nm 1991, b sung thm cm t tng tr). By l, c Nh nc php quyn x hi ch ngha ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn di s lnh o ca ng Cng sn (c trng ny cha c cp trong Cng lnh nm 1991; s b sung th hin nhn thc rt mi ca ng v Nh nc x hi ch ngha). Tm l, c quan h hu ngh v hp tc vi nhn dn cc nc trn th gii. Nh vy, so vi Cng lnh nm 1991, v s lng, i hi X b sung thm 2 c trng mi ca x hi x hi ch ngha v sa i mt s trong 6 c trng nu trong Cng lnh nm 1991. l bc pht trin mi ca ng trong nhn thc l lun v tng kt thc tin v x hi x hi ch ngha m nhn dn ta xy dng. 3. Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (b sung, pht trin nm 2011) tip tc hon thin m hnh ch ngha x hi nc ta Tng kt 20 nm thc hin Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi, i hi XI tip tc b sung, hon thin thm ni dung cc c trng ca x hi x hi ch ngha m nhn dn ta xy dng, gm : - Dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn minh (so vi i hi X, a "dn ch" ln trc "cng bng" cho ph hp v l lun v thc tin mi quan h gia dn ch v cng bng); - Do nhn dn lm ch; - C nn kinh t pht trin cao da trn lc lng sn xut hin i v quan h sn xut tin b ph hp (thay i so vi i hi X trong cch din t v quan h sn xut nhm khng nh qu quyt hn v quan h sn xut x hi ch ngha khi kt thc thi k qu v trnh kh nng c quan h sn xut ph hp m khng phi x hi ch ngha); - C nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc;
19

- Con ngi c cuc sng m no, t do, hnh phc, c iu kin pht trin ton din (so vi i hi X, b cm t "con ngi c gii phng khi p bc, bt cng" cho ph hp vi thc t khi kt thc thi k qu ); - Cc dn tc trong cng ng Vit Nam bnh ng, on kt, tn trng v gip nhau cng pht trin (so vi i hi X, b sung thm cc cm t "tn trng" v "pht trin" v y l nhng vn rt quan trng trong quan h dn tc hin nay); - C Nh nc php quyn x hi ch ngha ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn do ng Cng sn lnh o; - C quan h hu ngh v hp tc vi nhn dn cc nc trn th gii (so vi i hi X c thay i cho ph hp vi xu th trong thc tin quan h i ngoi ca nc ta vi cc nc trn th gii, khng b hp trong quan h i ngoi ch vi nhn dn cc nc). i hi khng nh, xy dng c x hi vi cc c trng trn phi tin hnh mt qu trnh cch mng su sc, trit , u tranh phc tp gia ci c v ci mi nhm to ra s bin i v cht trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi, nht thit phi tri qua mt thi k qu lu di vi nhiu bc pht trin, nhiu hnh thc t chc kinh t, x hi an xen nhau. III. PHNG HNG I LN CH NGHA X HI NC TA Phng hng i ln ch ngha x hi nc ta l khng qua giai on pht trin ch ngha t bn. l c im c bn nht ca qu trnh xy dng ch ngha x hi nc ta. B qua ch t bn ch ngha, tc l b qua vic xc lp a v thng tr ca quan h sn xut v kin trc thng tng t bn ch ngha. Nhn thc ca ng v cc qu trnh ny ngy cng hon chnh hn. 1. i hi VII v phng hng i ln ch ngha x hi i hi VII nu 7 phng hng c bn: Mt l, Xy dng nh nc x hi ch ngha, nh nc ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn, ly lin minh giai cp cng nhn vi giai cp nng dn v tng lp tr thc lm nn tng, do ng Cng sn lnh o. Thc hin y quyn dn ch ca nhn dn, gi nghim k cng x hi, chuyn chnh vi mi hnh ng xm phm li ch ca T quc v ca nhn dn1.
1

. Sd, tr.9

20

Hai l, Pht trin lc lng sn xut, cng nghip ha t nc theo hng hin i gn lin vi pht trin mt nn nng nghip ton din l nhim v trung tm nhm tng bc xy dng c s vt cht - k thut ca ch ngha x hi, khng ngng nng cao nng sut lao ng x hi v ci thin i sng nhn dn1. Ba l, Ph hp vi s pht trin ca lc lng sn xut, thit lp tng bc quan h sn xut x hi ch ngha t thp n cao vi s a dng v hnh thc s hu. Pht trin kinh t hng ha nhiu thnh phn theo nh hng x hi ch ngha, vn hnh theo c ch th trng c s qun l ca Nh nc. Kinh t quc doanh v kinh t tp th ngy cng tr thnh nn tng ca nn kinh t quc dn. Thc hin nhiu hnh thc phn phi, ly phn phi theo kt qu lao ng v hiu qu kinh t l ch yu1. Bn l, "Tin hnh cch mng x hi ch ngha trn lnh vc t tng v vn ha lm cho th gii quan Mc - Lnin v t tng, o c H Ch Minh gi v tr ch o trong i sng tinh thn ca x hi. K tha v pht huy nhng truyn thng vn ha tt p ca tt c cc dn tc trong nc, tip thu nhng tinh hoa vn ha nhn loi, xy dng mt x hi dn ch, vn minh v li ch chn chnh v phm gi con ngi, vi trnh tri thc, o c, th lc v thm m ngy cng cao. Chng t tng, vn ha phn tin b, tri vi nhng truyn thng tt p ca dn tc v nhng gi tr cao qu ca loi ngi, tri vi phng hng i ln ch ngha x hi"1. Nm l, Thc hin chnh sch i on kt dn tc, cng c v m rng Mt trn dn tc thng nht, tp hp mi lc lng phn u v s nghip dn giu nc mnh. Thc hin chnh sch i ngoi ha bnh, hp tc v hu ngh vi tt c cc nc; trung thnh vi ch ngha quc t ca giai cp cng nhn, on kt vi cc nc x hi ch ngha, vi tt c cc lc lng u tranh v ha bnh, c lp dn tc, dn ch v tin b x hi trn th gii"2. Su l, Xy dng ch ngha x hi v bo v T quc l hai nhim v chin lc ca cch mng Vit Nam. Trong khi t ln hng u nhim v xy dng t nc, nhn dn ta lun lun nng cao cnh gic, cng c quc phng, bo v an ninh chnh tr, trt t an ton x hi, bo v T quc v cc thnh qu cch mng1.
1
1

Sd, tr.9. Sd, tr.10. 2. Sd, tr.11.

1

. Sd, tr.9-10. 1 ,2. Sd, tr.10.

21

By l, Xy dng ng trong sch, vng mnh v chnh tr, t tng v t chc ngang tm nhim v, bo m cho ng lm trn trch nhim lnh o s nghip cch mng x hi ch ngha nc ta2. 2. S b sung, pht trin ca i hi X Trn c s by phng hng c bn ca qu trnh xy dng ch ngha x hi nu trong Cng lnh 1991, i hi X sp xp li, iu chnh, b sung thnh 8 qu trnh tt yu phi thc hin nc ta. Mt l, "Pht trin nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha"3. Hai l, y mnh cng nghip ha, hin i ha"1. Ba l, "Xy dng nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc lm nn tng tinh thn ca x hi"2. Bn l, Xy dng nn dn ch x hi ch ngha, thc hin i on kt ton dn tc"3. Nm l, "Xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn"4. Su l, "Xy dng ng trong sch, vng mnh"1. By l, "Bo m vng chc quc phng v an ninh quc gia"2. Tm l, "Ch ng v tch cc hi nhp kinh t quc t"3. 3. Phng hng c bn xy dng ch ngha x hi trong Cng lnh ( b sung, pht trin nm 2011) Tng kt 20 nm thc hin Cng lnh nm 1991, i hi XI thng qua Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (b sung, pht trin nm 2011). So vi Cng lnh nm 1991 v i hi X, Cng lnh b sung, pht trin nm 2011 hon chnh v sp xp li th t cc phng hng c bn nh sau: Mt l, y mnh cng nghip ha, hin i ha t nc gn vi pht trin kinh t tri thc, bo v ti nguyn, mi trng.

1 1

,2,3,4. Sd, tr.69. ,2,3. Sd, tr.69. 4. Sd, tr.72-73.

22

T mt nn sn xut nh nng nghip lc hu i ln ch ngha x hi, tt yu phi tin hnh cng nghip ho. Trong thi i cch mng khoa hc- cng ngh, cng nghip ho phi kt hp ngay t u vi hin i ho, gn vi pht trin kinh t tri thc, bo v ti nguyn, mi trng. Hai l, pht trin nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. y l bc pht trin mi v l lun ca ng ta trong qu trnh i mi. Kinh t th trng nh hng x hi ch ngha c xc nh l m hnh kinh t tng qut trong sut thi k qu ln ch ngha x hi. M hnh i hi phi: - Pht trin cc thnh phn kinh t; cc thnh phn kinh t hot ng theo php lut, u l b phn hp thnh quan trng ca nn kinh t, bnh ng trc php lut, cng pht trin lu di, va hp tc, va cnh tranh lnh mnh. Kinh t nh nc gi vai tr ch o, cng vi kinh t tp th ngy cng tr thnh nn tng vng chc ca nn kinh t quc dn. - Thc hin tin b v cng bng x hi ngay trong tng bc v tng chnh sch pht trin; tng trng kinh t i i vi pht trin vn ho, y t, gio dc, gii quyt tt cc vn x hi v mc tiu pht trin con ngi. Thc hin ch phn phi ch yu theo kt qu lao ng, hiu qu kinh t, ng thi theo mc ng gp vn cng cc ngun lc khc v thng qua phc li x hi. - Pht huy quyn lm ch x hi ca nhn dn, bo m vai tr qun l, iu tit nn kinh t ca Nh nc php quyn x hi ch ngha di s lnh o ca ng. Ba l, xy dng nn vn ho tin tin, m bn sc dn tc; xy dng con ngi, nng cao i sng nhn dn, thc hin tin b v cng bng x hi. Vn ho l ton b i sng tinh thn ca x hi. xy dng x hi cng bng, dn ch, vn minh phi ly vn ho lm nn tng tinh thn. Cn tip tc pht trin su rng v nng cao cht lng nn vn ho Vit Nam tin tin, m bn sc dn tc, gn kt cht ch v ng b hn vi pht trin kinh t - x hi, lm cho vn ho thm su vo mi lnh vc ca i sng x hi. Bn l, bo m vng chc quc phng v an ninh quc gia, trt t v an ton x hi. Xy dng ch ngha x hi v bo v T quc x hi ch ngha l hai nhim v chin lc c mi quan h cht ch vi nhau. Trong iu kin mi, tnh hnh
23

mi, cn nhn thc su sc hn, c th hn v mi quan h gia xy dng v bo v T quc. Bo m an ninh quc gia ngy nay bao gm: an ninh chnh tr, an ninh kinh t, an ninh vn ho, an ninh t tng, an ninh x hi. Bo v T quc ngy nay khng ch l bo v lnh th, bin gii, hi o, vng tri, vng bin m cn l bo v ch x hi ch ngha, bo v ng, Nh nc, nhn dn; bo v kinh t, vn ha dn tc, s nghip i mi... Nm l, thc hin ng li i ngoi c lp, t ch, ho bnh, hp tc v pht trin; ch ng v tch cc hi nhp quc t. Ton cu ho l mt xu th tt yu khch quan ang li cun nhiu nc tham gia. Kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi i, chng ta phi ch ng v tch cc hi nhp quc t. Ch ng v ng li, chnh sch, bc i trong hi nhp. Tch cc chun b vn ln tham gia mnh m hn, y hn vo qu trnh ton cu ho kinh t v li ch quc gia, dn tc. i hi XI b sung cam kt nc ta l "thnh vin c trch nhim" ca cc t chc quc t m chng ta tham gia. Su l, xy dng nn dn ch x hi ch ngha, thc hin i on kt ton dn tc, cng c v m rng Mt trn dn tc thng nht. Pht huy dn ch x hi ch ngha, bo m quyn lm ch ca nhn dn l mc tiu v bn cht ca ch ta. Dn ch va l mc tiu, va l ng lc ca s pht trin. Pht huy dn ch gn lin vi pht huy sc mnh i on kt ton dn tc. i hi X, i hi XI u xc nh i on kt ton dn tc va l ngun lc ch yu xy dng x hi mi, va l nhn t quyt nh m bo thng li bn vng ca s nghip xy dng ch ngha x hi nc ta. By l, xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn. Nh nc php quyn l s tin b ca nhn loi, trong c c im ni bt l m bo quyn ti cao ca php lut. Nh nc php quyn nc ta l nh nc ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn. Nhn dn thc hin quyn lm ch ca mnh ch yu bng Nh nc, thng qua Nh nc, di s lnh o ca ng. Nh nc l cng c ch yu thc hin quyn lm ch ca nhn dn. Vn kin i hi XI xc nh xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha hin nay l xy dng c ch vn hnh ca Nh nc; xy dng, hon thin c ch kim tra, gim st cc c quan cng quyn; tip tc i mi hot ng lp php, hnh php v t php; tch cc phng nga v kin quyt chng tham nhng, lng ph.
24

Tm l, xy dng ng trong sch, vng mnh. ng l nhn t quyt nh thng li ca s nghip cch mng nc ta. Trong iu kin hin nay, nng cao nng lc lnh o v sc chin u ca ng l nhim v then cht", c ngha sng cn i vi ng v s nghip cch mng ca nhn dn ta. Thng xuyn t i mi, t chnh n phi c coi l quy lut tn ti v pht trin ca ng.

CU HI THO LUN 1. Nhng cn c l lun v thc tin no chng ta khng nh: c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi l mt s la chn hp quy lut, hp lng dn ? 2. Phn tch nhng c trng c bn ca x hi x hi ch ngha m nhn dn ta xy dng theo Vn kin i hi XI ca ng? 3. Phn tch nhng phng hng i ln ch ngha x hi trong Vn kin i hi XI ca ng?

25

Bi 3 PHT HUY DN CH X HI CH NGHA V SC MNH I ON KT TON DN TC I. V DN CH V PHT HUY DN CH X HI CH NGHA 1. Khi nim dn ch, dn ch x hi ch ngha Dn ch l t xut hin t lu Hy Lp, theo ch Hy Lp demos v kratos, c ngha l nhn dn v chnh quyn to thnh. n th k th XVIII, ngi Anh da vo ngn ng Hy Lp c a ra thut ng democracy, c ngha l chnh th dn ch, mt trong nhng hnh thc chnh quyn vi c trng l chnh quyn nh nc tha nhn quyn t do v bnh ng ca cng dn. Khi x hi pht trin n trnh nht nh th xut hin "nh nc" v song song vi iu l s xut hin ca phm tr "nhn dn". Nh nc l ngi cai qun nhn dn, quyt nh nhn dn c lm g v khng c lm g. Nu nh nc quyt nh mi vn th l nh nc khng c dn ch. Nu nhn dn c quyn quyt nh hoc tham gia vi nh nc quyt nh nhng vn nht nh th l x hi c dn ch. Nh vy, dn ch l quyn ca nhn dn t mnh quyt nh hoc tham gia vi nh nc quyt nh nhng vn nht nh. Dn ch l bn cht ca ch ngha x hi. Khng c ch ngha x hi phi dn ch. Do , dn ch l mc tiu ca ch ngha x hi. Trong ch ngha x hi, nhn dn lm ch, do , "mi quyn lc u nm ni dn", thuc v nhn dn. Dn ch va lin quan n vic tn dng tim nng v tr tu ca s ng, va lin quan n s t do, gii phng sc sng to ca qun chng, do , dn ch cn l ng lc ca s pht trin ca x hi. K tha v pht trin quan im pht huy dn ch ca cc i hi trc, i hi XI tip tc khng nh: Dn ch x hi ch ngha va l mc tiu va l ng lc ca cng cuc i mi, xy dng v bo v T quc, th hin mi quan h gn b gia ng, Nh nc v nhn dn. Dn ch l mc tiu bi v s nghip cch mng ca nhn dn ta do ng lnh o nhm gii phng dn tc, gii phng giai cp, gii phng con ngi, m bo con ngi thc s lm ch x hi. Dn ch l ng lc cho s nghip i mi v dn ch ha i sng x hi s pht huy tnh
26

tch cc, ch ng, t gic ca mi con ngi, lm cho mi tim nng sng to c t do pht trin; mi ngi dn c tham gia vo cc qu trnh chnh tr, x hi trn tt c cc khu, t hoch nh ng li n trin khai, t chc thc hin, gim st, kim tra v tng kt... Nh , nhng vn ny sinh c pht hin kp thi, cc kh khn sm c tho g, to ra s pht trin mnh m ca t nc. Pht huy dn ch nhm thc hin mc tiu i ln ch ngha x hi; ng thi, to ra ng lc cho qu trnh i ln . C hai hnh thc thc hin quyn lm ch ca nhn dn. l dn ch trc tip v dn ch gin tip, tc l dn ch i din. Ngi i din ln nht cho quyn lm ch ca nhn dn. chnh l Nh nc. i hi X khng nh: "Nh nc i din quyn lm ch ca nhn dn, ng thi l ngi t chc thc hin ng li chnh tr ca ng. Mi ng li, chnh sch ca ng v php lut ca Nh nc u v li ch ca nhn dn, c s tham gia kin ca nhn dn".

2. Quan im ca ng ta v dn ch v pht huy dn ch x hi ch ngha

a. Qu trnh pht trin nhn thc ca ng ta v dn ch Qua 25 nm i mi, ng ta c bc pht trin quan trng trong nhn thc v dn ch, l: + Quan nim v dn ch c m rng. Dn ch c xem xt theo nhiu kha cnh: dn ch va l ch chnh tr, va l gi tr, l phng thc v nguyn tc t chc x hi; dn ch chung trong c x hi v dn ch i vi mi c nhn; coi trng c dn ch chnh tr, dn ch kinh t v dn ch trong cc lnh vc vn ho, x hi. + Dn ch x hi ch ngha phi tip thu v pht trin cc gi tr ca nhn loi v dn ch, trong c dn ch t sn. S khc bit v bn cht gia dn ch x hi ch ngha v dn ch t sn l r rng, nhng iu khng ngn cn vic tham kho cc thnh qu ca cc nc tin tin v qun l nh nc, thit k b my qun l nh nc, hnh chnh cng, trch nhim x hi ca mi c nhn + Nhn thc v tnh tim tin lu di trong qu trnh pht trin dn ch: dn ch l kt qu ca c mt qu trnh lu di v gio dc thc cng nh nng cao nng lc thc hnh dn ch, khng th nng vi, thot ly thc tin, trong dn ch c thc hin.

27

+ Phi dn ch trong tt c cc cp , t cc c quan lnh o cao nht ca t nc (Trung ng ng, Quc hi, Chnh ph) n cp c s, trong c bit quan trng l dn ch c s. + Phi tm ti, tng kt thc tin tm ra v hon thin cc hnh thc thc hin dn ch thc cht, ng hng, c hiu qu. Hon thin c dn ch trc tip v dn ch thng qua i din. + Trong qu trnh xy dng v thc hin dn ch cn chng cc biu hin lch lc: dn ch hnh thc, dn ch cc oan, li dng dn ch lm tn hi li ch nh nc v li ch ca cng dn, gy ri; kin quyt bc b lun iu gi tr v dn ch, nhn quyn ca cc th lc phn ng, th ch. b. Ni dung pht huy dn ch trong giai on hin nay

i hi X nu ba ni dung: - Xy dng mt x hi dn ch, trong cn b, ng vin v cng chc phi thc s l cng bc ca nhn dn. - Xc nh cc hnh thc t chc v c c ch nhn dn thc hin quyn dn ch trn cc lnh vc kinh t, chnh tr, vn ho, x hi. - cao trch nhim ca cc t chc ng, Nh nc i vi nhn dn. B my nh nc, cc thit ch khc trong h thng chnh tr c nhim v xut kin vi ng trong qu trnh xy dng, hoch nh v t chc thc hin ng li, chnh sch ca ng.
i hi XI b sung 5 ni dung thc hin dn ch x hi ch ngha: - Tip tc xy dng v hon thin nn dn ch x hi ch ngha, bo m tt c quyn lc nh nc thuc v nhn dn; mi ng li, ch trng ca ng, chnh sch, php lut ca Nh nc u v li ch ca nhn dn; cn b, cng chc phi hon thnh tt chc trch, nhim v c giao, tn trng nhn dn, tn ty phc v nhn dn. - Nng cao thc v quyn v ngha v cng dn, nng lc lm ch, tham gia qun l x hi ca nhn dn. C c ch c th nhn dn thc hin trn thc t quyn lm ch trc tip. - Thc hin tt hn Quy ch dn ch c s v Php lnh thc hin dn ch x, phng, th trn. Pht huy dn ch, cao trch nhim cng dn, k lut, k cng x hi;

28

- Ph phn v nghim tr nhng hnh vi vi phm quyn lm ch ca nhn dn, nhng hnh vi li dng dn ch lm mt an ninh, trt t, an ton x hi; chng tp trung quan liu, khc phc dn ch hnh thc. - Quan tm hn na vic chm lo hnh phc v s pht trin t do, ton din ca con ngi, bo v quyn v li ch hp php ca con ngi, tn trng v thc hin cc iu c quc t v quyn con ngi m Vit Nam k kt. Dn ch x hi ch ngha nc ta do mt ng lnh o. Trong iu kin , dn ch trong ng gn lin vi dn ch trong x hi c vai tr rt quan trng. Ch c thc hin tt dn ch trong ng mi c th ni n xy dng v pht trin tt dn ch trong x hi. II. PHT HUY SC MNH TON DN TC V MC TIU DN GIU, NC MNH, DN CH, CNG BNG, VN MINH 1. Khi nim v i on kt ton dn tc on kt trong mt cng ng l cc thnh vin trong cng ng bo v, gip , tng tr, tn trng ln nhau, to iu kin cho nhau cng pht trin; cc thnh vin hy sinh li ch ring v li ch chung hoc chp nhn, tn trong li ch ring ca cc thnh vin khc khng nh hng n li ch chung. on kt ton dn tc l s bo v, gip , tng tr, tn trng ln nhau, to iu kin cho nhau cng pht trin... ca mi giai tng trong cng ng dn tc, trong , cc giai tng hy sinh li ch ring hay chp nhn li ch ca cc giai tng khc bo v li ch chung, lu di. Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (b sung, pht trin nm 2011), ch r v s i on kt trong cng ng cc dn tc Vit Nam khi kt thc thi k qu l: "Cc dn tc trong cng ng Vit Nam bnh ng, on kt, tn trng v gip nhau cng pht trin"1. i hi X khng nh v i hi XI ng Cng sn Vit Nam k tha, nhn nh v vai tr to ln ca i on kt ton dn tc: L ngun sc mnh, ng

lc ch yu v l nhn t c ngha quyt nh bo m thng li bn vng ca s nghip xy dng v bo v T quc2.

C s, iu kin ca i on kt ton dn tc l:

ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 2011, tr. (Cng lnh).
1 2

i on kt ton dn tc l nhn t quan trng ca mt trong 5 bi hc ln ca ng ta.

29

- S thng nht v li ch v chp nhn s khc bit khng tri vi li ch chung, lu di. i on kt ton dn tc phi da trn c s gii quyt hi ha quan h li ch gia cc thnh vin trong x hi. - Cng bng l c s quan trng nht m bo s on kt. Ch c thc hin tin b v cng bng x hi mi m bo c i on kt ton dn tc. - C s lnh o ng n ca ng; ng gn b cht ch vi nhn dn; on kt trong ng l ht nhn, l c s vng chc xy dng khi i on kt ton dn tc. Cc cp u ng v chnh quyn phi thng xuyn i thoi, lng nghe, hc hi, tip thu kin, gii quyt cc kh khn, vng mc ca nhn dn; tin dn, tn trng nhng ngi c kin khc; lm tt cng tc dn vn, c c ch, php lut nhn dn by t chnh kin, nguyn vng v thc hin quyn lm ch ca mnh1. - C s qun l, iu hnh, s quan tm ca Nh nc; php lut ca nh nc lun hng s thng nht li ch ton dn tc... - ng, Nh nc c ch trng, chnh sch hi ha i vi cc giai tng trong x hi, m bo mi tng lp dn c u c iu kin pht trin v c hng li ch t s nghip xy dng, bo v v i mi t nc mang li; thc hin ng li lin minh gia giai cp cng nhn, nng dn v tr thc. 2. Quan im ca ng v pht huy sc mnh ton dn tc Trong qu trnh lnh o cch mng Vit Nam, ng ta lun lun xc nh pht huy sc mnh ton dn tc l ngun lc ch yu u tranh ginh c lp dn tc, xy dng v bo v T quc. i hi VI ca ng xc nh: Trong ton b hot ng ca mnh, ng phi qun trit t tng ly dn lm gc, xy dng v pht huy quyn lm ch ca nhn dn lao ng 2. i hi VIII khng nh: Chnh nhng kin, nguyn vng v sng kin ca nhn dn l ngun gc hnh thnh ng li i mi ca ng. Cng do nhn dn hng ng ng li i mi, dng cm phn u, vt qua bit bao kh khn, th thch m cng cuc i mi t c nhng thnh tu hm nay" 3. i hi IX ca ng mt ln na nhn mnh: ng lc ch yu pht trin t nc l i on kt ton dn trn c s lin minh gia cng nhn vi nng dn v tr thc do ng lnh o, kt hp hi ho cc li ch c nhn, tp th v x hi, pht huy mi tim nng v ngun lc ca
1

y l im mi ca i hi XI so vi i hi X.
2

ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th VI, Nxb S tht, H Ni, 1987, tr.29. 3 ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th VIII, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 1996, tr.73. 30

cc thnh phn kinh t, ca ton x hi1. i hi X nhn rt mnh nhim v pht huy sc mnh ton dn tc, a vn pht huy sc mnh ton dn tc l mt trong bn thnh t ca ch ca i hi; coi l ngun sc mnh, l ng lc ch yu v l nhn t quyt nh bo m thng li bn vng ca s nghip xy dng v bo v T quc trong giai on pht trin mi ca t nc. Tip tc ng li c xc nh trong cc i hi trc, i hi XI khng nh "i on kt ton dn tc phi da trn c s gii quyt hi ho quan h li ch gia cc thnh vin trong x hi. on kt trong ng l ht nhn, l c s vng chc xy dng khi i on kt ton dn tc. Cc cp u ng v chnh quyn phi thng xuyn i thoi, lng nghe, hc hi, tip thu kin, gii quyt cc kh khn, vng mc ca nhn dn; tin dn, tn trng nhng ngi c kin khc; lm tt cng tc dn vn, c c ch, php lut nhn dn by t chnh kin, nguyn vng v thc hin quyn lm ch ca mnh"2. Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (b sung, pht trin nm 2011) khng nh: Mt trn T quc Vit Nam, cc on th nhn dn c vai tr rt quan trng trong s nghip i on kt ton dn tc xy dng v bo v T quc; i din cho quyn v li ch hp php ca nhn dn.... Quan im pht huy sc mnh ton dn tc ca ng ta c th hin qua cc ni dung sau: Mt l, i on kt ton dn tc trn nn tng lin minh giai cp cng nhn vi giai cp nng dn v i ng tr thc, di s lnh o ca ng, l ng li chin lc ca cch mng Vit Nam; l ngun sc mnh, ng lc ch yu v l nhn t c ngha quyt nh bo m thng li bn vng ca s nghip xy dng v bo v T quc. Hai l, i on kt l s nghip ca ton dn tc, ca c h thng chnh tr m ht nhn lnh o l cc t chc ng, c thc hin bng nhiu bin php, hnh thc, trong cc ch trng ca ng v chnh sch, php lut ca Nh nc c ngha quan trng hng u. B l, vn i on kt ton dn tc bt u t s t ng v tr ca yu t li ch, theo quan im c xc nh t Ngh quyt Trung ng 8B kha VI l: ng lc thc y phong tro qun chng l p ng li ch thit thc ca nhn dn v kt hp hi ho cc li ch, thng nht quyn li v ngha v cng dn.
ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 2001, tr.23. 2 ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 2011, tr. (Bo co chnh tr). 31
1

Bn l, thc hin dn ch v pht huy ch ngha yu nc l nhng yu t quan trng cng c v pht trin khi i on kt ton dn tc. Ch ngha yu nc lun lun l ng lc ln nht ca dn tc ta trong qu trnh lch s. Dn ch va l mc tiu, va l ng lc ca cch mng. 3. Ni dung, gii php pht huy sc mnh ton dn trong giai on hin nay Tinh thn v ni dung Ngh quyt i hi X v i XI ca ng, cc chnh sch ca Nh nc hin hnh xc nh ni dung, gii php pht huy sc mnh ton dn tc hin nay l: - Ly mc tiu gi vng c lp, thng nht ca T quc, v dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh lm im tng ng gn b ng bo cc dn tc, cc tn gio, cc tng lp nhn dn trong nc v ngi Vit Nam nh c nc ngoi. - Xa b mi mc cm, nh kin, phn bit i x v qu kh, thnh phn giai cp. - Tn trng nhng kin khc nhau khng tri vi li ch ca dn tc. - cao truyn thng nhn ngha, khoan dung, xy dng tinh thn ci m, tin cy ln nhau v s n nh chnh tr v ng thun x hi. - i on kt l s nghip ca c h thng chnh tr bao gm ng, chnh quyn, Mt trn T quc v cc on th nhn dn, trong vai tr ht nhn lnh o l t chc ng. ng ta thc s l ht nhn lnh o khi i on kt ton dn tc, ng phi t i mi, t chnh n. Xy dng nhng c ch c th Mt trn v cc on th nhn dn ng vin nhn dn tham gia xy dng ng; ng phi chm lo lnh o xy dng khi i on kt ton dn tc. - Nh nc c vai tr to ln trong vic thc hin i on kt ton dn tc bng vic th ch ho ng li, ch trng ca ng thnh chnh sch, php lut; t chc thc hin cc chnh sch, php lut mt cch c hiu qu, thng qua b my cng quyn trong sch, cng tm, ht lng phc v nhn dn. - Mt trn T quc Vit Nam v cc on th nhn dn ng vai tr i din cho li ch chung v li ch tng giai cp, tng gii qun chng, ng thi l cu ni gia ng, chnh quyn v nhn dn. i on kt ton dn tc phi thng qua Mt trn, cc on th nhn dn v bng cc hnh thc a dng khc. - i on kt phi c thc hin t c s, trong tng cng ng dn c c s, nh thn, lng, bn, p, t dn ph, c quan, n v... thc hin tt cc cuc
32

vn ng trong tng lnh vc c th v cuc vn ng chung: Ton dn on kt phn u v dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh, Ton dn on kt xy dng i sng vn ho. - Thc hin i on kt ton dn tc trong giai on trc mt cn: + Thc hin ng b cc chnh sch, php lut ca Nh nc nhm pht huy dn ch (dn ch i din, dn ch trc tip v ch t qun ca cng ng dn c) v gi vng k cng trong x hi. + T chc v ng vin nhn dn tham gia cc phong tro thi ua yu nc, lm kinh t gii, pht trin kinh t vi vn ha - x hi; mi ngi, mi h u phn u lm giu cho mnh, cho cng ng v t nc. + Chm lo v bo v li ch ca cc tng lp nhn dn, bo m cng bng x hi. + Tn trng v pht huy vai tr gng mu, dn dt ca nhng ngi tiu biu, c uy tn trong cng ng dn c, cc dn tc, tn gio Cu hi tho lun 1. Trnh by ni dung pht huy dn ch trong giai on hin nay? 2. Trnh by v phn tch mt s ni dung chnh ca quan im pht huy sc mnh ton dn tc v ni dung, gii php pht huy sc mnh ton dn trong giai on hin nay ? 3. Phn tch mi quan h gia pht huy dn ch v pht huy sc mnh i on kt ton dn tc?

33

Bi 4 XY DNG V HON THIN NH NC PHP QUYN X HI CH NGHA CA NHN DN, DO NHN DN, V NHN DN

I. QUAN IM CA NG V NH NC PHP QUYN 1. Khi nim Nh nc php quyn v Nh nc php quyn x hi ch ngha T tng v Nh nc php quyn c t rt sm Hy Lp. n th k XVIII, cc nh dn ch t sn tip tc hon thin, nng ln thnh mt hc thuyt v Nh nc php quyn. y l hc thuyt tin b, nhn o tr thnh gi tr ca nn vn minh nhn loi. Trong lch s tn ti v tri qua nhiu hnh thc Nh nc php quyn, da trn nguyn tc chung, nhng khng hon ton ging nhau, xut php t nhng iu kin kinh t, chnh tr x hi nht nh. V vy, c th khng nh khng c mt kiu mu Nh nc php quyn no l kiu mu ti u hoc duy nht trn th gii, bt c dn tc khc phi i theo. Tuy nhin, da trn cc hnh thi Nh nc php quyn tn ti trong lch s Nh nc v php lut th gii, c th nu hai c trng c bn ca Nh nc php quyn: (1) Nh nc php quyn l Nh nc da trn ch php tr, tc l s thng tn php lut; php lut c cao; mi t chc, c nhn, mi cng dn u phi tun th php lut, hot ng theo Hin php v php lut. (2) Nh nc php quyn l Nh nc da trn ch tam quyn phn lp; c s c lp tng i trong vic thc hin ba quyn: Lp php, hnh php v t php. Nh nc php quyn x hi ch ngha khc Nh nc php quyn t sn hai im c bn: - Quyn lc Nh nc thuc v nhn dn; Nh nc ra i v hot ng phc v nhn dn, do nhn dn lp ra, v li ch ca nhn dn, trong , Nhn dn c hiu theo ngha l tt c mi ngi sng trong Nh nc v khng b tc quyn cng dn. Nh nc php quyn t sn cng tuyn b l Nh nc ca dn, do dn v v dn, nhng thc cht quyn lc Nh nc nm trong tay giai cp t sn.

34

- Tam quyn phn lp l lp php, hnh php v t php trong thc hin khng i lp nhau m l s phn cng, phi hp v kim sot ln nhau. 2. Quan im ca ng v nh nc php quyn Trc i mi, ng ta cha dng khi nim nh nc php quyn, mc d trong cc Hin php 1946, 1959, 1980 th hin t tng H Ch Minh trong xy dng php lut v t chc hot ng ca b my nh nc theo tinh thn Nh nc php quyn mc nht nh. Bt u t Hi ngh gia nhim k kho VII (11994), ng ta dng khi nim Nh nc php quyn x hi ch ngha. Vn kin i hi IX khng nh "Nh nc ta l cng c ch yu thc hin quyn lm ch ca nhn dn, l Nh nc php quyn ca dn, do dn, v dn. Quyn lc nh nc l thng nht, c s phn cng v phi hp gia cc c quan nh nc trong vic thc hin cc quyn lp php, hnh php, t php. Nh nc qun l x hi bng php lut. Mi c quan, t chc, cn b, cng chc, mi cng dn c ngha v chp hnh Hin php v php lut" 1. Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (b sung, pht trin nm 2011) thng qua ti i hi XI khng nh: Nh nc ta l Nh nc php quyn x hi ch ngha ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn, th hin v thc hin ch, quyn lc ca nhn dn. T thc tin nhn thc v xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha, c th rt ra nhng c trng c bn ca Nh nc php quyn x hi ch ngha nc ta nh sau: Mt l, l nh nc ca dn, do dn v v dn; tt c quyn lc nh nc thuc v nhn dn. Hai l, quyn lc nh nc l thng nht, c s phn cng rnh mch v phi hp cht ch gia cc c quan nh nc trong vic thc hin cc quyn lp php, hnh php v t php. Ba l, Nh nc c t chc v hot ng trn c s Hin php, php lut v bo m cho Hin php v cc o lut gi v tr ti thng trong iu chnh cc quan h thuc tt c cc lnh vc ca i sng x hi. Bn l, Nh nc tn trng v bo m quyn con ngi, quyn cng dn; nng cao trch nhim php l gia Nh nc v cng dn; thc hnh dn ch, ng thi tng cng k cng, k lut.

1. ng Cng sn Vit Nam. Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX, tr quc gia, H Ni, 2001, tr. 131-132.
1

Nxb. Chnh

35

Nm l, Nh nc php quyn x hi ch ngha Vit Nam do ng Cng sn Vit Nam lnh o, ng thi bo m s gim st ca nhn dn, s phn bin x hi ca Mt trn T quc Vit Nam v cc t chc thnh vin ca Mt trn. II. BN CHT V CC NHIM V XY DNG, HON THIN NH NC PHP QUYN X HI CH NGHA VIT NAM 1. V bn cht Nh nc php quyn x hi ch ngha Vit Nam iu 2 Hin php nm 1992 xc nh "Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l Nh nc php quyn x hi ch ngha ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn. Tt c quyn lc nh nc thuc v nhn dn m nn tng l lin minh gia giai cp cng nhn vi giai cp nng dn v i ng tr thc"1. Bn cht Nh nc ca dn, do dn v v dn c th hin bng nhng c trng sau: Mt l, nhn dn l ch th ti cao ca quyn lc nh nc. Di s lnh o ca ng, nhn dn ta tin hnh u tranh cch mng, tri qua bao hy sinh gian kh, ginh thng li trong Cch mng Thng Tm nm 1945, lp nn Nh nc Vit Nam Dn ch Cng ho (nay l Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam). Nh nc ta l Nh nc ca dn, do nhn dn m nng ct l lin minh cng - nng - tr thc di s lnh o ca ng Cng sn Vit Nam. ng Cng sn Vit Nam l i tin phong ca giai cp cng nhn, ng thi l i tin phong ca nhn dn lao ng v ca c dn tc Vit Nam, l ngi lnh o thc hin quyn lc ca nhn dn. chnh l tnh cht giai cp ca Nh nc ta. Nhn dn vi t cch l ch th ti cao ca quyn lc nh nc, thc hin quyn lc nh nc vi nhiu hnh thc khc nhau. Hnh thc c bn nht l nhn dn thng qua bu c lp ra cc c quan i din quyn lc ca mnh. iu 6 Hin php nm 1992 quy nh: "Nhn dn s dng quyn lc Nh nc thng qua Quc hi v Hi ng nhn dn l nhng c quan i din cho ch v nguyn vng ca nhn dn, do nhn dn bu ra v chu trch nhim trc nhn dn"2. ng thi, nhn dn c quyn gim st, yu cu cc i biu v c quan do nhn dn lp ra tr li nhng vn ca nhn dn t ra trong vic thc thi chc nng, nhim v, m bo quyn li ca nhn dn. Hai l, Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l Nh nc ca tt
. Hin php Vit Nam (nm 1946, 1959, 1980, 1992 v Ngh quyt v vic sa i, b sung mt s iu ca Hin php 1992), Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 2002, tr. 178. 2 Sd, tr. 124.
1

36

c cc dn tc trn lnh th Vit Nam, l biu hin tp trung ca khi i on kt ton dn tc. Tnh dn tc ca Nh nc Vit Nam va l bn cht, va l truyn thng, va l ngun gc sc mnh ca Nh nc ta. Ngy nay, tnh dn tc y li c tng cng v nng cao nh kh nng kt hp gia tnh giai cp, tnh nhn dn, tnh dn tc v tnh thi i. iu 5 Hin php nm 1992 khng nh: "Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l Nh nc thng nht ca cc dn tc cng sinh sng trn t nc Vit Nam. Nh nc thc hin chnh sch bnh ng, on kt, tng tr gia cc dn tc, nghim cm mi hnh vi k th, chia r dn tc. Cc dn tc c quyn dng ting ni, ch vit, gi gn bn sc dn tc v pht huy nhng phong tc, tp qun, truyn thng v vn ho tt p ca mnh..."1. Cc dn tc c quyn la chn nhng i biu u t ca dn tc mnh tham gia vo c quan Nh nc cc cp. Ba l, Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam c t chc v hot ng trn c s nguyn tc bnh ng trong mi quan h gia Nh nc v cng dn. Khi quyn lc nh nc thuc v nhn dn, th quan h gia Nh nc v cng dn thay i, cng dn c quyn t do, dn ch trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi, ng thi phi lm trn ngha v trc Nh nc. Php lut bo m thc hin trch nhim hai chiu gia Nh nc v cng dn: quyn ca cng dn l ngha v, trch nhim ca Nh nc, ngha v ca cng dn l quyn ca Nh nc. Bn l, tnh cht dn ch rng ri ca Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. Dn ch ho i sng x hi v hot ng ca Nh nc l i hi c tnh nguyn tc, ny sinh t bn cht dn ch ca Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. Thc cht ca dn ch x hi ch ngha l thu ht nhng ngi lao ng tham gia mt cch bnh ng v ngy cng rng ri vo qun l cng vic ca Nh nc v ca x hi. V vy, qu trnh xy dng Nh nc phi l qu trnh dn ch ho t chc v hot ng ca b my nh nc, ng thi, phi c th ho t tng dn ch thnh cc quyn ca cng dn, quyn dn s, chnh tr cng nh
1

. Sd, tr. 124. 37

quyn kinh t, x hi v vn ho. Pht huy c quyn dn ch ca nhn dn ngy cng rng ri l ngun sc mnh v hn ca Nh nc. Nhng c im mang tnh bn cht nu trn ca Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam c th hin c th trong cc chc nng, nhim v ca Nh nc v c php lut ch nh mt cch cht ch. 2. Tip tc Xy dng v hon thin Nh nc php quyn x hi ch ngha ca dn, do dn v v dn trong giai on hin nay i hi X ch r: Xy dng c ch vn hnh ca Nh nc php quyn x hi ch ngha, bo m nguyn tc tt c quyn lc nh nc u thuc v nhn dn; quyn lc nh nc l thng nht, c s phn cng v phi hp gia cc c quan nh nc trong thc hin cc quyn lp php, hnh php, t php. Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (b sung, pht trin nm 2011) thng qua ti i hi XI yu cu: Khng ngng hon thin t chc nh nc. thc hin yu cu trn, trong nhng nm ti cn lm tt cc nhim v sau: Mt l, hon thin h thng php lut, tng tnh c th, kh thi ca cc quy nh trong vn bn php lut. Xy dng v hon thin c ch kim tra, gim st tnh hp hin v hp php trong cc hot ng v quyt nh ca cc c quan cng quyn. Hai l, i mi t chc v nng cao cht lng hot ng ca Quc hi: - Tip tc i mi t chc v hot ng ca Quc hi. Hon thin c ch bu c nng cao cht lng i biu Quc hi; tng hp l s lng i biu Quc hi chuyn trch, pht huy tt hn vai tr ca i biu v on i biu Quc hi. - T chc li mt s y ban ca Quc hi; nng cao cht lng hot ng ca Hi ng dn tc v cc y ban ca Quc hi. - i mi hn na quy trnh xy dng lut, gim mnh vic ban hnh php lnh. - Thc hin tt hn nhim v quyt nh cc vn quan trng ca t nc v chc nng gim st ti cao ca Quc hi. Ba l, i mi t chc v hot ng ca Chnh ph:

38

- y mnh ci cch hnh chnh, i mi t chc v hot ng ca Chnh ph theo hng xy dng h thng c quan hnh php thng nht, thng sut, hin i. - Lut ha c cu t chc ca Chnh ph; t chc B qun l a ngnh, a lnh vc, bo m hiu lc, tinh gn v hp l. C cu li b my Chnh ph theo hng gim mnh cc u mi ph hp vi yu cu i mi chc nng, nhim v. C cu li cc c quan trong h thng hnh chnh nh nc cc cp theo hng gim mnh cp ph, b cp trung gian; chuyn cc b phn phc v sang hnh thc hp ng dch v; phn cp mnh cho cp di gn vi thc hin c hiu qu thanh tra, kim tra ca cp trn. Tng cng quyn ch ng, t ch, t chu trch nhim v hot ng, v t chc, nhn s v ti chnh ca cc n v dch v cng cng. Nghin cu p dng c ch Th trng c quan hnh chnh cp trn b nhim chc danh ngi ng u c quan chnh quyn cp di. Tch hot ng hnh chnh vi cc hot ng s nghip, cc hot ng cng quyn vi cc hot ng dch v. Thc hin y nguyn tc cng khai dn ch v phc v dn i vi cc c quan v cng chc nh nc. Thc hin nghim ngt ch cng v trong cc c quan nh nc. - Nghin cu vic thnh lp c quan ti phn hnh chnh gii quyt cc khiu kin hnh chnh. - Thc hin phn cp mnh, hp l cho chnh quyn a phng, giao quyn ch ng hn na cho a phng, nht l trong vic quyt nh v ngn sch, ti chnh, u t, ngun nhn lc, thc hin ngha v ti chnh i vi Trung ng. Bn l, xy dng v nng cao hiu qu hot ng ca h thng cc c quan t php: - Xy dng h thng cc c quan t php trong sch, vng mnh, dn ch, nghim minh, bo v cng l, quyn con ngi. - y mnh thc hin Chin lc ci cch t php n nm 2020. Ci cch t php khn trng, ng b; ly ci cch hot ng xt x lm trng tm; thc hin c ch cng t gn vi hot ng iu tra. - Xy dng c ch phn quyt v nhng vi phm Hin php trong hot ng lp php, hnh php v t php. Nm l, i mi v nng cao hiu qu hot ng ca Hi ng nhn dn v y ban nhn dn cc cp:

39

- Nng cao cht lng hot ng ca Hi ng nhn dn v U ban nhn dn, bo m quyn t ch v t chu trch nhim ca chnh quyn a phng trong phm vi c phn cp. - Pht huy vai tr gim st ca Hi ng nhn dn. - T chc hp l chnh quyn a phng, phn nh li thm quyn i vi chnh quyn nng thn, th, hi o. Su l, i mi t chc, b my hnh chnh v hot ng ca c quan hnh chnh, cn b, cng chc: - Thc hin cc gii php nhm chn chnh b my v quy ch hot ng ca c quan, cn b, cng chc. Ban hnh v thc hin Lut v cng chc, cng v; xc nh r c quan, cng chc nh nc ch c lm nhng g php lut cho php. Xy dng tiu chun o c ngh nghip cho tng loi cn b, cng chc v h thng tiu chun nh gi, khen thng, k lut i vi cn b, cng chc. - C cu li i ng cn b, cng chc v o to, bi dng theo yu cu nng cao cht lng c v nng lc v phm cht o c. - C c ch a ra khi b my nh nc nhng ngi khng xng ng, km phm cht v nng lc. Tng cng kim tra, gim st cc hot ng ca b my nh nc, hnh vi ca cc cng chc. Trng tr nghim khc theo php lut nhng hnh vi phm php, phm ti, bt c cng v, chc v no. - Thc hin ch trch nhim trong c, b nhim chc v lnh o theo hng cp trng gii thiu cp ph, cp s dng trc tip gii thiu cp c thm quyn xem xt, quyt nh. - Tch cc phng nga v kin quyt chng tham nhng lng ph. y l i hi bc xc ca x hi, l quyt tm chnh tr ca ng ta, nhm xy dng b my lnh o, qun l trong sch, vng mnh, khc phc mt trong nhng nguy c ln e do s sng cn ca ch ta./.

CU HI THO LUN 1. Trnh by nhng quan im ca ng ta v Nh nc php quyn? 2. Lm r bn cht ca nh nc php quyn x hi ch ngha Vit Nam? 3. Trnh by cc nhim v xy dng v hon thin Nh nc php quyn x hi ch ngha nc ta hin nay?
40

41

Bi 5 NG LI V CHIN LC PHT TRIN KINH T - X HI I. V CHIN LC PHT TRIN KINH T -X HI 10 NM 20012010 i hi IX ca ng thng qua Chin lc pht trin kinh t - x hi 10 nm 2001- 2010. Sau 10 nm thc hin, ton ng, ton dn ton qun ta tranh th thi c, thun li, vt qua nhiu kh khn, thch thc, nht l nhng tc ng tiu cc ca hai cuc khng hong ti chnh - kinh t khu vc v ton cu, t c nhng thnh tu to ln v rt quan trng, hon thnh nhiu mc tiu ch yu ca Chin lc. i hi ng ln th XI tng kt thc hin Chin lc 10 nm 20012010 v quyt nh xy dng Chin lc tip tc y mnh cng nghip ha, hin i ha v pht trin nhanh, bn vng; pht huy sc mnh ton dn tc, xy dng nc ta tr thnh nc cng nghip theo nh hng x hi ch ngha. 1. Kt qu thc hin Chin lc nh gi 10 nm thc hin Chin lc pht trin kinh t x hi 2001-2010, i hi XI khng nh nhng kt qu t c v nhng yu km. a. Nhng kt qu t c - Kinh t tng trng nhanh, t tc bnh qun 7,2%/nm. Nm 2010 tng sn phm trong nc bnh qun u ngi t gn 1.168 USD. C cu kinh t chuyn dch theo hng tch cc. Th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha tip tc c hon thin. - Cc lnh vc vn ha, x hi t thnh tu quan trng trn nhiu mt. i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn c ci thin r rt; dn ch trong x hi tip tc c m rng. - Chnh tr - x hi n nh; quc phng, an ninh c gi vng. Cng tc i ngoi, hi nhp quc t c trin khai su rng v hiu qu, gp phn to mi trng ha bnh, n nh v tng thm ngun lc cho pht trin t nc. - Din mo ca t nc c nhiu thay i. Th v lc ca nc ta vng mnh thm nhiu; v th ca Vit Nam trn trng quc t c nng ln, to ra nhng tin quan trng y nhanh cng nghip ha, hin i ha v nng cao cht lng cuc sng ca nhn dn.
42

- Nguyn nhn ca nhng thnh tu nu trn trc ht l nh pht huy c sc mnh ton dn tc, s n lc phn u vt bc, nng ng sng to ca ton dn, ton qun, cng ng doanh nghip v ca c h thng chnh tr di s lnh o ng n ca ng, s qun l iu hnh c hiu qu ca Nh nc. b) Nhng yu km khuyt im: - Nhng thnh tu t c cha tng xng vi tim nng. - Kinh t pht trin cha bn vng, cht lng tng trng, nng sut, hiu qu, sc cnh tranh ca nn kinh t cn thp, cc cn i kinh t v m cha tht vng chc. Huy ng v hiu qu s dng cc ngun lc cn hn ch. Tng trng kinh t cn da nhiu vo cc yu t pht trin theo chiu rng, chm chuyn sang pht trin theo chiu su. Th ch kinh t th trng, cht lng ngun nhn lc, kt cu h tng vn l nhng im nghn cn tr s pht trin. - Cc lnh vc vn ha, x hi cn nhiu bt cp, mt s mt cn bc xc. Mi trng nhiu ni ang b nhim nng. - Nn tng Vit Nam tr thnh nc cng nghip theo hng hin i cha c hnh thnh y . Vn ang tim n nhng yu t gy mt n nh chnh tr - x hi v e da ch quyn quc gia. - Nguyn nhn ca nhng hn ch, yu km trn y c phn do nguyn nhn khch quan, nhng nguyn nhn ch quan l ch yu. l, t duy pht trin kinh t - x hi v phng thc lnh o ca ng chm i mi, cha p ng kp yu cu pht trin t nc. H thng php lut v qun l nh nc trn mt s lnh vc cn bt cp. T chc b my, i ng cn b, cng chc cn nhiu hn ch. T chc thc hin Chin lc cn nhiu yu km, cha to c chuyn bin mnh trong vic gii quyt c hiu qu nhng khu t ph, then cht v nhng vn x hi bc xc. Quyn lm ch ca nhn dn cha c pht huy y . K lut, k cng cha nghim. Tham nhng, lng ph cn nghim trng, cha c y li. 2. Nhng bi hc ch yu qua thc hin Chin lc Mt l, pht huy dn ch, khi dy sc mnh tng hp ca ton dn tc, kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi i, huy ng v s dng c hiu qu mi ngun lc cho pht trin t nc. Hai l, c bit coi trng cht lng, hiu qu v tnh bn vng ca s pht trin, bo m n nh kinh t v m, gii quyt hi ha mi quan h gia tc v cht lng tng trng.
43

Ba l, bo m c lp t ch v ch quyn quc gia, gi vng n nh chnh tr - x hi, ch ng, tch cc hi nhp quc t, to mi trng thun li cho pht trin t nc. Bn l, bo m gn kt cht ch, hiu qu gia tng cng s lnh o ca ng, nng cao hiu lc qun l ca Nh nc, pht huy y quyn lm ch ca nhn dn. II. V CHIN LC PHT TRIN KINH T - X HI 10 NM 20112020 1. V mc tiu ca Chin lc a. Mc tiu tng qut Phn u n nm 2020 nc ta c bn tr thnh nc cng nghip theo hng hin i; chnh tr - x hi n nh, dn ch, k cng, ng thun; i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn c nng ln r rt; c lp, ch quyn, thng nht v ton vn lnh th c gi vng; v th ca Vit Nam trn trng quc t tip tc c nng ln; to tin vng chc pht trin cao hn trong giai on sau. b. Mc tiu ch yu v pht trin kinh t, vn ha, x hi v mi trng - V kinh t: + Pht trin mnh m lc lng sn xut, xy dng quan h sn xut ph hp, hnh thnh ng b th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. Gn pht trin kinh t vi bo v mi trng, pht trin kinh t xanh. Chuyn i m hnh tng trng t ch yu pht trin theo chiu rng sang pht trin hp l gia chiu rng v chiu su, va m rng quy m va ch trng nng cao cht lng, hiu qu. + y mnh chuyn dch c cu kinh t, thc hin ti cu trc nn kinh t, trng tm l c cu li cc ngnh sn xut, dch v gn vi cc vng kinh t; thc y c cu li doanh nghip v iu chnh chin lc th trng; tng nhanh hm lng ni a, gi tr gia tng v sc cnh tranh ca sn phm, doanh nghip v ca c nn kinh t. + Phn u t tc tng trng tng sn phm trong nc (GDP) bnh qun 7 - 8%/nm. GDP nm 2020 theo gi so snh bng khong 2,2 ln so vi nm 2010. GDP bnh qun u ngi theo gi thc t t khong 3.000 - 3.200 USD.

44

+ Bo m n nh kinh t v m. Xy dng c cu kinh t cng nghip, nng nghip, dch v hin i, hiu qu. T trng cc ngnh cng nghip v dch v chim khong 85% trong GDP. Gi tr sn phm cng ngh cao t khong 45% trong tng GDP. Gi tr sn phm cng nghip ch to chim khong 40% trong tng gi tr sn xut cng nghip. Nng nghip c bc pht trin theo hng hin i, hiu qu, bn vng, nhiu sn phm c gi tr gia tng cao. T l lao ng nng nghip khong 30% lao ng x hi. + a yu t nng sut tng hp ng gp vo tng trng t t nht 35%; gim tiu hao nng lng tnh trn GDP 2,5 - 3%/nm. Thc hnh tit kim trong s dng mi ngun lc. + C kt cu h tng tng i ng b, vi mt s cng trnh hin i. T l th ha t trn 45%. S x t tiu chun nng thn mi khong 50%. - V vn ha, x hi: + Xy dng x hi dn ch, k cng, ng thun. + n nm 2020, ch s pht trin con ngi (HDI) t nhm trung bnh cao ca th gii; tc tng dn s n nh mc 1,1%; tui th bnh qun t 75 tui; t 9 bc s v 26 ging bnh trn mt vn dn, thc hin bo him y t ton dn; lao ng qua o to t trn 70%, o to ngh chim 55% tng lao ng x hi; t l h ngho gim bnh qun 2 - 3%/nm; phc li, an sinh x hi v chm sc sc khe cng ng c bo m. Thu nhp thc t ca dn c gp khong 3,5 ln so vi nm 2010; thu hp khong cch thu nhp gia cc vng v nhm dn c. Xa nh n s, t l nh kin c t 70%, bnh qun 25 m2 sn xy dng/ngi. + Gio dc v o to, khoa hc v cng ngh p ng yu cu ca s nghip cng nghip ha, hin i ha t nc. n nm 2020, c mt s lnh vc khoa hc v cng ngh, gio dc, y t t trnh tin tin, hin i. S sinh vin t 450 trn mt vn dn. + Xy dng nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc; gia nh tin b, hnh phc; con ngi pht trin ton din v tr tu, o c, th cht, nng lc sng to, thc cng dn, tun th php lut. - V mi trng : + Ci thin cht lng mi trng. + n nm 2020, a t l che ph rng ln 45%.
45

+ Hu ht dn c thnh th v nng thn c s dng nc sch v hp v sinh. 100% c s sn xut, kinh doanh mi p dng cng ngh sch hoc trang b cc thit b gim nhim, x l cht thi; trn 80% cc c s sn xut kinh doanh hin c t tiu chun v mi trng. + Cc th loi 4 tr ln v tt c cc khu cng nghip, khu ch xut c h thng x l nc thi tp trung. 95% cht thi rn thng thng, 85% cht thi nguy hi v 100% cht thi y t c x l t tiu chun. + Ci thin v phc hi mi trng cc khu vc b nhim nng. Hn ch tc hi ca thin tai. Ch ng ng ph c hiu qu vi bin i kh hu, c bit l nc bin dng. 3. Quan im pht trin Chin lc ra 5 quan im pht trin nh sau: Mt l, pht trin nhanh gn lin vi pht trin bn vng, pht trin bn vng l yu cu xuyn sut trong Chin lc. Pht trin nhanh v bn vng phi lun gn cht vi nhau trong quy hoch, k hoch v chnh sch pht trin kinh t - x hi. pht trin bn vng v kinh t, cn gi vng n nh kinh t v m, bo m an ninh kinh t; y mnh chuyn dch c cu kinh t, chuyn i m hnh tng trng, coi cht lng, nng sut, hiu qu, sc cnh tranh l u tin hng u, ch trng pht trin theo chiu su, pht trin kinh t tri thc. Tng trng kinh t phi kt hp hi ha vi thc hin tin b v cng bng x hi; nng cao khng ngng cht lng cuc sng ca nhn dn. Pht trin kinh t - x hi phi lun i cng vi bo v v ci thin mi trng. c bit quan tm gi vng n nh chnh tr - x hi, tng cng quc phng, an ninh, bo v vng chc c lp, ch quyn, thng nht v ton vn lnh th bo m cho t nc pht trin nhanh v bn vng. Hai l, i mi ng b, ph hp v kinh t v chnh tr v mc tiu xy dng nc Vit Nam x hi ch ngha dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn minh. Kin tr v quyt lit thc hin i mi. i mi trong lnh vc chnh tr phi ng b vi i mi kinh t theo l trnh thch hp, trng tm l hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, i mi phng thc lnh o ca ng, xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha, m rng dn ch trong ng v trong x hi gn vi tng cng k lut, k cng thc y i
46

mi ton din, pht huy sc mnh tng hp ca ton dn tc. Coi vic thc hin mc tiu xy dng nc Vit Nam x hi ch ngha dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn minh l tiu chun cao nht nh gi hiu qu ca qu trnh i mi v pht trin. Ba l, m rng dn ch, pht huy ti a nhn t con ngi, coi con ngi l ch th, ngun lc ch yu v l mc tiu ca s pht trin. Phi bo m quyn con ngi, quyn cng dn v cc iu kin mi ngi c pht trin ton din. Nng cao nng lc v to c ch nhn dn thc hin y quyn lm ch, nht l dn ch trc tip pht huy mnh m mi kh nng sng to v bo m ng thun cao trong x hi, to ng lc pht trin t nc. Pht huy li th dn s v con ngi Vit Nam, nng cao cht lng ngun nhn lc, chm lo li ch chnh ng v khng ngng nng cao i sng vt cht, tinh thn ca mi ngi dn, thc hin cng bng x hi. Bn l, pht trin mnh m lc lng sn xut vi trnh khoa hc, cng ngh ngy cng cao, ng thi hon thin quan h sn xut v th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. Phi tho g mi cn tr, to iu kin thun li gii phng v pht trin mnh m lc lng sn xut, y mnh ng dng khoa hc, cng ngh; huy ng v s dng c hiu qu mi ngun lc cho pht trin. Pht trin nhanh, hi ha cc thnh phn kinh t v cc loi hnh doanh nghip. Phi tng cng tim lc v nng cao hiu qu ca kinh t nh nc. Kinh t nh nc gi vai tr ch o, l lc lng vt cht quan trng Nh nc nh hng v iu tit nn kinh t, gp phn n nh kinh t v m, to mi trng v iu kin thc y cc thnh phn kinh t cng pht trin. To mi trng cnh tranh bnh ng, minh bch. Pht trin ng b, hon chnh v ngy cng hin i cc loi th trng. Tip tc hon thin c ch qun l v phn phi, bo m cng bng li ch, to ng lc thc y pht trin kinh t x hi. Nm l, xy dng nn kinh t c lp t ch ngy cng cao trong iu kin hi nhp quc t ngy cng su rng. Pht huy ni lc v sc mnh dn tc l yu t quyt nh, ng thi tranh th ngoi lc v sc mnh thi i l yu t quan trng pht trin nhanh, bn vng v xy dng nn kinh t c lp t ch. Phi khng ngng tng cng tim lc kinh t v sc mnh tng hp ca t nc ch ng, tch cc hi nhp
47

quc t su rng v c hiu qu. Trong hi nhp quc t, phi lun ch ng thch ng vi nhng thay i ca tnh hnh, bo m hiu qu v li ch quc gia. 3. Cc t ph chin lc Chin lc xc nh ba khu t ph nh sau: Mt l, hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, trng tm l to lp mi trng cnh tranh bnh ng v ci cch hnh chnh. Hai l, pht trin nhanh ngun nhn lc, nht l ngun nhn lc cht lng cao, tp trung vo vic i mi ton din nn gio dc quc dn. Ba l, xy dng h thng kt cu h tng ng b vi mt s cng trnh hin i, tp trung vo h thng giao thng v h tng th ln. 4. nh hng pht trin nh hng pht trin trong Chin lc l i mi m hnh tng trng, c cu li nn kinh t, th hin trong cc im sau: 1- Hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha; bo m n nh kinh t v m; huy ng v s dng c hiu qu cc ngun lc. Hon thin th ch kinh t th trng ng b v hin i l tin quan trng thc y qu trnh c cu li nn kinh t, chuyn i m hnh tng trng, n nh kinh t v m. 2- Pht trin mnh cng nghip v xy dng theo hng hin i, nng cao cht lng, sc cnh tranh, to nn tng cho mt nc cng nghip. 3- Pht trin nng nghip ton din theo hng hin i, hiu qu, bn vng. 4- Pht trin mnh cc ngnh dch v, nht l cc dch v c gi tr cao, tim nng ln v c sc cnh tranh. Pht trin khu vc dch v t tc tng trng cao hn cc khu vc sn xut v cao hn tc tng GDP. 5- Pht trin nhanh kt cu h tng, nht l h tng giao thng. Hnh thnh c bn h thng kt cu h tng ng b, vi mt s cng trnh hin i l mt t ph chin lc, l yu t quan trng thc y qu trnh c cu li nn kinh t, chuyn i m hnh tng trng. 6- Pht trin hi ha, bn vng cc vng, xy dng th v nng thn mi. R sot, iu chnh, b sung quy hoch v c c ch, chnh sch ph hp cc vng trong c nc cng pht trin, pht huy li th ca tng vng, to s lin kt gia cc vng.
48

7- Pht trin ton din cc lnh vc vn ha, x hi hi ha vi pht trin kinh t. To bc pht trin mnh m v vn ha, x hi; thc hin tt tin b, cng bng x hi trong tng bc, tng chnh sch pht trin ph hp vi iu kin c th, bo m pht trin nhanh, bn vng. 8- Pht trin mnh s nghip y t, nng cao cht lng cng tc chm sc sc khe nhn dn. Tp trung pht trin mnh h thng chm sc sc khe v nng cao cht lng dch v y t. Chun ha cht lng dch v y t. Xy dng v thc hin chin lc quc gia v nng cao sc khe, tm vc con ngi Vit Nam. 9- Nng cao cht lng ngun nhn lc, i mi ton din v pht trin nhanh gio dc v o to. Pht trin v nng cao cht lng ngun nhn lc, nht l ngun nhn lc cht lng cao l mt t ph chin lc, Pht trin gio dc phi thc s l quc sch hng u. 10- Pht trin khoa hc v cng ngh thc s l ng lc then cht ca qu trnh pht trin nhanh v bn vng. Hng trng tm hot ng khoa hc, cng ngh vo phc v cng nghip ha, hin i ha, pht trin theo chiu su, gp phn tng nhanh nng sut, cht lng, hiu qu v nng cao sc cnh tranh ca nn kinh t. 11- Bo v v ci thin cht lng mi trng, ch ng ng ph c hiu qu vi bin i kh hu. Nng cao thc bo v mi trng, gn nhim v, mc tiu bo v mi trng vi pht trin kinh t - x hi. Ch trng pht trin kinh t xanh, thn thin vi mi trng. 12- Gi vng c lp, ch quyn, thng nht v ton vn lnh th, bo m an ninh chnh tr v trt t an ton x hi; m rng quan h i ngoi, ch ng hi nhp, nng cao v th ca Vit Nam trn trng quc t. Tng cng tim lc quc phng, bo m vng chc c lp, ch quyn, thng nht, ton vn lnh th quc gia c t lin, vng tri, vng bin, hi o trong mi tnh hung. Gi vng ha bnh, n nh xy dng v pht trin t nc. II. NI DUNG C BN CA NG LI PHT TRIN KINH T - X HI GIAI ON 2011-2015 Thc hin Chin lc pht trin kinh t - x hi 2011 - 2020, trong 5 nm ti, 2011-2015 c vai tr rt quan trng, to nn tng cho qu trnh y nhanh cng nghip ha, hin i ha n nm 2020 nc ta c bn tr thnh nc cng nghip theo hng hin i. Nhn nh cc xu hng pht trin ca tnh hnh trong nc v th gii nhng nm ti, to ra c nhng thi c v thch thc
49

an xen i vi s pht trin, i hi XI xc nh phng hng pht trin kinh t x hi nhng nm ti nh sau: 1. Tip tc i mi ton din, mnh m theo con ng x hi ch ngha xy dng thnh cng ch ngha x hi v bo v vng chc T quc x hi ch ngha, phi tip tc i mi ton din, mnh m vi cht lng v hiu qu cao hn; y mnh cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc; pht trin kinh t th trng gn vi gii quyt hi ho cc vn x hi, mi trng; xy dng nn vn ho tin tin, m bn sc dn tc lm nn tng tinh thn ca x hi; bo m vng chc quc phng v an ninh quc gia; thc hin ng li i ngoi c lp, t ch, ho bnh, hp tc v pht trin, ch ng v tch cc hi nhp quc t; xy dng nn dn ch x hi ch ngha, pht huy sc mnh khi i on kt ton dn tc, cng c v m rng mt trn dn tc thng nht; xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn; xy dng ng trong sch, vng mnh v chnh tr, t tng, t chc. 2. Mc tiu, nhim v pht trin t nc 5 nm (2011 - 2015) a. Mc tiu tng qut Trong 5 nm ti, tip tc nng cao nng lc lnh o v sc chin u ca ng; y mnh ton din cng cuc i mi; xy dng h thng chnh tr trong sch, vng mnh; pht huy dn ch v sc mnh i on kt ton dn tc; pht trin kinh t nhanh, bn vng; nng cao i sng vt cht, tinh thn ca nhn dn; gi vng n nh chnh tr - x hi; tng cng hot ng i ngoi; bo v vng chc c lp, ch quyn, thng nht, ton vn lnh th; to nn tng n nm 2020 nc ta c bn tr thnh nc cng nghip theo hng hin i. b. Nhim v ch yu - n nh kinh t v m, i mi m hnh tng trng v c cu kinh t, nng cao cht lng, hiu qu, pht trin bn vng; huy ng v s dng c hiu qu cc ngun lc; tng bc xy dng kt cu h tng hin i. Tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. - Pht trin, nng cao cht lng gio dc v o to, cht lng ngun nhn lc; pht trin khoa hc, cng ngh v kinh t tri thc. Tp trung gii quyt vn vic lm v thu nhp cho ngi lao ng, nng cao i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn. To bc tin r rt v thc hin tin b v cng bng x
50

hi, bo m an sinh x hi, gim t l h ngho; ci thin iu kin chm sc sc kho cho nhn dn. Tip tc xy dng nn vn ho Vit Nam tin tin, m bn sc dn tc, bo tn v pht huy cc gi tr vn ho tt p ca dn tc, ng thi tip thu tinh hoa vn ho nhn loi. Bo v mi trng, ch ng phng trnh thin tai, ng ph c hiu qu vi tnh trng bin i kh hu. - Tng cng tim lc quc phng, an ninh; gi vng n nh chnh tr - x hi, c lp, ch quyn, thng nht, ton vn lnh th, trt t an ton x hi; ngn chn, lm tht bi mi m mu, th on chng ph ca cc th lc th ch; m rng, nng cao hiu qu cc hot ng i ngoi, tch cc, ch ng hi nhp quc t. - Tip tc pht huy dn ch v sc mnh i on kt ton dn tc; hon thin, nng cao hiu lc, hiu qu hot ng ca Nh nc php quyn x hi ch ngha; i mi, nng cao cht lng v hiu qu hot ng ca Quc hi, Chnh ph, chnh quyn a phng; y mnh ci cch hnh chnh v ci cch t php; thc hin c hiu qu cuc u tranh phng, chng quan liu, tham nhng, lng ph. i mi v nng cao cht lng hot ng ca Mt trn T quc v cc on th nhn dn. - y mnh xy dng, chnh n ng v chnh tr, t tng v t chc; thng xuyn Hc tp v lm theo tm gng o c H Ch Minh; nng cao nng lc lnh o v sc chin u ca ng; xy dng ng tht s trong sch, vng mnh, nng cao cht lng i ng cn b, ng vin; tip tc i mi phng thc lnh o ca ng. c. Cc ch tiu ch yu - Tc tng trng kinh t bnh qun 5 nm 2011 - 2015: 7,0 - 7,5%/nm. Nm 2015, GDP bnh qun u ngi khong 2.000 USD; c cu GDP: nng nghip 17 - 18%, cng nghip v xy dng 41 - 42%, dch v 41 - 42%; sn phm cng ngh cao v sn phm ng dng cng ngh cao t 35% tng GDP; t l lao ng qua o to t 55%. - Kim ngch xut khu tng bnh qun 12%/nm, gim nhp siu, phn u n nm 2020 cn bng c xut nhp khu. - Vn u t ton x hi bnh qun 5 nm t 40% GDP. T l huy ng vo ngn sch nh nc t 23 - 24% GDP; gim mc bi chi ngn sch xung 4,5% GDP vo nm 2015.
51

- Gii quyt vic lm cho 8 triu lao ng. Tc tng dn s n nm 2015 khong 1%. Tui th trung bnh nm 2015 t 74 tui. T l h ngho theo chun mi gim bnh qun 2%/nm. T l che ph rng nm 2015 t 42 - 43%... 3. i mi m hnh tng trng, c cu li nn kinh t; y mnh cng nghip ha, hin i ha pht trin nhanh, bn vng Theo nh hng trn, i hi xc nh nhng gii php c bn sau: Mt l, chuyn i m hnh tng trng t ch yu pht trin theo chiu rng sang pht trin hp l gia chiu rng v chiu su, va m rng quy m va ch trng nng cao cht lng, hiu qu, tnh bn vng. Hai l, pht trin cng nghip v xy dng theo hng hin i, tip tc to nn tng cho mt nc cng nghip v nng cao kh nng c lp, t ch ca nn kinh t. C cu li, xy dng nn cng nghip theo hng pht trin mnh nhng ngnh c tnh nn tng, c li th so snh v c ngha chin lc i vi s pht trin nhanh, hiu qu, bn vng, nng cao tnh c lp, t ch ca nn kinh t, tng bc c kh nng tham gia su, c hiu qu vo cc dy chuyn sn xut v mng li phn phi ton cu. Ba l, pht trin nng - lm - ng nghip ton din theo hng cng nghip ho, hin i ho gn vi gii quyt tt vn nng dn, nng thn. Pht trin nng nghip ton din theo hng hin i, hiu qu, bn vng, pht huy li th ca nn nng nghip nhit i. Xy dng nng thn mi. Phn u gi tr gia tng nng nghip bnh qun 5 nm t 2,6 - 3%/nm. T trng lao ng nng - lm - thu sn nm 2015 chim 40 - 41% lao ng x hi. Thu nhp ca ngi dn nng thn tng 1,8 - 2 ln so vi nm 2010. Bn l, pht trin cc ngnh dch v, nht l dch v ti chnh, ngn hng, thng mi, du lch v cc dch v c gi tr gia tng cao. u tin pht trin v hin i ho cc dch v ti chnh, ngn hng, vin thng, thng mi, du lch, vn ti, dch v chm sc sc kho, gio dc, o to, khoa hc, cng ngh. Phn u khu vc dch v c tc tng trng cao hn tc tng GDP v gp t nht 1,3 ln tc tng trng ca cc ngnh sn xut sn phm vt cht; tc tng trng dch v bnh qun 5 nm t 8 - 8,5%/nm. Nm l, tp trung xy dng, to bc t ph v h thng kt cu h tng kinh t p ng yu cu pht trin ca t nc.
52

Hon thin quy hoch h thng kt cu h tng c nc. Pht trin c trng tm, trng im v u t tp trung, dt im, kin quyt hon thnh nhng cng trnh kt cu h tng kinh t then cht theo hng hin i v tng i ng b cc vng ng lc pht trin, cc khu cng ngh cao, cc khu cng nghip, khu kinh t. Pht trin nhanh ngun in bo m in cho cng nghip ho, hin i ho v nhu cu sinh hot ca nhn dn. Su l, pht trin kinh t - x hi hi ho gia cc vng, th v nng thn. Pht huy tim nng, th mnh ca tng vng vi tm nhn di hn, tng cng lin kt gia cc a phng trong vng theo quy hoch, khc phc tnh trng u t trng lp, thiu lin kt gia cc a phng trong vng; ng thi tng cng s lin kt, phi hp gia cc vng cc vng u pht trin, tng bc gim bt chnh lch v trnh pht trin v mc sng dn c gia cc vng. 4. Hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha Ngh quyt xc nh, hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, cn thc hin cc gii php sau: Mt l, gi vng nh hng x hi ch ngha ca nn kinh t th trng. l nn kinh t hng ho nhiu thnh phn vn hnh theo c ch th trng c s qun l ca Nh nc di s lnh o ca ng Cng sn thc hin mc tiu dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn minh. Hai l, pht trin cc hnh thc s hu, cc thnh phn kinh t, cc loi hnh doanh nghip. Tip tc th ch ho quan im ca ng v pht trin a dng cc hnh thc s hu, cc thnh phn kinh t, cc loi hnh doanh nghip; bo h cc quyn v li ch hp php ca ch s hu ti sn thuc cc hnh thc s hu, cc loi hnh doanh nghip trong nn kinh t; xy dng, hon thin lut php v s hu i vi cc loi ti sn mi nh s hu tr tu, c phiu, tri phiu, ti nguyn nc..., quy nh r quyn, trch nhim ca cc ch s hu i vi x hi. Ba l, pht trin ng b cc yu t th trng v cc loi th trng. Sm hon thnh vic r sot, b sung, hon thin cc quy nh php lut v kinh doanh ph hp vi iu kin Vit Nam, bo v th trng ni a, ng thi
53

tun th nhng quy nh ca cc t chc quc t v khu vc m Vit Nam tham gia. Pht trin a dng, ng b, ngy cng vn minh, hin i cc loi th trng hng ho, dch v. Tip tc hon thin th ch v tin t, tn dng v ngoi hi. Khn trng nghin cu, hon thin h thng php lut, chnh sch t ai; to iu kin thun li s dng t ai c hiu qu; khc phc tnh trng s dng lng ph v tham nhng t ai. Pht trin mnh th trng khoa hc v cng ngh gn vi vic bo h quyn s hu tr tu. y mnh pht trin th trng lao ng. Bn l, nng cao vai tr lnh o ca ng, hiu lc, hiu qu qun l ca Nh nc i vi nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. Tip tc i mi t duy kinh t, nng cao nng lc lnh o kinh t ca cc t chc ng trong vic xy dng, lnh o v kim tra vic thc hin ch trng, ng li ca ng v pht trin kinh t - x hi. i mi, nng cao vai tr v hiu lc qun l kinh t ca Nh nc ph hp vi yu cu pht trin kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, ch ng, tch cc hi nhp quc t trong giai on mi trn c s tn trng v vn dng y , ng n cc quy lut v c ch vn hnh ca kinh t th trng. Nng cao vai tr ca cc c quan dn c, t chc chnh tr - x hi, cc t chc x hi - ngh nghip v ca nhn dn; to iu kin nhn dn v cc t chc ny tham gia c hiu qu vo qu trnh hoch nh, thc thi v gim st vic thc hin lut php, ch trng, chnh sch pht trin kinh t - x hi, ngn nga, khc phc nhng tc ng tiu cc ca c ch th trng.

CU HI THO LUN 1. Nu v phn tch nhng bi hc kinh nghim trong thc hin Chin lc pht trin kinh t - x hi 10 nm, 2001-2010. 2. Phn tch quan im pht trin nhanh v ben vng nu trong Chin lc pht trin kinh t x hi 2011-2020. 3. Nu nhng nh hng ch yu trong thc hin Chin lc.

54

Bi 6 PHT TRIN GIO DC V O TO, KHOA HC V CNG NGH, XY DNG NN VN HO TIN TIN, M BN SC DN TC I. PHT TRIN GIO DC V O TO 1. V tr, vai tr ca gio dc v o to Ngy nay, cuc cch mng khoa hc v cng ngh pht trin ngy cng nhanh. Kinh t tri thc c vai tr ngy cng ni bt trong qu trnh pht trin lc lng sn xut. Trong bi cnh , gio dc v o to tr thnh nhn t quyt nh i vi s pht trin kinh t - x hi. Cc nc trn th gii, k c cc nc pht trin cng nh cc nc ang pht trin u coi gio dc l nhn t quyt nh s pht trin nhanh v bn vng ca mi quc gia. ng v Nh nc ta t gio dc v o to v tr cao. Ngh quyt Trung ng 2 kho VIII xc nh pht trin gio dc v o to l quc sch hng u, l nn tng, ng lc thc y pht trin kinh t - x hi trong giai on y mnh cng nghip ha, hin i ha. i hi X ca ng tip tc khng nh gio dc v o to l mt trong nhng ng lc thc y s nghip cng nghip ha, hin i ha, l iu kin pht huy ngun lc con ngi - yu t c bn pht trin x hi, tng trng kinh t nhanh v bn vng. Tin hnh s nghip cng nghip ha, hin i ha gn vi pht trin kinh t tri thc, xy dng x hi thnh mt x hi hc tp, hc tp sut i, va hc va lm, va lm va hc. Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (b sung, pht trin 2011) khng nh: Gio dc v o to c s mnh nng cao dn tr, pht trin ngun nhn lc, bi dng nhn ti, gp phn quan trng pht trin t nc, xy dng nn vn ho v con ngi Vit Nam. Pht trin gio dc v o to cng vi pht trin khoa hc v cng ngh l quc sch hng u; u t cho gio dc v o to l u t pht trin1 Chin lc pht trin kinh t - x hi 10 nm 2011-2020 c thng qua ti i hi XI xc nh Pht trin nhanh ngun nhn lc, nht l ngun nhn lc cht lng cao, tp trung vo vic i mi ton din nn gio dc quc dn. Mc

ng Cng sn Vit Nam. Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI. Nh xut bn Chnh tr quc gia, H Ni, 2011, tr.77.

55

tiu cn t c l: Gio dc v o to, khoa hc v cng ngh p ng yu cu ca s nghip cng nghip ha, hin i ha t nc. Bo co chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng kha X ti i hi XI v kt qu thc hin Ngh quyt i hi X trong lnh vc gio dc v o to khng nh: i mi gio dc t mt s kt qu bc u. Chi ngn sch nh nc cho gio dc, o to t 20% tng chi ngn sch; vic huy ng cc ngun lc x hi cho gio dc, o to, pht trin gio dc, o to vng su, vng xa, vng kh khn, vng ng bo dn tc thiu s c quan tm. Quy m gio dc tip tc c pht trin. n nm 2010, tt c cc tnh, thnh ph t chun gio dc trung hc c s. T l lao ng qua o to tng, nm 2010 t 40% tng s lao ng ang lm vic1. Bo co cng ch ra nhng hn ch, khuyt im trong lnh vc gio dc v o to l: Cht lng gio dc v o to cha p ng yu cu pht trin, nht l o to nhn lc trnh cao vn cn hn ch; cha chuyn mnh sang o to theo nhu cu ca x hi. Cha gii quyt tt mi quan h gia tng s lng, quy m vi nng cao cht lng, gia dy ch v dy ngi. Chng trnh, ni dung, phng php dy v hc lc hu, i mi chm; c cu gio dc khng hp l gia cc lnh vc, ngnh ngh o to; cht lng gio dc ton din gim st, cha p ng c yu cu ca s nghip cng nghip ha, hin i ha. Qun l nh nc v gio dc cn bt cp. Xu hng thng mi ha v sa st v o c trong gio dc khc phc cn chm, hiu qu thp, ang tr thnh ni bc xc ca x hi2. 2. T tng ch o pht trin gio dc v o to trong thi k y mnh cng nghip ha, hin i ha Trong qu trnh i mi ton din t nc, ng ta nhn thc r v tr, tm quan trng ca gio dc v o to trong qu trnh cng nghip ho, hin i ho. Hi ngh Trung ng 2 kho VIII ra su nh hng chin lc pht trin gio dc v o to trong thi k y mnh cng nghip ha, hin i ha. Nhng nh hng ny tip tc ch o ni dung, phng hng pht trin gio dc v o to trong nhng nm ti. Mt l, gi vng mc tiu x hi ch ngha ca gio dc, o to, to ra nhng lp ngi va hng, va chuyn p ng yu cu ca s nghip xy dng v bo v T quc x hi ch ngha.

1 2

S..d.trang 153, 154 S..d.trang 168.

56

Hai l, phi thc s coi gio dc v o to l quc sch hng u. Gio dc v o to l nhn t quyt nh s pht trin ca t nc; u t cho gio dc l u t pht trin; gio dc c coi l quan trng hng u trong k hoch pht trin ca cc cp, cc ngnh t Trung ng n a phng. Ba l, gio dc v o to l s nghip ca ng, Nh nc v ca ton dn (x hi ho gio dc l mt b phn ca quan im ny). Trong iu kin hin nay cn nhn mnh quan im ton dn hc tp, ton dn chm lo cho gio dc, ton dn lm gio dc, xy dng x hi hc tp. Bn l, pht trin gio dc v o to gn vi nhu cu pht trin kinh t - x hi. Gio dc v o to phi gn c v quy m, c cu ngnh ngh, trnh , c cu vng min trong qu trnh pht trin. Nm l, thc hin cng bng x hi trong gio dc v o to, to iu kin ai cng c hc hnh. Su l, a dng ho cc loi hnh gio dc, trong , cc trng cng lp gi vai tr nng ct, pht trin cc trng dn lp, t thc; m rng cc hnh thc o to i i vi qun l cht ch m bo cht lng. 3. Phng hng, nhim v, gii php pht trin gio dc v o to trong nhng nm ti T i hi X, ng ta khng nh ch trng: i mi ton din gio dc v o to, pht trin ngun nhn lc cht lng cao1. Mc tiu ca ch trng trn l nhm Nng cao cht lng gio dc ton din; i mi c cu t chc, c ch qun l, ni dung, phng php dy v hc; thc hin "chun ho, hin i ho, x hi ho", chn hng nn gio dc Vit Nam. K tha v pht trin quan im ca i hi X, Bo co chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng kha X trnh i hi XI xc nh nhim v trong 5 nm 2011-2015 l i mi cn bn v ton din gio dc v o to vi cc gii php c bn sau: Mt l, thc hin ng b cc gii php pht trin v nng cao cht lng gio dc, o to. - i mi chng trnh, ni dung, phng php dy v hc, phng php thi, kim tra theo hng hin i; nng cao cht lng gio dc ton din, c bit coi trng gio dc l tng, gio dc truyn thng lch s cch mng, o c, li
ng Cng sn Vit Nam. Vn kin i hi ai biu ton quc ln th X. Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 2006, tr. 95.
1

57

sng, nng lc sng to, k nng thc hnh, tc phong cng nghip, thc trch nhim x hi. - Xy dng i ng gio vin v s lng, p ng yu cu v cht lng. - cao trch nhim ca gia nh v x hi phi hp cht ch vi nh trng trong gio dc th h tr. - Tip tc pht trin v nng cp c s vt cht - k thut cho cc c s gio dc, o to. u t hp l, c hiu qu xy dng mt s c s gio dc, o to t trnh quc t. Hai l, pht trin ngun nhn lc cht lng cao, c bit l i ng cn b lnh o, qun l gii; i ng cn b khoa hc, cng ngh, vn ho u n; i ng doanh nhn v lao ng lnh ngh. - y mnh o to ngh theo nhu cu pht trin ca x hi; c c ch v chnh sch thit lp mi lin kt cht ch gia cc doanh nghip vi c s o to. - Xy dng v thc hin cc chng trnh, n o to nhn lc cho cc ngnh, lnh vc mi nhn, ng thi ch trng o to ngh cho nng dn, c bit i vi ngi b thu hi t; nng cao t l lao ng qua o to. - Quan tm hn ti pht trin gio dc, o to vng su, vng xa, vng kh khn. Bo m cng bng x hi trong gio dc; thc hin tt chnh sch u i, h tr i vi ngi v gia nh c cng, ng bo dn tc thiu s, hc sinh gii, hc sinh ngho, hc sinh khuyt tt, gio vin cng tc vng su, vng xa, vng c nhiu kh khn. Ba l, tip tc i mi c ch qun l gio dc, o to trn tinh thn tng cng tnh t ch, t chu trch nhim ca cc c s gio dc, o to. - Thc hin hp l c ch t ch i vi cc c s gio dc, o to gn vi i mi c ch ti chnh. - Lm tt cng tc xy dng quy hoch, k hoch pht trin, qun l mc tiu, cht lng gio dc, o to. Pht trin h thng kim nh v cng b cng khai kt qu kim nh cht lng gio dc, o to; t chc xp hng c s gio dc, o to. Tng cng cng tc thanh tra; kin quyt khc phc cc hin tng tiu cc trong gio dc, o to. - Hon thin c ch, chnh sch x hi ho gio dc, o to trn c ba phng din: ng vin cc ngun lc trong x hi; pht huy vai tr gim st ca
58

cng ng; khuyn khch cc hot ng khuyn hc, khuyn ti, xy dng x hi hc tp, to iu kin ngi dn c hc tp sut i. - Nng cao hiu qu hp tc quc t trong gio dc, o to.1 II. PHT TRIN KHOA HC V CNG NGH 1. V tr, vai tr ca khoa hc v cng ngh Do nhu cu tm hiu th gii xung quanh v bn thn mnh, c bit phc v cho s pht trin ca sn xut lm cho khoa hc, k thut, cng ngh ca nhn loi khng ngng pht trin. Ngay trong thi i mnh, C. Mc nhn nh rng, khoa hc ngy cng tr thnh lc lng sn xut trc tip. Ngy nay, cng vi s bng n ca cch mng khoa hc v cng ngh, vai tr ca khoa hc v cng ngh ngy cng tng ln trong i sng x hi. Trn th gii v ang hnh thnh nn kinh t tri thc, trong , khoa hc v cng ngh chim a v quyt nh trong s gia tng gi tr ca sn phm. T nhng nm 60 ca th k XX, trong qu trnh tin hnh cng nghip ha Min Bc, ng ta xc nh cch mng khoa hc - k thut l then cht. Trong qu trnh thc hin cng cuc i mi ng ta lun lun khng nh vai tr quan trng ca khoa hc, cng ngh. Ngh quyt Hi ngh Trung ng 2, kha VIII xc nh nhim v pht trin khoa hc, cng ngh trong giai on y mnh cng nghip ha, hin i ha t nc. Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (b sung, pht trin 2011) xc nh Khoa hc v cng ngh gi vai tr then cht trong vic pht trin lc lng sn xut hin i, bo v ti nguyn v mi trng, nng cao nng sut, cht lng, hiu qu, tc pht trin v sc cnh tranh ca nn kinh t. Pht trin khoa hc v cng ngh nhm mc tiu y mnh cng nghip ho, hin i ho t nc, pht trin kinh t tri thc, vn ln trnh tin tin ca th gii2. Chin lc pht trin kinh t - x hi 10 nm 2011-2020 thng qua ti i hi XI ca ng ch r: Pht trin khoa hc v cng ngh thc s l ng lc then cht ca qu trnh pht trin nhanh v bn vng3.
ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI; Nh xut bn Chnh tr quc gia, H Ni, 2011, tr. 216. 2 ng Cng sn Vit Nam. Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI. Nh xut bn Chnh tr quc gia, H Ni, 2011, tr. 78 3 S..d.trang. 132.
1

59

Bo co Chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng kha X trnh i hi XI ca ng ch r nhng thnh tu ch yu ca khoa hc, cng ngh l: Hot ng nghin cu, ng dng tin b khoa hc, cng ngh c y mnh, gp phn thc y pht trin kinh t-x hi. Qun l khoa hc, cng ngh c i mi, thc hin c ch t ch cho cc n v s nghip khoa hc, cng ngh. Th trng khoa hc, cng ngh bc u hnh thnh. u t cho khoa hc, cng ngh c nng ln1. Bo co cng nu nhng hn ch, khuyt im ch yu trong lnh vc ny l: Khoa hc, cng ngh cha tht s tr thnh ng lc thc y, cha gn kt cht ch vi mc tiu, nhim v pht trin kinh t - x hi. Th trng khoa hc, cng ngh cn s khai, cha to s gn kt c hiu qu gia nghin cu vi o to v sn xut kinh doanh. u t cho khoa hc, cng ngh cn thp, s dng cha hiu qu. Trnh cng ngh nhn chung cn lc hu, i mi chm2. 2. Quan im pht trin khoa hc v cng ngh Hi ngh Trung ng 2 kho VIII nu ra nm quan im ch o s nghip pht trin khoa hc v cng ngh. Cc quan im ny cn nguyn gi tr, nh hng, ch o pht trin khoa hc v cng ngh nc ta hin nay. Mt l, cng vi gio dc - o to, khoa hc v cng ngh l quc sch hng u, l ng lc pht trin kinh t - x hi, l iu kin cn thit gi vng c lp dn tc v xy dng thnh cng ch ngha x hi. Hai l, khoa hc v cng ngh l ni dung then cht trong mi hot ng ca tt c cc ngnh, cc cp, l nhn t ch yu thc y tng trng kinh t v cng c quc phng - an ninh. Ba l, pht trin khoa hc v cng ngh l s nghip cch mng ca ton dn. Phi dy ln phong tro qun chng tin cng mnh m vo khoa hc, ng dng tin b k thut, pht huy sng kin, ci tin k thut. Bn l, pht huy nng lc ni sinh v khoa hc v cng ngh, kt hp vi tip thu nhng thnh tu v khoa hc, cng ngh hin i trn th gii. Nm l, pht trin khoa hc v cng ngh gn lin vi bo v v ci thin mi trng sinh thi, bo m pht trin kinh t - x hi nhanh v bn vng. 3. Mc tiu, nhim v pht trin khoa hc v cng ngh trong nhng nm ti
1 2

S..d.trang: 154. S..d.trang: 168.

60

Thc hin Chin lc pht trin kinh t - x hi 10 nm 2011-2020 trong 5 nm ti Bo co chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng kha X trnh i hi XI xc nh mc tiu, nhim v: Pht trin v nng cao hiu qu ca khoa hc, cng ngh; pht trin kinh t tri thc vi cc ni dung chnh sau: Mt l, Pht trin mnh khoa hc, cng ngh lm ng lc y nhanh qu trnh cng nghip ho, hin i ho, pht trin kinh t tri thc; gp phn tng nhanh nng sut, cht lng, hiu qu, sc cnh tranh ca nn kinh t, s pht trin nhanh, bn vng ca t nc; nng t l ng gp ca yu t nng sut tng hp vo tng trng. Hai l, Thc hin ng b ba nhim v ch yu: nng cao nng lc khoa hc, cng ngh; i mi c ch qun l; y mnh nghin cu ng dng. - Pht trin nng lc khoa hc, cng ngh c trng tm, trng im, tp trung cho nhng ngnh, lnh vc then cht, mi nhn, m bo ng b v c s vt cht, ngun nhn lc. Nh nc tng mc u t v u tin u t cho cc nhim v, cc sn phm khoa hc, cng ngh trng im quc gia, ng thi y mnh x hi ho, huy ng mi ngun lc, c bit l ca cc doanh nghip cho u t pht trin khoa hc, cng ngh. - i mi mnh m c ch qun l, t chc, hot ng khoa hc, cng ngh, xem l khu t ph thc y pht trin v nng cao hiu qu ca khoa hc, cng ngh, theo hng: + Chuyn cc c s nghin cu, ng dng sang c ch t ch, t chu trch nhim; pht trin cc doanh nghip khoa hc v cng ngh, th trng khoa hc, cng ngh. + i mi cn bn c ch s dng kinh ph nh nc; xy dng h thng tiu ch nh gi kt qu cc chng trnh, ti khoa hc v cng ngh theo hng phc v thit thc mc tiu, nhim v pht trin kinh t - x hi, ly hiu qu ng dng lm thc o ch yu nh gi cht lng cng trnh. + Thc hin ng b chnh sch o to, thu ht, trng dng, i ng xng ng nhn ti khoa hc, cng ngh. - y mnh nghin cu, ng dng; pht trin ng b khoa hc x hi, khoa hc t nhin, khoa hc k thut v cng ngh. + Khoa hc x hi lm tt nhim v tng kt thc tin, nghin cu l lun, d bo xu hng pht trin, cung cp lun c cho vic xy dng ng li, chnh sch pht trin t nc trong giai on mi.
61

+ Hng mnh nghin cu, ng dng khoa hc, cng ngh phc v cc chng trnh, k hoch pht trin kinh t, x hi, c bit l trong nhng ngnh, nhng lnh vc then cht, mi nhn. u tin pht trin cng ngh cao, ng thi s dng hp l cng ngh s dng nhiu lao ng. Nhanh chng hnh thnh mt s c s nghin cu - ng dng mnh, gn vi cc doanh nghip ch lc, sc tip thu, ci tin v sng to cng ngh mi. + Xy dng v thc hin chng trnh i mi cng ngh quc gia; c chnh sch khuyn khch v h tr cc doanh nghip thuc mi thnh phn kinh t i mi cng ngh. Kt hp cht ch nghin cu v pht trin trong nc vi tip nhn cng ngh nc ngoi. Ba l, Pht trin kinh t tri thc trn c s pht trin gio dc, o to, khoa hc, cng ngh. - Xy dng ng b c s h tng khoa hc, cng ngh, trc ht l cng ngh thng tin, truyn thng, cng ngh t ng, nng cao nng lc nghin cu ng dng gn vi pht trin ngun nhn lc cht lng cao. - Pht trin mnh cc ngnh v sn phm cng nghip, nng nghip, dch v cng ngh cao, c gi tr gia tng cao, da nhiu vo tri thc. - Pht huy v s dng c hiu qu nht ngun tri thc ca con ngi Vit Nam v khai thc nhiu nht tri thc ca nhn loi. Xy dng v trin khai l trnh pht trin kinh t tri thc n nm 2020. III. XY DNG NN VN HA TIN TIN, M BN SC DN TC 1. V tr, vai tr ca vn ha Vn ha l ton b nhng gi tr vt cht v tinh thn m con ngi sng to ra phc v cho nhu cu ca h. Cng vi nhu cu vt cht nh n, mc, , i li, cha bnh, con ngi c nhng nhu cu v vn ha, tinh thn nh hc tp, nghin cu khoa hc, sng to v thng thc ngh thut, vui chi gii tr, giao tip, tm linh, to nn i sng vn ha, tinh thn ca h. Gi tr vn ha l gi tr ca nhng gi tr vt cht v tinh thn . Nhu cu vt cht c vai tr quan trng, cn thit cho s tn ti, nhng tha mn nhu cu vt cht ca con ngi mang tnh vn ha, x hi. C. Mc tng ni: Ci i no cng l ci i, nhng ci i n ngu nghin tht sng bng nanh v vut khc rt xa ci i n tht chn bng da v tha. Mt khc, nhu cu vt cht ca mi ngi, d sao cng c hn,
62

cn nhu cu tinh thn ca h c th ni l v hn v s tho mn chng cng quan trng khng km g tho mn cc nhu cu v vt cht. T khi ra i n nay, ng ta lun lun coi vn ho l mt b phn quan trng ca s nghip cch mng. T nm 1943, ng ban hnh cng vn ha, xc nh tnh cht khoa hc, dn tc, i chng ca vn ha Vit Nam. Quan im ny c cp trong Cng lnh, ng li, chin lc ca ng. Trong cc vn kin i hi III, IV, V, ng ta xc nh cch mng t tng - vn ho l mt trong 3 cuc cch mng phi tin hnh ng thi (cch mng quan h sn xut, cch mng khoa hc - k thut, cch mng t tng - vn ho). Cng lnh xy dng ch ngha x hi trong thi k qu c thng qua ti i hi VII xc nh nn vn ho Vit Nam tin tin, m bn sc dn tc l mt trong 6 c trng c bn ca ch ngha x hi m nhn dn ta xy dng. Trong ln b sung nm 2011 ti i hi XI, mt ln na ng ta khng nh c nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc 1 l mt trong 8 c trng ca x hi x hi ch ngha m nhn dn ta ang xy dng. Hi ngh Trung ng 5 (kho VIII) xc nh Vn ho l nn tng tinh thn ca x hi, va l mc tiu va l ng lc thc y s pht trin kinh t x hi. Quan nim vn ho l nn tng tinh thn ca x hi ca ng ta c hiu l: Kinh t v vn ho lun gi v tr quan trng v quyt nh i vi s vn ng v pht trin ca x hi. Nu kinh t l nn tng vt cht ca i sng x hi th vn ho l nn tng tinh thn ca x hi. Vn ho c chc nng nh hnh cc gi tr, chun mc trong i sng x hi, chi phi cc hnh vi ca mi ngi v ton x hi. Cc gi tr, chun mc c truyn b, lu gi, cht lc v pht trin trong tin trnh lch s ca dn tc, tr thnh h thng cc gi tr c trng cho mt dn tc, bao gm chnh tr, o c, lut php, khoa hc, vn hc, ngh thut, cc th ch, thit ch vn ho, tp qun, li sng..., to nn bn sc vn ha ca mi dn tc. Vi vai tr nn tng tinh thn ca x hi, vn ho lun l mc tiu v ng lc ca s pht trin kinh t - x hi; l mc tiu v pht trin kinh t l pht trin con ngi; l ng lc bi v vn ha th hin trc ht thng qua chc nng xy dng con ngi, bi dng ngun lc con ngi v tr tu v tm hn, nng
1

S..d.trang 70.

63

lc, s thnh tho, ti nng, o c, nhn cch, li sng ca c nhn v cng ng. Xy dng v pht trin kinh t phi nhm mc tiu xy dng mt x hi dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn minh, con ngi c hnh phc v pht trin ton din. V vy, vn ho ng vai tr l mc tiu c trc mt v lu di ca s pht trin kinh t - x hi. Thiu nn tng tinh thn tin b, lnh mnh s khng c s pht trin kinh t - x hi bn vng. Tin hnh ng b v gn kt ba lnh vc: pht trin kinh t l nhim v trung tm, xy dng, chnh n ng l nhim v then cht, xy dng vn ha, nn tng tinh thn ca x hi l nhm to nn s pht trin nhanh, hiu qu v bn vng ca t nc trong qu trnh y mnh cng nghip ha, hin i ha. Trong qu trnh thc hin cc ngh quyt ca ng, c bit t Ngh quyt Trung ng 5 kha VIII v vn ha vn ngh n nay, chng ta t c nhng kt qu quan trng, ng thi vn cn nhng hn ch, khuyt im, yu km cn quan tm khc phc. Bo co Chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng kha X trnh i hi XI nu r: Hot ng vn ha, vn ngh, thng tin, th dc th thao ngy cng m rng, tng bc p ng nhu cu hng th vn ha ngy cng cao ca nhn dn. Phong tro "Ton dn on kt xy dng i sng vn ha" tng bc i vo chiu su1; ng thi, Vn ha pht trin cha tng xng vi tng trng kinh t. Qun l vn ha, vn ngh, bo ch, xut bn cn thiu cht ch. Mi trng vn ha b xm hi, lai cng, thiu lnh mnh, tri vi thun phong, m tc, cc t nn x hi, ti phm v s xm nhp ca cc sn phm v dch v c hi lm suy i o c, nht l trong thanh, thiu nin, rt ng lo ngi2. 2. Quan im ch o xy dng vn ha Hi ngh Trung ng 5 kha VIII thng qua Ngh quyt V xy dng v pht trin nn vn ha Vit Nam tin tin, m bn sc dn tc, trong xc nh 5 t tng ch o c bn qu trnh xy dng v pht trin vn ha. Nhng t tng ch o vn cn nguyn gi tr nh hng nhim v xy dng vn ha hin nay. Mt l, vn ha l nn tng tinh thn ca x hi, va l mc tiu va l ng lc thc y s pht trin kinh t - x hi. Hai l, nn vn ha m chng ta xy dng l nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc.
1 2

S..d.trang 155. S..d.trang 168.

64

Ba l, nn vn ha Vit Nam l nn vn ha thng nht m a dng trong cng ng cc dn tc Vit Nam. Bn l, xy dng v pht trin vn ha l s nghip ca ton dn do ng lnh o, trong i ng tr thc gi vai tr quan trng. Nm l, vn ha l mt mt trn; xy dng v pht trin vn ha l mt s nghip cch mng lu di, i hi phi c ch cch mng v s kin tr, thn trng. 3. Phng hng v gii php pht trin ton din cc lnh vc vn ha Chin lc pht trin kinh t x hi 10 nm 2011-2020 thng qua ti i hi XI ca ng xc nh mc tiu Pht trin ton din cc lnh vc vn ha, x hi hi ha vi pht trin kinh t1. Trn c s mc tiu chin lc, Bo co chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng kha X trnh i hi XI xc nh nhim v chm lo pht trin vn ha trong 5 nm ti vi cc ni dung sau: Mt l, cng c v tip tc xy dng mi trng vn ho lnh mnh, phong ph, a dng. - a phong tro Ton dn on kt xy dng i sng vn ho i vo chiu su, thit thc, hiu qu; xy dng np sng vn ho trong cc gia nh, khu dn c, c quan, n v, doanh nghip, lm cho cc gi tr vn ho thm su vo mi mt i sng, c th hin c th trong sinh hot, cng tc, quan h hng ngy ca cng ng v tng con ngi, to sc khng i vi cc sn phm c hi. - Tip tc y mnh vic gio dc, bi dng o c, li sng c vn ha; xy dng np sng vn minh trong vic ci, tang, l hi; ngn chn v y li cc h tc, bo lc, gy ri trt t cng cng, mi dm, ma tu, c bc... - Sm c chin lc quc gia v xy dng gia nh Vit Nam, gp phn gi gn v pht trin nhng gi tr truyn thng ca vn ho, con ngi Vit Nam, nui dng, gio dc th h tr. - c kt v xy dng h gi tr chung ca ngi Vit Nam thi k y mnh cng nghip ho, hin i ho v hi nhp quc t. - Tng cng hiu qu hot ng ca h thng thit ch vn ho cc cp, ng thi c k hoch ci to, nng cp v u t xy dng mi mt s cng trnh vn ho, ngh thut, th dc, th thao hin i cc trung tm kinh t - chnh tr vn ho ca t nc.
1

S..d.trang 124.

65

- X hi ho cc hot ng vn ho, ch trng nng cao i sng vn ho nng thn, vng kh khn, thu hp dn khong cch hng th vn ho gia cc vng, cc nhm x hi, gia th v nng thn. Hai l, pht trin s nghip vn hc, ngh thut; bo tn, pht huy gi tr cc di sn vn ho truyn thng, cch mng. - Tip tc pht trin nn vn hc, ngh thut Vit Nam tin tin, m bn sc dn tc, giu cht nhn vn, dn ch, vn ln hin i, phn nh chn tht, su sc i sng, lch s dn tc v cng cuc i mi t nc; c v, khng nh ci ng, ci p, ng thi ln n ci xu, ci c. - Khuyn khch tm ti, th nghim nhng phng thc th hin v phong cch ngh thut mi, p ng nhu cu tinh thn lnh mnh, a dng v bi dng l tng, th hiu thm m cho cng chng, c bit l th h tr. - Bo v s trong sng ca ting Vit. Khc phc yu km, nng cao tnh khoa hc, sc thuyt phc ca hot ng l lun, ph bnh vn hc, ngh thut, gp phn hng dn s pht trin ca sng to vn hc, ngh thut, tng bc xy dng h thng l lun vn ngh Vit Nam. - Hon thin v thc hin nghim tc cc quy nh ca php lut v s hu tr tu, v bo tn, pht huy gi tr cc di sn vn ho vt th v phi vt th ca dn tc. - Gn kt cht ch nhim v pht trin vn ho, vn ngh, bo tn, pht huy gi tr cc di sn vn ho vi pht trin du lch v hot ng thng tin i ngoi nhm truyn b su rng cc gi tr vn ho trong cng chng, c bit l th h tr v ngi nc ngoi. - Xy dng v thc hin cc chnh sch bo tn, pht huy gi tr vn ho, ngn ng, ch vit cc dn tc thiu s. Xy dng v thc hin cc chnh sch, ch o to, bi dng, chm lo i sng vt cht, tinh thn, to iu kin i ng nhng ngi hot ng vn ho, vn hc, ngh thut sng to nhiu tc phm c gi tr cao v t tng v ngh thut. Ba l, pht trin h thng thng tin i chng. - Ch trng nng cao tnh t tng, pht huy mnh m chc nng thng tin, gio dc, t chc v phn bin x hi ca cc phng tin thng tin i chng v li ch ca nhn dn v t nc; khc phc xu hng thng mi ho, xa ri tn ch, mc ch trong hot ng bo ch, xut bn.
66

- Tp trung o to, bi dng, xy dng i ng hot ng bo ch, xut bn vng vng v chnh tr, t tng, nghip v v c nng lc p ng tt yu cu ca thi k mi. - R sot, sp xp hp l mng li bo ch, xut bn trong c nc theo hng tng cng hiu qu hot ng, ng thi i mi m hnh, c cu t chc, c s vt cht - k thut theo hng hin i. - Pht trin v m rng vic s dng internet, ng thi c bin php qun l, hn ch mt tiu cc, ngn chn c hiu qu cc hot ng li dng internet truyn b t tng phn ng, li sng khng lnh mnh. Bn l, m rng v nng cao hiu qu hp tc quc t v vn ho. - i mi, tng cng vic gii thiu, truyn b vn ho, vn hc, ngh thut, t nc, con ngi Vit Nam vi th gii. - M rng, nng cao cht lng, hiu qu hot ng thng tin i ngoi, hp tc quc t trong lnh vc vn ho, bo ch, xut bn. - Xy dng mt s trung tm vn ho Vit Nam nc ngoi v trung tm dch thut, qung b vn ho Vit Nam ra nc ngoi. - Tip thu nhng kinh nghim tt v pht trin vn ho ca cc nc, gii thiu cc tc phm vn hc, ngh thut c sc ca nc ngoi vi cng chng Vit Nam. - Thc hin y cam kt quc t v bo m quyn s hu tr tu, quyn tc gi cc sn phm vn ho. Xy dng c ch, ch ti ngn chn, y li, v hiu ho s xm nhp v tc hi ca cc sn phm i try, phn ng; bi dng v nng cao sc khng ca cng chng, nht l th h tr.

CU HI THO LUN 1. Phn tch t tng ch o pht trin gio dc v o to trong thi k cng nghip ha, hin i ha. 2. Gii php pht trin khoa hc v cng ngh trong thi gian ti l g ? 3. Phn tch mc tiu xy dng nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc lm nn tng tinh thn ca x hi ?

67

Bi 7 TNG CNG QUC PHNG, AN NINH, TRIN KHAI CC HOT NG I NGOI; CH NG, TCH CC HI NHP QUC T I. TNH HNH QUC T, TRONG NC V NHNG TC NG TI LNH VC QUC PHNG, AN NINH, I NGOI Xy dng v bo v T quc l hai nhim v chin lc xuyn sut ca cch mng Vit Nam. Trong iu kin ton cu ha v hi nhp quc t, lnh vc quc phng, an ninh c mi quan h cht ch vi lnh vc i ngoi. Bi ny cp n quan im, ng li, ch trng gii php ca ng ta trong lnh vc quc phng, an ninh v i ngoi. Bo co chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng kha X trnh i hi XI d bo tnh hnh quc t v trong nc vi nhng kh khn, thun li an xen, nh sau: 1. Tnh hnh quc t - Ho bnh, hp tc v pht trin vn l xu th ln, nhng s c nhng mu thun, xung t vi din bin phc tp mi, tim n nhiu bt trc kh lng: + Nhng cng thng, xung t tn gio, sc tc, ly khai, chin tranh cc b, bo lon chnh tr, can thip, lt , khng b vn s din ra gay gt. + Cc yu t e da an ninh phi truyn thng, ti phm cng ngh cao trong cc lnh vc ti chnh - tin t, in t - vin thng, sinh hc, mi trng... cn tip tc gia tng. - Cc din th gii a cc ngy cng r hn, xu th dn ch ho trong quan h quc t tip tc pht trin, nhng cc nc ln vn s chi phi cc quan h quc t. - Ton cu ho v cch mng khoa hc - cng ngh pht trin mnh m, thc y qu trnh hnh thnh x hi thng tin v kinh t tri thc. - Kinh t th gii mc d c du hiu phc hi sau khng hong nhng vn cn nhiu kh khn, bt n: + Ch ngha bo h pht trin di nhiu hnh thc; c cu li th ch, cc ngnh, lnh vc kinh t din ra mnh m cc nc; tng quan sc mnh kinh t gia cc nc, nht l gia cc nc ln c quan h nh hng nhiu vi nc ta, c nhiu thay i.
68

+ Cnh tranh v kinh t - thng mi, tranh ginh cc ngun ti nguyn, nng lng, th trng, cng ngh, ngun vn, ngun nhn lc cht lng cao... gia cc nc ngy cng gay gt. - Nhng vn ton cu nh an ninh ti chnh, an ninh nng lng, an ninh lng thc, bin i kh hu, nc bin dng cao, thin tai, dch bnh... s tip tc din bin phc tp. - Cuc u tranh ca nhn dn cc nc trn th gii v ho bnh, c lp dn tc, dn sinh, dn ch v tin b x hi tip tc pht trin. Cuc u tranh giai cp v dn tc vn din bin phc tp. - Khu vc chu - Thi Bnh Dng, trong c khu vc ng Nam , vn s l khu vc pht trin nng ng nhng cn tn ti nhiu nhn t gy mt n nh: + Tranh chp lnh th, bin o ngy cng gay gt. + Xut hin cc hnh thc tp hp lc lng v an xen li ch mi. + ASEAN tuy cn nhiu kh khn, thch thc nhng tip tc gi vai tr quan trng trong khu vc. 2. Tnh hnh trong nc - Nhng thnh tu, kinh nghim ca 25 nm i mi (1986 - 2011) to ra cho t nc th v lc, sc mnh tng hp ln hn nhiu so vi trc: + Nm nm ti l giai on kinh t nc ta s phc hi, ly li tng trng sau thi k suy gim. + Vic thc hin Ngh quyt i hi XI trn cc lnh vc, c bit l cng tc xy dng ng, i mi h thng chnh tr, thc hin cc hip nh thng mi t do song phng v a phng, s gip khc phc nhng hn ch, yu km trong cc lnh vc kinh t - x hi, v xy dng ng. - Tuy nhin, nc ta vn ng trc nhiu thch thc ln, an xen nhau, tc ng tng hp v din bin phc tp, khng th coi thng bt c thch thc no, c th l: + Nguy c tt hu xa hn v kinh t so vi nhiu nc trong khu vc v trn th gii vn tn ti.

69

+ Tnh trng suy thoi v chnh tr, t tng, o c, li sng ca mt b phn khng nh cn b, ng vin gn vi t quan liu, tham nhng, lng ph l nghim trng. + Cc th lc th ch vn tip tc thc hin m mu din bin ho bnh, gy bo lon lt , s dng cc chiu bi dn ch, nhn quyn hng lm thay i ch chnh tr nc ta. + Trong ni b, nhng biu hin xa ri mc tiu ca ch ngha x hi, t din bin, t chuyn ho c nhng din bin phc tp. Nhn chung, nhng tnh hnh v xu hng nu trn s to ra c nhng thi c v thch thc an xen i vi s pht trin ca t nc trong 5 nm ti. II. TNG CNG QUC PHNG, AN NINH, BO V VNG CHC T QUC 1. Nhng thnh tu v hn ch trong thc hin nhim v quc phng, an ninh nhng nm qua Bo co chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng kha X trnh i hi XI nhn nh Quc phng, an ninh, i ngoi c tng cng, th hin c th nh sau: a. Nhng thnh tu - c lp, ch quyn, thng nht, ton vn lnh th, ch x hi ch ngha, an ninh chnh tr, trt t, an ton x hi c gi vng. - Th trn quc phng ton dn v th trn an ninh nhn dn c cng c; tim lc quc phng, an ninh c tng cng, nht l trn cc a bn chin lc, xung yu, phc tp. - Cng tc gio dc, bi dng kin thc quc phng, an ninh c trin khai rng ri. S phi hp quc phng, an ninh, i ngoi c ch trng hn. - Qun i nhn dn v Cng an nhn dn tip tc c cng c, xy dng theo hng cch mng, chnh quy, tinh nhu v tng bc hin i, thc s l lc lng tin cy ca ng, Nh nc v nhn dn; lm tt vai tr tham mu, gp phn ch ng phng nga, lm tht bi m mu din bin ho bnh, hot ng gy ri, bo lon lt ca cc th lc th ch; - u tranh ngn chn v x l c hiu qu cc hot ng c hi chnh tr, cc loi ti phm hnh s, nht l ti phm nguy him, c t chc, ti phm ma
70

tu, ti phm c yu t nc ngoi, ti phm li dng cng ngh cao, s dng v kh nng, chng ngi thi hnh cng v; - Qun i v Cng an tham gia tch cc, c hiu qu vo cc chng trnh pht trin kinh t - x hi, hot ng cu h, cu nn, phng, chng v khc phc thin tai1. b. Nhng hn ch, khuyt im - Mt s quan im, t tng ch o ca i hi X v nhim v quc phng, an ninh cha c trin khai thc hin kp thi. - Nhn thc v quc phng ton dn v an ninh nhn dn ca mt s cn b, ng vin trong cc ngnh, cc cp cha y , su sc, thiu cnh gic trc m mu din bin ho bnh ca cc th lc th ch v t din bin, t chuyn ho trong ni b. - Cng tc bo v an ninh trong mt s lnh vc cn c nhng thiu st; x l tnh hnh phc tp ny sinh c s c lc, c ni cn b ng, ti phm hnh s, t nn x hi, an ninh chnh tr, trt t, an ton x hi mt s a bn cn din bin phc tp. - Vic gn kt gia pht trin kinh t vi cng c, tng cng sc mnh quc phng, an ninh, c bit l ti cc vng chin lc, bin, o cn cha cht ch. - Cng nghip quc phng, an ninh cha p ng yu cu trang b cho cc lc lng v trang2. 3. Mc tiu, nhim v, gii php ch yu trong lnh vc quc phng, an ninh nhng nm ti a. Mc tiu, nhim v: Mc tiu, nhim v ca lnh vc quc phng, an ninh l: bo v vng chc c lp, ch quyn, thng nht, ton vn lnh th; gi vng ch quyn bin o, bin gii, vng tri; bo v ng, Nh nc, nhn dn v ch x hi ch ngha; gi vng n nh chnh tr, trt t, an ton x hi; ch ng ngn chn, lm tht bi mi m mu, hot ng chng ph ca cc th lc th ch v sn sng ng ph vi cc mi e da an ninh phi truyn thng mang tnh ton cu, khng b ng, bt ng trong mi tnh hung3.
1 2

S..d.trang 155, 156 S..d.trang 170 3 S..d. trang 233

71

b. Gii php ch yu: Mt l, Pht huy mnh m sc mnh tng hp ton dn tc, ca c h thng chnh tr, thc hin tt mc tiu, nhim v quc phng, an ninh. - Ch ng ngn chn, lm tht bi mi m mu, hot ng chng ph ca cc th lc th ch v sn sng ng ph vi cc mi e da an ninh phi truyn thng mang tnh ton cu, khng b ng, bt ng trong mi tnh hung. - Tip tc m rng quan h hp tc quc t trong lnh vc quc phng, an ninh. Hai l, tng cng tuyn truyn, gio dc tinh thn yu nc, thc dn tc, trch nhim v ngha v bo v ch quyn, li ch quc gia v kin thc quc phng, an ninh. Lm cho mi ngi hiu r nhng thch thc ln tc ng trc tip n nhim v bo v T quc trong iu kin mi, nh: chin tranh bng v kh cng ngh cao, tranh chp ch quyn bin o, vng tri, din bin ho bnh, bo lon chnh tr, khng b, ti phm cng ngh cao, ti phm xuyn quc gia... Ba l, tng cng sc mnh quc phng, an ninh c v tim lc v th trn. - Xy dng khu vc phng th tnh, thnh ph vng mnh; - Xy dng th trn lng dn vng chc trong thc hin chin lc bo v T quc. - Kt hp cht ch kinh t vi quc phng, an ninh; quc phng, an ninh vi kinh t trong tng chin lc quy hoch, k hoch pht trin kinh t - x hi; ch trng vng su, vng xa, bin gii, bin o. Bn l, xy dng Qun i nhn dn v Cng an nhn dn cch mng, chnh quy, tinh nhu, tng bc hin i. - Duy tr Qun i v Cng an c s lng hp l, vi cht lng tng hp v sc chin u cao, ng thi quan tm xy dng lc lng d b ng vin hng hu, dn qun t v rng khp, sn sng chin u bo v T quc trong mi tnh hung. - y mnh pht trin cng nghip quc phng, an ninh; tng cng c s vt cht - k thut, bo m cho cc lc lng v trang tng bc c trang b hin i, trc ht l cho lc lng hi qun, phng khng, khng qun, lc lng an ninh, tnh bo, cnh st c ng.

72

- y mnh cng tc nghin cu khoa hc, ngh thut qun s, an ninh, nh thng chin tranh bng v kh cng ngh cao ca cc lc lng th ch. Nm l, bo m s lnh o tuyt i, trc tip v mi mt ca ng i vi Qun i nhn dn v Cng an nhn dn; nng cao hiu qu qun l nh nc v quc phng, an ninh. - Hon thin cc chin lc quc phng, an ninh v h thng c ch, chnh sch v quc phng, an ninh trong iu kin mi; - Tip tc b sung, hon thin h thng vn bn php lut, cc quy ch phi hp qun i, cng an v cc t chc chnh tr - x hi. III. TRIN KHAI CC HOT NG I NGOI; CH NG V TCH CC HI NHP QUC T 1. Nhng thnh tu v hn ch trong thc hin ng li i ngoi nhng nm qua Bo co chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng kha X trnh i hi XI khng nh trong nhng nm qua Quan h i ngoi c m rng v ngy cng i vo chiu su, gp phn to ra th v lc mi ca t nc1, c th nh sau: - Pht trin quan h vi cc nc lng ging; thit lp v nng cp quan h vi nhiu i tc quan trng: + Hon thnh phn gii cm mc trn t lin vi Trung Quc; tng dy h thng mc bin gii vi Lo; hon thnh mt bc phn gii cm mc trn t lin vi Campuchia. + Bc u m phn phn nh vng bin ngoi ca Vnh Bc B vi Trung Quc v thc y phn nh bin pha Ty Nam vi cc nc lin quan. - Tham gia tch cc v c trch nhim ti cc din n khu vc v quc t: + m nhim tt vai tr U vin khng thng trc Hi ng Bo an Lin hp quc. + ng gp quan trng vo vic xy dng cng ng ASEAN v Hin chng ASEAN, m nhim thnh cng vai tr Ch tch ASEAN, Ch tch AIPA.

S..d. trang 156

73

- Quan h vi cc ng cng sn v cng nhn, ng cnh t, ng cm quyn v mt s ng khc; hot ng i ngoi nhn dn tip tc c m rng. Cng tc v ngi Vit Nam nc ngoi t kt qu tch cc. - Thc hin y cc cam kt quc t; i thoi ci m, thng thn v t do, dn ch, nhn quyn. - Nc ta gia nhp T chc Thng mi th gii (WTO), k kt hip nh thng mi t do song phng v a phng vi mt s i tc quan trng; m rng v tng cng quan h hp tc vi cc i tc; gp phn quan trng vo vic to dng v m rng th trng hng ho, dch v v u t ca Vit Nam, thu ht u t trc tip nc ngoi, tranh th ODA v cc ngun ti tr quc t khc. - Tuy nhin, trong hot ng i ngoi nhng nm qua, cn c nhng hn ch, l: Cng tc nghin cu, d bo chin lc v i ngoi c mt cn hn ch. S phi hp gia i ngoi ca ng, ngoi giao Nh nc v ngoi giao nhn dn, gia cc lnh vc chnh tr, kinh t v vn ho i ngoi cha tht ng b1. 2. Mc tiu, nhim v gii php trin khai hot ng i ngoi; ch ng v tch cc hi nhp quc t a. Mc tiu, nhim v - i hi XI xc nh ch trng nh hng chung l: Thc hin nht qun ng li i ngoi c lp, t ch, ho bnh, hp tc v pht trin; a phng ho, a dng ho quan h, ch ng v tch cc hi nhp quc t; l bn, i tc tin cy v thnh vin c trch nhim trong cng ng quc t; v li ch quc gia, dn tc, v mt nc Vit Nam x hi ch ngha giu mnh. - Nhim v c xc nh l: Gi vng mi trng ho bnh, thun li cho y mnh cng nghip ho, hin i ho, bo v vng chc c lp, ch quyn, thng nht v ton vn lnh th; nng cao v th ca t nc; gp phn tch cc vo cuc u tranh v ho bnh, c lp dn tc, dn ch v tin b x hi trn th gii2. c. Cc gii php ch yu Mt l, nng cao hiu qu ca hot ng i ngoi, tip tc a cc mi quan h quc t vo chiu su trn c s gi vng c lp, t ch, pht huy ti a ni lc, gi gn v pht huy bn sc dn tc; ch ng ngn nga v gim thiu tc ng tiu cc ca qu trnh hi nhp quc t:
1 2

S..d. trang 179. S..d. trang 236.

74

- Xc tin mnh thng mi v u t, m rng th trng, khai thc hiu qu cc c ch hp tc quc t, cc ngun lc v vn, khoa hc - cng ngh, trnh qun l tin tin. - Tham gia cc c ch hp tc chnh tr, an ninh song phng v a phng v li ch quc gia trn c s tn trng cc nguyn tc c bn ca lut php quc t, Hin chng Lin hp quc. Thc hin tt cng vic ti cc t chc quc t, c bit l Lin hp quc. - Tch cc hp tc cng cc nc, cc t chc khu vc v quc t trong vic i ph vi nhng thch thc an ninh phi truyn thng, v nht l tnh trng bin i kh hu. - Sn sng i thoi vi cc nc, cc t chc quc t v khu vc c lin quan v vn dn ch, nhn quyn; ch ng, kin quyt u tranh, lm tht bi mi m mu, hnh ng can thip vo cng vic ni b, xm phm c lp, ch quyn, ton vn lnh th, an ninh quc gia v n nh chnh tr ca Vit Nam. Hai l, thc y gii quyt cc vn cn tn ti v bin gii, lnh th: - Vic xc nh ranh gii bin v thm lc a vi cc nc lin quan trn c s nhng nguyn tc c bn ca lut php quc t v nguyn tc ng x ca khu vc; - Lm tt cng tc qun l bin gii, xy dng ng bin gii ho bnh, hu ngh, hp tc v cng pht trin. - Cng c, pht trin quan h hp tc, hu ngh truyn thng vi cc nc lng ging c chung bin gii. Ba l, ch ng, tch cc v c trch nhim cng cc nc xy dng Cng ng ASEAN vng mnh, tng cng quan h vi cc i tc, tip tc gi vai tr quan trng trong cc khun kh hp tc khu vc chu - Thi Bnh Dng. Bn l, pht trin quan h vi cc ng cng sn, cng nhn, ng cnh t, cc ng cm quyn; m rng ngoi giao nhn dn: - Pht trin quan h vi cc ng cng sn, cng nhn, ng cnh t, cc ng cm quyn v nhng ng khc trn c s bo m li ch quc gia, gi vng c lp, t ch, v ho bnh, hu ngh, hp tc v pht trin. - M rng tham gia cc c ch, din n a phng khu vc v th gii. - Coi trng v nng cao hiu qu ca cng tc ngoi giao nhn dn.
75

Nm l, tng cng cng tc nghin cu, d bo chin lc, tham mu v i ngoi; chm lo o to, rn luyn i ng cn b lm cng tc i ngoi; thng xuyn bi dng kin thc i ngoi cho cn b ch cht cc cp. Su l, bo m s lnh o thng nht ca ng, s qun l tp trung ca Nh nc i vi cc hot ng i ngoi. Phi hp cht ch hot ng i ngoi ca ng, ngoi giao Nh nc v ngoi giao nhn dn; gia ngoi giao chnh tr vi ngoi giao kinh t v ngoi giao vn ho; gia i ngoi vi quc phng, an ninh.

CU HI THO LUN 1. Nu nhng thun li v kh khn, thch thc i vi lnh vc quc phng, an ninh, i ngoi ca nc ta trong giai on hin nay. 2. Trnh by mc tiu v nhng gii php ch yu tng cng quc phng, an ninh, bo v T quc trong tnh hnh mi. 3. Nu cc gii php trin khai ng b, ton din hot ng i ngoi trong nhng nm ti.

76

Bi 8 T CHC C S CA NG V CNG TC XY DNG NG C S I. T CHC C S NG T chc c s ng ca ng Cng sn Vit Nam bao gm cc chi b, ng b c s, l t chc ng nh nht v c s lng ng nht. ng xc nh l nn tng ca ng v l ht nhn chnh tr c s. Ngh quyt i hi X khng nh Vi v tr l nn tng ca ng, l ht nhn chnh tr c s, vai tr ca t chc c s ng rt quan trng. Phi dn sc xy dng, nng cao nng lc lnh o v sc chin u ca t chc c s ng, lm cho t chc ny thc s trong sch, vng mnh...1. Bo co chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng kha X trnh i hi XI xc nh nhim v Tp trung cng c, nng cao nng lc lnh o, sc chin u ca t chc c s ng, to chuyn bin r rt v cht lng hot ng ca cc loi hnh c s ng, nht l t chc ng trong cc n v s nghip v doanh nghip thuc cc thnh phn kinh t2. 1. Quy nh ca iu l ng v thnh lp cc t chc c s ng ng Cng sn Vit Nam l i tin phong ca giai cp cng nhn, ng thi l i tin phong ca nhn dn lao ng v c ca dn tc Vit Nam, i biu trung thnh li ch ca giai cp cng nhn, ca nhn dn lao ng v ca dn tc. Mc ch ca ng l xy dng nc Vit Nam c lp, dn ch, giu mnh, x hi cng bng, vn minh. thc hin mc ch , ng phi c t chc theo mt h thng cht ch, thng nht t Trung ng n c s. T chc c s ng bao gm chi b c s v ng b c s l nn tng ca ng, l ht nhn chnh tr c s. ng phi gn b, lin h cht ch vi qun chng; u c qun chng, cn c s lnh o ca ng. Mi tng lp nhn dn, ai cng u sinh sng, lao ng sn xut, cng tc, hc tp mt n v c s nht nh trong h thng t chc x hi. V vy, t chc ng phi c thnh lp, c t chc ti cc n v c s. Ch tch H Ch Minh ch r: " mi xng my, hm m, x nghip, c quan, trng hc, ng ph, nng thn, i i - c 3 ng vin tr ln th lp mt chi b"3. Theo tinh thn , t chc c s ng c thnh lp tng ng vi
1. ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th X ca ng, Nxb.CTQG, H Ni, 2006. tr 298. 2 ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI ca ng, Nxb.CTQG, H Ni, 2011. tr 259, 260 31 . H Ch Minh: Ton tp, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 2002, t. 7, tr. 242.
1

77

cp hnh chnh nh nc c s (x, phng, th trn); c quan, n v s nghip hoc n v c s trong cng an nhn dn v qun i nhn dn; t chc kinh t (cc loi hnh hp tc x, cc doanh nghip, k c cc doanh nghip c vn u t nc ngoi). cc c s trn, nu c t ba ng vin chnh thc tr ln, lp t chc c s ng; nu cha ba ng vin chnh thc th cp u cp trn trc tip gii thiu ng vin sinh hot t chc c s ng thch hp. iu 21, iu l ng Cng sn Vit Nam c thng qua ti i hi XI ca ng quy nh: - T chc c s ng di ba mi ng vin, lp chi b c s, c cc t ng trc thuc. - T chc c s ng c t ba mi ng vin tr ln, lp ng b c s, c cc chi b trc thuc ng y. Nh vy, t chc c s ng gm chi b c s hoc ng b c s. Vic la chn m hnh t chc no (chi b c s hoc ng b c s) ph thuc vo s lng ng vin chnh thc v phi c cp u cp trn (qun, huyn u hoc tng ng) trc tip quyt nh. - V t chc c s ng, iu l quy nh nhng trng hp sau y, cp u cp di phi bo co v c cp u cp trn trc tip ng mi c thc hin: + Lp ng b c s trong n v c s cha ba mi ng vin. + Lp chi b trc thuc ng u c s c hn ba mi ng vin. + Lp ng b b phn trc thuc ng u c s. Nhng nm gn y, thc hin ng li pht trin nn kinh t nhiu thnh phn, nc ta c nhiu doanh nghip thuc cc thnh phn kinh t khc nhau. Do vy, ngoi cc loi hnh t chc c s ng c t chc ti n v c s hnh chnh (x, phng, th trn), cc n v s nghip, c quan, doanh nghip nh nc, n v c s trong cng an, qun i... cn xut hin t chc c s ng trong cc n v doanh nghip t nhn, cc doanh nghip c vn u t nc ngoi. Tt c cc t chc c s ng trong cc thnh phn kinh t u phi thc hin ng nguyn tc c quy nh trong iu l ng. 2. V tr, vai tr ca t chc c s ng iu l ng Cng sn Vit Nam quy nh t chc c s ng (chi b c s, ng b c s) l nn tng ca ng, l ht nhn chnh tr c s.
78

a. T chc c s ng l nn tng ca ng - Xt trong h thng t chc ca ng, th t chc c s ng l t chc ng nh nht, s lng nhiu nht v gn lin vi cc t chc hnh chnh, kinh t c s. V vy, t chc c s ng l "nn tng", l "gc r" ca ng. Ch tch H Ch Minh ch r: "Chi b l gc r ca ng"1 v "... chi b l nn tng ca ng, ca cch mng x..."2. "ng mnh l do cc chi b mnh"3 v "Cc chi b mnh tc l ng mnh"4. - Trong hot ng lnh o ca ng i vi mi mt ca i sng x hi. T chc c s ng va l ni trc tip thc hin ng li, ch trng, chnh sch ca ng v php lut ca Nh nc; ng thi cng l ni gp phn pht trin v hon thin ng li, chnh sch ca ng v Nh nc. - Sc mnh ca ng l s gn b, lin h mt thit vi nhn dn. Trong mi lin h gia ng vi nhn dn, vai tr ca t chc c s ng l nhng "si dy chuyn" trc tip ni lin ng vi dn. Ni v vn ny, Ch tch H Ch Minh vit: "Tc dng ca chi b l cc k quan trng, v n l si dy chuyn lin h ng vi qun chng"5. b. T chc c s ng l ht nhn chnh tr c s - ng l mt thnh vin ca h thng chnh tr, nhng l thnh vin gi v tr, vai tr lnh o h thng , bo m cho mi hot ng c s theo ng nh hng chnh tr ca ng. Ch tch H Ch Minh ch r: "Mi chi b ta phi l mt ht nhn vng chc, lnh o ng bo thi ua yu nc, cn kim xy dng nc nh" 1. Rng "Mi chi b ta phi l mt ht nhn lnh o qun chng c s..."2. - T chc c s ng cn l ni gio dc, t chc, ng vin nhn dn thc hin c hiu qu Cng lnh, ng li, chnh sch ca ng v php lut ca Nh nc, gp phn xy dng mt nc Vit Nam dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. - Chi b c s, ng b c s l trung tm on kt quy t, tp hp c mi lc lng c s thnh mt khi thng nht ch v hnh ng, to ra sc mnh tng hp thc hin thng li cc nhim v chnh tr ca c s.
1 3 5 1 2

, 2, 4, 5. Sd, t.7, tr. 242, 467, 243. . Sd, t. 10, tr. 270. . Sd, t. 10, tr. 205. . Sd, t. 11, tr. 23.

79

3. Nhim v ca t chc c s ng iu 23 iu l ng quy nh nm nhim v ca t chc c s ng nh sau: - Mt l, chp hnh ng li, chnh sch ca ng, php lut ca Nh nc; ra ch trng, nhim v chnh tr ca ng b, chi b v lnh o thc hin c hiu qu. - Hai l, xy dng ng b, chi b trong sch, vng mnh v chnh tr, t tng v t chc; thc hin ng nguyn tc tp trung dn ch; nng cao cht lng sinh hot ng, thc hin t ph bnh v ph bnh, gi gn k lut v tng cng on kt, thng nht trong ng; thng xuyn gio dc, rn luyn v qun l cn b, ng vin, nng cao phm cht o c cch mng, tnh chin u, trnh kin thc, nng lc cng tc; lm cng tc pht trin ng vin. - Ba l, lnh o xy dng chnh quyn, cc t chc kinh t, hnh chnh, s nghip, quc phng, an ninh v cc on th chnh tr - x hi trong sch, vng mnh; chp hnh ng php lut v pht huy quyn lm ch ca nhn dn. - Bn l, lin h mt thit vi nhn dn, chm lo i sng vt cht, tinh thn v bo v li ch chnh ng ca nhn dn; lnh o nhn dn tham gia xy dng v thc hin ng li, chnh sch ca ng v php lut ca Nh nc. - Nm l, kim tra vic thc hin, bo m cc ngh quyt, ch th ca ng v php lut ca Nh nc c chp hnh nghim chnh; kim tra t chc ng v ng vin chp hnh iu l ng. ng u c s, nu c cp u cp trn trc tip u quyn th c quyt nh kt np ng v khai tr ng vin. Nm nhim v trn y l nm ni dung c bn, chung nht thc hin chc nng lnh o ca t chc c s ng. Mi nhim v c v tr v yu cu ring, khng th coi nh nhim v no. Thc hin chc nng, nhim v ni trn trong tnh hnh hin nay cn kim tra pht hin, b sung, hon thin cc quy nh, quy ch hot ng c th cho ph hp cc loi hnh t chc c s ng, ng iu l ng, ng php lut Nh nc. Cc chi b phi bo m sinh hot thng l hng thng, nng cao cht lng sinh hot, thc hin tt vic phn cng v kim tra cng tc ca ng vin. ng vin ang cng tc c quan, doanh nghip, n v s nghip phi thng xuyn gi mi lin h vi chi u, ng u c s ni c tr theo quy nh. iu quy nh r hn trch nhim ca cp u ng c s i vi ng vin ni c tr,
80

phi gng mu thc hin ngha v cng dn. Ngoi ra, cn c quy nh t chc c s ng phi t chc tt c ng vin phi c hc tp nng cao trnh chnh tr v nghip v theo chng trnh hng nm. 4. Chi b trc thuc ng u c s - Chi b l t chc c s ng nh nht ca ng. Mi ng vin thc hin cc nhim v ca mnh cng ch yu th hin chi b v c nh gi t chi b. Do vy, cht lng, hiu qu hot ng ca chi b quyt nh vai tr v sc chin u ca t chc c s ng v ng vin. - Chi b trc thuc ng u c s c t chc theo ni lm vic hoc ni c tr ca ng vin. Chi b trc thuc ng u c s c rt nhiu cc loi hnh khc nhau ty theo tnh cht, iu kin lm vic v ni sinh sng ca ng vin. Mi chi b t nht c ba ng vin chnh thc. Chi b c ng ng vin c chia thnh nhiu t ng. T ng hot ng di s ch o ca chi y. Mi loi hnh chi b phi c thc hin chc nng lnh o ca t chc ng tu thuc vo nhim v chnh tr ca n v. - Theo quy nh ti iu 24, iu l ng, t chc v hot ng ca chi b trc thuc ng u c s nh sau: + Chi b trc thuc ng u c s c t chc theo ni lm vic hoc ni ca ng vin; mi chi b t nht c 3 ng vin chnh thc. Chi b ng ng vin c th chia thnh nhiu t ng; t ng bu t trng, nu cn th bu t ph; t ng hot ng di s ch o ca chi u. + Chi b lnh o thc hin nhim v chnh tr ca n v; gio dc, qun l v phn cng cng tc cho ng vin; lm cng tc vn ng qun chng v cng tc pht trin ng vin; kim tra, gim st thi hnh k lut ng vin; thu, np ng ph. Chi b, chi u hp thng l mi thng mt ln. + i hi chi b do chi u triu tp nm nm hai ln; ni cha c chi u th do b th chi b triu tp. Khi c ng u c s ng c th triu tp sm hoc mun hn, nhng khng qu su thng. + Chi b c di chn ng vin chnh thc, bu b th chi b; nu cn, bu ph b th. Chi b c chn ng vin chnh thc tr ln, bu chi u, bu b th v ph b th chi b trong s chi u vin. Vic nh gi mt chi b c hon thnh cc nhim v, c t cht lng trong sch, vng mnh hay khng c cn c vo kt qu ton din trong thc tin lnh o thc hin nhim v chnh tr v cng tc xy dng ng, khng ch
81

cn c vo mt mt ring bit no. II. CNG TC XY DNG NG C S V TRCH NHIM CA NG VIN 1. Ni dung cng tc xy dng ng c s Bo co chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng Trung ng ng kha X trnh i hi XI xc nh 8 nhim v ch yu ca cng tc xy dng ng trong giai on mi. l: - Tng cng xy dng ng v chnh tr. - Nng cao cht lng v hiu qu ca cng tc t tng, l lun. - Rn luyn phm cht o c cch mng, chng ch ngha c nhn. - Tip tc i mi, kin ton t chc, b my ca ng v h thng chnh tr. - Kin ton t chc c s ng v nng cao cht lng ng vin. - i mi cng tc cn b, coi trng cng tc bo v chnh tr ni b. - i mi, nng cao hiu qu cng tc kim tra, gim st. - Tip tc i mi phng thc lnh o ca ng1. Vn dng vo cng tc xy dng ng c s, nhim v xy dng, cng c t chc c s ng, nng cao cht lng ng vin c nhng ni dung chnh sau: a. Nng cao nng lc lnh o v sc chin u ca t chc c s ng - T ch khng nh v tr, vai tr quan trng ca t chc c s ng, cn phi thng xuyn chm lo cng c, kin ton, nng cao nng lc lnh o v sc chin u ca cc t chc c s ng. Nhng nm qua, ton ng tp trung ch o xy dng t chc c s ng, ch hn ti vic xy dng, kin ton t chc c s ng vng su, vng xa, bc u quan tm xy dng t chc ng cc cng ty t nhn v doanh nghip c vn u t nc ngoi. c nhng bc tin quan trng trong vic xc nh v tr, vai tr, chc nng, nhim v ca cc loi hnh t chc c s ng ngy cng ph hp hn trong iu kn mi. H thng t chc c s ng khng ngng c cng c, pht trin, pht huy tt vai tr ht nhn lnh o chnh tr ti c s, trc tip gp phn thc hin thng li cc ch trng, ng li ca ng.
Xem: ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI ca ng, Nxb.CTQG, H Ni, 2011. tr 255-265.
1

82

Tuy nhin, vic xy dng t chc c s ng trong sch, vng mnh cn nhng hn ch, yu km. i hi ln th XI ca ng ch r: "Nng lc lnh o v sc chin u ca khng t t chc ng cn thp; cng tc qun l ng vin cha cht ch, sinh hot ng cha nn np, ni dung sinh hot ngho nn, t ph bnh v ph bnh yu. Vic xy dng t chc c s ng trong doanh nghip t nhn, doanh nghip c vn u t nc ngoi cn chm, vai tr ca t chc ng y m nht. ng c phn u vo ng ca mt s ngi c biu hin lch lc, c hi1. Trong giai on hin nay, vic xy dng, cng c cc t chc c s ng cn thc hin cc yu cu sau y: + Phi dn sc xy dng, nng cao nng lc lnh o v sc chin u ca t chc c s ng, lm cho t chc ny thc s trong sch, vng mnh; lm tt cng tc gio dc chnh tr, t tng, qun l, gim st ng vin v nng lc hon thnh nhim v v phm cht o c, li sng; u tranh chng mi biu hin tiu cc trong ng. + Tt c cc ng b, chi b c s u phi nng cao nhn thc v thc hin ng chc nng l ht nhn lnh o chnh tr i vi cc t chc trong h thng chnh tr, cc t chc kinh t, s nghip, cc mt cng tc v cc tng lp nhn dn c s. Tip tc i mi ni dung v phng php nh gi ng cht lng t chc c s ng v ng vin. + Thc hin tt nguyn tc da vo dn xy dng ng t c s. C c ch nhn dn tham gia kin vo vic xy dng cc ngh quyt, quyt nh ca t chc ng, chnh quyn c s trc tip lin quan n quyn li v ngha v ca nhn dn; b tr cn b ch cht ca h thng chnh tr c s, nhn dn tham gia gim st t chc ng, chnh quyn v cn b, ng vin. + i mi phng thc lnh o, t vic ra ngh quyt, xy dng v thc hin quy ch lm vic, xy dng i ng cn b... n vic lnh o cc cuc bu c, m bo pht huy dn ch, thc hin ng nguyn tc, tiu chun. + Nng cao tnh chin u, khc phc tnh trng th ng, li, bung lng vai tr lnh o. Thc hin ng b cc bin php cng c t chc c s ng, ch trng a bn xung yu, vng su, vng xa, cc ng b, chi b yu km; nng cao tnh chin u, tnh gio dc, cao t ph bnh v ph bnh trong sinh hot ng; kin ton i ng cp u, b th chi b; bi dng, to ngun, thc hin tiu chun ho cn b, cng chc c s; cao trch nhim qun l, kim tra gim st ng
1

S..d.trang 174

83

vin ca chi b. ng vin c cng v cng cao, cng phi gng mu chp hnh s qun l ca chi b. - xy dng, cng c cc t chc c s ng cn thc hin tt cc ch trng v bin php sau: + i mi v nng cao cht lng sinh hot cp u, sinh hot chi b. + Phn cng, hng dn, kim tra ng vin chp hnh nhim v, pht huy vai tr tin phong gng mu; gi mi lin h mt thit vi qun chng ni cng tc, vi chi b v nhn dn ni c tr. + Ch trng v tng cng cng tc pht trin ng, sm khc phc tnh trng mt s c s, a bn cha c ng vin, t chc ng. Vic kt np ng vin phi coi trng cht lng, tiu chun, c bit tiu chun gic ng l tng ca ng, o c, li sng, nng lc hon thnh nhim v; trng tm hng vo th h tr, cng nhn, nng dn, tr thc, qun nhn, cn b, con em cc gia nh c cng vi cch mng. Coi trng gio dc, rn luyn ng vin d b, ng vin tr. + i mi vic phn tch, nh gi cht lng cc t chc c s ng v ng vin. C nhng tiu ch c th nh gi ng thc cht; khc phc tnh trng n nang, d di, chy theo thnh tch. Thng xuyn sng lc ng vin, kin quyt a nhng ngi khng tiu chun ra khi ng bng cc hnh thc thch hp. Khai tr nhng ng vin thoi ho v chnh tr, t tng, o c, li sng, tham nhng, lng ph, quan liu, c tnh vi phm k lut ng v php lut ca Nh nc. Vn ng ra ng hoc xo tn khi danh sch ng vin i vi nhng ng vin phai nht l tng, gim st ch phn u, khng lm trn nhim v ng vin, c t chc ng gip m khng tin b. b. Nng cao cht lng ng vin Cn nm vng cc yu cu sau y cc t chc c s ng c nhng bin php chn chnh, xy dng, nng cao cht lng i ng ng vin ca ng. - V t tng chnh tr: tuyt i trung thnh vi s nghip cch mng ca ng, ca dn tc, tch cc thc hin ng li i mi ca ng, hon thnh tt nhim v chnh tr c giao. C bn lnh chnh tr vng vng, khng dao ng trc nhng kh khn, thch thc. C thc gi vng v nu cao vai tr lnh o ca ng. - V trnh nng lc: c hiu bit c bn v ch ngha Mc-Lnin, t tng H Ch Minh, ng li, quan im ca ng, chnh sch, php lut ca Nh
84

nc; c trnh chuyn mn, nghip v sc hon thnh tt nhim v. C nng lc vn ng v lnh o qun chng t chc thc hin ng li, ch trng ca ng, chnh sch, php lut ca Nh nc. - V phm cht, o c, li sng: c tinh thn trch nhim cao, gng mu, i u trong cng tc; x l hi ho cc li ch, t li ch ca ng, ca T quc ln trn ht. Lin h mt thit vi nhn dn. C li sng trong sch, lnh mnh, c k cng, k lut. Khng quan liu, tham nhng, lng ph v cc tiu cc khc. 2. Trch nhim ca ng vin i vi t chc c s ng v chi b Mi ng vin phi hot ng trong mt t chc c s ng nht nh. Cht lng ca tng ng vin gp phn to nn cht lng ca chi b, ng b. Nng cao sc chin u ca t chc c s ng, ca chi b khng th tch ri vic nng cao cht lng ng vin. Ngc li, ng b, chi b trong sch, vng mnh to iu kin mi ng vin thc hin tt vai tr v nhim v ca mnh, gi vng t cch ngi ng vin. V vy, ng vin cn nu cao trch nhim xy dng ng b, chi b. a) ng vin phi ng gp tch cc vi ng b, chi b trong vic lnh o thc hin nhim v chnh tr ca c s, n v. thc hin yu cu ny, ng vin cn: - Thng xuyn hc tp ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh nng cao trnh l lun chnh tr, phng php cng tc khoa hc. Thng xuyn hc tp nhng truyn thng tt p ca dn tc, nhng tinh hoa vn ha ca nhn loi, nhng kin thc mi ca thi i khng ngng lm giu tr tu ca mnh, t gp phn cng t chc ng hon thnh tt nhim v lnh o thc hin nhim v chnh tr c s. - Nm vng v thc hin nghim ng li, chnh sch ca ng, php lut ca Nh nc, nhng ch trng, nhim v ca cp u v chnh quyn a phng (tnh, thnh; huyn, qun...). - Hiu r tnh hnh thc t c s, n v, nhng vn ang t ra cn gii quyt. - Thng xuyn suy ngh, gp phn ra ch trng v cc gii php ng n, st hp, c tnh kh thi ca ng b, chi b thc hin tt nhim v chnh tr ca n v.

85

- Gng mu thc hin ngh quyt v chp hnh s phn cng ca ng b, chi b; tch cc tuyn truyn, vn ng nhn dn v gia nh thc hin c hiu qu cc ch trng, nhim v do ng b, chi b ra. b) ng vin phi gp phn tch cc vo vic xy dng t chc c s ng c s thng nht cao v chnh tr v t tng, bn lnh chnh tr v phm cht o c, li sng. thc hin yu cu trn, ng vin cn: - Thc hin ch hc tp bt buc theo quy nh ca ng. Mi cn b, ng vin phi thc hin nghim tc "ch hc tp l lun chnh tr trong ng". Trn c s nng cao nhn thc, kin nh nhng quan im c tnh nguyn tc ca ng. - Gng mu, t gic rn luyn, phn u nng cao bn lnh chnh tr; phm cht, o c cch mng "cn, kim, lim, chnh, ch cng, v t"; khc phc ch ngha c nhn. Khng lm nhng vic tri vi quy nh ca ng, xa l vi bn cht ngi ng vin cng sn. Khng tham nhng, lm n phi php; kin quyt u tranh chng tham nhng, lng ph v cc biu hin tiu cc trong ng v trong nhn dn. - Kin quyt u tranh vi nhng nhn thc lch lc, m h, nhng biu hin thiu kin nh v t tng chnh tr, gip ng ch nhn r v khc phc nhng nhn thc, t tng khng ng. Ph phn v bc b nhng quan im sai tri, th ch. - Pht huy t do t tng, tham gia tho lun, tranh lun tm ra chn l, l phi. Thc hin ng quyn c pht biu kin trong t chc, c bo lu kin v chp hnh ngh quyt ca ng. Khng c truyn b nhng quan im tri vi quan im, ng li ca ng. c) ng vin phi ng gp tch cc xy dng ng b, chi b vng mnh v t chc, thc hin nghim nguyn tc tp trung dn ch. thc hin yu cu ny, ng vin cn: - Pht huy dn ch, tch cc tho lun v tham gia quyt nh cc ch trng, nhim v ca ng b, chi b, ng thi thc hin ng nguyn tc thiu s phc tng a s, c nhn phc tng quyt nh ca tp th. - Thng xuyn rn luyn, t gic t mnh trong s qun l ca chi b, ng b; tham gia y cc k sinh hot chi b, tun th k lut ca ng.
86

- Thc hin nghim ch t ph bnh v ph bnh. Khc phc tnh trng t ph bnh mt cch hnh thc, chiu l, khng dng cm nu ra v sa cha khuyt im. Khng n nang, xu xoa trong ph bnh, nhng cng khng c li dng ph bnh vu co, kch c nhn, gy ri ni b. - Ra sc chm lo, gi gn on kt ni b trn c s ng li, chnh sch, ngh quyt ca ng v cc quy nh ca iu l ng; kin quyt u tranh vi mi biu hin chia r, b cnh, cc b do kn ca, tranh ginh chc quyn, li lc. - Lm tt cng tc bo v chnh tr ni b ng; kin quyt chng li mi m mu, th on ca cc th lc th ch, lm suy yu, h thp i n xa b vai tr lnh o ca ng. Tham gia u tranh vi nhng phn t bt mn, c hi chng ng v nhng biu hin lch lc, tri quan im, ng li ca ng v php lut ca Nh nc.

CU HI THO LUN 1. Phn tch v tr, vai tr ca t chc c s ng. 2. Nu nhng ni dung cng tc xy dng ng c s trong giai on hin nay. 3. Phn tch nhim v ca ng vin trong cng tc xy dng ng c s.

Bi 9 KHNG NGNG PHN U V RN LUYN XNG NG VI DANH HIU NGI NG VIN NG CNG SN VIT NAM I. V TR, VAI TR, NHIM V CA NGI NG VIN NG CNG SN VIT NAM 1. V tr, vai tr ca ngi ng vin

87

a. ng vin l chin s cch mng trong i qun tin phong ca giai cp cng nhn Vit Nam, ca nhn dn lao ng v ca dn tc Vit Nam. iu l ng Cng sn Vit Nam c thng qua ti i hi XI ca ng khng nh: "ng Cng sn Vit Nam l i tin phong ca giai cp cng nhn, ng thi l i tin phong ca nhn dn lao ng v ca dn tc Vit Nam; i biu trung thnh li ch ca giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v ca dn tc. Trc ht, ng Cng sn Vit Nam l i tin phong ca giai cp cng nhn Vit Nam, nn tng ng vin ca ng phi l chin s cch mng tin phong ca giai cp cng nhn, phn u v li ch ca giai cp. Ton b sc mnh, nng lc lnh o v sc chin u ca ng u c to thnh t tng ngi ng vin. Ch tch H Ch Minh dy: lnh o cch mng, ng phi mnh. ng mnh l do chi b tt. Chi b tt l do cc ng vin u tt1. Th hai, ng Cng sn Vit Nam ng thi l i tin phong ca nhn dn lao ng v ca dn tc Vit Nam. V vy, ng vin l ngi tin tin nht trong nhn dn lao ng v ca dn tc. Thng li ca cch mng Vit Nam qua cc thi k u bt ngun t vic ng gii quyt ng n mi quan h mt thit gia giai cp v dn tc, mi ngi ng vin ca ng lun lun phn u v li ch ca giai cp v dn tc. Th ba, ng l i biu trung thnh li ch ca giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v c dn tc, nh m ng c c dn tc gi l ng ta. Mi ng vin u t li ch ca giai cp v dn tc ln trn ht, trc ht. Th t, ng Cng sn Vit Nam tr thnh ng cm quyn, c ton dn tha nhn l i tin phong lnh o nhn dn, nn mi ng vin l ngi tin phong, gng mu trc qun chng nhn dn. b. i ng ng vin l nhng ngi c trch nhim gp phn xy dng ng li, ch trng, chnh sch ca ng; ng thi c trch nhim t chc thc hin mi ng li, ch trng, chnh sch . - ng Cng sn Vit Nam lnh o cch mng Vit Nam bng vic nh ra ng li, ch trng, chnh sch ln; cng tc cn b v vai tr gng mu ca i ng ng vin. - ng li ng n ca ng l nhn t quyt nh mi thng li ca cch mng. ng li ca ng l kt tinh tr tu ca ton ng. Mi ng vin ca

H Ch Minh: Ton tp, Nxb Chnh tr quc gia, H Ni, 2002, t.12, tr. 92.

88

ng u c trch nhim trong vic xy dng ng li, ch trng, chnh sch ca ng qua tham gia xy dng cc ngh quyt ca ng t c s tr ln. - Sau khi c ng li ng n, vic bo m cho ng li c thc hin thng li trong thc t c vai tr quan trng. ng vin phi nu cao vai tr tin phong gng mu trong vic chp hnh cc ch trng, chnh sch ca ng v php lut ca Nh nc, lm tm gng tt cho qun chng noi theo. Nhn dn ta c cu ng vin i trc, lng nc theo sau. iu va ni ln lng tin yu ca qun chng i vi ng vin, va ni ln yu cu gng mu trc qun chng ca ng vin. c. ng vin d cng v no, cng va l ngi lnh o, va l ngi phc v qun chng. - ng vin l ngi lnh o, bi v ng vin c gic ng l tng ca ng, em t tng ng li, ch trng, chnh sch ca ng, php lut ca Nh nc tuyn truyn cho qun chng trong c quan, n v, trong cng ng, cho gia nh mnh v bng hnh ng ca mnh tp hp li cun h thc hin. Ch tch H Ch Minh ch r: Mi ng vin l mt ngi thay mt cho ng trc qun chng, gii thch chnh sch ca ng v ca Chnh ph cho qun chng hiu r v vui lng thi hnh1. - ng vin l ngi y t ca nhn dn, bi v mc tiu l tng ca ng ta l gii phng dn tc, gii phng giai cp, gii phng con ngi, ht lng, ht sc phc v nhn dn, v vy ng vin ca ng sut i phn u phc v cho l tng ca ng, v hnh phc ca nhn dn. Ch tch H Ch Minh dy: Mi ngi ng vin, mi ngi cn b t trn xung di u phi hiu rng: mnh vo ng lm y t cho nhn dn. Ngi nhn mnh: lm y t cho nhn dn ch khng phi l quan nhn dn2. - L ngi lnh o, ngi y t trung thnh ca nhn dn, ng vin khng t h thp trnh nhn thc, phm cht chnh tr ca mnh, khng theo ui qun chng, m lun lun ng vng trn lp trng, quan im ca ng lnh o, gio dc qun chng, nng cao trnh ca qun chng, t chc cho qun chng hnh ng cch mng. L ng vin mi ngi u phi phn u theo li dy ca V.I. Lnin phi bo v tnh vng chc, tnh kin nh, tnh trong sch ca ng v phi c gng lm cho danh hiu v ngha ca ng vin ngy cng cao hn ln mi.
1 2

Sd, t. 6, tr. 189. Sd, t. 12, tr. 222.

89

d. ng vin l ngi kin nh bo v ng, bo v ng li, ch trng ca ng. - Trong cuc u tranh chng cc th lc th nh, c bit chng chin lc din bin ho bnh hin nay, vic gi vng v tng cng vai tr lnh o ca ng l yu t c tnh quyt nh thng li ca cch mng Vit Nam. Thng li to ln v c ngha lch s ca s nghip i mi khng nh tnh ng n ca ng li i mi do ng ta khi xng v lnh o. - ng vin, ngi chin s tin phong ca giai cp cng nhn c trch nhim bo v ng, bo v ng li, ch trng ca ng, u tranh c hiu qu vi cc biu hin ca t tng c hi, hu khuynh, xt li hoc gio iu, bo th, lm cho ng ta lun lun vng vng, kin nh, c sc chin u cao. 2. Nhim v ca ngi ng vin iu 2, iu l ca ng Cng sn Vit Nam c thng qua ti i hi XI xc nh nhim v ca ngi ng vin gm: 1. Tuyt i trung thnh vi mc ch l tng cch mng ca ng, chp hnh nghim chnh Cng lnh chnh tr, iu l ng, ngh quyt, ch th ca ng, php lut ca Nh nc; hon thnh tt nhim v c giao; phc tng tuyt i s phn cng v iu ng ca ng. 2. Khng ngng hc tp, rn luyn, nng cao trnh kin thc, nng lc cng tc, phm cht chnh tr, o c cch mng, c li sng lnh mnh; u tranh chng ch ngha c nhn, c hi, cc b, quan liu, tham nhng, lng ph v cc biu hin tiu cc khc. Chp hnh quy nh ca Ban Chp hnh Trung ng v nhng iu ng vin khng c lm. 3. Lin h cht ch vi nhn dn, tn trng v pht huy quyn lm ch ca nhn dn; chm lo i sng vt cht, tinh thn v bo v quyn li chnh ng ca nhn dn; tch cc tham gia cng tc qun chng, cng tc x hi ni lm vic v ni ; tuyn truyn vn ng gia nh v nhn dn thc hin ng li, chnh sch ca ng, php lut ca Nh nc. 4. Tham gia xy dng, bo v ng li, chnh sch v t chc ca ng; phc tng k lut, gi gn on kt thng nht trong ng; thng xuyn t ph bnh v ph bnh, trung thc vi ng; lm cng tc pht trin ng vin; sinh hot ng v ng ng ph ng quy nh. II. KHNG NGNG PHN U V RN LUYN XNG NG VI DANH HIU NG VIN
90

1. Thc hin tt tiu chun ng vin c quy nh trong iu l ng - Tiu chun ng vin l nhng chun mc quy nh cht lng ca ngi ng vin, l tiu ch phn ra gia ng vin v qun chng; l c s nh gi cht lng ng vin; l cn c tin hnh mi mt cng tc ng vin. Mi ng vin phi da vo tiu chun ng vin rn luyn, phn u. - im 1, iu 1, iu l ng Cng sn Vit Nam do i hi i biu ton quc ln th XI thng qua xc nh tiu chun ng vin nh sau: ng vin ng Cng sn Vit Nam l chin s cch mng trong i tin phong ca giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v dn tc Vit Nam, sut i phn u cho mc ch, l tng ca ng, t li ch ca T quc, ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng ln trn li ch c nhn; chp hnh nghim chnh Cng lnh chnh tr, iu l ng, cc ngh quyt ca ng v php lut ca Nh nc; c lao ng, hon thnh tt nhim v c giao; c o c v li sng lnh mnh; gn b mt thit vi nhn dn; phc tng t chc, k lut ca ng, gi gn on kt thng nht trong ng. Nhng tiu chun ng vin trn y th hin qua cc im sau: Mt l, v lp trng giai cp, bn lnh chnh tr. + ng vin phi tuyt i trung thnh vi l tng cng sn, kin nh lp trng cch mng ca giai cp cng nhn, sut i phn u cho mc tiu, l tng ca ng l xy dng ch ngha x hi v ch ngha cng sn; vng vng, khng dao ng trc bt k kh khn, th thch no. C mc tiu, l tng l tiu ch phn bit gia ng vin v qun chng. + Mc tiu, nhim v chnh tr c th ca ngi ng vin Vit Nam hin nay l phn u thc hin thng li cng cuc i mi, y mnh cng nghip ho, hin i ho t nc, thc hin thnh cng cng cuc xy dng ch ngha x hi v bo v vng chc T quc Vit Nam x hi ch ngha. C th ni, thi v s tham gia tch cc thc hin ng li i mi l thc o phm cht, nng lc, vai tr tin phong, gng mu ca mi ng vin. Hai l, v nhn thc, kin thc, nng lc ton din thc hin cng cuc i mi t nc. - Lnin dn i dn li nhng ngi cng sn Nga rng: nu ch c nhit tnh v lng dng cm khng thi th khng th chin thng c ch ngha t bn, xy dng thnh cng ch ngha x hi, mc d nhit tnh cch mng v lng dng cm l yu t cc k quan trng. chin thng ch ngha t bn, xy dng thnh
91

cng ch ngha x hi, nhng ngi cng sn cn phi c kin thc, c trnh vn ho cao, c tr thng minh v nng lc lm vic. Mun th, phi khng ngng hc tp, hc tp mt cch kin tr v nghim tc; khng bng lng vi nhng kinh nghim ca mnh; kiu ngo cng sn l bo hiu mt s tt hu - i mi nc ta hin nay l cuc vn ng cch mng ton din v su sc, din ra trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi. Ngy nay, cch mng khoa hc v cng ngh pht trin nh v bo, kinh t tri thc pht trin, ton cu ho mnh m ang to ra thi c v thch thc vi tt c quc gia, dn tc. R rng, trong tnh hnh , ng vin phi khng ngng bi dng nhng kin thc vn ho, khoa hc - k thut, qun l kinh t - x hi, php lut... c nng lc thc hin tt nhim v c giao. Ba l, v phm cht o c, li sng, phong cch. Sinh thi, Ch tch H Ch Minh lun cn dn cn b, ng vin phi nng cao o c cch mng, qut sch ch ngha c nhn, m ni dung ct li ca o c cch mng l trung vi nc, hiu vi dn; yu thng con ngi; cn, kim, lim, chnh, ch cng, v t; c tinh thn quc t trong sng, lun xng ng vi ngi lnh o v ngi y t trung thnh ca nhn dn... Nhng li dy ca Ngi n nay vn gi nguyn vn gi tr v c ngha to ln trong thi k i mi. - Nhng chun mc o c m ngi ng vin cn c l lng yu nc su sc, tn trng v ht lng phc nhn dn, kin nh mc tiu c lp dn tc v ch ngha x hi, c thi tch cc ng h xu th i mi, tham gia vo cng cuc i mi do ng khi xng, thng nht gia li ni v vic lm. - o c, li sng mi yu cu dng cm vch trn, ph phn nhng biu hin c hi, c nhn ch ngha, nhng mu toan da vo xu th v hon cnh i mi tm kim li ch ring cho bn thn mnh. - T tng v thc o c phi i lin vi hnh ng, trong lao ng, trong cng vic, trong quan h vi con ngi, trong u tranh khc phc mi t nn v lm lnh mnh cc quan h x hi. Bn l, c thc t chc k lut, gi gn s on kt thng nht ca ng trn c s thc hin ng cc nguyn tc ca ng, nht l nguyn tc tp trung dn ch, thng xuyn t ph bnh v ph bnh. - on kt trong ng l yu cu ti quan trng ca ng Cng sn. Trong ng Cng sn khng th tn ti nhiu phi, nhiu phe cnh vi lp trng v li
92

ch khc nhau. on kt tr thnh mt truyn thng qu bu ca ng ta m tt c cc t chc ng v ng vin phi ra sc gi gn, vun p nh gi gn con ngi ca mt mnh. Nn tng ca s on kt trong ng l ch ngha McLnin, t tng H Ch Minh, Cng lnh, iu l, ng li v cc nguyn tc t chc ng. - Sc mnh ca ng l tnh thng nht: thng nht quan im, thng nht ch, thng nht hnh ng. Tp trung dn ch l nguyn tc bo m s thng nht ca ng. V vy, mi cn b, ng vin bt c cng v no u phi tn trng v chp hnh ng nguyn tc tp trung dn ch. - ng vin c trch nhim tch cc tham gia tho lun cc vn thuc v ng li, ch trng ca ng, c quyn cht vn, tranh lun mt cch thng thn; ng thi ch lng nghe v tn trng kin ca ngi khc. Khi thnh quyt nh ca tp th th phi nghim tc chp hnh, khng c pht ngn tu tin hoc lan truyn nhng kin, quan im ring ca mnh bn ngoi cc hi ngh ng. Nm l, gn b mt thit vi qun chng. - Sc mnh v ch ca ng l s gn b cht ch vi qun chng nhn dn. Pht huy dn ch, va l mc tiu, va l ng lc ca cng cuc i mi. V vy, mi ng vin, trc ht l ng vin gi cng v lnh o, c chc, c quyn, phi tn trng v pht huy quyn lm ch ca dn, chm lo i sng hng ngy ca dn, tm hiu nguyn vng v lng nghe kin dn, gip dn khi gp kh khn, kin quyt u tranh chng bnh quan liu, mnh lnh, gia trng, c on, c quyn c li, tr dp, c hip dn v mi hnh vi vi phm quyn dn ch ca dn. y l mt vn ht sc quan trng, mt yu cu rt cn thit i vi ngi ng vin trong iu kin ng lnh o chnh quyn. - S gn b vi qun chng, mi lin h mt thit vi qun chng khng ch l mt tiu chun ca nhn cch ng vin, m cn l s th thch c bit th hin nng lc hot ng chnh tr - thc tin, phng php v phong cch lm vic ca mi ng vin. Su l, kt hp ch ngha yu nc v ch ngha quc t ca giai cp cng nhn. - Trong sut qu trnh lnh o cch mng Vit Nam, ng ta lun lun kt hp cht ch gia ch ngha yu nc v ch ngha quc t. Nhng thng li ca cch mng Vit Nam cng c nguyn nhn t ng li quc t ng n ca
93

ng. Nhim v ca ngi ng vin l phi thc hin ng n ng li ca ng. - Bc vo giai on mi, vn on kt quc t ca cch mng Vit Nam mang ni dung mi. l, kt hp cht ch gia ch ngha yu nc vi ch ngha quc t trong sng, kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi i, ngun lc bn trong v bn ngoi, lm tt ngha v quc t trong sng trong hon cnh mi. 2. Khng ngng t phn u, rn luyn xng ng vi danh hiu ngi ng vin cng sn Khi nim ng vin bao hm hai mt: c nhn mt con ngi mang danh hiu ng vin v mt thnh vin ca ng (ca mt t chc ng c th v ca ton ng ni chung). Ngi ng vin ch xng ng vi danh hiu cao qu ca mnh khi lm trn bn phn trn c hai t cch , nh s phn u ca bn thn v s gip , to iu kin ca t chc ng. - V mt c nhn Trc ht mi ngi ng vin phi rn luyn mnh theo nhng c tnh ca con ngi Vit Nam, l: + C tinh thn yu nc, t cng dn tc, phn u v c lp dn tc v ch ngha x hi, c ch vn ln a t nc thot khi ngho nn lc hu, on kt vi nhn dn th gii trong s nghip u tranh v ho bnh, c lp dn tc, dn ch v tin b x hi. + C thc tp th, on kt, phn u v li ch chung. + C li sng lnh mnh, np sng vn minh, cn kim, trung thc, nhn ngha, tn trng k cng php nc, quy c ca cng ng; c thc bo v v ci thin mi trng sinh thi. + Lao ng chm ch vi lng tm ngh nghip, c k thut, sng to, nng sut cao v li ch ca bn thn, gia nh, tp th v x hi. + Thng xuyn hc tp, nng cao hiu bit, trnh chuyn mn, trnh thm m v th lc. - V t cch ng vin thnh vin ca t chc ng Ch tch H Ch Minh ni: Trc mt qun chng, khng phi ta c vit ln trn ch cng sn m ta c h yu mn. Qun chng chng ch qu mn
94

nhng ngi c t cch, o c..., lm mc thc cho ngi ta bt chc1. i vi ng, Chng ta vo ng l ht lng ht sc phc v giai cp, phc v nhn dn, lm trn nhim v ca ngi ng vin2. - Yu cu ca s phn u l gi vng, t khng nh t cch ngi cng sn ca mnh v khng ngng vt ln chnh mnh. Ch tch H Ch Minh dy: tt c cc ng vin, cn b v chi b cn phi thng xuyn n li, t lin h v gi ng nhng tiu chun ca ngi ng vin...3, coi l cch tt nht xng ng vi danh hiu ngi cng sn. - Trong nhim v kin ton t chc c s ng v nng cao cht lng ng vin, Bo co Chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng Trung ng ng kha X trnh i hi XI ch r: Tp trung cng c, nng cao nng lc lnh o, sc chin u ca t chc c s ng, to chuyn bin r rt v cht lng hot ng ca cc loi hnh c s ng, nht l t chc ng trong cc n v s nghip v doanh nghip thuc cc thnh phn kinh t. Kin ton t chc ca h thng chnh tr, bo m s lnh o ton din ca ng c s. Quan tm o to, bi dng v xy dng i ng cp u vin, trc ht l b th cp u. Thc hin tr ho, tiu chun ho, tng cng bi dng k nng, nghip v theo chc danh cn b c s1. i mi, tng cng cng tc qun l, pht trin ng vin, bo m cht lng ng vin theo yu cu ca iu l ng. Xy dng cc tiu ch, yu cu c th v t tng chnh tr, trnh nng lc, phm cht o c, li sng ca ng vin p ng yu cu giai on cch mng mi; pht huy tnh tin phong gng mu, ch ng, sng to ca i ng ng vin trong thc hin nhim v c giao. Kin quyt a ra khi ng nhng ngi khng t cch ng vin. - V vn ng vin lm kinh t t nhn + Vn ng vin lm kinh t t nhn nc ta xut hin t lu trong qu trnh tin hnh cng cuc i mi. Trn c s tng kt thc tin, i hi X tho lun, biu quyt v thng qua ch trng: ng vin lm kinh t t nhn phi gng mu chp hnh php lut, chnh sch ca Nh nc, nghim chnh

1 2

. Sd, t.5, tr. 552. Sd, t. 12, tr. 91. 3 Sd, t. 10, tr. 101. 1 ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 2011, 259-260

95

chp hnh iu l ng v quy nh ca Ban Chp hnh Trung ng2. Nh vy, i hi ng ng vin lm kinh t t nhn vi mt s quy nh nht nh. + C s i hi thng qua ch trng trn l do nc ta ang trong chng ng u ca thi k qu ln ch ngha x hi, vi trnh pht trin thp km ca lc lng sn xut. Nhim v trung tm hin nay l pht trin kinh t, gii phng mnh m cc tim nng pht trin trong x hi, trong c trn 3 triu ng vin. l thc hin li dy ca V.I. Lnin, phi qua nhng bc trung gian, bc nhng nhp cu nh t sn xut nh ln ch ngha x hi. + Trong nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha nc ta, cc thnh phn kinh t cng pht trin bnh ng v u l b phn cu thnh hu c ca nn kinh t; kinh t t nhn khng i lp vi kinh t nh nc. Pht trin kinh t t nhn cng l pht trin nn kinh t th trng nh hng ln ch ngha x hi nc ta. - Tuy nhin, kinh t t nhn, do chu tc ng ca cc quy lut th trng c th c nhng nhng tc ng tiu cc n tiu chun ca ngi ng vin. hn ch nhng tc ng tiu cc , Ngh quyt i hi X yu cu ng vin phi khc vi nhng cng dn khc l ngoi vic chp hnh y chnh sch, php lut ca Nh nc, cn phi chp hnh iu l ng v nhng quy nh trong ng, lm kinh t t nhn nhng vn m bo tiu chun v gi ng t cch ng vin. Thc hin Ngh quyt i hi X, Hi ngh Trung ng 3 kha X thng qua nhng quy nh i vi ng vin lm kinh t t nhn. Nhim v ca mi ng vin khi lm kinh t t nhn l phi thc hin tt nhng quy nh ny. Bo co chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng ng kha X trnh i hi XI yu cu: Tng kt, nh gi kt qu v rt kinh nghim tip tc thc hin Quy nh s 15-Q/TW ca Ban Chp hnh Trung ng (kho X) v ng vin lm kinh t t nhn. Thc hin th im vic kt np nhng ngi l ch doanh nghip t nhn tiu chun vo ng. III. CNG TC VN NG NHN DN CA NG VIN ng Cng sn Vit Nam l lc lng lnh o, gn b cht ch vi nhn dn v c nhn dn tin cy. Sc mnh ca ng nm trong sc mnh di non lp bin ca nhn dn v ton dn tc. pht huy c sc mnh, ng phi
ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th X, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, tr. 302.
2

96

lun lun quan tm n cng tc vn ng nhn dn, tng cng quan h mu tht gia ng vi dn. Mi ng vin u phi quan tm v lm tt cng tc vn ng nhn dn. 1. Quan im ch o cng tc vn ng nhn dn trong cng cuc i mi Ngh quyt Trung ng 8 (B) kho VI "V i mi cng tc qun chng ca ng, tng cng mi quan h gia ng v nhn dn" xc nh bn quan im ch o i mi cng tc vn ng nhn dn trong thi k mi. Mt l, cch mng l s nghip ca dn, do dn, v nhn dn. - T tng ly dn lm gc c Ch tch H Ch Minh k tha, nng ln tm cao mi, vi nhng ni dung mi. Ngay t nm 1949, Ngi ch r: "NC TA L NC DN CH Bao nhiu li ch u v dn. Bao nhiu quyn hn u ca dn. Cng vic i mi, xy dng l trch nhim ca dn. S nghip khng chin, kin quc l cng vic ca dn. Chnh quyn t x n Chnh ph trung ng do dn c ra. on th t Trung ng n x do dn t chc nn. Ni tm li, quyn hnh v lc lng u ni dn"1. Ngi nhiu ln khng nh: "Dn chng ng lng, vic g cng lm c. Dn chng khng ng h, vic g cng khng nn". Nc ly dn lm gc2. Gc c vng cy mi bn3. - Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (b sung, pht trin nm 2011) c thng qua ti i hi XI ca ng nu nm bi hc ch yu trong s nghip cch mng Vit Nam di s lnh o ca ng, trong c bi hc: S nghip cch mng l ca nhn dn, do nhn dn v v nhn dn. Chnh nhn dn l ngi lm nn nhng thng li lch s. Ton b hot ng ca ng phi xut pht t li ch v nguyn vng chnh ng ca nhn dn. Sc mnh ca ng l s gn b mt thit vi nhn dn. Quan liu, tham
1 2

H Ch Minh: Ton tp, Nxb CTQG, H, 2000, t. 5, tr. 698. S, t.5, tr. 409. 3 S, t.5, tr. 410. 4 ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 2011, tr. 65.

97

nhng, xa ri nhn dn s dn n nhng tn tht khn lng i vi vn mnh ca t nc, ca ch x hi ch ngha v ca ng. Hai l, ng lc thc y phong tro qun chng l p ng li ch thit thc ca nhn dn, kt hp hi ho cc li ch, thng nht li ch v ngha v cng dn. - Trong s nghip gii phng dn tc, ginh c lp t do cho t nc, ng vch ra c ng li, ch trng ng n, p ng li ch, nguyn vng ca mi tng lp nhn dn, l u tranh cho quyn dn sinh, dn ch v li ch cao nht l c lp, t do ca t nc. Nh tp hp c cc tng lp nhn dn i theo ng lm cch mng. - Trong iu kin pht trin nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, vic gii quyt quan h li ch theo nguyn tc: li ch c nhn, li ch tp th v li ch ton x hi gn cht v thng nht vi nhau, trong li ch c nhn l ng lc trc tip. Kt hp hi ho li ch trc mt v li ch lu di, li ch a phng v li ch c nc. Coi trng li ch c nhn nhng khng tuyt i ho, khng chp nhn ch ngha c nhn, ch k dn n mu thun x hi gay gt, lm tn hi n li ch chung ca cng ng. Nh , qua gn 25 nm i mi, chng ta t c nhng thng li to ln v c ngha lch s. i hi XI ca ng tip tc khng nh: kt hp hi ho cc li ch c nhn, tp th v x hi... l mt ng lc ch yu pht trin t nc. Qun trit quan im ny mi to ra c phong tro hnh ng cch mng rng ri ca cc tng lp nhn dn. Ba l, cc hnh thc tp hp nhn dn phi a dng. - Trong giai on mi ca cch mng phi a dng ho cc hnh thc tp hp nhn dn, v c cu x hi - giai cp, x hi - dn c, x hi - ngh nghip... c s pht trin mi cng vi s pht trin kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, lm cho nhu cu li ch ca x hi, ca t chc v mi c nhn ht sc a dng, phong ph. Mt khc, trnh ca cc tng lp nhn dn khng ng nht, do phi c cp khc nhau v hnh thc tp hp. a dng ho cc hnh thc tp hp nhn dn l hp vi quy lut pht trin ca x hi trong nn kinh t th trng vi nhiu thnh phn kinh t nc ta. - Cng vi hnh thc tp hp nhn dn, ng cng nhn mnh n phng thc v khu hiu vn ng nhn dn sao cho ph hp vi trnh tng i tng nhn dn, coi trng vic vn ng bng cc in hnh tin tin.
98

- Theo tinh thn i hi XI ca ng, pht huy dn ch trong i sng x hi i hi phi pht trin nhiu hnh thc trong sinh hot x hi. V vy, bn cnh vic cng c, i mi t chc v hot ng ca cc on th chnh tr - x hi truyn thng, cn khuyn khch pht trin nhng t chc mang tnh x hi, ngh nghip, nhn o, hu ngh..., thu ht ng o nhn dn thc hin ng li i mi ca ng. Bn l, cng tc vn ng nhn dn l trch nhim ca ng, chnh quyn v cc on th nhn dn. - ng phi lnh o ton b h thng chnh tr lm cng tc dn vn nhm thng xuyn cng c mi quan h gn b mt thit vi nhn dn, coi trng cng tc kim tra vic thc hin cc ch trng v dn vn, nht l i vi h thng chnh quyn. - Cc cp chnh quyn phi chm lo cng tc qun chng, v Nh nc ca ta l Nh nc ca dn, do dn, v dn. Cn khc phc tnh trng nhiu cp chnh quyn cn c nhng biu hin coi nh cng tc dn vn v coi nh vic xy dng cc t chc qun chng. - Cc t chc on th, cc hi ngh nghip... cn phi coi trng cng tc vn ng on vin, hi vin, phi tip tc i mi t chc v phng thc hot ng cho ph hp vi tnh hnh mi. - Mi cn b, ng vin, mi cng chc, vin chc nh nc u phi lm tt cng tc dn vn theo chc trch ca mnh. Hn na th k trc y, tr li cu hi: "Ai ph trch dn vn?, Ch tch H Ch Minh vit: "Tt c cn b chnh quyn, tt c cn b on th v tt c hi vin ca cc t chc nhn dn (Lin Vit, Vit Minh v.v.) u phi ph trch dn vn"1. Ngi cn n cn nhc nh, ph bnh: "Khuyt im to nhiu ni l xem khinh vic dn vn. C ra mt ban hoc vi ngi, m thng c nhng cn b km ri b mc h. Vn c th tt, vn khng c cng mc. Nhng cn b khc khng trng nom, gip , t cho mnh khng c trch nhim dn vn. l sai lm rt to, rt c hi2. 2. Nhim v ch yu cng tc vn ng nhn dn ca ngi ng vin trong giai on mi lm tt cng tc dn vn, mi ng vin cn c iu kin c th a phng, v tr cng tc lm tt nhng nhim v ch yu sau:
1 2

H Ch Minh: Ton tp, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 2002, t. 5, tr. 699. Sd, t. 5, tr. 699.

99

Mt l, trng dn, gn dn, hiu dn, hc dn v c trch nhim vi dn. - Trng dn l im u tin, im gc, xut pht t quan im cch mng l s nghip ca dn, do dn, v dn v ng phi xng ng l ngi lnh o, l ngi y t trung thnh ca nhn dn. Trng dn th hin thc phc v nhn dn ca ngi ng vin, l im khc bit c bn nht gia phong cch cch mng vi cc phong cch quan liu, mnh lnh kiu phong kin, gia trng coi thng dn, t cho mnh ng trn dn, ban pht n hu cho dn, - Gn dn, i hi ngi cn b phi c cch tip cn tt vi nhn dn, t thi , tc phong, li sng ca mnh. Chnh nh gn dn m nm c tm t, tnh cm ca ca dn, c dn ng h mi hon thnh nhim v. L th trng mt c quan, n v phi gn gi, chan ho vi anh ch em ni cng tc. Cn ni c tr phi c quan h tt vi nhn dn xung quanh, tham gia cc hot ng ni c tr, khi s c dn qu, dn yu, dn ng h. - Hiu dn tc l phi hiu r tm t, nguyn vng, nhng yu cu v nhng bc xc ca dn, c nhng iu dn ni ra v cn trong lng. y l vn rt h trng. Cn b khng hiu dn th ng v Nh nc nh ngi b tt mt, bt tai, rt nguy him! hiu dn phi i su, i st qun chng, chia s vi h, tm hiu hon cnh ca h. Ch c vy mi "nghe c nhng li ni chn thnh t h. - Hc dn v tr tu v v sc mnh ca dn l v tn. Bc H thng dy cn b phi hc dn chng nng cao dn chng. Mun hc dn, trc ht phi khim tn, bit lng nghe, khng c t cho mnh ci g cng gii, ci g cng bit! V.I.Lnin tng ln n gay gt bnh kiu ngo cng sn. i vi cn b chng ta cn phi nng cao kh nng tng kt thc tin, rt ra nhng bi hc t nhn dn. - C trch nhim vi dn chnh l quan im v dn. Bc H dy cn b khng phi l quan cch mng m l ngi y t tht trung thnh ca nhn dn. C trch nhim vi dn l phi tn tm, tn lc v li ch ca nhn dn, chm lo n li ch thit thn ca nhn dn, t li ch ca nhn dn ln trn, ln trc, theo tinh thn i vin cha no, cn b khng c ku i. Hai l, tuyn truyn, vn ng nhn dn, a mi ngi tham gia vo cc t chc thch hp hot ng. - lm tt cng tc dn vn phi c bit quan tm n vic vn ng qun chng tham gia cc t chc chnh tr x hi. Ngay khi v nc, Bc H
100

thnh lp Mt trn Vit Minh, tp hp tt c cc giai cp, tng lp vo t chc Vit Minh vn ng "khng tr mt ai", nh to ra cao tro Cch mng Thng Tm, ginh chnh quyn trong v tay nhn dn. - Trong cng tc vn ng nhn dn phi ly thuyt phc lm chnh, l vn c tnh nguyn tc. Phi kin tr gio dc, thuyt phc qun chng, lm cho qun chng hiu r ch trng, chnh sch mi ngi t gic chp hnh. Vic t chc ng vin qun chng cn gn vi vic thc hin cc chng trnh kinh t x hi, an ninh, quc phng, chm lo li ch thit thc ca nhn dn, ng thi nng cao gic ng chnh tr cho qun chng trong cc t chc Mt trn, on th, cc hi qun chng, a qun chng vo cc hot ng trong phong tro cch mng, ph hp vi trnh tng i tng nhn dn. Ba l, bi dng v nhn rng in hnh v s dng qun chng tin tin. - Phng chm cng tc vn ng qun chng l ly qun chng vn ng qun chng. Ngi cn b, ng vin phi bit da vo nhng ngi tin tin, bit nhn rng, ng vin, thc y mi ngi lm theo. - Vic bi dng v nhn rng in hnh tin tin cn phi hp v thng qua cc t chc on th chnh tr - x hi v cc t chc hi qun chng. Trong khi s dng qun chng tin tin th trnh vic b ri qun chng chm tin, cn kin nhn gio dc, ng vin, khch l h tham gia phong tro chung, khng nn lm dng t chc kch, ch trch, dn qun chng dn n ch bt mn v c khi tr thnh nhng ngi chng i, ngn cn phong tro. Bn l, nu gng cho qun chng noi theo. - ng lnh o qun chng khng ch bng ng li, chnh sch m cn thng qua vai tr gng mu tin phong trong nhn thc, trong hnh ng v trong o c, li sng, tc phong ca tng ng vin. - Nhim v ngi ng vin l phi gng mu ni lm vic; tuyn truyn vn ng gia nh mnh thc hin ng li, ch trng, chnh sch ca ng, php lut ca Nh nc. Mi ng vin u phi gng mu li cun mi ngi thc hin ngha v cng dn ni c tr. ng vin tham gia cc on th chnh tr - x hi phi gng mu cc hi vin khc noi theo. Ni chung, ng vin phi thc hin li dy ca Bc H: ng vin i trc, lng nc i sau. C nh vy, mi cng c lng tin ca qun chng i vi ng.

CU HI THO LUN
101

1. Phn tch v tr, vai tr ca ngi ng vin ng Cng sn Vit Nam. 2. Ni dung phn u rn luyn ca ngi ng vin trong giai on hin nay. 3. Quan im ch o v nhim v ch yu ca ngi ng vin trong cng tc vn ng nhn dn c s.

102