cán cân thanh toán quốc tế

Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010
LI M U
Trong nn kinh t m v hi nhp quc t, mi quan h gia cc quc gia l rt phong ph v a dng, bao gm: thng mi, u t, du lich, vn ha, qun s, chnh tr, Nhng mi quan h ny to nn ngun thu, chi ngoi t cho mt quc gia v c phn nh cht ch trn cn cn thanh ton. Trong iu kin nn kinh t m hin nay, vic theo di cc lung ngoi t ra vo l ht sc quan trng c c nhng chnh sch ng n, hiu qu cho nn kinh t, iu ny khin cho vai tr ca cn cn thanh ton tr nn ht sc quan trng. Tuy nhin, trong iu kin nn kinh t pht trin qu nng v ang gp nhiu kh khn, mi trng kinh t quc t din bin tiu cc, cn cn thanh ton phn nh nhng din bin xu ca nn kinh t. Thm ht trong ti khon vng lai ca cn cn thanh ton Vit Nam c nh gi l mt trong 3 ngi n ca khng hong kinh t. Vy, thc cht cn cn thanh ton l g, vai tr v sc nh hng ca n n u trong nn kinh t thi k hi nhp hin nay. Vi ti tm hiu v cn cn thanh ton quc t v tnh hnh cn cn thanh ton quc t Vit Nam, n ny s lm r mt s vn v cn cn thanh ton v thc t din bin Vit Nam, cng nh ch ra nhng nguy c tim n trong cn cn thanh ton ca Vit Nam trong thi gian gn y.
Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU
Page 1
A. TNG QUAN V CN CN THANH TAN QUC T

1. Khi nim Cn cn thanh ton quc t (CCTTQT) (balance of payment-BOP) l mt bn tng hp phn nh tnh trng thu chi bng ngoi t ca mt quc gia vi phn cn li ca th gii trong mt khong thi gian nht nh, thng l 1 nm. BOP l mt bn ghi chp tng hp phn nh mi quan h kinh t gia mt quc gia vi phn cn li trn th gii, hay gia mt quc gia vi cc quc gia khc. nht qun, IMF quy nh: BOP l mt bn bo co thng k tng hp c h thng, ghi chp li gi tr tt c cc giao dch kinh t gia ngi c tr v ngi khng c tr trong mt thi k nht nh, thng l 1 nm. Ngi c tr v ngi khng c tr bao gm: cc c nhn, cc h gia nh, cng ty, c quan i din cho cc quc gia, cc t chc quc t, tr thnh ngi c tr cn c ng thi 2 tiu ch: thi hn c tr phi t 1 nm tr ln v ngun thu nhp trc tip t quc gia mnh c tr. Nhng ngi khng c ng thi 2 tiu ch trn c coi l ngi khng c tr. Mt s quy nh chung: Cc c quan v nhng ngi lm vic ti cc c quan i din cho Chnh ph cc quc gia (i s qun, tng lnh s qun,), cho cc t chc quc t (IMF, WB, WTO,) u c coi l ngi khng c tr. Cc cng ty xuyn quc gia c chi nhnh nhiu nc khc nhau, th ch nhng chi nhnh nc s ti mi c coi l ngi c tr. Cng dn ca quc gia ny n quc gia khc hc tp, du lch, cha bnh khng k thi gian di hay ngn u c coi l ngi khng
Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU Page 2
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 c tr i vi nc n. 2. Phn loi 2.1. Cn cn thi im v cn cn thi k Cn cn thanh ton thi im l bn i chiu gia cc khon tin v s thu v v chi ra mt thi im no . Vy trong loi cn cn ny cha ng c nhng s liu phn nh cc khon tin n nc ngoi v nc ngoi n nc m thi hn thanh ton ri ng vo ngy ca cn cn. Cn cn thanh ton thi k l bn i chiu gia cc khon tin thc t thu c t nc ngoi vi nhng khon tin thc t nc chi ra nc ngoi trong mt thi k nht nh. Vy loi cn cn ny ch phn nh s liu thc thu v thc chi ca mt nc i vi nc ngoi trong thi k qua. 2.2. Cn cn song phng v cn cn a phng Cn cn song phng c lp cho nhng giao dch kinh t pht sinh gia hai quc gia. Cn cn a phng c lp cho mt nc vi phn cn li ca th gii, cho bit c cu t l mi quan h gia mt quc gia vi mt quc gia khc t hoch nh chnh sch iu chnh c cu hp l. 3. Vai tr ca cn cn thanh ton quc t
-
Phn nh tng hp tnh hnh hot ng kinh t i ngoi, v mt mc nht nh phn nh tnh hnh kinh t x hi ca mt quc gia thng qua cn cn thng mi, cn cn vn, d tr ngoi t; cho bit quc gia l con n hay ch n vi phn cn li ca th gii.
- Phn nh mc m ca hi nhp ca nn kinh t quc gia vo nn kinh t th gii v a v ti chnh ca quc gia trn trng quc t. - Phn nh cung cu ngoi t ca mt quc gia, c nh hng to ln n t gi hi oi, chnh sch t gi, chnh sch tin t quc gia.
Page 3
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 4. ngha kinh t ca cn cn thanh ton quc t Thc cht ca cn cn thanh ton quc t l mt ti liu thng k, c mc ch cung cp s k khai y di hnh thc ph hp vi yu cu phn tch nhng quan h kinh t ti chnh ca mt nc vi nc ngoi trong mt thi gian xc nh. Do , CCTTQT l mt trong nhng cng c quan trng trong qun l kinh t v m. Thng qua, cn cn thanh ton trong mt thi k, Chnh ph ca mi quc gia c th i chiu gia nhng khon tin thc t thu c t nc ngoi vi nhng khon tin m thc t nc chi ra cho nc ngoi trong mt thi k nht nh. T , a ra cc quyt sch v iu hnh kinh t v m nh chnh sch t gi, chnh sch xut nhp khu. Ngoi ra, CCTT l cng c nh gi tim nng kinh t ca mt quc gia, gip cc nh hoch nh kinh t c nh hng ng n. Cn cn thanh ton bc l r rng kh nng bn vng, im mnh v kh nng v kinh t bng vic o lng chnh xc kt qu xut nhp khu hng ho v dch v ca t nc . CCTT cn c s dng nh mt ch s v kinh t v tnh n nh chnh tr. V d, nu mt nc c thng d cn cn thanh ton c ngha l c nhiu u t t nc ngoi ng k vo nc hoc cng c th l nc y khng xut khu nhiu tin t ra nc ngoi dn n s tng gi ca gi tr ng ni t so vi ngoi t. 5. Kt cu v cc cn cn b phn ca cn cn thanh ton quc t 5.1. Cc thnh phn ca cn cn thanh ton Theo quy tc mi v bin son biu cn cn thanh ton do IMF ra nm 1993, cn cn thanh ton ca mt quc gia bao gm bn thnh phn sau: Ti khon vng lai: Ti khon vng lai ghi li cc giao dch v hng ha, dch v v mt s chuyn khon. Ti khon vn : Ti khon vn ghi li cc giao dch v ti sn thc v
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 ti sn ti chnh. Thay i trong d tr ngoi hi nh nc
Mc tng hay gim trong d tr ngoi hi ca ngn hng trung ng. Do tng ca ti khon vng lai v ti khon vn bng 0 v do mc sai s nh, nn gn nh tng gim cn cn thanh ton l do tng gim d tr ngoi hi to nn.
Mc sai s Do ghi chp y ton b cc giao dch trong thc t, nn gia phn ghi chp c v thc t c th c nhng khong cch. Khong cch ny c ghi trong cn cn thanh ton nh l mc sai s. 5.2. Cc b phn ca cn cn thanh ton 5.2.1. Cn cn vng lai Ti khon vng lai (cn gi l cn cn vng lai Current Account CA ) trong cn cn thanh ton ca mt quc gia ghi chp nhng giao dch v hng ha v dch v gia ngi c tr trong nc vi ngi c tr ngoi nc. Nhng giao dch dn ti s thanh ton ca ngi c tr trong nc cho ngi c tr ngoi nc c ghi vo bn "n" (theo truyn thng k ton s c ghi bng mc ). Cn nhng giao dch dn ti s thanh ton ca ngi c tr ngoi nc cho ngi c tr trong nc c ghi vo bn "c" (ghi bng mc en). Thng d ti khon vng lai xy ra khi bn c ln hn bn n. Theo quy tc mi v bin son bo co cn cn thanh ton quc gia do IMF son nm 1993, ti khon vng lai bao gm:
-
Cn cn thng mi ( Trade Balance )
Cn cn thng mi l mt mc trong ti khon vng lai ca cn cn thanh ton quc t. Cn cn thng mi ghi li nhng thay i trong xut khu v nhp khu hng ha ca mt quc gia trong mt khong thi gian nht nh (qu hoc nm) cng nh mc chnh lch (xut khu tr i nhp khu) gia chng. Khi mc chnh lch l ln hn 0, th cn cn thng mi
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 c thng d. Ngc li, khi mc chnh lch nh hn 0, th cn cn thng mi c thm ht. Khi mc chnh lch ng bng 0, cn cn thng mi trng thi cn bng. Cn cn thng mi cn c gi l xut khu rng hoc thng d thng mi. Khi cn cn thng mi c thng d, xut khu rng/thng d thng mi mang gi tr dng. Khi cn cn thng mi c thm ht, xut khu rng/thng d thng mi mang gi tr m. Lc ny cn c th gi l thm ht thng mi. Tuy nhin, cn lu l cc khi nim xut khu, nhp khu, xut khu rng, thng d/thm ht thng mi trong l lun thng mi quc t rng hn cc trong cch xy dng bng biu cn cn thanh ton quc t bi l chng bao gm c hng ha ln dch v.
-
Cn cn dch v ( Services )
Bao gm cc khon thu chi t cc dch v v vn ti, du lch, bo him, bu chnh, vin thng, ngn hng, thng tin xy dng v cc hot ng khc gia ngi c tr vi ngi khng c tr. Ging nh xut nhp khu hng ho xut khu dch v lm pht sinh cung ngoi t nn n c ghi vo bn co v c du dng; nhp khu ngoi t lm pht sinh cu ngoi t. Cc nhn t nh hng ln gi tr xut nhp khu dch v cng ging nh cc nhn t nh hng ln gi tr xut nhp khu hng ho.
-
Cn cn thu nhp ( Incomes ) Phn nh thu nhp rng ca ngi lao ng hoc thu nhp rng t hot ng u t.
+ Thu nhp ngi lao ng: l cc khon tin lng, tin thng v cc khon thu nhp khc bng tin hin vt ngi c tr tr cho ngi khng c tr hay ngc li. + Thu nhp v u t: l cc khon thu t li nhun u t trc tip, li t u t giy t c gi v cc khon li n han phi tr ca cc khon vay gia ngi c tr v khng c tr.
-
Cn cn chuyn giao vng lai mt chiu ( Current Transfers )

Page 6
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 Cc khon vin tr khng hon li, qu tng, qu biu v cc khon chuyn giao khc bng tin, hin vt cho mc ch tiu dng do ngi khng c tr chuyn cho ngi khng c tr v ngc li. Cc khon chuyn giao vng lai mt chiu phn nh s phn phi li thu nhp gia ngi c tr vi ngi khng c tr cc khon thu lm pht sinh cung ngoi t (cu ni t) nn c ghi vo bn c (+), cc khon chi lm pht sinh cu ngoi t nn c ghi vo bn n (-). Nhn t chnh nh hng ln chuyn giao vng lai mt chiu l lng tt, tnh cm gia ngi c tr v ngi khng c tr.
5.2.2. Cn cn vn Ti khon vn (cn gi l cn cn vn) l mt b phn ca cn cn thanh ton ca mt quc gia. N ghi li tt c nhng giao dch v ti sn (gm ti sn thc nh bt ng sn hay ti sn ti chnh nh c phiu, tri phiu, tin t) gia ngi c tr trong nc vi ngi c tr quc gia khc. Khi nhng tuyn b v ti sn nc ngoi ca ngi sng trong nc ln hn tuyn b v ti sn trong nc ca ngi sng nc ngoi, th quc gia c thng d ti khon vn (hay dng vn vo rng). Theo quy c, dng vn vo rng phi bng thm ht ti khon vng lai. Ti khon ti chnh (hay ti khon u t) l mt b phn ca ti khon vn ghi li nhng giao dch v ti sn ti chnh. 5.2.3. Nhm ln v sai st S d c cc khon mc nhm ln v sai st trong CCTTQT l do: - Cc giao dch pht sinh gia ngi c tr v ngi khng c tr rt nhiu. do vy trong qu trnh thng k rt d dn n sai st. - S khng trng khp gia thi im din ra giao dch v thi im thanh ton.
Page 7
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 5.2.4 Cn cn c bn Nh phn tch trn, cn cn vng lai ghi chp cc hng mc v thu nhp, m c trng ca chng l phn nh mi quan h s hu v ti sn gia ngi c tr vi ngi khng c tr. Chnh v vy tnh trng ca cn cn vng lai c nh hng lu di n s n nh ca nn kinh t m c bit l ln t gi hi oi ca nn kinh t. Tng ca cn cn vng lai v cn cn di hn gi l cn cn c bn. Tnh cht n nh ca cn cn c bn nh hng lu di n nn kinh t v t gi hi oi. Chnh v vy cn cn c bn c cc nh phn tch v hoch nh chnh sch kinh t quan tm. Cn cn c bn = cc cn vng lai +cn cn vn di hn 5.2.5. Cn cn tng th ( Overall Balance ) Nu cng tc thng k t mc chnh xc tuyt i (tc nhm ln v sai st bng khng ) th cn cn tng th bng tng ca cn cn vng lai v cn cn vn. Trong thc t do c rt nhiu vn phc tp v thng k trong qu trnh thu nhp s liu v lp CCTTQT do thng pht sinh nhng nhm ln v sai st. Do cn cn tng th c iu chnh li bng tng ca cn cn vng lai v cn cn vn v hng mc sai st trong thng k. Ta c : Cn cn tng th = cn cn vng lai +cn cn vn + nhm ln v sai st 5.2.6. Cn cn b p chnh thc ( Official Finacing Balance ) Cn cn b p chnh thc (OFB) bao gm cc hng mc : - Thay i d tr ngoi hi quc gia (R) - Tn dng vi IMF v cc ngn hng trung ng khc (L) - Thay i d tr ca cc ngn hng trung ng khc bng ng tin ca quc gia lp cn cn thanh ton () OFB = R + L +
Page 8
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 Mt thc t rng, khi d tr ngoi hi tng th chng ta ghi n (-) v gim th ghi c (+), do nhm ln thng xy ra y. iu ny c gii thch nh sau 5.3. Thng d v thm ht cn cn thanh ton quc t CCTT c lp theo nguyn tc hch ton kp, do tng cc bt ton ghi c lun bng tng cc bt ton ghi n, nhng c du ngc nhau. iu ny c ngha l, v tng th th CCTTQT lun c cn bng. Do ni n thng d, thm ht CCTTQT l ni n thng d thm ht ca mt hoc ca mt nhm cc cn cn b phn ch khng ni n ton b cn cn. V mt nguyn tc, thng d hay thm ht ca CCTTQT c xc nh theo hai phng php: Phng php xc nh thng d thm ht ca tng cn cn b phn.
Phng php tch ly.
Page 9
B- THC TRNG CN CN THANH TON QUC T VIT NAM GIAI ON 2006-2009 V NA U NM 2010
I Thc t Cn cn thanh ton quc t vit nam

Cn cn thanh ton 2006-2009 (n v tnh: t USD_Ngun: SBV, IMF, WB) I.Ti khon vng lai Cn cn thng mi Dch v phi yu t Thu nhp t u t Chuyn giao II.Ti khon vn FDI(thun) Cho vay trung v di hn Vn khc(thun) u t gin tip III.Cn cn tng th D tr ngoi hi 2006 -0.2 -2.8 0.0 -1.4 4.1 3.1 2.3 1.0 -1.6 1.3 4.3 11.5 2007 -9.8 -14.6 -1.3 -3.0 9.0 23.7 9.2 2.9 2.8 8.8 14.3 21 2008 -11.1 -14.2 -1.0 -4.9 8.1 13.4 10.0 1.1 2.9 -0.6 0.3 23 2009 -8.0 -8.9 -1.2 -4.9 7.0 12.3 7.4 4.8 -0.1 -8.8 15
Biu cn cn thanh ton quc t ca Vit Nam 2006-2009
Ngun: tng cc thng k

1- CN CN THNG MI Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU Page 10
Bng 1: Xut nhp khu dch v t 2006 n 2009 n v: triu la M
Ngun: Tng cc thng k Tnh hnh xut nhp khu nm 2006-2007.
Theo tng cc thng k, tng mc lu chuyn hng ho xut nhp khu nm 2006 t 84,717 t USD, tng 22,41% so vi nm 2005 (69,208 t USD), trong xut khu tng 22,74%; nhp khu tng 22,11%; nhp siu l 5,062 t USD, bng 12,717% kim ngch xut khu (cc con s tng ng ca nm trc l 4,54 t USD v 13,295%). Xut khu hng ho nm 2006 t 39,826 t USD v vt hn 5% so vi k hoch c nm, trong khu vc kinh t trong t khong 18 t USD, tng trn 20% so vi nm trc, ng gp khong 40% vo mc tng chung; khu vc c vn u t nc ngoi khng k du th t khong 14,5 t USD, tng trn 30%, ng gp khong 47% v du th 8,3 t USD, tng 12,9%, ng gp 13,5%. Nm 2006, c thm cao su v c ph t kim ngch xut khu trn 1 t USD nng tng s cc mt hng c kim ngch t 1 t USD tr ln l 9, trong 4 mt hng ln truyn thng l du th, dt
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 may, giy dp v thu sn kim ngch mi mt hng t trn 3,3 t USD. Xut khu mt s mt hng nng sn nm nay tng mnh, do pht trin nng nghip ng hng, ng thi gi th gii tng cao, trong kim ngch cao su tng cao nht (+58,3%); c ph tng ti 49,9% (hon ton do c li v gi); ring go gim c kim ngch v lng, ch yu do ngun cung khng tng. Nhp khu hng ho nm 2006 t 44,888 t USD, vt 5% so vi k hoch nm 2006 v tng 20,1% so vi nm trc, trong khu vc kinh t trong nc t 27,99 t USD, tng 19,9% v ng gp 62,6% vo mc tng chung; khu vc c vn u t nc ngoi 16,42 t USD, tng 20,4%, ng gp 37,4%. Nhp khu my mc, thit b v hu ht cc vt t, nguyn liu cho sn xut trong nc u tng so vi nm trc, c bit l nhiu loi vt t ch yu (tr xng du, phi thp v phn u r) c lng nhp khu tng kh. Nhp khu my mc, thit b tng 24,1%; xng du 5,8 t USD, tng 16,4% (nhng lng nhp gim 3,8%); phn bn tng 5,1%; cht do tng 26,8%; ho cht 18,6%; giy cc loi tng 30,5%; vi tng 23,1%; ring nguyn ph liu dt, may, da gim 14,1%, v ang c xu hng gim do tng sn xut thay th trong nc; st, thp 2,9 t USD, gim 0,9%, nhng lng tng 1,8% nh gi gim. Nm 2007, sau khi VN gia nhp WTO, thm ht thng mi l 14,12 t USD. Trong kim ngch hng XK l 48,57 t USD, kim ngch hng NK l 62,67% Gi tr hng ha xut khu nm 2007 c tnh t 48,57 t USD, tng 21,5% so vi nm 2006, trong tt c cc mt hng ch yu u tng (k c xut khu du th tng 2,6%, do gi tng). C 10 mt hng xut khu t gi tr trn 1 t USD l: Du th 8,5 t USD, dt may 7,8 t USD, giy dp gn 4 t USD, thy sn 3,8 t USD, tng 12,9%; sn phm g 2,4 t USD, tng 22,3%; in t my tnh 2,2 t USD, tng 27,5%; c ph 1,8 t USD, tng 52,3%; go 1,4 t USD, tng 13,9%; cao su cng t 1,4 t USD, tng
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 8,8%; than trn 1 t USD, tng 11,3%. Th trng xut khu hng ho tip tc pht trin, hu ht cc th trng ln u tng so vi nm trc. Nm 2007 c 10 th trng t gi tr xut khu trn 1 t USD, trong M 10 t USD, tip n l EU 8,7 t USD; ASEAN 8 t USD; Nht Bn 5,5 t USD v Trung Quc 3,2 t USD. Bn cnh , trong nm 2007 mt s th trng c xu hng gim nh x-try-li-a, I-rc. Gi tr hng ha nhp khu nm 2007 t 60,8 t USD, tng 35,5% so vi nm trc, trong khu vc kinh t trong nc t 39,2 t USD, tng 38,1% v khu vc c vn u t nc ngoi t 21,6 t USD, tng 31%. Cc mt hng c gi tr nhp khu cao trong nm 2007 l: my mc thit b, dng c ph tng t gn 10,4 t USD, tng 56,5%; xng du 7,5 t USD, tng 25,7%; st thp gn 4,9 t USD, tng 66,2%; vi 4 t USD, tng 33,6%; in t, my tnh v linh kin 2,9 t USD, tng 43,7%; cht do 2,5 t USD, tng 34,3%; nguyn ph liu dt, may, da 2,2 t USD, tng 12,1%; ha cht 1,4 t USD, tng 39,1%; t 1,4 t USD, tng 101%; sn phm ha cht gn 1,3 t USD, tng 27,1%; thc n gia sc v nguyn ph liu 1,1 t USD, tng 52,6%, g v nguyn ph liu g 1 t USD, tng 31,9%. Nhp siu nm 2007 mc 12,3 t USD, bng 25,7% gi tr xut khu hng ha v gp gn 2,5 ln mc nhp siu ca nm trc. Gi tr nhp khu hng ha v nhp siu ca nm 2007 tng cao l do (1) tng nhu cu nhp khu pht trin nn kinh t. Ch ring nhp khu my mc thit b, dng c ph tng chim ti 17,1% tng gi tr hng ha nhp khu v ng gp 23,5% vo mc tng chung; xng du cng chim 12,3% v ng gp 9,6%; (2) Gi ca nhiu mt hng nhp khu ch yu u tng cao nh st thp tng 23,1%; phn bn tng 19,1%; xng du tng 12,2%; cht do tng 9,6%. Ngoi ra, gi ng la M trn th trng th gii st gim so vi mt s ngoi t mnh cng l nhn t lm gia tng gi tr nhp khu, khi qui i v USD.
Page 13
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 T nm 2006 n nm 2007, thm ht cn cn thng mi ca Vit Nam tng ln ng k. Tuy vy, c th thy c cu xut nhp khu ang c chiu hng tt ln, c cu xut khu c thay i ng k t nguyn liu th sang mt hng ch bin th hin s thay i c cu tch cc vi mc cao hn Tc tng trng nhp khu tng cao, nhng da vo c cu c th thy mc tng ny l do nhu cu u t tng cao, c bit l ngun nguyn liu u vo phc v cho m rng sn xut cng nghip. Do mc thu nm u gim ch yu vi hng dt may v giy dp nn y khng phi l tc ng trc tip ca vic ra nhp WTO. Nhn chung, c th thy vic Vit Nam gia nhp WTO tc ng khng nh n tnh hnh xut nhp khu hng ha. Gia nhp WTO, tuy cha mang li tng trng ng k trong xut khu nhng c th thy vic k kt cc hip nh thng mi mi khi ra nhp WTO s a dng ha th trng xut khu Vit Nam gip cho xut khu tr nn n nh, gim bt c ph thuc vo nc bn Tnh hnh xut nhp khu nm 2008 Xut khu; khu vc kinh t trong nc t 28 t USD, tng 34,7%, ng gp 50,3%. Trong tng kim ngch hng ho xut khu nm 2008, nhm hng cng nghip nng v khong sn chim t trng 31%, nhm hng nng sn chim 16,3%. Kim ngch xut khu nm 2008 ca cc loi hng ho u tng so vi. Theo s liu t Tng cc Thng k, xut khu c nm 2008 t 62,9 t USD, tng 29,5% so vi nm 2007, bao gm khu vc c vn u t nc ngoi (k c du th nm 2007, ch yu do s tng gi trn th trng th gii. Kim ngch hng ho nhp khu nm 2008 c tnh 80,7 t USD, tng 28,3% so vi nm 2007, bao gm khu vc kinh t trong nc t 51,8 t USD, tng 26,5%; khu vc c vn u t nc ngoi t 28,6 t USD, tng 31,7%.
Page 14
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 Trong tng kim ngch hng ho nhp khu nm 2008, t liu sn xut chim 88,8%; hng tiu dng chim 7,8%; vng chim 3,4% (nm 2007 t trng ca 03 nhm hng ny tng ng l: 90,4%; 7,5%; 2,1%). Nu loi tr yu t tng gi ca mt s mt hng th kim ngch nhp khu nm nay ch tng 21,4% so vi nm 2007. Nhn chung, cc mt hng nhp khu ch lc nhm p ng nhu cu pht trin sn xut trong nc u tng so vi nm 2007. Tuy nhin, nhp khu nguyn liu cho sn xut nhng thng cui nm c xu hng gim nhiu, y l mt trong nhng du hiu ca s chng li trong u t v sn xut. Trong khi , kim ngch nhp khu hng tiu dng ang c xu hng tng vo cc thng cui nm cho thy hng tiu dng nc ngoi ang to sc p ln ln hng tiu dng ca Vit Nam ngay ti th trng trong nc. Nhp khu t nm 2008 t mc cao k lc vi 2,4 t USD, trong t nguyn chic t 1 t USD vi 50,4 nghn chic ( t di 12 ch ngi 27,5 nghn chic, tng ng 380 triu USD). Nhp siu nm 2008 c tnh 17,5 t USD, tng 24,1 % so vi nm 2007, bng 27,8% tng kim ngch xut khu. Tuy nhp siu gim nhiu so vi d bo nhng thng trc y nhng mc nhp siu nm nay vn kh cao, trong chu c mc nhp siu ln nht, ng u l th trng Trung Quc vi 10,8 t USD, cao hn 1,7 t USD so vi nm 2007. Trn c s nhng kt qu t c trong hot ng xut khu nm 2008, c th rt ra mt s nhn nh c bn nh sau: Nhng thnh tu: Nm 2008 do chu nh hng ca bin ng ca kinh t th gii nn xut khu din bin khng theo quy lut, nhng thng u nm xut khu gp thun li v gi, KNXK t mc cao trong 2 thng 7 v 8 tuy nhin n thng 9 xut khu gim mnh v tip tc gim trong nhng thng cui nm. Nhn chung c nm 2008, xut khu t c mc tng trng cao, pht trin c v quy
Page 15
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 m, tc , th trng v thnh phn tham gia xut khu. C th nhn nhn nh sau: Th nht, qui m v tc tng trng kim ngch xut khu tip tc c duy tr mc cao. Th hai, cc mt hng xut khu truyn thng vn gi c nhp tng trng cao, nht l cc mt hng go, rau qu, ht iu, than , hng in t v linh kin my tnh, sn phm nha, ti xch v li v d... Xut khu hng ho tng cn c s ng gp ca nhiu mt hng mi v d nh sn phm t cao su, sn phm ch to t gang, thp, my bin th, ng c in, tu thuyn cc loi... Th ba, c cu hng ho xut khu vn tip tc chuyn dch tch cc theo hng tng t trng nhm hng ch bin, ch to, gim t trng xut khu th. Nhng hng ho c tc tng trng xut khu cao v gi tr xut khu ln l nhm hng cng nghip v ch bin nh: thu sn, hng in t v linh kin in t, sn phm nha, ti xch va li, m v d... Th t, bn cnh vic tp trung khai thc ti a cc th trng trng im, nm qua chng ta tip tc gi vng th trng truyn thng, y mnh vic a dng ho th trng xut khu, nhiu chng loi hng ho xut khu vo c cc th trng mi, in hnh l cc th trn ti khu vcChu PhiTy Nam , Chu , v Chu i Dng . Nhng hn ch : Th nht, mt s mt hng xut khu ch lc gp kh khn do phi i mt vi nhng ro cn thng mi mi ngy cng nhiu vi cc hnh vi bo h thng mi tinh vi ti cc th trng ln. Vic tng gi tr xut khu ph thuc nhiu vo gi th gii v nhng th trng xut khu ln, khi nhng th trng ny c bin ng th KNXK b nh hng. Th hai, nhu cu ca th trng xut khu b thu hp, cc n hng xut khu dt may, g, mt s nng sn vo M v EU u gim do nh hng t cuc khng hong ti chnh ton cu; Trong khi th trng xut khu gp
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 kh khn th cc chi ph u vo khng gim, thm ch cn tng cao nh lng cng nhn, li sut ngn hng, khin nhiu doanh nghip dt may phi chuyn t sn xut mua nguyn liu bn thnh phm sang gia cng bo ton vn, v vy gi tr gia tng trn sn phm dt may ngy cng thp l li nhun gim. Th ba, xut khu vn ph thuc nhiu vo cc mt hng khong sn, nng, lm, thu, hi sn; cc mt hng cng nghip ch bin ch yu vn mang tnh cht gia cng; Cc mt hng xut khu cha a dng, phong ph, s lng cc mt hng xut khu mi c kim ngch ln, tc tng trng nhanh cha nhiu. Xut khu ch yu da vo khai thc li th so snh sn c m cha khai thc c li th cnh tranh thng qua vic xy dng cc ngnh cng nghip c mi lin kt cht ch vi nhau hnh thnh chui gi tr gia tng xut khu ln. Th t, vn cha tn dng trit li ch t vic gia nhp WTO, cc hip nh thng mi song phng v khu vc k kt gia Vit Nam v cc i tc khai thc ht tim nng ca cc th trng ln nh Hoa K, EU, Trung Quc. Th nm, vic tip cn ngun vn vay bng VN cho sn xut kinh doanh vn cn bt cp, nht l i vi cc mt hng nng sn, thu sn, trong khi li sut cho vay mc d gim nhng vn mc cao , iu ny lm chi ph tng cao nh hng ti kh nng cnh tranh ca hng ho xut khu. Tnh trng xut nhp khu nm 2009 Tri ngc vi tng trng xut khu xp x 30% vo nm 2008 th n nm 2009, xut khu ch t 56,584 t USD gim 9,7% so vi nm 2008, y cng l ln u tin sau 20 nm kim ngch xut khu gim so vi nm trc . ng gp vo vic gim kim ngch XK trong nm 2009 phi k n du th chim 69,7%; giy dp chim 12,6%; cao su xp x 6,8%; c ph 6,7%; g v cc sn phm t g 4,7%; thy sn 4,4%... Cn v Nhp khu, kim ngch c nm 2009 l 68,83 t USD gim 14,7% so vi nm 2008. nm 2009 l nm th hai, sau nm 2998 kim ngch
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 NK gim so vi nm trc , nhng mc gim mnh hn ( nm 1998 gim 0,8%). ng gp vo vic kim ngch NK gim trong nm 2009 l do xng du chim 40%; st thp chim khon 13,2%; my mc thit b dng c v phng tin chim 6,1%; nguyn liu dt may giy dp chim 3,5%.... Nh vy ta c th thy trong nm 2009 c kim ngch NK v Xk u gim so vi nm 2008. tuy cc mt hng xut nhp khu u tng v lng nhng kim ngch XNK vn gim l do gi hng ha XNK gim mnh trong nm 2009 thm ch c nhng hng ha bnh qun c nm gim n 40%. V pha XK, gi du th xut bn bnh qun ch t khong 46,3USD ( gim ti 38,5% so vi nm 2008, nm 2008 gi bnh qun l 75,3%). Tip n l gi cao su gim 32%; c ph 27%; than 26%; go 25%; ht tiu 24%; ht iu 13%.... ring mt hng dt may, c kim ngch XK ln nht trong nm 2009 th gi bnh qun nm 2009 cng gim t 10-15% so vi nm 2008. nhp khu cng gim mnh so vi nm 2008 cng l do gi bnh qun cc mt hng NK cng gim ng k. bnh qun gi xng du NK gim 42%; la m gim 40%; phn bn 35%; st thp 32%; cht do 24%; si dt 15%.... Hot ng thng mi ni chung v xut khu (XK) ni ring nm 2009 chu nh hng rt ln t cuc khng hong kinh t th gii, lm cho nhu cu nhp khu hng ha ca Vit Nam v gi c quc t gim st mnh. ng thi, cc nc gia tng cc bin php bo h mi, t ra nhiu hn cc ro cn phi thu. Do , hot ng xut khu chu tc ng tiu cc trn c ba phng din: (1) n t hng t i do bn hng gp kh khn v ti chnh, nhu cu ca ngi tiu dng nc nhp khu suy gim; (2) gi c nhiu mt hng xut khu ch lc ca Vit Nam nh du th, than , la go, cao su, c ph, ht tiu, thy sn... b st gim mnh so vi nm 2008; (3) cc doanh nghip kinh doanh hng xut khu gp kh khn v vn v u ra, k c cc doanh nghip c vn u t nc ngoi Tnh hnh xut nhp khu 8 thng u nm 2010
Ch : tc tng trng XNK so vi cng k nm 2009 Ngun: Tng cc Hi Quan
Qua bng s liu nm 2009 v biu XNK 8 thng u nm 2010 ta c th thy c kim ngch xut khu v nhp khu nm 2010 u tng so vi cng k nm 2009. Tnh chung 6 thng u nm 2010, tng kim ngch XNK hng ha t 32,1 t USD tng 15,7% so vi cng k nm 2009 ( cao hn nhiu so vi mc tiu tng trng 6% c nm). Theo s liu mi nht ca cc Hi quan th tng kim ngch XNK hng ha vit nam trong thng 8/2010 t 14,11 t USD tng 23,6% so vi cng k nm 2009. trong XK l 45,4 t USD, tng 22,1% v NK l 52,95 t USD tng 25% so vi cng k nm 2009. Trong nm 2010 cc mt hng XK chnh ca Vit nam vn l hng dt may, go, hng thy sn, du th, cao su, giy dp cc loi, ha cht, dy cp in v tu thuyn cc loi cn cc mt hng NK chnh l xng du cc loi, cht do nguyn liu,phn bn cc loi, my mc thit b dng c ph tng, my vi tnh sn phm in t v linh kin, t nguyn chic, st thp cc loi, nguyn liu ph dt may da giy, xe my nguyn chic
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 C cu cc mt hng xut nhp khu ca Vit Nam
Mt s mt hng xut khu ch yu ca Vit Nam
Ngun: Tng cc Thng k
C cu nhp khu theo nhm ngnh ca Vit Nam
Page 20
Ngun: Tng cc Thng k
Nh vy ta c th thy, mt hng chng ta xut khu ch yu l nhng mt hng nng nghip, ch dng th cha qua gia cng ch bin hoc nhng mt hng yu cu k thut thp nn khng c tnh cnh tranh, ng thi nhng mt hng m chng ta nhp v li l nhng mt hng qua ch bin, nhng thit b my mc cng ngh phc v sn xut trong nc. chnh l l do ti sao m nc chng ta lun l mt nc nhp siu. 2. CN CN DCH V Bng 1: Xut nhp khu dch v t 2006 n 2009 n v: triu la M Xut khu Dch v vn ti Dch v bu chnh vin thng Dch v du lch Dch v ti chnh Dch v bo him
2006 5100 1540 120 2850 270 50
2007 6460 1879 110 3750 332 65
2008 7006 2356 80 3930 230 60
2009 5766 2062 124 3050 175 65

Page 21
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 Dch v Chnh ph Dch v khc Nhp khu Dch v vn ti Dch v bu chnh vin thng Dch v du lch Dch v ti chnh Dch v bo him Dch v Chnh ph Dch v khc 40 230 5122 2580 30 1050 270 302 40 850 45 50 100 279 300 190 7177 7956 6900 4079 4974 4273 47 54 59 1220 1300 1100 300 230 153 461 473 354 40 75 141 1030 850 820 Ngun: Tng cc thng k
Xut khu dch v nm 2006 c tnh t 5,1 t USD, tng 19,6% so vi nm 2005, trong mt s dch v c t trng cao t mc tng trn 20% nh: du lch, tng 23,9%; vn ti hng khng tng 35,5%; dch v hng hi tng 27,5%; dch v ti chnh tng 22,7%. Nhp khu dch v nm 2006 c tnh t 5,12 t USD, tng 14,3% so vi nm trc, trong du lch tng 16,7% v cc ph vn ti, bo him (cif) chim 33,7%, tng 20,1%. Nhp siu dch v nm 2006 ch cn khong 22 triu USD (nm trc 220 triu USD). Gi tr xut, nhp khu dch v c nm 2007 c tnh t 12,4 t USD, tng 21,6% so vi nm trc, trong gi tr xut khu dch v 6 t USD, tng 18,2% v gi tr nhp khu dch v, gm c ph vn ti v bo him hng nhp khu t 6,4 t USD, tng 24,9%. Nm nm ny bt ng cn cn dch v thm ht mnh (717 triu USD) tng 32,59 ln so vi nm 2006. Nguyn nhn chnh y l do s gia tng nhp khu ca ngnh dch v vn ti( thm ht gn 1,5 t USD). Cng vi s m ca nn kinh t,cc ngnh kinh doanh dch v pht trin mnh m nhng vn chim t trng thp trong tng thu chi cn cn vng lai. Tng tr gi xut khu dch v nm 2008 c tnh t 7,1 t USD, tng 9,8% so vi nm 2007, trong dch v du lch t 4 t USD, tng 7,2%; dch v vn ti hng khng t 1,3 t USD, tng 23,7%; dch v vn ti bin t 1 t USD, tng 27,7%. Tng tr gi nhp khu dch v nm 2008 c
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 tnh t 7,9 t USD, tng 10,3% so vi nm 2007, trong dch v du lch 1,3 t USD, tng 6,6%; dch v vn ti hng khng 800 triu USD, gim 2,4%; dch v hng hi 300 triu USD, tng 20%. Sang nm 2009, vi nh hng tiu cc ca suy thoi kinh t, cng vi kh khn t thin tai, dich bnh. Cn cn dch v thm ht 1,2 t USD. Trong cc ngnh ch c ngnh vin thng l tng ln t 80 ln 120 triu USD. Nhn chung tng xut nhp khu ca ngnh dch v u gim. Trong ngnh du lch ng vai tr quan trng trong cn cn dch v b xt gim nhiu nht (gn 900 tiu USD , trong khi xut khu ton ngnh dch v nm 2009 so vi nm 2008 gim cha ti 1,3 t USD). Sang nm 2010, d on cn cn dch v s thm ht khong 1,9 t USD.
-
Thc trng pht trin ngnh du lch trong nhng nm qua Trong thng 12/2006 lng khch quc t n Vit Nam t 324.625
lt. Tng cng trong 12 thng lng khch quc t t 3.583.486 lt, tng 3%( khong 200.000 lt khch) so vi nm ngoi. Khch du lch ni a cng t 17,5 triu lt ngi. Theo Tng cc Du lch, kt thc nm 2006, doanh thu ca ngnh du lch c t 36.000 t ng, tng 6.000 t ng so vi nm trc. V u t nc ngoi, trong tng s 5,15 t USD vn cam kt u t vo Vit Nam trong 9 thng u nm nay, c ti 2,2 t USD - chim gn 43% tng s vn - l u t vo lnh vc du lch. Trong nm ti, du lch Vit Nam d kin n khong 4,4 triu lt khch quc t, tng khong 800.000 lt so vi con s c t trong nm nay. Cc th trng khch trng im vn l Trung Quc, M, Nht Bn, Hn Quc v Australia vi mc tng trng t t 16 -18%. D kin, n nm 2010, du lch Vit Nam s n 6 triu lt khch quc t, 26 triu lt khch ni a, thu nhp t du lch t t 4,5 - 5 t USD, huy ng 5,5 t USD vn u t
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 Bng : Khch quc t n Vit Nam nm 2006 n v: lt ngi c thng 12 nm Tng s Theo phng tin ng khng ng bin ng b Theo mc ch Du lch, ngh ngi i cng vic Thm thn nhn Cc mc ch khc Theo th trng Trung Quc Hng Kng i Loan Nht Bn Hn Quc Campuchia Indonesia Cc th trng khc 2006 324.625 267.679 15.766 41.180 197.736 54.820 45.453 26.616 31.301 420 24.215 36.074 43.428 8.429 1.921 178.837 c 12 thng 2006 3.583.486 2.702.430 224.081 656.975 2.068.875 575.812 560.903 377.896 516.286 4.199 274.663 383.896 421.741 154.956 21.315 1.806.430 So vi thng trc (%) 106,2 103 109,3 131,9 103,7 106,1 158,6 77 Nm 2006 so nm 2005 (%) 103 115,7 111,8 69,8 101,5 116,2 110,4 86,9
108,9 72 122,1 112 117,7 100,1 100,1 113,4 110,1 129,4 70,1 78 87,4 92,3 105,3 107,7 Ngun: Tng cc thng k
Trong thng 12/2007 lng khch quc t n Vit Nam t 354.000 lt. Tng cng trong c nm lng khch quc t t 4.171.564 lt, tng 16,0% so vi nm 2006. Bng : Khch quc t n Vit Nam nm 2007 n v: lt ngi
Thng 12 nm 2007 C nm 2007 So vi thng trc (%) Nm 2007 so vi nm 2006 (%)
Tng s ng khng ng bin ng b
354.000 279.047 17.227 57.726
4.171.564 3.261.941 224.389 685.234
104 105 93,3 103,2
116 120,7 100,1 104,3

Page 24
Theo phng tin
Theo mc ch
Du lch, ngh ngi 221.991 i cng vic 51.407 Thm thn nhn 50.857 Cc mc ch 29.744 khc 2.569.150 643.611 603.847 354.956 106,1 97,4 103,2 102,6 124,1 111,7 107,6 93,9
Theo th trng
Trung Quc Hng Kng i Loan Nht Bn Hn Quc
Campuchia Indonesia Lo Malaysia Philippin Singapo Cc th trng khc
43.290 445 24.364 36.367 43.462

11.906 1.898 2.195 11.953 2.488 10.160 165.472
558.719 5.864 314.026 411.557 475.535

150.655 22.941 31.374 145.535 31.820 127.040 1.896.498
94,3 92,1 94,4 108,8 112,9

96,3 101,2 84,4 100,4 95,2 97,6 86,5
108,2 139,6 114,3 107,2 112,7

97,2 107,63 92,33 137,8 116,3 121 127
Ngun: Tng cc thng k Theo Tng cc Du lch, nm 2007 ln u tin lng khch quc t n Vit Nam vt ngng 4 triu lt khch/ nm; cht lng sn phm dch v du lch c nng ln r rt, tnh chuyn nghip trong phc v ngy cng c nng cao, nh v th du lch Vit Nam c ci thin ng k. Tnh chung, nm 2007, du lch Vit Nam n 23,4 triu lt khch, trong 4,2 triu khch nc ngoi v 19,2 triu lt khch trong nc. Thu nhp x hi v du lch c t 56 nghn t ng, tng 9,8% so vi nm 2006. Nh c s u t pht trin, c s vt cht k thut ca ngnh lin tc c s chuyn bin tch cc trn nhiu lnh vc. Trong thng 12/2008 lng khch quc t n Vit Nam t 375.995 lt. Tng cng trong c nm 2008 lng khch quc t t 4.253.740 lt, tng 0,6% so vi nm 2007. Bng : Khch quc t n Vit Nam nm 2008 n v: lt ngi Thng 12/2008
12 thng nm 2008
Thng 12/2008
Nm 2008 so
Page 25
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 (c tnh) (c tnh) so vi thng trc (%) 134,3 145,0 89,1 111,8 124,8 123,9 267,8 136,0 vi nm 2007 (%) 100,6 99,5 69,9 115,6 101,0 125,4 84,8 76,7
Tng s Theo phng tin ng khng ng bin ng b Theo mc ch Du lch, ngh ngi i cng vic Thm thn nhn Cc mc ch khc Theo mt s th trng Trung Quc Hn Quc M Nht Bn i Loan c Thi Lan Php Malaysia Singapore Cc th trng khc
375.995 290.995 14.000 71.000 242.591 67.239 48.190 17.975 59.114 32.727 38.404 34.788 21.858 23.814 14.125 16.565 19.863 21.490 93.247
4.253.740 3.283.237 157.198 813.305 2.631.943 844.777 509.627 267.393
650.055 113,0 113,1 449.237 134,3 94,5 417.198 178,7 102,2 392.999 139,2 93,9 303.527 144,6 95,1 234.760 199,9 104,5 183.142 94,2 109,6 182.048 99,2 99,1 174.008 161,0 113,4 158.405 216,5 114,6 1.108.362 123,0 95,0 Ngun: Tng cc thng k
Nm 2008 l nm c nhiu bin ng bt li i vi hot ng du lch. Trn th gii, tnh hnh xung t v trang, bt n chnh tr din ra nhiu ni. Hot ng du lch trn ton cu gp nhiu kh khn do tc ng ca khng hong ti chnh. S st gim ca ngnh du lch c nhn thy r khu vc Chu - Thi Bnh Dng. Mt s quc gia du lch hng u trong khu vc ASEAN nh Thi Lan, Malaysia, Singapore gim st r rt. Trc tc ng ca khng hong ti chnh ton cu, tnh hnh kinh t x hi trong nc cng gp nhiu kh khn, thch thc, ngnh du lch Vit Nam cng b nh hng trc tip. Trong 6 thng u nm 2008, lng khch quc t n Vit Nam vn tng 8,1% so vi cng k nm 2007,
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 nhng cng dn 11 thng nm 2008, lng khch quc t ch tng 1,1% so vi 11 thng nm 2007, t 3.877.745 lt. Nhiu th trng c lng khch quc t n Vit Nam tng trong nhiu nm qua, sang nm 2008 b gim st nh: Hn Quc gim 4,5%, Nht Bn gim 5,9%, i Loan gim 2,1%. Tuy nhin, mt s th trng vn tng trng nh: Trung Quc tng 14,7%, M tng 1,7%, c tng 3,8%, Malaysia tng 13,5%, Singapore tng 14,3%. Tng lng khch quc t n Vit Nam trong c nm 2008 t khong 4,2 triu lt; khch du lch ni a c t 20 triu lt; thu nhp x hi t du lch nm 2008 c t 60.000 t ng. Trong bi cnh mt nm y bin ng nh vy, ngnh du lch ca nhiu nc trn th gii cng b st gim ng k, nhiu ngnh kinh t b nh hng nng n, dn n tng trng m. Nhng ngnh du lch Vit Nam on kt, n lc thc hin tt mt s nhim v c bn. Nhn nh ng v tnh hnh trong nc v quc t, ngnh ra nhng gii php cp bch nhm thu ht du khch trong thi gian ti nhm t c mc tiu n 4,5 triu lt khch quc t, 22 triu lt khch ni a, thu nhp x hi t du lch t 65.000 t ng trong nm 2009. Nhng ngy cui nm 2008, ton ngnh ang tp trung n lc chun b tt nht cho s kin du lch ln nht nm 2009 l Din n Du lch ASEAN (ATF 09) din ra t 512/1/2009. Trong thng 12, lng khch quc t n Vit Nam t 376,400 lt. Tnh chung c nm 2009, lng khch quc t t 3.772.359 lt, gim 10,9% so vi nm 2008. Bng : Khch quc t n Vit Nam nm 2009 n v: lt ngi
Thng 11/2009 c tnh thng Nm 2009 Thng Thng 12 so 12/2009 vi so vi Nm 2009 so vi Page 27
thng trc 3.772.359 97,0 3.025.625 99,5 65.934 112,5 680.800 86,2 2.226.440 783.139 517.703 245.077 527.610 403.930 362.115 359.231 271.643 218.461 174.525 166.284 152.633 1.135.927 96,5 89,2 138,4 75,9 79,0 108,4 116,1 95,3 103,6 125,2 77,1 128,4 101,8 92,5 thng 12/2008 105,1 105,3 53,2 111,8 100,0 127,2 97,4 108,0 97,6 99,4 106,8 94,5 116,3 106,0 91,2 98,4 103,9 114,9 nm 2008 89,1 92,2 43,5 85,0 85,2 99,8 101,4 91,4 82,0 97,4 80,6 91,4 89,6 93,1 95,9 95,3 83,7 90,3
12/2009 Tng s 387.871 Chia theo phng tin n ng khng 307.871 ng bin 4.000 ng b 76.000 Chia theo mc ch chuyn i Du lch, ngh ngi 231.605 i cng vic 95.248 Thm thn nhn 34.546 Cc mc ch khc 26.472 Chia theo mt s th trng Trung Quc 64.736 M 33.063 Hn Quc 29.917 Nht Bn 34.593 i Loan 24.130 c 20.113 Php 19.612 Malaisia 15.633 Thi Lan 13.632 Cc th trng khc 132.442 376.400 306.400 4.500 65.500 223.510 84.983 47.816 20.091 51.121 35.841 34.731 32.957 25.008 25.176 15.124 20.078 13.883 122.481
Ngun: Tng cc Thng k Ngnh du lch d kin s n khong 4,5 triu lt khch quc t trong nm 2009. Tuy nhin, ch tiu ny khng th t c. Ngnh l hnh quc t suy gim, c a thm nhiu chng trnh khuyn mi cho khch cng kh m thu ht h n. Trong thi gian ny, ngnh mun cng doanh nghip tng cng khu o to, xc tin ch khi ngnh cng nghip du lch phc hi s hon thin dch v n khch. Trong thi gian ny, ngnh tng cng lng khch ni a. T chc Du lch Th gii (UNWTO), mi y d bo rng ngnh cng nghip du lch s vt qua nhng tc ng tiu cc ca s suy thoi kinh t ton cu t nht vo nm 2010. Khu vc chu -Thi Bnh Dng th hin s phc hi th hin r nht. y l mt trong nhng khu vc du lch tng trng nhanh nht th gii nh s xut hin ca tng lp trung lu mi.
Page 28
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 Bn cnh , do tc ng ca cuc khng hong kinh t ton cu, nhiu khch du lch c xu hng tm n cc a im du lch gn hn v r hn chu -Thi Bnh Dng. Trong thng 9 nm 2010, lng khch quc t n Vit Nam c t 383.463 lt, tng 26,0% so vi cng k nm 2009. Tnh chung 9 thng nm 2010 c t 3.731.919 lt, tng 34,2% so vi cng k nm 2009.
Page 29
Bng : Khch quc t n Vit Nam nm 2010 n v: lt ngi

9 thng Thng nm 9/2010 2010 so vi thng trc (%) Tng s 383.463 3.731.919 89,6 Chia theo phng tin n ng khng 303.463 2.990.776 88,5 ng bin 5.000 37.500 111,1 ng b 75.000 703.643 93,2 Chia theo mc ch chuyn i Du lch, ngh ngi 229.182 2.347.227 84,1 i cng vic 83.654 757.506 94,8 Thm thn nhn 34.362 424.629 80,0 Cc mc ch khc 36.265 202.557 149,4 Chia theo mt s th trng Trung Quc 77.682 675.930 89,9 Hn Quc 33.861 365.379 80,0 M 29.110 324.888 100,7 Nht Bn 40.042 317.727 107,1 i Loan 24.006 251.692 84,1 c 21.016 205.424 120,0 Campuchia 24.789 189.915 110,7 Thi Lan 17.627 161.659 96,7 Malaisia 17.563 149.879 105,6 Php 9.880 147.421 49,5 Cc th trng khc 87.887 942.005 80,2 c tnh thng 9/2010 Thng 9/2010 so vi thng 9/2009 (%) 9 thng 2010 so vi cng k 2009 (%)
126,0 136,9 122,0 93,0 129,4 108,2 117,6 174,3 139,2 133,4 123,4 103,2 117,8 124,5 137,7 175,0 135,7 99,5 121,0
134,2 132,7 68,9 149,0 143,3 139,8 102,0 110,0 189,2 129,4 102,4 118,7 120,7 127,9 192,2 139,5 123,1 112,0 131,2
Ngun: Tng cc Thng k Ngnh du lch Vit Nam - sau mt thi gian di i mt vi kh khn do s st gim lng khch quc t v c s h tng xung cp, ang bt u c nhng bcchuyn mnh. Theo nhiu chuyn gia trong ngnh cng nghip khng khi th nm 2010, vi hng lot cc s kin ln c t chc trong nc, m tiu im l nm du lch quc gia 2010 hng ti i l
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 1000 nm Thng Long-H Ni, c coi l mt "c hi vng i vi ngnh du lch Vit Nam. Theo thng l nhng nm trc, vic t chc Nm Du lch Quc gia c u tin cho cc a phng c tim nng nhng cha khai thc, pht huy c th mnh vn c. Song nm nay, s u i ny c dnh cho H Ni, mt trong hai a phng ng u trong vic thu ht khch du lch trong nc v quc t. i l 1000 nmThng Long v Nm Du lch Quc gia l c hi ngn vng qung b v xc tindu lch H Ni ni ring v du lch Vit Nam ni chung. Nm 2010 s l nm im nhn ca du lch Vit Nam, l c hi du lch Vit Nam to n tng v c mt v th tt trn bn du lch th gii. Ton ngnh ang dc sc cho mc tiu pht trin du lch thnh ngnh kinh t mi nhn. c bit, cc a phng trn c nc cng nhn c hi ny t chc nhiu chng trnh du lch gn vi du n 1000 nm. Ni bt trong s l tour du lch quc t leo ni cm c Thng Long-H Ni 1000 nm tui trn nh Fansipan; Festival Hoa Lt 2010; L dng hng tng nim cc Vua Hng-Ph Th; l hi Lam Kinh-Thanh Ha; Festival Hu 2010. Vi cc n v kinh doanh du lch th nm 2010 cng c coi l thi im to sc bt, to pht trin cho ngnh du lch Vit Nam. V th, ngay t khong gia nm 2009, nhiu doanh nghip xy dng v cho bn cc tour du lch tm hiu cc di tch gn vi lch s Thng Long ngn nm. Hanoitourist tung ra chm tour phc v du khch tham d i l k nim 1000 nm Thng Long-H Ni vi 10 tuyn tham quan H Ni, Hong Thnh Thng Long, lng ngh, ph ngh, lng c-ph c, di tch n -Cha Pht Tch, Vit Ph Thnh Chng, tham quan Ninh Bnh, Vnh H Long, du lch trn sng Hng - cc lng ngoi thnh H Ni ven sng Hng.
Page 31
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 n u c hi vng ny, du lch Vit Nam cn chun b sn cc phng n nh nhanh chng chun ha, quc t ha, a dng ha cc sn phm du lch Vit Nam,ng thi cn c s phi hp, h tr tch cc ca cc b ngnh khc. Nm 2010, ngnh du lch s c bt mnh khi nm 2009 c nh gi l nm kh khn nht t trc ti nay i vi ngnh ny nhng vn tng trng 8%. c bit ,khch quc t ang c du hiu tng trng tr li. V theo nhiu chuyn gia th tnh hnh s c nhiu du hiu sng sa hn trong nm ti. Tuy nhin, theo nhn nh ca nhiu chuyn gia v du lch, nu ngay t thi im ny m cc doanh nghip cha a ra c nhng chnh sch hp l th thi c tri qua cng rt nhanh. 3 - CN CN VN Tri ngc vi trng thi thm ht ca cn cn thng mi v cn cn dch v, cn cn vn ca Vit Nam lun trong trng thi thng d t 2006 n nay. Tng mc thng d cn cn vn trong 4 nm t 2006 n 2009 c t khong 52.5 t USD, mc thm ht cn cn thanh ton tng th cng dn ca c giai on 2006-2009 vo khong 10.1 t USD.
u t trc tip vo Vit Nam (FDI)

Nm 2006, nhiu tp on ln trin khai nhng d n u t quy m vo Vit Nam . C nc thu ht c khong 12 t USD vn FDI, tng hn 45% so vi nm 2005, v vt 32% k hoch u nm ra (6,5 t USD). Tuy nhin, tng s vn thc hin ch t 4,1 t USD, chim 34,16% tng s vn ng k. y l s vn ng k cao nht t trc n nay ca Vit Nam, v "nh" c - FDI vo Vit Nam nm 1996 - c ghi nhn cng ch dng mc 8,6 t USD. Nguyn nhn u tin dn ti ma vng FDI trong nm 2006 l do mi trng u t kinh doanh ca nc ta ngy cng c ci thin, vi s ra i ca Lut Doanh nghip, Lut u t gp phn hon thin h thng php lut v to dng mi trng ci m hn cho nh u t. Ngoi ra, vi tnh hnh chnh tr n nh, nn kinh t mi ni
Page 32
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 tng trng nhanh, Vit Nam tr thnh im ngm u t ca nhng nh u t nc ngoi. Nm 2007, cng tc thu ht ngun vn FDI tng cao mt bc c v lng v cht. Khng ch n thun tng v lng, t mc k lc cha tng c (21,3 t USD), m ngun vn FDI thu ht cn tng v cht vi t l s vn c thc hin tng ln ti 37,7%, FDI thu ht c nhiu d n quy m ln, c ngha quan trng, thu ht c cng ngh ngun v cng ngh cao. iu ny minh chng mt cch r nt v sc cnh tranh ca mi trng u t Vit Nam c nng cao. Vit Nam ang tr thnh im hp dn u t chu trong con mt ca cng ng u t quc t. Theo kt qu kho st v trin vng thu ht u t ca Hi ngh Thng mi v Pht trin lin hp quc (UNCTAD), Vit Nam vn ln ng th 6 trong tng s 141 nn kinh t c kho st (sau Trung Quc, n , M, Nga v Brazil). im ng ch trong bc tranh v FDI nc ta trong nm 2007 l xut hin s gia tng u t ca cc tp on, cng ty Nht Bn v Hoa K v mt s i tc truyn thng khc nh Hn Quc, Hng Kng, Singapore, i Loan... iu ny cho thy, cc tp on xuyn quc gia quan tm, sn sng u t nhiu hn vo Vit Nam biu hin bi ln sng u t mi ti Vit Nam vi nhiu d n quy m vn ln t cc nn kinh t ln ca th gii. Con s 21,3 t USD vn FDI vo Vit Nam trong nm 2007 l do nhng n lc trong ci thin mi trng u t ca nc ta. Vic p dng thng nht Lut u t i vi c u t trong nc v u t nc ngoi ph hp hn vi thc tin ca t nc v vi thng l quc t, to s cnh tranh bnh ng cho cc doanh nghip. ng thi, theo , loi hnh doanh nghip c m rng, a dng d dng cho nh u t la chn ph hp vi nh kinh doanh ca mnh. y cng l thi k m c s h tng u t trong nhng nm qua bc u pht huy c tc dng... Mt
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 nguyn nhn quan trng l uy tn v v th ca Vit Nam trn trng quc t c nng cao hn nhiu vi vic tr thnh vin ca T chc Thng mi Th gii (WTO) v tr thnh thnh vin khng thng trc ca Hi ng Bo an Lin hip quc. Mt khc, vic tng cng phn cp gip cho cc a phng ch ng, sng to, linh hot trong cng tc vn ng thu ht v qun l hiu qu hot ng TNN. Vic ci cch th tc hnh chnh tip tc c trin khai ng b trong b my qun l hot ng u t cc a phng theo c ch lin thng mt ca v t kt qu bc u: thi gian cp Giy chng nhn u t c rt ngn. Mc d nh hng ca suy thoi kinh t th gii khin nn kinh t nc ta gp phi nhiu bt n, nh ch s gi tiu dng cao, mi trng kinh doanh km thun li so vi nm trc... nhng nm 2008 t c kt qu ngon mc v thu ht v s dng vn u t trc tip nc ngoi (FDI) ca c nc, t khong 71.7 t USD , s vn thc hin t 11,5 t USD, chim 16,03% tng s vn ng k. S vn FDI ng k t mc cao th hin s tin tng ca cc nh u t nc ngoi i vi mi trng u t nc ta hin nay. y l kt qu ng khch l i vi cc nh hoch nh chnh sch FDI, l thnh qu ca Chnh ph trong n lc ch o, iu hnh, ca cc c quan qun l hot ng FDI t Trung ng n a phng trong vic to mi trng u t - kinh doanh hp dn, ci m, minh bch v thng thong, ph hp vi cam kt quc t v gim thiu cc kh khn, vng mc cho nh u t. Bn cnh cn l s tch cc, ch ng trong thu ht v qun l FDI bng nhiu bin php theo hng n gin th tc hnh chnh, h tr, to iu kin thun li cho cc d n u t c cp php nhanh chng i vo hot ng kinh doanh hiu qu, pht huy tnh t ch v t chu trch nhim ca doanh nghip. Nm 2009, cuc khng hong kinh t ton cu tc ng tiu cc n tnh hnh kinh t - x hi ca nc ta, trong c FDI. Vn ng k u t
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 trc tip nc ngoi (FDI) ca nc ta gim kh nhiu so vi nm 2008, ch t 21,48 t USD, s vn thc hin t 10 t USD, chim 46,55%. Bng s liu vn u t trc tip vo Vit Nam 2006-2009 Nm 2006 2007 2008 2009 Vn ng k (t USD) 12.004 21.3478 71.7260 23.1073 Tng s vn thc hin (t USD) 4.1001 8.0300 11.5000 10.0000 T l vn c thc hin (%) 34.16% 36.72% 16.03% 43.28% Ngun: Tng cc thng k
Biu Vn u t trc tip vo Vit Nam 2006-2009
Vay n nc ngoi (ODA) K t nm 1993 khi Vit Nam bt u bnh thng ha quan h vi cc t chc ti chnh quc t, nhiu Chnh ph v t chc ni li vin tr
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 ODA cho Vit Nam. Cc nh ti tr ngy cng quan tm nhiu hn n Vit Nam v c nhng ng thi hp tc tch cc vi Chnh ph Vit Nam trong vn ny. Nhng n lc t c 2 pha cc nh ti tr v Chnh ph Vit Nam t c nhng kt qu quan trng. Tnh n nm 2008, Vit Nam c khong trn 50 nh ti tr song phng v a phng cng 350 t chc Chnh ph vi hn 1500 chng trnh d n. Hin nay, Ngn hng Th gii l c quan vin tr a phng ln nht, Nht Bn l quc gia vin tr song phng ln nht cho Vit Nam. Xt v vin tr khng hon li th Php l ln nht, an Mch l th nh. Tnh n nm 2008, Vit Nam c khong trn 50 nh ti tr song phng v a phng cung cp ODA cho hu ht cc lnh vc u tin pht trin ca Vit Nam. Cc ngnh ngh c hng ODA nhiu nht ca Vit Nam l c s h tng, giao thng vn ti, th, mi trng, xa i gim ngho, y t gio dc, Tnh hnh n ODA trong giai on 2006-2009 c phn nh qua bng sau: Nm 2006 2007 2008 2009 Cam kt 3.75 4.50 5.43 5.85 Thc hin % thc hin 1.85 49.41% 1.82 40.44% 2.20 40.55% 3.00 51.28% Ngun: Tng cc thng k
Page 36
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 Trong thi gian qua, Vit Nam t c nhng thnh cng c bn sau:
-
Mc tiu qun l n nc ngoi trong c ngun n ODA c
Chnh ph xc nh mt cch c th v r rng. l: p ng c cc yu cu v huy ng vn vi chi ph thp nht cho u t pht trin v c cu li nn kinh t theo nh hng, chin lc pht trin kinh t x hi; m bo qun l phn b v s dng vn c hiu qu, gim thiu ri ro v p lc i vi cc ngun lc quc gia, m bo an ton n v an ninh ti chnh quc gia; to iu kin tng cng hi nhp kinh t quc t - V tng th c s phn cng tng i r rng gia cc cp b, ngnh trong vn qun l ODA B K hoch v u t l c quan u mi trong vic thu ht, iu phi v qun l ODA. B Ti chnh l i din chnh thc cho ngi vay l Nh nc hoc Chnh ph i vi cc khon vay nc ngoi ni chung v ngun vay n ODA ni ring. B Ti chnh cng chnh l t chc cho vay li, hoc k hp ng y quyn cho vay li vi c quan cho vay li v thu hi phn vn cho vay li ca cc chng trnh, d n cho vay li t NSNN, qun l ti chnh i vi cc chng trnh, d n Ngn hng nh nc chu trch nhim tin hnh m phn v k cc iu c quc t c th v ODA vi WB, RMF v ADB v..v - Cc khon n nc ngoi ni chung v ngun vay n ODA ni ring hin ti m bo trong gii hn an ton cho php Nhng thc tin qun l ODA ca Vit Nam cn nhiu iu bt n: - Tnh hnh thc hin cc d n (DA) thng b chm nhiu khu: chm th tc, chm trin khai, gii ngn chm, t l gii ngn thp. Do vy, thi gian hon thnh d n ko di lm pht sinh cc kh khn, c bit l vn u t thc t thng tng hn so vi d kin v cam kt; ng thi cng lm gim tnh hiu qu ca DA khi i vo vn hnh khai thc.
Page 37
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 - Cng tc theo di, nh gi tnh hnh u t ODA cha y , cn nhiu hn ch. c bit l cng tc theo di, thng k, kim tra v nh gi hiu qu ca cng trnh sau u t cn b ng, ngoi tr cc DA vay li v ang trong thi gian tr n. Kt qu qun l thng c nh gi ch bng cng trnh (mc hon thnh, tin thc hin) m cha xem xt n hiu qu sau u t mt khi cng trnh c a vo vn hnh khai thc. Quan im v cch lm ny gy kh khn cho vic nh gi, nh hng u t t ngun ODA to nn s lng ph v n trnh trch nhim ca nhng b phn lin quan.
-
C s chng cho trong th tc chun b v trin khai u t. Theo
B Ti chnh, ch c 4% lng vn ODA p dng cc quy nh v u thu v 3% s dng h thng qun l ti chnh cng ca Vit Nam, cn li l theo cch thc ca nh ti tr. V vy, nhiu d n cng mt lc phi thc hin 2 h thng th tc, mt th tc gii quyt vn ni b trong nc, mt th tc vi nh ti tr. iu ny lm ko di thi gian thc hin d n, gia tng chi ph (chi ph chun b DA, tng chi ph u t do lm php bi thi gian ko di) tng kh nng ri ro v c th b li dng cho cc hot ng phi php. - Vn qun l ngun vn ODA trnh tht thot v lng ph cng l iu phi c bit quan tm, mt s trng hp nh PMU18 v gn y l DA i l ng Ty v.v khin cho cng lun v Quc hi c bit quan ngi v vic qun l cht ch ng vn ODA v hiu qu ca ngun ti tr ny, i hi Chnh ph cn phi c ngay nhng gii php trit . C nhiu nguyn nhn dn n tnh hnh ny. C th ch ra mt s nguyn nhn c th: - ODA c mt phn l vin tr khng hon li, song phn ny ch chim khong 20-30%, phn cn li l vn vay. Do thi hn vay di, thi hn n hn di, li sut thp, p lc tr n ch pht sinh sau thi gian di sau ny nn d to nn s ch quan trong quyt nh, la chn ngun ti tr
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 ODA. Ngoi ra, c quan m phn trc tip vi nh ti tr thng l cc b, ngnh trong Chnh ph nn ch u t cha thy ht tc ng ca nhng iu kin kh khn m nh ti tr rng buc.
-
Cha c chin lc vn ng v s dng ODA mt cch r rng v
ph hp vi chin lc pht trin kinh t x hi ca t nc. Thm vo , cch thc huy ng v u t bng vn ODA c nhng im c th rt khc bit. Do , Chnh ph cn phi hoch nh chin lc vn ng s dng ODA mt cch ph hp, d y l vn kh khn ph thuc phn nhiu vo nh, kh nng ca cc nh ti tr.
-
Khun kh th ch php l cha hon thin v ng b. Nhn chung,
Chnh ph cha xy dng c c ch thng nht gia n trong nc v n nc ngoi ca quc gia . Cc quy nh php l qun l n ni chung, ngun ODA ni ring ch yu iu chnh v kim sot cc quan h trc v trong qu trnh u t. Cn giai on sau u t, cc ch nh php l hu nh cn rt s lc, c th ni l cn b ng.
-
C ch vn ng v s dng ngun ODA qu phc tp lin quan n
nhiu cp b ngnh, a phng. Hn na, iu ny cn ph thuc vo cch thc ca tng nh ti tr. Do vy, mt d n u t bng ngun vn ODA khng thnh cng thng lin quan n trch nhim nhiu cp, nhiu b phn khc nhau. Do vy, chng ta gp kh khn khi mun xc nh nguyn nhn ch thc c bin php tho g kp thi. - Nhn chung, nng lc ca i ng cn b qun l l kh yu km cha p ng c nhu cu. Nng lc ca i ng cn b trong lnh vc ny cc b ngnh cn tng i kh d do c chuyn mn ha, c o to bi dng v c iu kin tip cn cc ngun thng tin cn thit mt cch thng xuyn. Cn cc a phng, i ng cn b lm cng tc qun l ODA cha c chuyn mn ha, t c bi dng v khng c iu kin tip cn cc ngun thng tin chuyn bit. Nu c chng cng ch
Page 39
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 l cho tng d n mt, trong khi trnh ca cn b a phng li khng ng u nn gp kh nhiu kh khn.
-
Vn quan trng na cha ng bt cp l phn cp qun l vn
ODA gia trung ng v a phng. y l mt trong nhng nguyn nhn gy nn s chm tr v n y trch nhim ln nhau gia cc cp. u t gin tip vo Vit Nam (FII) Bn cnh hnh thc thu ht vn u t trc tip nc ngoi ti Vit Nam, hnh thc u t gin tip nc ngoi ang l knh huy ng vn quan trng cho pht trin kinh t. Tuy nhin, cho n nay, vn u t gin tip nc ngoi vo Vit Nam cha nhiu, cha ng vi tim nng ca t nc. Lut u t c ban hnh nm 2005 tc ng ti thc trng u t gin tip ti Vit nam. Nu tnh n cui nm 2005, tng s vn u t gin tip vo Vit Nam t 865 triu USD, ch chim khong 1% so vi vn u t trc tip nc ngoi, th vo nm 2006 cc qu u t v ngun vn u t gin tip tr thnh ngun vn c quan tm c bit vi s pht trin nhanh chng ca th trng chng khon. Trong nhng nm 2006 v 2007, vn u t gin tip nc ngoi chy vo Vit Nam thng qua cc qu u t mnh m cha tng c. Nu nh nm 2006, u t gin tip nc ngoi t 1,313 t USD, nm 2007 t 7,414 t USD - tng gp 5 ln so vi nm 2006. T trng vn u t gin tip trong GDP cng tng t 1,63% nm 2005 ln 2,15% nm 2006 v 10,44% nm 2007. Vo nm 2005, c ti 436 nh u t gin tip nc ngoi, trong c 38 nh u t nc ngoi c t chc v 389 nh u t nc ngoi c nhn. Trong tng s vn u t gin tip t 7,414 t USD nm 2007, c 70% u t vo lnh vc tri phiu, c phn, bt ng sn v 30% nm trong ti khon tin gi ca cc ngn hng. Tnh n cui nm 2007, Cng ty qun l qu Indochina Capital gii ngn c 400 triu USD (trong tng s vn huy ng ca Indochina Capital chuyn v chng khon l 600 triu USD). Nm 2008, Indochina
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 ang tm cch tip tc gii ngn 200 triu USD cn li, trong mt phn ln c b vo cc doanh nghip t nhn y tim nng nh tiu dng, dch v, xut khu. Indochina v nhiu qu u t nc ngoi khc mua c phn ca hng lot doanh nghip trong nc. C th l cng ty ny u t chin lc vo Cng ty c phn u t v sn xut Vit-Hn (Hi An) bng vic mua 15% c phn, u t 100 triu USD mua 20% c phn ca Cng ty c phn a c Hong Qun, u t 60 triu USD mua c phn ca Hong Qun - M Kng. Mc bnh qun m Indochina Capital mua l 15 triu USD cho 1 khon u t, ti thiu l 5 triu USD, ti a l 65 triu USD/khon. T l s hu c phn khi chn khon u t bnh qun l 5-20%. Sn phm ch yu l cc loi chng khon thng thng, chng khon chuyn i v n t nhn. D kin trong nm 2008 Indochina Capital s u t thm 1 t USD vo th trng chng khon Vit Nam v tip tc huy ng thm vn khi gii ngn ht s tin . Vina Capital l mt qu u t nc ngoi hot ng rt thnh cng trn th trng Vit Nam trong nhng nm gn y. Cho n nay, Vina Capital qun l 4 qu u t, bao gm Vietnam Opportunity Fund (VOF), Vina Land, Vietnam Infrastructure Limited v DFJ Capital L.P; trong VOF t trng tm u t vo cc ngnh kinh t trng im nh dch v ti chnh, bn l, hng tiu dng, du lch, bt ng sn, h tng, cng ngh thng tin. VOI gii ngn c 900 triu USD, trong 50% vn c gii ngn vo th trng chng khon. Bn cnh chng khon, dng vn u t gin tip cng t vo bt ng sn v c s h tng. Indochina Capital l mt trong nhng qu u t nc ngoi y mnh u t vo lnh vc ny. Nm 2008, Indochina Capital thnh lp hai qu mi, vi tng s vn ln n 1 t USD, trong Qu h tng ca Indochina Capital c tng s vn l 500 triu USD, u t vo cc cng trnh v cng ty hot ng trong lnh vc c s h tng, cng trnh nghin cu s dng nng lng hiu qu hn, cc d n pht
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 trin khc. Qu Indochina Land Holding Funds cng c tng s vn huy ng 500 triu USD, u t vo cc d n ti chnh v pht trin bt ng sn dn dng, thng mi, bn l, khch sn v khu ngh dng, khu cng nghip ti Vit Nam. Vina Capital cng c qu u t chuyn v bt ng sn v h tng, l Vina Land vi tng s vn 680 triu USD, gii ngn c 500 triu USD; Vietnam Infrastructure Limited vi s vn 402 triu USD. Trong nhng thng gn y, dng vn u t gin tip tip tc vo Vit Nam thng qua cc qu mi nh Qu u t Blackhorse Enhanced Vietnam Inc (BEVI), chnh thc i vo hot ng t thng 11/2007 vi vn huy ng ban u l 110 triu USD, lnh vc u t chnh l xy dng v ngnh hng gia dng. Ngoi ra, cc nh u t ln trn th gii nh Merrill Lynch, Morgan Stanles, Goldman Sachs, JP Morgan Chase cng ang quan tm n vic u t lu di Vit Nam. Trong s nhng nh u t gin tip, M l i tc tim nng nht, chim ti 50% tng s vn u t gin tip ti Vit Nam. Cc nh u t M gia tng ngun vn u t gin tip thng qua cc qu u t nc ngoi. K t khi k kt Hip nh Thng mi Vit-M cho n gia nm 2006, u t gin tip ca M vo Vit Nam c khong 1 t USD. C ti 1/3 n 1/2 cc khon tin lun chuyn qua cc qu u t nc ngoi vo Vit Nam l ca ngi M. Trn th trng chng khon Vit Nam, ngun vn gin tip ca M thng thng qua cc qu u t ln nh Indochina Capital, Vietnam Partners, Dragon Capital, IDG Bn cnh M, c cc nh u t quan trng khc ti Vit Nam l Php (Qu Finansa vi s vn 18 triu USD), c (Qu DIG 100 triu USD), Hn Quc (Korean Investment Trust Management vi s vn 50 triu USD)
Page 42
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 II.Thc trng CCTM ca VN vi mt s nc 1.VN - Trung Quc
Khi qut:
Trung Quc thit lp quan h ngoi giao VN t ngy 18/01/1950. i vi VN, Trung Quc ang l i tc thng mi s 1 v c sc nh hng rt ln n s pht trin ca kinh t VN hin nay. Theo s liu thng k, kim ngch XK hng ho ca VN sang Trung Quc thng 12/2009 t 661 triu USD, tng 28,8% so vi thng trc v tng 121,9% so vi cng thng nm ngoi, nng tng kim ngch XK nm 2009 t 4,9 t USD, tng 8,2% so vi cng k nm ngoi. Trong cc i tc chu ca Trung Quc, VN xp th 16 v XK, ng sau 5 cc nc ASEAN (sau Singapore, Malaysia, Indonesia v Thi Lan) v ng th 11 v NK. Vi nhng li th v v tr a l, s tng ng v vn ho th nhng din bin mi trong s pht trin kinh t hai nc v khu vc mang li cho VN nhng thun li mi trong quan h lm n vi Trung Quc trong cc lnh vc XK; chuyn giao cng ngh v tn dng th trng Trung Quc thu ht u t nc ngoi.
Thc trng CCTM VN-Trung Quc:
Page 43
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 Tnh trng thm ht thng mi ca VN ang rt cao v khng ngng gia tng theo thi gian. Quy m nhp siu ln n ni gy bt n trong kinh t v m t nm 2007. Kim ngch nhp siu ca VN i vi Trung Quc tng t khong 200 triu USD nm 2001 ln 1,4 t USD nm 2003, hn 9 t USD nm 2007 v khong 11 t USD nm 2008. Nm 2008, nhp siu vi Trung Quc chim ti 60% tng nhp siu ca VN i vi ton th gii. Nguyn nhn: Mt trong nhng nguyn nhn chnh ca hin tng nhp siu ny c th thy trong c cu X-NK ca VN i vi Trung Quc: Khi VN gia nhp WTO th phi chp nhn cho cc loi hng ha ca Trung Quc v cc nc khc vo cnh tranh vi th trng trong nc, nhng vi trnh cng ngh v kinh nghim sn xut thua km th hng ha ca VN khng th cnh tranh hu ht cc sn phm mua t Trung Quc(c bit l cnh tranh v gi v mu m). T dn n tnh trng hng ha Trung Quc lp y th trng VN, gy kh khn cho cc doanh nghip trong nc. Trung Quc ch yu XK hng cng nghip sang VN, cc mt hng chnh nh: my mc, my tnh, ha cht v may mc, trong khi VN li ch yu XK sang Trung Quc sn phm th hoc s ch khai thc t cc qung m, hng may mc v cc hng tiu dng nh qu, c ph, cc mt hng nng phm, du kh v cc sn phm khai khong . Tm quan trng ca thng mi i vi VN gp i so vi Trung Quc. T l thng mi trn GDP ca VN l 150 trong khi vi Trung Quc ch l 71,3. Vo nm 2008, VN xut sang Trung Quc 4,3 t trong khi nhp t Trung Quc ti 15,1 t USD. NK ln gp 4 ln XK v nhp siu ln ti mc bng 3 ln kim ngch XK. Vi tc pht trin mnh m nh hin nay ca Trung Quc th khong cch kinh t gia VN Trung Quc s ngy
Page 44
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 cng c ni rng hn, cng vi tnh trng nhp siu nh trn th tnh trng thm ht thng mi ca VN c th cng tr nn nghim trng. Vi vic n nm 2015, cc doanh nghip VN phi chun b chp nhn cnh tranh vi 90% hng NK t Trung Quc c thu sut 0% n 0,5%, r rng s l mt cuc sc y cam go. Trong khi khng d dng thm nhp th trng Trung Quc, th sc p hng r t Hoa lc s to ra s cnh tranh khc lit trn th trng trong nc. Khi hng ro thu v phi thu c h thp, cng vi li th chi ph thp th hng ho v doanh nghip Trung Quc s d dng thm nhp th trng VN, ng ngha vi vic nhiu DN VN s phi vt v hn c th ng vng trn th trng ni a, c bit l i vi cc ngnh cng nghip tr. Khi cc ngnh cng nghip thay th NK khng sc cnh tranh vi cc DN ngoi nc th khuynh hng NK hng ha cng cao => VN kh khn trong vic ci thin CCTM ca mnh. Bin php: - Ci thin quan h ngoi thng vi Trung Quc l bin php hu hiu gii quyt tnh trng mt qun bnh trm trng hin nay trong CCTM quc t ca VN. - VN phi sn xut ngy cng nhiu cc mt hng cng nghip sc cnh tranh thay th NK t Trung Quc v thm nhp c vo th trung rng ln ny. - Thc t cho thy, cc mt hng tiu dng ca ta, nu c quan tm u t s khng s s cnh tranh vi hng Trung Quc. Do vy, cc doanh nghip trong nc cn nghin cu tm l tiu dng thit k sn xut ra nhiu loi hng ho c mu m a dng, phong ph, tp trung u t trang thit b, nguyn vt liu tng bc ginh li th trng ni a y tim nng, tin n XK. - Cn kim sot vic qun l mu dch khu vc bin gii cht ch hn ngn nga vic nhp lu nhm hn ch hng Trung Quc trn vo
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 th trng nc ta, to iu kin cho cc doanh nghip trong nc pht huy tim nng ca mnh. - Nh nc cng nn quan tm h tr cho cc doanh nghip tr c c hi pht trin. V d cho vay vn vi li sut thp, ct gim thu 2.VN - Nht Bn Khi qut VN v Nht Bn chnh thc thit lp quan h ngoi giao nm 1973. T n nay quan h ngoi giao VN v Nht bn tin trin tt, hai bn trao i nhiu on ngoi giao cp trung v cao, k kt cc Hip nh kinh t ht sc c ngha vi c hai bn, v mt kinh t ln chnh tr, c bit v pha VN trong cng cuc m ca ra th gii. Trong nhiu nm qua Nht Bn l nc vin tr ODA ln nht cho VN, v lun l th trng XK ln nht ca VN, chim khong 17% n 20% kim ngch XK ca VN, ngc li VN li chim t l khim tn trong NK ca Nht Bn. thc y quan h thng mi hai nc k kt nhiu hip nh vi phng chm i tc tin cy, n nh v lu di, c bit quan trng l hip nh i tc kinh t song phng VN Nht Bn EPA, hip nh i tc kinh t ton din ASEAN Nht Bn (AJCEP) (12/2008) vi mc tiu thit lp nn mt khu vc thng mi t do v hng ho gia hai nc. Thc trng
Page 46
. Nht Bn l th trng XK chin lc ca VN, chim khong 17% n 20% kim ngch XK ca VN, ngc li VN li chim t l khim tn. Theo s liu nm 2007, hng XK ca VN t xp x 1% tng kim ngch NK ca Nht Bn trong khi th phn ca Trung Quc l 20,5%, Thi Lan 2,94%, Malaysia 2,8%, Philippines 1,4%, Singapore 1,13%. S d nh vy l v Nht Bn l mt th trng rng ln, NK ch yu t M, Hn Quc, Trung Quc, i Loan, Hng Kng, Indonesia VN c u th v mt hng nng nghip, thu sn v dt may, do xut sang Nht Bn cc sn phm dt may, giy dp, hi sn, thc phm ch bin nh tm, c, cua ng lnh,rau c nhit i,ch, c ph, hng th cng m ngh, gm s v g gia dng. Theo Hip hi Ch bin v XK thy sn VN, nm 2009 th trng Nht vn ng v tr th hai trong tp cc th trng NK thy sn VN vi hn 750 triu USD trong dn u v tm ng lnh (chim 29,76% gi tr NK) gn 400triu USD. Hng dt may VN n nm nay cng c nhiu n t hng hn v nn kinh t Nht ang phc hi. Tm li, 3 mt hng du th, hi sn v dt may chim ti 70 %- 91% kim ngch XK ca VN sang Nht Bn. Qua thy c tim nng hng ho VN th trng Nht Bn rt cao.
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 Thay vo VN l nc cn yu km v cng ngh, vic NK ch yu my mc, linh kin in t, t, ho cht, sn phm t du m, nguyn vt liu cho ngnh dt may, dc; gip VN tip cn c cng ngh mi, mt cch nhanh chng. Nguyn nhn My mc, linh kin in t cho lp rp gia cng , nguyn vt liu ho cht cho dc cng nghip, c bit l nguyn liu da giy, vi cho ngnh may mc l nhng ngnh XK ch yu th u vo li ph thuc qu nhiu vo nc ngoi. T xut hin tnh trng cng thc y XK nhng mt hng ny th NK cng ngy cng tng cao tng ng. VN cha c ni lc sn xut ra cc yu t u vo, do v lu di cn u t pht trin hng vo sn xut ch khng phi chy theo hng gia cng lp rp. Bn cnh ,vic a chung hng ngoi ca ngi tiu dng cng khin NK tng. VN t c vic k kt hip nh EPA v AJCEP mang li nhng li th cho doanh nghip VN khi XK hng ho sang Nht Bn, l Nht Bn loi b thu quan i vi gn 94% gi tr NK t VN trong vng 10 nm, loi b thu quan i vi 7287 dng thu, tng ng 80% biu thu. Tuy vy, cc nc trong khi ASEAN cng ng hng li, v th cnh tranh l iu khng th trnh khi. i li, VN l thnh vin ca WTO nn thu NK c ct gim t 17,4% xung cn 13,4% kch thch nhiu ngun NK vo VN.
Gii php
Thc y XK: vn nm ch doanh nghip VN cha nm bt ht kh nng thng mi vi Nht Bn. XK rau qu vo Nht khi sc t cui nm 2009 khi c nhiu doanh nghip Nht n nh Hip hi Rau qu VN tm i tc mua nng sn VN vi n hng ln ti hng ngn tn mi thng, nhng tic rng cc doanh nghip trong nc ch mi p ng 40-50% nhu cu.
Page 48
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 Yu km tip theo l s thiu hiu bit v vn ho kinh doanh ca cc doanh nghip Nht Bn, ro cn t quy nh cht lng sn phm, v sinh an ton thc phm, khc bit v tiu chun k thut cng ngh. Nhng vn ny doanh nghip phi t tm hiu k cng c th tn dng tt c hi thm nhp vo th trng Nht Bn trnh nhng sai st khng ng c trong kinh doanh. Hin nay, Nht Bn h tr VN pht trin nhn lc y t, cng nhn k thut, pht trin cng nghip ph tr gip VN nng cao nng lc sn xut. V NK: Vit Nam NK ch yu t Nht Bn nguyn liu u vo v my mc, nn vic hn ch NK l dng nh khng th, chng ta ch c th hn ch ti a NK nh khng NK nhng hng ho trong nc sn xut c. iu ny ph thuc mnh m vo s qun l c hiu qu hay khng ca c quan c thm quyn. Nh nc cn thc y khuyn khch s dng hng ni a ca ngi tiu dng, l nhn t mnh m gip doanh nghip t tin sn xut t nguyn vt liu trong nc. 3.VN EU Khi qut VN v EU chnh thc thit lp quan h ngoi giao t ngy 28/11/1990. T cho n nay, EU v VN k hn 10 hip nh hp tc lin quan n cc lnh vc kinh t, thng mi, vin tr cho VN. EU l i tc u t ln th hai ca VN sau Nht Bn, ngun vn u t trc tip EU vo VN tng dn trong cc nm qua(hin nay l 7%) chim 15% tng FDI vo VN. Ngoi ra EU l 1 trong nhng khu vc c vin tr khng hon li i vi VN cao, gip VN pht trin cc d n. Thc trng CCTM VN - EU Nm 2007 Vit Nam XK qua EU chim 20.5% tng kim ngch XK ca c nc, cn NK chim 10,8% tng kim ngch NK ca c nc.
Page 49
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 Nm 2008, XK chim 19,75% tng kim ngch XK ca c nc, cn NK chim 10,75% tng kim ngch NK ca c nc, XK v NK u gim so vi nm 2007. Cc mt hng XK ch yu ca VN vo EU l giy dp, may mc, c ph cc loi, thy sn, g v cc sn phm ni tht t g Cc mt hng NK ch yu ca VN vo EU: my mc thit b, sn phm in t, st thp, dc phm ha cht T khi hip nh chung v hp tc gia VN v EU c k kt, quan h gia hai bn c nhiu thay i, c bit l lnh vc thng mi : t nm 1995 n nay, trao i thng mi ca VN vi cc nc thnh vin EU tng khong 15 20% v EU tr thnh i tc thng mi ln nht ca VN . Tnh hnh xut NK ca VN t EU trong nhng nm gn y cho thy trong CCTM gia VN v EU th VN l thng d thng mi. - Nm 2008 thng mi hai chiu VN - EU t hn 21,08 t USD, trong XK t hn 12,4 t USD; NK gn 8,68 t USD. - Nm 2009 thng mi hai chiu VN - EU t hn 15,15 t USD, trong XK t hn 9,38 t USD; NK gn 5,77 t USD. BIU XUT NHP KHU CA VIT NAM V EU GIAI ON 2005-2009
Page 50
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 => Nhn xt: EU l th trng XK ln ca VN trong nhng nm gn y. T nm 2005 n nm 2008 kim ngch X-NK VN sang th trng EU u tng. V XK nm 2006 tng 28.56%, nm 2007 tng 28.22%, nm 2008 tng 36.32%. V NK: nm 2006 tng 21.23%, nm 2007 tng 64.33%, nm 2008 tng 68,8%. Nhng n nm 2009 kim ngch X-NK gim mnh: XK gim 24.67% NK gim 56.57 %. Nguyn nhn ca s st gim ny l do cuc khng hong kinh t ti chnh ton cu nm 2008 2009.
Page 51
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 Kh khn - Cc quy nh, ro cn ca EU nh lut thu chng bn ph gi i vi giy da, cc ro cn thng mi, quy nh Reach v ha cht, lut ngn chn nh bt c bt hp php ang nh vo nhng mt hng XK ch yu ca VN vo th trng EU mt mt nhm lm gim gi tr XK mt mt nhm bo h hng ha trong nc ca h. - Yu cu k thut, cht lng i vi hng ha XK vo EU i hi phi c cht lng cao, t tiu chun quc t. V vy cn phi c my mc hin i, cc chuyn gia, cng nhn c tay ngh cao, iu s lm cho ga ca cc sn phm XK cao hn lm gim kh nng cnh tranh trn th trng. - S thiu hiu bit ca cc doanh nghip VN v cc iu lut thng mi quc t s dn n nhng v tranh chp thng mi va b mt thi gian va tn km, nh hng n uy tn ca doanh nghip . - VN ch yu nhp cc mt hng linh kin in t, st thp, dc phm, my mc thit b. Trong my mc thit b phc v cho vic sn xut sn phm XK. Gii php - Chnh ph cn c cc bin php h tr cc doanh nghip XK nh: gim thu cc mt hng XK, gim thu i vi nguyn liu u vo NK t nc ngoi, h tr v vn, k thut, chuyn gia, tm kim th trng. - Tng cng hp tc vi cc nc trong EU trn mi lnh vc. - Doanh nghip cn phi c c cu ph hp, ch trng n vic o to cng nhn c tay ngh cao, nng cao cht lng sn phm tng tnh cnh tranh trn th trng. - Cc doanh nghip khng nn chy theo li nhun m vi phm cc iu lut, quy nh. - Chnh ph cn c nhng quy nh cht ch hn i vi cht lng sn phm ca cc sn phm XK, tng cng kim tra cc doanh nghip XK.
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 4.VN - M Khi qut M l mt cng quc ca th gii, l mt th trng ln m bt k quc gia no cng mun hp tc. Tuy nhin, trc nm 1994, khi M cm vn nc ta th qu trnh X-NK ca 2 nc din ra rt hn ch. T nm 1994, sau khi M b lnh cm vn, XK ca VN vo M t 94,9 triu USD, ng th 9 trong cc nc v vng lnh th trn th gii NK t VN. T nm 2001, sau khi k kt Hip nh Thng mi song phng, thng mi hai chiu gia hai nc c gia tng, hng ha VN XK sang M tng t bin M vn ln thnh th trng ln nht ca XK VN v chim hn 20% tng gi tr hng XK VN. Trong chiu ngc li, XK M sang VN cng tng gp i trong nhiu nm qua. Thc trng CCTM VN M: K t khi hip nh thng mi c hiu lc n nay, quan h bun bn gia hai nc tng nhanh: kim ngch bun bn hai chiu tng t mc 1,4 t USD nm 2001 ln 9,1 t USD nm 2006. c bit sau khi VN gia nhp WTO v thng 11 nm 2007, khi Hoa K chp nhn Quy ch thng mi bnh thng vnh vin th nhng hng ro thng mi ngy cng c ni rng lm cho mi quan h gia hai nc ngy cng pht trin ng k. C th kim ngch thng mi hai chiu gia hai nc nm 2009 t 15 t USD, tng 10 ln so vi nm 2001. Trong ta XK sang M ch yu cc mt hng nh: dt may, g v cc sn phm g, giy dp, chng thi NK t M ch yu l phng tin my mc, cc sn phm ch to v thc phm s ch
Page 53
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 n v: t USD
Ngun: Tng cc Thng k Nhn xt: Qua nhng s liu thng k trn v da vo biu trn ta thy CCTM gia hai nc ngy cng t c nhiu bc tin mnh m. c bit sau khi VN gia nhp WTO th CCTM gia hai nc ngy cng c y mnh. Kh khn: Chng ta da ch yu vo hng NK cc nguyn liu nc ngoi lm hng XK in hnh l may mc. i vi hng may mc, nc ta ch c hng 5-10%, cn 90-95% l do NK. iu gii thch phn no v sao VN tng mnh XK nhng NK cng tng nhanh. CCTM thm ht ngy cng ln. Th phn XK ca VN vo Hoa K cn rt khim tn, mi ch l 0,5%, v th XK vo Hoa K cn nhiu c hi. Song bin cc c hi ny thnh hin thc cng khng n gin v hng ha ca VN phi i mt vi cc ro cn kht khe nh vic M ban b mt s o lut v bo v mi trng cho ngi tiu dng M, o lut ci tin an ton sn phm tiu dng- CPSIA ca M, lut Lacey sa i ca M v qui nh lin quan n
Page 54
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 ngun gc, xut x ca nguyn liu xut x g ngy cng hn ch tnh hnh XK ca nc ta. Tuy sau khi k kt hip nh thng mi song phng vi M ni ring v vic nc ta gia nhp WTO ni chung lm tng XK ca nc ta vo M nhng ch yu l tng sn lng nhng c cu l khng thay i. Vic nc ta lun XK nhng sn phm th ri NK v nhng sn phm t tin lm cho nc ta lun trong tnh trng nhp siu. Gii php y mnh XK sang th trng Hoa K th chng ta cn thc hin tt mt s bin php sau: Cc doanh nghip cn c k hoch di hi, tnh chin lc. La chn sn phm ph hp v giu sc cnh tranh. ng thi trong thi bui cnh tranh khc lit hin nay th cc doanh nghip cn s dng chuyn gia gii nghip v v ting Anh trong giao tip. Ngoi ra, doanh nghip cng cn lm tt cng tc xc tin thng mi nh lp v duy tr trang web, tham gia cc hi ch ti Hoa K tm bn hng mi, nht l nhng bang giu tim nng; t chc tt vic gii thiu sn phm c v mu m, gi c, phng thc mua bn v thanh ton. Mt khc, M l mt th trng ln nn s c rt nhiu nc mun hp tc mt trong nhng i tc ln nht ca M l Trung Quc. Do nhm trnh nhng thit hi do xung t thng mi gy ra th: V thng hiu, cc doanh nghip cn ch ng ng k thng hiu vi cc c quan chc nng trnh b cc cng ty, c nhn khc li dng v ly cp thng hiu. i vi mt hng XK ln nht nc ta hin nay l dt may ni ring v cc mt hng khc ni chung cn c c ch nm bt kp thi tnh hnh XK, nht l din bin gi XK. Bn cnh , Nh nc khuyn khch cc doanh nghip ch ng lin doanh, lin kt v tch cc xy dng quan h i tc chin lc vi cc
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 doanh nghip Hoa K nhm y mnh XK v thu ht u t trc tip t pha Hoa K. III. nh gi Nhng din bin ca cn cn thanh ton Vit Nam cng tnh hnh kinh t cho thy nn kinh t nc ta ang cha ng nhng nguy c tim n c th dn n nhng ri lon trn th trng nghim trng hn l nguy c khng hong. Thm ht cn cn thng mi, cn cn dch v ko di nh hin nay kh nguy him. Xut khu th ch yu l hng nng sn v hng th, nhp khu ch yu l cng ngh k thut. Tuy vy, vi vic nhp khu cng ngh k thut mang li thm ht trong ngn hn, nhng trong di hn n c th l c s gip cho nn kinh t pht trin. Ngun b p cho thm ht cn cn thng mi l ch yu l t cn cn vn. Vit Nam c t l thu ht vn kh cao, tuy nhin li ch yu l ngun vn ngn hn , mang tnh cht u c cao tp trung vo mt s lnh vc gy bong bng kinh t (th trng chng khon, th trng bt ng sn). Ngun vn u t vo Vit Nam c cht lng khng cao v kh kim sot, i vi ngun vn ODA v FDI, tc gii ngn rt chm. y cng l mt yu t lm gim hiu qu v cht lng ca vn u t vo Vit Nam, hn na, cn h thp uy tn ca Vit Nam trn th trng ti chnh quc t. D tr ngoi hi ca Vit Nam tng ln mnh trong nhng nm gn y, nm 2007 d tr t khong trn 20 t USD. Song theo kinh nghim ca cc quc gia b khng hong v phi ph gi ng tin, th t l d tr ngoi hi theo phn trm kim ngch xut nhp khu ca Vit nam vn thuc hng thp.
Page 56
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 IV. Nguyn nhn dn n s thm ht CCTTQT ca Vit Nam. 1. Thm ht thng mi cao trong thi gian di. Thm ht thng mi thng din ra nhiu nn kinh t ang pht trin. Tuy nhin, nu nn kinh t hp th vn u t tt, u t hiu qu th thm ht thng mi cao l tin ca s tng trng trong giai on pht trin tip theo v ngc li. Vi Vit Nam, thm ht thng mi lin tc tng mc cao giai on 2004 - 2008 v c xu hng tip tc tng. Thc trng ny xut pht t nhng nguyn nhn sau: Th nht, nhu cu u t v tiu dng gia tng sau khi Vit Nam gia nhp WTO. Th hai, nhu cu nhp khu cao nh c ti tr bi lung vn nc ngoi nh ngun vn u t trc tip, u t gin tip v cc khon vay nc ngoi. Th ba, gi c hng ho quc t tng cao, c bit l gi cc nguyn vt liu u vo cho sn xut khin kim ngch nhp khu tng mnh; Th t, nhp khu tng mnh v cao hn nhiu so vi xut khu chng t khi thc hin cc cam kt a phng trong WTO, gim nhiu dng thu lm cho hng ho nc ngoi vo Vit Nam, trong khi mun tng trng xut khu li cn c thi gian. Th nm, lm pht trong nc cao hn lm pht ca cc i tc thng mi, trong khi t gi danh ngha gia VND v USD v t trng thng mi ca Vit Nam vi cc nc tng i n nh khin VND ln gi thc, tc ng n hot ng xut nhp khu. 2. u t tng cao Mt trong nhng nguyn nhn gy ra thm ht ti khon vng lai dn n thm ht cn cn thanh ton quc t VN l do nhu cu u t ca khu vc t nhn tng cao hn mc tit kim trong nn kinh t. Nu thm ht l
Page 57
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 do nhu cu u t tng cao th thm ht khng phi l mt vn nghim trng, v khi u t nhiu vo nh xng, my mc, thit b, cng c sn xut, th trong tng lai nng sut s cao hn v s sn xut nhiu hn, v hng ha sn xut ra c th tng xut khu nhm cn bng cn cn thng mi v ti khon vng lai (tr n). Tuy nhin, nu nhu cu u t tng cao l vo khu vc bt ng sn, th li ng lo ngi, v khu vc ny thng khng lm tng nng sut (nh u t vo my mc, thit b), cng nh to ra cc sn phm c th c dng tr n (thng qua xut khu). Nhng l do dn ti u t tng cao: Chnh sch tin t: Mt trong nhng nguyn nhn c lin quan n u t tng cao l chnh sch tin t ni lng ca Vit Nam trong thi gian qua. Khi thc hin chnh sch tin t ni lng s dn ti tng u t trong nc, do trong ngn hn iu ny lm gim li sut. Ngoi tc ng trn, chnh sch tin t cn c tc ng thng qua t gi. Khi thc hin chnh sch tin t ni lng th s to nn p lc gim gi ng tin ni t so vi ng tin ca nc khc. Nu t gi hi oi c t do thay i, th khi , nhp khu s tr nn t hn v xut khu s tr nn r hn. Tuy nhin, khi t gi khng c t do thay i (t gi c nh), th ng tin ni t v bn cht l ln gi. Vic duy tr mt ng tin ni t ln gi nh vy s lm gim xut khu v tng nhp khu. Trong sut mt thi gian di Vit Nam duy tr t gi c nh gn vo ng USD. Khi lm pht thp y lm mt chnh sch hp l lm tng kh nng xut khu ca hng ha Vit Nam. Tuy nhin, t cui nm 2006, v c bit l nm 2007, lng vn u t (c gin tip v trc tip) chy vo Vit nam tng t bin, lm cho ng Vit Nam tng gi so vi cc ng tin khc. duy tr tnh cnh tranh v gi ca hng XK, Ngn hng Nh nc tung mt lng tin ln ra mua USD (lm tng d tr ngoi hi), dn ti mt lng cung tin rt ln trong h thng thanh ton ca Vit Nam. Tc ng ca lm pht c tc dng lm ng tin mt gi, nhng vic duy tr t
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 gi c nh v c bn l vic duy tr mt ng tin nh gi qu cao lm cho hng VN mt tnh cnh tranh (tr nn t hn) v hng NK tr nn r hn. y cng chnh l mt nguyn nhn ca tnh trng nhp siu v thm ht cc cn thanh ton quc t. Phi thy rng t gi cng l mt nguyn nhn dn n thm ht thng mi. Tng trng nng ca th trng chng khon: Trong nm 2006 v 2007 chng kin hng lot cc cng ty thc hin c phn ha, ln sn, pht hnh thm c phiu. Nm 2007 cn c nhn nhn l nm ca IPO. Bn cht ca cc hot ng ny, k c vic thc hin c phn ha (khng ch ca cc cng ty nh nc) l cc hot ng huy ng vn ca doanh nghip u t. Vi lng vn u t c huy ng qua knh ca th trng chng khon, r rng l mc u t ca VN tng ln rt nhiu. H qu tt yu ca vic tng u t l nhp siu v thm ht ti khon vng lai. p ng c nhu cu u t tng vt ca cc doanh nghip Vit Nam, mt lng ln vn u t gin tip chy vo Vit Nam. Vn nc ngoi vo lm thu nhp dn c trong nc tng ln trong khi cc khon u t khc ca Nh nc vo khu vc sn xut, hay u t cng ca Chnh ph tuy ln nhng cha cho ra sn phm v thu nhp ngay. Chnh v vy, cu tiu dng c y ln rt ln. Qu I va qua, mt s nh xut khu c ngoi t khng bn c cho ngn hng nn tm cch nhp hng v bn trong nc ly tin ng, va bn c ngoi t va c li nhun nh nhp khu. Nhiu doanh nghip Vit Nam c giy php xut nhp khu nn lm vic n gin. iu khin nh nhp khu chuyn nghip khan him ngoi t, phi vay trn th trng ngn hng. V gn y, thanh khon ngoi t ca ngn hng bt u kh khn. Mt yu t khc, hu ht hng xut khu Vit Nam c hm lng nhp khu ln. Nhiu nguyn liu gn y tr nn t , gi tr nhp khu cng tng ln rt nhanh. Vi vic kin quyt chng lm pht th mt ngy no
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 gi u ra s khng th b p chi ph u vo nn cc doanh nghip nh v va, vn t s gp kh khn ln, thm ch c th lm nh n mt s c s sn xut trong nc. Nu xt theo mt chun khc th trc khng hong ti chnh chu nm 1997, mt lot cc nc ng Nam c ch tiu kinh t v m lnh mnh, song ch c hai im khng lnh mnh l bong bng bt ng sn v thm ht thng mi ln ti 12-13% GDP. Mt s nh kinh t d bo s l ngi n khng hong, nhng khng my ai tin, v thc t ng vy. Vit Nam hin cng vy, ngoi nhng ch tiu kinh t v m chung nh thm ht ngn sch, lm pht, ICOR cao th chng ta cng gp bong bng bt ng sn. V. GII PHP
1. Kinh nghim ci thin cn cn thanh ton quc t trn th gii
Cc nc thng s dng cc bin php sau y ci thin cn cn thanh ton quc t khi bi thm ht: - Vay n nc ngoi: y l bin php truyn thng v ph bin. Bin php ny thng qua cc nghip v qua li vi cc ngn hng i l nc ngoi vay ngoi t cn thit nhm b sung thm lng ngoi hi cung cp cho th trng. Ngy nay vic vay n khng cn gii hn bi quan h gia ngn hng nc ny vi nc kia, m n c m rng ra nhiu ngn hng khc, c bit l vi cc t chc ti chnh tn dng quc t trn c s cc hip nh c k gia cc bn. - Thu ht t bn ngn hn t nc ngoi: Ngn hng Trung ng ca cc nc thng p dng nhng chnh sch tin t, tn dng cn thit thch hp thu ht c nhiu t bn ngn hn t cc th trng nc ngoi di chuyn n nc mnh, lm tng thm phn thu nhp ngoi t ca cn cn thanh ton, thu hp khong cch v s thiu ht gia thu v chi trong cn cn thanh ton . Trong s nhng chnh sch tin t tn dng
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 c s dng thu ht t bn vo, th chnh sch chit khu c s dng ph bin hn. thu ht c mt lng t bn t th trng nc ngoi vo nc mnh th Ngn hng Trung ng s nng li sut chit khu, dn n li sut tn dng trn th trng tng ln lm kch thch t bn nc ngoi dch chuyn vo. Th nhng bin php ny ch gp phn to ra s cn bng cho cn cn thanh ton trong trng hp bi chi khng ln lm v cng ch gii quyt nhu cu tm thi. Cn lu rng, bin php nng li sut chit khu ch c hiu qu khi tnh hnh kinh t, chnh tr, x hi...ca quc gia tng i n nh, tc l t ri ro trong u t tn dng. - Ph gi tin t: T sau chin tranh th gii ln th hai n nay, mt s nc t bn s dng chnh sch ph gi tin t nh l mt cng c hu hiu, gp phn cn bng cn cn thanh ton quc t v bnh n tng gi hi oi. Ph gi tin t l s cng b ca Nh nc v s gim gi ng tin ca nc mnh so vi vng hay so vi mt hoc nhiu ng tin nc khc. Ph gi tin t to iu kin y mnh xut khu v hn ch nhp khu t ci thin iu kin cn cn thanh ton. Nhng chng ta cng cn nhn thy rng, ph gi tin t ch l mt trong nhng yu t c tnh cht tin cho vic y mnh xut khu. Cn kt qu hot ng xut khu cn ph thuc vo nhiu yu t khc nh nng lc sn xut, kh nng cnh tranh... trn th trng quc t. Nh vy, c nhiu bin php ci thin cn cn thanh ton quc t, song vic la chn phng php no th phi xut pht t kt qu phn tch nhng nguyn nhn ch yu gy nn tnh trng thiu ht ca cn cn, phi xem xt tnh hnh c th, ton din ca quc gia cng nh tnh hnh quc t c lin quan la chn v s dng bin php thch hp v hu hiu.
Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010 2. Cc gii php ci thin cn cn thanh ton quc t ti Vit Nam ci thin cn cn vng lai, gia tng thng d cn cn vn v ti chnh, n nh cn cn thanh ton quc t, Chnh ph v cc B ngnh lin quan (NHNN, B Ti chnh, B KH&T) tip tc trin khai mt s gii php sau: - Tip tc tp trung h tr xut khu thng qua cc bin php nh: tip tc tng cng xc tin th trng, h tr v vn v cng ngh cho cc doanh nghip sn xut hng xut khu. ng thi, kim sot cht ch nhp khu, c bit i vi nhp khu hng tiu dng hn ch nhp siu trong nhng thng cui nm. - y mnh tin gii ngn cc d n ODA, c bit sm hon thnh cc th tc php l v rt vn cc khon vay theo chng trnh ca cc Chnh ph v t chc quc t. Chnh ph sm tp trung ngun ngoi thu ngoi t quc gia v h thng ngn hng, hn ch s dng d tr ngoi hi Nh nc cho cc mc ch can thip th trng ngoi t, tng cng mua ngoi t b sung cho qu d tr ngoi hi Nh nc; - Tin hnh qun l, gim st cht ch th trng chng khon, th trng bt ng sn v cc lung vn u t vo cc th trng ny, c bit l lung vn u t ca nc ngoi c bin php phng nga hnh thnh bong bng ti sn trn cc th trng ny; - y nhanh tin gii phng mt bng, gii ngn cc d n FDI, c bit l cc d n ln; tch cc t chc xc tin u t trong khun kh chng trnh xc tin u t quc gia c Th tng Chnh ph ph duyt. - Tch cc r sot, sa i cc quy nh hin hnh v theo di, thng k chnh xc, y cc lung vn vo, ra khi Vit Nam, m bo cc lung vn ny c thng k ph hp vi phng php lun quc t v thng k cn cn thanh ton v thc tin ca Vit Nam.
Page 62
KT LUN
C th ni vic nghin cu cn cn thanh ton quc t c ngha ht sc quan trng i vi mi hc vin, n gip chng ta c ci nhn tng qut v thc trng cn cn xut nhp khu, cn cn vn. ca nc nh v t c th a ra cc gii php khc phc tnh trng ny trong tng lai. Thng qua tm hiu v cn cn thanh ton quc t chng ta cng c th nhn thy c nhng th mnh ca mt quc gia cng nh cc nhc im chng ta c th khc phc n.
Page 63
MC LC
LI M U......................................................................................................................1 A. TNG QUAN V CN CN THANH TAN QUC T................................................2 1. Khi nim ...................................................................................................................2 5. Kt cu v cc cn cn b phn ca cn cn thanh ton quc t...........................4 5.1. Cc thnh phn ca cn cn thanh ton.............................................................4 5.2. Cc b phn ca cn cn thanh ton................................................................5 5.2.1. Cn cn vng lai ........................................................................5 5.2.2. Cn cn vn .................................................................................7 5.2.3. Nhm ln v sai st ....................................................................7 5.2.4 Cn cn c bn .....................................................................8 5.2.5. Cn cn tng th ( Overall Balance ).............................................8 5.2.6. Cn cn b p chnh thc ( Official Finacing Balance ) ...............8 5.3. Thng d v thm ht cn cn thanh ton quc t.............................................9 IV. Nguyn nhn dn n s thm ht CCTTQT ca Vit Nam..................................57 1. Thm ht thng mi cao trong thi gian di......................................................57 2. u t tng cao.....................................................................................................57 V. GII PHP ...............................................................................................................60 1. Kinh nghim ci thin cn cn thanh ton quc t trn th gii..........................60 2. Cc gii php ci thin cn cn thanh ton quc t ti Vit Nam...........................62
Page 64

cán cân thanh toán quốc tế

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

cán cân thanh toán quốc tế

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Cn cn thanh ton quc t Vit Nam trong giai on 2006 n nay 2010

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

A. TNG QUAN V CN CN THANH TAN QUC T

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Cn cn thng mi ( Trade Balance )

Cn cn chuyn giao vng lai mt chiu ( Current Transfers )

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Phng php tch ly.

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

I Thc t Cn cn thanh ton quc t vit nam

Biu cn cn thanh ton quc t ca Vit Nam 2006-2009

Ngun: tng cc thng k

Ngun: Tng cc thng k Tnh hnh xut nhp khu nm 2006-2007.

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Ch : tc tng trng XNK so vi cng k nm 2009 Ngun: Tng cc Hi Quan

Mt s mt hng xut khu ch yu ca Vit Nam

Ngun: Tng cc Thng k

C cu nhp khu theo nhm ngnh ca Vit Nam

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Ngun: Tng cc Thng k

2006 5100 1540 120 2850 270 50

2007 6460 1879 110 3750 332 65

2008 7006 2356 80 3930 230 60

2009 5766 2062 124 3050 175 65

Tng s ng khng ng bin ng b

354.000 279.047 17.227 57.726

4.171.564 3.261.941 224.389 685.234

104 105 93,3 103,2

116 120,7 100,1 104,3

Theo phng tin

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

43.290 445 24.364 36.367 43.462

558.719 5.864 314.026 411.557 475.535

94,3 92,1 94,4 108,8 112,9

108,2 139,6 114,3 107,2 112,7

4.253.740 3.283.237 157.198 813.305 2.631.943 844.777 509.627 267.393

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Bng : Khch quc t n Vit Nam nm 2010 n v: lt ngi

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

u t trc tip vo Vit Nam (FDI)

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Biu Vn u t trc tip vo Vit Nam 2006-2009

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Mc tiu qun l n nc ngoi trong c ngun n ODA c

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

C s chng cho trong th tc chun b v trin khai u t. Theo

Cha c chin lc vn ng v s dng ODA mt cch r rng v

Khun kh th ch php l cha hon thin v ng b. Nhn chung,

C ch vn ng v s dng ngun ODA qu phc tp lin quan n

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Vn quan trng na cha ng bt cp l phn cp qun l vn

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU

Nhm Ti Chnh Quc T 6_NEU