Li gii thiu ca ngi dch: Khoa hc thng k (statistical science) ng mt vai tr cc k quan trng trong vic pht trin

khoa hc thc nghim. Tuy lch s ca khoa hc thng k rt lu i, nhng khoa hc thng k hin i ch mi khi u t nhng nm cui th k 19 v u th k 20. Cho n nay, c th ni khoa hc thng k chinh phc hu nh tt c cc lnh vc khoa hc thc nghim, x hi hc, kinh t hc, v thm ch vn hc.

C ngi v von v tc pht trin khoa hc thng k ngang hng vi Attila, Mohammed! Trong khi cc nc tin tin hay trong vng, bt c i hc no cng c b mn thng k hc, nc ta khng mt i hc no c mn hc ny. S chuyn gia thng k cng rt t. C th ni khng ngoa rng khoa hc thng k nc ta cn km hn khoa hc thng k u chu vo th k 17, 18. Tnh trng lc hu v khoa hc thng k nc ta lm nh hng khng nh n khoa hc nc nh. V cc b mn khoa hc thc nghim nc ta cha c s h tr t khoa hc thng k, cho nn rt nhiu nghin cu khoa hc nc ta cha c cht lng cao, v cha th cng b trn cc tp san khoa hc quc t.

Gio s George Box l mt trong nhng i th ca khoa hc thng k trong th k 20, vi rt nhiu ng gp c bn v quan trng cho khoa hc, c bit l nhng ng gp v m hnh phn tch s liu thi gian (time series models), kim nh cht lng, ngh thut v khoa hc. ng l tc gi ca cu ni ni ting All models are wrong, but some are useful (tt c cc m hnh u sai, nhng c vi m hnh c ch). ng l ch tch th 73 ca Hi Thng k Hoa K (American Statistical Association). ng l mt nh khoa hc hin hu, vui tnh v khim tn. ng t gi mnh l mt nh thng k bt c d, v ng n vi thng k hc qua chin tranh. Nm nay, Gio s George Box 92 tui, vn sng Madison, Wisconsin.

Bi di y l bn dch bi ni chuyn ca Gio s George Box nhn dp k nim 50 nm B mn Thng k hc ca trng i hc Wisconsin, do chnh ng sng lp vo nm 1960. Trong lc chng ta ang bn v ng dng ton, ti xin trn trng gii thiu bi ni chuyn ca Gio s George Box n bn c. Bi ni chuyn tuy mang tnh c nhn, ni v con ng ng n vi thng k hc, nhng cn cung cp vi d liu v bi hc qu bu v ng dng thng k trong khoa hc v k ngh.

***

Ti mun k cho cc bn nghe cu chuyn ti tr thnh mt nh khoa hc thng k nh th no. Ti sinh ra bn Anh. Nm 1939 ti l mt thanh nin 19 tui i. Do , ti ln ting ph phn Chnh ph Anh hn nht v chng dm c hnh ng g ngn cn Hitler.

V th, khi chin tranh n ra, ti quyt nh nhp ng, d lc ti sp xong bng c nhn ha hc. Ti nht nh b hc i lnh. H sp xp cho ti cng tc trong ngnh cng binh (v khi ti nhn thy cy cu, ti ngh n chuyn tnh ton lm sao git sp c mt cy cu). Nhng cha thc hin c nh git sp cu, th h thuyn chuyn ti sang mt trung tm b mt chuyn lm th nghim khoa hc min Nam nc Anh. Lc , qun i c ang di bom London mi m. Chnh ph Anh ngh n tnh hung xu nht l c s dng n kh c. Cng vic ca chng ti l tm cch i ph vi tnh hung xu nht khi c ra tay.

Thi , trung tm th nghim ti lm vic l ni hi t rt nhiu nh khoa hc sng chi nht ca Anh quc. Chng ti lm rt nhiu th nghim trn ng vt, v ti lc ch l mt ph t trong phng th nghim vi nhim v sn xut nhng sinh phm cn thit cho th nghim. Sp ca ti l mt gio s sinh l hc, nhng ng c qun i Anh cho mang hm i t; cn ti c eo lon trung s. Nhng kt qu th nghim ca ti dao ng rt ln, v ti khng bit lm g vi nhng kt qu nh th. Ti ni vi sp i t rng Chng ta cn mt nh thng k hc. Sp ti hi Lm sao chng ta c th kim c mt nh thng k lc ny, th anh c bit g v thng k khng? Ti ni Chng bit

g c, ti c ln c mt cun sch ca mt ngi c tn l R. A. Fisher nhng ti chng hiu g c. Sp ni Nu anh tng c sch th anh l ngi c kin thc nht v thng k y ri, vy anh th lm i, v ti ni, Yes, sir (tun lnh). Ti ngh c quan qun i cung cp thm nhng bi bo khoa hc v sch gio khoa v thng k, v h p ng tt c ngh ca ti.

Trong thi gian 3, 4 nm sau , ti tin hnh thit k v phn tch hng trm th nghim. loi th nghim. Trong danh sch nhng bi bo khoa hc ca ti, 2 bi u tin m t mt s cng trnh ti lm lc . C do, ti gp mt vn thng k m ti khng gii quyt c, v mt nh khoa hc lu nm ngh ti nn lin lc R. A. Fisher [1]. Ti vit th cho Fisher, v ng mi ti n gp ng i hc Cambridge. Nhng c quan qun i khng bit cch no gi mt trung s n gp mt gio s, v th l h ra mt cng vn c bit ti ci nga i Cambridge.

Ti n Cambridge vo mt ngy tuyt p. Fisher ni OK, chng ta s ngi hon chuyn s liu [3].

di tng cy kia, ti s tm hiu hm probits v anh s tm hm nghch o nh [2]. V, th l vn c gii quyt, v chnh l lc ti ngh n vn

Khi cuc chin sp kt thc, chng ti pht hin rng c pht trin c kh: l kh Tabun v vi ha cht khc m mc c hi rt cao, khoa hc cha bao gi bit n. Th l ti tr thnh mt thnh vin trong mt nhm nghin cu cc c kh ny ngay ti trung tm nghin cu ca c. Trung tm ny nm pha Bc nc c, lc ang b b hoang sau khi c tht trn. on chng ti c n 50 xe ti ch nhng thit b khoa hc i qua nhng thnh ph, th trn tiu iu ca B v c. Khi n ni, ti tin hnh kh nhiu nhiu th nghim ha hc.

n khi ti c gii ng, qun i Anh trao tng huy chng ghi nhn nhng ng gp ca ti cho khoa hc trong thi chin. H cn t t tr tin cho ti theo hc ti i hc London (University College London, hay UCL). UCL, ti theo hc thng k hc di s hng dn ca Gio s E. S. Pearson [4]. Ti phi tiu ra 18 thng tri hon tt vn bng c nhn. Sau bng c nhn, ti theo hc thc s v nghin cu tin s.

Trong thi gian ti theo hc ti UCL, ti c nhng ma h rt c ch. Tht ra, ti khng c ngh h; ti dng thi gian ngh h thc tp trong hng ha cht Imperial Chemical Industries (ICI), hng ha cht ln nht nc Anh thi . Ti gip ICI O.L. Davies bin tp cun sch Statistical Methods in Research and Production [5]. C l qua vic gip bin son cun sch trn, nn sau khi tt nghip, ICI mi ti lm vic cho h.

Tm nm k tip l thi gian hnh phc nht i ti. Phng khoa hc ca ICI sn xut rt nhiu sn phm, no l thuc nhum, vi nylon, o ma, v.v Mt nhm chuyn gia v ha cht v k s cng nhau hp lc pht trin v ci tin rt nhiu qui trnh sn xut. Ti l mt thnh vin trong nhm . Ti c c hi tin hnh rt nhiu th nghim nhm gia tng nng sut vi chi ph t nht. Ngoi ra, ti cn gip cc nh ha hc thit k th nghim kim tra cht lng sn phm. Trong thi gian lm vic y, ti rt bn bu, ti ngy i ln i xung gii thch, hng dn cho cng nhn v ng nghip lm th nghim theo nhng qui trnh mi. Ti rt thch cng vic th nghim, v khng c nh ri b k ngh theo ui s nghip khoa bng. Nhng trong qu trnh gii quyt

nhng vn thc t, ti c vi tng pht trin phng php thng k. Ti c vit mt s bi bo v cng b trn cc tp san chuyn ngnh thng k.

Nm 1952 ti ngc nhin nhn c th ca i hc North Carolina (Raleigh) mi lm gio s thnh ging (visiting professor) mt nm. Hi ng qun tr hng ICI ng cho ti i mt nm, nhng h cng ni

r rng h mun ti quay v Anh sau khi xong vic bn M. H (ICI) thu xp ti i M trn tu Queen Mary, mt chuyn vin du th v. Ti c mt nm tuyt vi Raleigh, ni ti gp Stu Hunter [6], lc mi l mt nghin cu sinh. Chng ti lm vic chung vi nhau v phng php response surface [7]. Sau khi xong hp ng, ti quay v Anh v lm vic cho ICI thm c 3 nm. Nm 1956, John Tukey [8] Bell Labs gi in ti hu nh mi bui sng. ng y mun ti sang i hc Princeton lm gim c nhm nghin cu k thut thng k (Statistical Techniques Research Group -- STRG) lc ang c thnh lp. Sau cng, ti nh nghe theo li ng y v li ln ng i M vo cui nm 1956. Ti ko theo Stu Hunter, Don Behnken, Collin Mallows, Geoff Watson, Henry Scheff, Merve Muller, Norman Draper [9], v nhiu ngi khc tham gia nhm nghin cu. Nhm ny rt thnh cng, v lm nhiu nghin cu rt hay, vi nhiu cng trnh khoa hc c cng b. cng l nm ti gp Gwilym Jenkins ln u tin [10]. Chng ti tin rng nhng tng mi trong thng k hc thng xut pht t nhng vn khoa hc c th. Mt tng m chng ti manh nha lc l lm sao thit k v xy dng c mt ci h thng t ng ti u ha (automatic optimiser, mt k thut iu chnh u vo sao cho u ra ti a), nhng cc nh ha hc khng mn m my vi tng .

Nm 1960, i hc Wisconsin mi ti n ni chuyn trong 2 seminar. Mt seminar v khoa hc thng k, v mt seminar v tng thnh lp mt b mn thng k. Ti ni vi h nhng tng ca ti v nh hng nghin cu ca B mn Thng k hc. V, th l h ni nu ti c tng nh th, th ti l ngi tt nht thc hin tng . H ngh ti tham gia Wisconsin. Ti ri Princeton i Wisconsin. n Wisconsin, ti bt tay vo vic thnh lp b mn thng k hc vo ma thu nm , v a im l mt ci chi tn l Nissen gn b h. Do , ci chi ny hay b ngp lt, v mi ln ngp lt, sch v tri lnh bnh, trng rt nhch nhc. Mt nh ha hc ni ting tn l Olaf Hougen Wisconsin rt thch tng v h thng t ng ti u ha ca chng ti. ng y ngh chng ti xin ti tr t Qu Khoa hc Quc gia (National Science Foundation -- NSF). Th l chng ti xin c ti tr t NSF. Sau 3 nm try trt nghin cu, chng

ti xy dng c mt ci my ti u ha v n c vn hnh hiu qu. y chnh l ni m Gwilym Jenkins v ti c thm kinh nghim v s

dng cc m hnh bt n (non-stationary), m hnh ng (dynamics) v m hnh c lng phi tuyn tnh (non-linear estimation). Chng ti vit thnh mt cun sch Time Series Analysis Forecasting and Control [11]. Cun ny c ti bn ln th 4. B mn Ton ca i hc Wisconsin mun b tt c nhng mn hc dnh dng n thng k, v h ngh b mn chng ti ph trch dy nhng mn . Th l ti tr thnh ging vin dy nhng mn m sau ny ngi ta gi l Advanced Theory of Statistics. Lc , ti c 7 nghin cu sinh, trong c Bill Hunter, George Tiao v Sam Wu. Ti cn nh George Tiao l mt bellwether ca ti. Bt c lc no ti thy anh ta c v lo lng, ti phi nhn vo bng en xem mnh c vit g sai khng. Ngay t u, ti nhn ra rng sinh vin hc kh nhiu v l thuyt thng k, nhng h chng bit s dng thng k cho vic g. Th l ti thit lp ci m sau ny ngi ta gi l Monday night beer session. Mi th Hai, chng ti t tp ung bia v tho lun khoa hc thng k ngay ti nh ti . khng phi l mt kha hc chnh thc, hc vin chng cn c iu kin g nhp hc, cng chng c thi c hay tnh im g c. Kha hc m cho mi ngi, ai thch th n ung bia v hc. Chng ti c nghin cu sinh v ging vin t cc khoa thng k, k thut, thng nghip, v y khoa tham d.

Chng ti cn c nhiu ngi chuyn i sn tm nhng vn thc t a vo kha hc v tho lun. Trung bnh, mi vn c trnh

by trong khong 20 pht, v sau l phn tho lun cch gii quyt vn .
Kha hc c duy tr vi thp nin sau , v c th ni l rt thnh cng. Mi n nay ti vn nghe nhiu ng nghip cp n kha hc bia vo m th Hai! Ti ngh nhiu ngi hc cch gii quyt vn t kha hc . Ti rt may mn trong tnh bn v c s ng h ca nhiu ngi. Ti nhn qu nhiu t bn b trong sut cuc i. V, vi cc bn , ti mun ni li Cm n.

Ghi ch ca ngi dch: [1] Ronald A. Fisher l mt nh sinh hc v thng k hc sng chi nht trong th k 20. C th ni ng l cha ca thng k hin i. ng l tc gi ca phng php im nh F (F test), Fishers exact test, l thuyt di truyn hc, v rt nhiu sng kin c o khc. Cun sch kinh in Statistical Methods for Research Workers ca ng c nh hng cc k ln n khoa hc hin i. Fisher l cha v ca George Box.

[2] Trong thng k hc, probit l mt hm s nghch o ca hm phn b tch ly (inverse cumulative distribution). Hm probit thng c s dng trong cc m hnh phn tch nh phn.

[3] on ny, ng mun ni n thut ton hon chuyn c tn l Box-Cox transformation. Cox l ly tn ca mt nh thng k hc tr danh tn l David R. Cox, mt i th ln nht trong ngnh thng k hc ca th k 20, ngi pht minh ra m hnh hi qui logistic, m hnh phn tch bin c, lm mt cuc cch mng trong khoa hc thc nghim, k c y hc. [4] Egon S. Pearson l mt nh thng k hc ni ting vo th k 20, cng vi Jerzy Neyman sng tc ra Neyman-Pearson lemma v pht trin l thuyt v kim nh gi thuyt (test of significance). Egon Pearson l con trai ca Karl Pearson, mt ngi hc tr xut sc ca Francis Galton. Karl Pearson (hay thng bit n l KP) l trit gia khoa hc (tc gi cun The Grammar of Science c nh hng su sc n Albert Einstein) v cha ca phng php kim nh Chi-square, mt trong nhng ngi khai sinh ra

khoa hc thng k hin i vo cui th k 19. KP l ngi sng lp B mn Thng k hc ti University College London vo nm 1901, l b mn thng k hc u tin trn th gii.

[5] Trong bi ni chuyn trn, ng c k v s ra i ca cun sch Statistical Methods in Research and Production nhng ng khng k ht cu chuyn (c l do tnh khim tn ca ng). Tht ra, thot u ng c yu cu c bn tho v kim tra li bin tp, nhng trong qu trnh c ng pht hin v sa i qu nhiu trong bn tho, nhiu n ni tc gi O. L. Davies nht nh tn ng l mt ng tc gi. Cun sch c cht lng hn so vi bn tho. O. L. Davies, mt nh thng k hc, tin phong trong lnh vc ng dng thng k trong k ngh sn xut v kim nh cht lng sn phm.

[6] Stuart Hunter, cu gio s thng k ca i hc Princeton. Hunter l hc

tr ca George Box, l ngi ra tng reliability trong k ngh sn xut, v sau ny c nhng ng gp quan trng cho khoa hc thng k qua kim nh cht lng sn phm cng nghip.

[7] Response surface l thut ng thng k dng m t nhng phng php tm hiu mi tng quan gia nhiu bin tin lng v nhiu bin ph thuc. Phng php ny c George Box v K B Wilson cng b ln u tin vo nm 1951, v sau ny tr nn phng php chun trong thit k th nghim. [8] John Tukey, mt nh ha hc sau ny tr thnh nh thng k hc, vi nhng ng gp quan trng trong vic pht trin thng k hc vo gia th k 20. Tukey l mt trong nhng ngi ng vai tr ch cht trong B mn Thng k hc ca i hc Princeton trong thp nin 1960s-1970s. ng gp ca ng cho thng k hin i bng bc trong mi ngnh hp, bao gm l thuyt th, tnh ton thng k, khoa hc lun, v.v

[9] y, Gio s Box nhc n tn ca nhiu nh khoa hc thng k ni ting nh Collin Mallows, Geoff Watson, Henry Scheff. Collin Mallows l ngi pht trin ch s Cp trong phn tch hi qui tuyn tnh. Ch s Mallows Cp c dng xc nh s bin cn thit cho mt m hnh hi qui. Geoffrey S. Watson l mt nh thng k hc ngi c, nguyn ch nhim B mn Thng k hc ca i hc Princeton. ng c nhiu ng gp quan trng v c bn cho vt l, sinh hc phn t v hnh vi ng vt. ng cng chnh l cha ca phng php kim nh Durbin-Watson hay s dng trong cc m hnh hi qui

tuyn tnh. Henry Scheff, gc c nhng nh c M, l mt nh thng k hc ni ting vi cun sch Analysis of Variance (Phn tch Phng sai). [10] Gwilym Jenkins l mt k s v nh thng k hc ngi Anh. ng l ngi cng vi George Box pht trin nhng m hnh v phn tch s liu thi gian (time series model) c tn l Box-Jenkins models hay Box-Jenkins Methodology. ng l ng tc gi cun sch kinh in v ni ting Time series analysis: Forecasting and control m Gio s George Box nhc n trong bi ni chuyn. Gapminder.org: mot trang web tuyet voi Statistics.vn gii thiu mt video ca Hans Rosling, mt gio s ngi Thy in. Nay chng ti xin gii thiu vi cc bn trang web m ng l ngi ng sng lp: gapminder.org Di y l trch nguyn vn phn appeal ca trang web: Building a fact-based world view

Gapminder is a non-profit foundation based in Stockholm. Our goal is to replace devastating myths with a fact-based world view. Our method is to make data easy to understand. We are dedicated to innovate and spread new methods to make global development understandable, free of charge, without advertising. We want to let teachers, journalists and everyone else continue to freely use our tools, videos and presentations. Your contribution will help us in our efforts to explain how the world is changing. Your generosity will strengthen our independence.
Bn s thy y nhng tng tuyt vi, mt phong cch trnh by sng to, c bit l cch din t d liu tht ng kinh ngc. Cc video (menu Video) c th cho hin subtitle vi nhiu ngn ng. Ngoi ra y cn cha mt s d liu (menu Data) hu dng. Phn Download c th cho bn ci t gapminder ( dng cc bi ging m khng cn online). Xin mi bn n xem v t khm ph trang web cc k hu ch ny.

Trn Qu Phi

Thng k hc mi mt i mt nh khoa hc thng k ni ting: Paul Meier. ng th 87 tui. Gs Paul Meier l mt trong hai ngi sng ch ra biu Kaplan-Meier ni ting, v l ngi li cng thc Kaplan-Meier Estimator m chng ta s dng gn 60 nm qua trong cc nghin cu lm sng. c cc tp san y khoa, chng ta d gp thy mt biu nh sau:

Biu ny c tn l Kaplan Meier plot. Trc honh l thi gian. Trc tung l xc sut sng st (hay xc sut bin c lm sng cha xy ra). Sau ny c ngi ngh trc tung ln l xc sut t vong hay xc sut bin c lm sng xy ra. Biu n gin ny cho php chng ta nh gi hiu qu ca mt thut can thip cho tng thi gian. Biu trn c ngha l nhng ngi mang gien A c xc sut sng st cao hn nhng ngi mang gien B: sau 3.5 khong 50% ngi mang gien A cn sng, cao gn gp 2 ln so vi ngi mang gien B (25%). Phn tch chuyn su hn, chng ta c th c tnh kh chnh xc xc sut sng st cho mt c nhn. chnh l phng php m chng ti pht trin m hnh tin lng gy xng. cng chnh l phng php m cc m hnh tin lng c ng dng trong bnh vin nh gi nguy c t vong cho bnh nhn v da vo m quyt nh iu tr tch cc hay ch. Phng php phn tch

c biu Kaplan Meier cn c ng dng trong hu ht cc nghin cu lm sng xui thi gian (nhng khng phi ai cng c kinh nghim lm phn tch ny!)

Gio s Paul Meier Paul Meier sinh ngy 24/7/1924 ti Newark (New Jersey), tt nghip c nhn ton t trng Oberlin vo nm 1945, tin s thng k hc t i hc Princeton nm 1951 di s hng dn ca John Tukey. ng dy i hc Johns Hopkins t nm 1952 n 1957. Sau ny ng chuyn n i hc Chicago v tr thnh ch nhim b mn thng k cho n nm 1992, v sau chuyn v i hc Columbia. ng l mt nh khoa hc li du n c ch cho i, vi phng php phn tch ni ting c gi gn trong cng thc Kaplan Meier Estimator trong mt bi bo di 24 trang cng b trn tp san Journal of the American Statistical Association (JASA) nm 1958 (1), m ng l ng tc gi vi Edward Kaplan, lc l nh nghin cu ca i hc California. Cng thc KP bt u t nm 1952, khi ng cn ging dy i hc Johns Hopkins. Lc , Edward Kaplan (2) c mt bi bo ca Greenwood (ngi ni ting vi cng thc Greenwood trong phn tch ung th) v thi gian bnh nhn mc bnh ung th. Kaplan lin tng n cch c tnh tui th ca linh kin in thoi chn di y bin (m sau ny chng ta bit n di thut ng survival analysis). ng vit bi bo v cch phn tch survival v a bi cho John Tukey xem ng thi np cho JASA cng b. Tukey bo cho ng bit rng Paul Meier cng ang nghin cu v vn ny, v bn tho cng c np cho JASA. Sau ny JASA ngh hai ngi (Kaplan v Meier) nn hp tc vit chung mt bi bo, thay v ng ring 2 bi. Phi hn 4 nm trao i v

hon thin, sau bi bo mi hon chnh v c JASA cng b vo nm 1958. Bi bo ny khi mi cng b 3 nm c 1495 trch dn. Cho n nay, bi bo c trch dn trn 35,000 ln, tr thnh mt trong nhng cng trnh c nh hng ln nht n lch s khoa hc! Biu Kaplan-Meier (KP) cng c pht trin t bi bo lch s . Nhng ai lm nghin cu xui thi gian (prospective study) u bit n biu KP, vn dng m t xc sut sng st (hay xc sut bin c lm sng) theo tng thi im cho mt qun th bnh nhn. Chnh cch tnh ny cng c ng dng tnh tui th trung bnh cho mt dn s (life expectancy). Vn chnh trong nhng nghin cu xui thi gian l lm cch no c tnh xc sut mt bin c lm sng (nh xc sut t vong, gy xng, ung th, t qu, v.v.) sau mt thi gian (nh 1 thng, 1 nm, 5 nm, v.v.) khi m khng phi bnh nhn no cng c theo di chnh xc trong qung thi gian . Kaplan v Meier pht trin mt lot phng trnh c tnh xc sut bin c lm sng cho mi bnh nhn cho bt c thi gian theo di no. l mt pht trin rt quan trng v c ngha rt thc tin trong nghin cu lm sng. Paul Meier cn l ngi kin tr xng m hnh nghin cu lm sng i chng ngu nhin (randomized controlled clinical trial hay RCT) trong cc nghin cu y khoa nh gi hiu qu ca mt thut can thip. D khng phi l ngi u tin pht kin RCT, nhng Paul Meier l ngi c cng thuyt phc Cc Qun l thc phm v dc phm (FDA) ca M v ng nghip y khoa ng dng m hnh RCT. V, ng thnh cng. Bo New York Times trch dn kin ca Gs Richard Peto, ngi cho rng c l Paul Meier gip y hc cu hng triu ngi qua m hnh nghin cu RCT. M hnh nghin cu RCT rt n gin, nhng khng phi ai cng c kh nng v kinh nghim thc hin. nh gi hiu qu mt thut can thip theo m hnh RCT, mt nhm bnh nhn s c tuyn chn theo nhng tiu chun nh trc; phn ra (thng l) 2 nhm mt cch ngu nhin, nhm c can thip v nhm chng; theo di mt thi gian quan st mt bin c lm sng; v sau l so snh bin c lm sng gia hai nhm. Thi , vn lm nhiu ngi trong gii y khoa kh chp nhn l khi nim phn nhm ngu nhin (randomization), v ai cng ngh rng can thip l phi c hiu qu v phn nhm ngu nhin l iu khng cn thit. V li, y khoa kh chp nhn tr chi ngu nhin ha. Nhng dn dn th Meier cng thuyt phc c tng RCT v nh chng ta bit n ngy nay th m hnh RCT tr thnh mt chun vng (gold standard) nh gi hiu qu v an ton ca mt thut can thip, k c dc phm. Ngy nay, vi my tnh v trnh thng k hin hnh, phng php ca Meier v Kaplan c v qu n gin. (Tht ra, l thuyt phn tch survival thng c ging dy cho sinh vin nm th ba v thng k hc, cn sinh vin ngoi thng

k th ch hc ng dng). Nhng 60 nm v trc, phng php KP l mt tin b ng k trong khoa hc thng k, v sau ny ngi David Cox pht trin thnh mt phng php tham s m ngy nay chng ta bit n nh l Coxs proportional hazards model. Ti s quay li ch survival analysis trong mt dp sau thy ci p ca phng php ny trong nghin cu lm sng. Trong th gii thng k hc v ton hc, t nhn vt no c nh hng ln n khoa hc n ni bo Los Angeles Times, Washington Post v New York Times c bi vit khi ng qua i nh trng hp Paul Meier. Gio s Meier c xem l mt trong nhng nh thng k hc c nh hng ln nht n nghin cu y khoa sau th chin th II. NVT