Lch s cc hc thuyt kinh t

Chung 4: Hc thuyt kinh t t sn c in Anh v hc thuyt kinh t t sn hu c in

Ni dung
A. I. II. III. V. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh Hon cnh ra i ca kinh t hc t sn c in Anh c im ca kinh t hc t sn c n Anh Hc thuyt kinh t ca William Petty Hc thuyt kinh t ca David Ricardo:

IV. Hc thuyt kinh t ca Adam Smith VI. nh gi chung

B.

Hc thuyt kinh t chnh tr t sn hu c in:

Lch s cc hc thuyt kinh t

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

I. Hon cnh ra i ca kinh t hc t sn c in Anh: Th k XVI XVII, CN trng thng han thnh vai tr tch ly t bn nguyn thy. Th k XVIII, ra i ca mt l thuyt mi lm c s cho cng lnh kinh t ca giai cp t sn, hng li ch ca h vo lnh vc sn xut. Phi trng nng Php t c s cho vic nghin cu, phn tch nn sn xut t bn ch ngha. Anh, giai cp t sn nhn thy li ch trong vic pht trin cng trng th cng cng nghip. H ch r, mun lm giu phi bc lt lao ng.
1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000

Lch s cc hc thuyt kinh t

Kinh t hc t sn c in Anh

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

II. Nhng c im ca hc thuyt kinh t t sn c in Anh i tng nghin cu: chuyn i t lu thng sang sn xut, nghin cu quan h kinh t trong qu trnh ti sn xut. Mc tiu nghin cu: nhm phc v li ch ca giai cp t sn trn c s pht trin lc lng sn xut. Ni dung nghin cu: l lun Gi tr - Lao ng; ng h t do kinh t, chng li s can thip ca nh nc, nghin cu s vn ng ca nn kinh t do cc quy lut t nhin iu tit. Tnh cht hai mt ca phng php nghin cu: Phng php tru tng ha tm hiu cc mi lin h bn cht bn trong cc qu trnh kinh t M t hi ht v rt ra mt s kt lun sai lm. Cc i biu: William Petty (1623 1687); Adam Smith (1723 1790); David Ricardo (1772 1823)
Lch s cc hc thuyt kinh t

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

III. Hc thuyt ca William Petty (1623 1687): 1. Vi nt v William Petty: Sinh trng trong gia nh th th cng ti Anh C nhiu ti nng (c kh, vt l, y hc, m nhc, ton hc) L ngi t nn mng cho kinh t hc t sn c in vi phng php lun tru tng khoa hc, duy vt t pht Hc thuyt kinh t ca William Petty th hin r tnh hai mt (ban u cn chu nh hng ca ch ngha trng thng)

Lch s cc hc thuyt kinh t

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

III. Hc thuyt ca William Petty (1632 1687): 2. Hc thuyt gi tr lao ng ca William Petty: L ngi u tin a ra nguyn l v gi tr lao ng. Nghin cu v gi c: a ra hai khi nim l gi c t nhin v gi c chnh tr. Mt l lun quan trng ca ng l: lao ng l cha ca ca ci, cn t ai l m ca ca ci. Cha phn bit c gi tr s dng v gi tr trao i, cha bit n tnh cht x hi ca gi tr. Cha thnh cng trong vic gii thch mi quan h ca lao ng phc tp v lao ng gin n.

Lch s cc hc thuyt kinh t

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

III. Hc thuyt ca William Petty (1632 1687): 3. L lun v tin t:
William Petty nghin cu hai th kim loi gi vai tr tin t l vng v bc. ng khuyn co, nh nc khng th hy vng vo vic pht hnh tin khng gi, v lc gi tr ca tin t s gim xung. ng cng l ngi u tin nghin cu s lng tin t cn thit trong lu thng trn c s thit lp mi quan h gia khi lng hng ha trong lu thng v tc chu chuyn ca tin t.
ng ph phn nhng ngi trng thng v quan im tch tr tin khng hn .

Lch s cc hc thuyt kinh t

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

III. Hc thuyt ca William Petty (1632 1687): 3. L lun v tin lng: ng cho rng tin lng ca cng nhn khng th vt qu nhng t liu sinh hot cn thit. ng ng h o lut cm tng lng. Quan im v tin lng ca William Petty c xem xt trong mi quan h vi li nhun, gi c t liu sinh hot v cung cu v lao ng. Nhng l lun ca William Petty cn s khai nhng t nn mng cho kinh t chnh tr t sn c in, c bit l l lun v gi tr - lao ng

Lch s cc hc thuyt kinh t

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

IV. Hc thuyt kinh t ca Adam Smith: 1. Vi nt v Adam Smith (1723 -1790): L nh khoa hc c kin thc su rng: thn hc, lut, chnh tr, kinh t, thin vn, vt l Nm 1766 xut bn tc phm S giu c ca cc quc gia ni ting ton th gii A. Smith trnh by mt cch c h thng cc phm tr kinh t, xut pht t cc quan h kinh t khch quan. Hc thuyt kinh t ca ng c cng lnh r rng v chnh sch kinh t, c li cho giai cp t sn (l ngi u tin xy dng chnh sch thu kha cho giai cp t sn)

Lch s cc hc thuyt kinh t

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

IV. Hc thuyt kinh t ca Adam Smith: 2. L lun v bn tay v hnh Chim v tr quan trung tm trong hc thuyt ca Adam Smith cao vai tr c nhn, ca ngi c ch t iu tit ca nn kinh t th trng, ng h s hu t nhn v nh nc khng can thip vo kinh t. Bn tay v hnh l s hot ng ca cc quy lut kinh t khch quan vi iu kin phi c s tn ti, pht trin ca sn xut hng ha v trao i hng ha.

Lch s cc hc thuyt kinh t

10

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

IV. Hc thuyt kinh t ca Adam Smith: 3. Ph phn ch phong kin ,CN trng thng v CN trng nng:
Ph phn tnh cht n bm ca bn qu tc phong kin; ph phn ch thu kha c on, ngn cn vic tch ly ca nng dn; bc b vic hn ch bun bn la m Vch r s v l ca ch lao dch v chng minh tnh cht u vit ca ch lao ng t do lm thu. Ph phn ch ngha trng thng cao qu mc vai tr ca tin t v ngoi thng Cho rng c quyn thng nghip s cn tr ci tin sn xut. Mun lm giu phi pht trin sn xut. Ph phn ch ngha trng thng da vo nh nc cng bc kinh t. Ph phn o tng ca CN trng nng v tnh cht c bit ca nng nghip, chng li lun im cho rng cng nghip khng l ngnh sn xut

Lch s cc hc thuyt kinh t

11

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

IV. Hc thuyt kinh t ca Adam Smith: 4. L lun v kinh t hng ha: a. L lun v phn cng lao ng L ngi u tin phn bit lao ng sn xut vt cht v lao ng khng sn xut vt cht nh gi cao phn cng lao ng (sai lm: ng cho rng trao i l bn nng ca loi ngi v trao i sinh ra phn cng lao ng ) b. L lun v tin t: Khng nh tin l hng ha c bit lm chc nng phng tin lu thng, khuyn nn dng tin giy. Khng nh lng tin cn thit trong lu thng do gi c quyt nh

Lch s cc hc thuyt kinh t

12

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

IV. Hc thuyt kinh t ca Adam Smith: 4. L lun v kinh t hng ha (tt): c. L lun v gi tr lao ng: Phn bit c gi tr s dng v gi tr trao i. Khng nh gi tr s dng khng quyt nh gi tr trao i. Gi tr l c s ca gi c Adam Smith c hai nh ngha v gi tr hng ha. 1. Gi tr hng ha do lao ng hao ph sn xut hng ha quyt nh. 2. Gi tr do lao ng quyt nh, m lao ng c th mua bn, i ly hng ha (lun qun, bc l s ln ln gia lao ng sng v lao ng qu kh) L lun v gi tr - lao ng ca A. Smith c tin b g so vi phi trng nng? Cn hn ch g?
Lch s cc hc thuyt kinh t

13

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

IV. Hc thuyt kinh t ca Adam Smith: 4. L lun v kinh t hng ha (tt): d. L lun v t bn: A.Smith quan nim t bn l nhng ti sn em li thu nhp ??? Khng nh ch c lao ng mi l ngun gc ca tch ly t bn. Phn chia t bn thnh t bn c nh v t bn lu ng. Nhng ng phm sai lm ln l khng phn bit c t bn lu ng vi t bn lu thng nn nhm ln trong vic xc nh t bn c nh v t bn lu ng.( khi phn tch t bn lu ng ng b qua b phn tin lng cng nhn)
Lch s cc hc thuyt kinh t

14

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

IV. Hc thuyt kinh t ca Adam Smith: 4. L lun v kinh t hng ha (tt): d. L lun v thu nhp: Da trn hc thuyt v thu nhp gii thch cc quan h phn phi, kt cu giai cp (3 giai cp: chim hu rung t, nh t bn v cng nhn) v mu thun giai cp. L lun v tin lng: tin lng l mt phn thu nhp ca cng nhn lm thu, l mt phn ca sn phm lao ng. ng ng h vic tr lng cao. ng cng phn bit c s khc nhau gia tin lng thc t v tin lng danh ngha. L lun v li nhun: ch r ngun gc v bn cht ca li nhun (kt qu ca lao ng ca cng nhn). Ch ra xu hng gim xung ca t sut li nhun. L lun v a t: phn bit c hai hnh thi ca a t tng i (a t chnh lch) nhng ng li cha nghin cu a t tuyt i

Lch s cc hc thuyt kinh t

15

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

IV. Hc thuyt kinh t ca Adam Smith: 4. L thuyt v li th so snh: A.Smith l ngi a ra l thuyt v li th tuyt i, cho rng mi quc gia c li th tuyt i v sn xut mt mt hng no hn cc quc gia khc, do mi quc gia phi bit chuyn mn ha sn xut loi hng ha m h c li th hn. L thuyt ny ca Adam Smith c nhiu hn ch v v sau c pht trin bi David Ricardo.
Cng lao ca A.Smith v hn ch trong hc thuyt ca ng?

Lch s cc hc thuyt kinh t

16

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

V. Hc thuyt ca David Ricardo 1. Vi nt v David Ricardo ( 1772 1823) L ngi Anh gc Do Thi, bt u kinh doanh t nm 12 tui Lm ngh kinh doanh chng khon, tr thnh ngi giu nht nc Anh. Nghin cu khoa hc t nm 25 tui, ngoi 30 tui nghin cu kinh t chnh tr Nm 1817, xut bn tc phm Nhng nguyn l ca chnh tr kinh t hc, tr thnh nh cao ca hc thuyt kinh t t sn c in

Lch s cc hc thuyt kinh t

17

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

V. Hc thuyt ca David Ricardo 1. L lun v gi tr: Ph phn s khng nht qun v trong nh ngha v gi tr ca A. Smith. Ricardo cng cp n lao ng phc tp v lao ng gin n. ng l ngi u tin m t y c cu lng gi tr: gm ba b phn C, v v m * Hn ch: Cha phn bit gi tr v gi c sn xut mc d nhn thy xu hng bnh qun ha t sut li nhun. Coi gi tr l phm tr vnh vin, l thuc tnh ca mi vt. Cha pht hin ra tnh hai mt ca sn xut hng ha Cha lm r tnh cht lao ng x hi quy nh gi tr nh th no, thm ch cho rng lao ng x hi cn thit do iu kin sn xut xu nht quyt nh.
Lch s cc hc thuyt kinh t

18

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

V. Hc thuyt ca David Ricardo 2. L lun v tin lng, li nhun, a t: V tin lng: coi tin lng l gi c t nhin ca hng ha lao ng, l gi c cc t liu sinh hot nui sng ngi cng nhn v gia nh h. ng ch ra cu thnh t liu sinh hot cho ngi cng nhn ph thuc cc yu t lch s vn ha. V li nhun: xc nhn gi tr mi do cng nhn sng to ra bao gm tin lng v li nhun. ng c nhn xt tin gn n li nhun bnh qun (xu hng gim xung ca t sut li nhun) V a t: D. Ricardo l ngi u tin da trn c s l thuyt gi tr lao ng gii thch a t.

Lch s cc hc thuyt kinh t

19

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

V. Hc thuyt ca David Ricardo 3. L thuyt v li th so snh: David Ricardo xy dng l thuyt v li th so snh tng i: Quan h kinh t quc t l quan h ng hai chiu, c li cho mi nc tham gia, v bt k nc no cng c li th tng i, tc l li th c c trn c s so snh vi cc nc khc. Cc li th tng i c xem xt thng qua trao i quc t, xc nh c mi tng quan gia mc chi ph lao ng c bit ca tng quc gia la chn phng n tham gia vo qu trnh phn cng chuyn mn ha quc t sao cho c li nht.

Lch s cc hc thuyt kinh t

20

A. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn c in Anh

VI. nh gi chung: ng gp: i su nghin cu, vch r nhiu vn c tnh quy lut ni ti ca phng thc t bn ch ngha nh: l lun gi tr lao ng, tin cng, li nhun, a t Phn tch nn kinh t th trng ni chung v c ch th trng ni ring trong ch ngha t bn. Hn ch: Mang tnh cht hai mt trong phng php nghin cu Tuyt i ha vai tr t iu tit ca th trng. Cha c thi khch quan v thc t i vi vai tr ca nh nc. li nhiu quan im tm thng, v sau tr thnh tro lu kinh t hc tm thng.

Lch s cc hc thuyt kinh t

21

B. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn hu c in (kinh t hc tm thng)

I.
-

Hon cnh ra i

Xut hin t cui th k XVIII, pht trin mnh nhng nm 30 th k XIX. Ch ngha t bn bt u bc l hn ch v mu thun : mu thun gia sn xut v tiu dng. khng hong kinh t u tin n ra (1825) Giai cp v sn khng ngng ln mnh Xut hin CNXH khng tng. H thng l lun ca kinh t t sn c in khng cn ph hp, i hi phi c hc thuyt kinh t mi. * Cc i biu ca trng phi: Kinh t hc t Thomas Robert Malthus (1766 1834) Anh sn hu c in Jean Baptiste Say (1767 1832) Php

1400

1500

1600

1700

1800

1900

2000

Lch s cc hc thuyt kinh t

22

B. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn hu c in (kinh t hc tm thng)

II. Cc c im ch yu: L hc thuyt mang tnh cht ch quan nhm che y cc mu thun v khuyt tt ca ch ngha t bn, t ca ngi v bo v cho s tn ti ca ch ngha t bn. Phng php lun: Ch ch cc hin tng bn ngoi. c bit l p dng phng php tm l ch quan trong phn tch kinh t, coi kinh t chnh tr l khoa hc v nghin cu o c x hi. S dng nhiu ti liu, s liu thiu khoa hc, phi lch s nghin cu.

Lch s cc hc thuyt kinh t

23

B. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn hu c in (kinh t hc tm thng)

III. Ni dung: Mc tiu bo v giai cp t sn, bin h cho ch ngha t bn mt cch c thc Dn dn xa ri vi nhng ni dung khoa hc ca hc thuyt kinh t t sn c in. Hc thuyt kinh t chnh tr t sn hu c in l hc thuyt mang tnh cht phn ng, tri vi o l ca con ngi.

* Qu trnh pht trin: Thi k u: mc tiu ca kinh t hc t sn hu c in l ph phn nhng ngi x hi ch ngha khng tng v tch nhng yu t tm thng ca kinh t chnh tr t sn c in xy dng thnh h thng l lun ca mnh. Cng khai tch khi kinh t chnh tr t sn c in, ph nhn v ph phn cc hc thuyt ca kinh t t sn c in, c bit l hc thuyt gi tr - lao ng. Tp trung chng li hc thuyt kinh t Mc, cc lun im ca Lnin.

Lch s cc hc thuyt kinh t

24