You are on page 1of 9

Chuyn Axit Nitric 2.

Am

BI TON CHUYN V AXIT NITRIC


A. MT S CH I. Tnh oxi ha ca HNO3 HNO3 th hin tnh oxi ha mnh khi tc dng vi cc cht c tnh kh nh: Kim loi, phi kim, cc hp cht Fe(II), hp cht S2-, I-, . . . Thng thng: + Nu axit c, nng to ra sn phm NO2 + Nu axit long, thng cho ra NO. Nu cht kh c tnh kh mnh, nng axit v nhit thch hp c th cho ra N2O, N2, NH4NO3. * Ch : 1. Mt s kim loi (Fe, Al, Cr, . . .) khng tan trong axit HNO3 c, ngui do b th ng ha. 2. Trong mt s bi ton ta phi ch bin lun trng hp to ra cc sn phm khc: NH4NO3 da theo phng php bo ton e (nu ne cho > ne nhn to kh) hoc da theo d kin bi (chng hn cho dung dch NaOH vo dung dch sau phn ng thy c kh thot ra) hoc cc hp cht kh ca Nit da vo t khi hi ca hn hp cho. 3. Khi axit HNO3 tc baz, oxit baz khng c tnh kh ch xy ra phn ng trung ha. 4. Vi kim loi c nhiu ha tr (nh Fe, Cr), nu dng d axit s to mui ha tr 3 ca kim loi (Fe3+, Cr3+); nu axit dng thiu, d kim loi s to mui ha tr 2 (Fe2+, Cr2+), hoc c th to ng thi 2 loi mui. 5. Cc cht kh phn ng vi mui NO3- trong mi trng axit tng t phn ng vi HNO3. Ta cn quan tm bn cht phn ng l phng trnh ion. II. Nguyn tc gii bi tp: Dng nh lut bo ton e. ne nhng = ne nhn +x + (5 x)e N N * c bit + Nu phn ng to ra nhiu sn phm kh ca N th ne nhng = ne nhn + Nu c nhiu cht kh tham gia phn ng ne nhng = ne nhn - Trong mt s trng hp cn kt hp vi nh lut bo ton in tch (tng in tch dng = tng in tch m) v nh lut bo ton nguyn t - C th s dng phng trnh ion electron hoc cc bn phn ng biu din cc qu trnh. M Mn+ + ne 4H+ + NO3- + 3e NO + 2H2O + c bit trong trng hp kim loi tc dng vi axit HNO3 ta c: nHNO3 (p) = 2nNO2 = 4nNO = 10nN2O = 12nN2 = 10nNH4NO3
+5 0 n+

M M + ne

nNO3- (trong mui) = nNO2 = 3nNO = 8nN2O = 10nN2 = 8nNH4NO3 Nu hn hp gm c kim loi v oxit kim loi phn ng vi HNO3 (v gi s to ra kh NO) th: nHNO3 (p) = 4nNO + 2nO (trong oxit KL) III. Mt s V d VD1. Ho tan hon ton m g bt Cu trong 800 g dung dch HNO3 c dung dch Y v 2,24 lit kh NO (ktc). Y tc dng va vi 300 ml dung dch NaOH 2 M c kt ta R. Sau khi nung R n khi lng khng i thu c 20 g cht rn. a. Tnh khi lng Cu ban u. b. Tnh khi lng cc cht trong Y v nng % ca dung dch HNO3 dng Gii: nNO = 2,24/22,4 = 0,1 mol; nNaOH = 0,3.0,2 = 0,06 mol a. Khi cho Y tc dng vi dung dch NaOH thu c kt ta R ch cha Cu(OH) 2. Cht rn thu c khi nung l CuO nCuO = 20/80 = 0,25 mol nCu (OH )2 = nCuO = 0,25 mol. Theo nh lut bo ton nguyn t: nCu (ban u) = nCu (trong CuO) = 0,25 mol mCu = 0,25.64 = 16 g 1

Chuyn Axit Nitric 2.2


Cu M: N
+5

Am

b. Trong X, n Cu 2+ = nCu (OH )2 = 0,25 mol m Cu(NO 3 )2 = 188.0,25 = 47 g Cu2+ + 0,25 mol 2e 0,5 mol

+ 3e

+2

0,3 mol 0,1 mol Vy chng t phn ng ca Cu v HNO3 phi to ra NH4NO3. ne (Cu nhng) = ne nhn = 0,5 mol ne nhn N N = 0,5 0,3 = 0,2 mol
+5 3

N + 8e N

+5

0,2 mol 0,025 mol n NH 4 NO3 = 0,025 mol m NH 4 NO3 = 80.0,025 = 2 g Theo nh lut bo ton nguyn t: n HNO3 p = nN (trong Cu(NO 3 )2 ) + nN (trong NO) + nN (trong NH 4 NO3 ) = 2n Cu(NO 3 )2 + nNO + 2n NH 4 NO3 = 0,65 mol (Nu s dng cng thc tnh nhanh trn ta c: n HNO3 p = 4.nNO + 10.n NH 4 NO3 = 4.0,1 + 10.0,25 = 0,65 mol) m HNO3 = 63.0,65 = 40,95 g C% =

40,95 .100% = 5,12% 800

VD2. Cho 11 g hn hp hai kim loi Al v Fe vo dung dch HNO3 long d, thu c 6,72 lit kh NO (ktc) duy nht. Khi lng (g) ca Al v Fe trong hn hp u l: A. 5,4 v 5,6. B. 5,6 v 5,4. C. 4,4 v 6,6. D. 4,6 v 6,4. Gii: nNO = 6,72/22,4 = 0,3 mol

N + 3e N
0,9 mol 0,3 mol Gi x, y ln lt l s mol Al v Fe trong hn hp u Ta c: 27x + 56y = 11 (1) Al Al+3 + 3e x mol 3x mol +3 Fe Fe + 3e y mol 3y mol Theo nh lut bo ton e: ne (KL nhng) = ne (N nhn) = 0,9 mol hay: 3x + 3y = 0,9 (2) T (1) v (2) ta c

+5

+2

x = 0,2 mol y = 0,1 mol

m Al = 27.0,2 = 5,4 g p n A. m Fe = 56.0,1 = 5,6 g

VD3: Cho a mol Cu tc dng ht vi 120 ml dung dch A gm HNO3 1 M, H2SO4 0,5 M thu c V lit NO ktc a. Tnh V ( bin lun theo a) b. Nu Cu d hoc va th lng mui thu c l bao nhiu? Gii: a. n HNO3 = 0,12.1 = 0,12 mol; n H 2SO 4 = 0,12.0,5 = 0,06 mol n H + = 0,12 + 2.0,06 = 0,24 mol; n NO 3 = 0,12 mol Ta c ptp: 3Cu + 8H+ + 2NO3- 3Cu+2 + 2NO + 4H2O C th xy ra cc trng hp + Cu ht, H+ v NO3- d nNO =

2 2 2 nCu = a (mol) V = 22,4. a = 14,93 (lit) 3 3 3 1 n + = 0,06 mol V = 22,4.0,06 = 13,44 (lit) 4 H

+ Cu hoc d, H+ ht (NO3- lun d so vi H+ !) nNO =

b. Khi Cu ht hoc d

Chuyn Axit Nitric 2.2


n Cu(NO 3 )2 =

Am

3 .n + = 0,09 m Cu(NO 3 )2 = 188.0,09 = 16,92 (g) 8 H

B. Mt s dng bi ton quen thuc v cch gii nhanh 1) Cho hn hp gm Fe v cc oxit ca Fe tc dng vi HNO3 hoc hn hp gm S v cc hp cht cha S ca Fe (hoc ca Cu) tc dng vi HNO3 2) Cho hn hp oxit st c tnh kh v Cu (hoc Fe) tc dng vi dung dch HNO3 Phng php gii:Dng cch quy i. Ni dung ca phng php: Vi hn hp nhiu cht ta c th coi hn hp tng ng vi 1 s cht (thng l 2) hoc c th ch l 1 cht (chng hn hn hp gm FeO, Fe2O3 v Fe3O4 c th coi tng ng FeO v Fe2O3 cn nu bit FeO v Fe2O3 c s mol bng nhau c th coi tng ng vi duy nht Fe3O4) hoc quy i theo cc nguyn t thnh phn to nn hn hp. VD1. m gam Fe ngoi khng kh, sau mt thi gian bin thnh hn hp H c khi lng 12 gam gm FeO, Fe2O3, Fe3O4 v Fe. Ha tan ht H vo dung dch HNO3 thu c 2,24 lt kh NO (o ktc). Gi tr m gam l bao nhiu? Gii nNO = 2,24/22,4 = 0,1 mol Gi x l s mol Fe; y l tng s mol nguyn t O ca khng kh tham gia phn ng Ta c: mH = 56x + 16y = 12 (1) Trong ton b qu trnh phn ng: ne (Fe cho) = ne(O nhn) + ne (N nhn) 3x = 2y + 3.0,01 (2) T (1) v (2) c c: x = 0,18; y = 0,12 Do : mFe = 56x = 10,08 Ch : 1. Ngoi cch quy i theo Fe v O nh trn ta cng c th quy i hn hp theo Fe v Fe 2O3 hoc Fe v FeO hoc FeO v Fe2O3, . . . * Lu theo cch quy i cc nghim tnh c c th l gi tr m v ta vn s dng tnh ton bnh thng. Chng hn, nu quy i theo Fe v FeO ta c h:

m H = 56 x + 72 y = 12 3 x + y = 3.0,1

(vi x = nFe; y = nFeO)

Tm c x = 0,06; y = 0,12 nFe (ban u) = nFe + nFe (trong FeO) = 0,18 mFe = 10,08 g Cn nu quy i theo FeO (x mol) v Fe2O3 (y mol) ta c:

m H = 72 x + 160 y = 12 x = 0,3 ; y = -0,06 x = 3.0,1


nFe (ban u) = nFe (trong FeO) + nFe (trong Fe2O3) = 0,18 mFe = 10,08 g 2. Dng cng thc gii nhanh Gi x l s mol Fe ban u; a l tng s mol electron m N+5 ca axit nhn vo; m l khi lng hn hp H p dng nh lut bo ton e: ne (Fe cho) = n(O nhn) + ne (axit nhn) M: mO = mH mFe = m m 3x = 2.

m'56.x + a x = 0,1(m/8 + a) hay mFe = 5,6(m/8 + a) 16

Nu dng Cu th: nCu = 0,1(m/8 + a); mCu = 6,4(m/8 + a) 3. Quy i gin tip Gi s trong qu trnh th hai ta khng dng HNO 3 m thay bng O2 oxi ha hon ton hn hp H thnh Fe2O3 th t vic bo ton e: nO (thm) = 3/2nNO = 0,15 (mol) moxit = 12 + 0,15.16 = 14,4 nFe = 0,18 (mol) Ngoi cc cch gii trn bi ton cn rt nhiu cch gii khc!

VD2: Ha tan hon ton 3,76 gam hn hp H gm: S, FeS, FeS2 trong HNO3 d c 0,48 mol NO2 v dung dch X. Cho dung dch Ba(OH)2 d vo X, lc kt ta nung n khi lng khng i th khi lng cht rn thu c l: A. 17,545 gam B. 18,355 gam C. 15,145 gam D. 2,4 gam Gii Gi x, y ln lt l tng s mol Fe v S trong hn hp (cng c th coi x, y l s mol Fe v S tham gia phn ng vi nhau to ra hn hp trn) Ta c: 56x + 32y = 3,76 Mt khc: ne (cho) = 3x + 6y = 0,48 = ne (nhn) (v hn hp H b oxi ha to mui Fe3+ v H2SO4)
3

Chuyn Axit Nitric 2.2

Am

T c: x = 0,03; y = 0,065 Khi thm Ba(OH)2 d kt ta thu c c: Fe(OH)3 (0,03 mol) v BaSO4 (0,065 mol). Sau khi nung cht rn c: Fe2O3 (0,015 mol) v BaSO4 (0,065 mol). mcht rn = 160.0,015 + 233.0,065 = 17,545 (gam) VD3. Cho 61,2 gam hn hp X gm Cu v Fe3O4 tc dng vi dung dch HNO3 long, un nng v khuy u. Sau khi cc phn ng xy ra hon ton, thu c 3,36 lt kh NO (sn phm kh duy nht, ktc), dung dch Y

v cn li 2,4 gam kim loi. C cn dung dch Y, thu c m gam mui khan. Xc nh gi tr ca m?
Gii nNO = 0,15 (mol) Gi a l s mol Cu trong X phn ng. Gi b l s mol Fe3O4 trong X Ta c: 64a + 232b = 61,2 2,4 Cc nguyn t Cu, Fe, O trong hn hp X khi phn ng vi HNO3 chuyn thnh mui Cu2+, Fe2+ (v d kim loi), H2O do theo bo ton e: 2a + 2.3b 2.4b = 3.0,15 T : a = 0,375; b = 0,15 Mui khan gm c: Cu(NO3)2 (a = 0,375 mol) v Fe(NO3)2 (3b = 0,45 mol) mmui = 188.0,375 + 180.0,45 = 151,5 (gam)
**************** ***************** ******************* * Mt s bi tp vn dng Cu 1. Hn hp A gm ba oxit st (FeO, Fe3O4, Fe2O3) c s mol bng nhau. Ha tan ht m gam hn hp A ny bng dung dch HNO3 th thu c hn hp K gm hai kh NO2 v NO c th tch 1,12 lt (ktc) v t khi hn hp K so vi hiro bng 19,8. Tr s ca m l: A. 20,88 gam B. 46,4 gam C. 23,2 gam D. 16,24 gam Cu 2. Nung x gam Fe trong khng kh, thu c 104,8 gam hn hp rn A gm: Fe, FeO, Fe 2O3, Fe3O4. Ho tan A trong dung dch HNO3 d thu c dung dch B v 12,096 lit hn hp kh NO v NO2 (ktc) c t khi i vi He l 10,167. Khi lng x l: A. 56 gam B. 68,2 gam C. 84 gam D. Tt c u sai Cu 3. em nung hn hp A gm: x mol Fe v 0,15 mol Cu, trong khng kh mt thi gian, thu c 63,2 gam hn hp B, gm hai kim loi trn v hn hp cc oxit ca chng. em ha tan ht lng hn hp B trn bng dung dch HNO 3 m c, th thu c 0,6 mol NO2. Tr s ca x l: A. 0,7 mol B. 0,6 mol C. 0,5 mol D. 0,4 mol Cu 4: Cho 11,36 gam hn hp gm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 phn ng ht vi dung dch HNO3 long d thu c 1,344 lit kh NO (ktc), l sn phm kh duy nht v dung dch X. Dung dch X c th ha tan ti a 12,88 gam Fe. S mol HNO3 trong dung dch u l: A. 1,04 B. 0,64 C. 0,94 D. 0,88 Cu 5: Nung m gam bt Cu trong oxi thu c 37,6 gam hn hp rn X gm Cu, CuO v Cu2O. Ha tan hon ton X trong dung dch HNO3 c, nng (d) thy thot ra 6,72 lt kh ( ktc). Gi tr ca m l: A. 25,6 gam B. 32 gam C. 19,2 gam D. 22,4 gam Cu 6: Cho hn hp gm 6,96 gam Fe3O4 v 6,40 gam Cu vo 300 ml dung dch HNO3 CM (mol/l). Sau khi cc phn ng kt thc thu c dung dch X v cn li 1,60 gam Cu. Gi tr CM l A. 0,15. B. 1,20. C. 1,50. D. 0,12. **************** ***************** *******************

C. BI TP T LUN
Dng 1: Kim loi tc dng vi HNO3 a. Axit phn ng vi Kim loi. Bi 1. Ho tan hon ton 1,2 gam kim loi X vo dung dch HNO3 d thu c 0,224 lt kh nit duy nht (ktc). Xc nh kim loi X? Bi 2. Ha tan 16,2 gam kim loi ho tr III vo 5 lt dung dch HNO 3 0,5 M (D = 1,25 g/ml). Sau khi phn ng kt thc thu c 2,8 lit hn hp kh X gm NO, N2 (0oC, 2 atm). Trn hn hp kh X vi lng oxi va sau phn ng thy th tch kh ch bng 5/6 tng th tch X v oxi mi cho vo. a. Tm kim loi dng. b. Tnh nng % dung dch HNO3 sau phn ng. Bi 3. Ho tan hon ton 17,28 gam Mg vo dung dch HNO 3 0,1M thu c dung dch A v 1,344 lt hn hp kh X gm N2 v N2O ( 00C, 2 atm). Thm mt lng d KOH vo dung dch A, un nng th c mt kh thot ra. Kh ny tc dng va vi 200 ml dung dch H2SO4 0,1 M. Tnh th tch mi kh trong hn hp X? Bi 4. Cho x mol Fe tc dng vi dung dch cha y mol HNO3 thu c kh NO duy nht v dung dch B. Dung dch B c th tn ti nhng ion no? Bin lun quan h gia x v y trong dung dch B tn ti cc ion . b. Axit phn ng vi hn hp Kim loi. 4

Chuyn Axit Nitric 2.2

Am

Bi 5. Xc nh th tch dung dch HNO3 1M (long) t nht cn dng ho tan hon ton hn hp gm 0,15 mol Fe v 0,15 mol Cu (bit phn ng to cht kh duy nht l NO)? Bi 6. Ho tan hon ton 0,368 gam hn hp Al v Zn cn va 25 lt dung dch HNO 3 c pH = 3. Sau phn ng thu c dung dch A cha 3 mui (khng c kh thot ra). a. Tnh khi lng ca mi kim loi trong hn hp. b. Thm vo dung dch A mt lng d dung dch NH3. Tnh khi lng kt ta thu c. Bi 7. Hn hp X gm Mg, Al, Zn c khi lng 8,6 gam c chia lm 2 phn bng nhau. - Phn 1: em t chy hon ton trong O2 d thu c 7,5 gam hn hp oxit. - Phn 2: Ho tan trong dung dch HNO3 c, nng, d c V lt (ktc) kh NO2 (sn phm kh duy nht). Xc nh V? Bi 8. Ly m gam hn hp X gm Cu v Fe (t l khi lng l 7 : 3) phn ng hon ton vi dung dch cha 44,1 gam HNO3; sau phn ng cn li 0,75m gam cht rn v 5,6 lt kh Y gm NO v NO2 (ktc). Tm m? Dng 2. Kim loi phn ng vi hn hp HNO3 v H2SO4 Bi 1: Cho 3,2 gam bt Cu tc dng vi 100 ml dung dch hn hp gm HNO 3 0,8 M v H2SO4 0,2 M. Sau khi phn ng hon ton, sinh ra V lt kh NO (sn phm kh duy nht ktc). Tm gi tr ca V? Bi 2: Ho tan hon ton m gam hn hp X (Cu, Ag) trong dung dch cha HNO3 v H2SO4 thu c dung dch Y cha 7,06 gam mui v hn hp kh Z cha 0,05 mol NO2 v 0,01 mol SO2. Gi tr ca m l? Bi 3: Cho 12,9 gam hn hp Al v Mg phn ng vi 100 ml dung dch hn hp HNO 3 v H2SO4 thu c 0,1 mol mi kh SO2, NO, N2O. C cn dung dch thu c sau phn ng c bao nhiu gam mui khan? Dng 3: Chng minh tnh oxi ho ca NO3- Kim loi phn ng vi mui nitrat trong mi trng axit Bi 1. Cho mt lng Cu2S tc dng hon ton vi dung dch HNO3 un nng. Phn ng to thnh dung dch A1 v lm gii phng ra kh A2 khng mu, b ho nu trong khng kh. Chia A1 thnh hai phn. Thm dung dch BaCl2 vo phn 1, thy to thnh kt ta trng A 3 khng tan trong axit d. Thm lng d dung dch NH3 vo phn hai ng thi khuy u hn hp, thu c dung dch A4 c mu xanh m. a. Hy xc nh A1, A2, A3, A4 l g? b. Vit phng trnh phn ng m t cc qu trnh ho hc va nu trn. Bi 2. Cho 19,2 g Cu vo 500 ml dung dch NaNO3 1M, sau thm 500 ml dung dch HCl 2M c dung dch A a. Cu c tan ht khng? Tnh th tch NO bay ra ktc. b. Tnh nng mol cc ion trong dung dch A thu c sau phn ng. c. Phi thm bao nhiu lt dung dch NaOH 0,2 M kt ta ht Cu2+ cha trong dung dch A. Bi 3. Ho tan 26,88 gam bt kim loi ng trong dung dch HNO3 long. Sau khi kt thc phn ng, c 4,48 lt kh NO (ktc) thot ra v cn li m gam cht khng tan. Thm tip t t V ml dung dch HCl 3,2 M vo ho tan va ht m gam cht khng tan, c kh NO thot ra (duy nht). Xc nh tr s ca V? Bi 4. Khuy ki dung dch cha 13,6 gam AgNO3 vi m gam bt Cu ri thm tip vo 100 ml dung dch H2SO4 (long) v un nng cho ti khi phn ng xy ra hon ton th thu c 9,28 gam bt kim loi, dung dch A v kh NO. Lng NaOH cn thit tc dng ht vi cc cht trong dung dch A l 0,325 mol. a. Tnh m v th tch kh NO thu c ktc. b. Tnh khi lng cc cht trong dung dch A. c. Tnh nng mol/l ca dung dch H2SO4 dng. Bi 5. Cho 5,8 gam FeCO3 tc dng va vi dung dch HNO3 c hn hp hai kh khng mu ho nu ngoi khng kh v dung dch X. Thm dung dch H2SO4 long d vo X th dung dch thu c ho tan ti a m gam Cu bit rng phn ng to sn phm kh duy nht l NO. Gi tr ca m l? Dng 4. Bi ton tng hp axit nitric tc dng vi kim loi Bi 1. So snh th tch kh NO (duy nht) thot ra trong 2 th nghim sau (cc kh o trong cng iu kin): TN1: Cho 3,84 gam Cu phn ng vi 80 ml dung dch HNO3 1,0 mol/lt. TN2: Cho 3,84 gam Cu phn ng vi 80 ml dung dch cha HNO3 1,0 mol/lt v H2SO4 0,5 mol/lt. Bi 2. Nung x mol Fe trong khng kh mt thi gian thu c 16,08 gam hn hp H gm 4 cht rn gm Fe v 3 oxit ca n. Ha tan ht lng hn hp H trn bng dung dch HNO3 long, thu c 672 ml kh NO duy nht (ktc). Xc nh tr s ca x? Bi 3. Cho 13,6 gam hn hp Fe, FeO, Fe2O3 v Fe3O4 phn ng ht vi dung dch HNO3 long (d), thu c 1,344 lt kh NO (sn phm kh duy nht, ktc) v dung dch X. C cn X thu c bao nhiu gam mui khan? Bi 4. Hn hp A gm ba oxit st (FeO, Fe3O4, Fe2O3) c s mol bng nhau. Ha tan ht m gam hn hp A ny bng dung dch HNO3 th thu c hn hp K gm hai kh NO2 v NO c th tch 1,12 lit (ktc) v t khi hn hp K so vi hiro bng 19,8. Tr s ca m l ? Bi 5. Cho 2,16 gam Mg tc dng vi dung dch HNO3 d. Sau khi phn ng xy ra hon ton thu c 0,986 lt kh NO (ktc) v dung dch X. Xc nh khi lng mui khan thu c khi c cn dung dch X? 5

Chuyn Axit Nitric 2.2 C. BI TP T GII

Am

Bi 1. Ho tan hon ton 11,7 gam bt Zn trong dung dch HNO3 long thu c dung dch A v hn hp kh N2, N2O c th tch 0,672 lt (kc). Thm NaOH d vo dung dch A v un nng c kh bay ra, kh ny tc dng va vi 100 ml dung dch HCl 0,1 M. a. Vit phng trnh phn ng dng phn t v ion. b. Tnh % th tch hn hp kh N2, N2O. Bi 2. Ho tan hon ton 12 gam hn hp X gm Al, Fe, Cu bng dung dch HNO3 d thu c 6,72 lt (ktc) hn hp kh NO, NO2 c khi lng 12,2 gam. Xc nh khi lng mui nitrat sinh ra? Bi 3. Cho 220 ml dung dch HNO3 tc dng vi 5 gam hn hp Zn v Al. Phn ng gii phng ra 0,896 lt (ktc) kh gm NO v N2O. Hn hp kh c t khi hi so vi H 2 l 16,75. Sau khi kt thc phn ng em lc thu c 2,013 gam kim loi. a. C cn dung dch A thu c bao nhiu gam mui khan? b. Tnh nng HNO3 trong dung dch ban u? Bi 4. Ha tan ht hn hp A gm x mol Fe v y mol Ag bng dung dch hn hp HNO3 v H2SO4 c 0,062 mol kh NO v 0,047 mol SO2 thot ra. em c cn dung dch sau phn ng thu c 22,164 gam hn hp cc mui khan. Tr s ca x v y l bao nhiu? Bi 5. Cho hn hp Fe v Cu tc dng vi dung dch H2SO4 long d thu c 1,12 lit H2 (00C, 2 atm) c dung dch A v cht rn khng tan B. oxi ho hon ton cht rn khng tan trong B cn 10,1 gam KNO3 to ra cht kh khng mu ho nu ngoi khng kh v dung dch C. Tnh % khi lng mi kim loi trong hn hp. Bi 6. Cho 1,92 gam bt Cu vo 100 ml dung dch hn hp X gm KNO 3 0,16 M v H2SO4 0,5 M thu c dung dch A v kh NO duy nht. kt ta ton b Cu2+ trong A cn ti thiu V lt dung dch NaOH 0,5 M. Gi tr ca V l?

D. BI TP TRC NGHIM
Cu 1. HNO3 tc dng c vi tt c cc cht trong dy no sau y: A. NaHCO3, CO2, FeS, Fe2O3 B. K2SO3, K2O, Cu, Fe(NO3)2 C. FeO, Fe2(SO4)3, FeCO3, Na2O D. CuSO4, CuO, Mg3(PO4)2. Cu 2. Axit nitric c ngui c th phn ng c vi cc cht no sau y? A. Al, CuO, Na2CO3 B. CuO, Ag, Al(OH)3 C. P, Fe, FeO D. C, Ag, BaCl2 Cu 3. Ho tan hon ton 0,9 g kim loi X vo dung dch HNO3 thu c 0,28 lt kh N2O (ktc). Vy X c th l: A. Cu B. Fe C. Zn D. Al Cu 4. Cho cc cht FeO, Fe2O3, Fe(NO3)2, CuO, FeS. S cht tc dng c vi HNO3 gii phng kh NO l: A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 Cu 5. Dung dch no sau y khng ha tan c Cu kim loi: A. Dung dch HNO3 B. Dung dch hn hp NaNO3 + HCl C. Dung dch FeCl3 D. Dung dch FeCl2 Cu 6. iu ch HNO3 trong phng th nghim, ha cht no sau y c chn lm nguyn liu chnh: A. NaNO3, H2SO4 c B. N2 v H2 C. NaNO3, N2, H2 v HCl D. AgNO3 v HCl Cu 7. Cho Fe(III) oxit tc dng vi axit nitric th sn phm thu c l: A. Fe(NO3)2, NO v H2O B. Fe(NO3)2, NO2 v H2O C. Fe(NO3)2, N2 D. Fe(NO3)3 v H2O Cu 8. Ho tan m gam Fe vo dung dch HNO3 long, d thu c 0,448 lit kh NO duy nht (ktc). Gi tr ca m l: A. 1,12 gam. B. 11,2 gam. C. 0,56 gam. D. 5,6 gam. Cu 9. Cho HNO3 m c vo than nung c kh bay ra l: A. CO2 B. NO2 C. Hn hp CO2 v NO2 D. Khng c kh bay ra Cu 10. Cho tng cht: Fe, FeO, Fe(OH)2, Fe(OH)3, Fe3O4, Fe2O3, Fe(NO3)2, Fe(NO3)3, FeSO4, Fe2(SO4)3, FeCO3 ln lt phn ng vi HNO3 c, nng. S phn ng thuc loi phn ng oxi ha - kh l: A. 8. B. 5. C. 7. D. 6. Cu 11. Tng h s (cc s nguyn, ti gin) ca tt c cc cht trong phng trnh phn ng gia Cu vi dung dch HNO3 c, nng l: A. 10. B. 11. C. 8. D. 9. Cu 12. Ha tan hon ton 12,42 gam Al bng dung dch HNO 3 long (d), thu c dung dch X v 1,344 lt ( ktc) hn hp kh Y gm hai kh l N2O v N2. T khi ca hn hp kh Y so vi H2 l 18. C cn dung dch X, thu c m gam cht rn khan. Gi tr ca m l: A. 97,98. B. 106,38. C. 38,34. D. 34,08. Cu 13. Hp cht no ca nit khng c to ra khi cho HNO3 tc dng vi kim loi 6

Chuyn Axit Nitric 2.2

Am

A. NO. B. NH4NO3. C. NO2. D. N2O5 Cu 14. Phn ng gia HNO3 vi FeO to NO. Tng s cc h s n gin nht ca cc cht trong phng trnh phn ng oxi ho - kh ny sau khi cn bng l: A. 22. B. 20. C. 16. D. 12. Cu 15. Axit nitric c, nng phn ng vi nhm no trong cc nhm cht sau A. Ca(OH)2,, Ag, C, S, Fe2O3, FeCO3, Fe. B. Ca(OH)2,, Ag, Au, S, FeSO4, FeCO3, CO2. C. Ca(OH)2,, Fe, Cu, S, Pt, FeCO3, Fe3O4. D. Mg(OH)2, Cu, Al, H2SO4, C, S, CaCO3 Cu 16. C 3 ng nghim khng dn nhn ng ba dung dch axit c ring bit l HNO3, H2SO4 v HCl. Nu ch mt ho cht nhn ra cc dung dch trn th dng cht no sau y: A. Mg. B. Fe. C. Cu. D. Ca. Cu 17. Ho tan 9,94 gam X gm Al, Fe v Cu trong lng d dung dch HNO3 long thy thot ra 3,584 lt NO ktc. Tng khi lng mui khan to thnh l: A. 39,7 gam B. 29,7 gam C. 39,3 gam D. Kt qu khc. Cu 18. Cho hn hp FeO, CuO v Fe3O4 c s mol bng nhau tc dng ht vi dung dch HNO 3 thu c hn hp kh gm 0,09 mol NO2 v 0,05 mol NO. Tng s mol ca hn hp l: A. 0,12 mol B. 0,24 mol C. 0,21 mol D. 0,36 mol Cu 19. Ho tan hon ton 0,1 mol Fe v 0,2 mol Al vo dung dch HNO 3 d thu c hn hp kh A gm NO v NO2 c t l mol tng ng l 2 : 1. Th tch ca hn hp kh A ( ktc) l: A. 86,4 lt B. 8,64 lt C. 19,28 lt D. 192,8 lt Cu 20. Ho tan hon ton a gam Al trong dung dch HNO 3 long thy thot ra 44,8 lt hn hp 3 kh NO, N 2O v N2 c t l mol tng ng l 1 : 2 : 2. Gi tr ca a l: A. 140,4 gam B. 70,2 gam C. 35,1 gam D. Kt qu khc Cu 21. Ho tan hon ton 12,8 gam Cu trong dung dch HNO 3 thy thot ra V lt hn hp kh A gm NO, NO 2 (ktc). Bit t khi hi ca A so vi H2 l 19. Gi tr ca V l: A. 4,48 lt B. 2,24 lt C. 0,448 lt D. Kt qu khc Cu 22. Cho m gam Al phn ng ht vi dung dch HNO 3 long thu c 8,96 lt hn hp NO v N 2O (ktc) c t khi hi so vi H2 bng 16,75. Tnh m? A. 17,5 gam B. 13,5 gam C. 15,3 gam D. 15,7 gam Cu 23. Ho tan mt hn hp gm 0,12 mol FeS2 v x mol Cu2S bng dung dch HNO3 va thu c dung dch A ch cha mui sunfat, kh NO. Tnh x? A. 0,06 mol B. 0,07 mol C. 0,08 mol D. 0,09 mol Cu 24. Cho 8 gam Cu tc dng vi 120 ml dung dch X gm HNO 3 1 M v H2SO4 0,5 M thu c V lit khi NO (kc). Tnh V? A. 1,244 lit B. 1,68 lit C. 1,344 lit D. 1,12 lit Cu 25. Cho 1,86 gam hp kim Mg v Al vo dung dch HNO3 long d thu c 560 ml (ktc) kh N2O duy nht khi lng ca Mg trong hn hp l: A. 1,62 gam B. 0,22 gam C. 1,64 gam D. 0,24 gam. Cu 26. Cho 6,4 gam S vo 150 ml dung dch HNO3 60 % (D = 1,367 g/ ml). Khi lng NO2 thu c l: A. 55,2 gam B. 55,3 gam C. 55,4 gam D. 55,5 gam. Cu 27. Cho dung dch HNO3 long tc dng vi hn hp Zn v ZnO to ra dung dch c cha 8 gam NH4NO3 v 113,4 gam Zn(NO3)2. Khi lng ZnO trong hn hp l: A. 26 gam B. 22 gam C. 16,2 gam D. 26,2 gam. Cu 28. Ho tan hon ton 57,6 gam kim loi Cu vo dung dch HNO 3 long, kh NO thu c em oxi ha thnh NO2 ri sc vo nc c dng oxi chuyn ht thnh HNO3. Th tch kh xi ktc tham gia vo qu trnh trn l bao nhiu? A. 100,8 lt B. 10,08 lt C. 50,4 lt D. 5,04 lt Cu 29. Cho 19,2 gam kim loi M tan hon ton trong dung dch HNO3 d thu c 4,48 lit kh NO ( ktc), dung dch A. Cho NaOH d vo dung dch A thu c mt kt ta B. Nung kt ta B trong khng kh n khi lng khng i thu c m gam cht rn. Kim loi M v khi lng m ca kt ta B ln lt l: A. Mg; 36 g B. Al; 22,2 g C. Cu; 24 g D. Fe; 19,68 g Cu 30. phn bit cc dung dch axit HCl, HNO3, H2SO4 v H3PO4, ngi ta c th ch dng thm mt ho cht no sau y? A. Cu kim loi B. Na kim loi C. Ba kim loi D. Khng xc nh Cu 31. Cho 3,024 gam mt kim loi M tan ht trong dung dch HNO3 long, thu c 940,8 ml kh NxOy (sn phm kh duy nht, ktc) c t khi i vi H2 bng 22. Kh NxOy v kim loi M l: 7

Chuyn Axit Nitric 2.2

Am

A. NO v Mg B. NO2 v Al. C. N2O v Al. D. N2O v Fe. Cu 32. Nhn nh no sau y v axit HNO3 l sai? A. Trong tt c cc phn ng axit - baz, HNO3 u l axit mnh. B. Axit HNO3 c th tc dng vi hu ht kim loi tr Au v Pt. C. Axit HNO3 c th tc dng vi mt s phi kim nh C, S. D. Axit HNO3 c th tc dng vi nhiu hp cht hu c. Cu 33. Th tch dung dch HNO3 1 M (long) t nht cn dng ho tan hon ton mt hn hp gm 0,15 mol Fe v 0,15 mol Zn l (bit phn ng to cht kh duy nht l NO) A. 1,0 lit. B. 0,6 lit. C. 0,8 lit. D. 1,2 lit. Cu 34. Ho tan hon ton m gam Al vo dung dch HNO3 rt long th thu c hn hp gm 0,015 mol kh N2O v 0,01 mol kh NO. Gi tr ca m l: A. 13,5 g. B. 1,35 g. C. 8,10 g. D. 10,80 g. Cu 35. Xt hai trng hp: - Cho 6,4 g Cu tc dng vi 120 ml dung dch HNO3 1 M (long) thu c a lit kh - Cho 6,4 g Cu tc dng vi 120 ml dung dch hn hp HNO3 1 M v H2SO4 0,5 M (long) thu c b lit kh. Cc phn ng xy ra hon ton, cc th tch kh o cng iu kin t0, p. T l s mol kh NO sinh ra (a:b) l: A. 1 : 2 B. 1 : 1 C. 2 : 1 D. 2 : 3 Cu 36. Khi cho 3,20 gam ng tc dng vi dung dch axit nitric d thy c cht kh mu nu c gii phng. Bit hiu sut phn ng l 80%, th tch kh mu nu c gii phng 1,2 atm v 250C l bao nhiu ? A. 1,63 lit B. 0,163 lit C. 2,0376 lit D. 0,20376 lit Cu 37. Trong mt bnh kn dung tch 5,6 lt c cha mt hn hp kh gm: NO 2, N2, NO 0oC v 2atm. Cho vo bnh 600 ml nc v lc cho phn ng xy ra hon ton th thu c mt hn hp kh mi c p sut l 1,344 atm nhit ban u. Hn hp kh sau phn ng c t khi so vi khng kh bng 1. Gi s rng th tch nc khng thay i trong th nghim th thnh phn % theo th tch ca mi kh trong hn hp u l: A. 60% N2; 30% NO2; 10% NO. B. 60% NO; 30% NO2; 10% N2 C. 60% NO2; 30% N2; 10% NO. D. 60% N2; 30% NO; 10% NO2 Cu 38. Khi cho Cu vo ng nghim ng dung dch HNO3 long c hin tng g xy ra? A. Xut hin dung dch mu xanh, c kh khng mu bay ra. B. Xut hin dung dch mu xanh v c kh khng mu bay ra ngay trn mt thong ca dung dch. C. Xut hin dung dch mu xanh, c kh mu nu bay ra trn ming ng nghim. D. Dung dch khng mu, kh mu nu xut hin trn ming ng nghim. Cu 39. Dung dch HNO3 c, khng mu, ngoi nh sng lu ngy s chuyn thnh: A. Mu vng. B. Mu en sm. C. Mu trng sa. D. Mu nu. Cu 40. Chn nhn nh sai: A. HNO3 l cht lng, khng mu, tan c gii hn trong nc. B. N2O5 l anhirit ca axit nitric C. Dung dch HNO3 c tnh oxi ho mnh do c ion NO3 . D. HNO3 l axit mnh. Cu 41. Nhng kim loi no di y phn ng c vi dung dch HNO3? A. Zn, Al, Fe B. Cu, Zn, Al C. Cu, Zn, Hg D. Tt c cc kim loi trn Cu 42. Phn ng no trong s cc phn ng di y vit ng? A. FeS2 + 6HNO3 Fe(NO3)2 + 2H2SO4 + 4NO2 + H2O B. Fe3O4 + 10HNO3 3Fe(NO3)3 + NO2 + 5H2O C. Fe3O4 + 8HNO3 2Fe(NO3)3 + Fe(NO3)2 + 4H2O D. FeS2 + 2HNO3 Fe(NO3)2 + H2S Cu 43. Axit HCl v HNO3 u phn ng c vi tt c cc cht trong dy no di y? A. CaO, Cu, Fe(OH)3, AgNO3 B. CuO, Mg, Ca(OH)2, Ag2O C. Ag2O, Al, Cu(OH)2, SO2 D. S, Fe, CuO, Mg(OH)2 Cu 44. Xc nh phn ng ng trong s cc phn ng di y : A. FeCO3 + 4HNO3 Fe(NO3)2 + CO2 + NO2 + 2H2O B. FeCO3 + 4HNO3 Fe(NO3)3 + CO2 + NO + 2H2O C. 2FeCO3 + 10HNO3 2Fe(NO3)3 + 2(NH4)2CO3 + H2O D. FeCO3 + 4HNO3 Fe(NO3)3 + CO2 + NO2 + 2H2O Cu 45. Cho 2,16 gam Mg tc dng vi dung dch HNO3 (d). Sau khi phn ng xy ra hon ton thu c 0,896 lit kh NO ( ktc) v dung dch X. Khi lng mui khan thu c khi lm bay hi dung dch X l: A. 8,88 gam. B. 13,92 gam. C. 6,52 gam. D. 13,32 gam. Cu 46. Chia m gam Al thnh hai phn bng nhau: 8

Chuyn Axit Nitric 2.2

Am

- Phn 1 tc dng vi lng d dung dch NaOH, sinh ra x mol kh H2; - Phn 2 tc dng vi lng d dung dch HNO3 long, sinh ra y mol kh N2O (sn phm kh duy nht). Quan h gia x v y l: A. x = 2y. B. y = 2x. C. x = 4y. D. x = y. Cu 47. Kim loi no phn ng c vi: dung dch HCl, dung dch Cu(NO3)2, dung dch HNO3 (c, ngui). A. Al. B. Zn. C. Fe. D. Ag. Cu 48. Cho m gam hn hp X gm Fe, FeO vo dung dch H2SO4 (d), sau khi kt thc phn ng sinh ra 2,24 lt kh (ktc). Nu cho hn hp X trn vo mt lng d axit nitric (c, ngui), sau khi kt thc phn ng sinh ra 3,36 lt kh NO (sn phm kh duy nht, ktc). Gi tr ca m l: A. 32 g B. 16,4 g C. 35 g D. 38 g Cu 49. Nung 7,28 gam bt st trong oxi, thu c m gam hn hp cht rn X. Ha tan ht hn hp X trong dung dch HNO3 c, nng, d, thot ra 1,568 lt ( ktc) (l sn phm kh duy nht). Gi tr ca m l: A. 9,48 B. 10 C. 9,65 D. 9,84 Cu 50. Dy cc cht no sau y khi phn ng vi HNO3 c nng u to kh: A. Cu(OH)2, FeO, C B. Fe3O4, C, FeCl2 C. Na2O, FeO, Ba(OH)2 D. Fe3O4, C, Cu(OH)2

You might also like