Cac Giai Phap Quan Ly Con Trung

-B Nng nghip v PTNT B Gio dc v o to Trng i hc Lm nghip *****.
Nguyn Vn Hnh Nghin cu cc gii php qun l cn trng trong khu bo tn thin nhin rng sn tam qui h trung thanh ho
Tm tt lun vn thc s khoa hc lm nghip
H Ty Nm 2003
GII THIEU VE TAI LIEU

Ti liu bn ang xem c download t website WWW.AGRIVIET.COM WWW.MAUTHOIGIAN.ORG
Agriviet.com l website chuyn v nng nghip ni lin kt mi thnh vin hot ng trong lnh vc nng nghip, chng ti thng xuyn tng hp ti liu v tt c cc lnh vc c lin quan n nng nghip chia s cng tt c mi ngi. Nu ti liu bn cn khng tm thy trong website xin vui lng gi yu cu v ban bin tp website chng ti c gng b sung trong thi gian sm nht. Chng ti xin chn thnh cm n cc bn thnh vin gi ti liu v cho chng ti. Thay li cm n n tc gi bng cch chia s li nhng ti liu m bn ang c cng mi ngi. Bn c th trc tip gi ti liu ca bn ln website hoc gi v cho chng ti theo a ch email Webmaster@Agriviet.Com Lu : Mi ti liu, hnh nh bn download t website u thuc bn quyn ca tc gi, do chng ti khng chu trch nhim v bt k kha cnh no c lin quan n ni dung ca tp ti liu ny. Xin vui lng ghi r ngun gc Agriviet.Com nu bn pht hnh li thng tin t website trnh nhng rc ri v sau. Mt s ti liu do thnh vin gi v cho chng ti khng ghi r ngun gc tc gi, mt s ti liu c th c ni dung khng chnh xc so vi bn ti liu gc, v vy nu bn l tc gi ca tp ti liu ny hy lin h ngay vi chng ti nu c mt trong cc yu cu sau : Xa b tt c ti liu ca bn ti website Agriviet.com. Thm thng tin v tc gi vo ti liu Cp nht mi ni dung ti liu www.agriviet.com
Li ni u
i nguyn gp mt phn cng sc ca mnh vo vic bo tn khu rng c dng Sn mt Tam Quy - mt khu rng Sn t nhin gn nh thun loi cn li
duy nht ca nc ta - ti tin hnh thc hin ti: Nghin cu cc gii php qun l cn trng trong Khu bo tn thin nhin rng Sn Tam Quy - H Trung - Thanh Ho. Ti xin by t lng bit n su sc ti thy gio hng dn khoa hc, Tin s Nguyn Th Nh gip ti rt nhiu trong qu trnh thc hin cc ni dung ca ti. Xin cm n cc thy c gio Khoa Sau i hc, Khoa Qun l ti nguyn rng v mi trng, Gio s tin s Trn Vn Mo v Ban Gim hiu Trng i hc Lm nghip to iu kin tt cho ti hon thnh chng trnh cao hc kho 2000 - 2003. Ti xin chn thnh cm n Ban Gim c v cn b cng chc vin chc ca Trung tm k thut bo v rng s II, Ban qun l Khu bo tn thin nhin rng Sn Tam Quy to iu kin cho ti hon thnh bn lun vn ny. V iu kin thi gian nghin cu c hn v nhng kh khn khch quan khc nn bn lun vn ny chc chn khng trnh khi nhng thiu st. Ti rt mong nhn c nhng kin ng gp ca cc thy, c gio, cc nh khoa hc v bn b ng nghip. Xin chn thnh cm n ! Tc gi
Chng 1 t vn
Rng l ngun ti nguyn v cng qu gi, rng c vai tr rt quan trng v quyt nh i sng ca con ngi. T lu, rng c coi l l phi xanh ca nhn loi. Theo FAO, n nm 1995, t l che ph ca rng trn ton th gii ch cn 35%. S thu hp v din tch v suy gim v cht lng ca rng v ang l him ho e do trc tip n cuc sng ca con ngi. Mt rng t nhin e do trc tip n tnh a dng sinh hc (DSH) ca rng Vit Nam, mt rng ng ngha vi vic thu hp ni c tr ca ng vt, ngun thc n b cn kit buc chng phi di c i ni khc hoc co cm li, nhiu loi thc vt qu trc kia pht trin tng i ph bin nay tr nn him, thm ch c nhng loi b tuyt chng. Theo bo co ca WWF ti Vit Nam nm 2000 th tc suy gim DSH ca nc ta nhanh hn nhiu so vi mt s nc khc trong khu vc. Trc thc trng , ng v Nh nc c nhng ch trng, nhng quyt sch tng che ph ca rng, bo v v nng cao tnh a dng sinh hc, nhiu vn bn php quy c ban hnh: Php lnh bo v rng 1972, Lut bo v v pht trin rng 1991, Lut mi trng 1993, c bit Vit Nam tham gia k nhiu cng c quc t nh Cng c a dng sinh hc 1993, Cng c v t ngp nc Ramsar nm 1998, Cng c bun bn quc t cc loi ng thc vt nguy cp CITES - 1994. Mt lot cc chng trnh ln nh chng trnh 327; 773 v trng rng, c bit trong d n trng mi 5 triu ha rng v chin lc pht trin lm nghip Vit Nam 2000 - 2010 rt ch trng n cng tc bo tn v pht trin cc loi cy bn a qu him, xy dng h thng khu bo tn. Nhng ch trng, quyt sch ca ng v Nh nc v ang c trin khai thc hin trn phm vi c nc. Rng Sn mt Tam Quy l khu rng Sn t nhin tp trung duy nht cn tn ti Vit Nam. y l khu rng Sn hu nh thun loi ng tui. Do qu him nn
3 khu rng Sn c quy hoch l khu bo tn ngun gen Sn mt theo quyt nh s 194/Q-HBT ngy 9 thng 8 nm 1986 ca Ch tch Hi ng B trng. Loi cy Sn mt (Madhuca pasquiery H. J. Lam.) l cy bn a a tc dng, c gi tr kinh t cao. nc ta, ngoi g xy dng nh ca, lm cc mc cao cp th Sn cn cung cp ht p ly du n v dng cho cng nghip, v cy dng ly cht tanin cho cng nghip thuc da, Hc vin Qun y s dng l Sn lm cao cha bng rt cng dng v hin ang c s dng ph bin trong iu tr bng cc bnh vin trong ton quc. bao i nay, ngi dn Tam Quy cng nh nhn dn cc vng ph cn gn b vi rng Sn. Rng Sn khng ch cung cp g ci, thc phm, dc liu, nguyn liu.. m rng Sn cn gi cho bu khng kh trong lnh, gi ngun nc cho sinh hot v ti tiu ca cc cnh ng ph cn ma mng bi thu. Rng Sn gp phn to ra cnh quan qu hng Sn Lm, in Thu, c tim nng ln v du lch sinh thi. Tuy vy, rng Sn Tam Quy cng nh nhng khu rng khc khng trnh khi nhng p lc tiu cc. Mc d c u t bo v theo d n 327 t nm 1992 n nay, ch hn 10 nm qua din tch rng Sn mt i 77,6 ha (khong 22%). Do c ngha ln nn KBTTN rng Sn Tam Quy c Th tng Chnh ph quyt nh ph duyt trong h thng rng c dng quc gia vo thng 7 nm 2001. Sau khi c vn bn s 1455/BNN-KH ngy 23 thng 5 nm 2001 v vic thm nh d n KBTTN rng Sn Tam Quy ca B trng B Nng nghip v Pht trin Nng thn, Ch tch UBND tnh Thanh Ho ban hnh quyt nh s 1766/QUB ngy 13 thng 7 nm 2001 v vic ph duyt d n KBTTN rng Sn Tam Quy, huyn H Trung tnh Thanh Ho vi mc tiu Bo v bng c din tch rng Sn hin cn. Nghin cu, thc nghim mt vi m hnh nhm duy tr, m rng thm din tch khu bo tn loi Sn Cc ni dung v gii php chnh ca d n l: Phn chia cc khu chc nng, xc nh quy m ca d n v cc chng trnh hot ng gm 3 mng chnh l Bo v; Phc hi sinh thi (Trng 76,6ha Sn, ta tha Lim xanh to iu kin cho Sn
4 pht trin); Nghin cu, thc nghim (Trng Sn di cc tn che khc nhau, nghin cu ti sinh Sn, trng Sn di tn rng Thng nha). Hin ti mt s ni dung ca d n c thc hin nh: Xy dng h thng ng tun tra, hng ro xanh; Nghin cu k thut to cy con t ht v to cy con theo phng php chit cnh; Mt vi m hnh ca chng trnh phc hi sinh thi. Hu ht cc gii php ny u rt ch trng ti khu k thut lm sinh. ng nhin thc hin c mc tiu ca d n khng th ch ch ti mt k thut m cn to ra mi trng thun li rng Sn c th pht trin bn vng. Cn trng l mt thnh phn khng th thiu c ca h sinh thi rng vi cc mt tch cc nh gp phn th phn cho nhiu loi cy, cung cp dinh dng cho cc loi ng, thc vt, thc y tun hon vt cht, km hm cc sinh vt gy hi, gp phn to nn cn bng sinh thi. Cn trng cng c th to ra nhng nh hng tiu cc khi chng c c hi ph hi, nht l khi cy c ti sinh nhn to hoc phi sng trong mt mi trng c bit sau khi rng c x l bng cc bin php k thut lm sinh nh ta tha, lung pht, trng xen.... Chnh v vy nn qun l tt cc loi cn trng s gp phn tch cc vo cng tc bo tn loi. Tuy nhin cho n nay cc nghin cu v cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy cn rt hn ch. c th b sung mt s gii php cho d n, gp phn vo vic bo tn ngun gen, bo v tnh a dng sinh hc ca KBTTN rng Sn Tam Quy, chng ti tin hnh thc hin ti: Nghin cu cc gii php qun l cn trng trong Khu bo tn thin nhin rng Sn Tam Quy - H Trung - Thanh Ho.
Chng 2 Tng quan cc vn nghin cu

2.1. Trn th gii
Trn th gii nhng nghin cu v su bnh hi ni chung, su bnh hi cy lm nghip ni ring rt phong ph. l cc nghin cu c bn v sinh hc, sinh thi hc ca cc loi su, bnh hi v cc bin php phng tr trong c nhng nghin cu v cn trng c ch, nm c ch, bin php s dng cn trng v vi sinh vt c ch theo hng qun l su bnh hi tng hp. Theo Wilson (1988), tng s cc loi sinh vt c bit trn tri t l 1.413.000 loi. Trong , cn trng c 751.000 loi, chim 53,15%. Ngi ta d on cn khong 3 - 4 triu loi hoc hn na cha c con ngi bit n, ch yu l nhng loi cn trng sng vng nhit i (Whitmore, 1990 [48]). Ngi ta d on s loi cn trng cha c bit n trong rng nhit i c tnh t 5 - 30 triu (May, 1992 [39]); con s 10 triu c th coi l tm chp nhn v c s dng trong ti liu hin nay, v nu con s 10 triu l chnh xc th iu c ngha l s lng cn trng tm thy ti cc vng nhit i chim n trn 90% s loi sinh vt trn tri t. Khi nh gi vai tr ca cn trng u c 2 mt c bn, mt tch cc v mt tiu cc, vai tr tch cc ca cn trng c th hiu theo ngha rng v ngha hp v ngay c mc rng hp cng c bin rt khc nhau tu theo quan nim ca con ngi. V vic qun l su bnh hi, t nhng nm 70 ca th k 20 n nay c nhiu nghin cu, kt qu nghin cu ca cc cng trnh trong lnh vc ny c th tm lc nh sau: Cc tc gi Watson, More (1975) [49] trong S tay ch dn v thc tin qun l su bnh hi tng hp (IPM) a ra hng dn s dng k thut sn c hn ch thit hi v mt kinh t cho h sinh thi nng nghip. Nm 1984, Neisses, Garner, Havey [42] tho lun v vic ng dng phng php phng tr su bnh hi tng hp trong kinh doanh lm nghip M. Cc tc gi c bit nhn mnh s
6 cnh tranh gia cc loi su bnh hi (ch yu l su hi) v cc loi c di c th l nhn t c tc dng trong vic qun l su bnh hi. Ravlin, Haynes 1987 [44] s dng phng php m phng trong qun l cn trng k sinh phc v phng tr su hi h Ngi kh l. M hnh m h s dng l s phi hp gia s liu iu tra ngoi thc a v mt su hi, xu hng pht trin ca qun th, mc k sinh v nhit . y l phng php s dng thin ch dit tr su hi nn khng c nh hng xu n mi trng. Tuy nhin, nu ch s dng n c mt phng php ny th khng mang tnh tng hp v hiu qu th rt ngn. Cc nghin cu ng ch v cn trng trong khu vc l cc cng trnh nghin cu ca Trung Quc. Nm 1987, Thi Bng Hoa v Cao Thu Lm [46] cng b cng trnh phn loi cn trng rng Vn Nam. Ti liu tham kho quan trng phn loi cc loi bm ngy l sch chuyn kho ca C Mu Bnh, Trn Phng Trn (1997) [34]. Cc nghin cu c bn v hnh thi, tp tnh ca cc loi su hi cy lm nghip c th tm thy trong ti liu Cn trng rng Trung Quc, Xiao Gangrou, 1991 [51], ca cc loi cn trng thin ch trong S tay cn trng thin ch [47], Tp ch b ra Vn Nam, To Thnh Nht [45]. Nm 1989, Coulson, Sauders, Loh, Oliveria, Barry Drummond v Swain [35] c nhng chuyn v chng trnh nghin cu v qun l cn trng hi rng. Thng qua cc chng trnh, tng bc hon thin IPM. Cc chng trnh gn s hiu bit v mi trng vi s tr gip ca k thut vi tnh IPM gii quyt nhng vn tn ti v a ra quyt nh thc hin ph hp vi vic qun l su hi lm nghip v c th cho c nng nghip. Nm 1991, Goyer [38] trong Phng tr su bnh hi tng hp cho loi su n l thuc min Nam nc M cho rng: iu tra thng xuyn thc trng su n l rng l rt quan trng cho chin lc s dng IPM. ng ch ra vic s dng Pheromone by bt mu vt t tnh ra mt loi l rt quan trng, ng cng ph phn vic s dng thuc ho hc truyn thng gy nh hng ln
7 n kinh t v mi trng, ng thi lm gim a dng sinh hc ca h ng vt rng. Raske, Wickman [43] trong Hng qun l su bnh hi tng hp rng rng l khng nh: - Hin nay IPM cc nc khc nhau l khc nhau vi tng vt gy hi c th. - S ng gp ca IPM c ngha c v l lun ln thc t. - Cc vn kinh t, x hi (bao gm c chin lc ca cc chnh ph) l rt quan trng i vi IPM. Nm 1994, Evans, Fielding [37] trong chng trnh phng chng loi Dendrotonus micans hi v cy Vn sam Anh nu ln c s ca vic phng chng loi su ny l s phi hp cc bin php qun l rng nh cht v sinh rng, vn chuyn nhanh sn phm khai thc v phng php sinh hc nh s dng h trng n tht Rhizophogus nhp ni, chm sc v th vo rng. Hin nay s lng loi su ny gim i r rt chng t tc dng tch cc ca loi Rhizophogus grandis l rt tt, vic nhn rng loi ny l nhn t quan trng iu chnh mt loi Dendrotonus micans. Kt qu cc nghin cu trn gp phn lm giu kho tng kin thc qun l cn trng. Tuy nhin, mi loi su hi, mi loi cy v mi quc gia khi vn dng cn phi sng to v t yu cu thc tin c th ca tng khu vc ln hng u.
2.2. Nghin cu trong nc

Nghin cu v cn trng nc ta nhn chung khng nhiu, c bit l cn trng lm nghip. Mt s nghin cu ch yu tp trung vo nhm cn trng c hi, ph bin l nghin cu cc c tnh sinh vt hc, sinh thi hc, t ra cc bin php phng tr mang tnh cht ch o chung. Thc t nc ta cha c ti liu y v cn trng phc v cho khu nghin cu, tra cu ng dng trong cng tc qun l, s dng.
8 Sau trn dch Su rm thng Cm - Ngh An 1960 - 1961 c mt s bi vit cp v Su rm thng ca Nguyn Hng n, Trn Kim (1962), Phm Ngc Anh (1963) , Nguyn Hu Lim (1968) (Dn theo L th Din [7]). Cc nghin cu ny tp trung m t hnh thi ca Su rm thng v xut s dng mt s loi thuc ho hc trong phng tr loi su hi ny. Cng tc d tnh, d bo loi Su rm thng c Vin Nghin cu Lm nghip thc hin nm 1967 [9] lm c s cho vic s dng phng php sinh hc trong phng tr. d bo thi k xut hin cc la su trong nm, d bo mt su v kh nng hnh thnh dch v d bo mc gy hi. Nm 1979 Nguyn Trung Tn [9] c cng trnh tng i hon thin nghin cu v loi Ong cn l m v t cng trnh ny B Lm nghip ban hnh quy trnh phng tr ong n l m phc v thit thc cho nhu cu sn xut g nguyn liu cho ngnh cng nghip giy si v cng nghip ch bin g [3]. Gn y, do yu cu ca thc tin sn xut v sinh thi mi trng, nghin cu cn trng c ch hn. H thng cc khu bo tn c nghin cu c bn v ti nguyn cn trng. - Dr.Mike, Dan Hallam v Jonathan Bradley (6/1997): Muong Nhe nature reserve (Frontier Vietnam Forest Reserach Programe) [36]. - VRTC-WWF (1999) Results of the complex Zoological botanical expedition to the Kebang area [48]. - Le Hong Trai, Jonatan, C.Eanus, Dr Andrey, N.Kuzntsov, Dr Nguyen Van Sang, Bui Xuan Phuong and Dr Alexander L. Monasyrskii (8/2001): PARC BaBe/ Nahang (Vietnam PARC project VIE/95/G31) [40]. Nhn chung cc cng trnh nghin cu trn u l ti liu phn loi cn trng ca mt vi khu bo tn, Vn quc gia. Hu nh cha c nghin cu no v cc gii php qun l v s dng ti nguyn cn trng cho tng khu vc c th v cho h thng cc khu bo tn, cc Vn Quc gia trong c nc. y l mt vn ln t ra cho khu qun l v s dng hiu qu cc ngun ti nguyn quc gia ca
9 Chnh ph trong c ngun ti nguyn cn trng ni chung v ti nguyn cn trng rng ni ring. - T nm 1987, cc Trung tm k thut bo v rng s I (Qung Ninh) [27]. S II (Thanh Ho) tin hnh nghin cu cc loi su hi, pht hin mt s loi cn trng k sinh, cn trng n tht ca Su rm thng nh cc loi B nga, cc loi B xt, Kin, cc loi rui, Ong k sinh.... [10]. Nghin cu sn xut mt s ch phm sinh hc nh nm Bch cng, Lc cng (Beauveria bassiana v Metazhizium) phc v cho vic phng tr Su rm thng t Tha Thin Hu n Qung Ninh [10]. - Trn Cng Loanh (1989) [13] trong cun Cn trng lm nghip vit rt k v c im hnh thi, c tnh sinh vt hc, sinh thi hc v phn loi cn trng lm nghip, ng thi nu ra mt s phng php d tnh, d bo su hi v cc bin php phng tr chng bng thuc ho hc. Tuy vy cha cp n nguyn l phng tr tng hp. - Nm 1990 vi bo co kt qu: Nghin cu bin php d tnh, d bo v phng tr tng hp Su rm thng Dendrolimus punctatus Walker min Bc Vit Nam L Nam Hng [9] mt bc c th ho nguyn l phng tr tng hp loi su hi ny. Tuy nhin, cc phng php d tnh, d bo c cp trong nghin cu phn ln da vo mt s c tnh sinh vt hc ca Su rm thng nhng cha ch ti c im dch ca n, mt khc phm vi ng dng cc bin php phng tr tng hp cng trnh ny ang phm v hp ca min Bc Vit Nam. Gn y, Nguyn Th Nh - Trn Cng Loanh - Trn Vn Mo (2001) [17] xut bn gio trnh iu tra d tnh, d bo su bnh trong lm nghip. Cc tc gi nhn mnh iu tra v d tnh, d bo su bnh hi rng l cng vic c lin quan cht ch vi nhau. iu tra l c s ca d tnh, d bo, iu tra su bnh hi tin hnh cng kp thi, chnh xc th kt qu d bo cng m bo tin cy. D tnh, d bo l c s ca vic phng tr su bnh hi v qun l hu hiu ngun ti nguyn cn trng v vi sinh vt c ch. Nm 2002, Nguyn Th Nh - Trn Cng Loanh [18] xut bn cun S dng cn trng v vi sinh vt c ch - tp I. y l ti liu c nghin cu v bin
10 son cng phu gip cho nhng ngi lm cng tc qun l ti nguyn rng c c s khoa hc a ra cc gii php thch hp trong vic phng tr su bnh hi rng theo nguyn l ca qun l su bnh hi tng hp IPM, li dng c s khng ch t nhin ca cc loi cn trng l thin ch ca su hi rng, gi gn s cn bng sinh thi t nhin v an ton cho mi trng. Nm 2002, Nguyn Th Nh v cng s Trng i hc Lm nghip xy dng m hnh nh lng ngun dinh dng ca su bnh hi xc nh ngng kinh t trong d tnh, d bo su bnh hi rng Keo tai tng [20]. y l mt vn ang lm cc nh qun l, sn xut kinh doanh Lm nghip rt quan tm. Nu c pht trin th ti s mang li hiu ch to ln trong qun l ti nguyn rng, trong sn xut kinh doanh lm nghip ca nc ta. Theo Trn Vn Mo (2002) [15] trong qun l cn trng qun l dch hi tng hp c ngha rt ln trong ngi ta nhn mnh vai tr ca phn tch h thng. T nhng nguyn l sinh thi v ng thi qun th cn trng rng, chng ta c th tm hiu s pht sinh qun th su hi, cc loi dch su hi rng, cc loi nh hng ca cn trng n sinh thi, kinh t v x hi v cui cng a ra quyt sch qun l thch hp. Ti khu vc nghin cu nm 2000 Phm Quang Vinh [29] xc nh c 19 loi cn trng v bc u a ra mt s bin php qun l. Nghin cu ca Nguyn Vn Trung (2003) [26] cho thy su hi Sn nguy him nht hin nay l loi Rp v Xn tc vn hnh sao (Anoplophora chinensis Forster).
11
Chng 3 Mc tiu - i tng - phm vi ni dung v phng php nghin cu

3.1. Mc tiu nghin cu
Xy dng c s khoa hc cho cc gii php qun l cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy - H Trung -Thanh Ho gp phn bo tn rng Sn v pht trin Lm nghip bn vng.
3.2. i tng v phm vi nghin cu

1. i tng nghin cu: Cc loi cn trng trong KBTTN rng Sn Tam Quy. 2. Phm vi nghin cu: Phn khu bo v nghim ngt v phn khu phc hi sinh thi ca KBTTN rng Sn Tam Quy - H Trung - Thanh Ho. - Thi gian thc hin t thng 3 n thng 9 nm 2003.
3.3. Ni dung nghin cu

1. iu tra iu kin t nhin, x hi khu vc nghin cu. 2. Xc nh hin trng ti nguyn cn trng trong khu vc nghin cu. Xc nh thnh phn loi cn trng KBTTN rng Sn. c im phn b ca cc loi cn trng Xc nh cc loi cn trng gy hi, cn trng c ch ch yu. Nghin cu mt s c im sinh hc, sinh thi hc ca loi gy hi ch yu. 3. Nghin cu xut mt s gii php qun l cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy. nh gi thc trng cc gii php qun l s dng ti nguyn rng khu vc nghin cu. xut cc gii php qun l cn trng.
12
3.4. Phng php nghin cu

3.4.1. Cc vn chung Trong qun l cn trng phn tch h thng l rt quan trng (Trn Vn Mo, 2002 [15]). H thng l mt chnh th hu c bao gm nhiu thnh phn c chc nng nht nh c t thnh theo mt quy lut nht nh, tc dng ln nhau, da vo nhau, v d: H thng h hp, h thng bu in, h sinh thi rng, h qun l su hi .... H thng c nhng c trng c bn sau: Tnh hon chnh, tnh trt t, tnh lin quan, tnh mc ch, tnh thch ng mi trng. H thng qun l su hi trong h sinh thi c nhng c tnh sau: C th o m c, c th khng ch c, n nh. Phn tch h thng bao gm cc bc: 1. Xc nh mc ch, nhim v v mc tiu ca h thng. 2. Xc nh i tng nghin cu v mi trng nh hng ca h thng. 3. M hnh ho h thng (v m phng h thng). 4. Khng ch, thit k v tng hp h thng. 5. nh gi h thng. Khi xc nh mc ch trc ht cn tun th my nguyn tc sau: Tnh hon chnh; Tnh khoa hc; Tnh thch ng mi trng. Th n l phi phn tch, xc nh c nhiu mc tiu c th t c mc ch. M hnh ho h thng l vn mu cht ca phn tch h thng, m hnh h thng cng cn tu theo mc ch phn tch m thc hin cc phng php khc nhau. Khng ch h thng l thng qua thay i iu chnh u vo, u ra ca h thng m nhn c trng thi mong mun. Thit k h thng thng bao gm s thm, bt cc thnh phn hoc sa i cc thnh phn h thng hin c. Trong qun l su hi tng hp, k thut khng ch thng c dng nhiu nht. Trong thit k h thng ngi ta coi trng s dng thin ch v chn cy chng chu. nh gi h thng trong h thng qun l su hi l rt quan trng, n l c s hiu chnh v kim nghim m hnh h thng.
13 C rt nhiu loi m hnh h thng: M hnh nghin cu, m hnh qun l, m hnh kiu ngu nhin, kiu xc nh, m hnh chnh th, m hnh tnh, m hnh ng, m hnh ma trn, m hnh tham s, m hnh tuyn tnh v phi tuyn tnh, m hnh hp en, m hnh t khng ch, m hnh khng t khng ch. Rng Sn Tam Quy l mt chnh th hu c, n l mt h sinh thi rng. Xt v quan im bo v rng v quan im h thng c mt h sinh thi sinh vt gy hi rng trong lng rng Sn. T thnh ca h sinh thi sinh vt gy hi thng thng c 4 h thng con: H thng rng, h thng cc sinh vt gy hi, h thng thin ch v h thng mi trng. - H thng rng c t thnh bi cc cy xanh, nh quang hp m tng hp cht hu c, nh hot ng sng t dng m cung cp nng lng cho vt tiu th v vt phn gii nn chng cn s bo v ca con ngi. - H thng sinh vt gy hi bao gm su bnh, chut, c di ... trong su bnh ... l nhng vt tiu th, chng uy hip rt ln n sn xut lm nghip nn cn phi c gii php khng ch. - H thng thin ch l cc sinh vt bt mi, vt k sinh v vi sinh vt gy bnh cho cc loi gy hi. Chng c tc ng quan trng trong vic khng ch v iu chnh s lng vt gy hi, l thnh vin quan trng trong h sinh thi. - H thng mi trng l tn gi chung cho cc iu kin tc dng tng hp xung quanh sinh vt, gm: Nhn t sinh vt, nhn t phi sinh vt v nhn t con ngi. Cn c vo cc phn tch trn qu trnh thc hin ti c th hin trong s sau:
14
Xc nh mc tiu nghin cu
Ni dung nghin cu
iu tra iu kin t nhin - x hi
Xc nh hin trng ti nguyn cn trng
xut cc gii php qun l
Phng php nghin cu
K tha
iu tra CT
Nui su
Phn tch thc trng
Tng hp, phn tch kt qu nghin cu
xut cc gii php qun l cn trng
Hnh 3-1: S qu trnh nghin cu
15 3.4.2. Phng php k tha ti k tha mt s d liu ca cc ngun sau y: a. S dng thnh qu ca cng trnh xy dng d n "KBTTN rng Sn Tam Quy H Trung - Thanh Ho c B Nng nghip v pht trin Nng thn thm nh theo vn bn s 1445 ngy 23/5/2001 v Quyt nh ph duyt d n s1766/QUB ngy13/7/2001 ca ch tch UBND tnh Thanh Ho [28]. b. B mu chun v cn trng ca trng i hc Lm nghip v Vin iu tra Quy hoch rng so snh v tra cu. c. Kt qu nghin cu v thnh phn loi cn trng, c bit l su hi trn cc cy Thng nha, Lim xanh, Keo, Tre trc [10, 19, 21]. d. Kh hu Thanh Ho; Kt qu d bo kh hu tun ca Trung tm kh tng thu vn Bc Min Trung; Bo co kt qu thc hin d n [28].
3.4.3. Phng php iu tra cn trng iu tra cn trng c thc hin da theo ti liu [17] ca trng i hc Lm nghip. Thng thng iu tra cn trng gm 2 phn ngoi nghip v ni nghip vi cc bc c bn l Cng tc chun b; iu tra trn cc tuyn v im iu tra v X l s liu iu tra. - Bc chun b: + Thu thp cc ti liu c lin quan nh bn hin trng rng Sn Tam Quy, bn a hnh, xc nh cc tuyn iu tra, tiu chun v cc im iu tra trn bn v trn thc a. Tm hiu v iu kin t nhin, kh hu, iu kin x hi, chun b nhn lc, phng tin (biu mu), cc loi dng c o, thu bt mu vt. + Rng Sn Tam Quy phn b trn cc qu i lin nhau chy theo hng t ng sang Ty do vy hnh thnh 2 hng phi ch yu l hng Ty-Bc v hng ng-Nam, t c im ny chng ti b tr cc tiu chun, cc im iu tra theo 2 tuyn chnh:
16 Tuyn 1: Xut pht t Trm Kim Lm Tam Quy n p nc H Lnh, gm 7 tiu chun. Tuyn 2: Xut pht t v tr rng trng Thng nha (nh i) chy xung trm bo v rng s 2 i theo hng Ty v kt thc ti p Th Lc, gm 5 tiu chun. - Bc iu tra s b: Mc ch ca iu tra s b l nm mt cch khi qut tnh hnh pht sinh, pht trin v phn b ca cc loi cn trng lm c s cho vic iu tra t m. Biu mu dng cho iu tra s b c trnh by trong Ph lc 01. sau khi iu tra s b c th rt ra cc nhm loi cn trng cn ch , thi gian xut hin ca cc pha, n nh k hoch iu tra t m. - Bc iu tra t m: iu tra t m c tin hnh trn cc tiu chun. tiu chun c din tch 1.000m2, i din cho khu vc iu tra. Trong khu vc nghin cu chng ti b tr 12 tiu chun, ranh gii tiu chun c nh du bng sn . c im ca cc tiu chun c m t Ph lc 02. Cc thng s trong ph lc 02 c xc nh trn c s k tha s liu ca Lm trng H Ttrung kt hp vi o m trc tip theo phng php thng thng i vi cc tr s D1,3, HVN. Ngoi cc tiu chun nm trong khu vc c Sn chng ti cn iu tra cn trng trong cc khu vc c bit ca KBTTN nh trng c, cy bi, khu vc trng tre lm hng ro, khu vc trng Thng nha, Keo... xc nh thnh phn loi cn trng cn thu thp mu vt bng cch: Vt bt, iu tra cn trng trn cy, iu tra cn trng trong t, trong cc gc cht, cy , by n bt bm. iu tra cn trng sng trn cy, tin hnh chn 10% tng s cy trong tiu chun ri tin hnh iu tra theo phng php c m t trong gio trnh ca i hc Lm nghip [17]. iu tra cn trng trong t tin hnh iu tra trong 5 dng bn mi tiu chun, dng bn c kch thc 1 x 1 m.
17 Dng by n cc tm thu bt cn trng c tnh xu quang t ti trm kim lm Tam Quy v chi canh la vo thi im quan st c nhiu bm, thi gian t by t 8 gi ti n khong 2h30' sng. thu mu cc im l tr s, ni cng cng. - Ni nghip Bao gm x l mu vt v x l s liu iu tra
Phng php x l mu vt
C 2 phng php x l mu vt c bn l: Phng php x l mu vt kh v phng php x l mu vt t. Cc loi su trng thnh ca b Cnh vy c x l thnh mu kh, cc i tng khc x l thnh mu t (ngm cn hoc Formaldehyde). Cch x l mu c tin hnh theo phng php chun.
Phng php x l s liu iu tra

Xc nh t l c su ta dng cng thc:
P% = n .100 N
(3-1)
Trong : P% l t l c mt loi cn trng n l s iu tra c loi cn tnh N l tng s iu tra Nu P% > 50% 25% P% 50% P% < 25% Xc nh mt : Cng thc tng qut tnh mt trn 1 tiu chun l: loi su thng gp loi su t gp loi gp ngu nhin
M=
S
i =1
(3-2)
Trong : M l mt ca tiu chun
18 Si l tng s lng su cn tnh (, -, +, 0) ca cy iu tra hoc dng bn th i n l tng s cy hoc dng bn ca tiu chun Mt ca su l cc gi tr trung bnh cng nn ngi ta thng tnh sai tiu chun v h s bin ng c c s phn tch kt qu iu tra: - Sai tiu chun:
S =
1 Si S n i =1
hay
S=
(S
n i =1
n 1
(3-3)
- H s bin ng:
S% = Si S .100
Trong : S l sai tiu chun S2 l phng sai S% l h s bin ng n l s cy hoc s dng bn ... Si l s lng su ca cy hoc dng bn iu tra th i (i=1-n) S l s lng su bnh qun ca tiu chun.
Xc nh loi cn trng ch yu
Vn xc nh cc loi cn trng ch yu l cn thit v cng tc qun l cn c thc hin c trng tm, ng i tng. C 2 nhm chnh cn quan tm l su hi v su c ch. tm ra loi ch yu ngoi s ch ti nh hng hoc vai tr ca loi i vi h sinh thi cn cn c vo mt s ch tiu nh lng nh mt , t l cy hoc dng bn c loi, i vi nhm su hi th mc gy hi ca chng l ch tiu quan trng, i vi su c ch nh thin ch cn nh gi c kh nng tiu dit su hi. Trong khu vc nghin cu ngoi cy Sn cn c cc i tng cy khc
19 nh Lim xanh, Thng nha, Keo, Tre... v th i vi mi i tng ny cng cn xc nh cc loi ch yu. 3.4.4. Phng php nui su i vi mt s loi cn trng ch yu, nht l nhng loi cha c thng tin c bn cn tin hnh nui nghin cu cc c im sinh hc ca chng. Nui su c thc hin da theo phng php ca ti liu [17]. Dng c nui su: C th nui su trong lng hoc l nha. Hng ngy theo di o m cc ch tiu nh s thay i hnh thi, tp tnh di chuyn, ly thc n, nhu cu thc n, thi gian pht trin, qu trnh lt xc, ha nhng, v ha... 3.4.5. Phng php phn tch thc trng cng tc qun l ti nguyn rng Phn tch thc trng cng tc qun l ti nguyn rng c thc hin thng qua phng php k tha v phng php phng vn. Cc bo co tin thc hin d n KBTTN rng Sn Tam Quy l ngun thng tin quan trng nh gi kt qu thc hin cc ni dung ca cng tc qun l. i tng phng vn l ngi dn tham gia nhn khon bo v rng (5 ngi), cn b trc tip lm cng tc bo v rng (7 ngi) v cn b qun l (2 ngi). Cc ni dung phng vn bao gm cc thng tin v cc loi su hi v cc bin php phng tr c p dng t trc n nay, nhng vn m ngi c phng vn ang phi i mt hng ngy trong vic bo v khu rng m h nhn khon bo v.
Download http://Agriviet.Com
20
Chng 4 c im t nhin v x hi khu vc nghin cu

4.1.V tr a l
Lnh th khu bo tn thin nhin rng Sn Tam Quy c gii hn bi 20000'00"n 20001'00" V Bc. 105047'00" n 105047'30" Kinh ng.
Thuc a phn 3 x H Lnh, H Tn, H ng, huyn H Trung. - Ranh gii pha Bc c nh bi con ng t t p Cu (thn Th Lc x H Lnh) i ra ng quc l 1A, qua lng Lm nghip Tam Quy (thuc x H Tn). - Ranh gii pha Nam t p Ngang (Th Lc, H Lnh) i theo khe sui ln nh 300m, n ng ba ranh gii ba x H Tn, H Ninh v H ng). - Ranh gii pha ng nm trng vi ranh gii gia hai x H Tn v H Ninh. - Ranh gii pha Ty gip lng Th Lc x H Lnh. Trung tm KBTTN rng Sn Tam Quy cch ng quc l 1A v th trn H Trung 5 km v pha Ty.
4.2. a hnh a th
Rng Sn Tam Quy thuc kiu a hnh i bc mn. i c cao tuyt i l 325m. cao tng i so vi mt nc h (cch mt nc h) l 315m. Nh vy ct t nn ca khu rng Sn trong khong 10m so vi mt nc bin. chia ct a hnh vo loi trung bnh. Hnh thi i mang nhng c trng sau. nh hi bng, sn phng, i ch li. Cc rnh khe u hp v nng. dc gim dn t sn trn qua sn gia xung sn di v chn i. l c trng hnh thi ca kiu i trm tch hnh thnh bi phn sa n ct kt. a th bng (<70) chim 12,0% din tch.
21 a th sn thoi (8 - 150) chim 31,0%. a th sn dc (16 - 350) chim 27,0%. a th sn dc ln (26 - 350) chim 30,0%. S phn ho dc a th k trn l nn tng quyt nh s lng ng v phn b sn phm phong ho dn n dy tng t mn khc nhau. dc cng ln sn phm lng ng cng t, dy tng t mn cng mng v ngc li.
4.3. Kh hu
Rng Sn Tam Quy thuc kh hu nhit i gi ma, c ma ng lnh, t ma, ma h nng ma nhiu (kh hu Thanh Ha nm 1988). - Ch nhit: Tng nhit nm 8.500 - 8.6000C. Nhit trung bnh nm 23,40C. Bin nhit nm t 11 - 120C. Bin nhit ngy t 6 - 70C. Nhit trung bnh thng 1 l 16,5 - 170C. Nhit thp nht tuyt i thng 1 khng qu 20C. Nhit trung bnh thng 7 l 28 - 290C. Nhit cao tuyt i khng qu 41,50C. T thng 12 n thng 3 ( 4 thng) nhit trung bnh l 200C. T thng 4 n thng 9 (5 thng) nhit trung bnh l 250C. - Ch ma: Tng lng ma nm l 1.500 - 1.900 mm. Ma ma ko di 5 thng (t thng 5 n thng 9), thng 9 c lng ma ln nht 400 mm. Thng 12, thng 1, thng 2 c lng ma t nht < 20 mm. - m khng kh: Trung bnh nm t t 85 - 86%. Lng bc hi nm t 600 - 800 mm.
22 - Gi: Tc c gi t bnh qun 1,5 - 1,8m/s. Loi gi: Bc, ng Bc. ng, ng Nam v gi Ty kh nng. Ngoi ra cn mt s yu t thi tit c bit l bo, dng t, nm, sng m, ma phn, ma , p thp nhit i.
4.4. m v mu cht
phn sa (alrlt) l m to t chnh rng Sn Tam Quy. Mu cht to t rng Sn thuc nhm v phong ho ti ch feralit l thnh phn xit st v xit nhm tng ng nhau. c im ph ca mu cht phong ho ti ch t phn sa l: cn gi nguyn c tng i r cu to m ban u. Bn cht ca mu cht phong ho ti ch c mt qu trnh tch lu st, nhm kh mnh, cho nn xu th chuyn ho khong st l iu tt yu.
4.5. c tnh t rng Sn
Hnh thi phu din t.

t rng Sn c c trng hnh thi kiu ABC. Kiu ABC l kiu hnh thi phu din t pht trin y . iu ny chng t t rng Sn c thm thc vt Sn che ph kh lu di. dy tng t cha mn A bin ng t 12 - 18cm. Trung bnh tng mn A dy 15cm. T l mn tng A trung bnh 1,5 - 2,5%, c xp vo loi trung bnh. dy v t l mn tng t mt chng minh cho rng Sn Tam Quy ch l rng th sinh, ch khng phi l rng nguyn sinh. Tng A mi c phc hi v pht trin trong thi gian rng Sn phc hi pht trin n ngy nay. Do c tng mn kh dy nn l ni c tr thun li ca nhiu loi cn trng.
Mu sc t: t c mu vng l chnh, bi v m cha nhiu silc. dy tng t:

dy tng t > 80cm chim 34,5%. dy tng t 30 - 80cm chim 36,5%. dy tng t < 30 cm, chim 29,0%.
Thnh phn c gii t:
23 Tng t mt i b phn c thnh phn c gii tht nh, ct pha do thch hp i vi a s cc loi cn trng. Tng tm t (tng B) c thnh phn c gii tht trung bnh.
chua ca t pHKCL = 4,0 - 4,5. t chua mnh, chua ch yu do

nhm, d thm nc, nhng kh nng gi nc km.
Hm lng dinh dng mn: m vo loi trung bnh, kali tng s kh, ln
tng s t t n trung bnh.
4.6. Rng v thm thc vt

a) Din bin rng Sn Rng Sn Tam Quy l rng t nhin c t lu i. Nhng du n mang tnh cht lch s l nhng tr ct nh ct cha lm bng g Sn to mt ngi m khng ht a phng trong vng. Do bin ng ca x hi v do nhu cu g ci v lm sn ca con ngi m din tch rng Sn b thu hp dn. Cch y by tm mi nm (khong 1920 - 1930) rng Sn cn ph kn khu bo tn. Sau khong thi gian 1930 - 1945 rng Sn b khai thc nng n hoc b tn li (Trn Ng Phng 1970) [28]. T li hnh thnh mt rng Sn ti sinh ht cho n ngy nay. S d rng Sn tn ti v pht trin bi rng cung cp ht Sn p du, l ngun thc phm v l nguyn liu thp sng khi du ho, du lc cn t v hn ch. Nh vy rng Sn Tam Quy c chng 55-70 tui. Trc kia rng Sn vn cn nhng cy m to gieo ging. Nhng do nhu cu g ln, nhng cy m dn dn b khai thc. Nhng cy Sn to gieo ging vng bng trong rng hn 2 thp nin qua. V th m rng Sn Tam Quy ch cn li nhng cy gn nh ng tui. Nm 1986 rng Sn Tam Quy c din tch l 350 ha. n nm 1992 din tch rng Sn cn li l: 308ha. Nm 1995 - 1996 din tch rng cn 292ha. Cho n thng 10 nm, 2000 din tch rng Sn ch cn 272ha. b) c im rng Sn: Rng Sn Tam Quy mang nhng c im sau:
24 * Kiu rng kn ma ma l rng thng xanh Kiu ph Sn. Rng Sn mt tng tng i ng nht v tng th. Ch khc nhau v cu trc t thnh loi. Do s khc nhau v mt loi, rng Sn phn ho thnh nhng qun th sau: 1. Sn tng i thun loi: Sn chim > 86%, Lim chim <15%. 2. Sn + Lim: Sn chim > 55%, Lim chim < 45% 3. Lim + Sn: Lim chim > 55%, Sn chim < 45%. 4. Lim tng i thun loi: Lim chim > 86%, Sn chim <15%. Ngoi 4 qun th k trn rng Sn Tam Quy cn mt kiu qun th na l Sn + D. * Bn cnh rng Sn cn c hai kiu rng na l: Rng trng: Thng nha, Mung + Keo, S, Trng cy bi c: l nhng din tch t trng ch c cy bi v c. * c im ni bt th 3 ca kiu rng Sn Tam Quy l: bin ng v mt ln t 300 - 600 cy/ha. Trung bnh 400 - 500 cy/ha. tn che ca rng t t 0,4 - 0,8, trung bnh 0.6 - 0,7. Nhng qun th c Lim hn loi th cy Sn gn Lim s b chn p bi tn Lim pht trin mnh (do Lim mc nhanh hn Sn). Mt s qun th Sn gn khu dn c hoc nhng ni nhn dn ly ci nhiu th tn Sn thp u b b mt cho nn tn t v vt ngn. Kh nng ti sinh ht ca Sn di tn rng c tn che ln mnh. Song do c im rng Sn Tam Quy hng nm n ma qu chn nhn dn trong vng i thu nht ht v p du v th hin trng ti sinh ht Sn din bin trong 2 trng hp l: Mt t 8.000 - 15.000 cy/ha nhng ni t b nht ht, ni xa xi him tr, mt t thp 1.000 - 1.500 cy/ha ni Sn b nht ht. c im ti sinh ht: i b phn cc din tch c Sn ti sinh tui cy m mt v hai nm. Chiu cao ca cy m 10 - 20cm. Tr nhng din tch ni cao xa mi mi gp Sn ti sinh c chiu cao t 50 - 150cm. Nguyn nhn chnh ti sinh
25 Sn ch thy cy m bi v nhn dn ct thm ti v lm cht t v tru b n. Bng di y m t mt s c im hin trng thm thc vt rng ca khu vc nghin cu. Bng 4.1. M t c im hin trng thm thc vt rng Sn Tam Quy
STT Kiu rng 1 Sn 2 Sn + Lim 3 Lim + Sn 4 Lim 5 Sn + D Din 42,0 145,5 63,1 12,1 9,7 Mt tch (ha) (cy/ha) Tn che D1,3 (cm) H (m) Ti sinh (cy/ha) Phn b Sn gia Mi v tr sn Sn di, sn trn Sn di Sn trn
400 - 550 0,6 - 0,7 18 -19 10 - 11 5.000 400 - 450 0,6 - 0,7 18-19 11 - 12 Sn trn 5.000, sn di 1.000 350 - 400 0,7 - 0,8 19 - 20 12 -13 3.000-4.000 500 Sn 300, D 1.000 3.000 3.300 1.800 Mung 600, Keo 400-500 Sim mua, trng a, ng cy, ngn 0,6 0,6 16 400 -500
Sn Sn 10- 3.000 4.000 18-19 11, D 15 20 10 Trng nm 89,90
6 Thng nha 7 S 8 Mung +keo
169,5 5,0 34,2
0,5 0,2 0,1
Sn trn, gia, di Sn di Sn di, gia Ri rc
1 1,5 Trng nm 98 M=1 Trng nm 96-98 K=2-3
9 Trng cy bi
37,4
Gut, c c l, lo, c c may tranh, lau lch
(Ngun: UBND Tnh Thanh Ha. Khu BTTN rng Sn Tam Quy, tnh Thanh Ha) Xu hng din th ca rng Sn Tam Quy s l Lim thay dn Sn. V vy mun gi rng Sn phi hn ch Lim xanh pht trin bng cch iu chnh h thp dn tn che v ta tha dn Lim. Nht l i vi sinh cnh rng Lim Sn. ng thi phi lun pht dy leo v sinh rng to iu kin thun li cho Sn pht trin. c) Din tch cc kiu rng phn b theo n v x.
26 Bng 4.2. Thng k cc kiu rng phn b theo n v x

Kiu rng Tng H Tn H Lnh H ng
Tng
1.Sn 2.Sn + Lim 3.Lim + Sn 4.Lim 5.Sn + D 6.Thng nha 7.S 8.Mung +Keo 9.Trng c cy bi
518,5
42,0 145,5 63,1 12,1 9,7 169,5 5,0 34,2 37,4
215,3
28,0 68,6 22,0 1,0 9,7 44,6 30,6 10,8
233,4
14,0 67,9 38,1 11,1 74,6 5,0 3,6 19,1
69,8
9,0 3,0 50,3 7,5
(Ngun: UBND Tnh Thanh Ha. Khu BTTN rng Sn Tam Quy, tnh Thanh Ha) d) Tr lng ti nguyn rng Bng 4.3. Thng k tr lng cc kiu rng theo n v x
Kiu rng Tng M (m3) H Tn H Lnh H ng
Tng
Sn v Lim Thng nha
92.235,9
11.892,9 80.343,0
26.645,2
5.504,8 21.140,4
41.217,0
5.856,6 35.360,4
24.373,7
534,5 23.842,2
(Ngun: UBND Tnh Thanh Ha. Khu BTTN rng Sn Tam Quy, tnh Thanh Ha) Tng tr lng cy ng khu bo tn: 92.235,9 m3 g. Trong tr lng: Rng Sn v Lim: 11.892,9 m3 g Rng thng nha: 80.343,0 m3 g.
4.7. H thc vt rng

Kt qu iu tra s b h thc vt rng KBTTN rng Sn Tam Quy c thng k bng sau:
27 Bng 4.4. iu tra s b h thc vt rng

Ngnh Quyt thc vt Ht trn Ht kn - 2 l mm - 1 l mm H 7 1 61 49 12 Chi 7 1 140 111 29 Loi 12 2 161 128 33
(Ngun: UBND Tnh Thanh Ha. Khu BTTN rng Sn Tam Quy, tnh Thanh Ha)
4.8. H ng vt rng
Kt qu iu tra s b h ng vt rng KBTTN rng Sn Tam Quy c thng k bng sau: Biu 4.5. Thng k s b h ng vt rng
Lp Chim Th B st lng c Cng B 11 5 3 19 H 26 11 13 50 Loi 35 17 26 78
(Ngun: UBND Tnh Thanh Ha. Khu BTTN rng Sn Tam Quy, tnh Thanh Ha) Do din tch rng Sn hp, cho nn s lng cc loi ng vt hoang d t, nht l lp th.
4.9. c im v dn sinh kinh t, x hi

Trong khu bo tn khng c dn c sinh sng ch c vng m mi c dn c. Vng m bao quanh khu bo tn gm mt phn din tch ca 4 x: H Tn, H Lnh, H ng, H Ninh. a) Dn tc: - Dn tc kinh l ch yu, chim 99,96%.
28 - Dn tc Mng mi di c n, chim 0,04%. b) Dn s v lao ng: Bng 4.6. Dn s v lao ng KBTTN rng Sn Tam Quy
Tn x S h S khu Lao ng Tng Nam N Mt ngi/km2
Tng
H Tn H Lnh H ng H Ninh
4.729
1.072 1.936 756 965
20.797
4.530 9.090 3.335 3.842
8.264
1.803 3.735 786 1.940
3.629
1.803 1.735 394 610
4.635
934 1.970 392 1.330
412
342 371 334 602
(Ngun: UBND Tnh Thanh Ha. Khu BTTN rng Sn Tam Quy, tnh Thanh Ha) y l khu vc ng dn c, mt dn c vo loi cao. Do iu kin din tch t canh tc nng nghip hp, lao ng nng nghip d tha l iu tt nhin, v vy gy mt p lc ln cho khu bo tn. c) Hot ng sn xut: Bng 4.7. Sn xut lng thc v mc sng bnh qun rheo n v x X Hng mc
1.Din tch canh tc 2.Din tch la 2 v 3.Din tch la 1 v 4.Nng sut la 5.Din tch trng mu 6.Nng sut mu quy thc 7.Tng sn lng 8.Lng thc BQ u ngi 9.S h i ngho 10.S h trung bnh+kh n v tnh Ha Ha Ha Kg/so Ha Kg/so Tn Kg/thng H H Tng 1.577,78 840,32 593,68 253,75 100,93 167,50 8.713,0 35,75 461 4.278 H Tn 333,95 273,29 39,72 250,00 20,94 100,00 2.552,00 44,00 137 935 H Lnh 774,05 191,62 521,75 180,0 60,68 200,00 3.280,00 27,00 170 1.766 H ng 241,21 186,00 48,14 340,00 7,07 270,00 1.750,00 25,00 98 658 H Ninh 201,65 189,41 0,00 245,00 12,24 100,00 1.131 47,00 46 919
29 * Trng trt: Bn x trong vng m ca khu Bo tn bao gm tiu vng i xen rung, din tch t canh tc hp, ng thi nng sut cy trng cng thp v khng n nh (trc nm 1996). K t nm 1996 tr li y, nht l nm 1999 v nm 2000 do ch ng c nc ti, u t vn vo ging mi, phn bn, thuc tr su tng, cho nn nng sut cy trng c nng ln. Bnh qun lng thc u ngi l 35,75 kg/thng. S h i ngho ch cn 9,6%. S h c mc sng trung bnh v kh t 90,4%. Tuy cha c h giu song cng ni ln y ch trng ng n xo i gim ngho ca ng v Nh nc. * Chn nui gia sc gia cm. Mt c im ni bt ca vng m khu bo tn l tiu vng i xen rung, cho nn n i gia sc v gia cm pht trin, gp phn nng cao i sng nhn dn vng m. Mc d vy n gia sc (tru, b, d) nu khng bi c chn th, s l p lc ln i vi khu bo tn loi Sn v rng Sn. V gia sc s n thm ti tn ph Sn ti sinh. Nhng s liu thng k di y chng t nhn dn 4 x vng m pht trin n gia sc gia cm.x Bng 4.8. Thng k n gia sc, gia cm theo n v x.
X STT Gia sc gia cm n v tnh Tng H Tn H Lnh H ng H Ninh Lm trng
Tng
1 2 3 4 5 6 Tru B D Nga Ln Gia cm
Con Con Con Con Con Con Con
100.998
1.269 1.788 1.075 12 9.180 87.680
10.944
244 250 450 1.900 8.100
44.296
495 876 325 2.600 40.000
18.100
490 310 200 2.300 14.800
26.674
30 232 100 12 2.200 24.100
984
4 120 180 680
30 * Lm nghip Nhng nm qua cho n nay Lm trng H Trung bo tn c 272,4ha rng Sn, trng c 5,0ha S, 169,5ha Thng nha, 34,2ha Keo + Mung. Trong c 16,0 ha trng xen Sn vi mt l 400 cy Sn + 400 cy Mung + 800 cy Keo l trm cho 1 ha nhng Sn u b cht ht. Nguyn nhn chnh l do khng c tn che, do vy khng thch hp vi c tnh cy Sn con. i vi vng m trong phm vi ranh gii Lm trng, trng rng Thng v a vo khai thc nha, t chc vn tri cho 60 h thuc lng Lm nghip Tam Quy. l kt qu hot ng sn xut lm nghip ca Lm trng, to c s tin kh thun li cho khu bo tn rng Sn. Ngoi din tch lm trng qun l vng m cn 35,1 ha giao t cho thn Th Lc thuc x H Lnh, v 43,3 ha giao cho lng Tam Quy, thuc x H Tn. y l din tch c UBND huyn giao khon cho dn s dng. Nhn dn nhn khon v ang tin hnh trng cy ly g ci v cy n tri. C nhiu din tch c cc h gia nh trng cy g, ci v cy n tri 3 - 4 nm. y l mt iu kh thun li, lm gim p lc v g i vi khu bo tn. c - C s h tng- vn ho x hi Cc x vng m khu bo tn rng Sn Tam Quy gn th trn H Trung, c Quc l 1A v ng st chy cnh vng m. ng lin x, lin thn l ng cp phi v ng t i ti cc thn lng xe ti, xe con hot ng tt. Mi cm x u c ch phc v i sng hng ngy v phc v sn xut. - Mi x u c trng cp I cp II v mu gio. Cc em n tui mu gio, tui i hc u c n trng. Tt c cc x u c 1 trm y t x, ring x H Lnh c 2 trm y t. Nhn dn trong x u c khm cha bnh. Tr s u ban nhn dn c xy dng, c in thoi, i truyn thanh. Nhn dn trong x c in s dng trong sinh hot v sn xut. Ch ring c i Lm nghip Tam Quy l
31 cha c in. i b phn nhn dn dung nc sch (H ng 92%, H Lnh 60,2%, H Tn 83,95%, H Ninh 36,3% h dng nc sch). Vi hin trng c s h tng v vn ho x hi k trn nhn dn trong vng m khu bo tn rng Sn Tam Quy c iu kin thun li tham gia cng vi Nh nc gi gn v pht trin loi Sn v rng Sn mang nhiu gi tr kinh t, khoa hc v mi trng. d- nh gi chung v dn sinh kinh t x hi. - V nhn thc: i a s nhn dn trong vng rng Sn nhn thc c rng y l rng Sn qu him lu i tri qua bao nhiu th h ng cha ta gn gi mi c nh ngy nay. V vy bo tn v pht trin rng Sn l nhim v v trch nhim ca mi ngi, mang li li ch cho nhn dn trong khu vc, cho hin ti, v con chu mai sau. - c im v dn s, kinh t v vn ho ca nhn dn vng m nh k trn s l tin thun li a cc ch trng chnh sch, khoa hc cng ngh vo dn nhn dn v Nh nc cng tham gia d n xy dng KBTTN rng Sn. Tuy vy cn khng t nhng cn tr trong vic thc hin vic qun l ti nguyn rng, l: - Thng tin v rng Sn c qu t, c bit l nhng thng tin v cn trng. - Cn trng ni chung v cn trng rng Sn ni ring l mt trong nhng thnh phn quan trng khng th thiu c trong h sinh thi, nhng khi lm v ph duyt d n ni dung quan trng ny khng c cp n. - i ng cc nh qun l v nhn vin k thut ca khu bo tn u cha thc s c nhng kin thc cn thit v bo tn loi, bo tn a dng sinh hc v bo v ti nguyn cn trng. - Cha c mt hnh lang php l cho khu nghin cu c bn v cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy cng nh cho h thng cc khu rng c dng ca c nc. Do vy, nghin cu h cn trng v xut nhng gii php qun l cn trng cho KBTTN rng Sn Tam Quy l vic lm cn thit v hu ch.
32
Chng 5 Kt qu v phn tch kt qu

5.1. Kt qu iu tra s b
c ci nhn khi qut tnh hnh ca khu vc nghin cu chng ti tin hnh tng hp nhng thng tin c bn ca KBTTN rng Sn Tam Quy v trnh by trong bng 5.1. Bng 5.1: Tng hp kt qu iu tra s b rng Sn
TT im .tra 1 2 3 a im (L, khonh) 19 18 16 tn che (%) 70 70 65 Loi cy ch yu Sn Sn Sn Lim 4 15 65 Sn Lim 5 6 70 Lim Sn 6 5 68 Lim Sn 7 8 4 3 62 68 Lim Sn D 9 10 70 Mung Keo 10 11 12 20 23 24 60 65 70 S Thng nha Thng nha Cy kho 26 29 19 8 14 11 20 5 14 8 21 18 72 30 28 100 200 220 S cy c D1,3 6 cm Cy b su bnh 18 22 8 5 12 5 11 4 14 6 19 12 28 12 30 60 100 110 Cy 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Tng 44 51 27 13 26 16 31 9 28 14 40 30 100 42 58 160 300 330 % cy su bnh 40,90 43,10 29,60 38,50 46,20 31,25 35,50 44,40 50,00 42,80 47,50 40,00 28,00 28,60 51,70 37,50 33,30 33,30
33 Tnh hnh v sinh rng bnh thng, khng c cy . T l cy b su bnh tng i nhiu, tuy nhin mc gy hi khng ln lm. c nhng thng tin v cn trng cc dng sinh cnh khc nh trng c, hng cy thuc vnh ai bo v mi trng gm cc loi cy Tre gai. My, Keo chng ti t thm 2 im iu tra ph: im th nht t ti trng c gn Trm kim lm Tam Quy, im th 2 t sau trm bo v rng s1 (H Tn).
5.2. Thnh phn cc loi cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy

Chng ti thng k c 332 loi, 226 ging, 64 h thuc 14 b cn trng (xem ph lc 03). Kt qu tng hp c trnh by trong bng sau: Bng 5.2: Thnh phn cc loi, ging, h trong cc b cn trng
H STT I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV Tnkhoa hc Odonata Mantodea Blattoptera Isoptera Phasmatoptera Orthoptera Hemiptera Homoptera Raphidioptera Neuroptera Coleoptera Hymenoptera Lepidoptera Diptera Tn Vit Nam B chun chun B b nga B gin B cnh bng B b que B cnh thng B cnh na cng B cnh u B b lc B cnh li B cnh cng B cnh mng B cnh vy B Hai cnh Tng s S h % H 3 2 2 1 1 4 4 2 1 3 4.69 3.13 3.13 1.56 1.56 6.25 6.25 3.13 1.56 4.69 Ging S 5 5 3 1 2 7 10 8 1 3 13 1 % 2.21 2.21 1.33 0.44 0.88 3.10 4.42 3.54 0.44 1.33 5.75 0.44 ging Ging Loi S loi % Loi 5 5 3 2 2 11 11 8 1 3 18 1 1.51 1.51 0.90 0.60 0.60 3.31 3.31 2.41 0.30 0.90 5.42 0.30
9 14.06 8 12.50 23 35.94 1 1.56 64 100.00
35 15.49 132 58.41 226 100.00
44 13.25 218 65.66 332 100.00
Nhn vo bng 5.2 v biu ta thy ng u danh lc c v s h, ging v loi l b Cnh vy, tip n l b Cnh cng, b Cnh na cng v b Cnh thng.
34 Nhn chung cc h, loi phn b khng u trong h cn trng rng Sn.

70 .00
%
60 .00
50 .00
% H
40 .00
% G i n g
30 .00
% Loi
20 .00
10 .00
0 .00
ra
ra
ra
ra
ra
ta
ra
ra
de
ra
er
er
er
na
te
te
te
te
te
pt
te
te
te
pt
pt
op
to
op
do
op
op
to
io
op
op
op
ip
do
an
at
r th
at
id
en
ur
Is
le
He
Ho
Ne
ph
Bl
Co
as
Hnh 5-1: T l% s h, ging, loi ca cc b cn trng i a s cc loi cn trng thuc vo nhm ngu nhin gp (224/332 loi), s loi thng gp chim t l kh nh (42/332 loi). Hnh sau y th hin s khc nhau ny. Danh sch 42 loi thng gp c th hin trong bng 5.3.
6 7 .4 7 7 0 .0 0 6 0 .0 0 5 0 .0 0 4 0 .0 0 3 0 .0 0 2 0 .0 0 1 0 .0 0 0 .0 0 N g u n h i n g p t g p Th ng gp 1 9 .8 8 1 2 .6 5
Ph
Hnh 5-2: T l % s loi ca 3 nhm c bt gp khc nhau
Ra
Hy
Le
pi
Di
pt
er
35 Bng 5.3: Danh sch cc loi thng gp trong khu vc nghin cu

Stt Tn khoa hc 1 Hierodula patellifera Serville 2 Mantis religiosa Linnaeus 3 4 5 6 Macrotermes annandalei Sylvestry Atractomorpha sinensis Bolivar Ceracris kiangsu Tsai Ceracris nigricornis Walker Termitidae Acrididae Isoptera Orthoptera H Mantidae B Mantodea Vai tr n tht n tht hi r, hi thn n l n l n l n l Coreidae Pentatomidae Aphididae Curculionidae Scarabaeidae Hemiptera ht dch ht dch ht dch Homoptera Coleoptera ht dch n l hi r, n l hi r, n l hi r, n l hi r, n l Formicidae Hymenoptera n tht n tht n tht n tht Papilionidae Lepidoptera th phn, n l th phn, n l th phn, n l th phn, n l Pieridae th phn, n l th phn, n l th phn, n l th phn, n l th phn, n l Danaidae th phn, n l th phn, n l th phn, n l th phn, n l Satyridae th phn, n l
7 Hieroglyphus tonkinensis 8 Leptocorisa varicornisFabricius 9 Nezara viridula Linn 10 Tessaratoma papillosa Drury 11 12 13 14 15 Pentalonia nigronervosa Hypomeces squamosus Fabricius Adoretus compressus Anomala cupripes Hope Holotrichia sauteri Mauser
16 Maladera sp. 17 Crematogaster travanconresis Forel 18 Formica polyctena 19 Formica rufa 20 Oecophylla smaragdina Fabricius 21 Graphium sarpedon Linnaeus 22 Papilio demoleus Linnaeus 23 Papilio helenusLinnaeus 24 Papilio polytes Linnaeus 25 26 27 28 Catopsilia pomona pomona Fabricius Colias erate Esper Eurema hecabe Linnaeus Pieris canidia (Linnaeus)
29 Pieris rapae crucivona Boisduval 30 Danaus genutia Cramer 31 Euploea core godartii Lucas 32 Euploea midamus Linnaeus 33 Euploea mulciber Cramer 34 Elymnias hypermnestra Linnaeus
36
Stt Tn khoa hc 35 Melanitis leda Linnaeus 36 Ypthima balda Marchalli 37 Athyma perius Linnaeus 38 Junonia almana almana Linnaeus 39 Neptis hylas Linnaeus 40 Neptis soma Moore 41 Zemeros flegyas confucius Moore 42 Castalius rosimon Fabricius Riodinidae Lygaenidae Nymphalidae H B Vai tr th phn, n l th phn, n l th phn, n l th phn, n l th phn, n l th phn, n l th phn, n l th phn, n l
Trong s 42 loi thng gp c 6 loi n tht, 31 loi n l, 1 loi hi thn, 4 loi ht dch cy, 5 loi hi r v 22 loi c th th phn cho cy. Cc loi n tht u l nhng loi thin ch rt c ngha trong cng tc phng tr su hi. Cc loi bm va c kh nng th phn v n l trong khng c loi no s dng cy Sn hoc Lim xanh lm ngun thc n nn l nhng loi c vai tr tch cc. Hnh sau y th hin s liu thng k cc loi thng go theo n v phn loi b. Hnh 5-3: T l % s loi thng gp ca cc b cn trng
6 0 .0 0 5 0 .0 0 4 0 .0 0 3 0 .0 0 2 0 .0 0 1 0 .0 0 0 .0 0
%
5 2 .3 8
4 .7 6
9 .5 2 2 .3 8
7 .1 4
1 1 .9 0 2 .3 8
9 .5 2
ra te op Le pi do
ra
ra
ra
ra
de
te
te
te
te
er
op
to
ip
op
op
an
em
eo
pt
r th
om
ol
5.3. Mt s c im phn b ca cn trng

Mc d s phn b ca cc loi cn trng trong phm vi hp nh KBTTN rng Sn Tam Quy thng ch c tnh tng i, nht l i vi pha trng thnh nhng vn th hin mt s quy lut c bn m ngi lm cng tc qun l cn ch . S phn b ca cn trng ph thuc vo rt nhiu yu t nh c tnh sinh hc ca loi, iu kin kh hu, thc n, ni c tr, lm t... Nhng yu t ngoi cnh
ym
en
Is
pt
er
37 thng b chi phi bi c im a hnh nh cao, hng phi, hoc ngun nc, thm thc vt. 5.3.1. Phn b theo cao Khi tin hnh iu tra thu mu chng ti thy rng, tuy rng Sn c cao khng cao lm so vi mt bin nhng phn b ca cn trng cc v tr chn, sn nh cng c khc nhau. Bng 5.4: Thng k s loi theo v tr c cao khc nhau
STT 1 2 3 V tr Chn i Sn i nh i S loi 296 254 214 T l% 89,2 76,8 64,5
8 9 .2 9 0 .0 8 0 .0 7 0 .0 6 0 .0 5 0 .0 4 0 .0 3 0 .0 2 0 .0 1 0 .0 0 .0 C hn i S n i n h i
7 6 .8 6 4 .5
Hnh 5-4: T l% s loi cn trng theo cao Qua bng 5.4 cho thy, phn b s loi ca cn trng theo hng gim dn t chn ln nh i. Hu ht cc v tr di chn (ai thp l khu vc c din tch ln, gm cc loi rng t nhin Sn, Lim v cc khu rng trng theo dng khm cc loi gm Mung en, Keo l trm, Keo tai tng, Lung, Tre, My, cc trng c cy bi v t canh tc nng nghip, cc trang tri rng gm tp on cc loi cy n qu nh Nhn, Vi, Xoi, Cam, Chanh, M ... cng vi cc cy nng nghip khc nh
38 ng, u, sn... Ni chung, kh hu v ngun thc n ai ny c nhiu u i cho s sinh trng v khu tr ca cc loi cn trng. Ti v tr sn i cy rng c cao nh hn, thc b cng n gin hn so vi ai thp, nhit y khng chnh lm so vi di chn nhng cao ny khng c nhng thun li v ngun thc n. nh i s phong ph v loi cy v ngun thc n ca cn trng thp hn sn v chn ai thp. Do ngun thc n km phong ph, nhit km ph hp nh hng khng c li cho i sng ca cn trng nn s loi cn trng nh nh hn so vi sn i v chn i. 5.3.2. Phn b theo hng phi Do c im a hnh ca khu vc nghin cu gm cc dy ni k nhau ko t Ty sang ng nn khi tin hnh iu tra, chng ti tin hnh xc nh tuyn iu tra chnh hai hng phi chnh l Ty Bc v ng Nam v s phn b ca cn trng hai hng phi ny cng khc nhau. Bng 5.5: Thng k s loi theo hng phi
STT 1 2 Hng phi Ty Bc ng Nam S loi 251 268 T l% 75,6 80,7
T kt qu bng trn cho thy, hng phi cng c nh hng nht nh n s phn b ca cc loi cn trng. Ngoi yu t a hnh, nh sng (thi gian chiu sng), hng gi chnh th lp thm thc vt cng ng mt vai tr quan trng, l ngun thc n v ni khu tr ca cc loi cn trng. Theo bng 5.5 ti cc hng phi s chnh lch s loi thu c khng ln nhng iu th hin mt s sai khc m cn c vo trong qu trnh qun l bo tn tng cng s a dng sinh hc trong khu vc cn ch c nhng gii php thch hp.
39 5.3.3. Phn b ca cn trng trong cc b phn ca KBTTN Theo s phn chia cc khu chc nng ca d n KBTTN rng Sn Tam Quy gm 3 phn khu: Phn khu bo v nghim ngt; Phn khu phc hi sinh thi v Vng m. ti c thc hin ch yu ti 2 phn khu u. Phn b ca cc loi cn trng trong cc khu vc ny nh sau: Bng 5.6: Thng k s loi theo phn khu chc nng STT I
1 2 3 4 5 6
Phn khu chc nng/Loi rng Phn khu bo v nghim ngt

Rng Sn thun loi Rng Sn + Lim th sinh Rng Lim + Sn th sinh Rng Lim thun loi Rng Sn + D (42,0ha) (145,5ha) (63,1ha) (12,1ha) (9,7ha)
S loi
T l%
Ghi ch
189 232 210 181 219 173
56.90 69.80 63.40 54.50 65.90 52.10
Hng ro Tre gai+ My + Keo l trm
II
7 8 9
Phn khu phc hi sinh thi

Rng Thng nha Rng Mung + Keo + S Trng c cy bi (169,5ha) (39,2ha) (37,4ha) 192 259 190 57.80 78.00 57.20
Qua kt qu bng 5.6 cho thy cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy phn b khng u. S loi tp trung ch yu rng Sn th sinh v khu vc rng trng cc loi cy Mung, Keo, S, Thng ...., trong dng sinh cnh rng trng cc loi Mung + Keo + S xen ln vi rng Sn th sinh l c s loi cn trng nhiu nht (78,00%), sau n rng Sn +Lim (69,80%), tip n l Sn, D (65,90%). Tuy nhin cng cn ch l s loi thu c ch yu l pha trng thnh c kh nng bay ln nn s c mt ca chng ti cc khu vc ch mang tnh tng i. Mt s loi s dng thc vt hoc mt ngun thc n no v d nh phn, sn phm d tha ca h ng thc vt, tc nhng loi c quan h trc tip vi cc i tng cy rng ca tng khu vc s c cp phn xut cc gii php. T l phn trm s loi theo dng sinh cnh c th hin biu sau:
40
80 % 70 60 50 40 30 20 10 0 1
56.9
78 69.8 63.4 54.5 65.9 57.8 52.1 57.2
9Sin h cn h
Hnh 5-5: T l% s loi ca cc loi rng trong phn khu chc nng
5.4. nh gi nh hng ca cn trng trong khu vc nghin cu

Trong khu vc nghin cu cn trng l mt thnh phn quan trng, chng c nhiu vai tr khc nhau v th trong cng tc qun l cn phn tch nh gi vn ny. S liu thng k v nhng nh hng chnh ca cn trng trong khu vc c th hin trong bng v hnh sau y. Bng 5.7: S liu thng k v nh hng ca cn trng nh hng/Vai tr n l Hi thn cnh, chi Hi hoa qu Ht dch Hi r Tng s loi su hi Th phn/cho mt n tht K sinh Tng s loi c ch S loi 236 13 1 15 13 278 175 49 6 230 % Loi 71,08 3,92 0,30 4,52 3,92 86,34 52,71 14,76 1,81 71,43
41
80.00 70.00 60.00 50.00 40.00 30.00 20.00 10.00 0.00 n l Hi thn Hi hoa qu Ht dch Hi r Th phn n tht K sinh
%
71.08
52.71
14.76 3.92 4.52 0.30 3.92
1.81
Hnh 5-6: T l % s loi ca cc nhm cn trng (s liu bng 5.7) Nhn vo bng 5.7 c th thy rng s loi su hi l 278 loi (86,34%) nhiu hn s loi su c ch mt cht. Tuy nhin phi ch l trong s 238 loi su n l c ti khong 170 loi pha trng thnh c th th phn cho cy. Trong s cc loi su hi ch c rt t loi thuc loi nguy him v a s c mt khng cao. 5.4.1. Thnh phn cc loi cn trng gy hi ch yu KBTTN rng Sn Tam Quy Trong phn khu bo v nghim ngt v phn khu phc hi sinh thi c 9 khu vc vi iu kin mi trng khc nhau (xem bng 5.6). bo tn loi Sn ng nhin phi c bit ch ti cc khu vc hin ang c Sn: Khu rng Sn thun loi; Khu vc Sn + Lim; Khu Lim + Sn v khu Sn + D. Trong chng trnh bo v rng Sn c h thng hng ro cy xanh bao gm Tre gai, My, Keo l trm. Nh vy trong khu vc bo v nghim ngt cn xc nh cc loi su hi ch yu cho cy Sn mt, cy Lim xanh v khu vc hng ro xanh. Phn khu phc hi sinh thi bao gm 3 b phn l rng trng Thng nha, rng trng Mung + Keo v trng c, cy bi. Cc loi su hi ch yu ca mi b phn ny l i tng cn ch trong cng tc qun l. Cn c vo kt qu iu tra v k tha kt qu nghin cu v su hi ca
42 cc i tng cy lm nghip cho thy thnh phn loi su hi ch yu ca KBTTN rng Sn Tam Quy nh sau: Bng 5.8: Su hi ch yu ca KBTTN rng Sn Tam Quy
Loi cy hoc Khu vc 1. Sn mt 2. Lim xanh 3. Hng ro xanh
Nhm su hi
Su hi l Su hi thn cnh, Su hi chi Ong c cnh Mi Su o n l Xn tc hi thn Lim Mi Cc loi Chu chu hi Tre Su nu, Su vch xm Su kn nh, Su kn cha B l xanh tm. Su rm thng Ong n l Su rm 4 tm lng Su c ngn Thng Xn tc Mi Mi Cc loi Vi voi Cc loi hi mng h Ngi m Mi Su hi hoa qu Su hi r Chch ht dch cy Rp hi l Sn
Su cun l Sn Xn tc hnh sao Rp hi l Sn
Su c D mn qu Sn D di Mi Cc loi b hung
Cc loi B xt Cc loi rp
4. Thng nha
5. Mung + Keo
Bm ci ging Eurema Su nu , su vch xm, Su kn nh, Su kn cha.
Cc loi c in m trong bng trn l nhng loi c th nguy him nn cn c c bit quan tm ch trong cng tc qun l su hi. Do cc vn v sinh vt hc, sinh thi hc ca chng cn c nghin cu v phn tch. Do thi gian c hn nn chng ti ch tp trung phn tch nhng i tng su hi 2 loi cy ch yu ca KBTTN rng Sn Tam Quy l Sn mt v Lim xanh. i vi cc loi
43 su hi khc chng ti k tha kt qu nghin cu v c tnh sinh vt hc ca chng a ra cc gii php qun l thch hp. Cc thng tin v chng c th xem trong phn ph lc. 5.4.1.1. Mt s c im ca Su cun l Sn Su cun l Sn (Cerace stipatana Walker) thuc h Ngi cun l (Tortricidae), b Cnh vy (Lepidoptera). a) Hnh thi a.1. Pha su trng thnh Chiu di thn: Con ci: 14 - 17mm Si cnh: Con ci: 46 - 54mm Con c: 10 - 12mm Con c: 37 - 38mm.
u mnh, c mu trng, ru u mu en c vng trng. Ru mi c mu en, di t th nht v th hai c mu trng.
Hnh 5-7: Su cun l Sn (Cerace stipatana Walker)

(1. Su trng thnh; 2. trng; 3. Su non; 4. Nhng)
Ngc mu en, mp trc ca cnh c m trng xp thnh hng 2 - 3mm, cng gn gc nh m c chiu nm ngang, cc m trng hnh ch nht khng u nhau. Pha ngoi cng c 8 12 hng. gia cnh n mp ngoi c cc m mu nu , gia mp ngoi c m mu vng. Mp cnh c tua mu trng xm. Bng mu vng, cui bng mu en.
44 a.2. Trng Trng c hnh trn hi dp, kch thc rt nh, trng c xp thnh khi. Khi trng xp thnh dng vy c, lc u mu trng, v sau mu vng nht, khi trng sp n c th nhn thy u ca su non mu en. a.3. Su non C 5 tui: Tui 1: Thn di 15mm, u rng 1,5mm. Tui 2: Thn di 20mm, u rng 2,0mm. Tui 3: Thn di 22mm, u rng 2,2mm. Tui 4: Thn di 25mm, u rng 2,5mm. Tui 5: Thn di 30mm, u rng 3,0mm. Su non c 3 i chn ngc mu nu sm v 5 i chn bng. u mu nu c ming gm nhai. Hai bn mnh ngc trc gn u c chm en ni r. Thn mu vng sng, c lng tha. Trn lng mi t c 7 chm trng en hnh trn ni, t t th 5 n t cui c mt vt mu sm.
Hnh 5-8: Su non Su cun l Sn (Cerace stipatana Walker)
a.4. Nhng Nhng mng nm trong bc.
45 b) Tp tnh Su cun l Sn c 4 th h trong mt nm: Th h 1 bt u t thng 4 n thng 6. Th h 2 bt u t cui thng 6 n ht thng 7. Th h 3 bt u t thng 8 n cui thng 9 Th h 4 bt u t cui thng 9 n thng 3 nm sau. Th h th 4 nhng qua ng trong bao cun l, n cui thng 3 nm sau v ho thnh su trng thnh. Sau khi v ho 1 ngy th giao phi, thi gian giao phi khong t 3-4 ngy. Sau su trng thnh trng mt trn st gn l thnh hnh khi, bnh qun mi con ci t 1 - 3 khi trng, c 128 - 367 trng. Tui th su trng thnh ci t 5 7 ngy, con c t 3-4 ngy, su pht trin mnh la 1 khi cy ra nhiu lc non (ma sinh trng ca sy Sn). Su non sau khi n 3 ngy th bt u phn tn gy hi. T l c ci l 1/1,7. Ngay t tui 1-2 su non nh t cun l chi non lm thnh mt ci t, su c th cun 2-3 l li vi nhau. Su non sng trong m l b cun li, thng su chn l non v l bnh t. Su n lp biu b, bt u t ngn l ri n dn vo pha cung l. L b hi ch cn li phn gn nn khi cy b hi nng nhn thy tn l c mu nu. y l c im nhn bit c su cun l gy hi. Phn ca su non c thi ra phn cui ca t. Khi n n gn cung l su non c mt l nh ri chui ra ngoi, di chuyn sang chi cy khc v tip tc cun l lm t. Su non c 2 hnh thc di chuyn chnh l b chuyn t chm l ny sang chm l khc hoc nh t chuyn sang khu khc nh sc gi. Do b hi phn nh sinh trng ca cc cnh nn cc chi l mi b hng, din tch l b hi kh ln nn nh hng n kh nng quang hp ca cy, i khi lm cho cy phn cnh sm, thn cy khng c p. Su non c xu hng thch cy c tn l rm rp, c nhiu chi mc phn chn i, ni c tng t dy. S phn b ca Su cun l Sn c th hin bng sau:
46 Bng 5.9: Kt qu iu tra Su cun l Sn trong khu vc nghin cu

STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Trung bnh S cy trong 40 32 38 30 42 40 40 42 44 51 39,9 S cy c su 19 14 16 14 17 13 19 20 18 22 17,2 T l% 47,5 43,7 42,1 46,6 48,4 32,5 47,5 47,6 40,9 43,1 43,9
T s liu biu trn ta thy, s phn b ca su hi l Sn tng i ng u trn cc tiu chun v trn ton lm phn. Tnh trung bnh trn ton lm phn c 43,9% cy c su hi. 5.4.1.2. Su o n l Lim (Buzura suppessaria Guenee) a - V tr phn loi Su o n l Lim thuc h Su o (Geometridae), b Cnh vy (Lepidoptera). b - Phn b: Vit Nam, Su o n l Lim xut hin cc rng Lim ca cc tnh Lng Sn, Qung Ninh, Ph Th, Thanh Ho, Ngh An... v mt s tnh min Trung khc. Chng l loi a thc n nhiu loi cy nh: Lim xanh, Tru, Ch, S, Sn. T nhng nm 1963 tr li y su o gy ra cc trn dch nh: - Nm 1963 Nh Xun - Thanh Ho. - Nm 1964-1965 Tam o - Vnh Phc. - Nm 1968, Hu Lng - Lng Sn. - Cc nm 1977, 1978, 1980, 1981, lm trng Thng Nht - Qung Ninh... Theo di din bin ca Su o n l Lim nhng nm gn y khu vc nghin cu chng ti nhn thy su c chiu hng gy hi mnh cc lm phn rng Lim thuc
47 KBTTN rng Sn Tam Quy. Khi xut hin v gy hi ngi ta c th quan st rt r khu phn b ca Lim v hu ht cc cy Lim trong rng u b n tri l. c - Hnh thi c.1. Su trng thnh Chiu di thn ca con ci t 20-24mm, cnh trc di 30mm. Kch thc con c nh hn con ci. Mu sc: Ton thn mu trng nh c ln cc lng en, cui thn c mt tm lng mu vng xm di. u nh, mt kp mu nu en hnh trn, ru u ca con ci hnh si ch, ru u ca con c hnh rng lc.
Hnh 5-9: Su o n l Lim (Buzura suppessaria Guenee)

1. Su trng thnh c; 2. Trng thnh ci; 3. Trng; 4. Su non; 5. Nhng
(Hnh v: Trn Cng Loanh) Cnh trc c gc nh kh nhn, gn gia mp ngoi c mt m lng mu m hn nn cnh. Gn gc v mp ngoi ca 2 cnh con c c hai ng vn mu nu sm nm ngang cnh, con ci cc ng vn ny m hn. Mp ngoi ca 2 cnh c lng hnh tua c mu vng xm. Mt di ca cnh u mu trng xm c ln cc m en.
48 c.2. Trng Hnh trng, mu xanh l hay mu vng nht, khi sp n bin thnh mu en. Trng c thnh khi di, trn c ph mt lp lng vng xm. Chiu di ca khi trng t 15 20 mm. c.3. Su non Su non lc mi n mu nu nht, sang tui 2 bin thnh mu xanh. n tui thnh thc th tu theo hon cnh m mu sc ca su non bin i khc nhau: Mu nu sm, mu nu xanh, mu xanh xm hay xanh nht. Su non tui thnh thc di ti 70 mm, u cng c nhiu chm lm mu nu. Trn mnh lng ngc trc c vn cng nm ngang, trn lng ca t bng th 8 c mng en to. Trn thn c nhiu vt rn ngang. Su non c 3 i chn ngc v 2 i chn bng t th 6 v th 10. c.4. Nhng Nhng ci di 26mm, nhng c di 22mm, mu nu en. hai bn u ca nhng c 2 gai nh, pha cui bng c mt gai hnh li mc v 2 bn t bng c 2 gai nh d. Tp tnh Su trng thnh v ho vo cui thng 1, u thng 2 v cui thng 6 hng nm. Trong ngy n thng v ho nhiu t 6 gi chiu n 10 gi m. Sau khi v ho khng lu, su trng thnh bt u giao phi v trng. Trng c thnh khi trong cc khe nt ca v cy hoc mt di l gn gc cy. Trn mi khi trng c ph mt lp lng mu vng xm do lng cui bng rng ra. Chiu di ca mi khi trng di t 15-20mm. Thi gian trng ca su trng thnh t 1-2 ngy, mi con ci trung bnh 1.500 trng. Su trng thnh c tnh xu quang mnh, ban ngy thng u cc cy bi quanh gc Lim. Su non mi n ch gm mp l sau dn dn mi n ht l. Khi n ht l thng nh t di chuyn nh gi. Su non thnh thc b theo thn cy xung gc ngh chun b vo nhng.
49 Nhng c tr di t cch gc cy b hi khong na mt v su 3cm. Su o n l Lim mt nm c 2 vng i v qua ng giai on nhng. Su non n hi mnh vo thng 3 - 4, thng 7 - 8 [10]. Biu 5.10. Kt qu iu tra Su o n l Lim trong khu vc nghin cu STT 3 4 5 6 7 S cy iu tra 13 16 31 28 40 Trung bnh S cy c su 5 5 11 14 19 10,80 T l P% 38,46 31,25 Kt qu iu tra 35,48 cc tiu chun 50,00 c Lim xanh l 47,50 tiu chun s 3-7 40,56 Ghi ch
5.4.2. Cc loi cn trng thin ch ca khu vc nghin cu Trong cng tc qun l cn trng, nht l khi tin hnh phng tr su hi khng th thiu vn s dng thin ch. Cn trng thin ch l nhm sinh vt c ngha rt ln bao gm 2 nhm l cn trng n tht v cn trng k sinh. Bng sau y tp hp cc loi thin ch v ngha ca chng. Bng 5.11: Cn trng thin ch ca khu vc nghin cu
Stt Tn khoa hc Tn Vit Nam Loi T
I
H1 1 2 H2 3 H3 4 5
Odonata
Aeshnidae Anax immaculifrons Rambur Heliaeshna crassa Krueger Gomphidae Macrogomphus kerri Fraser Libelullidae Crocothemis sp. Orthetrum sabina sabina Drury
B Chun chun
n tht n tht n tht n tht n tht
II
H4 6 7 8
Mantodea
Mantodae Deroptaty sp. Hierodula patellifera Serville Mantis religiosa Linnaeus
B B nga
H B nga thng B nga c bnh B nga bng rng B nga xanh thng thng n tht n tht n tht
50
Stt Tn khoa hc 9 Tenodera sinensis Saussure H5 Hymenopodidae 10 Creobroter urbanus Tn Vit Nam B nga Trung Quc H B nga chn b B nga vn Loi T n tht n tht
III
H6 11 12 13 14
Hemiptera
Reduviidae Harpactor fuscipes Fabricius Isyndus obscurus Dallas Rhinocoris iracundus Sycanus croceovittatus Dorn
B Cnh khng u
H B xt n su B xt n su B xt n su nu vng B xt n su B xt n su rm thng n tht n tht n tht n tht
IV
Raphidioptera
B B lc
H Su lc B lc n tht
H7 Raphidiidae 15 Raphidia sp.
V
H8 16 H9 17
Neuroptera
Mantispidae Mantispa sp. Chrysopidae Chrysoperla sp.
B Cnh li
H B nga gi B nga gi H s t rp l Cnh li n tht n tht
VI
H10 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 H11 29
Coleoptera
Carabidae Calosoma chinense Kirby Chlaenius bioculatus Motschulsky Chlaenius costiger Chaudoir Chlaenius nigricans Wiedemann Chlaenius trachys Andrews Craspedonotus tibialis Schaum Desera geniculata (Klug) Macrochilus trimaculatus Olivier Pheropsophus javanus Dejean Pheropsophus occipitalis (Mac Leay) Trigonotoma bhamoensis Baly Cicindelidae Cicindela chinensis De Geer
B Cnh cng
H Hnh trng Hnh trng Trung Quc Hnh trng 2 chm vng Hnh trng cnh xanh en Hnh trng cnh en mp vng Hnh trng en chn vng Hnh trng nu ng chn vng Hnh trng xanh c di Hnh trng 3 vt vng Hnh trng cnh ngn Java Hnh trng cnh ngn 6 vt vng Hnh trng trigo H H trng H trng Trung Hoa H trng 6 vn H trng c chai H trng xanh nh H B ra B ra vng 18 chm en n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht
30 Cicindela gemmata Faldermann 31 Collyris bonelli Guerin 32 Prothyma limbata Wiedemann H12 Coccinellidae 33 Callineda sedecimnotafa F.
51
Stt Tn khoa hc 34 Calvia albolineata Schonherr 35 Coccinella transversoguttata Faldermann 36 Harmonia dimidiata (Fabricius) 37 Megalocaria dilatata Fabricius 38 Rodolia pumila Weiser 39 Scymmus frontalis Fabricius 40 Synonycha grandis Thunberg Tn Vit Nam B ra sc vng B ra vng vt en nagng B ra cnh en vng B ra vng 12 chm en B ra B ra en 4 chm vng B ra vng ln Loi T n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht
VII
H13 41 H14 42 43 H15 44 45 46 47 48 49 50 H16 51 H17 52 H18 53
Hymenoptera
Chalcididae Brachymiria obscurata Walker Scelionidae Telenomus dendrolimusi Chu Telenomus sp. Formicidae Crematogaster travanconresis Forel Formica lemani Bodroit Formica polyctena Formica rufa Formica sp. Oecophylla smaragdina Fabricius Polyrachis sp. Ichneumonidae Xanthopimpla japonica Krieg Trichogrammatidae Trichogramma dendrolimi M. Vespidae Vespa sp.
B Cnh mng
H Ong i to k sinh H Ong tm en Ong tm en H Kin Kin cong ui Kin en Kin Kin vng H Ong c k sinh H Ong mt Ong mt k sinh su rm thng k sinh n tht k sinh k sinh n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht
VIII
H19 Tachinidae 54 Exorista sp.
Diptera
B Hai cnh
Rui 3 vch k sinh
Nh vy trong khu vc nghin cu c th gp 54 loi cn trng thin ch thuc 19 h, 8 b, trong s loi n tht chim a s (48/54 loi). Tuy nhin cng cn ch l s lng 6 loi k sinh thu c cha phn nh ng thc t v cn kh nhiu loi cha c iu kin quan st, nht l cc loi ong, rui c kch thc nh b v i sng n dt. Cc loi Chun chun, B nga, Hnh trng, H trng l
52 nhng loi a thc do c th s dng chng tiu dit nhiu loi su hi. Phng hng s dng cc loi c ngha kinh t ln c cp trong phn xut cc gii php
5.5. nh gi thc trng cng tc qun l ti nguyn rng KBTTN rng Sn Tam Quy
Tuy din tch khng ln nhng rng Sn Tam Quy l rng Sn t nhin tp trung cn li duy nht nc ta. c bit, khu rng Sn li nm ni ng dn c, gn Quc l IA v huyn l H Trung cho nn chu nhiu p lc, c nhiu tc nhn xm hi n rng. Mc d b xm hi lm gim din tch v cht lng nhng vi 272,4ha cn li rng Sn vn l nim t ho ca ngi dn Tam Quy, ca Lm trng H Trung v ca nhn dn Thanh Ho. D n KBTTN rng Sn Tam Quy chia din tch rng thnh 3 phn khu chc nng: - Phn khu bo v nghim ngt: 272,4ha: Vi chc nng nhim v bo v nguyn vn din tch rng Sn hin c, bo tn v pht trin rng. Khu vc ny c thit k v xy dng hng ro bn vng quanh rng hn ch ti a cc tc nhn xm hi. - Phn khu phc hi sinh thi: Din tch 76,6ha: Nhim v: Phc hi li rng Sn trn din tch trng c cy bi (37,4 ha), thay th, b sung 39,2 ha rng trng cc loi cy khc bng loi Sn. Ring vi 169,5ha rng Thng nha tin hnh cc nghin cu thc nghim nh trng Sn di tn rng Thng. Nu thnh cng s c c s m rng din tch rng Sn ca khu bo tn. - Vng m: Bao gm 795,5 ha bao quanh khu bo tn, thuc a phn hnh chnh cc x: H ng, H Lnh, H Tn, H Ninh. Trong phn ln l rng Thng nha (672,5ha) v trang tri rng (35,3ha) do Lm trng H Trung qun l, cn li 87,8ha do cc x qun l. Vi cch phn chia cc phn khu chc nng km theo cc chng trnh cho tng khu vc, trc mt to ra s hp l trong vic trin khai cc ni dung ca d
53 n. Tuy vy trong qu trnh thc hin mi phn khu, mi chng trnh cn phi c cch lm ph hp vi mc tiu ca d n t ra. Ba chng trnh hot ng chnh ca d n l Chng trnh bo v; Chng trnh phc hi sinh thi v Chng trnh nghin cu, thc nghim. - nh gi Chng trnh bo v ca d n: D n thit lp cc ni dung l xc nh i tng bo v, lc lng bo v, hi ngh ranh gii khu bo tn, t chc tuyn truyn, ng cc mc ranh gii, xy dng trm bo v rng v cc bng ni quy, lm ng tun tra bo v v hng ro bo v. Trong phm vi 518,5 ha ca phn khu bo v nghim ngt v phn khu phc hi sinh thi, chng trnh bo v thc hin c vic cm mc ranh gii sau khi t chc hi ngh ranh gii khu bo tn. hp ng vi 12 bo v cc x H Tn, H Lnh, H ng, xy dng 2/4 trm bo v rng, lm c1,5/6km ng tun tra, 5/10,5 km hng ro bng cy xanh (cc loi Tre gai, My, Keo). Nhn chung vic xc nh v thc hin cc ni dung bo v nu trn mi ch l chng cht ph, xm ln vo rng, cc ni dung v chuyn mn k thut bo v rng cha c cp, do vy cn b sung thm mt s ni dung chuyn mn sau: + Xy dng lch tun tra bo v rng kt hp vi iu tra pht hin cc loi su bnh hi rng. + Phi hp vi cc c quan chc nng trong ngch k thut bo v rng iu tra d tnh d bo cho mt s loi su hi ch yu ca khu bo tn nh Su cun l Sn, Su o n l Lim, Su rm Thng. + Xy dng phng n ch ng trong vic phng tr su hi theo nguyn l qun l su bnh hi tng hp IPM, bo v cc loi k sinh thin ch ca su hi. thc hin tt nhng ni dung trn cn phi xc lp h thng cc tuyn v iu tra nh v i din c cho cc dng sinh cnh, cc dng a hnh v cc hng phi trong khu bo tn v iu kin tin quyt l phi c i ng iu tra vin c nng lc chuyn mn thc s. nh gi Chng trnh nghin cu, thc nghim ca d n:
54 + D n lp k hoch nghin cu khoa hc gm 3 ti: iu tra theo di ti sinh rng Sn; Thc nghim trng Sn di tn rng Thng nha; Thc nghim trng Sn di cc tn che khc nhau. Hin ti cc ti ny cha c bt u do cng nghin cu cha c thm nh, cha th nh gi kt qu. Tuy nhin lm c chng trnh ny cn phi tin hnh lm cc ni dung sau: Xy dng cng chi tit trnh duyt (2003), Xy dng k hoch thc hin v d ton kinh ph cho cc hng mc tng ti (tin thc hin v kinh ph), Chun b vn m, to cy con bng ht Sn thc nghim cc cng thc vo v xun v v thu. Cc vn b sung: - Cn phi tin hnh xy dng cng nghin cu v cng chi tit xin ph duyt thc hin b sung cho ni dung cn khuyt thiu ca d n v cn trng. ti: iu tra nghin cu mt s loi su bnh hi ch yu rng Sn lm c s ra cc gii php qun l ti nguyn cn trng rng Sn Tam Quy cn c tin hnh. - Tng hp cc ni dung lm v cng vic to cy con bng ht Sn ti vn m Tam Quy (c th lm c quy trnh to cy con bng ht Sn t khu thu hi ht, bo qun, chn la, gieo m, phng tr su bnh ti vn m, chm sc v tiu chun cy con). - Xy dng c lch iu tra, d tnh d bo cho tng loi su hi ch yu (qua vic xy dng vng i v iu tra trc tip).
nh gi Chng trnh phc hi sinh thi:

- Mc ch ca chng trnh: Phc hi li din tch rng Sn b mt 77,6ha do su hi (t 1986-2000) v khng ch din th Lim - Sn.
55 - Nhng vic lm c n 30-7-2003: Thu hi ht ging, to cy con vn m. Thit k k thut trng. Trng c 20 trn 77,6ha d kin.
- Nhng vic cha lm c: Phng thc phc hi tu b rng Sn cha c trin khai do cha thit k chi tit k hoch v k thut. - Phng thc ny gm cc ni dung chnh l: Thit k k thut v d ton tu b rng. Lung pht dy leo rng Sn. Ta tha Lim, m tn che cho Sn. Trng b sung Sn vo nhng ch ta tha Lim. Trng rng Sn trn din tch 37,4 ha trng c, cy bi. Trng thay th b sung 39,2 ha rng trng cc loi cy khc bng cy Sn. Trong cc ni dung ny cn quan tm nht n ni dung th 3 v ta tha Lim bng phng php ken cho cy cht sau 1-2 nm mi cht v a ra khi rng th qu trnh t nhin xy ra l: G Lim c 2 phn li v gic phn bit, gic g Lim lun l thc n a thch ca cc loi su hi thuc b Cnh cng nh: cc loi Xn tc, Mt v cc loi Mi, nht l khi cy Lim cht. Nh vy khi b ken cht cy Lim s tr thnh mi nh thu ht cc loi cn trng n v iu c ngha l tng thnh phn su hi rng Sn. Nm 2002 trng 10ha Sn, k hoch nm 2003 trng tip 20ha (v xun trng 10 ha, v thu trng tip 10 ha), kt hp chm sc, bo v. Tuy vy, trong ton b ni dung c thm nh v ph duyt ca D n cha h cp n khu h cn trng rt a dng trong khu bo tn. Khu h cn trng l mt b phn cu thnh tt yu to ra s tn ti v pht trin ca khu bo tn. Nh h cn trng m ni ging ca rng Sn v cc loi cy khc mi c
56 gieo ging, sinh trng v pht trin. Ngoi ra cc loi cn trng cung cp cho con ngi ngun ti nguyn phong ph p ng cc mc tiu kinh t ca mnh. Ni chung, li ch v kinh t, mi trng ca cn trng khng nh. Do vy cn c s ch hn t chnh sch n cc hot ng ca Chnh ph v vn ny. Mt s chng trnh khc ca d n: ang xc tin vic lm ng phc v cho giao thng v du lch sinh thi ln n nh 325, chiu di khong gn 10km. Xy dng ng in phc v cho sinh hot ca khu bo tn. lm c khong 3km ng tun tra xuyn qua phn khu bo v nghim ngt. Tm li, n nay cng tc qun l ti nguyn rng khu bo tn c nhng c s c bn v php l, bc u i vo hot ng c chng trnh, c k hoch c th, nhng thc s mi ch l bt u, cn khng t nhng kh khn v thch thc ang tim n trong cng tc bo tn.
Nhng kh khn, thch thc:

- Trong khu bo tn khng c dn , nhn dn ngoi vng m, vng m ca khu bo tn l tiu vng i xen rung, din tch t canh tc t, dn s ng (mt trung bnh 412 ngi/km2), lao ng nng nghip d tha to mt p lc rt ln cho khu bo tn. - L tiu vng i xen ng rung, t canh tc hp do vy phi pht trin chn nui i gia sc, n tru b, d... Khi chn nui pht trin s cng nng cao c i sng cho ngi dn nhng ng thi nhu cu v bi chn th cng phi tng theo, y l p lc ln th 2 trong vn quy hoch ca khu bo tn. - Nhu cu v g, ci v cc loi lm sn ngoi g v ang l mt p lc rt mnh ln ti nguyn ca khu bo tn. - Vn pht trin kinh t cng ng ang gp rt nhiu kh khn v t ai, v h tng c s, v ngun vn u t cho sn xut. Mt kh khn na l nhn thc ca ngi dn trong cng ng v qun l v s dng ti nguyn rng, v bo v mi trng v a dng sinh hc cn rt thp. Trong khu vc nghin cu, mc d c
57 nhiu d n ca nhiu chng trnh khc nhau nhng cha c s lng ghp no gia cc chng trnh, d n vi cng tc qun l bo v rng. - Cha xy dng c h thng hng c trong thn xm, trong gn vi chng trnh v bo v rng, cha thc hin tt vic cam kt bo v rng vi cc h dn trong vng m, c bit l cha khai thc c truyn thng tt p ca cha ng trong bo v rng rng Sn Tam Quy trc y. Trc y, lng Tam Quy mi nm thi t v 2 ln cho dn vo rng hi ci, khi vo rng ch c mang theo n gnh v chc dy m khng c mng theo dao, ra vo rng (phng vn c Nm 82 tui, ngi dn lng Tam Quy H Trung). - D n KBTTN rng Sn Tam Quy c ph duyt nhng vi bin ch gm 7 nh sut nm trong Ban qun l, trong c mt ngi tiu khu trng khu bo tn v 6 nhn vin bo v m ch c mt k s lm sinh mi tt nghip i hc. Nh vy s lng cn b t, cn b c nng lc v kin thc v bo tn v qun l KBTTN l rt thiu. - Cc chng trnh hot ng ca d n vch ra nhng mi khi ng c khu bin ch t chc v mt phn ca chng trnh bo v, cc hot ng khc ang giai on khi ng v chun b khi ng, chng trnh nghin cu thc nghim v chng trnh du lch sinh thi cn cha c quan tm. - H cn trng thin nhin rng Sn trn thc t mi ch c bo v vng ngoi. Nhng thng tin, t liu v cn trng rng Sn cha c, s hiu bit v cc c im sinh vt hc, sinh thi hc ca loi, sinh thi hc qun th, qun x cha c thc hin. y l mt trong nhng cn tr, thch thc ln cho cng tc qun l cn trng khu vc nghin cu.
58
5.6. xut mt s gii php qun l cn trng trong KBTTN

Cc gii php qun l cng trng rng Sn gn lin vi cc gii php bo tn loi Sn mt ca KBTTN rng Sn Tam Quy. V vy n i hi phi c s kt hp ca nhiu lnh vc, nhiu ngnh. S h thng qun l nh sau: Cc gii php Qun l ti nguyn rng
T chc qun l
Khoa hc Cng ngh
Nghin cu Thc nghim
Du lch & Vng m
Bo v rng Sn
Phc hi rng Sn
Hng ro cy xanh
Trng Sn trn t cy bi
Trng Sn trn t Keo, S
Thc nghim ta tha Lim xanh
Nghin cu ti sinh rng Sn
Trng Sn di tn che khc nhau
Trng Sn di tn Thng nha
Vn hoc trang tri cy n tri
trng c - c Mung
Cc gii php Qun l khu vc
gii php chung
Cc gii php Qun l Cn trng

Hnh 5.10: S h thng qun l cn trng trong KBTTN rng Sn
59 Nh vy cc gii php qun l cn trng lun c gn lin vi cc gii php qun l ti nguyn rng. Chng bao gm hai mng chnh l cc gii php qun l chung v cc gii php qun l khu vc. Gii php qun l cn trng lun phi c cn nhc trong h thng qun l rng bn vng theo cc tiu ch nh sau: - Pht trin bn vng l pht trin p ng nhng nhu cu ca th h ny m khng lm tn hi n kh nng p ng nhu cu ca th h sau. - Pht trin bn vng l s cn bng gia ba thnh t l kinh t, x hi v mi trng. Cc gii php qun l chung bao gm: 1. Gii php v t chc qun l; 2. Gii php tuyn truyn; 3. Gii php nng cao mc sng ngi dn; 4. Gi php tng cng cng tc bo v; 5. Qun l cc loi thin ch v loi c sn, qu him. 6. Qun l cc loi su hi chung ca tt c cc khu vc (Cc loi su hi Sn: Su cun l Sn, Rp hi l Sn, Mi...). Cc gii php qun l khu vc c c th ha trn c s ca cc gii php khoa hc cng ngh, gii php nghin cu thc nghim, gii php du lch sinh thi v qun l vng m. Cc vn s c c th ha cho tng b phn trong khu vc nghin cu, t h thng hng ro cy xanh, trng Sn, tu b rng Sn n pht trin kinh t trang tri bng cy n qu (xem s trong hnh 5-10). 5.6.1. Cc gii php chung 5.6.1.1. Gii php v t chc qun l Rng Sn Tam Quy c t lu i, nhng ngi dn Tam Quy t trc c truyn thng gi rng, bo v ti nguyn rng nhng cho n nay mi c mt t chc chnh thc chuyn v qun l bo v rng Sn. Hn na theo [28] d n c ph duyt nm 2001 v nh hnh vo nm 2003. Cho nn vn c bn cn lm l
60 trong giai on 2-3 nm u thc hin d n cn theo di b my vn hnh c ph hp v c kt qu tt hay khng. Cng theo d n, KBTTN rng Sn Tam Quy c phn cp qun l nh sau: Ch qun u t: UBND tnh Thanh Ha. Ch u t: Ban qun l khu bo tn thin nhin rng Sn Tam Quy. Trng ban d n do Gim c Lm trng H Trung kim nhim. B my gip vic: K hoch, k thut, hnh chnh, ti v cng ca Lm trng kim nhim. Lc lng qun l bo v rng l lc lng chuyn trch bo v ca Lm trng v hp ng vi dn cc x vng m. V yu cu cn b: y l khu bo tn loi, mun bo v v pht trin c loi c bit l loi Sn cn phi c kin thc v a dng sinh hc, cng ngh sinh hc v k thut lm sinh. Do vy yu cu v cn b qun l v thc hin d n phi l cn b c trnh i hc, c chuyn mn v sinh hc v k thut lm sinh, c nng lc v qun l, kinh nghim t chc v nghin cu thc nghim. 5.6.1.2. Gii php v tuyn truyn Nng cao nhn thc v bo v rng trong i su vo vic bo v v qun l cn trng rng Sn thng qua 2 vic: + Nng cao nhn thc ca ngi dn vng m v ngha v phi bo v rng, bo v a dng sinh hc v mi trng. + Nng cao nhn thc ca cn b cng nhn vin trong Lm trng v khu bo tn v gi tr ch thc ca rng Sn, vai tr ca h cn trng rng Sn. c bit l ngi dn cc trang tri rng, ngi dn c din tch t canh tc gip ranh vi rng Sn bng cc hnh thc tuyn truyn phong ph, t k cam kt bo v rng, ln lch bo v rng, cc t ri gii thiu gi tr rng Sn, h thng bin bo, tuyn truyn, cc phng tin thng tin i chng nh truyn thanh x, thn xm, chiu cc bng video v bo v rng v rng Sn. Lm cho ngi dn v cn b cng nhn
61 vin chc thy r c ci li khi bo tn c rng Sn v nhng thit hi nu rng Sn b xm hi hay mt i. C th a ra p ng mt s gii php c th sau: - T kt qu iu tra c bn v rng Sn, bin son ti liu tuyn truyn v rng Sn. - T chc cc hot ng tuyn truyn c s: gn vi cng tc tuyn truyn x hi ca ban vn ho tuyn truyn cc x vng m nhm a ni dung cc b lut lin quan n bo v rng, mi trng, a dng, sinh hc... n ngi dn. C th t chc ngay vo dp tng kt cng tc bo v rng hng nm v cc ngy Lm nghip Vit Nam, ngy mi trng th gii, a ni dung qun l bo v rng, bo v cn trng vo ni dung hot ng ca cc on th qun chng, cc hip hi Ph n, Cu chin binh, on TNCSHCM, i TNTP v vo trong cc nh trng. - M cc cuc thi tm hiu v rng, bo v rng, bo v cn trng ni chung v cn trng rng Sn ni ring. C hi ng gim kho chm im xt thng ti cc trng, cc cng ng. y l mt im thi ua ca cc trng cc on th, chnh quyn vng m. * Mun lm c cc gii php trn th trong kinh ph d n phi phn tch v c ch tiu c th cho tng hng mc. y l vic lm thng xuyn ca Ban qun l khu bo tn. C nh vy mi c th h tr cc trang thit b tuyn truyn n cc x khu dn c, giao im cc nt giao thng, ban tuyn truyn cc x v cc trng hc nh n chiu, video, h thng truyn thanh, truyn hnh...phc v cho cng tc bo v ti nguyn rng trong cng ng. 5.6.1.3. Gii php pht trin kinh t nng cao thu nhp cho cng ng Vng m KBTTN rng Sn Tam Quy l tiu vng g i xen ln t canh tc Lm Nng nghip, mt dn s cao, t hp nn phi c quy hoch c th cho: - H thng cc trang tri ng rung, cc trang tri rng, cc khu chn th ring bit.
62 - a cc ging cy c kh nng khng su bnh, chu hn ph hp vi vng sinh thi cng k thut canh tc tin tin tng nng sut cy trng, bo v c ma mng. c hn 60 m hnh trang tri rng chn c loi cy n qu hp l nh: Xoi Trung Quc, Vi thiu, Na dai, Hng xim... cn phi quy hoch nhn rng. Cc loi i gia sc nh Tru, B, D,... ang v l ngun thu nhp cao ca nhn dn vng m. Pht trin hai mng sn xut l chn nui v trng trt s lm gim p lc ng k n khu bo tn khi thu nhp kinh t ca ngi dn c nng cao. Vn c bn l chn v xc nh c m hnh canh tc thch hp: c th l VACR, cng c th l VAC hoc RVAC theo quan im pht trin bn vng. Trong khu vc nghin cu, ngi dn cc x cc vng m v cng nhn Lm trng H Trung t lu bit li dng cn trng trong to vic lm mang li hiu qu kinh t l ngh nui Ong. Vic gi gn v pht trin rng Sn v rng thuc khu vc rng m s l ng lc tt cho ngh nui Ong n nh, mt Ong rng Sn c ting t lu. Ong mt rng Sn c th n s l mt thng hiu vng nu bit gi gn v pht trin rng Sn c bit l khi chng trnh du lch sinh thi ca khu bo tn c chnh thc khi ng v a vo khai thc. Mt trang Web v khu bo tn loi Sn mt duy nht ca nc ta s c Th gii bit n trong mt tng lai gn l tng ca nhng ngi hoch nh chnh sch, ch qun u t ca d n v cn b cng nhn vin khu bo tn rng Sn Tam Quy. 5.6.1.4. Gii php tng cng cng tc qun l bo v Trong iu kin hin ti, khi quyt nh ca UBND Tnh ch cho khu bo tn c 7 nh sut bin ch, trong c 6 nh sut bo v th ch c th bo v 272,4 ha phn khu bo v nghim ngt bn trong khu bo tn, do vy bo v c trn vn c din tch khu bo tn cn phi c s tham gia ca ngi dn v chnh quyn cc x H Tn, H Lnh, H ng v H Ninh. Chng ti xut nh sau: Vi rng vng m, phi tin hnh vic giao khon bo v rng cho cc h gia nh - u tin trc ht cho cc h l cng nhn v con em cng nhn ca Lm
63 trng, k tip l cc h dn sng gn rng c i sng gn b mt thit vi rng. Mt mt to cho ngi dn c cng n vic lm tng i n nh, c thm thu nhp t khu bo v rng theo nh xut 50.000/ha/nm, sau na l c th c thm thu nhp t vic nht qu, ht v chch nha Thng bn cho Lm trng. Trong qu trnh thc hin nhng loi cng vic trn ngi dn ng thi c trch nhim trong vic pht hin cc loi su bnh hi rng trn din tch rng c giao qun l v bo v bo cho Lm trng v Ban qun l Khu bo tn bit v x l, ng thi kim sot c cc hnh vi xm hi rng, hn ch nhng tc nhn em la vo rng phng chy rng. Mt khc do c tn thu nhng sn phm trung gian di tn rng c nhn khon phn no gii quyt nhu cu v sinh hot v cht t khu vc vng m nn cng mt phn no gim i p lc vo khu bo tn. Trong khu vc vng m, nhng ni cn c t trng nn khuyn khch ngi n trng thm nhng loi cy ci to t nh cc loi keo, nhng loi cy n qu thch hp va c tc dng ci to t, va tng che ph chng xi mn li c thm thu nhp ch sau mt khong thi gian ngn 3-5 nm. Vic trng thm cc loi cy c nhiu hoa cn c tc dng rt hu hiu l to ra ni khu tr cho cc loi cn trng, c bit l cc loi cn trng c ch l thin ch ca cc loi su hi. B li cn trng s lm cho ma mng bi thu bng vic th phn cho cc loi cy c hoa u qu. Hoa ca cc loi cy trng li l ngun thc n cung cp cho ngh nui Ong, mt ngh truyn thng ca a phng. Thc hin vic xy dng cc qui c, hng c trong cng ng cc thn bn ca cc x vng m, tin hnh vic k cam kt bo v rng gia khu bo tn vi cc h dn c s chng kin ca chnh quyn x v lc lng Kim lm s mang li tc dng to ln v c hai mt tuyn truyn nng cao dn tr v bo v ti nguyn rng. M cc lp tp hun v k thut iu tra pht hin su bnh hi rng, ph cp phng php phng tr su bnh hi tng hp (IPM) cho lc lng tham gia bo v rng v cc h dn nhn khon bo v rng 4 x ca vng m.
64 Hon thin vic hoch nh ranh gii chnh xc ca khu bo tn bng h thng cc cc mc ranh gii, xy dng ngay cc trm bo v rng v h thng cc bng qui c, cc bin bo. Lm v hon thin h thng ng tun tra bo v phi hp vi ng du lch sinh thi. Xy dng cho c h thng ng ho v hng ro bo v khu bo tn bng cy xanh nh thit k v thi cng d dang. 5.6.1.5. Gii php qun l cn trng thin ch v cn trng c sn a) Qun l cc loi cn trng thin ch Theo kt qu iu tra khu vc nghin cu c 48 loi cn trng n tht, 6 loi cn trng k sinh (bng 5.11). Trong s cc loi thin ch ny cc loi B nga bng rng (Hierodula patellifera), B nga Trung quc (Tenodera sinensis), B xt n su rm thng (Sycanus croceovittatus), cc loi Hnh trng (Carabidae), H trng (Cicindelidae), Kin (Formicidae), Ong k sinh, Rui k sinh l nhng loi rt c ngha. qun l cc loi cn trng thin ch cn ch ti nhng im chung sau y: Ngi qun l cn c cc bin php hp l to iu kin cho thin ch c mt ng ni, ng lc vi mt s lng ln. Vic s dng cn trng thin ch ch c th thnh cng khi c cc hiu bit v c im sinh hc ca thin ch, k ch hoc con mi v c cc iu kin kinh t, x hi ph hp. Lm tt cng tc bo v thin ch: Nhiu loi cn trng k sinh thuc nhm Ong c kch thc rt nh nn vic nhn bit chng thng rt kh khn, c bit l i vi nhng ngi khng chuyn mn, v th hnh thc tuyn truyn bng tranh, nh, t ri l bin php thch hp ng vin nhiu ngi cng tham gia vo cng tc bo v cn trng thin ch. a s cc loi cn trng k sinh trc khi trng thng n b sung vi thc n l mt hoa hay mt rp. V vy tng kh nng k sinh ca chng cn c bin php bo v cy bi, thm ti, nht l i vi cc loi cy c nhiu hoa n vo dp xut hin pha trng thnh ca k sinh hoc c th trng xen cy c mt hoa m k sinh a thch hoc phun nc ng vo trong rng khi thy cn thit phi tp trung k sinh. bo v
65 ni ca thin ch cn ngn cm vic cht ph cc loi cy bi, c bit l cc loi cy c nhiu mt, bo v lp thm mc l ni c tr v pht trin ca nhiu loi rui k sinh. Trong qu trnh tin hnh phng tr su hi bng thuc ho hc cn trnh phun thuc ln ni c tr a thch ca k sinh l cy bi, thm mc... Ch nn phun thuc tr su vo ni thc s c su hi tp trung vi mt ln. Trong mt khu vc c dch su hi khng nht thit phi x l trit ton b din tch c su hi bng thuc tr su, cn chn ra mt di rng thch hp khng s dng thuc k sinh c ni an ton cho s pht sinh pht trin ca chng. p dng bin php Tp trung thin ch.
b) Qun l cc loi cn trng c sn, qu him Trong khu vc nghin cu c 2 loi Ong mt (Apis cerana, A. dorsata), 175 loi c th th phn cho cy, mt s loi thuc din qu him sau y: Bng 5.12: Cc loi Cn trng qu him
(Ghi ch: E: Endangered = ang nguy cp; V: Vulnerable = S nguy cp; R: rare = Him; T: Threatened = B e da)
STT
1 2 3 4 5 6 7 8
Tnkhoa hc
Mantis religiosa Linnaeus Creobroter urbanus Actias seleneHubner Attacus atlas Linnaeus Graphium antiphates Cramer Lamprotera curius Fabricius
Tn Vit Nam
B nga xanh thng thng B nga vn Ngi mt trng Bm kh Bm phng cnh kim Bm phng cnh ui nheo Bm phng cnh sau vng Bm m mulci
Troides helena Rothschild

Euploea mulciber Cramer
Qu him V V R R E T E VU
y l nhng loi c bit cn c bo v v pht trin. Trong cng tc qun l cn trng ngoi nhng im lin quan n cng tc tuyn truyn cn ch ti ngun thc n (mt hoa, phn hoa, thc n ca su non...), ni ca chng c cc bin php k thut lm sinh hp l. 5.6.1.6. Gii php qun l su hi Sn Do Sn l loi cy chnh ca KBTTN rng Sn Tam Quy nn cng tc qun l cn trng ng nhin phi rt ch ti cc i tng su hi ca loi cy ny.
66 V c bn cng tc qun l cn trng c hi bao gm cc vn : Nghin cu c bn (c im sinh vt hc, sinh thi hc); Cng tc iu tra, d tnh d bo; Cng tc phng tr. a) i vi Su cun l Sn (Cerace stipatana Walker) y l loi su hi mi c nghin cu nn cc thng tin v n cn rt t v th cn y mnh nghin cu c bn, tp trung lm r cc vn v c im vng i, nhu cu thc n - mc gy hi ca su, cc tp tnh c bit, quan h sinh thi, kh nng pht dch... c c s s dng bin php d bo v phng tr thch hp. Cn c vo c im vng i Su cun l Sn c th xy dng lch d bo nh sau: Bng 5.13: Lch iu tra, d tnh d bo Su cun l Sn
Pha su hi v bin php iu tra Stt Thi gian Nhng T 10 cy Trng thnh By n T 10 cy (T 10 cy) (T 10 cy) (By n) (By n) (T 10 cy) (T 10 cy) (T 10 cy) (T 10 cy) (T 10 cy) (By n) (T 10 cy) (T 10 cy) (T 10 cy) (T 10 cy) (T 10 cy) T 10 cy Trng Su non Ghi ch
20 - 30/03 01 - 15/04
II III
15 - 20/06 25/06 - 05/07 10 - 15/08 20 - 25/08
IV
25/09 - 05/10 15/10 - 20/10
Trong bng trn T 10 cy (Bin php iu tra 10 cy) c p dng i vi cc pha khng phi trng thnh. Do th h 1 l la su nguy him nht nn trong trng hp bnh thng ch tin hnh cc bin php iu tra th h ny (stt 1 trong bng 5.13). i vi cc th h khc s thc hin iu tra nh k hoch nu trong bng khi kt qu iu tra th h 1 thu c 10 nhng hoc 12 su non/100 mu cnh (theo kinh nghim phng tr su cun l ca Trung Quc [51] .
67
Bin php iu tra 10 cy:

Chn im iu tra v chn cy iu tra: Mi tiu chun c Sn ( s 1-8 trong bng 5.1) chn 10 cy Sn theo phng php ngu nhin, sau ct mi cy 10 on cnh di 30cm, mu cnh phi c nh sinh trng v phn b u trn tn cy. Kim tra trng, t su non, nhng xc nh s lng trng, su non, nhng.
Bin php iu tra su trng thnh: C th kim tra s xut hin ca su

trng thnh bng cc quan st by n t ti trm Kim lm Tam Quy nm trong khu bo tn.
Cng tc phng tr:

Ct, thu gom cnh c su cun l em t i. i vi cy Sn cn nh (vn m, rng tui nh) khi b su cun l c th dng tay bp cht su non. Bo v cc loi thin ch nh cn trng n tht, cn trng k sinh, chim... Khi cn thit c th s dng cc loi thuc tr su gc ln hu c hoc Bacillus thuringiensis (Bt). b) i vi Rp hi l Sn Rp hi l Sn l loi su hi hu nh cha c thng tin v chng v th cn ch nghin cu c im sinh vt hc ca loi su ny. Nghin cu ca Nguyn vn Trung [26] tm xc nh Rp hi l Sn thuc h Psyllidae, b Homoptera. - Triu chng: cc l non ca cy Sn xut hin t 1 n 10 chm hnh trn trn mt l, cc chm hnh trn phng to dn ln theo hai bn gn chnh ca l v lm cho l khng pht trin c. giai on tui nh, ti cc nt phng xut hin dch nhy mu trng. - Hnh thi: Loi ny c kch thc t 1 n 3mm. u b, ming chch ht, mnh lng vng, bng xanh.
68 - Phn b v tnh hnh ph hoi: Loi ny ch chuyn hi l non ca cy Sn, lm l phng ln v khng c kh nng pht trin, lm gim kh nng quang hp ca l. Chng pht trin mnh vo nhng ngy thi tit rm mt, ma nh, c bit vo giai on cy Sn ny chi, ra l non. Nh vy bin php qun l loi su hi ny c th kt hp vi cc bin php qun l Su cun l Sn. c) i vi Mi (Macrotermes spp. Termitidae) Mi t ln l loi a thc nn phn b rng, c khp c loi rng ca KBTTN rng Sn Tam Quy. Cc bin php qun l mi bao gm: Lm tt cng tc v sinh rng trong nui dng v ta tha. Bo v chim, ch nhi, b st v cc loi cn trng n tht nh Kin, Hnh trng.... Bo v thm ti, cy bi... l ngun thc n ca Mi chng khng n hi cy Sn nh, nht l rng mi trng. Ch kim tra pht hin Mi kp thi, c th s dng mi nh l cnh, l cy. S dng bin php o bt hoc bin php ly truyn. 5.6.2. Cc gii php khu vc Ti cc khu vc khc nhau ca KBTTN rng Sn Tam Quy c th xc nh cc i tng cy trng ch yu v su hi ca chng. c im sinh vt hc, sinh thi hc ca cc loi su hi ny c th tham kho trong ti liu s [16]. 5.6.2.1. Gii php qun l cn trng trong khu vc hng ro xanh Trong phn khu bo v nghim ngt c h thng hng ro xanh gm cc loi cy Tre gai, Keo l trm, My. Cc loi su hi ch yu ca khu vc ny l Chu chu, Vi voi (hi tre), su n l thuc h Ngi m, h Su kn, h B l (hi Keo) v Mi (hi tt c cc loi cy).
69 gim st cc i tng su hi ny, coi h thng hng ro xanh nh l mt tuyn iu tra. C cch khong 100m chn 1 im iu tra. Vo thng 3-4 iu tra nhng/su trng thnh Vi voi, trng Chu chu theo phng php iu tra su di t, mi im iu tra 1-2 dng bn 1m2. i vi cc loi su n l khc v mi tin hnh iu tra mi im 5 cy cho mi i tng cy trng. Khi thy su hi c mt kh cao tin hnh cc bin php sau y:
i vi su hi Tre gai:
Theo Nguyn Th Nh [21], nguyn l chung qun l su hi Tre l y mnh vic p dng bin php phng tr tng hp trn c s sinh thi hc, s dng tt cc sinh vt c ch v cc yu t t nhin khc iu khin qun th su hi. Cc loi cn trng thin ch chnh ca su hi tre l cc loi B nga, B xt n su. Cc bin php phng tr chu chu: o dit trng, nht l ni c nhiu xc chu chu (thng 3-4). Thu ht chu chu bng mi nh l la ngm nc tiu trong 12h. Dng Diazinon 50EC hay Supracid 40EC: 1kg/ha hoc dng thuc sa 50% Dipterex, Bassa 50EC pha 0,5% dit su non. Bo v thin ch. Cc bin php phng tr Vi voi hi mng Cyrtotrachelus longimanus): Xi t dit nhng v su trng thnh. Bt git su trng thnh Mit cht trng bng dao Qut thuc Trichloton 50%, pha long 3% vo ch c trng (cch mt t khong 1m) Bc bo v mng khi thy xut hin nhiu su trng thnh. (Vi voi ln chn di
70
i vi su hi Keo:
Kp thi pht hin (iu tra gc, thn cy, by n...) S dng vng dnh khi thy c nhiu su non Su nu. Bo v thin ch (Kin, Ong k sinh....). S dng thuc ha hc nh Sumathion 50EC, Trebon, Ofatox, Karate 25EC 5.6.2.2. Gii php qun l cn trng trong khu vc hin l trng c, cy bi Din tch hin l trng c cy bi s c trng Sn v th y l khu vc cn c cc gii php qun l cn trng ging nh gii php qun l chung cho i tng cy trng Sn. Do trng c cy bi c c im ring nn trc mt cha phi tin hnh phng tr su hi. Khi tin hnh trng Sn cn c cc gii php qun l sau: Chn Sn em trng c cht lng tt, khng c su bnh. Ch dit tr cc loi D, Mi l nhng loi hay hi cy con. Lm tt cng tc v sinh, chm sc Sn sau khi trng. Bo v cc loi thin ch nh B st, ch nhi, Chim, Kin, B nga... Bo v cc loi cy bi, thm ti Sn c bng che v cc loi thin ch c ni c tr, thc n b sung. Sau khi trng 1 nm cn ch iu tra theo di tnh hnh su bnh vo cc thng 2-4. 5.6.2.3. Gii php qun l cn trng trong khu vc rng trng Mung, Keo, S Ngoi cc gii php tng t nh khu vc trng c, cy bi cn ch bo v Mung, Keo, S. i vi Keo p dng cc gii php nh mc 5.6.2.1. (khu vc hng ro xanh). Su hi Mung ch yu l cc loi su n l thuc ging Eurema ca h Bm phn (Pieridae), b Cnh vy (Lepidoptera). y l loi su hi c sc ph hi mnh, c nhiu th h trong nm. Khi thy c trn 50% s cy b hi cn tin hnh cc bin php hn ch su hi:
71 Thu bt su non, nhng trn cy. Bo v thin ch. S dng cc loi thuc tr su thng dng nh Bt (Bacillus thuringiensis), Bb (Beauveria basiana) Dipterex, Ofatox ..... 5.6.2.4. Gii php qun l cn trng trong khu vc c Lim xanh Lim xanh l loi cy i km vi Sn trong cc khu vc Sn + Lim, Lim + Sn. Cc loi su hi ng ch nht y l Su o n l Lim (Buzura suppresaria), Xn tc v cc loi hi thn, hi v khc. gim st Su o n l Lim p dng cc bin php sau: iu tra nhng vo thng 1 theo phng php iu tra su di t. Mi khu vc c Lim (theo bng 5.1; tiu chun 3-7) iu tra 5 dng bn. iu tra su trng thnh (b sung cho iu tra nhng) vo cui thng 1, u thng 2 bng phng php by n. iu tra trng vo thi im iu tra su trng thnh theo phng php iu tra 10 cy: Mi tiu chun chn 10 cy theo phng php ngu nhin ri kim tra trng trn thn cy ( trng c ph lng vng). Phng tr Su o n l Lim: Dng by n bt su trng thnh Bt nhng vo cui thng 1 v gia thng 6 Dit su non bng cch bt git, s dng thin ch (Kin, B nga..), s dng thuc ha hc: Dipterex 50%, Bassa ... phun vo bui chiu. Dng vng dnh, vng c ngn su non xung t ha nhng.
Qun l su hi trn cy Lim b ta tha Mt gii php tu b rng Sn ca d n l ta tha Lim xanh bng cch ken cy hn ch s cnh tranh ca Lim i vi Sn. Phng php ny c th lm ny
72 sinh nhng vn trong qun l su hi nh sau: Sau khi ken cy Lim c li rng 2 nm, vi tc ng ny cy Lim tr thnh cy suy yu ri cht. Vi thi gian 2 nm cc loi su hi th sinh thch tn cng nhng cy b suy yu nh cc loi Mi, Mt, Xn tc v su c thn cnh khc s c c hi thun li. Do cn lm tt cng tc qun l cc cy Lim ny, thng xuyn kim tra cy ken sau khi x l. C th s dng cc cy Lim b ken ny nh cy mi trong cng tc gim st v phng tr su hi thn cnh. 5.6.2.5. Gii php qun l cn trng trong khu vc rng trng Thng nha Khu vc rng trng Thng nha gm 169,5ha. y l khu vc tin hnh gii php nghin cu, thc nghim trng cy di tn Thng ca d n. Ti khu vc ny cng tc qun l cn trng bao gm cc gii php qun l chung (qun l thin ch, cn trng c sn, su hi Sn) v qun l cc loi su hi Thng nha. Cc loi su hi nguy him y gm c: Su rm thng (Dendrolimus punctatus), Ong n l thng (Gilpinia sp), Su c ngn thng (Evetria duplana) trong Su rm thng l nguy him nht. cc gii php c th qun l Su rm thng l: Thc hin iu tra, d tnh d bo cho 4 th h su theo phng php ca Trung tm k thut BVR s II. Qun l su hi theo nguyn l IPM. Bo v v pht trin cc loi thin ch nh B nga, B xt n su, Kin, Rui k sinh, Ong k sinh S dng cc ch phm sinh hc nh Nm bch cng Bb (Beauveria bassiana), Nm lc cng, vi khun Bt (Bacellus thuringiensis) phng tr. hn ch s dng thuc ha hc.
73
Chng 6 Kt lun - tn ti v kin ngh

6. 1. Kt lun
T kt qu nghin cu cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy, chng ti c mt s kt lun sau: - KBTTN rng Sn Tam Quy c h cn trng tng i phong ph mc d din tch khng ln, l loi rng c dng tng i c bit, rng t nhin li nm gia ng bng. Hin ghi nhn c 322 loi cn trng thuc 226 ging, 64 h v 14 b cn trng. B Cnh vy (Lepidoptera) c s lng loi chim ng nht 218/322 loi thuc 23 h chim 65,66% tng s loi, k tip l cc loi thuc B Cnh cng (Coleoptera), 44 loi thuc 9 h chim 13,25%, B Cnh na cng (Hemiptera) v B Cnh thng (Orthoptera), mi b 11 loi thuc 4 h chim 3,31%. C 42 loi cn trng thuc nhm thng gp, c phn b u. Cng ln cao s loi thu c cng t. S loi cn trng ca cc phn khu chc nng khc nhau khng ng k. Khu vc rng trng Mung + Keo + S c nhiu loi nht, tip n l khu vc Sn + Lim. - nh gi nh hng ca cn trng cho thy s loi su c tim nng gy hi v s loi c ch c t l 278/230. a s loi su hi l su n l (71,08% s loi), tip n l su chch ht dch cy. S loi c ch gm 175 loi th phn + cho mt, 54 loi cn trng thin ch. Cc loi thin ch thuc 19 h, 8 b trong c 49 loi n tht, 6 loi k sinh. Cc loi c ngha kinh t ln l B nga, B xt n su, B ra, Kin, Ong v rui k sinh. xc nh c thnh phn loi cn trng gy hi ch yu cho cc loi cy chnh (Sn, Lim xanh, Thng nha, Mung + Keo) hoc cc cc khu vc chnh (hng ro cy xanh) ca KBTTN rng Sn Tam Quy. - Mt s c im sinh hc ca su hi ch yu trn cy Sn - Su cun l Sn v trn cy Lim xanh - Su o n l lim c trnh by trong bo co. l
74 nhng c im hnh thi, tp tnh. Su cun l sn ph hi l pha su non bng hnh thc cun l lm t ti cc nh sinh trng ca cnh cy, t l cy b hi l 43,9%. Su cun l Sn mt nm c 4 th h, trong th h I (thng 4 n thng 6) l nguy him nht. Su o n l Lim gy hi cho 40,54 s cy trong khu vc, kh nng pht dch ca chng l rt ln. - Trn c s ca kt qu nghin cu cc gii php k thut lm sinh ca d n KBTTN rng Sn Tam Quy, kt qu nghin cu c im sinh hc ca su hi ch yu, k tha cc kt qu nghin cu v thin ch, cn trng c sn ti a ra cc gii php qun l cn trng theo nguyn l qun l rng bn vng. C 2 loi gii php chnh l cc gii php chung v cc gii php khu vc: Cc gii php chung bao gm: Gii php t chc; Gii php v tuyn truyn gio dc; Gii php pht trin kinh t nng cao thu nhp cho cng ng; Gii php tng cng cng tc bo v rng; Gii php qun l cn trng c ch (th phn, thin ch, c sn, qu him); Qun l cc loi su hi chung ca tt c cc khu vc (Cc loi su hi Sn: Su cun l Sn, Rp hi l Sn, Mi...). Cc gii php khu vc bao gm: Qun l su hi khu vc hng ro xanh; Qun l su hi trong khu vc trng c cy bi; Qun l su hi trn cc khu vc trng rng lm tn che cho Sn nh khu Mung + Keo + S, khu trng Thng nha; Qun l su hi khi thc hin chng trnh ta tha Lim xanh, to iu kin cho sn pht trin. i vi mi gii php u a ra cch thc xch nh i tng su hi chnh, phng php iu tra d bo v phng tr chng, cc nh hng cho cng tc nghin cu vi cc i tng su hi mi cn thiu thng tin.
6.2. Tn ti
Mc d rt c gng khc phc nhng bt li bi iu kin v thi gian v thi k xut hin ca cc i tng nghin cu c th hon thnh cc ni dung ca ti theo thi lng qui nh nhng ti vn cn nhng tn ti sau: - Do thi gian c hn nn cha iu tra ht c s loi cn trng c trong khu vc nghin cu.
75 - y mi ch l nhng kt qu nghin cu ban u, to c s cho vic nh ra nhng gii php qun l cn trng v bo tn loi Sn mt Tam Quy. Cn phi c nhng nghin cu tip theo b sung vo danh lc cn trng v kim nghim cc gii php ra.
6.3. Kin ngh

T vic phn tch kt qu nghin cu, nhng tn ti nu trn, chng ti xin kin ngh. - Khu bo tn mi c thnh lp, cha c cc thng tin tin cy v loi, qun th loi cn trng trong khu vc nn phi trin khai mt chng trnh chi tit nghin cu v cn trng, ng thc vt, vi sinh vt..., t ra gii php bo tn loi Sn mt cch khoa hc v hiu qu. - Cn u t cho khu iu tra c bn, xy dng c s h tng khu bo tn tht tt th mi lm c nhng vic k tip, c th ng thi thc hin cc chng trnh hoch nh nhng phi u t dt im tng hng mc cng trnh, khng nn ko di. - Nn b sung thnh qu nghin cu ca ti vo ni dung ca d n v cn trng l mt thnh phn khng th thiu c trong h sinh thi rng, c bit trong h sinh thi rng Sn Tam Quy, cn trng l nhn t ch o quy nh vic tn ti v pht trin ca thc vt khu bo tn. - Cn tng cng cng tc php ch trong qun l bo v rng Sn, nng cao hiu lc php lut, khai thc truyn thng bo v rng ca ngi bn x qua vic xy dng cc hng c theo tinh thn thng t 56, v thc t cho thy ngun tri thc v truyn thng bo v rng ca ngi dn bn x c gi tr cung cp kinh nghim v qun l v s dng ti nguyn rng mt cch hp l cho s pht trin bn vng.
76 Ti liu tham kho
Ting Vit
1- Alexander Monastyrskii, Alexey Devyatkin (2001). Cc loi bm ph bin Vit nam - Sch hng dn - NXB bn . 2- Baur. G. (1976). C s sinh thi hc ca vic kinh doanh rng ma. NXB Khoa hc k thut H Ni. 3- B Lm nghip, 1979 Quy trnh phng tr ong cn l m. H Ni 4- ng V Cn (1973). Su hi rng v cch phng tr - NXB Nng thn. 5- Cc Kim lm (2002). Vn bn qui phm php lut v qun l bo v rng. NXB Nng nghip. 6- ng Hng Dt (1972). Nhng nghin cu v bo v thc vt. NXB Khoa hc k thut. 7- L Th Din (1997). Nghin cu phng n phng tr su bnh hi rng thng trng P. merkusii Jungh et Vaies ti Lm trng Tin phong, Hu. Lun vn thc s khoa hc lm nghip. 8- inh c Hu (2002). nh gi tnh a dng loi cn trng VQG Ba V nhm xut gii php bo tn v s dng. Lun vn thc s khoa hc lm nghip. 9- L Nam Hng - Hong c Nhun (1983). Phng php d tnh su n l cy rng. NXB Khoa hc k thut. 10- Nguyn Vn Hnh (2001). Xy dng m hnh an ton v su hi cho rng Thng trng thun loi ti Lm trng H Trung - Thanh Ha. TT k thut Bo v rng s II - Bo co khoa hc ti cp B. 11- Ng Kim Khi - Nguyn Hi Tut - Nguyn Vn Tun (2001). Tin hc ng dng trong Lm nghip -NXB Nng nghip.
77 12- Trn cng Loanh - Nguyn Th Nh (1997). Cn trng rng. Gio trnh HLN - NXB Nng nghip. 13- Trn cng Loanh (1984). Cn trng Lm nghip. Trng H Lm nghip. 14- Trn Vn Mo (1983). Hi p v thuc tr su bnh c di. NXB Nng nghip. 15- Trn Vn Mo (2002). Mt s vn v cng trnh h thng bo v rng. Thng tin Khoa hc Cng ngh Mi trng Bnh Thun. 16- Nguyn Th Nh - Trn Cng Loanh(2002). K thut phng tr su hi. Bi ging HLN. 17- Nguyn Th Nh - Trn Cng Loanh-Trn Vn Mo (2001). iu tra d tnh d bo su bnh trong Lm nghip - Gio trnh HLN NXB Nng nghip. 18- Nguyn Th Nh -Trn Cng Loanh (2002). S dng cn trng c ch tp I NXB Nng nghip. 19- Nguyn Th Nh (2001). Su n l keo tai tng v phng php phng tr. Tp ch Nng nghip v pht trin nng thn 10 - 2001. 20- Nguyn Th Nh (2003). M hnh nh lng ngun dinh dng ca su bnh hi xc nh ngng kinh t trong d tnh, d bo su bnh hi rng Keo tai tng. Bo co khoa hc. 21- Nguyn Th Nh (2003). Su hi tre trc v cc bin php phng tr chng. Tp ch Nng nghip v pht trin nng thn 2 - 2003. 22- Odum E. P. (1978). C s sinh thi hc. NXB ai hc v trung hc chuyn nghip H Ni. 23- Phm Bnh Quyn (1994). Sinh thi hc cn trng. NXB Gio dc H ni. 24- o Xun Trng (1995). Su hi vn m v rng trng - NXB Nng nghip.
78 25- o Xun Trng (2001). Bo co kt qu d n iu tra nh ga su bnh hi rng trng ton quc. ra gii php phng tr su bnh hi rng trng. B NN&PTNT- Cc kim lm. 26- Nguyn Vn Trung. (2003). Nghin cu cc gii php qun l cn trng rng Sn Tam Quy H trung Thanh Ho. Lun vn tt nghip HLN. 27- Trung tm K thut Bo v rng s I (1999). Mt s vn trong cng tc phng tr su bnh hi rng. 28- UBND Tnh Thanh Ha. (2001). D n u t xy dng KBTTN rng Sn Tam Quy Thanh Ho. 29- Phm Quang Vinh (2000). Mt s vn v qun l bo v rng Sn mt c dng Tam Quy H Trung Thanh ho. Chuyn nghin cu sinh. 30- Vin bo v thc vt (H Ni 1997). Phng php nghin cu bo v thc vt. 31- WWF- Cc Kim lm (2002). Tng quan v khuyn ngh v k hoch - th ch - ti chnh cc khu rng c dng ti Vit Nam. 32- Ngh nh 48/2002/N-CP, 2002. Danh mc thc ng vt hoang d qu him. 33- B khoa hc, cng ngh v mi trng (2000). Sch Vit Nam - Phn ng vt. NXB Khoa hc v k thut
Ting nc ngoi 34- C Mu Bnh - Trn Phng Trn (1997). Butterflies in Hainan Island (Bm o Hi nam). NXB Lm nghip Trung Quc. 35- Coulson, Sauders, Loh, Oliveria, Barry, Drummond v Swain (1989) Chng trnh nghin cu v qun l cn trng hi rng. 36- Dr.Mike, Dan Hallam v Jonathan Bradley (6/1997): Muong Nhe nature reserve. Frontier Vietnam Forest Reserach Programe).
79 37- Evans, Fielding(1992). Intergrated management of Dendroctonus micans in the UK- Forest Ecology and Management. 38- Goyer(1991). Phng tr su bnh hi tng hp cho loi su cn l thuc min nam nc M. 39- H Khang (1989) Bch khoa ton th nng nghip Trung Quc - Quyn II trang 850 - 851 -NXB Bc Kinh. 40- Le Hong Trai, Jonatan, C.Eanus, Dr Andrey, N.Kuzntsov, Dr Nguyen Van Sang, Bui Xuan Phuong and Dr Alexander L. Monasyrskii (8/2001): PARC BaBe/ Nahang. Vietnam PARC project VIE/95/G31). 41- May R.M (1992) Howmany species in habit the Earth? Scientific American 267 T42-48. 42- Neisess, Garner, Harvey(1984)- Intergrated Pest Management (IPM) in Frestry-Washington. 43- Raske,Wickman () Hng dn qun l su bnh hi tng hp rng rng l. 44- Ravlin, Haynes (1987). Phng php m phng trong qun l cn trng k sinh. 45- To thnh Nht (1992) Tp ch B ra Vn Nam. Yunnan Piao chong zhi. 46- Thi Bng Hoa - Cao Thu Lm (1987). Forest Insects of Yunnan. (Cn trng rng Vn Nam). Forest Department of Yunnan province. Institut of Zoology Academia Sinica. 47- Vin nghin cu ng vt Vin khoa hc Trung Quc (1978). S tay cn trng thin ch. ai hc Nng nghip Trit Giang. 48- VRTC-WWF (1999). Results of the complex Zoological botanical expedition to the Kebang area. 49- Watsons, More(1975). S tay ch dn v thc tin qun l su bnh hi tng hp IPM.
80 50- Whitmore T.C (1990). An introduction to tropical Rain Forest. Claredon Pres, Oxford. 51- Xiao Gangrou (1991). Forest Insects of China (Cn trng rng Trung quc). NXB Lm nghip Trung Quc. 52- Zhang, Olkowski (1992). Agroforestry and IPM in China- IPM Practitioner.
81
Ph lc
Ph lc 01: Biu iu tra s b Tuyn iu tra: :..................................................................................... Ngy iu tra:............................. Ngi iu tra:...................................
STT quan st Loi cn trng L V tr Khonh c lng mt Trng Su non Nhng Su TT c lng din tch c Ghi ch su
Ph lc 02: c im ca cc tiu chun

S hiu TC 1 c im Ngy t cao dc (0) Hng phi Loi cy S cy D1,3 (cm) HVN (m) Thc b 10/2 125 20 TB Sn 44 19 10 10/2 125 20 TB Sn 51 18 10 10/2 160 15 TB 10/2 125 20 TB 10/2 100 15 TB Lim, Sn 38 20 19 12.5 10/2 100 15 TB Lim, Sn 40 20 19 12.5 11 10/2 100 15 N Lim 50 16 10/2 300 25 N 10/2 125 25 N 10/2 125 25 N 10/3 300 20 TB 10/3 300 15 N 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Sn, Sn, Lim Lim 40 18 19 11.5 42 18 19 11.5
Sn, Mung, S D Keo 130 18 19 13 100 20 20 2.3 1.5 160 20
Thng Thng 300 20 10 330 20 10
Gut, Gut, ng Gut, Gut, C Gut, Gut, Gut, Gut, Gut, Gut, Bt cy, Lau lo, C Sim, Sim, Sim, Sim, Sim ch, ngn ngn Lau, Lo, Mua Mua Mua Mua C lo ngn Gut ngn t vng Feralit pht trin trn sn phm phong ho ca phn sa
t ai
82 Ph lc 03: Danh lc cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy

STT I H1 Aeshnidae 1 Anax immaculifrons Rambur 2 Heliaeshna crassa Krueger H2 Gomphidae 3 Macrogomphus kerri Fraser H3 Libellulidae 4 Crocothemis sp. 5 Orthetrum sabina sabina Drury II H4 Mantodae 6 Deroptaty sp. 7 Hierodula patellifera Serville 8 Mantis religiosa Linnaeus 9 Tenodera sinensis Saussure H5 Hymenopodidae Mantodea Chun chun vng Chun chun b B B nga H B nga thng B nga c bnh B nga bng rng B nga xanh thng thng B nga Trung Quc H B nga chn b B nga vn B Gin H Gin Gin H Gin Gin cn ng Gin en B Cnh bng H Mi Mi t ln Mi B b que xxx xx hi r hi thn hi r hi thn xx x x x n tht xx xxx xxx xx n tht n tht n tht n tht x x n tht n tht xx n tht Chun chun ln x xx n tht n tht Tnkhoa hc Odonata Tn Vit Nam B Chun chun Mt Vai tr
10 Creobroter urbanus III H6 Blattelidae Blattoptera
11 Ectobius sp. H7 Blattidae
12 Blatta orientalis 13 Panesthia australis IV H8 Termitidae Isoptera
14 Macrotermes annandalei Sylvestry 15 Macrotermes bellicosus Smeth V Phasmatoptera
83
STT H9 Phasmatidae Tnkhoa hc Tn Vit Nam H B que x B que nh B Cnh thng H Chu chu xx Co co Trung Hoa Chu chu tre sc Chu chu tre hofi Chu chu tre lng vng Chu chu tre lng xanh Chu chu tre chn xanh H D mn D en D mn nu nh H D di D di H St snh Mum B Cnh khng u H B xt mp B xt di B xt tre rng H B xt di B xt di Nht H B xt vi B xt nu B xt xanh B xt trng xx xxx xx ht dch ht dch ht dch x ht dch xxx xx ht dch ht dch x n l x hi r xx xx hi r hi r xxx xx x xxx xxx xxx n l n l n l n l n l n l n l x n l n l Mt Vai tr
16 Miceasina phluctaenoides Rehn 17 Sipyloidea sipylus Westwood VI H10 Acrididae 18 Ailopus tamulus Fabricius 19 Atractomorpha sinensis Bolivar 20 Ceracris fasciata (Br. W) 21 Ceracris hofifima 22 Ceracris kiangsu Tsai 23 Ceracris nigricornis Walker 24 Hieroglyphus tonkinensis H11 Grillidae 25 Gryllus sp. 26 Gryllus testaceus Walker H12 Gryllotalpidae 27 Gryllotalpa africanaPalisot de Beauvois H13 Tettigoniidae 28 Ducetia japonica Thunberg VII H14 Coreidae 29 Leptocorisa varicornisFabricius 30 Notobitus montanus Hsiao H15 Lygaeidae 31 Pirkimerus japonicus Hidaka H16 Pentatomidae 32 Dolygoris baccarum Linn 33 Nezara viridula Linn 34 Hippotiscus dorsalis Stal Hemiptera Orthoptera
84
STT Tnkhoa hc B xt vi H B xt n su B xt n su B xt n su nu vng B xt n su B xt n su rm thng B Cnh u H Rp ng Rp ng agrio Rp tre Rp en Rp ng Tricho H Rp sp Rp sp tre bn cu Rp sp camium Rp sp tre 2 Rp hi l Sn Raphidioptera B B lc H Su lc B lc Neuroptera B Cnh li H B nga gi B nga gi H s t rp l Cnh li H S t kin S t kin B Cnh cng H Hnh trng x n tht x n tht x n tht x n tht x x xx x ht dch ht dch ht dch ht dch x x xxx xx ht dch ht dch ht dch ht dch x x x x n tht n tht n tht n tht Tn Vit Nam Mt xxx Vai tr ht dch
35 Tessaratoma papillosa Drury H17 Reduviidae 36 Harpactor fuscipes Fabricius 37 Isyndus obscurus Dallas 38 Rhinocoris iracundus 39 Sycanus croceovittatus Dorn VIII H18 Aphididae 40 Agrioaphis arundinariae 41 Oregma bambusaicola 42 Pentalonia nigronervosa 43 Trichoregma spp. H19 Coccidae 44 Bambusaspis hemisphaerica K. 45 Asterocamium spp. 46 Bamboosaphis pseudominuscula 47 sp. IX H20 Raphidiidae 48 Raphidia sp. X H21 Mantispidae 49 Mantispa sp. H22 Chrysopidae 50 Chrysoperla sp. H23 Myrmeleonidae 51 Myrmeleon formicarius XI H24 Carabidae Coleoptera Homoptera
85
STT Tnkhoa hc Tn Vit Nam Hnh trng Trung Quc Hnh trng 2 chm vng Hnh trng cnh xanh en Hnh trng cnh en mp vng Hnh trng en chn vng Hnh trng nu ng chn vng Hnh trng xanh c di Hnh trng 3 vt vng Hnh trng cnh ngn Java Mt x xx x xx x x x x x Vai tr n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht
52 Calosoma chinense Kirby 53 Chlaenius bioculatus Motschulsky 54 Chlaenius costiger Chaudoir 55 Chlaenius nigricans Wiedemann 56 Chlaenius trachys Andrews 57 Craspedonotus tibialis Schaum 58 Desera geniculata (Klug) 59 Macrochilus trimaculatus Olivier 60 Pheropsophus javanus Dejean 61 Pheropsophus occipitalis (Mac Leay) 62 Trigonotoma bhamoensis Baly H25 Cicindelidae 63 Cicindela chinensis De Geer 64 Cicindela gemmata Faldermann 65 Collyris bonelli Guerin 66 Prothyma limbata Wiedemann H26 Cerambycidae 67 Anoplophora chinensis Forster 68 Monochamus alternatus (Hope) H27 Chrysomelidae 69 Ambrostoma quadriimpessum Mots. 70 Ambrostoma sp. 71 Apophylia flavovirens (Fairmaire) 72 Atysa marginata (Hope) 73 Chrysomela maculicollis (Jacoby) H28 Coccinellidae 74 Callineda sedecimnotata (Fabricius) 75 Calvia albolineata Schonherr
Hnh trng cnh ngn 6 vt vng x Hnh trng trigo H H trng H trng Trung Hoa H trng 6 vn H trng c chai H trng xanh nh H Xn tc Xn tc vn hnh sao Xn tc c thng H B l B l 4 chm B l xanh tm B l xanh c vng B l cnh nu mp vng B l ngc 5 vt en H B ra B ra vng 18 chm en B ra sc vng x x x x x x x x xx x x x x x x
n tht n tht n tht n tht
hi thn hi thn
n l n l n l n l n l
n tht n tht n tht
76 Coccinella transversoguttata Faldermann B ra vng vt en nagng
86
STT Tnkhoa hc Tn Vit Nam B ra 28 chm B ra cnh en vng B ra vng 12 chm en B ra B ra en 4 chm vng B ra vng ln H Vi voi Vi voi ln hi mng Vi voi ln chn di Vi voi vn Cu cu xanh H B ci x x H B hung B hung nu xm B cnh cam B hung nu ln xxx xxx xxx xx B hung nu nh B sng H Mt di Mt tre B Cnh mng H Ong mt Ong mt ni Ong khoi quan xx xx xx xx th phn th phn th phn th phn x hi thn xxx x hi r n l hi r n l hi r n l hi r n l hi r n l hi r n l hi r hi r x x x xxx hi thn hi thn hi thn n l Mt x x x xx x xx Vai tr n l n tht n tht n tht n tht n tht
77 Epilachna sparsa 28-punctata 78 Harmonia dimidiata (Fabricius) 79 Megalocaria dilatata Fabricius 80 Rodolia pumila Weiser 81 Scymmus frontalis Fabricius 82 Synonycha grandis Thunberg H29 Curculionidae 83 Cyrtotrachelus buquti Guerin 84 Cyrtotrachelus longimanus (Fabricius) 85 Otidognathus davidis Faimaire 86 Hypomeces squamosus Fabricius H30 Elateridae 87 Agriotes fuscicollis WA 88 Poleonomus canaliculatus H31 Scarabaeidae 89 Adoretus compressus 90 Anomala cupripes Hope 91 Holotrichia sauteri Mauser 92 Maladera orientalis Motschulsky 93 Maladera sp. 94 Xylotrupes gideon L. H32 Bostrychidae 95 Dinoderus minutus Fabricius XII H33 Apidae 96 Apis ceranaFabricius 97 Apis dorsata Fabricius 98 Bombus sp. 99 Xylocopa sp. Hymenoptera
87
STT H34 Chalcididae 100 Brachymiria obscurata Walker H35 Scelionidae 101 Telenomus dendrolimusi Chu 102 Telenomus sp. H36 Diprionidae 103 Gilpinia sp. H37 Formicidae 104 Crematogaster travanconresis Forel 105 Formica lemani Bodroit 106 Formica polyctena 107 Formica rufa 108 Formica sp 109 Oecophylla smaragdina Fabricius 110 Polyrachis sp H38 Ichneumonidae 111 Xanthopimpla japonica Krieg H39 Trichogrammatidae 112 Trichogramma dendrolimi M. H40 Vespidae 113 Vespa sp. XIII H41 Geometridae 114 Buzura suppressaria Guene 115 Buzura sp. 116 Percnia girraphata Guenee H42 Lasiocampidae 117 Dendrolimus punctatus Walker 118 Dendrolimus sp. Lepidoptera B Cnh vy H Su o Su o n l Lim Su o xm Su o n l trc tit H Ngi kh l Su rm thng Su rm xm ln xx x n l n l x x xx n l n l n l x n tht H Ong mt x k sinh H Ong c x k sinh Kin en Kin H Ong n l Ong n l thng H Kin xxx xx xxx xxx x xxx x n tht n tht n tht n tht n tht n tht n tht x n l H Ong tm en Ong tm k sinh su thng x x k sinh k sinh Tnkhoa hc Tn Vit Nam H Ong i to x k sinh Mt Vai tr
88
STT H43 Limacodidae 119 Parasa sinica Moore 120 Parasa bicolor Walker H44 Lymantriidae 121 Euproctis chrysorrhoca 122 Dasychira axautha Collenete 123 Pantana bicolor (Walker) 124 Pantana phyllostachysae Chao 125 Pantana sinica Moore 126 Pantana visum (Hubner) H45 Noctuidae 127 Achaea melicerta Drury 128 Agrotis ypsilon 129 Chloridea assulta Gune 130 Anomis fulvida Guene 131 Hypocala sp. 132 Hylodes caranea Cramer 133 Speiredonia retorta Linnaeus 134 Speiredonia sp. 135 Kumasia kumaso 136 Oligia apameoidis Draudt 137 Oligia vulgaris (Butler) H46 Notodontidae 138 Norraca retrafusea 139 Stauropus sp. H47 Pyralidae 140 Chilo infuscatellus Snellen 141 Algedonia coclesalis Walker 142 Circobotys aurealis Leech Su lng li ca H Ngi ng Su c thn tre, ma Su cun l tre Su cun l tre x x x hi thn n l n l H Notodon x x n l n l Su vch xm n l Keo Su rm 4 tm lng Su rm 2 mu Su rm hi l Su rm sinica Su rm visum H Ngi m Su xm sc vng en Su xm Su xm xanh vch en Su nu n l Keo tai tng x xx x x x x x x x x x n l n l n l n l n l n l n l n l hi thn tre hi thn tre hi thn tre Tnkhoa hc Tn Vit Nam H B nt B nt xanh B nt hai mu H Ngi c x x x x x x n l n l n l n l n l n l x x n l n l Mt Vai tr
89
STT Tnkhoa hc Tn Vit Nam Su cun l tre H Ngi ti Su ti nh Su kn di Su kn b ci Su kn b l Su kn cha H Ngi thn nng Ngi mt trng Bm vng da cam Bm kh H Ngi tri Bm u lu xx x Ngi tri x x H Ngi cun l Su cun l Sn Su c ngn thng Su c qu Sn x x x n l hi thn chi hi hoa qu n l n l n l n l x x x n l n l n l x x x x x n l n l n l n l n l Mt x Vai tr n l
143 Demobotys pervulgalis Hampson H48 Psychidae 144 Acanthopsyche sp. 145 Amatissa snelleni Heyaerts 146 Clania minuscula Butler 147 Dappula tertia Templeton 148 Pagodia hekmeyeri Heyl H49 Saturniidae 149 Actias selene 150 Antheraea helferi borneensis 151 Attacus atlas H50 Sphingidae 152 Acherontia styx West 153 Herse convolvuli Linn 154 Hyloicus pinastri 155 Theretra silhetensis Walker H51 Tortricidae 156 Cerace stipatana Walker 157 Evetria duplana Hb. 158 Pandemis sp. H52 Zygaenidae 159 Allobremeria plurilineata Alberti 160 Artona funeralis Butler H53 Papilionidae 161 Chilasa agestor Leech 162 Chilasa clytia (Linnaeus) 163 Chilasa paradoxa telearchus (Hewitson) 164 Graphium agamemnon Linnaeus 165 Graphium antiphates Cramer
Ngi m trc vng Ngi m trc nh H Bm phng
x x
n l n l
x x x xx x
th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l
90
STT Tnkhoa hc Tn Vit Nam Mt x x xxx x x x x xxx xxx xx x xx xxx x x x H Bm ci Bm rng ng x xx Bm trng x x x xx x x xxx xx x x th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l Vai tr th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l
166 Graphium cloanthus cloanthus 167 Graphium doson axion (C. & R. Felder) 168 Graphium sarpedon Linnaeus 169 Lamprotera curius Fabricius 170 Lamprotera meges Fabricius 171 Pachliopta aristolochiae Fabricius 172 Papilio bianor bianor Cramer 173 Papilio demoleus Linnaeus 174 Papilio helenusLinnaeus 175 Papilio memnon Linnaeus 176 Papilio nephenus chaon Westwood 177 Papilio parisLinnaeus 178 Papilio polytes Linnaeus 179 Papilio protenor Fruhstorfer 180 Troides aecus Felder 181 Troides helena Rothschild H54 Pieridae 182 Aporia acraea lotis Leech 183 Aporia agathon agathon Gray 184 Aporia bieti Oberthur 185 Aporia hyppia Bremer 186 Aporia largeteaui Oberthur 187 Appias albina Boisduval 188 Appias indra menandrus Fruhstorfer 189 Appias nero hainanensis Fruhstorfer 190 Catopsilia pomona pomona Fabricius 191 Catopsilia pyranthe Drury 192 Cepora nadina hainanensis Fruhstorfer 193 Colias alfacariensis
91
STT 194 Colias electo 195 Colias erate Esper 196 Colias hyele L 197 Colias palaeno 198 Delias aglaia 199 Delias agostina Hewitson 200 Delias hyparete Fruhstofer 201 Delias pasithoe Linnaeus 202 Eurema andersonii Fruhstorfer 203 Eurema blanda Boisduval 204 Eurema hecabe Linnaeus 205 Eurema smilax 206 Gonepterix amintha Blanchard 207 Hebomoia glaucippe glaucippe Linnaeus 208 Ixias pyrene Linnaeus 209 Leptosia nina niobe Wallace 210 Pieris brassicae Linne 211 Pieris canidia (Linnaeus) 212 Pieris rapae crucivona Boisduval 213 Pontia daplidice L. 214 Prioneris clemanthe Fruhstorfer 215 Prioneris thestylis Doubleday H55 Danaidae 216 Danaus chrysippus chrysippus Linnaeus 217 Danaus genutia Cramer 218 Euploea core godartii Lucas 219 Euploea klugii Moore 220 Euploea leucostictos Moore 221 Euploea midamus Linnaeus Bm mu gch H Bm m xx xxx xxx xx x xxx th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l Bm ci Bm vng Bm vn s 8 Tnkhoa hc Tn Vit Nam Mt x xxx xx xx xx x x xx xx xx xxx xx x x x x xx xxx xxx x xx x Vai tr th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l
92
STT Tnkhoa hc Tn Vit Nam Mt xxx x x x x xx x xx x x xx H Bm rng Bm trc x x x x x H Bm mt Bm cau xxx x xx xxx x x x x x x x th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l Vai tr th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l
222 Euploea mulciber Cramer 223 Euploea modesta deraper Fruhstorfer 224 Euploea sylvester nica Fruhstorfer 225 Euploea tulliolus Fabricius 226 Ideopsis similis Linnaeus 227 Parantica aglea Boisduval 228 Parantica melaneus Cramer 229 Parantica sita Koller 230 Tirumala hamarata Meleay 231 Tirumala limniace limniace Butler 232 Tirumala septentrionis septentrionis Butler H56 Amathusiidae 233 Discophora sondaica Fruhstorfer 234 Faunis canens Hubner 235 Faunis eumeus Drury 236 Stichophthalma howquaWestwood 237 Thaumantis lathyi Fruhstorfer H57 Satyridae 238 Elymnias hypermnestra Linnaeus 239 Lethe confusa Aurivillius 240 Lethe verma stenopa Frohstorfer 241 Melanitis leda Linnaeus 242 Melanitis phedima Cramer 243 Mycalesis anixias anixias Hewitson 244 Mycalesis gotama oculata Moore 245 Mycalesis horsfieldi Moore 246 Mycalesis panthaka Fruhstorfer 247 Mycalesis perseus perseus Fabricius 248 Mycalesis sangaica Butler
93
STT Tnkhoa hc Tn Vit Nam Mt x x x xxx x xx H Bm gip Bm nh xanh Bm bn Bm x c xx x x x x x x x x B uc mnh xxx x xx x x x x x x x x x xx th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l Vai tr th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l
249 Mycalesis visala zonata Matsumura 250 Neope murheadii Felder 251 Pararge minuscula Oberthur 252 Ypthima balda Marchalli 253 Ypthima conjuncta Leech 254 Ypthima evansi H58 Nymphalidae 255 Aglais urticae L. 256 Apatura ambica Kollar 257 Apatura iris 258 Araschnia prorsoides Blanchard 259 Argynnis paphia Linnaeus 260 Argyreus hyperbius Linnaeus 261 Argyronome laodice Pallas 262 Aridne ariadne altenus Moore 263 Athyma cama Moore 264 Athyma perius Linnaeus 265 Cethosia biblis Drury 266 Cethosia cyane cyane (Drury) 267 Charaxes bernardus Fabricius 268 Cirrochroa tyche C&R Felder 269 Cupha erymanthis Drury 270 Cyrestis cocles cocles (Fabricius) 271 Cyrestis themire themire Honrath 272 Cyrestis thyodamas thyodamas Boisduval 273 Doleschallia bisaltide Cramer 274 Dophla garuda Moore 275 Euthalia monina Fruhstorfer 276 Euthalia phemius phemius (Doubleday)
94
STT Tnkhoa hc Tn Vit Nam Mt xx x xxx xx x x x x xx x x Bm b uc trng Bm b uc vng xxx x x x Bm b uc xxx xx xx x x x xx xx H Bm ngc x x H Bm tro x x th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l Vai tr th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l
277 Hypolymnas bolina Butler 278 Hypolymnas missipus (Linnaeus) 279 Junonia almana almana Linnaeus 280 Junonia atlites Linnaeus 281 Junonia iphita Cramer 282 Junonia lemonias (Linnaeus) 283 Kallima inachus Boisduval 284 Kaniska canace charonia (Drury) 285 Lexias dirtea 286 Lexias pardalis Moore 287 Neope muirhcadii muirheadii (Ed.) 288 Neptis hylas Linnaeus 289 Neptis miah nolana Deuce 290 Neptis namba Wanget 291 Neptis sappho formosana Fruhstorfer 292 Neptis soma Moore 293 Parthenos sylvia sylla (Donovan) 294 Symbrenthia hypselis Moore 295 Symbrenthia lilaca Hewitson 296 Tanaecia julii aridaya (Fruhstorfer) 297 Vanessa cardui L. 298 Vanessa indica indica (Herhst) 299 Vindula erota hainana (Holland) H59 Acraeidae 300 Acraea issoria issoria (Hubner) 301 Acraea violae (Fabricius) H60 Libytheidae 302 Libythea celtis Fuhstofer 303 Libythea geoffroyi Godart
95
STT Tnkhoa hc Tn Vit Nam Mt x H Bm ngao x xxx H Bm xanh x x xxx x x x x x xx x x xx H Bm nhy Moore Su cun l chui x xx x x x x x x x x x th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l th phn n l Vai tr th phn n l
304 Libythea myrrha Fruhstofer H61 Riodinidae 305 Abisara kausambi Felder 306 Zemeros flegyas confucius Moore H62 Lycaenidae 307 Anthene emolus goberus Fruhstorfer 308 Arhopala hellenore Doherty 309 Castalius rosimon Fabricius 310 Celastrina argiola cophis (Fruhstorfer) 311 Curetis acuta formosana Fruhstorfer 312 Heliophorus epidles Holland 313 Jamides alecto alocina Swinhoe 314 Jamides bochus plato (Fabricius) 315 Jamides celeno Cramer 316 Lampides boeticus Linnaeus 317 Taraka hamada (Druce) 318 Spindasis syama Horsfield H63 Hesperiidae 319 Baori farri farri Moore 320 Erionota thorax Linn 321 Halpe porus Mabille 322 Hasora badra Moore 323 Hasora chromus Cramer 324 Matapa aria Moore 325 Matapa cresta Evans 326 Ochlodes venatus 327 Parnara bada bada Moore 328 Pelopidas mathias F. 329 Tagiades gana sangarava Fruhstorfer
96
STT Tnkhoa hc Tn Vit Nam Mt x x B Hai cnh Vai tr th phn n l th phn n l
330 Tagiades litigiosa Moschler 331 Tagiades menaka Moore XIV H64 Tachinidae 332 Exorista sorbillans Rui 3 vch Diptera
xx
k sinh
97 Ph lc 04: Mt s hnh nh cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy
98
Mc lc
t vn ..................................................................................................................2 Tng quan cc vn nghin cu............................................................................5 2.1. Trn th gii .....................................................................................................5 2.2. Nghin cu trong nc .....................................................................................7 Mc tiu - i tng - phm vi ni dung v phng php nghin cu .............11 3.1. Mc tiu nghin cu.......................................................................................11 3.2. i tng v phm vi nghin cu ..................................................................11 3.3. Ni dung nghin cu ......................................................................................11 3.4. Phng php nghin cu ................................................................................12 3.4.1. Cc vn chung ....................................................................................12 3.4.2. Phng php k tha ...............................................................................15 3.4.3. Phng php iu tra cn trng...............................................................15 3.4.4. Phng php nui su .............................................................................19 3.4.5. Phng php phn tch thc trng cng tc qun l ti nguyn rng .....19 c im t nhin v x hi khu vc nghin cu.................................................20 4.1.V tr a l ......................................................................................................20 4.2. a hnh a th ..............................................................................................20 4.3. Kh hu ...........................................................................................................21 4.4. m v mu cht .........................................................................................22 4.5. c tnh t rng Sn .....................................................................................22 4.6. Rng v thm thc vt....................................................................................23 4.7. H thc vt rng .............................................................................................26 4.8. H ng vt rng ............................................................................................27 4.9. c im v dn sinh kinh t, x hi .............................................................27 Kt qu v phn tch kt qu .................................................................................32 5.1. Kt qu iu tra s b.....................................................................................32 5.2. Thnh phn cc loi cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy ..........................33 5.3. Mt s c im phn b ca cn trng ........................................................36 5.3.1. Phn b theo cao ................................................................................37 5.3.2. Phn b theo hng phi.........................................................................38 5.3.3. Phn b ca cn trng trong cc b phn ca KBTTN ...........................39 5.4. nh gi nh hng ca cn trng trong khu vc nghin cu.......................40 5.4.1. Thnh phn cc loi cn trng gy hi ch yu KBTTN rng Sn Tam Quy ....................................................................................................................41 5.4.1.1. Mt s c im ca Su cun l Sn ..................................................43 5.4.1.2. Su o n l Lim (Buzura suppessaria Guenee) ..................................46 5.4.2. Cc loi cn trng thin ch ca khu vc nghin cu ...........................49 5.5. nh gi thc trng cng tc qun l ti nguyn rng KBTTN rng Sn Tam Quy................................................................................................................52 5.6. xut mt s gii php qun l cn trng trong KBTTN ...........................58
99 5.6.1. Cc gii php chung ................................................................................59 5.6.1.1. Gii php v t chc qun l ................................................................59 5.6.1.2. Gii php v tuyn truyn ....................................................................60 5.6.1.3. Gii php pht trin kinh t nng cao thu nhp cho cng ng ...........61 5.6.1.4. Gii php tng cng cng tc qun l bo v.....................................62 5.6.1.5. Gii php qun l cn trng thin ch v cn trng c sn ..............64 5.6.1.6. Gii php qun l su hi Sn ..............................................................65 5.6.2. Cc gii php khu vc .............................................................................68 5.6.2.1. Gii php qun l cn trng trong khu vc hng ro xanh ..................68 5.6.2.2. Gii php qun l cn trng trong khu vc hin l trng c, cy bi ..70 5.6.2.3. Gii php qun l cn trng trong khu vc rng trng Mung, Keo, S ...........................................................................................................................70 5.6.2.4. Gii php qun l cn trng trong khu vc c Lim xanh.....................71 5.6.2.5. Gii php qun l cn trng trong khu vc rng trng Thng nha ....72 Kt lun - tn ti v kin ngh................................................................................73 6. 1. Kt lun .........................................................................................................73 6.2. Tn ti ............................................................................................................74 6.3. Kin ngh........................................................................................................75 Ti liu tham kho ..................................................................................................76 Ting Vit..........................................................................................................76 Ting nc ngoi...............................................................................................78 Ph lc......................................................................................................................81 Ph lc 01: Biu iu tra s b.........................................................................81 Ph lc 02: c im ca cc tiu chun.......................................................81 Ph lc 03: Danh lc cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy............................82 Ph lc 04: Mt s hnh nh cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy ...............97

Cac Giai Phap Quan Ly Con Trung

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cac Giai Phap Quan Ly Con Trung

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

-B Nng nghip v PTNT B Gio dc v o to Trng i hc Lm nghip *****.

Tm tt lun vn thc s khoa hc lm nghip

GII THIEU VE TAI LIEU

Chng 2 Tng quan cc vn nghin cu

2.2. Nghin cu trong nc

Chng 3 Mc tiu - i tng - phm vi ni dung v phng php nghin cu

3.2. i tng v phm vi nghin cu

3.3. Ni dung nghin cu

3.4. Phng php nghin cu

iu tra iu kin t nhin - x hi

Xc nh hin trng ti nguyn cn trng

xut cc gii php qun l

Phng php nghin cu

Phn tch thc trng

Tng hp, phn tch kt qu nghin cu

xut cc gii php qun l cn trng

Hnh 3-1: S qu trnh nghin cu

Phng php x l s liu iu tra

Trong : M l mt ca tiu chun

Chng 4 c im t nhin v x hi khu vc nghin cu

4.5. c tnh t rng Sn

Hnh thi phu din t.

Mu sc t: t c mu vng l chnh, bi v m cha nhiu silc. dy tng t:

Thnh phn c gii t:

chua ca t pHKCL = 4,0 - 4,5. t chua mnh, chua ch yu do

4.6. Rng v thm thc vt

Sn Sn 10- 3.000 4.000 18-19 11, D 15 20 10 Trng nm 89,90

6 Thng nha 7 S 8 Mung +keo

169,5 5,0 34,2

0,5 0,2 0,1

Sn trn, gia, di Sn di Sn di, gia Ri rc

1 1,5 Trng nm 98 M=1 Trng nm 96-98 K=2-3

Gut, c c l, lo, c c may tranh, lau lch

26 Bng 4.2. Thng k cc kiu rng phn b theo n v x

4.7. H thc vt rng

27 Bng 4.4. iu tra s b h thc vt rng

4.9. c im v dn sinh kinh t, x hi

Con Con Con Con Con Con Con

Chng 5 Kt qu v phn tch kt qu

5.2. Thnh phn cc loi cn trng KBTTN rng Sn Tam Quy

9 14.06 8 12.50 23 35.94 1 1.56 64 100.00

35 15.49 132 58.41 226 100.00

44 13.25 218 65.66 332 100.00

34 Nhn chung cc h, loi phn b khng u trong h cn trng rng Sn.

Hnh 5-2: T l % s loi ca 3 nhm c bt gp khc nhau

35 Bng 5.3: Danh sch cc loi thng gp trong khu vc nghin cu

5.3. Mt s c im phn b ca cn trng

Phn khu chc nng/Loi rng Phn khu bo v nghim ngt

189 232 210 181 219 173

56.90 69.80 63.40 54.50 65.90 52.10

Hng ro Tre gai+ My + Keo l trm

Phn khu phc hi sinh thi

78 69.8 63.4 54.5 65.9 57.8 52.1 57.2

5.4. nh gi nh hng ca cn trng trong khu vc nghin cu

14.76 3.92 4.52 0.30 3.92

Su cun l Sn Xn tc hnh sao Rp hi l Sn

Bm ci ging Eurema Su nu , su vch xm, Su kn nh, Su kn cha.

u mnh, c mu trng, ru u mu en c vng trng. Ru mi c mu en, di t th nht v th hai c mu trng.

Hnh 5-7: Su cun l Sn (Cerace stipatana Walker)

Hnh 5-8: Su non Su cun l Sn (Cerace stipatana Walker)

a.4. Nhng Nhng mng nm trong bc.

46 Bng 5.9: Kt qu iu tra Su cun l Sn trong khu vc nghin cu

Hnh 5-9: Su o n l Lim (Buzura suppessaria Guenee)

H7 Raphidiidae 15 Raphidia sp.