NHNG IU BN NN BIT V HN QUC

Cuc sng ca ngi Hn Quc Nh Trang phc m thc L hi Tn gio Khi qut cuc sng ca ngi Hn Quc X hi Phc li x hi Gio dc Truyn thng Khi qut x hi Hn Quc Vn ha v ngh thut Cc di sn UNESCO ti Hn Quc M thut Vn hc Hi ha m nhc v ma Kch v in nh Bo tng v nh ht Khi qut v vn ha v ngh thut Hn Quc Kinh t Tnh hnh kinh t Cch mng cng nghip Khoa hc k thut Cng ngh thng tin (CNTT) Nhng thch thc i vi kinh t Hn Quc u t trc tip nc ngoi (FDI) H thng h tr u t Trung tm giao nhn vn ti tm c th gii Trin vng kinh t Hi ngh Thng nh G20 Seoul Khi qut kinh t Hn Quc Hn Quc trong lng th gii Quan h Quc t Giao lu kinh t Ha bnh v hp tc quc t Hp tc Pht trin ca Hn Quc nh hng chnh sch tng lai Quan h Nam Bc Bi cnh lch s Giao lu v hp tc Nam - Bc Khu cng nghip Gaeseong on t gia nh ly tn hai min Nam Bc Khi qut quan h Nam Bc

NHNG IU BN NN BIT V HN QUC

Th thao Th vn hi Olympic Seoul Thnh tch Olympic qua cc thi k Gii V ch Bng Th gii World Cup Hn - Nht nm 2002 Cc s kin th thao trong nc Cc mn th thao c a chung Cc mn th thao truyn thng Khi qut v th thao Hn Quc Du lch Thng tin du lch Giao thng Ch Nhng danh lam thng cnh ca Hn Quc Mua sm Khi qut v du lch Hn Quc

Hn Quc v t nhin Khi qut a l Con ngi Chnh ph Kinh t Biu tng quc gia Kh hu v thi tit a hnh Vng ven bin D n cu 4 sng ln Cng c Ramsar v bo v vng t ngp nc Lch s Gojoseon Thi k Tam quc v Gaya Silla thng nht v Balhae Goryeo Joseon Thi k Nht chim ng v phong tro c lp Thnh lp nc i Hn Dn Quc Khi qut lch s Hn Quc Hin php v chnh ph Hin php C quan Hnh chnh C quan Lp php C quan T php Cc c quan c lp Chnh quyn a phng Khi qut v Hin php v Chnh ph Hn Quc
www.korea.net Thit k trang ba Thit k trang ba ca sch ny c da trn m tp nguyn v ph m trong ch ci Hangeul. Hangeul l ch tng thanh bao gm ch ci ph m v ch ci nguyn m.

Vin Qung b Vn ha Hi ngoi

NHNG IU BN NN BIT V HN QUC

Xut bn nm 2012 Copyright 1973 C quan pht hnh B Vn ha Th thao v Du lch. Trung tm Qung b Vn ha Hi ngoi / 15 Hyoja-ro Jongro-gu Seoul in thoi: (82-2)398-1914~20 Fax (82-2)398-1882 / All rights reserved In ti Seoul ISBN 978-89-7375-561-5 03050 / Tham kho ni dung chi tit v Hn Quc ti trang web sau: www.korea.net

NHNG IU BN NN BIT V HN QUC

MC lC

Cuc sng ca ngi Hn Quc

Nh Trang phc m thc L hi Tn gio Khi qut cuc sng ca ngi Hn Quc

Th thao
Th vn hi Olympic Seoul Thnh tch Olympic qua cc thi k Gii V ch Bng Th gii World Cup Hn - Nht nm 2002 Cc s kin th thao trong nc Cc mn th thao c a chung Cc mn th thao truyn thng Khi qut v th thao Hn Quc

110

D n cu 4 sng ln Cng c Ramsar v bo v vng t ngp nc

Cng ngh thng tin (CNTT) Nhng thch thc i vi kinh t Hn Quc u t trc tip nc ngoi (FDI)

lch s
Gojoseon Thi k Tam quc v Gaya Silla thng nht v Balhae Goryeo Joseon

186

H thng h tr u t Trung tm giao nhn vn ti tm c th gii Trin vng kinh t Hi ngh Thng nh G20 Seoul Khi qut kinh t Hn Quc

X hi
Phc li x hi Gio dc Truyn thng Khi qut x hi Hn Quc

36

Du lch
Thng tin du lch Giao thng Ch Nhng danh lam thng cnh ca Hn Quc

130

Thi k Nht chim ng v phong tro c lp Thnh lp nc i Hn Dn Quc Khi qut lch s Hn Quc

Hn Quc trong lng th gii

Quan h Quc t Giao lu kinh t

248

Hin php v chnh ph

Hin php C quan Hnh chnh C quan Lp php

204

Ha bnh v hp tc quc t Hp tc Pht trin ca Hn Quc nh hng chnh sch tng lai

Vn ha v ngh thut
Cc di sn UNESCO ti Hn Quc M thut Vn hc Hi ha m nhc v ma Kch v in nh Bo tng v nh ht Khi qut v vn ha v ngh thut Hn Quc

56

Mua sm Khi qut v du lch Hn Quc

Hn Quc v t nhin
Khi qut a l Con ngi Chnh ph Kinh t Biu tng quc gia Kh hu v thi tit a hnh Vng ven bin

172

C quan T php Cc c quan c lp Chnh quyn a phng Khi qut v Hin php v Chnh ph Hn Quc

Quan h Nam Bc
Bi cnh lch s Giao lu v hp tc Nam - Bc Khu cng nghip Gaeseong on t gia nh ly tn hai min Nam Bc

262

Kinh t
Tnh hnh kinh t Cch mng cng nghip Khoa hc k thut

220

Khi qut quan h Nam Bc Ni kt internet Ngun t liu nh

274 276

NHNG IU BN NN BIT V

HN QUC

1
Cuc sng ca ngi Hn Quc

Nh Trang phc m thc L hi Tn gio Khi qut cuc sng ca ngi Hn Quc

1
Cuc sng ca ngi Hn Quc

vc t lin. Vo thi k , bin l ngun cung cp lng thc ch yu. cc loi s. Mt phng php khc c c lng thc l i sn. Trong ca cung tn. Sau , nhng con ngi thi mi bt u s dng cuc, li lim v ci xay bng lm nng nghip.

Nhng con ngi thi mi s dng li v cn cu nh bt c v cc di tch thi k mi li c pht hin thy mi tn v phn cui

Ngi ta cho rng nhng con ngi thi k c bt u c tr ti

ti Bn o Triu Tin ko di n khong 400 nm TCN. Trong thi k v quan ti khi chn ngi cht.

Vic trng la c bt u vo thi k ng, thi k ng

Bn o Triu Tin t khong 4 n 5 vn nm v trc. Nhng con ngi

ny, ngi ta o nhng h t v lp r . H ch yu s dng m Khi nng nghip gi v tr l mt hot ng ch yu, cc ngi

thi i mi xut hin ln u tin vo khong 4000 nm trc cng khp ni trn Bn o Triu Tin t 3000 nm TCN. Nhng con ngi

nguyn (TCN) v nhng du vt con ngi bt u c tr c pht hin thi mi ny c tin rng chnh l t tin ca ngi Hn Quc. H c tr vng b bin v b sng ri sau dn dn di chuyn vo khu

lng c hnh thnh v ngi lnh o c quyn lc ti cao cng xut

hin. Lut php cng tr nn cn thit cai qun cng ng. Vo thi khon c thi hnh v ngy nay ch cn li 3 iu khon trong s .

Gojoseon (nm 2333 TCN. n nm 108 TCN), mt b lut gm 8 iu

Du vt nh mi r ca nhng ngi thi i mi c cho l c tr trn bn o Triu Tin trong thi k t 4000 nm TCN n 3000 nm TCN

Ondol Ngy nay, ondol ch h thng si c lp t di sn nh hoc cn phng dng truyn thng, n v ng di sn nh.

10

11

Ni dung ca lut gm c: th nht, ngi no git ngi th lp tc s

phi tr gi bng ci cht; th hai, ngi lm ngi khc b thng phi ngi hu ca nh y.

bi thng bng ng cc; th ba, ngi n trm ca nh khc s tr thnh

Nh

Hanok - nh truyn thng ca Hn Quc khng thay i nhiu v hnh Chosun (1392 1910).

dng nguyn thy t thi Tam quc n tn thi k sau ca vng triu Ondol - h thng si m ca Hn Quc c s dng trc

cc vng pha bc. l h thng khi v hi m t bp l c truyn

qua cc ng ng c sp t di sn nh. cc vng pha nam m

p, ondol c s dng cng vi sn nh bng g. Vt liu ch yu ca nh truyn thng l t st v g. Gch ngi c lt trn mi nh thng thng c lm t t st . Ngi nh ni Tng thng v lm vic c lp mi ngi mu xanh. ngy nay c gi l Nh Xanh, l tn gi c t ra do ngi nh Hanok c dng nn bng nhng cht g ch khng phi bng

inh kim loi. Nh ca tng lp thng lu gm nhiu khu ring bit nh khch n thm, phng dnh cho ngi hu v tt c nhng kt cu ring bit ny c bao quanh bng tng. Nh th ni th cng t tin c nh. xy pha sau nh. Ngoi ra, c nhng nh hanok c o h pha trc

phng dnh cho ph n v tr em, phng dnh cho n ng trong nh v

1 2 4 3

1-2. Bukchon Gahwadong Seoul (Bukchon ngha l ngi lng pha bc) 3-4. Ngi nh ca Im Chin-su thnh ph Anseong, tnh Gyeonggi (hanok truyn thng)

12

13

m p. phng nam, nh c hnh vung, cu trc n gin vi trung

Hnh dng nh khc nhau phng bc lnh lo v phng nam

v i giy. Ph n mc jeogori c hai di la di tht nt (otgoreum) vi c hnh chic thuyn. Trang phc hanbok ca nam n trn y ngoi tr nguyn thy sut my trm nm.

tm l phng khch, bp v cc phng xung quanh v dn dn pht trin thnh ch L. Sau , hanok c xy dng vi hnh ch hoc ch c vn gia. xy dng, vn ha c tr ca ngi Hn Quc thay i nhanh chng. T T nhng nm cui thp nin 1960, cc ta nh cn h c bt u

vy di (chima), durumagi, beoseon (tt bng vi cotton trng) v i giy di ca jeogori v chima ra th hu nh vn k tha nguyn c hnh dng Trang phc theo kiu phng Ty c thng mi ha t sau chin

nhng nm 1970, tuy nhng ta cn h cao tng xut hin trn ton quc di sn nh vn c mi ngi a chung.

tranh Nam - Bc (1950 1953). Khi qu trnh cng nghip ha c din ra nhanh chng nhng thp nin 1960 v 1970, hanbok c cho l khng ph hp lm trang phc hng ngy v s ngi mc hanbok gim bt i.

nhng phng thc si nn ondol c thay bng h thng ng nc m

Th nhng gn y, nhng ngi yu thch hanbok bt u m nhng vi mi trng lm vic hin i.

Trang phc

chin dch khi phc li hanbok v hanbok cng c ci bin cho ph hp Ngi Hn Quc vn mc hanbok nhng ch mc trong nhng dp

Dn tc Triu Tin dt vi t cy gai v cy dong, nui tm ly t dt phc phng ty), baji (qun) v durumagi (o khoc) vi m, tht lng da

la. Thi k Tam quc, n ng mc jeogori (ging o jacket trong trang

Tt, Trung thu hoc trong cc l tic gia nh nh hwangap - tic chc mng sinh nht ln th 60 ca cha m.

Tc phm ca Nh thit k thi trang Lee Younghee (bn tri) Thi trang Hangeul c trnh din trong bui biu din thi trang Lee Sangbong (bn phi)

Ba cm truyn thng

14

15

m thc

Cm vn l mn n ch yu ca i a s ngi Hn Quc nhng trong s th h tr ngy nay, c nhiu ngi thch m thc kiu phng Ty. Thng thng, cm c n vi nhiu loi mn n km a dng, ch yu l n cng vi rau c c tm gia v, canh, sp, tht v.v...

Kimchi l mn n trong cc loi rau c a dng nh ci tho, c ci, da chut... mui kt hp vi nhau. C loi kimchi cay do trn thm t bt vo v cng c loi mui m khng cho t bt hoc lm kimchi nc n. Th nhng d l loi kimchi no i na th cng c ti thm hng v.

m thc truyn thng ca Hn Quc phi c kimchi mi y .

Cc b ni tr ang mui kimchi (bn tri) Kimchi ci tho (bn phi)

lng kimchi n trong sut ma ng di. Kimchi c mui nh th ny c trong vi ln v chn mt phn trong t duy tr c nhit v v ngon. Ngy nay, cc b ni tr Hn Quc khng c thi gian mui

Vo cui thng 11 hoc u thng 12, cc gia nh thng mui mt

kimchi v trong nh khng khng gian tch tr lng kimchi ln, th nhng kimchi vn gi mt phn quan trng trong cuc sng ca ngi Hn gp nhiu thun li trong kinh doanh. Quc. Nhng doanh nghip kinh doanh kimchi v t lnh kimchi ngy nay Cng vi kimchi, doenjang c bit n c tc dng chng ung th

Cch mui kim chi

nn c nhng hc gi dinh dng hc ngy nay ch . Ngi Hn Quc

1. Nguyn liu lm kimchi

2. Ct bp ci, ra sch v ngm nc mui.

3. Nht ra sch cung bp ci.

4. Cho mm vo lm gia v mui kimchi.

5. Tri u gia v mui kimchi ln l bp ci.

6. Gi bp ci li v bo qun ch mt.

Cm trng c trang tr bng cc loi ng cc trn mt (bn tri) M u nnh (bn phi)

16

17

lm doenjang qua qu trnh luc ht u vng nh, phi kh trong bng mt, ngm nc mui ri ln men ch c nng. Th nhng thi nay mi ngi mua doenjang c sn xut nh my. ch c mt s t cc gia nh lm doenjang vi qu trnh nh trn. Phn ln Trong cc mn n t tht c mn tht tm gia v nng (ch yu l

cho t nc nh spaghetti ca , soba ca Nht, ph ca Vit Nam. Hn Quc cng c nhiu loi m a dng, c bit mn kalguksu v m lnh naengmyeon rt ni ting.

M: bt c u trn th gii cng c nhng mn m tng trng

tht b) v sn (tht b v tht ln) nhn c nhiu s yu chung nht ca ngi Hn Quc v ngi nc ngoi. Ssal-bap (cm): Go trng l go ngi Hn Quc n nhiu nht.

cho nhiu nguyn liu vo ni nu. Jjigae v jeongol cng ging tang nhng jjigae hi t nc dng hn tang, cn jeongol ging nh mn lu, nu tht v rau n ngay ti ch.

Sp (tang), canh (jjigae), lu (jeongol): Tang c nu bng cch

Cm va thi xong n khng cng ngon nhng khi n vi cc mn n km, n tn thm v ngon ca cc mn n . Juk (cho): Cho l mn n truyn thng lu i nht ti Hn Quc.

km a dng. Cm v canh th c trong bt ring ca tng ngi vng li c cc loi rau v cc nguyn liu nu nng khc nhau nn s loi cc mn n km ln ti c hng trm mn.

Banchan (cc mn n km): Hn Quc c rt nhiu cc mn n

Ngi ta nu ng cc trong nc tht lu nu cho. Ty theo nguyn liu m ta c nhiu loi cho. Do cho mm, d n v nhiu cht dinh n tt thay cho ba sng dnh cho nhng con ngi hin i bn rn. dng nn l mn n l tng dnh cho ngi bnh. Cho cng l mt mn

nhng cc mn n km c vo a gia bn n cng n. Mi

t ng cc ln men. Qu trnh ln men quyt nh mi v v hng ca

Ru truyn thng: Ru truyn thng ca Hn Quc c lm

Tang, jjigae, jeongol (bn tri) Ru makgeoli truyn thng Hn Quc lm t go

Tteok (bn tri) Tr omija (bn phi)

18

19

ru nn l cng on quan trng nht trong ton th qu trnh. Ty theo a phng sn sinh ra v kh hu tng vng m s loi ru truyn thng Ru truyn thng tiu biu nht l makgeoli (ru truyn thng lm bng go), soju (ru chng ct ni ting nht Hn Quc), ru tri cy v.v Mn n cc vng: Hn Quc c bao bc 3 mt l bin v 70% rt a dng. Ngi ta cho c tri cy v tho dc vo thm hng v.

lnh th l vng i ni. Cc a phng ca Hn Quc c ranh gii l cc cng a dng. Nh tnh a dng v mt a l, kh hu ca tng a phng m vn ha m thc tng vng mi phong ph c nh vy.

dy ni v sng. Mi vng li c iu kin kh hu v cc sn vt t nhin

Tteokguk Mt bt tteokguk n theo nghi l trong ngy Tt c coi l mang li may mn cho c nm.

nhng ngi ta cng lm thnh tteok n. Trong dp l tt hoc tic tng, v thm ngi cu, u, to tu, ht d to nn mi v c o.

Tteok (bnh go): Thng thng, go c dng nh mn chnh

l dagwasang, c ch yu by ra sau khi ba n kt thc. Dagwasang c dng tip khch nhng cng c dng n chi. Cc loi tr v hangwa a dng theo ma. Vo ma xun, thu, ng, ngi ta by nhng dng nc tri cy hoc cc loi tri cy ti cng vi hangwa. hangwa lm bng hoa qu ca tng ma v tr nng, cn ma h ngi ta

vic t tteok ln bn n rt ph bin. Tteok ch yu lm bng bt go trng Trng ming: Khay tr v bnh ko truyn thng hangwa c gi

Sebae l phong tc ly cho ngi ln trong ngy Tt.

C gia nh ang lm bnh songpyeon c hnh bn nguyt trong dp trung thu Chuseok

20

21

L hi

L hi vn l cc nghi thc tn gio linh nh. Thm ch trc thi tam

ny, nng dn ngng lm vic, tham gia l hi chc mng vic kt thc

quc, cc s kin cm n tri sau khi kt thc thu hoch cc vng quc

vic gieo ht, ph n th gi u bng nc cy iris ngn chn vn xu. mi quan tm v Tt oan Ng gim bt.

c quy m nh cn c t chc cp quc gia. Tiu biu l yeonggo (trng gi thn) ca Buyeo, dongmaeng (sng bi t tin) ca Goguryeo, mucheon c m ra vo thng 10 m lch khi kt thc thu hoch. ca Dongye (iu ma sng bi ng tri) Thng thng l hi thng Phong tc tn hng v ma thu hoch v vui v n cho nm mi Ngi Hn Quc ngy nay do cuc sng bn rn nn mt s ln

Trong qu kh y l mt dp tt ln nhng ngy nay, tr mt s vng th Ngy 15 thng 8 m lch c trng rm l tt trung thu chuseok, y Trong k ngh di ko di 3 ngy, ng cao tc cht nch xe t,

c l l ngy Tt m ngi Hn Quc mong i nht ngy nay.

c tip din n tn sau thi k Tam quc d c bin hnh i cht.

nhiu c quan v ca hng ng ca. C gia nh quy qun li, cng bi t Tt trung thu. V tu ha v my bay v qu thng phi t mua t nhiu thng trc.

tin v n thm m t tin. Nhng ngi sng thnh ph v qu n

qun i l tt truyn thng. Tuy nhin vn c nhng dp l tt c t chc

ln. Mt trong s l ngy Tt Seollal ngy 1 thng 1 m lch tng ng vi cui thng 1 hoc u thng 2 dng lch. Vo ngy Seollal, tt c gia nh u quy qun li mt ni, mc hanbok hoc vest cng gi t tin. Cng xong, mi ngi ci ly ngi ln tui trong gia nh.

l Ging sinh ngy 25 thng 12. L Ging sinh khng ch c nhng ngi theo o C c m phn ln gii tr u tn hng ngy ny. Trong ngy

Ngoi ra cn c l c Pht n sinh vo ngy 8 thng 4 m lch v

tin sau khi ngy Seollal tri qua. Vo ngy ny, nng dn v ng dn cng

Mt l hi ln chnh na l rm thng ging, l ngy trng rm u

l Pht n, rt nhiu tn Pht gio t chc diu hnh trung tm Seoul

cu mong c ma, cc gia nh bnh thng th chun b nhng mn n c bit bng rau ng ma, nh ui t kh v cu mong cho s may mn cho c nm. Ngy 5 thng 5 m lch c gi l Dano (oan Ng). Trong ngy

Tr o Hn Quc
im nhn ca tr o Hn Quc l thng thc tr mt cch t nhin trong khng kh thoi mi. Tr o ang thi hng thnh v c ch ti nh mt phng tin tm n s ngh ngi v hi ha trong sinh hot vn minh hin i bn rn.
Dol, Tic sinh nht ln u tin

22

23

v n lng hoa sen c treo nhng con ng chnh.

trng v k nim vi ba tic rn rng. Baegil l ngy em b cho i c 100 ngy v dol l sinh nht u tin ca em b. Hoegap (hwangap) ch sinh nht ln th 60, c coi l quay mt vng chu k 60 nm (tng t bit c coi trng trong thi k t l tr s sinh t vong cao v tui th trung bnh thp.

C nhng ngy hi gia nh m tt c ngi Hn Quc u coi

hng xa nhng ngy nay, phn ln ch c nhng thnh vin gia nh gn gi ngoi hn l nh nhn s chc mngca gia nh.

mi t hp. Trong dp hoegap, c nhiu ngi hng th i du lch nc

nh 12 cung Hong o ca phng Ty). Nhng ngy hi gia nh ny c

Tn gio

Khc vi mt s quc gia c s lng tn ca mt tn gio nhiu p

o, vn ha Hn Quc hp th nhiu yu t tn gio a dng v hnh

Ngy l tt ca Hn Quc trc y l ngy hi chung vui vi c h

thnh li t duy v hnh ng ca con ngi Hn Quc. Trong thi k u, tr c tch ring ra.

Bn o Triu Tin l mt x hi hp nht nhng sau ny tn gio v chnh Trong lch s, dn tc Triu Tin sinh hot di nh hng ca o

Ngy ngh l Hn Quc

Ngy 1 thng 1 Tt Dng lch Seollal: ngy Tt (m lch) Ngy 1 thng 3 Ngy 8 thng 4 Ngy Phong tro ginh c lp L Pht n (m lch) Ngy u tin ca nm mi Ngy 1 thng 1 m lch. L k ngh 3 ngy bao gm c ngy trc v ngy sau ngy Seollal. L ngy k nim phong tro u tranh ginh c lp vi quy m ln chng li s thng tr ca thc dn Nht vo nm 1919. Cc nghi thc trang nghim c t chc cha. Vo ngy ch nht trc ngy c Pht n sinh, dng diu hnh n hoa sen trn y c mt con ng Jongno ti Seoul. L ngy c nhiu s kin a dng c t chc dnh cho thiu nhi.

Saman, Pht gio, o gio nhng ngy nay, tn ngng o C c bm r su v gi v tr l mt tn gio chnh khc gy tc ng n th gii tm linh ca ngi Hn Quc. Trong qu trnh cng nghip ha thn

tc ch trong 20 nm m phng ty phi 200 nm mi t c, c v s hn b v i th ngi Hn Quc tm n s an i qua cc hot ng tn tn gio tr thnh nhng t chc x hi c nh hng ln.

s bt an cng nh cm gic c c ny sinh v khi s an bnh trong tm gio. Theo , con s ngi theo tn gio tng ln r rt v cc c quan Ti Hn Quc, quyn t do tn gio c bo v bng Hin php.

Ngy 5 thng 5 Ngy 6 thng 6 Ngy 15 thng 8

Ngy Thiu nhi

Ngy Tng nim L ngy Quc khnh th hin s tn knh vi linh hn nhng chin s hy sinh. L Tng nim c t chc Ngha trang Quc gia. Ngy Gii phng L ngy k nim thot khi 35 nm thng tr ca thc dn Nht vo nm 1945 v cng l ngy chnh ph i Hn Dn Quc c thnh lp vo nm 1948.

Theo iu tra thng k x hi nm 2005, 53,1% ngi Hn Quc l c tn gio. Trong tn Pht gio chim 43%, tip theo l o Tin lnh (34,5%) v o Thin cha (20,6%)

Trung thu L mt trong nhng dp tt tiu biu ca Hn Quc. C gia Chuseok (m lch) nh t hp li mt ch, t chc cng ti nh hoc m gia nh, vo bui m cng ngm trng v cu c. Ngy 3 thng 10 Ngy 25 thng 12 Ngy Lp quc L Ging sinh Ngy k nim quc gia u tin ca dn tc Hn c Dangun lp ra vo nm 2333 TCN. Cng ging nh phng Ty, c ngi theo o C c v khng theo o cng chc mng ngy ny.

Pht gio

Pht gio l mt tn gio mang tnh trit l i hi s tu dng cao , cao s cu ri bn thn qua s ti sinh trong vng lun hi. o Pht thm nhp vo Bn o Triu Tin ln u vo nm 372,

khi nh s Sundo ca Tin Tn Trung Quc truyn b o Pht n

Goguryeo. Nm 384, nh s Malananda t ng Tn truyn b o Pht

24

25

n Baekjae. Pht ging nh nh vua l biu tng ca quyn uy, tr thnh i tng sng bi, l nn tng tinh thn ph hp vi c cu thng tr nn tng lp cai tr ca Tam quc u ng h Pht gio.

hn. M thut v kin trc Pht gio li cng pht trin hn di s h tr khng gii hn ca gii qu tc. Vo chnh thi k ny, b Kinh pht Koreana c to ra. Mt khc vo nm 1392, Taejo Yi Seong-gye ngi sng lp ra vng triu Joseon n lc xa b tt c nhng nh hng ca Pht gio trong triu nh v la chn Nho gio l kim ch nam cai qun quc gia v chun mc ca o c l ngha. Trong sut 500 nm triu i Joseon, bt c s c gng no nhm khi phc li Pht gio u chnh.

tn Pht gio cng dn tng. Vo khong th k th 6, cc nh s v cc hnh thnh nn tng ca vn ha Pht gio ban u ti .

Di s bo tr ca quc vng, nhiu cha c xy dng, s

ngh nhn mang kinh Pht v cc tc phm th cng ngh sang Nht v Nm 676, Shilla thng nht ba vng quc. Mc d t tng thng

tr l Nho gio nhng quc gio vn l o Pht. Thi k ny, vi s

gp phi s phn i mnh m ca cc nh Nho hc v cc quan li triu Nm 1910, Nht Bn cng ch st nhp Joseon vo Nht Bn

u ca Hong gia dnh cho Pht gio, m thut v vn ha kin trc cha ca Shilla - Gyeongju v cc di tch khc. Th nhng gii qu tc qu thoi. Sau , phi Thin tng hng n chn l ph bin qua cuc sng thanh m ra i.

Pht gio pht trin rc r nh cha Bulguksa c xy dng kinh sa vo cuc sng xa x v tn ngng quc gia l Pht gio bt u suy

v c nh ng ha o Pht Joseon vi o Pht Nht Bn. Th nhng nhng c gng ny u tht bi v thm ch cn dn ti kt qu l lm sng dy mi quan tm v o Pht bn a ca dn tc Triu Tin. Trong i ca x hi hin i v c c thi k phc hng. i a s tng l li trn ni tu dng bn thn v tp trung vo mc tng nhng cng

my chc nm qua, o Pht c nhng c gng thch ng vi s bin

Nc Goryeo ni tip Silla li cng nhit tnh ng h o Pht

c mt s xung cc th truyn b Pht gio. Rt nhiu nh s ang

Tn gio
Theo iu tra dn s nm 2005, c khong mt na dn s Hn Quc l c tn gio. Trong Pht gio (43%), o Tin lnh (34,5%) v o Thin cha (20,6%) l nhng tn gio chnh v 1,9% cn li ch yu l Nho gio, tn ngng Saman, o Hi v o Cheondogyo (l mt tn gio bn a c ngha l tn gio tin tng vo con ng ca tri).

tin hnh nghin cu tn gio ti cc trng i hc trong v ngoi nc.

Budismo Protestantismo Catolicismo Won budismo Confucianismo Cheondogyo Otros 129.907 104.575 45.835 201.401 5.146.147 8.616.438

10.726.463

n v: ngi Ngun: Tng cc Thng k <www.kostat.go.kr>

L hi n hoa sen L hi k nim c c hnh vo cui tun ngay trc ngy Pht n (ngy 8 thng 4 m lch) <www.llf.or.kr>

26

27

Thin tng ca Pht gio Hn Quc (hng n mc tng) pht trin

nhiu, theo nhiu ngi nc ngoi tm n cha Songgwangsa tnh Jeollanamdo v nhng trung tm Pht gio Thin tng khc Seoul v ca Hn Quc. cc th a phng tu luyn v ang tip bc nhng nh s ni ting

i hc quc gia c gi l Taehak c xy dng vo nm 392 v cc c s gio dc t nhn dy Nho hc c m cc a phng. Baekje xy dng nhng trng hc ging nh trn vo thi k sm hn n nh ng trc tip hc hi v mang v mt s lng ln cc sch

Goguryeo. Silla Thng nht phi c on i biu gm nhng hc gi v c lin quan. Th k th 10 ti Goryeo, Pht gio l Quc gio v Nho

Nho gio

Nho gio do Khng t sng lp vo th k 6 TCN, gn vi khi nim

gio to nn c s v mt trit hc, c cu ca quc gia. Vo cui th k Trung Quc, vic hc tp kinh sch Nho gio c khuyn khch v cc gi tr Nho gio bm r tht su vo t tng ca ngi Hn Quc.

hng dn hnh ng v mt lun l hn l mt tn ngng tn gio. Nho cho gia nh v x hi c duy tr ng n. Nho gio khng c thn linh nhng vn c th c coi l mt loi tn gio bi l thi gian tri qua, mt nguyn tc c bn ca h thng Nho gio nh mt tn gio.

10, qua cc k thi Khoa c - k thi tuyn quan li ly m hnh t ch ca

gio l mt h thng nguyn tc lun l nh Nhn Ngha L Tr Tn gip

s nhng ngi theo o coi Khng t nh thn linh v lm theo nhng Nho gio c truyn b vo Bn o Triu Tin cng vi mt s

tng quc gia v pht trin gio dc, nghi l, ch hnh chnh theo

Joseon c lp ra vo nm 1392 n nhn Nho gio l h t

. Cui th k 19, khi cc nc ln phng Ty v Nht Bn cng lp ra i Ngha binh chin u chng li chng.

p Joseon phi m ca v dng qun s xm chim, cc nh Nho hc Mt khc cng c nhng c gng ci cch Nho gio cho thch ng

ti liu ghi chp ca Trung Quc khong trc v sau cng nguyn. Thi k Tam quc Goguryeo, Baekje, Silla u li nhng ghi chp cho thy tt c chu nh hng ca Nho gio t sm. Ti Goguryeo, trng

vi s bin i ca thi i. Nhng nh ci cch ny n nhn vn minh

phng Ty v c gng thnh lp chnh ph c lp hin i. Trong thi

Cc hc tr Nho gio ang hc kinh sch trong trang phc truyn thng

Nh th Myeongdong trung tm Seoul <www. mdsd.or.kr>

28

29

gian l thuc a ca Nht, h tham gia vo v s cc cuc u tranh ginh c lp chng li quc Nht Bn. T tng sng bi t tin vn cn ta rng v ch hiu vn l mt gi tr o c c tn trng trong x hi Hn Quc ngy nay.

Hn Quc v 10 ngi Php). y l L Phong thnh u tin c t chc mt ni ngoi Ta thnh Vatican. Qua s kin ny, Hn Quc tr thnh nc th t trn th gii c nhiu v thnh Thin cha gio nht.

o Thin cha

o Tin lnh

Hot ng truyn gio o Thin cha c bt u vo th k 17 khi on s thn Joseon c c sang Bc Kinh chu cng hong nh Thanh hng nm mang v nhng t liu bng ting Trung Quc ca nh truyn gio Thin cha gio Matteo Ricci. Trong nhng sch v ny khng ch c gio l tn gio m cn ghi chp c nhng ni dung v khoa hc phng Ty nh lch tnh theo mt tri v.v thu ht s quan tm ca cc hc gi Silhak Joseon vn theo ui nhng khoa hc thc dng. Bc vo th k 18, trong s cc hc gi Silhak v gia nh ca h

Nm 1884, Horace N. Allen, mt nh truyn gio thuc gio hi trng lo ng thi cng l mt bc s ngi M n Joseon. Vo nm sau , nh truyn gio Horace G. Underwood cng gio phi vi Allen v mt ngi

truyn o ca Hi gio l thuc nh th Tn Gio Henry G.Appenzeller

cng n t M. Sau , cc nh truyn gio thuc cc tng phi Tin lnh hin cho x hi Hn Quc bng cch cung cp cc dch v y t v gio dc nh l mt phng tin truyn o. Cc tn o Tin lnh Hn Quc v Chi-ho cng hin cho s nghip chnh tr.

khc cng ni tip bc. Nhng nh truyn gio ngi nc ngoi cng

bt u c nhng ngi ci o theo Thin cha gio. Nm 1794, cha Zhou Wenmo nh Thanh nh truyn gio ngi nc ngoi u tin t php v c c s n p tn gio nhng s ngi ci o theo o Thin chn n Joseon. Tuy vic truyn b tn gio trong nc thi l bt hp

cng l cc nh u tranh ginh c lp nh Seo Jae-pil, Yi Sang-jae v Yun Cc trng t thc ca o Tin Lnh nh Yeonhee v Ewha

ng vai tr cao ch ngha dn tc trong i chng. Cc on th C c gio c thnh lp nh Seoul YMCA vo nm 1903. Cc t chc ny

cha vn tip tc gia tng. n nm 1865 hai nm sau khi Hong thn Daewongun vn ch trng bi ngoi ln nm gi quyn lc qua vic nhip chnh, c 10 v linh mc v 23.000 tn Thin cha gio tn ti.

ca triu nh c tuyn phc ti Thnh ng Basilica Rome v nm 1968, c thm 24 ngi na c tuyn phc.

Nm 1925, 79 ngi Joseon t v o bi s n p Thin cha gio

s cc on th cu gip Thin cha gio v nh truyn o tng ln. Gio hi Thin cha Hn Quc pht trin tng tc v c cu cp bc c lp ra vo nm 1962. Vo nm 1984 l nm k nim 200 nm lch s o Thin cha Hn Quc, Gio hong John Pall II n thm Hn

Trong thi k chin tranh Nam Bc (1950-1953) v c sau , con

Quc v phong thnh cho nhng ngi t v o Thin cha (93 ngi

Dng l ti nh th c m rng

30

31

rt tch cc trong cc hot ng x hi chnh tr, khuyn khch gii tr Hn

Quc thnh lp cc t chc tng t. Cc on th thanh nin ny khng ph v thi m tn v nhng tc l xa c, ng thi khuyn khch bnh

o Hi

ch theo ui s nghip chnh tr, gio dc m cn thc tnh thc x hi, ng nam n, xa b ch a th, n gin ha cc hnh thc th cng v.v...

Vo thi Goryeo, Hn Quc c giao lu v kinh t, ngoi giao vi th gii

o Hi nhng n thi Joseon, nhng giao lu khng cn. Sau ny, lao ng di tr ti vng ng Bc Trung Quc vo u th k 20 do chnh thc, mt s t nhng ngi ci o theo Hi gio tr v nc. H sinh hot c lp vi mt tn ngng mi l Hi gio, sau khi chin tranh qun Lin Hip Quc mi cu nguyn chung.

nhng ngi Hn Quc u tin tip xc vi o Hi l l nhng ngi sch thng tr thc dn ca Nht. Sau khi chin tranh th gii ln th 2 kt

Tn gio bn a

S sp ca triu i Joseon v s thng tr thc dn ca Nht sau khin ny sinh ra lin tc cc tn ngng mi vi tc nhanh chng. Vin Pht gio (Won-buddism) c lp ra dn dt tt c cc

Nam Bc xy ra, h c cc binh s Th Nh K tham chin vi t cch l Thng 9 nm 1955, Hip hi Hi gio Hn Quc c sng lp v

tn ti c tri gic ang chm m trong b kh n ci lc vin. y l mt tn ngng t nn tng trn vic tu luyn o c, s nhn ni v i tm

chn l. Tn gi Vin Pht gio c to nn t nhng ch mang ngha tng trng cho chn l ti thng. Pht ngha l s thc tnh, v gio gic ng v p dng nhng tri thc y vo i sng hng ngy.

Imam (lnh t Hi gio) ngi Hn Quc u tin c bu ra. Sau , Hip hi Hi gio Hn Quc c m rng quy m, n nm 1967 Trung ng c xy dng Seoul vo nm 1976. c t chc li l Hi Hi gio Trung ng Hn Quc v Thnh ng

chn l, gic ng v dy bo, trong Vin (won) l vng trn ng nht ngha l truyn dy chn l. Do , Vin Pht gio l mt tn gio khin ta Cheondogyo - mt phong tro x hi c khi xng nhm chng

li tham nhng suy i v s xm chim ca nc ngoi vn y ry vo Ty hc. Gio l chnh ca Cheondogyo l t tng Nhn ni thin

nhng nm 1860. Vo thi , n c gi l ng hc i lp vi (Innaecheon) ngha l con ngi c xem l chnh Haneullim- thn

thnh trong tn ngng ny. Theo o Cheondogyo, tt c con ngi u c Haneullim ng trong lng mnh nn u ng tn knh v s ha chung thnh mt vi tn ti thn thnh qua vic tu luyn tm linh.

ng vai tr rt quan trng trong qu trnh dn u phong tro u tranh ginh c lp ca Hn Quc nhng nm 1910 v 1920.

Daejonggyo - mt tn gio theo ch ngha dn tc tn sng Dangun

Thnh ng Hi gio Trung ng ti Hannamdong, Seoul

32

33

Khi qut cuc sng ca ngi Hn Quc

Nt p ca Hn Quc

Nh

Cc khu vn Hn Quc l mt s c gng ti hin li cnh quan t nhin nh i, sui v cnh ng. Thng thng, cc khu vn thng c quy m nh nhng hng n s kt hp l tng gia con ngi v thin nhin. Thin nhin i vi ngi Hn Quc l mt tn ti hon ho, tuyt i, lin tc sn sinh v duy tr nhng s sng nn im mu cht khi trang tr vn l t ng chm n t nhin nht.

Trang phc

Hanbok l trang phc truyn thng ca Hn Quc c lu truyn hng nghn nm nay. 100 nm trc y, trc khi trang phc phng Ty c ph cp th hanbok ng vai tr l trang phc thng ngy. Nam gii mc jeogori v qun, n gii mc jeogori v vy. Ngy nay, hanbok ch yu c mc trong nhng dp c bit nh m ci, sinh nht ln th 60 hoc 70 v trong cc dp l tt, trung thu.

m thc

m thc Hn Quc c c im l giu dinh dng v nhiu mn n ln men. Do , cc mn n Hn Quc c bit n rt tt cho sc khe v c tc dng chng ung th. Kimchi l mn n Hn Quc ni ting nht, l mn n km khng th thiu trong cc ba n. Mn kimchi lm t bp ci mui c cha nhiu vitamin v cht khong. Trong s cc mn n c bit n rng ri nc ngoi c tht sn v tht nng.

34

35

2
X hi

Phc li x hi Gio dc Truyn thng Khi qut x hi Hn Quc

2
X hi

tri qua mt lot nhng bin i quan trng. Hn Quc ni ln nh l

Nhng nm cui ca thp nin 1970, th trng lao ng Hn Quc

mt quc gia c sc cnh tranh trn th trng ton cu qua nhng ngnh cng nghip cn nhiu lao ng nh dt v giy dp. Nhng nm 1970 v 1980, chnh ph o to i ng lao ng tay ngh cao, cung cp dch v gii quyt vic lm cho lao ng tay ngh thp gii quyt hin tng cui thp nin 1980 tr v sau, cc chnh sch c t trng tm vo m

thiu ngun lao ng do qu trnh cng nghip ha gy ra.. T nhng nm

Phc li x hi Tuyn dng

C cu tuyn dng ca Hn Quc thay i r rt t u thp k 1960

khi qu trnh cng nghip ha mi bt u. Nm 1963, khu vc nng lm thy sn chim 63% ton th ngun lao ng, th nhng t l ny gim xung cn 6,6% vo nm 2010. Ngc li, t l tuyn dng ca ngnh cng trong nm 2010.

nghip th 3 (ngnh dch v) tng t 28,3% trong nm 1963 n 76,4%

Ti cc trung tm hun luyn cng nghip nng ang hng dn cc k s nc ngoi xy dng v vn hnh trm pht in.

Tnh hnh tuyn dng theo tng ngnh ngh Xu hng tuyn dng
Nm Dn s trn 15 tui 36,579 36,963 37,340 37,717 38,300 38,762 39,170 39,598 40,092 40,590 Dn s hot ng kinh t Tng Tuyn dng Tht nghip 22,471 22,921 22,957 23,417 23,743 23,978 24,216 24,347 24,394 24,748 21,572 22,169 22,139 22,557 22,856 23,151 23,433 23,577 23,506 23,829 899 752 818 860 887 827 783 769 889 920 T l tham gia hot ng kinh t 61.4 62.0 61.5 62.1 62.0 61.9 61.8 61.5 60.8 61.0 T l tht nghip 4.0 3.3 3.6 3.7 3.7 3.5 3.2 3.2 3.6 3.7

Ngun: Tng cc Thng k Ghi ch: Cng nghip cp 1 bao gm nng nghip, lm nghip, thy sn, Cng nghip cp 2 bao gm khai thc m v cc ngnh ngh sn xut Cng nghip cp 3 l thnh phn vn gin tip x hi (SOC) v cc ngnh dch v khc

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

n v: 1000 ngi, % Ngun: Tng cc Thng k <www.kostat.go.kr>

38

39

rng phc li v bnh ng Lut Lng ti thiu (1986), Lut Tuyn dng hi Chc nng Hng nghip cho Ngi khuyt tt (1990) c lp ra cng nh cc bin php c lin quan khc cng c thi hnh.

Bnh ng gii (1987), Lut lin quan n Xc tin Tuyn dng v Phc

cho c gii tr v ngi gi cng nh h tr nhng tng lp ny tm vic lm mi. Thm vo , nhu cu v nng lc hc tp sut i ngy cng tng

vn tht nghip xy ra do kinh t chm tng trng, chnh ph thng

Nhng nm u thp k 1990, gii quyt mt cch c h thng

thm khin chnh ph dn dn m rng u t vo dy ngh. Ngoi ra, nhiu bin php a dng cng c tin hnh gia tng tuyn dng n

qua nhng d tho lut quan trng nh Lut Bo him Tuyn dng (1993), Lut Chnh sch Tuyn dng C bn (1995), Lut Xc tin o to Ngh nghip cho Ngi lao ng (1997) v.v...

gii do t l sinh thp v dn s lao ng b lo ha, trong bao gm

c nhng bin php gim bt phn bit trong tuyn dng nam n, h tr v chm sc con v.v Cc bin php m rng v n nh tuyn dng bt phn bit tui trong tuyn dng cng c tin hnh kh a dng.

ph n c th tin hnh cng vic ti c quan song song vi vic nh, ngh ngi gi nh nng cao tui ngh hu, ci tin ch tin lng, gim

x hi i ph vi vn tht nghip bng cch m rng phm vi i bao gm c i tng lm theo gi v lm tm thi.

Thng 10 nm 1999, chnh ph tng cng mng li an ton

tng c hng bo him tuyn dng ra tt c nhng ngi lao ng Ch Chng trnh Hnh ng C th (IAP) dnh cho nhng

Nh

ngi hng lng ph cp tht nghip c m rng phm vi p dng

Qu trnh cng nghip ha ca Hn Quc c tin hnh song song vi qu trnh th ha cng ging nh cc nc khc. Nm 1960 ch c 27,7% dn s sng thnh th nhng n nm 2000, n 88,3% l c dn ti cc thnh ph. Th nhng xu th ny cho thy s suy gim xung cn 81,5% vo nm 2005.

Dn s khu vc thnh th nhanh chng gia tng dn n thiu nh

Tnh hnh xy dng nh

2010 2009 2008 2006 387 382 371 470 433 750 212 115

Cc khu cn h ti Seoul Cng vi qu trnh hin i ha v s xut hin ca cc gia nh ht nhn, cn h tr thnh hnh thc nh c dn c th a chung nht bi tnh thun tin ca n.

2000 1990 1980 1970

n v: ngn ci Ngun: B Lnh th v Hi dng <www.mltm.go.kr>

40

41

v gi t thnh ph tng vt. Chnh ph t vic dnh t dnh cho c tr v m rng xy dng nh quy m nh l nhng iu cn u tin hng u gii quyt vn thiu nh ca v n nh gi nh.

nng cao cng vi s ci tin ca dch v sc khe, y t. Chi ph y t cho mt ngi dn tng t 85.000 won v Dch v Sc khe Y t c cung cp di hnh thc Bo him Sc khe v H tr Y t c a ra ln u tin vo nm 1977. Phm vi p dng ch ny ch c 29,5% ton th dn ngi tham gia v 3,4% cn li l cha tham gia dch v.

v c k hoch cung cp nh cho 1.500.000 gia nh n nm 2018 theo k hoch cung cp Bogeum jari c lp ra nm 2008.

Theo chnh ph hon thnh quy ch ti pht trin, ti xy dng

s vo nm 1980 nhng hin nay, tnh n thng 12 nm 2008 c 96,6% S nhn lc y t v bnh vin cng tng u n. S bnh vin v

t 600.000 n 700.000 gia nh/ nm. Gi t tng cao, li sinh hot hin ln. Nm 1985, ch c 13,5% gia nh c tr ti cc cn h nhng con s

T gia nm 2000 n nm 2008, chnh ph cung cp nh cho

i c a chung nn t l s ngi sng ti cc khu cn h tip tc tng ln ti 52,5% vo nm 2005. Phn ln cn h ca Hn Quc u l s hu ca tng gia nh vi ch cng qun theo hnh thc condominiums ca M.

c s khm bnh trong nc (bao gm c phng khm ng y) t 11.183 giy php khm cha bnh tng t 19.588 ngi nm 1975 n 116.693 ngi nm 2009.

c s tng ti 52.914 c s trong nm 2007. Mt khc, s bc s c

nh cha tr ung th d dy, ghp gan, gii phu thm m v.v Vi trnh

Hn Quc c bit cung cp dch v y t vt bc ti cc lnh vc

Sc khe v dch v y t

k thut y t pht trin cao v chi ph y t hp l, con s bnh nhn

Trong 40 nm qua, cng vi s pht trin kinh t, sc khe ca ngi Hn 1960 ca nam l 51 tui v ca n l 54 tui. Ch s ny tng ln 77 tui ph gim ng k.

ngi nc ngoi n Hn Quc vi mc ch cha bnh tng ln r rt.

Quc cng c nng cao r rt trn ton din. Tui th trung bnh vo nm nam v 83,8 tui n vo nm 2009. T l t vong tr s sinh v thai S pht trin ny c lin quan trc tip n cht lng thc n c

S chuyn gia y t tnh trn u ngi

2005 2000 1995 1990 1985 144 191 228 433 314 450

n v: ngi Ngun: Tng cc Thng k <www.mw.go.kr> Ch thch: Chuyn gia y t bao gm bc s, nha s, bc s ng y, dc s, h l v y t.

Bnh nhn ngi nc ngoi ang khm sc khe theo chng trnh du lch y t

42

43

Ngoi ra, chnh ph Hn Quc h tr xy dng c s h tng nhng

bnh nhn nc ngoi c th hng c dch v ti mt im (one-stop)

v bo m mc thp nht cho dn s hot ng kinh t, cc ch phc li dnh cho dn s khng hot ng kinh t cng kh a dng. Chng trnh h tr cng ng ny bao gm hai lnh vc ln l tr cp chi ph sinh hot v h tr y t.

thng qua cc Tng i Y t. Tng i Y t cung cp dch v t vn cho cc bnh nhn nc ngoi c th x l c nhng bt tin trong qu trnh cha bnh hoc nhng bt mn lin quan n sai lm trong y khoa (s in thoi 82-1577-7129).

bnh ca ngi Hn Quc cng tng ln t bin, iu ny c ngha dn s cao tui cng tng ln ng k. Nm 1960 dn s trn 65 tui chim 2,9% 14,3% vo nm 2018. tng dn s th n cui nm 2009 tng ln 10,7% v d tnh s tng ln Cc chnh sch nng cao phc li dnh cho ngi gi nh trc tip

Mc sng tng ln, dch v y t c ci thin khin tui trung

Ch phc li x hi

Nhiu ch phc li x hi c thi hnh t cui nhng nm 1980, v h tr y t ra ton dn, a ra ch Lng hu Quc dn (1988) v Bo tng thit lp mng li an ton x hi bao qut. Tt c cng dn trn 18 Lng hu Quc dn bt k mc thu nhp.

d nh m rng v mt nguyn tc phm vi p dng bo him sc khe v him Tuyn dng (1995). Theo cch ny, chnh ph xy dng c nn tui v di 60 tui c tr ti Hn Quc u l i tng c tham gia Trong khi mc tiu ban u ca cc ch trn y l cung cp dch

chi tin tr cp cho i tng cc gia nh c thu nhp di mc chun

sinh hot thp nht, m rng c hi tuyn dng ngi gi qua vic to vic lm ph hp v m trung tm tuyn dng. Ch y t sc khe dnh cho ngi gi c tng cng thng qua ch Bo him Chm sc Ngi cao tui di hn, m ra nhiu cng trnh cng cng a dng dnh

cho ngi gi. Theo ch Lng hu Tui gi C bn c a ra vo c tr cp hu tr. Mt khc, ch Bo him Chm sc Ngi cao tui

thng 1 nm 2008, tng lp thu nhp thp t 65 tui tr ln c th nhn di hn c p dng vo thng 7 nm 2008 l ch nhm nng cao sc cho nhng ngi gi mc cc chng bnh do tui gi nh ln v lit.

khe ton din cho ngi gi, gim bt gnh nng kinh t v c bit dnh Cng vi s tng cng cc ch phc li x hi, ch phc li

dnh cho ngi khuyt tt cng pht trin mnh. Hn Quc phn thnh 15

4 ch bo him ln nht
Tn Lng hu Quc dn Bo him Sc khe Bo him Tuyn dng Bo him Tai nn Cng nghip Tn knh ngi gi Ngun: www.4insure.or.kr Nm bt u thc hin Mc ch c bn 1988 1977 1995 1964 Bo m thu nhp H tr y t Gii quyt tht nghip Bi thng tai nn cng nghip

44

45

loi khuyt tt. Nm 2008, c 2.430.000 ngi trong tng s 49.000.000 dn s ng k l ngi khuyt tt. Chnh ph bt u cung cp tr cp khuyt tt cho tt c ngi khuyt tt tr em v ngi ln v n lc to vic lm cho ngi khuyt tt. Hn Quc k kt Hip nh Quyn li ca Ngi khuyt tt.

ph n Hn Quc v mt Hin php, mang li cho h c hi bnh ng c hc tp, lm vic v hot ng cng ng. Thng 3 nm 2005, chnh ph xa b ch Ch h - mt ch

phn bit i x ph n tiu biu khin Hn Quc tin mt bc di

Theo , Lut Cm Phn bit i x vi ngi khuyt tt c hiu lc t thng 4 nm 2008 v Hn Quc l nc th hai ti chu cng b Lut Cm Phn bit i x vi Ngi khuyt tt.

vo x hi bnh ng gii. Ch Ch h b xa b t nhng vin gch ng gii. Kinh t pht trin, iu kin sinh hot c ci tin khin nhng thnh qu v mt gio dc ca ph n cng c nng cao.

u tin ca mt vn ha gia nh mi trn nn tng gi tr dn ch v bnh

Ph n

Vai tr ca ph n trong x hi truyn thng Hn Quc b gii hn trong gia nh. Ph n Hn Quc c hc v tnh phc tng v nhn ni t nh thng khng c tham gia x hi tch cc nh nam gii v b gii hn vai tr ni tr. thc hin vai tr ngi v, ngi m trong tng lai. Trc y, ph n

buc v c min ph. Nm 2005 hin ti c 100% tr em Hn Quc ang

Ti Hn Quc, gio dc tiu hc v trung hc c s l ngha v bt

i hc tiu hc. T l nam n ca hc sinh ph thng c s v trung hc gn nh bng nhau. T l hc tip ln i hc ca hc sinh trung hc ph thng l 81,6% i vi nam v l 82,4% i vi n. T l hc tip ln i hc ca hc sinh n ngy cng cao hn hc sinh nam.

Chnh ph i Hn Dn Quc c thnh lp nm 1948 bo v

u t 37,3% nm 1965 n 49,4% nm 2010. Xt v c cu ngh nghip,

T l ngun lao ng n thng qua qu trnh cng nghip ha tng

Ngi Hn Quc u tin bc vo v tr Lee Soyon lu li 11 ngy Trm V tr Quc t vo thng 4 nm 2008.

Nhng cng t vin n trong L Nhm chc c t chc ti Khu Lin hp Chnh ph Gwacheon

46

47

nu nh nm 1975 ch c 2% lao ng n lm cng vic qun l hoc 21% lao ng n lm cng vic chuyn mn hoc qun l v 17,8% lm vo nhiu lnh vc a dng v ng gp ng k cho x hi.

chuyn mn, 3,7% lm cng vic vn phng th trong nm 2010, c n cng vic vn phng. Ph n Hn Quc ngy nay ang tham gia tch cc Gn y, s xm nhp vo chnh ph ca ph n c m rng. V

vt qua k thi tuyn cng chc Hnh chnh v Ngoi v. Phn ln nhng hoc cn b ngoi giao.

ngi ny c b nhim lm thm phn, cng t vin, vin chc nh nc

Gio dc

d, s y vin Quc hi n Kha 16 (2000-2004) ch l 16 ngi (chim

Gio dc c ngi Hn Quc v cng coi trng, n l mt phng tin thnh cng bng sc lc ca bn thn v thng tin trong x hi. Vo nhng nm 1880, cc trng hc theo kiu cn i ln u tin c lp ra v chnh ph i Hn Dn Quc thnh lp nm 1948 thc hin ch Hn Quc ngy hm nay tr thnh mt quc gia c t l xa m ch ngha v gio dc tiu hc 6 nm y mnh ch gio dc hin i. cao trn th gii. Cn st gio dc ti Hn Quc nhiu lc c nh gi

5,9%) th kha 18 (2008-2012) tng r rt ln 43 ngi (14,4%). Con s ngi thi K thi tuyn Cng chc T php c t chc gn y nht c n 41,5% l n. N chim 47,7% v ti 60% trong s nhng ngi

Ch gio dc
Gio dc trc tiu hc
4~6 tui

l cn c Hn Quc c th t c s tng trng cao trong 40 nm

Gio dc trung hc Gio dc i hc Cao hc

Gio dc tiu hc

qua v khng ch c lc lng lao ng c gio dc m c nhng nh

7~12
Trng tiu hc Trng Chuyn c bit

13~15

15~18

19~29
Cc trng khc Trng Cao ng Chuyn nghip Cng nghip i hc Hng khng Trng Cao ng i hc Gio dc i hc Cng nghip i hc Chuyn ngnh v i hc Tng hp

khoa hc, k s, chuyn gia cn thit cho nhiu lnh vc chuyn mn a

Mu gio

Trng Ph thng Trung hc (cp 3) Trng Ph thng Trung hc Hng khng Trng Ph thng Trung hc trc thuc cc doanh nghip Trng Ph thng Trung hc Dy ngh Trng Chuyn c bit Cc trng khc Trng Ph thng c s (cp 2) Trng Chuyn c bit Cc trng khc

Cc hc sinh tiu hc ang cho thy tc phm v Dokdo, lnh th tn cng pha ng Hn Quc.

48

49

dng cng c o to.

Ch gio dc

thut v Hn Quc b p bc bi s thng tr thc dn ca Nht.

Ch gio dc ca Hn Quc bao gm mu gio (1-3 nm), trng tiu hc (6 nm), trng Ph thng c s (3 nm), trng Ph thng Trung hc (3 nm) v chng trnh c nhn i hc (4 nm). Ngoi ra cng c chng trnh cao hc cp hc v thc s v tin s, trng cao ng h 2 nm hoc 3 nm. Gio dc tiu hc l gio dc bt buc nn c t l nhp hc l 100%. T nm 2004, trung hc c s cng l ngha v bt buc c thc hin. 3.640.000 hc sinh v 77.697 cn b ging dy.

Hn Quc hc tng ln v h tr cho hot ng nghin cu cng nh gio dc, chnh ph thnh lp Vin Nghin cu Hn Quc hc Trung ng vo nm 1978 v 2 nm sau m Vin o to Cao hc ti Vin Nghin cu ny. Tnh n thng 2 nm 2010, Vin Nghin cu Hn Quc hc Trung

Ngy nay, con s nhng hc gi ngi nc ngoi nghin cu

Hin ti vo nm 2010, Hn Quc c 411 c s o to bc cao,

ng o to c 567 thc s v 299 tin s cc lnh vc chuyn ngnh Nhn vn, Vn ha Ngh thut, Khoa hc X hi v Hn Quc hc Quc t. Hng nm c 220 hc sinh ngi Hn Quc v nc ngoi ng k hc chng trnh thc s, tin s ca Vin. Nhng hc sinh nc ngoi sau khi tt nghip tr v t quc v tr thnh nhng gio s, nhng nh nghin cu Hn Quc hc.

Hn Quc hc

Thut ng Hn Quc hc xut hin cng vi s n lc ca gii hc gi

nhm pht trin ngnh nghin cu lch s, x hi, vn ha, ch chnh tr

v.v ca Hn Quc t sau gii phng nm 1945 do nhng nghin cu hc

hc lin quan n Hn Quc hc ang c ging dy ti 735 trng i hc trn khp cc nc nh Trung Quc, Nht Bn, M, Nga, Php, c, Thi Lan, Vit Nam, Ba Lan, an Mch, Thy S, Ukraina, Hungary v.v

Hn Quc hc c s quan tm ca quc t v hin nay cc mn

Truyn thng Cc ta son bo v hng thng tn

Lch s bo ch cn hin i Hn Quc hn 100 nm. T bo c lp t bo kiu cn i u tin ca Hn Quc c Tin s Seo Jae-pil sng lp nm 1896. Bo c lp c pht hnh 300 bn mi ln, 3 ln/ tun, gm 4 trang kh nh, trong 3 trang u c bin son bng ting Hn Quc v trang 4 c vit bng ting Anh.

kh khn nng cao tinh thn ch ngha dn ch ca ngi Hn Quc v nui dng tm nhn v mt th gii ang bin i nhanh chng. Bo ch
Cc hc sinh nc ngoi ang lm quen vi nhp iu ca nhc c truyn thng trong gi hc vn ha Hn Quc

My chc nm sau , nhng t bo ca Hn Quc n lc trong

ng mt vai tr quan trng trong qu trnh trin khai cc phong tro u tranh dnh c lp thi k thuc a Nht (1910 1945).

50

51

Hn Quc, c hai t u c sng lp vo nm 1920 l nm din ra phong tro u tranh ginh c lp Mng 1 thng 3.

Nht bo Joseon v Nht bo Donga l hai t bo lu i nht

Seoul (SBS) l mt knh truyn hnh t nhn cng c thit lp.

vo trang thit b hin i. Phn ln cc t nht bo trung ng u vn mu.

Nhng nm gn y, cc t bo ca Hn Quc tch cc u t

pht sng k thut s ti Seoul t gia nm 2001 tr i v m rng ra vng ln cn th vo nm 2002. Truyn hnh cp c cung cp th dch v vo nm 1990, sau

KBS, MBC, SBS v i Truyn hnh Gio dc (EBS) bt u

hnh h thng xp ch v bin tp bng my tnh vi chc nng in nhiu Ngoi ra, Yonhap News cn c 49 c phi vin cc khu vc nh

do nhu cu nhiu v thng tin v nhng chng trnh gii tr ngy cng a nm 2009, s thu bao truyn hnh cp l 15.520.000 v c khong 120 knh truyn hnh cp.

dng hn khin nhu cu v truyn hnh cp cng tng theo. Tnh n cui

chu u, Bc M, Trung ng, ng Nam , Nam M v.v...

Truyn hnh

Truyn hnh Hn Quc bt u t nm 1956 khi mt i truyn hnh t nhn nm 1959. Thng 12 nm 1961, i Truyn hnh Hn Quc i truyn

tng Hn Quc c th chim gi v tr i u trong lnh vc k thut thng tin. Theo y ban Thng tin Truyn hnh (KCC), tnh n cui nm 2010 c tt c 3.086.000 thu bao IPTV.

S pht trin ca IPTV (Internet protocol TV) cng tr thnh nn

c m ti Seoul. Th nhng i truyn hnh ny ng ca do ha hon hnh u tin c quy m ton quc (KBS) c chnh ph thnh lp.

Thng 8 nm 1969, i truyn hnh Vn ha (MBC) mt i truyn hnh

Radio

c mng li trn ton quc na c ra i v nm 1990, i Truyn hnh

Hin ti Hn Quc c 54 i pht thanh. Mc d mc yu thch dnh cho ti vi ngy cng cao nhng radio ti Hn Quc vn gi c lng bn nghe i yu thch phm vi ln.

Nhng ta son bo v cng ty truyn thng bng ting nc ngoi

Truyn thng Korea Times Korea Herald JoongAng Daily Arirang TV KBS worldnet Ngn ng Ting Anh Ting Anh Ting Anh Ting Anh, ting Trung Quc, ting rp Ting Anh, ting Trung Quc, ting Nht Website www.koreatimes.co.kr www.koreaherald.co.kr joongangdaily.joins.com www.arirang.co.kr www.kbsworld.net

(Tnh ti thng 2 nm 2011)

S u tin ca bo c lp Bo c lp c pht hnh ln u vo ngy 7 thng 4 nm 1896, l t bo t nhn u tin ca Hn Quc c vit bng ting Hn.

52

53

Khi qut x hi Hn Quc

S ngi tm c vic lm theo trnh gio dc
n v: nghn ngi Ngun: Tng cc Thng k (2010) <www.kostat.go.kr>

Tng t l sinh sn
n v: ngi Ngun: Tng cc Thng k (2009) <www.kostat.go.kr>

S hc sinh trung hc cp 2, 3 v du hc nc ngoi

n v: ngi Ngun: Vin Pht trin Gio dc Hn Quc <www.kedi.re.kr>

Tt nghip i hc chuyn ngnh v i hc tng hp tr ln

9,275
Tt nghip Ph thng Trung hc (cp 3)

4.53

9,618
Tt nghip Ph thng C s (cp 2) tr xung.

2.82 1.57 1.47

15,697 15,327 14,818 12,252 1.19 1.15 1.22 3,692 2,024

1995 2000 2005 2006 2007 2008 2009

4,936

9,749
tui trung bnh ca v chng mi ci: n ng 31,8 tui, ph n 28,9 tui (thi im hin ti 2010). Tui th trung bnh c tnh khi sinh ra i: Nam 77 tui, n 83,8 tui (tnh n nm 2009 hin nay)

1970

1980 1990 2000 2008 2009 2010

S trng mu gio Hn Quc tng t 901 trng vo nm 1980 ln 8388 trng vo nm 2010.

Tnh hnh s dng thi gian ca hc sinh ph thng trung hc

Ngun: Tng cc Thng k (2009) <www.kostat.go.kr>
14% Giao tip / Sinh hot gii tr 6.4% Khc

Tui th trung bnh

n v: nm Ngun: S liu Sc khe OECD (2010)

T l hc sinh cp 2 theo hc tip cp 3 vo nm 2010 l 99,7%.

77.0
Day (24 HR)

2009

83.8 86.1 80.4

N

79.3
41.2% Hc tp

2008 2007

38.2% Chm sc c nhn

75.3
Nam

2007

54

55

3
Vn ha v ngh thut

Cc di sn UNESCO ti Hn Quc M thut Vn hc Hi ha m nhc v ma Kch v in nh Bo tng v nh ht Khi qut v vn ha v ngh thut Hn Quc

Tc phm ma hin i The One (Lee Jeong-yun din vin ma chnh on ma Quc gia v Kim Joo-won, din vin ma chnh on Ba l Quc gia) c bin o da trn cm hng t ma truyn thng Hn Quc.

3
Vn ha v ngh thut

miu) (Seoul) - ni th vua v hong hu c cng nhn thm.

c thm vo danh sch. Cc di tch m Gochang, Hwasun, Ganghwa

Nm 1997, cung in Changdeokgung v thnh Suwon Hwaseong

v Qun th Di tch Lch s Gyeongju vi v vn nhng di tch vn ha v

lch s c bo tn mt cch trn trng c cng nhn vo nm 2000. Nm 2007, o ni la v hang ng dung nham Jeju t ho vi v p c cng nhn l di sn thin nhin. Tip theo vo nm 2009, 40 lng m cc vua Joseon c ghi thm vo danh mc. Nhng ngi m ny c xy dng da trn thut phong thy thi c i. Cha Bulguksa v ng Seokguram c xy vo nm 751 bi tuyt vi, cho thy mt trong nhng c tnh ch yu ca lch s tri t c tnh a l ca bn o Triu Tin nh ra t i lc ln nht th gii gp phn ng k vo s pht trin ca nn vn ha c o ring. Nn tng ca vn ha v ngh thut Hn Quc chnh l bn sc mang m nt Quc nm ba ngoi cng ng Bc nhng vn giao lu vi vn ha gio v truyn thng ch yu bt ngun t nhng vng khc ca chu nhng vn pht trin nn vn ha ring c o chn chnh ca mnh vn ha Hn Quc.

Hn Quc c dung hp gia vn ha i lc v vn ha o. Tuy Hn i lc thng tr chu hng ngn nm. Hn Quc va tip thu cc tn

T tng Silla l Kim Dae-seong (701-774) trong thi gian ko di 23 nm. Theo truyn thuyt c ghi li, Kim Dae-seong trong kip trc l con trai ca mt b m n thn ngho kh v c hi sinh lm con trai ca t tng th gii hin ti. Kim Dae-seong cng tr thnh t tng, ng

nhiu kha cnh khc v c mt s kin gi chng l tnh trung tm ca Di nh hng v mt a l ny, dn tc Triu Tin va yu ha

bnh v va nng ng, qua sng to nn mt nn vn ha va mang tnh chim nghim nhng cng y sinh kh, lc quan m cng rt a cm.

Cc di sn UNESCO ti Hn Quc Di sn th gii

UNESCO cng nhn gi tr v c tnh c o ca vn ha Hn Quc di sn th gii. Vo nm 1995, cha Bulguksa (Pht Quc t) v ng Seokguram (Thch Qut ng) (Gyeongju, tnh Gyeongsangbuk-do), bo qun bn khc g b kinh Pht Goryeo i Tng kinh v Jongmyo (Tng

bng cch ghi tn nhiu di sn vn ha ca Hn Quc vo danh mc

Janggyeongpanjeon thuc cha Haeinsa (tnh Gyeongsangnam-do) - ni

Hnh nh trang nghim ni cng vo ca cha Bulguksa - Gyeongju. Cha Bulguksa c UNESCO cng nhn l Di sn th gii vo nm 1995.

58

59

t quan vo nm 750 v gim st vic xy dng cha Bulguksa th phng

cha m hin ti v ng Seokguram th phng cha m kip trc. Cha Bulguksa tr thnh ngi cha nhn dn th cng Pht, cn ng Seokguram l ni th cng ring t ca quc vng. Bulguksa c xy trn mt dy hnh lanh ni lin vi nhau,

Quc. Seokgatap cao 8,3m v Dabotap cao 10,5m u c xy dng vo khong nm 756. Tri vi Seokgatap c c trng nam tnh, n gin v c khng kh uy nghim hng trng, tng trng cho s thng hoa v mt tm linh qua s dy bo ca Thch Ca Mu Ni th Dabotap c trang tr iu , n tnh v tng trng cho th gii trn tc y phc tp. Seokguram tri qua qu trnh trng tu nhiu ln ko di nhiu nm.

Pha trc in Daewoong-jeon c hai ngi thp p nht Hn

to nn mt th thng nht hi ha vi a hnh tng ca chn ni

Tohamsan vi cy ci rm rp. Bn trong cha c Seokgatap (Thch ca thp: ngi thp ca Pht), Dabotap (a bo thp: thp c nhiu bo vt) v cc cu thang c tn l Cheongungyo (Thanh vn kiu: cu my xanh), cu c by bo vt). L do cu thang c gi l cu l do nhng chic Baekungyo (Bch vn kiu: cu my trng), Chilbogyo (Tht bo thp: cu thang ny mang tnh tng trng cho s ni kt th gii trn tc vi chn linh thing ca ci Pht. Ngoi ra bn trong v khu vc ngoi cha Bulguksa cn c nhiu di sn vn ha khc nh tng Pht bng ng v.v...

Seokguram l mt hang ng do con ngi dng nn vi c trng c lm bng hoa cng ging nh cng trnh kin trc Bulguksa gn .

mt tng Pht ngi ln v 38 tng Pht B tt xung quanh. ng c Seokguram c cu trc l mt snh hnh vung pha trc ni vi

in chnh c khng gian trn, mi vm hnh trn nh bu tri bng mt

hnh lang hp. Tng Pht ngi xp bng trn i hoa sen hng v pha ng c c bng nguyn khi hoa cng cao 3,5m, c nt mt thanh

Tng Pht chnh trong hang Seokguram.

Janggyeongpanjeon ti cha Haeinsa ni bo qun b Goryeo i Tng kinh

60

61

bnh v thng thi, mt nhm nh ang chm vo mc tng. Seokguram c kt hp bi kin trc, ton hc, hnh hc, vt l hc, tn gio v kin thc ngh thut to nn th thng nht, l mt trong nhng di sn Pht gio v i ca Hn Quc. Janggyeongpanjeon l hai dy nh kho cha Haeinsa - ni bo tn

81.258 bn khc g ca b Goryeo i Tng kinh. B Goryeo i Tng kinh c khc li chnh xc tng ch ca hn 5200 vn ch Hn l b ti trn th gii. kinh Pht lu i v bao qut nht trong s cc b kinh Pht hin ang tn n th Jongmyo (Tng miu) th vua v hong hu c xy

dng vo nm 1395 - 3 nm sau khi Joseon c lp ra. Nghi l th cng

Jongmyo v Jongmyojeryeak (Tng miu t l nhc) - m nhc c c

hnh trong l cng ny c ch nh l di sn phi vt th ca nhn loi. Joseon ny c ti hin v c hnh ti Jongmyo.

Vo ch nht u tin ca thng 5 hng nm, nghi l th cng ca triu i Cung in Changdeok-gung l cung in c xy dng vo nm

1405 v c xy dng li sau do b ph hy bi s xm lc ca Nht

nm 1592. Bn thn cung in cho thy s kho lo ca cc ngh nhn nhng cng trnh ng ch nht l khu vn Huwon (Hu uyn) pha sau. Khu vn cng c gi l Biwon (B uyn - khu vn b mt) ni ting vi cnh quan ti p ca n v s kho lo y sng to. Khu vn ny

1 3 5

2 4

1. Cung in Changdeokgung c xy dng vo thi i Joseon (ti qun Jongno-gu Seoul) 2. M hnh thc m tiu biu ca thi k ng trn bn o Triu Tin 3. Hwaseong trng hp c o kt hp kin trc qun s ca phng Ty v phng ng 4. Nhng ngi m ca tng lp a v cao bao gm vua v hong hu trong thi i Silla (ti khu Qun th Di tch Lch s Gyeongju) 5. Jongmyo miu th bi v ca vua v hong hu thi i Joseon

62

63

chim gn nh 3/4 din tch bn trong cung in vi quy m 405.636m,

nhng cung in v mi nh lm ni ngm cnh p nh tranh v, h hoa sen, hn , cu , cu thang, h nc c hnh dng c o v nhng con sui ta ra gia nhng tn cy um tm... tt c nhng yu t buc phi c thanh thot.

trong khu vn truyn thng Hn Quc kt hp vi nhau tri ra mt cch Hwaseong c xy dng vo nm 1796 ti Suwon thuc pha Nam

Seoul trong 34 thng. y l s ra i ca mt pho i qun s tin b nht trong lch s bn o Triu Tin c xy dng bng k thut kin trc mi nht kt hp vi l thuyt phng ng qun s v cc nguyn l m thut vo thi . Hwaseong bao bc trn khu trung tm ca thnh ph s cng thnh nh, i ch huy, i quan st, cng s ni, trm gc, trn a... Phn ln tng thnh pha ngoi di 5743km vn cn tn ti. hin nay vn c a hnh cao thp khc nhau, gm 4 cng thnh ln v mt

tnh Jeollanam-do v Ganghwa thuc Incheon cng vi Qun th Di tch

Cc di tch m Gochang thuc tnh Jeollabuk-do, Hwasun thuc

Lch s Gyeongju cng c ghi tn vo danh mc nm 2000. Gyeongju c gi l Vin Bo tng khng tng chn.

kinh hng ngn nm ca Silla hin tn ti v s cc di tch lch s nn Ni la v ng dung nham o Jeju c tng din tch 18.846hecta

gm 3 khu vc (Geomunoreum, Seongsan Ilchulbong v Hallasan). Trong

1 2 4 3

1. Lng Hahoe lng th tc lu i nht Hn Quc c UNESCO cng nhn l Di sn Vn ha Th gii vo nm 2010 2-3. o ni la Jeju lm tng s hiu bit v h sinh thi v hot ng ca ni la trn tri t. Cnh quan ti p ca ni Hallasan v s a dng ca h sinh vt, c tnh a l c mt gi tr ph bin vt trn c ngha ca mt di sn vn ha th gii. 4. Gyeongeung: mt trong lng m ca cc vua Joseon (m ca Heonjong v cc hong hu)

64

65

 Geomunoreum l hang ng dung nham c h thng hang ng p nht th gii vi c trng l trn v nn c cu to bng cht Calcium Carbonate nhiu mu sc v tng mu ti sm. nh Seongsan Ilchulbong

vng triu Joseon), Jikjisimcheyojeol (Trc ch tm th yu tit: li dy ca nhng bc thnh nhn Pht gio v cc i s phi Thin Pht gio), Seungjeongwon Ilgi (Tha chnh vin nht k: nht k ca cc th k

c hnh dnh thnh quch bao ph y n tng l ming ni la vn ln trn mt bin. Ni Hallasan l ngn ni cao nht Hn Quc c nhng c l ming ni la. Nhng a im vi v p xut chng y t ho ny lch s hnh thnh tri t. im l ngn thc, nhng hn hnh th k th v mt h nc nh vn cng l nhng di sn chng minh c c im v qu trnh ch yu ca Khu Lng m Hong gia Joseon c xy dng trn l thuyt phong

Quc vng), cc bn khc g i Tng kinh v nhiu bn kinh Pht

cha Haeinsa, Uigwe (Nghi qu: ghi chp Nghi l ca triu i Joseon), Donguibogam (ng y Bo gim: nguyn l v thc t ca Y hc phng ng)

(Th Tng i Vng: ti v t 1418 - 1450) sng ch ra. Hangeul c ban b vo nm 1446. Theo truyn thng ghi chp li vic tr v ca tng nh vua,

Hunminjeongeum l gio trnh Hangeul ch yu c vua Sejong

thy c i v nguyn l ca Nho gio l t tng thng tr trong thi i nc khc. S sp t v mt khng gian, thit k kin trc v mc ch

Joseon t ho v nhng v p kh c th tm c ti lng m ca nhng s dng, quy m ca cc cng trnh kin trc bng phn nh quan im v thin nhin v v tr ca thi i Joseon. Thm vo , cc nghi l truyn thng vn c c hnh trong mt thi gian di t thi i Joseon ca Khu Lng m Hong gia Joseon.

Joseonwangjosillok c ghi chp lin tc ko di t thi vua Taejo (Thi T, ngi sng lp ra triu i Joseon (1413) cho n nm cui cng ca ghi chp v c bo qun nhiu ni c bit trong c nc. triu i l 1910. Joseonwangjosillok do cc v quan bin s (Chunchugwan)

cho ti hin nay cng l iu gip ta c th nhn thy c gi tr vn ha Lng Hahoe v lng Yangdong thuc tnh Gyeongsangbukdo c

cng nhn l di sn th gii vi gi tr vn ha c o ca n ti K hp

ln th 34 ca y ban Di sn Th gii (World Heritage Commission) c t chc ti Brasilia, Brazil vo thng 7 nm 2010. Nhng ngi lng ny duy tr np sinh hot th tc v hng theo Nho gio thi i Joseon.

Di sn Ghi chp th gii

Nm 1997, UNESCO khi ng vic bu chn cc di sn vn ha ghi chp th gii nhm mc ch bo tn v ph bin nhng di sn vn hin th gii c nguy c b tht truyn mi mi. Di sn ghi chp th gii ca Hn Quc c Hunminjeongeum (Hun dn Chnh m: m ng dy cho
Hunminjeongeum (Hun dn Chnh m) Trong Hunminjeongeum c sng ch vo nm 1446 c ghi nguyn l ca Hangeul,ch vit ca thi nay Buljo Jikjisimcheyojeol L bn in t bn ghp ch kim loi c nht th gii vo nm 1377.

dn), Joseonwangjosillok (Triu Tin Vng triu Thc lc: ghi chp v

66

67

bin son vo nm 1372 bi Ha thng Baegun (1298-1374) c ni dung ch yu ca phi Thin tng Pht gio c ghi chp li. Tn gi Jikjisimche bt ngun t on kinh ni ting ni v s gic ng qua thin. phn thng tin pht hnh trang cui c ghi rng c in bng k thut k thut sp ch kim loi lu i nht trn th gii sm hn khong 80 nm so vi Kinh thnh Gutenberg ca c. Seungjeongwon (Tha chnh vin - c th coi l Vn phng Th sp ch kim loi ti cha Heungdeoksa. Nh vy y chnh l bn in bng

Buljo Jikjisimcheyojeol (Pht T Trc ch tm th Yu tit) c

kinh l mt b tuyn tp kinh Pht. Vo th k 13 tng ng vo thi i Goryeo (918-1392), c lnh ca Quc vng, b Goryeo i Tng kinh c khc trn 81. 258 bn khc g hin ti ang c bo qun cha Haeinsa, tnh Gyeongsangnam-do.

B Goryeo i Tng kinh cn c bit n l Bt vn i Tng

ghi chp sut 500 nm triu i Joseon. Cc loi vn bn, tranh v c sp

Mt trong nhng di sn ghi chp c o l Uigwe, mt tp hp cc

xp mt cch bao qut v theo h thng ghi li tht chi tit nhng nghi o n mc khng th tm c trng hp no tng t trn th gii.

k ca Quc vng thi k Joseon) cho ghi chp li chi tit nhng hot ng thng ngy v cc cng vic triu nh ca Hong tht trong Seungjeongwon Ilgi. Seungjeongwon Ilgi vi ni dung ghi chp t thi

l v s kin ch yu ca triu i. Cch ghi chp ca Uigwe v cng c Donguibogam l mt cun t in bch khoa ton th v y hc do

v vua sng lp ca Vng triu Joseon l Taejo (ti v t 1392 - 1398) n v vua cui cng l Sunjong (Thun Tng: ti v t 1907 1910) n nay ch cn li 3243 quyn. Trong Seungjeongwon Ilgi ny c tng i nhiu thng tin lch s v b mt quc gia ca vng triu Joseon, ng thi c s dng l ngun chnh ca Joseonwangjosillok. Do , thm Joseonwangjosillok. ch c th cho rng Seungjeongwon Ilgi c gi tr lch s ln lao hn c

Heo Jun (1539 1615) bin son vi s gip ca cc quan ng y v hc gi theo lnh ca Quc vng vo u th k 17. Donguibogam cho thy tnh hnh pht trin ca y hc ti vng ng v nhng khu vc khc. Xt thi i l y t cung nh da trn y hc phng nga v quc gia.

kha cnh ch y t, Donguibogam pht trin mt khi nim i trc

Di sn Vn ha Phi vt th ca nhn loi

Nm 1998, UNESCO quyt nh bnh chn Nhng kit tc Phi Vt th

Uigwe Ghi chp nghi l ca vng triu Triu Tin

Donguibogam c Heojun (1546?-1615) hon thnh vo nm 1610 l mt ti liu y hc ng dng xut sc nht lch s Hn Quc, c UNESCO cng nhn l di sn vn ha th gii vo thng 7 nm 2009.

68

69

v Truyn khu Nhn loi bo tn cc di sn vn ha truyn khu v

di sn vn ha phi vt th ca th gii. Theo , vo nm 2001, t sau ln

l cng Jeju Chilmeoridang Yeongdeunggut v ma Cheoyongmu c cng nhn thm. Jongmyojerye (Tng Miu T l) l nghi thc t l c c hnh

bnh chn u tin cho ti nay, Hn Quc c Nghi thc t l Jongmyo v Nhc t l Jongmyo (c ngha l m nhc nghi l v t l ca Hong gia), Pansori (bi ht tr tnh), l hi Gangneung Danoje v.v c ghi truyn thng ht theo nhc m ca cc nhc c thi, nhc c c dy v b c cng nhn thm.

Jongmyo (Tng Miu) ni th vua v hong hu thi i Joseon. Nhc t l Jong myo c c ln vo lc ny. Nhc t l Jongmyo c biu din km gm 11 bi ca ngi cng c ca nhng ngi sng lp ra vng triu v vi ma c Botaepyeong (Bo Thi bnh - ngha l duy tr ha bnh v i) 15 bi Jeongdaeeop (nh i nghip - ngha l s sng lp vng triu v

vo danh mc di sn phi vt th. Vo nm 2010 c thm Gagok m nhc g, daemokjang xem nh l kin trc s ngy nay v sn bng chim ng Khi Hip c Bo h Di sn vn ha phi vt th UNESCO c

i). Hai tc phm ny c sng tc vo nm 1447 v c bin son li vi nm sau . Nghi thc t l Jongmyo vi s tham gia ca hng trm

k kt vo nm 2003, nhng di sn c bnh chn l Nhng kit tc Phi

thnh 11 bi vo nm 1464. Ngoi ra, hai bi na cng c b sung thm quan li, nhc s, ngh s ma v ngi xem phn nh tnh nghim tc v mt di sn vn ha phi vt th vi hnh thc nguyn thy c lu truyn sut 500 nm. Pansori l th loi m nhc t s vi mt ngi biu din theo

vt th v Truyn khu nhn loi trong qu kh c t ng chuyn sang danh mc nhng di sn phi vt th ca nhn loi nm 2008. Vo nm 2009, iu ma vng trn Ganggangsullae, Namsadangnori, l t Yeongsan,

trng i ca nghi thc Nho gio. Jongmyojerye l mt v d him c v

nhp iu ca ngi nh trng. Pansori c c im li ht a cm, li ni c hnh thc ha v iu b m phng cha ng c vn ha qu tc v vn ha dn gian. Ch pan trong pansori ch a im cng cng ni mi ngi t hp, v sori ch bi ht. C trng hp bui biu din

pansori ko di lin tc 8 ting, ngi biu din l nam hoc n biu din ngu hng trn nn li ht c kt hp gia ting a phng v li din pansori c dng trn nn l thi i Joseon. t mang m cht vn. Bi cnh, nhn vt xut hin v tnh hung trong Danoje (oan Ng t) l l hi truyn thng c t chc vo ngy

5 thng 5 m lch, l thi im kt thc vic gieo ht ging v thu hoch

la m. Trong truyn thng, Dano (oan Ng) thuc 3 Tt ln cng vi Tt m lch v Trung thu. Danoje c t chc ti Gangneung tnh GangwonNhc t l Jongmyo

do l l hi truyn thng ln nht Hn Quc ko di sut 4 tun t thng 4 n thng 5 m lch. m nhc, cc iu ma, cc vn bn, kch, tc phm

70

71

th cng ngh c lin quan n Danoje u c gi tr ngh thut cao. Danoje c tin hnh trong sut thi gian gn mt nghn nm v phn nh r cuc sng v lch s ca tng lp dn thng. Rt nhiu bui biu nh Nho gio, tn ngng Shaman, Pht gio, o gio cng kt hp

hin bng cc nhc c truyn thng nh buk (trng trn) v trng janggu (trng hnh ng h ct) Jeju Chilmeoridang Yeongdeunggut (nghi thc dnh cho thn gi) l

din v cc s kin c din ra ti Danoje - ni cc truyn thng tn gio Trong truyn thng, Ganggangsullae (ma vng trn, ng quay

mt nghi thc Shaman gio (gut) c din ra miu th Chilmeoridang Geonip-dong thnh ph Jeju. Geonip-dong l mt ngi lng nh m dn lng nh bt c hoc s lm k sinh nhai v c cc haenyeo (th ln v thn nam c chc tc l Quan hnh chnh a phng v v n thn

thnh vng trn v ma) c ma vo cc m l hi v l tt tiu biu ca Hn Quc nh Tt m lch Seollal, Rm thng Ging, Dano, Baekjung (nghi thc Pht gio c c hnh vo ngy 15 thng 7 m lch t s knh trng vi vong hn ngi cht), Trung thu, Junggu (l hi c t chc vo ngy 9 thng 9 m lch)

n). Theo truyn thng, dn lng c hnh nghi thc theo o Shaman cu bin mang li s bnh an v tr ph. Khi n thi im nh, ton b khu

vc Jeju tin hnh gut cu nguyn N thn Gi l Yeoungdeung cho ma thu hoch bi thu v b bin an lnh. Jeju Chilmeoridang Yeongdeunggut l hnh thc kt thp cc tn ngng dn gian lin quan n Yeongdeung v tn ngng ca cc haenyeo. Nghi thc ny c gi tr hc thut c o im l ch c c hnh bi cc haenyeo m thi.

hp gia li ht, m nhc v ma c th cho l hnh thc khiu v ballad ca Hn Quc. Cc ph n tay nm tay va to thnh hnh trn va ma,

Ganggangsullae l loi hnh ngh thut tng hp nguyn thy kt

va ht, ngi ht hay (sori) ht trc v nhng ngi cn li ht ph ha theo. Ti hnh thc ngh thut Ganggangsullae c cc iu dn ca v iu ma dn gian c biu din km theo trn nn nhc dn gian c th

nhng ngh s lang thang gm hn 40 ngi n ng l Namsadangpae. Namsadangnori c biu din nhng vng ngoi hoc nng thn ch

Namsadangnori thng thng ni n bui biu din ca nhm

Pansori - th loi m nhc t s do mt ngi ht theo nhp ca ngi nh trng.

Biu din ma mt n trong dp L hi Danoje Gangneung

72

73

yu cho cc i tng thuc tng lp dn thng.

bnh dn m cn c biu din phc v cho nhng ngi dn thng. Namsadangnori gii ta tm trng mt mi ca dn chng do s p bc v cng l ni ph phn tnh phi o c ca yangban (tng lp qu tc) qua ca dn chng.

iu ny khng ch cho thy Namsadangnori bt ngun t tng lp

li tro phng thch hp v mt x hi v l cht xc tc pht trin thc Yeongsanjae (Linh Sn Trai) thng thng c c hnh vo ngy

49 sau khi ngi cht mt i nhm gip hn ngi cht c th ti c li Yeongsan Hoesang (Linh Sn Hi Thng Php hi ni i chng lc Pht Thch Ca Mu Ni thuyt ging Kinh Php hoa ti Linh Thu sn

th gii Nit bn. Nghi thc Yeongsanjae mang ngha tng trng ti hin t hp Linh Thu sn) bt ngun t nghi thc Linh sn c c hnh (Gridhrakuta Hill) n . Yeongsanjae vn ha truyn thng ta sng ca Hn Quc khng ch gip linh hn ca nhng ngi cht m cn trn trc bng s thc tnh v chn l ca Pht. C th cho Yeongsanjae l mt bui biu din. gip tt c nhng ngi ang sng thot khi mi kh nn ca th gian mt nghi thc Pht gio trang nghim c s tham gia ca dn chng hn l Cheoyongmu - iu ma ca Cheoyong l iu ma eo mt n, iu

ma cung nh duy nht dng mt n hnh ngi. Cheoyongmu c da

trn nn truyn thuyt v Cheoyong tng sng thi vua Heongang (cai tr

1 4

2 3

1. Cheoyongmu iu ma s dng mt n Cheoyong 2. Yeongsanjae mt nghi thc Pht gio thng thng c c hnh vo ngy 49 sau khi ngi cht mt i nhm gip linh hn ca ngi cht ln c Nit bn. 3. Jeju Chilmeoridang Yeongdeunggut l nghi l Shaman gio c c hnh miu Chilmeoridang ti Geonip-dong, Jeju. 4. Ganggangsullae l hnh thc ngh thut nguyn thy kt hp ht v ma.

74

75

t 875 886) thi Silla thng nht. Cu truyn tng truyn v Cheoyong ma v ht trc mt thn bnh tt nh hi v mnh v xua ui c ma qu i. Cheoyongmu cha ng ngha nh ui vn xu cn c trn thuyt m dng Ng hnh. iu ma sc s v chi li, c th thy hnh nh mnh m v ho hip trong chuyn ng hin ngang y sc sng v cng rt hi ha vi mt n.

daemokjang c th coi nh tng ng vi kin trc s ca thi nay. Hn Quc c cng nhn l di sn phi vt th. Cng vic trng tu li

Daemokjang mang ngha im l k thut lnh ngh u tin ca cc di sn th gii UNESCO nh cung Changdeok-gung, Gwanghwamun v Sungnyemon gn y cng c tin hnh di s ch o ca cc daemokjang.

cc nhc c truyn thng. Khc vi mt th loi nhc kch nh Pansori, minyo (dn ca: bi ht ca dn chng) v japga (tp ca: cc bi ht a tp), gagok thuc hnh thc m nhc c truyn l chnh nhc (bi ht ng

Gagok l cc bi ht thanh nhc truyn thng ht theo nhp m ca

chim n tht khc bt cc con mi sng. Sn bng chim ng c cng nhn l di sn phi vt th Hn Quc ng thi c cng nhn 11 nc khc nh Cc tiu vng quc Ai Cp (UAE), B, Php, Mng C v.v

Sn bng chim ng l hnh thc hun luyn chim ng hoc cc loi

n). Gagok c ht nhiu trong thi k Joseon s dng Sijo l hnh thc th truyn thng ca Hn Quc lm li bi ht v qua c th thy c tinh thn v quan im ngh thut ca ngi Hn Quc trong qu kh. u say sa thng thc.

ti nhiu nc ch yu tp trung vo ngh thut nho ln. Trong ngh thut Jultaki truyn thng ca Hn Quc c c trng l c im xuyt bng v ch h di t vi nhau. i trn dy thng c biu din ngoi tri.

Jultaki (nho ln trn dy) l mt loi hnh gii tr c bit rng ri

Gagok ngy nay pht trin thnh bi ht m c ngi ht v ngi nghe Daemokjang l ngi th mc chnh hoc k thut xy dng cc

m nhc v nhng cu chuyn d dm gia ngi ngh s biu din trn dy Ngi nho ln trn dy va pha tr, va bt chc, va ht ma v th

ta nh ch yu nh cung in, nh cha, nh Tn gi truyn thng

hin nhiu ng tc nho ln a dng. Mt khc, ch h cng tr chuyn

Namsadangnori ch cc bui biu din ca Namsadangpae - mt nhm ngh s lang thang gm hn 40 nam hp li.

Gagok l nhng bi ht thanh nhc truyn thng trn nn nhc m ca cc nhc c truyn thng.

76

77

tung hng vi ngi nho ln, cn cc thnh vin ca dn nhc th biu

din nhc c tng thm phn hng th. Ngi biu din trn dy bt u t nhng bc nho ln n gin v dn dn n nhng k thut kh hn, hn 40 loi k xo c trnh din. Ngi biu din nho ln trn dy ngy bnh thng trong mt bui biu din ko di my ting ng h c n nay thng c khp ni trn c nc mi n biu din vo ma xun ngh thut nho ln trn dy v truyn b li ngh thut ny.

ng tc chn quan trng khng km ng tc tay. Taekkyeon mang li cm gic mm mi nhng l mt mn v thut c k thut tn cng v phng th a dng huy ng tt c cc chin thut.

taekkyeon c th trn p i th trong tch tc, nhng mt cao th thc th s bit cch khin i th t rt lui m khng cn tn cng. Taekkyeon

Taekkyeon cn dy cch ngh n cho i phng: ngi biu din

v ma thu. Ti tnh Gyeonggi Hn Quc c c Hip hi chuyn bo tn C 2 hnh thc hun luyn thnh tho c ngh thut biu din

trong nn vn ha nng nghip gip cho x hi a phng ha hp v cng l mn th thao ng vai tr quan trng gip nng cao sc khe cho dn a phng. Taekkyeon ngy thng cng c nhiu nhm ngi t tp li Hip hi Taekkyeon gi vai tr quan trng trong vic truyn b v pht trin b mn v thut truyn thng ny. cng tp luyn. Hin nay c hn 50 ngi chuyn biu din taekkyeon v

trn dy: hnh thc th nht l ch hc ngh do thy dy trc tip hun luyn hc vin v hnh thc th hai l hun luyn mt cch i chng qua vic dy cc trng hc, cc hot ng tri nghim v tri h

ng tc uyn chuyn mm mi tn cng hoc nh ng i phng. Khi xem cc ng tc do ngi biu din dy cng tp luyn, ta s thy chng mm mi v nh v ln nhng vng trn hn l ng thng v cng

Taekkyeon l mt mn v thut truyn thng Hn Quc s dng

lng thuc tnh Chungcheongnamdo Hn Quc truyn b li. a phng

K thut dt si Mosi ti Hansan c cc ph n trung nin ti mt

ny vn c t ai mu m v c gi bin thi quanh nm nn l khu vc

nhc. Th nhng cc ng tc ny va rt mm do li va rt mnh m.

cy mosi mc rt tt. Mun dt mosi phi tri qua nhiu qu trnh nh

trc tin phi thu hoch c mosi, luc ln v ty trng, rt si v dt vi

Daemokjang l ngi th mc chnh trong cng vic xy dng nhng ta nh chnh nh cung in, cha chin, nh hoc k thut xy dng . (Bn tri) Sn bng chim ng l hun luyn chim ng hoc cc loi chim n tht khc bt mi sng, l mt trong nhng cch sn bt lu i nht trong lch s nhn loi. (Bn phi)

Mt bc thy ca Jultagi i b trn dy dng qut iu chnh s cn bng ca mnh (Bn tri) Mn v thut truyn thng Hn Quc Taekkyeon vi nhng ng tc mm mi ca tay v chn nhng c sc mnh ln gip khng ch c i phng nhanh chng (Bn phi)

78

79

M thut

Tuy con ngi bt u c tr trn bn o Hn t thi i c nhng mi (khong 6000 1000 nm TCN) theo nhng di tch cn tn ti ngy

m thut trn bn o Hn c th thy c cn nguyn thi i nay. Ti nhng vch hai bn b sng Bangudae Ulsan nm pha

ng Nam bn o Hn c nhng tranh v ng vt c chm khc rt r rt ng ch trong thi tin s. Ta c th pht hin thy cm th thm

trn . Nhng bc ha c khc trn vch Bangudae l mt ngh thut m ca thi k ny c cc ha tit rng lc v qu c tm trn cc chic bt t st c s dng trong i sng hng ngy. Trong thi k ng (khong 1000 nm TCN ~ 300 sau CN), cc vt dng a dng nh gng, vt dng ny c to ra vi mc ch tn gio, hoc tng trng cho uy
Dt si mosi l ngh ca vng Hansan Chungcheongnam-do, si ny c lm t v cy mosi. Si mosi lm vi may o vo ma h v t lu c xem l biu tng ca truyn thng thm m c o ca Hn Quc.

chung, dy chuyn... c to ra. Ngi ta tin on rng phn ln cc quyn hoc to nn cm gic knh s.

v Silla (57 TCN- 935 sau CN) ca thi k Ba vng quc u chu nh hng ca a l, chnh tr, mi trng x hi v pht trin nn m thut c o ca ring mnh. Phn ln cc bc tranh trn tng cc ngi m c thi Goguryeo c pht hin Jian Mn Chu v Bnh Nhng Bc Triu Tin i din cho thy nhng hnh thc ngh thut ca Goguryeo. Nhng hnh nh con ngi nng ng trn trn v tng bn trong ngi m c m t bng cc mu sng th hin quan im v th gii hin ti v th gii kip sau.

Goguryeo (37 TCN - 668 sau CN), Baekje (18 TCN - 660 sau CN)

mosi trn khung ci Vi mosi rt hu ch trong ma h nng nc, c

s dng trong vic may cc loi qun o a dng nh qun o hng ngy, qun phc, trang phc leo ni Mosi c th vi sang trng v to cm gic mt m vi mu trng tinh c th nn khng ch c a chung trong cc vt liu may trang phc hng ngy m cng l mt loi vi rt cao cp. Dt li cho con gi v con du t i ny qua i khc. mosi l mt cng vic ch yu do ph n lm nn k thut c truyn Truyn thng ny thng c dn lng tp trung ti mt a im

quy nh trong lng v cng nhau dt si nn cng gip cho x hi a phng ha hp vi nhau. Hin nay ti a phng ny c hn 500 ngi chuyn lm ngh dt mosi. Cc thng tin chi tit v di sn ca Hn Quc c UNESCO cng nhn c cung cp trang web ca S Di sn Vn ha (www.cha.go.kr).

ci n ha nh c th hin ti 3 pho tng Pht khc trn vch ti mt s lng phong ph nhng trang sc bng vng tng trng cho

Ngh thut Baekje c c im b mt c x l mm mi v n

Seosan thuc tnh Chungnam. Nhng nh kho c hc pht hin thy uy quyn nh vng min, vng eo tai, dy chuyn v tht lng da trong cc ngi m c thi Silla,. Nhng si ch vng v nhng ht vng c pht hin cng vi cc trang sc ny l di sn chng minh cho ti nng

80

81

ngh thut v cng tinh xo ca Silla. Mt mt, Pht gio c cng nhn c to ra nhiu, tiu biu l bc tng B Tt Di Lc (Pht ca tng ngh vi ngn tay t nh ln m.

mt cch chnh thc trong thi k Ba vng quc nn cc bc tng Pht lai) ang ngi l pho tng c hnh tng ha vi v m chm vo suy Silla Thng nht (676 935) pht trin vn ha m thut phng

pht hng v ca m thut quc t qua vic giao lu vi nh ng Trung Quc (618 907). Pht gio vn l ngun ng lc hu thun mnh m cho s pht trin ca vn ha Silla. ng Seokguram cho thy tinh ty ca m thut Silla Thng nht l mt tuyt tc c mt khng hai vi hnh

Nhng hot tit c v trn trn ngi m Ssangyeongchong (ngi m c xy trn 2 cy ct) thi Goguryeo

dng trang nghim, cch th hin y tnh hin thc v din mo c o. Ngoi ra, cc ngh nhn Silla cng v cng xut sc trong vic lm nn thn ca vua Seongdeok (Thnh c i vng Thn chung) c ch vang v ln tht n tng. nhng chic chung cha. Nhng chung ng trong cha nh Chung tc vo cui th k th 8 ni ting vi thit k thanh thot, m thanh ngn Trnh ngh thut ca Goryeo (918-1392) th hin r nht qua cc

s men ngc bch. s Goryeo t ho vi mu men v thit k thanh

thot mang nt p su sc, khc bit vi s Trung Quc. Mu men

Vng min ca vua Silla

Muryangsujeon Kin trc mc c nht Hn Quc

Tng Pht B Tt ang suy t bng ng u thi k Ba Vng Quc th k 7, Quc bo S 83

Chung ln nht Hn Quc: chung thn ca c vua Seongdok (cui th k 8)

82

83

thun khit ca s men ngc bch Goryeo ni ting cho n tn na u th k 12. Bc vo na sau ca th k 12, ngh thut chm khc trn b mt gm ri lp y chng bng nhng on mu trng di v mng hoc mu en l k thut ch yu c p dng.

hn) - cng trnh lu i nht trong nhng cng trnh kin trc bng g

Muryangsujeon (V lng Th in: in th cuc sng v

c xy dng vo thi i Goryeo cn tn ti cha Buseoksa, tnh

Gyeongsangbuk-do c c tnh xy dng vo th k 14. Thit k kin trc bng g thi k ny c th chia thnh hai loi l jusimpo (cc gi c gn ngay trn u ct mi) v dapo (cc gi c gn trn u ct v khong khng gian gia cc ct). c bit, hnh thc dapo hnh thc kin trc ny vn cn tn ti nh mt kt cu mc c bn cho n tn thi Joseon. Buncheongsagi l mt trong s cc gm c lm ra vo thi c to ra xy dng cc cng trnh kin trc c quy m hng trng. Hai

Bnh s men xanh ngc bch thi k Goryeo

Joseon, c trang tr bng nhng ng nt mu trng trn nn t st Cc gm s tiu biu khc ca thi k ny cn c s mu trng v

m nc bng s mu xanh c hnh con ra (thi k Goryeo)

xm. Buncheongsagi c qut mt lp men mu xanh xm to bng. trng xanh. Buncheongsagi l s c ngi dn thng s dng trong sinh hot hng ngy c trang tr vi nhng ha tit to bo. s trng vi s kt hp hon ho gia ng cong v mu sc tinh t l mt v d bt u lm ra t gia th k 15 cho thy khiu thm m vt tri bng cch v nhng ha tit mu xanh thm tht p trn b mt s trng.

tiu biu cho thy nh im ca ci p. gm s mu trng xanh c

hi ha vi cnh quan thin nhin v pht trin vi nhiu hnh thc a

Kin trc truyn thng thi i Joseon (1392 - 1910) hng ti s

dng v mi m. c bit, Sungnyemun (Namdaemun) c v tr ti trung

tm thnh ph Seoul l mt di sn vn ha qu bu cho thy c li

kin trc ca u thi k Joseon. Hin nay cng vi Sungnyemun, nhiu ngi cha v cung in ang c xy dng li hoc trng tu theo k thut

s mu xanh thi k Joseon c khc ha tit hnh cy tre v cy thng

s c khc ha tit hnh hoa mu n (thi k Joseon)

84

85

truyn thng.

Hn Quc qua nhng cng trnh nh nh th v ta cng s c xy dng bi nhng kin trc s v k s ngi nc ngoi T sau nhng thp nin 1960, trong qu trnh chnh ph Hn Quc

Cui th k 19, cc cng trnh kin trc phng Ty c gii thiu

nht v n thi k Joseon th chu nh hng ln ca Nho gio.

cn i ha pht trin thng qua s tip xc vi vn ha phng Ty v chu nh hng khng ch t t tng ca C c gio m cn t nhiu khuynh hng t duy ngh thut khc nhau n t phng Ty. Sau khi Tn

Mt khc, vn hc cn i ca Hn Quc trong qu trnh tin hnh

xc tin k hoch pht trin v cng nghip ha v th ha, phn ln cc mt.

ngi nh c, p b ph hy v thay vo l nhng ngi nh khng p Tuy nhin gn y, quan im truyn thng v s kt hp hi

gio dc v Phong tro quc ng - vn hc nc nh c trin khai, ch Hn i din cho vn ha ca giai cp thng tr nh mt v th v vn ha - x hi c hng by lu. Hyangga thi k Silla l s khi u ca mt th th c o ca

ha gia cng trnh kin trc v t nhin sng dy nn cc tranh lun v phng n c lin quan ang c tin hnh si ni.

vn hc Hn Quc. Hyangga c ghi chp bng hyangchal l loi k t mn m v ngha ca ch Hn ghi li ton b cu ting Hn Quc. C Di s: nhng s kin quan trng ca thi i Ba vng quc).

Vn hc

14 bi hyangga ca Silla c ghi li trong Samgungnyusa (Tam quc c im ca vn hc thi k Goryeo l ch Hn c s dng

Vn hc Hn Quc thng thng c chia thnh vn hc c in v vn trn bi cnh tn ngng dn gian truyn thng. N cng chu nh hng

hc cn hin i theo thi i. Vn hc c in ca Hn Quc pht trin ca o gio, Nho gio v Pht gio, trong Pht gio c nh hng ln

ngy cng nhiu, Hyangga bin mt v Goryeogayo (bi ca Goryeo) xut hin. Goryeogayo c lu truyn cho n tn thi k Joseon di hnh thc vn hc truyn ming. Vic sng to bng ch ci ting Hn - Hangeul vo u thi k

Joseon l mt bc ngot ln trong lch s vn hc Hn Quc. Akjang (li ht v nhng con rng bay trn bu tri) c vit bng Hangeul.

nhc) ca nhng bi ca nh Yongbieocheonga (Long Phi Ng Thin ca: bi Sijo (Thi iu: giai iu hin ti) l th loi th tiu biu ca thi

k Joseon. Th th ny c hnh thnh vo cui thi k Goryeo nhng n k Joseon l Seongnihak (Tn Nho gio ni dy vo thi nh Tng Trung
Truyn Hong Kildong Tiu thuyt vit bng Hangeul u tin l mt cun tiu thuyt x hi ph phn s bt bnh ng do s phn bit i x vi con ca thip v s khc bit giu ngho. Yongbieocheonga (Long Phi Ng Thin Ca) L mt bi ca c ni dung ca ngi cng c ca cc t tin c cng sng lp ra triu i Joseon snh ngang vi cy i th c r bm su trong t v con sui su.

li pht trin rc r bi nh hng ca h t tng thng tr mi ca thi Quc). Mt th loi khc ca th ca thi k Joseon l Gasa c ni dung khng gii hn nhng cm xc c nhn m cn cp n c ni dung gio hun o c.

Geumosinhwa (Kim Ngao tn thoi: cu chuyn v Kim Ngao) bng ch

Nhng tiu thuyt c truyn u tin ca Hn Quc c th k n

86

87

Sansumunjeon Gch c khc ha tit cnh quan thin nhin thi Baekje

Hn ca Kim Si-seup v Honggildongjeon (Hng Ct ng Truyn: cu chuyn v Hng Ct ng) bng Hangeul ca Heo Gyun. Cng vi thi pht trin ca vn hc ting Hn Quc. Vn hc cn i Hn Quc hnh gian, Hangeul dn dn c s dng rng ri trong x hi v mang n s thnh khi x hi phong kin Joseon suy tn v cc t tng phng Ty mi m c du nhp vo. Nhng th loi vn hc cn i c n cho l Changga (Xng ca) v sinchesi (Tn th thi).

Hi ha

Cc ha s sm cho thy ti nng c c kt mt mc no t

thi k Ba vng quc nhng do cc tc phm c v trn giy nn phn

ln khng cn. Do hi ha ca thi k Ba vng quc ch c th cm nhn qua mt s lng gii hn cc bc v trn tng m. Cng vi cc bc tranh v trn tng m thi Goguryeo, tranh phong cnh c v trn ngi mi Baekje v bc Cheonmado (Thin m ) ca Silla cho thy c im v tnh u t ca hi ha thi k Ba vng quc. Nhng tc

1 4

2 3

1. Bc tranh Geumgangjeondo (thi Joseon) ca Jeong Seon 2. H v chim c l, yu t quen thuc trong tranh dn gian 3. Bc tranh Ssireum (mn vt truyn thng Hn Quc) c v bi Kim Hong-do triu i Joseon 4. Bch ha trn tng m Muyongchong thi k Goguryeo

88

89

phm ny ni bt vi b cc c sp xp gn g vi cc ng nt mnh m, to bo mang m c trng ca thi k Ba vng quc. Hi ha thi k Silla thng nht cn tn ti n ngy nay

trin kinh t, s n nh v mt chnh tr v s pht trin v mt t tng o. Nhng xu hng ny c pht hin thy tranh phong cnh m t cc ch dn gian. Jeong Seon (1676-1759) v Kim Hong-do (1745- 1806

th k 18 ng vai tr cht xc tc cho tro lu hnh thc hi ha c phong cnh thc t ca Hn Quc v tranh m t sinh hot i thng vi ?) c nh gi l nhng ha s tiu biu ca thi k ny. Jeong Seon tuy cc bc v ca mnh bng v p sn thy ca Triu Tin, to nn mt

khng nhiu. Tuy vy nhng nhng bc tranh minh ha c v trong

Hwaeomgyeong (Hoa Nghim Kinh) cho thy v p tinh t ca hi ha thi k ny. Nhng tranh minh ha ny c c im l cc ng nt thanh t v y sc sng. Hi ha trang tr v tranh v lin quan n Pht gio t ti nh

chu nh hng ca trng phi Namhwa Trung Quc nhng lp y phong cch c o ca tranh thy mc Triu Tin. Jeong Seon nh hng

im pht trin vo thi k Goryeo. Nhng tc phm ca thi k ny cn

lu truyn n ngy nay ch yu l nhng bc tranh Pht gio ca th k 13 - 14. c trng ca nhng tc phm ny l nhng t th thanh thot, gio thi k ny v cng hng thnh. nhng np gp o t m v tinh t cng vi mu sc tao nh, cho thy Pht S pht trin ln nht ca hi ha Hn Quc din ra trong thi k

ln n s pht trin ca tranh do gii vn s v thi y hn bt c ha s Mt trong nhng tuyt tc ca Jeong Seon l bc Geumgangjeondo (Kim Cng ton : ton cnh ni Kim Cng)

no khc v sc mnh ca nh hng vn c ni tip n ngy nay.

Joseon. Nhng ha s chuyn nghip c o to v nhng ha s trong gii vn s gi vai tr i u trong s pht trin hi ha. c bit s pht

thng ca nng dn, th th cng v li thng Ngoi ra, cc tc phm ca ng cn c c im l m t rt chnh xc nhng cng rt hm hnh.

Hi ha ca Kim Hong c gi tr ln im nm bt c i

Cc nhc c g c s dng trong samullori

Kkwaenggwari

Pungmul janggu

Tc phm UNESCO.S. Map ca ngh s video Paik Nam-june (c lu gi ti Vin Bo tng Smithsonian, Washington D.C.)

Samullori l hp tu biu din ca bn nhc c g: kkwaenggwari (ching nh hnh trn bng kim loi), jing (ching ln hnh trn bng kim loi), janggu (trng hnh ng h ct) v buk (trng c hnh thng).

Soribuk

Jing

90

91

Cc hnh thc hi ha bc vo thi k cui ca Joseon li cng pht trin

a dng hn. Nhng ha s khng c o to chnh thc bt u v tranh gian ny mang c trng s dng mu sc t do v mnh m, to bo cng b cc c n gin ha v cch iu ha. Sau khi Nht Bn cng ch dnh quyn thng tr Hn Quc vo

dn gian p ng cho nhu cu ca dn thng. Nhng bc tranh dn

c ging dy v theo ui nn nhng ha s a ti a nng nht th gii ang lin tc c o to ra. Phn ln cc ha s ngi Hn Quc ang hot ng ti cc trung tm ca ngh thut ng i nh New York, Paris.

Ngy nay ti Hn Quc, hi ha phng ng v phng Ty u

nm 1910, nhng hnh thc hi ha truyn thng dn dn b tro lu tranh sn du ca phng Ty thm nhp vo Hn Quc lm cho lu m. Sau gii phng nm 1945, hnh thc hi ha truyn thng c khi phc li bi

m nhc v ma

m nhc v ma tng l phng tin hot ng tn gio v truyn thng

ny cng c ni tip thi k Ba vng quc. thi k Ba vng quc c n hn 30 loi nhc c c s dng. Nhc c ng ch nht l dn dy hyeonhakgeum (Geomungo) c Wang San-ak thi Goguryeo dng ln u ti Gaya (42-562) vn c s dng cho n ngy nay.

mt s ha s xut chng. ng thi, nhiu ha s Hn Quc c o to chu u v M cng gp phn gip Hn Quc khng b tt hu so vi xu hng hi ha hin i.

ci tin li t n 7 dy ca nh Tn Trung Quc v n gayageum c s Thi k u ca Goryeo vn theo truyn thng m nhc ca Silla

chnh ph iu hnh ng mt vai tr ch o trong bc tin ca m thut Hn Quc. Khng kh chung ca trung tm ny l coi trng hnh thc v hng v hc thut nn c khuynh hng chn nhng tc phm theo ch ngha hin thc. Do , cc ha s tr theo ui tnh sng to ca tc phm i tm mt nn ngh thut ph hp vi thi i mi. T nhng nm cui tng hnh hc. Mt khc, cng c nhng ha s th hin mi quan tm su sc n ch s hp nht bn trong gia ngi v thin nhin. Hi ha Hn Quc ca thp nin 1980 l mt s phn ng li ch

Vo nhng nm 1950, Trin lm M thut i Hn Dn Quc do

v pht trin thnh nhiu th loi a dng hn khi bc vo thi k cui. C ba th loi m nhc Goryeo l Dangak (ng nhc: m nhc ca nh ng Trung Quc), Hyangak (Hng nhc: m nhc ng qu) v

Aak (Nh nhc: m nhc cung nh). Mt phn ca m nhc Goryeo c k tha n Joseon v vn c s dng c bit trong nhng s kin lin quan n vic tn th t tin. Cng nh m nhc, ngh thut ma thi k u Goryeo cng theo truyn thng ca thi k Ba Vng quc nhng v

1960, hi ha hin i Hn Quc bt u chuyn hng sang tnh tru

ngha cn i ca thp nin 1970. Cc ha s thi k ny c thc mnh m v vic phi truyn i bc thng ip v cc vn x hi hin thi, t hin r mi quan tm n ch ngha cn i v v hu hin i.

Gwangju Biennale l mt s kin hi t cc nh m thut Hn Quc v

Nm 1995, Trin lm Gwangju Biennale ln th I c t chc.

nhng tn tui ln trong gii m thut th gii. Mt trong nhng tc phm Nam-june.

c trng by ni bt ti s kin ln th I ny l ngh thut video ca Paik

Hp tu nhc dn tc Suejecheon (Th t thin: Cuc sng vnh hng nh bu tri)

92

93

sau pht trin thnh nhiu th loi a dng hn na khi ma cung nh v ma tn gio ca nh Tng Trung Quc c truyn b sang. m nhc thi i Joseon c tn trng nh mt yu t quan trng

c sc ht mnh vi tng lp dn thng. Khi biu din, c nhiu trng hp cha ni dung tro phng chm bim gii qu tc yangban mang li s th v cho khn gi. Ma truyn thng chu nh hng ln ca Nho gio v Pht gio.

ca cc nghi thc t l v s kin. Trong thi u Joseon, c hai c quan xp li cc bi nhc.

ph trch lin quan n m nhc c lp ra v c nhiu c gng sp Kt qu l vo nm 1493, Akhakgwebeom - mt cun sch quy nh

nh hng ca Nho gio c nhiu trng hp mang tnh cht p bc, cn Pht gio tng i c tnh bao dung hn nh cho thy cc iu ma Shaman dnh cho ngi cht hoc trong ma cung nh lng ly.

v nhc c ban hnh. Cun sch ny phn thnh 3 phm tr ln l Aak, mi c sng to ra. Cng vi m nhc cung nh, nhng m nhc truyn thng dn gian nh Dangak v Hyangak cng tip tc pht trin.

Dangak v Hyangak. c bit vo thi vua Seongjong, c nhiu nhc c

nhng thp nin 1960, 1970 do qu trnh cng nghip ha v th ha cao . Nhng n lc khi phc li nhng iu ma b lng qun trong thi th loi trong s 56 th loi ma cung nh l c bit n nhiu.

Nhiu iu ma truyn thng mt i di thi cai tr ca Nht v

dn, ma Shaman gio, iu ma ca cc nh s cng vi ma mt n tn gi l Sandaenori v iu ma ri c yu thch vo cui thi Joseon. Ma mt n kt hp c ma v ht, cha ng nhng yu t Shaman gio

Nhng iu ma dn gian bao gm iu ma ca nhng ngi nng

gian ny bt u xut hin vo nhng nm 1980. Ngy nay ch c mt vi Cc iu ma Cheoyongmu (ma mt n) thi k Silla, Hakchum

(Ma hc) thi k Goryeo v Chunaengjeon (iu ma chim sn ca ht vo ma xun) thi k Joseon c chnh ph xp hng Di sn Vn ha Phi

Rain (ca s, din vin ma, ngi mu kim din Ngh s ma ba l Kang Sue Jin (on Ba l Stuttgart) vin)

Ngh s thanh nhc Jo Su-mi

Ngh s piano kim ch huy dn nhc Chung Myung-whun

94

95

vt th bo tn. Nhng ngh s chuyn ma nhng iu ma ny c

ch nh l Di sn Vn ha sng. Di sn Vn ha sng l danh hiu vinh d thng v k ngh th cng...

nht c trao tng cho nhng tn tui ln trong lng ngh thut truyn Nhng ngi tin phong nh Jo Taek-won v Choe Seung-hui -

ca i vi phng Ty v tri qua thi k thng tr ko di ca thc dn Nht, Changga c ht y mnh tnh yu nc v c nhn c s yu thch ca nhn dn vn kht khao c lp cho t nc, y l mt (Phng tin hoa) theo hnh thc Changga.

Khi c nc tri qua nhng thay i mnh m nh buc phi m

nhng ngh s hot ng tch cc trong thi k ca thc dn Nht chim ng cng hin rt nhiu vo s pht trin ca ma hin i Hn Quc. u tin a nhng bui biu din ba l ln sn khu. on Ba l Seoul c sng lp vo nm 1950 sau ngy gii phng ln m nhc phng Ty c biu din ln u tin Hn Quc khi

hnh thc vn ha mi. Nm 1919, Hong Nanpa sng tc Bongseonhwa Sau gii phng nm 1945, on Giao hng Goryeo - dn nhc theo

phong cch phng Ty u tin ca Hn Quc c sng lp. Hin nay c hn 50 dn nhc giao hng ti Seoul v cc tnh. Ngy nay ngy cng c nhiu nhc s danh ting ngi Hn Quc

tp thnh ca C c gio c gii thiu vo nm 1893 v bt u c ging dy ti trng hc vo nm 1904. Mt khc, Changga - mt hnh thc t nc. ht mi theo cc giai iu ca m nhc phng Ty thnh hnh trn khp

c khn gi hoan nghnh khi biu din nc ngoi v t nhiu gii thng trong cc cuc thi quc t. Tiu biu cho s cc ngh s ni ting ngi Hn Quc c Chung Trio gm nh ch huy dn nhc kim ngh s

piano, ngh s piano Chung Myung-whun, ngh s cello Chung Myung-wha

Hong hu Myeongseong (Minh Thnh Hong hu) V ca kch m t ci cht y bi kch ca Hong hu Myeongseong Hong hu ca i Hn Quc

Ngh s ba l v tnh yu vi B-boy Ngh s ba l v tnh yu vi B-boy vi cc bc nhy breakdance nng ng c a ln sn khu kch ca nh ht Off Broadway. Trong tc phm di hnh thc kch khng li ny c s tham gia din xut chnh ca Extreme Crew nh v ch B-boy Th gii ng thi cng l i chin thng Battle of the Year nm 2007.

96

97

v ngh s violin Chung Kyung-wha.

mi, Shin Young-ok v Hong Hye-gyong ang c nhng hot ng si ni

Trong s cc ca s dng nhc thnh phng, cc ging n cao Jo Su-

trng tm. C th tm thy ngun gc ca kch Hn Quc t nhng nghi thc tn gio thi tin s. Mt v d tiu biu ca loi hnh sn khu c in ny l ma mt n c tn gi Sandaenori, y l hnh thc kt hp ma, ht v k chuyn xen ln s chm bim v hi hc. Sandaenori c bin i nh theo tng vng v hnh thc, li thoi, trang phc v c

y n tng trong lng m nhc quc t. H thu m album vi cc Metropolitan Opera v mt s sn khu ni ting khc.

hng m nhc ni ting trn th gii, ng vai chnh ti Nh ht New York Thng 8 nm 1997, v nhc kch Myeongseong Hwanghu (Hong

dn chng nng thn v cng a thch ti tn u th k 20. Pansori v gut cng l hnh thc kch c dn chng yu mn. Nhng loi hnh ny vn c biu din ti Hn Quc ngy nay tuy khng thng xuyn. Ti Hn Quc c nhng a im tp trung biu din cc loi hnh

hu Minh Thnh, tn ting Anh l The Last Empress) m t nhng nm cui i ca Hong hu i Hn quc c trnh din ti New York v c bo ch M nh gi cao. Tc phm nhc kch t s ny l mt c hi qu bu gii thiu lch s v vn ha ca Hn Quc ra nc ngoi. Nm 1951, Vin Quc nhc Quc gia c thnh lp gn gi v

ngh thut a dng tiu biu nh Nh ht Jeong-dong trung tm Seoul. truyn thng, kch v nhc.

Nh ht ny trnh din mt lot nhng chng trnh ngh thut biu din

pht trin hn na nn m nhc v ngh thut biu din truyn thng ca

Hn Quc. Nm 1993, chnh ph thnh lp trng i hc quc gia vi tn gi l Trng Ngh thut Tng hp Hn Quc cung cp mt nn gio dc ngh thut vi trnh quc t v o to nhng ngh s chuyn nghip.

Phim truyn hnh Hn Quc

Trng i hc ny bao gm cc Vin m nhc, Vin Kch ni, Vin Ma, Vin M thut, Vin Hnh nh v Vin Ngh thut Truyn thng. Cc trung tm ngh thut nh nc v t nhn nh Trung tm Ngh thut Seoul v Trung tm Ngh thut LG gii thiu nhiu bui cng din ngh thut a dng n vi khn gi Hn Quc. T nm 2004, cc thnh vin ca Hi

ng Biu din Ngh thut L hi Hn Quc giao lu cc thng tin lin mi cc on biu din nc ngoi tham gia cng sn xut cc tc phm

quan n biu din ngh thut v nghin cu v cc loi l hi, ng thi biu din ngh thut. Hi ch Ngh thut Seoul (PAMS) c bt u khai Hn Quc trn sn khu trong v ngoi nc mt cch c hiu qu.

mc t nm 2005 thc hin vai tr qung b cc on biu din ngh thut

Kch v in nh

Trong tt c cc v kch truyn thng, m nhc v ma lun ng vai tr

Bn tnh ca ma ng (2002, KBS) Tc phm ca KBS c sn xut sau b phim truyn hnh Tri tim ma thu. B phim cng tng c chiu trn i Truyn hnh NHK Nht ny gp mt phn quan trng trong ln sng Hallyu (vn ha i chng Hn Quc) ti Nht Bn v cc khu vc ti chu .

Daejanggeum (2003, MBC) L tc phm da trn cu truyn v nhn vt lch s c ghi chp trong Joseon Wangjo sillok (Triu Tin Vng triu Thc lc) l Janggeum - quan ng y n u tin ca Hn Quc (bc s cha bnh cho vua v hong tc trong cung in).

IRIS (2009, KBS) Phim hnh ng tnh bo u tin ca Hn Quc, l cu chuyn v cc ip vin tnh bo thi hnh nhim v ngn chn mt cuc chin tranh hai min Nam Bc ti pht.

98

99

n v cc kch truyn thng khc c biu din ln u tin vo thng 12-

Singeuk (Kch mi) - th loi kch thot ra khi hnh thc ma mt

tp hp quanh nh ht Wongaksa i tm mt hnh thc kch mi c ngha chn chnh v m mn cho kch cn hin i. Nm 1922, Towolhoe, mt on th ngh s kch c thnh lp ng vai tr ch o trong phong tro

1902. Tuy nhin kch cn hin i Hn Quc ch bt u bm r t nhng Wongaksa c khnh thnh ti Seoul nm 1908. Wongaksa hot ng n thng 11 nm 1909.

nm 1910 sau khi nh ht u tin theo phong cch phng Ty mang tn

kch ni trn c nc v biu din ti 87 ln. Kch ni c yu mn cho n tn nhng nm 1930 nhng sau lng xung bi cc ri lon thnh hnh ca kch ni li cng b gim st do s bng n ca in nh v s xut hin ca ti vi. Vo nhng nm 1970, mt s ng nhng ngh s tr bt u nghin x hi chnh tr vo nhng nm 1940 v 1950. Trong thp nin 1960, mc

kch c tn gi Hyeoksindan v Munsuseong v a kch sinpa (Tn

Nhng du hc sinh Nht Bn tr v t quc thnh lp cc on

phi: kch theo tro lu mi) ln sn khu. Kch Sinpa l mt khi nim i thi k u ni v cc ch chnh tr v qun s v sau a dng ha vi cc th loi trinh thm, tnh cm v bi kch.

lp vi kch gupa (Cu phi: kch theo phong cch c). Cc v kch sinpa

cu v tip thu hnh thc cng nh ch ca sn khu kch truyn thng nh ma mt n, gut, pansori... Vin Pht trin Vn ha Ngh thut Hn Quc h tr cho Lin hoan kch hng nm khuyn khch biu din kch ca cc a phng. Mt khc, ngy nay c rt nhiu on kch biu lch s c trnh din ti cc sn khu nh dc trn i l Daehangno nhiu ln. din quanh nm v cc tc phm tt c cc th loi t hi kch n kch Seoul. Mt s cc bui biu din thnh cng rc r v c din li B phim in nh u tin ca Hn Quc c trnh chiu vo nm

Trong khi kch sinpa dng li mt tro lu nht thi, cc ngh s

1919. B phim c ta S bo th chnh ng ny mt loi kino-drama

kt hp vi biu din sn khu. B phim truyn kch u tin Li th di nh trng c trnh chiu vo nm 1923. Nm 1926, o din kim din vin y ti nng Na Un-gyu sn xut b phim Arirang to nn phn in nh i vi ch p bc ca Nht.

ng nhit tnh ca cng chng. Tc phm ny l mt s phn khng qua Nm 1953, sau khi chin tranh Nam - Bc kt thc, nn cng nghip

in nh Hn Quc dn dn ln mnh v hng thnh trong khong mt thp

JUMP Biu din v thut phng ng y si ng v hp dn ny l mt tc phm phi hp mn v thut truyn thng Hn Quc l Taekwondo v Taekkyeon cng nhng mn v thut chu khc. Nm 2006, chng trnh ot gii Comedy ti Edinburgh Fringe Festival, c mi biu din ti The Royal Variety Performance c s tham d ca v chng Thi t Charles trong cng nm v c pht sng trn BBC. <www.hijump.co.kr>

k. Th nhng nn in nh ny li xung dc khi ti vi c ph cp nhanh chng trong hai thp nin 1960 v 1970. Tuy nhin t u thp nin1980, ngnh cng nghip in nh ly li c phn no sc sng nh nhng o din tr y ti nng mnh dn vt b cc li suy ngh c k trong

100

101

qu trnh lm phim. N lc ca nhng o din ny thnh cng v c cng nhn ti nhng Lin hoan phim Quc t a dng c t chc ti cc s cc o din sn xut nhng b phim lm rung ng tri tim cc cng cng nhiu v xu hng tch cc ny c tng tc thm. ni nh Cannes, Chicago, Berlin, Venice, London, Tokyo, Moscow... Con dn trn th gii da trn nhng cht liu mang m tnh Hn Quc ngy Nm 2000, b phim Chunhyangjeon (tn ting Anh l

Berlin, v mt b phim khc ca o din Kim Ki-duk - Ngi nhn v danh lt vo vng xt gii ca Lin hoan phim Quc t Venice. o din Park Chan-wook ginh gii thng ln ca Ban gim kho

ti Lin hoan phim Cannes nm 2004 vi b phim Old Boy. ng cng

ginh gii o din xut sc Lin hoan phim Quc t Bangkok vi cng t t (tn ting Anh: Sympathy for Lady Vengeance) nm 2006.

b phim vo nm 2005 v gii o din xut sc vi phim Nng Geumja Cng chng ngy cng quan tm n in nh v nhng l hi in

Chunhyang) ca o din Im Kwon-taek tr thnh b phim u tin

ca Hn Quc c a i tranh gii ti Lin hoan phim Quc t Cannes. gii. B phim Seom (o) ca o din Kim Ki-duk c gi i thi ti Lin hoan phim Venice. Tip theo nhng b phim ny, nm 2001, phim JSA:

Ngoi ra cn 4 b phim khc cng c a vo hng mc khng tranh

nh quc t nh cc lin hoan phim quc t c chnh quyn a phng hoc cc on th t nhn t chc nh Lin hoan phim Quc t phim Quc t Jeonju v Lin hoan phim Ph n Seoul. Pusan, Lin hoan phim Khoa hc Vin tng Quc t Bucheon, Lin hoan Cng nh nn in nh ca cc quc gia khc, cng nghip phim

Khu vc an ninh chung c c tranh gii ti Lin hoan phim Quc t

hot hnh v truyn tranh ti Hn Quc cho thy s pht trin ng k. pht trin nh th ny.

Hn 200 cng ty ang sn xut cc tc phm thuc th loi ang c xu th Nh dch v truy cp Internet tc cao m cc ngnh cng nghip

in nh, video, phim hot hnh v cc ni dung online ang thi k hng thnh ti Hn Quc. Tuy nhin, in nh Hn Quc cng cho thy xu hng gim st do ch quota mn nh. Nm 2003, c 392 b phim c phim c trnh chiu c 112 b phim chim 30% l phim Hn Quc.

cng chiu. y l mt con s tng n 60% so vi nm 2003. Trong s

Bo tng v nh ht

Hn Quc c nhiu a im vn ha cc th loi a dng nn ngi dn

Secret Sunshine (2007, o din Lee Chang-dong) L b phim t tiu im mt ngi ph n mt c chng ln con. Vi b phim ny, Jeon Do-yeon nhn c Gii Din vin n Xut sc ca Lin hoan phim Cannes nm 2007. Th (2010, o din Lee Chang-dong) L ni dung v mt ngi ph n tn Mija tui x chiu chu thay trch nhim cho chu mnh gy ra tai nn tm thy s an i trong vic lm th. B phim ny c Gii Kch bn ti Lin hoan phim Cannes nm 2010.

c th thng thc trin lm hoc nhng chng trnh biu din quanh nm. Nhng a im ny mang li c hi c th thy c qu kh v hin ti ca vn ha ngh thut Hn Quc ngay ti hin trng. C nhiu c s vi nhiu th loi v quy m tha mn mi quan tm a dng ca

nhng ngi tm n nh cc vin bo tng c quc t cng nhn cho

102

103

n cc nh ht nh ni khn gi v din vin giao tip vi nhau khng cht e ngi. Cng nghip in nh nh nm 2009 cng cho thy pht trin u Ngoi cc b phim bom tn nh Haeundae t k lc 10 triu lt

vt vn ha c su tp mit mi sut c i ngi. Cc vt trng by bao gm t tranh v, sch, g, thu cho n cc dng trong tn gio v cc vt dng truyn thng. Mt khc, cc vin bo tng trng by nhng th loi c bit nh vin bo tng kim chi - mn n tiu biu ca Hn Quc cng xut hin.

Nhng vt trng by ti nhng vin bo tng ny hu ht l cc di

n v lp k lc doanh thu 1.928 t won, ln u tin ph v mc 1000 t.

ngi xem v i tuyn quc gia (Take off) bn c 8 triu v c sn xut u n, cng nghip in nh HQ ang pht trin ngy cng qun nhng (Breathless) c gii thng Tiger VPRO Lin hoan phim Quc t Rotterdam ln th 38. Mt b phim c lp ngn sch thp khc l hoan phim Quc t Rocarno nm 2008. bnh hn. V d trong nm 2009, b phim c lp vi ngn sch thp Con

m ca vo nm 1950 gi v tr ngay di chn ni Namsan l khu vc

Hn Quc c khong 80 nh ht a nng. Nh ht Quc gia c

trung tm ca Seoul. Tri qua na th k chm ni v nhiu bin i, Nh ht Quc gia vi mc tiu bo tn v pht trin vn ha truyn thng v ht, biu din nh k 35 ln / nm. ngh thut biu din ng i ngy nay c bn on th trc thuc nh Cc on th trc thuc Nh ht Quc gia l on Kch Quc gia,

Ung ru ban ngy (Daytime Drinking) cng t gii NETPAC ti Lin Hn Quc c 344 bo tng cng cng trong c 21 bo tng do

chnh ph trung ng iu hnh. Cc Vin Bo tng tiu biu l Bo tng Trung ng Quc gia, Bo tng Dn tc Quc gia ngay gia trung tm ca Seoul v Bo tng M thut Hin i Quc gia

on Changgeuk Quc gia (Nhc kch Hn Quc), on ma Quc gia v Dn nhc Truyn thng Quc gia thng xuyn thc hin cc chuyn cng din c bit trong v ngoi nc. Ngoi bn n v trc thuc ny cn c on Opera Quc gia, on Ba l Quc gia v on Hp xng Quc php nhn c lp t a im ti Trung tm Ngh thut Seoul vo thng 2

thuc cc trng i hc cn c hn 366 bo tng t nhn ti Hn Quc do cc c nhn, t chc tn gio v cc cc doanh nghip lp ra.

Ngoi cc bo tng quc gia, bo tng cng lp v cc bo tng trc

gia cng ang hot ng rt tch cc. Nhng t chc ny tr thnh cc

Vin Bo tng M thut Hin i Quc gia <www.moca.go.kr>

Vin Bo tng Trung ng Quc gia <www.museum.go.kr>

104

105

nm 2000.

Gwacheon thuc pha nam Seoul ang trng by cc tc phm m thut a dng trong v ngoi nc ca th k 20.

Bo tng M thut Hin i Quc gia nm trong cng vin ti p

tm ngh thut vn ha phc hp u tin ca Hn Quc. Trung tm nm khnh thnh qua ba giai on t nm 1988 n nm 1993.

trn din tch t rng 234.385 m vi tng din tch sn 120.951 m, c Nh ht Opera ca Trung tm Ngh thut Seoul t ho vi v p

mn s quan tm i vi m thut ca qun chng ngy cng cao. Cc phng tranh vi quy m v th loi a dng tp trung ti cc khu vc trung tm Seoul nh Insa-dong, Sagan-dong gn cung in Gyeongbokgung v Cheongdam-dong Kangnam Seoul...

S phng tranh ngh thut tng mnh trong 20 nm qua tho

kin trc ca mnh nm nam Seoul l mt cm 3 nh ht. Nh ht Towol vi sc cha 669 ch ngi l mt nh ht c quy m trung bnh biu cha ti a 350 khn gi thch hp vi cc bui biu din th nghim v cc tit mc mi.

din cc v kch, opera quy m nh v ma hin i. Nh ht Jayu c th

Sejong ta lc gia Seoul c m ca vo nm 1978. Cc on Philharmonic Orchestra, Dn nhc Truyn thng thnh ph Seoul, Dn Hp

Nh ht a nng ln nht ca Hn Quc - Trung tm Vn ha

ngh thut hot ng ti Trung tm Vn ha Sejong l Dn nhc Seoul xng thnh ph Seoul, on kch thnh ph Seoul, on Ca kch thnh ph Seoul, on ma thnh ph Seoul, on Opera thnh ph Seoul, Dn Thanh thiu nin thnh ph Seoul. Hi trng chnh ca trung tm c sc cha 3.800 ngi v c lp t dn nhc ng t tiu chun th gii. Trung tm Ngh thut Seoul nm pha Nam Seoul l mt trung Hp xng nam n thiu nhi thnh ph Seoul v Dn nhc Truyn thng

ln dnh cho cc bui biu din nhc giao hng. Phng c tu 380 ch

Phng ha nhc vi sc cha 2.600 ch l mt hi trng quy m

ngi l khng gian thch hp cho cc bui c tu hay dn nhc thnh th vin ngh thut, sn khu ngoi tri v phng t liu hnh nh.

phng. Ngoi ra, Trung tm cng c phng trng by tranh, phng th php, T khi c hon thnh, Trung tm ngh thut Seoul c cng

nhn l mt a im c o khuyn khch v qung b, biu din cc

tc phm ngh thut do cc ngh s sng to. L mt trung tm mang tm c th gii, Trung tm Ngh thut Seoul ngy nay ang m nhim vai tr cu ni a vn ha Hn Quc tin vo th k sau.

Trung tm Vn ha Sejong <www.sejongpac.or.kr>

Nh ht Opera Trung tm Ngh thut <www.sac.or.kr>

106

107

Khi qut vn ha v ngh thut Hn Quc

Hallyu: Ln sng Hn Quc
Hallyu ch hin tng mi quan tm v vn ha i chng v vn ha truyn thng ca Hn Quc ti chu , chu u, Trung ng, chu M ngy cng tng ln.

Nhng ngh s ca Hn Quc Din vin nam Din vin n Ca s Ngh s

Nhng lin hoan phim chnh ca Hn Quc

Jang Dong-gun

Lee Young-ae

Rain

Sarah Chang

Lin hoan phim Quc t Busan Trung tm ca in nh chu Lin hoan phim Quc t Busan nm 2011 va qua n mng sinh nht ln th 16. Lin hoan phim ny vi cc th loi phim ti liu, phim hot hnh, phim thng mi, phim c lp, phim k thut s, phim analog cng l ni cc o din v din vin ca chu n nhn s theo di ca c th gii. <www.biff.kr>

Lin hoan phim Khoa hc Vin tng Quc t Bucheon (PiFan) y l lin hoan phim c t chc vo thng 7 hng nm ti Bucheon tnh Gyeonggi-do. PiFan din ra ln u t nm 1997 tp trung vo nhng th loi phim kinh d, ly k, b him, vin tng v c bit ch n nhng tc phm c ch tc ti Hn Quc v nhng quc gia chu . <www.pifan.com>

Lin hoan phim Quc t Jeonju Lin hoan phim Quc t Jeonju qung b cho kh nng ca phim k thut s. Ngoi s kin cng chiu cc phim ngn a dng ca ton th gii, ban t chc cn ti tr cho 3 nh lm phim 50 triu won / nm sn xut phim ngn bng k thut s phc v cho lin hoan phim ny. <www.jiff.or.kr>
Bae Yong Joon Jeon do-youn BoA

(C ngh s) Paik Nam-june

108

109

4
Th thao

Th vn hi Olympic Seoul Thnh tch Olympic qua cc thi k Gii V ch Bng Th gii World Cup Hn - Nht nm 2002 Cc s kin th thao trong nc Cc mn th thao c a chung Cc mn th thao truyn thng Khi qut v th thao Hn Quc

110

4
Th thao

i hi Olympic Seoul nm 1988 v FIFA World Cup Hn Nht nm 2002.

Thnh qu ng ch n nht v mt quc gia l s kin t chc

Ngoi ra, cng vi Olympic v World Cup, mt s kin th thao trong 3 s kin th thao ln nht th gii l Gii V ch in kinh th gii IAFF nm 2011 cng c t chc ti Daegu. Bt k din tch lnh th tng i hp v dn s t, nhng vn

ng vin Hn Quc ang cho thy thc lc xut sc ti cc i hi quc Dn tc Triu Tin trong truyn thng yu thch nhiu mn th thao v l mt thnh qu cha tng c ti chu .

t. Ngoi ra, k lc 7 ln lt vo vng chung kt World Cup ca Hn Quc

tr chi a dng. c bit vi s tng trng kinh t ng ngc nhin gn ng vin ngi Hn Quc tham gia cc s kin th thao chnh thc ngy cng tng.

y, mi quan tm dnh cho th thao tng ln r rt v con s cc vn

Th vn hi Olympic Seoul

i hi th thao Ma h ln th 24 vi tinh thn chnh l Ha bnh, ha

hp v tin b c t chc Seoul, Hn Quc ko di 16 ngy t

ngy 17 thng 9 n ngy 2 thng 10 nm 1988. Seoul Olympic - th vn

hi c quy m ln nht t trc ti nay ti thi im vi s tham gia ca 13.000 vn ng vin v cc quan chc ti t 160 quc gia cao l

Th t v s huy chng vng t c ca Hn Quc qua cc k Olympic

4th 7th 12 10th 12 9th 10th 12th 6 19th 1 Montreal 1976 L.A. 1984 Seoul 1988 Barcelona 1992 Atlanta 1996 Sydney 2000 Athens 2004 Beijing 2008 7 8 9 7th 13

Ngn uc Olympic Seoul nm 1988

Ngun: y ban Olympic Quc t <www.olympic.org> * Ngoi tr Olympic Matxcva nm 1980

112

113

tng cao thng ha bnh v ha hp, ng thi vt qua c bc tng ngn cch ng Ty Nam Bc. Th vn hi Olympic Seoul ln u tin sau 12 nm c m ra m khng c s ty chay, vt ln trn c s phn loi l tng v li ch quc gia lm sng li tinh thn th thao c bn ca Olympic. c tip thm sc mnh t vic t chc Th vn hi Olympic, hin

c t, b bi trong nh, sn qun vt trn mt khng gian rng khong 1,5 triu m2. Lng Vn ng vin Taereung nm ngoi pha ng Seoul l

trung tm hun luyn ch cht ca cc vn ng vin Hn Quc. Vi quy cy ci xanh ti rm rp v bao gm c sn trt bng ngh thut, b bi trong nh, sn tp bn, trung tm th thao phc v cc mn nh u vt, quyn Anh v c t.

m hn 310.000m2, lng Vn ng vin Taereung nm gia khung cnh

nay Hn Quc s hu nhiu c s h tng th thao ng cp quc t tp

trung phn ln cc thnh ph din ra cc cuc thi u Olympic nh Seoul v Busan... Khu Lin hp Th thao Jamsil t ho vi quy m 545.000 m2 bao gm sn thi u chnh Olympic vi sc cha 100.000 ch, hai nh chy v sn luyn tp... thi u phc v mn bng r v quyn Anh, b bi trong nh, sn bng Cng vin Olympic nm pha ng nam Seoul c mt sn ua xe

Thnh tch Olympic qua cc thi k

Hn Quc rt tch cc tham gia vo cc i hi th thao quc t cho n

nm 1948, Hn Quc ln u tin tham gia Th vn hi Olympic ti London vi t cch l mt nc c lp. Nm 1936, vn ng vin marathon Hn Quc Shohn Kee-jeong ginh huy chng vng ti Olympic Berlin

p vi quy m 6.000 ch ngi, 3 nh thi u th thao, nh thi u kim v

S huy chng vng cc mn ti Olympic Ma h (1936 - 2008)
Bn cung Vt Judo Taekwondo Cu lng Quyn Anh Bn sng Bng bn C t Bng nm Maraton u kim Bi li Bng chy
16 10 9 9 6 3 3 3 3 2 2 1 1 1

Mo Tae-bum

Lee Sang-hwa

Lee Seung-hun

Lee Jeong-su

Ngun: y ban Olympic qt

Danh sch huy chng vng mn trt bng tc v trt tc vng ngn ti Th vn hi Olympic Ma ng Vancouver nm 2010

114

115

nhng vo thi im , ng tham gia vi t cch l mt thnh vin ca i tuyn Nht Bn v lc Hn Quc ang chu ch thng tr ca Nht Bn. Cc vn ng vin Hn Quc tip tc th hin nng lc tin b ti

nc tham gia v t c 12 huy chng vng, 5 huy chng bc v 12 huy chng ng. n Olympic Atlanta 1996, Hn Quc xp th 10 (7 vng, 15 bc v 5 ng), 4 nm sau ng th 12 (8 vng, 9 bc v 11 ng)

cc k Olympic. Ti Th vn hi Olympic t chc ti Montreal nm 1976,

Hn Quc ng th 19 trong s hn 100 nc tham gia. Ti Olympic nm

ti Olympic Sydney 2000 v nm 2004 ti Olympic Athens, Hn Quc t c thnh tch ng th 9 (9 vng, 12 bc v 9 ng). Nm 2008 khi xp th 7 ti Th vn hi Bc Kinh vi 13 huy chng vng, 10 bc v 8 ng,

1984 t chc ti Los Angeles, Hn Quc ng th 10 trong bng tng sp thnh tch chi li l vn ln v tr th 4 trong tng s 160 nc tham gia.

140 nc v n Th vn hi Olympic Seoul 1988, Hn Quc t c Hn Quc ti Olympic Barcelona 1992 t c thnh tch cui

Hn Quc nh du thnh tch ni bt nht t trc n nay vi tm huy chng vng mn bi li u tin (Park Tae Hwan), 9 trn thng lin tip mi trong mn c t n (Jang Mi Ran) ni dung trn 75kg. cng vi huy chng vng ca i tuyn bng chy v 5 k lc th gii Ti Th vn hi Olympic Ma ng Vancouver nm 2010, Hn

cng l xp th 7 trong bng xp hng huy chng. i hi th thao ny chng vng mn marathon v l vn ng vin marathon u tin trong lch s Olympic chin thng di l c T quc Taegeukgi ang tung bay.

c mt ngha c bit bi vn ng vin Hwang Young-jo ginh huy

Quc ln n th 5 trong bng tng xp hng (6 huy chng vng, 6 huy chng bc v 2 huy chng ng). Ngoi 2 huy chng vng cho mn thi trt bng vng ngn, Hn Quc cng t c 3 huy chng vng trong

Ti Olympic Barcelona 1992, Hn Quc ng th 7 trong s 172

phn thi trt bng tc . Cn bo qut huy chng vng ny c hon ngh thut n.

thnh khi Kim Yun Ah lp nn chin thng lch s trong mn trt bng Ni tip thnh cng t chc cc Th vn hi Olympic 1988, World

Cup 2002, Gii V ch in kinh Th gii 2011, gi y vi vic c tip tc t chc Olympic Th vn hi Ma ng Pyeongchang 2018, Hn Quc t c thng li ln trong vic t chc 4 i s kin th thao
ng cai t chc Th vn hi Olympic Ma ng Pyeongchang 2018 Ch tch y ban IOC Jaccques Rogge ang cng b thnh ph ng cai t chc Th vn hi Olympic ma ng nm 2018 l Pyeongchang vo ngy 6 thng 7 nm 2011 (gi a phng nc Cng ha Nam Phi). Vi vic ng cai t chc Th vn hi Olympic Ma ng, Hn Quc tr thnh quc gia th 6 t chc 4 i s kin th thao ln ca th gii l Th vn hi Ma ng v Ma h, Gii V ch Bng Th gii World Cup, Gii V ch in kinh Th gii tip theo , c, Php, Nht v Nga.

chnh ca th gii.

Gii V ch Bng Th gii World Cup Hn - Nht nm 2002

World Cup 2002 do Hn Quc v Nht Bn ng ng cai t chc ko di mt thng v b mc vo ngy 30 thng 6 nm 2002. World Cup u tin li-gn hay khng b. ca th k 21 gm 64 trn u din ra an ton m khng xy ra nn hi tuyn bng quc gia Hn Quc v Nht Bn u d dng lt

116

117

qua giai on mt ca vng chung kt. i tuyn Nht Bn lt vo vng

1/16, cn i tuyn Hn Quc t c thnh tch ng sng st l vo n trn bn kt. y l thnh qu ln nht trong lch s m mt nc chu t c ti cc k World Cup. Trong thi gian din ra World Cup, tnh nng ng ca ngi Hn

Quc- Italia vng 1/16 l 4,2 triu c ng vin, trong trn u loi 1/8

vi Ty Ban Nha l 5 triu ngi v 6,5 triu ngi lp y cc con gii 3, 4 vi i tuyn Th Nh K vo ngy 29 thng 6 cng c 2,17 triu

ng trong trn t kt gp i tuyn c. Thm ch trong trn u tranh ngi ra ng c v. Trong thi gian i tuyn Hn Quc tham gia 7 tng ng vi 88% dn s ca Seoul.

Quc c pht hin c trong v ngoi sn thi u. Vic tin su vo

vng t kt l mt nim sng khoi mang li hy vng cho Hn Quc k t

trn u, c hn 10 triu ngi tp trung trn ng v y l con s Nm 1983, Hn Quc tr thnh nc chu u tin thnh lp

sau cn khng hong kinh t nm 1997 v l biu tng cho tim nng ca Hn Quc cho ti tn ngy hm nay. Chnh ph v t nhn tt c u n lc ht mnh trn c s tim lc mang tnh quc dn ny.

ra Gii Bng Chuyn nghip. Nm 1994, bng chuyn nghip Hn Quc vi tn gi mi l K-League c 16 i bng nh ngh ang tham php tham gia. gia cc trn thi u v t ma gii nm 1996, cc cu th nc ngoi c

Hn Quc l ngi thng li ln nht trong World Cup 2002. Ngi hm

Cc c quan thng tn nc ngoi u khng tic li khen ngi

m bng Hn Quc gy n tng mnh m cho th gii vi mn 22 triu ngi trn ton quc ra ng c v cho i tuyn quc

c v trn ng ph y nhit huyt mt cch trt t. c tnh c gn gia trong thi gian din ra World Cup. S ngi ra ng trong trn Hn

Cc s kin th thao trong nc

i hi Th thao Ton quc c t chc thng 10 hng nm vi quy

m trn c nc gm 39 mn th thao thi u. i hi ny c t chc lun phin ti cc thnh ph ln trn ton quc nh Seoul, Busan, Daegu, Gwangju, Incheon v.v...

hng nm c hn 10.000 hc sinh tiu hc v trung hc c s tham d. i

i hi Th thao Thiu nhi ton quc cng l s kin c t chc

hi Th thao Ma ng ton quc c t chc vo thng 1 hng nm gm cc mn thi: trt bng tc , trt bng ngh thut, trt tuyt, khc cn cu v vn trt v.v... Mt s kin th thao hng nm khc - i hi Th thao ton quc

dnh cho ngi khuyt tt c t nm 1981 l ni ngi khuyt tt khp ni trn c nc t hp v v th hin k nng th thao ca mnh.
Ngi dn Hn Quc vn thch nhc li giy pht thng li c vo vng bn kt FIFA World Cup nm Hn - Nht 2002. (Bn tri) Nhng ngi dn mc o tp trung Qung trng Seoul c v cho i tuyn Hn Quc trong thi k World Cup nm 2001 (Bn phi)

th thao ma ng c a chung trong gii tr Hn Quc trong nhng nm gn y. Ma trt tuyt Hn Quc tng i ngn t cui thng 12 n u thng 3 nm sau. Trong thi gian ny, xe but a n v

Trt tuyt v trt vn trn tuyt nhanh chng tr thnh mn

118

119

tu ha i li gia cc khu trt tuyt v Seoul c a vo hot ng.

L hi trt tuyt dnh cho ngi nc ngoi c t chc khu trt Yongpyeong vo thng 2 hng nm. Ti nhng khu trt tuyt ri rc khp cc nc ng Nam tri nghim trt tuyt, trt vn trn tuyt v trt bng. ton quc c n ma ng hng nm, c hng ngn khch du lch n t

Olympic Beijing nm 2008 v ot huy chng bc ti Gii Bng chy Truyn thng Th gii nm 2009 (WBC: World Baseball Classic). Bng chy Hn Quc ang pht trin ln mnh nh c th thy qua con s nhiu cu th Hn Quc ang hot ng si ni cc gii bng chy chuyn nghip ca M v Nht nh Choo Shin-soo, Lim Chang-Yong, Kim Taekyun.

Cc mn th thao c a chung

Ngi Hn Quc cn t c nhiu thnh tch lng ly ti cc i hi

quc t. Cc n vn ng vin golf Hn Quc nh Pak Seri, Kim Mi-hyun, ting nh LPGA hay gii M m rng. V pha nam vn ng vin golf, Yang Yong-eun chin thng ti gii PGA Tour Honda Classic nm 2009.

Ngoi ra Hn Quc cn o to ra vn ng vin golf c ng cp

quc t ln khc ngoi Th vn hi Olympic. Cc mn bng chy, gn, bn cung, bn sng, bng bn, trt bng tc , trt tuyt... l nhng mn thi u tiu biu. i tuyn bng chy Hn Quc ot c huy chng vng ti

Shin Ji-yai t ho vi kinh nghim chin thng ti cc gii thng danh Choi Kyung-ju ginh chin thng hai ln ti gii PGA Tour nm 2002 v Trong b mn qun vt, Lee Hyung-taik tr thnh vn ng vin

Nhng cu th Hn Quc cho thy ti nng xut sc c FIFA World Cup nm 2010 t chc ti Cng ha Nam Phi

i hi Th thao Ton quc

120

121

qun vt Hn Quc u tin ginh chin thng trong cc gii thi u quc nm 2003.

t ln ti Gii Quc t Addidas t chc ti Sydney, Australia vo thng 1 Ti mn bi li v trt bng ngh thut, hai vn ng vin tr

nhn huy chng vng mn bi. Anh cng nhn huy chng bc bi t do 200m cng trong i hi ny. sm ot c huy chng ng Gii V ch Trt bng

ngi Hn Quc lm rng danh tn tui ca mnh v t nc. Park Taehwan t c 3 huy chng vng, 1 huy chng bc, 3 huy chng ng trong i hi Th thao chu t chc ti Doha nm 2006 v lp ti Melbourn nm 2007, anh cng nhn c huy chng vng gii thi

Ngh thut Th gii ln lt hai nm 2007 v 2008, Kim Yu-na ginh c huy chng vng ti Gii V ch Trt bng Ngh thut 4 chu lc ISU t chc ti Vancouver Canada nm 2009. Thng 3 nm 2009, c chin thng v lp k lc th gii mi vi s im 207,71 ti Gii V ch Trt bng Ngh thut Th gii t chc ti Los Angeles M. c bit, ti Th vn hi Olympic Ma ng Vancouver nm 2010, Kim Yun Ah tip tc lp k ot huy chng vng.

nn 2 k lc mi ca chu . Ngoi ra ti Gii V ch Bi li Th gii u bi t do c ly 400m v huy chng ng bi t do c ly 200m. Ti

Beijing Olympic nm 2008, vi vic ginh c huy chng vng hng

lc th gii mi vi s im 228,56 cho b mn trt bng ngh thut v Ngoi ra cc lin on th thao trong nc nh Lin on Bng

mc bi t do nam c ly 400m, Park tr thnh ngi Hn Quc u tin

Choi Kyung-ju chin thng The Players Championship trong gii PGA Tour

Shin Ji-yai l vn ng vin golf Hn Quc u tin chin thng trong Gii V ch LPGA Evian Masters

122

123

Chuyn nghip Hn Quc (K-League), y ban Bng chy Hn Quc (KBO), Lin on Bng chuyn Hn Quc (KBL), Lin on Bng chuyn Hn Quc (V-League) cng c thnh lp v hin ang tip tc phc v ngi hm m tm n sn thi u c v i mnh yu thch.

chn khng ch rn luyn c th m cn gip ch cho vic nui dng nhn cch qua vic luyn tp c th v tinh thn i hi tnh k lut. Mn v thut t v Taekwondo ny tr thnh mn th thao quc t ni ting 3.000 hun luyn vin ngi Hn Quc hin ang dy Taekwondo ti hn 150 quc gia.

trn ton th gii t bn thp k cui ca th k 20, hin nay c khong

Cc mn th thao truyn thng

Dn tc Hn trong thi c i c ghi chp li l chi rt nhiu mn th thao truyn thng nh th diu, ko co, nh u (geune), cu (jegichai), bp bnh (neolttwigi), taekwondo v ssireum Trong cc mn th thao truyn thng c khi phc vo thi nay,

bn nng phn x ca c th bt ngun t mt s nghi thc tn gio t thi cc quc gia b tc c i v trc.

Lch s ca Taekwondo - mt thut phng th c h thng s dng

Taekwondo l mn v thut c nhiu ngi trn th gii luyn tp v Quc. Taekwondo s dng sc mnh ton b c th, c bit l hai tay v

cng l mn thi u chnh thc ca Olympic duy nht c ngun gc t Hn

kiu l t n Tri) hay Mucheon (Thin v: iu ma v bu tri) c nhng ng tc c bit rn luyn th cht v nhng ng tc ny pht trin thnh Taekwondo v sau.

Trong cc nghi thc tn gio c i nh Yeonggo, Dongmaeng (mt

Park Tae-hwan trong t th chun b xut pht y dng mnh trong Gii V ch Bi li Th gii

Kim Yu-na nhn huy chng vng cho mn Trt bng Ngh thut ti Th vn hi Olympic Ma ng Vancouver nm 2010

124

125

chc c quy m ln nht trong cc quan trc thuc Hi Th thao Hn Quc. Nm 1980, U ban Olympic Quc t (IOC) chnh thc c cng nhn Lin on Taekwondo Th gii (WTF) c tr s t ti Seoul l c

Hip hi Taekwondo Hn Quc c 3,8 triu hi vin, t ho l t

loi th d tm thc n. Ngoi ra, nhng cng ng ny khng th trnh khi xung t vi nhng b tc khc. V vy con ngi luyn tp nhiu hnh thc v thut a dng bo v chnh mnh. Ngi thng cuc cui cng trong mi gii u ssireum theo truyn

quan ch qun taekwondo. Taekwondo c chn l mn thi u biu din ti Th vn hi Olympic Seoul 1988 v tr thnh mn thi u chnh thc bin trn ton th gii ca n. bt u t Olympic 2000 t chc ti Sydney, iu ny phn nh mc ph Ssireum - mn vt kiu Hn Quc l mt mn th thao truyn thng

thng s c tng thng mt con b. B khng ch l biu tng ca sc mnh m cn l mt ti sn c qu trng trong x hi nng nghip. Ssireum ngy nay tuy pht trin thnh hnh thc tham gia cc gii

thi u nh k nhng do cc mn u vt nc ngoi tng i mnh bo

trong hai u th nm satba (dy vi dng lm tay nm tht quanh lng v bp i), s dng sc mnh v cc k thut vt i th xung trc. Lch s ca ssireum i cng vi qu trnh hnh thnh cng ng. Trong x hi c i, con ngi khng ch phi t v m cn phi chin u vi cc

hn c a chuc trn truyn hnh m mc ph bin ca n phn

no gim st. Hip hi Ssireum Hn Quc ang n lc phc hi li cn st quy tc v quy nh ssireum ngi xem thy th v hn v ti tr cc gii thi u ton quc.

trn ton quc v mn th thao truyn thng ssireum qua vic i mi cc

Taekwondo tr thnh mn th thao quc t

Ssireum - mn vt truyn thng ca Hn Quc

126

127

Khi qut th thao Hn Quc

Th thao: phng tin giao tip dnh cho c th gii
Dn tc Hn trong truyn thng yu thch nhiu mn th thao v tr chi a dng. c bit vi s tng trng kinh t ng ngc nhin gn y, mi quan tm dnh cho th thao tng ln r rt v con s cc vn ng vin ngi Hn Quc tham gia cc s kin th thao chnh thc ngy cng tng.

Nhng ngi sao th thao ca Hn Quc

Bng nm Bng chy Bi Golf

3 i s kin th thao quc t ca Hn Quc

Yun Kyung-shin

Choo Shin-soo

Park Tae-hwan

Shin Ji-yai

Trt bng ngh thut

Th vn hi Olympic Seoul nm 1988 Th vn hi Olympic Ma h ln th 24 vi tinh thn Ha bnh, ha hp v tin b t chc thnh cng ti Seoul trong 16 ngy t 17 thng 9 n ngy 2 thng 10 nm 1988. FIFA World Cup Hn - Nht nm 2002 Ti World Cup nm 2002, Hn Quc l quc gia chu u tin tin vo vng bn kt. Gii V ch in kinh Th gii IAFF Daegu nm 2011 Daegu c chn l thnh ph t chc Gii V ch in kinh Th gii IAFF nm 2011

Bng

Kim Yu-na

Park Ji-sung

128

129

5
Du lch

Thng tin du lch Giao thng Ch Nhng danh lam thng cnh ca Hn Quc Mua sm Khi qut v du lch Hn Quc

ng i b Olle o Jejudo

5
Du lch

lch ti Hn Quc trong 30 ngy m khng cn xin visa. Cng dn ca cc nc c k kt hip h tr tng tc vi Hn Quc c th li Hn Quc hoc c tr ti Hn Quc trong thi gian lu hn thi hn trn phi c visa khi nhp cnh, phi xin cp Th ng k Ngi nc ngoi ti Cc Qun l Xut nhp cnh ca nc s ti trong vng 90 ngy k t ngy nhp www.korea.net) cnh. (Thng tin chi tit c th kim tra ti trang web do chnh ph ti tr t 1 n 6 thng m khng cn visa. Ngi nc ngoi mun lm vic

Hn Quc c nhiu cnh quan p, nn vn ha c o v ang bo tn nhiu di tch lch s lu i nn cung cp cho khch du lch nhiu a im tham quan. Ti Hn Quc - t nc bn o c 4 ma r rt ny c nhiu

Tin t: n v tin t ca Hn Quc l ng won, tin giy c loi 1.000 50 won, 100 won v 500 won. Thng thng cc ngn hng Hn Quc

ni, thung lng, bin v sng ngi p nh tranh v. khp ni ti Hn Quc, t nc t ho c nhng cnh quan thin nhin ti p nh th thp, di tch c i, thnh quch, lng dn tc, vin bo tng v.v ny c v vn cc ngi cha, n th, cung in c, tc phm iu khc,

(US$ 1.05), 5.000, 10.000 won v 50.000 won; cn tin xu c loi 10 won,

Tin t

Thng tin du lch

Visa: Phn ln khch du lch c v kh hi khi nhp cnh u c th du

50,000 won

10,000 won

5,000 won

1, 000 won

Thng k s lng khch nc ngoi nhp cnh

2010 2009 2008 2007 2006 2005 2000 1995 1990 2,959 3,753 5,322 6,891 6,448 6,155 6,023 7,818 8,798

Thng k khch nc ngoi theo quc tch (2010)

34.4% 21.3% 4.6%

Khc 25% Chu u 7.3%

Tng i hng dn du lch 1330: Khch du lch ngi nc ngoi bt c ni no trn ton quc khi gi in n s 1330 s nhn c s gip ngay lp tc. Ngun: Tng Cng ty Du lch Hn Quc <www.visitkorea.or.kr>

7.4%

n v: nghn ngi Ngun: Tng Cng ty Du lch Hn Quc <www.visitkorea.or.kr>

132

133

thng m ca t 9 gi sng n 4 gi chiu v lm vic t th hai n

th su. Cc my rt tin t ng ATM hot ng 24 gi trong ngy. Phn nhn thanh ton bng th tn dng quc t, tuy nhin du khch nn mang dng c th.

Seoul, sn bay Gimhae ti Busan, sn bay Jeju, Cheongju, Daegu, Yangyang Tokyo, Fukuoka, Nagoya v Osaka ca Nht Bn.

ln ti cc ca hng ln, cc khch sn v nh hng Hn Quc u chp theo mt t tin mt v cng c mt s ni nh cc ca hng nh khng s

v Gwangju. Sn bay Gimhae v sn bay Jeju c cc chuyn bay thng sang Bn c th s dng cc tuyn xe but sn bay trong thnh ph xut

pht nhiu a im ca Seoul c mi 15 ~ 30 pht/ chuyn t 4h30 sng n 10h30 ti vi chi ph thp hn so vi tuyn xe but KAL i v gia sn bay quc t Incheon v khong 20 khch sn ln Seoul.

Giao thng Nhp cnh

ng hng khng: Hn Quc c ng bay thng hoc chuyn tip qua

ng bin: Mt s cng ty vn ti bin nh Bugwan Ferry, Korea Ferry v Korea Marine Express cng c dch v tu ch khch nh k gia Busan v o Jejudo vi cc cng Shimonoseki, Kobe v Hakata ca Nht Bn. Tianjin (Thin Tn) v Weihai (Uy Hi) Trung Quc. Khch du lch bng nhng giy t hp l.

nhng sn bay chnh ca ng n tt c cc thnh ph ln trn khp th gii. C khong 52 hng hng khng quc t thc hin cc chuyn bay nh k v hng tun c 1876 chuyn bay n v ri khi Hn Quc. Incheon (bt u i vo hot ng vo thng 3 nm 2001, sn bay Gimpo ti

Ngoi ra cn c dch v tu ch khch qua li gia Incheon v cc cng tu bin khi nhp cnh c php mang xe t vo tm thi nu c

Hn Quc c 8 sn bay quc t: sn bay quc t Incheon thnh ph

Sn bay Quc t Incheon

Tu Seonghee Pukwan Ferry chuyn ch khch gia Busan v Shimonoseki Nht Bn.

134

135

Giao thng trong nc

Cc tuyn ni a: Hu ht cc im n trong ni a ch mt khong mt

loi tu: Tu ha cao tc KTX, tu Saemaeul v tu Mugunghwa trn mng li ng st tri rng khp ton quc. Tu cao tc KTX ni Seoul vi Daejeon, Dongdaegu, Busan, Gwangju v Mokpo. Nhng im n chnh

gi bay t Seoul. Sn bay Gimpo nm gia pha ty Seoul v sn bay quc bay c ly ngn gia Nht Bn vi Trung Quc. Cc hng hng khng tt c cc chuyn bay ni a.

t Incheon ch yu c s dng cho du lch trong nc v nhng chuyn Korean Air, Asiana Airlines v mt vi hng hng khng gi r m nhn

trong nc u c th i tuyn trc tip hoc qua mt ln ni tuyn duy

nht. C th kim tra thng tin v cc tuyn tu ha, tu bin v v tu ha nhp cnh mi c th s dng c v Pass tu ha, c th mua qua nhng n v c cng nhn nc ngoi)

Pass ti trang web ca KORAIL (www.korail.go.kr). (ch c khch du lch

ng st: Tng Cng ty ng st Hn Quc (KORAIL) vn hnh ba

Xe but lin tnh v trong thnh ph: Mng li xe lin tnh v xe but tc hnh ng di ni kt hu ht cc thnh ph ca Hn Quc. Thng thng, cc xe but lin tnh tuy l phng tin tit kim nht khi di du

lch trong nc nhng li khng dng nhiu trn ng i. V xe but c

gi t 700 won n 1.800 won (0.61-1.56 USD). Xe but trong thnh ph

Tu ha cao tc KTX bt u vn hnh t thng 4 nm 2004

v cc thnh ph ngoi c nh s theo tuyn chy. Cc thng tin chi tit c th xem ti website: www.visitkorea.or. kr).

ng st sn bay (AREX)
AREX l d n do t nhn u t ln nht Hn Quc v cng l d n c s h tng ng st u tin ca t nhn p ng lng giao thng hng khng ngy cng tng v nhu cu m rng giao thng i chng. Thng tin chi tit c cung cp www.arex.or.kr.

Xe but tc hnh ng di: Cc xe but tc hnh ng di i thng ti

im n, ch dng li ti cc khu vc ngh trn ng cao tc 2-3 ting mt ln. C hai loi xe but cao tc ni cc thnh ph ln trong nc: cao

Kho hng sn bay

Unseo

Geomam

Gyeyang

Sn bay Quc t Incheon

Sn bay Gimpo

136

(t s u 5, i n n n g g m s 9) ng

(T u n i g n s ng 1) m

Mapa de la lnea AREX (1. etapa)

Tu in ngm Seoul ng s 1 c khai thng vo nm 1974, hin nay c tt c 9 ng tu ang hot ng. Tu in ngm l phng tin giao thng i chng c s dng nhiu nht Seoul.

In

ch e

on

137

tc ph thng c 2 dy gh hai bn, mi bn c 2 gh ngi; cao tc thuc

loi tng i sang trng t tin hn c 2 dy gh 2 bn, 1 dy 1 gh v 1 dy 2 gh, cung cp nhng dch v tin ch nh in thoi v phim nh v.v Ti mt s tuyn nht nh c cc chuyn m ca xe cao tc sang

Dch v taxi: C hai loi xe taxi, taxi thng v taxi sang trng. Gi v c tnh t l vi khong cch v thi gian. Xe taxi sang trng mu en tin nghi hn, cung cp nhiu dch v hn nn gi cng cao hn loi taxi ph nn li xe v hnh khch c th s dng c dch v phin dch qua in thoi di ng khi gp kh khn trong giao tip. thng. Hu nh tt c xe taxi u c trang b h thng phin dch min

trng. Seoul c ba bn xe but lin tnh v xe but cao tc l Bn xe but in ngm ng s 3), Bn xe Dong Seoul (ga Gangbyeon tu in ngm ng s 2). Tu in ngm: Tu in ngm l phng tin di chuyn n cc

tc hnh Seoul (tu in ngm ng s 3, 7, 9), Bn xe Nambu Seoul (tu

Thu xe t: Li xe l mt cch i y rt hiu qu v th v Hn

ni trong ni thnh Seoul, Busan, Daegu, Gwangju, Incheon v Daejeon

Quc. Du khch c th s dng mng li ng giao thng c phm vi rng gm ng quc l v ng cao tc nn rt d dng n thm hu ht cc a phng ca Hn Quc. Ngi li xe cn c cc iu kin sau y: C trn 1 nm kinh nghim li xe C bng li xe quc t T 21 tui tr ln C h chiu

thun tin v hiu qu nht. H thng xe in ngm - h thng giao thng

vn chuyn chnh trong cc thnh ph ny va nhanh, an ton v thoi mi. cc thnh ph v tinh ln cn. Gi v thay i ty theo ga n v gi v c bn l 1050 won (0.92 USD). Hnh khch c th thanh ton tin v xe but xe min ph.

Tu in ngm Seoul ni lin ton b trung tm, ngoi Seoul vi tt c

v tu in ngm bng th giao thng c tn l T-money v c th i tu/

460.000 won/ ngy (khong 51,89USD n 397,82USD). Phn ln cc con

Gi thu xe dao ng tu thuc vo loi xe t 60.000 won n

ng trong ni thnh gii hn tc l 60km/h v t 80km/h n 100 km/

Taxi

h trn ng cao tc. iu khin xe trong tnh trng ung ru v s dng thuc l ti nng v c th b x l rt nng.

ng thy: Cc tuyn ng thy Busan - o Jejudo, Mokpo - o

Taxi thng Gi cc 2km u l 2400won, sau thm 100won cho mi 144m (Seoul). C th s dng taxi trong vng 5 pht sau khi gi in bt c ni no trong ni thnh. Taxi cao cp Xe taxi cao cp c bng hiu mu vng trn thn xe mu en, cung cp dch v cht lng cao. Gi cc 3km u tin l 4500 v thm 200won cho mi 164m tip theo. Taxi c ln L taxi c th ch c 8 hnh khch.

Hongdo, Pohang - o Ulleungdo i li gia nhng a im ch yu trong

t lin v cc o l nhng tuyn du lch ng thy v cng th v. Cng

c c tu ch khch i ven theo b bin Namhae gia Busan v Yeosu v i. C th tham kho thng tin v giao thng v cc ni dung lin quan n du lch trang web www.visitkorea.or.kr.

gh li nhiu cng v khu vc Cng vin Bin Quc gia Hallyeo trn ng

138

139

Ch

Du khch n Hn Quc c th la chn t rt nhiu hnh thc lu tr a cn h dch v cho thu...

ma y th v v hp dn c chun b sn.

dng v tin nghi nh khch sn, nh tr, hostel, cng ngi bn x, cc Phm vi la chn khch sn v cng rng ln. Khch sn gi

n gin v sch s. Gi thu c th x dch ty theo dch v v c s vt

Nh tr v hostel l nhng hnh thc tit kim cung cp cc phng

cht. Hostel c gi thp nht 1 m l t 10 ~ 20.000 won (8,65 ~ 19,03 USD), cn nh tr th khong 30.000 n 60.000 won (25,94 ~ 51,89 USD)/ m.

r khong 80. 000 won/ m (69,19 USD), khch sn cao cp c gi t 170.000 won/ m (147,02 USD) tr ln. Ngy cng c nhiu khch sn trong nh, bowling, trung tm th thao ti Hn Quc. Ngoi ra cn c v trng, qun bar v karaoke, sng bc, ch chi game cung cp cc dch cung cp cc dch v ngh ngi gii tr nh b bi, sauna, phng tp golf

Tng Cng ty Du lch Hn Quc bo m c gi c hp l v uy tn cao.

Goodstay l dch v ch c B Vn ha Du lch Th thao v

Cc khch sn nh v nh tr c ng k l c s Goodstay l nhng c s vn hnh theo tiu chun quc t v c kim chng v cc dch v cung cp u t. Gi mt m kh hp l t 50.000won (43,24 USD) n 100.000won (86.48 USD) trong ngy thng. Hin ti c 277 c s c cng nhn l Goodstay trn ton quc gip tt c cc du khch t khch du

v gii tr sut ngy m. Thm vo cn c cc s kin v gi tour theo

Temple stay (tri nghim ti cha)

Cuc sng ngy nay c tc rt nhanh v to ra nhiu stress. Nhng con ngi hin i lun bn rn v lun vi v n mt ni no . Chng trnh tri nghim ti cha c tin hnh ti cc cha nh Samhwasa l thi gian gip bn thot khi i thng bn rn ngh ngi. Chng trnh ny mang li c hi vt b ton b gnh nng ca cuc sng th tp trung vo mc tng v s yn tnh. Hin ti ton quc c tt c 109 cha tham gia vo chng trnh Temple stay. Chng trnh c bn 1 ngy 1 m c th rt ngn li chng trnh na ngy (3,5 ting) hoc ko di n 3 hoc 4 ngy. C 11 cha c nhn c th tham gia ngay, tuy nhin nhng trng hp mun tham gia tp th th phi ng k trc d l cha no i na. Nhng cha c chng trnh temple stay phn ln c v tr nhng cng vin quc gia hoc trong lng ni c bo tn tt. Do khch c c hi ngh ngi trong s yn tnh ca thin nhin, t mnh suy ngm li v np thm nng lng cho bn thn. Thng tin chi tit v Temple Stay c th xem c www.templestay.com.

lch ba l n khch n cng tc kt hp du lch c th tri nghim vui v ti Hn Quc.

Nh ngh dng ti tnh Gangwondo

140

141

hp, h bi, cc cng trnh v.v, li gn cc nh hng v siu th nn ny ch yu c v tr nhng khu trt tuyt, cc ngn ni ni ting, vin thu trong ma cao im, nhng ngoi ma cao im nhng ngi

Cn h cho thu l ch dng cn h c y bp ring, phng

mang li cho khch s tin li v thoi mi. Cc khu cn h cho thu cng vin, b bin nn khng gian kh rng. Cn h cho thu ch cho hi khng phi hi vin cng c th s dng c. Gi mt m khc nhau ty c s vt cht nhng thng thng t 80.000won (69,19USD) n trn 200.000won (172,96 USD) 150.000won (129,72 USD). Tuy nhin, cn h cao cp c th c gi vt Nh ngh dng l mt hnh thi mi xut hin ti Hn Quc gn

mt cch t nhin vi mi trng thin nhin bao bc xung quanh, l sc mt phn ca thin nhin. Do , nu bn cm thy tng ngy tng ngy l iu ng nhin.

Tuy nhin, c trng ni bt nht ca Hanok l s ha quyn

mnh khin cho ngi c tr ti cng sinh hot vi thin nhin nh l Hanok khin cho bn tin thm mt bc trong hnh trnh ngh thut cng Ti mt s gia nh nng thn cung cp ch cho khch du lch

vi gi r khong t 15.000won (12,97USD) n 30.000won (25,94USD) ca phng . Hnh thc minbak ny do nhng h dn gin d kinh doanh

ty thuc thi gian thu c nhm ma cao im hay khng v cht lng nn trong tng phng khng c nh tm ring, khch thng n ng

y, phn ln c v tr nhng thng cnh du lch v nhng a phng t chu u v nhng nh ngh dng trong ni mang li cho khch khng gian

ho vi cnh quan thin nhin th mng. Nhng ngi nh theo phong cch ngh ngi v gii tr tt nht trong lng thin nhin, c nhiu hnh thc a nhn v gia nh rt a chung.

trn sn nh theo li truyn thng ca Hn Quc. Th nhng c nhiu ni khng c nh hng.

phc v c ba sng nn rt tin li khi bn n thm nhng ngi lng nh BENIKEA (Best Night in Korea) l mt h thng khch sn khi

dng t villa n nh dng bng g. Nh ngh dng c nhng i tnh Ti mt s gia nh Hn Quc c cung cp ch dng homestay

nim mi bao gm nhng khch sn cung cp cho khch mi trng thoi mi v tin li nht. Hin nay c 44 khch sn t cp Deluxe v tng ng vi mc di thuc h thng BENIKEA. Mc ch thnh lp ca

min ph hoc vi gi c rt hp l kt thn vi bn b nc ngoi. Cc homestay ny l c hi tt kt bn Hn Quc v trc tip tri nghim cuc sng sinh hot ca gia nh Hn Quc.

ha c tr Hn Quc pht trin ti bn o Triu Tin sut my ngn nm, c th cho l mt bu vt ca ngh thut kin trc v bn thn n c o, kt cu bn trong thanh thot, tng th bn ngoi tuy n gin cng chnh l mt tc phm ngh thut chn chnh. Hanok vi thit k sn nhng tao nh l nhng c im chung m nh truyn thng Hn Quc c. Ti nng m thut xut sc ca ngi Hn Quc th hin r nht nh hi ha bt c ni no. do h thit k, nhng khng gian trng th hin r thm m v to nn s
Benikea cung cp gii php ti u v ni cho khch du lch bt c ni no ti Hn Quc. <www.benikea.co.kr>

Hanok (nh truyn thng ca Hn Quc) - vin ngc ca nn vn

142

143

h thng khch sn cung cp dch v ch cht lng vi gi c hp l ny l pht trin cc khch sn gi va v thp, ci tin c s vt cht ch v y mnh sc cnh tranh ca ngnh du lch Hn Quc. BENIKEA lun cung cp gii php ch ti u cho khch bt c ni u trn Hn Quc.

nhng ngn ni. Ni Bugaksan pha bc, ni Naksan pha ng, ni quch ca Hanyang vn l th ca Joseon nn c gi l Naesasan (Ni

Inwangsan pha ty v ni Namsan v pha nam c v tr bn trong thnh t san: 4 ngn ni ln bn trong thnh quch). Mt khc, Oesasan (Ngoi t san: 4 ngn ni bn ngoi) l ni Bukhansan pha bc, ni Yongmasan pha ng, ni Deogyangsan pha ty v ni Gwanaksan pha nam, mi ngn ni u c cnh quan thin nhin ti p, u t ho vi tm nhng con sui trong lnh nhiu ni trn ni cng gip cho khch leo ni gii kht v ngh ngi. Nhng a danh ni ting ca Seoul phi k n l 4 cung in c nhn tri rng xung Seoul hng trng v c nt p ring. Ngoi ra, cn c

phng khch du lch tm n nhiu nh Seoul, Busan, Gangwon, Jeju, trong tng lai d nh s c nhiu khch sn hn na tham gia m rng phm vi. T nhng khch sn c v tr giao thng thun tin, khch sn bay, khch sn b bin ni ting c tm nhn p cho n cc khch sn

44 khch sn thuc h thng BENIKIA nm cc thnh ph v a

trung tm thnh ph thch hp vi du lch thnh ph, khch sn gn sn khu ngh dng sui nc nng hoc trt tuyt, cc khch sn thuc h s thch ca khch hng v c v tr bt c ni no c thng cnh du lch.

thng BENIKIA cung cp dch v ch c th lm tha mn tt c nhng

t triu i Joseon: Gyeongbokgung, Deoksungung, Changdeokgung v Changgyeonggung. Jongmyo (Tng Miu) - miu th t tin ca Hong tc vng triu Joseon v Huwon (Hu vin, cng c bit n l Biwon - B

Nhng danh lam thng cnh ca Hn Quc Seoul

Seoul vi sng Hangang gia trung tm nay pht trin thnh mt thnh ph ln c dn s trn 10 triu ngi. Qua qu trnh th ha v cng nghip ha ko di nhiu nm, th Seoul c m rng ln v tip tc pht trin thnh trung tm chnh tr, kinh t, vn ha v gio dc ca Hn Quc.

y, qu kh v hin ti ca thnh ph cng tn ti theo mt cch quyn r.

Seoul l thnh ph c quy m ln ng th mi trn th gii. Ti

Nhng cung in c xy dng hng th k trc, nhng cng thnh, n miu, nhng khu vn v nhng tc phm ngh thut qu gi cho thy qu kh lng ly ca Seoul. Mt mt khc, b ngoi lp lnh ca nhng ta y sc sng ca th. nh chc tri v nhng con ng tp np xe c li cho thy mt hin ti Bn ngoi v bn trong Seoul c bao bc xung quanh bn b bi
i l Teheran-ro, trung tm ca cc nh doanh nghip u t mo him

144

145

vin) cung Changdeokgung cng ni ting vi khu vn tuyt p v li kin trc c in. Mt trong nhng khu vc ni ting nht i vi khch du lch l

i b hoc thu xe p i do ti cc cng vin nh Olympic Park, Seoul Grand Park, Khu rng dnh cho dn th, cng vin ven sng Hangang. Nhng cng vin ny l bu vt tim n ca Seoul c ngi dn thnh b qua.

Insa-dong, nm trung tm c ca Seoul. Khu vc hp dn nhng khch mua sm bnh thng cho n cc nh su tp thc th ny c y cc ca hng sch. nhng ca hng bn c, phng tranh, qun tr truyn thng, qun n v Nhng a im ng gii thiu cho du khch n thm Seoul cn

ph thng xuyn tm n trong khi khch du lch nc ngoi li thng Vic thng thc m thc Hn Quc nhng nh hng hin i

hoc nhng nh hng truyn thng l mt nim vui khng th thiu trong

c Bo tng Trung ng Quc gia, Bo tng m nhc Quc gia, Trung tm Vn ha Sejong, Ho-Am Art Hall, Nh Hn Quc. Bo tng M thut l mt trong nhng a im nn n tham quan. ng i Quc gia ti Gwacheon, mt thnh ph pha nam Seoul cng T cng vin ni Namsan nm trung tm Seoul, du khch c th

hnh trnh du lch Hn Quc. Ngoi ra, Hn Quc cng c nhng nh hng Italia, Thi Lan, Pakistan

chuyn nu cc mn n ca cc nc nh Trung Quc, Nht Bn, Php, Bn c th tn hng bui m no nhit vui v Seoul vi cc cu

lc b m, qun c ph, nhng nh hng trn sn thng... Chng ta c th ngm cnh ban m tuyt p ca Seoul gia nhng ta nh cao tng ni cc chuyn tu i dc sng Hn. tip nhau hai bn bng nhng chuyn xe but du lch ni thnh hoc trn

thng thc ton cnh thnh ph t trn thp Seoul hoc ngm lng nh

hanok truyn thng c ti xy dng. Ngoi ra, khch c th ngh ngi,

Cung in Gyeongbokgung p v hng trng nht trong 5 cung in c ln ti Seoul.

Xe but du lch ni thnh Seoul <www.seoulcitybus.com>

146

147

Vng ph cn Seoul v tnh Gyeonggi-do

Tnh Gyeonggi-do nm trung tm pha ty ca bn o Triu Tin v vng, pha bc l vng ni v pha nam l nhng cnh ng bng phng.

Hn Quc. Nhng sinh hot ca ngi Hn Quc xa c ti hin li mi

dng sng Hangang chy qua trung tm . Dng sng chia tnh thnh hai Trong khi Seoul tp np bi khch du lch v c v vn a danh v s kin hp dn th ngc li, ti khu vc thot ra khi Seoul ny, du khch c th tm trng sng khoi, ngh ngi ly li sc lc.

ngy ti ngi lng truyn thng ny. Lng Dn tc Hn Quc c m ca vo nm 1973 ny cho thy hu ht tt c hnh nh truyn thng ca Hn Quc. Ti y khng ch c nhng ngi nh tiu biu ca tng vng c i trn dy, diu hnh hn l, tang l, th diu, ma dn gian v.v Ngoi

trng by m sn khu ngoi tri cn t chc nhiu bui biu din nh ra, khch cng c th nhn thy hnh nh lm vic ca cc th rn, th mc, th gm v nhng ngh nhn th cng lm vic theo phng thc truyn i Joseon c cng nhn l Di sn Vn ha Th gii ca UNESCO. thng. Suwon, thnh ph gn Lng Dn tc c thnh c Hwaseong thi Khu lin hp vui chi gii tr Yongin Everland l cng vin gii tr

khuu c v s nhng vnh ln nh o ni lin nhau. Vnh Namyangman,

Vng duyn hi ca tnh Gyeonggi-do vi ng b bin khc

vnh Asanman, Gimpo v Hwaseong, o Ganghwado, o Yeongjongdo, tt c u l nhng a im ng du khch ri khi Seoul v n thm mt ln. Hoa chung vng - biu tng ca tnh, loi hoa tng trng cho s phn vinh c th tm thy rt nhiu ni y. Cch Seoul chng ba mi pht i xe v pha nam l Lng Dn tc

bao gm cc tr chi v c s vt cht hin i nh cng vin nc, spa nn l khng gian tt c mi ngi gi tr trai gi u c th tn hng c ma h ti y.

Cu Incheon ni lin Sn bay Quc t Incheon vi thnh ph Quc t Songdo di 18km.

Khu lng dn tc Hn Quc (Yongin) Ti Khu lng Dn tc Hn Quc c din tch 1km, khch du lch c th tip cn c hn 270 ngi nh truyn thng i din cho tng vng trn c nc.

148

149

o Ganghwado l hn o ln th nm ca Hn Quc c b dy lch s v

o Ganghwado nm ca sng Hangang, pha bc cng Incheon.

ln khu vc ny l rng nn c cnh quan p v c dn s t hn cc vng th trn nh ven bin to nn nhng khung cnh tuyt vi.

thin nhin ti p. Nhng di tch lch s ch yu gm c n th tng

khc. Vng ni, thung lng c bao ph bi rng cy rm rp v nhng Vi mi trng t nhin nh trn, tnh Gangwon-do gi vai tr l

truyn c xy dng nn th Dangun - ngi lp ra nc Gojoseon, thnh quch, cc l luyn gm c nc men xanh ngc bch t thi Goryeo th k th 13 i ngc tr ln v cha Jeondeungsa i xe but t Seoul khong 56 km s gp Panmunjeom (Bn Mn

ni t chc l tng ca i hi Th thao Ma ng chu ln th 4 nm 1999. Ngoi ra, t ngy 11 thng 9 n ngy 30 thng 10 nm 1999, Trin cng c t chc ti y. Ti ITE vi hn hai triu khch du lch trong v ngoi nc tham gia c nhiu bui biu din, s kin v nhng trin tham quan. lm rc r c t chc v cung cp nhiu thng tin hu ch cho du khch

im). Panmunjeom l ni Hip nh nh chin ca chin tranh Nam -

lm Du lch Quc t (ITE) vi ch Con ngi, Thin nhin, Tng lai

Bc Triu Tin c k kt vo ngy 27 thng 7 nm1953 v hin nay l

Khu vc Kim sot An ninh chung ca qun Lin Hip Quc v CHDCND Triu Tin. Ti y, cc hng dn vin l qun nhn s hng dn v gii thiu tm tt cho khch n thm quan.

Tnh Gangwon-do nm pha ng bc trung tm bn o Triu Tin. Phn

Khu vc pha ng

Busan mp m, c nhiu ni to cho ni y mt v p kh din t. Khu

Khu vc dc theo b bin pha ng tri di 390km t Hwajinpo n

vc c th tn hng cc loi hnh th thao ma ng nh trt tuyt v cc mn khc ny cng l khu ngh dng c yu thch quanh nm.

Bng Mn im thuc khu vc phi qun s DMZ ti thnh ph Paju tnh Gyeonggido l nhn chng sng ng ca vic m phn nh chin chin tranh Nam- Bc v Hip nh nh chin k kt nm 1953, gi vai tr l a im i thoi ca 2 min Nam Bc ngy nay.

Cc mn th thao ma ng Nhng khu gii tr trt tuyt ca Hn Quc c lng tuyt nhiu v c c s vt cht hin i nht dnh cho nhng ngi yu thch trt tuyt.

150

151

p ng nhu cu ca hng triu khch trt tuyt mi nm, hin ti nhiu khu ngh dng s hu my lm tuyt nhn to v ma trt tuyt cng c ko di t thng 12 n thng 3. Cc hot ng gii tr khc cng c thu. B bin ng ti y c th cho l mt trong nhng vng bin p kh nng v nhng con sng hin ha.

gn khu vc Phi qun s (DMZ). Ti Chuncheon, th ph tnh Gangwon-do gia ca cc on ngh thut ri n t khp th gii.

c t chc L hi Ma ri Chuncheon vo thng 8 hng nm vi s tham o Ulleung cch Pohang 217km v pha bc l mt hn o c

th thng thc c ti ni y cn c bi vo ma h v leo ni vo ma nht Hn Quc vi a hnh cong mm mi hng b pha bin c su Ni Seoraksan ni bt ln t mch ni Taebaek cun ht du khch

to bi ngn ni la phun ra bin ng nay ngng phun. o Dokdo Ulleungdo 87,4km v pha ng nam.

tn cui cng pha ng Hn Quc l hn o c v tr ni cch o o Dokdo nm a im cch o Ulleungdo 90km v pha ng

bi v p hng v v trng l. Ni Seoraksan n tng v rc r quanh nm cng l ni sinh sng ca loi gu c vt lng hnh trng li lim c tuyt chng ca th gii. ngc, biu tng ca tnh Gangwondo v cng l mt loi ng vt c nguy Ngoi ra, sui nc nng Cheoksan, Osaek v Sorak Waterpia c v

Nam trn bin ng l mt hn o trong qun o Ulleung. Dokdo bao

gm Dongdo (o pha ng) v Seodo (o pha ty) v 36 hn o

nh bao bc xung quanh. Khong cch gia hai o Dongdo v Seodo nhn i din nhau l 150m v mc nc gia hai o l khong 10m. Trn o Dokdo c nhiu hang ng bin nh Hyeongjegul v Cheonjanggul. Vng bin bao quanh Dokdo l ni dng nc nng v nc lnh gp nhau nn

tr trong Cng vin Quc gia Seoraksan cng ni ting, du khch c th

di nhn sang lnh th ca Bc Triu Tin t i Quan st Thng nht

l a im l tng cho nhng sinh vt bin sinh si ny n. Ngoi ra, ti

Ni Seolraksan l mt a im du lch ni ting t ho vi cnh quan nn th v nhng loi ng thc vt qu him.

o Dokdo Khong cch gia hai o ng v Ty nhn i din nhau l 150m v su ca nc bin gia hai o l 10m.

152

153

Dokdo cng c nhiu loi chim nh hi u bin, mng bin sinh sng.

trng tm ca vic du lch o Dokdo l tn hng v p ca t nhin. Bn ngm nhng hn c hnh dng c o v nhng con chim chim hi u.

Ton b o Dokdo c ch nh l khu vc bo h thin nhin nn

Daejeon c hon cng v sn bay quc t mi Cheongju - th ph ca tnh Chungcheongbuk-do c m ca, hai khu vc ny bin i din mo thnh trung tm chin lc ca nn kinh t trong nc.

cng c th ngm cnh quan ca Seodo trn boong tu hoc va i do va Mun ra o Dokdo trc tin phi n o Ulleungdo. Tu bin ch

tuyn ng st chnh ni Seoul-Busan v Seoul-Gwangju-Mokpo vi nhau. Daejeon ang nhanh chng pht trin thnh mt trong nhng trung tm khoa hc k thut chnh ca Hn Quc. Cng vin Expo - ni Trin thnh mt cng vin khoa hc quc gia dnh cho i chng.

Daejeon cch Seoul khong hai gi xe chy v l giao l gia cc

khch i o Ulleungdo xut pht cng Mukho tnh Gangwondo hoc ln tu Pohang thuc tnh Gyeongsangbuk-do. Cc cng ny cch Ulleungdo 161km v 217km, thi gian n Ulleungdo l 2 ting 30 pht v 3 ting. Hng dn du lch +82-54-790-6454 (ting Hn Quc, ting Anh)

lm Quc t Daejeon Expo nm 1993 c t chc c i mi v tr Bo tng quc gia Buyeo nm ti Buyeo, thnh cui cng ca

Khu vc min Trung

vng quc Baekje (nm 18 TCN - nm 660 SCN), hin ang lu gi hn 7.000 c vt t thi k Baekje. Sng Geumgang chy dc theo ni Gyeryongsan l ngn ni ni

Tnh Chungcheongbuk-do v Chungcheongnam-do c v tr trung tm min ty ca bn o Triu Tin. Chungcheongbuk-do l khu vc duy nht ti Hn Quc c bao bc bi t lin. Khi Khu Lin hp Chnh ph

ting nht trong khu vc ny. Ni y vn l trung tm ca vn ha Buyeo v cha y nhng di sn vn ha v lch s c o.

Sng Namhangang Chungju, tnh Chungcheongbuk-do

Quan st chim di tr Vnh Cheonsu v khu t nng nghip, t ci to thuc ni Seosan c v tr ti pha ty nam Seoul l khu vc quan st chim di ch tuyt vi nht ng .

154

155

nhiu di sn vn ha cp Quc gia v nhiu a danh ni ting nh thp i Sangdangsanseong, cha Chungnyeolsa l n th tng Yi Sunsin

Gia nhng nh ni v lng o ca di Sobaeksankhu vc cn c

Khu vc ty nam

by tng ca cha Yongduksa, thp c dng bng g Palsangjeon, pho Ngoi ra ti vng ny cn c nhiu ngi cha, sui nc nng, cng

pha ty nam bn o Triu Tin l tnh Jeollabuk-do v Jeollanam-do.

a hnh khu vc ny tng i bng phng, c nhng cnh ng la tri di mnh mng. Ngoi ra, men theo b bin khc khuu c nhiu cng. Khu vc ny c bao bc vi nhng ngn ni cao pha ng v pha bc, nhiu hn o v b bin hin ha pha Nam nn t ai ph nhiu kh hu i dng nn s bin i ca 4 ma kh a dng.

vin quc gia, cnh quan thin nhin ang ch du khch n thm. Khch du lch c th chi cc mn th thao di nc ti h Chungjuho. Ti h nm gia Chungju v Danyang ny, khch c th i thuyn du lch ngm phong cnh tuyt vi ca nhng ngn ni xung quanh. ng Gosudonggul

v kh hu m p. Thm vo , do chu tc ng ca c kh hu lc a v Jeonju l vng ni ting vi mn bibimbap (cm trn rau truyn

cun ht du khch bi nhng thch nh sng lp lnh, mun hnh vn dng. Chungju l mt trong nhng vng trng to tiu biu ca Hn Quc. Thuc l cng l mt c sn ca vng ny bn cnh sm vn ni ting khp th gii.

thng) v hanji (giy lm t v cy du tm). Loi chim tiu biu ca tnh Jeollabuk-do l chim c l (qu), mt loi chim c lin quan n mt truyn thuyt cm ng. Theo truyn thuyt ny, nhng con chim c l dng m gp nhng cnh cy v nhng vin si nh nh xy cu trn di Ngn h

L hi ng bin Thn b Jindo l L hi c t chc ngm bin vo thng 3 hoc thng 4 hng nm nhn hin tng bin t nhin tch lm i lm xut hin mt con ng trong khong 1 ting ng h, hng nm c hn 1 triu du khch trong v ngoi nc tm n. <http://miraclesea.jindo.go.kr/>

L hi Dahyangje c t chc ti Boseong vo thng 5 hng nm, ni ch xanh, m nhc v hoa quyn kt hp ha quyn ln nhau. <http://dahyang.boseong.go.kr/>

156

157

Cm trn Jeonju Bibimbap

Mn cm trn Jeonju Bibimbap l mn n by tht, gi u nnh, rau bina, ci cc, rau dng x, r cy hoa chung, cy naeng-i, trng sng, nm ng c v.v vo trn chung vi tng t n. Jeonju Bibimbap l mn n c yu thch tiu biu ca tnh Jeonlado vi mi v v mu sc v cng hp dn.

tu bun Trung Quc b m cch y 700 nm ngoi bin Sinan.

cc sn phm th cng ngh t tre. Bo tng Tre Damyang l bo tng u tin trn th gii chuyn trng by v tre. Nhng a danh v vin bo tng ni ting gip ta bit thm c v

Damyang cch Gwangju 22 km v pha bc l trung tm ca tre v

c im lch s v vn ngh ca khu vc ngoi nhng a im trn cn c chin trng Hwangtohyeon, pho i Gochang-eupseong, nhng ngi m Gochang, Hwasun, Bo tng Th php Gangam v.v...

i tnh nhn Ngu Lang (Gyeonu) v Chc N (Jingnyeo) c gp nhau mt ln duy nht vo ngy 7 thng 7 m lch hng nm. Namwon l ca ng vo Cng vin Quc gia Jirisan v cng l

tham quan phin bn Hn Quc ca iu k diu ca Moses. Vng bin gia lng duyn hi Hoedong-ri v o Modo Jindo r ra lm i trong

Trn o Jindo cch Seoul 350km v pha nam, du khch c th

qu hng ca Chunhyang - mt n anh hng trong truyn thuyt ca Hn

Quc. Tc phm Pansori Chunhyangga - mt bi ca ca ngi lng thy chung ca Chunhyang l mt trong nhng tc phm c nhiu ngi yu Quc l mt di ni rng ln tri di xung 3 tnh Jeollanam-do, Jeollabukdo v Gyeongsangnam-do. Ti thung lng Mujugucheondong di 30km nm trong Cng vin Ti Bo tng Quc gia Gwangju c trng by cc gm s trn thch Hn Quc. Ni Jirisan - ngn ni c nh ni cao th hai Hn

khong gn mt ting ng h vo hai ln trong nm l thng 3 hoc thng 4 v gia thng 7 to nn mt con ng di 2,8km v rng 40m c th i

Quc gia Deogyusan c Khu Ngh dng Trt tuyt Muju.

Tng Bt b Thn tng (hnh nh 8 v thn canh gi Pht php) trang tr trn tng in tht ng Seokguram.

Thp Seokgatap L thp 3 tng c v p tuyt m v thanh thot (Thch Ca Mu Ni Thp).

158

159

Cu Gwangan l cu treo c di 7,42km v cng l cy cu hai tng u tin trn bin ca Hn Quc c v tr ti Haeundae Busan.

Lng Hahoe - ngi lng ca dng h Ryu Pungsan vn gi c np sinh hot truyn thng ca Hn Quc v c cng nhn l di sn th gii vo thng 7 nm 2010. (Bn tri) N hong Anh quc Elizabeth II n thm Hahoe vo nm 1999 (bn phi).

li c. o Jindo cn ni ting vi ging ch thun chng Hn Quc, Jindogae c cng nhn l Vt k nim T nhin s 53.

v c a vo danh sch Di sn Vn ha Th gii ca UNESCO nm

1995. Nhng di tch lch s quan trng khc ti y cn c Daereungwon,

Khu vc ng nam

Oreung (cm nm ngi m), i Chim tinh Cheomseongdae, m tng Pht, nn cha v n cn st li. Bo tng Quc gia Gyeongju hin trng by nhng c vt qu tm thy Gyeongju v cc vng ph cn.

Khu vc ng nam Hn Quc gm tnh Gyeongsangbuk-do v Gyeongsangnam-do c nhiu a danh du lch, di sn vn ha v cc di tch lch s phong ph. Cng vin Bin Quc gia Hallyeo, ni Jirisan v Gayasan l nhng ngun ti nguyn thin nhin tr ph nht a phng ny. Ngoi ra, bn thn ton th thnh ph Gyeongju trc y l c ca m, cha, nhng ngi thp di du ma gi, nn thnh v.v tn ti khp ni trong thnh ph v v s nhng di vt c i c khai qut ti y.

Kim Yu-sin, ti ni Namsan Gyeongju cng c v vn nhng bc tranh

Gyeongju v pha ng 6 km l a im du lch tng hp ni ting vi ngi cha ang bo qun hn 80.000 bn khc g in b kinh Pht Goryeo nhn l b kinh Pht hon chnh nht ng .

Khu Ngh dng h Bomun nm cch trung tm thnh ph

Silla (57 TCN - 935) chnh l mt vin bo tng m c o. Nhng lng

khch sn hng nht, nhiu phng tin vui chi gii tr. Cha Haeinsa l i Tng kinh c khc t th k 13. Goryeo i Tng kinh c cng Cch khng xa thnh ph Gyeongju lch s l nhng thnh ph cng

hang ng Seokguram gn . C hai cng trnh kin trc ny u c hon thnh vo th k th 8 l kiu mu ca m thut Pht gio thanh thot

Nhng di tch kin trc chnh ca Gyeongju l cha Bulguksa v

nghip Pohang v Ulsan. Pohang c nh my thp c bit n vi tn gi

POSCO, cn Ulsan l i bn doanh sn xut ca Hyundai, mt tp on

160

161

u t ca Hn Quc.

thnh ph ln th hai. Ch c Jagalchi, mt trong nhng ch tiu biu ca

i xung thm v pha nam l Busan, cng ln nht Hn Quc v l

Hn Quc nm ngay cnh bn ni nhng thuyn nh c hng ngy xung Jagalchi vo sng sm l mt cnh ng xem rt th v.

nhng m c nh bt c. Quang cnh u gi c tin hnh ch c Andong l mt trong s cc k t i nhng di tch sng vn gi li

nhng hnh nh xa xa ca Hn Quc v l mt kho tng ca truyn thng

o Khng. Hahoe, mt lng nh gn Andong c xp vo danh mc di sn th gii ca UNESCO nm 2010 vi nhng chic mt n v cc iu Yi Hwang - mt trong nhng nh Nho hc danh ting nht triu i Joseon sng lp vo th k 16 cng gn . Ti khu vc pha ty v pha bc, cc a im du lch v khu ngh dng cp quc t vi quy m ln c khnh thnh vo nm 2006, hin nay c cc phng tin vui chi gii tr v ngh dng hin i ang hot ng.
Trn ni Hallasan nm gia o Jejudo c h nc to nn t ming ni la.

ma mt n truyn thng c o. Dosanseowon, trng dy Nho hc c

Hallasan l mt ngn ni la c cao 1.950 ngng phun, trn nh c ming ni la rt to. Cc ng dung nham c to nn t dung nham chy ngui i cp tc to nn nhiu hang, ct vi nhiu hnh th k l c o. nhin Dn tc Jeju, khu ngh dng Jungmun, thc Cheongjiyeon, vn thc vt Yeomiji Jeju, ng i b Olle t ngn ni ny trong ln hot ng cui cng t nhiu th k v trc Nhng a danh du lch ni ting khc ca o Jejudo c Vin Bo tng T

o Jejudo v khu vc duyn hi pha nam

bn s t chn ln mt ni hon ton khc bit. o Jejudo, ni c cng nhn l bo tn tt nht Hn Quc, l a phng duy nht m bn thn ton b o l mt n v hnh chnh do (tnh). Jejudo l a im du lch tun trng mt c yu thch nht Hn

Ngi my bay sau khong mt ting ng h t Seoul, Busan hay Daegu,

bng dung nham mang n cho du khch c hi thng thc nt vn ha dn gian c o ca o. Nhng ngi nh ny phn nh li sng y tnh ngi v mi trng t nhin vi nhng t gi mnh. C khong hn 3.000 hn o tp trung gn b vng duyn hi

Nhng ngi nh truyn thng ca o Jeju c mi rm v tng

Quc. o Jejudo c v nh Little Hawaii (Hawaii thu nh) vi cnh nc v ng i b, l mt trong mi a danh du lch ln nht th gii v mi nm c khong hn 4 triu khch du lch tm n.

tng ni la, phong cnh cn nhit i nh tranh v, bi ct ven bin, thc

pha nam v pha ty bn o Triu Tin. ng cao tc Honam v Namhae

hon thnh nm 1973 gip cho du khch n vi vng duyn hi p nh

tranh ny cng d dng hn. Cc khu vc xung quanh Jinhae, Tongyeong,

loi thc vt v cnh quan hon ton khc bit vi t lin. o cng l

Jeju-do c kh hu cn nhit i nn c trng ca vng l c cc

Jinju v Namhae l nhng a danh du lch ca vng ng gii thiu vi du khch. ng bin pha nam ca bn o Triu Tin c a hnh nhp nh nn c nhiu th loi vnh ln nh tp hp theo mt cch bt nguyn tc v nhiu hn o ln nh tp trung.

ni c tr ca hn 2.000 loi ng thc vt. Ngn ni tiu biu ca o, ni

162

163

Mua sm

Hn Quc ni ting l thin ng mua sm bi c rt nhiu chng loi mt hng a dng vi gi c hp l. Du khch c th mua nhiu dng mi v trung tm mua sm Seoul cng nh cc thnh ph ln khp c nc. cn thit v qu lu nim hng trm gian hng cc trung tm thng

gi trn Internet l vic nn lm. Bn cng c th lin h vi s in thoi gi.

hng dn du lch ca KTO (+82-2) 1330 bit chnh xc thi gian gim

Siu th bn hng gim gi quy m ln

sn phm bng da, la, t ngn ko truyn thng, gm, sn mi, sn phm bng ng thau, cc tc phm thu v nhng c sn khc.

Nhng mt hng mua sm c a chung c qu, nhn sm,

Siu th bn hng gim gi quy m ln cung cp nhiu loi mt hng ging nh trung tm thng mi tng hp nhng bn vi gi r hn. Ngoi ra, thng thng nhng siu th ny khng c nhng nhn hiu qun o cao cp. Nhng siu th bn hng gim gi quy m ln tiu biu ca Hn Quc l E-mart, Homeplus (trc y l Homever), Lotte Mart v Kims Club.

Ch bn bun qun o

Khi mun mua qun o Hn Quc, bn nn gh thm ch bn bun qun

o Dongdaemun - mt trung tm mua sm tiu biu ca Hn Quc. Hng nghn ca hng tin nghi hin i m ca lin tc n sng sm ang cun ht nhng khch mua sm vo ban m.

Ch truyn thng

Ch truyn thng l ni bn c th tri nghim vn ho mua sm kiu Hn Quc. Nhng khu ch ny thng l nhng dy nh 1 tng ni lin nhau, bn c th thy nhng ca hng dc l ng bn y nhng mn hng th

v. Khi mua hng ch, bn nn mua sm chm ri, thng thc nhng mn n bn dc ng v hy th m mnh vo vn ha ch. Ngoi ra, c nhiu trng hp khng s dng c ngoi t hoc th tn dng nn bn nn mang theo tin Hn Quc. Nhng ch truyn thng tiu biu c ch Gyeongdong, Gwangjang v Namdaemun

Trung tm thng mi

Cc trung tm thng mi ca Hn Quc thng c chng trnh gim gi mi ma trong nm ko di 2 tun ch yu vo thng 1, thng 4, thng 7 v thng 10. Do , kim tra thng tin lin quan n chng trnh gim

Ch truyn thng Ti y c th mua hng ha vi gi r hn nhng ca hng gim gi v c th thng thc c bu khng kh y nt p v tnh cm con ngi.

164

165

Itaewon

Con ng mua sm Itaewon c s nm tui t nhng thp nin 1960 tr v trc. Ni y vn l ch mua sm ca khch du lch v ngi nc ngoi c tr ti y nhng ngay nay tr thnh mt khu vc cho tt c

ra cn c nhiu nh hng ngon, nhng qun c ph xinh xn v nhiu rp lm tha mn mi nhu cu ca khch mua sm. in ngm ng s2)

chiu phim nn khng c lc no chn. R rng Myeongdong l mt ni *Ga Myeongdong (tu in ngm ng s 4), ga Euljiro 1(il) ga (tu

cng tm n. Nhng ngi nhy bn vi thi trang thng xuyn tm n c th thy c ni y cng l nhng a im ni ting khng th b qua c.

Itaewon mua nhng sn phm mi v c o. Nhng ca hng c

Insadong

Insadong l ni c th thy v cm nhn c truyn thng ca Hn Quc.

Myeongdong

Mi con ng u c cc ca hng m ngh th cng, c, qun tr truyn thng, nh hng v.v nn bn c th tri nghim c nn vn ha c o ca Hn Quc. Ngoi ra cng c nhiu ca hng bn nhng mn qu lu nim truyn thng Hn Quc.

Myeongdong l mt ni cn hn c a im mua sm. C th gi y l mt hnh thc cng vin gii tr vi y nhng nim vui a dng t sng n m. y c tt c t trung tm thng mi mua sm ln cho n nhng ca hng quy m nh, nhng ca hng trn va h bn th. Ngoi

*Ga Jonggak (tu in ngm ng s 1), ga Anguk (tu in ngm ng s 3), Ga Jongno 3 (sam) ga (tu in ngm ng s 1, 3, 5)

Myeongdong - C th mua c nhng nhn hiu thi trang mi nht v hng hiu ti con ng mua sm Myeongdong trung tm Seoul. Myeongdong l mt trong nhng a im c khch du lch nc ngoi rt a chung.

Insadong - l con ng vn ha truyn thng tiu biu, lun tp np ngi nc ngoi. Ti y c nhng phng tranh, ca hng bn th cng m ngh, qun tr truyn thng, nh hng v.v

166

167

Trng i hc N Ehwa, Trng i hc Hongik, Khu Apgujeong

Ch Dongdaemun v Namdaemun

Nhng ngi dn u cho tro lu thi trang Hn Quc khng ch c cc gp vo ngnh cng nghip hm nay. Bn c th thy nhng ca hng ven

Ch Dongdaemun v Namdaemun l nhng ni nhn nhp nht Seoul. lch v ngi bn x, c th thy y tt c cc mt hng t thi trang n c nhn to. Sau khi mua sm xong, nhng mi v hp dn ca thc n bn trong ch kch thch khu gic ca chng ta.

nh thit k ni ting. Nhng nh ngh thut tr v y m c ang ng l ng bn nhng tc phm sng tc ca nhng nh thit k tr thit k ti cc con ng thi trang trng i hc N Ehwa, trng i hc Hongik, khu Apgujeong. Nhng nh doanh nghip tr y hoi bo ny

Nhng ch ny bt gi hng nhiu cho khch nn lun tp np khch du

*Ch Dongdaemun: Ga Cng vin Vn ha Lch s Dongdaemun (ng s 2, 4, 5), ga Dongdaemun (tu in ngm ng s 1 hoc 4)

khng ch thi sc sng v nng lng cho cc con ng ca Hn Quc Quc.

m cn mang li s bin i cho ngnh cng nghip thi trang ca Hn *Ga Ewha Womans University Station (tu in ngm ng s 2), Station (tu in ngm ng s 3, ra ca s 2)

*Ch Namdaemun: Ga City Hall (tu in ngm ng s 1 hoc 2), ga Hoehyeon (tu in ngm ng s 4)

Hongik University Station (tu in ngm ng s 2), Apgujeong

Cc c quan c lin quan n du lch
Trung tm Global Seoul 82-2-1688-0120 <global.seoul.go.kr> Bn xe but Cao tc Seoul 82-2-535-4151 Trung tm Thng tin Korail : 82-1544-7788 Sn bay Quc t Incheon: 82-1577-2600 Sn bay Trung tm Hn Quc (CALT): 82-2-551-0077~8 Hng Hng khng Korean Air: 82-1588-2001 Hng Hng khng Asiana: 82-1588-8000, 82-2-2669-8000 Trung tm Khai bo Bt tin trong Du lch: 82-2-735-0101

http://www.visitkorea.or.kr
L trang web do Tng Cng ty Du lch Hn Quc qun l c vit bng 12 th ting. Ti y cung cp dch v One-stop - nhng thng tin a dng bao gm t t ch du lch cho n nhng a danh ti a phng, vn ha, mua sm, s kin v.v

Ch t do Hongdae l ch ch mua v bn nhng sn phm th cng m ngh.

168

169

Khi qut v du lch Hn Quc

Cc l hi ti Hn Quc
Trong s hng ngn l hi c t chc trn ton quc, B Vn ha Th thao v Du lch Hn Quc chn ra nhng l hi u t da trn tnh c o v mc ni ting ca tng l hi. Trong s , L hi n lng Namgang v L hi gm Gangjin chim v tr th 1.

Tnh Chungcheongnam-do 1. L hi Ma Cheonan Heungtaryeong Thi gian: 2/ 10 n 7/ 10/ 2012 a im: Cng vin Cheonan Samgeori, Qung trng Arario, thnh ph Cheonan 2. L hi Sm Geumsan Thi gian: 14/ 9 n 23/ 9/ 2012 a im: ng Sm v Tho dc Geumsan-gun, Qung trng Trin lm Sm Tnh Gangwon-do 3. L hi Hwacheon Sancheoneo L l hi c o c t chc vo ma ng hng nm bt u t nm 2006 vi hn 1 triu ngi tham gia. Nhng s kin chnh l bng bng , cu c trn bng, cu c bng mi gi, lm ngi tuyt, trt tuyt, cuc thi lm xe trt tuyt, tu ha bng bng, n lng hnh c, l hi treo n lng hnh c hi dc theo sut con ng Seondeung v.v. Thi gian: 7/ 1 n 29/ 1/ 2012 a im: Hwacheongun, sng Hwacheon 4. L hi Kch cm Quc t Chuncheon Thi gian: 20/ 5 n 27/ 5 / 2012 a im: thnh ph Chuncheon

Tnh Gyeongsangnam-do 6. L hi Vn ha Tr t nhin Hadong Thi gian: 2/ 5 n 6/ 5 / 2012 a im: cnh ng trng tr thuc Hwagae-myeon, Trung tm Vn ha Tr 7. L hi n lng sng Namgang Jinju Tr chi th n lng trn sng Namgang Jinju c t nm 1592 tr v trc. Khch n thm quan c th ghi iu c ca mnh vo n, thng thc trin lm n lng quc t v cc s kin nh bn pho hoa trn mt nc v.v Thi gian: 1/ 10 n 14/ 10 / 2012 a im: B sng Namgang, Jinju Tnh Jeollabuk-do 8. L hi ng Chn tri Gimje Thi gian: 10/ 10 n 14/ 10/ 2012 a im: Qung trng Byeokgolje, Gimje Tnh Jeollanam-do 9. L hi Bm Hampyeong Thi gian: 27/ 4 n 8/ 5 nm 2012 a im: Cng vin Hampyeong Cheonsubyeon 10 . L hi gm s Gangjin Do Gangjin gn bin c kh hu v th dng, ti nguyn l tng cho vic lm gm s nn gi vng v tr l qu hng ca vn ha cheongja - gm s men xanh ngc bch. Vn ha cheongja vi lch s 500 nm y t ho pht trin t thi k Goryeo. L hi Gm s Gangjin c bt u t chc t nm 1996 qung b cho cheongja - gm s men xanh ngc bch Goryeo v ngi lng sn xut ra gm s y. Thi gian: 28/ 7 n 5/ 8/ 2012 a im: Khu vc Doyoji gm s Goryeo

3 4 5

2 1 2

3 9 10

8 6

5. L hi nm Yangyang Yangyang l a phng trng nm tiu biu ca Hn Quc. Trong thi gian l hi, cc chuyn gia nm gip khch n thm quan hi nm. Bn c th ha vo khng kh trong lnh ca rng thng v ngm cnh quan thin nhin trong nhng ngy lu li Yangyang. Thi gian: 3/ 10 n 7/ 10 / 2012 a im: B sui Namdaecheon & ch Yangyang, Yangyang

Thng tin chi tit v l hi ca Hn Quc c th xem c trn trang web http://www.visitkorea.or.kr

10

170

171

6
Hn Quc v t nhin

Khi qut a l Con ngi Chnh ph Kinh t Biu tng quc gia Kh hu v thi tit a hnh Vng ven bin D n cu 4 sng ln Cng c Ramsar v bo v vng t ngp nc

172

Ma thu Daegwallyeong, tnh Gwangwon-do

173

6
Hn Quc v t nhin

Con ngi

Dn s: 48,87 triu Hn Quc (2010) tui trung bnh: 38 tui (2010)

*Ngi nc ngoi c tr (tnh c ngi c tr ngn hn): 1,2 triu ngi Dn s hot ng kinh t: 24,5 triu ngi (2010) T l gia tng dn s: 0.26%(2010) Tui th trung bnh: Nam 77 tui, N 83.8 tui (2009)

Khi qut

Tn gio: Theo iu tra dn s nm 2005, khong mt na ton b dn s Hn Quc l c tn gio, trong tn Pht gio (10.726.463 ngi), o s. Tin lnh (8.610.438 ngi) v o Thin cha (5.146.147 ngi) chim a

Tn nc: i Hn Dn Quc (Hn Quc) Th : Seoul (10.400.000 ngi)(2010) Quc k: Taegeukgi

Quc hoa: Mugunghwa (Hoa hng Sharon)

Chnh ph

n v tin: Won (1 USD M = 1156.3 won) (2010) Ngn ng: Ting Hn Quc (ch vit: Hangeul)

Th ch chnh tr: L nc Cng ha c Tng thng c dn bu trc tip v ch lm vic trong 1 nhim k. H thng chnh tr c phn quyn lm 3: Tng thng: Lee Myeong Bak (t nm 2008~) Chu k bu c: Bu c tng thng_5 nm Bu c i biu Quc hi_4 nm Bu c on th t tr a phng_4 nm c quan hnh chnh, c quan lp php (m hnh n vin), c quan t php. Quyn bu c: T 19 tui tr ln (Bu c thng thng)

a l

V tr: gia Nht Bn, Cc ng ca Nga v Trung Quc, nm v tr chin lc l trung tm ca ng Bc . Hn Quc_1002,210km Lnh th: Bn o Triu Tin_223,343km Cc dy ni chnh: Baekdusan (Bc Triu Tin) 2744m, Hallasan 1950m Cc sng chnh: Amnokgang (Bc Triu Tin) 790km, 481.7km Nakdonggang 521.5km, Dumangang 521km (Bc Triu Tin), Hangang Cc thnh ph chnh: Seoul (10.4 triu), Busan (3.6 triu), Incheon (2.7 triu), Daegu (2.5 triu), Daejeon (1.5 triu), Gwangju (1.4 triu), Ulsan (1.1 triu) (2010) Kh hu: Kh hu n i c 4 ma r rt

Kinh t

GDP: 1.001,4 t USD (2010)

GNI u ngi: 20,759 USD (2010) T l tng trng GDP: 6.2%(2010) Xut khu: 441.5 t USD (2010) D tr ngoi hi: 291.5 t USD (2010) Nhp khu: 400.6 t USD (2010)

Nhng sn phm cng nghip ch yu: Cht bn dn, xe t, ng tu, dng in t gia dng, thit b thng tin di ng, thp, sn phm ha hc

174

175

Biu tng quc gia

Quc k Quc k ca Hn Quc l Taegeukgi. Thit k ca Taegeukgi tng trng cho nguyn l m dng ca trit hc phng ng. Vng trn gia l c c chia thnh hai phn bng nhau. Phn dng mu pha trn ch tinh kh tch cc ca v tr,. Ngc li, phn m mu xanh bn di tng trng cho tinh kh th ng ca v tr. Hai sc mnh ny th hin khi nim s hi ha gia chuyn ng khng ngng, qun bnh l c trng ca vng trn v hn. Bn qu vy quanh vng trn, mi gc c l mt qu. Bn qu ny tng trng cho tri, t, la v nc tng trng cho bn nguyn t trong v tr.

Vi vic s s dng Hangeul, t l bit ch ca Hn Quc t gn 100%. H thng ch ci khoa hc v d vit Hangeul ng gp vo vic Hn Quc dn u thi i cng ngh thng tin.

Hn Quc Bng ch ci
Hangeul consists of ten vowels and fourteen consonants. Ph m
g, k n d, t r, l m b, p s ng j ch k t p h

Nguyn m

Taegeukgi - Quc k ca Hn Quc

Hoa hng Sharon (hoa dm bt) - Quc hoa ca Hn Quc

ya

eo yeo

yo

yu

eu

Hangeul vit t bn tri sang bn phi () hoc t trn xung di () ty theo nguyn m v c th thm vo mt hai ch na (, ). V d)

Ngn ng Tt c ngi Hn Quc u s dng mt ngn ng ging nhau. iu ny ng vai tr quyt nh trong vic hnh thnh bn sc mnh m ca quc gia. Ting ni v ng iu ca ngi dn khu vc Seoul c xem l ting Hn Quc chun mc. Trong s cc ting a phng, ting Jejudo l c o nht. B ch ci ting Hn Hangeul gm 10 nguyn m v 14 ph m c th lm nn v s nhng t hp m tit. Hangeul va n gin va c tnh bao qut, c xem l mt trong nhng h thng ch ci khoa hc nht th gii. Hangeul va d hc va d vit nn t l bit ch ca Hn Quc rt cao v cng nghip in n cng c th pht trin.

Cc cu ting Hn hu dng

an nyeong ha

se

yo

gam sa

ham

ni

da

176

177

Kh hu v thi tit

Hn Quc nm v tr t 38 n 33 Bc, 126 n 132 ng. kh cn ma h rt nng v m. Tri vi ma ng chu nh hng ca

a hnh

Kh hu Hn Quc l kh hu mang tnh i lc nn ma ng rt lnh v gi Ty thi n t cao nguyn Siberia v Mng C, ma h li c tnh kh hu mang tnh hi dng do ln gi m nng thi n t Thi Bnh Dng. Bn ma ti Hn Quc khc nhau r rt nhng ma xun v ma thu c xu hng ngn li. Ma xun bt u t u thng 4 v ko di n thng 5. Ma h nng m bt u t thng 6 v ko di sut 4 thng. Ma ma ma h t cui thng 6 n gia thng 7. Ma h kt thc vo cui thng 9 v thi tit ma thu trong lnh ni tip n cui thng 10. T thng 11 tr i thi tit lnh dn ln n thng 12 th hon ton bc vo ma ng gi lnh v tip tc nh th n cui thng 2.

Hn Quc tip xc vi Nht Bn qua bin ng v tip xc vi Trung Quc qua bin Hong Hi gia. V pha Bc, bn kia vng phi qun s DMZ l Bc Triu Tin.

b bin ng chy sut chiu di b bin pha ng. Nu nh pha hng nam l cc sn dc thoai thoi v cc con sng ln chy quanh co quanh vng ny. vng trung lu v h lu cc con sng ny c nhng ng bng tri di tng i rng ln. Nhng ngn ni cao ca Hn Quc phn

Dy Taebaeksan - xng sng ca bn o Triu Tin tri di theo

v bin ng l nhng ng dc ng th ven b bin pha ty v pha

ln l mt phn ca di Taebaeksan v ngn ni p ni ting nht trong s Jirisan nm pha ty nam, chnh l dy ni Somaek. Ngn ni cao nht

l ni Seoraksan. Mt nhnh ca dy ni Taebaeksan ni di n tn ni

Ma xun trn ni Bonghwasan (trn) Ma h ni Seollaksan (di)

Ma thu ni Gayasan (trn) Ma ng ni Jirisan (di)

178

179

Nhit v lng ma trung bnh / thng ca khu vc Seoul

24. 9 21.9 17.4 12.1 5. 2 -2.5 21.6 Jan. -0.3 23. 6 Feb. 45. 8 Mar. Apr . M ay Jun. Jul. Aug. Sep. 77. 0 102.2 49. 3 Oct. 53.0 133. 3 137. 6 0. 2 24. 9 Dec. 327. 9 25. 4 348. 0 20. 8 14.4 6. 9

Nga

Trung Quc

Bc Triu Tin

Nov.

Ngun: Trung tm Kh tng Hn Quc <www.kma.go.kr>

Bin ng

ti Hn Quc l Hallasan, mt ngn ni la ngng phun nm gia o Jeju. Cc con sng tiu biu ca Hn Quc c sng Hangang, Geumgang,

Yeongsan gang, Seomjingang v Nakdonggang. Lng ma trung bnh

Bin Hong Hi

Hn Quc

hng nm ca Hn Quc l 1245mm nhiu hn lng ma trung bnh nm ca th gii gp 1,4 ln nhng lng ma trung bnh u ngi khng vt qu 1/8 lng ma trung bnh ca th gii. Vic qun l ti nguyn

chy i ht bi nhng cn l v ma ln cn vo ma kh th cc dng sng u cn nc. Thm vo , dn s tng, kinh t pht trin v thay i v li sng khin nhu cu v nc ang tng ln r rt.
Eo bin Jeju

Eo b

nc Hn Quc khng h d dng bi trn 60% lng ma hng nm

Dae
in

han

Nht Bn o Triu Tin

im cc Cc Bc Cc Nam Cc ng Cc Ty a im Pungseo-ri (Yuwonjin), tnh Hamgyeongbuk-do o Marado, o t tr c bit Jeju o Dokdo, tnh Gyeongsangbuk-do o Bidanseom, tnh Pyeonganbuk-do Ta 430042N 330643N 1315222E 1241051E

Vng ven bin

Hn Quc l mt quc gia bn o. Pha Ty l Hong Hi, pha ng l bin ng v pha nam l bin Nam. Pha nam o ln nht Hn Quc l bin ng Trung Quc. Vng ven bin Ty v bin Nam c ng b bin t chu nh hng ca thy triu tng i bng phng v c phm vi

khc khuu, mc chnh lch thy triu ln xung rt ln dn n vng

Ngun: Vin Thng tin a l Lnh th

180

181

vng i ni nn cc dng sng dc xung, nc ma nhanh chng h thng xuyn xy ra l lt cn ma kh thng xuyn xy ra hin tng thiu nc. Theo Ch s thiu nc (WPI: Water Poverty Index), Hn Quc

chy ra bin. Ngoi ra, lng nc sng cng bin ng nhiu nn vo ma

ng v tr th 20 trong 29 nc OECD v lng nc sch cung cp

trung bnh trn u ngi dng li th 129 trong tng s 153 nc trn

th gii. iu ny cho thy s cn thit ca vic c c ngun ti nguyn nc y tr nn cp thit. Do t nm 2008, d n cu 4 con sng ln bt u c khi ng. D n khi phc 4 sng ln t mc tiu l ci tin iu, phc

hi li h sinh thi xung quanh sng sui, xy dng p v h cha nc quy m nh v va, xy dng ng i xe p, o knh... D n vi tng
Cng vin Quc gia Bin Hanryeo ko di t thnh ph Geoje thuc tnh Gyeongsangnamdo n Yeosu thuc tnh Jeonlanamdo c ch nh l cng vin quc gia vo nm 1968, l cng vin bin u tin ca Hn Quc - mt a danh ni ting hng nm c hn 1 triu khch thm quan n thng ngon phong cnh kt hp gia bin, t v v s hn o p nh tranh v.

s vn d tnh c u t n nm 2012 l 14.000 t won ny d tnh s

t c lng nc hng nm l 1300 nghn t lt nc. Theo k hoch

ny, s no vt y sng b nhim bi qu trnh cng nghip ha, ngoi ra ng dn c ko di 929km bo v, bo tn h sinh vt v h sinh thi Lin hp quc (UNEP) pht biu th nghim phc hi h sinh thi

rng. Nhng khu vc ny c rt nhiu o nn cn c gi l Dadohae nc su v chnh lch gia thy triu lc ln v xung khng nhiu. o ni la Ulleungdo v Dokdo.

cn to thnh h thng sng sinh thi, 35 cng vin m ly sinh thi, 24 ng thi nng cao tnh a dng ca sinh vt. Qu K hoch Mi trng thng qua d n khi phc 4 sng ln ca Hn Quc rt ng khen ngi. Trc cc t hn hn v l lt ngy cng xy ra thng xuyn trn phm vi ln, UNEP cho rng cn c thm chnh sch qun l nc. UNEP d kin d n ny s ng gp ln vo vic gii quyt vn thiu nc v kch thch pht trin kinh t khu vc.

(a o hi). Ngc li vng ven bin ng hu nh khng ngon ngho, Dc theo ng ven bin l cc cn ct v ph, pha xa trn mt bin l cc

D n khi phc 4 sng ln

Lu vc 4 dng sng chnh - Hangang, Geumgang, Nakdonggang v

Yeongsangang - to nn lnh th ca Hn Quc v chim 63,7% ton b lnh th. Cc khu vc ny cng chim 62% tng dn s, 67% GNP, 53,7% Khong 70% lng ma hng nm c c t thng 6 n thng 9 nhng 42% trong b mt i do bc hi v 31% chy ra bin. 70% lnh th l ton th din tch t canh tc, 62,2% ngun ti nguyn nc tim lc.

182

183

Cng c Ramsar v bo v vng t ngp nc

Th k 21 l thi i ca mi trng. Ton th gii cng tham gia vo phong tro phn i ph hy mi trng, con ngi quan tm nhiu hn n mi trng v sinh thi, nhng n pht trin c tnh tip tc ngy cng tr nn quan trng hn. Hn Quc l mt quc gia ton tm ton nim vo vic bo v mi trng. Trn thc t, bo v mi trng chnh l phn trng tm ca pht trin quc gia.

Vnh Suncheon

m Upo

m Upo Changnyeong tnh Gyeongsangnamdo l vng t ngp nc ln nht ca Hn Quc. Ton th din tch l 2,3km v ng chu vi l 7,5km. Ti m Upo c tt c 340 loi thc vt bao gm hoa sen gai c chnh ph ch nh l c nguy c tit chng v ang c bo h, 62 loi chim, 28 loi c ang sinh sng. Upo c cng nhn l vng t ngp nc quan trng v mt quc t v c cng nhn l khu Ramsar vo ngy 2 thng 3 nm 1998.

Vnh Suncheon tip gip vi Boseong, Goheung, Yeosu v Suncheon, l vng vnh sinh ra t hai nhnh ni tch ra t dy ni Sobaek tri di thoai thoi xung bn o Goheung v bn o Yeosu. Vnh Suncheon c hnh ci ti, ng rp b bin li lm nhiu. Tng chiu di vnh l 58,7km, ng ct Nam - Bc l 30 km, ng - Ty l 22km. Ca vo vnh c m v hng ng nam v c nhiu hn o ln nh chn li. Cc dng sng nh nh Isacheon, Okcheoncheon, Dongcheon, Beolgyocheon, Yeonhwacheon v Seonggicheon chy vo bn trong vnh Suncheon. Vnh Suncheon khng ch t ho v cnh quan ti p m cn l mt vng t ngp nc duy nht ca nhng vng t ngp nc ven bin ln ca Hn Quc c bo tn mt cch hon ho. Ti y ni nc ngt ca cc dng sng v nc bin mn gp nhau c nhiu ng thc vt sinh sng. Hn 200 loi chim nh su u trng (mo), dic trng m vng, vt Baikal, mng b m en v.v n tr ng ti y. Vnh Suncheon c cng nhn l vng t ngp nc quan trng v mt quc t nn c cng nhn l khu Ramsar vo thng 1 nm 2006.

m Upo - vng t ngp nc ln nht Hn Quc c cng nhn l khu Ramsar.

Vnh Suncheon - H sinh thi ca vnh Suncheon c cng nhn l khu Ramsar nm 2006 ang c bo tn tt, nhng loi chim qu him trn ton th gii v tr ng ti y.

184

185

7
Lch s

Gojoseon Thi k Tam quc v Gaya Silla thng nht v Balhae Goryeo Joseon Thi k Nht chim ng v phong tro c lp Thnh lp nc i Hn Dn Quc Khi qut lch s Hn Quc

Hoa hng Sharon (h dm bt). ng sau l hn o c hnh dng bn o Triu Tin (Lng Seonam, Yeongwol, tnh Gangwondo)

7
Lch s

b tc xut hin khu vc Liaoning Mn Chu v vng ty bc bn o Triu Tin. ng t ca dn tc Triu Tin l Dangun sau hp 2333TCN). Nh vy, ngy Lp Quc l ngy Quc khnh cho thy lch s lu i ca Hn Quc. Truyn thng lch s ca dn tc tr thnh lng t ho v ngun ng lc khin cho ngi Hn Quc c th tri qua c nhng thi k kh khn. nht nhng b tc ny li v lp ra nc Gojoseon (C Triu Tin: nm

Gojoseon

Con ngi bt u sinh sng ti bn o Triu Tin v khu vc ln cn t khong 70 vn nm v trc. Thi i bt u khong 8000 nm trc y v nhng di vt ca thi i ny c pht hin thy khp ni sng ln.

Thi k Tam quc v Gaya

minh b tc vi c cu chnh tr phc tp v cui cng pht trin thnh vng quc. Trong s cc quc gia lin minh b tc a dng, Goguryeo (Cao quc u tin. C L: B.C. 37-668) nm dc b sng Amnokgang tr thnh vng

Cc quc gia b tc dn dn thng nht li thnh mt quc gia lin

trn bn o Triu Tin, c bit l vng ven bin v lu vc nhng dng Thi i ng c bt u ti khu vc Mng C ngy nay v

bn o Triu Tin t khong gia nm 2000 TCN n nm 1500 TCN.

Nn vn minh thi k ng c hnh thnh, ng thi v s cc

Thi k tin s bn o Triu Tin

Thi c Thi k Cng c Sinh hot kinh t C tr X hi Di vt Khong 70 vn nm trc Cng c bng o, cng c bng xng Thi mi Khong 8000 nm TCN Thi ng Khong 1000 nm TCN

Cng c mi, gm Thi k ng Ch ti sn t hu Nh trn mt t X hi giai cp, cng nhn ti sn t hu

o gip v m gip o gip dng khi chin u ca ngi Gaya c lm t nhng tm st hnh ch nht di ni vi nhau bng inh. Inmyeon munui wadang Ngi lp mi c khc hnh khun mt mm ci (thi i Silla Thng nht)

Sn bt, hi lm - sng Nng nghip, nui gia sc - sng nh c du c Hang ng, lu X hi by n, x hi bnh ng Ru , ci no) Hm tr X hi b tc, x hi bnh ng

t nung c ha tit t nung khng c hnh rng lc, kim khu ha tit, dao gm bng ng hnh n t b lm bng xng

188

189

Khai Th i vng: 391-413) v vua Jangsu (Trng Th vng: 413-

Kt qu sau nhng cuc chinh pht ca vua Gwanggaeto (Qung

b tc c v tr pha nam sng Hangang (Hn giang: gn Seoul ngy nay) trong thi k u cng l mt vng quc lin minh ging Goguryeo, thi vua Geunchogo (Cn Tiu C vng: 346-375). nhng sau pht trin thnh mt quc gia tp quyn trung ng di Silla (Tn La: 57 TCN-935) nm vng ng nam bn o Triu

419) l Goguryeo chim c vng t rng ln gm Mn Chu v bn o Triu Tin v sau , mt quc c ch chnh tr hon thin c hnh thnh. Baekje (Bch T: 18 TCN-660) c hnh thnh t mt quc gia

Tin l mt vng quc km th lc v km pht trin nht trong ba vng quc. Tuy nhin, do nm ngoi vng nh hng v mt a chnh tr ca Trung Quc nn vng quc ny c nhng t tng v tp tc ngoi Trung Quc thong hn rt nhiu. X hi Silla vo thi k l mt nn vn ha tin tin v c xy dng trn nn tng trt t Pht Gio c tnh hng v Hoa Lang) vi thnh vin l cc thanh thiu nin tng lp qu tc.

Ba vng quc v Gaya (th k 5)

phn bit giai cp r rt, ng thi s hu mt qun i c o (Hwarang: Gaya (Gia Da: 42-562) l mt s b tc sng lu vc sng

Goguryeo

Nakdonggang hp nht li v pht trin thnh mt hnh thc quc gia lin minh.

Silla thng nht v Balhae

Pyongyang

Vo gia th k th 6, Silla cai tr tt c cc nc ch hu gn ph

Bin ng

thuc lin minh Gaya.

Usan Dokdo

Goguryeo vo nm 660 v Baekje vo nm 668. Th nhng vo nm 676, Silla nh ui qun vin chinh ca nh ng v s thng nht bn o Triu Tin li cng tr nn vng vng hn.

Silla lin minh vi nh ng Trung Quc chinh phc

Bin Hong Hi

Ungjin (Gongju) Sabi (Buyeo) Baekje

Silla Gaya Geumseong (Gyeongju)

chnh tr nn di do hn khin Silla Thng nht bc vo thi k cc vi v trang nghim ng t ho c xy dng vo thi k ny.

n gia th k th 8, sc mnh ca quc gia c tng cng, ti

thnh v mun xy dng mt quc gia Pht gio l tng. Cha Bulguksa Vo nm 698, nhng ngi dn di tr trc y ca vng quc

Tamna

Goguryeo lp nn vng quc Balhae (Bt Hi) vng trung nam Mn Chu. Vng quc mi ny khng ch bao gm nhng ngi dn lu lc

190

191

Goguryeo m cn c mt s ln ngi dn tc Malgal.

hnh chnh ca Goguryeo. Tip theo, Balhae pht trin mt nn vn ha c gc r t Goguryeo. Vng quc Balhae t n nh cao ca thnh vng trong na u

Balhae thit lp mt th ch thng tr da theo m hnh c cu

min Bc n tn Kaiyuan (Khai Nguyn) vng trung nam Mn Chu,

thit lp quan h ngoi giao vi t Quyt v Nht Bn. Balhae b lt vo nm 926 bi ngi Khitan (Khit an). a s gii qu tc Balhae l hu du ca Goguryeo di chuyn xung min nam v ha nhp vo nc Goryeo (Cao L) mi c thnh lp vo thi k .

th k 9 vi vic chim gi mt vng lnh th mnh mng t sng Amur

Goryeo

Silla Thng nht v Balhae (Th k 8)

Goryeo (Cao L: 918-1392) do Wang Geon (Vng Kin), mt v tng soi di quyn ch huy ca hong t Gungye (Cung Du) ni dy khi ngha chng li vng triu Silla Thng nht - sng lp nn. Wang Geon

chn qu hng mnh Songak (Tng Nhc) lm kinh (vng Gaeseong - Khai Thnh thuc CHDCND Triu Tin ngy nay), i Quc hiu l Goryeo v tuyn b mc tiu ca mnh l ly li lnh th mt ca vng quc Goguryeo khu vc ng bc Trung Quc.
Balhae

Quc hiu Goryeo. Mc d Goryeo khng ly li c lnh th mt ca Goguryeo nhng triu i ny pht trin mt nn vn ha Pht gio chi

Tn gi trong ting Anh Korea ca Hn Quc bt ngun chnh t

Sanggyeong

Bin ng
Pyongyang

Silla

Usan Dokdo

Bin Hong Hi
Geumseong (Gyeongju)

Tamna

Bn phc ch li ca cc ch kim loi ri dng in trong thi i Goryeo

192

193

li v mt nn vn ha tinh t m tiu biu l Goryeo Cheongja - mt loi th k n ch in kim loi di ng u tin trn th gii c pht minh

gm c nc men mu xanh ngc. Mt thnh qu quan trng khc na c vo nm 1234 trc k thut in ch kim loi Gutenberg ca c hai th k. Ngoi ra, trong cng thi k ny, nhng ngh nhn ti nng cng hon cc phin g ln. thnh mt cng trnh kh khn phi thng, l khc ton b Kinh Pht ln Hn 80.000 bn khc g ny c lm vi mc ch cu c Pht

ph h y li qun xm lc Mng C xm chim Goryeo. B Goryeo i Tng kinh hay cn gi l Bt vn i Tng kinh ny hin ang c bo qun ti cha Haeinsa.

Joseon

Nm 1392, Tng Yi Seong-gye nh bi vng triu Goryeo, lp nn mt vng triu mi c tn l Joseon (Triu Tin). Nhng v vua u tin tng gy nh hng ln chi phi trong thi i Goryeo. ca Joseon ly Nho gio lm t tng thng tr chng li Pht gio Giai cp thng tr ca Joseon cai tr vng quc vi mt th ch

Goryeo (Th k 11)

chnh tr cn bng. H thng c gi l Khoa c - ch tuyn dng

tng lp quan li qua k thi quc gia l c s hot ng tr thc ca thi

i Joseon, ng thi cng ng vai tr l con ng tin thn tuy c hn thng mi v cng nghip.

ch. X hi tn sng Nho gio ny t gi tr cao hc thut v xem nh Di triu i vua Sejong (Th Tng i vng 1418-1450) - v

vua th t ca triu i Joseon - vn ha v ngh thut ca Joseon bng n hn bao gi ht. Di ch th vua Sejong, cc hc gi ca Jiphyeonjeon
Seogyeong (Pyongyang)

Bin ng

(Tp Hin in: c quan nghin cu hc thut hong gia) sng ch

ra bng ch ci Hangeul. Vo thi , bng ch ci ny c gi l

Bin Hong Hi

Gaegyeong (Gaeseong) Namgyeong (Seoul)

Usan Dokdo

Donggyeong (Gyeongju)

Tamna

Gyeongguk daejeon - B lut quy nh c cu v chc nng ca tng lp thng tr Joseon (bn tri) Tu Geobukseon (tu ra) c coi l chin hm bc st u tin ca th gii (bn phi)

194

195

Hunminjeongeum (Hun dn Chnh m), ngha l h thng ng m ng dy dn chng. Ngoi ra, vua Sejong cng cho thy mi quan tm rng ln n

Daejeon (Kinh quc i in). Sau n thi Seongjong (Thnh tng: ch thng tr Joseon c xc lp vng chc.

1469-1494), vic bin son Gyeongguk Daejeon c hon thnh gip th Nm 1592, Nht Bn mn ting sang nh nh Minh Trung

thin vn hc. ng h mt tri, ng h nc, thin cu v bn thin vn u c ch tc ra theo lnh ca ng. Vua Sejo (Th t: 1455-1468) lp nn mt ch lut php

Quc xm lc Joseon. Tng qun Yi Sun-sin (L Thun Thn: 1545-1598), v thnh nhn c ngi dn Hn Quc tn knh mang Geobukseon (thuyn ra) - nhng chin hm bc st u tin trn th gii thng oanh lit. ra trong trn u trn bin vi qun Nht v lin tc ginh nhiu chin T th k 17 tr i, t tng Silhak (Thc hc), mt trng phi

nm chc c th ch thng tr Joseon v bt u bin son Gyeongguk

Joseon (th k 15)

theo ui hc thut thc dng xy dng mt quc gia hin i lan rng trong gii qu tc c t tng tin b. Cc hc gi Silhak ny a kin ngh i ci cch t ai, nng

nghip v cng nghip. Th nhng triu nh bo th vn cha chun b sn sng n nhn s thay i cp tin nh vy.
Hamgil-do (Hamgyeong-do) Pyeongan-do Pyongyang Hamheung

giai cp thng tr xoay quanh quyn lc triu chnh c lp i lp li.

Trong na sau ca thi k Joseon, u tranh gia cc ng phi ca

khc phc tnh hnh chnh tr khng ng n ny, vua Yeongjo (Anh T:
Bin ng

1724-1776) thc hin chnh sch khng thin v, tuyn chn cc nhn ti quyn lc ca nh vua v to nn s n nh v mt chnh tr.

Hwanghae-do Gangwon-do Haeju Gyeonggi-do Hanseong (Seoul) Wonju

ca cc ng phi mt cch bnh ng. Qua , Yeongjo cng c c Vua Jeongjo (Chnh T: 1776-1800) k tha chnh sch khng

Ulleungdo Dokdo

Bin Hong Hi

Chungcheong-do Gongju Jeonju Jeolla-do Gyeongsang-do Daegu

thin v ca v vua i trc v thm vo , ng lp nn mt th vin ca triu nh l Gyujanggak (Khu chng cc) gn gi nhng vn bn v ghi chp ca triu nh. Mt khc, tuy thi k ny cng l thi k n hoa

ca phi Silhak, nhiu nh hc gi Silhak xut sc a ra nhng n ci cch tin b thc hin cch mng nng nghip v cng nghip nhng nhng phng n ca h hu nh khng c triu nh chp nhn.

Jejudo

196

197

Thi k Nht chim ng v phong tro c lp

Vo th k 19, Hn Quc ch cn l mt t nc n dt, kin quyt t chi nhng yu cu ca cc cng quc phng Ty mun c quan h ngoi giao v thng mi. Cng vi thi gian tri i, mt s nc chu

gian ngn ngi. Gii phng khng em li ngay cho ngi Hn Quc mt

nn c lp m h kht vng by lu. Thay vo , n mang n kt qu l lnh th t nc b chia ct lm hai bi s xung t v mt t ca ngi Hn Quc nhm xy dng mt chnh ph c lp tht bi khi qun i M chim lnh pha nam bn o v qun i X Vit thu tm phn bc bn o. tng do s bt u ca cuc chin tranh lnh ng Ty. Nhng n lc

v chu u vi tham vng quc a ch quyn bn o Triu Tin ra tranh ci. Nht Bn chin thng trong chin tranh Thanh - Nht v Nga tr thc dn ti y t nm 1910. Nht dng v lc thn tnh i Hn quc v bt u thit lp s cai Qu trnh thc dn ha ca Nht Bn kch ng lng yu nc

ca ngi Hn Quc. Cc nh tr thc Hn Quc cm phn trc chnh sch ng ha vn ha, cm c vic dy ting Hn trng hc ca Nht Bn. Ngy 1-3-1919, cuc phn i i c lp ha bnh c din

mt ngh quyt yu cu thc hin tng tuyn c ti Hn Quc di s gim st ca y ban Hn Quc Lm thi thuc LHQ. Th nhng Lin X t chi ngh ca UN v ngn chn on

Thng 11-1947, i Hi ng Lin Hip Quc (LHQ) thng qua

ra trn phm vi c nc. Chnh quyn Nht Bn n p d man tt c nhng ngi tham gia u tranh v nhng ngi ng h, tn st hng nghn ngi. Phong tro c lp mng 1 thng 3 tuy tht bi nhng to nn

y vin LHQ tip cn vo pha bc bn o. Do , i Hi ng LHQ la chn mt ngh quyt khc l tin hnh bu c ti khu vc m on y c tin hnh vo ngy 10 thng 5 nm 1948 ti khu vc pha nam v vin c th tip cn c. Cuc bu c u tin ca i Hn Dn Quc

mt mi lin kt vng chc gia bn sc dn tc v tinh thn yu nc

gia nhng ngi dn Hn Quc. Mt chnh ph lm thi c thnh lp ti Thng Hi, Trung Quc vi khi u l Phong tro mng 1 thng Ngy nay ti Hn Quc, ngy mng 1 thng 3 hng nm tr thnh ngy Quc khnh k nim Phong tro c lp mng 1 thng 3. S bc lt v sut thi k xm chim. Cuc sng ca ngi Hn Quc ngy cng tr nn khn kh hn di ch thng tr ca thc dn Nht cho ti khi Nht Bn b nh bi trong cuc chin tranh th gii ln th II vo nm 1945. 3 v u tranh chng li thc dn Nht ti Mn Chu cng c trin khai.

mt kinh t ca Nht Bn i vi Hn Quc din ra khng ngng trong

Thnh lp nc i Hn Dn Quc

Ngi Hn Quc vui mng khi Nht b nh bi trong Chin tranh Th gii ln th II. Tuy nhin, nim vui ny cng ch ko di trong mt thi

Kim Gu - Ch tch Chnh ph Lm thi Thng Hi (bn tri) Cc thnh vin Chnh ph Lm thi Thng Hi ang chp nh k nim nm 1945 (bn phi)

198

199

tuyn 38. V tuyn 38 ny tr thnh ng chia ct bn o Triu Tin thnh hai min Bc, Nam. Syngman Rhee (L Tha Vn) - mt nh tr thc du hc M

Quc ngy nay ng th 12 trn th gii. Hn Quc tr thnh mt quc gia sn sng cho nhng hot ng tch cc trn v i kinh t ton cu nh vic t chc thnh cng Hi ngh Thng nh G20 nm 2010...

c bu lm Tng thng u tin ca i Hn Dn Quc vo nm 1948. Syngman Rhee c mt nh hng ln trong vic mt chnh ph c lp ng ln Nam Hn. Mt khc, pha bc v tuyn 38, vi s ng h ca dn dt c thnh lp.

v mt ch ngha dn ch chn mui v s phn vinh v mt kinh t. Tuy Hn Quc cng khng phi l trng hp ngoi l chu nh hng ca

Cho n ngy hm nay, i Hn Dn Quc khng ngng n lc

Lin X, chnh quyn ng Cng sn do Kim Il-sung (Kim Nht Thnh) Ngy 25 thng 6 nm 1950, min Bc tin hnh mt cuc xm lc

vn cn nhng di chng ca chin tranh lnh trn bn o Triu Tin v khng hong kinh t ton th gii, Hn Quc vn lun cho thy kh nng hng n mt tng lai xn ln hn nhiu ngy nay.

quy m ln vo min Nam m khng c bt c l do chnh ng no. Vic

hi phc xut sc trong qu trnh khc phc nhng kh khn ny v ang

ny dn n s bng n ca cuc chin tranh Nam - Bc ko di ba nm vi s tham gia ca M, Trung Quc v mt s qun i nc ngoi khc. Vi cuc chin tranh ny, ton b bn o Triu Tin b tn ph v cui cng, mt hip nh nh chin c k kt vo thng 7 nm 1953.

t chc do s phn i ca gii sinh vin chng li s nm quyn qu lu v bu c bt chnh vo nm 1960. T sau nhng thp nin 1960, Hn Quc t c s tng trng

Syngman Rhee tuy c ghi c du mc v mt lch s nhng phi

kinh t chng mt trn nn tng chnh sch tng trng ly trng tm l xut khu ca Tng thng Park Chung-hee, ngi xut thn t tng qun i n mc xut hin tn gi K tch trn sng Han. Th nhng Park Hn Quc c thm mt v tng thng xut thn t tng qun i v n nm 1987, ch bu c trc tip tng thng mi c khi phc li. Tuy nhin, phi n nm 1993, Hn Quc mi c li mt chnh ph do ngi xut thn ngoi qun i cm u.

Chung-hee b m st vo nm 1979 sau 18 nm c ti chnh tr. Sau ,

Nht Bn ng t chc FIFA World Cup vo nm 2002. Hn Quc cho ton th gii thy tt c di sn vn ha phong ph v k thut tin tin ca nc nh thng qua mu dch v giao lu quc t. Quy m ca kinh t Hn
Syngman Rhee - Tng thng u tin ca i Hn Dn Quc (bn tri) L K nim Thnh lp Chnh ph i Hn Dn Quc c c hnh vo ngy 15 thng 8 nm 1948 (bn phi)

Hn Quc t chc Th vn hi Olympic Seoul nm 1988 v cng

200

201

Khi qut lch s Hn Quc

Khi qut lch s Hn Quc
Lch s Hn Quc c bt u t s lp quc ca Gojoseon (nm 2333 TCN). Tri qua lch s 5000 nm, Hn Quc tch cc giao lu vi nhng cng quc xung quanh v ng thi pht trin c nn vn ha c o ring ca mnh.
Thi i Ba vng quc Silla (57 B.C.-A.D. 935) Baekje (18 B.C.-A.D. 660) Goguryeo (37 B.C.-A.D. 668) Silla Thng nht (676-935)
Joseon (1392-1910)

Hi ngh Thng nh G20 nm 2010

ng Seokguram

Goryeo Dynasty (918-1392) Gj Thi i ng Thi i Samhan (Tam Hn) V dng trng Th lip (bn sao) L bc bch ha v hnh nh mt chin s ci nga ang sn ui hu v h. Ci nga trong thi i Goguryeo (37 TCN ~ 668) l mt hot ng v cng quan trng v s an ninh ca quc gia. Dao gm bng ng hnh n t b Thi i c Thi i mi Hn Quc B.C. 5000 2000 1000 500 200 100 A.D. 200 300 400 500 600 700 900 1000 1100 1200 Balhae (698-926)

Hunminjeongeum L sch nhp mn Hangeul do v vua th 4 ca Joseon l Sejong (tr v 1418-1450) sng ch.

Worldcup FIFA Hn - Nht nm 2002

Th vn hi Olympic Seoul ln th 24 (1988) Janggyeongpanjeon, cha Haeinsa - ni bo qun bn khc g ca b Bt vn i Tng kinh. Bt vn i Tng kinh l b kinh Pht bao qut nht hin cn tn ti, c khc trn 81.258 phin g trong thi i Goryeo (9181392). Chin tranh Nam Bc (195053) Thnh lp Chnh ph i Hn Dn Quc (1948) i Hn quc (1897-1910)

Buyeo (Ph D)

Gaya (42-562)

1300

1400

1500

1800

1900

2000

Trung Quc Thi i ng Nh Thng (1600-1046 TCN) Thi i Chin Quc (475-221) Nh Tn (221-206) Tin Hn (206 TCN- 25) Nh Ty (581-618) Nh ng (618-907) Nh Tng (960-1279) Ng i Thp Quc (907-960) Nh Minh (1368-1644) Nh Nguyn (1271-1368) Nh Thanh (1616-1911) Thnh lp nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa (1949)

Nh Chu (1046-256 TCN) Thi i Xun Thu (770-476)

Nam Bc Triu (420-589)

Hu Hn (25-220)

Thi k Tam quc (220-280) Nh Tn (265-420

Thnh lp nc Trung Hoa Dn Quc (1912)

Phng Ty Nn vn minh Mesopotamia (vn minh Lng H) Vng quc Ai Cp Thng nht Cha Jesu ging sinh quc La M tuyn b C c gio l Quc gio (392) Phn chia ng Ty ca quc La M (395) Julius Caesar (101-44) Chng tc Anglo-Saxons, xy dng vng quc Anh quc (449) Mohammed (570-632) Cuc Vin chinh Ch thp ln th 1 (1096-1099) Chin tranh Th gii ln th 1(1914-1918) Chin tranh Th gii ln th 2 (1939-1945)

Vn minh Hy Lp Thnh lp quc La M (735)

Chin tranh Punic ln th 1 (264-241) Socrates (470-399) Chin tranh Punic ln th 2 (219-201) Alexander i (356-323) Chin tranh Punic ln th 3 (149-146)

Marco Polo (1254-1324) Chin tranh Trm nm (1344Ban hnh i Hin chng 1434) (1215) Ni chin Hoa K (1861-1865) Charlemagne i , Hong u tin ca K thut in Gutenberg (1455) quc Ty La M (800) Tuyn ngn c lp Hoa K (1776) Columbus pht hin ra i lc chu M Cch mng Php (1789-1793) (1492) Hegira (622), bt u ca k nguyn Islam Ci cch tn gio ca Martin Luther (1517) Chin tranh 30 nm (1618-48)

202

203

8
Hin php v chnh ph

Hin php C quan Hnh chnh C quan Lp php C quan T php Cc c quan c lp Chnh quyn a phng Khi qut v Hin php v Chnh ph Hn Quc

Qung trng Gwanghwamun (Seoul)

8
Hin php v chnh ph

ng mt vai tr thit yu trong vic a Hn Quc pht trin thnh mt x hi dn ch v t do hn na. Hin php bao gm li m u, ton vn 130 iu, 6 quy tc b

sung v ton vn gm 10 chng: iu khon chung, Quyn li v ngha v ca cng dn, Quc hi, Chnh ph, Ta n, Ta n Hin php, Qun l bu c, Chnh quyn t tr a phng, Kinh t v Sa i hin php. Nguyn l c bn ca Hin php i Hn Dn Quc bao gm ch

Hin php

Hn Quc tri qua nhng bin ng ln v chnh tr trong qu trnh pht

quyn ca nhn dn, phn chia quyn lc, thng nht hai min Nam Bc nh nc php quyn v phc li v.v

trin dn ch ha, trong qu trnh Hin php c sa i chn ln cho n Hin php hin hnh sau ln sa i vo ngy 29 thng 10 nm 1987.

trong ha bnh v dn ch, theo ui ha bnh v hp tc quc t, xy dng Vic sa i hin php i hi nhng th tc c bit khc vi cc

nn dn ch ha thc th. Ngoi im Hin php c sa i qua nhng trnh t hp php, mt s tht khc ng ch l c nhiu bin i

Hin php hin hnh phn nh nhng n lc lu nay hng ti mt

b lut khc. Tng thng hoc hn mt na s i biu quc hi c th ngh sa i hin php. n sa i Hin php, khng cn c s ng cu dn . Trong qu kh, phi t c s tn thnh ca hn 2/3 s i thun ca Quc hi m ch c th c thng qua sau khi tin hnh trng biu quc hi nhng i vi ch hin hnh, phi c hn mt na s thnh trong cuc trng cu dn .

quan trng din ra nh quyn hn ca Tng thng b thu hp, quyn hn ca cc c quan lp php c tng cng, cc ch nhm bo v nhn quyn c lp ra thm. c bit, vic thit lp Ta n Hin php c lp

ngi c quyn bu c i b phiu v hn mt na s ngi b phiu tn

C quan Hnh chnh Tng thng

Tng thng i Hn Dn Quc l ngi ng u chnh ph c nhn dn bu ra qua bu c thng thng. Nhim k ca Tng thng l 5 nm v ch c php lm mt nhim

k. Ch mt nhim k ny l iu khon c t ra nhm ngn chn s cc thnh vin ca Hi ng Chnh ph c th tha hnh quyn hn ca
Bn tho Hin php u tin ca i Hn Dn Quc

tp quyn trng k. Trng hp Tng thng vng mt, Th tng hoc Tng thng theo quy nh ca php lut.

Di h thng chnh tr hin nay, Tng thng thc hin 5 vai tr ch

206

207

yu. Th nht, Tng thng l Nguyn th Quc gia, i din cho quc gia

trong t chc nh nc v quan h i ngoi. Tng thng c quyn tip hiu vinh d khc, ban lnh n x. Ngoi ra, Tng thng c ngha v duy tr nn c lp ca quc gia v s ton vn lnh th, bo v v lm theo Hin php cng nh theo ui s nghip thng nht ha bnh ca T quc.

on ngoi giao v k kt hip c vi nc ngoi.

nhn cc phi on ngoi giao, trao hun chng v khen tng cc danh

chnh sch v php lut. Tng thng c th xut nhng d tho lut ln Quc hi, trnh by kin ca mnh vi Quc hi trc tip hoc qua vn bn. Tng thng tuy khng c quyn gii tn Quc hi, nhng Quc hi c khon buc ti v truy t ca Hin php.

Cui cng, Tng thng ng vai tr trng tm trong vic hoch nh

hnh cc b lut c c quan lp php ban hnh, ng thi c th ra lnh v nh ra nhng quy tc thi hnh php lut. Tng thng cn c quyn nh Th tng v nhng ngi ng u cc c quan hnh chnh. ch huy Ni cc, nhng c quan c vn v hnh chnh a dng, quyn ch

Th hai, Tng thng l ngi ng u c quan hnh chnh, thi

th cht vn trch nhim ca Tng thng bi min Tng thng theo iu

Ni cc

Di th ch Tng thng ca Hn Quc, Tng thng thc hin chc nng thng - ngi chu trch nhim quyt nh ton b vic quc chnh ng

gia, c ton b quyn hn v chnh sch qun s bao gm c quyn tuyn b chin tranh.

Th ba, Tng thng l ngi c quyn thng soi Qun i Quc

hnh chnh thng qua Ni cc. Ni cc gm t 15 n 30 ngi do Tng u. Th tng do Tng thng ch nh qua s ng ca Quc hi. Th chnh v nhn lnh Tng thng qun l Vn phng Th tng. Ngoi ra,

nh chnh sch ngoi giao. Tng thng b nhim hoc phi c cc phi

Th t, Tng thng ng u cc nh ngoi giao v l ngi hoch

tng v mt c bn l ngi tr l cho Tng thng, gim st cc b hnh Th tng cng c quyn suy xt nhng chnh sch ch yu ca quc gia

Cheong Wa Dae (Nh Xanh: Vn phng Tng thng) <www.president.go.kr>

Tng thng Lee Myung-bak v nht Phu nhn Kim Yoon-ok

208

209

v c quyn tham d cc k hp ca Quc hi.

ca Th tng. Nhng thnh vin ny c quyn gim st cc b hnh chnh,

Cc thnh vin Ni cc c Tng thng b nhim theo s tin c

lc trong v ngoi nc, cc hot ng lt nh nc v cc thng tin

lin quan n cc hnh vi ti phm quc t. Ngoi ra, Cc cng lp k hoch v iu chnh cc hot ng thng tin v cng tc bo an ca chnh ph. y ban Thng tin Truyn hnh l c quan lm vic theo nguyn tc

bn tho nhng vic quc chnh ch yu, tha lnh Tng thng, c quyn ch chu trch nhim v tp th v c nhn trc Tng thng.

c mt ti Quc hi v pht biu kin ca mnh. Cc thnh vin Ni cc Ngoi Ni cc, Tng thng c th thit lp nhng c quan di

da trn kin thng nht gm 5 y vin thng trc, c quyn quyt trc tip (IPTV)

quyn kim sot trc tip ca mnh nh Vin Kim ton v Thanh tra, Cc Tnh bo Quc gia, y ban Thng tin Truyn hnh ra v thi hnh

nh ti cao trong qun l truyn hnh, thng tin, truyn hnh trc tuyn

cc chnh sch quc gia. Nhng ngi ng u cc c quan ny u do Tng thng ch nh, ring vic b nhim Vin trng Vin Kim ton v Thanh tra ca Tng thng phi c c s ng ca Quc hi. Vin Kim ton v Thanh tra c quyn gim st ti chnh ca cc c

C quan Lp php

Quyn lp php ca i Hn Dn Quc thuc v 1 c quan c nht l Quc hi gm 300 y vin vi nhim k 4 nm. Trong s 300 y vin quc hi, 246 ngi c bu thng qua vic

quan hnh chnh trung ng v a phng, cc c quan u t chnh ph

v cc c quan trc thuc. Vin cng c quyn thanh tra nhng hnh vi lm thanh tra c bo co ln Tng thng v Quc hi nhng Vin Kim ton v Thanh tra ch chu trch nhim trc Tng thng.

b phiu thng thng a phng bu v 54 ngi cn li c bu qua ch i biu theo t l. Ch i biu theo t l l ch chia s gh trong Quc hi theo t l cho ng t c trn 3% s phiu c hiu lc Ch i biu t l ny nng cao tnh chuyn nghip ca Quc hi v ng thi phn nh ting ni a dng ca nhn dn.

dng chc quyn hoc sai tri ca cc vin chc nh nc. Tuy kt qu

hoc ng c trn 5 ngi trng c trong mt khu vc bu c a phng.

Cc Tnh bo Quc gia c quyn hn thu thp cc thng tin chin

Hp Ni cc do Tng thng Lee Myung-bak ch tr

Ta nh Quc hi

210

211

Ngi t c s phiu bu cao nht trong mt n v bu c l ngi trng c. i biu Quc hi khng phi chu trch nhim bn ngoi Quc hi v nhng pht ngn v biu quyt c lin quan trc tip n cng vic

Tiu chun tham gia ng c i biu Quc hi l t 25 tui tr ln.

php lut, Quc hi c quyn quyt nh khi c hn mt na trong tng s Trng hp s kin ngang nhau, vn c xem nh b bc b.

i biu Quc hi tham d phin hp v hn mt na trong s tn thnh. Quc hi c th hp cng khai nhng cng c th tin hnh hp kn trong xt thy cn thit cho an ninh quc gia.

ca mnh trong Quc hi. Ngoi ra trong thi gian din ra k hp Quc hi, Quc hi ngoi tr trng hp b bt qu tang ti hin trng.

i biu Quc hi khng b bt hoc giam gi nu khng c s ng ca i biu Quc hi b bt hoc giam gi trc khi k hp Quc hi Hi ngh Quc hi chia thnh hp phin nh k v phin lm thi.

trng hp hn na s i biu c mt tn thnh hoc Ch tch Quc hi Theo Hin php, Quc hi c nhiu quyn hn a dng v quyn

bt u s c tr t do trong sut k hp nu c yu cu ca Quc hi.

quan trng nht trong s l lp php. Ngoi quyn lp php, Quc hi

cn c quyn xt v quyt nh n ngn sch chnh ph, cc vn ngoi giao, tuyn b chin tranh, c qun i ra nc ngoi, ng v vic ng qun ca qun i nc ngoi, gim st quc chnh, truy t buc ti v.v.

Phin hp nh k c m t thng 9 n thng 12 hng nm, phin hp

lm thi c m ra theo yu cu ca Tng thng hoc trn 1/4 tng s hp lm thi ko di trong vng 30 ngy. Trng hp Tng thng yu cu triu tp phin hp lm thi th phi nu r thi gian din ra phin hp v l do triu tp. Tr nhng trng hp c quy nh ring trong Hin php hoc

i biu Quc hi. Phin hp nh k ko di trong vng 100 ngy v phin

hn 1/3 tng s i biu Quc hi xut v phi c hn mt na tng

Vic buc ti v truy t cng chc c th t chc biu quyt khi c

s i biu tn thnh. Tuy nhin, trng hp buc ti hoc truy t Tng tng s i biu tn thnh.

thng phi c hn mt na tng s i biu Quc hi kin ngh v hn 2/3 Quc hi bu ra 1 Ch tch Quc hi, 2 Ph Ch tch Quc hi vi

nhim k 2 nm. Ch tch Quc hi ch tr phin hp nh k, i din cho c quan lp php v gim st vic hnh chnh ca Quc hi. Ph Ch tch Quc hi s tha hnh quyn ca Ch tch khi Ch tch Quc hi vng mt.

C quan T php

Cc c quan t php ca Hn Quc bao gm: Ta n Ti cao, Ta n Cp cao, Ta n a phng, Ta Pht minh Sng ch, Ta n Gia nh, Ta n hnh chnh v cc ta n a phng. Ta n thc hin quyn xt x cc vn dn s, hnh s, hnh chnh, bu c v cc vn t php khc, k thc v cn b ta n.
Khai mc K hp nh k Quc hi

ng thi gim st cc vn lin quan n ng k bt ng sn, h tch, Ta n Ti cao l c quan cao nht trong ngnh t php, x l

212

213

cc v vic khng co khng ng vi phn quyt ca ta n cp di. Chnh n Ta n Ti cao do Tng thng ch nh vi s thng qua ca Quc hi. Cc Thm phn khc do Tng thng b nhim theo s tin c

Hnh chnh trong khu vc ph trch. Ngoi cc ta n ny ra cn c Ta n Qun s c quyn xt x nhng ti phm l qun nhn v nhn vin qun i.

Cc ta n a phng ngoi Seoul cng thc hin vai tr ca Ta n

ca Chnh n Ta n Ti cao. Nhim k ca Chnh n Ta n Ti cao l 6 nm, tui ngh hu l 70 v ch c gi chc trong 1 nhim k. Cc Thm ca lut, tui ngh hu 65. phn c nhim k 6 nm, c th tip tc c ti b nhim theo quy nh Ta n Cp cao x l cc n khng n, khng ng phn quyt

Cc c quan c lp Ta n Hin php

cc ta n a phng, ta n hnh chnh, ta n gia nh, xt x cc v vic

Ta n Hin php c thit lp thng 9 nm 1988 v l mt phn c bn

c bit theo lut nh. Ta Pht minh Sng ch xem xt li nhng quyt nh do C quan Cp bng sng ch a ra. C th trnh n ln Ta n Ti cao xin xt x li khi khng ng vi phn quyt ca Ta Pht minh Sng ch.

ca ch hin php trng tm. Hin php ca nn Cng ha th 6 c ngha dn ch lp nn mt ch ti xt v mt t php mi l Ta n Hin php. Mc ch hnh thnh Ta n Hin php l lp nn nhng th tc li c bn ca Hin php v nhn dn.

thnh lp da trn kht vng chy bng ca nhn dn Hn Quc v mt ch

Suwon, Chuncheon, Daejeon, Cheongju, Daegu, Busan, Changwon, Ulsan, Gwangju, Jeonju v Jeju. Ta n Gia nh xt x tt c cc trng hp lin quan n hn nhn, v thnh nin v cc vn trong gia nh khc. Ta n Hnh chnh ch x cc v n hnh chnh.

Cc ta n a phng ng ti ni nh Incheon, Uijeongbu,

c bit a ra phn quyt v cc vn Hin php nhm bo v quyn Ta n Hin php c quyn gii thch Hin php, xem xt cc b

lut c vi hin hay khng, a ra quyt nh v mt t php buc ti quyn hn v nhng khiu ni v hin php.

hoc gii th mt ng chnh tr, xt x cc vn lin quan n tranh chp Ta n Hin php gm 9 Thm phn Hin php. Nhim k ca

Thm phn Hin php l 6 nm v c th gia hn thm.

y ban Qun l Bu c Trung ng

y ban Qun l Bu c Trung ng l c quan nh nc c lp ra theo

iu 114 Hin php nhm qun l mt cch cng tm vic bu c v trng Chnh ph, Ta n v Ta n Hin php.

cu dn , mt c quan Hin php c lp c tm c ngang vi Quc hi,

Ta n Ti cao Ta n c quyn cao nht, l biu tng ca trt t x hi v nn dn ch lm nn mt Hn Quc ngy nay

v tr theo quy nh ca Hin php c th thi hnh nhim v m khng c s can thip t bn ngoi.

Cc y vin Qun l Bu c c bo v cht ch v nhim k v

214

215

y ban Nhn quyn Quc gia

Chnh quyn t tr a phng

7 Busan Office Location : Jungang-ro Population: 3.54 million Area: 766 km2 www.busan.go.kr

y ban Nhn quyn Quc gia c quan nh nc c thnh lp vo nm hin vic bo v nhn quyn theo ngha rng bao gm nhn phm, gi tr v con ngi m Hn Quc tham gia.

2001 vi mc ch bo v nhn quyn. y ban theo ui mc ch thc t do ca tt c con ngi nh nu r trong cng c quc t v quyn y ban Nhn quyn c tng cng 11 thnh vin trong c 1 ch
1 2 8 11 10 3 14 9

Province
8 Gyeonggi-do Office Location: Suwon Population: 11.46 million Area: 10,186 km2 www.gg.go.kr 9 Gangwon-do Office Location: Chuncheon Population: 1.51 million Area: 20,569 km2 www.provin.gangwon.kr 10 Chungcheongnam-do Office Location: Daejeon Population: 2.04 million Area: 8,601 km2 www.chungnam.net 11 Chungcheongbuk-do Office Location: Cheongju Population: 1.53 million Area: 7,432 km2 www.cb21.net 12 Jeollabuk-do Office Location: Jeonju Population: 1.85 million Area: 8,601 km2 www.jeonbuk.go.kr 13 Jeollanam-do Office Location: Muan Population: 1.91 million Area: 12,249 km2 www.jeonnam.go.kr 14 Gyeongsangbuk-do Office Location: Daegu Population: 2.67 million Area: 19,026 km2 www.gyeongbuk.go.kr 15 Gyeongsangnam-do Office Location: Changwon Population: 3.25 million Area: 10,533 km2 www.gsnd.net 16 Jeju Special Self-Governing Province Office Location: Jeju Population: 0.56 million Area: 1,848 km2 www.jeju.go.kr

tch, 3 y vin thng trc v 7 y vin khng thng trc, trong c 4 do Chnh n Ta n ti cao ch nh v c Tng thng thng qua.

ngi do Quc hi bu ra, 4 ngi do Tng thng ch nh, 3 ngi cn li

4

5 12 6 15 13 7

Chnh quyn a phng

iu 117 ca Hin php Hn Quc c ghi r Chnh quyn t tr a

16

phng x l cc cng vic lin quan ti phc li ca ngi dn a vic t tr trong phm vi php lnh .

Metropolitan city
1 Seoul Office Location: Sejong-daero Population: 10.21 million Area: 605 km2 www.seoul.go.kr 2 Incheon Office Location: Guwol-dong Population: 2.71 million Area: 1,007 km2 www.incheon.go.kr 3 Daejeon Office Location: Hyangchon-gil Population: 1.48 million Area: 540 km2 www.daejeon.go.kr 4 Gwangju Office Location: Naebang-ro Population: 1.43 million Area: 501 km2 www.gwangju.go.kr 5 Daegu Office Location: Gongpyeong-ro Population: 2.49 million Area: 884 km2 www.daegu.go.kr 6 Ulsan Office Location: Jungang-ro Population: 1.11 million Area: 1,057 km2 www.ulsan.go.kr

phng, qun l ti sn, v c th ban hnh nhng quy nh lin quan n Lnh o chnh quyn a phng qun l v gim st cc cng vic

hnh chnh tr nhng trng hp c quy nh ring trong php lnh. Cc quyn trung ng y nhim nh qun l ti sn v c s vt cht cng cng, thu thu a phng cng nh l ph cc dch v hnh chnh a dng. gian gia Chnh quyn Trung ng v chnh quyn a phng cp c s.

chc nng hnh chnh a phng bao gm nhng nhim v c chnh

Chnh quyn a phng cp cao v mt c bn ng vai tr trung Chnh quyn a phng cp c s p ng nhu cu ca ngi dn

bng vic cung cp cc dch v hnh chnh ti tr s t v tr ti khu vc ch yu thc hin cc th tc hnh chnh v dch v x hi thng ngy.

hnh chnh ca mnh (eup, myeon v dong). Cc tr s eup, myeon v dong

216

217

Khi qut v Hin php v chnh ph Hn Quc

S t chc chnh ph
C quan Lp php C quan Hnh php C quan T php Ta n Hin php

Cc i tng thng

Tng thng
Vin Kim ton v Thanh tra C quan Tnh bo Quc gia

y ban Thng tin v Truyn hnh

Syngman Rhee Tng thng th 1, 2 v 3 (1948~1960)

Yun Bo-seon Tng thng th 4 (1960~1962)

Park Chung-hee Tng thng th 5, 6, 7, 8 v 9 (1963~1979)

Choi Kyu-hah Tng thng th 10 (1979~1980)

Th tng

Vn phng B trng c nhim B Php ch B Tri n Ngi c cng vi nc

y ban Thng mi Bnh ng y ban Ti chnh y ban Quyn Cng dn

B K hoch Ti chnh

B Gio dc Khoa hc & K thut

B Ngoi giao & Thng mi

B Thng nht

Chun Doo-hwan Tng thng th 11, 12 (1980~1988)

Roh Tae-woo Tng thng th 13 (1988~1993)

Kim Young-sam Tng thng th 14 (1993~1998)

Kim Dae-jung Tng thng th 15 (1998~2003)

B T php

B Quc phng

B Hnh chnh v An ninh

B Vn ha Th thao & Du lch

B Thc phm & Nng lm thy sn

B Tri thc Kinh t

B Y t & Phc li

B Mi trng

B Tuyn dng & Lao ng

B Ph n & Gia nh

B Lnh th & Hi dng

Roh Moo-hyun Tng thng th 16 (2003~2008)

Lee Myung-bak Tng thng th 17 (2008~ )

218

219

9
Kinh t

Tnh hnh kinh t Cch mng cng nghip Khoa hc k thut Cng ngh thng tin (CNTT) Nhng thch thc i vi kinh t Hn Quc u t trc tip nc ngoi (FDI) H thng h tr u t Trung tm giao nhn vn ti tm c th gii Trin vng kinh t Hi ngh Thng nh G20 Seoul Khi qut kinh t Hn Quc

9
Kinh t

ph mt mt thc hin cc bin php ngn nga ti pht qua vic gim st nhng yu t bt n trong v ngoi nc, mt khc tng cng n lc i ph vi nhng ri ro ca h gia nh, doanh nghip, th trng ti chnh v t chn ng bn ngoi.

th trng ngoi hi nhm gip cho kinh t quc ni khng b nh hng Khi t l c vic lm va xung thp hn mc trc khi din ra

khng hong ti chnh, chnh ph vi vic thc hin cc chng trnh h

Tnh hnh kinh t

tr tm vic lm, a cc k hoch pht trin ngnh dch v, xc tin to

Chnh ph Hn Quc lin tc n lc cng c nn tng cho s tng khng hong ti chnh th gii.

cng n vic lm to ra nhiu vic lm c ngn hn v di hn. Ngoi ra, trong kh nng mua c, y mnh ti chnh vi m, bo o sinh hot cho tng lp kh khn

trng lu di v h tr cho nn kinh t thc trn nn tng hi phc sau Chnh ph ang qun l chnh sch kinh t v m bng phng thc

chnh ph cn ang xc tin nhng d n nh n nh vt gi, cung cp nh

mm do duy tr xu hng hi phc ca nn kinh t. Ngoi ra, chnh

kinh t Hn Quc ghi c t l tng trng 6,2% vo nm 2010 l mc

Nhng chnh sch ny ca chnh ph gt hi c thnh cng,

tng trng cao nht trong 8 nm tr li y. iu ko c s tng trng nhn dn v u t thit b cho thy xu hng gia tng r rt. Nhng

kinh t ny c phn ln yu t trong nc, c bit l lnh vc tiu dng yu t nc ngoi cng tng ln theo s hi phc kinh t th gii, sc cnh

Quy m GDP v tng trng GNI trn u ngi

2010 2009 2008 2007 2000 1990 1980 64 8 264 512 834

1,014

2010 2009 2008 17,175

20,759

931 1,049

19,231 21,695 10,841 6,147 1,645 254

2007 2000 1990 1980 1970

K tch sng Han K tch sng Han l cm t ch s tng trng kinh t nh mt k tch m i Hn Dn Quc t c t ng tro tn ca chin tranh Nam - Bc.

1970

Ngun: Ngn hng Hn Quc

222

223

tranh ca sn phm sn xut ti Hn Quc c y mnh v xut khu

cng tng theo. Hn Quc tr thnh nc xut khu ng th 7 trn th M trong 2 nm lin tc.

Cch mng cng nghip

gii v t c mc thng d cn cn mu dch vi quy m 40 t la Trong s 323.000 vic lm mi m Chnh ph n lc to ra th

T ho vi quy m kinh t ng th 15 trn th gii, Hn Quc tr

thnh mt v d thnh cng kiu mu nhiu mt. Quy m mu dch ca Hn Quc nm 2010 l 892 t la M gip Hn Quc gi v tr l nc xut khu nhiu th 7 trn ton th gii. Ngoi ra, d tr ngoi t ca Hn Quc cng ng th 6 trn th gii. Cng ging cc nc khc, Hn Quc

dn u l nhng cng vic thuc lnh vc t nhn, cng vi t l tuyn dng lao ng chnh quy tng v cht lng tuyn dng c nng cao. Ngoi ra, Hn Quc nng cao gi tr hnh nh quc gia vi s kin

cng c nn kinh t chu nh hng t cuc khng hong kinh t th gii. khu vc chu - Thi Bnh Dng ca IMF tin on Hn Quc s

t chc thnh cng Hi ngh Thng nh G20. Hn Quc l gia khng nm trong G8 v l quc gia chu u tin tr thnh nc ch nh ng cai

Nm 2008, tuy gi tr ng Won gim xung cn gn 1/3 nhng Gim c nhanh chng hi phc do c c s kinh t pht trin. Nhng nn cng

t chc G20. Hn Quc a ra chin lc Korea Initiative, ng gp

vo vic a ra cc tha thun sau , gi vai tr trng tm trong Hi ngh nc pht trin v nhng nc ang pht trin, th hin nng lc v kh nng lnh o ngoi giao, i u trong vic lp ra mt trt t quc t mi.

nghip ch yu ca Hn Quc c c th gii cng nhn l nhng l do chnh thc y s tng trng kinh t Hn Quc. Cng nghip display v cht bn dn b nh ang i u ton th gii. Ngoi ra Hn Quc cn l quc gia sn xut ng tu c quy m ng th 2 trn th gii. Thm vo th 6 trn c th gii.

Thng nh G20. Ngoi ra, Hn Quc cng ng vai tr l cu ni nhng

, in thoi di ng ng th 2, xe t v thp ln lt ng th 5 v Ngnh cng nghip ng tu lun gi vng v tr l ngnh cng

Cc nc c quan h mu dch ch yu nm 2009

2,661 2,208 2,064 1,133 1,045 943 834 819 722 687

Nhng chic xe t xut khu ang xp hng ti cng Incheon - cng ln nht bin Ty

n v: t la M Ngun: T chc Mu dch Th gii (WTO)

224

225

nghip s 1 ca Hn Quc v v tr th hai trn th gii v trng ti ca tu, s lng n t hng mi. Hin nay, Hn Quc ang nm gi khong 34% tng s n t hng ng tu ca ton th gii. Ngoi ra, l mt nc sn xut t chnh trn th gii, hng nm

r rt trong mi thp k. iu ny v ang pht trin nn kinh t hng ti mt tng lai sng ln v thnh vng hn. K t u nhng nm 1960, Hn Quc bt u thc y xut khu bng cch ban hnh nhng o lut lin quan, lp k hoch pht trin nh hng xut khu. Trong lc cng

Nhn li ta thy chnh sch cng nghip ca Hn Quc thay i

Hn Quc sn xut hn 4,2 triu xe. K t nm 1976, khi Hn Quc bt u xut khu t ln u tin, nn cng nghip t ca Hn Quc pht trin vi tc ng kinh ngc. Cc sn phm t Hn Quc c a chung trn ton th gii tr thnh ng lc cho cc hng sn xut t hng u ca Hn Quc m rng cc c s sn xut ra nc ngoi.

nghip nng v ha cht l trng tm ca chnh sch cng nghip quc gia vo thp nin 1970 th qu trnh iu chnh c cu cng nghip nhm pht trin cc doanh nghip va v nh din ra trong nhng nm 1980. Nhng nm thp k 1990Nn kinh t Hn Quc c c im l s

Hn Quc ang gi v tr u ngnh, c bit trong lnh vc flash memory xut cht bn dn ln hng u ca Hn Quc Samsung Electronics v

Chim gn 13% th phn ca th gii, lnh vc cht bn dn ca

m ca v t do ha th trng. Khi cuc khng hong ti chnh chu phc hi nn kinh t nhanh chng. Cc doanh nghip Hn Quc i u vi , chnh ph thc thi chnh sch khuyn khch khi nghip.

v DRAM (Dynamic Random Access Memory). Nm 2010, hai nh sn Hynix nm gi hai v tr hng u v th hai th gii trong lnh vc cht ln ny l gn 50%.

nm 1997 din ra, Hn Quc thc hin nhng bin php ci cch nhm trong vic tng cng tnh minh bch v p ng tiu chun quc t. Cng K t sau nm 2000, ci cch chim v tr trng tm trong Chng

bn dn b nh. T l chim lnh th trng th gii ca 2 doanh nghip

trnh Ngh s Quc gia. thc y vic ci cch hn na, Hn Quc tch cc thc hin cc chnh sch thn thin vi doanh nghip cng nh cc hot ng hp tc gia doanh nghip ln vi doanh nghip va v nh. Hin nay, Hn Quc ang ch vo vic thc y ng lc tng

Cc mt hng sn xut ch yu ca Hn Quc

Nm 1997 1999 2000 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 t (n v: nghn chic) 2,818 2,843 3,115 3,148 3,178 3,469 3,699 3,840 4,086 3,827 3,513 4,272 Tu thy (n v: nghn CGT) 5,124 5,430 9,808 6,701 15,934 15,558 12,978 21,422 32,823 18,475 4,762 11,999 Thp (n v: nghn tn) 42,554 41,042 43,107 45,390 46,309 47,520 47,820 48,455 51,328 53,322 48,572 58,362

trng v nng cp c cu nn cng nghip. Theo , Hn Quc ang xc dch v da trn tri thc.

tin vic m rng v pht trin hn na ngnh cng nghip linh kin v Hn Quc k kt thnh cng Hip nh T do Thng mi vi

M v Lin minh chu u. Hin ti, Hn Quc ang tm kim cc i tc khc cng k kt hip c hp tc hai bn cng c li.

Khoa hc K thut

Chnh ph Hn Quc thnh lp Vin Nghin cu Khoa hc K thut Hn Quc (KIST) vo nm 1966 v B Khoa hc v Cng ngh (MOST) vo nm 1967 nhm thi mt ln gi mi y sc sng vo s pht trin ca

Ngun: B Tri thc Kinh t <www.mke.go.kr>

226

227

nn khoa hc k thut tin tin. Ngoi ra, cng vi nhn nh tng lai ca Chnh ph thnh lp B Gio dc Khoa hc v K thut (MEST) vo ngy 29 thng 2 nm 2008.

t nc nm vic nui dng nhn ti v pht trin khoa hc cng ngh,

chnh l khuyn khch khoa hc c bn, phn phi v s dng ngun ti nguyn R&D mt cch hiu qu, y mnh sc cnh tranh quc t nhm tng tnh cnh tranh v cng ngh. T cui nm 2009 n nay, tng quy m u t R&D ca Hn Quc

T u nhng nm 1990, chnh ph tp trung vo ba lnh vc

gia (NSTC) ph trch vic xy dng k hoch khoa hc k thut c bn v v kt ni cc ban ngnh vi nhau.

Thnh lp vo thng 4 nm 2001, y ban Khoa hc Cng ngh Quc

trn c s ny thi hnh nhim v iu chnh chnh sch khoa hc k thut Ban u, cc chnh sch khoa hc k thut ca Hn Quc tp trung

t 29,7 t la M, chim 3,57% GDP. Hn Quc cn c k hoch m

rng v tip tc tham gia cc hot ng lin quan n nhng vn quc n nh.

t nh bo v mi trng, lng thc, nng lng v cung cp dch v y t

ch yu vo vic gii thiu, tip thu v p dng cng ngh nc ngoi. Tuy

nhin trong nhng nm 1980, trng tm trn chuyn hng sang quy hoch mnh nng lc khoa hc k thut. Theo , cc d n nhm tng cng u trnh cao c tin hnh.

v thc hin cc d n Nghin cu v Pht trin (R&D) Quc gia y t R&D cho c khu vc nh nc v t nhn, o to ngun nhn lc R&D

Cng ngh thng tin (CNTT)

Hn Quc l mt quc gia i u trong lnh vc CNTT. iu ny c trnh k thut t tiu chun th gii, ph cp rng ri Internet v cc

minh chng qua vic sn xut v xut khu cc sn phm CNTT a dng, thit b vin thng di ng. Cc sn phm lin quan n ngnh CNTT nh ca Hn Quc. Trong lnh vc thng tin di ng, hu nh mi ngi dn

chip my tnh v in thoi di ng chim ti 33% tng lng xut khu Hn Quc u s hu t nht mt in thoi di ng. Thm vo , hu ht cc h gia nh Hn Quc u s dng Internet cao tc. Tt c cc ngnh cng nghip dch v t ngnh n ung n giao thng cng cng u ph thuc rt nhiu vo my tnh v CNTT. Ngy nay, cht bn dn, my in thoi di ng, mn hnh TFT -

LCD ca Hn Quc c cng nhn v mt cht lng v tr thnh nhng mt hng rt c a chung trn th trng th gii. Nhn vo cc con s thng k v nhng bin i lin quan n

CNTT ca Hn Quc trong giai on t 2001 n 2010, ta thy s thu bao Internet tc cao tng t 7,81 triu ln ti 17,22 triu, s ngi s dng Internet tng t 24,38 triu ln 37,01 triu v quy m thng mi in
in thoi thng minh Galaxy S II v my tnh bng Galaxy Tab 10.1 ca Samsung vi k thut c ton th gii cng nhn

t cng tng t 108,9 nghn t won (84,4 t USD) ln 746,3 nghn t won (645,5 t USD).

228

229

Nhng thch thc i vi kinh t Hn Quc

tr thnh mt quc gia i u trong nn kinh t th gii, Hn Quc cn ph vi cc ri ro trong tng lai.

doanh v doanh nghip. Chnh ph Hn Quc mt mt gim st chi tit th trng ti chnh ngn nga s di chuyn bt ng ca ngun vn c th l chng ngi vt cho nn kinh t, mt khc xy dng k hoch tm bin php ci tin th trng ngoi hi.

c s qun l kinh t v m lnh mnh, n nh sinh hot nhn dn v i Trc tin, thch nghi vi nhng s thay i ca th gii v cc

quc gia khc, Hn Quc cn thc hin chnh sch kinh t v m linh ng, nn kinh t qua s tng trng kinh t t nhn.

duy tr n nh vt gi ng thi duy tr s hi phc trong thi gian di ca Ci cch ti chnh l mt mc tiu v cng quan trng m Hn Quc

vn cha th dng li mc tha mn. Do , chnh ph c k hoch s lp thu nhp thp. Chnh ph xy dng nn tng vng chc cho s tng

Tuy mc sinh hot ca tng lp lao ng ang c tng cao nhng

thc y tng cng vic chia s thnh qu hi phc kinh t cho c tng trng ng u thng qua vic khuyn khch tuyn dng khu vc t nhn, cung cp dch v o to v dy ngh cho tng lp kh khn, h tr tng cng sc cnh tranh ca cc doanh nghip va v nh ng thi, chnh h tr ngi lao ng qua nhng bin php gim chi ph sinh hot.

phi t c. Nhng ci cch ti chnh ny cn phi c thc hin cng lc cc h gia nh, doanh nghip v c quan ti chnh. N h gia nh phi c duy tr mc an ton, nhng doanh nghip khng th t sinh tn phi iu chnh li c cu doanh nghip. Nhng c quan ti chnh phi nng cao tnh minh bch i ph vi nguy c ph sn ca cc h kinh

ph cng c k hoch tch cc hng n vic bo v tng lp kh khn v i mt vi nguy c nhng vn x hi lm gim t l tng

Tnh hnh s dng Internet

2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 3,870

17,224 16,349 15,060 14,710 14,043 12,191 11,921 11,178 10,405 7,806 19,040

37,010 36,580 36,190 34,820 34,120 33,010 31,580 29,220 26,270 24,380

n v: nghn ngi Ngun: y ban Thng tin Truyn hnh Hn Quc <www.kcc.go.kr>

chn sng Saemangeum - trung tm pht trin nng lng xanh ( chn sng nhn to di nht th gii) ang c xy dng

230

231

trng nh t l sinh sn thp, t l dn s gi tng, tim lc tng trng

gim th Hn Quc phi pht trin nng lng tng trng ca tng lai, nng cao hiu qu sn xut qua vic ci to c cu. thc hin c vic lnh vc cng nghip dch v c tim nng tuyn dng v pht trin ln. Thm vo , chnh ph c k hoch ci tin h thng pht trin ngun ny, chnh ph d nh nhanh chng h thp ti a nhng ro cn ngn cn

i kh hu, Hn Quc cn theo ui mt cch tch cc mc tiu tit kim nng lng v ng thi phi to ra nhng ngun nng lng ti sinh mi.

u t trc tip nc ngoi (FDI)

u t trc tip nc ngoi (FDI) l mt vn trng tm ca nn kinh t

ti nguyn nhn lc, nng cao mm do ca th trng lao ng tn cho R&D xanh nng cao vic pht trin nng lng cho tng lai cho ngnh cng nghip xanh thn thin vi mi trng, ng thi phi nng cao cht lng h thng h tr cng nghip bao gm h tr ti chnh v bin php m ca th trng nh FTA cng v cng cn thit.

Hn Quc. Con s doanh nghip u t nc ngoi Hn Quc tng ln r rt trong 10 nm qua t gn 2000 vo nm 1997 ln n 14000 vo nm 2010. Hin nay, nhng doanh nghip ny chim 13% doanh thu, 12% ton th xut khu v 6% vic lm trong lnh vc sn xut. Sau khng hong ti chnh nm 1997, chnh ph Hn Quc tch

dng mt cch c hiu qu ngun nhn lc. Hn Quc phi m rng h tr

khch l bng thu. Ngoi ra, vic tng cng hiu qu sn sut qua nhng Xa hn na, Hn Quc cn i ph vi nhng ri ro trong tng lai

cc n lc thu ht u t ngc ngoi. Lut xc tin u t nc ngoi

c sa i nm 1998 thc y nhng n lc ny. Lut xc tin u

t nc ngoi cho php m ca n 99,8% ca ton b cc ngnh cng ngi u t mc kh cao. Ngoi ra theo lut ny, nhng nh u t tr tin mt, ni lng quy ch lin quan n t ai

nh x hi gi ha v bin i kh hu. Trong tng lai, Chnh ph s phi trong quan h Nam - Bc bng cch nng cao tnh lnh mnh v ti chnh

nghip cho u t nc ngoi, ng thi nhng quy nh bo v li ch ca nc ngoi cn c hng cc ch khuyn khch nh u i thu, h Chnh ph lp k hoch 3 nm ci tin mi trng u t ca

c gng ht sc gii quyt cc vn nh x hi gi ha v thay i da trn trin vng ti chnh lu di. Ngoi ra, chnh ph cn xem xt s

bin i v nhu cu do bin i v dn s iu chnh h thng lin quan

n gio dc, y t, nh . Mt khc , gii quyt thnh cng vn bin

ngi nc ngoi c th tr thnh mt quc gia thn thin vi doanh quan chnh ph khc i u trong vic tin hnh thc hin k hoch ny.

nghip hn na. B Tri thc & Kinh t hp tc vi 11 b ngnh v 8 c Hn Quc t c v s nhng thnh qu lin quan n FDI

D tr ngoi hon
2010 2009 2008 2007 1990 1980 1970 6.6 0.6 14.8 96.2 201.2 269.9 291.5

t nm 2008 n 2010. Thu php nhn c gim bt, ch bo v

quyn ti sn v tr tu c hiu qu hn c ra. n gin ha th mc giao dch ngoi hi khng phi khai bo c iu chnh tng ln v quy nh chun v k ton quc t cng c p dng. Ngoi ra, mi

thc hnh chnh gip cho vic xy dng cc khu cng nghip thun li hn,

trng sinh hot ca nhng doanh nhn nc ngoi cng c ci thin r rt. S lng cc c s gio dc v y t dnh cho i tng ny cng tng ln, th tc hi quan dnh cho

n v: t la M Ngun: Ngn hng Hn Quc

232

233

thc kt hp hi ha vi kinh t Hn Quc. Tesco, mt n v lu thng bn l ca Anh Quc cho thy mt thnh qu xut sc ti Hn Quc. nc ngoi ca doanh nghip ny. Vic u t kinh doanh ti Hn Quc ca Tesco chim 1/3 tng doanh thu Mt v d na v vic u t nc ngoi thnh cng l Ngn hng

Nhiu doanh nghip u t nc ngoi ang hot ng vi phng

t la M nm 2009 n 13,1 t la M trong nm 2010 v mc tiu ca

Tng u t trc tip nc ngoi vo Hn Quc tng vt t 11,5

nm 2011 l 15 t la M. Cc c s R&D, trung tm giao nhn vn ti v cc tr s khu vc ca cc tp on a quc gia ang c cc nh u t ch n. Ngoi ra, cc cng ty linh kin v nguyn liu cng quan tm n ngnh cng nghip in t hin i ca Hn Quc

Jeil ( Nht) - Standard Chartered. Sau khi mua li ngn hng Jeil vi gi 3,3 t la M, ngn hng SC Jeil t chn vo th trng Hn Quc ln u tin vo thng 1 nm 2005 v hin nay tr thnh nh u t nc

nc ngoi. Hn Quc nm v tr chin lc trong vng ng . Khu vc ng c 2/3 dn s th gii ang sinh sng, 1/5 tng sn lng sn phm ca th gii c sn xut ti y v ang cho thy mt t l tng

Hn Quc c nhiu u th tr thnh mt quc gia cho u t

ngoi c quy m ln nht trong lnh vc ti chnh Hn Quc. Ngn hng sau nm 2005 c thm 900 triu la M c a vo ngn hng ny. Tm quan trng ca ngn hng SC Jeil c th hin r thc t rng n l

SC Jeil nm gi ti 1/5 tng ti sn ca Tp on Standard Chartered. T

trng kinh t rt cao. Ngoi ra, khu vc ny cn l th trng v trung tm sn xut ln nht th gii v c d bo s tr thnh u tu tng trng chnh ca kinh t th gii. C hn 61 thnh ph ln vi dn s hn 1 triu nh ca ng tip cn vi cc nc l i tng u t ca vng ng . ngi trong phm vi cch 3 gi bay t Seoul. Do , Hn Quc gi vai tr Cc doanh nghip c th d dng thm nhp vo th trng nc ngoi sau

ngn hng duy nht trong ton b cc cng ty con thuc tp on Standard Chartered bo co trc tip ln CEO. Nhng v d ny ch l mt phn v cng nh trong v vn cc trng hp thnh cng khc.

u t trc tip nc ngoi (FDI)

2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 6.5 9.1 11.3 10.5 11.2 11.6 12.8 11.5 11.7 13.1

Gio s Chnh tr hc Guy Sorman - trng i hc Paris ang din thuyt ti Din n Ton cu Seoul c t chc vo thng 7 nm 2010

n v: t la M Ngun: B Tri thc Kinh t <www.mke.go.kr>

234

235

khi s dng Hn Quc nh mt sn khu th nghim. Hin nay c hn mt na cc doanh nghip trong s 500 doanh nghip Fortune ang hot ng ti Hn Quc.

vi Trung Quc v Nht Bn. ng tc tch cc ny gp phn tng cng hiu qu hn na trong vic kinh doanh trn th trng th gii ca cc nh u t nc ngoi ti Hn Quc. Ngun ti nguyn nhn lc xut sc v mi trng kinh doanh ti

trn th gii nh t, thp, ng tu, cht bn dn, display, cng ngh

Hn Quc ang s hu cc ngnh cng nghip t c thnh cng

thng tin Khng ch nh vy, cc cng ty xy dng ca Hn Quc cn

u cng l nhng im mnh vt tri ca Hn Quc. Sc nng nn gio dc ca ngi Hn Quc ni ting trn khp th gii v hng nm, Hn Quc ang o to ra 100.000 sinh vin tt nghip chuyn ngnh khoa hc t nhin v cng ngh. Ngoi ra, Hn Quc cn t ho vi t l ph cp internet cao nht th gii nh dch v internet c cung cp khp ni.

ang thu c nhng thnh qu ng ghi nhn nc ngoi. Khn gi Hn Quc. Ngoi ra, cng nghip game online ca Hn Quc cng t ho vi quy m ln th 2 trn th gii. u t vo cng nghip hin i v thng minh cho tng lai. nn cng nghip tng trng nhanh Hn Quc r rng l mt s la chn Hn Quc ang tch cc tm kim mt hip nh mu dch t do (FTA)

khu vc chu cung nhit vi phim truyn hnh v ca nhc i chng

trng, chnh ph Hn Quc ang n lc khng ngng ngh p ng c

Nhn thc c u t cho tng lai ca quc gia l v cng quan

nhu cu ca cc nh u t. Theo , chnh ph ang tp trung ci tin mi l mt khu lin hp u tin dnh cho nh u t nc ngoi. c xy

vi cc khu vc kinh t ln. Hn Quc k kt FTA vi M v ang ch minh chu u hon tt v hin nay Hn Quc ang chun b m phn

trng kinh doanh m Invest Korea Plaza (IKP) l mt v d tiu biu. IKP dng p ng nhu cu kinh doanh ca th k 21, IKP khng ch cung

ph chun t c quan lp php ca hai nc. Vic thng qua FTA vi Lin

cp nhng c s vt cht nh h thng vn phng trang b y vi cc

Thng k s nghin cu vin

Ngun: B Gio dc Khoa hc K thut <www.mest.go.kr>

Trung tm Ton cu Seoul (Seoul Global Center) bt u hot ng t thng 1 nm 2008 cung cp dch v h tr hnh chnh a ngn ng cho cc i tng doanh nghip nc ngoi.

236

237

phng hp c thit b ti tn m cn cung cp cc dch v tng qut ti ch t dch v t vn u t cho n cc chng trnh gii thiu vn ha cng nghip v nhng thng tin lin quan n i sng hng ngy ca IKP v cung cp trong mi trng kinh doanh nng ng v t tiu chun quc t. nhiu c quan chnh ph tiu biu khc. Tt c cc dch v ny u c

ca nhng vn cn nhng hn ch tn ti trong mt s lnh vc nht nh. Th trng qung co trc y ch dnh cho nhng lnh vc u t lin n tt c cc nh u t nc ngoi. doanh, hoc mt s t ngi nc ngoi tham gia th hin nay hng

H thng h tr u t

Quyn s hu tr tu

Tt c cc iu lut v quy nh lin quan n u t trc tip nc ngoi trc y c sa i v bin son li thnh Lut xc tin u t nnc ngoi c hiu lc t thng 11nm 1998. Theo , cc nh u t qun.

Chnh ph Hn Quc cho rng bo v quyn s hu tr tu cht ch l iu

bt buc hp tc kinh t vi cc nc i tc thng mi ch cht. T vic bo v quyn s hu tr tu.

nm 1987, chnh ph thc hin nhng ci cch c bn nhm y mnh Lut Bn quyn c sa i mi bo v ton din cho cc cng

nc ngoi s c hng u i dch v mt ca v x l cng vic nht Nh nc ra nhiu chnh sch khuyn khch a dng nhm

trnh trong v ngoi nc. Bo v tc quyn c p dng n 50 nm sau

thc y u t nc ngoi trc tip nh min hoc gim thu php nhn v thu thu nhp trong 7 nm cho cc doanh nghip thuc lnh vc cng thuc s hu ca chnh ph n 50 nm vi iu kin u i hoc min ngh cao. Cc nh u t nc ngoi c th c thu cc bt ng sn

ngy tc gi mt. Ngoi ra, phm vi ca cc bin php an ton chng li cc hnh vi phm ti sn tr tu c m rng ra c cc sn phm phn mm my tnh qua s ban hnh php lut c th.

ph. Ngoi ra, mt khu vc mu dch t do cng c ch nh thu ht u t trc tip nc ngoi quy m ln. Chnh ph Hn Quc c k hoch mt hng chu thu v.v tng bc bi b nhng bin php hn ch nhp khu v gim s lng cc

Ngnh dch v

Trong qu kh, vic t do ha trong ngnh dch v b gii hn bo v cng nghip dch v ca Hn Quc. Th nhng chnh ph tin hnh nhiu bin php hng n mc tiu cui cng l m ca ton din, v d t nc ngoi. nh ngnh bo him hin nay c m ca hon ton cho cc nh u Cc ngn hng nc ngoi khng cn l i tng b phn bit i

x na. u t nc ngoi trong ngnh bn l v bn bun tuy c m

Nhn vin doanh nghip nc ngoi ang t vn cho ngi tm vic ti Hi ch Vic lm Doanh nghip u t nc ngoi

238

239

Th trng nng nghip

Cng ging nh nhiu nc khc, chnh sch nng nghip Hn Quc mang tm quan trng v mt x hi v chnh tr trn phm vi rng nn t do ha lnh vc nng nghip l mt vn tng i kh. Phn ng nhy cm i vi lnh vc nng nghip ca ngi Hn

Trung tm giao nhn vn ti tm c th gii

Sn bay Quc t Incheon c m ca vo thng 3 nm 2001 cung cp cho khch hng mng giao thng hng khng tin tin c trang b cc thit b ti tn. Nm v tr chin lc, sn bay Quc t Incheon ang c k hoch tr thnh trung tm giao nhn vn ti i u trong vng ng Bc . K vc t do mu dch v trung tm kinh doanh quc t v.v hoch m rng khu vc sn bay gm c nh ga a n khch th 2, khu Sn bay Quc t Incheon gi v tr s 1 sut vng su nm lin tc

Quc xut pht mt phn t thc t rng Hn Quc khng th cnh tranh

bnh ng vi M do din tch t canh tc theo u ngi ch bng 1/57 ca M. Tuy vy, chnh ph Hn Quc ang n lc m ca thm th trng nng sn trong nc. Nhng n lc ny ang c thc hin cng nhng sng kin ca chnh ph nhm tng cng kh nng cnh tranh cho ngnh nng nghip Hn Quc.

trong kt qu nh gi dch v sn bay quc t hng nm ca Hip hi trn ton th gii.

Hng khng Quc t (ACI) vi 1700 hi vin gm cc hng hng khng Sn bay Quc t Incheon t sau khi bt u hot ng vo thng 3

chnh ph thnh lp mt y ban c bit vo thng 12 nm1988 v ra k hoch t do ha nhp khu nng sn n ht nm 1991. K hoch ny trng. ng gp vo vic m rng phm vi t do ha v tng tc m ca th

ci tin vic tip cn th trng cc mt hng nng sn a dng,

nm 2001 cho thy s gia tng lin tc ca lng hng ha vn chuyn. Hin nay tr thnh sn bay c quy m ng th 2 th gii vi kh nng x l lng hng ha hng khng quc t n 2,7 triu tn. Mt khc, cc tu chuyn ch container cng i qua li gia Hn

Quc v Bc M, Nam M, chu u, c, Trung ng, chu Phi qua cc tuyn ng bin quc t. Cc tu bin ch khch, tu du lch, tu ch hng nc ngoi cng thng xuyn gh thm cc bn cng ca Hn Quc.

Cc i din doanh nghip nc ngoi ang nghe gii thch ca pha t chc ti Din n T vn u t Nc ngoi do KOTRA t chc.

Cng Gwangyang, trung tm giao nhn vn ti ca ng Bc .

240

241

1.189.000TEU nm 2002 n 1.634.000TEU vo nm 2009 qua vic ci tin nng lc x l hng ha ca cng Busan, Gwangyang v Incheon.

Lng hng ti cc cng cho thy xu th tng u t

t gia tng, ng t ti Nht Bn, nguy c ti chnh ca chu u Chnh ph Hn Quc mt mt tip tc gim st cht ch tnh hnh kinh t v mt khc s tip tc n lc duy tr s hi phc kinh t v n nh vt gi.

lng hng ha, gi v tr th 5 trn th gii trong vng 4 nm lin tc v s lng x l container.

c bit, vo nm 2007 cng Busan vn chuyn 1.326.000TEU

Trin vng kinh t

T l tng trng kinh t nm 2011 ca Hn Quc c d tnh l khong 5%. Con s ny tnh n cc yu t nh m rng xut khu do c tip sc t s hi phc ca kinh t th gii, s n nh ca th trng ti nhp tng, m rng u t lin tc Ngoi ra, quy m tuyn dng mi trong cc ngnh do t nhn ch o d tnh s l khong 280.000 ngi.

chnh trong v ngoi nc, nhu cu tiu dng ca ngi dn tng theo thu

nh hng t s bt n ca khu vc Trung ng, gi thnh sn phm quc

Th nhng tnh khng chc chn v mt i ngoi vn tn ti do

Khu Thng mi Quc t Songdo (IBD) Songdo IBD l mt trung tm nghip v quc t ang c khai thc trn khu vc t lp bin ven bin Incheon c quy m 6k,. Khu vc c v tr cch Seoul 60km v pha Nam v d tnh c ni vi sn bay Quc t Incheon bng cu ni di 11km.

Lng hng ha v t l lu chuyn hng ha ti cc cng

Lng hng ha v t l lu chuyn hng ha ti sn bay Quc t Incheon

35.4 31.1

34.9

35.5

36.3

35.5

35.1

34.5 17.93

35

34.3 19.37

46.7

46.2

46.4

46.2

44.2

48.1

50.1

49.2

47.2

43.8 2.67

26.9 9.12 9.99 11.89

13.19

14.52

15.22

15.95

17.48

16.34 1.70 1.18 1.84

2.13

2.15

2.34

2.56

2.42

2.31

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

n v: triu TEU Ngun: B Lnh th v Hi dng <www.mltm.go.kr>

n v: triu tn Ngun: B Lnh th v Hi dng

242

243

Hi ngh Thng nh G20 Seoul

Ngy 11- 12 thng 11 nm 2010, Hi ngh Thng nh G20 Seoul c t chc vi ch Vt qua khng hong cng tng trng. y l s kin c Hn Quc t chc ti thi im c th gii ang tng bc khc

l Tha thun Pht trin Seoul v mt s tng trng chung, K hoch Hnh ng nhiu nm, K hoch Hnh ng chng tham nhng v mt vin G20. vn bn nh km c tiu l Cam kt Chnh sch ca cc nc thnh Hi ngh Thng nh G20 Seoul cho thy x hi quc t ang

phc tnh trng tr tr ca nn kinh t t khng hong ti chnh nm 2008. khng phi l thnh vin G7 t tiu im vo nhng chng trnh ngh

Hi ngh Thng nh G20 c t chc ti mt quc gia chu m li s c th ng gp vo vic gii quyt vn kinh t ton cu. C th l thun ca Hi ngh Thng nh G20 Pittsburgh nm 2009,

cng nhn kh nng lnh o ca Hn Quc v kh nng t c ti sn phi vt th qu bu qua s tch ly kinh nghim v m rng mng li quc t t s ch tr hi ngh ca Hn Quc. Hn Quc s n lc ng vai tr ch o trong qu trnh ti xy dng h thng ti chnh ton cu trn c s t chc thnh cng Hi ngh Thng nh G20.

iu chnh th ch Hi ngh Thng nh G20, thc hin cc ni dung tha Nc ch nh Hi ngh Thng nh l Hn Quc ng vai tr

cu ni gia cc nc pht trin v cc nc mi pht trin trn c s kinh

nghim khc phc khng hong v pht trin kinh t. Nhm loi tr nhng

tranh lun ch yu xoay quanh cc nn kinh t pht trin, Hn Quc nhn mnh cc vn lin quan n s hiu bit v cc nn kinh t mi ni nh mng an ton ti chnh ton cu, ci cch h thng ti chnh th gii v qu trnh tin hnh pht trin

qua Tuyn b Seoul. Theo bn tuyn b ny, cc nc G20 tha thun

Qua cc bui tho lun din ra ti Seoul, Cc nc G20 thng

a ra mt nguyn tc ch o s d ti khon vng lai c th v ch t gi hi oi do th trng quyt nh cho n na sau nm 2011 nhm gii quyt vn t gi v s bt qun bnh trong mu dch ton th gii. Tuyn b Seoul gm cc ni dung nh ch hp tc mnh m v

bn vng v mt s tng trng ng u, ci cch c quan ti chnh quc mu dch v pht trin, bao gm cc nc kh khn v ti chnh, nng

t v xy dng mng an ton ti chnh ton cu, ci cch quy ch ti chnh, lng, bin i kh hu v tng trng xanh, chng tham nhng, Hi ngh mi ni

Thng nh Kinh doanh G20, m rng s tham gia ca cc nc kinh t Ngoi ton vn Tuyn ngn Seoul chnh cn c 3 ph lc km theo
Chp nh k nim Hi ngh Thng nh G20 Seoul 2010

244

245

Khi qut kinh t Hn Quc

S tng trng kinh t y n tng m Hn Quc t c trong 40 nm qua gp phn trong ci c gi l K tch ng

Nhng mt hng xut khu ch yu nm 2010

50,7
Cht bn dn

49,1
Tu thy, cng trnh hi dng

Quy m mu dch
n v: t la M Ngun: B Tri thc Kinh t <www.mke.go.kr>

857

892

35,4
t

32,6 728 687

Display mt phng v b phn cm ng

31,5
Sn phm xng du

27,6
Thit b thng tin v tuyn

333

Ph tng t

19,0 17,1

Nha tng hp

113 11
1974 1988 2000 2007 2008 2009 2010

16,6
Sn phm thp

9,1
My vi tnh

n v: t la M Ngun: B Tri thc Kinh t <www.mke.go.kr>

246

247

10
Hn Quc trong lng th gii

Quan h Quc t Giao lu kinh t Ha bnh v hp tc quc t Hp tc Pht trin ca Hn Quc nh hng chnh sch tng lai
Cc tnh nguyn vin COPION (Cooperation and Participation in Overseas NGOs) v cc sinh vin Kathmandu tri nghim nhng ngy cui tun ti Nepal

10
Hn Quc trong lng th gii

X c v Trung Quc, ngoi giao Hn Quc n cho mt thi i ngoi ngoi giao phng Bc phi ni n l s gia nhp Lin Hp Quc cng lc ca hai min Nam - Bc vo thng 9 nm 1991.

giao ton cu vi ng ngha ca n. Th nhng thnh qu ln nht ca

giao lu gia hai min Nam - Bc (Tha thun lin Triu c bn) v Tuyn l bc chun b cho con ng cng tn ti trong ha bnh v phn vinh ca hai min Nam Bc.

Vic thng qua Tha thun v ha gii, khng xm lc v hp tc

b chung v phi ht nhn ha bn o Triu Tin vo thng 12 nm 1991

Quan h quc t

K t khi c thnh lp vo nm 1948, i Hn Dn Quc lun hng v mt nn dn ch v kinh t th trng t do. S i lp trong chin gii thnh hai khi i nghch nhau v Hn Quc song hnh vi cc quc gia theo ch ngha dn ch phng Ty. tranh lnh xut hin t sau Chin tranh Th gii th 2 chia r ton th

Giao lu kinh t

Chin tranh lnh chm dt m ra mt xu hng mi l ch ngha khu vc. Cc quc gia theo ui s tng trng da vo xut khu nh Hn Quc phi i mt vi mt mi trng kinh t quc t mi m. Tng trng da vo xut khu ca Hn Quc ph thuc phn ln

cng lin kt vi cc nc ng minh truyn thng v tp trung ch lc

Khi Chin tranh lnh tr nn cng thng hn, Hn Quc tng

vo vic xy dng quan h hp tc vi cc nc thuc th gii th ba. T thng nht bn o Triu Tin trong ha bnh. t c mc tiu ny, Hn Quc tht cht tnh on kt vi cc nc ng minh v gi vai tr tch cc trn v i quc t.

vo giao dch vi nhng nc pht trin nh Hoa K, Nht Bn v Lin

sau thp k 1970, ngoi giao Hn Quc t ra mc tiu thc y vic

minh Chu u... Tuy nhin, s ph thuc v mu dch ca Hn Quc i

vi cc nc pht trin gim dn i khi giao dch thng mi vi cc

tc lp quan h hp tc vi nhiu quc gia cc lnh vc a dng trong nhng nm 1980. Vo cui thp nin 1980 v u thp nin 1990, Hn Quc phn ng nhanh nhy vi nhng bin i trng i ca ng u ui mt chnh sch c gi l Ngoi giao phng Bc.

Vi nn tng ngoi giao c xy dng vng chc, Hn Quc tip

v Lin X c v s chm dt chin tranh lnh ko theo vic tch cc theo Hn Quc thit lp quan h ngoi giao vi cc nc thuc khi
Tng thng Lee Myung-bak pht biu chnh ti phin hp th 64 ca i Hi ng Lin Hip Quc c t chc ti New York vo ngy 23 thng 11 nm 2009.

ch ngha cng sn trong qu kh qua chnh sch ngoi giao phng Bc.

Qua vic bnh thng ha quan h vi cc quc gia ny bao gm c Lin

250

251

nc ang pht trin tng ln.

nc ang pht trin v cc quc gia ng u ngy cng cao th Hn Quc

Nu xt n im tnh b sung qua li ln nhau ca nn kinh t cc

nng m phn vi Nht Bn, Trung Quc, Khi th trng chung Nam M (MERCOSUR), Isarel, Vit Nam v 6 nc Trung M (Panama, Costa Rica, Guatemala, Honduras, Cng ho Dominica, El Salvador).

vi nn kinh t ang dch chuyn t cng nghip cn nhiu nhn lc sang s pht trin ca nn kinh t th gii bng vic m rng quan h thng mi vi nhng quc gia ny.

cng nghip i hi k thut c d on s ng gp nhiu hn na vo

Ha bnh v Hp tc Quc t

Trong cc hot ng x hi quc t gii quyt cc vn quc t a dng, k t sau khi gia nhp Lin Hip Quc vo nm 1991 n nay, Hn Quc tch cc hn bao gi ht trong vai tr ngi iu nh khu vc v ngi hnh ng c nh hng ln trn th gii.

thng mi m cn trong c lnh vc khoa hc k thut nn Hn Quc ang hng n vic gim thiu nhng va chm trong thng mi qua vic m ca tng h trong lnh vc cng nghip, nng nghip v dch v.

Cc nc cng nghip khng ch l nhng i tc quan trng trong

ph rng ni ln nh nhng thch thc mi cho cng dn ton th gii. Nm 2008, Tng thng Lee Myung-bak cng b tm nhn pht trin quc gia mi ca Hn Quc l t cc-bon, tng trng xanh. Hn Quc hng xu n mi trng v t c tng trng xanh bng nn cng

Nhng vn mi trng ca th gii nh bin i kh hu v nn

trc ca Hi ng Bo an Lin Hp Quc. Trong thi k ny, Hn Quc ng vai tr quan trng trong qu trnh bo v dn thng b bt gi trong cc cuc xung t v trang. Nm 2001, Hn Quc gi vai tr l nc ch

Nm 1996 - 1997, Hn Quc gi v tr l thnh vin khng thng

c k hoch tr thnh mt x hi t cc-bon bng vic gim ti a cc nh nghip xanh v cc k thut xanh nng cao tnh hiu qu mi trng,. Thm vo , Hn Quc cng ang tch cc tham gia vo n lc ca ton th gii chng li bin i kh hu. Hng n t do ha mu dch th gii, Hn Quc ang tch cc

tham gia vo vic m phn Chng trnh Ngh s Pht trin Doha c bt u t nm 2001.

5 Hip nh Thng mi T do (FTA) c hiu lc vi 16 quc gia bao gm Chile, Singapore, EFTA, ASEAN v n ... Ngoi ra, Hn Quc cng k FTA vi M, Lin minh Chu u, Peru v ang ch quc hi ph chun.

Tnh t ngy 1 thng 1 nm 2011 n nay, Hn Quc k kt c

FTA vi c, Colombia, Hi ng Hp tc vng Vnh (GCC), Mexico, New Zealand v Th Nh K. Thm vo , Hn Quc cng ang i tm kh

Khng ch nh vy, hin nay Hn Quc ang tin hnh m phn

Hip nh Thng mi T do Hn Quc - Lin minh chu u B trng B Thng mi Kim Jong-hoon v b Catherine Ashton - Trng ban i ngoi Lin minh chu u ang k vn bn Hip nh T do Thng mi Hn Quc - Lin minh Chu u vo ngy 15 thng 10 nm 2009 ti tr s chnh ca U ban Chu u ti Brussels.

252

253

nh ca Phin hp th 56 i hi ng Lin Hp Quc. Nm 2006, cu B trng B Ngoi giao Hn Quc Ban Ki-moon c bu lm Tng Th k th 8 ca Lin Hp Quc.

v t n vo trng tm ca mc tiu chnh sch. Thng 6 nm 2006, ngay

t khi Hi ng Nhn quyn Lin Hip quc ra mt, Hn Quc hot

ca Lin Hp Quc h tr cho cc quc gia ang b chia ct do hu qu ha bnh v an ninh quc t t nhng kinh nghim thc t ca mnh v vic cc hot ng gn gi ha bnh ca Lin Hp Quc nh phi c 11 phi

Cc hot ng gn gi ha bnh l phng tin mnh m v ch cht

ng tch cc vi t cch l mt nc thnh vin, hp tc vi x hi quc nghim trng bng cc bin php kp thi v hiu qu. Ngoi ra, Hn Quc con ngi ca x hi quc t vi t cch l mt trong by quc gia tham gia k kt Cng c Nhn quyn Quc t.

t cao nhn quyn, phn ng vi nhng trng hp vi phm nhn quyn cng tch cc cng tham gia vo n lc chung y mnh v bo v quyn

ca xung t v trang li. Nhn thc y c tm quan trng ca ti xy dng t nc sau chin tranh, Hn Quc tch cc tham gia vo on n Lebanon v Haiti gim st vic nh chin v cc hot ng xy dng lng tin. Hn Quc cng ng gp vo cc sng kin h tr n lc ti dng a phng. xy dng x hi a phng bng vic h tr dch v y t v cc d n xy Hn Quc ng h mnh m mt gi tr ph bin l quyn con ngi

Hn Quc tch cc tham gia trong cc hot ng a dng khu vc v ton th gii nh Cng ng cc quc gia dn ch (Community of

Ngoi ra, lun i u trong vic pht trin ch ngha dn ch,

Tng th k Lin Hp Quc Ban Ki-moon

Tng th k th 8 ca Lin Hp Quc Ban Ki-moon hot ng 37 nm trong chnh ph Hn Quc v v i quc t. Vo thi im c bu lm Tng th k, ng ang gi chc B trng B Ngoi giao v Thng mi Hn Quc. Tng th k Ban Ki-moon thnh cng trong vic ti trng c v bt u nhim k 5 nm ln th 2 vo ngy 1 thng 1 nm 2012. Ti xin by t lng bit n v hn i vi t quc v nhn dn - nhng ngi lm nn ti ngy hm nay. qu l mt hnh trnh di t khi tri qua thi thanh nin ti mt Hn Quc ngho nn v loang l bi nhng vt thng chin tranh cho n lc ng trn din n ny vi mt trch nhim trng i. Cuc hnh trnh ny c c l nh Lin hp Quc lun ng hnh trong qung thi gian u m nht ca nhn dn chng ti. Lin Hip quc cho chng ti hy vng v lng thc, s an ton v tn trng. Lin Hip Quc cn cho chng ti thy mt con ng tt p hn. Chnh v vy m gi y, ti cm thy tht thoi mi d tri qua hnh trnh di ng ng nh vy (Trch li Tuyn th nhm chc ca Tng th k Lin Hp Quc Ban Ki-moon)

C Tin s Lee Jong-wook (1945 - 2006)

Trc khi gi chc v Tng gim c T chc Y t Th gii (WHO), Tin s Lee Jong-wook i u trong vic loi tr bnh lao, pht minh ra vc-xin cho tr em v ng u trong lnh vc y t sc khe cng ng th gii.

254

255

Democracies), Hip hi Dn ch chu - Thi Bnh Dng (Asia-Pacific

Democracy Partnership), Din n Dn ch Bali (Bali Democracy Forum) Thng 12/2010, vi t cch ng ch tch vi Tng thng Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono, Tng thng Lee Myung-bak tham gia Din n Dn ch Bali ln th 3 v gii thiu kinh nghim dn ch ho ca Hn qu trnh xy dng v n nh ho bnh.

vo n lc quc t chng v kh hy dit hng lot v phng tin phng cc s kin ca PSI v trong tng lai s ng gp vo vic tng cng mng li chng ph bin v kh hy dit hng lot ca PSI. Hn Quc tch cc thc hin giao lu vn ha vi cc nc

cc v kh ny. Hn Quc sau tham gia vo cc hot ng cng nh

Quc, ng thi nhn mnh tm quan trng ca ch ngha dn ch trong Hn Quc cng tch cc tham gia vo n lc ton cu nhm sit

gp phn vo hp tc v ha gii cp ton cu. Qu Hn Quc Korea Foundation c thnh lp nm 1991 nhm qung b rng ri vn ha v ngh thut Hn Quc ra nc ngoi h tr cc chng trnh Hn Quc hc nc ngoi cng nh cc hi tho khoa hc v chng trnh vn ha quc t a dng. K t Hi ngh Thng nh G20 ra mt vo thng 11 nm 2008

mnh gii tr qun b v ch khng ph bin v kh hy dit hng lot. ng ch tr bi Hn Quc v Vn phng Lin Hp Quc v gii tr qun

Hi ngh quc t hng nm c t chc t nm 2002 c tn Jeju Process b tr thnh mt din n tho lun y ngha v cc ch a dng Thng 5 nm 2009, Hn Quc gia nhp t chc Sng kin phng nga Ph bin v kh dy dit hng lot (PSI), cho thy quyt tm cng tham gia

trong lnh vc gii tr qun b v khng ph bin v kh hy dit hng lot.

ngay gia thi im khng hong kinh t v ti chnh th gii ln u tin p n, Hn Quc tch cc tham gia G20 v ng h vai tr l mt din n chnh v s hp tc kinh t quc t m G20 m nhn. Tng thng Lee Myung-bak xut g b quy ch u t v thng mi nhm ngn chn s m rng chnh sch bo h, iu ny c tha thun ti Hi

ngh Thng nh Washington v c khng nh thm ln na ti Hi ngh Thng nh London vo thng 4 nm 2009. Sau khi khc phc c cuc khng hong ti chnh chu vo cui nhng nm 1990, Hn Quc nhng cuc khng hong nh vy trong tng lai. Theo , Seoul c chn l thnh ph ch nh t chc Hi ngh Thng nh G20 vo thng 11 n lc v kh nng lnh o ton cu ca Hn Quc.

gp phn a ra phng hng m G20 phi i theo trnh ti din

nm 2010. iu ny phn nh s ghi nhn ca cng ng quc t i vi

Hp tc Pht trin ca Hn Quc

T nm 1945 cho n u nhng nm 1990, Hn Quc chnh thc nhn c nhiu s h tr pht trin khc nhau t cng ng quc t. Nhng h
Hi ngh Thng nh An ninh Ht nhn ln th nht din ra ti Washington D.C nm 2010. Seoul c la chn l thnh ph t chc Hi ngh Thng nh tip theo vo thng 3 nm 2012.

tr ny l ngun ti nguyn qu gi c s dng mt cch hiu qu trong qu trnh t c s pht trin kinh t phi thng ca Hn Quc. Hn

256

257

Quc rt cao vic hp tc pht trin nh mt phn ng gp vo x hi quc t. c bit, Hn Quc phn u gp phn t c mc tiu Pht trin Thin nin k do Lin Hp Quc ra v t c iu ny, Hn Quc c k hoch tng bc gia tng ngun vin tr pht trin chnh thc (ODA). Nm 2008, Hn Quc cung cp ODA tng tr gi 820 triu la M v c k hoch pht trin con s ny ln 0,15% Tng thu nhp quc dn

tr v cc chng trnh hp tc k thut do C quan Hp tc Quc t Hn Hn Quc. Trong khi cc chng trnh ti tr do KOICA c quyn thc

Quc (KOICA) thc hin theo ch o ca B Ngoi giao v Thng mi hin, mt s chng trnh hp tc k thut c cc t chc v c quan

chnh ph khc ph trch. Vin tr c hon li do Qu Hp tc Kinh t i ngoi (EDCF) - ngn hng Xut nhp khu Hn Quc qun l di s gim st ca B K hoch Ti chnh. Nhng vn nhn quyn quc t nh an ninh thc phm, thin tai,

(GNI) vo nm 2012 v n 0,25% vo nm 2015. Hn na, Hn Quc chc Hp tc v Pht trin Kinh t (OECD) v bt u hot ng t ngy 1 thng 1 nm 2010.

chnh thc gia nhp thnh cng y ban H tr Pht trin (DAC) thuc T

xung t v trang ang cn s tham gia ca Hn Quc. Do Hn Quc li cng h tr mt cch hiu qu, hp tc, nhn o hn v c k hoch tng quy m ng gp vin tr hng nm. Trong vng 3 nm qua (2009 -

hp tc song phng v a phng. Hp tc song phng gm c vin tr

H thng xc tin chnh sch ODA ca Hn Quc c chia thnh

khng hon li v vin tr c hon li. Vin tr khng hon li bao gm ti

2011), Hn Quc vin tr lng thc v h tr hn 100 triu la M Ngoi ra, Hn Quc cng cung cp vin tr cu h khn cp hn 9 triu Chile, Pakistan trong nm 2010.

trong lnh vc hp tc pht trin nng nghip cho cc nc ang pht trin. la M cho 20 nc b nh hng bi thin tai v xung t nh Haiti, Thng 9 nm 2007, Hn Quc a ra ch thu tin ng gp

trn v my bay vi tn gi l Qu xa i gim ngho Quc t. tng

thu mt khon ph ng gp nh ny vo v my bay l mt phn ca sng kin quc t nhm huy ng ngun ti nguyn pht trin theo phng thc i mi. Khon thu c ca Qu xa i gim ngho Quc t ch yu c

cung cp m rng vic cha bnh HIV/AIDS, lao v st rt chu Phi. Dc phm Quc t) v Lin minh ton cu v Vaccin v Tim chng chnh ph ca Hn Quc thc hin ti cc nc km pht trin chu Phi.

Phn ln s tin quyn gp c chuyn cho UNITAID (T chc Mua (GAVI), phn cn li c cp cho cc d n do t chc pht trin phi Hn Quc cn c k hoch m rng quy m tham gia vo hot ng

on Tnh nguyn nc ngoi thuc C quan Hp tc Quc t Hn Quc (KOICA) Mt n tnh nguyn vin l gio vin m thut ang vui v bn hc sinh trong gi hc in du tay.

ng h ch ngha nhn o quc t bng cc phng tin hiu qu v c tnh xy dng.

258

259

nh hng chnh sch tng lai

Vi tm nhn v mt Hn Quc Ton cu, Hn Quc ang tch cc n lc hp tc vi cng ng quc t a ch ngha dn ch vo thc tin. Hn Quc y mnh quan h hu ngh vi tt c cc quc gia v

nga bin i kh hu.

nm 2010, Hn Quc th hin vai tr lnh o xut sc trong qu trnh khc phc khng hong ti chnh. Ti Hi ngh Thng nh G20, Hn Quc gp phn xy dng mng li an ton ti chnh ton cu v lp k hoch gim i ngho trn th gii, ng thi cng lm cu ni gia cc nc pht trin v ang pht trin. L nc ch nh ca Hi ngh Thng trng kinh t ton cu mnh m, bn vng v cn bng.

Vi vic t chc Hi ngh Thng nh G20 ln th 5 vo thng 11

dn tc khng phn bit v chng tc, tn gio v giu ngho. Ngoi ra,

Hn Quc s tip tc tham gia vo cc n lc chung ton cu v ha bnh v phn vinh chung trn c s tn trng cc gi tr ph bin nh dn ch v kinh t th trng.

vi cc nc trn th gii trong qu trnh gii quyt khng ch vn gia

Hn Quc s ht mnh xy dng v tng cng hn na quan h

nh G20, Hn Quc s tip tc cng tham gia vo n lc t c tng Chnh ph Hn Quc cam kt s ng gp bng cc phng thc

2 bn m cn gii quyt c cc vn ca ton tri t. Ngoi vic n lc vic xc tin chng trnh t cc-bon, Tng trng xanh, Hn Quc cn d nh nm vai tr quan trng trong hot ng x hi quc t nhm ngn

cung cp cc ti nguyn v nng lng mt cch an ton v n nh qua

phn nh v th quc t v quy m kinh t quc gia m rng v bo v nhng gi tr ph bin lin quan n ha bnh quc t v quyn con ngi

vi t cch l mt thnh vin c trch nhim ca x hi quc t. thc gn gi ha bnh ca Lin Hp Quc v m rng quy m ODA.

hin c iu ny, Hn Quc c k hoch tch cc tham gia cc hot ng

Tnh hnh vin tr pht trin chnh thc song phng theo tng khu vc ca Hn Quc
Khc 11.2% 0.3% Chu 55.4%

Chu Phi 15.8% 9.3% Chu u 7.9%

C quan Hp tc Quc t Hn Quc (KOICA) tp trung vo lnh vc xa i gim ngho v ang tch cc tham gia vo cc n lc nhm t c mc tiu pht trin quc t v pht trin kinh t x hi bn vng, ci tin vic qun tr cc nc ang pht trin.

Ngun: C s d liu trc tuyn Thng k Pht trin Quc t OECD

260

261

11
Quan h Nam Bc

Bi cnh lch s Giao lu v hp tc Nam - Bc Khu cng nghip Gaeseong on t gia nh ly tn hai min Nam Bc Khi qut quan h Nam Bc

Chic cu t do ni lin hai min Nam Bc gi n ni au chia ct lnh th

11
Quan h Nam Bc

vnh vin v bn o Triu Tin nay vn cn trong tnh trng b chia ct.

chin tranh lnh vn tip din ti bn o Triu Tin. Hn Quc chn min Bc. Ngc li, min Bc theo ui mc tiu cng sn ha ton th bn o Triu Tin.

Ngay c sau khi k kt Hip nh ngng chin nm 1953, s i lp

chnh sch t c s thng nht di th ch ch ngha dn ch vi

Bi cnh lch s

Vi khng kh ha bnh chung bt u ni ln trong x hi quc t, hai min Nam Bc c tip sc v tin hnh cc bin php lm du bt nm 1972. Sau , hai min Nam - Bc cng c mt s hot ng giao quan h. Thng co chung Nam - Bc c tuyn b vo ngy 4 thng 7 lu v i thoi thng qua y ban iu phi lin Triu v Hi Ch thp nhng hai bn khng d dng khc phc c bc tng thiu tin tng chng cht sut 20 nm qua. Hai min Nam - Bc tri qua nhiu bin ng do nh hng ca

S i lp ng Ty bt dn cng thng t u nhng nm 1970.

Khi Chin tranh th gii ln th 2 va kt thc, 35 nm di ch thng tr ca thc dn Nht cng chm dt. B cun vo ln sng chin tranh lnh t nhin tr nn cng thng, lnh th Triu Tin b chia ct lm i theo v

tuyn 38 v hai chnh ph i lp nhau c lp nn ti hai min Nam Bc. S chia ct Nam Bc ny dn n chin tranh gia 2 min khi min Bc vt qua v tuyn 38 xung tn cng min Nam vo ngy 25 thng 6 nm

1950. Sau khi chin tranh kt thc, ng ranh gii tm thi tr thnh

mi trng quc t thay i nhanh chng. Quan h Nam Bc trong s hn

i Tng nim Chin tranh Triu Tin (ti Washington D.C)

Cc binh s ang canh gi ng ranh gii ti khu vc phi qun s gn Cheolwon

264

265

lon v khng chc chn bc vo mt cc din mi khi cc quc gia cng sn i mi v m ca vo gia nhng thp nin 1980. Bt chp nhng bin i nhanh chng ca trt t th gii, Chnh

khao v mt Hi ngh Thng nh sp sau ci cht t ngt ca Ch tch Kim Nht Thnh. Quan h Nam Bc tr nn lnh nht nhanh chng trong nhng

ph hai min Nam Bc thc hin cc bin php ph hp mi dn

khc phc cc vn kh khn. Thng 9 nm 1989, Phng n thng nht Cng ng dn tc Hn - mt phng n mi thc hin thng nht Nam Bc c cng b. Phng n ny c xy dng trong khung c lc thc hin thng nht qua giao lu v hp tc.

nm sau v trng thi nh tr hin vn tip tc. Trong thi k ny, min Bc gp phi kh khn kinh t trm trng v ngi dn cht vt vi nhng kh khn trong cuc sng. Cui thp nin 1990, chnh ph Hn Quc xc tin cc d n

bn l pht trin c lp, dn ch v ha bnh. Chnh ph Hn Quc n Khng bao lu sau khi Phng n thng nht Cng ng dn tc

giao lu, hp tc a dng vi min Bc v m rng h tr nhn o di

nguyn tc chnh tr v kinh t l hai vn ring bit. Ngy 15 thng 6 nm 2000, nhng nh lnh o ca hai min Nam Bc t chc Hi ngh Thng nh ln u tin v y tr thnh ng c thc y hp tc v Gaeseong, xy dng tuyn ng st Gyeongui v bin Donghae, bt u m tuyn du lch ni Geumgangsan. Tnh ti thng 2 nm 2011, c hn 390.000 ngi dn 2 min Nam Bc vt qua ranh gii nh chin, giao tr nhn o t c 2,9 t la M.

Hn c ra, chnh ph Hn Quc ban hnh Lut Giao lu Hp tc Nam Bc v thnh lp Qu Hp tc Nam Bc. Vi vic gia nhp Lin Hip Quc cng lc ca hai min vo thng

giao lu ca 2 min. 2 min Nam - Bc thnh lp Khu Cng nghip

8 nm 1991, nim hy vng ha gii hai min ln n tt cng vo u thp nin 1990.

u tin xut hin vi vic min Bc rt khi Hip c khng ph bin v kh hy dit hng lot NPT. Vo thi im , hai min ang xc tin t

Th nhng khng kh ha gii sm tan bin khi nguy c ht nhn

dch thng mi gia Nam Bc ln n 14,8 t la M v quy m vin Th nhng mi quan h ang dn tr nn tt hn gia hai min li

chc Hi ngh Thng nh Nam Bc vo nm 1994. Tuy nhin nim kht

tr nn cng thng vi vic th ht nhn ca min Bc vo thng 10 nm n.

2006, ng thi tnh hiu lc ca chnh sch i Bc b ph phn nng Hi ngh thng nh lin Triu ln th 2 c m ra 1 nm sau

khi min Bc tin hnh th ht nhn nhng hai min Nam Bc vn khng gii quyt c vn ht nhn gy lo ngi cho nhn dn. Nm 2008, Chnh quyn Lee Myung-bak ra mt v khi xng

chnh sch mi vi tn gi l Tm nhn 3000: phi ht nhn, ci m.

Chnh ph Lee Myung-bak ra chnh sch cng tn ti v cng pht trin

Hi m Cp cao lin Triu ln th 5 (nm 1991)

thnh vng trn nguyn tc hai min phi u tin ha gii v hp tc trn ht. Mc ch chnh ca chnh sch ny l xy dng th ch ha bnh mi trn bn o Triu Tin hng n hnh phc v s an ton ca dn tc

266

267

Triu Tin thng qua vic gii quyt vn ht nhn min Bc, xy dng cng ng kinh t chung qua s hp tc kinh t hu ngh, h tr hi 2 min... phc kinh t cho min Bc, gii quyt cc vn v quyn con ngi gia Th nhng min Bc t chi hp tc, chm dt i thoi gia

nm 1989 ln 1,9 t la nm 2010. Ngoi ra, tng gi tr vin tr nhn o c cung cp t nm 1995 n cui nm 2010 t c khong 2,9 t la.

hai min v la chn cch khiu khch qun s i vi Hn Quc. V vn ny, chnh ph Hn Quc yu cu min Bc phi chu trch nhim v cho thy quyt tm thc hin chnh sch trc .

im khi chic tu tun tra Cheonan b chm bin SeoTy khin 46 qun ra kt lun rng tu ngm ca min Bc cng kch tu Cheonan bng ng li bt k s ph nhn khng lin quan n s kin tu Cheonan ca min Bc.

Th nhng s cng thng trn bn o Triu Tin li ln n nh

nhn hy sinh vo ngy 26 thng 3 nm 2010. on iu tra a quc gia a

Giao lu v hp tc Nam Bc

Tuyn b c bit ca Tng Thng T tn Dn tc, Thng nht v Thnh vng c pht biu vo ngy 7 thng 7 nm 1988 chnh thc thc y cc hot ng giao lu v hp tc lin Triu. Vic rt khi NPT ca

cc hot ng giao lu hai min cng b ng bng. Ngay sau khi kt qu iu tra s kin tu Cheonan l do hnh ng ca min Bc c tuyn b, php 24 thng 5. Chnh ph Hn Quc cho ngng tt c cc hot ng tng thng Lee Myung-bak lp tc cho thi hnh bin php i ph l Bin giao lu v hp tc vi min Bc ngoi tr vic vn hnh khu cng nghip ty.

Vi s vic tu Cheonan, quan h Nam Bc tr nn lnh nht v

min Bc thng 3 nm 1993 khin giao lu v hp tc gia hai min tm thi ngng li mt thi gian nhng sau c ti trin khai v duy tr n ngy hm nay.

nh chin th qua nhiu nm con s tng ln v hin ti ln ti

Nu cho n nm 1989, ch c 1 ngi duy nht vt qua ranh gii

Gaeseong v vin tr cho nhn dn min Bc vi ngha nhn o thun

130.000 ngi. Quy m giao dch gia hai min tng t 1,9 triu la t

Quy m sn xut v s nhn vin khu cng nghip Gaeseong

46,284 41,987 38,931 29,489 22,538 15,584 7,621 3,657 0.7 10.89 17.38 8,879 11,189 77.31 46.90 107.27 118.87 132.56 323.32

230.56

2005. 6 2005. 12 2006.6 2006.12 2007.6 2007.12 2008.6 2008.12 2009.12 2010.12

Gii Bng Thng nht lin Triu (nm 2002)

Ngun: B Thng nht <www. unikorea.go.kr>

268

269

170 pht pho v rc kt hng v khu vc dn s v qun s o Yeonpyeong thuc lnh th Hn Quc nm gn ng ranh gii vi min

Ngy 23 thng 11 nm 2010, qun i Triu Tin bn khong

ca 2 min ln n mc ti a bng cch kt hp vn u t v cng ngh ca Hn Quc vi nhn cng v t ai ca Triu Tin. Gaeseong ang dn bin i t mt khu vc i u y cng thng thnh mt khu vc

Khu Cng nghip Gaeseong c xy dng nhm a li ch chung

Bc. Kt qu l 2 qun nhn Hn Quc hy sinh, 15 ngi b thng v lm cht 2 dn thng. o Yeonpyeong b thit hi trn phm vi ln do pho kch. Vi s kin o Yeonpyeong, s cng thng trn bn o Triu Tin li cng tr nn su sc hn, x hi quc t ln n hnh vi ca Triu trng nht xy ra k t sau chin tranh Nam Bc. Tin. Lin Hip Quc pht biu s vic o Yeonpyeong l vic nghim

ha bnh v hp tc qua d n khu cng nghip Gaeseong. Hng ngy, c khong 300 chic xe v 500 lao ng Hn Quc i qua ranh gii ngng chin. Tng sn lng sn xut trong nm 2010 ca khu cng nghip Gaeseong t khng 323 triu la M v quy m xut khu t mc 36 triu la. Chnh ph Hn Quc ang n lc ht mnh duy tr khu cng nghip Gaeseong theo ng ni dung tha thun gia hai min Nam Bc.

Khu cng nghip Gaeseong

Khu cng nghip Gaeseong l mt d n hp tc kinh t c c hai min tnh Hwanghae Triu Tin gn ng ranh gii nh chin. Qua m phn

Nam Bc cng xc tin v thc hin ti thnh ph Gaeseong thuc pha bc chnh thc hai min v tha thun gia Hyundai Asan v Triu Tin, khu

on t gia nh ly tn hai min Nam Bc

T sau nm 2000, cc gia nh ly tn hai min Nam Bc on t trc tip v qua hnh nh 18 ln. Tng s ngi c gp g li gia nh mt lin lc sau chin tranh Nam Bc l 21.000 ngi. Tuy Triu Tin n phng chm dt i thoi gia cc t chc

cng nghip c khi cng vo ngy 22 thng 8 nm 2000 v hon cng trin khai vn hnh v tnh n thi im hin ny thng 2 nm 2010, c tt c 20 doanh nghip ang hot ng ti khu cng nghip Gaeseong.

vo thng 6 nm 2003. T thng 6 nm 2004 n nay c 15 doanh nghip

ch thp ca hai min vo nm 2008 nhng ti Hi m Ch Thp hai min Nam Bc c t chc nm 2009 v 2010, hai bn tha thun trin khai li vic on t cc gia nh ly tn vo dp Trung thu. Thng 11 nm 2010 theo k hoch s c thm mt cuc Hi m

Ch thp Nam Bc tho lun v vn on t gia nh ly tn v a s kin ny thnh s kin hng nm, th nhng i thoi Nam Bc b ngng li bi v pho kch o Yeonpyeong ca Triu Tin. Chnh ph Hn

Quc ang n lc t chc s kin on t theo nh k ti a im gp mt ni Geumgang c xy dng vo nm 2008. Ngoi ra, chnh ph Hn Quc cng nhn thc c y l mt vn cp bch phi gii quyt

nhanh nht mc c th bi sau mi nm thnh vin trong cc gia nh ly tn li c tui cng cao hoc qua i. Do , chnh ph ang thu thp cc ti
Ngi lao ng Triu Tin ti khu cng nghip Gaeseong

liu thng tin c nhn bao gm c thng tin sinh t ca cc thnh vin gia nh nhng gia nh ly tn c th trao i th t v v thm qu hng.

270

271

Khi qut quan h Nam Bc

Ngy 25 thng 6 nm 1950, Triu Tin xm chim Hn Quc, chin tranh Triu Tin bng n v Hip nh nh chin c k kt vo nm 1953. T sau thp nin 1960, s tng trng kinh t rc r m Hn Quc t c nh hng n quan h Nam Bc. Vi nn tng kinh t vng chc, Hn Quc a ra ngh i thoi v giao lu vi Triu Tin. Ngy 13 - 15 thng 6 nm 2000 Hi ngh Thng nh lin Triu ln th 1 Ngy 15 thng 9 nm 2000 Hai min cng diu hnh trong L Khai mc Th vn hi Sydney Ngy 30 thng 6 nm 2003 Khi cng xy dng Khu Cng nghip Gaeseong

Ngy 25 thng 6 nm 1950 Chin tranh Triu Tin bng n

Ngy 27 thng 7 nm 1953 K kt Hip nh nh chin

Ngy 4 thng 7 nm 1972 Cng b Tuyn b chung Nam - Bc ngy 74

Ngy 19 thng 9 nm 2005 Cng b Tuyn co chung v phi ht nhn ha bn o Triu Tin ti Hi m 6 bn ln th 4

Ngy 2 - 4 thng 10 nm 2007 Hi ngh Thng nh lin Triu ln th 2

Ngy 5 thng 12 nm 2007 Khch du lch Hn Quc bt u tham quan Gaeseong

Ngy 30 thng 11 nm 1972 Khai mc Hi ngh Ln th 1 ca y ban iu phi Nam Bc

Ngy 20 - 23 thng 9 nm 1985 on t cc gia nh ly tn ln th 1

Ngy 18 thng 11 nm 1998 Bt u t chc du lch ni Geumgang cho khch du lch Nam Hn

Ngy 11 thng 12 nm 2007 Khai thng tuyn ng st Gyeongeui - bin Donghae (Bt u vn chuyn hng ha gia Munsan -Bongdong)

Ngy 30 thng 10 n ngy 5 thng 11 nm 2010 T chc s kin on t gia nh ly tn ti ni Geumgangsan

272

273

Ni kt internet

Cnh ca ni lin Hn Quc C quan Qung b Vn ha Hi ngoi Hn Quc http://www.korea.net Tng Cng ty Du lch Hn Quc http://www.visitkorea.or.kr C quan Xc tin Thng mi Hn Quc http://www.kotra.or.kr Korean Cultural Information Vin Vn ha Hn Quc, Trung Quc http://china.korean-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, Thng Hi http://shanghai.korean-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, Osaka http://osaka.korean-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, Tokyo http://www.koreanculture.jp Vin Vn ha Hn Quc, Vit Nam http://vietnam.korean-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, New York http://www.koreanculture.org Vin Vn ha Hn Quc, L.A. http://www.kccla.org Vin Vn ha Hn Quc, Anh Quc http://london.korean-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, c http://germany.korean-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, Paris http://www.coree-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, Argentina http://argentina.korean-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, Nigeria http://ngr.korean-culture.org

Vin Vn ha Hn Quc, Ba Lan http://pl.korean-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, Kazakhstan http://kaz.korean-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, Sydney http://koreanculture.org.au Vin Vn ha Hn Quc, Nga http://russia.korean-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, Ty Ban Nha http://www.spain.korean-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, Indonesia http://id.korean-culture.org Vin Vn ha Hn Quc, Philippin http://phil.korean-culture.org C quan Di sn Vn ha http://www.cha.go.kr Vin m nhc Quc gia http://www.gugak.go.kr Vin Quc ng Quc gia http://www.korean.go.kr Vin Bo tng Dn tc Quc gia http://www.nfm.go.kr Th vin Trung ng Quc gia http://www.nl.go.kr Vin Bo tng Trung ng Quc gia http://www.museum.go.kr Vin Bo tng M thut Hin i Quc gia http://www.moca.go.kr C quan hnh chnh Vn phng Th k Tng thng http://www.president.go.kr Vn phng Th tng

http://www.pmo.go.kr Vin Kim ton & Thanh tra http://www.bai.go.kr C quan Tnh bo Quc gia http://whois.nis.go.kr y ban Thng tin v Truyn hnh http://www.kcc.go.kr B Php ch http://www.moleg.go.kr B Tri n Ngi c cng vi t nc http://www.mpva.go.kr/ y ban Thng mi Bnh ng http://www.ftc.go.kr y ban Ti chnh http://www.fsc.go.kr y ban Chng Tham nhng v Bo v Quyn li Nhn dn http://www.acrc.go.kr B K hoch Ti chnh http://mosf.go.kr/ B Gio dc Khoa hc & K thut http://www.mest.go.kr B Ngoi giao & Thng mi http://www.mofat.go.kr B Thng nht http://www.unikorea.go.kr B T php http://www.moj.go.kr B Quc phng http://www.mnd.go.kr B Hnh chnh v An ninh http://www.mopas.go.kr B Vn ha Th thao & Du lch http://www.mcst.go.kr

B Thc phm & Nng lm thy sn http://www.maf.go.kr B Tri thc Kinh t http://www.mke.go.kr B Y t & Phc li http://www.mw.go.kr B Mi trng http://www.me.go.kr B Lao ng http://www.molab.go.kr B Ph n & Gia nh http://www.mogef.go.kr B Lnh th & Hi dng http://www.mltm.go.kr Independent Organizations Ta n Hin php http://www.ccourt.go.kr y ban Qun l Bu c Trung ng http://www.nec.go.kr y ban Nhn quyn Quc gia http://www.humanrights.go.kr C quan Lp php Hi ng Nhn dn http://www.assembly.go.kr C quan T php Ta n Ti cao http://www.scourt.go.kr

274

275

Ngun t liu nh

y ban Pht trin Saemangeun (ARIUL) Di tch c tr thi tin s ti Amsa on Ngh thut Namsadang Baudeogi Pungmuldan thnh ph Anseong BoA, - S.M. Entertainment Co., Ltd Vin Bo tng Quc gia Buyeo Cheongwadae - Nh Xanh (Vn phng Th k Tng thng) Vin Bo tng Ngh thut In c Cheongju Hi Bo tn Ma Cheoyongmu C quan Di sn Vn ha Huyn Goryeong (n v hnh chnh) Cng Gwangyang Vin Bo tng Quc gia Gyeongju Ngi lu truyn gagok Huyn Haenam Huyn Hampyeong y ban T chc L hi t nc Huyn Hwacheon Cng ty Cng nghip nng Huyndai Cng ty C phn t Hyundai & Kia Cu Incheon Sn bay Quc t Incheon Cng ty Gii tr IRIS-TAEWON Entertainment Co., Ltd. Hi Bo tn Chilmeoridang Gut Jeju o t tr c bit Jeju Jeon Doyeon (N.O.A Entertainment Co., Ltd) Lin hoan Phim Quc t Jeonju Hi Pht gio Hn Quc phi Jogyejong KBS (i Truyn hnh Hn Quc) Kim Namhun KOCIS (C quan Qung b Vn ha Hi ngoi Hn Quc) Tng cng ty ng st Hn Quc KORAIL C quan Hp tc Quc t Hn Quc Cng vin Quc gia ng st Hn Quc Lin hip Ssireum Hn Quc

Tng cng ty Du lch Hn Quc Vin Bo tng trng i hc Korea Tp on KT Bo tng M thut Samsung Leeum Cng ty Ha hc LG Cng ty in t LG Phng to mu Lee Yeonghee (nh: Kim Jeongman) MBC (i Truyn hnh Vn ha) B Vn ha Th thao & Du lch B Gio dc Khoa hc & K thut B Ngoi giao & Thng mi B Quc phng Sch gio khoa m nhc ca trng PTCS Tp on Tng lai & Vn ha Vin m nhc Quc gia Vin Thng tin a l Lnh th Bo tng M thut Hin i Quc gia Newsbankimage Tp on POSCO Lin hoan Phim Vin tng Quc t Pucheon Lin hoan Phim Quc t Busan RAIN-J. TUNE ENTERTAINMENT Co., Ltd RTM Cng ty in t Samsung Vin Nghin cu Hn Quc hc Guyjanggak i hc Quc gia Seoul Trung tm Vn ha Sejong Thnh ph Seoul Khu Thng mi Quc t Song Do (IBD, International Business District) Vin Bo tng o C c Hn Quc trng i hc Sungsil Seo Jaesik Sunam Suk Inchul Khu ngh dng Morning Calm L hi Nhip nh Du lch Seoul World Cyber Games Yegam Inc. Hng Thng tn Yonhap News

276