Professional Documents
Culture Documents
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
S t ty m c c m c khi cng lm cho i ng i h mnh xu ng thi qu van ni lng t nhn c a k khc. Khi k ny, v l do no khng lm h th a mn c, h l p i l p l i mi l i yu c u c a mnh. Thnh gi tr c m t h ph i b c mnh hn c ng i m c n tr c m t chh n . Nhi u ng i hay "b n c so n l i" ch v c tnh khoe khoang thi qu. Lc no h cng mu n i nh n mnh l m t ng i quan tr ng v mu n cho thin h bi t nh ng ti c c a mnh. G p ai h cng hay bn n nh ng thnh cng c a h v qun s , nh ng k t qu c a h v doanh nghi p, nh ng c p b ng, nh ng tc ph m vn ngh , nh ng ngnh vn ha m h chuyn kh o. Cc u y m nh tm h n h , nn h ni v chng l tm h n h c th a mn ph n no. Trong nhi u cu c h i m, c khng t k hay tro phng, hay lm tr h m thi u lng tri v d t tm l thnh gi . H ni nh ng i u m h t ng lm k khc c i v b ng, tronh khi thnh gi ng ng ngh u, thng h i tnh kh d i c a h , v mu n b t gi ng h cho r i. M t nguyn nhn n a hay lm cho nhi u ng i c t t l p l i lc ni chuy n l yu say m m t ng i hay m t v t no. Ch c b n nhi u l n chn ng t m t vi b b n h g p b n l bn v ng i tnh c a h . C nhi u chi ti t b lp c ak y, h cng em ra ni nh thu t m t k cng. H thch ni i ni l i v ng i h yu, l v th nhin h mu n chia s n i sung s ng trong tm h n yu v c yu c a mnh. Song ti c m t n i h qun r ng, con ng i ai cng a ni v mnh nh h , v ai cng khng thch k khc bn nh ng vi c khng n thua g n mnh v th thnh gi khng thch h . Chng ti c bi t c m t b lo r t thch nh ng c nh gh tr ng k , mm thau, da chn, l ... V m t ng lo r t say m chuy n Tu. Ai g p hai ng i ny u nghe h bn v nh ng h yu thch. Trong xm chng ti , thin h khng a m h khng lo l ng g. C l n chng ti n chi nh ng lo m truy n tu, sau khi ng thuy t cho chng ti no Chung V Di m nh c v i H u Anh, no cc anh hng trong Th y H , no c K v i B L c i. ng ni v i chng ti: Nhi u ng i khng a ti, nhng ti th y ti a truy n Tu l r i. Th t l ng Lo ngoan c ! Nh ng ng i g p tai n n, t t nguy n, b nh ho n, g p c nh chia ly, i rt cng hay ni i ni l i nguy c nh v tm s c a mnh. Thi t ra, h khng ng trch, v tm h n au kh c a h c n c chia s t, c n ni nng n, y l o. Nhng b i ng i i, khng m y ai quan tm n tm s c a k khc, nn m t khi h li nhi k l ci lng c a mnh, th nhi u ng i chn ght h . By gi xin b n hy t xt mnh, coi trong cu chuy n hng ngy, b n c t p qun "b n c so n l i" nh nh ng ng i ng ti c trn ny khng. N u r i c, sinh b n mau mau tr tuy t. L i ni l p l i lm cho k c c sng su t ph i kh tm. N lm cho k khc, th y ng i ni ra khng bi t ch tr ng n k xung quanh m mi lo ngh n mnh. V b i ci g nhi u qu gy chn n n, nn cu chuy n c a ng i c t t l p l i lm k xung quanh m t thi n c m c a h .Trong x h i, n u b n th ng g p nh ng ng i c t t x u ny, b n nn khoan h ng v i h . Ph n ng h b c c, tm h n lc no cng khao kht b ch l c an i. N u khng t n th gi , hay khng c h i, th b n nn nh n nh n nghe h giao ph ci lng. B n s l ng i h yu qu cch ring, v nh h b n c th thnh cng trong nhi u vi c. S nh n nh n nh th , nh l thi l ch s m cn l b quy t rn luy n tm tnh cho m m d o, c th n ch u nhi u au kh v kh nng lm nn.
http://www.nghoangvan137.tk
G p cha m m t h c sinh ngu n, thi m y l n l h ng m y l n, h em khoe a chu c a h c c thng minh, hy v ng s o t nhi u b ng i h c sau ny. H cng thch bn v nh ng cu c trng s c c c a k n ng i kia cho ng i v a b n tr m nghe. Trong nhi u tr ng h p, h khng c u c v c p m t tinh t , su s c hi u ng i nghe c a mnh. H giao ti p v i k khc, ni nng cng b t c ai m t cch t nhin, c khi t c n a. Thi t l th ng i ng t i nghi p. C ng i s a t t x u c a mnh d dng. C ng i r t kh s a. H th y mnh nhi u l n, b k khc "s a lng", cho nh ng l i c nh co nh tt n c vo m t, nn c g ng n ni duyn dng hn. Nhng n khi g p d p ni, h qun li n. Khng bi t t i sao v y? B n tnh ? H ni l ni lng x t, ni tr t , ni khng h p tu i tc, a v ng i nghe. C nhi u khi h t t b ng, thng ng i, hi n lnh l m nhng ni chi m t ti ng l ni b y, ai nghe cng pht ght. Mu n cu chuy n c a mnh c duyn dng, h p d n, xin b n phng khi m khuy t ny. ng v cao h ng, v qu thn thi n, hay v l do g m khng ch n l c k l i tr c khi ni. Con ng i, k c nh ng a th t ph , nh ng ng i khng c d y d chu o v tm c, u c t i t nhi u. C u th trong vi c n ni, c th b n lm cho h au kh trong lng v on ght b n. Trong x h i, th ng i ny tuy t hn nh ng tay gi hm, nhng khng ph i l khng c. Khi bn chuy n v i h , v l do thu tm, b n ng "s a lng" h m t cch chua cht. C r t nhi u ng i giu lng tri thi t, nhng khng qun t , hay "ch nh" ngay m t nh ng ng i b ng th l lu n, th bi h c lun l. B n ng b t ch c th ng i thng ti r m ny. Hy qung i v i k v ng n v ng ni. H l ng i ng thng, ch khng ph i ng n thu S ng chung m khoan h ng v i h , h s l ng i b n thn v i b n, v gip b n cl i k khc, n u mu n kh i m t danh gi, theo chng ti, b n nn xin l mnh c lng tri, bi t r ph i qu y, t ra mnh knh tr ng ng i nghe, h khng m n ph c b n sao c. ng v l i ni m gieo on th. Nh v y, cu c i s b t c c hn. t c ng ng nhi u k ch trch h , n u b n c. i khi l mi ng ni nh ng l i, lm ch m t i li n. l di u k . Xin l i nh v y, b n t ra lc no cng mu n p lng h . Nh th m
Chng 4 ng C Gi ng "Th y
i"
B n c bi t th ng i hay lm ci m ng i ta g i l "s tng" khng? Khi ni chuy n v i b n. H khng k g n u c tinh t v v n ki n th c c a b n. H l y lm hnh di n l h n ni nh b c th y. B n trnh by ki n c a b nv m tv n , nhanh nh ch p, h ch p l i b n, tn r ng l i b n ni, h c t ngha lng nhng, d n ch ng h t danh nhn ny n sch bo kia. H ngh lu n, ph bnh, ch trch b n, bu mi ch ki n c a b n l ch quan, l sai l c. Tr c m t h , b n c c m t ng mnh ang ng tr c m t v gio s nghim kh c tr ng i h c. H c b m t ra v oai nghim, m t h t ra suy ngh, tay h ma v mi ng h thao thao thuy t tr nh tr ng nh m t b c th y om ov i a h c tr cn mng xun. H thch quan tr ng ha nh ng v n b n a ra, ki n b n, h b t ch p. H t nhin c m th y c b n ph n n ni b ng gi ng k c , thng thi b n c theo. C nhi u chuy n, b n h i h , c h ni s qua m t cht l , nhng h l i a ra m i chi ti t dong di ch ng minh. Khi ni chuy n c n c p nhi u v n cho vui, nhng v i h b n ph i th t v ng. H ch p cu h i hay l i bn c a b n, r i h ni khng cho b n tr l i, h ch bn m t v n , tn r ng v n y n i b n b t m t v xin ch u h . Khng k b n c ng v i h hay khng, c c m tnh v i h hay khng? H c ng ng em gi ng qu quy t, anh thp ra ch i th ng vo m t b n. H hay ni " nghe k p khng? Hi u cha? C ph i v y khng?". H cng thch ni m t cch r n r i "nh th ny, nh th ny". Ni t t, h bi n ni ni chuy n thnh m t l p h c nghin c u nh ng v n nt c, m ng th y l m t ng i v l , c on. Thi t qu l m t th ng i r t km lng tri nn ch trch k xung quanh nhm chn h .
http://www.nghoangvan137.tk
Mu n c nhi u b n, mu n tr thnh ng i ni chuy n gng m u, xin b n nh k tm l ny. L ph n ng con ng i thch ni chuy n gi i tr. Ng i ta mu n cu chuy n c thay i, c nhi u th v nh con chim nh y nht trn cnh c bng tri. Ng i lm "s", lo "d y" k khc v m t v n , th c khc g nh t ng i ta vo t. V n hi u, khi tr chuy n, ng i ta cng hay bn nh ng v n chuyn mn, nhng ch bn qua r i thi. Gi ph i bn lu n chu o, th vo tr ng h c hay nh ng h c h i, ch khng ph i lc m tho i gi i tr m c nhai mi nh ng v n nh ba b . Hn n a, ng i hay lm s cng khng c l "d y" thin h , khi m ph n nhi u ng i nghe, khng c chu n b hi u nh ng v n chuyn mn. D h c ni kho n u, k nghe, ph n ng n u khng nh v t nghe s m, th cng b m mi ng ngp... M t tm l n a c a ng i ni chuy n l mu n k khc nghe mnh. Ng i lm s d t v tm l ny. H c p l i k khc, khng cho ai trnh by ki n, th l tm tnh, t c nhin h b ng i ta i x m t cch lnh m. V y nguyn t c b n nn nh l: "Trong cu chuy n i v i b t k ai, ta ng c gi ng c on, ch d y khoe ti". M i l n ni chy n, b n nn trnh nh ng s bi n lu n qu chuyn mn, l c , i su vo chi ti t. i x khim t n v i k bn chuy n cng mnh, tr l i m t cch nh nh n: l b quy t l y lng h , khi n h lun tm g p mnh. N u r i ph i ni chuy n v i ng i c gi ng "th y i" th ph i lm sao? C l b n ang h i chng ti nh v y. Kh thi t! Nhng xin b n ng qung vo m t h nh ng ti ng ny "lm phch! Cm ci m m " N u khng hao t n th gi , th b n nn chm ch nghe h thuy t. Cng c th h cho chng ta nhi u t t ng hay v l n sau n u khng c n h , th b n lnh h tr c.
iT
i n"
C l n no b n ni chuy n v i m t ng i "bi t h t" cha? Chng ti c m t ng i b n lc no cng t ng l m t b "Bch khoa it i n". Hnh nh anh khng bao gi phai nha trong tm no chng ti. Khi vi t cho b n m y dng ny, chng ti ang th y l i c nh m y nm tr c, anh thuy t v i chng ti. Anh ma tay, anh ch m ch m t i, anh ch n l i chng ti, tr l i h t m i cu h i. Chng ti bn v n g anh cng tham gia, gi i quy t h t. Nhng c i u anh r t b t l l hay gi i quy t b y. Xung quanh chng ta, tha b n, c bi t bao k c l i ni chuy n nh ng i b n ng thng ny c a chng ti. T b n nng, h c m th y mnh t ra qun thng h t nh ng hi u bi t ng ty kim c . C nh ng v n h t s c chuyn mn, k khc h i h , h c t nhin thao thao tr l i. Gi c cu c tranh lu n gi a h v nh ng k khc, th ng i ta cn th y ci t t t ra mnh bi t h t c a h . H tin t ng r ng, i u g mnh cng lu thng v nh ng g khc u sai b y. C ai d n ch ng l i c a vn s hay tri t gia no th gi cho i u mnh qu quy t th h r ng c ln: "Ti bi t r i. Ti c r i. Hy d p ki n i. Ni b y." H r t c on trong khi tranh ci. H nh t nh khng ai em l no m i l ra b h c. N u ng i bn v i h l k cao tu i hn h , c ch c quy n hn h , h khng b o cm ngay m t, nhng c ci x c. L d nhin, ng i nh hn h , nh h c tr c a h ch ng h n, th h b t nghe v i "D , vng" thi. B n hay chng ti c mu n h i h i u g chng? H s tr l i cho chng ta h t. H tr l i c nh ng i u h khng bi t g c . B n bi t h ni th no khng. H ni cng v i thi thng thi, o m o, oai nghim "th y l m". H h t m t ln, c t ngha d n ch ng, phn tch, so snh. H ni r t hng bi n, nhng ti c l ch ni xm, ni l c , ni khng n thua g n i u chng ta h i. Ng i bi t h t khi ni nh ng i u mnh khng bi t, h v tnh b ch l ci ngu d t, ci h c non, ci b t l c a mnh. Tha b n qu m n! B n c g m t t kiu cng, tnh nng n i c a th ng i ny khng? Khi ni chuy n, b n coi ch ng trnh nh ng l i l m c a h . B n nn r ng, ng i bi t h t l ng i mu thu n m t cch n c c i. H ni h qun thng m i s , nhng sao h ngu d t i u ny. Ai ni mnh bi t h t l t th mnh khng bi t h t. H khng bi t r ng n u h khn ngoan, khng nn t ho l y , khng ai c b o t n nh ng thnh ki n, tranh lu n khng nn ch quan, lng t i c a k khc r t d b t n thng. Bi t h t m i s , sao h b qua m y i u quan h . Trong khi h t ra mnh hon ton thng thi, h v tnh l cho ng i ni chuy n v i h ph i m t m t, ph i b c mnh v i gi ng phch l i, c on c a h .
http://www.nghoangvan137.tk
Chng 6 ng Ki u Cch
Khng c g b c mnh, g ng ngh u cho b ng ni chuy n v i m t ng i ki u cch. N l k th c a c t nhin. H mu n cho cu chuy n c a mnh c nt p, nhng h l i thi hnh m t t t x u ngh ch h n b n ch t c a n. H ch nh ng thin h u dng, cch pht m, cch ph di n c a k khc. H c n lm cho mnh n i b t ln gi a m i ng i, b ng cch n ni cho "x ng ng" v i mnh, n ni cho "trng i u". Th l h ki u cch t vi c x dng danh t n cch ph di n t t ng. Ngy xa Molere ng o ngh nh ng b g i ci ki ng l "c v n c a duyn dng", th m ni ki u cch cng cha b tiu di t. Xung quanh b n v chng ti, lo i ng i y ang hnh di n v lm kh b t c ai h bn chuy n. Mu n ni v i b n r ng, tr i khng n ng, h o m o ni: " i tr i i! Nay mu n phi m con qu vng c n np u khng th y nhan di n c a n". B n h i cha m cn khng th b n s nghe h p tr nh tr ng: "Nh huy n c a ti khu t ni t lu. Cn nghim ng c a ti th m i chi xa non b ng n c nh c b a h m". N u b n ni cho m n quy n sch, c th b h s a l i: "Cho m n ng i b n c a tm h n". H thng thi. H n h c cao, c nhi u b ng c p n a. Nhng t i nghi p cho h , h mu n siu qu n m lm th tr h ng ti c. C l b n h i cung cch c a h ? Cung cch c a h cng ki u cch khng km i u h ni. Th b n bi t: i m ti c, mu n l y m t ci bnh men trong a, h ch m ch p vn tay o ln, t t a tay ln a, hch ln ngn t, m m khp ngn ci v ngn tr l i k p chi c bnh vo mi, mi nhch ln, bnh vo rng, rng ung dung si t bnh l i m t ci di di bnh ng b r t ra... thi t l m t. Cn gi ng ki u cch c a h n a: i! N tri tai lm sao, h thch nh ng gi ng nng n u, t ko di, van ln thnh tht. Trong cu chuy n n u bi t ngo i ng , h hay xem v v pht m m t cch g p t ra mnh snh ngo i ng . Khi chung v i nhi u ng i, c ai ni ti ng g b y, h s a l i v c g ng ni cho hay, r t hay, qu hay v... ha t t ra mnh b t chng. n nh ng nt m t, n nh ng ci li c ng, nh ng i u b khi h ni th, tha thi t v i b n gi ng h t th ng h . N g b, cn o, i u khi n thnh nh ng c ch n c c i. Th y h ni chuy n, ng i lng tri bu c lng ph i t h i: Khng bi t th ng i y hi u duyn dng l th no, t i sao h khng t nhin, v t nhin l m t c, l m t nt p?. H u h t nh ng b c v nhn trn i, ti c c a h bi t bao, v y m khi ni chuy n v i ai h ni r t t nhin. Nh ng l i l c a Gisu, Thch Ca ni cho mn c a ngi, thi t n gi n m hm xc nh ng ngha thm tr m bi t m y. Ng i cng ki u cch, i cn cho h l non n t, cng xa lnh h . Ng i nghe, ai cng v y, c tm l l r t thch nh ng g c a mnh, v thch quan tm t i t t x u c a k khc ch trch.
http://www.nghoangvan137.tk
Ng i kiu cng d t tm l y, trong khi t ng r ng, ki u cch s khng d ch c gh o s phn b, on ght c a thin h . H v tnh Ph n ng con ng i, t c can m ng ci ng thng c a k chi ng th y nh ng ci ch ng m t, c a lo i ng i a ki u cch
Tha b n, c l b n thng hi u nh ng thi , nh ng l i ni, ki u ni c a ng i ki u cch. Chng ti khng tin b n l n no b b b n ch trch v khuy t i m ny. Tuy nhin v sau, khi bn chuy n, b n v n phng, k o khi khng lm ch c tm h n, b n mu n n i b t ln trn k khc r i ni hay ra i u b , c th m t thi n c m nh ng ng i ta c n c ng tc. B n c quy n khng tin l i chng ti, nhng t ra, b n cng nh n ra l i khuyn ny c a Boileau: "B n hy c ngh thu t n s: cao th ng m khng kiu cng, d thng m khng ki u cch" ng vi t cho ngh th vn, nhng n u mu n em p d ng cu chuy n, l i c a ng cng l khun vng th c ng c. Trong cu c giao t hng ngy, chng ti c ao b n khoan h ng v i nh ng ng i ki u cch. B n c l l m ch trch h , v b n r t ch tr ng lng tr Chng ti bi t r i u , nhng tha b n: Trong cu c i khng ci g ba vung b y trn. X h i c ng i ny ng i khc. N u khng c h i g cho b n, th xin b n ch u khuy t i m c a h v i n c i. i c nhi u ng i xa cch h , h c b n khoan th th h th y cu c s ng cng c g an i v theo gng b n s a l i t t x u.
Chng 7 ng C p L i
Kh i c n ni, b n bi t ni chuy n ngha l trao i v i nhau. M t ng i gii by tm s hay thuy t trnh t t ng c a mnh xong, r i m i t i ng i khc. Nh s lun phin ny, hai u c m i hi u nhau, hai qu tim m i thng c m nhau v cu chuy n m i th v . Nhng ti c lm sao, ngg i c p l i b t k i u h tr ng ny. Trong cu c ni chuy n, h mu n ni chuy n m t mnh,mu n lm m t nh di n thuy t, b t ai n y ph i nghe. B i s hng hi v l ch y r n r n trong ng gn th th t c a h , thc y h ch n l i c a k khc, ni cho tha thch. B n c m t tin v chi n s r t hay, mu n thu t l i cho h , b n v a ni vi ti ng l h ch p l i b n v "thu t" ti p, lm b n ng ng ngiu. "c t h ng". B n ang c t ngha cho ai m t phng php doanh nghi p hay m t bi ton tri t h c no , h ch n l lu n c a b n l i, b o ni b y, h nh chnh v c t ngha ch Trong gia nh c vi c b t mn nhau, ng i ch ng m i c t gi ng la v , v i i u tp ng c b o ch ng im mi ng b ni cho m nghe. B ni cha y ch c ti ng ch ng h t l lu n c a v v ng thuy t nh ma. Gia m t m ng b n v chng ti bn chuy n hn huyn hay cng vi c lm n v i nhau. Ng i c p l i u cng bi t ch y l i, Khng c n xin l i h i b n lung tung, r i quay qua chng ti khoe v t ny v t kia c a h . C r t nhi u nguyn nhn lm cho ng i ta khi ni chuy n hay c p l i k khc. Thi u tr m tnh. C ng i khng bao gi k khc ni h t v c tnh nng, thi u i m m. Lc k khc ni c m t i i u h bi t, t nhin h th y c n ni ra cho l . V b i thi u t ch ch i, nn h gi t l i. N u i phng c ki n ch ng ch i v i h , h nng n y ch n l i hn n a. Trong cu c giao t h ng ngy, c bi t bao ng i ni chuy n thi u tr m tnh ny. H h t l i ni trn mi c a k khc, m cn tr n m t, g t u lia l a, t t c bi u l m t tm h n thi u h n s t ch v lm n l m t cch kh t nghi t cho th n kinh h . Ng i c p l i chng ta, ch qu say m v i m t hai quan ni m no . Chng ti c m t ng i anh b con r t say m Kinh Thnh. Nhi u khi n thm anh, chng ti mu n ni v i anh nhi u i u quan h v ngh vn, v cu c lm n, nhng chng ti ph i th t v ng, v anh c p l i chng ti, gi ng h t vi c Thin Cha t o A Dong n No E ng tu, r i anh tnh Gisu sinh ra nm m y, Thnh Gioan tng vi t Kinh Kh i truy n u. Ton l nh ng v n hay, nhng phi n l anh ch nh c b y nhiu , v mu n ai ni chuy n v i anh, th ph i bn v nh ng chuy n . Chung quanh chng, ta c bi t bao ng i nh th . Trong u h c i u g say m, th t t c nh ng tm tnh t ng c a k khc u ph thu c. H b t thin h ph i im i, h bn h t ng i yu c a h n nh ng v t h tru m n va nh ng mn h s tr ng. C ng i mu n ch n ng cu chuy n c a ta ch v h khng c can m lm thinh. H th y trong thi y, c ci
http://www.nghoangvan137.tk
Chng 8 ng T Qu ng Co
Th ng i m chng ti bn v i b n y l th ng i hay khoe. Theo bc s Freud, trong con ng i c hai b n nng chnh l: tnh d c v tn ng. B n nng "tn ng" l b n nng lm cho con ng i th y mnh quan tr ng v mu n cho ai n y u nh n th y gi tr c a mnh. Ng i hay khoe, l ng i n l b n nng ny nhi u nh t. ng i khc, c bi t bao i u hay p ng ca t ng, h ng b ng c p m t th Ch c nhn h , l h th ph ng v cho l ng ni thi. Ng i hay khoe khoang. Khng ph i t ca t ng m t hai l n, m c khi bn chuy n cng k khc. G p b n, h s h i v s c kh e, v thnh cng, v gia nh, v tng lai c a b n ? B n ng mong: H s ni cho b n bi t r ng, h ln cn, n ng ngon, cng vi c lm n c a h r t pht t, gia nh c a h l m t t uyn ng l t ng, v ngy mai c a h d t y nh ng m ng huy hong. H c c m t ngh thu t qu ng co. G p chng ti, h khen ti tr c a b n, b o r ng b n h c r t nhanh chng u b ng c p cao v h cng ca t ng nh ng c tnh c a b n, nhn nh n duyn s c v thu t x giao c a b n. Nhng h c khen b n ch cho chng ti ca t ng l i h . Khng thua g Nguy n Du, mu n cho ti s c Ki u n i b t ln th t ti s c Vn tr c, h nh n m nh r ng, b n c nhi u u i m ng ph c l m, nhng d sao h cng n t b n. H khng ng n ng i cho chng ti bi t, tinh th n c a h r t m n ti p, c phn on r t ng n, no nh nh inh ng, tr t ng t ng h d i do v h c c ny, cn . T t c lm cho h c nhi ung i thng v c ng tc, nn h lun thnh cng. H cng khng qun khoe cho chng ta da th t h tr ng, o qu n h t ti n; c t h p th i trang n a. Ng i khoe th y trong qu n o, khn nn c nh ng b quy t lm cho con ng i c a h ki u di m hay sao , nn h c m th y vui khoi nh ng khi gi i thi u cng k khc ph c s c c a mnh. Raymond de Saint Laurent ni: "Ti th y m t ng i ni huy n hay khoe, v a gi hm v a ngc u ln v ngng c t i tr c khoe c v t c a mnh". Chng ti tin l i ng ni, h dm lm nh ng vi c k qui gi a m ng, mi n khoe khoang c mnh th thi. N u ng i hay khoe c n h c kh, th s t qu ng co c a h c v kn o hn, nhng d kn o, n cng b c l m t ph n no chn t ng c a ng i thm kht l i khen. Ngy kia chng ti h i m t gio s trung h c n , lm sao nh n m t ng i c u c hay suy ngh v n ni ng n. V i thi tr m ngm, ng ni: "C nhi u d u hi u, m d u hi u r r t nh t l s c n rng v c n mi!" V a nghe ng ni, tha thi t v i b n, chng ti m t gim:
http://www.nghoangvan137.tk
Chng 9 ng Ch Trch
Bn n t t ch trch, b n v chng ti hy xt v th i gian qua c a chng ta, khi ni chuy n. Trong khi phn on theo tinh th n khoa h c th hay l m, nhng chng ta thi u h n b quy t ny m l i r t giu t t ch trch. Chng ta ch ng khc no con r n c i v i tm t ng, l i ni, hnh vi, thi , i u b , nt c i c a b t c ai ta g p trn ng i. Ni chuy n v i k khc ta ch h ni b y, t h c, thi u kinh nghi m, nn cu chuy n khng su s c.
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
Chng 10 ng Ni Ngh ch
B n b o: "Vch t ng tr ng". H ni: "en". B n ni: "Tr i ma". H ci: "N ng". B n b o qu o bn ph i. H p bn tri. B n b o i ch . H ni khng. B n b o nh, h ni khng. Th ng i k qui hay ni ngh ch , chng ti mu n bn ring v i b n v h . Trong cu chuy n, s tr ng c a h l ni ngh ch l i c a k khc. u c c a h l m t th "my ni ngh ch". V a nghe thin h qu quy t m t i u g, t c t c h qu quy t i u ngh ch l i h n. L i ni chuy n ch ng i nh v y, l l i ch gieo c c m v b t mn thi. Ni chuy n c lu chuy n t t ng cho nhau, c m thng nh ng tm tnh cho nhau, cs ng , ng c m v do c th v . Ng i ta ni chuy n, ho c tnh lm cng vi c g, gi i quy t m t v n no, c n s tm hi u quan i m c a nhau, c g ng nh n l l c a i phng gip nhau i n chn l. Ng i ta cng ni chuy n gii by tm s , tiu khi n sau nh ng gi lm vi c m t m i. Ng i ni ngh ch, khng bi t r tm l ny nn lm cho cu chuy n n ng n . B n bn tnh cng vi c g quan h v i h , h g t ngang ki n c a b n. B n n i c c khng? Chng ti c n i lng s u chn mu n em b c l cng h , tm m t tia hi v ng cho i s ng. H ni m t lo t: khng... khng... Chng ti c thi n c m v i con ng i c khng? Sau nh ng pht giy h c t p hng x ng, b n m t nhoi, mu n bn chuy n cng h gi i tr m t cht. H ph n i b n, ni ngh ch cng b n nh m t tn du cn, b n c th m n ph c h c khng?. Trong khi gieo c c m v i b n v chng ti nh v y, ng i ni ngh ch c tm l k l . H cho r ng, ph n i ngay m t k khc nh v y l anh hng, l ng i u c c l p, l h ng bi t chuy n h ng t t ng c a k khc, l nh m ph m c kh nng s a l i n ti ng ni c a thin h . C nhi u nguyn nhn a h n ch c u c kh d i y. C ng i hay ni ngh ch, v tnh kh t nhin thch ph n i. C khi h khng c thm g c cc .B nr h i d o, h ni khng. Ni khng, nhng c th lt sau v n c th h i d o ngoan ngon v i b n. C ng i hay ni ngh ch, v qu giu t i. H th y trong thi nhn nh n s qu quy t c a b n, c ci g khi n h h mnh xu ng, t ra mnh khng thng thi, ngho kinh nghi m. Nhi u khi, c th c r ng, b n ni trng l, nhng h v n l c ub o b n ni b y g i l gi th di n cho mnh. C th ng i, ni ngh ch v thi u can m. H cng b con ru t th t v i
http://www.nghoangvan137.tk
Chng 11 ng Ni Hnh
Chng ta c th ni khng s l m r ng, ni hnh k khc nh m t b n nng c a con ng i. Con ng i t nhin a thch mnh, nn lo gi u kn nh ng g x u xa c a mnh v cng t nhin phanh phui nh ng khuy t i m c a k khc. Khi xt nt ph m bnh i s ng thin h , con ng i nghe sung s ng, tuy kh . V th , m t trm cu chuy n trong x h i, c n chn ch c bn v k khc. K y c th l nh ng ng i xa l , m cng c th l nh ng ng i thn. Nhi u khi ng i ta ni hnh khng ph i b i c tm, m b i tnh t nhin hay v ch l tm su, b i khng c chuy n g ni, b i mu n tm th c m khoi hn l th y mnh v t i, ton thi n khi ng i ny ng i n l l m, t i l i. Trong cu c s ng hng ngy, b n g p bi t bao cu chuy n ni hnh v nh ng l do tm l ni trn. C th ni, ng i ta ni hnh kh p m i ni. D i mi gia nh v chi u h p l i, ng i ta ni chuy n ng i lng gi ng c t t nh m n. Ni h c ng, d m ba b y, ng i ta ni chuy n c ny khng lo h c m ch lo vi t th cho tnh nhn, c u n lm g thi u c v l m t tn cao b i. x ng hng, ng i ta ch trch ng ch b t cng, m t mnh thao tng ng l i m b t ch p quy n l i c a k ng s . Trong qun i, ng i ta bn tn v i nhau v c ch hch d ch c a c p trn, hay bnh v l i s ng ch k c a m t vi ng i v binh s, v hnh ki m c a m t s qun nhn tr y l c. qun cm, ni ti m n c, ng i thch l y t t x u c a b b n nh ng khuy t i m t nhin nh l m t, ui m l cu chuy n u l i ng o c i. C thnh ng, ng i ta cng x x bn tn v ci b ng b c a ng ny, ci m t mo c a b kia. Vo nh ng ngy cng
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
Chng 12 ng Nh o Bng
i Hoi Vng c quan i phu tn l Khu t Nguyn, ngy n b sm bng, on ght i n n i th t v ng, ngao du nh ng i m t tr v ht: i c v say c , ch mnh ta trong v t nh thi. B c tr ng phu nh Khu t Nguyn, m cn khng t ch c, n n i on i nh v y th b n th ngh, phm nhn khi b nh o bng th tm tr ng nh th no. Th m r t nhi u ng i trn i khi ni chuy n l i nh o bng, khng bi t t i sao h thch mua th hn mua b n. Lc s ng chung cng k khc, h dng ba t c l i thm hi m c a mnh m t hnh d ng x u xa c a ng nghi p, dng l i ni duyn dng khu g i nh ng khuy t i m v th xc nh sn rng, l m c m, l m t, mi x , mi ng xo, chn qu, tay cn v, ni ng ng, c lm. H cng khng ng n ng i em vi c ring c a gia nh, nh ng b m t v tnh v ch ng tnh thm giao nh o bng. c bi t nh t l h l i l y nh ng l i ni tr t c a k khc tru ch c, m a mai. C khi h c g ng b t ch c t t x u c a anh em, b b n nh gi b c lm, ni g ng... cho s sm bng linh ng. N u h l m t nh ch huy hay l m t nh gio d c, h s pha l n nh ng l i nh o bng c a h , trong khi ra l nh v d y d . K d i c i u g s st h l p l i m t cch hn. Chng ti c bi t m t nh gio d c n , m i l n k d i l i l m hay xin ng i u g, ng ni b ng m t gi ng sm bng chua nh gi m. i gio d c c a ng, l m t i gieo on h n v h h i r t nhi u tng lai c a k th gio v i ng. Ng i nh o bng, nhi u khi t ra r t t nh trong vi c ch m t i k khc. H dng cch ni li, dng l i b n ng , dng nh ng ti ng c nhi u ngha ni nh dao m th c t n tm h n c a n n nhn. L i ni c a h c khi thm ph n chua cht, cay ng b i h ay nghi n, tr mi, tr n m t, nhn rng, hay ra nhi u i u b nh o bng m t cch su c. L m khi, h lm b ca t ng m t vi c tnh c a k khc, r i h chm vo nh ng ti ng "nhng m, song l " c ci h u ng nh b hn, khi n k b ch trch kh khng sao t c. Nh ng khi h khng c d p tch c c nh o bng hay nh o bng thm r i, h gi b h i k khc, ch c m t hai ti ng, khch k khc nh o l i nh ng tm l su c c a h . H tro tr nn ng i b h tru tr c, on ght h th m tha v lu b n. Trong nhi u tr ng h p, v qu quen mi ng ng o ngh , h em c nh ng i u nghim tr ng trong tn gio ra lm ti nh o bng, h u mua vui cho thin h . C l n, chng ti l y lm s nh c cho m t ng i b n, trong cu chuy n anh ta hng hi vnh vnh nh o bng nh ng ti ng "Nam m" v "Amen" v i ci gi ng pha tr c a mnh. Mu n c nhn tm, xin b n nh t nh b s nh o bng. Ng i nh o bng bao gi cng g p nh ng u t h n do nh ng l i ni chu gh o c a h gieo. B n c tin r ng trn i, d m t tn ngu d i cng c lng t i, cng th y mnh l m t con ng i, v khng bao gi c thi n c m c v i ai c thi nh o bng mnh... Ai cng c m th y thn th mnh c m t s c p no , c m t duyn dng kh d thu ht k khc. Ai cng nh n mnh c m t ti ring. Ni i u g, d v m t khch quan r t b y, v n cho mnh ni r t h u l. Mu n chinh ph c c lng c a k khc, b n hy knh tr ng tm l mun i y. N u nh o bng, b n ch lm cho k khc lo b o v s t i c a mnh, tr nn th ch v i b n. Do kinh nghi m, c l b n nh n th y s ln gi a m ng m h ang s ng, n l hnh ng t i k i v i b t c ai. trong lng khi c p m t nhn mnh v i v ki n ny. L khi chng ta nh o bng ai, t c l chng ta lm cho h n i b t i b t khng ph i v i nh ng g c th hnh di n, m v i nh ng i u s nh c. Con ng i t nhin mu n lm trung tm i m c a thin h nhng r t au xt ng o ngh .
Ng i nh o bng khi n h tr ng h p ny, lm sao h khng th on c. C khi, ng i nh o bng b o r ng mnh "chi". Ph i! Nhi u khi h bung l i tro phng mua vui thi. Nhng i v i n n nhn, l i chm bi m c a h khng c "chi" nh h t ng. N v n ch m t i t nhi u. Ch m t i ng i ta, m mu n ng i ta m n mnh th th t l d i. Hn n a, chng ta nn r ng, ph n ng con ng i thch nh o bng, v nh o bng th ng s c ci t t nghi n nh o bng. T nhin con ng i mu n che d u t t x u hay khuy t i m c a mnh, v hay th i lng tm v t nh ng k chung quanh. Nhng khi nh o bng, ng i ta nghe sung s ng, th sung s ng hn: n thc y ng i
http://www.nghoangvan137.tk
Chng 13 ng V ng V
C nhi u ng i t nhin thi u ci m ng i ta th ng g i l duyn dng nn cu chuy n c a h ng ch m ng i nghe v ch em l i cho h s khi r , on th. Ng i ta c th ni chuy n vng v trong nhi u phng di n. C ng i h m mi ng, l ni i u c cho k nghe. H ni nh m t ci my, khng th c g v h u qu l i ni h u qu c a mnh. V a b t tay b n, h h i ma ny ng i ta au tri nhi u qu, b n c b khng? Con b n au h m ry ch c li t c thi n c m v i b n, nhng h chng ti, h vui v l m, h i h nh ng i u nh v y, chng ti n ng? B n t ng h c c c m v i b n nn ni nh v y? C l b n hi u l m. H v n c ci t t, h m mi ng l ni nh ng chuy n d , gieo c c m v tnh nh v y. G p t s c t nhin: " h i chng ti c t ph i khng, c m c n ph i khng?" H h i c thch tr l i hay khng, m c k .
H v n c i h h . C ng i v ng v trong vi c gieo nh ng t ng h c m, khi n ng i nghe bi quan v cu c s ng, hay cu c lm n c a mnh. Ai tnh l p nh xu t b n, bn vi c t ch c v i h , h ni no c gi t, gi y m c,... khng c tc ph m gi tr xu t b n, nh pht hnh lm vi c khng chu o, s l v n... B n bn cng h v m t ng i b n thng m n ! Coi ch ng, h khng lm cho b n c ci vui s ng nghe h khen ng i mnh ph g i tri tim. H s ki m cho c m t khuy t i m tinh th n hay th xc ni. Chng ti ni ki m th cng hi qu, b i v t nhin, h khng mu n lm b n ph t . Nhng r i, cng t nhin h v ng v , nn ni ra i u lm b n b t mn. C th ng i v ng v khc, khi bn chuy n cng ai, ni ra nh ng l i nh n xt khng hay c a h v k y. Chng ti ni chuy n vng n c mi ng, h ch chng ti v ni: "n c mi ng". o c a b n gi l n nt, tc c a b n r i ni, giy c a b n dnh t, th y th h ni ngay. B n b c mnh v i h ? C can g v i h , h c ni t nhin. C nhi u ng i khc khng bn ngay nh ng i u lm b n ph t lng, nhng h c ki u ni, gi ng ni v nh ng c ch khi n b n d dng c c c m v i h . Khi b n ni i u g quan h , b ng m t gi ng tr m tr m ch m t mnh h nghe thi, h l i " " r t l n. C khi h ni to ti ng m khng c g lo l ng k khc nghe c i u b m t. Nhi u lc, cch h m u m t cu ni, cch h ra i u b , c c ci g
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
Trong khi ti t l nh ng b m t, ng i thy lay c tm l c bi t. H t ng r ng, m c kh i cho m t ai nghe i u b m t, th k y qu m n h , c tn nhi m v i h . Nhng h l m. H i cha nghe b m t, nh nh ng b m t v t dm, v st nhn, c l ng i nghe chi u chu ng h . Nhng, n u l k c lng tri su s c, ng i nghe s khinh r h , h nghi v h nh ki m c a h . Ng i ta c ngh r ng, n u h m c kh i nh ng b m t c a k khc cho mnh c. Th nay mai h s m c kh i nh ng b m t c a mnh cho k khc. Nh v y, lm sao ng i ta c thi n c m v i h . i v i k khc, ng i thy thay cng gy nhi u thi t h i v a cho mnh v a cho k ph g i b m t. Trong cu c giao t , h b ng i xung quanh cho l k b tr ng mi ng nn khng ai y thc cho h nh ng cng vi c c n c c n ngn. Ai d i g n c trong ci thng l ng. D hi u qu. trong nh ng b m t k khc giao cho h , c ci, n u b m c kh i s gy l l trong vi c lm n, s d n ng i ta n khm ng, s lm cho ng i ta m t tn nhi m. N u h l ng i hay thm m m d m mu i, s ti t l b m t c th lm cho m t gia nh tan r v hi u l m, ghen tung, on h n, tra t n nhau. M t t t x u em l i nhi u thi t h i nh v y, chng ti tin ch c b n lo phng nh m t ch ng b nh d ch.
Chng ti tin t ng b n nh n th y s c n thi t, trong s c n ngn. Ngay trong cu c s ng hng ngy, khi b ch t v n v nh ng b m t, hay khi ng a mi mu n ti t l , b n hy tin r ng, m i khi b n m c kh i b m t m t cch v l, th nhn cch c a b n b t n thng, lng tm c a b n b uy hi p, uy tn c a b n b lung la Tri l i, khi b n c n ngn, tm h n b n gia tng dng kh, v b n th y mnh l con ng i c gi tr . Trong lc x giao, n u c ai th ng em tm s hay b m t c a k khc ti t l cho b n, th b n nn trnh nh ng cu h i t ra mnh t c m ch, b n nn chuy n h ng cu chuy n gip ng i thy lay kh i phanh phui b m t. Gi c nghe c i u g kn, c n ph i gi th hy gi n xu ng m .
http://www.nghoangvan137.tk
H c c m t ngh thu t tho l o. Tr c m t ng i m h l y tin t c, h c thi ngoan ngon th t th, "th i" cho k ny tun h t ru t gan cho h , v h dm em c danh d ra th gi kn nh ng g mnh nghe. Nh v y, ai m khng tin h c. Khi thu th p nh ng m m gy on th r i, th h n k khc gieo. H t v n c n, lo l ng, h than th cho s ph n k y, t xng mnh l k thn ngha, r i t t h th c mch h t nh ng i u h nghe th y. Th ng h khng ph i ch ni s th t, m cn b a t, thu d t nh ng i u mnh bi t cho k nghe tin mnh lm h nng gi n, tm phng k tr th. Khi lm n xc nh v y, ng i tho l o t ng s c lng c hai bn. Nhng l m t l m t ng tr nh ng ng i nng n i hay qu n n, c ai l i i tin r ng, nh ng ng i n kc l nh ng k trung tn. Ai cng th a bi t r ng, mi ng h gieo n c c ni mnh y, nay mai h s gieo ni k khc. Cng c th , nhi u ng i v i tin, c u c ti u nhn, dng h bi t k khc phn on th no v mnh. Nhng nh ng ng i giu lng tri, phn on theo tinh th n khoa h c c c bc i, thnh th t. H ng tho l o ny coi ba nhn c nh c rm. Nh v y, h lm sao chi m c nhn tm v c nhi u b n. Trong tr ng h p b n nghe k khc t c m ch cho b n nh ng l i k khc ni v b n, xin b n tm cch iv n cu chuy n, trnh nh ng n c c c a h . Ngy xa khi Socrate nghe ai thu t l i cho ng nghe nh ng l i bnh ph m c a k khc v ng, ng hay h i: " i u anh ni c ph i l chn l khng?" N u tr l i khng, theo ba cu h i c a ng, th ng xin ng i y hy lm thinh. Chng ti mu n b t ch c nh hi n tri t Hy L p ny khi g p ng i n xc, mi n l b n i x v i h v a l ch s v a c nhn tm. L d nhin b n l ng i kh ong hong, m i ngy c g ng trnh cho kh i qui t t y. Chng ti ni m i ngy, l v tho l o cm d ta m khng d. N u thnh th t v i mnh, ai trong chng ta dm ni r ng mnh khng c l n no tho l o. L con ng i, t nhin chng ta h ng v vi c phanh phui cho k khc bi t nh ng i u m chng ta bi t. Chng ti khng ni tnh tho l o v c tm. Ch ng ny ch c m t thi u s ng i m c thi. Chng ti mu n ni t t n xc v gi hm, Thi u t ch , hi u k, v nh d . Mu n chi n th ng t t x u ny, b n hy t p hm kh u. M i khi ni chuy n v i ai, coi mnh c th c mc i u g c a k khc khng. N u l th c mc, hy t c t c h i h n v lm m t i u m t, t n h i nhn cch. C ng i vi n l r ng, s th c mc em l i l i l c. Tha b n d b n l i l c th no b n cng nn gi ph m gi c a mnh. Th b n s ng ngho nn, hn l giu sang, y quy n th , m c i em lng tm, nhn cch, ph m gi c a mnh p xu ng mi giy c a c p trn qu m p, ln ci, tha mc k khc, h u xin n hu . N u b n ng vai tr ch huy hay gio d c, xin b n ng m t n t ch c d i tay mnh nh ng con ng i Doez hm h i k d i. Trong cu c giao t hng ngy, n u b n mu n l ng i ai cng ham y thc tm s , th xin b n trnh xa m t k tho l o. Nh v y, b n s c ng i b n trung thnh v gip b n c l c.
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
Chng ti c m t ng i b n, c th tiu bi u cho h ng ng i thay i tnh nh chong chng. Nay l ngy anh r t l c quan, c m th y i mnh nh ma hoa n . M t ng i b n n thm anh ? Ng i y c ph c. Anh r c b n v i thi ni m n , thn m t v xi t tay l ch s v a bi u l c m tnh n ng h u c a k thm giao. M t anh sng r c v i nt c i h n h . Anh lng xng ch y ki m gu c b n thay giy. Anh m i b n r a m t cho kh e. Anh cho b i mua m, v trong khi ch i mn n th n tin ny, anh yu c u b n u ng bia v ht thu c thm. c bi t nh t l anh t ra r t l ch s , r t chi u chu ng b n mnh trong cu chuy n. Anh h i n i b n tr l i khng k p: " B n m nh gi i khng? Thi t lu qu r i ti khng c hn h nh g p b n. Sao gia nh b n bnh yn h t ch . Ch cng m nh ch ? M y chu cng chi h t. Cng vi c lm c a anh th no? Ch c c l c l m. Lc ny anh ang thi hnh vi c ch C nh ng tr nh g hay khng... " Anh h i thi u i u nn th . Ng i b n h i l i anh. Anh vui v tr l i, v ni b ng m t gi ng tin t ng ngy mai. Khng lm g ki m c trong u anh m t t ng bi quan, nn i u anh ni bao gi cng gy hy v ng. Anh cho ban bi t cng vi c anh lc ny r t xui thu n. Gia nh anh ang s ng h nh phc. Anh n ng r t ngon. B n anh than v i anh m t hai i u ngang tri trn tr ng tnh. Anh gi i quy t nh bi ton c ng: M t v i m t l hai. Anh cho r ng cu c i cht t gay g t, v y r i au kh no cng tri qu Anh khuyn b n mnh hy lm ch tri tim v s ng theo m t l t ng cao th ng. Ng i b n anh b o r ng, gia nh mnh ngho qu, lm sao mnh s ng h nh phc c. Anh rn vai cho r ng phi l. Anh ni Nhan H i, Socrate no c giu nh th ch sng hay hn g b n mnh m v n s ng i h nh phc hn vng. Anh cn li c tri t l ra d y b n n a. M mua v , anh ta lia m i b n n. Anh v a rt r u cho b n, v a yu c u b n l i chi v i mnh vi ngy. Ng i b n th y n i hn hoan c a anh, th y i mnh cng vui ly v cho cu c s ng b b n l th n hu c a tr i cho, nn ph i lo t n h ng. M t tu n sau, chng ti n thm anh, th t l ng c h n l i. Anh ti p chng ti ngoi hin nh, v i dng i u c a m t ng i ghi n n m y ki p. M t mi anh ti u t y. M t anh lim dim. o qu n anh x c x ch. Tay anh khoanh l i v anh bu n nh ma th Anh a tay b t tay chng ti nh m t ci my v tr Anh ni vi ti ng g r i cm nh h n. Chng ti h i thm anh i u ny, i u n , anh tr l i nh c thi mu n t ng c chng ti i cho rnh. C l bao nhiu t ng bi quan c a nhn lo i u t p trung vo u c anh, giy v tm h n anh, nn l i ni no anh th t ra u nhu m mi tuy t v ng. Anh th y cu c s ng c a mnh ang tn t . Gia nh i v i anh, thnh a ng c l c ni mi n dng gian. Anh ni v i chng ti r ng, ho t ng m lm g n a, i anh ang i xu ng. V a th t ra cu tuy t v ng, u anh ng vo thanh c a, tay b m mi ng ngp di v t n. Chng ti b n l n. M t h i nh gi t anh ra v trong s u t i. Tha b n, d i bng m t tr i ny, c bi t m y l ng i d i tnh tnh nh b n c a chng ti. Lc th h vui h n h , lc h l i bu n hiu hiu, v cu chuy n c a h , ty tnh tnh c a h , m c mu s c tin t ng hay th t v ng. B n t ng khi h u s u l v h g p tai n n g nguy hi m l m chng. Th ng khng c tai n n g ng k c . ng i u h ngh t. T canh h b con g mi nh y b . H n bnh xo khng tiu. u h nh c. m r i h nh t s c, m c t ng h m t ng . B m t ng i b n ni x u. Gia nh c cht xo xo. M t trong vo
http://www.nghoangvan137.tk
Chng ti n thm h l b t h nh. X bng m t cht, hay l i su, b y gi chi u, b n g p h l b n c h n ng h u ti p i. H thay i tnh nh ng i ta tr bnh ph ng. ng ni chi, th i gian m y ti ng ng h nh v y. C khi trong m t gi ni chuy n v i h , b n c th th y h vui bu n b t ng . B n em n cho h m t t h ti u. H c i h c h c. H m i thu c b n lia l a. B n ch trch h ? H hi bu n r i. H b t m i thu c b n r i. B n mu n h c b m t ti nh hoa khng? th b n hy khen h i. B n bn v nhng th ng l i c a h trong cu c u tranh no . B n ch cho h cch tiu tr ng i th c g y bnh xe trong cng vi c c a h , v qu quy t v i h r ng, sau cng h s thnh cng. Ch c ch n h s vui c i l i v i b n, m i thu c b n li n v khng bao gi ch u b nrav . Tha b n! Khng bi t trong cu c i d vng c a b n, c lc no b n hay thay i tnh nh th ng i "chong chng" y khng. Chng ti hy v ng, b n l ng i i m m v bao gi cng lm ch ton b th n kinh v sinh ho t tnh c m c a mnh. B n tin t ng r ng, ng i hay thay i tnh trong cu chuy n, th ng gy c c m v m t uy tn. Th y h u s u qu, ai thm ni chuy n lu v i h , ai thch giao du v i h . Ng i ta hy gi n v i con ch v ch vui ch u thch mn tr n chim t hay r n h . C trong lc h vui m ng, ng i ta cng khng c thi n c m v i h cho l m. Tm l y c g kh hi u u. Khi qu l c quan, ng i i tnh khng lm ch c i u b , nt m t, l i ni, gi ng c i c a mnh, nn con ng i c a h m t i s i m m. Th l b ng i ta khinh. K nghe h cng th a bi t r ng ni m hoan l c c a h cng khng c n n t ng v ng ch c, nn s t t c a h cng khng su s c g. By gi h t t , c th chi u h ch trch mnh. Cho nn, d u s u, d hoan l c, ng i i tnh u gy c c m trong cu chuy n. Hay nh t l b n t ch . Trong "Rn nhn cch" v " c t ch , cha kha c a thnh cng" Chng ti ch cho b n nhi u b quy t t p cho mnh c tnh cch tr m tnh. B n hy c g ng thi hnh trnh t t thay i tnh, n lm cho con ng i b n m t th gi v lm cho thin h coi mnh nh con nt. Trong x h i, th ng i i tnh nhi u nh ct. Lc giao ti p v i h . B n c n tinh vi l y lng h . Lc h nhm chn, n ni c c l c v i b n, xin b n ng ch p nh t. B n c cho h than th , v tm h n h trn nh ng chua cay, v khng bi t t ch l g. Lng tai nghe h t tm s c a h l chi m c phn n a tm h n h . B n t n cng thm: an i h . B n ch v ch cho h th y n i bu n c a h c nh ng ch v l, ch t n h i cho th xc, tm h n, ch khng thay i hon c nh. B ng m t gi ng qu quy t v lu n l, b n nh n m nh cho h th y ngy mai c a h , r t c th d t b ng thnh cng, n u h qu t c ng, vui ti, hng hi s ng, l c quan ho t ng, c g ng c nhn tm cng vi c c a mnh c l c hn. Chng ti dm ch c, b n s c coi l ng i b n qu bu v h s ni m n ti p i b n.
Back to top
Ci th hi u, th y mnh quan tr ng, c th y con ng i n ch t cao t i, va lc no cng mu n t ra siu qu n b t chng. Th ng i m chng ti bn cng b n d i y, l th ng i n l th hi u ny, nn trong cu chuy n h ng ngy, cng nh khi h i ngh , h thch ln m t lm th y, s a d y k khc, t ra mnh quan tr ng ti c hn ng i. Nhng l n th nh t g p chng ta, h n ni nh b b n thm giao. H c thi sn n c nhn tm, h i thm s c kh e, v gia c nh, v nh ng thnh cng hay tr tnh c a chng t Theo php x giao, chng ta cng p l i trong ch ng m c no . H ch p l i chng ta, cn c vo nh ng i u chng ta ni, chng ta b t qu, nn lm n g p nh ng th t b i. H g t gio hu n hay khuyn b o. Chng ta b o r ng, s u v i thi am hi u tnh th . M t h snh qu c ln.
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
Cn b n, i s v i ng i ni chuy n cng b n m th v t th sao? C l n chng ti mu n b n t p thi quen y h n hi i v i ng i th v t. Ci m h g i l: "Ng i ta ni, ng i ta n... "b n ng cho l tiu chu n c a s
http://www.nghoangvan137.tk
H ng ny, trong cu chuy n, khng om sm khoe khoang ti c c a mnh nh k kiu ng o. Nhng t nh , kn o, h cho ng i ta bi t nh ng thnh cng th i d vng c a mnh hay nh ng thnh cng m mnh hi v ng s p t i. S c l c c a h , c khi khng ra g, m h cho l v i, ang truy n t ng cho nhi u ng i ng i khen. G p b n, h ni h i nh h nh o r t ti tnh, h snh ngh i cu, nhi u khi s y c lc to b ng u g i. By gi h y u v y, ch lc tr h m nh l m, tri n ng 5,7 kil, h ch i nh ch i phao. Gia nh h m i m y nm v tr c c ph i nh ch nhc v y u. H thu c dng v ng t c, t c bay th ng cnh, i s ng ph ph... Th y chng ti h c bi c gi khng thu c, h ni by gi h cao tu i r i, tr nh l c i. Ch nm h 17, 18 tu i h h c u nh . Tuy coi h v y, ch hi n gi nhi u ng i m n ph c h b i h c m t th i hi n hch. H cng cho chng ta bi t, cng vi c lm n c a h nay mai s c k t qu kh quan. Trn thang x h i, h ngy m t ti n, say sa v i ci t t "cha lm vng m mong n th t" h t cho chng ti th thnh cng m h mong t ng khi h m i b t tay vo vi c nh bun bn, vi t vn, l p nh s n xu t b n... lm th u khon... Thi t ra h khng ph i l nh ng ng i hay kiu cng t chng ta bi t, h ni m t cch thnh th t, thnh th t ai. B i t t tr ng mnh th ni v y. cao t i nh k hay kho Nh ng i u m h cho n ngy th H cng khng ni lo v khng mu n g t
Nhng tha b n! Tr c m t ng i nghe, h l nh ng k thi u tr. H t ng khi thu t l i, hay m t nh ng ci hay c a mnh l thin h khen ng i h . Cng c k mnh "th i" h thi t, nhng ph n ng ng i ta ng ng, c m th y kh ch u khi h ch ni v ci "ti" c a mnh. H cng ng thng h i ch qu kh d i, i tm ti ng khen nh t th i. N khng lm h m p bo hay giu c g. H l i khng , danh v ng ai cng r t theo, n cng ch y x Nh ng ci t t qua hay s t i c a h , n u h khng ni ra, c khi lm cho k khc m th m knh ph c h . Th knh ph c ny khng r m r , m v ng b n. Ch h em qu ng co, d qu ng co khn kho, th ng lm c cho ai n y ganh ght, khi ch h . H cng b coi l rm rc, khi ng i ta pht gic ra r ng, nh ng i u h ni v mnh khng ng s th t. S thnh cng c a h khng che l y ti ng x u cho h . Cng
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
Ng i h p t p, ch ng nh ng c ci h i, l phn on sai l m, m cn n ni b t c n n a. H khng k l ng l a l l , khng ch n l i thanh nh tinh xc ph di n tm t ng c a mnh. V a nghe i u ch ng tai, h ni cn ra b t c t ng no x y n trong u h . H dng ti ng ni v ng v , c khi th l bi u l s h n h c c a mnh. Trong khi n ni nh v y, h hay c nh ng c ch k d nh tr n m t, nghinh m t, h t c m rn vai...
H gieo u c k nghe c m t ng g? B n am hi u. Ng i nghe, d d tnh cng c m th y h , sao x p qu, tr ng tr i qu, nng c n qu, khng c cht g th n tr ng. Trong m t Ph n c a quy n ny, chng ti bn cng b n ring v thi tr m tnh c a mnh. Tuy cng vi c c tnh ch t tiu c c, nhng v n gip b n gy uy tn. Ph i ch u r ng, t nhin ai cng c tnh nng t nhi u. Song chuy n u cn c . Li ci ti c a mnh ra, b t ng i ta nghe l ph m m t tr ng t i i v i thu t ni chuy n. H n h c t n cng ng i ta, hay kch k v ng m t, l i ph m tr ng t i n a. Ni, l c cho ng i ta nghe, ng i ta ph c l. H ang ni b ch n l i th d g h ch tm nghe t Ta dng c tm p ng i t V y ai knh tr ng i u ta trnh by? Ci hay nh t l cho ng i ta ni cho th a mn, r i n u c n, ta tr l i, n u khng th b n b qu Tr c khi tr l i: c n suy ngh chu o, l a l c nng l c chinh ph c, ch n l i thanh nh, cng quy t m ng m t, i u b n ha, t ra mnh l k t ch i m m. Ring nh ng i u k khc thu t l i, b n hy nghe b ng l tai c a Socrat H m th c l i l m c a ai, b n hy h i y , b n bi t thm c a h h th c th no. Coi ch ng nh ng k th v t, nh ng a ti u tm, nh ng tn n nh ht mu n l p cng, tm n hu , v nh ng k n xc v nh d . Th ng i li u m ng y, trong nh cha, tu vi n cng c, ng tin h m "m t linh h n". Chng ti bi t, c nhi u ng i c ti c th c s , v b hi u l m v cu i cng b b c i ch v l ng i r n h y. Cn thi c ab n i v i ng i h p t p? nh lu t vng c a php x th , l ng th b v i ai, k c nh ng ng i ng thng h i nh t. B n ng lm h m t m t b ng cch ni ngay r ng, h nng tnh hay gi n b y, thi u khn ngoan. Ni th ng l m t c tnh. Song dng trong tr ng h p khc, ch ng p d ng v i ng i h p t p. C th h to ti ng t n cng b n. H ni nh sng c n ? M c k h . B n c nghe. Khi h ni r i, b n hy ni r i u b n mu n ni. V tr m tnh cng h , tm cch gi i quy t. Thi khoan dung v ha hon c a b n, chng ti tin ch c, s lm p lng ng i h p t p. Th l b n c thm m t ng i b n n a.
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
Thn sinh c a b n, lc no cng coi b n l ngu n an i. B n tm s , bung l i ni thn m t. Ng i thch l m. Nh t l lc Ng i g p au kh . i v i anh em ru t trong gia nh, b n i khi i x thn m t c no cng khng ai trch. C ch l lng c a b n c khi l i l phng th c ng c tnh huynh . Nhng i v i anh em ru t th t thi nh. Cn b n tm giao? S thn m t v n c n thi t nh c c n n c. l tm giao m khng n ni v i nhau thn m t th khng g i l tm giao c. M t ng i g p cn kh n kh, b bao ng i ch ght, trnh x H khao kht s thn m t c a b n. T i sao b n khng lm cho h th a d . S thn m t c a b n i v i h l i u cao qu, ng khuy n khch v n hm sc v tha. B n qu m n! T t c nh ng th thn m t y l ng c ng. Nhng i u chng ti xin php nh c y, l trong cu chuy n chng ta ng thn m t b y. B n t ng th ng i mang t t ny t l m ? i v i ng i l cng nh quen, h n ni thn m t qu n tr thnh l b ch. H c quen b n bao gi . Th m v a g p b n h la: " ! Rua i. Sao, m nh gi i khng?" Ng i n v i b n trong ti m, h v a nhai nh m nhom v a tm s v i b n, th nh tho ng l i v vai b n, g p n b vo a b n n a. Cng nh b n, chng ti m i g p h l n ny l m t. Ni chuy n v i chng ti m t cht, h n m tay chng ti r i "nh u bia". H v a ni "mnh v i nhau m" v a m c o, l y qu t, qu t "b n phng", r i nng li bia u ng nh ch t kht u m y ki p. L i cn ht h t ra khoi kh u khng km hm c. H cng em ci thn m t b y ra ix g i l snh i. H ni chuy n v i hai b kia. Ba ng i ni chuy n v i nhau v v n thi c m t h i lu. ng ta cao h ng v a c i, v a x m t b, v ti ng c i n nh pho t t. C k b t ch p ch c quy n, tu i tc c a k m tho i v i mnh. H dng nh ng gi ng thn m t, m h th ng ni v i b n b thm giao trong l p h c hay trong ngh nghi p.
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
L d nhin, b n bi t cu chuy n c a h , khng gy thi n c m su s c ni ng i nghe. C khi, ng i ta t v i h v x giao. Nhng bn trong ng i ta coi thng h . Mu n kh i th t b i nh h trong lc ni chuy n, xin b n ch u kh trau d i ti ng m Xin b n h c n m lng nh ng i u chng ti nh n g i b n d i y, c m, uy tn v i m i ng i. s .
d ng ti ng m c gi tr v gy thi n
http://www.nghoangvan137.tk
Phng th l h c t i n, h c nh ng sch v t ng . Xin b n nh k , chng ti ni h c, ch khng ph i coi hay tra thi. T p thi quen trn u gi ng m t quy n danh t hay m t quy n t i n, tr c khi ng h c vi ch . Thodore Rooselt c t p qun m t quy n sch trn bn gi y v c trog nh ng pht i khch. T i sao b n khng bn n m t cu n danh t h c lc ch d n b a n. Anatole France m dng t i n nh ng i m dng tnh nhn, nn ng tr thnh i vn ho, t ra b n h c ng v ng, c nhi u d ng ng , h u di n t tm t ng c a mnh chnh xc, t ng t n. Mu n d ng ng phong ph, b n c n c nhi u lo i sch bo. Sau khi c, ch u kh ghi trong s ring nh ng ti ng khng bi t, r i tra t i n. Nn giao du v i nh ng ng i gi i ti ng m , bn chuy n v i nh vn, ch h c nh ng ti ng chuyn mn, nh ng ti ng lng, ti ng a phng, th ng c a b t c ng i no b n giao ti p. Khi nghe gi ng ho c nghe di n thuy t u, c g ng h c cch dng ti ng c a di n gi . Ti ng no mnh cha bi t v nh tra t i n. 2/ Dng ti ng cho chnh xc. Theo Gustave Flaubert, b t c i u g ta ni, ch c m t ti ng no di n n ra. B n hy tm cho c ti ng y. Nn c truy n Ki u h c ti dng ti ng chnh xc c a Nguy n Du. Nguy n Hi n L khuyn b n mu n tm ti ng ng nn: a) L a m t ti ng c th . b) D ng dng ti ng m h . c) ng ni chung quanh hay ni qu. d) ng dng ti ng so. e) Phn bi t nh ng ti ng lng v ti ng thanh nh. f) Hi u r nh ng ti u d gi a nh ng ti ng ng ngha.
l nh ng l i khuyn vng ng c m b n nn nh . Tm l i, chng ta c n rn luy n ti ng m tr thnh ng i ni chuy n hay, v lm cho ng i nghe c c m t ng t t v n n gio d c, v gi tr vn ha c a ta.
C ai trong x h i, khng mu n cho k khc bi t gi tr c a mnh. Ng i ta t nhin thch nh ng nh hu n nghi p, nh ng kinh nghi m, nh ng c tnh c a mnh k khc ca t ng. B n t ni, t c l b n nh ng cho ng i m tho i ci hn h nh c t gi i thi u mnh. H c d p mua l i khen ng i, ch c ch n s coi b n nh m t tri k .
http://www.nghoangvan137.tk
Thi u g ng i, hay tm ci h danh trong ch ni nhi u t ra mnh ho t bt, h c r ng. B n t ni, t t nhin, h c c h i dng l i tha h chm my ch t gi. V v y, h coi b n l ng i bi t tm hi u h , ca t ng h . Khng m y ng i khng c c ham d y i. Th ng ng i ta m mi ng l ch b o, khuyn rn k khc, m t cu chuy n gy h ng th, ph i l cu c trao i qua l i nh ng tm t ng. B n bi t r i u y, nn nh ng l i cho k khc thuy t trnh nh ng g h cu mang trong tm h n. Ni c nh ng i u y ra, h c m th y cu chuy n lm h sung s ng. Th l b n chi m c thi n c m c a h r i. Gi b n yu c u h hy sinh u g khng qu ng ch c h d dng lm v a lng b n. B n g p hai ng i l . M t ng i ni chuy n v i b n nh kt. M t ng i chm ch nghe v th nh tho ng ni i ti ng thi. V y, b n c c m tnh v i ai? Ng i th nh t a ngn, v tnh cho b n bi t s ch snh sanh tm h n c a mnh. Gi h c c tm l p mu k g hm h i b n, b n cng bi t c cht t. Cn ng i th hai huy n b lm sao. B n khng bi t h th no. M i ti ng b n ni ra, h lng tai nghe, v b i v h t ni, nn b n cho r ng l i ni c a h l k t qu c a suy ngh. B n nghe h d dng. Nh v y, i v i k khc, t i sao b n khng b t ch c ng i th hai, b n t ni: B n lm cho k khc knh n . Tuy nhin, khng h nghi k mnh: Th nh tho ng b n nn ni i l i y ngha v nh t l b n ch nghe h . Ai m khng knh ph c v m n yu h . Sng su t nh t ng th ng c a n c m , ng thodore Roosevelt cn khim t n th nh n r ng, trong m t trm l n phn on c hai mi lm l n sai. Cn chng ta th sao? V y tr c khi ni, t t nh t chng ta nn ch u kh suy ngh b t sai l m. Mu n th th ph i ni t. Ni lun mi ng th khng c th i gi "nh l i b y l n". Ng i ta khng dm qu quy t i u g, ch v n dm b o ai ni nhi u th kh b trnh kh i ni b y. B n t ni t t nhin, b n trnh c nhi u l i l m v ch m t i ng i nghe. M b n ni nhi u lm g? C ph i ng i i tho i ghi nh tm t ng c a h khng? i u chng ta c mu n h am hi u, h cng hi u trong m t ch ng m c no thi. H lo tr l i. Lo c t ngha, phn tch, ch trch, chng by hi u bi t c a mnh. V y sao b n t n hi ni thao thao b t tuy t. Ni v v ni k l kh u hi u khi bn chuy n. B n t ni, kh i phi n lng ng i khc, trong cu c s ng, c khng t tr ng h p ng i nghe b n vi c, ch ng d gi m lu n v i ta, nn ta ph i h t s c v ng t t. Cn nm pht n a b n ln xe h a. M t ng i n c km chn b n thuy t no chnh tr , tn gio, no con g c a y nh y b ci ly, no v y c ngh thu t trang i m. B n c c m t ng th no i v i ng i y? N u b n a ngn v i ai khc, thin h cng c c m t ng i v i b n. N u ni t, m b n th y cu chuy n hi t l nh, b n nn thc y h ni. Khng kh l m. B n hy h i v ngh nghi p c a h . G p m t bc s, b n h i h v thu t chu n m ch, cch on b nh tr ng v nh ng thnh cng c a h b y lu. Ni chuy n v i nh s h c, b n ch t v n h v nh ng tro lu ti n thoi c a m t n n vn ha, vn minh nhn lo i v.v... Ai m khng thch ni nh ng s tr ng c a mnh? Ph n ng con ng i, hay cho mnh l quan tr ng, bi t v y, sao b n khng gi ch ng a c a h . B n a ti p m t ng i lm chnh quy n, th b n c h i h , cch no m h cai tr c ng i ta m n nh v y? Nh u h c a v cao sang y? Cu chuy n c a b n v i m t nh doanh nghi p l nh l t qu ? Sao b n khng h i k ho ch kinh doanh c a ng c th em l i k t qu th no? Ch c k t qu m h o l m. ng thuy t cho m coi. B n lng tng tr c m t nh vn, v th y h m b n khng bi t ph i bn v n g. Th c ngh vi t vn m h i: Lm sao b c vo ngh cao qu y. Tc ph m c a ng hay nh v y: ng vi t cch no. Ngh vn c c c l m khng. Th ng vi t m t tc ph m bao lu. Vi c xu t b n c nh ng tr ng i no... M t ch l i n a. trn chng ta ni, khi t l i, b n trnh c sai l m trong t t ng. Ng i nghe c a b n cng tin c y b n i u y. M t lu t h t s c t nhin, l ng i ta qu tr ng l i c a k t ni. B n cng ti c l i, thin h cng ch nghe. C khi b n ni ra nh ng t t ng khng su s c g. Nhng b i v ng i nghe yn tr r ng, b n l ng i "n c nhai, ni c ngha". Nn tr ng nh ng t t ng c a b n nh vng. Tm l i, ni t c nhi u ch l i. T y, trong cu chuy n h ng ngy, b n hy cng quy t hm kh u. C khi c xong Ph n ny, b n h i h n s a ngn qua c a mnh. B n c g ng t cho ng n l i m t dy cng tr n l i khi b n ni. Nhng r i vi b a sau, b n cng th y mnh tr l i t t c. Tuy nhin, b n c g ng canh phng n hng ngy. B n hy vi t m y ti ng ny m i sng t m th : "Hm kh u. Hm kh u. Hm kh u". Trn ng tu tm, tuy cha thnh cng c i u g, nhng th ng c ng n l i, b t n t ni l thnh cng kh l m r i. Thnh nhn c cu: "N u ai khng ph m t i trong l i ni, ng i y l k hon ton, c th ki m hm c thn th
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
Mi ng dng nghe cng c n a. Nghe b ng mi ng l trong khi k khc ni, ty ngha cu chuy n m b n bung ra ti ng "vng, , d , ph i y, th t y,... " hay ni m t vi cu t ra b n ng v i h , khen l i ni c a h . i khi, b n ra nh ng cu h i g i cho ng i i tho i ni h t h mu n ni. C nhi u cu h i ch n h ng k khc, th cng c nhi u cu h i lm h hng hi ni thao thao. Nghe v i tm h n qun t : x h i c u thnh, b i nhi u ph n t b t ng, th cu chuy n cng c nhi u l i lm b n khng v a lng. Ng i th ch ni v b n ng c a mnh. K khc hay ch trch. K n phn on theo thnh ki n. Nhi u ng i ni t c. Xin b n hy b qu Coi nh ng ti ng y nh n c u v t v y. C i c i v i h , r i g i cho h ni chuy n khc b ch hn. Nghe v i tinh th n h c h i. Kh ng T ni: "Tam nhn ng hnh t t h u ng s: Ba ng i cng i t c m t ng i lm th y t " Chng ti c th ni v i b n "Ni chuy n v i ai cng c th h c c i u hay, "ai" hi u c nh ng tn tr m c p n a." Th t v y. Trn i ny, ai m khng c t t x u, ai m ni ra khng bao gi l m l n. Nh ng g
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
u c khn ngoan,
Trong cu chuy n, r t nhi u ng i khng bi t coi n nh b quy t thu tm. Khng t k dng n qu l , thnh ra ng i v ng x giao. Chng ti mu n b n khn kho s d ng n, nh chi c cha kha th n di u m m ic a lng. M lm sao cho l i khen c hi u qu mong mu n. Ph i c nh ng c tnh m chng ti v a k trn.
C mu s c khn ngoan. Ng i l n l i nhi u v i i, sau cng nh n th y con ng i r t y u v i l i khen. B n ch c t ng th y nhi u em b gip b n lm m t vi c g, m b n khen gi i, chng lm m hi h t m cng khng rn kh . M khng ph i con nt thch l i khen. Washington l y lm sung s ng khi ai g i ng l " i T ng Th ng Hoa K". Cn Victor Hugo, lc no cng mu n tn mnh c t th Paris. Trong cu c s ng hng ngy, quan st m t cht, b n th y khng bi t bao nhiu ng i cao tu i, n h c r ng, v n thm l i khen. Bi t tm l b t di t y, ng i khn ngoan dng l i khen lm th a d nh ng k h giao ti p. C mu s c thnh th t. trn chng ti mu n b n phn bi t c tnh khen ng i v i s dua n nh. Dua n nh gi d i, cn c tnh khen do s thnh tm. B n nh n r ng, ng i ni chuy n v i b n c nh ng khuy t i m cng nh u i m. B n khng m qung u. Nhng b i u i m c a h , lm b n qu ph c h nn b n m i ni cho h bi t tm tr ng c a b n. Ti c b n nh n h c th t, m ni m qu ph c trong lng b n cng th t. i ai m khng sung s ng nghe nh ng l i khen nh v y. Do con ng i t ch . B n i u ny l khen ai m t cch thnh th t khng ph i d nh nhi u ng i t ng. N nh th khng c g. C gn cho k khc th ti c h khng c, v tm h n th coi r h . Cn khen th t, ph i t ch . Ph i d p i tnh t i, m i mong khim t n nh n ci hn ng i. M i l n b n khen ai, l b n ch u r ng, k y c ph n b ng b n hay hn b n. M khi b n ch u cch thnh th t nh v y, b n b t mnh lp xu ng, lm k mnh khen n i b t ln. Ng i c khen c s n th d c huyn ng, th y b n gi ngay ch ng a, t nhin thch b n. Mang tnh ch t khoan t . Khi bung l i khen ng i, b n ph i c lng v th B n khng thch nh n khuy t i m, a tha th l i l m c a h v chn thnh ca ng i nh ng u i m c a h . k khc nh ng
T nh . Nhng khng ph i lc no cng khen, u cng khen, th y ci g cng khen v g p ai cng khen. B n c u c t nh , b n khng qu h ti n l i khen, nhng ph i xi ng lc, ng ng i. V nh ng i u b n khen, ai cng ph i ch u l ng ca t ng. S t nh c a b n, cng c m cng cho ng n l i c a b n. K km lng tri khen qu l , thnh ra ng o ngh , khi n ng i c khen ph i m t. B n khng nh h . L i b n khen r t x ng v i cng lao, ti c k khc, v a t r ng b n knh ph c h . V y trong cu chuy n, b n ng ti c nh ng l i khen hm sc nh ng c tnh trn. Khen no t n ti n b c g u, nhng n u b n bi t dng n, i s ng b n s c nhi u ci l i do thi n c m c a b n, gieo ng i ni chuy n v i b n. Trn i, k n nh c nhi u, m k khng bi t khen cng khng t. M t ng lm cho ng i ta ng ng, m t ng lm cho ng i ta bu n. Con ng i lun lun mu n thin h nh n mnh c cng lao, c gi tr . M t khi ai bung l i khen ng ch , con ng i nghe tm h n lng lng. B n l ng i kho s d ng l i khen. B n t p can m, bung nh ng l i thnh th t tn dng ng i ni chuy n v i b n. B n s n m tm h n h . S khen ng i, khng ph i ch cn c m t i ti ng b n th t ra, lm n i b t nh ng u i m c a k khc. B n c th nhn nh n ci hay c a h , b ng cch b n che l p mnh i khi ni chuy n. G p v n no, k m lu n v i mnh khng hi u, b n ng ginh ni, hy h t by. B n nn m u: "Xin ngi dng kinh nghi m c a mnh ch cho bi t... nh s c h c v n uyn thm c a ngi, ngi c t ngha cho... " Nh ng ti ng y, v a c gi tr khiu khch k khc ni, v a khen h . Trong khi h ni, b n ng qun c thi , c gng m t bi u l s ng tnh c a b n. Th nh tho ng dng ci ng, hay ni vi l i tn dng cu chuy n c a h . Nh ng b quy t gy thi n c m ny xin b n ng t ng ai lm cng c. Ph i lu ngy luy n t p, ng i ta m i bi t lc no nn s d ng chng m t cch tinh t cho ng i c khen m n yu mnh.
http://www.nghoangvan137.tk
L m t ng i c ngh thu t ni chuy n, ch c ch n b n khng ni nh v y. B n bnh tnh nghe d lu n. B i b n bi t, ng i khn ngoan nh socrate cn ni r ng: "i u ng bi t ch c, l ng khng bi t g c ". Nn b n khng qu t mn cho ai khc i u l m. B n c th tm c chn l, th thin h cng c th g p s th t nh b n. M t v n no , c b n v ng i khc th o lu n. B n dng l ku n h c th y s th t, nhng khng ph i ch c th m i em con ng i n chn l. Ng i ta v n c th n m trong tay s th t b ng tr c gic, b ng siu hnh h c, b ng th nghi m. Chng ti v n bi t, s th t th c m t vi tiu chu n chung nh n ci p. Nhng b n ng qun r ng mnh ang x giao. V l i, n u mu n ngu i ni chuy n v i b n ch u r ng b n c l, b n ph i d n d cch no, ch c c l c b o h l m, chng ti khng tin h nghe theo b n. Cch hay nh t cho h m n ph c b n, l b n hon. Ha hon khng c ngha l ph nh n gi tr l i l lu n c a mnh, hay ni r ng, i u mnh suy ngh b y lu l l m. Ha hon cng khng ng ngha v i tn thnh m i ki n c a ng i. Tha b n, c ha hon m chng ti mu n b n thi hnh, l lnh h i ki n k khc, v i tinh th n khoa h c. B ng m t tm h n khch quan, bnh tnh, b n thu gp b t c i u g k khc ni. C g gy b t mn: xin b n "cho thng qua". Tha b n, trong cu chuy n, c nhi u i u chng ta ph i b qua, khng hi s c no ch n l i tha nhn l i nh chnh, ch trch. Khng b ch g cho mnh, m cn gy th on. Trong x h i, c nhi u ng i hay ni b y, xt on theo thnh ki n, thay i ki n nh gi i chi u. V y th ng sch, l ha hon nghe, d ph i nghe m t k ngu d t. c ha hon cn nh h ng t i l i ni c a b n n a. Chng ti khng k nh ng tr ng h p b n bnh tnh. Chng ti ch mu n ni, nh ng lc b n b k khc ch trch. R t t ng i t ch trong nh ng "ca" n y, ng i ta l ng ln, em th l lu n em ch i vo m t i phng, b t h nh n r ng, h l m, v ng i ta c l. K t qu l b t ha, v ai cng t ng mnh n m s th t. Chng ti, khng mu n b n i theo ng l i y. Khi b ch c t c, xin b n hy t ch . B n tr m tnh trnh by ki n v nh ng l l c a mnh. B n c g ng t mnh l p tr ng t t ng c a i phng, nh n h nh ng i u c l. N u h l m, b n l ch s , m d u, gi ng gi i lm cho h i ki n. N u h v n gn c ln, nh l l c "d vi th ng sch". Khng ai chi m c ci ch c a a th t ph C nhn cho chng ta bi t i nh n h , gi nh ng , r i qua v n khc l hay hn h t. Khi b n tr m tnh trnh by ki n, trnh c, nh ng ci nhn nh mu n nh l n, khoa chn ma tay, ch ng n nh, m bn, t c l i. T t c , i c a i phng, ch khng tng s c m nh cho l l c a b n. Chng ti bi t c ng i, v a nghe b n ni hi t c l, l ch n l i b n. Xin b n th a d . H ni xong, b n khim t n l y l i l i. ng tranh a b n, th u . B n nt m t cau u gy n kh
u v i h . h ni cho
i b n. hay ni l m. B n
http://www.nghoangvan137.tk
Ph i t p c tinh th n cao th ng, khoan dung. N u ai c h i ki n b n v vi c lm, v h nh ki m c a ng i th ba, th b n nn ni, mnh khng r l m, v thay iv n . Bu c lng, b n ch khen nh ng tnh t t c a k y, tr l i cho ng i h i kh i nghi k . N u ng i v ng m t b cng kch, v th y c n bnh v c th b n nn bnh v c m t cch khch quan, l php d u hi n. N u k ni chuy n v i b n l ng i d i quy n b n, v h ni x u ai th b n nn kn o khuyn h i cu chuy n v b n t ra khoan h ng v i ng i v ng m t. 3/ K l ng r t m c khi ni l i l i k khc. Nh ng b m t tnh c b n bi t, cng nh nh ng b m t k khc mu n b n gi gn, th khi khng l do ti t l , xin b n hy gi n xu ng m . Trong tr ng h p b t bu c ph i thu t l i l i c a k khc, b n hy c c k th n tr ng. Ph i ni ng nh ng i y ni, v b n nn thm cu "Theo ti nghe, ti nghe l i". i u g m nghe m nh m t cch m h , th t t hn ng ni l i. Nh ng cu chuy n no c th khi n ng i nghe hi u l m, hay tm cch i ch i, thm on th, b n nn mnh bi t thi. Ni ra, nhi u khi c h i, v a cho k ni nh ng l i y, v a cho ng i nghe v v a cho b n n a. Xin b n hy c n ngn trnh nh ng phi n l y y. 4/ L a l i m ni chi. R t t ng i c rn luy n y v lng t i ch u nghe ng i khc ni chi v ch c gi n. C ng i coi vui v , ch c gh o ng i ta, n khi b "ch c" l i vi cu, li n qu u, v gy g . Nhi u ng i b n ch thn c a ta cng v y. Th ng h vui tnh d tha th . Nhng c khi b nh c u, hay n khng tiu v.v... m t ti ng ni chi h t s c nh c a ta, cng c th lm cho h ph t lng. Cho nn lc no mu n ni chi mua vui, b n ph i k l ng trong t ng ti ng. Nhn chung, con ng i mu n thin h l y nh ng u i m c a mnh lm trung tm i m. Nhng l i kh ch u, b n l n, nng gi n, on th, khi nh ng khuy t i m v th xc, v tnh tnh c a mnh, b k khc ng o ngh , nh t l ch ng. nhi u dn t c, ng i ta k vi c em tn cha m c a h ra c i nh o. Khi nghe tn h c a mnh b nu ra, ng i ta th y t ty m c c m, t ng ai cng hi m th, ang v ch l tm su nn c c m v i ng i em n ra. V y tr nh ng ch h t s c thn tnh, b n nn c n th n vi c s ng tn, h k khc, v ng khi no c v m a mai, hi h c. Tm l i, l i ni nhi u khi em l i l i ch cho m t ng i, cho m t dn t c, m cng nhi u khi lm cho ng i ta th on nhau thin th B n l ng i mu n mua lng ng ib ng l i ni, xin b n ch u kh ni t, suy ngh k i u
http://www.nghoangvan137.tk
Ci c i m chng ti mu n hi u l bi u l c a tm h n trong s ch, h n nhin, v tha, nhn cu c can m, lc no cng mu n lm p lng k khc.
i b ng c p m t
N c i nh nh n ng xun trn n hoa ch m n bu i sng. N em l i hi m cho tm h n gi l nh v au kh . N thoa d u nh ng v t thng v tang tc, ly bi t cho nh ng n i lng c n, y u th . C i, lm cho m t ng i th t b i ng ng tay chi n u, tm l i ngu n hy v ng tin t ng vo ngy mai. C i lm cho v ch ng thng c m nhau, tha th cho nhau nh ng khuy t i m v gieo h nh phc d i mi gia nh. C i si t ch t tnh b n b, gip hai bn tm h n tri m hi u nhau hn, n ng nhi t tranh u trn con ng l t ng. Chng ti khng th k h t v i b n, gi tr c a n c i. Chng ti ao c khi ni chuy n, b n kho dng n. L c nhin, khng ph i g p ci g cng c i. l thi u tr. Khng bi t l a lc, l a ni m c i hay ni v i ai cng nh ng k ch, l gy c c m. Vui v , chng ti mu n b n c, l con c a tnh t ch v v th M i khi mu n vui v , chng ta ph i chi n th ng tnh u s u ch k . V y mu n vui ti, tr c h t b n t p t ch , di t i nh ng u t lm cho tm h n v gng m t m mu tang. Hy m c a lng n m i ng i. Khi no b n vui v ni chuy n v i k khc, t nhi n h sn s m h u chuy n cng b n. H th y mnh quan tr ng, c ch , nn t nhin c c m tnh v i b n, v mu n gi b n lun c i m tm h n. b n soi gng, n n c i, th t m gng tr l i cho b n n c i. N u b n khc, n tr l i cho b n nh ng n p nhn r m l . X h i xung quanh ta khng khc g t m gng y. N u ni m n giao du v i ng i, n ng nn tr chuy n v i ng i, th ng i hng hi m o v i b n. V b ng b n l c l o, ng k khc b ng b m t nhn nh b , h s tr l i cho b n nh ng ci li t l nh lng v v m t y c c m. Ci g lm ri t cng thnh quen. N u b n cha t ng dng n c i thuy t ph c, th b y gi , b n t p vui v Vui v mi, sau cng c t p qun ti p i k khc b ng n c i h p d n. i.
Khi giao ti p v i ng i, ph i n c n cho h i h . N u ph i b t tay th b t l ch s , thn m t. Gi n c i t nhin trn mi. Chng ti ni t nhin v ch c n c i thnh th t m i i th ng vo ci lng k khc. Cn nh ng n c i gi d i x giao, c i m a mai, huy n b, u gy nghi ng th on. Trong khi b n vui, nn gi gng m t hn hoan, lm cho ng i nghe c c m t ng b n thnh th t, v c thi n c m v i n. i i v i gng m t hoa n l gi ng ni gi xun. N c s c h p d n b t k ai, k c nh ng ng i nng c c, kh tnh n a. Tm l i, b n hy dng tnh c m i c m tnh. Khng c g lay ng tnh c m b ng vui tnh. Ai kho ban n c i, s mua c thi n c m c a k khc, v trn i c nhi u ng i c ng tc, m n yu.
http://www.nghoangvan137.tk
Ngh thu t ni quan tr ng. L i ni khng ph i lun em l i l i ch, v h nh phc. C th on, tn gia b i s n. n thnh m t l i kh thuy t ph c th n di u, b n ph i bi t nh ng mnh l i ring khi s Hy h c thu c lng nh ng b quy t sau n y c a Dale Car negie: 1/ Ni nh ng g c lin quan n s thch c a k khc.
l i ni mua h n chu c
d ng n.
2/ Ph i knh tr ng ki n k khc. 3/ ng ci l n. 4/ C l m th vui v nh n l i li n. 5/ Ni ng t nh ng. 6/ N u nh cu ni khi n ng i ta tr l i "c... ". 7/ k khc ni cho . 8/ cho k khc sung s ng t ng mnh t 9/ Chn thnh xt theo quan i m k khc. 10/ Hy qu m n, tm hi u, thng h i k khc. 11/ Tr c khi ch trch ph i thnh th t khen. 12/ Trnh gi ng ra l nh. c ki n m b n x ng.
http://www.nghoangvan137.tk
14/ Thnh th t tn dng cng lao k khc. l nh ng "ngn th n" n u b n ch u kh p d ng ch c ch n s thuy t ph c thnh cng. B n cha v ng b ng ? Th xin b n c g ng thi hnh nh ng b quy t n y n a? 1/ Nh t nh tm ph c hn ph c.
Con ng i, k c nh ng b c thng thi, th ng nghe theo k khc v c m tnh hn v ph c l. H hay t ra mnh c l tr khi ni, hn l khi nghe. Lc ni ai cng mu n em l l ln u k khc, ni ng i ta sai cn mnh ng. t c ai ch u kh d n d lm k khc ch u thua mnh, cho mnh hon ton c l. M n ni nh v y th k t qu th no? Th ng khng c nh ta mong mu n. R t c th , k nghe ch u r ng ng i ci l ni ng, m khng m y khi ph c nga Chng ta ng qun con ng i r t giu t i, hay ng thu n hnh ng theo thi quen, d lu n, thnh ki n, t l i. B n mu n chng ti b thu c m b n ni nh v y: "Ht thu c l thu c c. Nm, su gi t nh a thu c c th gi t ch t m t con v t. Ai ht thu c s h bao t , v ng i ht thu c l l ng i t t ch ." B n em l lu n ra d p chng ti. Trong b ng chng ti cho b n c l. Tuy v y chng ti khng nghe b n. Song n u nh nh , thnh th t b n ni: "S c kh e anh c hi km. Ti lo qu. Ph i chi anh b t ht thu c i. C l thu c lm cho anh y u tim v sau ny h bao t ." Nghe nh ng l i y, chng ti v a cho b n c l, v a vng theo l i b n m b thu c. Gi c nghi n qu, mc thu c ra, cng nghe ngn ci nh a n lm cho mnh ch t s m. T i sao nhng cu sau ny c m ph c c chng ti? B i v chng xu t pht t y lng c a b n, mang mu s c tnh yu v n i lo l ng c a b n i v i chng ti. B n tm ph c chng ti hn l l ph c. V yt y, h mu n thuy t ph c ai, xin b n ng lo lm cho h th y ti l lu n c a b n, ng i m m t h , ng ni c c c n nh mu n d y i, m ph i d n d h . Kh u hi u c a b n l "lm cho ng i xiu lng, ch khng lm cho ng i ng l " V b n ng qun, con ng i d hay ch kh, cng hay xiu lng v nh ng i u ny. a) {Lo cho mnh c danh ti ng}, c thin h yu m n ng i khen... b) Lo cho mnh c nhi u ti n c a l "huy t m ch c a i s ng". i s ng c m b o. Ng i ta c th b t t c , tm ci m ng i ta g i
c) Lo cho mnh c yu v yu b n v ng. i tnh chi ph i con ng i qua khng gian v th i gian. K c ng i ngu nh t trong x h i khng bi t th g, ch bi t yu v thm k khc yu l i. Khi no mu n d n d ai, xin b n ng ni sao cho h th y r ng, b n lo l ng v ba i u y. Xin b n ch u kh qun ti ng"Ti i v kh c trn cht l i b n nh ng ti ng" anh, ch ng, b... l nh ng ti ng c ba php, lm cho n c s c thuy t ph c. 2) N u ph i l lu n th rng l lu n cho lu n l. Con ng i tuy khng thch dng l l nhng v n thch i u h p l. Chng ti mu n b n tm ph c chng ti hn l l ph c nh, nhng n u b n dng l l , m t cch ng t ngo, th chng ti v n c th b b n"x mi" m nghe theo b n. Trong cu chuy n hng ngy, b n thuy t ph c c k khc, l n l n b n c thi quen d n o t t ng. Khi bn lu n v n h tr ng, b n nh h ng k khc d dng v hy v ng khi n h nghe b n m v n qu m n b n.
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk
Gng m t b n khng qu u nhng c v tr m l ng. C p m t gi cho kh i lo lin, m ra sng t v ng ai hay v t g th gom nhn tuy n vo ng i v v t y chm ch. Lc ni, nhn th ng vo m t k nghe. Khi nghe, nhn m t k ni. Tm h n n u c m xc qu, nh t nh tr n p: ng n b ch l ra nt m t, gi ng ni, c ch ... Khi vui ta c th thng c m cho k khc. Nhng v n gi ch ng m c. Lc nghe, b n nn nghe k l ng nh ng i u k khc ni, ch nng tnh c p l i ng i ta. Lc ni hy ni m th m r r t, k l ng h t , h t l i. 2/ Tha th : Nh t nh khng bao gi ci l n. Lm thinh v b t u ni chuy n khc khi b k th t gio ch trch, ch c gi n. Khi ph i nh chnh i u g, ni v i thi qun t . Gi ng ni y v tha, m d u m khng y u u i, c ng r n, m
http://www.nghoangvan137.tk
http://www.nghoangvan137.tk