TU T T D N V DA I

|IM COLLINS
Tran ThI Ngan Tuyen dch
Chu traeh nhiem suat ban. Ts. uaeh Thu Nuyet
ien taj. Tha nh Nam
la. Thu y Trinh
Sua ban in. Thanh lnh
hy thuat vi tlnh. Thanh Ha
^MA X\A T BA^ TRI
IeI Ly Chlnh Tha n ua n Tha nh jhe He Chl Hinh
DT. 1IeJS1 1IeJII S1e1 S1e1e 1|17
Fas. S1.S.S171| Fmail. nsbtre@ hem.vnn.vn
Yebsite. httj.||www.nsbtre.eem.vn
CMI ^MA^M ^MA X\A T BA^ TRI TAI MA ^OI
J| ne 1I, Nuyen Chl Thanh, uan Den Da Ha Nei
DT k Fas. ||1) 77111
Fmail. vanjhennsbtre@ hn.vnn.vn
TU T T D N V DA I
GOOD TO GREAT. Copyright 2001 by Jim Collins. All rights reserved.
Ban ting Vit do NXB Tre xut ban theo hp ng nhng quyn
vi James C. Collins and Jerry I. Porras Associates, qua Curtis Brown, Ltd.
Quy n sa ch na y da nh t ng cho gia nh nha Chimps.
Ti yu tt ca moi ngi, tng ngi.
MUC LUC
LO I CA M ON .................................................................................................. 7
LO I NO I D U ............................................................................................... 13
CHUONG M T
TT LA KL THU CUA V DA I ................................................................... 1S
CHUONG HAl
KHA NANG LANH DAO CP D S .......................................................... 40
CHUONG BA
CON NGUOI DI TRUOC CNG VIC THLO SAU................................. 80
CHUONG B N
D I MA T SU TH T PHU PHA NG (Nhung du ng ma I nIe m IIn) ..... 119
CHUONG NM
KHA I NI M CON NHIM (su don gIa n Irong ba vo ng Iro n) .............. 1S7
CHUONG SA U
VAN HOA KY LU T ................................................................................. 204
CHUONG BA Y
BA N DA P CNG NGH ............................................................................ 244
CHUONG TA M
BA NH DA VA VO NG L N QU N ........................................................... 27S
CHUONG CHlN
TU TT DN V DAI DN XY DUNG D TRUONG T N................. 310
PHU LU C..................................................................................................... 360
TU T T D N V DA I
6
PHU LUC
7
LO I CA M ON
Neu noI rang quyen sach nay do |Im CoIIIns vIeI Ia da
no I hoI qua . Ne u khng co su do ng go p quan Iro ng cu a
nhIeu nguoI khac, quyen sach nay chac chan da khng Ihe
ra do I.
Du ng da u danh sa ch Ia nhu ng Iha nh vIen Irong nho m
nghIen cuu. TI raI may man co duoc mI nhom cng Iac
IuyeI voI va gan bo voI du an. Tng cng, ho da dong gop
khoang 1S.000 gIo Iam vIec cho du an, va nhung IIeu chuan
ho Iu daI ra cho minh ve chaI Iuong cng vIec da Iro Ihanh
nhu ng IIeu chua n ma chnh II cu ng pha I c ga ng Ihu c
hIen. KhI II vaI va vIeI quyen sach nay, II muong Iuong
IaI ca nhung Ihanh vIen cham ch Irong nhom, nhung nguoI
da cng hIen nhIeu Ihang (co nhung Iruong hop Ia nhIeu
nam) cho n Iuc nay, dang cham chu Iheo doI va buc II
phaI co Irach nhIem, yeu cau II phaI dua ra mI ban Ihao
cuI cung daI nhung IIeu chuan ho de ra, xung dang voI
cng suc cua ho da dong gop. TI hy vong n Iuc nay cua
II Iam ho haI Iong. Neu II khng daI duoc den IIeu chuan
de ra hoa n Ioa n Ia do I I cu a ba n Ihan.
TU T T D N V DA I
TA I SAO M T S CNG TY DA T BUO C NHA Y VO T,
CO N NHU NG CNG TY KHA C THI KHNG7
TU T T D N V DA I
8
PHU LUC
9
Thanh vIen nhom nghIen cuu T Tt n V ai:
Brian J. Bagley Lane Hornung Vicki Mosur Osgood
Scott Cederberg Christine Jones Alyson Sinclair
Anthony J. Chirikos Scott Jones Peter Van Genderen
Jenni Cooper Stefanie A. Judd Paul Weissman
Duane C. Duffy Brian C. Larsen Leigh Wilbanks
Eric Hagen Weijia (Eve) Li Amber L. Young
Morten T. Hansen Nicholas M. Osgood
NgoaI ra, II mun guI IoI cam on den DenIs B. Nock IaI
Khoa KInh Ie DaI hoc CoIorado, nguoI da gIup do raI nhIeu
Irong vIec gIup II Iim ra nhung sInh vIen sau daI hoc gIoI
nhaI de Iham gIa vao nhom nghIen cuu. Tim ra duoc nhung
Ihanh vIen phu hop cho nhom nghIen cuu chnh Ia buoc
quan Iro ng nha I Irong Iha nh cng cu a du a n, va DenIs
dong vaI Iro Ion vi da Iim ra ca mI dI nhung nguoI nhu
va y. Cu ng Ia I Da I ho c CoIorado, II co n ma c no CaroI
KrIsmann va dI ngu nhan vIen IaI Ihu vIen khoa kInh Ie
WIIIIam M. WhIIe, nhung nguoI da kIen nhan Iam vIec voI
nhom nghIen cuu de Iim ra du IoaI Ihng IIn hIem nguoI
bIe I de n. Ben ca nh CaroI, II mu n ca m on BeIIy Grebe,
LynneIIe LeIker, DInah McKay, MarIha |o SanI, va |ean
WheIan.
TI da c bIe I chIu on nhu ng d c gIa kho Inh da da nh
nhIeu gIo de doc ban nhap ban Ihao va cung cap cho II
nhung Ihng IIn quan Irong ve nhung dIem can caI IhIen.
Mac du dI Iuc co nhung IoI gop y raI nang ne (nhung Iuc
nao cung raI huu ch), ho da IIen Iuc cung c nIem IIn cua
II ve IIem nang cua du an nay. Vi su Ihang Ihan va hIeu
bIeI cua ho, II mun cam on KIrk ArnoId, R. Wayne Boss,
NaIaIIa CherneyRoca, PauI M. Cohen, NIcoIe Toomey DavIs,
Andrew IennIman, ChrIsIopher Iorman, WIIIIam C. GarrIock,
Terry GoId, Ld Greenberg, MarIha Greenberg, Wayne H.
Gross, George H. Hagen, Becky HaII, LIz Heron, |ohn G. HIII,
Ann H. |udd, Rob KauIman, |oe Kennedy, KeIIh Kennedy,
BuIch Kerzner, AIan KhazeI, Anne Knapp, BeIIna KoskI, Ken
Krechmer, IIe n s Barbara B. LawIon, KyIe LeIkoII, KevIn
Maney, BIII MIIIer, |oseph P. ModIca, Thomas W. MorrIs,
RoberI MrIIk, |ohn T. Myser, PeIer NosIer, AnIonIa OzeroII,
|erry PeIerson, |Im ReId, |ames |. Robb, |ohn Rogers, KevIn
Rumon, HeaIher ReynoIds Sagar, VIcIor SanvIdo, Mason D.
Schumacher, |eIIrey L. SegIIn, SIna SImanIob, OrIn SmIIh,
PeIer SIaudhammer, RIck SIerIIng, Ted SIoIberg, |eII Tarr,
|ean TayIor, KIm HoIIIngsworIh TayIor, Tom TIerney, |ohn
VIIaIe, Dan Wardrop, Mark H. WIIIes, DavId L. WIIherow,
AnIhony R. Yue.
Chung II da raI may man duoc su ung h cua cac nha
dIeu hanh nI baI Irong qua Irinh chuyen dI cua cac cng
Iy nhay voI, nhung nguoI da raI kIen nhan chIu dung nhung
cau hoI cua chung II Irong nhung buI phong van keo daI
Iu mI den haI IIeng dng h, va Irong nhIeu Iruong hop,
nhung Ian phong van IIep Iheo de Iam ro van de. TI hy
vo ng ra ng quye n sa ch na y da ghI nha n hoa n chnh nha I
Ihanh Iuu quy vI da daI duoc. Su IhaI Ia, quy vI Ia nhung
nguoI anh hung gIau maI cua nen kInh Ie nuoc My: RoberI
Aders, WIIIIam I. AIdInger, III, RIchard |. ApperI, CharIes |.
TU T T D N V DA I
10
PHU LUC
11
Aschauer, |r., DIck AuchIer, H. DavId Aycock, |ames D.
Bernd, DougIas M. BIbby, Roger L. BIrk, Marc C. BresIawsky,
LII Broad, Dr. CharIes S. Brown, WaIIer BruckarI, Vernon A.
Brunner, |ames L. CampbeII, Ired CannIng, |oseph |. CIsco,
RIchard CooIey, MIchaeI |. CrIIeIII, |oseph I. CuIIman 3
rd
,
|ohn A. DoherIy, DougIas D. DrysdaIe, LyIe LverIngham,
MeredIIh B. IIshcher, PauI N. IruIII, Andreas GembIer, MIIIon
L. GIass, |ames G. GroskIaus, |ack GrundhoIer, George B.
Harvey, |ames HerrIng, |ames D. HIavaceck, Gene D.
HoIIman, |. TImoIhy Howard, CharIes D. HunIer, I. KenneIh
Iverson, |ames A. |ohnson, L. DanIeI |orndI, RoberI L. |oss,
ArIhur |uergens, WIIIIam L. KeIvIe, LInda K. KnIghI, GIenn
S. KraIss, RoberI |. LevIn, Ldmund WaIIIs LIIIIeIIeId, DavId
O. MaxweII, HamIsh MaxweII, LIIen MerIo, Hyman Meyers,
Arjay MIIIer, |ohn N. D. Moody, DavId NasseI, Irank
Newman, ArIhur C. NIeIsen, |r., |ohn D. Ong, Dr LmanueI
M. Papper, RIchard D. Parsons, Derwyn PhIIIIps, MarvIn A.
PohIman, WIIIIam D. PraII, Ired Purdue, MIchaeI |. QuIgIey,
George RaIhmann, CarI L. ReIchardI, DanIeI M. RexInger,
BIII RIvas, DennIs Roney, IrancIs C. Rooney, |r., Wayne R.
Sanders, RoberI A. SchoeIIhorn, Bernard H. SemIer, SamueI
SIegeI, Thomas I. SkeIIy, CharIes R. WaIgreen, |r., CharIes
R. WaIgreen, III, WIIIIam H. Webb, George WeIssman, BIaIr
WhIIe, WIIIIam WIIson, AIan L. WurIzeI, va WIIIIam L. ZIerden.
Co raI nhIeu nguoI IaI cac cng Iy duoc nghIen cuu da
da c bIe I gIu p do ra I nhIe u Irong vIe c sa p xe p ca c cu c
pho ng va n, cung ca p nhu ng Ia I IIe u va Ihng IIn quan
Iro ng. Cu Ihe , II mu n nha c de n CaIherIne BabIngIon, DavId
A. BaIdwIn, Ann IaheyWIdman, va MIrIam WeIIy Trangsrud
Ia I AbboII LaboraIorIes; Ann M. CoIIIer Ia I CIrcuII CIIy; |ohn
P. DIQuoIIo IaI IannIe Mae; DavId A. Iausch va DanIeIIe M.
IrIzzI IaI GIIIeIIe; TIna Barry voI su gIup do IaI KImberIy
CIark cu ng nhu nhu ng hIe u bIe I ve DarwIn SmIIh; LIsa
Crouch va AngIe McCoy IaI KImberIyCIark; |ack CorneII IaI
Kroger; Terry S. LIsenby va CorneIIa WeIIs IaI Nucor; SIeven
C. ParrIsh va TImoIhy A. SompoIskI IaI PhIIIp MorrIs; SheryI
Y. BaIIIes va DIana L. Russo IaI PIIney Bowes; Thomas L.
Mammoser va LaurIer L. Meyer IaI WaIgreens; va NaomI S.
IshIda IaI WeIIs Iargo.
TI mun dac bIeI cam on DIane Compagno MIIIer vi da
gIup IIep can WeIIs Iargo; |ohn S. Reed da gIup IIep can
PhIIIp MorrIs; Sharon L. WurIzeI gIup IIep can CIrcuII CIIy;
CarI M. Brauer da chIa se nhung hIeu bIeI ve CIrcuII CIIy va
ca ban Ihao cua minh, |ames G. CIawson da chIa se hIeu
bIeI va nhung cuc nghIen cuu ve CIrcuII CIIy; Karen LewIs
da gIup IIep can Iu IIeu cua HewIeIIPackard, Tracy RusseII
va dng nghIep IaI Trung Iam NghIen cuu GIa Chung khoan
da Ian Iinh bao dam chung II Iun co duoc du IIeu cap
nha I mo I nha I, VIrgInIa A. SmIIh da huo ng da n hu u ch,
NIck Sagar vi key beIa, MarvIn BressIer da chIa se hIeu
bIeI va Ir Iue, Bruce WooIperI da gIup II hIeu duoc khaI
nIem co che (cng Ihem su h Iro IIen Iuc), RuIh Ann BagIey
da doc ban Ihao mI cach I m, TIen s |eIIrey T. LuIIIg da
chIa se su Ihng IhaI dac bIeI cua minh, GIao su WIIIIam
BrIggs voI kha nang chIa mI van de phuc Iap Ihanh nhung
phan don gIan, Tuong |Im SIockdaIe da Iruyen gIang nhung
TU T T D N V DA I
12
PHU LUC
13
dIeu quy gIa, |ennIIer IuIernIck voI nIem cam hung Iao nen
can phong McKInsey khoI dng du an nay, va BIII Meehan
da cham ngoI cho du an.
TI cu ng mu n da c bIe I nha c de n |erry Porras nhu Ia
nguoI Ihay huong dan, |ames |. Robb nhu nha Iu van d
hoa day IaI nang, PeIer GInsberg nhu nguoI daI dIen IIn cay
Irong Ihe gIoI xuaI ban; LIsa BerkowIIz, nguoI da dem IaI
dIeu ky dIeu; va AdrIan ZackheIm, nguoI da IIn Iuong nhIeI
Ihanh va ung h quyen sach nay ngay Iu nhung phuI dau
IIen nghe noI den.
CuI cung, II v cung bIeI on cuc doI da cho II duoc
keI hn voI |oanne LrnsI. Sau haI muoI nam Iap gIa dinh,
c ay van IIep Iuc chIu dung ban chaI hoI dIen r va xu
huong bI cun huI vao nhung du an Iuong Iu nhu du an
nay cua II. Vo II vua Ia nha phe binh voI nhung gop y
huu ch, vua Ia ngun dng vIen sau sac va IIen Iuc. DInh
ngha hoa n ha o nha I ve Iha nh cng Irong cu c s ng Ia
duoc nguoI ban doI cua ban yeu Ihuong va In Irong cang
nhIeu Iheo IhoI gIan. Theo cach Inh nay, hon aI heI, II hy
vong minh cung Ia nguoI Ihanh cng nhu ba.
LO I NO I D U
KhI II dang gan keI Ihuc ban Ihao nay, II Ihuc hIen mI
cuc chay b Iheo con duong dc dung va day soI da dan
den Vuc LIdorado SprIngs, gan nha II IaI BouIder, CoIorado.
TI dung IaI IaI mI dIem ngh chan quen Ihuc, nhin phong
canh Iren cao van con chim Irong man IuyeI mua dng, Iuc
do mI cau hoI khng gIng aI bng xuaI hIen Irong dau
II: NguoI Ia phaI Ira II bao nhIeu IIen Ihi II moI chIu
khng xuaI ban quyen sach T Tt n V ai7
Day Ia mI y ngh Ihu vI, nhaI Ia sau khI II da danh S
nam de nghIen cu u va vIe I nen quye n sa ch na y. Khng
phaI Ia khng co mI con s du Ion de IhuyeI phuc II bo
qua quyen sach nay, nhung khI II baI dau can nhac nhung
con s hang Iram IrIeu dIa, II Ihay da den Iuc phaI quay
ve. Con s nay cung khng Ihe buc II phaI Iu bo du an.
TI Ia mI gIao vIen IhaI su. Vi vay, II khng Ihe Iuong
Iuong minh co Ihe khng chIa se nhung gi minh da kham
pha voI nhung Iop sInh vIen Iren khap Ihe gIoI. Va chnh
Irong IInh Ihan hoc hoI va chIa se nay ma II mun gIoI
IhIeu voI cac ban quyen sach.
Sau nhIeu Ihang an minh nhu mI Iu s, II raI mun
duoc nghe moI nguoI ke ve nhung gi co Ihe ap dung duoc
TU T T D N V DA I
14
PHU LUC
1S
cho ban Ihan ho, va nhung gi khng phu hop. TI hy vong
ba n se Iha y nhu ng Irang sa ch na y co gIa IrI, va ba n se
quyeI Iam ap dung nhung gi da hoc vao baI cu dIeu gi ban
Iam, neu khng phaI Irong cng Iy, Ihi cung Ia Irong nhung
cng Iac xa hI, va neu cung khng phaI o do, Ihi I nhaI
cung Ia Irong cuc sng ca nhan cua minh.
|IM COLLINS
jimcollins@aol.com
www.jimcollins.com
BouIder, CoIorado
2732001
CHUONG M T
T T LA KL THU CU A V DA I
DIeu Iam cho caI cheI kho khan
Ia su Io mo khng IoI gIaI dap.
BLRYL MARKHAM
West with the Night
1
TI Ia ke Ihu cua V DaI.
Va do Ia mI Irong nhung Iy do chnh gIaI Ihch vi sao co
ra I I dIe u v da I.
Chu ng Ia khng co nhu ng Iruo ng ho c v da I, chnh vi
chung Ia da co Iruong hoc II. Chung Ia khng co nhung
chnh quyen v daI, chnh vi chung Ia da co nhung chnh
quyen II. RaI I nguoI sng mI cuc doI v daI, chu yeu
vi nguo I Ia cha p nha n m I cu c s ng I I. Da s ca c cng Iy
khng bao gIo Iro Iha nh v da I chnh Ia vi da s da Iro nen
kha I I. Va day chnh Ia m I va n de Io n cu a ca c cng Iy.
TI da ruI ra nhan xeI nay vao nam 1996, Irong mI bua
IIec II voI cac nha Iu Iuong IIen phong duoc moI den ban
Iuan ve hIeu suaI cua I chuc. BIII Meehan, gIam dc dIeu
TU T T D N V DA I
16
PHU LUC
17
hanh van phong San IrancIsco cua cng Iy McKInsey, nhoaI
nguoI ve pha II va noI nhe nhang, Anh bIeI khng, |Im,
chu ng II o day aI cu ng Ihch quye n Xy d ng tr ng t n
(BuIII Io LasI) cu a anh. Anh va nguo I d ng Ia c gIa da nghIen
cu u va vIe I ra I I I. Da ng IIe c Ia quye n sa ch a y... v du ng.
Vi Io mo, II yeu cau ng gIaI Ihch.
Nhung cng Iy anh dan chung da s deu v daI, ng
noI. Ho chua bao gIo phaI Iam caI vIec dua cng Iy minh
Iu II dI Ien v daI. Ho co nhung nha sang Iap co DavId
Packard va George Merck, nhu ng nguo I da Ia o duo c Ia m
muc v daI ngay Iu Ihuo dau Ihanh Iap. Nhung con IuyeI
daI da s nhung cng Iy khac, sau mI IhoI gIan phan dau,
nhan ra rang ho ch Ia nhung cng Iy II, ma khng Ihe Ia
v da I, Ihi sao7
TI bIeI ng Meehan dung Iu v dung mI cach Iham
xung, nhung qua IhaI su quan saI cua ng raI chnh xac,
rang nhung cng Iy v daI, da s da v daI Iu Ihuo moI hinh
Iha nh, va ra ng ra I nhIe u cng Iy kha c ch da I duo c de n
muc II, ma khng Ihe daI muc v daI. Nhan xeI cua Meehan
bng Iro Ihanh mI mon qua v gIa dI voI II, vi no da daI
ra cau hoI Iao nen cho su hinh Ihanh quyen sach nay. Cau
hoI do Ia: LIeu mI cng Iy co Ihe phaI IrIen Ihanh v daI
khng7 Neu duoc, Ihi bang cach nao7 Hay ban Ihan vIec Ia
mI cng Iy II Ia mI can benh v phuong cuu chua7
Nam nam sau bua an II do, chung II gIo day da co Ihe
khang dInh rang qua Irinh chuyen dI Iu II den v daI co
xay ra, va chung II da Iim hIeu duoc nhung bIen s gop
phan vao qua Irinh nay. Tu IoI nhan xeI cua BIII Meehan,
C
U

C

N
G
H
I

N

C
U
U

T
U

T

T

D

N

V

D
A
I
C

N
G

T
Y

N
H
A
Y

V
O
T
C

N
G

T
Y

D

I

T
R
O
N
G
T
h
o
I

d
I
e
m

c
h
u
y
e
n

d

I
1
.
0

=

m
u
c

I
r
u
n
g

b
i
n
h

I
h
I

I
r
u
o
n
g
T I e I o I n h u a n c p h I e u I c h I u y s o v o I I h I I r u o n g c h u n g
n
a
m

I

n
h

I
u

I
h
o
I
d
I
e
m

c
h
u
y
e
n

d

I
T
h
e

h
I
e
n

I

I
e

I
r
u
n
g

b
i
n
h
,

m

I

c

n
g

I
y

d
u
o
c

x
a
c

d
I
n
h

b
a
n
g

1
.
0

I
a
I

I
h
o
I

d
I
e
m

c
h
u
y
e
n

d

I
TU T T D N V DA I
18
PHU LUC
19
nhom chung II da IIen hanh mI cuc nghIen cuu suI
nam nam de kham pha co cau chuyen dI Iu II den v daI.
De nam duoc so Iuoc khaI nIem ve du an nay, hay nhin
va o so d Irang 16. No I nga n go n, chu ng II xa c dInh
nhung cng Iy da Iao buoc nhay voI Iu keI qua II Ien v
da I va gIu vu ng Iha nh qua na y Irong vo ng I nha I Ia 1S
nam. Chung II so sanh nhung cng Iy nay voI mI nhom
dI chung. Nhom dI chung cung duoc chon Ioc can Irong
bao gm nhung cng Iy khng Ihe vuon Ien vI Ir v daI,
hoac neu da daI duoc vI Ir nay, IaI khng gIu duoc Iau. Sau
do chung II so sanh haI nhom cng Iy nay de phaI hIen
ra nhung yeu I can ban Iao nen su khac bIeI.
Nhung cng Iy duoc dua vao quyen sach nay deu da daI
duoc nhung keI qua phI Ihuong; Irong vong 1S nam sau
khI ho co buoc nhay voI, IoI nhuan c phIeu Ich Iuy Irung
binh Iun cao hon IhI Iruo ng 6,9 Ia n
2
. Thu so sa nh, GeneraI
LIecIrIc (mI cng Iy duoc danh gIa Ia duoc dIeu hanh II
nha I Ia I My va o nhu ng nam cu I Ihe ky 20) co I Ie Io I
nhuan cao hon IhI Iruong 2,8 Ian Irong khoang IhoI gIan
1S nam Iu 198S den 2000
3
. NoI cach khac, neu nam 196S
ban dau Iu 1 dIa vao quy h Iuong cua nhung cng Iy
nhay voI, dng IhoI dau Iu 1 dIa vao chung khoan Iren IhI
Iruong chung, gIa su nhung cng Iy nhay voI co cung I Ie
IoI nhuan nhu IhI Iruong chung Iruoc IhoI dIem nhay voI,
Ihi den nam 2000, ban da co 471 dIa Iu nhom nhay voI,
so voI S6 dIa Iu IhI Iruong chung.
Nhung con s nay IhaI an Iuong, va cang an Iuong hon
khI ban de y rang chung duoc dau Iu vao nhung cng Iy
Ghi chu :
1. 1USD duoc chIa deu cho cac nhom cng Iy, vao 01,01,196S
2. MI cng Iy duoc gIu o muc bang voI IhI Iruong, cho den IhoI dIem
chuye n d I.
3. GIa IrI Ich Iuy Inh vao 01,01,2000.
4. C Iuc duoc IaI dau Iu, co dIeu chnh su chIa Iach c phIeu.
Iruoc do heI suc Iam Ihuong. Hay Iay v du cua WaIgreens.
Su I 40 nam Iro I, WaIgreens co nhu ng buo c Ihang Ira m,
nhung cung ch dao dng quanh muc cua IhI Iruong chung.
D I nhIen va o nam 197S, khng co m I dIe m ba o na o,
WaIgreens baI dau Ieo Ien, ngay cang cao, va cu IIep Iuc Ien
cao ma I. Trong khoa ng Iu 3112197S de n 112000, da u
Iu 1 dIa vao WaIgreens bang dau Iu 2 dIa vao ng khng
I cng nghe InIeI, gan bang S dIa vao GeneraI LIecIrIc, 8
dIa vao CocaCoIa, va hon 1S dIa vao IhI Iruong c phIeu
chung (Inh Iun ca vIec Ien gIa cua IhI Iruong NASDAQ vao
cu I nam 1999).
ThI Iruo ng chung: SS6
Cng Iy
dI Irong: S93
Cng Iy
nha y vo I:
S471
Lo i nhu n Ich lu y cu a 1 dla d u Iu
1965-2000
TU T T D N V DA I
20
PHU LUC
21
SU TO MO KlN TRl
MoI nguoI Ihuong hoI II: DIeu gi da Ihuc day anh Ihuc
hIen nhung du an nghIen cuu Ion nhu vay7 Do Ia mI cau
hoI hay. Cau Ira IoI cua II Ia Su Io mo. Khng gi khIen
II hung Ihu hon vIec chon duoc mI cau hoI ma II chua
bIeI cau Ira IoI va baI dau mI hanh Irinh dI Iim cau Ira IoI
cho no. DIeu nay mang IaI su Ihoa man, gIng nhu LewIs
va CIark khI daI chan Ien con Iau dI ve vung daI pha Tay,
da phaI bIeu: Chung II khng bIeI minh se Iim Ihay gi khI
den do, nhung chung II chac chan se ke IaI cho ban nghe
khI quay ve.
Sau day Ia cau chuyen ruI gon cua chuyen hanh Irinh vi
Io mo cua II.
Giai doa n 1: Qua Irnh Im kie m
Sau khI da daI ra cau hoI, II baI dau Iap hop mI dI
nghIen cuu. (Tu chung II duoc dung Irong quyen sach Ia
mun am ch dI nghIen cuu nay. Tng cng co 21 nguoI
Iham gIa vao du an IaI nhung IhoI dIem quan Irong, mI
nhom Ihuong co 46 nguoI cung Iam vIec).
NhIem vu dau IIen cua chung II Ia Iim ra nhung cng Iy
co m hinh phaI IrIen Iuong Iu nhu so d Irang 16. Chung
II de ra cuc Iim hIeu phan Ich IaI chnh Irong 6 Ihang,
muc dch Ia de Iim ra nhung cng Iy co m hinh can ban
nhu sau: Irong 1S nam, IoI nhuan c phIeu Ich Iuy bang
hoac Ihap hon IhI Iruong chung, cham duI bang mI buoc
Bang cach nao ma mI cng Iy voI mI IIch su v danh
da II xac va vuoI qua maI ca nhung cng Iy duoc xem Ia
duoc dIeu hanh II nhaI Iren Ihe gIoI7 Va IaI sao WaIgreens
co Ihe Iao buoc dI pha Irong khI nhung cng Iy khac hoaI
dng Irong cung Inh vuc voI cung nhung co hI, so huu
nhung ngun IaI nguyen Iuong Iu, IaI khng Ihe Iam duoc
(v du nhu Lckerd)7 Ch mI v du nay IhI da noI Ien duoc
cI IoI cua cuc Iim kIem.
Quyen sach nay khng phaI vIeI ve ban Ihan WaIgreens,
hay ba I cu m I cng Iy cu Ihe na o ma chu ng II da nghIen
cu u. Quye n sa ch na y Ia p Irung va o cau ho I M I cng Iy I I
co Ihe Iro Iha nh m I cng Iy v da I khng7 Ba ng ca ch na o7,
va qua Irinh Iim kIe m m I cau Ira Io I vuo I khng gIan va Iho I
gIan de co Ihe a p du ng cho ba I cu Ioa I I chu c na o.
ua tr|nH t|m k|em sut b nm cua cHun t| da mc ra nHun H|eu
b|et mc|. 1ron s nay co nHun d|eu kHa |y tHu va d| nucc |a|
nHun suy xet tHn tHucn. NHun tren Het cHun t| duc ket
ducc mt d|eu: Bt cu t cHuc nao cun co tHe ca| tH|en v| tHe
va H|eu sut, Hoc tHm cH| vuct |en tHanH v| da|, neu Ho cHu d|cH
ap dun kHun y tucn ma cHun t| da pHat H|en.
Quyen sach nay nham muc dch chIa se nhung gi chung
II da Iim hIeu duoc. Chuong 1 se gIoI IhIeu voI cac ban ve
cu c ha nh Irinh cu a chu ng II, so Iuo c ve phuong pha p
nghIen cu u, va Irinh ba y Io m Ia I ke I qua . Tu chuong 2,
chung II se dI Ihang vao keI qua nghIen cuu, baI dau bang
mI Ihach Ihuc: Kha nang Ianh dao cap d S.
TU T T D N V DA I
22
PHU LUC
23
quyeI dInh ch gIoI han vao keI qua c phIeu, vi chung II
khng Ihe dua ra m I phuong pha p Iu a cho n ho p Iy va nha I
qua n d I vo I nhu ng ye u I kha c ma khng bI IhIen vI bo I y
kIe n ca nhan. O chuong cu I, II se dI sau va o m I quan he
gIu a gIa IrI I chu c va vIe c gIu vu ng vI Ir v da I, nhung Iro ng
Iam cua cuc nghIen cuu nay van Ia Iam Ihe nao dua mI
cng Iy II Ihanh mI cng Iy v daI va ben vung.
ThoaI IIen, chung II raI ngac nhIen boI danh sach cng
Iy duoc chon. AI dam ngh mI cng Iy nhu IannIe Mae co
Ihe vuo I qua GL hay CocaCoIa7 AI da m ngh WaIgreens
vuoI qua InIeI7 ThaI kho co Ihe Iim duoc mI danh sach
nao dang chan hon. Ngay danh sach nay da cho chung II
mI baI hoc dau IIen. Dua mI cng Iy Iu II den v daI Ia
hoan Ioan co Ihe, ngay ca Irong nhung Iruong hop I ngo
nhaI. Nhung dIeu ngac nhIen nhu Ihe nay da khIen chung
II phaI danh gIa IaI cach suy ngh cua minh ve mI cng
Iy v da I.
nhay voI, va Irong 1S nam IIep Iheo, IoI nhuan Ich Iuy cao
hon IhI Iruong chung I nhaI 3 Ian. Chung II an dInh IhoI
gIan Ia 1S nam vi nhu vay se IoaI bo duoc nhung su kIen
hy huu va nhung khoang IhoI gIan may man (ban khng
Ihe cu may man suI 1S nam), va khoang IhoI gIan nay daI
hon Iham nIen Irung binh cua da s Ing gIam dc. (DIeu
nay gIup chung II Iach bIeI nhung cng Iy v daI voI nhung
cng Iy co mI gIam dc v daI). Chung II an dInh I Ie 3
Ian cao hon IhI Iruong chung vi I Ie nay cao hon hIeu suaI
cua hau heI cac cng Iy v daI da duoc cng nhan khac.
ThaI vay, quy h Iuong cua cac cng Iy quy Ic sau day
cung ch daI I Ie 2,S Ian cao hon IhI Iruong Irong vong 1S
nam Iu 198S den 2000: 3M, BoeIng, CocaCoIa, GL, HewIeII
Packard, InIeI, |ohnson & |ohnson, Merck, MoIoroIa, PepsI,
ProcIer & GambIe, WaIMarI, va WaII DIsney. VuoI qua duoc
nhung cng Iy nay cung khng den nI nao!!!
Trong I ng s nhu ng cng Iy co Ien Irong danh sa ch
Fortune 500 Iu nam 196S den 199S, chung II da Ioc ra
duoc 11 cng Iy dap ung cac yeu cau de ra. (Phu Iuc 1.A
mIeu Ia chI IIe I qua Irinh Iim kIe m cu a chu ng II). Tuy
nhIen, co vaI dIeu can Iuu y o day. Thu nhaI, cng Iy duoc
chon phaI Ihe hIen m hinh phaI IrIen dc Iap voI nganh
ma no dang hoaI dng; neu ca mI nganh cng nghIep co
cung m hinh phaI IrIen nhu nhau, Ihi chung II IoaI cng
Iy nay. Thu haI, chung II da Iranh Iuan IIeu co can phaI
Ihem vao cac IIeu chuan chon Iua nao khac ngoaI IoI nhuan
c phIe u Ich Iu y, v du nhu Ia m a nh huo ng xa h I hay
chuong Irinh cham so c nhan vIen. Cu I cu ng chu ng II
TU T T D N V DA I
24
PHU LUC
2S
(*) T Ie Io I nhua n c phIe u Ich Iu y so sa nh vo I IhI Iruo ng c phIe u chung.
(**) Nam T Inh Iu Iho I dIe m nha y vo I
Giai doa n 2: Cho n d i Iro ng
GIaI doan nay chung II dua ra quyeI dInh co Ihe noI Ia
quan Irong nhaI Irong Ioan b IIen Irinh nghIen cuu: so
sanh nhung cng Iy nhay voI voI mI danh sach duoc chon
Ioc nhung cng Iy dI chung. Cau hoI daI ra khng phaI Ia
Nhung cng Iy nhay voI co dIem gi chung7 ma Ia Nhung
cng Iy nhay voI co dIem gi chung gIup ho vuoI Ien duoc
nhung cng Iy dI chung7 Hay Iay mI v du, gIa su ban
mu n nghIen cu u nho dau m I va n d ng vIen doa I huy
chuong vang IaI The van hI OIympIcs. Neu ban ch quan
sa I nhu ng va n d ng vIen doa I huy chuong va ng, ba n se
nhan ra ho deu co huan Iuyen vIen. Nhung neu ban nhin
vao nhung nguoI cung Iham du The van hI nhung chua
bao gIo doaI huy chuong, Ihi ho cung co huan Iuyen vIen!
Cau hoI daI ra Ia, DIeu gi Iao nen su khac bIeI gIua nguoI
doaI huy chuong va nguoI chua bao gIo doaI huy chuong7
Chung II chon ra haI nhom cng Iy dI chung. Nhom
dau IIen bao gm nhung cng Iy canh Iranh Iruc IIep, Iuc
Ia nhung cng Iy hoaI dng Irong cung mI nganh, co cung
co hI, cung ngun IaI nguyen, nhung khng Iao ra duoc
buoc nhay voI. (Phu Iuc 1.B mIeu Ia chI IIeI qua Irinh chon
TU T T D N V DA I
26
PHU LUC
27
gIng nhu Iim hIeu caI hp den. MI buoc dI IaI mo Ihem
anh sang ve co cau hoaI dng cua IIen Irinh nhay voI Iu II
de n v da I.
Sau khI co du IIeu, chung II Ihuc hIen mI IoaI nhung
buI Ihao Iuan dInh ky hang Iuan gIua cac nhom. DI voI
mI mI cng Iy Irong s 28 cng Iy da chon, chung II Ian
IuoI doc cac baI bao, baI phan Ich, baI phong van, va cac
de muc da ma hoa. TI se Irinh bay voI cac dng nghIep
Irong nhom ve mI cng Iy nao do, dua ra nhung keI Iuan
so khoI, va daI ra nhung cau hoI. Sau do chung II se Iranh
Iuan, Iranh caI, dap ban, Ien gIong voI nhau, rI IaI ha nhIeI
ngI ngam ngh, rI IaI Iranh Iuan, rI IaI ngam ngh, Ihao
Iuan, daI cau hoI, gIaI quyeI van de, va IaI Iranh Iuan de
xem Ihe nay Ia Ihe nao.
Cac ban cn pHa| b|et rn nHun kHa| n|em cHun t| dua ra
tron quyen sacH nay deu dua tren nHun duc ket tHuc te tu kH|
tHn t|n cHun t| tHu tHp. CHun t| kHn dua ra mt |a
Iua). Nhom Ihu haI bao gm nhung cng Iy ngan ngay, Iuc
Ia nhu ng cng Iy cu ng Ia o ra duo c buo c nha y vo I nhung
khng Ihe gIu duo c quy da o na y, mu c dch Ia de Ira Io I cho
cau ho I ve Inh be n vu ng. (Xem Ihem phu Iu c 1.C) T ng c ng,
chu ng II cho n ra duo c 28 cng Iy: 11 cng Iy nha y vo I, 11
cng Iy ca nh Iranh Iru c IIe p, va 6 cng Iy nga n nga y.
Giai doa n 3: Kha m pha b m I
GIaI doa n na y chu ng II Ia p Irung nghIen cu u chI IIe I
Iung Iruong hop. Chung II Ihu Ihap IaI ca nhung baI vIeI
da dang IIen quan den 28 cng Iy nay; co nhung baI duoc
dang cach day hon S0 nam. Chung II ma hoa IaI ca nhung
du IIeu nay vao cac de muc khac nhau, v du nhu chIen
Iuo c, cng nghe , Ia nh da o v.v... Sau do chu ng II pho ng
van cap dIeu hanh cua cac cng Iy nhay voI, nhung nguoI
da nam gIu cac vI Ir Irong yeu Irong gIaI doan chuyen dI.
Chu ng II cu ng Ihu c hIe n nhu ng phan Ich dInh Inh va
dInh Iuong ve nhung van de Iu saI nhap, den muc Iuong
Ihuong cua Ianh dao, Iu chIen Iuoc hoaI dng den van hoa
doanh nghIep. Tu van de caI gIam nhan vIen den phong
cach Ianh dao, Iu cac ch s IaI chnh den I Ie IhI vIec cua
cap dIeu hanh. TaI ca nhung cng vIec nay Inh ra bang
10,S nam Iao dng mIeI maI. Chung II da doc va ma hoa
6.000 baI bao, Ihu Ihap hon 2.000 Irang phong van, va Iao
ra 384 IrIeu byIe du IIeu vI Inh. (Xem phu Iuc 1.D ve chI
IIeI nhung phan Ich va hoaI dng cua chung II).
Chu ng II so sa nh n Iu c nghIen cu u cu a minh cu ng
KT QUA V DAI
l U Gl Dl N RA
BN TRONG
CHl C H P EN?
K T QUA T T
TU T T D N V DA I
28
PHU LUC
29
Chung II khng Iim Ihay mI IIen he gIua che d Iuong
Ihuong cua cap Ianh dao voI qua Irinh nhay voI Iu II
Ien v daI. GIa IhIeI rang che d Iuong Ihuong cua cap
Ianh dao Ia mI yeu I quan Irong dI voI hIeu suaI cng
Iy khng duoc Ihe hIen qua cac du IIeu Ihu Ihap.
ChIen Iuoc khng IhI chua du Iao nen su khac bIeI gIua
cng Iy nhay voI voI cng Iy dI chung. Ca haI nhom
cng Iy deu co nhung chIen Iuoc hop Iy, va chung II
khng Iim Ihay bang chung nao cho Ihay cng Iy nhay
voI danh nhIeu IhoI gIan de Ihuc hIen vIec hoach dInh
chIen Iuoc Iau daI hon nhung cng Iy dI chung.
Nhu ng cng Iy nha y vo I khng ch da I mu c IIeu pha I
Iam gi de Iro Ihanh cng Iy v daI, ho con chu Irong vao
ca nhung gi khng duoc Iam Ian nhung gi phaI ngung
Ia m.
Cng nghe va nhu ng Ihay d I do cng nghe mang Ia I
khng gIup gi cho vIec kch hoaI qua Irinh chuyen dI Iu
II Ien v daI. Cng nghe co Ihe gIup qua Irinh chuyen
dI dIen ra nhanh hon, nhung cng nghe khng phaI Ia
nguyen nhan dan den vIec chuyen dI.
VIec saI nhap hay mua IaI cng Iy cung khng co vaI Iro
gi Irong vIec kch hoaI qua Irinh chuyen dI. HaI cng Iy
Ia m Ihuo ng ke I ho p vo I nhau khng Ihe Iu nhIen Iro
Ihanh mI cng Iy v daI.
Cng Iy nha y vo I khng qua chu Iro ng vIe c qua n IrI
Ihay dI, dng vIen nhan vIen, hay Iao ra su dng b.
Nhung van de nay se Iu dng duoc gIaI quyeI khI duoc
daI Irong Iinh Ihe Ihch hop.
tHuyet trucc r| sau do d| t|m tHn t|n de m|nH cHun cHo no.
CHun t| cHon dua ra |y tHuyet tHeo cacH suy d|en tu mt ca|
nen vun cHc, dua tren cc sc nHun bn cHun tHuc te.
Xe I cho cu ng phuong pha p cu a chu ng II Ia m I qua
Irinh so sa nh co he Ih ng nhu ng cng Iy nha y vo I vo I
nhu ng cng Iy kha c, va Iun Iim hIe u xem dau Ia dIe m
khac bIeI.
Chung II cung nhan manh den nhung con cho khng
sua. Neu ban da doc qua Iruyen ve SherIock HoImes Cuc
Phiu Lu Cua Ngon La Bac, Irong do HoImes da xac dInh
hanh dng ky Ia cua con cho Irong dem chnh Ia dau mI.
Con cho khng sua, Iheo HoImes, Ia mI hanh dng ky Ia,
va nhu vay co ngha Ia nghI pham chnh phaI Ia mI nguoI
quen.
Tuong Iu, Irong cuc nghIen cuu cua chung II, nhung gi
chung II khng Iim ra, Iuc Ia nhung con cho chung II
Iuong se sua nhung IaI khng, dua den nhung dau mI raI
quan Irong. KhI chung II baI dau buoc chan vao chIec hp
den va Ian IuoI baI Iung cng Iac den, nhung gi chung II
khng Iim Ihay cung heI suc Ihu vI nhu nhung gi da Iim
Ihay. V du nhu:
Nhung nha Ianh dao Iam co duoc Ihue Iu ben ngoaI vao
co mI quan he nguoc chIeu voI vIec dua cng Iy Iu II
Ien v daI. MuoI Irong s muoI mI vI Ing gIam dc cac
cng Iy nhay voI duoc de baI Ien Iu ben Irong cng Iy,
Irong khI do nhung cng Iy dI chung Ihue Ing gIam
dc Iu ben ngoaI sau Ian nhIeu hon.
TU T T D N V DA I
30
PHU LUC
31
cho rang Ihe manh cua minh Ia Iu nhung Ihng IIn roI rac,
II Iim ra khun mau, rI dua moI Ihu vao IraI Iu cua no.
Tuy nhIen II mun nhan manh rang nhung khaI nIem
Irinh bay Irong b khung cuI cung khng phaI Ia y kIen
cua ca nhan II. Mac du ro rang Ia II khng Ihe hoan Ioan
v Iu Irong suI qua Irinh nghIen cuu, nhung moI keI Iuan
Iruoc khI duoc Ioan b nhom nghIen cuu chap nhan phaI
Ihoa cac IIeu chuan khaI khe. MI khaI nIem co ban Irong
b khung cu I cu ng pha I Ia ye u I Ia o nen su Ihay d I
Irong 100 cac cng Iy nhay voI va khng duoc xuaI hIen
Irong hon 30 cac cng Iy dI chung Irong suI khoang
IhoI gIan mau chI. BaI cu khaI nIem nao khng Ihoa dIeu
kIen nay Ihi khng Ihe duoc Irinh bay nhu mI khaI nIem
chnh.
Sau day Ia Ing quan ve b khung cac khaI nIem cung
nhu so Iuo c ve n I dung co n Ia I cu a quye n sa ch. (Xem
hinh).
Su chuyen dI duoc xem Ia bao gm qua Irinh xay dung
nen Iang va Iheo sau Ia qua Irinh dI pha. Toan b qua
Irinh nay duoc phan Ihanh ba gIaI doan chnh: con nguoI
ky IuaI, Iu Iuong ky IuaI, hanh dng ky IuaI. Trong mI gIaI
doa n co haI kha I nIe m chnh. Bao Iru m Ien Ioa n b b
khung Ia mI khaI nIem chung II daI Ien Ia Banh da, Ihe
hIen hinh dang Ioan b qua Irinh dI Ien Iu II den v daI.
Cng Iy nhay voI khng Iao ra nhung su kIen, chuong
Irinh, daI Ien IuI, khau hIeu... de danh dau su chuyen
dI. Thuc Ie Ia nhIeu cng Iy con khng nhan Ihuc heI
duoc quy m IaI IhoI dIem chuyen dI, ho ch nhan ra
sau nay khI nhin nhan IaI. Nhu vay, ho Iao ra mI buoc
nhay voI Io Ion dI voI keI qua kInh doanh, nhung ho IaI
khng Iuan Iheo mI quy Irinh caI cach nao.
Cng Iy nhay voI da s khng hoaI dng Irong nhung
nganh cng nghIep Ion, Ihuc Ie mI s con hoaI dng
Irong nhung nganh cng nghIep raI Ie. Chung II cung
khng Iim Ihay mI v du nao ve mI cng Iy duoc may
man daI Iren dnh cua hoa IIen khI no duoc phong Ien.
V daI khng phaI Ia keI qua cua may man. V daI Ia keI
qua cua su chon Iua co nhan Ihuc.
Giai doa n 4: Hnh Iha nh kha i nie m
TI da c ga ng Iim ca ch don gIa n nha I de m Ia qua
Irinh dI Iu du IIeu, phan Ich, Iranh Iuan, nhung suy doan
ve cho khng su a de n nhu ng du c ke I cu I cu ng Irong
quyen sach nay. Cau Ira IoI hay nhaI ma II co Ihe ngh ra
duoc Ia, day Ia mI qua Irinh Iuong Iac xoay vong, Iu vIec
phaI IrIen y Iuong va Ihu IaI voI du IIeu, sau do IaI Ihay dI
y Iuong, xay dung mI b khung, chung kIen no bI d sup
Iruoc cac du IIeu, va rI IaI IIep Iuc xay dung b khung
khac. Qua Irinh nay duoc Iap dI Iap IaI, cho den khI moI Ihu
co ve nhu da IIen Iac voI nhau Ihanh mI b khung nhung
khaI nIem. Chung Ia aI cung co nhung dIem manh, va II
TU T T D N V DA I
32
PHU LUC
33
Con ngi i trc Cng vic theo sau
Chung II cu Iuong cac vI Ianh dao cng Iy nhay voI phaI
ba I da u ba ng vIe c de ra dInh huo ng va chIe n Iuo c mo I.
Nhung Iren Ihuc Ie, vIec dau IIen ho Iam Ia Iim ra nhung
con nguoI phu hop, IoaI bo nhung con nguoI khng phu
hop, daI dung nguoI vao dung vIec, sau do ho moI cung
ngh ra ho mun dI ve dau. Cau cach ngn Ihuong dung
Con nguoI Ia IaI san quy gIa nhaI cua ban co ve khng
con dung nua. Khng phaI con nguoI (peopIe), ma phaI Ia
nguoI phu hop (rIghI peopIe) moI Ia IaI san quy gIa nhaI!
i mt s tht phu phang (nhng ng mt nim tin)
Chung II hoc duoc rang mI cuu Iu bInh chIen Iranh co
Ihe da y Ia nhIe u ba I ho c Iim duo ng dI de n vInh quang
nhIeu hon hau heI nhung quyen sach ve chIen Iuoc cng Iy
(corporaIe sIraIegy). MoI cng Iy nhay voI deu IraI qua dIeu
ma chung II goI Ia NghIch Iy SIockdaIe
4
: Ban phaI Iun gIu
vung nIem IIn rang minh se chIen Ihang cho du kho khan
den may, nhung dng IhoI cung phaI dam dI maI voI su
IhaI phu phang ve Iinh hinh Ihuc Ie cua ban, cho du Ia Iinh
hinh co II Ie den muc nao.
Khai nim con nhm (S n gian trong ba vong tron)
De vuoI Ien Iu II den v daI doI hoI phaI vuoI qua duoc
su Ie Ihuc vao nang Iuc. Ch vi ban da chon mI Inh vuc
Iam Irong Iam, ch vi ban da Iheo duI no IIen Iuc Irong
nhIeu nam, khng co ngha Ia ban se Iro Ihanh gIoI nhaI
Kha nng la nh a o c p 5
Chung II IhaI su ngac nhIen, noI dung hon Ia choang,
khI phaI hIen ra nang Iuc Ianh dao can IhIeI de chuyen dI
mI cng Iy Iu II Ien v daI. Neu so sanh voI nhung vI Ianh
dao voI nhan cach Ion Ihuong duoc de cao Iren bao daI va
Iro nen nI IIeng, Ihi nhung vI Ianh dao cac cng Iy nhay
voI nhu den Iu mI Ihe gIoI khac. KhIem In, n hoa, dIem
dam, Iham ch con hoI e de, nhung vI Ianh dao nay Ia su
Ing hop day nghIch Iy gIua su quyeI doan Irong cng vIec
va ba n cha I nhu n nhuo ng. Hinh ma u cu a ho Ia LIncoIn,
SocraIes, chu khng phaI Ia PaIIon hay Caesar.
QUA TRINH XY DUNG NN TANG
Q
U
A

T
R
I
N
H

D

T

P
H
A

Kha nng la nh
da o c p d 5
Con nguo i di Iruo c -
cng vie c Iheo sau
i mI su IhI
phu pha ng
Kha i nie m
con nhm
Vn ho a
ky lu I
Ba n da p
cng nghe
CON NGUO I KY LU T TU TUONG KY LUT HA NH D NG KY LU T
TU T T D N V DA I
34
PHU LUC
3S
Ba nh a va vo ng l n qu n
Nhu ng cng Iy mu n Ihu c hIe n ca I ca ch, de ra nhu ng
chuong Irinh Ihay dI Ian gc, hay sIeI chaI vIec IaI co cau
deu gan nhu chac chan khng Ihe Iao ra buoc nhay voI.
Qua Irinh chuyen dI Iu II den v daI khng dIen ra Irong
m I d ng Ia c. Khng co chuye n ch ca n m I ha nh d ng
don gIan, ch can mI chuong Irinh hoanh Irang, ch can
mI cuc cach Ian cheI nguoI, ch can mI co hI may man,
cung khng co chuyen ch can mI khoanh khac dIeu ky.
Qua Irinh chuye n d I bao g m vIe c ca I Iu c da y m I ca I
banh da vua Io vua nang Iheo mI huong nhaI dInh, Iung
buo c, Iu ng buo c m I, Ia o da da n de n buo c nha y vo I, va
IIep Iuc phaI IrIen.
T Tt n V ai n Xy dng Trng tn
TI nhan Ihay dang Ie ra quyen sach nay phaI duoc xuaI
ban Iruoc quyen Xy dng Trng tn (BuIII Io LasI).
Quyen sach nay ch ra cach Iam Ihe nao dua mI cng Iy
II phaI IrIen Ihanh mI cng Iy v daI va ben vung. Quyen
Xy dng Trng tn ch cho ban cach dua mI cng Iy
co ke I qua v da I Iha nh m I cng Iy v da I Iruo ng I n,
Ihanh mI hinh anh bIeu Iuong cua doanh nghIep. De Iam
duoc vIec nay, ban can co nhung gIa IrI chu dao va mI
muc dch vuoI Ien Iren vIec ch don Ihuan kIem IIen, cng
voI kha nang bao In caI cI IoI dng IhoI Ihuc day su phaI
IrIe n.
Ihe gIoI Irong Inh vuc nay. Va neu nhu ban khng phaI Ia
nguoI gIoI nhaI ngay Irong Inh vuc hoaI dng chnh cua
cng Iy, Ihi Inh vuc nay khng Ihe Ia nen Iang cua mI
cng Iy v daI. Nen Iang cua cng Iy phaI duoc xac dInh
ba ng m I kha I nIe m don gIa n, du a Iren co so Iha u hIe u
dIem gIao nhau cua ba vong Iron.
Vn ho a ky lu t
MoI cng Iy deu co van hoa rIeng, mI s cng Iy co ky
IuaI, nhung I cng Iy co duoc van hoa ky IuaI. KhI ban co
Irong Iay nhung con nguoI ky IuaI, ban khng can phaI co
he Ihng cap bac. KhI ban co Iu Iuong ky IuaI, ban khng
can co he Ihng Ihu Iuc. KhI ban co duoc hanh dng ky
IuaI, ban khng can phaI gIam saI chaI che. KhI ban keI
hop duoc van hoa ky IuaI voI IInh Ihan dam ngh dam Iam,
ban da co Irong Iay cng Ihuc daI hIeu suaI v daI.
Ba n a p cng ngh
Cac cng Iy nhay voI co cach nhin hoan Ioan khac ve
cng nghe. Ho khng dung cng nghe nhu cng cu co ban
de kch hoaI su Ihay dI. Nhung dng IhoI co mI nghIch
Iy : ho chnh Ia nguo I dI IIen phong Irong vIe c su du ng
nhung cng nghe da duoc ho chon Ioc. Chung II phaI hIen
ra rang ban Ihan cng nghe khng phaI Ia nguyen nhan co
ban dua den vIec nhay voI hay suy IhoaI.
TU T T D N V DA I
36
PHU LUC
37
cac ban nhin nhan cng vIec cua chung II nhu mI qua
Irinh Iim kIem nhung nguyen Iy vuoI IhoI gIan, nhung dInh
IuaI ve mI cng Iy v daI van Iun dung dan va can IhIeI
cho du Ihe gIoI quanh Ia co Ihay dI Ihe nao dI nua. D
nhIen, cach ap dung cho Iung Iruong hop cu Ihe se Ihay
dI, nhung nhung dInh IuaI baI bIen ve hIeu suaI I chuc
se van khng Ihay dI.
Su IhaI Ihi sng Irong nen kInh Ie moI khng phaI Ia dIeu
gi moI Ia ca. The he Iruoc, khI ho phaI dI maI voI vIec phaI
mInh ra dIe n, dIe n Ihoa I, I, radIo, bo ng de n ba n da n,
phaI chang ho cung cam gIac nhu chung Ia hIen nay Iruoc
nen kInh Ie moI7 Va Irong mI Ihanh qua cua nen kInh Ie
moI, cac nha dIeu hanh xuaI sac cung phaI Iuan Iheo mI
s nguyen Iac co ban, mI cach cung nhac va co ky IuaI.
NhIeu nguoI cho rang su Ihay dI hIen nay dang dIen ra
voI mI Iam voc va Ic d Ion hon Irong qua khu. Ngay ca
neu dung nhu vay, Ihi Irong s nhung cng Iy nhay voI ma
chung II gIoI IhIeu o day, cung co nhung cng Iy da phaI
IraI qua qua Irinh Ihay dI chong maI, khng Ihua kem gi
nhung gi dIen ra Irong nen kInh Ie moI. V du nhu, Irong
Ihap nIen 1980, nganh ngan hang hoan Ioan bIen dI ch
Irong vong 3 nam, khI ho phaI dI maI voI vIec Ihay dI
gIam boI nhung quy dInh, IuaI Ie Iu Chnh phu. Do IhaI su
Ia m I ne n kInh Ie mo I d I vo I nga nh ngan ha ng. Va
chnh WeIIs Iargo da ap dung moI keI qua Irinh bay Irong
quyen sach nay de mang IaI keI qua v daI, nhu mI IoI dap
Ira Ihch dang vao ngay nhung Ihay dI do vIec gIam boI
cac IuaI Ie, quy dInh gay ra.
Neu ban da doc qua quyen Xy dng Trng tn, II
khuyen ban nen bo qua cau hoI dau Ia mI IIen he gIua haI
cuc nghIen cuu nay de Iap Irung vao nhung keI qua Irinh
bay Irong quyen T tt n V ai (Good Io GreaI) ma IhI.
Trong chuong cuI cung, II se quay IaI va Irinh bay mI
IIen he gIu a haI cu c nghIen cu u.
CO CH VUO T THO l GlAN CU A Vl C
CHUY N l TU T T LN V A l
Sau khI II Irinh bay cuc nghIen cuu nay cho mI s cac
nha dIeu hanh Iam vIec Irong Inh vuc InIerneI IaI mI cuc
hI Ihao, mI canh Iay dua Ien daI cau hoI: LIeu keI qua
nghIen cuu nay co Ihe ap dung cho nen kInh Ie moI khng7
LIeu chung II co phaI Iu bo heI nhung y Iuong cu va baI
dau IaI Iu dau khng7 Day Ia mI cau hoI hoan Ioan hop
Iy vi chung Ia dang sng Irong mI gIaI doan voI nhIeu bIen
chuyen Ion. Cau hoI nay raI Ihuong duoc daI ra cho II, vi
vay II mun Ira IoI ngay Iu dau, Iruoc khI dI vao phan nI
dung chnh cu a quye n sa ch.
The gIoI dang Ihay dI, va se con IIep Iuc Ihay dI. Nhung
dIeu nay khng co ngha Ia chung Ia dung moI n Iuc Iim
kIe m nhu ng quy Iua I vuo I Iho I gIan. Ha y Ihu ngh xem,
Irong khI cac ung dung co kh van IIen Iuc Ihay dI va phaI
IrIen, Ihi cac dInh IuaI vaI Iy van khng Ihay dI. TI mun
Kha I
nIe m T t
n V
ai
Ke I qua
kInh doanh
v da I be n
vu ng
Kha I nIe m
Xy d ng
Tr ng
t n
Cng Iy
v da I
Iruo ng
I n

+

TU T T D N V DA I
38
PHU LUC
39
hoc II co Ihe Iro Ihanh Iruong hoc v daI. Nhung Ioa bao
II co Ihe Iro Ihanh Ioa bao v daI. Nhung nha Iho II cung
co Ihe Iro Ihanh v daI. Nhung co quan chnh phu II cung
co Ihe Iro Ihanh v daI. Va Ie d nhIen nhung cng Iy II co
Ihe Iro Ihanh cng Iy v daI.
Vi vay, moI ban cung II dI vao cuc hanh Irinh kham
pha nhung gi dua II den v daI. TI khuyen khch ban hay
daI cau hoI va Iham dInh IaI nhung gi ban hoc duoc. MI
Irong nhung vI gIao su II yeu quy da co Ian noI: NguoI
hoc Iro xuaI sac Ia nguoI khng bao gIo IIn IuyeI dI vao
gIao su cua ho. Hoan Ioan dung. Nhung chnh ng cung
Iu ng nha c nho : Ta khng nen ga I bo du IIe u ch vi Ia
khng Ihch nhung gi du IIeu noI. TI Irinh bay IaI ca o
day cho ba n nha n xe I da nh gIa , chu khng pha I de ba n
chap nhan mI cach mu quang. Ban chnh Ia quan Ioa va
cung Ia bI Iham doan. Hay de cac chung cu Ien IIeng.
bH| ban t|m H|eu ky nHun cHucn sau, Hay H| nHc mt d|eu.
uyen sacH nay kHn no| den nen k|nH te k|eu cu. No cun kHn
nHc den nen k|nH te mc|. uyen sacH nay cun kHn no| ve cac
cn ty, Hay Hoat dn k|nH doanH cua Ho. uyen sacH nay tp
trun vao mt d|eu duy nHt: nHun quy |ut vuct tHc| |an dua
cn ty tu tt |en v| da|. uyen sacH nay cH| cHo ban |am tHe
nao dua mt t cHuc tt tHanH mt t cHuc dat ket qua v| da|
va |u ben, con d|nH nH|a tHe nao |a ket qua tH| tuy ban dua
ra sao cHo pHu Hcp vc| t cHuc cua m|nH.
DIeu nay co Ihe Iam ban ngac nhIen, nhung II khng
ngh rang cng vIec cua II Ia nghIen cuu ve kInh doanh,
cung nhu II khng cho rang ve co ban day Ia mI quyen
sa ch kInh doanh. TI nhin nha n cng vIe c cu a minh Ia
kham pha dIeu gi Iao nen nhung I chuc xuaI sac Irong baI
cu Inh vuc nao. TI Io mo mun Iim hIeu su khac nhau co
ban gIua II va v daI, gIua xuaI sac va Iam Ihuong. TI ch
v Iinh dung cac cng Iy nhu mI phuong IIen de Iim hIeu
hp den. TI chon cng Iy vi haI uu dIem Ion ma cac cng
Iy c phan cng khaI mang IaI cho vIec nghIen cuu: keI qua
kInh doanh duo c mo I nguo I cng nha n (Iu do chu ng II
manh dan chon ra mI danh sach); va su da dang cua cac
IoaI du IIeu cng khaI ve chung.
KhaI nIem TI Ia ke Ihu cua V daI khng ch gIoI han
Irong Inh vuc kInh doanh. Day Ia mI van de mang Inh
nhan van, ph quaI. Neu chung II gIaI ma duoc cau hoI Iu
II den v daI, chung II chac chan se mang IaI dIeu gi do
huu ch cho baI cu IoaI hinh I chuc nao. Nhung Iruong
TU T T D N V DA I
40
PHU LUC
41
QUA TRINH XY DUNG NN TANG
Q
U
A

T
R
I
N
H

D

T

P
H
A

Kha nng la nh
da o c p d 5
Con nguo I dI Iruo c
cng vIe c Iheo sau
D I ma I su Iha I
phu phang
Kha I nIe m
con nhm
Van ho a
ky Iua I
Ba n da p
cng nghe
CON NGUO I KY LU T TU TUONG KY LUT HA NH D NG KY LU T
SmIIh Ia mI IuaI su, Inh Iinh dIem dam, dang Iam vIec
Irong cng Iy. Ban Ihan ng cung khng chac vIec HI dng
quan IrI chon minh Ia mI quyeI dInh dung dan. Cam gIac
nay cang Iang Ien khI mI vI gIam dc Irong cng Iy keo
ng ra ngoaI va noI nho rang ng khng co Irinh d chuyen
mn can IhIeI de dam nhIem chuc vu nay
6
. Nhung ng van
nhan chuc Tng gIam dc, va gIu vung cuong vI nay Irong
suI 20 nam sau do.
Va do Ia 20 nam IuyeI voI. Trong gIaI doan nay, SmIIh da
Iao ra mI buoc chuyen bIen dang kInh ngac, dua cng Iy
KImberIyCIark Ihanh cng Iy gIay IIeu dung hang dau Iren
Ihe gIoI. DuoI quyen Ianh dao cua ng, IoI nhuan c phIeu
Ich Iuy cua KImberIyCIark da daI gap 4,1 Ian IhI Iruong
chung, vuoI qua ca nhung dI Ihu Iruc IIep nhu cng Iy
gIay ScoII hay ProcIer & GambIe, hay nhung daI gIa nhu
CocaCoIa, HewIeIIPackard, 3M, GeneraI LIecIrIc.
Day Ia mI Ihanh qua an Iuong, mI v du IIeu bIeu Irong
Ihe ky haI muoI ve vIec dua mI cng Iy Iu II den v daI.
Vay ma co raI I nguoI bIeI ve DarwIn SmIIh, ngay ca nhung
sInh vIen chuyen nganh quan IrI hay IIch su kInh doanh.
Co Ie SmIIh cung mun Ihe. La mI nguoI khng Iuc nao Io
ra quan Irong, SmIIh Ihch Iam ban voI nhung nguoI Iho
dIen, Iho ng nuoc va mI ky ngh he ng IaI den Irang IraI
cua minh o WInconsIn, chay Iong vong Iren chIec xe chuyen
dung, Irng cay, don da
7
. ng khng bao gIo c Iao dung
hinh a nh nguo I anh hu ng hay m I nguo I dIe u ha nh n I
IIe ng
8
. M I Ia n, m I nha ba o yeu ca u ng ha y mIeu Ia
phong cach Ianh dao cua minh, SmIIh, Iuc do dang an mac
CHUONG HAl
KHA NANG LA NH DA O C P D S
Ban co Ihe Iam duoc baI cu dIeu gi Irong cuc sng,
voI dIeu kIen ban dung de y aI Ia nguoI huong cng.
HARRY S. TRUMAN
S
Nam 1971, mI nguoI dan ng co ve raI binh Ihuong
Ien Ia DarwIn L. SmIIh Ien nam chuc Tng gIam dc cng
Iy KImberIyCIark, mI cng Iy gIay gIa nua va nang ne. GIa
c phIeu cua cng Iy Iuc nay da IuI xung 36 duoI muc
IhI Iruong chung Irong vong 20 nam.
TU T T D N V DA I
42
PHU LUC
43
heI suc II mI nhu mI cau be nha que Ian dau mua duoc
b canh o sIeu IhI, khng noI gi ma ch nhin cham chap
qua cap maI knh co gong den II IhoI. PhaI sau mI Iuc
Iau, ng moI Ira IoI don gIan: Ky quac, Iap dI!
9
Tay pho ng
vIen Wall Street Journal hm do chIu Ihua khng Ihe vIeI
duoc mI baI bao dinh dam nao ve DarwIn SmIIh!
Nhung neu ban ngh DarwIn SmIIh Ia mI nguoI nhu mi,
dIu dang, Ihi ban Iam Io. Dang sau su nhuI nhaI va khIem
nhuong ay Ia mI quyeI Iam manh IIeI, san sang chIu dung
moI gIan kh Irong cuc sng. SmIIh sInh ra Irong mI gIa
dinh nha nng ngheo o IndIana, phaI dI Iam Ihem vao ban
nga y Ia I InIernaIIonaI HarvesIer de co IIe n Iheo ho c va o
ban dem IaI DaI hoc IndIana. MI ngay no, ng bI duI maI
mI phan ngon Iay khI dang Iam vIec. Theo nhu moI nguoI
ke IaI Ihi ng van cu dI hoc II hm do, va dI Iam IaI vao
sang hm sau. Cau chuyen co ve hoI phong daI, nhung ro
rang ng khng de chuyen maI mI ngon Iay ngan can con
duong hoc van cua minh. ng van dI Iam ban ngay, dI hoc
ban dem, va cu I cu ng da duo c nha n va o Iruo ng Iua I Harvard
(Harvard Law SchooI)
10
. Sau nay, khoang haI Ihang sau khI
nha n chu c T ng gIa m d c, ca c ba c s cha n doa n ng bI
benh ung Ihu muI va hong, va du doan ng ch sng duoc
II da Ihem mI nam. ng bao IIn nay voI HI dng quan
IrI, nhung dng IhoI cung noI Ihem Ia ng chua cheI, cung
nhu khng dInh cheI ngay. ng van IIep Iuc gIu dung IIch
Irinh Iam vIec cang Ihang, mI Iuan IaI dI Iu WInconsIn den
HousIon de xa IrI, va IIep Iuc sng Ihem haI muoI Iam nam,
va gIu chuc Tng gIam dc Irong phan Ion IhoI gIan nay
11
.
GIAI DOA N DARWIN SMITH DI U HA NH
KImberIyCIark, GIa IrI Ich Iu y cu a 1 d ng da u Iu
19711991
GIAI DOA N TRUO C KHI DARWIN SMITH DI U HA NH
KImberIyCIark, GIa IrI Ich Iu y cu a 1 d ng da u Iu
19S11971
KImberIyCIark
S,30
KImberIyCIark
ThI Iruong chung:
8,30
ThI Iruong chung:
TU T T D N V DA I
44
PHU LUC
4S
maI hang
16
. KhI da ve huu, SmIIh nhac IaI gIaI doan Ihanh
cng Iay Iung cua minh mI cach don gIan: TI da khng
ngung c gang de co du kha nang Iam vIec.
17
KHNG NHU MONG O l
DarwIn SmIIh Ia mI Ih du dIen hinh ve dIeu ma chung
II goI Ia Kha nang Ianh dao cap d S mI ca nhan keI
hop duoc Inh khIem nhuong IuyeI dI va quyeI Iam cao
SmIIh da Ihuc hIen vIec caI I KImberIyCIark cung voI
m I quye I Iam sa I da nhu va y, nha I Ia khI ng dua ra
quyeI dInh dac bIeI quan Irong Irong IIch su cng Iy: Ban
IaI ca cac nha may san xuaI bI gIay
12
. Ch Irong Iho I gIan
ngan sau khI nhan chuc Tng gIam dc, SmIIh va nhung
cng su cua ng da dI den keI Iuan rang nganh kInh doanh
Irong dIem Iruoc nay cua KImberIyCIark gIay Iang ch
co Ihe daI muc Iam Ihuong. Thuc Irang kInh Ie nganh nay
raI yeu va kha nang canh Iranh Ihap
13
. NgoaI ra, ho Iy Iuan
ra ng, ne u KImberIyCIark ba I da u buo c chan va o nga nh
gIay IIeu dung, Ihi vIec canh Iranh voI nhung cng Iy dang
cap quc Ie nhu ProcIer & GambIe se buc ho phaI chIen
dau hay Ia cheI.
Va y Ia , nhu m I nha ca m quan ra Ie nh qua sng pha
ca u, ch chu a m I con duo ng (Iha nh cng hay Ia che I),
SmIIh da Iuyen b quye I dInh ba n nhu ng nha ma y sa n
xuaI bI gIay. MI Ihanh vIen HI dng quan IrI cho bIeI
day Ia mI quyeI dInh IIeu Inh nhaI ma ng Iung Ihay o
m I vI T ng gIa m d c. Ngay ca nha ma y Ia I KImberIy,
WInconsIn, ng cu ng khng gIu Ia I. Toa n b s IIe n Ihu
duoc dua vao kInh doanh hang IIeu dung, dau Iu cho nhung
nhan hIeu nhu HuggIes va KIeenex
14
.
GIoI Iruyen Ihng Irong nganh kInh doanh goI day Ia mI
quye I dInh ngu xua n va nhu ng nha phan Ich Iren IhI
Iruo ng chu ng khoa n WaII SIreeI da ha gIa c phIe u cu a
cng Iy
1S
. Nhung SmIIh khng he Iay chuyen. HaI muoI Iam
nam sau, KImberIyCIark da mua IaI Ioan b cng Iy gIay
ScoII, qua maI ProcIer & GambIe Irong sau Iren Ing s Iam
BC THANG S CP D
NHA lU HANH CP 5
Xay dung su v daI ben vung Ihng qua su keI hop
day nghIch Iy gIua ban Inh khIem nhuong va quyeI
Iam Irong cng vIec.
NHA LANH AO HlU QUA
Thuc day su Ian Iuy va Iheo duI nhIeI Iinh mI
Iam nhin ro rang va IhuyeI phuc, Iao dng Iuc cho
nhung IIeu chuan hoaI dng cao hon.
GlA M C CO NNG LU C
T chuc con nguoI va ngun IaI nguyen huong den
vIec Iheo duI mI cach hIeu qua va hop Iy cac
muc IIeu da dInh Iruoc.
THANH VlN TRONG NHOM CO ONG GOP
Do ng go p nang Iu c ba n Ihan va o vIe c da I duo c
nhung muc IIeu cua nhom va Iam vIec hIeu qua
voI nhung Ihanh vIen khac Irong nhom.
CA NHN CO NNG LUC
Dong gop Ich cuc Ihng qua IaI nang, kIen Ihuc,
ky nang, va IhoI quen Iam vIec II.
TU T T D N V DA I
46
PHU LUC
47
Ianh dao de Iranh II suy ngh don gIan kha ph bIen hIen
nay hoac Ia de cao nguoI Ianh dao, hoac Ia d moI II cho
nguo I Ia nh da o.
Neu phaI so sanh Ihi cach nhin nhan NguoI Ianh dao Ia
cau Ira IoI cho IaI ca moI vIec cung gIng nhu cach nhin
Chua Ia cau Ira IoI cho IaI ca moI vIec Irong IhoI Trung
c da ngan can su hIeu bIeI mI cach khoa hoc ve Ihe gIoI
Iu nhIen. Trong Ihe ky 16, nguoI Ia gan moI hIen Iuong ho
khng hIeu cho Chua. TaI sau mua mang IhaI baI7 y Ia
Chua mun Ihe. TaI sao chung Ia co dng daI7 Chua Iam
Ihe . Ca I gi gIu Ira I da I khng roI7 La Chu a. Nhung khI
chung Ia buoc vao ky nguyen KhaI sang, chung Ia baI dau
Iim kIem su hIeu bIeI khoa hoc va chung Ia co vaI Iy hoc,
hoa hoc, sInh hoc v.v... Khng phaI vi Ihe ma chung Ia Iro
Ihanh nguoI v Ihan, chung Ia ch Ia hIeu bIeI ro rang hon
ve cau Iao vu Iru ma IhI.
Tuong Iu nhu vay, neu chung Ia gan moI Ihu cho Kha
nang Ianh dao, chung Ia cung se dI vao con duong cua
nguoI xua Irong Ihe ky 16. Chung Ia ch don gIan Ia Ihua
nhan minh ngu dI. Khng phaI chung Ia chI bo kha nang
Ia nh da o (su Iha I Ia kha nang Ia nh da o ra I quan Iro ng),
nhung cu mI Ian chung Ia gIo Iay dau hang va chon cach
gIaI Ihch Cau Ira IoI chac phaI Ia do kha nang Ianh dao
Ia chung Ia da ngan can minh dI sau vao Iim hIeu mI cach
khoa hoc dIeu gi da Iam nen nhung cng Iy v daI.
Vi vay, ngay Iu dau du an II da phaI IIen Iuc nhac nho:
Dung quan Iam den nhung nguoI dIeu hanh. Nhung nhom
nghIen cuu van IIen Iuc phan dI: Khng duoc. Chung Ia
Irong cng vIec. Chung II Iun Iim Ihay nhung nguoI Ianh
dao kIeu nay dung muI chIu sao IaI moI cng Iy nhay voI
Irong gIaI doa n chuye n d I. Cu ng nhu SmIIh, ho de u Ia
nhung nguoI khIem nhuong nhung Ihe hIen quyeI Iam manh
IIeI: quyeI Iam nhung gi can Iam de dua cng Iy Ien v daI.
NHun nHa |anH dao cp d b Hucn ca| t| kHo| ca nHn Ho, d|
vao muc d|cH |cn Hcn |a xy dun cn ty v| da|. bHn pHa|
nHun nuc| |anH dao nay kHn co ca| t|, Hay kHn b|et quan
tm den ban tHn m|nH. 1Huc te, Ho cuc ky tHam von nHun
tHam von cua Ho trucc Het |a v| cn ty, cHu kHn v| ban tHn.
ThuaI ngu cap d S am ch cap d cao nhaI Irong Ihang
kha nang Ia nh da o ma chu ng II da xa c dInh Irong qua
Irinh nghIen cuu. (Xem so d Bac Ihang S cap d). Mac du
ban khng nhaI IhIeI phaI dI qua Iung buoc Iu cap d 1
den cap d S, ban co Ihe hoan IhIen nhung cap d duoI sau
nay, nhung nha Ianh dao cap d S Ia Ing hop Inh chaI
cua ca nam cap d cua kIm Iu Ihap. TI se khng dI sau
vao Iung cap d o day, vi Iu cap d 1 den cap d 4 co ve
nhu Iu no da noI Ien IaI ca, va da co raI nhIeu Iac gIa khac
de cap den. Chuong nay se Iap Irung vao nhung dac dIem
khac bIeI cua nhung nha Ianh dao cng Iy nhay voI Iuc
Ia co kha nang Ianh dao cap d S voI nhung Ianh dao
cng Iy dI Irong.
Truoc heI, cho phep II duoc ban ra ngoaI Ie de Iao mI
bI canh quan Irong. Chung II khng dI Iim nhung nguoI
Ianh dao cap d S. Thuc Ie Ia II da huong dan dI ngu
nghIen cuu raI ro rang Ia phaI ha Ihap vaI Iro cua nguoI
TU T T D N V DA I
48
PHU LUC
49
d S), nguoI khng bao gIo de caI II cua minh xen vao
Iham vong Ion cua ng vi mI su nghIep xay dung daI nuoc
hu ng ma nh be n vu ng. Nhu ng aI nhin Iha y Inh ca ch cu a
LIncoIn khIem In, nhuI nhaI, cu ch vung ve ma cho rang
no Ihe hIen con nguoI yeu duI deu Iam Io, Io den muc nhu
nhu ng con s kInh ha I sau day: 2S0.000 sInh ma ng cu a
phe LIen bang va 360.000 sInh ma ng cu a phe LIen doa n
(Irong cuc NI chIen My 1861186S), Irong do co ca chnh
Inh mang cua LIncoIn
18
.
Mac du so sanh nhung vI Ing gIam dc cng Iy nhay voI
voI Abraham LIncoIn cung co hoI qua, nhung ro rang ho
deu co chung mI Irang IhaI haI maI song song. V du nhu
CoIman MockIer, Tng gIam dc GIIIeIIe Iu 197S den 1991.
Duo I Iho I MockIer, GIIIeIIe pha I d I ma I vo I ba cu c Ia n
cng Iuc nao cung de doa pha huy co hI dI den v daI cua
cng Iy. HaI cuc Ian cng dIen ra duoI hinh Ihuc de nghI
mua IaI cng Iy Iu RevIon, khoI xuong boI RonaId PereIman,
mI ke dI kch Ihch nhaI xi ga, nI IIeng chuyen caI nho
cng Iy ma ban de Iay IIen chI Ira cho IraI phIeu cap Ihap
va IIep Iuc dau Iu vao nhung vu mua ban Ihu nghIch khac
19
.
Cuc Ian cng Ihu ba den Iu ConIsIon ParIners, mI nhom
dau Iu da nam Irong Iay S,9 c phan GIIIeIIe. Nhom nay
da khoI xuong mI cuc chIen Irach nhIem de nam quyen
dIeu hanh Irong hI dng quan IrI, voI hy vong sau do se
ba n cng Iy cho nguo I na o Ira IIe n cao nha I va Ihu Io I
nhuan nhanh chong Iu s c phan ho dang nam gIu
20
. Ne u
GIIIeIIe duoc sang Iay cho PereIman voI muc gIa ng nay de
nghI, cac c dng se duoc huong s IoI ngay Iap Iuc bang
khng Ihe bo qua ho. Co mI dIem chung gi do raI khac
Ihuong ve ho. TI be IaI: Nhung cng Iy dI chung cung
co Ianh dao, Iham ch Ianh dao v daI nua Ia dang khac.
Vay Ihi dIem khac bIeI nam o dau7 Cu Ihe cuc Iranh Iuan
IIe p dIe n.
CuI cung, nhu Ihng Ie, du IIeu Iun Ihang.
Nhu ng nha Ia nh da o cng Iy nha y vo I nhu duo c du c
cung mI khun. Khng quan Irong cng Iy ho Ianh dao
hoaI dng Irong nganh cng nghIep hay hang IIeu dung,
dang gap khung hoang hay hoaI dng binh Ihuong, cung
cap san pham hay dIch vu. Khng quan Irong buoc chuyen
dI dIen ra Iuc nao, cng Iy Ion hay nho. TaI ca nhung cng
Iy nhay voI deu co Kha nang Ianh dao cap d S IaI IhoI
dIem chuyen dI. NgoaI ra, nhung cng Iy dI chung IaI cho
Ihay ho IhIeu kha nang nay mI cach nhaI quan. Kha nang
Ia nh da o ca p d S Ia m I kha I nIe m dI nguo c hIe u bIe I
Ihng Ihuong, nhaI Ia khI so voI vIec Iruoc nay chung Ia IIn
rang mun chuyen dI cng Iy can phaI co nhung nguoI
Ia nh da o IIe ng Iam, co nhan ca ch Io n. Vi va y, ca n nha n
manh rang Cap d S Ia mI keI Iuan Iu Ihuc Ie, chu khng
phaI duoc y Iuong hoa.
KHlM NHUO NG + Y CHl = C P 5
Nhung nha Ianh dao cap d S Iun Ihe hIen haI maI song
song, khIem nhuong va y ch, khIem In va ngoan cuong.
De cho de hIeu, hay ngh ve Ing Ihng My Abraham LIncoIn
(mI Irong s I vI Ing Ihng My co kha nang Ianh dao cap
TU T T D N V DA I
S0
PHU LUC
S1
Thu haI, va o Iho I dIe m dIe n ra cu c chIe n Ihn Inh,
Sensor da cho Ihay se Ia ngun IoI quan Irong Irong Iuong
IaI nhung chua duoc Ihe hIen qua gIa c phIeu vi qua Irinh
nghIen cu u va n co n Irong b ma I. Nho va o Sensor, H I
dng quan IrI va MockIer IIn Iuong rang gIa IrI Iuong IaI
cua c phIeu se vuoI xa gIa IhoI dIem hIen IaI, ngay ca khI
da cng ca IIen Ihuong ma nhung ke mun Ihn Inh dua
ra. VIec ban cng Iy Iuc do se gIup nhung nguoI kInh doanh
44 gIa IrI c phIeu
21
. Neu nhin vao con s 2,3 I dIa IoI
nhuan c phIeu ngan han duoc chIa deu cho 116 IrIeu c
phIeu, da s nha Ianh dao co Ie da dau hang, bo IuI hang
IrIeu dIa Iu vIec ban c phIeu cua ho va s IIen bI Ihuong
ngh vIe c
22
.
CoIman MockIer da khng dau hang, ng chon con duong
dau Iranh vi Iuong IaI v daI cua GIIIeIIe, mac du ng da co
Ihe bo IuI mI khoan IIen Ion Iu nhung c phIeu cua minh.
MockIer Ia mI nguoI Iang Ie va kn dao, Iun Iun IIch su,
nI IIeng Ia nguoI IIch IhIep, gan nhu Ia mI quy ng dong
doI. Nhung aI nhin vao ban chaI kn dao cua MockIer va
cho day Ia dIem yeu se Ihay minh Iam Io. Trong cuc chIen
uy nhIem, cac nha dIeu hanh cap cao cua GIIIeIIe da goI
dIen den hang ngan nha dau Iu, Iung nguoI mI, va cuI
cu ng da Iha ng.
Den day, cac ban co Ihe ngh: Nhung dIeu nay co ve nhu
b phan Ianh dao cu dang dau Iranh vi quyen IoI cua chnh
minh Ihay vi IoI ch cua c dng. Nhin be ngoaI, moI vIec
co ve dung nhu vay, nhung hay xem xeI haI su kIen sau.
Thu nhaI, MockIer va dng su cua ng da daI cuoc Iuong
IaI cng Iy vao nhung khoan dau Iu kech su cho nhung he
Ihng IIen IIen ve maI cng nghe va hoan Ioan moI (sau
nay duoc bIeI den nhu Sensor va Mach 3). Neu vIec mua IaI
Iha nh cng, nhu ng du a n na y cha c cha n da bI du ng Ia I
hoac huy bo, va ngay nay chung Ia khng aI duoc su dung
dao cao Sensor, Sensor Ior Women, hay Mach 3, va hang
Iram IrIeu nguoI mI ngay phaI vaI va voI Ing Ioc.
23
TH NG LO l CU A COLMAN MOCKLER
GIa IrI Ich Iuy cua 1 dng dau Iu, 19761996
GIIIeIIe so vo I gIa IrI ne u ba n dI va IhI Iruo ng
44 gIa IrI Ihuong neu ban dI
GIIIeIIe:
S9S,68
GIa IrI
ne u ba n dI:
S30,40
ThI Iruong chung:
S14,92
So d gia dinh lo i nhu n nha d u Iu Iheo ba Inh hu ng:
Dau Iu 1 USD vao GIIIeIIe, gIu IaI Iu 31121976 den 31121996.
Dau Iu 1 USD vao GIIIeIIe, gIu IaI Iu 31121976, sau do ban cho RonaId
PereIman de nha n 44 IIe n Ihuo ng va o nga y 31101986, va dem Ioa n b
da u Iu va o IhI Iruo ng chung.
Da u Iu 1 USD va o IhI Iruo ng chung, gIu Ia I Iu 31121976 de n 31121996.
TU T T D N V DA I
S2
PHU LUC
S3
c phIeu ngan han vuI suong, nhung IaI Ihe hIen su IhIeu
Irach nhIem Iram Irong voI nhung nguoI nam gIu c phIeu
da I ha n.
Sau cung, MockIer va HI dng quan IrI da chung mInh
rang ho dung mI cach raI an Iuong. Neu mI nguoI kInh
doanh c phIeu chap nhan ban voI gIa Ihuong 44 nhu de
nghI cu a RonaId PereIman va o nga y 31101986, sau do
du ng Ioa n b s IIe n da u Iu va o IhI Iruo ng chung Irong vo ng
10 nam, de n cu I nam 1996, ho se nghe o hon m I nguo I
va n IIe p Iu c o Ia I vo I MockIer va GIIIeIIe Ia 3 Ia n
24
. Tha I va y,
Ioa n b cng Iy, kha ch ha ng va ca c c dng de u khng duo c
phu c vu I I ne u nhu MockIer da u ha ng nhu ng ke Ihn Inh,
Ihu va o Iu I ha ng IrIe u d, va ve huu Irong an nha n.
DIe u da ng bu n Ia MockIer da khng duo c Ia n huo ng
Ihanh qua cua ng. Vao ngay 2S11991, dI ngu Ianh dao
GIIIeIIe nhan duoc ban Ihao Irang bia Iap ch Forbes, Iren
do Ia mI Iac pham cua mI hoa s Ihe hIen MockIer dung
Iren dnh nuI, gIo cao qua dau mI IuoI dao cao v daI mI
cach dac Ihang, Irong khI nhung ke baI Iran nam Ia IIeI Iren
suon nuI. Nhung vI Ianh dao khac da Ireu choc khI Ihay
MockIer duoc mIeu Ia nhu mI phIen ban doanh nhan cua
nhan vaI Iruyen Iranh nI IIeng Conan V ch. MockIer Ia
nguoI raI ngaI xuaI hIen Iruoc cng chung nen co Ie da Iu
chI nhung IoI yeu cau duoc chup hinh cho Irang bia. Ch
vaI phuI sau khI chung kIen su cng nhan cng khaI cuc
dau Iranh suI 16 nam daI, MockIer quay ve van phong va
sum xung san, va mI con dau IIm nang da Iay dI cuc
s ng cu a ng.
2S
TI khng bIeI phaI chang MockIer mun chon caI cheI
khI dang Iam vIec, nhung II IIn chac ng khng bao gIo
mun Ihay dI cach IIep can Iren cuong vI Tng gIam dc.
Ca Inh dIem Inh cua ng che gIau mI quyeI Iam cao d,
su cng hIen heI minh nham Iam moI Ihu Ihanh IuyeI voI
den muc cao nhaI, khng phaI vi ngh den nhung gi minh
duoc nhan IaI, ma don gIan ch vi ng khng Ihe ngh ra
cach Iam nao khac hon. Trong he gIa IrI cua CoIman MockIer
chac chan khng co vIec chon con duong de dI va ban cng
Iy cho nhung ke ch mun vaI heI ngun IoI, pha huy nhung
IIem nang Iro nen v daI; cung nhu dI voI LIncoIn khng
co chuyen np don kIen doI hoa binh va maI maI maI dI co
hI xay dung mI daI nuoc v daI va ben vung.
Tham vo ng cho cng Iy: Truye n cho nguo i ke nhie m co
h i Iha nh cng
KhI DavId MaxweII Iro Ihanh Tng gIam dc IannIe Mae
nam 1981, cng Iy dang Irong Iinh Irang Ihua I 1 IrIeu
dIa m I nga y Ia m vIe c. Trong vo ng chn nam sau do ,
MaxweII da dua IannIe Mae Ihanh mI cng Iy co hIeu suaI
cao sanh ngang voI nhung cng Iy gIoI nhaI o WaII SIreeI,
doanh Ihu 4 IrIeu dIa mI ngay va co IoI nhuan c phIeu
cao hon IhI Iruong chung 3,8 Ian. MaxweII ve huu ngay khI
dang Iren dnh cao vi cho rang cng Iy se khng co IoI neu
minh o IaI qua Iau, va chuyen gIao cng Iy IaI cho nguoI ke
nhIem |Im |ohnson cung gIoI khng kem. Khng Iau sau
quyeI dInh ngh huu, goI IIen huu cua MaxweII, Iuc do da
TU T T D N V DA I
S4
PHU LUC
SS
1ron Hcn ba pHn tu cac cn ty d| tron, cHun t| nHn tHy
cac nHa |anH dao cH| de |a| cHo nuc| ke nH|em nHun d|eu k|en
de tHt ba| Hay cHon nHun nuc| ke nH|em yeu kem, Hay ca Ha|.
MI s nguoI con mac hI chung cho Ion nhaI, ngha Ia
ho khng quan Iam de n nhu ng con cho kha c Irong cu I,
mIen ho van Ia con Ion nhaI. MI Tng gIam dc cng Iy
dI Irong duoc cho bIeI da dI xu voI nhung ung cu vIen ke
nhIem nhu cach vua Henry VIII dI xu voI vo.
27
Hay Ihu xem xeI Iruong hop cng Iy RubbermaId, mI
cng Iy ngan ngay dI Ien Iu v danh Iro Ihanh s 1 Iren
danh sa ch Nhng cng ty Danh gia nht nc My (AmerIcas
MosI AdmIred CompanIes) hang nam cua Iap ch Fortune,
va sau do, cung nhanh chong nhu vay, Ian vo Ihanh mI
d ng I n x n pha I nho NeweII mua Ia I de IIe p Iu c hoa I
dng. VI kIen Iruc su Irong cau chuyen dang nho nay, mI
nha Ia nh da o Ia I gIo I va IIch IhIe p Ien Ia SIanIey GauII,
Irong Ihap nIen 1980 da Iro Ihanh dng ngha voI Ihanh
cng cua cng Iy. Trong s 312 baI bao chung II Ihu Ihap
duoc vIeI ve cng Iy RubbermaId, GauII hIen ra nhu mI
nha Ianh dao cung ran va de cao caI II. Trong mI baI bao,
ng dap Ira IoI keI II rang minh Ia mI nha dc IaI bang
cau no I: Du ng Ihe , nhung II Ia m I nha d c Ia I Irung
Ihu c.
28
Trong m I ba I ba o kha c, ch Inh rIeng doa n ng
noI ve dan daI Ihay dI, chu TI da xuaI hIen 44 Ian (TI
co Ihe Ianh dao vIec Ihay dI; TI vIeI ra 12 muc IIeu; TI
Irinh bay va gIaI Ihch cac muc IIeu v.v... va v.v...), Irong
khI chu chung II ch xuaI hIen 16 Ian.
29
GauII hoan Ioan
co gIa IrI Ien den 20 IrIeu dIa nho vao keI qua kInh doanh
IuyeI voI cua IannIe Mae, Iro Ihanh mI de IaI gay Iranh caI
IaI Quc hI (do IannIe Mae hoaI dng duoI Ban dIeu Ie
charIer cua chnh phu). MaxweII Ira IoI bang cach vIeI Ihu
cho nguoI ke nhIem, Irong do ng neu ro su e ngaI mI
cuc Iranh caI se dan den nhung phan ung baI IoI IaI Quc
hI va co Ihe anh huong xau den Iuong IaI cua cng Iy. Do
do ng yeu cau |ohnson khng can phaI Ira ng phan IIen
con IhIeu, khoang S,S IrIeu dIa, ma dong gop Ioan b s
IIen cho quy IannIe Mae xay nha o cho nguoI ngheo.
26
DavId MaxweII, cu ng nhu DarwIn SmIIh hay CoIman
MockIer, Ihe hIen ro mI Inh cach chnh cua nhung nguoI
Cap d S: Iham vong Iruoc va Iren heI Ia vi cng Iy va Io
Iang cho su Ihanh cng cua cng Iy hon Ia cho su gIau co
cua ca nhan hay danh IIeng ban Ihan. Nha Ianh dao cap
d S mong mun cng Iy se con Ihanh cng hon nua Irong
Iay nhung nguoI ke nhIem, va haI Iong voI y ngh rang hau
heI moI nguoI khng bIeI rang ngun gc cua moI su Ihanh
cng hm nay Ia do n Iuc cua ho. MI nha Ianh dao Cap
d S da Iung noI, TI mun mI ngay nao do, ngI Iruoc
hIen nha nhin vao mI Irong nhung cng Iy v daI Iren Ihe
gIoI va co Ihe noI rang, TI da Iung Iam vIec o do.
Nguoc IaI, nhung nha Ianh dao cng Iy dI Irong, vi qua
Io Iang cho IIeng Iam cua rIeng ho, Ihuong khng chuan bI
nhung dIeu kIen Ihanh cng cho Ihe he sau. Con gi co Ihe
Io ro su v daI cua ca nhan ban neu nhu moI Ihu khng Ihe
hoa I d ng sau khI ba n ra dI7
TU T T D N V DA I
S6
PHU LUC
S7
dao cng Iy nhay voI, ho Iun noI ve cng Iy va dong gop
cu a nhu ng vI dIe u ha nh kha c, va ... da nh Ir ng Ia ng khI
chung II ban den dong gop cua chnh ho. KhI chung II ep
ho phaI noI ve chnh minh, ho se dung nhung cau nhu: TI
hy vo ng minh khng co ve qua quan Iro ng. Hoa c: Ne u
HI dng quan IrI khng chon ra duoc nhung nguoI IIen
nhIem IuyeI voI, co Ie ban da khng ngI day noI chuyen
voI II. Hoac: TI co dong gop gi dau. NoI Ihe Ia de cao
ban Ihan qua. TI khng ngh minh co quyen gIanh cng
Ira ng gi nhIe u. Chu ng II may ma n co duo c nhu ng con
nguoI v daI. Hoac: Trong cng Iy co raI nhIeu nguoI co
Ihe Iam II hon II ma.
Do khng phaI Ia su khIem In gIa dI. Nhung nguoI da
Iung Iam vIec voI ho hoac vIeI ve ho Ihuong dung nhung Iu
nhu l ng le , khim t n, nhu n nh ng, nhu t nha t, t no i,
rng lng, c ch nhe nhang, khng tin vao nhng g bao
ch vit v ho , v.v... MI Ihanh vIen HI dng quan IrI |Im
HIavacek da mIeu Ia Ken Iverson, vI Tng gIam dc dung
sau su bIen chuyen cua Nucor Iu gan pha san Ihanh mI
Irong nhu ng cng Iy Ihe p Iha nh cng nha I Iren Ihe gIo I
nhu sau:
Ken Ia mI nguoI raI khIem In va nhun nhuong. TI
chua bao gIo gap nguoI nao daI duoc nhung Ihanh cng
nhu ng ma Ia I khIem nhuo ng de n va y. Ma II cu ng
dang Iam vIec voI raI nhIeu Tng gIam dc o nhung cng
Iy Ion. Trong cuc sng rIeng Iu cua ng cung vay, ng
sng raI don gIan. Y II mun noI den nhung dIeu nho
co quyen Iu hao ve su Ianh dao Ihanh cng cua minh. DuoI
IhoI cua ng, RubbermaId IIen IIep daI su Iang Iruong doanh
Ihu Irong suI 40 quy IIen Iuc, mI keI qua raI an Iuong,
va raI dang Iran Irong.
Nhung, dIeu nay moI Ia dIem chnh, GauII khng de IaI
mI cng Iy co Ihe van v daI ma... khng co ng. NguoI ke
nhIem duoc ng chon ch cam cu duoc mI nam o chuc vu
nay va nguoI ke IIep nua co Irong Iay mI dI ngu quan Iy
kem den muc ng Ia phaI cung Iuc kIem nhIem bn cng
vIe c kha c nhau, va Ihem vIe c Iim ra nguo I ke nhIe m.
30
Nhu ng
nguoI ke nhIem cua GauII khng ch phaI dI maI voI mI
he Ihng quan Iy Irng rng ma ca mI chIen Iuoc Irng
rng, nhung dIeu nay cuI cung da Iam sup d cng Iy.
31
D nhIen, ban co Ihe noI, Vang, RubbermaId sup d sau
khI GauII ra dI, nhung dIe u na y ca ng Ihe hIe n Inh ca ch v
da I cu a ng nhu m I Ia nh da o. Chnh xa c! GauII du ng Ia
m I vI Ia nh da o ca p d 4 he I su c xua I sa c, co Ihe Ia m I
Irong nhu ng nguo I xua I sa c nha I Irong vo ng S0 nam qua.
Nhung ng khng pha I Ia m I nha Ia nh da o Ca p d S, va do
Ia m I Iy do chnh dua RubbermaId Iu I I de n v da I Irong
m I Ihoa ng ch c r I nhanh cho ng Iu v da I de n quen Ia ng.
Su khiem I n Ihuye I phu c
Tuong phan voI phong cach huong ve caI II cua nhung
nha Ianh dao cng Iy dI Irong, chung II raI ngac nhIen
Iruo c vIe c nhu ng nha Ia nh da o cng Iy nha y vo I khng
chIu noI ve ho. Trong nhung cuc phong van cac nha Ianh
TU T T D N V DA I
S8
PHU LUC
S9
uoc duoc daI Ien cao va Iro Ihanh nhung hinh Iuong kho
voI IoI. Ho ch mun Ia nhung nguoI binh Ihuong, Iang Ie
mang IaI nhung keI qua phI Ihuong.
MI s vI Ianh dao cng Iy dI Irong IaI Ia su Iuong phan
ro rang. Cng Iy gIay ScoII, cng Iy so sanh Iruc IIep voI
KImberIyCIark, Ihue mI Tng gIam dc Ien Ia AI DunIap,
mI nguoI hoan Ioan khac xa voI DarwIn SmIIh. DunIap n
ao v nguc xung Ien, san sang ke cho baI cu aI mun nghe
(Iha m ch ca nhu ng nguo I khng mu n nghe) ve nhu ng
Ihanh Iuu ng da daI duoc. Trong mI baI bao Iren Iap ch
Business Week khoang 19 Ihang sau khI ng gIu vI Ir cao
nhaI IaI cng Iy ScoII, ng da huenh hoang: Cau chuyen
ve cng Iy ScoII se dI vao IIch su kInh doanh nuoc My nhu
Ia mI Irong nhung cuc xoay chuyen Iinh Ihe Ihanh cng
nhaI, nhanh nhaI, khIen cho nhung cuc xoay chuyen khac
Iro nen qua Iam Ihuong.
34
Cu ng Iheo Business Week, ba n Ihan DunIap da bo Iu I
khoang 100 IrIeu dIa Irong 603 ngay Iam vIec IaI cng Iy
ScoII (Iuong duong 16S.000 dIa mI ngay), da s nho vao
sa IhaI hang IoaI nhan vIen, caI gIam chI ph nghIen cuu
boI phan nua, va bom hoocmn Iang Iruong cho cng Iy de
chua n bI ba n.
3S
Sau khI ba n du I cng Iy va bo Iu I ha ng
IrIe u dIa, DunIap da vIe I m I quye n sa ch ve ba n Ihan,
Irong do ng Iu cng b Ien hIeu (nIckname) cua minh Ia
Rambo Ao Soc. ng vIeI: TI Ihch xem phIm Rambo. Do
Ia mI chang IraI khng co mI I co hI Ihanh cng nao
nhung Iun Ihang. Rambo buoc vao Iran chIen voI Ihe Iran
hoa n Ioa n chenh Ie ch, aI cu ng Iuo ng anh se bI na I nhu
nhaI nhu vIec ng Ihuong den ch gIu cho Iac de dem
cho ve nuI. ng co mI can nha don gIan ma ng da
sng Iu raI Iau. Nha ng ch co mI ch de xe, co Ian ng
Ihan phIen voI II Ia ng phaI dung Ihe In dung de cao
boI Iop IuyeI dong Iren cua s va da Iam gay caI Ihe. TI
noI: Ken a, anh phaI bIeI Ia co mI cach gIaI quyeI, gan
Ihem caI cua cho ch de xe. ng Ira IoI II: ThI ke,
chuyen chang co gi nghIem Irong ca... ng don gIan va
khIem nhuong Ihe day.
32
MuoI mI vI Tng gIam dc duoc chon Ia nhung vI Tng
gIam dc v daI nhaI Ihe ky, vi rang ch co muoI mI cng
Iy Irong danh sach Fortune 500 Ihoa man nhung dIeu kIen
daI ra Irong cuc nghIen cuu nay. Tuy vay, cho du ho da
daI nhung Ihanh Iuu dang nho, hau nhu chua co aI nhan
xe I gi ve ho . George CaIn, AIan WurIzeI, DavId MaxweII,
CoIman MockIer, DarwIn SmIIh, |Im HerrIng, LyIe
LverIngham, |oe CuIIman, Ired AIIen, Cork WaIgreen, CarI
ReIchardI, ban da Iung nghe noI IoI duoc may nguoI Irong
s nhung vI dIeu hanh phI Ihuong nay7
bH| cHun t| He tHn Hoa b.9/9 ba| bao cHo cuc nH|en cuu,
cHun t| nHn tHy s ba| bao v|et ve tHc| d|em cHuyen d| cua
cac cn ty nHay vot |t Hcn pHn nua so vc| s ba| v|et ve cn
ty d| tron.
33
Noa| ra, cHun t| |t kH| t|m ducc ba| bao nao
tp trun vao nHun v| 1n |am dc cn ty nHay vot.
Nhung vI Tng gIam dc cng Iy nhay voI khng mun
Iro Ihanh nhung vI anh hung baI Iu. Ho khng bao gIo ao
TU T T D N V DA I
60
PHU LUC
61
Irong hon 80 doan quang cao, Iham ch con ngh den vIec
chay dua cho chuc Ing Ihng My (co Ian ng da phaI bIeu:
DIeu hanh ChrysIer con kho hon dIeu hanh daI nuoc... TI
co Ihe dIeu hanh nen kInh Ie daI nuoc Irong vong 6 Ihang,
va gIo I IhIe u r ng ra I quye n Iu Iruye n cu a minh. Quye n
sa ch Iu a de Iacocca da ban duoc 7 IrIeu ban va dua ng
Ien vI Ir mI ngI sao, duoc hang ngan nguoI ham m chao
do n khI ng da I chan de n Nha I Ba n.
38
C phIe u ca nhan
Iacocca Ihi cang Iang, nhung Irong nua sau IhoI gIan dIeu
hanh cua ng, c phIeu ChrysIer da gIam 31 so voI IhI
Iruo ng chung.
Dang bun Ia Iacocca IaI khng Ihe Iu bo san khau Ion
va nhung bng Ic co duoc Iu cuong vI Ianh dao. ng da
Iri hoan vIec ve huu nhIeu Ian den muc nhung nguoI Irong
cng Iy gIe u nhau Ia Iacocca Ia Iu vIe I Ia I cu a I Am
ChaIrman oI ChrysIer CorporaIIon AIways (TI maI maI Ia
Chu IIch cu a ChrysIer).
39
De n khI cu I cu ng pha I quye I
dInh ve huu, ng yeu cau HI dng quan IrI IIep Iuc de ng
su du ng chIe c phI co rIeng, va duo c huo ng quye n cho n
mua c phIeu voI gIa uu daI (sIock opIIon).
40
Sau do ng IaI
keI hop voI mI ke nI IIeng chuyen mua ban cng Iy Ia
KIrk KerkorIan va de nghI mua IaI ChrysIer du khng duoc
cng Iy nay dng y.
41
ChrysIer va n huo ng Ihem chu I vInh quang nga n ngu I
Irong vo ng S nam sau khI Iacocca ve huu, nhung nhu ng
dIem yeu co ban cua cng Iy cuI cung da khIen no bI nha
sa n xua I DaImIerBenz cu a Du c mua Ia I.
42
D nhIen vIe c
sup d khng con vI Ihe mI cng Iy dc Iap cua ChrysIer
Iuong. Nhung khng he. CuI cung anh van Ihang va IoaI
bo nhung ke xau. Anh Iao ra hoa binh Iu chIen Iranh. Do
cung Ia nhung gi II Iam.
36
DarwIn SmIIh co Ihe cung Ihch
xem phIm ve anh chang Rambo khng co dau oc, nhung II
khng ngh khI buoc ra khoI rap ng se noI voI vo minh:
Lm bIeI khng, anh Ihay minh gIng nhan vaI Rambo nay;
anh ay Iam anh nho IoI minh.
bo ran cu cHuyen ve cn ty 3cott d|en ra co ve Hc| tHa| qua
tron cuc nH|en cuu cua cHun t|, nHun no kHn pHa| |a
trucn Hcp dcn |e. 1ron Hcn Ha| pHn ba s cn ty d| tron,
cHun t| da t|m tHy mt ca| t| v cun |cn op pHn vao su
tan ra Hay t|ep tuc dc| sn tm tHucn cua cn ty.
3/
Chung II nhan Ihay rang khun mau nay dac bIeI nI
baI o nhung cng Iy ngan ngay nhung cng Iy daI buoc
nhay voI duoI IaI cua mI vI Ianh dao Iheo chu ngha ca
nhan, nhung dI xung ch vaI nam sau do. Lee Iacocca Ia
mI v du; ng da cuu ChrysIer Iu ben bo vuc pha san, Ihuc
hIen mI cuc xoay chuyen Iinh Ihe nI IIeng nhaI (va hoan
Ioa n xu ng da ng) Irong IIch su kInh doanh nuo c My . Lo I
nhuan c phIeu ChrysIer daI muc ky Iuc 2,9 Ian cao hon IhI
Iruo ng chung va o khoa ng gIu a Iho I gIan na m quye n cu a
ng. Tuy nhIen, sau do, ng IaI chuyen huong dn suc de
Iro Ihanh mI Irong nhung Tng gIam dc nI IIeng nhaI
IIch su kInh doanh nuoc My. To nhaI bao Investors Business
Daily va Io Wall Street Journal da ghI nha n ra ng Iacocca
xua I hIe n kha de u da n Iren ca c bu I no I chuye n Iruye n
hinh nhu Today hay Larry King Live, Iu minh d c dIe n
TU T T D N V DA I
62
PHU LUC
63
ca n Ia m cho mo I nguo I hIe u ro Ioa n b kha I nIe m, nhin
Iha y haI ma I cu a va n de . Ne u ba n ch Iha y ma I khIem
nhuong, xem nhu ban da khng hIeu khaI nIem nay.
Nhu ng nha Ia nh da o Ca p d S duo ng nhu Iun bI a m
anh dIen cung boI mI khaI vong chay bong Irong Iam Ir,
do Ia khaI vong phaI mang IaI keI qua cho cng Iy. Ho co
Ihe ban Ioan b cac nha may, hay sa IhaI ca anh em minh,
neu dIeu do Ia can IhIeI de Iao ra mI cng Iy v daI.
KhI George CaIn Iro Ihanh Tng gIam dc cng Iy AbboII
LaboraIorIes, no dang dung o Ip cuI Irong nganh cng
nghIe p duo c pha m, m I doanh nghIe p re u ra , da nhIe u
nam ch Irng cho vao con bo sua duy nhaI Ia chaI khang
sInh eryIhromycIn. CaIn khng co duoc mI ca Inh II cun
de Iam ca cng Iy phan khch, nhung ng IaI co mI dIeu
co n ma nh me hon: nhu ng IIeu chua n Ia m vIe c hIe u qua .
ng khng Ihe chIu dung duoc su Iam Ihuong duoI baI cu
hinh Ihuc nao va hoan Ioan khng dung Ihu cho nhung ca
nhan chap nhan khaI nIem ch can II Ia duoc. CaIn baI
dau ke hoach pha bo mI Irong nhung nguyen nhan chnh
dua den su Iam Ihuong cua AbboII: con ng chau cha. VoI
nhung n Iuc dan dan xay dung IaI mI cach co he Ihng
ca HI dng quan IrI Ian nhom dIeu hanh bang nhung con
nguoI gIoI nhaI ma ng co Ihe Iim Ihay, CaIn da Iuyen b
Ihang Ihan rang quan he gIa dinh hay Iham nIen khng co
mI I gIa IrI nao Irong vIec quyeI dInh ban co duoc nam
gIu vI Ir Irong yeu hay khng. Neu ban khng co nang Iuc
de Iro Ihanh nha Ianh dao gIoI nhaI nganh Irong Inh vuc
ba n chIu Ira ch nhIe m, Ihi ba n se khng co n duo c nha n
Iuong nu a.
43
khng hoan Ioan do II Iacocca (chnh Ihe he Ianh dao sau
do da dua ra quye I dInh che I nguo I Ia ba n cng Iy cho
nguoI Duc), nhung su IhaI van con do: cuc xoay chuyen
Iinh Ihe v daI cua Iacocca Irong nhung nam dau Ihap nIen
80 khng ben vung va ChrysIer khng Ihe Iro Ihanh mI
cng Iy v daI Iruong In.
Quye I Im khng lay chuye n... de la m vie c pha i la m
Can phaI nhan manh rang kha nang Ianh dao Cap d S
khng ch bao gm khIem In va nhun nhuong. MI duc
Inh khac cung khng kem phan quan Irong Ia quyeI Iam
cao d, den muc gan nhu khac kh de Ihuc hIen baI cu
dIeu gi can IhIeI dua cng Iy Ien v daI.
Su IhaI Ia chung II da maI raI nhIeu IhoI gIan Iranh Iuan
ve ca ch mIeu Ia nhu ng vI Ia nh da o nha y vo I. Ban da u
chung II Ihu dua ra nhung IhuaI ngu nhu nha Ianh dao
quen minh, hay nha Ianh dao phuc vu. Nhung cac Ihanh
vIen da caI Iuc phan dI nhung Iu m Ia Inh cach nay.
AnIhony ChIrIkos no I: Nhu ng Iu ngu na y nghe khng
IhaI. No Iam cho nhung vI Ianh dao yeu duI va hen nhaI,
ma do khng pha I Ia dIe u II bIe I ve DarwIn SmIIh hay
CoIman MockIer. Ho chac chan se Iam baI cu dIeu gi de xay
dung mI cng Iy v daI.
Sau do Lve LI dua ra IoI de nghI: Sao chung Ia khng cu
goI ho Ia nha Ianh dao Cap d S7 Neu chung Ia dua ra mI
Inh Iu mIeu Ia nhu quen minh, hay phuc vu, moI nguoI
se ngh ve ho Iheo mI huong hoan Ioan khac. Chung Ia
TU T T D N V DA I
64
PHU LUC
6S
Co mI chuyen ngoaI Ie kha Ihu vI, DarwIn SmIIh, CoIman
MockIer, George CaIn deu duoc de baI Iu ben Irong cng Iy.
SIanIey GauII, AI DunIap, va Lee Iacocca deu duoc dua vao
cng Iy Iu ben ngoaI nhu mI vI cuu IInh. DIeu nay Ihe hIen
mI keI Iuan co Inh he Ihng hon Iu cuc nghIen cuu cua
chung II. Nhung chung cu cua chung II khng b sung
cho y kIen rang ban can dua mI nguoI Iu ben ngoaI vao
de Iam dao In Iinh Ihe cng Iy va dua no Iu II den v daI.
ThaI su Ihi vIec chon mI nhan vaI nI IIeng Iu ben ngoaI
vao Iam chu Ihe Ihay dI co mI quan he nguoc chIeu voI
vIec chuyen dI Iu II den v daI mI cach ben vung. (Xem
Phu Iuc 2.A).
luc| tron s muc| mt 1n |am dc nHay vot deu ducc de bat
tu ben tron cn ty, ba tron s do |a do tHua ke tron |a d|nH.
NHun cn ty d| tron cHon nuc| noa| sau |n nH|eu Hcn, nHun
Ho |a | kHn tHe man |a | ke t qua v| da | va be n vu n.
4b
M I v du Iuye I vo I ve nhu ng Ihay d I Iu ben Irong Ia
CharIes R Cork WaIgreen III, nguo I da dua m I cng Iy
WaIgreens dang re u ra Iha nh m I cng Iy co ke I qua vuo I
Iren IhI Iruo ng c phIe u 1S Ia n Irong khoa ng Iho I gIan Iu
cu I nam 197S de n 112000.
46
Sau nhIe u nam d I Ihoa I
va Iranh Iua n Irong n I b nho m Ia nh da o ve kInh doanh
Irong nga nh dIch vu an u ng, Cork ca m gIa c cu I cu ng
nho m da da I buo c ngoa I ro ra ng va de hIe u: Iuong IaI IuoI
sa ng cu a WaIgreens na m o nhu ng IIe m Ihu c Iay IIe n du ng,
khng pha I Ia dIch vu an u ng. Dan |orndI, nguo I ke
Nhung n Iuc IaI xay dung cng Iy mI cach saI da nhu
vay co Ihe duoc cho doI o mI Tng gIam dc duoc Ihue Iu
ben ngoaI vao de xoay chuyen Iinh Ihe cho cng Iy, dang
nay CaIn Ia mI nguoI co 18 nam Iham nIen Iam vIec IaI
cng Iy va Ia mI Ihanh vIen Irong gIa dinh, con cua mI
vI chu IIch Iruoc day cua AbboII. Nhung buI IIec gIa dinh
co Ie Ia IhoI gIan kho khan dI voI gIa dinh CaIn Irong vaI
nam dau. (TI xIn II vi da phaI duI anh. Ma anh co mun
dung Ihem mI I IhII ga Iay nua khng7) Sau cung Ihi cac
Ihanh vIen gIa dinh cung cam Ihay haI Iong ve gIa IrI c
phIeu cua ho, nho CaIn da cho khoI dng b may Iao Iang
Iruo ng Io I nhua n, va Iu Iho I dIe m chuye n d I va o nam
1974 den nam 2000 da dem IaI IoI nhuan cho c dng gap
4,S Ian IhI Iruong, qua maI de dang nhung daI gIa nhu
Merck hay PIIzer.
Upjohn, cng Iy so sanh Iruc IIep cua AbboII, cung co
nha Ianh dao Irong gIa dinh Irong cung IhoI gIan George
CaIn na m quye n. Nhung khng gI ng nhu George CaIn,
Tng gIam dc cua Upjohn khng he Ihe hIen quyeI Iam
vuoI qua su Iam Ihuong cua che d con ng chau cha. Cho
den IhoI dIem AbboII da Iim ra duoc nhung nguoI gIoI nhaI
nam gIu nhung vI Ir Irong yeu, khng ke ho co mI quan
he gIa dinh hay khng, Ihi Upjohn van con gIao cho nhung
nguoI hang B Irong gIa dinh gIu nhung vI Ir quan Irong.
44
Mac du Upjohn va AbboII Ia haI cng Iy raI gIng nhau voI
so d IoI nhuan c phIeu Iuong Iu cho den Iruoc IhoI dIem
chuyen dI, Upjohn Iu do da gIam 98 so voI AbboII Irong
vong 21 nam, Iruoc khI dau hang va saI nhap voI PharmacIa
va o nam 199S.
TU T T D N V DA I
66
PHU LUC
67
Ihng gIa dinh Iau doI co Iu IhoI ng c cua Cork. MI s
dIem ban Ihuc an con duoc daI Ien Iheo chnh ng mI
chuI nha hang co Ien Ia Corkys. Nhung baI ke dIeu gi,
ne u nhu WaIgreens co pha I pha vo Iruye n Ih ng Iau do I
cua gIa dinh de Iap Irung ngun Iuc cho Inh vuc ho co Ihe
Iro Ihanh gIoI nhaI Iren Ihe gIoI (Ia nha Ihuc Iay IIen dung),
Cork chac chan se Iam Ihe. MI cach Iang Ie, mI cach ben
b, mI cach don gIan.
48
Ca Inh Iang Ie va quyeI Iam cua nha Ianh dao cap d S
khng ch Ihe hIen Irong nhung quyeI dInh Ion, nhu ban dI
dIch vu kInh doanh an ung, hay dau Iranh chng IaI nhung
ke co y dInh Ihau Iom cng Iy, ma con Ihe hIen qua phong
cach ca nhan chuyen can nhu mI nguoI Iho. AIan WurIzeI,
mI Ihanh vIen Ihuc Ihe he Ihu haI da Ihua huong cng
Iy nho cua gIa dinh va bIen no Ihanh CIrcuII CIIy, Ia nguoI
Ihe hIen ro rang nhaI phong cach nay. KhI duoc hoI ve su
khac nhau gIua ng va vI Tng gIam dc o cng Iy so sanh
Iruc IIep, WurIzeI da Iom IaI: Con ngua bIeu dIen va con
ngua cay ng ay gIng nhu mI con ngua bIeu dIen, con
II gIng mI con ngua cay hon.
49
Cu a s va I m guong
LoI nhan xeI cua AIan WurIzeI ve con ngua cay raI Ihu
vI neu Ia xeI haI yeu I sau. Thu nhaI, ng da co bang IIen
s ve khoa IuaI hoc IaI DaI hoc YaIe, ro rang, Inh cach can
cu nhu ngu a ca y cu a ng khng pha I Ia do IhIe u Ihng
mInh. Thu haI, phuong phap Iam vIec can cu da Iao nen
nhIe m WaIgreens gIu chu c T ng gIa m d c va o nam 1998,
da ke Ia I nhu ng gi dIe n ra IIe p sau do :
Cork pha I bIe u Ia I m I Irong nhu ng bu I ho p Ien ke
hoach: Duoc rI, bay gIo II se vach ra mI muc IIeu.
Chu ng Ia se ru I ra kho I nga nh kInh doanh nha ha ng
Irong vong S nam. Vao IhoI dIem do, chung II co hon
S00 nha hang. Ca phong hop Im Iang, Iuong nhu ban co
Ihe nghe duoc nhIp Iho cua moI nguoI! ng noI IIep: TI
mu n mo I nguo I bIe I ra ng kIm d ng h dang chuye n
d ng. Tho I gIan khng cho chu ng Ia dau... Sa u Iha ng
sau, chu ng II Ia I ga p nhau Irong cu c ho p ke hoa ch va
co aI do v Iinh no I ra ng chu ng Ia ch co n S nam de ru I
ra kho I nga nh kInh doanh nha ha ng. Cork khng pha I
m I nguo I Ihu c da ng hay om so m. ng ch nhIp ngo n
Iay Ien ba n va no I: Nghe na y, ca c ba n ch co n 4 nam ruo I
nu a IhI. TI no I Ia mo I nguo I co S nam ca ch day da 6
Iha ng. Bay gIo ch co n 4 nam ruo I ma IhI. Vang, Iu nga y
do , mo I vIe c Iha I su chuye n d ng de Ioa I da n nga nh kInh
doanh nha ha ng. ng a y khng bao gIo nao nu ng. ng
a y khng bao gIo nghI ngo , cu ng khng bao gIo ch Irch.
47
Cung gIng nhu khI DarwIn SmIIh ban cac nha may gIay
cua KImberIyCIark, quyeI dInh cua Cork WaIgreen doI hoI
Inh cuong quyeI cao. Khng phaI vi dIch vu an ung Ia
mI phan kInh doanh Ion (mac du no co mang IaI ngun IoI
nhua n da ng ke ). Va n de Iha I su IIen quan de n Iinh ca m
nhIeu hon. Su IhaI Ia WaIgreen da sang che ra mon sInh I
mach nha va kInh doanh dIch vu an ung Ia mI Iruyen
TU T T D N V DA I
68
PHU LUC
69
May man. Qua Ia mI yeu I ky quac de ban Iuan. Vay
ma cac nha Ianh dao nhay voI noI ve may man raI nhIeu
Irong nhung cuc phong van voI chung II. Trong mI cuc
phong van voI nha Ianh dao cng Iy Nucor, chung II hoI
ng nho dau cng Iy da IIen Iuc dua ra duoc nhung quyeI
dInh dung dan; ng Ira IoI: TI ngh chung II chang qua
ch may ma n.
S2
|oseph I. CuIIman III, vI T ng gIa m d c
Ca p d S Irong gIaI doa n chuye n d I cu a PhIIIp MorrIs,
Iha ng Ihu ng Iu ch I nha n cng ve minh Irong su Iha nh
cng cu a cng Iy, ma cho ra ng minh may ma n co duo c
nhung dng nghIep IuyeI voI, nguoI ke nhIem IuyeI voI, va
nguoI IIen nhIem IuyeI voI.
S3
Ngay ca quyen sach ng vIeI,
ng vIeI vi moI nguoI qua Iha IhIeI nhung ng cung khng
co y dInh ban rng raI ra ngoaI, cung mang mI caI Iua raI
Ia Ti La Mt Ngi May Mn. Doan mo dau nhu sau: TI
Ia mI nguoI raI may man Iu nhung nam Ihang dau IIen
Irong cuc doI: b me IuyeI voI, dI Iruyen II, may man
Irong Iinh yeu, may man Irong kInh doanh, va may man
khI mI nguoI ban hoc IaI YaIe da quyeI dInh IrIeu Iap II
ve WashIngIon, D.C. vao dau nam 1941 Ihay vi Iap Irung
Iren mI con Iau ma sau do da bI chim va mang Iheo Ioan
b moI nguoI Iren do Irong vung bIen Bac DaI Tay duong,
may man duoc vao HaI quan, va may man van con sng o
Iu I 8S.
S4
ThoaI dau chung II raI bI rI Iruoc su nhan manh vao
may man. Su IhaI Ia chung II khng Iim Ihay bang chung
rang cng Iy nhay voI duoc IroI ban cho nhIeu may man
hon (hay nhIe u va n xuI hon) so vo I nhu ng cng Iy d I
Iang cho nhung keI qua bIeu dIen IhaI su v daI. De II noI
ro hon Ihe nay: Neu ban phaI chon gIua vIec dau Iu 1 dIa
vao CIrcuII CIIy hoac 1 dIa vao GeneraI LIecIrIc vao ngay
ma huyen IhoaI |ack WeIch baI dau nam quyen o day vao
nam 1981 va gIu s IIen cho den ngay 112000, Ihi ban
se gIa u hon nho CIrcuII CIIy, ga p 6 Ia n.
S0
Khng pha I Ia
mI keI qua II dI voI mI con ngua cay.
Ba n co Ihe hy vo ng nhu ng ke I qua phI Ihuo ng na y se
khIen AIan WurIzeI co Ihe Ihao Iuan ve nhung quyeI dInh
Ihng mInh ng da dua ra. Nhung khI chung II yeu cau
ng ha y IIe I ke nam ye u I chnh Irong vIe c chuye n d I
cng Iy, sap xep Iheo Ihu Iu quan Irong, WurIzeI dua ra
mI cau Ira IoI dang ngac nhIen: Yeu I dau IIen Ia may
ma n. Chu ng II may ma n hoa I d ng Irong m I nga nh
cng nghIe p Iuye I vo I, va duo c gIo Ih I Ihua n chIe u sau
Iung.
Chung II phan bIen IaI, va ch ra rang chung II chon
nhung cng Iy nhay voI dua Iren keI qua kInh doanh cua
ho cao hon muc Irung binh cua nganh. NgoaI ra, cng Iy
so sa nh Iru c IIe p (SIIo) cu ng hoa I d ng Irong cu ng m I
nganh, duoc cung mI Iung gIo h Iro, Iham ch ho con co
nhung canh bum Ion hon. Chung II Iranh caI voI nhau ve
dIem nay Irong mI Iuc, va WurIzeI van IIep Iuc gan cho su
Ihanh cng cua minh Ia do may man dung noI dung Iuc.
Sau do, khI duoc hoI ve nhung yeu I dong gop vao su ben
vung cua qua Irinh chuyen dI, ng noI: DIeu dau IIen II
ngh den Ia may man... TI may man Iim duoc dung nguoI
Ihay Ihe.
S1
TU T T D N V DA I
70
PHU LUC
71
NHa |anH dao Cp d b nH|n ra noa| cua s va an cn |ao
cHo nHun yeu t nm noa| ban tHn Ho kH| mo| tHu t|en tr|en
tt dep |va neu Ho kHn t|m ducc a| Hay su k|en | de n cn
tH| Ho cHo rn nHc may mn. 1ron kH| do, neu mo| su kHn
sun se tH| Ho kHn d || cHo vn xu| ma nH|n vao tm ucn
de nH|n nHn tracH nH|em.
Nhung vI Ianh dao cng Iy dI Irong Ihi Iam hoan Ioan
nguoc IaI. Ho se nhin ra ngoaI cua s de d II cho dIeu gi
do hoac aI do ngoaI ho neu keI qua xau, nhung IaI Iu khen
minh Iruoc guong va gIanh cng Iao khI moI vIec IIen IrIen
II. DIeu ngac nhIen Ia cua s va Iam guong khng phan
a nh su va I m I ca ch kha ch quan. Mo I nguo I du ng ben
ngoaI cua s ch vao cac vI Ianh dao Cap d S ben Irong
va noI: ng ay Ia nguoI chnh yeu, khng co su huong dan
va Ianh dao cua ng ay, chung Ia da khng co mI cng Iy
v daI. Con nha Ianh dao Cap d S Ihi ch vao nhung con
nguoI ben ngoaI cua s va noI: Hay nhin vao nhung con
nguoI v daI kIa va van may da gIup moI Ihu co duoc nhu
hm nay. TI Ia mI nguoI may man. Ca haI deu dung ca,
d nhIen rI. Nhung nhung nguoI Cap d S se khng bao
gIo nhin nhan su IhaI nay.
NUl DUO NG KHA NNG
LA NH A O C P 5
Cach day khng Iau, II chIa se keI qua ve Cap d S voI
mI nhom cac nha Ianh dao cap cao. MI phu nu vua moI
duoc b nhIem Tng gIam dc gIo Iay va noI: TI IIn vao
Irong. Sau do chung II baI dau nhan ra mI khun mau
hoa n Ioa n Ira I nguo c o nhu ng vI Ia nh da o cng Iy d I
Irong: Ho Ihuong xuyen d II cho van xuI, va Ihuong xuyen
Ihan phIen ve nhung kho khan ho phaI dI maI Irong mI
Iruo ng.
Hay so sanh BeIhIehem SIeeI va Nucor. Ca haI cng Iy
de u hoa I d ng Irong nga nh Ihe p va sa n xua I nhu ng sa n
pham raI kho Iao su khac bIeI. Ca haI cng Iy deu phaI dI
maI voI su canh Iranh cua cac IoaI Ihep nhap khau re IIen.
Vay ma Ianh dao o haI cng Iy co caI nhin hoan Ioan khac
nhau ve cu ng m I hoa n ca nh. T ng gIa m d c cng Iy
BeIhIehem Ing keI nhung kho khan cng Iy phaI dI maI
Irong nam 1983 ba ng ca ch d I I cho ha ng nha p kha u:
MoI van de cua chung Ia Ia hang nhap khau.
SS
Ken Iverson
va d I ngu nhan vIen cu a ng Ia I Nucor xem cu ng m I
Ihach Ihuc hang nhap khau Ia mI dIeu may man. (Chung
Ia cha ng pha I may ma n sao; Ihe p Ihi na ng, ma ho pha I
chuyen cho Ihep xuyen daI duong, vi vay Ia co IoI Ihe hon
ho raI nhIeu). Iverson nhan Ihay cac van de s 1, s 2, s
3 cua nganh cng nghIep Ihep nuoc My khng phaI Ia hang
nhap khau, ma Ia su quan Iy.
S6
ng con day Ien cao Irao
khI Iuyen b cng khaI chng IaI vIec chnh phu bao h
khoI hang nhap khau, ng noI Iruoc mI khan phong nhung
nha Ianh dao cac cng Iy Ihep khac nam 1977 rang van de
Ihuc su ma nganh cng nghIep Ihep nuoc My dang dI maI
Ia vIec quan Iy khng Iheo kIp su dI moI.
S7
Su nhan manh vao may man Ia mI phan cua mI khun
mau ma chung II daI Ien Ia cua s va Iam guong.
TU T T D N V DA I
72
PHU LUC
73
nhung gi ng noI ve cac nha Ianh dao nhay voI. Nhung II
co mI nI Io Ia khI II nhin vao guong, II bIeI minh khng
phaI Ia Cap d S, I nhaI Ia chua phaI. MI phan Iy do II
duoc de baI vao cng vIec nay Ia vi caI II cua minh Ihuc
day. PhaI chang ng mun noI rang II khng Ihe dua cng
Iy cua minh Ien v daI neu II khng phaI Ia Cap d S7
TI dap: TI khng chac IIeu ban co nhaI IhIeI phaI Ia
nha Ianh dao Cap d S de dua cng Iy minh Ien v daI. TI
ch don gIan Ia dua ra dan chung. Trong s 1.43S cng Iy
Iung xuaI hIen Iren danh sach Fortune 500 ma chung II
xem xeI ban dau, ch co 11 cng Iy duoc chon vao cuc
nghIen cuu cua chung II. Trong s 11 cng Iy nay, IaI ca
nhung nguoI o vI Ir Irong yeu cua ho deu co kha nang Ianh
dao Cap d S, ke ca Tng gIam dc, IaI IhoI dIem nhay voI
cua ho.
C ay ngI yen mI Iuc Iau, va ban co Ihe Iuong Iuong
moI nguoI Irong phong deu dang am Iham Ihuc gIuc c hoI
dIeu can phaI hoI. CuI cung, c Ien IIeng: Vay chung Ia
co Ihe hoc de daI Cap d S khng7
GIa IhIeI cua II Ia co haI IoaI nguoI: nhung nguoI khng
co haI gIng Cap d S va nhung nguoI mang Irong minh
haI gIng nay. Nhom Ihu nhaI bao gm nhung nguoI ma
Irong mI IrIeu nam nua cung khng Ihe chIen Ihang duoc
nhu cau caI II vi Iham vong Ion Ia xay dung mI dIeu gi
do Io Ion va Iau daI hon ban Ihan ho. DI voI nhung nguoI
nay, cng vIec Iruoc IIen Ia vi nhung gi ho duoc nhan
danh IIeng, cua caI, su nInh noI, quyen Iuc, v.v chu khng
vi nhung gi ho se xay dung, sang Iao, dong gop.
Ba ng I ng ke I: Hai m I cu a kha nng
la nh da o C p d 5
Y ch chuyen nghie p
Tao ra keI qua v daI, Iao dng Iuc
cho qua Irinh chuye n d I Iu I I de n
v da I.
Ba n Inh khiem nhuo ng
The hIe n su khIem I n Ihuye I phu c,
Iranh su ham m cua cng chung;
khng bao gIo khoe khoang.
The hIe n m I quye I Iam sa I da pha I
Iam nhung gi can Iam de mang IaI
hIe u qua Iau da I I I nha I, cho du vIe c
do kho khan den Ihe nao.
Ha nh d ng vo I su kIen quye I Ia ng Ie
va binh Ihan; dua chu yeu vao cac
IIeu chua n hIe u qua chu khng pha I
ca Inh Iruye n ca m hu ng de Ihu c da y
mo I nguo I.
De ra cac IIeu chuan de xay dung
m I cng Iy v da I va be n vu ng; nha I
quye I khng ba ng Io ng vo I m I ke I
qua Iha p hon.
Huo ng Iham vo ng vi cng Iy, khng
vi ba n Ihan; Ia o dIe u kIe n cho nguo I
ke nhIe m da I nhu ng ke I qua co n cao
hon Irong Ihe he IIe p Iheo.
Nhin vao guong, chu khng nhin
qua cu a s , de nha n Ira ch nhIe m ne u
ke I qua khng I I, khng bao gIo d
II cho nguoI khac, hay nhung yeu
I khach quan ben ngoaI, hay van
xuI.
Nhin ra ngoaI cua s, chu khng
nhin vao guong, de ghI cng cho
Iha nh cng cu a cng Iy cho nguo I
khac, cho cac yeu I khach quan,
cho may ma n.
D|eu trc treu |a su cm Hn va tHam von ca nHn |up con nuc|
dat ducc quyen |uc |a| mu tHun vc| t|nH kH|em nHucn cn tH|et
c kHa nn |anH dao Cp d b. bH| ban ket Hcp su trc treu nay
vc| v|ec d| nu |am dc tHucn Hoat dn duc| mt n|em t|n
sa| |ac |a Ho cn tHue mt |anH dao n| t|en, de cao ca| t| de
dua cn ty |en v| da|, ban co tHe H|eu ducc ta| sao cac nHa
|anH dao Cp d b |t kH| xut H|en tren v| tr| cao nHt cua cac
t cHuc.
TU T T D N V DA I
74
PHU LUC
7S
do I binh Ihuo ng va ba ng ca ch na o do da I de n Ca p d S.
TI IIn, mac du II khng chung mInh duoc, rang nhung
nguoI co IIem nang Iro Ihanh nha Ianh dao Cap d S co raI
nhIeu Irong xa hI chung Ia. Theo su uoc doan cua II, van
de khng phaI Ia vIec khan hIem nhung nguoI IIem nang.
Ho dang In IaI xung quanh chung Ia, neu chung Ia bIeI
minh phaI kIem caI gi. Vay caI do Ia caI gi7 Hay Iim kIem
nhung Iruong hop khng aI dung ra nhan cng khI nhung
keI qua phI Ihuong xuaI hIen. RaI co Ihe ban se Iim Ihay
mI nha Ianh dao Cap d S IIem nang dang Iam vIec.
TI raI mun dua ra mI danh sach cac buoc can Iam de
ban Iu phaI IrIen Ien Ihanh Cap d S, nhung II khng co
duoc nhung Ihng IIn nghIen cuu vung chac de dua ra mI
danh sa ch da ng IIn ca y. Cu c nghIen cu u cu a chu ng II
cho Ihay Cap d S Ia mI yeu I chnh Irong chIec hp den
chua dung nhung gi can IhIeI de chuyen dI cng Iy Iu II
den v daI. Tuy nhIen ben Irong chIec hp den do IaI chua
dung mI chIec hp den khac, do Ia su phaI IrIen ben Irong
con nguoI de daI Cap d S. Chung II co Ihe doan dIeu gi
nam ben Irong chIec hp den do, nhung cung ch Ihe IhI,
nhung IoI doan. Vi vay, noI ngan gon, Cap d S Ia mI y
Iuong hay, mI y Iuong manh me, va de Iao ra duoc nhung
su nhay voI Iu II den v daI, co Ie no con Ia mI y Iuong
IhIeI yeu. MI danh sach kIeu nhu Mi Bc n Cp
5 se Iam y Iuong Iro nen vaI vanh.
LoI khuyen cua II, dua Iren keI qua cuc nghIen cuu, Ia
hay baI dau Iuyen Iap nhung ky IuaI II den v daI khac ma
chung II da phaI hIen ra. Chung II Iim Ihay mI quan he
Nho m nguo I Ihu haI, II IIn ra ng nho m na y dng hon
nhom 1 raI nhIeu, bao gm nhung nguoI co IIem nang IIen
IoI Cap d S; nang Iuc da nam san Irong nguoI ho, co Ihe
bI che khuaI hoac chua duoc khoI day, nhung da san co.
Neu duoc daI duoI hoan canh Ihch hop Iu xem xeI IaI
ban Ihan, Iu phaI IrIen ban Ihan mI cach co y Ihuc, mI
nguoI c van Ihng IhaI, mI Ihay gIao IuyeI voI, cha me
Ihuong yeu, mI kInh nghIem sng quan Irong, mI nguoI
sep daI Cap d S, hay baI cu yeu I nao khac ho se co
Ihe pha I IrIe n.
Nhin vao du IIeu, chung II nhan Ihay mI s vI Ianh dao
Irong cuc nghIen cuu da IraI qua nhung kInh nghIem sng
quan Irong co Ihe da khoI mao hay phaI IrIen su Iruong
Ihanh cua ho. DarwIn SmIIh da Ioa sang sau khI ng mac
benh ung Ihu. |oe CuIIman chIu anh huong nang cua The
chIen II, dac bIeI Ia quyeI dInh IrIeu Iap bI Ihay dI vao
phuI choI gIup ng IhoaI khoI chuyen Iau dInh menh ma
ne u khng ng da che I Iheo no .
S8
M I nIe m IIn In gIa o
vung chac hay Iim duoc nIem IIn Irong In gIao cung co Ihe
gIup nuI duong phaI IrIen nhung Inh cach cua nguoI Cap
d S. CoIman MockIer chang han, da chuyen sang Iheo dao
ThIen Chua Phuc am khI dang hoc MBA IaI Harvard, va sau
do, Iheo IoI quyen Cutting Edge, Iro Ihanh nguoI khoI xuong
cho mI nhom cac nha Ianh dao doanh nghIep IaI BosIon
ga p go Ihuo ng xuyen va o bu I sa ng de Iha o Iua n vIe c dua
ca c gIa IrI In gIa o va o mI Iruo ng kInh doanh.
S9
Tuy nhIen
cu ng co nhu ng nha Ia nh da o kha c Irong cu c nghIen cu u
khng co m I su kIe n na o Ia m cha I xu c Ia c; ho ch s ng cu c
TU T T D N V DA I
76
PHU LUC
77
To m I I chuong
KHA NNG LA NH A O C P 5
NHU NG l M CHlNH
MoI cng Iy nhay voI deu co kha nang Ianh dao Cap d
S Irong nhung nam chuyen dI quan Irong.
Cap d S mun noI den mI hinh Ihap nam cap bac Ihe
hIen nang Iuc dIeu hanh, Irong do Cap d S Ia cao nhaI.
Nhung nha Ianh dao Cap d S Ia su keI hop day nghIch
Iy gIua su khIem In ca nhan va nghI Iuc Iam vIec. Ho
Ia nhung nguoI Iham vong, d nhIen, nhung Iham vong
Iruoc heI Ia vi cng Iy, chu khng phaI vi ban Ihan ho.
Nha Ianh dao Cap d S Iao dIeu kIen cho nguoI ke nhIem
daI duoc nhung Ihanh cng Ion hon Irong Ihe he ke IIep,
Irong khI nhung nha Ianh dao Cap d 4 chu Irong caI II
ch Iao dIeu kIen IhaI baI cho nguoI ke nhIem.
Nha Ianh dao Cap d S Ihe hIen su khIem In IhuyeI
phuc, nhun nhuong va de daI. Nguoc IaI, haI phan ba
cng Iy dI Irong co nhung nha Ianh dao co caI II cuc
Ion da gop phan vao su Ian vo hay IIep Iuc o muc Iam
Ihuong cua cng Iy.
Nha Ianh dao Cap d S bI IhI Ihuc boI mI khaI vong
cha y bo ng pha I mang Ia I ke I qua be n vu ng. Ho quye I
Iam Iam baI cu dIeu gi can IhIeI de xay nen mI cng Iy
v daI, cho du quyeI dInh dua ra co kho khan hay Io Ion
den muc nao.
cng sInh gIua Cap d S va nhung keI Iuan khac. MI maI,
Ca p d S gIu p ba n Ihu c hIe n nhu ng ke I Iua n kha c; ma I
khac, Ihuc hIen nhung keI Iuan nay gIup ban daI duoc Cap
d S. Hay Ihu ngh nhu Ihe nay: Chuong nay noI ve nhung
nha Ianh dao Cap d S Ia aI; nhung chuong con IaI se mIeu
Ia nhung gi ho Iam. Lanh dao Iheo cac ky IuaI khac se gIup
ban dI dung huong. Khng co gi bao dam ban se daI den
Cap d S hoan Ioan, nhung I ra no cung cho ban mI dIem
cu Ihe de baI dau.
Chung II khng Ihe noI chac co bao nhIeu phan Iram
nguoI co I chaI ben Irong minh, va co bao nhIeu Irong s
do co Ihe nuI duo ng no Io n Ien. Ngay ca nhu ng nguo I
Irong nhom nghIen cuu cua chung II da phaI hIen ra Cap
d S cung khng Iu bIeI duoc IIeu chung II co phaI IrIen
Ien Ihanh Cap d S hay khng. Tuy nhIen, IaI ca chung II
deu bI anh huong va Iruyen cam hung sau sac boI y Iuong
nay. DarwIn SmIIh, CoIman MockIer, AIan WurIzeI, va IaI
ca nhung nha Ianh dao Cap d S khac da Iro Ihanh Ihan
Iuong cua chung II, mI dIeu chung II mun huong den.
LIeu chung II co Ien duoc den dnh Cap d S hay khng
Ihi cng suc bo ra cung dang. BoI vi cung gIng nhu nhung
su IhaI co ban khac ve nhung gi II nhaI cho con nguoI, khI
chu ng Ia nhin ra duo c su Iha I, chu ng Ia bIe I ra ng cu c
sng cua minh va nhung gi minh cham vao se II hon voI
n Iuc cua ban Ihan.
TU T T D N V DA I
78
PHU LUC
79
NHU NG KHA M PHA B T NGO
Nhung nha Ianh dao nI IIeng duoc Ihue Iu ben ngoaI I
Ie nghIch voI qua Irinh dI Iu II den v daI. MuoI Irong
s muoI mI vI Tng gIam dc cng Iy nhay voI dI Ien
Iu ben Irong cng Iy, con nhung cng Iy dI Irong Ihi
Ihue ngoaI sau Ian nhIeu hon.
Nha Ianh dao Cap d S Ihuong cho rang Ihanh cng Ia
do may man hon Ia su v daI cua ban Ihan.
Chung II khng c gang dI Iim nha Ianh dao Cap d S
(hay baI cu dIeu gi Iuong Iu) Irong cuc nghIen cuu nay,
nhung du IIeu IhaI IhuyeI phuc. Day Ia nhung keI Iuan
Iu Ihuc Ie, chu khng phaI do Iy IhuyeI Iao ra.
Nha Ia nh da o Ca p d S Ihe hIe n m I su ca n cu nhu
nguoI Iao dng IhaI su, nhu hinh anh mI chu ngua cay
Ihay vi ngua bIeu dIen.
Nha Ianh dao Cap d S nhin ra cua s va cho rang su
Ihanh cng Ia do cac yeu I khng Ihuc ban Ihan ho.
Nhung khI moI vIec khng duoc nhu y, ho IaI nhin vao
guong va Iu Ira ch minh, nha n Ia nh mo I Ira ch nhIe m.
Nhu ng vI T ng gIa m d c d I Iro ng Ihuo ng Ia m dIe u nguo c
IaI ho nhin vao guong de ghI nhan cng Iao cua minh
dong gop vao su Ihanh cng, nhung IaI nhin ra cua s
khI can d II cho nhung keI qua khng nhu y.
MI Irong nhung khuynh huong dang Io ngaI Irong IhoI
gIan gan day Ia vIec chon Iua (nhaI Ia Iu cac Ihanh vIen
HI dng quan IrI) nhung nhan vaI dIeu hanh nI IIeng,
choI sang, va IoaI bo cac nha Ianh dao Cap d S IIem
nang.
TI IIn rang co nhIeu nha Ianh dao Cap d S IIem nang
dang sng quanh chung Ia, ch can chung Ia bIeI minh
dang Iim ca I gi, va nhIe u nguo I Irong s na y co IIe m
nang phaI IrIen Ien Cap d S.
TU T T D N V DA I
80
PHU LUC
81
moI, chIen Iuoc moI, rI sau do Ia Iim ra nhung nguoI dng
dIeu va daI ho vao huong dI moI nay.
DIeu chung II Iim ra hoan Ioan nguoc IaI.
VIec dau IIen nhung nha Ianh dao khoI xuong qua Irinh
chuyen dI Iu II den v daI Iam khng phaI Ia dInh huong
xem se IaI chuyen xe buyI dI dau rI keu goI moI nguoI Ien
xe. Khng, dau IIen ho Iim cho dung nguoI de moI Ien xe
(va mo I nhu ng nguo I khng phu ho p xu ng xe), r I mo I
ngh xem se IaI chIec xe dI dau. Ho se noI daI IoaI nhu:
Nghe nay, II IhaI su khng bIeI se IaI chIec xe dI dau.
Nhung II bIeI chac Ihe nay: Neu chung II moI duoc dung
nguoI Ien Iren xe, mI nguoI ngI dung ch cua minh, va
dua nhung nguoI khng phu hop xung xe, Iuc do chung
II se bIeI cach dua no den mI noI IuyeI voI.
Nhung nha Ianh dao nhay voI hIeu raI ro ba dIeu don
gIan. Thu nhaI, neu ban baI dau voI aI, rI moI IoI caI
gi, ban se de dang Ihch nghI voI mI Iruong Ihay dI. Neu
nguoI Ia Iham gIa vao chuyen xe ch vi chuyen no dang dI
den dau, Ihi chuyen gi se xay ra neu ban dI duoc 10 cay
s Ihi ba n Ia I mu n d I huo ng7 Lu c do ba n ga p ra c r I
ngay. Nhung neu nguoI Ia Ien xe vi quan Iam den nhung
nguoI cung co maI Iren do, Ihi se de dang dI huong: Nay
nhe, II Ieo Ien chuyen xe nay vi nhung nguoI co maI o day,
neu chung Ia can phaI dI huong moI Ihanh cng, Ihi cung
duoc IhI. Thu haI, neu ban chon dung nguoI Iren xe, se
khng co vIec phaI Ihuc day hay quan Iy con nguoI. MI
nguoI phu hop khng can duoc quan Iy chaI che hay Ihuc
da y, ho se Iu ca m Iha y IhI Ihu c bo I m I d ng Iu c ben
CHUONG BA
CON NGUO I DI TRUO C
CNG VI C THLO SAU
Se co nhung Iuc chung II khng Ihe doI aI duoc.
Nao, bay gIo ban phaI quyeI dInh o yen Iren xe hay xung xe.
KLN KLSLY
Trong Ia c pha m The Electric Kool-Aid Acid Test
cu a Tom WoIIe
60
KhI chung II baI dau cuc nghIen cuu, chung II nhung
Iuong minh se phaI hIen ra buoc dau IIen de dua mI cng
Iy Iu II den v daI Ia phaI de ra huong dI moI, Iam nhin
QUA TRINH XY DUNG NN TANG
Q
U
A

T
R
I
N
H

D

T

P
H
A

Kha nang Ia nh
da o ca p d S
Con nguo i di Iruo c -
cng vie c Iheo sau
D I ma I su Iha I
phu phang
Kha I nIe m
con nhm
Van ho a
ky Iua I
Ba n da p
cng nghe
CON NGUO I KY LU T TU TUONG KY LUT HA NH D NG KY LU T
TU T T D N V DA I
82
PHU LUC
83
duoI IhI Iruong chung S9, nhung WeIIs Iargo IaI cao hon
IhI Iruong gap 3 Ian.
63
CarI ReIchardI, nguoI Ien nhan chuc Tng gIam dc nam
1983, cho rang Ihanh cng cua ngan hang phan Ion Ia nho
vao dI ngu nhan vIen ng duoc Ihua huong Iu CooIey.
64
KhI CarI ReIchardI dua ra danh sach nhung nguoI da Iham
gIa dI ngu Ianh dao WeIIs Iargo duoI IhoI ng, chung II
khng khoI choang vang. Hau nhu IaI ca moI nguoI gIo da
Iro Ihanh Tng gIam dc mI cng Iy Ion: BIII AIdInger Ia
Tng gIam dc HousehoId IInance, |ack GrundhoIer Ia Tng
gIam dc U.S. Bancorp, Irank Newman Ia Tng gIam dc
Bankers TrusI, RIchard Rosenberg Ia Tng gIam dc Bank
oI AmerIca, Bob |oss Ia Tng gIam dc WesIpac BankIng
(m I Irong nhu ng ngan ha ng Io n Ia I U c) va sau na y Ia
Truo ng khoa KInh Ie Sau Da I ho c (GraduaIe SchooI oI
BusIness) Ia I Da I ho c SIanIord day cha c khng pha I Ia
mI dI Ianh dao baI ky. Arjay MIIIer, mI Ihanh vIen HI
dng quan IrI cua WeIIs Iargo suI 17 nam, cho chung II
bIeI dI ngu Ianh dao o WeIIs Iargo Iam ng nho den nhom
WhIz KIds danh IIe ng da duo c Iuye n va o cng Iy Iord
Irong nhung nam cuI Ihap nIen 1940 (ma MIIIer cung Ia
m I Iha nh vIen, sau na y Iro Iha nh chu IIch cu a Iord).
6S
Phuong phap cua WeIIs Iargo raI don gIan: Ban Ihue nhung
nguoI gIoI nhaI, ban huan Iuyen ho Ihanh nhung nha Ianh
dao gIoI nhaI Irong nganh, va ban chap nhan se co nguoI
ra dI de Iro Ihanh Tng gIam dc nhung cng Iy khac.
66
Bank oI AmerIca IaI chon mI phuong phap khac. Trong
khI DIck CooIey IIen Iuc Iuyen nhung nguoI gIoI nhaI ma
Irong phaI daI keI qua II nhaI va dong gop mI phan Iao
nen su v da I. Thu ba, ne u ba n ch co Irong Iay nhu ng
nguoI khng phu hop, Ihi cho du ban co Iim dung huong
dI, ban cung khng co mI cng Iy v daI. Tam nhin v daI
ma khng co nhung con nguoI v daI cung Iro nen v ngha.
Ha y nhin va o Iruo ng ho p WeIIs Iargo. WeIIs Iargo ba I
da u gIaI doa n 1S nam da I hIe u sua I phI Ihuo ng Iu nam
1983, nhung ne n Ia ng cu a su Ihay d I na y pha I Inh Iu
Iha p nIen 1970, khI T ng gIa m d c Iu c ba y gIo Ia DIck
CooIey khoI dau IhIeI Iap mI Irong nhung dI ngu Ianh
dao day IaI nang Irong nganh (nha dau Iu Warren BuIIeII
cho rang ho Ia dI ngu gIoI nhaI).
61
CooIey IIen doan nganh
kInh doanh ngan hang se dI den nhung Ihay dI Ion, nhung
ng khng Io ra ve minh bIeI duoc hinh Ihuc Ihay dI Ia gi.
Vi vay Ihay vi ngI soan ra chIen Iuoc dI dau voI Ihay dI,
ng va Chu IIch HI dng quan IrI LrnIe ArbuckIe Iap Irung
vao vIec dua mI dong chay IaI nang khng ngung vao
Irong huye I ma ch cu a cng Iy. Ho Ihue nhu ng nguo I xua I
chu ng ba I cu Iu c na o, ba I cu o dau ho Iim Iha y ma khng
ca n bIe I se da I nhu ng nguo I na y va o Ia m cng vIe c cu Ihe
na o. ng no I: Do Ia ca ch ba n xay du ng Iuong IaI. Ne u II
khng du Ihng mInh de nhin Iha y nhu ng Ihay d I sa p de n,
ho se gIu p chu ng II. Va ho se du IInh d ng de gIa I quye I.
62
Phuong phap cua CooIey Ihe hIen day Ia mI IoI IIen IrI.
Khng aI co Ihe du doan duoc nhung bIen dI mang IaI do
IuaI Ie Ihay dI. Nhung khI nhung Ihay dI dIen ra, khng
mI ngan hang nao gIaI quyeI hay bang WeIIs Iargo. Vao
Iho I dIe m na y, nga nh kInh doanh ngan ha ng ro I xu ng
TU T T D N V DA I
84
PHU LUC
8S
vI Iuong kem IaI Bank oI AmerIca IaI ngI doI IInh Iren. Sam
ArmacosI, nguoI duoc Ihua huong dI ngu kem nay, da
m Ia mI Iruong quan Iy IaI day: Sau may cuc hop Ianh
dao dau IIen, II Ihuong cam gIac raI chan nan. TI chang
nhung khng Ihay aI phan dI, ma II cung chang Ihay aI
co y kIen binh Iuan gi. Ho ngI nhu phng xem gIo IhI
chIe u na o.
68
MI vI Ianh dao da ve huu cua Bank oI AmerIca da goI
nhung vI Ianh dao cap cao Irong nhung nam 1970 Ia NguoI
Nhua, da duoc huan Iuyen cach Im Iang Iuan Iheo ch IhI
cua vI Tng gIam dc quyen Iuc.
69
Sau nay, khI da Ihua I
hon 1 Iy dIa Irong nhung nam gIua Ihap nIen 1980, Bank
oI AmerIca moI Iuyen mI doan nhung Iuong gIoI de vuc
day ngan hang. Va ho dI dau de Iim nhung vI Iuong gIoI
nay7 Ngay chnh WeIIs Iargo. Su IhaI Ia Bank oI AmerIca
Iuyen qua nhIeu vI Ianh dao cua WeIIs Iargo den nI Irong
gIaI doan chuyen dI nay nhan vIen Iu nhan ho Ia WeIIs oI
AmerIca.
70
Nho vay ma Bank oI AmerIca da baI dau Ieo Ien
da n da n, nhung cu ng da qua mu n. Tu nam 1973 de n
1998, Irong khI WeIIs Iargo dI qua gIaI doan chuan bI va
daI nhung Ihanh Iuu dang ne, IoI nhuan c phIeu Ich Iuy
cu a Bank oI AmerIca da Iha m ch khng ba ng duo c IhI
Iruo ng chung.
Co Ihe ba n dang ngh: Do ch Ia qua n IrI gIo I vIe c
Iuyen dung nguoI vao Iam vIec. Co gi Ia dau7 O mI muc
d nao do, chung II phaI dng y voI ban; day chang qua
Ia cach quan IrI gIoI Iheo kIeu c dIen. Nhung co haI dIeu
Iam cho cac cng Iy nhay voI nay khac bIeI.
ng co Ihe, Bank oI AmerIca, Iheo IoI quyen sach Breaking
the Bank, Ia I Iheo du I m I m hinh Iuo ng ye u, Inh
ma nh.
67
Ne u ba n cho n nhu ng vI Iuo ng ma nh va o nhu ng
vI Ir Irong yeu, Ihi nhung nguoI canh Iranh se bo dI heI.
Nhung neu ban cho nhung vI Iuong kem, nhung nguoI gIu
ch nhIeu hon Ia nguoI Ianh dao co nang Iuc, Ihi co nhIeu
kha nang nhung nguoI Inh se o IaI Iau hon.
M hinh nay Iao ra mI mI Iruong raI khac so voI WeIIs
Iargo. Trong khI d I ngu Ia I WeIIs Iargo hoa I d ng nhu
mI dI ngu dng deu, cac Ihanh vIen ngang hang nhau
Iranh Iuan nay Iua de Iim ra cau Ira IoI II nhaI, Ihi nhung
WELLS lARGO VA BANK Ol AMERlCA
GIa IrI Ich Iu y cu a 1 USD da u Iu
111973 111998
Tho I dIe m chuye n d I cu a WeIIs Iargo
ThI
Iruo ng
chung:
S19,86
WeIIs Iargo:
S74,47
Bank oI AmerIca:
S1S,60
TU T T D N V DA I
86
PHU LUC
87
Ihe, ban nen xung xe ngay, ngay Iuc nay.
72
MI gIam dc
moI vua bo ca cuc doI va su nghIep de vao Iam o IannIe
Mae da den gap MaxweII va noI: TI da nghe ng noI raI
ky, va II khng mun sng Ihe nay. The Ia ng nay bo
cng Iy ve Iam IaI ch cu.
73
CuI cung, muoI bn Irong s
haI muoI sau gIam dc da roI bo cng Iy, va duoc Ihay Ihe
ba ng nhu ng vI gIa m d c gIo I nha I, nha y be n nha I, sIeng
nang nhaI Irong Ioan gIoI IaI chnh.
74
Cung mI IIeu chuan
na y da duo c a p du ng Iu Iren xu ng duo I Irong Ioa n b
IannIe Mae, cac vI gIam dc cac cap Ihay mau nhan vIen
va Iao ap Iuc cho nhau, khIen cho I Ie ngh vIec raI cao do
nhIeu nguoI khng chIu duoc su ch Irch.
7S
MI Ihanh vIen
Ianh dao cap cao cho bIeI: Chung II co mI cau noI voI
nhau Anh khng Ihe gIa Iao duoc o IannIe Mae. Hoac Ia
anh bIeI raI ro cng vIec cua minh hoac khng, va neu anh
khng bIe I, Ihi anh se bI cho ra ria.
76
Ca haI cng Iy WeIIs Iargo va IannIe Mae deu Ihe hIen
y Iuong dua van de con nguoI dI Iruoc van de cng vIec,
Iruoc Iam nhin, Iruoc chIen Iuoc, Iruoc chIen IhuaI, Iruoc I
chu c cng Iy, Iruo c cng nghe . DIck CooIey va DavId MaxweII,
ca haI deu Ia v du cho kha nang Ianh dao Cap d S khI ho
phaI bIeu: TI khng bIeI chung II se dua cng Iy ve dau,
nhung II bIeI rang neu II baI dau voI nhung con nguoI
Ihch hop, daI cho ho nhung cau hoI Ihch hop, va dan daI
ho vao nhung cuc Iranh Iuan nay Iua, chung II se Iim ra
duoc cach dua cng Iy nay Ihanh v daI.
bo ran ma no|, tron tm cua cHucn nay kHn pHa| |a ve cacH
tp Hcp mt nHom nuc| tH|cH Hcp, d|eu nay kHn co | mc| |a.
1ron tm |a du t|en pHa| t|m ducc nuc| tH|cH Hcp |va |oa| bo
nuc| kHn pHu Hcp trucc kH| d|nH Hucn se d| ve du. D|em
cH|nH tHu Ha| |a muc d cucn quyet dua ra cac quyet d|nH nHn
su de dua cn ty tu tt den v| da|.
Y Iuong con nguoI dI Iruoc Ia mI y Iuong don gIan de
hIeu, nhung... kho Ihuc hIen, va hau heI moI nguoI khng
Iam II. NoI Ihi de chu Irong con nguoI, nhung Ihu hoI co
bao nhIeu nguoI co duoc ky IuaI nhu DavId MaxweII, quyeI
dInh khng phaI IrIen chIen Iuoc cho den khI Iim duoc du
nguoI Ihch hop, mac du mI ngay hoaI dng cng Iy Ihua
I 1 IrIeu dIa cng Ihem s no S6 I dIa7 KhI MaxweII Iro
Ihanh Tng gIam dc IannIe Mae Irong nhung ngay den II
nhaI, HI dng quan IrI raI mong mun bIeI ng se cuu
cng Iy bang cach nao. Mac du ap Iuc phaI hanh dng Ia
raI Ion, phaI Iam dIeu gi do IhaI Io Ion, nam Iay banh IaI
va baI dau IaI, nhung MaxweII van uu IIen Iap Irung vao
vIe c Iim nguo I phu ho p cho nho m Ia nh da o cu a IannIe
Mae. Hanh dng dau IIen cua ng Ia phong van IaI ca cac
nha quan Iy. ng moI ho ngI va noI: Thu Ihach nay se raI
kho khan. TI mun noI cho anh bIeI rang cng vIec sap IoI
doI hoI raI khaI khe. Neu anh ngh minh se khng phu hop
voI ap Iuc moI cua cng vIec Ihi cung chang sao. Khng aI
Irach moc anh vi dIeu nay ca.
71
MaxweII noI ro rang ch co ch cho nhung nguoI hang A
san sang bo cng suc A+, va neu ban khng san Iong nhu
TU T T D N V DA I
88
PHU LUC
89
kInh doanh, da phaI IrIen Iu haI cua IIem nho o WIImIngIon,
DeIaware, Ihanh mI de che IIem Ihuc Iay voI hon 1.000
IIem IraI khap vung dng nam nuoc My. Den cuI Ihap nIen
1970, doanh Ihu cua Lckerd da ngang bang WaIgreens, va
co ve nhu Lckerd dang IIen den gIanh vI Ir cng Iy v daI
nhaI nganh. Nhung dung Iuc do, |ack Lckerd roI bo cng
Iy de Iheo duI dam me chnh IrI, chay dua chuc Ihuong
nghI s va Iham gIa va o chnh quye n I ng Ih ng Iord o
WashIngIon. Khng co n duo c da n da I bo I Ia I nang cu a
Lckerd, cng Iy baI dau xung dc, va cuI cung bI |. C.
Penny mua Ia I.
77
KHNG PHA l LA M T THlN TA l,
VA N NGUO l GlU P Vl C
Khac voI nhung cng Iy nhay voI xay dung nhung dI
ngu Ianh dao manh va sau sac, raI nhIeu cng Iy dI Irong
dI Iheo m hinh mI IhIen IaI, van nguoI gIup vIec. Trong
m hinh nay, cng Iy Ia mI be phong ph dIen IaI nang
ca nhan xua I chu ng. Trong nhu ng Iruo ng ho p na y, m I
IhIen IaI Iren cao dng Iuc chnh Ihuc day Ihanh cng cua
cng Iy Ia mI IaI san v daI, voI dIeu kIen... IhIen IaI van
o IaI voI cng Iy. Nhung IhIen IaI nay I khI Iao dung mI
dI ngu Ianh dao IuyeI voI, vi Iy do don gIan Ia ho khng
can, ma cung khng mun. Neu ban Ia mI IhIen IaI, ban
khng can mI dI ngu Ianh dao gIoI nhu cua WeIIs Iargo,
co Ihe Iu Ioa sang o noI khac. Khng, ban ch can mI doan
quan Inh gIoI de Ihuc hIen nhung y Iuong v daI cua ban.
Tuy nhIen, khI IhIen IaI ra dI, nhung nguoI gIup vIec Iro
nen Iac Iong. Hoac Ie hon, ho c gang baI chuoc nguoI IIen
nhIem bang nhung quyeI dInh Io IaI, manh me (c gang
hanh dng nhu mI IhIen IaI, du ban Ihan khng phaI Ia
IhIen IaI), va mang IaI nhung keI qua khng nhu y.
Lckerd CorporaIIon da pha I chIu ha u qua do m I nha
Ianh dao co kha nang IhIen phu Iim ra vIec phaI Iam nhung
IaI khng co kha nang Iap hop nhung nguoI Ihch hop vao
Irong nhom dIeu hanh. |ack Lrkerd, duoc IroI phu mI suc
sng ca nhan manh IIeI (ng da van dng Iranh cu Ihng
dc bang IIorIda khI dang dIeu hanh cng Iy) va mI IaI
nang bam sInh nhin Ihay Ihng IIn IhI Iruong va cac co hI


THlN TAl
VA VA N NGUO l GlU P Vl C
(Cng Iy d I Iro ng)
Nha la nh da o C p d 4
Cng vie c di Iruo c
Dua ra Ia m nhin se huo ng ve dau.
ThIe I Ia p I Irinh cho chuye n xe.
Con nguo i Iheo sau
Tuye n du ng m I nho m nhu ng
nguo I gIu p vIe c co nang Iu c cao
de bIe n Ia m nhin Iha nh hIe n Ihu c.
CP 5 + CNG SU
(Cng Iy nha y vo I)
Nha la nh da o C p d 5
Con nguo i di Iruo c
Tuye n du ng nguo I Ien xe
ThIe I Ia p m I nho m dIe u ha nh
v da I.
Cng vie c Iheo sau
M I khI ba n da co du ng nguo I,
ha y ngh ra con duo ng I I nha I
dI de n v da I.
TU T T D N V DA I
90
PHU LUC
91
Su khac bIeI gIua |ack Lckerd va Cork WaIgreen IhaI qua
ro. Trong khI |ack Lckerd Ia mI IhIen IaI Irong vIec chon
mua IaI nhung cua IIem Ihuc Iay, Cork WaIgreen IaI Ia mI
IhIen IaI Irong vIec chon dung nguoI de Iuyen dung.
78
Trong
khI |ack Lrkerd co IaI nhin ra IIem nao nen nam Irong khu
vuc nao, Cork WaIgreen IaI co IaI nhin Ihay nguoI nao nen
gIu chuc vu nao. Trong khI |ack Lckerd da saI Iam Irong
mI quyeI dInh quan Irong nhaI dI voI nha Ianh dao Iim
ra nguoI ke nhIem Ihi Cork WaIgreen da phaI IrIen duoc
nhIeu ung cu vIen sang gIa va chon duoc nguoI ke nhIem
IuyeI voI, nguoI co kha nang chung mInh minh con gIoI hon
ca Cork.
79
Trong khI |ack Lckerd khng co mI nhom dIeu
hanh nao, Cork WaIgreen da IhIeI Iap mI nhom dIeu hanh
gIoI nhaI Irong nganh. Trong khI co che huong dan hoaI
dng cua chIen Iuoc cua Lckerd CorporaIIon nam Irong dau
|ack Lckerd, IhI co che hoaI dng chIen Iuoc cua WaIgreens
dua vao su dI IhoaI Irong nhom va chIa se Ihng IIn gIua
cac Ihanh vIen Irong nhom dIeu hanh.
M hinh mI IhIen IaI van nguoI gIup vIec dac bIeI ph
bIe n Irong ca c cng Iy nga n nga y. M I Iruo ng ho p dIe n
hinh Ia ve m I nguo I duo c bIe I de n nhu m I Nhan su
Irong kInh doanh: Henry SIngIeIon cua TeIedyne. SIngIeIon
Ion Ien Iren mI Irang IraI o Texas; IuI Iho ng Iun mo
uoc Ion Ien Iro Ihanh mI Ihuong gIa v daI Iheo hinh mau
chu ngha ca nhan II IhoI. Sau khI II nghIep TIen s IaI
DaI hoc MIT, ng da Ihanh Iap cng Iy TeIedyne.
80
TeIedyne
co gc Iu IIeng Hy Lap co ngha Ia suc manh Iu xa, mI
caI Ien raI phu hop, cung nhu suc manh Irung Iam gan keI
ca mI Iap doan IraI rng chnh Ia Henry SIngIeIon.
TELEDYNE CORPORATlON
Truo ng ho p kInh dIe n ThIen Ia I vo I va n nguo I gIu p vIe c
GIa IrI Ich Iu y so vo I IhI Iruo ng chung
111967 111996
GIa Iang duo I quye n
dIeu hanh cua IhIen IaI
Henry SIngIeIon
Ke I Ihu c gIaI doa n
SIngIeIon
SuI gIam
sau khI
IhIen Ia I
ra dI
Nho va o vIe c sa I nha p, SIngIeIon xay du ng Iu m I x
nghIep nho Ihanh mI cng Iy dung hang 293 Iren danh
sa ch Fortune 500 Irong vong sau nam.
81
Trong vong muoI
nam, ng da hoa n Ia I hon 100 vu sa I nha p, cu I cu ng
Ihanh Iap mI Iap doan dan IraI voI hon 130 Irung Iam
sInh IoI, cung cap Iu kIm IoaI hIem den bao hIem.
82
Ky Ia
Ihay, ca mI he Ihng Iam vIec Iron Iru, Irong do SIngIeIon
dong vaI Iro chaI keo keI dnh cac b phan dI chuyen IaI voI
nhau. Co Ian ng phaI bIeu: TI dInh ngha cng vIec cua
minh nhu Ia co quyen Iu do Iam dIeu gi minh cho rang II
nhaI cho cng Iy baI cu Iuc nao.
83
M I ba I ba o Iren Ia p ch
Forbes nam 1978 da vIeI: SIngIeIon se khng nhan duoc
ba I cu gIa I khIem I n na o, nhung co aI khng ne phu c
TU T T D N V DA I
92
PHU LUC
93
Ihuong phaI dong mI vaI Iro chnh Irong vIec dua cng Iy
Iu II den v daI. Duong nhu dIeu nay Ia duong nhIen, vi
co Ihe con cach nao khac saI khIen duoc nguoI khac Iam
dung vIec de daI keI qua cao7
RI cuc, chung II da hoan Ioan saI Iam Irong van de
na y.
CHun t| kHn t|m tHy mt ||en ket nHt quan nao |ua cHe d
|ucn tHucn cHo |anH dao va qua tr|nH d| tu tt den v| da|. Cac
du ||eu tHu tHp ducc kHn du de ket |un rn cu truc |ucn
tHucn cua |anH dao |a mt yeu t don by tron v|ec dua cn
ty tu tt den v| da|.
Chu ng II da nh nhIe u Iua n de nha p du IIe u ve Iuong
Ihuong Iu cac ban bao cao uy nhIem va Ihuc hIen 112 cuc
phan Ich rIeng bIeI de Iim ra mI khun mau hay mI IIen
he. Chung II xem xeI IaI ca moI Ihu co Ihe dInh Iuong
danh cho nhom nam nha Ianh dao cao cap nhaI IIen maI
hay c phIeu, che d khen Ihuong ngan han hay daI han,
Iuong can ban hay IIen Ihuong, v.v... MI vaI cng Iy chu
yeu dung c phIeu; mI s IaI khng. MI s cng Iy Ira
Iuong raI cao, mI s khac IaI khng. MI s IaI dung den
che d Ihuong, mI s IaI khng. Quan Irong hon, khI chung
II phan Ich ca ch Ihu c Ira Iuong Ihuo ng cho Ia nh da o
Iuong ung voI cac cng Iy dI Irong, chung II khng Iim
Iha y m I su kha c nhau nha I qua n gIu a vIe c su du ng c
phIeu, hay Iuong cao, hay IIen Ihuong, hay che d Ihuong
da I ha n. DIe m kha c bIe I quan Iro ng duy nha I chu ng II
Ihanh Ich Iay Iung cua ng7 SIngIeIon IIep Iuc dIeu hanh
cng Iy cho den khI ng buoc qua IuI 70, khng he nghIem
Iuc ngh den vIec nhuong IaI cho nguoI ke nhIem. TaI sao
phaI Io Iang den van de ke nhIem khI Irong Iam cua IaI ca
moI vIec Ia Iao ra mI caI nen In vInh IaI nang sIeu pham
cua ban7 BaI bao da vIeI IIep: Neu Irong Ioan b buc Iranh
nay co dIem khIem khuyeI nao, Ihi do chnh Ia vIec TeIedyne
khng phaI Ia mI he Ihng ma Ia su phan chIeu ky IuaI
cua mI nguoI duy nhaI.
84
Va day chnh Ia m I khuye I dIe m che I nguo I. M I khI
SIngIeIon Iu bo vIe c dIe u ha nh ha ng nga y va o gIu a Iha p
nIen 1980, Ioa n b Ia p doa n ro I ra c da su p d . Tu cu I
nam 1986 cho de n Iu c sa I nha p vo I AIIegheny va o nam
199S, IoI nhuan c phIeu Ich Iuy cua TeIedyne da roI xung
66 duoI muc IhI Iruong. SIngIeIon da daI duoc gIac mo
Iu I Iho Iro Iha nh m I Ihuong gIa v da I, nhung ng da
hoan Ioan IhaI baI Irong vIec xay dung mI cng Iy v daI.
V N QUAN TRO NG LA ANH TRA LUONG
CHO Al, KHNG PHA l TRA B NG CA CH NA O
Chung II cu Iuong se Iim Ihay du IIeu cho Ihay he Ihng
Iuong Ihuong, nhaI Ia dI voI cap dIeu hanh, co mI quan
he maI IhIeI voI vIec nhay voI Iu II den v daI. Chung II
ngh, voI bao nhIeu su chu y dn vao che d Iuong Ihuong
cho Ianh dao, Iu vIec chuyen sang Ira Iuong bang co hI
mua c phIeu den cac goI IIen Ihuong khng I nay da Iro
Ihanh Ihng Ie, chac chan s IIen hay cach Ihuc Ira Iuong
TU T T D N V DA I
94
PHU LUC
9S
Vn, cHe d dn v|en va |ucn tHucn |a quan tron, nHun v|
nHun |y do rt kHac d| vc| cac cn ty nHay vot. luc d|cH cua
cHe d |ucn tHucn kHn pHa| |a de co ducc cac HanH v| tH|cH
Hcp tu nHun nuc| kHn pHu Hcp, ma |a de dua ducc nHun
nuc| tH|cH Hcp |en cHuyen xe nay tu du, va |u Ho |a| tren xe
sau do.
Chung II khng Ihe xem xeI ky hon che d Iuong Ihuong
cua cac Ianh dao cap Irung, vi khng co du IIeu duoc he
Ihng hoa nhu cac ban bao cao uy quyen danh cho Ianh
dao cap cao. Tuy nhIen, cac dan chung Iu cac ngun Ihng
IIn, baI bao deu cho Ihay nguyen Iy nay dung voI moI cap
Irong cng Iy.
86
MI dan chung sInh dng Ia Nucor. Nucor xay dung Ioan
b he Ih ng du a Iren y Iuo ng ra ng ba n co Ihe da y cho
nguoI nng dan cach san xuaI Ihep, nhung ban khng Ihe
day phong cach Iam vIec kIeu nng dan cho nhung nguoI
ngay Iu dau khng co nhung duc Inh nay. Vi vay, Ihay vi
Ihanh Iap cac nha may IaI cac khu vuc san xuaI Ihep Iruyen
Ihng nhu PIIIsburgh hay Gary, ho xay dung nha may IaI
nhung noI nhu CrawIordsvIIIe, IndIanna; NorIoIk, Nebraska,
PIymouIh, UIah. Nhung noI nay co nhIeu nng dan, nhung
nguoI dI ngu som, day Iu IInh mo, va baI Iay ngay vao Iam
vIec, khng chuI mau me. Nhung cau noI nhu PhaI vaI sua
bo IhI, PhaI cay xong bn muoI mau o pha bac Iruoc
buI Irua da duoc chuyen Ihanh PhaI cun may Iam Ihep
IaI, va PhaI duc xong bn muoI Ian Iruoc bua Irua. Nucor
da IoaI bo nhung aI khng co duoc IhaI d Iam vIec Iuong
nhan Ihay Ia Ing cng s IIen Ihuong Irong vong 10 nam
sau IhoI dIem nhay voI ma nhung nha Ianh dao cng Iy
nhay voI nhan duoc co hoI I hon so voI nhung nguoI dng
chu c Ia I ca c cng Iy d I Iro ng Iu c na y va n ch Ia nhu ng
cng Iy Iam Ihuong.
8S
DIe u na y khng co ngha Ia che d Iuong Ihuo ng cho
Ianh dao Ia khng IIen quan. Ban phaI dI xu hop Iinh hop
Iy (II khng ngh Ia ca c ng CoIman MockIer, DavId MaxweII,
hay DarwIn SmIIh IaI chap nhan Iam vIec khng cng), va
ro rang cac cng Iy nhay voI cung da Inh den dIeu nay.
Nhung mI khI ban da IhIeI Iap duoc mI he Ihng hop Iy
Ihi che d Iuong Ihuong cho Ianh dao khng con Ia mI
bIen s quan Irong Irong vIec dua cng Iy Iu II den v daI.
Vi sao Ia I nhu Ihe 7 Don gIa n vi day Ia m I ca ch nhin
khac ve nguyen Iy con nguoI dI Iruoc: Van de khng phaI
Ia ban Ira Iuong Ianh dao nhu Ihe nao, ma van de Iruoc
IIen Ia nha Ia nh da o na o duo c Ira Iuong. Ne u ba n cho n
dung nguoI Ianh dao Iren chuyen xe kInh doanh cua ban,
ho se Iam IaI ca moI Ihu Irong quyen han de xay dung mI
cng Iy v daI, khng phaI vi nhung gi ho se nhan duoc, ma
ch don gIan vi ho khng Ihe ngh minh chap nhan dIeu gi
kem hon. Cac gIa IrI sng cua ho buc ho phaI xay dung
su xuaI sac, va ban khng Ihe Ihay dI dIeu nay bang mI
che d Iuong Ihuong, cung gIng nhu ban khng Ihe buc
ho phaI Iho hay nn Iho vay! Cac cng Iy nhay voI hIeu mI
su IhaI don gIan: NguoI duoc chon dung se Iam nhung vIec
can IhIeI va mang IaI keI qua II nhaI ho co Ihe, baI ke che
d Iuong Ihuong.
TU T T D N V DA I
96
PHU LUC
97
Truong hop cua Nucor gIaI Ihch ro mI dIem v cung
quan Irong. Trong vIec danh gIa con nguoI phu hop cac
cng Iy nhay voI daI Irong Iam Ien cac Inh cach ca nhan
nhIe u hon Ia Irinh d ho c va n, ky nang Ihu c du ng, kIe n
Ihuc chuyen mn hay kInh nghIem Iam vIec. DIeu nay khng
co ngha Ia kIe n Ihu c hay ky nang Ia khng quan Iro ng,
nhung ho xem nhung dIeu nay co Ihe Ich Iuy duoc, Irong
khI do nhung yeu I nhu ca Inh, IInh Ihan Iam vIec, kha
nang suy Iuan, quyeI Iam hoan Ihanh muc IIeu, va cac gIa
IrI sng khac Ia nhung yeu I da an sau vao con nguoI.
Dave NasseI, pho chu IIch phu Ira ch d I ngoa I cng Iy
PIIney Bowes da noI:
TI Iung gIa nhap Ihuy quan Iuc chIen, noI raI duoc ca
ngoI Irong vIec bI duong gIa IrI con nguoI. Nhung do
khng phaI Ia cach ho hoaI dng. Thuy quan Iuc chIen
ch Iuyen nhung nguoI chIa se cung nhung gIa IrI, sau
do huan Iuyen ho daI duoc su menh cua I chuc. Chung
II ap dung cung mI nguyen Iy IaI PIIney Bowes. Cng
Iy chung II co nhung nguoI mun Iam dIeu dung hon
baI cu cng Iy nao khac. Chung II khng ch quan Iam
den kInh nghIem Iam vIec. Chung II mun bIeI: Ho Ia
aI7 TaI sao ho IaI nhu Ihe7 Chung II Iim hIeu ho Ia aI
ba ng ca ch ho I ho vi sao ho co nhu ng quye I dInh cho
rIeng ho Irong cu c s ng. Cau Ira Io I cu a ho se cho
chung II bIeI gIa IrI dch Ihuc cua ho Ia gi.
92
MI vI Ianh dao nhay voI da Iung noI nhung quyeI dInh
Iuye n nguo I du ng da n cu a ng Ihuo ng da nh cho nhu ng
Iu, va Irong nam dau IIen, I Ie bo vIec Ien den S0, nhung
sau do I Ie nay xung raI Ihap khI ch con IaI nhung con
nguoI Ihch hop voI cng vIec ve Iau daI.
87
De Iuyen va gIu chan nhung nguoI Iho gIoI nhaI, Nucor
Ira Iuong cho cac cng nhan Ihep cao hon baI cu cng Iy
Ihe p na o Iren Ihe gIo I. Nhung ho IhIe I Ia p he Ih ng Ira
Iuong dua Iren co che Ihuong Iheo nhom mang Inh canh
Iranh cao, Irong do S0 s IIen cng nhan Ianh duoc Iuy
Ihuc vao nang suaI cua nhom gm khoang 2040 nguoI.
88
Cac Ihanh vIen Irong nhom Ihuong den so Iam Iruoc 30
phuI de sap xep dung cu va san sang baI Iay vao Iam ngay
khI IIe ng chung ba o gIao ca ba I da u.
89
M I vI Ia nh da o
Irong Nucor cho bIeI: Chung II co mI dI ngu cng nhan
Ihep sIeng nang nhaI Iren Ihe gIoI. Chung II Ihue S nguoI,
baI ho Iam vIec bang 10 nguoI, va Ira Iuong bang 8 nguoI.
90
He Ihng nay o Nucor khng co y dInh bIen nhung con
nguoI IuoI bIeng Ihanh sIeng nang, ma Ia Iao ra mI mI
Iruong Irong do nhung nguoI sIeng nang se sng khoe con
nhung nguoI IuoI bIeng Ihi hoac Iu dng ngh hoac bI duI
kho I chuye n xe. Trong m I Iruo ng ho p qua khch, cng
nhan da cam Ihanh saI duI mI Ihanh vIen chay IuoI chay
ra kho I nha ma y!!!
91
Nucor da tHuc H|en nucc |a| cu nan nu tHn tHucn rn
con nuc| |a ta| san quy nHt cua ban. 1ron qua tr|nH cHuyen
d| tu tt den v| da|, con nuc| kHn pHa| |a ta| san quan tron
nHt. Con nuc| pHu Hcp mc| |a quan tron, mc| cH|nH |a ta| san
quy nHt.
TU T T D N V DA I
98
PHU LUC
99
hay noI cho dung hon, cach WeIIs khng Iim cach keI hop
dI ngu Ianh dao cua Crocker vao van hoa cua minh.
Nho m dIe u ha nh WeIIs Iargo da ke I Iua n ngay Iu da u
rang da s cac gIam dc cua Crocker khng phaI Ia nguoI
Ihch hop Iren chuyen xe. Nhung nguoI Iam vIec cho Crocker
Iu Iau da ngam nhung Iruyen Ihng va dac quyen cua van
hoa ngan hang kIeu cu, dIen hinh Ia ho co ca mI nha an
danh cho Ianh dao bang cam Ihach, co dau bep rIeng, va
b chen da IrI gIa S00.000 dIa.
94
DIe u na y hoa n Ioa n Ira I
nguoc voI van hoa kh hanh IaI WeIIs Iargo, cap Ianh dao
cu ng pha I an Ihu c an do m I dIch vu nha an ky Iu c xa
cung ca p.
9S
WeIIs Iargo da no I ro vo I ca c gIa m d c cu a
Crocker: Nghe na y, day khng pha I Ia m I vu sa I nha p
cua haI cng Iy ngang hang, day Ia mI vu mua IaI. Chung
II mua IaI cac chI nhanh va khach hang, chung II khng
mua IaI cac ban. WeIIs Iargo da cham duI hop dng voI
hau heI moI nguoI Irong nhom dIeu hanh 1.600 nguoI da
ra dI Irong nga y da u IIen Irong do co ga n he I nhu ng
Ihanh vIen dIeu hanh cap cao.
96
Nha phe binh co Ihe nhan xeI: Nhu vay Ia nhung nguoI
Irong WeIIs ch c gang bao ve ho ma IhI. Nhung hay xem
xeI ca su kIen sau: WeIIs Iargo cung sa IhaI mI s gIam
dc cua chnh ho khI ma gIam dc cua Crocker duoc danh
gIa co nang Iuc hon. DI voI nhung nguoI Ianh dao, cac IIeu
chua n cu a WeIIs Iargo ra I Ia n ba o va nha I qua n. GI ng
nhu Irong mI dI bong chuyen nghIep, ch co nhung nguoI
xuaI sac moI duoc goI vao dI Iuyen hang nam, baI ke cap
bac hay Iham nIen. MI nha Ianh dao WeIIs Iargo Ing keI
nguoI khng co kInh nghIem gi Irong kInh doanh hay Irong
nganh. Co Ian ng da Ihue mI nguoI Iung bI baI haI Ian
Irong ChIen Iranh Ihe gIoI II va da Irn IhoaI ca haI Ian.
TI ngh mI nguoI co Ihe Iam dIeu nay Ihi se khng gap
rac rI gi Irong kInh doanh ca.
93
KH C NGHl T, NHUNG KHNG TA N NH N
Nhung cng Iy nhay voI co ve nhu Ia nhung ch Iam kho,
va su IhaI Ia Ihe. Neu ban khng co nhung gi ho doI hoI,
ban se khng Iru IaI duoc Iau. Nhung nen van hoa cua ho
khng pha I Ia Ia n nha n, do Ia van ho a kha c nghIe I. Su
phan bIeI nay raI quan Irong.
Nen van hoa Ian nhan ngha Ia chaI chem v II va, nhaI
Ia Irong nhung IhoI dIem kho khan, hay Ia Iu do duI vIec
moI nguoI ma khng can suy xeI Ihau dao. Nen van hoa
khac nghIeI ngha Ia Iun Iun ap dung nhung nguyen Iac
de ra moI Iuc moI noI, dac bIeI Ia dI voI cap Ianh dao. Nen
van hoa khac nghIeI, nhung khng Ian nhan gIup cho nhung
nguoI gIoI nhaI khng phaI Io Iang ve cng an vIec Iam cua
ho va co Ihe Iap Irung hoan Ioan cho cng vIec.
Nam 1986, WeIIs Iargo mua IaI Crocker Bank va du dInh
ca I gIa m nhu ng chI ph Ihu a Irong qua Irinh ho p nha I.
Chuye n na y khng co gi Ia , mo I vu sa I nha p ngan ha ng
Irong gIaI doan khng con duoc bao h Iun dI kem voI vIec
caI gIam chI ph Ihua Ihuong Ihay Irong mI nganh cng
nghIep bao h. Tuy nhIen, chuyen Ia Irong qua Irinh hop
nhaI WeIIsCrocker Ia cach WeIIs keI hop dI ngu Ianh dao,
TU T T D N V DA I
100
PHU LUC
101
dIem. Thu nhaI, WeIIs Iargo sa IhaI I hon ngan hang dI
Irong cua ho, Bank oI AmerIca.
99
Thu haI, nho m dIe u ha nh
cap cao Irung, bao gm ca nhung nha dIeu hanh cap cao
Irung cua WeIIs Iargo, neu Inh Iheo I Ie phan Iram, chIu
ha u qua nhIe u hon nho m nhan vIen ca p Iha p Irong qua
Irinh sa I nha p.
100
Su kha c nghIe I Irong ca c cng Iy nha y
voI duoc ap dung Iruoc heI Iu cap cao, Iap Irung vao nhung
nguoI nam Irach nhIem nhIeu.
Khac nghIeI Irong cac quyeI dInh nhan su ngha Ia Iruoc
heI phaI khac nghIeI Irong cac quyeI dInh nhan su cap cao
nhaI. Thuc Ie II ngaI Ia nhIeu nguoI se dung khaI nIem
khac nghIeI voI con nguoI nhu mI Iy do de IhoaI maI sa
IhaI moI nguoI nham nang cao hIeu suaI. TI co Ihe nghe
ho bIe n h : TI bIe I vIe c na y ra I kho , nhung chu ng II
buc phaI khac nghIeI. TI phaI co nguoI IaI. Vi su IhaI
khng ch co nhung nguoI II, sIeng nang se bI dau don
Irong qua Irinh na y, ma Iha I ra nhu ng chIe n Ihua I na y
hoan Ioan dI nguoc IaI qua Irinh gIu keI qua cao va ben
vung. Cac cng Iy nhay voI I khI su dung chIen IhuaI caI
gIam nhan su, va khng bao gIo su dung bIen phap nay
nhu Ia chIe n Iuo c chnh. Ngay ca Irong Iruo ng ho p cu a
WeIIs Iargo, s nhan vIen ho ca I gIa m Irong gIaI doa n
chuyen dI ch bang mI nua cua Bank oI AmerIca.
3au tron s muc| mt cn ty nHay vot kHn He ct |am nHn
su tron von nm trucc tHc| d|em nHay vot den ma| sau nm
99, va bn cn ty kHac cH| ct |am mt den Ha| |n.
IaI: Cach duy nhaI gIup moI nguoI daI keI qua cao Ia dung
Iam ban Iay ho voI nhung con nguoI khng co kha nang
Ia m vIe c.
97
Nhin Iren be maI, cach quan Iy nay raI Ian nhan. Nhung
du IIeu cho Ihay mI nha Ianh dao binh Ihuong IaI Crocker
khng co cung Inh chaI voI mI nha Ianh dao binh Ihuong
IaI WeIIs va chac chan khng phu hop voI nen van hoa hIeu
suaI cua WeIIs Iargo. Neu ho khng Ihe hoa nhap ve Iau
daI, IaI sao baI ho phaI chIu dung Iuc nay7 MI nha Ianh
dao cap cao IaI WeIIs Iargo noI voI chung II: Chung II
deu cng nhan day Ia mI vu mua IaI, khng phaI Ia saI
nhap, va chang co Iy do gi phaI noI Iong vong, va khng
Ihang Ihan voI moI nguoI. Chung II nhan Ihay II nhaI Ia
noI Iu ngay dau IIen. Chung II phaI heI suc c gang de noI
Ihang ngay Iu dau: XIn II, nhung chung II khng co ch
cho ban hoac, Vang, II Ihay co mI vI Ir cho anh, anh
van co vIec Iam, IhI dung Io nua. Chung II khng mun
nen van hoa cua minh bI cheI vi hang ngan veI dao caI.
98
De moI nguoI mon moI Irong su hoaI nghI keo daI hang
nam, hang Ihang, Iay dI IhoI gIan quy bau cua moI nguoI,
Ihay vi ho co Ihe baI dau o mI noI khac, Irong khI cuI
cung ho cung se khng Ihe hoa nhap o day duoc, nhu vay
moI Ia Ian nhan. GIaI quyeI ngay Iu dau va de moI nguoI
IIep Iuc cuc sng moI cua ho, do Ia khac nghIeI.
NoI nhu vay khng co ngha Ia vIec mua IaI Crocker Ia
chuyen don gIan. DuI vIec hang ngan nguoI khng he Ia
chuye n de chIu, nhung Irong gIaI doa n Iua I Ie mo I ha ng
Iram ngan nguoI da maI vIec. Tuy vay, cung can chu y haI
TU T T D N V DA I
102
PHU LUC
103
NHun nuc| xy dun cn ty v| da| H|eu ro rn nut tHt quan
tron tron qua tr|nH pHat tr|en cn ty kHn pHa| |a tH| trucn,
Hay cn nHe, Hay su canH tranH, Hay san pHm. Co mt tHu
vuct qua tt ca: kHa nn tuyen nuc| va |u ducc du s nuc|
pHu Hcp.
DI ngu Ianh dao IaI CIrcuII CIIy Ia nguoI hIeu ro IuaI
Packard. Ca ch day va I nam, m I nga y sau Ie GIa ng sInh,
khI II dang IaI xe quanh SanIa Barbara, II phaI hIen ra
mI dIeu khac bIeI IaI cac cua hang CIrcuII CIIy. Cac cua
hang khac deu gIang cac bang hIeu hay bIeu ngu chao don
khach hang: Lun co gIa II nhaI hay Ia SaIe sau Ie, hay
Ia Co hI mua hang sau GIang sInh II nhaI, hay Iuong
Iu nhu Ihe. Nhung IaI CIrcuII CIIy Ihi khng. BIeu ngu ho
gIang mang dong chu: Lun Iun Iim kIem nguoI gIoI nhaI.
Ta m ba ng na y Ia m II nho Ia I bu I pho ng va n WaIIer
BruckarI, pho Tng gIam dc Irong gIaI doan chuyen dI.
KhI duo c ho I ve nam ye u I ha ng da u do ng go p va o qua
Irinh chuye n d I Iu Ia m Ihuo ng sang xua I sa c, BruckarI da
pha I bIe u: Thu nha I Ia nhan su . Thu haI Ia nhan su . Thu ba
Ia nhan su . Thu Iu Ia nhan su . Thu nam Ia nhan su . Pha n
Io n su chuye n d I Iha nh cng Ia do chu ng II co ky Iua I
Irong vIe c Iuye n du ng nguo I. BruckarI ke Ia I m I cu c no I
chuye n vo I T ng gIa m d c AIan WurIzeI Irong gIaI doa n Iang
Iruo ng bu ng n Ia I CIrcuII CIIy: AIan, II Iha I qua cha n
nga n vIe c pha I Iim cho du ng nguo I de Ira m vI Ir na y hay vI
Ir kIa. De n Iu c na o Ihi II pha I Iho a hIe p day7 AIan Ira Io I
khng chu I do du : Anh khng duo c Iho a hIe p. Chu ng Ia se
Iim ca ch kha c Irong khI cho doI Iuyen duoc dung nguoI.
102
Nguoc IaI, chung II nhan Ihay cac cng Iy dI Irong caI
gIam nhan su nam Ian nhIeu hon cac cng Iy nhay voI. MI
s cng Iy dI Irong mac phaI can benh kInh nIen phaI caI
gIam nhan su va IaI cau Iruc cng Iy.
101
Neu ban ngh cach khoI dng qua Irinh chuyen dI Iu II
den v daI Ia phaI Iu do chaI chem Iren s nguoI Iam vIec
sIeng nang, Ihi do Ia mI saI Iam, mI saI Iam khung khIep.
TaI cau Iruc cng Iy IIen Iuc hay sa IhaI v II va khng bao
gIo nam Irong m hinh dI Iu II den v daI.
Kh c nghie I nhu Ihe na o?
Chu ng II da ru I ra duo c ba nguyen Ia c ky Iua I Ihu c
hanh Irong qua Irinh nghIen cuu khac nghIeI va nhan Iam.
Nguyn tc ky lut 1: KhI con do du, dung Iuyen vI, hay
cu IIep Iuc Iim kIem.
MI Irong nhung IuaI baI bIen cua khoa hoc quan IrI Ia
Lua I Packard (Chu ng II da I Ien na y vi chu ng II pha I
hIe n Irong cu c nghIen cu u Iruo c ve DavId Packard, nha
d ng sa ng Ia p HewIeIIPackard). Lua I pha I bIe u nhu sau:
Khng cng Iy nao co Ihe IIen Iuc Iang doanh Ihu nhanh
hon kha nang Iuyen dung dung nguoI de Ihuc hIen su Iang
Iruong nay ma van co Ihe phaI IrIen Ihanh mI cng Iy v
daI. Neu I Ie Iang Iruong doanh Ihu cu IIen Iuc cao hon I
Ie Iuyen dung nhan su, don gIan Ia ban se khng Ihe xay
dung mI cng Iy v daI.
TU T T D N V DA I
104
PHU LUC
10S
Nguyn tc ky lut 2: KhI ban bIeI phaI Ihay dI nhan
su , ha y ha nh d ng ngay.
Ngay Iuc ban nhan Ihay minh can quan Iy chaI hon mI
nguoI nao do, Iuc Ia ban da pham mI saI Iam Irong qua
Irinh Iuyen dung. Huong dan, ch day, dInh huong Ia nhung
dIe u pha I Ia m. Nhung khng bao gIo co chuye n qua n Iy
chaI che. Chung Ia da Iung IraI qua hay Ian maI quan saI
nhung Iruong hop sau: chung Ia Iuyen Iam mI nguoI, va
bIeI ro dIeu nay. Nhung chung Ia cho doI, chung Ia chan
chu , chu ng Ia Ihu nhIe u ca ch, Ia o co h I Ihu ba Ihu Iu,
chung Ia hy vong Iinh hinh se Ihay dI, chung Ia danh IhoI
gIan de quan Iy nguoI do, chung Ia Iap ra nhung he Ihng
de h Iro cho nhung dIem yeu cua nguoI do, va nhIeu hanh
d ng Iuong Iu . Nhung Iinh hinh khng he ca I IhIe n. KhI
chung Ia ve nha, chung Ia nhan Ihay suc Iuc cua minh bI
danh de suy ngh (hay chIa se voI nguoI Ihan) ve nguoI do.
Te haI hon, IhoI gIan va cng suc chung Ia danh cho nguoI
do da Iay dI suc Iuc cua Ia Ihay vi danh cho phaI IrIen va
Ia m vIe c vo I nhu ng con nguo I phu ho p. Chu ng Ia cu bI
hanh ha nhu Ihe cho den khI nguoI do Iu dng ngh vIec
(IhaI... may man qua!), hay cuI cung chung Ia cung phaI
ha nh d ng (Ia cu ng Iha I mu ng cho minh). Trong Iu c do ,
nhung nguoI gIoI cua chung Ia Iu hoI Sao Iau Ihe ma (sep)
khng ha nh d ng7
Do du de nguo I khng phu ho p va n Ia m vIe c Ia khng
cng ba ng vo I nhu ng nguo I phu ho p, vi ro ra ng ho pha I
bu da p cho nhu ng IhIe u so I cu a nguo I kIa. Te hon Ia dIe u
na y co Ihe da y nhu ng nguo I phu ho p ra dI. Nhu ng nguo I
MI Irong nhung dIem khac bIeI gIua AIan WurIzeI IaI
CIrcuII CIIy va SIdney Cooper IaI SIIo Ia WurIzeI danh nhIeu
IhoI gIan Irong nhung nam dau de Iim cho dung nguoI, con
Cooper danh den 80 quy IhoI gIan Iim dung cua IIem de
mua IaI.
103
Muc IIeu dau IIen cua WurIzeI Ia xay dung mI
dI ngu Ianh dao gIoI nhaI, chuyen nghIep nhaI Irong nganh;
muc IIeu dau IIen cua Cooper Ia Iang Iruong nhanh den
muc co Ihe. CIrcuII CIIy daI Irong Iam vao vIec Iuyen dung
nguoI Iu Iren xung duoI, Iu nguoI gIao hang den cac pho
Tng gIam dc; SIIo IaI nI IIeng khng Ihe Iam duoc nhung
vIe c can ba n nhu gIao ha ng ma khng Ia m ho ng sa n pha m.
104
Theo IoI phaI bIeu cua Dan RexInger IaI CIrcuII CIIy: Chung
II co he Ihng gIao Ian nha II nhaI Irong nganh. Chung
II noI voI ho: Cac anh Ia dIem IIep xuc cuI cung gIua
khach hang va CIrcuII CIIy. Chung II se Irang bI cho cac
anh dng phuc. Chung II yeu cau cac anh phaI sach se,
Ihom Iho. Ca c anh pha I Ia nhu ng nguo I chuyen nghIe p.
Cach chung II IIep xuc voI khach hang khI gIao hang da
Ihay dI den muc dang kInh ngac. Chung II Ihuong nhan
duoc nhung IoI cam on vi nhung nguoI gIao hang da dI xu
IIch su vo I ho .
10S
Nam nam Iu khI AIan WurIzeI nhan chuc,
CIrcuII CIIy va SIIo cung ap dung mI chIen Iuoc (Iuc Ia
cung mI cau Ira IoI cho cau hoI caI gi), nhung CIrcuII CIIy
Ihi Ien nhu dIe u ga p gIo , vuo I qua IhI Iruo ng c phIe u
chung 18,S Ia n Irong vo ng 1S nam Iu Iho I dIe m chuye n
dI, Irong khI do SIIo Ien xung IhaI Ihuong va cuI cung
bI mI cng Iy nuoc ngoaI mua IaI. Cung mI chIen Iuoc,
khac nhan su, keI qua hoan Ioan khac bIeI.
106
TU T T D N V DA I
106
PHU LUC
107
NHun cn ty nHay vot tHe H|en quy |ut tra| du c |anH dao cp
cao: Hoc |a c |a| vc| cHuyen xe tron sut tHc| |an da|, Hoc
|a ra d| tron v| va. No| cacH kHac, cac cn ty nHay vot kHn
co nH|eu nuc| ra d| Hcn, ma |a ra d| tt Hcn.
Cac nha Ianh dao cng Iy nhay voI khng Iheo duI m
hinh quan IrI Ihu nhIeu nguoI, chon mI nguoI. Thay vao
do , ho a p du ng phong ca ch sau: Ha y da nh Iho I gIan kha c
nghIe I Iuye n nhu ng nguo I A
+
ngay Iu da u. Ne u chu ng Ia Ia m
du ng, chu ng Ia sau do se Ia m mo I Ihu de gIu ho o Ia I. Ne u
chu ng Ia cho n saI, chu ng Ia pha I d I dIe n Ihu c Ie de co Ihe
IIe p Iu c Ia m vIe c va ho cu ng co Ihe IIe p Iu c cu c do I ho .
Tuy vay, cac nha Ianh dao nhay voI khng bao gIo vI va
dua ra IoI phan xeI. Thuong Ihi ho danh nhIeu suc Iuc de
quyeI dInh IIeu ho co Iuyen nguoI saI vI Ir khng Iruoc khI
keI Iuan rang minh Iuyen nham nguoI. KhI CoIman MockIer
Iro Ihanh Tng gIam dc cua GIIIeIIe, ng khng he sa IhaI
nguoI v II va khoI chuyen xe. Thay vao do, ng danh Iron
SS IhoI gIan cua minh Irong vong haI nam dau IIen nham
chuc Ih nghIem voI nhom dIeu hanh, chuyen dI vI Ir cua
38 nguoI Irong s S0 nguoI chuc cao nhaI. MockIer nhan
xeI: MI phuI danh ra de daI dung nguoI dung vIec se IIeI
kIem duoc hang Iuan sau nay.
108
Tuong Iu , AIan WurIzeI
cua cng Iy CIrcuII CIIy da guI chung II mI Ia Ihu sau khI
doc xong ban Ihao chuong nay, Irong do ng nhan xeI:
Quan dIem cua anh ve Iuyen dung nguoI cho chuyen
xe khac voI nhung cng Iy dI Irong Ia hoan Ioan dung.
Co m I he qua cu ng ra I quan Iro ng. TI da da nh ra I
Ia m vIe c hIe u qua ve ba n cha I ca m Iha y duo c khch Ie Iu
hIe u sua I cao, khI ho Iha y n Iu c cu a minh bI ca n Iro vi
pha I ga nh Ihem pha n cu a nguo I kha c, da n da n ho se ca m
Iha y ba I ma n.
Nhung do du ma khng hanh dng cung Ia khng cng
bang voI nhung nguoI phaI ra dI. BoI vi cu mI phuI ban
cho phep nguoI do IIep Iuc ngI o chIec ghe ma ban bIeI
chac Ia khng phu hop, ban da danh cap dI mI phan cuc
sng cua ho, IhoI gIan nay ho co Ihe danh de Iim mI noI
Ihch hop ma ho co Ihe phaI huy heI minh. ThaI ra, neu
chu ng Ia Iha nh Iha I vo I ba n Ihan, chu ng Ia se Iha y vIe c
minh gIu nguoI khng phu hop IaI khng phaI vi chung Ia
quan Iam den ho ma ch vi su Ihuan IIen cua chung Ia. Ho
dang Iam vIec cung Iam duoc, va neu phaI Iim nguoI Ihay
Ihe ho Ihi se raI nhIeu khe, nen chung Ia Iam ngo. Hoac Ia
chung Ia nhan Ihay gIaI quyeI van de nay qua phuc Iap va
khng de chIu I nao. Va Ihe Ia de Iranh cho minh khoI ap
Iuc, IhIeu IhoaI maI, chung Ia cu cho doI. Cho doI. Va cho
doI. Trong Iuc do, nhung nguoI gIoI nhaI cua Ia van dang
Iu hoI: Bao gIo Ihi ho se gIaI quyeI van de nay day7 Chuyen
nay con keo daI den bao Iau nua7
Nho nhung du IIeu Irong Ban bao cao thng tin doanh
nghip cua Moody, chung II da co Ihe xem xeI quy IuaI
Ihay dI nhan su o Ianh dao cap cao. Chung II khng Iim
Ihay su khac bIeI gIua s nguoI ra dI gIua nhung cng Iy
nhay voI va cng Iy dI Irong. Su khac bIeI nam o quy IuaI
ra dI.
107
TU T T D N V DA I
108
PHU LUC
109
cach ngh khac. ng xac dInh IhI Iruong quc Ie Ia co hI
II nhaI va duy nhaI de phaI IrIen Iau daI, mac du Ihuc Ie
Iuc do cng Iy ch co chua IoI 1 doanh Ihu Iu IhI Iruong
quc Ie.
CuIIman da suy ngh ve mI chIen Iuoc II nhaI de phaI
IrIen cac cng Iy Iren Ihe gIoI va cuI cung da dI den mI
cau Ira IoI IuyeI voI: Van de khng phaI Ia caI gi, ma Ia aI.
ng dua vI gIam dc s 1 cua minh, George WeIssman, Iuc
do dang quan Iy IhI Iruong nI dIa, sang quan Iy IhI Iruong
quc Ie. Vao IhoI dIem nay, IhI Iruong quc Ie cua PhIIIp
MorrIs ga n nhu ba ng khng, Ia I ca ch bao g m m I b
phan xuaI khau nho, mI cuc dau Iu khng Ihanh cng
IaI VenezueIa, mI dau Iu khac IaI AusIraIIa, va mI co so
kInh doanh nho IaI Canada. MI dng nghIep cua WeIssman
cho bIeI: KhI |oe chuyen George sang phu Irach IhI Iruong
quc Ie, raI nhIeu nguoI Iu hoI khng bIeI George da Iam gi
saI.
110
Con WeIssman Ihi noI: TI khng bIeI minh bI cho
ra ria, bI nem xung daI, hay bI nem qua cua s nua. MoI
hm qua II dang dIeu hanh 99 cng Iy, hm nay ch con
1 hay Iham ch I hon nua.
111
Vay ma, nhu Iap ch Forbes nhan xeI 20 nam sau, quyeI
dInh cua CuIIman dua WeIssman sang phan cng vIec nho
nhaI Irong cng Iy Ia mI quyeI dInh IhIen IaI. TInh Ie va
Iao nha, WeIssman Ia nguoI hoan Ioan Ihch hop de phaI
IrIen IhI Iruong chau u, va ng da dua IhI Iruong quc Ie
Iha nh b pha n Io n nha I va pha I IrIe n nhanh nha I Irong
cng Iy. Su IhaI Ia, duoI quyen dIeu hanh cua WeIssman,
MarIboro Iro Ihanh nhan hIeu Ihuc Ia ban chay nhaI Iren
nhIeu IhoI gIan suy ngh va Iranh Iuan ve aI ngI ch
nao Iren chuyen xe. TI goI qua Irinh nay Ia daI nhung
caI nuI vung vao I vung, va daI nuI Iron vao I Iron...
Thay vi sa IhaI nhung nguoI Irung Ihuc va co kha nang
nhung khng daI hIeu suaI cao, II hon nen Iuan chuyen
ho qua nhung vI Ir khac Iu haI den ba Ian de ho co co
hI Ihe hIen.
Ban cn co tHc| |an de b|et cHc mt nuc| b| dt sa| cH Hay
Hoan toan kHn tH|cH Hcp va pHa| ra d|. 0u tHe nao d| nua, kH|
cac nHa |anH dao nHay vot b|et Ho pHa| |am cHo mt nuc| nao
do tHay d|, Ho se HanH dn nay.
Nhung Iam sao ban bIeI khI nao ban bIeI7 HaI cau hoI
sau se gIu p ba n. Thu nha I, ne u day Ia m I quye I dInh
Iuyen nguoI (chu khng phaI Ia quyeI dInh IIeu nguoI nay
co phaI ra dI khng7), IIeu ban co Iuyen nguoI nay khng7
Thu haI, neu nguoI nay den gap ban de noI rang ho mun
ra dI de Iheo duI mI co hI moI II hon, IIeu ban se cam
Ihay raI IhaI vong hay Irong Iong Iay Iam mung ro7
Nguyn tc ky lut 3: GIao cho nguoI gIoI nhaI co hI II
nhaI, dung gIao ho rac rI Ion nhaI.
Vao dau nhung nam 1960, R. |. ReynoIds va PhIIIp MorrIs
deu Irng cho vao doanh Ihu Iu IhI Iruong nI dIa. Quan
dIem cua R. |. ReynoIds ve kInh doanh quc Ie nhu sau:
Neu co aI do Iren Ihe gIoI mun mua CameI, hay de ho IIen
Ia c vo I chu ng Ia.
109
|oe CuIIman cu a PhIIIp MorrIs Ia I co
TU T T D N V DA I
110
PHU LUC
111
Chung II da phong van DIck ApperI, mI dIeu hanh cap
cao da Iam vIec hau heI IhoI gIan IaI b phan san xuaI gIay
cua KImberIyCIark, chnh Ia b phan bI ban dI de Iang vn
cho cng Iy buoc vao canh Iranh nganh hang IIeu dung.
ng da noI ve qua Irinh chuyen dI mI cach day Iu hao
va hao hung; Iam sao ho dam ban duI cac nha may gIay;
Iam sao ho nhin Ihay Iruoc de IoaI bo nganh kInh doanh
gIay va chuyen sang nganh hang IIeu dung; Iam Ihe nao ho
qua maI duoc ProcIer & GambIe. ng cho bIeI: TI chua he
Iranh Iuan ve quyeI dInh gIaI Ihe b phan san xuaI gIay
cua cng Iy. Chung II da ban dI cac nha may gIay vao Iuc
do, va II hoan Ioan ung h dIeu nay.
114
Hay dung IaI va
suy ngh ve dIe u na y. Nhu ng nguo I phu ho p mu n Ia m I
pha n cu a vIe c xay du ng m I ca I gi do v da I, va DIck ApperI
nha n Iha y KImberIyCIark co Ihe Iro nen v da I ba ng ca ch
ba n dI m I pha n cu a cng Iy ma ng da Ia m vIe c o do ca do I.
Truong hop cua PhIIIp MorrIs va KImberIyCIark con mInh
hoa cho dIem cuI cung Irong vIec Iuyen dung nguoI. Chung
II nhan Ihay Irong cac cng Iy nhay voI, dac bIeI Ia Irong
gIaI doan chuyen dI, Iun co mI khng kh Cap d S gIua
cac nha Ianh dao. DIeu nay khng co ngha Ia moI Ihanh
vIen Irong nhom deu daI duoc Cap d S nhu DarwIn SmIIh
hay CoIman MockIer, ma Ia nhung Ihanh vIen chnh Irong
nho m de u chuye n Iham vo ng ca nhan Iha nh Iham vo ng
cua cng Iy. DIeu nay cho Ihay cac Ihanh vIen co IIem nang
Ianh dao Cap d S, hay I nhaI ho cung co nang Iuc quan
Iy Iheo mI phong IhaI Ihng nhaI voI phong cach cua nha
Ianh dao Cap d S.
Ihe gIoI ba nam Iruoc khI no Iro Ihanh nhan hIeu s 1 Iren
IhI Iruong My.
112
Truong hop R. |. ReynoIds va PhIIIp MorrIs Ihe hIen mI
m hinh chung. Nhung cng Iy nhay voI Ihuong xuyen daI
nhung nguoI gIoI nhaI vao co hI II nhaI, chu khng gIao
cho ho rac rI nghIem Irong nhaI. Cac cng Iy dI Irong IaI
Ihch Iam dIeu nguoc IaI, ma khng hIeu rang gIaI quyeI rac
rI ch gIup ban Iro nen II, ch co phaI IrIen co hI moI
gIup ban IIen den v daI.
Nuyen |y nay dua den mt He qua quan tron: bH| ban quyet
d|nH ban d| rc r| cua m|nH, dun ban |un nHun con nuc|
tuyet vc| cua m|nH. Dy |a mt tron nHun b| mt cua su tHay
d|. Neu ban tao dun mt nc| ma nuc| |o| bao |c cun ducc
dam bao mt v| tr| tren cHuyen xe, Ho se de dan un H v|ec
ban tHay d| Hucn d|.
V du, khI KImberIyCIark ban cac nha may, DarwIn SmIIh
da noI raI ro: Cng Iy dang IoaI bo nganh kInh doanh san
xuaI gIay, nhung chung II van gIu nhung nguoI gIoI nhaI
o Ia I. DIck AuchIer gIa I Ihch: Ra I nhIe u nguo I Irong s
chu ng II da Io n Ien cu ng vo I nga nh sa n xua I gIa y. R I
bng dung chIec vuong mIen nay bI ban dI, va chung II
Iu hoI Tuong IaI minh se ra sao7 Va DarwIn noI: Chung
Ia can IaI ca nhung gIam dc IaI nang. Chung Ia se gIu ho
Ia I.
113
Mac du nhung vI gIam dc nay co raI I kInh nghIem
Irong nganh hang IIeu dung, SmIIh da chuyen IaI ca nhung
nguoI gIoI Irong vIec san xuaI sang Iam vIec Irong nganh
ha ng IIeu du ng.
TU T T D N V DA I
112
PHU LUC
113
M T CNG TY TUY T VO l,
M T O l S NG TUY T VO l
BaI cu Iuc nao II gIang ve cac keI Iuan Iu II den v daI,
Ihe nao cung co nguoI neu Ien van de caI gIa phaI Ira de
chuyen dI Iu II den v daI. Hay noI cach khac, IIeu co Ihe
xay dung mI cng Iy v daI va Ian huong doI sng v daI
cung Iuc khng7
Co .
B maI nam chnh Irong chuong nay.
TI da Iung Iham du mI cuc hI Ihao IaI Hng Kng
cung voI mI nha Ianh dao cap cao cua GIIIeIIe va vo ng.
Trong Iuc noI chuyen, II hoI ho IIeu ho co ngh CoIman
MockIer, vI Tng gIam dc chIu Irach nhIem chnh Irong
qua Irinh chuyen dI cua GIIIeIIe Iu II den v daI, co mI
doI sng v daI khng. Ho ke voI II rang cuc sng cua
CoIman xoay quanh ba Iinh yeu Io n cu a ng: gIa dinh,
Harvard, va GIIIeIIe. Ngay ca Irong gIaI doan kho khan va
cang Iha ng nha I gIu a ca c vu mua ba n Irong nhu ng nam
1980, va ma c du GIIIeIIe ca ng nga y ca ng mo r ng kInh
doanh ra IhI Iruong quc Ie, MockIer van gIu duoc su can
bang Irong cuc sng. ng khng he gIam dI nhIeu IhoI
gIan danh cho gIa dinh, hIem khI Iam vIec qua Ire hay vao
cuI Iuan. ng van gIu IhoI quen cau nguyen mI cach ky
IuaI. ng van IIep Iuc Iham gIa Ich cuc cac hoaI dng cua
hI dng quan Iy Iruong Harvard.
117
KhI II hoI Iam sao MockIer co Ihe Ihuc hIen duoc nhung
dIeu nay, vI dIeu hanh cho bIeI: , moI chuyen khng den
Co Ihe ban se Iu hoI: Dau Ia su khac bIeI gIua mI Ihanh
vIen nho m Ia nh da o Ca p d S va m I nguo I Inh gIo I7
Tha nh vIen nho m Ia nh da o Ca p d S khng mu qua ng
Iuan Iheo menh Ienh, va ban Ihan ho da Ia mI nha Ianh
dao uy Iuc, co IaI nang va quyeI Iam de dua Inh vuc minh
quan Iy Ihanh II nhaI Iren Ihe gIoI. Tuy nhIen, mI Ihanh
vIen con phaI co kha nang keI hop nhung dIem manh nay
voI nhau de Ihuc hIen nhung gi can IhIeI dua cng Iy den
v da I.
1Huc te |a mt tron nHun yeu t quan tron de dua cn ty
tu tt den v| da| nay co ve rt nH|cH |y. Ban cn nHun nHa d|eu
HanH, mt mt, pHa| b|et tranH |un va du tranH, nH|eu kH| den
muc bao |uc, de t|m ra cu tra |c| tt nHt, nHun mt kHac, pHa|
cHp nHp doan ket v| mt quyet d|nH cHun, bt ke m| quan
tm r|en.
MI baI bao da vIeI ve PhIIIp MorrIs duoI IhoI CuIIman:
Nhung nguoI nay khng bao gIo dng y voI nhau ve baI
cu dIeu gi, ho Iranh caI voI nhau ve moI Ihu, ho san sang
gIeI nhau, II keo IaI ca moI nguoI vao, nhung nguoI IaI
baI ke chuc Ion hay chuc nho. Nhung mI khI ho phaI dua
ra quyeI dInh, chac chan se daI mI quyeI dInh cuI cung.
PhIIIp MorrIs Ia nhu va y da y.
11S
M I nha dIe u ha nh Ia I
PhIIIp MorrIs cho bIeI: Mac du ho Iranh Iuan voI nhau raI
gay gaI, ho deu Iun Iim kIem cau Ira IoI II nhaI. CuI
cung, moI nguoI deu ung h quyeI dInh. Nhung cuc Iranh
caI Ia vi IoI ch cng Iy, khng phaI vi IoI ch ca nhan.
116
TU T T D N V DA I
114
PHU LUC
11S
cua phu Ihuy qua khu.
118
Day Ia hanh Iang noI WeIssman,
CuIIman, MaxweII va nhIe u nguo I kha c Ihuo ng de n, don
gIan ch vi ho mun danh IhoI gIan voI nhau. Tuong Iu nhu
va y, DIck ApperI Ia I cng Iy KImberIyCIark cu ng da no I
Irong cu c pho ng va n: Trong su I 41 nam Ia m vIe c Ia I
KImberIyCIark, chua co aI noI voI II dIeu gi khng phaI.
TI cam on Chua Irong ngay II duoc Iuyen vao vi II duoc
Iam vIec voI nhung nguoI IuyeI voI. Nhung nguoI gIoI va
In Irong Ian nhau.
119
Thanh vIen Irong nhom Ianh dao cng Iy nhay voI Ihuong
Iro Ihanh ban cua nhau Iuc do va ca ve sau. NhIeu nguoI
van gIu IIen Iac voI nhau sau nhIeu nam, nhIeu Ihap ky Iam
vIec voI nhau. Nghe ho noI ve gIaI doan chuyen dI IhaI an
Iuong, vi cho du do Ia nhung ngay den II hay cng vIec co
qua Ion Ihi ho cung da co IhoI gIan vuI ve. Ho IhoaI maI o
ben nhau va mong mun duoc gap go nhau. RaI nhIeu nha
Ianh dao nhay voI da keI Iuan quang IhoI gIan cung Iam
vIe c Irong nho m chuye n d I Ia gIaI doa n da ng nho nha I
Irong doI. MI IIen he gIua ho da vuoI Ien Iren su In Irong
danh cho nhau, daI den Iinh dng ch.
Tuan Ihu Iheo nguyen Iac con nguoI dI Iruoc co Ihe Ia
chIec cau nI gIua mI cng Iy v daI va mI doI sng v daI.
BoI vi cho du chung Ia daI duoc nhIeu dIeu v daI, nhung
chung Ia khng co IhoI gIan danh cho nhung nguoI chung
Ia yeu quy va In Irong, chung Ia cung khng Ihe co mI
doI sng v daI. Nhung neu IhoI gIan cua chung Ia Ia o ben
nhung nguoI chung Ia yeu quy va In Irong nhung nguoI
ma chung Ia mun ho cung dI chung chuyen xe va khng
muc qua kho dI voI ng ay dau. ng ay raI gIoI Irong vIec
Iap hop nhung nguoI phu hop quanh minh, va daI dung
nguoI vao dung vIec, va Ihe Ia ng ay khng can phaI co
maI suI ngay dem. Do Ia b quyeI cua CoIman de Ihanh
cng va can ba ng. VI dIe u ha nh na y IIe p Iu c gIa I Ihch
Ihem rang ng cung hay gap MockIer o IIem ban d phu
Iung. ng ay Ihch Iang xang quanh nha, sua chua caI nay
caI kIa. ng ay duong nhu Iuc nao cung co Ihe Ihu gIan
Iheo kIeu nay. Ba vo cua vI nay con noI Ihem: KhI CoIman
ma I, chu ng II aI cu ng dI da m Iang, II nhin quanh va
nha n ra can pho ng Ira n nga p Iinh Ihuong. Ha u he I Iho I
gIan ng duoc sng voI nhung nguoI Ihuong yeu ng, nhung
nguoI yeu Ihch cng vIec ho dang Iam, nhung nguoI yeu
Ihuong Ian nhau, o cng Iy, o nha, o cac cng vIec Iu IhIen,
baI cu noI dau.
Cau noI nay nghe quen quen, vi co mI dIeu gi do raI
rIeng ve cac nha Ianh dao nhay voI ma II khng Ihe dIen
Ia duo c. Truo c khI ke I Ihu c bu I pho ng va n George WeIssman
cua PhIIIp MorrIs, II nhan xeI: KhI ng noI ve quang IhoI
gIan voI cng Iy, cu nhu Ia ng dang ke ve chuyen Iinh cua
minh. ng ay cuoI vuI va bao: Dung vay. NgoaI cuc hn
nhan cua II ra Ihi day Ia mI mI Iinh nng Iham Irong
cu c do I II. TI khng ngh co nhIe u nguo I hIe u duo c nhu ng
gi II no I, nhung cha c Ia nhu ng d ng nghIe p cu a II se
hIeu. WeIssman va mI s dng nghIep Ianh dao khac van
gIu van phong cua minh IaI PhIIIp MorrIs, va van Ihuong
xuyen ghe qua mac du da ve huu Iu Iau. MI hanh Iang IaI
Ing hanh dInh cua PhIIIp MorrIs duoc daI Ien Ia can phong
TU T T D N V DA I
116
PHU LUC
117
Ia nguoI de ra Iam nhin va Iuyen mI nhom nhung nguoI
gIu p vIe c co nang Iu c de Ihu c hIe n Ia m nhin na y. M
hinh nay sup d ngay khI nguoI Ianh dao roI bo cng Iy.
Ca c nha Ia nh da o nha y vo I kha c nghIe I, nhung khng
nha n Iam Irong ca c quye I dInh nhan su . Ho khng Ie
Ihuc vao vIec caI gIam vIec Iam va IaI cau Iruc cng Iy
nhu Ia chIen Iuoc dau IIen de caI IhIen hIeu suaI. Cac
cng Iy dI Irong su dung chIen Iuoc caI gIam nhan vIen
Ihuo ng xuyen hon.
Chung II kham pha ba nguyen Iac ky IuaI Ihuc hIen su
khac nghIeI Irong cac quyeI dInh nhan su:
1. KhI do du, dung vI Iuyen. Hay IIep Iuc Iim kIem.
(He qua: MI cng Iy nen gIoI han su Iang Iruong
dua Iren kha nang Iuyen duoc dung nguoI).
2. KhI ba n Iha y minh ca n pha I Ia m Ihay d I m I nguo I,
hay hanh dng ngay. (He qua: Truoc heI phaI chac
chan rang ban khng daI mI nguoI nao do saI vI
Ir).
3. GIao cho nguoI gIoI nhaI co hI II nhaI. Dung gIao
cho ho rac rI Ion nhaI. (He qua: Neu ban ban dI
cac rac rI cua minh, dung ban Iun nguoI gIoI).
D I ngu Ia nh da o cng Iy nha y vo I bao g m nhu ng
nguoI Iun Iranh Iuan hang haI de Iim ra cau Ira IoI II
nhaI, nhung Iun dng Iam ung h quyeI dInh, khng
ke den IoI ch ca nhan.
bao gIo Iam chung Ia IhaI vong ngha Ia chung Ia da co
mI doI sng v daI, baI ke chuyen xe dang dI ve huong
nao. Nhung nguoI den Iu cac cng Iy nhay voI ma chung
II co dIp phong van ro rang yeu Ihch nhung gi ho Iam,
chu yeu Ia vi ho yeu Ihch nhung nguoI ho cung Iam vIec
vo I nhau.
To m I I chuong
CON NGUO l l TRUO C, CNG Vl C THEO SAU
NHU NG l M CHlNH
Ca c nha Ia nh da o nha y vo I ba I da u qua Irinh chuye n
d I ba ng ca ch Iim nguo I phu ho p mo I Ien chuye n xe
Iruoc (va moI nguoI khng phu hop xung xe) rI sau do
moI xem xeI se dI ve huong nao.
DIem chnh cua chuong nay khng ch Ia y Iuong Iim
dung nguoI vao Irong nhom. DIem chnh Ia phaI daI cau
hoI aI Ien Iruoc cac quyeI dInh caI gi Iruoc Iam nhin,
Iruo c chIe n Iuo c, Iruo c ca u Iru c doanh nghIe p, Iruo c chIe n
IhuaI. Con nguoI dI Iruoc, cng vIec Iheo sau Iro Ihanh
mI ky IuaI khac nghIeI, duoc ap dung nhaI quan.
Nhung cng Iy dI Irong Ihuong Iheo m hinh IhIen IaI
voI hang ngan nguoI gIup vIec mI Ianh dao IhIen IaI
TU T T D N V DA I
118
PHU LUC
119
CHUONG B N
D I MA T SU TH T PHU PHA NG
(NHUNG DU NG M T NI M TIN)
SaI Iam Ion nhaI Irong Ianh dao cng Ia dua ra
nhung nIem IIn ao de rI bI cun dI.
WINSTON S. CHURCHILL
The Hinge of Fate
120
Trong nhung nam dau 19S0, cng Iy GreaI AIIanIIc va
PacIIIc Tea, duoc nhIeu nguoI bIeI den nhu A&P, Ia cng Iy
ban Ie Ion nhaI Iren Ihe gIoI va Ia mI Irong nhung cng Iy
NHU NG KHA M PHA B T NGO
Chung II khng Iim Ihay mI IIen he nhaI quan gIua
che d Iuong Ihuong cho Ianh dao va qua Irinh chuyen
dI Iu II Ien v daI. Muc dch cua Iuong Ihuong khng
phaI Ia de khch Ie hanh vI dung Iu nhung nguoI khng
phu hop, ma Ia de Iuyen dung va gIu chan nhung nguoI
phu hop ngay Iu dau.
Cau ngan ngu Con nguoI Ia IaI san quy gIa nhaI khng
dung. TaI san quy nhaI khng phaI Ia con nguoI, ma Ia
con nguo I phu ho p.
MI nguoI duoc danh gIa Ia phu hop phu Ihuc vao Inh
cach ca nhan va cac IIem nang nhIeu hon Ia vao kIen
Ihuc, hoc van, hay ky nang.
QUA TRINH XY DUNG NN TANG
Q
U
A

T
R
I
N
H

D

T

P
H
A

Kha nang Ia nh
da o ca p d S
Con nguo I dI Iruo c
cng vIe c Iheo sau
i m I su Ih I
phu pha ng
Kha I nIe m
con nhm
Van ho a
ky Iua I
Ba n da p
cng nghe
CON NGUO I KY LU T TU TUONG KY LUT HA NH D NG KY LU T
TU T T D N V DA I
120
PHU LUC
121
Ion nhaI IaI My, co Iuc ch dung sau GeneraI MoIors ve maI
doanh Ihu ha ng nam.
121
Kroger, nguoc IaI, ch Ia mI chuI
cua hang Iap hoa khng co gi dac bIeI, nho ch bang phan
nua A&P, va keI qua hoaI dng con Iau moI duI kIp IhI
Iruo ng chung.
The rI vao Ihap nIen 1960, A&P baI dau sa suI Irong khI
Kroger ba I da u xay du ng ne n Ia ng de chuye n d I Iha nh
mI cng Iy v daI. Tu 19S9 den 1973, ca haI cng Iy deu
dI sau IhI Iruong, Iuy Kroger co hon A&P mI chuI. Sau do,
ca haI cng Iy phaI IrIen Iheo haI huong, va Irong vong 2S
nam ke IIep, Kroger da Iao duoc IoI nhuan Ich Iuy gap 10
Ia n IhI Iruo ng chung va 80 Ia n cao hon A&P.
Lam Ihe nao Iinh hinh IaI xoay chuyen dang kInh ngac
nhu Ihe7 Va IaI sao mI cng Iy v daI nhu A&P IaI sa suI
den Ihe7
A&P co mI m hinh hoaI dng hoan hao Irong nua dau
Ihe ky 20, khI ma haI cuc chIen Iranh Ihe gIoI va cuc
khung hoang kInh Ie da Iao ra mI nuoc My IIeI kIem: cac
cu a ha ng d du ng ba n da y nhu ng mo n ha ng Ia p ho a re
IIen. Nhung Irong nua sau Ihe ky 20, nguoI My Iro nen gIau
co va Ihay dI. Ho mun nhung cua hang dep hon, Ion hon,
bay nhIeu maI hang de Iua chon hon. Ho mun banh mi
phaI nong moI ra Io, hoa phaI IuoI, Ihuc an phaI II cho suc
khoe, nng san phaI IuoI ngon, Ihuc cam, 4S nhan hIeu
ngu c c kha c nhau, va 10 Ioa I su a kha c nhau. Ho mu n
nhung san pham khng gIng aI, nhu nam IoaI gIa (mam
dau) mac IIen khac nhau, cac IoaI hn hop proIeIn, hay cac
IoaI cay Ihuc Trung Hoa. Tham ch ho con mun Ihuc hIen
KROGER, A&P, VA THl TRUO NG
GIa IrI Ich Iu y cu a 1 USD da u Iu,
19S91973
ThI Iruong chung:
S3,42
Kroger:
S1,26
A&P: S0,64
Ghi chu :
1. ThoI dIem chuyen dI cua Kroger xay ra Irong nam 1973.
2. So d Ihe hIen gIa IrI 1 USD dau Iu vao 1119S9.
3. LoI nhuan Ich Iuy, c Iuc IaI dau Iu, Inh den 111973.
KROGER, A&P, VA THl TRUO NG
GIa IrI Ich Iu y cu a 1 USD da u Iu,
19731998
Kroger:
S198,47
ThI Iruo ng
chung:
S19,86
A&P: S2,47
Ghi chu :
1. ThoI dIem chuyen dI cua Kroger xay ra Irong nam 1973.
2. So d Ihe hIen gIa IrI 1 USD dau Iu vao 111973.
3. LoI nhuan Ich Iuy, c Iuc IaI dau Iu, Inh den 111998.
TU T T D N V DA I
122
PHU LUC
123
ca c gIao dIch ngan ha ng va duo c IIem chu ng be nh cu m
Irong Iuc dI mua sam. NoI Iom IaI, ho khng mun den cac
cua hang Iap hoa nua. Ho mun dI sIeu IhI, mI sIeu IhI
IhaI hoanh Irang, noI phuc vu IaI ca moI Ihu, co ch dau
xe, gIa re, II dI sach se, va IhaI nhIeu quay Inh IIen.
Co Ihe ban se ngay Iap Iuc ngh rang: Nhu vay A&P Ia
mI cng Iy Iau doI voI mI chIen Iuoc ch Ihch hop Irong
mI IhoI khac nhaI dInh. KhI IhoI Ihe Ihay dI va nhung
cng Iy khac moI Ihanh Iap nhanh nhen nam baI so Ihch
khach hang, no khng Iheo kIp nua. Vay Ihi co gi hay7
DIeu Ihu vI Ia day: ca haI cng Iy Kroger va A&P deu co
Iruyen Ihng Iau doI (Kroger da 82 IuI, va A&P 111 IuI)
khI buoc vao Ihap nIen 70; ca haI deu cung dau Iu gan nhu
Ioan b vao cac cua hang Iap hoa Iruyen Ihng; ca haI deu
co Ihe ma nh ngoa I nhu ng khu vu c dang pha I IrIe n Iren
nuoc My; ca haI deu bIeI ro Ihe gIoI ben ngoaI dang Ihay
dI nhu Ihe nao. Nhung ch co mI cng Iy chap nhan dI
dau su IhaI phu phang va Ihay dI hoan Ioan he Ihng cua
ho de Ihch ung; cng Iy con IaI chon phuong cach gIa Io,
ruc dau vao caI va IhaI baI sau do.
Nam 19S8, Iap ch Forbes goI A&P Ia Vuong quc an s,
duoc dIeu hanh bang quyen Ihng IrI cua mI hoang Iu gIa
nua.
122
RaIph Burger, nguoI ke nhIem anh em nha HarIIord
(nha sang Iap vuong quc A&P), Iim cach bao ve II da haI
dIeu: IoI Iuc bang IIen maI cho quy gIa dinh, va IIch su sang
choI cua anh em nha HarIIord. Theo IoI mI gIam dc IaI
A&P, Burger Iu cho minh Ia hIe n Ihan cu a ng |ohn
HarIIord, den muc con mang Iren ve ao mI bng hoa duoc
ngaI Iu nha Irng hoa cua HarIIord. ng Ia c gang Ihuc
hIen, baI ke su phan dI, nhung gi ng ngh |ohn |HarIIord]
se ba ng Io ng.
123
Burger a p du ng ca ch suy ngh ng
HarIIord se Ia m gi Irong Iruo ng ho p na y va o ca c quye I
dInh, sng Iheo phuong cham Ban khng Ihe Iranh caI voI
mI IIch su hang Iram nam Ihanh cng.
124
Su IhaI Ia, nho
vao Burger, ng HarIIord van IIep Iuc Ia mI Ihe Iuc nam
quye n Irong H I d ng qua n IrI Irong ga n 20 nam, ne u
khng ke den vIec ng da maI Iu Iau.
12S
KhI cac su IhaI phu phang ve su baI hop Iy gIua m hinh
Irong qua khu va Ihe gIoI Ihay dI ngay cang hIen ro, A&P
IaI cang c chng IaI nhung su IhaI nay den muc mu quang.
MI Ian, cng Iy quyeI dInh mo mI cua hang moI mang
Ien The GoIden Key, mI Ihuong hIeu dc Iap, noI ho co Ihe
Ih nghIem cac phuong Ihuc, m hinh moI va nam baI y
Ihch cua nguoI IIeu dung.
126
Cua hang nay khng ban cac
san pham mang nhan hIeu A&P, no cho phep nguoI quan
Iy cua hang nhIeu quyen hanh hon, Ih nghIem dua ra cac
nganh hang moI va sang Iao, va baI dau phaI IrIen Iheo
huong cua hang hIen daI.
Nhung cac nha Ianh dao A&P da quyeI dInh nhu Ihe nao
ve The GoIden Key7
Ho khng Ihch cau Ira IoI ma no dua ra, Ihe Ia ho quyeI
dInh do ng cu a ha ng.
127
A&P baI dau dI Iheo m hinh Ihay dI Iu chIen Iuoc nay
den chIen Iuoc khac, Iuc nao cung mun Iim mI gIaI phap
don gIan cho cac van de cua ho. Ho I chuc cac buI nang
cao IInh Ihan, Iung ra cac chuong Irinh, chay Iheo cac mI
TU T T D N V DA I
124
PHU LUC
12S
chIa cho nam yeu I hang dau Irong qua Irinh chuyen dI,
ng noI: TI Ihay cau hoI nay hoI kho hIeu. Can ban Ia
chung II nghIen cuu ky Iuong, va du IIeu cho Ihay raI ro:
Cac cua hang keI hop Ion Ia duong den Iuong IaI. Chung II
cung nhan Ihay rang minh phaI daI vI Ir s 1 hoac s 2
Irong mI IhI Iruong, neu khng se phaI pha san
*
. D nhIen,
ban dau chung II cung cam Ihay nghI ngo. Nhung mI khI
da nhin vao cac s IIeu, Iuc do khng con nghI ngo gi ve
nhu ng chuye n pha I Ia m. Va Ihe Ia chu ng II Ihu c hIe n
IhI.
131
Kroger quyeI dInh IoaI bo, Ihay dI, hoac Ihay Ihe mI
mI cua hang va ruI IuI khoI moI vung khng phu hop voI
xu Ihe mo I. Ca m I he Ih ng se bI Ihay d I Iu Irong ra
ngoaI, IaI ca moI cua hang, moI khu ph, moI Ihanh ph,
moI IIeu bang. Den nhung nam dau 1990, Kroger da xay
dung IaI hoan Ioan he Ihng Iheo m hinh moI va Ihang
IIen den vI Ir s 1 ve chuI cua hang Iap hoa Iren nuoc My,
va ho da daI den vI Ir nay vao nam 1999.
132
Trong khI do,
A&P van con gIu hon phan nua s cua hang cua ho Iheo
m hinh Ihap nIen 19S0 va ngay cang sa suI, Iro Ihanh Ian
du cua mI Ihe che mI IhoI vang bong cua nguoI My.
133
nhaI IhoI, sa IhaI Tng gIam dc, Ihue moI Tng gIam dc,
rI IaI sa IhaI Tng gIam dc. Ho gIoI IhIeu mI chnh sach
ma mI nguoI Irong nganh goI Ia chnh sach daI kh can,
mI chIen Iuoc gIam gIa II da de gIanh IhI phan, nhung
khng he quan Iam den su IhaI can ban Ia nguoI IIeu dung
khng quan Iam den gIa re, ho mun mI IoaI cua hang
kha c.
128
GIa m gIa ke o Iheo ca I gIa m chI ph, da n de n ca c
cua hang cang xung cap va dIch vu cang gIam, va IaI cang
duI khach hang ra khoI cua, Iu do IoI nhuan cang gIam,
va Ihe Ia cac cua hang cang do ban va dIch vu cang kem.
MI gIam dc cu cua A&P phaI bIeu: Sau mI IhoI gIan,
moI Ihu cang chaI chng Ien nhau. Chung II khng ch co
buI, chung II co buI ban.
129
Trong khI do, Kroger ap dung mI m hinh hoan Ioan
kha c. Kroger cu ng Ihu c hIe n ca c cu c Ih nghIe m Irong
nhu ng nam 1960 de Ihu y Iuo ng ve m I cu a ha ng Iha I
Io n.
130
Den nam 1970, nhom dIeu hanh Kroger dI den mI
quyeI dInh khng Ihe Iranh khoI: Cua hang Iap hoa Iheo
kIe u cu (Iu c do dang mang Ia I ga n 100 doanh Ihu cho
Kroger) rI se dI den IuyeI chung. Khng nhu A&P, Kroger
chap nhan su IhaI nay va hanh dng.
Su Iang Iruong cua Kroger IhaI don gIan va de hIeu, den
mu c khng Ihe IIn duo c. Trong ca c cu c pho ng va n vo I
chung II, LyIe LverIngham va nguoI IIen nhIem |Im HerrIng
(nhung vI Tng gIam dc Irong gIaI doan chuyen dI Ihen
ch I) Io ra ra I IIch su va IhIe n ch, nhung cu ng hoI bu c
minh vi cac cau hoI cua chung II. DI voI ho, moI Ihu qua
don gIan. KhI chung II yeu cau LverIngham Iay 100 dIem

* Nen nho day Ia va o da u Iha p nIen 1970, ga n m I Iha p nIen Iruo c khI kha I
nIe m s 1, s 2, hoa c ru I IuI duo c cha p nha n r ng ra I. Kroger, cu ng nhu
nhu ng cng Iy nha y vo I kha c, da pha I IrIe n y Iuo ng na y Ihng qua vIe c
quan sa I nhu ng Ihng IIn ngay Iruo c ma I, chu khng ch dI sau ca c xu
huo ng, va hIe n Iuo ng da duo c nhu ng nguo I kha c IhIe I Ia p. DIe u Ihu vI Ia
hon phan nu a ca c cng Iy nha y vo I de u co hIe u bIe I ve kha I nIe m s 1, s
2 Iruo c khI no Iro Iha nh m I phong Ira o Irong qua n IrI.
TU T T D N V DA I
126
PHU LUC
127
nhung I nha I cu ng Ia Irong nhIe u Iruo ng ho p. Ngay ca khI
quye I dInh khng Iu no Ihe hIe n quye I Iam da nh gIa Irung
Ihu c Iinh hinh, Ihi co m I dIe u cha c cha n: Ba n khng Ihe de
ra m I Ioa I nhu ng quye I dInh du ng da n ma Iruo c IIen khng
d I ma I Ihu c Ie . Ca c cng Iy nha y vo I hoa I d ng Iheo nguyen
Ia c na y, co n ca c cng Iy d I Iro ng Ihuo ng khng.
Lay v du PIIney Bowes va Addressograph. ThaI kho Iim
duoc haI cng Iy co cung Iinh canh Irong cung IhoI dIem
IIch su, nhung sau do IaI dI haI huong khac bIeI nhau den
Ihe. Den Ian nam 1973, haI cng Iy co cung doanh Ihu, IoI
nhuan, s nhan vIen, va IoI nhuan c phIeu. Ca haI cung
daI vI Ihe gan nhu dc quyen voI cung s khach hang va
deu phaI dI maI voI Ihuc Ie ro rang Ia se maI dc quyen.
134
(PIIney Bowes hoaI dng Irong nganh san xuaI may In gIa
Iem Ihu, Addressograph sa n xua I ma y da p dIa ch Iren
Ihu). De n nam 2000, PIIney Bowes da ba nh Iruo ng vo I
30.000 nhan vIen va doanh Ihu vuoI qua 4.000 I dIa, con
Addressograph suy Ian ch con 670 nhan vIen voI doanh
s I hon 100 IrIeu d.
13S
DI voI nha dau Iu, PIIney Bowes
vuoI qua Addressograph 3.S81 Ian (dung vay, gap ba ngan
nam Iram Iam muoI mI Ian).
Nam 1976, mI nha Ianh dao uy In, co Iam nhin Ien Ia
Roy Ash Ien Iam Tng gIam dc Addressograph. Tu nhan
minh Ia mI nha Iap doan, Ash da Iung xay dung LIIIon
bang cach Ihuc hIen nhIeu vu saI nhap, nhung IhoI gIan
sau nay LIIIon cung dang dI xung. Theo IoI Iap ch Fortune,
Ash mun dung Addressograph nhu mI ban dap de khI
phuc IaI uy In Ianh dao cua minh Irong maI moI nguoI.
136
SU TH T T T HON Gl C MO
MI Irong nhung chu de quan Irong Irong cuc nghIen
cu u cu a chu ng II Ia ke I qua nha y vo I de n Iu m I Ioa I
nhung quyeI dInh dung dan, duoc Ihuc hIen nghIem Iuc va
Iao nen Iang cho nhau. D nhIen, khng phaI cng Iy nhay
vo I Ia Iun co nhu ng quye I dInh hoa n ha o. Nhung nhin
chung, ho dua ra nhIeu quyeI dInh dung hon Ia quyeI dInh
saI, va ho dua ra nhIeu quyeI dInh dung hon so voI cng
Iy dI Irong. Va dIeu quan Irong nhaI, dI voI nhung Iua
cho n mang Inh quye I dInh, v du nhu quye I dInh cu a
Kroger danh Ioan b ngun Iuc chuyen ca mI he Ihng
sang huong cua hang Ion, ho chnh xac den phI Ihuong.
DIeu nay khIen chung II phaI daI cau hoI. PhaI chang
chung II dang Iap Irung nghIen cuu mI danh sach cac
cng Iy duoc Ihan may man mm cuoI khI can dua ra quyeI
dInh7 Hay Ia co mI dIeu gi do khac Ihuong Irong qua Irinh
hoaI dng gIup ho Iang mI cach dang ke I Ie quyeI dInh
dung7 Cau Ira IoI Ia co mI dIeu gi do khac Ihuong.
Cac cng Iy nhay voI Ihe hIen haI dang dac Irung cua Iu
Iuong ky IuaI. DIeu Ihu nhaI, cung Ia IIeu de cua chuong,
chnh Ia ho dua nhung su IhaI phu phang vao Ioan b qua
Irinh. (DIeu Ihu haI chung II se noI den Irong chuong sau,
do Ia ho IhIeI Iap mI co cau Iham khao don gIan nhung
hIeu qua, phuc vu vIec ra quyeI dInh). V du nhu Iruong
hop cua Kroger, khI ban baI dau voI mI quyeI Iam danh
gIa Irung Ihu c Iinh hinh, nhu ng quye I dInh du ng se Ihe
hIen dIeu nay. D nhIen Ia khng phaI Iuc nao cung Ihe,
TU T T D N V DA I
128
PHU LUC
129
doanh chnh, va vung IIen vao canh bac ma co hI Ihang
raI I.
139
Sau nay, khI ng da bI duI vIec va Addressograph phaI
np don xIn pha san (nho vay ma no IaI guong day), ng
va n khng cha p nha n su Iha I va pha I bIe u: Chu ng II
Ihua mI s Iran, nhung chung II van dang Ihang cuc
chIe n.
140
Thu c Ie Ihi Addressograph co n Iau mo I Iha ng
cuc chIen, va nhung nguoI Irong cng Iy aI cung bIeI dIeu
nay. Tuy nhIen su IhaI da khng duoc quan Iam cho den
khI qua mu n.
141
M I s nhan va I chu ch I Irong
Addressograph da ra dI vi cam Ihay chan nan khI khng
Ihe Iam cho dI ngu Ianh dao cap cao hIeu duoc su IhaI.
142
Co Ie chung Ia cung nen khen ngoI Ash vi da co cng c
gang dua cng Iy den mI Iam cao moI. (Va, cung nen cng
ba ng, vi H I d ng qua n IrI Addressograph da bu c ng
IhI vIec khI ng chua co co hI Ihuc hIen hoan Ioan cac ke
hoach cua minh).
143
Nhung du IIeu Iu raI nhIeu baI bao uy
In Iuc bay gIo da cho rang Ash c nham maI Iam ngo Iruoc
baI ky su IhaI nao khng phu hop voI Iam nhin cua ng ve
Ihe gIoI.
1Heo du| mt tm nH|n v| da| kHn co | |a sa| tra|. 1Ht ra
tH| cac cn ty nHay vot deu de ra muc t|eu pHa| dat su v| da|.
NHun kHn nHu cac cn ty d| tron, cac cn ty nHay vot
dua su tHt pHu pHan vao tron tun bucc d| den v| da|.
KhI ban IaI nhung vIen da Ien va nhin Ihay nhung dong
chu nguech ngoac ben duoI, ban co Ihe hoac daI vIen da
Ash de ra mI Iam nhin chIen Iuoc se Ihng IrI nganh
IhIeI bI van phong Iu dng, mI nganh kInh doanh dang
pha I IrIe n, gI ng nhu IBM, Xerox, Kodak. Day Ia m I ke
hoach Iao bao dI voI mI cng Iy Iruoc day ch Ihng IrI
nganh kInh doanh dap dIa ch Iren bao Ihu.
137
Se khng co
gi saI IraI khI dua ra mI Iam nhin qua mao hIem, neu nhu
Ash khng qua IIn Iuong vao cuc chInh phuc vIen vng
de n mu c, Iheo nhu Ia p ch Business Week ghI nhan, khng
chIu nhin nhan rang da co nhung bang chung cu Ihe cho
Ihay ke hoach nay se khng Ihe Ihuc hIen duoc, va no co
kha nang keo Iheo ca cng Iy sup d.
138
ng van IIep Iuc
Ian Ihu IoI nhuan Iu cac khu vuc sInh IaI, bo roI nganh kInh
PIIney Bowes
Addressograph
PlTNEY BOWES VA ADDRESSOGRAPH
Doanh Ihu ha ng nam, 19631998
GIa c dInh nam 1998, don vI Inh: IrIe u USD
TU T T D N V DA I
130
PHU LUC
131
Iro IaI, hoac noI voI moI nguoI: NhIem vu cua II Ia IaI vIen
da Ien de xem dong chu vIeI ben duoI, mac du nhung dong
chu nguech ngoac Iam ban so phaI khIep.
144
Cau noI do
nha Ia nh da o Ired Purdue cu a PIIney Bowes pha I bIe u,
nhung baI cu aI Irong s nhung Ianh dao PIIney Bowes ma
chung II phong van deu co Ihe noI ra cau nay. TaI ca ho
deu co ve kch dng va khng Ihe khng nhac den vI Ihe
cua PIIney Bowes Iren Ihe gIoI. MI vI Ianh dao phaI bIeu:
Nen van hoa cua chung II khng chap nhan su Iu man.
14S
M I nguo I kha c Ia I no I: Chu ng II Iun co ca m gIa c Ia
nhung gi chung II vua daI duoc, cho du Ia raI v daI, cung
khng Ihe gIup chung II ben vung duoc.
146
Cuc hop ban Ianh dao mI dau nam Ihuong bao gm
1S phuI Ihao Iuan ve keI qua nam Iruoc (hau nhu Iuc nao
cung IuyeI voI) va 2 gIo ban ve nhung dong chu nguech
ngoa c co Ihe a nh huo ng de n ke I qua kInh doanh Irong
Iuong IaI.
147
Cac cuc hop b phan kInh doanh cua PIIney
Bowes khac xa cac hI Ihao ra ra kIeu chung Ia Ia s 1
Ihuong Ihay o nhIeu cng Iy. O PIIney Bowes, ban Ianh dao
phaI Ihang Ihan Iruoc nhung cau hoI hay van de hoc bua
ma dI ngu nhan vIen ban hang, Iruc IIep gIao dIch khach
ha ng da I ra.
148
Cng Iy co Iruye n Ih ng Iau do I Ia o ra
nhung dIen dan de moI nguoI deu co Ihe dung Ien va noI
Ihang vao cap Ianh dao nhung gi ho cho Ia cng Iy chua
Iam dung, hoac dua cho cap Ianh dao nhung vIen da co
chu nguech ngoac va bao Ihang vao maI ho: Nay, cac ng
nen de y den dIeu nay.
149
Truo ng ho p cu a Addressograph, hoa n Ioa n Ira I nguo c
voI PIIney Bowes, cho Ihay mI dIem raI quan Irong. Nhung
nha Ia nh da o uy In, sa I da nhu Roy Ash Ihuo ng de Iro
Ihanh dng Iuc chnh Ihuc day su phaI IrIen cua cng Iy.
Trong suI cuc nghIen cuu, chung II nhan ra nhIeu cng
Iy d I Iro ng co nhu ng vI Ia nh da o uy Iu c de n mu c mo I
nguoI e so vI Ianh dao nay ng ay se noI gi, ng ay se ngh
gi, ng ay se Iam gi con hon Ia so Ihuc Ie ben ngoaI va
Iam anh huong cua no Ien cng Iy. Hay nho IaI Iruong hop
cua Bank oI AmerIca, duoc de cap den Irong chuong Iruoc;
cac gIam dc o day khng dam Ien IIeng binh Iuan gi cho
den khI ho bIeI chac Tng gIam dc da ra ngoaI. Cung cach
nay khng he co o WeIIs Iargo hay PIIney Bowes, nguoI Ia
Io Iang ve nhung dong chu nguech ngoac nhIeu hon Ia IhaI
d cua ban gIam dc.
Ngay Iuc nha Ianh dao de ban Ihan minh, Ihay vi Ia de
Ihuc Ie, Iro Ihanh dng Iuc chnh khIen moI nguoI e ngaI,
ban da co mI cng Ihuc Iao ra su Iam Ihuong, Iham ch
con Ie hon Ihe. Day Ia mI Irong nhung Iy do chnh IaI sao
nhung nha Ianh dao I suc huI Ihuong mang IaI nhung keI
qua II hon ve Iau daI.
1Huc vy, d| vc| nHun a| co mt ca t|nH manH me va uy |uc,
cn pHa| xem no nHu |a mt ta| san, dn tHc| cun |a mt mon
nc. Ca t|nH manH co tHe |a nun c nay s|nH nH|eu vn de, nHt
|a kH| mo| nuc| cHe dy su tHt pHu pHan qua mt ban. Ban
co tHe vuct qua ducc d|em yeu cua uy |uc, nHun do| Ho| ban
pHa| y tHuc va canH |ac.
TU T T D N V DA I
132
PHU LUC
133
Irong suI cuc chIen, IIen Iuc doI bao cao su IhaI, va ch
su IhaI. KhI dI quan IhIeI gIap cua phaI xI queI qua chau
u, ChurchIII van dI ngu mI cach ngon Ianh. ng da vIeI:
TI khng can nhung gIac mo IuoI sang. Su IhaI van II
hon gIac mo.
1S2
Ml TRUO NG L NG NGHE SU TH T
Ban co Ihe baI dau Iu hoI: Lam Ihe nao de dng vIen moI
nguoI bang su IhaI phu phang7 Chang phaI dng Iuc den
Iu mI Iam nhin IhuyeI phuc sao7 Cau Ira IoI, ngac nhIen
Ihay, Ia Khng. Khng phaI vi Iam nhin khng quan Irong,
ma Ia vi danh cng suc de dng vIen moI nguoI Ia mI vIec
Iam v ch. MI Irong nhung chu de xuyen suI cua quyen
sach nay Ia mI khI ban ap dung Ihanh cng cac keI Iuan
dua ra, Ihi ban se khng maI IhoI gIan va cng suc de dng
vIen moI nguoI. Neu ban co duoc dung nguoI Iren chuyen
xe, ho se raI nang dng. Cau hoI can daI ra Ia: Ban phaI
quan Iy nhu Ihe nao de moI nguoI khng chan nan7 Va
hanh dng gay nan nhaI Ia cu dua ra nhung nIem hy vong
ao, de rI som Ian Ianh.
Vn, |anH dao |a pHa| no| den tm nH|n. NHun |anH dao dn
tHc| cun pHa| tao ra ducc mt m| trucn nc| su tHt ducc |n
nHe va tHuc te ducc nH|n nHn. 0|ua v|ec tao cc H| cHo mo|
nuc| |en t|en va cc H| ducc |n nHe |a Hoan toan kHac xa.
NHun nHa |anH dao nHay vot tHu H|eu su kHac b|et nay, nen Ho
tao ra mt vn Hoa cHo mo| nuc| quyen ducc |n nHe, va nHt
|a su tHt pHa| ducc |n nHe.
WInsIon ChurchIII hIe u ro dIe m ye u cu a m I ca Inh ma nh,
vi vay ng da bu dap mI cach hoan hao Irong The chIen
II. Nhu ca c ba n da bIe I, ChurchIII Iun co m I Ia m nhin
vung vang va Iao bao rang nuoc Anh khng ch sng soI,
ma con phaI IrIen Ihanh mI cuong quc, mac du Iuc do ca
Ihe gIoI da baI dau Iu hoI khI nao Ihi nuoc Anh se dau hang
de dI Iay hoa binh. Trong nhung ngay den II nhaI, khI
ma gan nhu Ioan b chau u va Bac PhI da nam Irong Iay
pha I xI, nuo c My Ihi khng mu n nhu ng Iay va o cu c
chIen, va HIIIer ch phaI dI maI voI mI maI Iran duy nhaI
(Iuc do chua quyeI dau voI Nga), ChurchIII da noI: Chung
Ia quyeI Iam nghIen naI HIIIer va moI veI Ich cua che d
phaI xI. Tu day, khng gi ngan can duoc chung Ia. Khng
gi ca! Chung Ia khng chap nhan hoa dam. Chung Ia khng
bao gIo Ihuong IhuyeI voI HIIIer hay nhung nguoI Iheo phe
dIch. Chung Ia se chIen dau voI dIch Iren bo. Chung Ia se
chIen dau voI dIch duoI bIen. Chung Ia se chIen dau voI
dIch Iren khng. Cho den khI, on Chua, chung Ia queI sach
bong ho khoI IraI daI nay.
1S0
Vu ng IIn vo I Ia m nhin na y, nhung ChurchIII khng he
quay Iung IaI voI su IhaI phu phang. ng Io so rang ca Inh
ch huy va uy Iuc cua minh se ngan can moI nguoI bao cao
IIn xau dung nhu Ihuc Ie. Vi vay, ngay Iu khI baI dau cuc
chIen, ng da IhIeI Iap mI dI ngu dc Iap, Iach khoI he
Ihng bao cao Ihng Ihuong, goI Ia Van phong Thng ke
(SIaIIsIIcaI OIIIce), voI muc dch chnh Ia cung cap cho ng
nhung su IhaI phu phang nhaI, IIen Iuc cap nhaI va hoan
Ioa n Irung Ihu c.
1S1
ng du a va o d I ngu na y ra I nhIe u
TU T T D N V DA I
134
PHU LUC
13S
mI Irong s I cac Tng gIam dc cua mI Iap doan Ion
dam daI ra nhIeu cau hoI cho HI dng quan IrI hon Ia doI
bI ho I.
ng ap dung cung mI phuong phap voI dI ngu Ianh
dao cua minh, IIen Iuc dc Ihuc, Iim hIeu, khoI goI bang
cau hoI. Sau mI cau Ira IoI, AIan WurIzeI IaI IIep Iuc daI
cau hoI cho den khI ng nhin ro Ihuc Ie va Iam anh huong
cua no. AIan WurIzeI noI: Ho goI II Ia cng I vIen, vi II
cu nham vao mI cau hoI. Ban bIeI day, II nhu mI con
cho san, khng bao gIo bung Iha khI chua hIe u ro . Ta I
sao, Ia I sao, Ia I sao7
Ca c nha Ia nh da o cng Iy nha y vo I, cu ng nhu AIan
WurIzeI, Ihuong ap dung phong cach cua SocraIe. NgoaI ra,
ho dung cau hoI vi mI va ch mI Iy do: Iim hIeu IhaI ro.
Ho khng su dung cau hoI de goI y (Anh co dng y voI II
rang7...) hay de d II va ha Ihap nguoI khac (Sao anh IaI
Iam moI Ihu rI Iung Ihe nay7...). KhI chung II hoI cac nha
Ia nh da o ve ca c cu c ho p ban Ia nh da o Irong gIaI doa n
chuyen dI, ho cho bIeI hau heI IhoI gIan ch c gang de
hIe u.
Cac nha Ianh dao cng Iy nhay voI con bIeI Ian dung cac
cuc hop khng chnh Ihuc voI cac gIam dc va nhan vIen,
ma khng can co IIch Irinh, kIch ban, hay danh sach cac
dIem can Ihao Iuan. Thay vao do, ho ch can khaI mac buI
hop bang nhung cau hoI nhu: Luc nay cac anh dang ngh
gi7 Cac anh co Ihe ke cho II nghe duoc khng7 Anh
hay Iam ro cho II hIeu duoc khng7 TaI sao chung Ia
pha I Io Ia ng ve dIe u na y7 Nhu ng cu c ho p khng du ng
Lam Ihe nao de Iao ra mI mI Iruong Iang nghe su IhaI7
Chung II dua ra bn hanh dng can ban sau:
1. La nh a o b ng cu ho i, khng pha i b ng cu tra l i
Nam 1973, mI nam sau khI AIan WurIzeI Ien nam chuc
Tng gIam dc ke nhIem nguoI cha, cng Iy da buoc den bo
pha san, gan nhu phaI vI pham cac Ihoa uoc vay no. ThoI
dIem do cng Iy con mang Ien Wards, Ia mI Iap hop cac
cua hang ban dung cu va IhIeI bI hIII va khng co mI y
Iuo ng nha I qua n na o. Trong vo ng 10 nam sau do , AIan
WurIzeI va dI ngu cua ng da khng ch dao nguoc Iinh
Ihe ma con Iao dung nen khaI nIem CIrcuII CIIy va Iao co
so cho nhung keI qua dang kInh ngac ve sau nay, dua cng
Iy danh baI IhI Iruong 22 Ian, Inh Iu IhoI dIem nhay voI
nam 1982 de n 112000.
KhI AIan WurIzeI baI dau qua Irinh dua cng Iy Iu gan
nhu pha san den keI qua xuaI sac, ng baI dau bang mI
cau Ira IoI raI dang ghI nho cho cau hoI IIeu phaI dua cng
Iy Iheo huo ng na o: Ti khng bi t. Kha c vo I nhu ng nha
Ia nh da o nhu Roy Ash cu a Addressograph, WurIzeI ke m
che khng mun dua ra ngay cau Ira IoI. Thay vao do, sau
khI da Iuyen duoc nhung nguoI Ihch hop Ien chuyen xe,
ng baI dau khng phaI bang cau Ira IoI, ma Ia bang cau
hoI. MI Ihanh vIen HI dng quan IrI ke IaI: AIan Ia mI
IhIen Ia I. ng co kha nang da I nhu ng cau ho I Iuye I vo I.
Chung II da Iung Iranh Iuan raI hao hung Irong phong
hop. Cac cuc hop khng bao gIo nham chan, ban khng
ch den de nghe rI dI an Irua.
1S3
ThaI su AIan WurIzeI Ia
TU T T D N V DA I
136
PHU LUC
137
Lam Ihe nao Nucor chuyen minh Iu mI Tap doan HaI
nhan My heI suc Ie haI Ihanh cng Iy Ihep v daI nhaI nuoc
My7 Truoc nhaI, Nucor may man co duoc mI nha Ianh dao
cap d S, Ken Iverson, duoc Ihang chuc Tng gIam dc Iu
gIam dc dIeu hanh b phan ram nha. Thu haI, Iverson da
Iim duoc dung nguoI cho chuyen xe, Ihanh Iap mI nhom
xuaI sac bao gm nhung nguoI nhu Sam SIegeI (duoc cac
dng nghIep mIeu Ia Ia gIam dc IIen Ie gIoI nhaI Iren Ihe
gIo I, m I nha a o Ihua I) va DavId Aycock, m I IhIen Ia I
Irong nga nh sa n xua I.
1S6
Va rI sau do Ihi sao7
Cung nhu AIan WurIzeI, Iverson mong mun xay dung
mI cng Iy v daI, nhung khng mun baI dau bang cau
Ira IoI Iam Ihe nao de daI duoc dIeu nay. Thay vao do, ng
dong vaI Iro nguoI dIeu IIeI kIeu SocraIe Irong mI IoaI cac
cuc Iranh Iuan nay Iua. Iverson binh Iuan: Chung II xac
Iap mI IoaI cac cuc hop ban gIam dc, Irong do vaI Iro
cua II gIng nhu mI nha dIeu IIeI. MoI nguoI deu nao
Ioan. Chung II Ihuong hop suI 3 gIo, dua ra cac van de,
cho den khI chung II daI duoc mI dIeu gi do... NhIeu Iuc,
cuc hop Iro nen nong bong den muc moI nguoI Iao vao
nhau... Mo I nguo I de u Io n IIe ng, huo Iay mu a chan, da p
ban, maI do gay va cac gan c nI Ien.
1S7
Tro Iy cua Iverson van con nho mI canh Iuong dIen ra
nhIeu Ian Irong nhIeu nam IIen: cac dng nghIep keo nhau
vao phong cua Iverson, Ia heI vao maI nhau, nhung rI IaI
dI ra voI mI keI Iuan Ihng nhaI.
1S8
Sau khI Ihao Iuan va
Iranh caI, ho ban dI b phan kInh doanh haI nhan; sau khI
nghI Irinh nay Iro Ihanh mI dIen dan cho Ihuc Ie co co hI
duoc Irinh bay.
lanH dao mt cn ty tu tt den v| da| kHn co nH|a |a |uc nao
cun pHa| co cu tra |c|, r| |a| kHuyen kH|cH nHn v|en d| tHeo
tm nH|n cuu tHe cua ban. lanH dao co nH|a |a ban pHa| kH|em
tn tHua nHn rn ban cHua H|eu du ro de co cu tra |c| va sau
do b|et dt cu Ho| de dua den nHun tHn t|n quy |a.
2. Tham gia va o ca c cu c i thoa i va tranh lu n, ng
e p bu c
Vao nam 196S, ban khng Ihe Iim dau ra mI cng Iy Ie
hon Nucor. Cng Iy ch co mI b phan mang IaI IoI nhuan
ma IhI. Nhung phong ban khac ch bIeI chI IIen. Ho khng
co m I van ho a de ma Iu ha o. Ho cu ng khng co m I
huong dI nhaI dInh. Ho dang IIen den bo vuc pha san. Vao
Iho I dIe m na y, Nucor co Ien chnh Ihu c Ia NucIear
CorporaIIon oI AmerIca (Tap doan HaI nhan My), phan anh
dung dInh huong cua ho vao cac san pham nang Iuong haI
nhan, Irong do co may do muc d phong xa. Ho da mua IaI
mI IoaI nhung cng Iy khng IIen quan gi nhau Irong cac
nganh nhu cung cap chaI ban dan, khaI Ihac kIm IoaI, san
xuaI may phoIocopy, va ram nha. Vao Iruoc IhoI dIem nhay
vo I nam 196S, Nucor khng he sa n xua I m I gam Ihe p
nao. Ho cung khng Iam ra mI dng IoI nhuan nao. Ba
muoI nam sau, Nucor Ia nha san xuaI Ihep Ion Ihu Iu Iren
Ihe gIo I
1S4
va de n nam 1999 Io I nhua n ha ng nam cu a ho
cao hon baI cu cng Iy Ihep nao cua My.
1SS
TU T T D N V DA I
138
PHU LUC
139
ng khng he che gIau su IhaI dang xau h rang day Ia
mI quyeI dInh saI Iam. Do Ia nam Irang phan Ich mI
cach chI IIeI saI Iam nay, cac anh huong cua no, va baI hoc
ruI ra Iu day.
Hang Iram, neu khng mun noI Ia hang ngan, gIo Iam
vIec da duoc danh ra de m xe Iruong hop 7UP. Tuy ho noI
raI nhIeu ve su IhaI baI ro rang nay, khng aI d II cho aI.
Trong s nay ch co mI ngoaI Ie: |oe CuIIman, dung Iruoc
guong, va Iu d II cho minh. ng vIeI: Ro rang day IaI Ia
m I ke hoa ch khng phu ho p kha c cu a |oe CuIIman.
161
ng Iu Ira ch minh ne u nhu nghe Iheo nhu ng nguo I da
phan dI y Iuong Iuc do, Ihi IaI hoa da co Ihe Iranh khoI.
ng con cam on nhung nguoI da dua ra y kIen dung, neu
ro Ien nhung nguoI da co kha nang IIen doan II hon ng.
Trong mI IhoI daI ma cac nha Ianh dao Ihuong c gang
bao ve hinh anh cua minh dung ra Iu nhan minh co Iam
nhin hon cac dng nghIep, nhung IaI d II cho nguoI khac
khI quyeI dInh cua ho khng Ihanh cng mI nguoI nhu
|oe CuIIman IhaI dang quy. ng khang dInh: TI xIn nhan
Ira ch nhIe m Irong quye I dInh Ie ha I na y. Nhung Ia I ca
chung Ia co Irach nhIem phaI hoc Iap II da Iu s IIen hoc
ph qua daI chung Ia phaI Ira.
bH| ban quay |a| pHn t|cH vn de ma kHn d ||, ban da t|en
xa tron v|ec tao dun mt m| trucn de su tHt ducc cHu y.
Neu ban co nHun nuc| tH|cH Hcp tren cHuyen xe, ban n nHu
kHn bao |c pHa| d || ma cH| cn t|m k|em su tHu H|eu va
Hoc tp k|nH nH|em.
Ihao Iuan va Iranh caI, ho Iap Irung vao cac ram Ihep; rI
Ihao Iuan va Iranh caI, ho baI dau Iu san xuaI Ihep; Ihao
Iuan va Iranh caI, ho dau Iu vao nha may san xuaI phI
Ihep co nho; Ihao Iuan va Iranh caI, ho xay nha may co nho
Ihu haI, va cu Ihe IIep Iuc. Hau heI cac Ianh dao Nucor ma
chung II IIep chuyen deu nhac den xu huong Iranh Iuan,
Irong do chIen Iuoc cng Iy dan dan hinh Ihanh sau nhung
cuc Iranh Iuan va dau Iranh nay Iua.
1S9
0|n nHu Nucor, cac cn ty nHay vot co kHuynH Hucn trao d|
cn tHn. NHun cum tu nHu tranH |un |cn t|en, trao d|
cn tHn, du H|eu bt dn tt tHucn xuyen xut H|en
tron cac ba| bao va ba| pHon vn. Ho kHn |c| dun tHao |un
nHu mt qua tr|nH |a tao de mo| nuc| co quyen pHat b|eu r|
sau do dn y vc| mt quyet d|nH da ducc dua ra trucc. ua
tr|nH tHao |un ducc xem nHu mt cuc tranH |un kHoa Hoc,
tron do mo| nuc| tHam |a de t|m ra cu tra |c| tt nHt.
3. Thc hin cac cuc phn tch, khng li
Nam 1978, PhIIIp MorrIs mua Ia I cng Iy SevenUp, de r I
8 nam sau pha I ba n I .
160
S IIe n Ihua I Iuong d I nho so vo I
Ioa n b Ia I sa n cu a PhIIIp MorrIs, nhung Ia I Ia m I ve I nho ro
ra ng, va da I n ha ng nga n gIo quy gIa cu a ban Ia nh da o.
Trong cac buI phong van voI cac nha Ianh dao PhIIIp
MorrIs, chung II raI ngac nhIen khI Ihay ho Iu neu Ien IhaI
baI nay va Ihao Iuan raI coI mo ve no. Thay vi phaI gIau dI
IhaI baI Io Ion va dang xau h nay, co ve nhu ho co nhu
cau phaI nhac den no. Trong quyen sach Ti La Ngi May
M n, |oe CuIIman danh nam Irang de m xe IhaI baI 7UP.
TU T T D N V DA I
140
PHU LUC
141
I dIa Ihi Bank oI AmerIca moI hIeu ro su IhaI nay. Nguoc
IaI, CarI ReIchardI cua WeIIs Iargo, nguoI duoc menh danh
Ia Iheo chu ngha duy Ihuc, dI maI Iruc IIep voI su IhaI
cu a vIe c xo a ba o h .
164
Thua ca c ba n, chu ng II Ia y Ia m
IIec, nhung chung Ia khng Ihe gIu IaI cac dac quyen nua.
Chung Ia cung Ia nhung doanh nhan phaI quan Iam den
chI ph va hIeu qua nhu cac dng nghIep o McDonaIds.
1Ht su |a cHun t| kHn t|m tHy du ||eu cHo tHy cac cn
ty nHay vot co tHn t|n nH|eu Hcn Hay cH|nH xac Hcn cac cn
ty d| tron. bHn He. Ca Ha| nHom cn ty deu n nHu co
tron tay nun tHn t|n nHu nHau. Vn de kHn nm c cH
tHn t|n cH|nH xac Hcn, ma |a c cH dua tHn t|n tHanH tHn
t|n kHn tHe bo qua.
MI phuong phap dac bIeI hIeu qua Ia co che co do.
Cho phep II dung mI v du cua ca nhan de mInh hoa y
Iuong nay. KhI II Iham gIa gIang day bang phuong phap
phan Ich Ihuc Ie IaI Khoa KInh Ie Iruong SIanIord, II gIao
cho mI hoc vIen MBA mI manh gIay do IuoI kh A4, kem
Iheo IoI huong dan: Day Ia Ia co do cua ban Irong khoa
hoc nay. Neu ban gIo Ia co do nay Ien, ca Iop se dung IaI
cho ban. Khng co mI gIoI han nao ve cach ban dung co
do Iuc nao va nhu Ihe nao. Ban co Ihe dung de neu Ien mI
nha n xe I, chIa se m I kInh nghIe m rIeng, Irinh ba y m I
phan Ich, phan dI IaI gIao su, Iranh Iuan voI vI Tng gIam
dc khach moI, Ira IoI cau hoI cua ban minh, daI cau hoI,
dua ra IoI de nghI, hay baI cu Iy do nao khac. Ban se khng
bI phaI vi su dung co do. Co do ch duoc su dung mI Ian
4. Thit lp ch c o
Chung Ia dang sng Irong IhoI daI Ihng IIn, nguoI nao
co nhIeu Ihng IIn chnh xac se co duoc IoI Ihe hon. Neu
chung Ia nhin IaI qua Irinh phaI IrIen va suy Ian cua cac
I chuc, chung Ia I khI gap Iruong hop cng Iy nao vap
nga vi IhIe u Ihng IIn.
Ca c nha Ia nh da o BeIhIehem SIeeI cu ng da bIe I Iu Iau
mI de doa Iu cac nha may Ihep co nho nhu Nucor. Ho da
khng chu y cho den mI ngay Ihuc day va nhan ra rang
mI IhI phan Ion da bI chIem maI.
162
Upjohn co raI nhIeu Ihng IIn cho Ihay mI s san pham
sap ra maI cua ho se khng Ihe dem IaI keI qua nhu mong
mun, hay Ie hon, se gay ra nhung phan ung phu. Nhung
ho cu Iam ngo Iruoc nhung van de nay. Truong hop Ihuc
an Iha n HaIcIon cha ng ha n, m I nguo I Irong cng Iy da
phaI bIeu Iren Io Newsweek Ia: vIec bo qua cac Io ngaI ve
an Ioan cua HaIcIon da Iro Ihanh chnh sach cua cng Iy
mI cach khng chnh Ihuc. Trong mI Iruong hop khac
khI Upjohn bI ch Irch, ho da dong khung cac van de nhu
Ia Ihng IIn baI IoI, Ihay vi dI maI su IhaI ve nhung dIem
ye u cu a no .
163
Cac nha Ianh dao cua Bank oI AmerIca co raI nhIeu Ihng
IIn ve vIec xoa bo bao h, nhung ho IaI khng dI maI voI
anh huong cua qua Irinh xoa bao h: Trong mI Ihe gIoI
khng duoc bao h, ngan hang cung ch Ia mI hang hoa
binh Ihuo ng, va ca c da c quye n hay Iruye n Ih ng Ihuo ng
Iuu se ch con Ia qua khu. Nhung ch den khI ho Ihua I 1,8
TU T T D N V DA I
142
PHU LUC
143
duoc raI nhIeu Ihng IIn Iu cac cuc Iham do khach hang,
nhung Iuc nao cung co cach de bao chua cho cac du IIeu
Irong do. VoI hinh Ihuc Ira IhIeu, anh buc Iong phaI chu
y den du IIeu. Thuong Ihi anh khng bIeI khach hang dang
buc minh, cho den khI anh khng con gIu chan ho duoc
nua. Tra IhIeu dong vaI Iro mI he Ihng canh bao buc
chung II phaI hanh dng nhanh chong, Iruoc khI chung
II IaI de maI khach hang do.
ThaI Iong ma noI, chung II khng Ihuong Ihay mI co
che co do vua sInh dng vua an Iuong nhu Ira IhIeu Irong
cac cng Iy nhay voI. Tuy vay, II van quyeI dInh dua y
Iuong nay vao day, Iheo nhu IoI yeu cau cua Iro Iy nghIen
cuu Lane Hornung. Hornung Ia nguoI gIup II Ihu Ihap va
sap xep mI cach he Ihng cac co che Irong cac cng Iy cho
m I du a n nghIen cu u kha c. Hornung dua ra m I ca ch
IhuyeI phuc rang neu ban Ia mI nha Ianh dao Cap d S
hoan Ioan, co Ihe ban khng can mI co che den do. Nhung
neu ban chua daI den Cap d S, hay neu ban co mI ca
Inh uy Iuc, co che co do Ia mI cng cu huu dung va Ihuc
Ie de dua Ihng IIn Ihanh Ihng IIn khng Ihe bo qua va
Iao ra mI mI Iruong de su Ihuc duoc chu y.
*
duy nhaI Irong suI khoa hoc. Co do cua ban khng Ihe
duoc nhuong IaI cho nguoI khac; ban khng Ihe cho hoac
ban IaI cho nguoI khac Irong Iop.
VoI Ia co do, II khng con bIeI chnh xac chuyen gi se
dIen ra Irong Iop mI ngay. Co Ian, mI sInh vIen dung co
do de nhan xeI: GIao su CoIIIns, II ngh hm nay gIao su
da n da I Io p khng hIe u qua . Tha y da dInh huo ng qua
nhIeu bang nhung cau hoI, chung anh huong den kha nang
suy ngh dc Iap cua chung II. Hay de chung II Iu ngh
ra. La co do da gIup II nhan ra su IhaI phu phang Ia cach
da I cau ho I cu a II da a nh huo ng de n vIe c ho c cu a mo I
nguoI. MI cuc Iham do y kIen vao cuI khoa hoc co Ie
cung se cho II bIeI Ihng IIn nay. Nhung mI Ia co do,
ngay Iap Iuc va Iruoc maI moI nguoI, da bIen Ihng IIn ve
dIem yeu cua II Ihanh mI Ihng IIn II khng Ihe bo qua
duo c.
TI hoc duoc y Iuong co do Iu Bruce WooIperI, nguoI da
IhIeI ke mI cng cu heI suc quyen uy goI Ia Ira IhIeu
Irong cng Iy GranIIerock cu a minh. Tra IhIe u Irao cho
nguoI mua hang Ioan quyen quyeI dInh co phaI Ira IIen va
Ira bao nhIeu Iren hoa don Iuy Ihuc vao su danh gIa cua
ban Ihan ve muc d Ihoa man dI voI san pham hay dIch
vu. Tra IhIeu khng phaI Ia mI hinh Ihuc hoan IIen. Khach
hang khng phaI guI Ira IaI san pham, ho cung khng can
su cha p Ihua n cu a GranIIerock. Ho ch ca n khoanh Iro n
mu c na o Iren ho a don, Iru IIe n Ia I, va ch gu I IIe n cho
nhung muc con IaI. KhI II hoI WooIperI IaI sao ng IaI dua
ra cng cu Ira IhIeu nay, ng noI: Anh co Ihe Ihu Ihap

* De hIe u ro hon ve co che hoa I d ng, ha y xem Ihem ba I ba o Turning Goals

into Results: The Power of Catalytic Mechanisms dang Iren Ia p ch Harvard
Business Review, 1999.
TU T T D N V DA I
144
PHU LUC
14S
Im Iang. MoI nguoI nhin quanh, Iu hoI DarwIn SmIIh dang
mun gi. PhaI chang co aI do moI vua maI7 Va Ihe Ia, sau
mI Iuc bI rI, IaI ca deu dung day va Irang nghIem nhin
xung daI Irong Im Iang. Sau mI Iuc, SmIIh nhin vao moI
nguo I va no I ba ng m I gIo ng bu n ba : Do Ia phu I ma c
nIem cho ProcIer & GambIe.
Ca hI Iruong vo oa. BIaIr WhIIe, mI gIam dc da chung
kIen su kIen nay cho bIeI: ng Iam cho moI nguoI chIa se
cu ng m I suy ngh, mo I nguo I Iu Iren xu ng duo I Irong
cng Iy, ngay ca nhung cng nhan dung may. Chung II
dang chIen dau chng IaI nguoI khng I.
169
Sau nay, Wayne
Sanders (nguoI ke nhIem SmIIh) da mIeu Ia cho chung II
IoI ch v cung Io Ion khI canh Iranh voI dI Ihu gIoI nhaI:
LIeu chung II co Iim dau ra mI dI Ihu gIoI hon ProcIer
& GambIe7 Khng Ihe nao. TI noI Ihe vi chung II raI In
Irong ho. Ho Io Ion hon chung II. Ho gIoI hon chung II.
Ho IIep IhI IhaI IuyeI voI. Ho Iam cho moI dI Ihu canh
Iranh pha I khIe p so , ngoa I Iru m I nguo I duy nha I Ia
KImberIyCIark. DIeu nay Iam chung II v cung Iu hao.
170
Ha| tHa| d pHan un cua 3cott laper va b|mber|yC|ark trucc
d| tHu lrocter & 0amb|e dua cHun ta den mt d|em quan
tron. bH| d| mt vc| su tHt pHu pHan, cac cn ty nHay vot
cam tHy Ho can manH me va deo da|, cHu kHn He yeu d| va
nan |on. lo| nuc| con cam tHy Ha He kH| d| du vc| tHuc te
kHo kHn ma vn co tHe tu Hao: CHun ta se kHn bao |c du
Han. Co tHe cHun ta se mt nH|eu tHc| |an, nHun cHc cHn
cHun ta se t|m ra cacH de danH ba| d| tHu.
Nl M TlN S T A
GlU A NHU NG SU TH T PHU PHA NG
KhI ProcIer & GambIe Ia n cng va o nga nh kInh doanh
gIay IIeu dung Irong cuI Ihap nIen 1960, ScoII Paper (Iuc
do dang dan dau) chap nhan buoc xung hang Ihu haI ma
khng he dau Iranh va baI dau Iim huong de da dang hoa
san pham.
16S
MI nha phan Ich cho bIeI: Cng Iy I chuc
m I cu c ho p ca c nha phan Ich nam 1971. Day Ia m I
Irong nhung cuc hop chan nan nhaI ma II Iung Iham du.
Ban Ianh dao ch vIec gIo Iay dau hang va noI: Chung Ia
da bI Iu a.
166
Cng Iy m I Iho I da y Iu ha o gIo nhin va o d I
Ihu va no I: Tinh hinh cu a chu ng Ia Ia Ihe na y day, va Iho
da I: Nhung ma ... I ra cu ng co nhu ng nguo I kha c Irong
nga nh co n Ie hon chu ng Ia.
167
Thay vi c ga ng Iim hIe u
ca ch pha n cng va gIa nh chIe n Iha ng, ScoII ch c ga ng ba o
ve nhu ng gi ho co . Sau khI gIao cho ProcIer & GambIe phan
khu c cao cu a IhI Iruo ng, ScoII hy vo ng ra ng ne u ho ch chuI
nhuI Irong phan khuc B, ke Ian cng se de cho ho yen.
168
KImberIyCIark, nguoc IaI, xem vIec duoc canh Iranh voI
ProcIer & GambIe Ia mI IaI san chu khng phaI Ia mI mon
no. DarwIn SmIIh va dI ngu cua ng vuI mung Iruoc vIen
canh duoc canh Iranh voI nguoI dan dau, xem day Ia mI
co hI de KImberIyCIark ngay cang manh hon va gIoI hon.
Ho cu ng xem day Ia co h I gIu p mo I nhan vIen Irong
KImberIyCIark ngay cang canh Iranh hon. Trong mI cuc
hop nI b, DarwIn SmIIh da dung Ien va baI dau baI noI
cua minh: Bay gIo II mun moI nguoI hay dung Ien Irong
TU T T D N V DA I
146
PHU LUC
147
s chenh Iech nay voI S6 I dIa, ban se duoc mI con s
am Io Iuong. Them vao do, Iheo cac dIeu khoan uy quyen,
IannIe Mae khng Ihe mo rng Ihem ngoaI dIch vu kInh
doanh IaI san Ihe chap. MoI nguoI deu cho rang IannIe Mae
hoan Ioan bI Ie Ihuc vao Ihay dI IaI suaI ngan hang, neu
IaI suaI Iang Ihi IannIe Mae Ihua I, neu IaI suaI gIam Ihi
IannIe Mae co IoI, va nhIeu nguoI cho rang IannIe Mae ch
co Ihe Ihanh cng neu chnh phu nhung Iay vao kem gIu
IaI suaI.
173
MI nha phan Ich nhan xeI: Do Ia co hI duy
nha I cu a ho .
174
Nhung day khng pha I Ia ca ch DavId MaxweII va ban
Ia nh da o mo I Iha nh Ia p cu a ng da nh gIa Iinh hinh. Ho
khng he maI nIem IIn, van nhaI quan khang dInh Irong
cac cuc phong van voI chung II rang ho khng ch daI
mu c IIeu s ng so I ma pha I chIe n Iha ng vo I Iu ca ch m I
cng Iy v daI. D nhIen, IaI suaI Ien xung Ia mI su IhaI
ma khng de gi bIen maI duoc. IannIe Mae khng con chon
Iua nao khac Ia phaI Iro Ihanh cng Iy gIoI nhaI Irong IhI
Iruong vn Iren Ihe gIoI ve maI quan Iy ruI ro IaI suaI Ihe
cha p. MaxweII va d I ngu cu a ng da I ra nhIe m vu pha I
IhIeI ke mI m hinh kInh doanh I Ie Ihuc hon vao IaI
suaI, bao gm vIec phaI mInh ra cac cng cu IaI chnh Ihe
chap raI IInh vI. Hau heI cac nha phan Ich deu che nhao
vIec nay. MI nguoI noI: KhI ban co S6 I dIa khap moI
noI va khng Ihu h I duo c, no I de n nhu ng chuong Irinh
khac IhaI Ia bun cuoI. DIeu nay cung gIng nhu ChrysIer
|Iuc do dang xIn bao Ianh cua IIen bang de Iranh pha san]
IaI phaI IrIen Ihem nganh kInh doanh may bay.
17S
RoberI Aders IaI Kroger da Ing keI dIeu nay mI cach
gon gang Iuc keI Ihuc cuc phong van, khI mIeu Ia Iam Iy
cu a nho m Ia nh da o Ia I Kroger khI ho pha I d I ma I vo I
nhIem vu suI 20 nam day kho khan Ia Ihay dI Ioan b
he Ihng Kroger. Nhung gi chung II Iam raI gIng Inh
cach cua ChurchIII. Chung II co mI y ch manh me phaI
vuon Ien, rang chung II Ia Kroger, Kroger da Iung co maI
o day va se con o IaI sau khI chung II ra dI, va Ihe co
Chu a, chu ng II se chIe n Iha ng. Ne u chu ng II pha I ma I
hang Iram nam, Ihi chung II cung se kIen Iri Irong hang
Iram nam, neu can.
171
Trong suI qua Irinh phong van, chung II IIen Iuc nho
de n ca c cu c nghIen cu u da n da y do Uy ban Qu c Ie
(InIernaIIonaI CommIIIee) Ihuc hIen cho Cuc nghIen cuu
ve nan nhan (SIudy oI VIcIImIzaIIon). Cac cuc nghIen cuu
nay Iheo doI nhung nguoI da Iung gap nghIch canh dang
Ihuong cac benh nhan ung Ihu, Iu bInh chIen Iranh, nan
nhan IaI nan, v.v... nhung van dung vung. Ho phaI hIen
con nguoI Ihuong roI vao ba nhom: nhung nguoI bI suy sup
hoan Ioan sau su c, nhung nguoI sng binh Ihuong sau su
c , va nhu ng nguo I xem su c nhu m I co h I gIu p ho
ma nh me hon.
172
Ca c cng Iy nha y vo I cu ng nhu nhu ng
nguoI Irong nhom Ihu ba, ho co yeu I dan day.
KhI IannIe Mae baI dau qua Irinh chuyen dI Irong nhung
nam dau 1980, khng aI IIn rang ho se Ihanh cng, noI chI
den vIec Iro Ihanh v daI. IannIe Mae Iuc do dang co S6 I
dIa IIen vay dang Ihua I. Ho nhan duoc 9 Iren s IaI san
Ihe chap, nhung phaI Ira 1S Iren s no ho vay. Nhan con
TU T T D N V DA I
148
PHU LUC
149
SIreeI, va cuI cung da daI duoc IoI nhuan gap 8 Ian IhI
Iruong Irong vong 1S nam.
NGHlCH LY STOCKDALE
D nhIen, khng phaI cng Iy nhay voI nao cung phaI dI
maI voI mI cuc khung hoang sau sac nhu IannIe Mae.
Tren Ihuc Ie, ch co I hon phan nua s cng Iy roI vao Iinh
canh khung hoang nhu vay. Nhung hau nhu moI cng Iy
nhay voI deu phaI dI maI voI nhung nghIch canh dang ghI
nha n Irong qua Irinh IIe n de n v da I, khng kIe u na y Ihi
cu ng kIe u kIa GIIIeIIe pha I ch ng Ia I ca c Io I de nghI mua Ia I
cng Iy, Nucor pha I d I ma I vo I ha ng nha p kha u, WeIIs
Iargo va su xo a bo ba o h , PIIney Bowes ma I co h I d c
quye n, AbboII Labs pha I Ihu Ia I m I s Io n sa n pha m, Kroger
va yeu ca u pha I Ihay d I 100 s cu a ha ng cu a minh, v.v...
Trong mo I Iruo ng ho p, d I ngu Ia nh da o de u pha n u ng Ia I
ba ng m I Ira ng Iha I Iam Iy haI ma I ma nh me . M I ma I, ho
ma nh da n d I ma I vo I Ihu c Ie phu pha ng. Ma I kha c, ho gIu
vu ng nIe m IIn va o ke I qua cu I cu ng, va quye I Iam se chIe n
Iha ng nhu m I cng Iy v da I ba I ke su Iha I hIe n Ia I. Chu ng
II da I Ien cho su haI ma I na y Ia nghIch Iy SIockdaIe.
SIockdaIe o day chnh Ia Iuong |Im SIockdaIe
178
. Ta I Ira I
Iu nhan chIe n Iranh, ma c du bI ca m Iu su I 8 nam, SIockdaIe
va n s ng so I khng ca n de n quye n Iu bInh, khng bIe I
Iruoc ngay duoc Ira Iu do, khng bIeI chac minh co con
sng de gap IaI gIa dinh hay khng. ng nhan Irach nhIem
ch huy, Iam moI vIec co Ihe de Iao ra nhung dIeu kIen gIup
Ihem nhIeu Iu bInh khac cung duoc sng soI.
Sau khI keI Ihuc buI phong van, II hoI DavId MaxweII
Iam Ihe nao ng va nhung nguoI cng su cua minh dI maI
voI nhung ke ua ch Irch Irong gIaI doan den II do. ng
Ira Io I: Trong n I b , do khng pha I Ia m I va n de . D
nhIen, chung II phaI IhI khng Iam mI s dIeu ngu ngc,
va phaI phaI mInh ra mI IoaI cac cng cu IaI chnh hoan
Ioan moI. Nhung chung II khng bao gIo nuI duong kha
nang IhaI baI. Chung II se dung IaI hoa nhu mI co hI
dua IannIe Mae Ihanh mI cng Iy v daI.
176
Trong mI cuc hop nhom nghIen cuu, mI Ihanh vIen
nhan xeI rang IannIe Mae Iam cho c nho IaI mI chuong
Irinh Iruye n hinh nga y xua, Ngi an ng Sau triu (The
SIx MIIIIon DoIIar Man) voI Lee Majors. BI canh cua IoaI
chuong Irinh nay Ia mI phI hanh gIa bI n Iung khI dang
Ihu nghIem ha canh Iren maI Irang IaI mI sa mac vung
Iay nam. Thay vi ch c gang cuu sng nan nhan, cac bac
s da IaI IhIeI ke ng Ihanh mI nguoI may sIeu nhan, bang
cach cay vao nguoI cac IhIeI bI Iu dng dung nang Iuong
nguyen Iu, v du nhu mI con maI IraI cuc IInh va Iu chI
bang may.
177
Tuong Iu nhu vay, DavId MaxweII va cng su
khng ch Iranh Ihu vIec IannIe Mae dang chay mau den
hap hI nhu Ia mI Iy do de IaI cau Iruc cng Iy. Ho Ian
dung co hI nay de Iao ra mI caI gi do manh me va uy Iuc
hon. Tung buoc Iung buoc mI, Iung ngay Iung ngay, Iung
Ihang Iung Ihang, dI ngu cua IannIe Mae da IhIeI ke IaI
Ioan b m hinh kInh doanh xoay quanh vIec quan Iy ruI
ro va huong van hoa cng Iy Ihanh mI c may hIeu suaI
cao co Ihe ca nh Iranh vo I ba I cu cng Iy na o Iren WaII
TU T T D N V DA I
1S0
PHU LUC
1S1
ng noI: , de bIeI Iam. Nhung nguoI Iac quan.
Nhung nguoI Iac quan7 TI IhaI khng hIeu. Bay gIo II
hoan Ioan baI ngo, vi no IraI nguoc IaI voI nhung gi ng noI
Iruoc do 100 m.
Nhu ng nguo I Ia c quan. Ho Ia nhu ng nguo I se no I: Chu ng
Ia se duo c Iha va o GIa ng sInh. R I GIa ng sInh de n, GIa ng
sInh dI. Ho Ia I no I: Chu ng Ia se duo c Iha va o Le Phu c sInh.
R I Phu c sInh de n, Phu c sInh dI. Va r I sau do Ia Le Ta on,
r I Ia I de n GIa ng sInh nu a. Va r I ho che I vi Ira I IIm Ian na I.
Chung II IaI IIep Iuc dI Irong Im Iang. RI ng quay sang
II va noI: Day Ia mI baI hoc raI quan Irong. Anh khng
duoc Ian In gIua nIem IIn cuI cung minh se chIen Ihang
dIeu nay anh khng duoc de maI va ky IuaI phaI dI
dIen su IhaI hIen IaI, baI ke no nhu Ihe nao.
Cho de n bay gIo , II va n mang Iheo minh hinh a nh
SIockdaIe quo mang nhung nguoI Iac quan: Chung Ia se
khng duoc Iha vao GIang sInh, phaI chap nhan nhu Ihe!
***
Cuc noI chuyen voI SIockdaIe co mI anh huong raI Ion
den su hoan IhIen ban Ihan II. Cuc sng Iun day nhung
baI cng, co khI IoI cho Ia, nhung cung co khI baI IoI cho
Ia. Chu ng Ia aI cu ng pha I Ira I nghIe m su Iha I vo ng hay
nhung su kIen don dau Irong cuc doI, nhung buoc IuI ma
khng co mI Iy do hay mI aI do de d II. Co Ihe Ia mI
con benh, mI IaI nan, co Ihe Ia chung Ia maI mI nguoI Ia
yeu Ihuong, hay co Ihe chung Ia bI cun phang Irong mI
Truo c khI de n ga p SIockdaIe II co do c qua quye n In
Love and War, m I quye n sa ch do SIockdaIe va vo Iuan
phIen nhau vIeI cac chuong, ghI IaI Iheo Ihu Iu nhung kInh
nghIem ho da IraI qua Irong Iam nam kho khan. Trong qua
Irinh doc, II cam Ihay raI bun nan. Cuc doI ng qua am
dam, su Ihay dI cua s menh, su Ira Ian, v.v... Va rI, II
choI ng ra: TI dang ngI day Irong can phong am cung,
nhin ra san Iruong SIanIord IhaI dep, Irong mI buI chIeu
chu nhaI em dem. TI cam Ihay bun khI doc quyen sach,
mac du II bIeI ro keI Ihuc cua no. TI bIeI ng se IhoaI ra
duoc, se gap IaI gIa dinh, Iro Ihanh mI anh hung dan Ic,
va se Ira I qua nhu ng nam cu I do I nghIen cu u IrIe I ho c
cung IaI ngI Iruong xInh dep nay. Neu II cam Ihay bun,
Ihi Iam sao ng dI maI voI Ihuc Ie khI ng dang bI gIam
va khng bIeI den keI cuc se ra sao7
KhI II dem cau nay hoI ng, ng da Ira IoI: TI chua
bao gIo maI nIem IIn vao keI cuc cau Iruyen. TI chua bao
gIo nghI ngo rang minh khng ch IhoaI duoc, ma II con
chIen Ihang va bIen nhung IraI nghIem Ihanh mI su kIen
quan Irong Irong cuc doI, ma neu nhin IaI, II khng mun
da nh d I.
***
Chung II khng noI gi nua, ch IIep Iuc dI b den cau Iac
b cua khoa, SIockdaIe phaI dI khap khIeng vi mI chan
cua ng da cung IaI sau nhIeu nam Irong Iu. Sau cung, dI
khoang 100m Irong Im Iang, II IaI hoI: Vay nhung nguoI
nao da khng IhoaI duoc7
TU T T D N V DA I
1S2
PHU LUC
1S3
RI Ihi Duane DuIIy, mI Ihanh vIen I noI ngh nhIeu da
Ihuc hIen phan Ich A&P va Kroger, Ien IIeng: Day chnh Ia
nhung gi II dang Iim kIem Irong dau. TI dang c gang
dua ra su khac bIeI can ban gIua A&P va Kroger. Day chnh
Ia cau Ira Io I. Kroger cu ng gI ng nhu SIockdaIe, va A&P
gIng nguoI Iac quan Iun ngh minh se duoc Iha ra vao
khoa ng GIa ng sInh.
The Ia nhung Ihanh vIen khac baI dau Iham gIa, ke ra
nhung dIem khac bIeI gIua cac cap cng Iy WeIIs Iargo va
Bank oI AmerIca cu ng d I dIe n vIe c xo a bo ba o h , KImberIy
CIark va ScoII Paper cung phaI dI maI voI suc manh cua
ProcIer & GambIe, PIIney Bowes va Addressograph cu ng
phaI dI maI vIec maI dc quyen, Nucor va BeIhIehem SIeeI
cung dI maI voI hang nhap khau, v.v... TaI ca ho deu Ihe
hIen cung mI mau hinh nghIch Iy Iam Iy nay, va chung II
goI do Ia NghIch Iy SIockdaIe.
NghIch Iy SIockdaIe Ia mI dau an rIeng cua nhung aI da
daI den d v daI, cho du do Ia Irong cuc sng rIeng hay
Irong vIec Ianh dao nguoI khac. ChurchIII cung Ihe hIen no
Irong The chIen II. Tuong SIockdaIe, cung nhu VIkIor IrankI
Iruoc ng, cung da sng Irong IraI Iu. Va nhung vI Ianh dao
cac cng Iy nhay voI mac du khng Ihe Iu hao minh da IraI
qua nhung kInh nghIem Ion Iao nhu cuu IhoaI ca Ihe gIoI
hay sng Irong mI IraI Iu chIen Iranh, ho deu Ihe hIen
NghIch Iy SIockdaIe. Cho du Iinh hung co am dam, hay su
Ia m Ihuo ng cu a ho co I bIch de n mu c na o, ho de u gIu
vung nIem IIn rang ho se khng ch sng soI, ma con vuoI
Ien Ihanh mI cng Iy v daI. Va, dng IhoI, ho cung gIu ky
cuc caI cach chnh IrI, hay co Ihe chung Ia bI ban Irong
chIen Iranh va bI baI Iam Iu bInh suI 8 nam. SIockdaIe da
day cho II rang, con nguoI khac nhau khng phaI vi ho
gap hay khng gap nhung dIeu kho khan, ma Ia cach ho
dI maI voI nhung kho khan khng Ihe Iranh khoI Irong
cuc sng. KhI phaI dau Iranh voI nhung Ihu Ihach Irong
cuc sng, nghIch Iy SIockdaIe (ban phaI gIu vung nIem IIn
rang minh cuI cung se chIen Ihang, va dng IhoI phaI dI
dIen su IhaI phu phang cua hIen IaI) Io ra raI huu hIeu gIup
ban vuoI qua kho khan va Iro nen manh me hon chu khng
he yeu dI khng ch dI voI rIeng II, ma cho IaI ca nhung
aI da hoc duoc baI hoc nay va c gang ap dung no.
GIu vu ng nIe m IIn
ra ng ba n se chIe n
Iha ng, du kho khan
de n ma y.
Va ng thi
D I dIe n su Iha I phu
pha ng Irong hIe n
Ia I, cho du no Ia gi
dI nu a.
Nghich ly SIockdale
TI chua bao gIo ngh minh se dem cau chuye n vo I
SIockdaIe va o Iha nh m I pha n cu a cu c nghIen cu u ca c
cng Iy nha y vo I. TI nha n dInh day Ia m I cau chuye n
rIeng Iu nhIeu hon Ia ve cng Iy. Nhung khI II Iim hIeu cac
du IIeu nghIen cuu, II cu nho den cau chuyen nay maI.
Cho den mI hm II chIa se cau chuyen nay voI cac cng
su IaI mI cuc hop nhom. KhI II keI Ihuc, mI khng kh
Im Iang bao Irum, va II ngh: Chac moI nguoI cho rang II
dang dI Ia c huo ng.
TU T T D N V DA I
1S4
PHU LUC
1SS
To m I I chuong
l M T THU C T PHU PHA NG
(NHUNG KHNG BAO GIO M T NI M TIN)
NHU NG l M CHlNH
TaI ca nhung cng Iy nhay voI deu baI dau qua Irinh dI
Iim con duong den v daI bang cach dI dIen su IhaI phu
phang cua hIen IaI.
KhI ban baI dau mI n Iuc Irung Ihuc va can man de
xac dInh Iinh hinh Ihuc Ie cua minh, quyeI dInh dung
dan se Iu no Ihe hIen dIeu nay. Khng Ihe nao dua ra
duoc nhung quyeI dInh dung ma khng nghIen cuu Ioan
b qua Irinh voI mI su dI maI Irung Ihuc voI Ihuc IaI.
MI nhIem vu chnh Irong vIec dua cng Iy Iu II den v
daI Ia Iao ra mI van hoa Irong do moI nguoI co nhIeu
co hI duoc Iang nghe, va dnh cao Ia de su IhaI duoc
Ia ng nghe.
Tao ra mI mI Iruong de su IhaI duoc Iang nghe bao
gm bn hanh dng can ban:
1. Lanh dao bang cau hoI, khng phaI bang cau Ira
Io I.
2. Tham gIa va o ca c cu c d I Ihoa I va Iranh Iua n,
du ng e p bu c.
3. Thu c hIe n ca c cu c phan Ich, khng d I I.
4. ThIeI Iap che d co do de dua Ihng IIn Ien Ihanh
Ihng IIn khng Ihe bo qua
IuaI nghIem khac ve vIec dI maI voI Ihuc Ie phu phang cua
hIe n Ia I.
Cung nhu hau heI nhung gi chung II kham pha qua qua
Irinh nghIen cuu, nhung yeu I chnh dua den dIeu v daI
Ihuong raI don gIan va de Ihay. Cac nha Ianh dao v daI da
co Ihe Ioc bo duoc nhung Ihu Iam phan Ian xung quanh
ma ch Iap Irung vao mI vaI dIeu Iao nen anh huong Ion
nhaI. Ho Iam duoc nhu vay Ia vi ho deu can bang haI pha
cu a NghIch Iy SIockdaIe, khng de ben na o Ia n Iuo I ben
nao. Neu ban cung co Ihe van dung nghIch Iy nay, ban se
nang cao raI nhIeu co hI dua ra nhung quyeI dInh dung
da n va cha c cha n se pha I hIe n m I kha I nIe m don gIa n
nhung Iuong Ian de Ihuc hIen nhung chon Iua Ion. Va mI
khI ban da co khaI nIem don gIan va Ihng nhaI, ban da
IIen raI gan den qua Irinh chuyen IIep sang buoc dI pha.
TU T T D N V DA I
1S6
PHU LUC
1S7
Nhu ng cng Iy nha y vo I cu ng pha I d I ma I vo I nhIe u
kho khan nhu nhung cng Iy dI Irong, nhung ho phan
u ng Ia I ra I kha c nhau. Ho d I ma I Iru c dIe n vo I Iinh
hinh. KeI qua Ia ho Iro nen manh me hon sau do.
MI khaI nIem Iam Iy quan Irong dua cng Iy Iu II den
v da I Ia NghIch Iy SIockdaIe: GIu vu ng nIe m IIn ra ng
cuI cung ban se chIen Ihang, baI ke kho khan, va dng
IhoI dI dIen su IhaI phu phang cua hIen IaI, baI ke no
Ia gi dI nua.
NHU NG KHA M PHA B T NGO
Ca Inh uy Iuc co Ihe vua Ia mI IaI san vua Ia mI mon
no , bo I vi su c ma nh cu a phong ca ch Ia nh da o co Ihe
ngan can moI nguoI chIa se voI ban nhung su IhaI phu
pha ng.
Lanh dao khng ch baI dau voI Iam nhin. No baI dau
voI vIec dua moI nguoI dI dIen su IhaI va hanh dng
Iren nhung anh huong cua no.
Danh IhoI gIan va cng suc de dng vIen moI nguoI Ia
ph cng. Cau hoI IhaI su khng phaI Ia Lam Ihe nao de
dng vIen moI nguoI7 Neu ban co Irong Iay nhung nguoI
Ihch hop, ho se Iu n Iuc. Van de Ia Iam Ihe nao de
khng Iam ho nan Iong. MI Irong nhung cach de Iam
moI nguoI nan Iong Ia chI bo su IhaI hIen IaI.
QUA TRINH XY DUNG NN TANG
Q
U
A

T
R
I
N
H

D

T

P
H
A

Kha nang Ia nh
da o ca p d S
Con nguo I dI Iruo c
cng vIe c Iheo sau
D I ma I su Iha I
phu phang
Kha i nie m
con nhm
Van ho a
ky Iua I
Ba n da p
cng nghe
CON NGUO I KY LU T TU TUONG KY LUT HA NH D NG KY LU T
CHUONG NM
KHA I NI M CON NHIM
(SU DON GIA N TRONG BA VO NG TRO N)
Ha y Iu bIe I minh.
SCRIBLS OI DLLPHI,
PIaIo
179
Ban Ia mI con nhm hay con cao7
Trong ba I vIe I n I IIe ng Con nhm va con ca o, IsaIah
BerIIn chIa Ihe gIoI Ihanh haI IoaI nhm va cao, dua Iheo
mI Iruyen c Hy Lap: LoaI cao bIeI nhIeu Ihu, nhung IoaI
TU T T D N V DA I
1S8
PHU LUC
1S9
Iap den Ihe nao, nhm deu dua IaI ca nhung Ihu Ihach va
Iinh hung kho xu Ihanh nhung y Iuong nhm don gIan, co
Ihe den muc gIan dI IhaI qua. DI voI nhm, baI cu vIec gi
khng IIen quan den y Iuong nhm deu v ngha.
GIao su MarvIn BressIer Ihuc daI hoc PrInceIon da ch ra
suc manh cua nhm Irong mI cuc noI chuyen voI chung
II: Anh mun bIeI dIeu gi Iao nen su khac bIeI gIua nhung
nguoI co anh huong Ion va nhung nguoI ch Ia Ianh IoI ma
IhI7 Ho Ia nhung con nhm. Ireud va Ihe gIoI IIem Ihuc,
DarwIn va su chon Ioc Iu nhIen, Marx va su dau Iranh gIaI
cap, LInsIeIn va IhuyeI Iuong dI, Adam SmIIh va su phan
chIa Iao dng ho deu Ia nhung con nhm. Ho nhin Ihe gIoI
phu c Ia p va don gIa n ho a no . BressIer no I IIe p: Nhu ng
nguoI de IaI dau an Io Ion nhaI Ia nhung nguoI duoc hang
ngan ung h pha sau Iung Iun nhac nho: Y Iuong hay
day, nhung anh dI qua xa rI.
181
De cho ro , pha I no I Iha ng Ia nhm khng ngu ng c.
Nguo c Ia I nu a Ia da ng kha c. Ho hIe u ro ra ng c I Io I cu a
vIe c Iha u hIe u Ia su don gIa n. Co n gi don gIa n hon cng
Ihu c e = mc
2
? Con gi don gIan hon y Iuong IIem Ihuc duoc
phan dInh Ihanh no, II, va sIeu nga7 Con gi Iao nha hon
nha may pIn cua Adam SmIIh va ban Iay v hinh7 Khng,
nhm khng he ngu ngc; ho daI duoc hIeu bIeI Ihau dao,
cho phep ho nhin xuyen qua su phuc Iap va Ihay ro nhung
m hinh can ban. Nhm ch nhin Ihay nhung gi can IhIeI,
va bo qua nhung Ihu khac khng IIen quan.
TaI ca nhung ban Iuan ve nhm va cao nay co IIen quan
gi den qua Irinh Iu II den v daI7 RaI IIen quan day.
nhm ch bIeI mI Ihu Ion.
180
Cao Ia mI IoaI khn ngoan,
co Ihe ngh ra raI nhIeu chIen Iuoc phuc Iap de Ien Ian cng
nhm. Ngay qua ngay, cao Ian quan quanh hang nhm, cho
doI IhoI co Ihch hop de Ian cng. Nhanh nhen, dep de,
kheo Ieo, co ve nhu chac chan cao se Ihang. Nhm, nguoc
IaI, Ia mI IoaI Ihap kem. No Iach bach dI IaI Iim kIem Ihuc
an va cham soc ngI nha cua minh mI ngay.
Cao Iang Ie cho doI IaI mI nga ba duong. Nhm dang
cham chu Io vIe c cu a minh, dI ngay va o con duo ng ca o
dang cho. Cao ngh: Ta se baI duoc may. No nhay phoc
ra, nhanh nhu cho p. Chu nhm be nho , ca m Iha y nguy
hIem, nhin Ien va Iu ngh: LaI nua rI. Chang Ie han khng
hoc duoc baI hoc gi sao7 Nhm cun Iron minh IaI, Irng
nhu mI qua banh gaI, cac gaI nhon dam ra Iu pha. Cao
dang nhay IoI, gap su Iu ve cua nhm, phaI ngung ngay IaI.
RuI IuI ve ch cu Irong khu rung, cao IaI ngh cach Ian cng
khac. MI ngay, cao va nhm IaI chIen dau voI nhau vaI Ian,
nhung ma c du ca o ra I khn ngoan, nhm Iun Ia nguo I
Iha ng cu c.
BerIIn du a Iren cau chuye n c na y de chIa Ioa I nguo I
Ihanh haI nhom can ban: cao va nhm. Cao c gang Iheo
duI nhIeu Ihu cung Iuc va nhin Ihe gIoI mI cach phuc
Iap. BerIIn vIeI: Suy ngh cua ho Ian man, Iren nhIeu cap
d, va khng bao gIo gan keI suy ngh vao mI khaI nIem
chung hay mI Iam nhin Ihng nhaI. Nhm, nguoc IaI, don
gIan hoa Ihe gIoI phuc Iap Ihanh mI y Iuong I chuc duy
nha I, m I nguyen Iy can ba n hay m I kha I nIe m co Ihe
Ihng nhaI va dan daI moI vIec. Cho du Ihe gIoI co phuc
TU T T D N V DA I
160
PHU LUC
161
va dang kInh doanh co IaI vaI Iram meI, cng Iy se dong
cua IIem nay (cho du co phaI den bu 1 IrIeu dIa vi cham
duI hop dng Ihue dIa dIem Iruoc IhoI han) de mo IIem moI
noI vI Ir IuyeI voI.
183
WaIgreens Ia nguo I da u IIen mo ra ca c
IIem Ihuc Iay cho phep nguoI IaI xe ngI Iren xe de mua
Ihuc, ho nhan Ihay khach hang Ihch y Iuong nay, va da
nhan rng ra hang Iram dIem nhu Ihe. Trong nhung khu
vuc nI Ihanh, cng Iy sap xep cac cua IIem raI gan nhau,
du a Iren y Iuo ng Ia khng aI pha I dI b qua nhIe u con
duo ng de de n duo c vo I WaIgreens.
184
O Irung Iam Iha nh
ph San IrancIsco chang han, WaIgreens co 9 IIem Irong
vo ng ba n knh 2km. 9 IIe m!
18S
Ne u de y , ba n se Iha y ca c
IIe m Ihu c Iay WaIgreens da y da c o m I s Iha nh ph
Iuong Iu nhu cac IIem ca phe SIarbucks IaI que nha SeaIIIe.
WaIgreens sau do gan IIen khaI nIem IIen IoI va mI y
Iuong kInh Ie don gIan: IoI nhuan Iren mI Ian khach hang
ghe qua. VIec Iap Irung nhIeu cua IIem (9 IIem Irong ban
knh 2km) dem IaI IoI Ihe kInh Ie ve quy m, nho vay co
Ihem IIen de dau Iu vao cang nhIeu IIem, va IaI Ihu huI
Ihem nhIeu khach hang. Bang cach kInh doanh Ihem cac
dIch vu IoI nhuan cao nhu dIch vu rua hinh Irong vong mI
gIo, WaIgreens co Ihe Iang IoI nhuan Iren mI Ian khach
hang ghe qua. Cang Ihuan IIen khach hang vao cang dng,
nhan voI s IoI nhuan mI Ian khach hang ghe qua cang
Iang, dem IaI IIen maI cho he Ihng de xay dung Ihem cang
nhIe u IIe m IIe n Io I. Tu ng cu a IIe m, Iu ng khu ph , Iu ng
Ihanh ph, Iung khu vuc, cu Ihe WaIgreens cang ngay cang
nhu mI con nhm voI mI y Iuong cuc ky don gIan.
NHun nuc| da xy nen cac cn ty nHay vot deu |a nH|m, c mt
muc d nao do. Ho dun ban cHt nH|m cua m|nH de t|en den
mt d|eu cHun t| dt ten |a bHa| n|em con nH|m |HedeHo
Concept cHo cn ty cua m|nH. NHun nuc| |anH dao cn ty
d| tron tHucn |a cao, kHn nm ducc |c| tHe ro ran cua
bHa| n|em con nH|m, ma |a| tan man, kHn nHt quan.
Hay xem xeI Iruong hop WaIgreens va Lckerd. Hay nho
IaI Ia WaIgreens co IoI nhuan c phIeu Ich Iuy Iu cuI 197S
de n 2000 cao ga p 1S Ia n IhI Iruo ng chung, vuo I qua de
dang cac cng Iy v daI nhu GL, Merck, CocaCoIa, InIeI. Do
Ia mI keI qua IuyeI voI dI voI mI cng Iy v danh, nhIeu
nguoI con cho day Ia cng Iy raI chan. KhI phong van Cork
WaIgreen, II cu IIen Iuc yeu cau ng hay noI sau hon, hay
gIup chung II hIeu duoc cac keI qua phI Ihuong nay. CuI
cung, raI buc minh, ng noI: Nghe nay, moI chuyen chang
co gi phuc Iap ca! MI khI chung II hIeu duoc khaI nIem,
chung II cu Ihe ma Iam IhI.
182
Vay khaI nIem do Ia gi7 Don gIan Ihe nay: nhung IIem
Ihuc Iay II nhaI, IIen IoI nhaI, Ihu IaI IoI nhuan cao nhaI
Iren mI Ian khach hang ghe qua. The IhI. Do Ia chIen Iuoc
dc dao ma WaIgreens dung de danh baI GL, CocaCoIa, va
Merck. VoI mI phong cach con nhm c dIen, WaIgreens da
Iheo du I kha I nIe m na y va a p du ng no m I ca ch nha I
quan. Ho baI dau mI chIen dIch Ihay Ihe IaI ca nhung dIa
dIem khng Ihuan IIen bang nhung noI Ihch hop hon, uu
IIen cho cac goc duong ma khach hang co Ihe ra vao Iu
nhIeu huong. Neu co mI dIa dIem IuyeI voI ngay goc duong
ch cach noI mI IIem khac cua WaIgreens cung co vI Ir II
TU T T D N V DA I
162
PHU LUC
163
Forbes nam 1981 nhu sau: MI s nguoI cho rang chung
Ia cang chuyen sau cang II. Nhung II mun Iang Iruong,
va dIch vu cho Ihue bang da Ia mI nganh moI, khng nhu
cac chuI cua IIem Ihuc Iay.
186
VIec re sang kInh doanh
dIch vu cho Ihue bang da da Iam Lckerd I 31 IrIeu dIa
Iruoc khI Lckerd phaI ban IaI cho Tandy, cng Iy nay da
dung ap Iuc de daI mI Ihoa Ihuan Ihap hon gIa IrI s sach
72 IrIeu dIa.
187
Cung dung Irong nam ma Lckerd mua IaI AmerIcan Home
Trong mI Ihe gIoI day ray nhung nha Ianh dao do hoI,
nhung y Iuong hao huyen, nhung nha vI IaI huyen hoang,
nhu ng ke gay hoang mang, nhu ng chuyen vIen Ien IInh
Ihan, va nhung nguoI daI IoaI nhu vay, IhaI Ia de chIu khI
Ihay mI cng Iy Ihanh cng ruc ro ch bang mI khaI nIem
don gIan va Ihuc IhI no mI cach xuaI sac va day sang Iao.
Tro Ihanh IIem Ihuc Iay IIen IoI II nhaI Iren Ihe gIoI va
IIen Iuc Iang IoI nhuan Iren mI Ian khach hang ghe qua
con gi ro rang va don gIan hon7
Vang, neu nhu no ro rang va don gIan, IaI sao Lckerd
khng nhin ra7 Trong khI WaIgreens ch cham chu va o
nhu ng Iha nh ph na o ma ho co Ihe a p du ng duo c kha I
nIem IIen IoI va Iap Irung nay, chung II khng Iim Ihay
ba I cu chu ng cu na o cho Iha y Lckerd cu ng co m I kha I
nIem xuyen suI Iuong Iu nhu vay. La nhung nguoI ham
IoI, cac nha dIeu hanh cua Lckerd baI buc phaI nam Iay
nhung co hI mua IaI cac chuI cua hang, 42 cua hang noI
nay, 36 cua hang noI kIa, mI cach hn Iap, khng Iheo
mI chu de nhaI quan ro rang nao ca.
Trong khI cac nha dIeu hanh WaIgreens hIeu rang vIec
gIa Iang Io I nhua n d ng ngha vo I vIe c ca I bo nhu ng gi
khng Ihch hop voI KhaI nIem con nhm, Ihi cac nha dIeu
hanh Lckerd Iheo duI Iang Iruong ch vi phaI Iang Iruong
ma IhI. Trong nhu ng nam da u Iha p nIen 1980, khI
WaIgreens dang quyeI Iam Iheo duI khaI nIem IIem Ihuc
Iay IIen IoI, Lckerd IaI nhay vao kInh doanh dIch vu cho
Ihue bang da vo I vIe c mua Ia I AmerIcan Home VIdeo
CorporaIIon. Tng gIam dc Lckerd da Ira IoI Iren Iap ch
WaIgreens:
SS62
InIeI: S309
GL: S119
CocaCoIa: S73
ThI Iruong chung:
S37
WALGREENS VA CA C CNG TY V A l
Lo I nhua n Ich Iu y cu a 1 USD da u Iu
3112197S 112000
Merck: S64
TU T T D N V DA I
164
PHU LUC
16S
Nhu vay phaI chang chung Ia dang noI den chIen Iuoc
II va chIen Iuoc II7
Ca nhom ngI Im Iang suy ngh mI Iuc Iau. Sau do LeIgh
WIIbanks Ien IIeng: Nhung dIeu Iam II ngac nhIen Ia su
don gIan den kInh ngac cua ho. Y II Ia, cu nhin vao Kroger
voI khaI nIem cua hang Ion, hay KImberIyCIark voI quyeI
dInh chuyen sang san pham hang IIeu dung, hay WaIgreens
voI cac IIem Ihuc Iay IIen IoI. Day Ia nhung y Iuong don
gIan, v cung don gIan.
TaI ca moI nguoI Irong nhom baI dau cung Ien IIeng, dan
chung bang cng Iy ho dang phan Ich. MoI vIec Iro nen ro
rang rang IaI ca cac cng Iy nhay voI deu dua ra mI khaI
nIem raI don gIan va dung no nhu Ia mI dIem Iham chIeu
cho moI quyeI dInh, va su Ihau hIeu nay da mang IaI keI
qua xuaI sac. Trong khI do, nhung cng Iy dI Irong nhu
Lckerd bI ngang chan boI cac chIen Iuoc phaI IrIen chay
Iheo IhoI. TI phan bIen: Nhung IIeu su don gIan khng
IhI da du chua7 Ch vi no don gIan khng co ngha Ia no
dung. The gIoI nay day ray nhung cng Iy IhaI baI vi nhung
y Iuong don gIan nhung khng dung.
Sau do chung II quyeI dInh nhin IaI mI cach he Ihng
cac y Iuong dua II cho cng Iy nhay voI va cng Iy dI
Irong. Sau nhIeu Ihang chon Ioc va phan Ich, xem xeI cac
kha nang co Ihe xay ra rI IaI IoaI bo chung, chung II cuI
cung phaI hIen ra rang KhaI nIem con nhm Irong cac cng
Iy nhay voI khng phaI Ia mI y Iuong don gIan baI ky.
VIdeo CorporaIIon, WaIgreens va Lckerd gan nhu co cung
doanh Ihu (khoang 1,7 I dIa). MuoI nam sau, doanh Ihu
cua WaIgreens da gan gap dI cua Lckerd, IaI rong Ich Iuy
Irong 10 nam nay cao hon cua Lrckerd 1 I dIa. HaI muoI
nam sau, WaIgreens van IIep Iuc phaI IrIen manh me, va Ia
mI Irong nhung cuc xoay chuyen ben vung nhaI Irong
Ioa n b cu c nghIen cu u cu a chu ng II. Trong khI do , Lckerd
da khng con Ia mI cng Iy hoaI dng dc Iap nua.
188
BA VO NG TRO N
KhaI nIem con nhm xuaI phaI Iu nhung cuc hop nhom
nghIen cuu khI chung II c gang Iy gIaI IoI nhuan IuyeI voI
cu a WaIgreens.
TI hoI: Chang phaI chung Ia dang noI den chIen Iuoc
sao7 TIem Ihuc Iay IIen IoI, IoI nhuan Iren mI Ian khach
hang ghe qua chang phaI day Ia nhung dIeu co ban Ihuc
ve chIen Iuoc sao7 Vay co gi Ia dau7
|ennI Copper, nguoI chIu Irach nhIem phan Ich su dI
Iap gIua haI cng Iy Ira IoI: Nhung Lckerd cung co chIen
Iuoc. Chung Ia khng Ihe noI do Ia nho chIen Iuoc. Ca haI
de u co chIe n Iuo c. |ennI da du ng Irong nha n xe I na y.
ChIen Iuoc ban Ihan no khng Iao nen su khac bIeI gIua
cng Iy nhay voI va cng Iy dI Irong. Ca haI nhom cng
Iy deu co ke hoach chIen Iuoc, va hoan Ioan khng co du
IIeu cho Ihay cac cng Iy nhay voI dau Iu nhIeu IhoI gIan
va cng suc vao vIec xay dung chIen Iuoc va ke hoach phaI
IrIen Iau daI.
TU T T D N V DA I
166
PHU LUC
167
De hIeu ro ba vong Iron nay, hay Iheo doI su Iuong dng
sau. GIa su ban co Ihe IhIeI ke mI cng vIec dap ung duoc
ba cu c Ira c nghIe m sau. Thu nha I, ba n dang Ia m m I
cng vIec ma ban co khIeu bam sInh IroI cho, va ban co Ihe
Ia mI Irong nhung nguoI gIoI nhaI Iren Ihe gIoI neu ban ap
dung IaI nang nay. (TI co cam gIac minh sInh ra Ia de Iam
dIe u na y.) Thu haI, ba n duo c Ira Iuong cao vi nhu ng gi
3u kHac b|et cn ban |ua cac cn ty nHay vot va cn ty d|
tron nm c Ha| d|em. 1Hu nHt, cac cn ty nHay vot dua ra
cH|en |ucc dua tren su H|eu b|et tucn tn ba kH|a canH ma
cHun t| o| |a ba von tron. 1Hu Ha|, cac cn ty nHay vot b|en
su H|eu b|et nay tHanH mt kHa| n|em ro ran va dcn |an de dn
|| cHo mo| n |uc cua Ho tu do co Khai nim con nhm.
M I ca ch chnh xa c, Kha I nIe m con nhm Ia m t kha i
nim ro rang va n gian c hnh thanh t s hiu bit
tng tn v s giao nhau cua ba vong tron sau y:
1. Ban co th tr nn gioi nht th gii trong lnh vc nao
(va , cu ng quan Iro ng khng ke m, ba n khng Ihe gIo I
nhaI Irong Inh vuc nao). TIeu ch nhan Ihuc nay vuoI xa
hon Ihe manh. Ch vi ban co Ihe manh khng co ngha
Ia ban co Ihe gIoI nhaI Iren Ihe gIoI Irong Inh vuc do.
Nguoc IaI, nhung gi ban co Ihe Iam II nhaI co Ihe khng
phaI Ia dIeu hIen ban dang Iam.
2. i u g thu c y c ma y kinh t cu a ba n. Ta I ca ca c
cng Iy nhay voI deu co hIeu bIeI sau sac Iam Ihe nao
de Ihu IaI dong IIen va IoI nhuan ben vung va hIeu qua
nha I. Da c bIe I, ho pha I hIe n m I ma u s chung Io I
nhuan Iren mI x co anh huong Ion nhaI Ien Irang IhaI
kInh Ie cua ho. (DI voI nganh cng Iac xa hI Ihi do Ia
dong IIen Iren mI x).
3. Ba n am m i u g nh t. Ca c cng Iy nha y vo I Ia p
Irung vao cac hoaI dng kch Ihch su dam me cua ho.
Y Iuong o day Ia khng phaI khuyen khch nIem dam me
ma Ia kham pha ra dIeu gi Iam ban dam me.
DI U BA N
AM M
NH T
DI U BA N
CO TH
LA M GlO l NH T
TH GlOl
DI U CHI PH I
C MA Y
KlNH T
CU A BA N
Ba vo ng Iro n cu a Kha i nie m con nhm
TU T T D N V DA I
168
PHU LUC
169
nhu ng n Iu c cu a ho .
190
Truo c khI dInh ra ro ra ng Kha I
nIem con nhm cua minh, WeIIs Iargo da c gang Iro Ihanh
mI ngan hang Ioan cau, Iheo kIeu mI CIIIcorp Ihu nho,
va ho ch daI muc Iam Ihuong. Sau do, dau IIen Ia duoI IhoI
DIck CooIey va rI duoI IhoI CarI ReIchardI, cac nha Ianh
dao WeIIs Iargo baI dau Iu daI ra nhung cau hoI sau sac:
Chung Ia co IIem nang Iam gi gIoI hon nguoI khac, va cung
quan Irong khng kem, co dIeu gi chung Ia khng Ihe Iam
gIoI hon cac cng Iy khac7 Va neu chung Ia khng Ihe gIoI
nhaI, Ihi IaI sao Ia con Ihuc hIen Iam chI7
Bo qua m I ben ca I II cu a minh, ban Ia nh da o WeIIs
Iargo da cham duI da s cac hoaI dng quc Ie cua minh,
chap nhan su IhaI Ia ho khng Ihe gIoI hon CIIIcorp Irong
vIec kInh doanh ngan hang Ioan cau.
191
WeIIs Iargo sau do
ch Iap Irung vao Inh vuc ho co Ihe Iam II nhaI Iren Ihe
gIoI: dIeu hanh ngan hang nhu mI doanh nghIep, Iap Irung
vao vung pha Iay nuoc My. The IhI. Do Ia Irong Iam cua
KhaI nIem con nhm da dua WeIIs Iargo Iu mI ngan hang
Iam Ihuong, Iheo duI CIIIcorp Ihanh mI Irong nhung ngan
hang hoaI dng hIeu qua nhaI Iren Ihe gIoI.
CarI ReIchardI, Tng gIam dc WeIIs Iargo vao IhoI dIem
chuyen dI, chung Io minh Ia mI con nhm IaI gIoI. Trong
khI cac dng nghIep IaI Bank oI AmerIca van con Irong gIaI
doan rI Ioan caI I de phan ung IaI vIec xoa bo bao h, vua
Ihue cac chuyen gIa ve chuyen dI de ap dung cac m hinh
phuc Iap va Ihuc hIen cac buI Ihao Iuan nhom raI In kem
IhoI gIan, Ihi ReIchardI da phoI bay moI Ihu den muc don
gIa n nha I.
192
ng no I vo I chu ng II Irong bu I pho ng va n:
ban Iam. (TI duoc Ira Iuong de Iam vIec nay u7 TI co
nam mo khng day7) Thu ba, ban dang Iam cng vIec ban
dam me va hoan Ioan yeu Ihch, Ian huong Ioan b qua
Irinh Iam vIec. (TI mong mun duoc Ihuc day va baI Iay
va o cng vIe c ha ng nga y, va II IIn va o nhu ng gi minh
dang Iam.) Neu ban co Ihe huong IoI dIem gIao nhau cua
ba vong Iron nay va bIen no Ihanh mI khaI nIem ro rang
va don gIan dan daI moI Iua chon cua ban Irong cuc sng,
vay Ia ban da co mI KhaI nIem con nhm cho ban Ihan.
De co mI KhaI nIem con nhm hoan chnh, ban can phaI
co du ba vo ng Iro n. Ne u ba n kIe m duo c ra I nhIe u IIe n
Ihng qua nhung vIec ma ban khng bao gIo co Ihe gIoI
nhaI, ban ch co Ihe xay dung mI cng Iy Ihanh cng ma
khng phaI Ia mI cng Iy v daI. Neu ban Iro nen gIoI nhaI
Irong mI Inh vuc nao do, Ihi ban cung khng Ihe gIu duoc
vI Ir dnh cao neu ban khng dam me nhung gi minh dang
Ia m. Cu I cu ng, ne u ba n dam me Ia I ca nhu ng gi ba n
mun, nhung ban khng Ihe Ia nguoI gIoI nhaI, cung nhu
khng mang IaI hIeu qua kInh Ie, Ihi co Ihe ban se Ihay raI
vuI suong, nhung ban khng mang IaI keI qua v daI.
Hl U RO NHU NG Gl BA N CO TH
(VA KHNG TH ) LA M GlO l NH T
Warren BuIIeII da vIeI ve s IIen 290 IrIeu dIa dau Iu
va o WeIIs Iargo ma c du ng ra I ba o Ihu ve nga nh ngan
ha ng nhu sau
189
: Ho ch Ia p Irung va o nhu ng gi ho hIe u
bIeI va de cho kha nang, chu khng phaI caI II, quyeI dInh
TU T T D N V DA I
170
PHU LUC
171
D|eu nay dua t| den mt tron nHun d|em quan tron nHt cua
cHucn nay. bHa| n|em con nH|m kHn pHa| |a muc t|eu pHa| |o|
nHt, mt cH|en |ucc pHa| |o| nHt, mt du d|nH pHa| |o| nHt,
Hay mt ke HoacH |a nuc| |o| nHt. Nucc |a|, kHa| n|em con
nH|m |a su tHu H|eu ban tHn co tHe |o| nHt tron ||nH vuc nao.
3u kHac b|et nay rt quan tron.
MoI cng Iy deu mun minh gIoI nhaI Irong mI Inh vuc
nao do, nhung raI I Ihau hIeu mI cach sau sac va ro
rang, khng bI caI II chI phI ho co IIem nang gIoI nhaI
Irong Inh vuc nao, va cung khng kem phan quan Irong,
ho khng co kha nang Irong Inh vuc nao. Kha nang phan
bIeI nay Ia dIem dI Iap chnh gIua cng Iy nhay voI va
cng Iy dI Irong.
Ha y xem xe I su d I Ia p gIu a AbboII LaboraIorIes va
Upjohn. Nam 1964, ca haI cng Iy gan nhu Iuong Iu nhau
ve doanh Ihu, Io I nhua n va ca c do ng sa n pha m. Ca haI
cng Iy deu Iap Irung phan Ion vao nganh duoc, chu yeu
Ia Ihuc khang sInh. Ca haI deu duoc dIeu hanh Iheo kIeu
gIa dinh. Ca haI deu dang bI IuI IaI pha sau Irong nganh
duoc. Nhung rI, vao nam 1974, AbboII da co buoc nhay
voI, dem IaI IoI nhuan c phIeu Ich Iuy cao hon IhI Iruong
4 Ian va cao hon Upjohn S,S Ian Irong 1S nam IIep Iheo.
MI khac bIeI co ban gIua haI cng Iy Ia AbboII phaI IrIen
KhaI nIem con nhm dua Iren nhung gi ho co Ihe Iam II
nhaI, con Upjohn Ihi khng.
AbboII khoI dau bang cach dI dIen Ihuc Ie phu phang.
De n nam 1964, AbboII da ma I co h I Iro Iha nh cng Iy
DIe u na y cha ng co gi Io Ia I nhu khoa ho c khng gIan.
Nhung gi chung II Iam heI suc don gIan, va chung II gIu
cho no don gIan. MoI Ihu deu ro rang va de Ihay den muc
II cam Ihay bun cuoI khI phaI Ihao Iuan ve no. MI doanh
nhan binh Ihuong Iam vIec Irong mI nganh kInh doanh
heI suc canh Iranh va khng co IuaI Ie chac se nhay Ien vi
ngac nhIen khI nghe noI den dIeu nay.
193
ReIchardI bu c mo I nguo I ch duo c chu Iro ng y Iuo ng
con nhm don gIan ma IhI, IIen Iuc nhac nho moI nguoI
ra ng kIe m IIe n o ModesIo de hon o Tokyo ra I nhIe u.
194
Nhung nguoI Iam vIec chung voI ReIchardI deu nguong m
IaI don gIan hoa cua ng. MI dng nghIep cua ng nhan
xeI: Neu CarI Ia mI van dng vIen nhay cau IaI OIympIc,
ng se khng Ihuc hIen dng Iac In S vong. ng se Ihuc
hIen dng Iac phong nguoI voI haI Iay dang rng dep nhaI
Ihe gIoI va se ch Iap dI Iap IaI mI dng Iac nay ma IhI.
19S
WeIIs Iargo Iap Irung vao KhaI nIem con nhm cang Ihang
den muc chnh cac nha dIeu hanh IaI day goI do Ia cau
Ihan chu. Trong suI cuc phong van, cac nhan vIen cua
WeIIs Iargo deu Iap dI Iap IaI mI dIem can ban Chuyen
cha ng co gi Ia phu c Ia p. Chu ng II ch nhin Ia I Iha I ky
nhung gi minh dang Iam va quyeI dInh ch Iap Irung vao
mI s dIem ma chung II bIeI minh co Ihe Iam II hon baI
cu aI khac, va khng bI phan Ian vao nhung Ianh dIa ch
de Iho a ca I II cu a minh chu minh khng Ihe gIo I ba ng
nguo I kha c.
TU T T D N V DA I
172
PHU LUC
173
Iy gIoI nhaI Iren Ihe gIoI ve cung cap san pham cham soc
suc khoe voI chI ph hop Iy hon.
196
Upjohn khng chIu dI dIen voI su IhaI ma van hao huyen
rang minh se vuoI qua Merck.
197
Sau nay, khI ho cang IuI
IaI pha sau so voI cac cng Iy duoc hang dau, ho IaI phan
Ian vao cac Inh vuc ma chac chan ho khng Ihe gIoI nhaI,
nhu chaI deo va chaI hoa hoc. KhI Upjohn cang ngay cang
dI xung, ho baI dau quay IaI voI Ihuc ban Iheo Ioa, nhung
ho khng chIu nhin nhan rang Inh vuc nay qua nho de ho
co Ihe chIen dau Irong cuc choI duoc pham qua Ion.
198
Mac du I Ie dau Iu nghIen cuu Iren doanh Ihu cua Upjohn
cao gap dI so voI AbboII, IoI nhuan cua Upjohn ngay cang
gIam ch con duoI phan nua cua AbboII cho den khI ho bI
mua Ia I va o nam 199S.
199
1rucn Hcp /bbott va 0pjoHn cHo tHy su kHac b|et |ua cn
v|ec k|nH doanH ct |o| |core bus|ness va bHa| n|em con nH|m.
CH| v| ban tu k|nH doanH |u dc| tron mt ||nH vuc nao do kHn
co nH|a |a ban co tHe |o| nHt tHe |c| tron ||nH vuc nay. Va
neu ban kHn tHe |a |o| nHt tHe |c| tron cH|nH ||nH vuc |u
dc| cua m|nH, co nH|a |a do se kHn tHe trc tHanH tron tm
cua bHa| n|em con nH|m.
Ro ra ng, Kha I nIe m con nhm khng pha I Ia cng vIe c
hay kha nang kInh doanh cI IoI cua mI doanh nghIep.
Ban co Ihe co nang Iuc Irong mI Inh vuc nao do nhung
khng nhaI IhIeI ban phaI co IIem nang Iro nen gIoI nhaI
Ihe gIoI Irong Inh vuc nay. Lay v du mI Ihanh nIen Iun
daI dIem A Irong mn s hoc va daI dIem cao Irong phan
duoc pham gIoI nhaI Ihe gIoI. Trong khI AbboII dang IuoI
bIeng Ie IeI qua nhung nam 1940, 19S0, sng nho vao con
bo su a eryIhromycIn, nhu ng cng Iy nhu Merck da xay
dung nhung c may nghIen cuu co Ihe canh Iranh voI DaI
hoc Harvard va BerkeIey. Den 1964, George CaIn va cng
su cua ng IaI AbboII nhan ra rang Merck va cac cng Iy
khac da vuoI qua xa Irong cng cuc nghIen cuu nen vIec
c ga ng Iro Iha nh cng Iy duo c gIo I nha I Ihe gIo I cu ng
gIng nhu mI dI banh hoc sInh Irung hoc phaI dau voI
dI bong nha nghe DaIIas Cowboys.
Mac du Ioan b IIch su cua AbboII Iruoc nay ch gan bo
voI nganh duoc, vIec c gang Iro Ihanh cng Iy duoc gIoI
nhaI khng con Ia mI kha nang co Ihe Ihuc hIen duoc. The
Ia, duoI su dan daI cua mI nha Ianh dao Cap d S va dua
vao nIem IIn Irong NghIch Iy SIockdaIe (Chac chan phaI co
mI con duong dua chung Ia den v daI, va chung Ia se Iim
ra.), dI ngu Ianh dao IaI AbboII cung Iim hIeu xem ho co
Ihe gIoI nhaI Irong Inh vuc nao. Den khoang 1967, mI IIa
sang Ioe Ien: Chung Ia da danh maI co hI Iro Ihanh cng
Iy duoc gIoI nhaI, nhung chung Ia co co hI gIoI nhaI Irong
vIec dua ra cac san pham dong gop cho vIec cham soc suc
khoe mI cach I In kem nhaI. AbboII da Ih nghIem voI
cac san pham dInh duong Irong benh vIen, duoc IhIeI ke
gIup cac benh nhan nhanh chong Iay IaI suc khoe sau ca
pha u Ihua I, va ca c IhIe I bI cha n doa n (m I Irong nhu ng
cach chu yeu de gIam chI ph cham soc suc khoe Ia nho
chan doan kIp IhoI). AbboII cuI cung Iro Ihanh cng Iy
hang dau Irong haI Inh vuc nay, dua ho IIen gan den cng
TU T T D N V DA I
174
PHU LUC
17S
co Ihe Ia nguoI gIoI nhaI. Ho Iam ra IIen, nhung khng bao
gIo Iro nen v daI.
De d| tu tt den v| da| do| Ho| pHa| tHoat ra ducc ca| nH|n ve nn
|uc. No do| Ho| ky |ut de co tHe no|: CH| v| cHun ta |o| tron
||nH vuc nay, cH| v| cHun ta dan |am ra t|en va tao ducc tn
trucn, kHn co nH|a |a cHun ta co tHe trc nen |o| nHt. Cac
cn ty nHay vot H|eu rn neu t|ep tuc |am nHun | m|nH tt
tH| ma| ban vn cH| dat muc tt; tp trun vao d|eu | ban co
t|em nn |am tt Hcn bt cu t cHuc nao kHac mc| |a con ducn
dua den v| da|.
MoI cng Iy nhay voI cuI cung deu hIeu raI ro nguyen
Iac nay va Iuong IaI cua ho Irng cho vao vIec phan phI
ngun Iuc vao nhung Inh vuc ho co IIem nang Iro nen gIoI
nhaI. Cac cng Iy dI Irong I khI hIeu ro dIeu nay.
Ioan hoc cua ky IhI SAT (ky IhI vao daI hoc), cho Ihay anh
Ia co nang Iuc Irong Ioan hoc. Nhu vay phaI chang anh Ia
se Iro Iha nh m I nha Ioa n ho c7 Khng ha n. GIa du anh
Ihanh nIen nay vao daI hoc, dang ky cac mn Ioan hoc, va
va n IIe p Iu c da I dIe m A, nhung Ia I day anh ga p nhu ng
nguoI co IaI nang bam sInh ve Ioan. MI sInh vIen da dIen
Ia kInh nghIem cua minh nhu sau: De ra keI qua II maI
3 gIo dng h. Vay ma co nguoI ch can 30 phuI da ra keI
qua va duoc A+. B oc cua ho duoc IhIeI ke raI khac bIeI.
TI co Ihe Iro Ihanh mI nha Ioan hoc, nhung II nhan ra
minh khng bao gIo co Ihe Iro Ihanh nguoI gIoI nhaI duoc.
Anh sInh vIen nay co Ihe van bI ap Iuc Iu gIa dinh va ban
be phaI IIep Iuc hoc Ioan, vi ho cho rang Nhung ma anh
gIoI Ioan Iam ma. GIng nhu anh Ihanh nIen nay, raI nhIeu
nguo I Irong chu ng Ia da bI II ke o hoa c bI e p bu c va o
nhung nghe nghIep ma chung Ia khng bao gIo co Ihe Iro
Ihanh bac Ihay hay cam Ihay Ihoa man. Mac du co nang
Iuc nhung khng co mI KhaI nIem con nhm ro rang, raI
I nguoI Iro nen v daI Irong Inh vuc cua ho.
KhaI nIem con nhm doI hoI phaI co mI IIeu chuan khac
nghIeI ve su IuyeI hao. KhaI nIem nay khng ch duoc xay
dung dua Iren nang Iuc va Ihe manh, ma no doI hoI su hIeu
bIeI Ihau dao ve IIem nang cua cng Iy co Ihe gIoI nhaI o
dau va ch Iap Irung vao Inh vuc do ma IhI. Nhung cng
Iy dI Irong nhu Upjohn kInh doanh Irong nhung Inh vuc
ho co Ihe gIoI nhung khng bao gIo Ia gIoI nhaI, hay Ie hon,
ch chu Iam va o Iang Iruo ng va Io I nhua n m I ca ch de
dang Irong cac nganh ma ho khng co chuI hy vong nao
TU T T D N V DA I
176
PHU LUC
177
CA C CNG TY NHA Y VO T
VA VO NG TRO N GlO l NH T TRN TH GlO l
TRONG KHA l Nl M CON NHlM
Ba ng Io m Ia I sau day cho Iha y Ia m hIe u bIe I ma ca c cng Iy nha y vo I da da I
duo c de Ia m ne n cho su chuye n d I Iu I I de n v da I. Luu y : Danh sa ch na y
khng cho Ihay nhung Inh vuc ma cac cng Iy nay da dung dau Iren Ihe
gIo I khI ho ba I da u qua Irinh chuye n d I (ha u he I ca c cng Iy de u chua gIo I
nha I Iren Ihe gIo I Irong ba I cu Inh vu c na o); Ihay va o do , danh sa ch na y ch
ra nhu ng gi ca c cng Iy hIe u Ia ho co IIe m nang Iro nen gIo I nha I Iren Ihe
gIo I.
TU T T D N V DA I
178
PHU LUC
179
TH U Hl U C MA Y KlNH T CU A BA N
M U S CU A BA N LA Gl?
Cac cng Iy nhay voI Ihuong xuyen mang IaI IoI nhuan
IuyeI voI Iu nhung nganh cng nghIep khng co gi dac bIeI.
Nganh ngan hang dung Irong nhom cuI (ve maI I suaI IoI
nhuan) Irong cung gIaI doan WeIIs Iargo qua maI IhI Iruong
chung gap 4 Ian. Cang an Iuong hon nua Ia PIIney Bowes
va Nucor, ca haI deu hoaI dng Irong nganh Ihuc ve nhom
S Ihap nhaI, vay ma ca haI deu vuoI qua IhI Iruong chung
gap nam Ian. Ch duy nhaI mI cng Iy nhay voI co may
man hoaI dng Irong mI nganh cng nghIep v daI (duoc
dInh ngha Ia dung nhom 10 hang dau); nam cng Iy hoaI
dng Irong cac nganh cng nghIep II, nam cng Iy con IaI
hoaI dng Irong cac nganh cng nghIep Ie haI. (Xem phu
Iuc S.A Iom IaI cac phan Ich nganh).
Cuc nH|en cuu cua cHun t| cHo tHy mt cn ty kHn nHt
tH|et pHa| Hoat dn tron mt nanH cn nH|ep v| da| tH| mc|
co tHe trc tHanH mt cn ty v| da|. l| cn ty nHay vot xy
dun mt c may k|nH te v| da|, dc |p vc| nanH. Ho |am ducc
v|ec nay |a nHc Ho tHu H|eu su sc cu truc k|nH te cua Ho.
Day khng phaI Ia mI quyen sach ve kInh Ie vI m. MI
cng Iy va mI nganh co nhung dac dIem kInh Ie rIeng, va
II khng dI vao chI IIeI o day. DIem dang noI Ia mI cng
Iy nhay voI deu Ihau hIeu sau sac cac yeu I chI phI c
may kInh Ie cua ho va xay dung mI he Ihng hoaI dng
Iheo dung nhung hIeu bIeI nay.
TU T T D N V DA I
180
PHU LUC
181
nhan mI mau s chung moI: IoI nhuan Iren mI nhan vIen.
Theo cach suy ngh nay, WeIIs Iargo Iro Ihanh mI Irong
nhung ngan hang dau IIen Ihay dI he Ihng phan phI va
dua chu yeu vao cac chI nhanh II Ian va cac may ATM.
lu s cHun co kH| rt kHo nHn ra, nHun cun co kH| rt ro
ran. D|em tH|et yeu |a dun cu Ho| ve mu s cHun de tHu
H|eu su sc m H|nH k|nH te cua r|en ban.
V du, IannIe Mae da nam duoc mau s chung kho nhan
bIeI Ia IoI nhuan Iren mI muc d ruI ro Irong Ihe chap, chu
khng phaI Ia Iren mI Ihe chap (mac du caI sau co Ihe Ia
mI chon Iua de Ihay). Do Ia mI hIeu bIeI IuyeI voI. Yeu I
quan Irong dI voI Irang IhaI kInh Ie cua IannIe Mae Ia kha
nang nhan bIeI muc d ruI ro IaI yeu Irong mI Ihe chap
gIoI hon baI cu aI khac. Sau do ho kIem IIen bang cach ban
bao hIem va quan Iy khng cho ruI ro Iang Ien. Don gIan,
sau sac, khng de Ihay va dung.
V du, Nucor da ghI dau Irong nganh Ihep canh Iranh heI
suc gay gaI bang mau s chung Ia IoI nhuan Iren mI Ian
Ihe p Iha nh pha m. Thoa I nhin, ba n co Ihe ngh Iren m I
nhan vIen hay Iren mI yeu I chI ph c dInh co Ihe Ia mI
mau s Ihch hop. Nhung nhung nguoI Iam vIec IaI Nucor
hIeu rang yeu I Ihuc day c may kInh Ie cua ho Ia mI su
keI hop gIua van hoa Iao dng caI Iuc va su ung dung cng
nghe san xuaI IIen IIen. LoI nhuan Iren mI nhan vIen hay
IoI nhuan Iren mI yeu I chI ph c dInh se khng bao
quaI duoc Inh haI maI nay bang IoI nhuan Iren mI Ian
Ihe p Iha nh pha m.
Tuy va y, chu ng II cu ng nha n Iha y co m I nha n Ihu c
kInh Ie dac bIeI ma moI cng Iy nhay voI deu hIeu ro, do
Ia khaI nIem mI mau s kInh Ie chung duy nhaI. Hay
ngh ve dIe u na y Irong cau ho I sau: Ne u ba n duo c cho n
m I va ch m I I Ie Io I nhua n Iren m I x (hay Irong
Iruong hop nganh xa hI Ia dong IIen Iren mI x) de Iang
Iheo IhoI gIan, x nao se co anh huong Ion nhaI va Iau ben
nhaI Ien c may kInh Ie cua ban7 Chung II kham pha ra
rang ch can duy nhaI cau hoI nay da mang IaI nhung hIeu
bIeI sau sac ve co che hoaI dng ben Irong cua Irang IhaI
kInh Ie mI I chuc.
Hay nho IaI WaIgreens da chuyen Irong Iam Iu IoI nhuan
Iren mI cua hang sang IoI nhuan Iren mI Ian khach hang
ghe qua. Cac dIa dIem IIen IoI raI daI, nhung nho Iang IoI
nhuan Iren mI Ian khach ghe qua, WaIgreens da co Ihe
Iang Ihem IIem (9 IIem Irong ban knh 2km!) va dng IhoI
Iang IoI nhuan cho Ioan he Ihng. Thuoc do IIeu chuan Ia
IoI nhuan Iren mI cua hang co Ie da dI nguoc IaI khaI nIem
IIen IoI. (Cach nhanh nhaI de Iang IoI nhuan Iren mI cua
hang Ia gIam s Iuong cua hang va daI cac cua hang IaI
nhung dIa dIem I In kem. Nhu vay Ia khaI nIem IIen IoI
se hoan Ioan pha san).
Hay Ihu xem xe I WeIIs Iargo. KhI ban Ia nh da o WeIIs
Iargo dI dIen su IhaI Ia vIec xoa bo bao h se bIen gIao
dIch ngan hang Ihanh mI hang hoa binh Ihuong, ho nhan
ra rang cac Ihuoc do IIeu chuan cua ngan hang, v du nhu
IoI nhuan Iren mI h so cho vay va IoI nhuan Iren mI Ian
guI IIen, se khng phaI Ia yeu I chnh. Thay vao do, ho IIep
TU T T D N V DA I
182
PHU LUC
183
LIe u ba n co ca n duy nha I m I ma u s chung khng7
Khng, nhung neu ban c gang ch co duy nhaI mI mau
s chung se mang IaI su hIeu bIeI Iuong Ian hon Ia cung Iuc
co ba den bn mau s chung. Cau hoI ve mau s chung
duoc dung nhu mI co che mang den su hIeu bIeI Ihau dao
ve yeu I Ihuc day Irong c may kInh Ie cua ban. KhI cau
hoI ve mau s chung xuaI hIen Irong qua Irinh nghIen cuu,
chung II da Ihu nghIem Iren mI s nhom Ianh dao. Chung
II nhan Ihay cau hoI nay bao gIo cung dan den su Ihao
Iuan va Iranh caI raI gay gaI. NgoaI ra, ngay ca Irong nhung
Iruong hop ma ca nhom khng Ihe (hoac khng mun) ch
ra duy nhaI mI mau s chung, Ihu Ihach Iu cau hoI da
dan ho den nhung hIeu bIeI sau hon. Va dau sao do moI
Ia muc dch chnh Iim ra mI mau s khng ch de do, ma
Ia Iim kIem su hIeu bIeI chac chan se dua den mI Irang
IhaI kInh Ie manh me va ben vung hon. AbboII: trn mi
nhn vin
Hieu bieI chnh: VIec chuyen d I Iu Io I nhua n Iren
m I do ng sa n pha m sang Io I nhua n Iren m I nhan
vIen Ia phu ho p vo I y Iuo ng do ng go p va o vIec cham
so c su c khoe vo I chI ph ho p Iy .
CircuiI CiIy: trn
m i vu ng a ly
Hieu bieI chnh: VIec chuyen d I Iu Io I nhua n Iren
m I cu a ha ng sang Io I nhua n Iren m I vu ng pha n
a nh su huo ng Io I Iu s Iuong Io n. Ma c du hIeu sua I
Iren m I cu a ha ng va n ra I quan Irong, vIec nho m ca c
cu a ha ng Irong cu ng m I vu ng Ia I Ia m I hIeu bIeI
chnh dua kInh Ie cu a CIrcuII CIIy vuoI qua SIIo.
lannie Mae: trn
m i m c ru i ro
th chp
Hieu bieI chnh: VIec chuyen Iu Io I nhua n Iren m I
Ihe cha p sang Io I nhua n Iren m I mu c d ru I ro Ihe
cha p pha n a nh hIeu bIeI co ba n ra ng qua n Iy ru I ro
Ia I sua I se Ia m gIa m su Ie Ihu c va o xu huo ng Ia I
suaI.
GilleIIe: trn mi
khach hang
Hieu bieI chnh: VIec chuyen Iu Io I nhua n Iren m I
pho ng ban sang Io I nhua n Iren m I kha ch ha ng
pha n a nh su c ma nh kInh Ie cu a vIec mua ha ng nhIe u
Ia n (v du nhu Iuo I dao ca o) nhan vo I Io I nhua n cao
Iren m I Ia n mua (v du nhu Mach3, khng pha I Ia
dao ca o du ng m I Ia n).
Kimberly-Clark:
trn mi nhan
ha ng
Hieu bieI chnh: Chuyen Iu Io I nhua n Iren m I ye u
I Ia I sa n c dInh (ca c nha ma y) sang Io I nhua n Iren
m I nha n ha ng; se I bI anh huo ng bo I chu ky va
sInh IoI cao hon Irong moI Iuc
M U S KlNH T CHUNG
Ba ng Io m Ia I sau day cho Iha y nhu ng hIe u bIe I ve ma u s kInh Ie ma cng
Iy nha y vo I da da I duo c Irong nhu ng nam chuye n d I Ihen ch I.
TU T T D N V DA I
184
PHU LUC
18S
Iron cua KhaI nIem con nhm. Ho da Ia nguoI gIoI nhaI Iren
Ihe gIoI Irong vIec mua IaI ban quyen va Iam moI cac IoaI
d choI quen Ihu c, Ia I gIo I IhIe u va Ia I su du ng chu ng
dung Iuc de Iang IoI nhuan Iren mI nhan hang d choI c
dIen. Va nhan vIen cua ho co nIem dam me cho nganh kInh
doanh nay. Xay dung mI cach co he Ihng Iu 3 vong Iron,
Hasbro da Iro Ihanh cng Iy dI Irong co hIeu suaI II nhaI
Irong cu c nghIen cu u na y, va ca ng cu ng c Ihem Kha I
nIem con nhm.
Hasbro Iuy nhIen khng Ihe gIu duoc keI qua nay ben
vu ng m I pha n Ia vi ho khng gIu duo c ky Iua I ch Ia p
Irung Irong ba vo ng Iro n na y, sau ca I che I ba I ngo cu a
T ng gIa m d c SIephen HassenIeId. Truo ng ho p Hasbro
cung c mI baI hoc dang nho. N u ba n a p du ng tha nh
cng nhng y tng nay, nhng sau o lai thi khng ap
du ng n a, ba n se thu t lu i, t v a i xu ng t t, th m ch
xung n ti t. Cach duy nht gi c v tr v ai la
phai tip tuc ap dung cac nguyn tc cn ban a a ban
n v a i.
Hl U Nl M AM M CU A BA N
KhI phong van cac nha dIeu hanh PhIIIp MorrIs, chung
II baI gap su cang Ihang va dam me den muc ngac nhIen.
Hay nho IaI Irong chuong 3, George WeIssman da mIeu Ia
cng vIec IaI cng Iy chnh Ia mI Iinh v daI cua ng, ch
sau cuc hn nhan cua minh. Mac du ho co mI Iap hop
sa n pha m IIeu du ng da y I I I I (Ihu c Ia MarIboro, bIa
TaI ca nhung cng Iy nhay voI deu phaI hIen ra mI mau
s chung, Irong khI cac cng Iy dI Irong Ihuong IaI khng.
Thuc Ie Ia chung II ch Iim Ihay mI Iruong hop Irong s
cac cng Iy dI Irong Ihe hIen su hIeu bIeI ve Irang IhaI
kInh Ie cua ho. Hasbro xay dung su Iang Iruong dua Iren
hIeu bIeI rang mI danh muc nhung d choI c dIen nhu
G.I.|oe hay MonopoIy (co I phu) mang IaI dong IIen ben
vung hon Ia nhung mon d choI Iheo mua.
201
Tren Ihuc Ie,
Hasbro Ia cng Iy dI Irong duy nhaI hIeu duoc ca ba vong
Nucor: trn mi
tn thep thanh
phm
Hieu bieI chnh: VIec chuyen Iu Io I nhua n Iren m I
b pha n sang Io I nhua n Iren m I Ia n Ihe p Iha nh
pha m phan a nh su ke I ho p d c da o cu a Nucor gIu a
van hoa hIeu sua I cao va cng nghe sa n xua I Ihe p,
Ihay vi ch Ia p Irung va o sa n Iuo ng.
Philip Morris:
trn m i nganh
ha ng
Hieu bieI chnh: VIec chuyen Iu Io I nhua n Iren m I
khu vu c ba n ha ng sang Io I nhua n Iren m I nga nh
ha ng pha n a nh su hIeu bIeI ra ng chia khoa Iha I su
dua de n v da I Ia nha n hIeu pha I co Inh Ioa n ca u,
nhu Coke.
PiIney Bowes:
trn mi khach
ha ng
Hieu bieI chnh: VIec chuyen Iu Io I nhua n Iren m I
can buu In sang Io I nhua n Iren m I kha ch ha ng
pha n a nh y Iuo ng ra ng PIIney Bowes co Ihe du ng
can buu In cu a ho nhu m I dIem Iu a de mang Ia I
m I Ioa I nhu ng sa n pha m phu c Ia p de h Iro kha ch
ha ng.
Walgreens: trn
mi ln khach
ha ng ghe qua
Hieu bieI chnh: VIec chuyen Iu Io I nhua n Iren m I
cu a IIem sang Io I nhua n Iren m I Ia n kha ch ha ng
ghe qua pha n a nh m I quan he c ng sInh gIu a dIa
dIem IIen Io I (va da I do ) va Ira ng Iha I kInh Ie be n
vu ng.
Wells largo: trn
m i nhn vin
Hieu bieI chnh: VIec chuyen Iu Io I nhua n Iren m I
h so cho vay sang Io I nhua n Iren m I nhan vIen
pha n a nh su hIeu bIeI ve vIec xoa bo ba o h : DIch vu
ngan ha ng cu ng ch Ia m I ha ng hoa binh Ihuo ng.
TU T T D N V DA I
186
PHU LUC
187
nhaI Ihe gIoI Irong Inh vuc nay hay khng. Nhung nguoI
o PhIIIp MorrIs gan bo voI nganh Ihuc Ia nhIeu hon, mI
pha n Io n cu ng vi ho yeu Ihch nga nh kInh doanh na y.
Nguoc IaI, nhung nguoI o R. |. ReynoIds ch xem Ihuc Ia
nhu mI cach kIem IIen. Nhu duoc mIeu Ia sInh dng Irong
quyen sach Barbarians at the Gate (Nhung ke man ro Iruoc
cng), cac nha dIeu hanh R. |. ReynoIds cuI cung da maI
dI nIem dam me, ngoaI Iru vIec Iam gIau nho ban IaI cng
Iy.
204
VIec nhac den mI dIeu gi do vua nhe nhang va mo nhaI
nhu dam me Ia mI phan khng Ihe IhIeu cua chIen Iuoc
nghe IhaI Ia. Nhung Irong cac cng Iy nhay voI, dam me Ia
mI phan cua KhaI nIem con nhm. Ban khng Ihe san xuaI
ra dam me hay Iao dng Iuc cho nhan vIen cam Ihay dam
me. Ban ch co Ihe kham pha ra dIeu gi khoI day nIem dam
me cu a ba n va cu a nhu ng nguo I xung quanh ba n.
Cac cn ty nHay vot kHn no|: Ducc r| cac ban, cHun ta Hay
dam me cn v|ec m|nH |am. lt cacH Hcp |y Hcn, Ho cHon
cacH Hoan toan nucc |a|: CHun ta cH| nen |am nHun v|ec ta
cam tHy dam me. Cac nHa |anH dao b|mber|yC|ark cHuyen san
cac san pHm |y t|eu dun pHn |cn cun v| Ho tHy dam me
ve cHun. lt nHa |anH dao da no|, cac san pHm |y truyen
tHn tH| cun tt, nHun cHun kHn co ducc suc tHu Hut cua
mt cH|ec ta.
Zb
KhI cac nha Ianh dao GIIIeIIe quyeI dInh chon nhung b
dao cao Iuong dI phuc Iap va daI IIen Ihay vi canh Iranh
Irong mI cuc chIen cac IoaI dao cao dung mI Ian co I
MIIIer, VeIveeIa co 67 cha I be o, ca phe MaxweII House
danh cho nguoI nghIen caIIeIne, Toberone danh cho nguoI
nghIen scIa, v.v...), chung II nhan Ihay ho raI dam me
cng vIec cua minh. Hau heI cac nha dIeu hanh cap cao
cua PhIIIp MorrIs deu Ia nguoI IIeu dung Ich cuc cac san
pha m cu a chnh ho . Nam 1979, Ross MIIIhIser, Iu c do Ia
Pho chu IIch PhIIIp MorrIs va Ia mI nguoI nghIen Ihuc Ia,
da phaI bIeu: TI yeu Ihuc Ia. Do Ia mI Irong nhung dIeu
Iam cho cuc sng nay dang sng.
202
Nhung nguoI IaI PhIIIp MorrIs ro rang raI yeu quy cng
Iy cua ho va dam me cng vIec dang Iam. Co ve nhu ho
Ihay minh Ia chang cao bI don dc va dc Iap duoc ve Iren
ca c ba ng qua ng ca o MarIboro. M I Iha nh vIen H I d ng
quan IrI da noI voI II Irong mI cuc nghIen cuu khac:
Chu ng Ia co quye n hu I Ihu c, va chu ng II se ba o ve
quyen IoI nay. TI raI Ihch duoc Iham gIa vao HI dng
qua n IrI PhIIIp MorrIs. DIe u na y gI ng nhu minh Ia m I
phan cua mI caI gi do IhaI su quan Irong. Ba vua noI vua
kIeu hanh nha khoI.
203
Co Ihe ba n se no I: Nhung day ch Ia do n Iu ve cu a
nga nh cng nghIe p Ihu c Ia . D nhIen ho pha I ca m Iha y
nhu Ihe. Neu khng, Iam sao ho ngu duoc mI II7 Nhung
hay nho rang R. |. ReynoIds cung hoaI dng Irong nganh
Ihuc Ia va cung bI xa hI ch Irch. Nhung, khng gIng
nhu PhIIIp MorrIs, cac nha Ianh dao R. |. ReynoIds baI dau
phan Ian khoI nganh Ihuc Ia sang baI cu Inh vuc nao ho
co Ihe Iang Iruong, khng can bIeI IIeu ho co dam me nhung
cuc saI nhap do, hay IIeu cng Iy co Ihe Iro Ihanh gIoI
TU T T D N V DA I
188
PHU LUC
189
ma u da, Irinh d de u Ihu c hIe n duo c gIa c mo mua nha .
LInda KnIghI, nguoI gIa nhap IannIe Mae vao 1983, ngay
Iuc cng Iy dang dI maI voI nhung ngay den II nhaI, noI
voI chung II: Day khng phaI Ia mI cng Iy gIa nua roI
vao rac rI; day Ia mI cng Iy dong vaI Iro chnh Irong vIec
bIe n gIa c mo mua nha Iha nh hIe n Ihu c cho ha ng nga n
nguoI My. VaI Iro nay quan Irong hon raI nhIeu so voI vIec
Iam ra IIen, va vi vay chung II cam Ihay gan bo chaI che
de bao In, bao ve, va nang cao cng Iy.
208
MI nha Ianh
dao cua IannIe Mae da keI Iuan: TI nhan Ihay chung II
Ia mI co che chnh de Iang cuong manh me soI day xa hI
cua nuoc My. BaI cu khI nao II dI ngang qua nhung khu
nha Iruoc kIa kho khan gIo ngay cang dep Ien vi moI nguoI
da mua duoc nha, II IaI quay ve voI cng vIec cua minh
da y hung pha n.
SU TH U Hl U CHl N TH NG
SU CAN A M GlA TA O
Trong nhom nghIen cuu, chung II Ihuong Ihao Iuan voI
nhau ve su khac bIeI gIua Iinh Irang IIen con nhm va
hau con nhm. Trong Iinh Irang IIen con nhm, moI vIec
cung gIng nhu khI Ia so soang Irong man suong day dac.
Ban dang IIen dI raI xa, nhung ban khng Ihe nhin ro. TaI
mI nga ba duong, ban ch co Ihe nhin Ihay pha Iruoc mI
doa n nga n, va pha I IIe n Ien ba ng nhu ng buo c do da m
cha m cha p nhung du I khoa I. R I Ihi, vo I Kha I nIe m con
nhm, ban IIen vao mI khu vuc Irng IraI, man suong mu
suaI IoI nhuan Ihap, ho Iam Ihe da phan Ia vi ho khng Ihe
Ihay hao hung voI cac san pham dao cao dung mI Ian gIa
re. Nam 1996, mI nha bao da vIeI ve Tng gIam dc cua
GIIIeIIe nhu sau: ZeIen noI ve cng nghe cua b dao cao
vo I m I su Ihch Ihu ma Ia Iuo ng chu ng ch co o m I ky su
cu a BoeIng hay Hughes.
206
GIIIeIIe da Iun o dnh cao Iu khI
ho cho n nhu ng nga nh kInh doanh phu ho p vo I Kha I nIe m
con nhm. Nhu ng nguo I khng dam me ve GIIIeIIe Ihi du ng
n p don, m I pho ng vIen Io Wall Street Journal da vIe I nhu
Ihe , Iha m ch anh na y co n mIeu Ia Iy do m I nguo I I I nghIe p
Iruo ng kInh Ie n I IIe ng da khng duo c nha n va o vi c khng
Ihe hIe n su dam me d I vo I ca c sa n pha m khu mu I.
207
Co Ihe ngay ca ban cung khng cam Ihay dam me san
pham khu muI. Co Ihe ban cam Ihay kho hIeu Iam sao co
Ihe dam me cac IIem Ihuc Iay, cac IIem Iap hoa, Ihuc Ia,
hay may In gIa Iem Iu dng. Ban co Ihe Iu hoI IoaI nguoI
nao IaI co Ihe hung Ihu voI vIec xay dung mI ngan hang
hIeu qua nhu McDonaIds, hay nguoI nao IaI co Ihe nhan
Ihay chIec Ia IoI suc Ihu huI. ThaI ra, chang Ihanh van de.
DIem chnh o day Ia ho cam Ihay dam me cng vIec minh
dang Iam va dam me nay sau sac va chan IhaI.
Tuy nhIen, dIe u na y khng co ngha Ia ba n cu ng pha I
dam me ve co che cua doanh nghIep (mac du cung co Ihe
Iam). Vong Iron dam me co Ihe Iap Irung vao nhung gIa IrI
ma cng Iy daI dIen. V du, nhan vIen IannIe Mae khng
dam me qua Irinh kh khan cua vIec dua Ihe chap vao IhI
Iruong c phIeu. Nhung ho dac bIeI dam me y Iuong Iam
Ihe nao de IaI ca moI nguoI My khng phan bIeI gIaI cap,
TU T T D N V DA I
190
PHU LUC
191
ke Ihu doan, hay TI ca Ia quy m dng ngha voI Ihanh
cng nhan nhan Irong cac IaI IIeu cua cng Iy dI Irong.
Nguoc IaI, khng co cng Iy nhay voI nao Iap Irung qua
muc vao Iang Iruong. Vay ma ho IaI Iao ra duoc su Iang
Iruong dI kem IoI nhuan va ben vung, v daI hon nhung
cng Iy dI Irong chon Iang Iruong Iam cham ngn sng
cu a ho .
Ha y xem xe I Iruo ng ho p cu a GreaI WesIern va IannIe
Mae. To Wall Street Transcript da vIe I: GreaI WesIern hoI
bI kenh cang. Ho mun Iang Iruong bang baI cu cach Ihuc
na o.
210
Cng Iy na y hoa I d ng Irong Inh vu c Ia I chnh,
cho Ihue, bao hIem, nha IIen che, va IIen Iuc mua IaI nhung
cng Iy kha c nha m mu c dch mo r ng hoa I d ng.
211
To
hon! NhIeu hon! Nam 198S, Tng gIam dc GreaI WesIern
da phaI bIeu Iruoc cac nha phan Ich: Dung Io Iang cac
ban phaI goI chung II bang Ien nao ngan hang, dIch vu
IIeI kIem va cho vay, hay mI con ngua van.
212
DI Iap hoan Ioan Ia IannIe Mae. Ho Ihau hIeu mI cach
ro rang va don gIan rang ho co Ihe Ia mI nhan vaI gIoI
nhaI Irong IhI Iruong vn IIen quan den Ihe chap; ho gIoI
hon ngay ca GoIdman Sachs hay SoIomon BroIhers Irong
vIec mo cua IhI Iruong vn cho cac Ihu Iuc Ihe chap. Ho
xay dung mI c may kInh Ie manh me bang cach dong
khung m hinh kInh doanh quanh vIec quan Iy ruI ro, chu
khng phaI Ia vIec ban Ihe chap. Va ho IaI c may nay voI
m I nIe m dam me Io n. Nhan vIen IannIe Mae ca m Iha y
hung phan voI vaI Iro chu dao Irong vIec dan chu hoa vIec
so hu u nha .
khng con nua, va ban co Ihe nhin ra xa hang nhIeu dam.
Ke Iu do, mI nga re khng yeu cau ban phaI quyeI Iam
cao, va ban co Ihe chuyen Iu bo sang dI b, va Iu dI b
sang chay. Trong Iinh Irang hau con nhm, Iung dam duong
IrI qua duoI chan ban IhaI nhanh, nhung nga ba duong
cung nhanh chong bI vuoI qua khI ban nhanh chong dua
ra nhu ng quye I dInh.
DIeu dang ghI nhan ve cac cng Iy dI Irong Ia ho hIem
khI xuaI hIen Iu Irong man suong baI ke nhung gi ho co
Ia chuong Irinh Ihay dI, hoa Iay mua chan Ioan xa, hay
nha Ianh dao uy Iuc. Ho se c gang chay, dua ra nhung
quyeI dInh saI Iam IaI cac nga ba duong, rI sau do phaI
quay IaI ch cu. Hoac Ia ho dI chech han khoI con duong,
va vao cay va roI xung suI. (Cng Ihem vIec ho dang dI
voI Ic d cao va IhaI d huenh hoang!)
D| vc| nHun cn ty d| tron, cun mt tHe |c| ma d| vc|
cn ty nHay vot tHt dcn |an va ro ran tH| Ho vn tHy pHuc
tap va b| mt man sucn cHe pHu. 1a| sao' Co Ha| |y do. 1Hu
nHt, cac cn ty d| tron kHn bao |c dt ra dun cu Ho|,
nHun cu Ho| xut pHat tu ba von tron. 1Hu Ha|, Ho de ra muc
t|eu va cH|en |ucc dua tren su can dam |a tao cHu kHn pHa|
|a su tHu H|eu t|nH H|nH.
DIe u na y Ihe hIe n ro ra ng Irong vIe c Iheo du I Iang Iruo ng
IhIeu suy Inh cua cac cng Iy dI Irong. Hon 2,3 s cng
Iy dI Irong Ihe hIen mI nI am anh Iang Iruong ma khng
duoc su h Iro cua mI KhaI nIem con nhm.
209
Nhung cau
phaI bIeu nhu Chung II Ia mI cng Iy Iang Iruong khng
TU T T D N V DA I
192
PHU LUC
193
Cho den nam 1984, so d gIa IrI c phIeu cua haI cng
Iy gIng nhau nhu hinh anh phan chIeu Irong guong. Nam
1984, mI nam sau khI da dInh ro KhaI nIem con nhm,
IannIe Mae baI dau nhay voI, Irong khI GreaI WesIern van
cu deu deu nhu Iruoc cho den Ian Iuc ho bI mua IaI vao
nam 1997. Ba ng ca ch Ia p Irung va o m I kha I nIe m don
gIan va Iao nha va khng ch Iap Irung vao Iang Iruong
IannIe Mae da Iang doanh Ihu gan ba Ian Irong nhung
nam Iu 1984 den 1996. GreaI WesIern, cho du da Ihu nhan
nhIe u hoocmn Iang Iruo ng, cu ng ch Iang doanh Ihu o
muc 2S Irong cung khoang IhoI gIan, va rI da maI quyen
d c Ia p va o nam 1997.
1rucn Hcp lann|e lae va 0reat western neu bt mt d|em quan
tron: 1n trucn kHn pHa| |a mt bHa| n|em con nH|m.
Nucc |a|, neu ban co mt bHa| n|em con nH|m dun dn va dua
ra nHun quyet d|nH nHt quan vc| kHa| n|em nay, ban se tao
ducc suc da va |uc do vn de cH|nH cua ban kHn pHa| |a |am
sao de tn trucn ma |am sao de dun tn trucn qua nHanH.
KhaI nIem con nhm Ia dIem mau chI Irong cuc hanh
Irinh Iu II den v daI. Trong hau heI cac Iruong hop, IhoI
dIem chuyen dI baI dau Irong vong vaI nam Iu khI xac
dInh duoc KhaI nIem con nhm. Hon Ihe nua, IaI ca nhung
gi duoc Irinh bay IIep Iheo Irong quyen sach nay deu dua
Iren KhaI nIem con nhm. Nhung chuong sau se Ihe hIen ro
rang, hanh dng ky IuaI gIaI doan chnh Ihu ba Iheo sau
con nguoI ky IuaI va Iu Iuong ky IuaI ch co y ngha Irong
bI canh dua Iren mI KhaI nIem con nhm.
lANNlE MAE, GREAT WESTERN, VA THl TRUO NG CHUNG
GIa IrI Ich Iu y cu a 1 USD da u Iu
19701984
Ghi chu :
1. The hIe n gIa IrI Ich Iu y cu a m I d ng da u Iu Iu 31121970 111984
2. C Iuc duoc IaI dau Iu.
ThI Iruong chung:
S3,S6
GreaI WesIern:
S2,3S
IannIe Mae:
S1,77
IannIe Mae:
S64,17
ThI Iruo ng
chung:
S11,S3
GreaI WesIern
bI mua Ia I
3061997
lANNlE MAE, GREAT WESTERN, VA THl TRUO NG CHUNG
GIa IrI Ich Iu y cu a 1 USD da u Iu
19842000
Ghi chu :
1. ThoI dIem nhay voI cua IannIe Mae vao 1984
2. The hIe n gIa IrI Ich Iu y cu a m I d ng da u Iu Iu 31121984 112000
3. C Iuc duoc IaI dau Iu.
TU T T D N V DA I
194
PHU LUC
19S
Ihe gIo I, phan bIe I ro vo I nhu ng gi chu ng Ia ch co Ihe
Ihanh cng ma IhI7 LIeu chung Ia co IhaI su hIeu ro dng
Iuc cua c may kInh Ie, bao gm ca mau s kInh Ie cua
minh7 LIeu chung Ia co IhaI su hIeu ro dIeu gi se kch hoaI
II nhaI nIem dam me cua minh7
MI co che dac bIeI huu hIeu de gIup qua Irinh nay Ia
mI cng cu chung II goI Ia HI dng. HI dng bao gm
mI nhom nhung nguoI phu hop Iham gIa vao cac cuc dI
IhoaI va Ihao Iuan Irong ba vong Iron, Iap dI Iap IaI Iheo
IhoI gIan, ve nhung van de sng con va nhung quyeI dInh
cng Iy phaI dI maI.
l TlM KHA l Nl M CON NHlM
QUA TRlNH BAN U
H I D NG
PHN TlCH
VA XEM
XET, DUA
TRN BA
VO NG TRO N
l THOAl
VA THA O
LU N, DU A
TRN BA
VO NG TRO N
T CU HOl,
DU A TRN BA VO NG TRO N
QUYT lNH CUA NHA lU HANH,
DU A TRN BA VO NG TRO N
Mac du KhaI nIem con nhm gIu vI Ir raI quan Irong (hay
co Ie vi vI Ir quan Irong nay), ban khng nen c gang nhay
ngay vao KhaI nIem con nhm mI cach IhIeu suy ngh. Ban
khng Ihe ch can dI ra ngoaI haI ngay, dem Iheo mI mo
gIay ghI chep, Ihuc hIen cac cuc Ihao Iuan Iheo nhom, Ihe
Ia co Irong Iay su Ihau hIeu Ian Iuong. Dung Ia ban co Ihe
Iam nhu Ihe, nhung co nhIeu kha nang ban se khng Iam
dung. DIeu nay cung gIng nhu LInsIeIn noI: TI ngh da
den Iuc phaI Iro Ihanh mI nha khoa hoc v daI, vi vay II
se dI de n kha ch sa n Iour Seasons cu I Iua n na y, mang
Iheo mI s gIay ghI chep, va mo khoa nhung b maI cua
vu Iru. Su Ihau hIeu khng den Iheo cach nay. LInsIeIn da
maI muoI nam Iim kIem Irong man suong mu de dI den
Ihuye I Iuong d I, ma ng v n Ia m I nguo I ra I Ihng mInh!
213
Trung binh cac cng Iy nhay voI phaI maI 4 nam de Iam
ro KhaI nIem con nhm cua ho. GIng nhu nhung kIen Ihuc
khoa hoc, KhaI nIem con nhm don gIan hoa mI Ihe gIoI
phuc Iap va gIup vIec dua ra quyeI dInh de dang hon. Neu
nhu khI ban da co mI KhaI nIem con nhm Ihi moI vIec
IhaI don gIan va ro rang, nhung de den duoc khaI nIem nay
heI suc kho khan vaI va va maI nhIeu IhoI gIan. Hay nhin
nhan vIec dI den KhaI nIem con nhm Ia mI qua Irinh Iap
dI Iap IaI, khng phaI Ia mI su kIen duy nhaI.
Trong Iam cua qua Irinh Ia phaI dua duoc nhung nguoI
phu hop Iham gIa vao cac cuc dI IhoaI va Ihao Iuan sI
nI, Iren bI canh nhung su IhaI phu phang va huong dan
boI nhung cau hoI dua Iren ba vong Iron. LIeu chung Ia co
IhaI su hIeu ro nhung gi chung Ia co Ihe Iam II nhaI Iren
TU T T D N V DA I
196
PHU LUC
197
4. M I Iha nh vIen h I d ng duo c su In Iro ng cu a ca c
Ihanh vIen khac, khng co ngoaI Ie.
S. Cac Ihanh vIen hI dng co nhIeu cach nhin nhan khac
nhau, mI Ihanh vIen co kIen Ihuc sau sac ve mI vaI
kha ca nh cu a I chu c hay mI Iruo ng I chu c dang
hoa I d ng.
6. HI dng bao gm cac Ihanh vIen chnh cua ban Ianh
dao, nhung khng gIoI han Irong nI b ban Ianh dao,
cung nhu khng phaI nha dIeu hanh nao cung Iu dng
Ia Ihanh vIen cua hI dng.
7. HI dng Ia mI b phan daI hoI, khng phaI Ia mI hI
dng baI ky duoc Ihanh Iap vi mI du an cu Ihe nao do.
8. HI dng hop Ihuong xuyen, nhIeu Ihi mI Iuan mI
Ian, I Ihi mI ba Ihang mI Ian.
9. HI dng khng can su dng Ihuan, boI vi cac quyeI
dInh duo c d ng Ihua n Ihuo ng khng pha I Ia nhu ng
quyeI dInh khn ngoan. Trach nhIem dua ra quyeI dInh
cuI cung van Ia do nha dIeu hanh cap cao.
10. HI dng Ia mI b phan khng chnh Ihuc, khng
duoc de cap Irong co cau I chuc chnh Ihuc hay Irong
ba I cu Ia I IIe u chnh Ihu c na o.
11. HI dng co Ihe co nhIeu Ien, Ihuong Ia v Ihuong v
phaI. Trong cac cng Iy nhay voI, ho daI nhung caI Ien
bun cuoI nhu HI dng GIa Iang LoI nhuan DaI han,
H I d ng Sa n pha m Cng Iy, Nho m Tu Iuo ng ChIe n
Iuoc, HI dng DIeu hanh.
De Ira IoI cho cau hoI Chung II phaI Iam gi de dI den
KhaI nIem con nhm7, II se ch vao so d ben Iren va noI:
ThIeI Iap HI dng, va dung m hinh nay. DaI nhung cau
hoI dung, Iham gIa vao cac cuc Ihao Iuan sI nI, dua ra
quyeI dInh, khao saI keI qua, va hoc hoI IaI ca nhung
hoaI dng nay phaI dua Iren bI canh ba vong Iron. Cu IIep
Iuc dI Iheo chu ky Iim hIeu nay.
KhI duoc hoI: Lam Ihe nao chung II Ihuc day nhanh
IIen Irinh dI den KhaI nIem con nhm7, II se Ira IoI: GIa
Iang s Ian ban Ihuc hIen Iron mI chu ky Irong mI IhoI
gIan nhaI dInh. Neu ban Ihuc hIen du s chu ky, bao gIo
cung Iuan Iheo ba vong Iron, nhaI dInh ban se co duoc su
Ihau hIeu sau sac de dua ra KhaI nIem con nhm. VIec nay
khng xay ra Irong chop maI, nhung chac chan se xay ra.
c die m cu a H i d ng
1. HI dng In IaI nhu mI cng cu de daI duoc su Ihau
hIeu ve cac van de quan Irong ma I chuc dang phaI
dI maI.
2. HI dng duoc Iap hop va van dung boI nha dIeu hanh
cap cao va Ihuong bao gm Iu S12 nguoI.
3. MI Ihanh vIen hI dng co kha nang Iranh caI va Ihao
Iua n de Iim hIe u, chu khng pha I vi nhu ca u ca I II
mun chIen Ihang hay de bao ve mI IoI ch IhIen can.
TU T T D N V DA I
198
PHU LUC
199
TI cho I nho Io I m I kInh nghIe m ba n Ihan Irong gIa
dinh II co Ihe mInh hoa cho su khac bIeI quan Irong gIua
can dam gIa Iao va su hIeu bIeI. Vo II, |oanne, baI dau
Iham gIa IhI da u maraIhon va ba mn ph I ho p Iu da u
Ihap nIen 1980. KhI c ay baI dau co kInh nghIem chay
b bang dng, boI II, va dua duong Iruong c ay baI dau
cam Ihay co da Ihanh cng. MI ngay, c ay Iham du cuc
dua voI nhung nu van dng vIen gIoI nhaI Ihe gIoI, va
mac du c boI kem va keI Ihuc chang nay o vI Ir Ihu hang
Iram so vo I nhu ng va n d ng vIen ha ng da u va co n pha I
day chIec xe dap nang ne Ien mI dc deo c ay van ve
dch Irong muo I nguo I da u IIen.
Sau do mI vaI Iuan, khI dang ngI an sang, |oanne choI
roI maI khoI Io bao va noI mI cach Iang Ie, binh Ihan: Lm
ngh minh co Ihe Ihang cuc IhI NguoI dan ng Ihep.
NguoI dan ng Ihep Ia mI gIaI dau ba mn phI hop
dang cap Ihe gIoI, bao gm boI 3,86 km Iren bIen, dap xe
180 km, va keI Ihuc bang chay b maraIhon 42,2 km Iren
maI nhua duong nong chay o Kona, bo bIen HawaII.
D nhIen, em phaI ngh Iam, phaI Iu bo vIec hoc cao hoc
(c ay vua duoc nhan vao khoa kInh Ie cua mI s Iruong
danh IIeng), va phaI Iap Iuyen Ioan IhoI gIan. Nhung...
Nhung IoI cua c ay khng Ihe hIen mI su can dam gIa
Iao, khng cuong dIeu, khng Io au, khng nan n. C ay
cung khng he c IhuyeI phuc II. C ay don gIan ch Ia
nhin nhan dIeu c ay hIeu nhu Ia mI su IhaI, mI su IhaI
khng co gi ngac nhIen cung nhu buc Iuong Ihi duoc son
mau Irang vay. C ay co nIem dam me. C ay co IaI nang.
PhaI chang moI I chuc deu co mI KhaI nIem con nhm
de ma kham pha7 DIeu gi se xay ra neu ban Ihuc day, nhin
quanh mI cach Irung Ihuc nhaI, va keI Iuan: Chung Ia
khng gIoI nhaI Irong Inh vuc nao ca, va chung Ia cung
chua Iung bao gIo gIoI nhaI. Day chnh Ia mI kha canh
Iuye I vo I cu a Ioa n b cu c nghIen cu u. Trong da s ca c
Iruong hop, nhung cng Iy nhay voI cung khng phaI gIoI
nhaI Irong baI cu Inh vuc nao va khng he co IrIen vong
se da I duo c dIe u na y. Tha m nhua n nghIch Iy SIockdaIe
(PhaI co mI dIeu gi do ma chung Ia gIoI nhaI, va chung
Ia chac chan se Iim ra! Chung Ia cung phaI dI dIen voI
Ihuc Ie nhung gi Ia khng Ihe gIoI nhaI, va Ia nhaI quyeI
khng Iu Iua dI minh!), moI cng Iy nhay voI, cho du Iuc
moI baI dau qua Irinh Ia mI cng Iy Ie haI den Ihe nao dI
nua, cuI cung cung chIen Ihang Irong hanh Irinh dI Iim
KhaI nIem con nhm.
KhI ban dI Iim khaI nIem cho rIeng minh, hay nho rang
khI cac cng Iy nhay voI cuI cung Iim ra KhaI nIem con
nhm, ho khng he meI moI hay buc minh va can dam gIa
Iao nhu Ihuong Ihay o cac cng Iy dI Irong. Chung Ia co
Ihe gIoI nhaI Irong Inh vuc do duoc noI ra nhu Ihng bao
mI su IhaI, khng co gi dang ngac nhIen, cung nhu bau
IroI Ihi xanh va co cung xanh. KhI ban co duoc mI KhaI
nIem con nhm dung dan, no co mI am sac Iang Ie cua su
IhaI, gIng nhu mI nI nhac ngan Ien ro rang, Irong Ireo,
hoan hao Irong khng gIan hoan Ioan Im ang cua mI khan
phong day ap nguoI vao cuI buI hoa Iau nhac MozarI voI
cay dan pIano. Khng can phaI noI nhIeu, su IhaI Iang Ie
Iu no Ihe hIen IaI ca.
TU T T D N V DA I
200
PHU LUC
201
To m I I chuong
KHA l Nl M CON NHlM
(SU ON GlA N TRONG BA VO NG TRO N)
NHU NG l M CHlNH
De dI Iu II den v daI doI hoI phaI co su Ihau hIeu sau
sac ba vong Iron gIao nhau, duoc dIen dIch Ihanh mI
khaI nIem ro rang va don gIan (KhaI nIem con nhm):
Va neu c ay Ihang cac cuc IhI, c ay co kha nang kInh
Ie. Muc IIeu phaI Ihang gIaI NguoI dan ng Ihep den Iu su
hIeu ro KhaI nIem con nhm cua minh.
Va Ihe Ia c ay quyeI dInh Ihu suc. C ay ngh Iam. C
ay bo hoc. C ay ban nhung nha may! (Nhung van gIu II
Iren chuyen xe). Va ba nam sau, vao mI ngay nang nong
Ihang 10198S, c ay vuoI qua muc den o vI Ir dau IIen,
Iro Ihanh v dIch Ihe gIoI. KhI |oanne de ra muc IIeu phaI
Ihang gIaI NguoI dan ng Ihep o HawaII, c ay khng he
bIeI minh co Ihe Iro Ihanh van dng vIen ba mn phI hop
gIoI nhaI Ihe gIoI. Nhung c ay hIeu rang minh co Ihe, nam
Irong kha nang cua minh, va c ay khng he Iu huyen hoac
minh. Su phan dInh nay da Iao nen su khac bIeI. Day Ia su
khac bIeI ma nhung aI mun dI Ien Iu II den v daI phaI
nam vung, nhung cung Ia mI dIeu ma nhung nguoI khng
Ihe Iro Ihanh v daI Ihuong bo qua.
DI U BA N
AM M
NH T
DI U BA N
CO TH
LA M GlO l NH T
TH GlOl
DI U CHI PH I
C MA Y
KlNH T
CU A BA N
BA VO NG TRO N CU A KHA l Nl M CON NHlM
TU T T D N V DA I
202
PHU LUC
203
Van de quan Irong Ia phaI Ihau hIeu I chuc cua ban co
Ihe Iro nen gIoI nhaI Ihe gIoI Irong Inh vuc gi, va cung
khng kem quan Irong Ia khng Ihe gIoI nhaI Irong Inh
vuc gi chu khng phaI Ia ban mun gIoI nhaI Irong
Inh vuc gi. KhaI nIem con nhm khng phaI Ia mI muc
IIeu, mI chIen Iuoc, mI du dInh; do Ia mI su Ihau
hIe u.
Ne u ba n khng Ihe gIo I nha I Ihe gIo I Irong chnh Ihe
manh cua ban, Ihi Ihe manh nay khng Ihe Ia nen Iang
cu a Kha I nIe m con nhm.
VIec Ihau hIeu van de gIoI nhaI Ihe gIoI Ia mI IIeu
chuan khaI khe hon Ihe manh. Ban co Ihe co Ihe manh
nhung khng nhaI IhIeI ban phaI gIoI nhaI Ihe gIoI Irong
IoI Ihe do. Nguoc IaI, co nhIeu hoaI dng ban co Ihe Iro
Ihanh gIoI nhaI Iren Ihe gIoI, nhung hIen IaI ban khng
co Ihe ma nh.
De hIeu ro dng Iuc Ihuc day c may kInh Ie cua ban,
hay Iim mI mau s chung (IoI nhuan Iren mI x, hay
Irong cac hoaI dng xa hI, dong IIen Iren mI x) co anh
huong Ion nhaI.
Cac cng Iy nhay voI de ra muc IIeu va chIen Iuoc dua
Iren su Ihau hIeu; cac cng Iy dI Irong de ra muc IIeu
va chIen Iuoc dua Iren su can dam gIa Iao.
DI den KhaI nIem con nhm Ia mI qua Irinh Iap dI Iap
IaI. HI dng co Ihe Ia mI cng cu huu ch.
NHU NG KHA M PHA B T NGO
Nhu ng cng Iy nha y vo I cu ng gI ng nhu nhu ng con
nhm IoaI vaI don gIan va binh dI ch bIeI co mI dIeu
Ion Iao va gan bo voI no. Nhung cng Iy dI Irong cung
gIng nhu nhung con cao IoaI vaI Ianh IoI, kheo Ieo bIeI
nhIeu Ihu nhung IhIeu nhaI quan.
Cac cng Iy nhay voI can Irung binh 4 nam de Iim ra
KhaI nIem con nhm.
ChIen Iuoc ban Ihan no khng phan dInh cng Iy nhay
voI va cng Iy dI Irong. Ca haI nhom deu co chIen Iuoc,
va khng co du IIeu cho Ihay cac cng Iy nhay voI danh
nhIeu IhoI gIan de Iap ke hoach chIen Iuoc hon Ia cac
cng Iy dI Irong.
Ban hoan Ioan khng nhaI IhIeI phaI hoaI dng Irong
mI nganh cng nghIep v daI Ihi moI Iao dung duoc keI
qua v da I va be n vu ng. Cho du nga nh co Ie ha I de n
may, moI cng Iy nhay voI deu Iim ra duoc cach mang
IaI IoI nhuan kInh Ie IhaI su phI Ihuong.
TU T T D N V DA I
204
PHU LUC
20S
Amgen dI Ien Iu mI cng Iy moI Ihanh Iap voI nhIeu vaI
va Iha nh m I cng Iy IrI gIa 3,2 I dIa vo I 6.400 nhan
vIen, Iao ra nhung san pham mau gIup caI IhIen doI sng
cua nhung nguoI phaI xa IrI hay Iham Iach Ihan.
21S
Duo I
IhoI RaIhmann, Amgen Ia mI Irong s I nhung cng Iy
cng nghe sInh hoc co IoI nhuan va Iang Iruong IIen Iuc. Ho
IIen Iuc co IoI nhuan, den muc gIa c phIeu cua ho Iang
1S0 Ian Iu Iuc moI ban ra IhI Iruong vao Ihang 61983 den
Iha ng 12000. M I nha da u Iu ch ca n bo ra 7.000 dIa
mua c phIeu Amgen se Ihu IoI hon 1 IrIeu dIa, 13 Ian II
hon cung mI khoan dau Iu vao IhI Iruong chung.
II co cng Iy moI Ihanh Iap nao Iro Ihanh cng Iy v daI,
da pha n Ia vi ho pha n u ng Ia I vo I Iang Iruo ng va Iha nh
cng khng dung cach. Thanh cng cua cac cng Iy moI
Ihanh Iap Ihuong Ia do suc sang Iao, Ir Iuong Iuong, nhung
quye I dInh IIe u Inh va o nhu ng vu ng da I chua khaI pha
cng Ihem mI nhIeI huyeI co Iam nhin. KhI mI cng Iy
Iang Iruong va Iro nen phuc Iap, no baI dau vap nga boI
chnh su Ihanh cng cua minh qua nhIeu nguoI moI, qua
nhIeu khach hang moI, qua nhIeu don daI hang moI, qua
nhIeu san pham moI. Nhung gi ngay xua mang IaI nIem vuI
gIo day Iro Ihanh mI qua bong kenh cang chua mI mo
hn dn. Mau Ihuan nay sInh Iu Iinh Irang IhIeu ke hoach,
IhIeu ke Ioan, IhIeu he Ihng, IhIeu nguoI... NhIeu van de
nay sInh voI khach hang, voI dong IIen Ie, voI cac IIch
Irinh.
De gIaI quyeI, mI nguoI nao do (Ihuong Ia mI Ihanh
vIen H I d ng qua n IrI) se no I: Da de n Iu c pha I Iruo ng
CHUONG SA U
VAN HO A KY LU T
Tu do ch moI Ia mI phan cua cau chuyen va mI nua
su IhaI... Do Ia Iy do IaI sao II de nghI Iuong Nu Ihan Tu do
o bo Dng nuoc My nen duoc Ihay Ihe bang mI buc Iuong
Trach nhIem daI o bo Tay.
VIKTOR L. IRANKL,
Mans Search for Meaning
214
Nam 1980, George RaIhmann ba I Iay d ng sa ng Ia p
cng Iy cng nghe sInh hoc Amgen. Trong vong 20 nam,
QUA TRINH XY DUNG NN TANG
Q
U
A

T
R
I
N
H

D

T

P
H
A

Kha nang Ia nh
da o ca p d S
Con nguo I dI Iruo c
cng vIe c Iheo sau
D I ma I su Iha I
phu phang
Kha I nIe m
con nhm
Vn ho a
ky lu I
Ba n da p
cng nghe
CON NGUO I KY LU T TU TUONG KY LUT HA NH D NG KY LU T
TU T T D N V DA I
206
PHU LUC
207
hop ngay Iu dau. Da s cng Iy phaI IhIeI ke cac IuaI Ie
quan IIeu de quan Iy mI s I nguoI khng phu hop Iren
chuyen xe, va Ihe Ia Iam mI s nguoI phu hop ra dI, Ihe
Ia IaI Iang Ihem I Ie nguoI khng phu hop, va IaI cang can
nhIeu IuaI Ie quan IIeu de bu dap cho su yeu kem va IhIeu
ky IuaI, va IaI cang day nhung nguoI phu hop xa hon, va
cu Ihe IIe p Iu c m I ca I vo ng Iua n qua n. RaIhmann cu ng
hIeu duoc mI con duong khac: Tranh quan IIeu va cap bac
bang cach xay dung mI van hoa ky IuaI. KhI ban daI haI
Ihe Iuc b sung canh nhau mI van hoa ky IuaI voI mI
IInh Ihan dam ngh dam Iam ban co duoc cng Ihuc ky
dIeu mang IaI hIeu suaI II uu va keI qua Iau ben.
Ma Ir n Tu T t d n 1 du cu a ky lu I sa ng Ia o
Cao
T chc c p b c T chc v a i
Van hoa ky Iua I
T chc quan liu T chc m i thanh l p
Tha p
Tha p TInh Iha n da m ngh da m Ia m Cao
TaI sao II IaI baI dau chuong nay bang mI cng Iy cng
nghe sInh hoc moI Ihanh Iap ma khng phaI Ia mI Irong
nhung cng Iy v daI cua chung Ia7 BoI vi RaIhmann da ghI
nhan su Ihanh cng cua ng Ia nho vao nhung gi ng hoc
duo c khI co n Ia m vIe c Ia I AbboII LaboraIorIes Iruo c khI
Ihanh Iap Amgen:
Ihanh hon. NoI nay can duoc quan Iy chuyen nghIep. Cng
Iy se baI dau Ihue nhung nguoI co bang MBA hay nhung
nha dIeu hanh co kInh nghIem Iu cac cng Iy Iang Iruong
nhanh. Qua Irinh, quy Irinh, danh sa ch nhu ng vIe c ca n
Iam, va nhung Ihu Iuong Iu baI dau xuaI hIen nhu nam.
MI Iruong binh dang ngay xua bI Ihay Ihe bang he Ihng
ca p ba c. Chu I Ie nh ba I da u xua I hIe n Ia n da u IIen. M I
quan he bao cao dan hinh Ihanh ro rang, va mI Iop dIeu
ha nh vo I nhu ng da c quye n cu ng ba I da u xua I hIe n. Su
phan bIeI chung Ia va chung no xuaI hIen nhu Irong
mI cng Iy Ihuc Ihu. Nhung gIam dc chuyen nghIep cuI
cung cung gIaI quyeI duoc mo hn dn. Ho Iao ra IraI Iu
Iu su hn Ioan, nhung dng IhoI ho cung Iay dI maI IInh
Ihan dam ngh dam Iam. Cac Ihanh vIen sang Iap baI dau
Iau bau: The nay Ihi chang con Ihu vI gi ca. Truoc day II
ch can noI Ia moI Ihu hoan Ihanh. Bay gIo II phaI ngI
day dIe n va o ma y ca I bIe u ma u na y va pha I Iuan Iheo
nhung Ihu IuaI Ie xuan ngc. Te hon nua Ia II phaI maI Ihi
gIo vao nhung cuc hop v b. Suc sang Iao dIeu ky gIam
dan vi mI s nguoI co sang kIen da roI bo cng Iy, chan
nan vi Iinh Irang quan IIeu va cap bac. Cng Iy moI Ihanh
Iap day hap dan da Ihay dI Ihanh mI cng Iy binh Ihuong,
khng co gi dac bIeI de nhac den. Can benh ung Ihu cua
su Iam Ihuong baI dau phaI IrIen manh me.
George RaIhmann da Iranh duoc quy dao gIeI cheI IInh
Ihan dam ngh dam Iam nay. ng hIeu rang quan IIeu Ia de
bu da p cho su ye u ke m va IhIe u ky Iua I m I va n de
Ihuong bIen maI neu ban Iap hop duoc nhung nguoI phu
TU T T D N V DA I
208
PHU LUC
209
hIeu suaI dau Iu cua ho, Iheo cung mI Ihu ky IuaI ma nha
dau Iu baI mI chu doanh nghIep phaI chIu Irach nhIem.
Khng con ch de Irn sau cac khoan ch dInh Irong ke
Ioan Iruyen Ihng, khng con chuyen chuyen cac quy qua
IaI de che gIau su quan Iy kem hIeu qua, khng con co hI
de d I I cho nhau.
218
Nhung caI hay cua he Ihng cua AbboII khng phaI ch
o su khaI khe, ma Ia cach ho dung su khaI khe va ky IuaI
de Iao dIeu kIen cho sang Iao va dam ngh dam Iam. George
RaIhmann cho bIeI: AbboII Iao ra mI I chuc raI ky IuaI,
nhung khng phaI Iheo kIeu suy ngh cung nhac. Day Ia
mau hinh vua co ky IuaI ve IaI chnh vua co cach suy ngh
baI dng Irong sang Iao. Chung II dung ky IuaI IaI chnh
nhu mI bIen phap de cung cap ngun IaI nguyen cho cng
vIec sang Iao IhaI su.
219
AbboII da caI gIam chI ph hanh
chnh Inh Iren I Ie pha n Iram doanh s de n mu c Iha p
nhaI Irong nganh (cach xa cac dI Ihu) va dng IhoI Iro
Ihanh mI c may sang Iao Iuong Iu nhu 3M, khI Ihu nhap
Iu san pham moI duoc Iung ra IhI Iruong Irong vong bn
nam gan nhaI chIem den 6S doanh Ihu.
220
Su sang Iao haI maI nay xuyen suI Irong moI phuong
dIen cua AbboII Irong gIaI doan chuyen dI, duoc dan xen
vao Ian van hoa I chuc. MI maI, AbboII Iuyen nhung nha
Ianh dao co IInh Ihan dam ngh dam Iam va Irao cho ho
quyen Iu do quyeI dInh con duong II nhaI de daI muc
IIeu. MaI khac, moI ca nhan phaI Iuan Ihu Iheo he Ihng
cua AbboII va phaI chIu Irach nhIem ve muc IIeu cua minh.
Ho co Iu do, nhung Iu do Irong khun kh. AbboII cng
Nhung gi II hoc duoc Iu AbboII Ia y Iuong rang khI ban
daI ra muc IIeu Irong nam, ban phaI ghI IaI chung mI
cach ro rang. Ban co Ihe Ihay dI ke hoach Irong nam,
nhung ban khng duoc Ihay dI cac muc IIeu do Iuong
keI qua cua ban. Ban phaI nghIem khac vao IhoI dIem
cuI nam, Iuan Ihu nhung gi ban da noI se Ihuc hIen.
Ba n khng co co h I Irinh ba y y kIe n cu a minh. Ba n
khng co co hI dIeu chnh va Iua phnh, va quyeI dInh
rang ban khng co y dInh Ihuc hIen dung ke hoach, va
dIeu chnh cac muc IIeu IaI de ban cam Ihay II hon. Ban
khng bao gIo ch Iap Irung vao nhung gi da daI duoc
Irong nam; ban phaI Iap Irung vao nhung gi ban da daI
duoc so voI chnh xac nhung gi ban hua se daI duoc
cho du Ihuoc do nay co kho khan den may. Do Ia IInh
Ihan ky IuaI II da hoc duoc Iu AbboII, va chung II ap
du ng cho Amgen.
216
Ra I nhIe u ky Iua I cu a AbboII co Iu nam 1968, khI ho
Ihue m I gIa m d c Ia I chnh da c bIe I Ien Ia Bernard H.
SemIer. SemIer khng xem cng vIec cua minh ch goI gon
Ia m I kIe m soa I vIen Ia I chnh hay m I ke Ioa n Iruye n
Ihng. Thay vao do, ng baI dau de ra cac co che huong
den Ihay dI van hoa. ng da IhIeI ke mI m hinh khung
cho ke Ioan ma ng daI Ien Ia Ke Ioan Irach nhIem, Irong
do moI de muc chI ph, Ihu nhap, va dau Iu deu duoc dInh
ro bang mI ca nhan chIu Irach nhIem cho de muc do.
217
Y Iuong nay, raI cap IIen vao nhung nam 1960, nham muc
dch Iao ra mI he Ihng Irong do moI gIam dc cua AbboII
Irong mo I b pha n de u pha I chIu Ira ch nhIe m cho pha n
TU T T D N V DA I
210
PHU LUC
211
vong Iron. Cung khng kem phan quan Irong, hay Iao ra
mI danh sach nhung vIec phaI ngung Iam va cham duI
mI cach co he Ihng baI cu Ihu gi khng IIen quan.
TU DO (VA TRA CH NHl M)
TRONG KHUN KH
Ha y Iuo ng Iuo ng m I vIen phI cng. Anh Ia buo c va o
khoang IaI, chung quanh Ia hang chuc cng Iac va can gaI
phuc Iap, ngI Ien Iren mI caI may IrI gIa 84 IrIeu dIa.
KhI hanh khach c gang nhI nheI hanh Iy vao cac khoang
Iren dau va cac c IIep vIen hang khng chay IoI chay IuI
bao dam aI vao ch nguoI do, anh Ia baI dau Ihuc hIen IIen
Irinh kIe m Ira Iruo c khI bay. Tu ng buo c Iu ng buo c m I,
Iheo dung phuong phap, anh Ia kIem Ira IaI ca cac de muc
ca n IhIe I.
Sau khI moI Ihu da san sang cho vIec caI canh, anh Ia
IIen Iac voI he Ihng kIem soaI khng Iuu, Iuan Iheo cac ch
dan mI cach chnh xac dI ra cng bang huong nao, Iay
da Iheo huong nao, su dung duong bang nao, va caI canh
Iheo huong nao. Anh Ia khng Iang Ic va dua chIec may
bay Ien khng cho den khI duoc phep caI canh. MI khI da
bay Ien, anh Ia van gIu IIen Iac IIen Iuc voI Irung Iam kIem
soa I khng Iuu va gIu cho ma y bay na m Irong gIo I ha n
duong bIen cua he Ihng khng Iuu Ihuong maI.
Tuy nhIen khI den noI, anh Ia gap phaI mI con bao Ion
day sam seI. Nhung con gIo manh, IaI qua IaI IaI, khng
doan Iruoc duoc huong, Iam cho canh may bay khI nghIeng
nhan nha kInh doanh Iun mong mun duoc IInh hoaI Iuy
IhoI co. (MI nha dIeu hanh o AbboII cho bIeI: Chung II
nhan Ihuc rang vIec Iap ke hoach Ia raI can IhIeI, nhung
ba n Ihan ba n ke hoa ch ch v du ng ma IhI.)
221
Nhung
AbboII van co ky IuaI va noI khng voI nhung co hI khng
Ihoa duoc baI Irac nghIem ba vong Iron. Mac du khuyen
khch sang Iao II da Irong Iung b phan, AbboII dng IhoI
cung gan chaI voI KhaI nIem con nhm Ia dong gop cho vIec
cham soc suc khoe voI chI ph hop Iy.
AbboII LaboraIorIes Ihe hIen mI keI Iuan chnh cua cuc
nghIen cuu: nen van hoa ky IuaI. Ban chaI van hoa Ia mI
chu de kho nam baI de Ihao Iuan, I co duoc nhung m
hinh ro ra ng nhu ba vo ng Iro n. Nhu ng dIe m chnh cu a
chuong nay, IhaI ra, ch Iom IaI Irong mI y kIen Irung Iam:
Xay dung nen van hoa bao gm nhung con nguoI Ihuc hIen
nhung hanh dng ky IuaI Irong ba vong Iron, hoan Ioan
nhaI quan voI KhaI nIem con nhm.
NoI chnh xac hon, dIeu nay co ngha nhu sau:
1. Xay dung mI nen van hoa dua Iren y Iuong Iu do va
Irach nhIem, Irong mI khun kh.
2. DaI vao Irong nen van hoa nay nhung con nguoI co ky
IuaI, san sang Iam baI cu dIeu gi de hoan Ihanh Irach
nhIem cua minh. Ho se day IIeu chuan Ien cao hon.
3. Du ng Ia n I n gIu a van ho a ky Iua I va ky Iua I chuyen
che .
4. Tn Irong IrIeI de KhaI nIem con nhm, Ihuc hIen mI
cach sung In vIec Iap Irung vao noI gIao nhau cua ba
TU T T D N V DA I
212
PHU LUC
213
Na y, II vu a do c Irong m I quye n sa ch ve qua n Iy no I ve
gIa IrI cu a vIe c gIao quye n Iu do Ih nghIe m, sa ng Ia o,
da m ngh da m Ia m, va cu Ihu Iha I nhIe u Ihu r I gIu Ia I
nhu ng gi Ihch ho p!) Nhung d ng Iho I, nhu ng quye I dInh
quan Iro ng khI na o ca I ca nh, khI na o ha ca nh, khI na o
pha I bo , khI na o pha I ha ca nh o m I noI kha c de u Iu y
va o vIen phI cng. Cho du he Ih ng co nghIem de n dau
Ihi m I ye u I Irung Iam va n vuo I Ien Iren he I: PhI cng
Ia nguo I co Ira ch nhIe m Iuye I d I d I vo I chIe c ma y bay
va nhu ng ha nh kha ch Iren do .
DIem can noI o day khng phaI Ia cng Iy can co mI he
Ihng cung nghIem va kem IInh hoaI nhu he Ihng khng
Iuu. Dau sao Ihi neu mI he Ihng Irong cng Iy khng
hoaI dng, Ihi cung khng co chuyen hang Iram nguoI cheI
chay Irong dng Ihep meo mo. DIch vu khach hang IaI cac
hang hang khng co Ihe raI Ie, nhung ban bIeI chac minh
se den noI minh mun den mI cach nguyen ven. Su so
sanh nay Ia de ch ra rang khI chung Ia nhin vao cac cng
Iy nhay voI, chung Ia nho den dIem hay nhaI cua m hinh
phI cng may bay: Iu do va Irach nhIem Irong khun kh
cua mI he Ihng phaI IrIen Ioan ven.
Cac cn ty nHay vot tH|et ke mt He tHn nHt quan vc| nHun
Han cHe cu tHe, nHun Ho cun cHo pHep mo| nuc| quyen tu do
va tracH nH|em tron kHun kH cua He tHn do. Ho tuyen dun
nHun nuc| co ky |ut va kHn cn pHa| ducc quan |y, sau do
Ho cH| quan |y He tHn, cHu kHn quan |y con nuc|.
sang IraI, khI nghIeng sang phaI. Hanh khach nhin ra ngoaI
cu ng khng Iha y duo c ma I da I, ma ch Iha y nhu ng cu m
may den khI day khI mong va IIeng mua dap vao cua s.
C IIep vIen hang khng Ihng bao: Knh Ihua quy hanh
khach, yeu cau quy vI ngI yen IaI ch Irong suI IhoI gIan
con IaI cua chuyen bay. Hay dung Ihang Iung ghe, gaI day
an Ioan va daI IaI ca hanh Iy duoI ghe pha Iruoc. Chung
Ia sap sua ha canh.
Nhu ng ha nh kha ch IhIe u kInh nghIe m Iu ba o TI hy
vong Ia khng qua Iau, Io Iang khI Ihay gIo rI va nhung
IIa chop Ioe Ien. Nhung nhung hanh khach gIau kInh nghIem
Ihi van IIep Iuc doc sach bao, noI chuyen voI nguoI ben
canh, va chuan bI cho buI hop khI ho ha canh. Ho ngh:
TI da Iung gap Iruong hop nhu Ihe nay rI. Anh Ia ch ha
canh neu an Ioan.
Ro rang Ia nhu vay, Irong Ian IIep daI sau cung, banh xe
da duoc ha xung khI khI Ihep 120 Ian IuoI voI van Ic
210 km,gIo hanh khach nghe IIeng dng co gam ru va
cam Ihay bI nem manh ve pha sau. ChIec may bay IaI Iang
Ic bay Ien IroI. No IaI Iuon mI vong va quay IaI san bay.
VIen phI cng maI I phuI moI mo he Ihng IIen Iac nI b:
XIn II quy vI. Chung Ia dang gap gIo cheo. Chung Ia se
c mI Ian nua. Trong Ian IIep Iheo, gIo da dIu IaI vua du
va may bay dap xung an Ioan.
Na o, bay gIo ha y Iu I Ia I m I buo c va ngh ve v du na y.
VIen phI cng hoa I d ng Irong m I he Ih ng ra I nghIem,
va anh Ia khng co quye n Iu do Ihoa I ra ngoa I he Ih ng
na y. (Cha c ba n se khng Ihch nghe ca c phI cng no I:
TU T T D N V DA I
214
PHU LUC
21S
den vIec Iao dung mI van hoa ky IuaI. TaI ca phaI duoc
ba I da u ba ng con nguo I ky Iua I. Qua Irinh chuye n d I
khng ba I da u ba ng a p du ng ky Iua I cho nhu ng nguo I
khng phu ho p Iro Iha nh phu ho p, ma Ia Iuye n nhu ng
nguoI co ky IuaI Ien chuyen xe ngay Iu dau. Sau do chung
Ia co Iu Iuong ky IuaI. Ban can co ky IuaI de dI dIen voI
su IhaI phu phang, Irong khI van gIu vung nIem IIn rang
ban co Ihe va se Iao ra con duong dI den v daI. Quan Irong
nhaI, ban can co ky IuaI de IIep Iuc Iim kIem su hIeu bIeI
cho den khI daI duoc KhaI nIem con nhm. CuI cung, chung
Ia can hanh dng ky IuaI, chu de chnh cua chuong nay.
Thu Iu nay raI quan Irong. Cac cng Iy dI Irong Ihuong
c ga ng nha y ngay va o ha nh d ng ky Iua I. Nhung ha nh
dng ky IuaI ma khng co nhung nguoI co ky IuaI Ihi khng
Ihe ben vung, va hanh dng ky IuaI ma khng co Iu Iuong
ky IuaI chac chan se mang IaI IaI hoa.

N
H
A
Y

V
O
T
XY DU NG N N TA NG
CON NGUO l
KY LU T
TU TUONG
KY LU T
HA NH NG
KY LU T
BIII RIvas IaI CIrcuII CIIy cho bIeI: Day chnh Ia b maI
Iam Ihe nao chung II co Ihe dIeu hanh cac cua hang Iu
dang xa, ch bang dIeu khIen Iu xa. Do Ia su keI hop gIua
ca c gIa m d c cu a ha ng Iuye I vo I chIu Ira ch nhIe m hoa n
Ioan cac cua hang cua ho, hoaI dng Irong mI he Ihng
IuyeI voI. Ban phaI co dI ngu quan Iy va nhung con nguoI
IIn Iuong vao he Ihng va san sang Iam nhung gi can IhIeI
de he Ih ng hoa I d ng. Nhung Irong khun kh cu a he
Ihng, cac gIam dc cua hang co raI nhIeu ch Irng, phu
hop voI Irach nhIem cua ho.
222
O mI chung muc nao do,
CIrcuII CIIy hoaI dng Irong nganh ban Ie hang dIen may
gIa dung cung nhu McDonaIds hoaI dng Irong nganh nha
hang, ho khng dem IaI IraI nghIem IInh Ie nhaI, ma Ia mI
IraI nghIem Ihng nhaI. He Ihng ngay cang hoan IhIen khI
CIrcuII CIIy Ihu nghIe m ba ng ca ch c ng Ihem nhIe u ma I
hang nhu may Inh va dau may vIdeo (cung nhu McDonaId's
Ih nghIem voI mon Irung McMuIIIns cho bua sang). Nhung
IaI baI cu IhoI dIem nao, moI nguoI deu hoaI dng Irong
khun kh he Ihng. BIII ZIerden cho bIeI: Do Ia mI Irong
nhung dIem khac bIeI gIua chung II va nhung nguoI Irong
cu ng nga nh kInh doanh Irong nhu ng nam da u 1980. Ho
khng Ihe mo rng hon, nhung chung II Ihi co. Chung II
co Ihe daI cac cua IIem Iren khap daI nuoc, mI cach nhaI
quan.
223
Cau noI nay Ihe hIen mI Irong nhung Iy do chnh
dua CIrcuII CIIy dI Ien Irong dau nhung nam 1980 va vuoI
qua IhI Iruong c phIeu chung hon 18 Ian Irong vong 1S
nam IIe p Iheo.
O mI muc d nao do, phan Ion quyen sach nay de cap
TU T T D N V DA I
216
PHU LUC
217
khng he bI du can! Nhung anh IIn rang mI che d an
ung I chaI beo, gIau chaI bI se dem IaI cho anh IoI Ihe.
Nhu va y Ia Dave ScoII, m I nga y d I cha y I nha I S.000
caIorI Ihng qua Iuyen Iap, van don gIan mun dua IIeu
chua n cao hon de gIa m bo I cha I be o du Ihu a. Tha I ra
khng co bang chung nao cho Ihay anh phaI Iap nang nhu
vay de Ihang gIaI NguoI dan ng Ihep; do cung khng phaI
Ia dung y cua cau chuyen. Van de o day Ia vIec dua IIeu
chuan Ien Iam cao moI ch don gIan Ia Ihem mI buoc nho
ma anh ngh se gIup anh khoe hon, mI buoc nho cng
Ihem vao nhung buoc nho khac de Iao Ihanh mI chuong
Irinh sIeu ky IuaI nhaI quan. TI Iun ngh ve Dave ScoII
dang chay b Irong cuc IhI maraIhon 42,2 km c gang
heI suc duoI caI nang 37,7
o
C Iren nhung canh dng nong
bong dung nham o bo bIen Kona sau khI da boI 3,86 km
Iren bIen va dap xe 180 km nguoc gIo va Iu ngh: Neu
so sa nh vo I qua Irinh Ia p Iuye n ha ng nga y, Ihi Ihe na y
cung khng co gi ghe gom.
TI bIeI day Ia mI su so sanh ky quac. Nhung o mI goc
d na o do , ca c cng Iy nha y vo I cu ng gI ng Dave ScoII.
Hau heI cac cau Ira IoI cho cau hoI Iam sao Iu II Ien v daI
deu nam Irong su ky IuaI nhaI quyeI Iam baI cu dIeu gi can
IhIeI de Iro Ihanh nguoI gIoI nhaI Irong Inh vuc da duoc
chon Iua ky cang, rI Iu do Iun Iim cach nang cao. ThaI
su ch don gIan Ihe IhI. Va cung IhaI su ch kho den Ihe
IhI.
ThaI ra, ky IuaI ban Ihan no khng mang IaI keI qua v
daI. Chung II Iim Ihay raI nhIeu cng Iy Irong IIch su co
ky IuaI chaI che va IIen Ihang den IaI hoa, chnh xac va
Iheo nhung duong Ihang ngay ngan. Khng, van de phaI Ia
Iruoc heI Iim nhung nguoI co ky IuaI, suy ngh khaI khe,
nhung nguoI nay sau do se Ihuc hIen hanh dng ky IuaI
Irong khun kh mI he Ihng nhaI quan duoc IhIeI ke dua
Iren KhaI nIem con nhm.
UA CHU N MU C LN T M CAO MO l
Xuyen su I cu c nghIen cu u, chu ng II ra I nga c nhIen
khI Ihay mI s Iu IIen Iuc duoc Iap dI Iap IaI: co ky lut,
nghim khc, kin tr, quyt tm, cn mn, chnh xac, kho
tnh, co h thng, co phng phap, thit thc, oi hoi, nht
quan, tp trung, chu trach nhim. Nhung Iu nay IIen Iuc
xuaI hIen Iren cac baI bao, cac cuc phong van, va cac Iu
IIeu ngun ve cac cng Iy nhay voI, va dac bIeI I xuaI hIen
Irong cac IaI IIeu ve cng Iy dI Irong. Nhung nguoI Iam
vIe c Irong cng Iy nha y vo I co ve nhu Iro nen Iha I qua
Irong vIec hoan Ihanh Irach nhIem cua minh, mI s Iruong
hop da buoc gan den muc cung In.
Chung II daI Ien yeu I nay Ia dua IIeu chuan Ien Iam
cao moI. Su so sanh nay dua Iheo mI van dng vIen dang
cap Ihe gIoI co ky IuaI cao Ien Ia Dave ScoII. Dave da sau
Ian Ihang cuc IhI ba mn phI hop NguoI dan ng Ihep IaI
HawaII. MI ngay, Irung binh anh se Iuyen Iap chay xe dap
7S dam, boI 20.000 meI, va chay b 17 dam. Dave ScoII
TU T T D N V DA I
218
PHU LUC
219
khng cho phuc vu ca phe mIen ph Irong phong hop. ng
IoaI bo vIec cung cap cay GIang sInh cho cac gIam dc.
228
ng nem Ira bao cao IaI cho nguoI np neu no duoc dong
gay dep de, kem Iheo IoI khIen Irach: TaI sao anh IaI ph
IIen Ihe nay7 Them mI caI bia Ihi duoc gi7
229
ReIchardI
Iham gIa cuc hop voI cac nha dIeu hanh khac Iren mI caI
ghe cu ky, cac phan nem ben Irong da bong ca ra ngoaI.
NhIeu khI ng cu ngI do ruI cac ch nem bI bong ra va
Iang nghe cac IoI de nghI chI IIen; mI baI bao da vIeI: va
Ihe Ia raI nhIeu du an phaI Iam da bI cho qua.
230
DI dIen
ben kIa duong Ia Bank oI AmerIca, noI cac nha dIeu hanh
cung phaI dI maI voI van de xoa bo bao h va nhan Ihay
nhu cau phaI IoaI bo cac ph pham. Tuy nhIen, khng nhu
WeIIs Iargo, cac nha dIeu hanh Bank oI AmerIca khng co
duoc ky IuaI de nang cac IIeu chuan. Ho van gIu IaI vuong
quc cao sang danh cho Ianh dao Irong Ioa Ihap d s IaI
Irung Iam Ihanh ph San IrancIsco. Phong Tng gIam dc
duoc quyen sach Breaking the Bank mIeu Ia Ia: mI phong
Ion ngay goc huong dng bac an Ihng voI mI phong hI
nghI, IraI Iham phuong dng, cac cua s cao Iu san Ien Iran
cho phep nhin Ioan canh vInh San IrancIsco Iu cau GoIden
GaIe den cau Bay BrIdge.
231
(Chung II cung khng Ihay du
IIeu nao nhac den nhung chIec ghe bI bong nem). Thang
ma y cha y Iha ng de n Ia ng Ia u cu a ca c nha dIe u ha nh, dI
xung nhe nhang den Iang IreI, khng bI Iam phIen boI su
xam nha p cu a nhu ng ca Ihe Iha p ke m hon. Khng gIan
rng Ihenh Ihang Irong phong dIeu hanh Iam cho cua s
Irng co ve cao hon, Iao cam gIac dang bay Iren dam may
lo| nuc| a| cun mun m|nH |o| nHt, nHun Hu Het cac t
cHuc kHn co du ky |ut de t|m H|eu mt cacH ro ran, kHn
b| ca| t| cHe kHut, ve d|eu | Ho co tHe |o| nHt, va quyet tm
|am bt cu d|eu | cn tH|et de b|en t|em nn tHanH tHuc te. Ho
tH|eu ky |ut de nn t|eu cHun |en tm cao mc|.
Ha y so sa nh WeIIs Iargo vo I Bank oI AmerIca. CarI
ReIchardI chua bao gIo nghI ngo rang WeIIs Iargo se vuoI
qua vIec xoa bo bao h, Iro Ihanh mI cng Iy manh hon,
chu khng he yeu dI. ng nhan Ihay chia khoa cua vIec dI
Ien Ihanh mI cng Iy v daI khng phaI o cac chIen Iuoc
hoan hao ma Ia o quyeI Iam cao d vuI bo nhung quan
nIem Iruyen Ihng hang Iram nam ve nganh ngan hang ra
khoI he Ihng. ReIchardI noI: Trong nganh ngan hang co
qua nhIeu su ph pham. LoaI bo chung doI hoI su kIen Iri,
khng can su II Iac.
224
ReIchardI de ra mI IhaI d ro rang Irong ban Ianh dao:
Chu ng Ia se khng ba I aI kha c pha I chIu kh Irong khI
chung Ia van con sung suong. Chung Ia se baI dau bang
vIec chIu vaI va ngay IaI day Irong phong hop cua ban Ianh
da o. ng gIu Ia I Iuong cu a ca c nha dIe u ha nh Irong haI
nam (ma c du WeIIs Iargo dang Ira I qua nhu ng nam Io I
nhuan cao nhaI Irong IIch su hoaI dng cua no).
22S
ng cho
dong cua phong an cua Ianh dao va Ihay vao do bang mI
dIch vu nau an cho ky Iuc xa.
226
ng cho dong cua Ihang
may danh rIeng cho Ianh dao, ban dI cac may bay rIeng
cua cng Iy, va cam Irng cay xanh Irong phong hop ban
Ianh dao vi no In qua nhIeu cng cham soc.
227
ng cung
TU T T D N V DA I
220
PHU LUC
221
Ihay ro rang cac Tng gIam dc cng Iy ngan ngay da ap
dung ky IuaI saI vao cng Iy cua ho, nho vay ho co duoc
nhung Ihanh cng buoc dau IhaI v daI. Nhu vay, ky IuaI
khng xung dang duoc xem Ia mI bIen s khac bIeI.
Vi Io mo, chung II quyeI dInh Iim hIeu Ihem ve chu de
nay, va LrIc nhan IoI Ihuc hIen mI cuc phan Ich sau hon.
KhI xem xeI ky cac du IIeu, chung II cang Ihay ro mac
du Ihoa I nhin Ihi khng pha I nhu va y Ia qua Iha I haI
nhom cng Iy co cach IIep can ky IuaI khac nhau raI Ion.
1ron kH| cac cn ty nHay vot vc| cac nHa |anH dao Cp d b
xy dun mt vn Hoa ky |ut ben vun, cac cn ty nn nay
vc| nHa |anH dao Cp d 4 ap dun ky |ut |en cn ty bn
quyen |uc cua m|nH.
Hay xem xeI Iruong hop cua Ray MacDonaId, nguoI nam
quyen Burroughs vao nam 1964. La mI nguoI gIoI nhung
IhIeu IInh Ie, MacDonaId Iun nam ap dao Irong cac cuc
noI chuyen, gIanh ke chuyen cuoI, va ch Irch nhung nguoI
kem Ianh IoI hon ng (bao gm gan nhu hau heI moI nguoI
chung quanh ng). ng ra Ienh cho moI vIec hoan IaI, su
dung mI dang ap Iuc sau nay duoc goI Ia The MacDonaId
VIse.
23S
MacDonaId da Ia o ra nhu ng ke I qua v da I Irong
gIaI doan nam quyen. Cu mI dIa dau Iu Irong nam 1964,
khI ng nam quyen chu IIch, va ruI ra vao nam 1977, khI
ng ve huu, mang IaI IoI nhuan cao hon IhI Iruong chung
6,6 Ia n.
236
Tuy nhIen, cng Iy khng co duo c van ho a ky
IuaI de IIep Iuc phaI IrIen khI khng con ng. KhI ng ve
Irong mI Ihanh ph Iren cao danh cho nhung ke Ihuong
Iuu dang Ihng IrI Ihe gIoI ben duoI.
232
VIe c gi pha I Iu ha nh
ha minh khI cuc sng qua II nhu Ihe7
Sau khI Ihua I 1,8 I d Irong ba nam IIen Iuc gIua Ihap
nIen 1980, Bank oI AmerIca buc Iong phaI Ihuc hIen nhung
Ihay dI can IhIeI de Ihch ung voI vIec xoa bo bao h (chu
ye u Ia nho Iuye n du ng nhu ng nha Ia nh da o ben WeIIs
Iargo).
233
Nhung ngay ca Irong nhu ng nga y den I I nha I,
Bank oI AmerIca cung khng Ihe buc minh Iu bo nhung
dac quyen da ngan can cac nha dIeu hanh cua ho khoI Ihe
gIo I Ihu c. Ta I m I cu c ho p H I d ng qua n IrI gIu a Iu c
khung hoang dang xay ra cho Bank oI AmerIca, mI Ihanh
vIen da dua ra IoI de nghI hop Iy Ia Hay ban chIec phI co
rIeng cua cng Iy. Nhung gIam dc khac Iang nghe IoI de
nghI na y, r I cho qua Iun.
234
M T N N VN HO A,
KHNG PHA l M T NHA C TA l
Chung II da dInh khng dua chuong nay vao Irong quyen
sach. MI maI, cac cng Iy nhay voI deu co ky IuaI hon cac
cng Iy so sanh Iruc IIep, v du nhu WeIIs Iargo dI nguoc
voI Bank oI AmerIca. MaI khac, cac cng Iy ngan ngay cung
Ihe hIen ho co ky IuaI II nhu cng Iy nhay voI.
LrIc Hagen, sau khI hoa n Iha nh m I chu de phan Ich
dac bIeI ve van hoa Ianh dao Irong cac cng Iy, da phaI
bIeu: Theo nhu phan Ich cua II, II khng ngh chung Ia
co Ihe dua ky IuaI vao nhu Ia mI kham pha. KeI qua cho
TU T T D N V DA I
222
PHU LUC
223
ca ch co he Ih ng, phan Ich Io I nhua n, kIe m soa I chI ph cha I
che , v.v... M I nha phan Ich da vIe I: Day Ia m I I chu c co
ky Iua I phI phuo ng. Quan dIe m cu a RubbermaId d I vo I
cu c s ng ra I I m.
238
Chnh xa c va quy cu , GauII de n van
pho ng Iu c 6:30 va de u da n Ia m vIe c m I Iua n 80 IIe ng, yeu
cau cac gIam dc duoI quyen cung phaI nhu vay.
239
La nguoI Iuan Ihu ky IuaI cap cao, ban Ihan GauII da Ia
co che quan Iy chaI Iuong s 1 Irong cng Iy. MI Ian ng
dI b doc con duong o ManhaIIan, ng baI gap mI nguoI
gac cua dang Iam bam va chuI Ihe khI dang queI rac vao
mI caI hI rac cua RubbermaId. RIchard GaIes, nguoI ke
cau chuye n Ia I cho Ia p ch Fortune, cho bIe I: SIan quay
ngoaI IaI va baI dau Ira Ian nguoI gac cua IaI sao ng nay
khng vuI. GauII IIn cha c ra ng Iuo I cu a ca I h I ra c qua
day, va nhanh chong ra Ienh cho cac ky su phaI IhIeI ke IaI
san pham. GauII noI: Nhac den chaI Iuong, II Ia mI nguoI
kho chIu. Tng gIam dc duoI quyen ng dng Iinh: ng
ay co Ihe nI dIen.
240
RubbermaId da vuon Ien ra I a n Iuo ng duo I su d c Ia I
cu a nha Ia nh da o ky Iua I d c In na y nhung sau do cu ng
su I gIa m ra I a n Iuo ng khI ng ra dI. Duo I Iho I GauII,
RubbermaId vuo I qua IhI Iruo ng 3,6 Ia n. Sau khI GauII ra
dI, RubbermaId gIa m S9 gIa IrI so vo I IhI Iruo ng, Iruo c
khI bI NeweII mua Ia I.
MI v du khac cung raI hay ve hI chung Iuan Ihu ky
IuaI Ia ChrysIer duoI quyen Lee Iacocca, nguoI duoc Iap ch
Business Week mIeu Ia don gIan Ia: NguoI dan ng. Nha
d c Ia I. Lee.
241
Iacocca Iro Iha nh chu IIch ChrysIer nam
huu, nhung Ihuc ha cua ng bI Ie IIeI vi khng Ihe quyeI
dInh, khIe n cho cng Iy, Iheo nhu Io I Io Business Week,
khng co kha nang Iam duoc vIec gi ca.
237
Burroughs baI
dau IruoI daI, gIa IrI c phIeu Ich Iuy roI xung ch bang
93 IhI Iruong chung Irong gIaI doan Iu Iuc keI Ihuc IrIeu
da I cu a MacDonaId cho de n nam 2000.
Chung II cung nhan Ihay mI Iinh Irang Iuong Iu IaI
RubbermaId duo I quye n cu a SIanIey GauII. Ha y nho Ia I
Irong chuong 2 ve Cap d S, GauII da dap Ira IoI buc II
rang ng Ia mI nha dc IaI rang: Vang, nhung II Ia mI
nha d c Ia I Irung Ihu c. GauII a p du ng ky Iua I sa I Ia I
RubbermaId Ia p ke hoa ch va phan Ich d I Ihu ca nh
Iranh mI cach nghIem chnh, nghIen cuu IhI Iruong mI
BURROUGHS CORPORATlON, M T CNG TY NG N NGA Y l N HlNH
T Ie Io I nhua n c phIe u Ich Iu y so vo I IhI Iruo ng chung
Quy ve ba ng 1.0 Ia I Iho I dIe m Ray MacDonaId ba I da u na m quye n
Va o Iho I Ray MacDonaId
Truo c Iho I
Ray MacDonaId
Sau Iho I
Ray MacDonaId
TU T T D N V DA I
224
PHU LUC
22S
II, II se Iam cho cac ban cheI heI. Ngay sang maI II se
Iuyen b pha san, va IaI ca cac ban se maI vIec.
24S
Iacocca
da mang IaI keI qua phI Ihuong va ChrysIer Iro Ihanh mI
Irong nhu ng Iruo ng ho p xoay chuye n Iinh Ihe n I IIe ng
nhaI Irong IIch su nganh cng nghIep.
Tuy nhIen, va o khoa ng gIu a Iho I gIan na m quye n cu a
minh, Iacocca co ve maI Iap Irung va cng Iy IaI baI dau
dI xung mI Ian nua. To bao Wall Street Journal da vIeI:
ng Iacocca Ianh dao vIec nang cap Iuong Nu Ihan Tu do,
Iham gIa uy ban quc hI ve caI gIam ngan sach va vIeI
quyen sach Ihu haI. ng Iham gIa vIeI baI Ihuong xuyen
cho bao, mua mI bIeI Ihu o Y de baI dau san xuaI ruou
va dau IIu... Cac nha phe binh deu dng y rang nhung
vIec nay da Iam ng phan Iam, va Ia nguyen nhan sau xa
cua cac van de cua ChrysIer... Cho du ng co bI phan Iam
hay khng, Ihi ro rang Iam mI nguoI anh hung cua nhan
dan Ia mI nghe phu kha In cng.
246
Tham ch con Ie hon nghe Iay IraI Ia mI anh hung dan
Ic, su IhIeu ky IuaI gIu cho ChrysIer ch hoaI dng Irong
nhung Inh vuc ho co Ihe Iam gIoI nhaI Iren Ihe gIoI da dan
de n m I Ioa I ca c hoa I d ng da u Iu IhIe u ky Iua I. Nam
198S, ng bI cun vao nganh hang khng. Trong khI hau
heI cac Tng gIam dc khac co Ie da haI Iong voI mI chIec
phan Iuc GuIIsIream, Iacocca quyeI dInh mua Iun ca cng
Iy GuIIsIream!
247
Cung Irong khoang gIua nhung nam 1980,
ng Iham gIa vao mI IIen doanh daI IIen va hoan Ioan IhaI
baI voI nha san xuaI xe hoI Ihe Ihao MaseraII cua Y. MI
nha dIe u ha nh ChrysIer da ve huu cho bIe I: Iacocca ra I
RUBBERMAlD CORPORATlON, M T CNG TY NG N NGA Y lN HlNH
T Ie Io I nhua n c phIe u Ich Iu y so vo I IhI Iruo ng chung
Quy ve ba ng 1,0 Ia I Iho I dIe m SIandIey GauII ba I da u na m quye n
Nha d c Ia I ma I quye n
Nha d c Ia I na m quye n
Cng Iy bI mua Ia I
1979 va ap daI ca Inh manh me cua minh de dua cng Iy
vao ky IuaI va dIeu chnh hoaI dng kInh doanh. Iacocca
da vIeI ve nhung ngay dau IaI cng Iy cua minh nhu sau:
Ngay Iap Iuc II bIeI noI nay dang Irong Iinh Irang hn
Ioa n va ca n m I IIe u Ihu c ky Iua I va quy cu , m I ca ch
nhanh chong.
242
Trong nam dau IIen, ng da daI Iu co cau
Ianh dao, de ra cac IIeu chuan kIem soaI IaI chnh chaI che,
caI IhIen cac bIen phap quan Iy chaI Iuong, hop Iy hoa IIch
Irinh sa n xua I, va Ihu c hIe n nhu ng cu c ca I gIa m nhan
vIen de bao Ioan IIen Ie.
243
TI cam Ihay minh gIng mI
bac s quan y... Chung II phaI Ihuc hIen nhung cuc gIaI
phau Ioan dIen, c gang gIu IaI nhung gi co Ihe.
244
KhI Ia m
vIec voI cng doan, ng bao ho: Neu cac ban khng gIup
TU T T D N V DA I
226
PHU LUC
227
QUY T TM GlU VU NG KHA l Nl M CON NHlM
Trong gan 40 nam, PIIney Bowes sng Irong chIec I am
ap va duoc bao ve boI dc quyen. Nho vao mI quan he
cha I che vo I B Buu chnh My va ba n quye n ma y In gIa
Iem, PIIney Bowes nam gIu 100 IhI Iruong Ihu co gIa Iem
In ba ng ma y.
2S2
De n cu I nhu ng nam 19S0, ga n phan nu a
buu pham Iren nuoc My dI qua may In gIa Iem cua PIIney
Bowes.
2S3
Mu c Io I nhua n g p da I Iren 80, khng co d I
Ihu canh Iranh, IhI Iruong rng Ion, mI nganh kInh doanh
khng so suy IhoaI, PIIney Bowes khng can phaI Ia mI
cng Iy v daI ma ch Ia mI cng Iy duoc huong co che dc
quye n v da I.
Sau do, nhu van Ihuong xay ra voI cac cng Iy dc quyen
khI vo boc bao h khng con nua, PIIney Bowes baI dau
IruoI daI. Dau IIen Ia mI sac Ienh dng Ihuan buc PIIney
Bowes pha I nhuo ng quye n cho d I Ihu ca nh Iranh ma
khng Inh IIe n ba n quye n.
2S4
Trong vo ng 6 nam, PIIney
Bowes da co de n 16 d I Ihu ca nh Iranh.
2SS
PIIney Bowes
roI va o Iinh Ira ng phan Ia n h n Ioa n Iheo kIe u Ga con oI,
Iro I sa p sa p, vung IIe n va o ca c vu mua Ia I hay IIen doanh
ke m may ma n, Irong do co m I vu d I nha p va o nga nh
ba n Ie ma y Inh I n ma I m I khoa n kh ng I 70 IrIe u d
(ba ng S4 v n ro ng cu a c dng). Nam 1973, cng Iy
Ihua I Ia n da u IIen Irong IIch su kInh doanh cu a ho . Tinh
Ira ng cu a ho Ihe hIe n m I Iruo ng ho p dIe n hinh cu a m I
cng Iy d c quye n da n da n suy ye u khI phaI dI maI voI
su IhaI canh Iranh kho khan.
dam me nhung gi cua Y. To Business Week da vIeI: Iacocca
da co mI bIeI Ihu khIem In IaI Tuscany. Nhung ngun IIn
ben Irong cho rang ng quyeI Iam Iham gIa IIen mInh voI
dI Iac nguoI Y den muc nhung Ihuc Ie ve Iinh hinh Ihuong
maI da bI bo qua.
248
MI s nguoI uoc Inh s IIen Ihua I
Irong Ihuong vu voI MaseraII vao khoang 200 IrIeu d, ma
Iheo nhu Iap ch Forbes Ihi day Ia mI khoan IIen kech su
bo ra cho mI chIec xe kIeu Ihe Ihao co gIa cao va dung
Iuong Ihap. Dau sao Ihi cung khng Ihe san xuaI hon vaI
nga n chIe c.
249
Trong nua dau IhoI gIan nam quyen, Iacocca da mang IaI
ke I qua phI Ihuo ng, dua cng Iy Iu bo vu c pha sa n vuo I Ien
IhI Iruo ng chung ga p 3 Ia n. Trong nu a sau gIaI doa n na m
quye n, cng Iy Iu I d c xu ng Iha p hon IhI Iruo ng 39 va d I
ma I vo I kha nang pha sa n Ia n nu a.
2S0
M I nha dIe u ha nh
ChrysIer da vIe I: GI ng nhu nhu ng be nh nhan IIm, chu ng
II vuo I qua duo c cu c pha u Ihua I ca ch day va I nam, de r I
Ia I quay Ia I vo I I I s ng IhIe u Ia nh ma nh Iruo c day.
2S1
Nhung Iruong hop Iren day mInh hoa cho mI kIeu mau
co Ihe Iim Ihay o moI cng Iy ngan ngay: mI su vuoI IrI
dang kInh ngac duoI quyen mI nguoI co ky IuaI Ihep, sau
do Ia mI su IuI dc cung khng kem phan kInh ngac khI
nha dc IaI ra dI ma khng de IaI mI van hoa ky IuaI IhaI
su, hoac khI chnh ban Ihan nha dc IaI khng gIu duoc ky
IuaI va Iang Ihang v dInh ngoaI ba vong Iron. Vang, ky
IuaI Ia can IhIeI de dua den keI qua v daI, nhung hanh
dng ky IuaI ma khng co su hIeu bIeI ky IuaI ve ba vong
Iron cung khng mang IaI keI qua v daI va ben vung.
TU T T D N V DA I
228
PHU LUC
229
IhI Iruong 1S Ian vao dau nam 1999. Tu 1973 den 2000,
PIIney Bowes da vuo I qua CocaCoIa, 3M, |ohnson &
|ohnson, Merck, MoIoroIa, ProcIer & GambIe, HewIeII
Packard, WaII DIsney, va ca GeneraI LIecIrIc. Ban co Ihe ke
Ien baI cu cng Iy nao khac cung Iu vo boc dc quyen dI
Ien voI keI qua nhu Ihe nay khng7 AT&T khng Iam duoc.
Xerox cung khng. Ngay ca IBM cung khng.
PIIney Bowes mInh ho a cho nhu ng gi co Ihe xa y de n khI
m I cng Iy IhIe u ky Iua I de gIo I ha n Irong ba vo ng Iro n, va
nguo c Ia I, dIe u gi co Ihe xa y ra khI ho Ia I a p du ng ky Iua I.
Cac cn ty nHay vot deu tHuc H|en tt cu tHn cHu dcn |an:
Bt cu d|eu | kHn pHu Hcp vc| bHa| n|em con nH|m, cHun ta
se kHn |am. CHun ta se kHn tHam |a vao cac Hoat dn
k|nH doanH kHn pHu Hcp. CHun ta se kHn mua |a| nHun cn
ty kHn pHu Hcp. CHun ta kHn tHam |a vao cac ||en doanH
kHn pHu Hcp. Neu no kHn pHu Hcp, cHun ta se kHn |am.
CHm Het.
Nguoc IaI, chung II nhan Ihay vIec IhIeu ky IuaI de gIoI
han Irong ba vong Iron Ia mI yeu I chnh dan den su suy
yeu cua hau heI cng Iy dI Irong. MoI cng Iy dI Irong
hoac 1) IhIeu ky IuaI de hIeu duoc ba vong Iron, hoac 2)
IhIeu ky IuaI de gIoI han Irong ba vong Iron.
R. |. ReynoIds Ia m I Iruo ng ho p dIe n hinh. Cho de n
Ihap nIen 1960, R. |. ReynoIds co mI khaI nIem don gIan
va ro rang, xoay quanh vIec Ia cng Iy Ihuc Ia II nhaI
nuoc My vI Ir nay ho da nam gIu I nhaI Ia 2S nam.
2S8
May man Ihay, mI nha Ianh dao Cap d S, Ired AIIen,
da buoc vao va daI ra nhung cau hoI hoc bua de hIeu bIeI
Ihau dao vaI Iro cua PIIney Bowes Iren Ihe gIoI. Thay vi Iu
cho minh Ia cng Iy ban may In gIa Iem, PIIney Bowes nhan
ra minh co Ihe Iro nen gIoI nhaI Ihe gIoI Irong vIec phuc vu
cng vIec hau Iruong co IIen quan den vIec Iruyen Ihng IIn
cua cac doanh nghIep. Ho cung nhan Ihay cac san pham
h Iro phu c Ia p, v du nhu ma y Iax va ma y phoIocopy
chuyen dung, hoan Ioan Ihch hop voI c may kInh Ie dua
vao IoI nhuan Iren mI khach hang, nho IoI Ihe mang IuoI
kInh doanh va dIch vu day dac.
AIIen va nguoI ke nhIem, George Harvey, da ap dung mI
m hinh da dang hoa co ky IuaI. PIIney Bowes cuI cung da
daI duoc 4S IhI phan may Iax cng nghe cao danh cho
ca c cng Iy Io n, m I c ma y In IIe n kh ng I .
2S6
Harvey
Ihuc hIen mI quy Irinh dau Iu co he Ihng vao cng nghe
va san pham moI, nhu may xu Iy buu In Paragon co Ihe
dan kn va guI Ihu dI, va den nhung nam cuI 1980, PIIney
Bowes IIen Iuc daI muc hon S0 doanh Ihu den Iu cac san
pham moI duoc gIoI IhIeu Irong vong ba nam Iro IaI.
2S7
Sau
nay PIIney Bowes Iro Ihanh nha IIen phong Irong vIec keI
nI cac c may Irong phong xu Iy voI InIerneI, Iao nen mI
co hI nua de da dang hoa co ky IuaI. DIem chnh yeu o
day Ia moI buoc dI Irong qua Irinh da dang hoa hay dI
moI deu nam Irong ba vong Iron.
Sau khI IuI xung Ihap hon IhI Iruong 77 Irong nhung
ngay den II vao nam 1973 do sac Ienh dng Ihuan, PIIney
Bowes da xoay chuyen Iinh Ihe, va cuI cung vuoI Ien Iren
TU T T D N V DA I
230
PHU LUC
231
Cng bang ma noI, PhIIIp MorrIs cung khng co duoc mI
qua khu hoan hao ve da dang hoa, bang chung Ia ho saI
Iam Irong vIec mua IaI 7UP. Tuy nhIen, khac xa voI R. |.
ReynoIds, PhIIIp MorrIs cho Ihay ky IuaI cao hon Irong vIec
phan ung IaI Iruoc ban bao cao cua van phong gIaI phau.
Thay vi Iu bo hoa n Ioa n Kha I nIe m con nhm, ho dInh
ngha IaI KhaI nIem con nhm nay IIen quan den vIec xay
du ng ca c nha n hIe u Ioa n ca u Irong ca c nga nh ha ng IIeu
dung khng II cho suc khoe Ia may (Ihuc Ia, bIa, nuoc
ngoI, ca phe, scIa, ph maI v.v...). Ky IuaI cao cua PhIIIp
MorrIs gIu gIoI han Irong ba vong Iron Ia mI yeu I chnh
gIaI Ihch vi sao keI qua haI cng Iy hoan Ioan khac bIeI
sau ba n ba o ca o nam 1964, ma c du ca haI de u d I ma I
cung nhung co hI va de doa nhu nhau. Tu 1964 den 1989
(khI R. |. ReynoIds bIen maI khoI IhI Iruong chung khoan
chnh Ihuc vi bI mua IaI), 1 d dau Iu vao PhIIIp MorrIs Ihu
IoI hon 4 Ian 1 d dau Iu vao R. |. ReynoIds.
RaI I cng Iy co ky IuaI de kham pha KhaI nIem con
nhm, cang I ky IuaI de xay dung nhaI quan quanh khaI
nIe m na y. Ho khng hIe u duo c m I nghIch Iy don gIa n:
Cng Iy cang co ky IuaI cao Irong vIec gIu gIoI han Irong
ba vo ng Iro n, ho ca ng co nhIe u co h I ha p da n de Iang
Iruong. ThaI vay, mI cng Iy v daI de cheI vi phaI IIeu hoa
qua nhIeu co hI hon Ia cheI vi doI co hI. Thu Ihach khng
con Ia vIec Iao ra co hI, ma Ia vIec chon Ioc co hI.
Cn pHa| co ky |ut mc| tra |c| bHn, cam cn d| vc| cac cc
H| |cn. lt v|ec du |a cc H| nan nm mc| co mt |n cun
kHn co y nH|a | neu no kHn pHu Hcp vc| ba von tron.
Vao nam 1964, Van phong GIaI phau Trung uong (Surgeon
GeneraIs OIIIce) dua ra mI ban bao cao cho Ihay Ihuc Ia
IIen quan den ung Ihu, va R. |. ReynoIds baI dau da dang
hoa khoI nganh Ihuc Ia nhu mI bIen phap phong Ihu. D
nhIen Ia IaI ca cac cng Iy Ihuc Ia deu da dang hoa cung
mI Iuc vi cung mI Iy do, ke ca PhIIIp MorrIs. Nhung hanh
dng dI ra ngoaI ba vong Iron cua R. |. ReynoIds vuoI qua
moI suy Iuan IogIc.
R. |. ReynoIds danh gan 1,3 IaI san Iap doan Irong nam
1970 de mua m I cng Iy va n chuye n conIaIner va m I
cng Iy khaI Iha c da u. (SeaLand va AmInoII), vo I y dInh
kIem IIen Iu vIec chuyen cho dau do ho khaI Ihac.
2S9
Duo c,
day Ia mI y Iuong khng den nI II. Nhung y Iuong nay
Ihi co IIen quan gi de n Kha I nIe m con nhm cu a R. |.
ReynoIds7 Day Ia mI vu mua IaI IhIeu ky IuaI Iram Irong
duoc IIen hanh mI phan vi nha sang Iap SeaLand Ia ban
Ihan cua Chu IIch R. |. ReynoIds.
260
Sau khI d hon 2 I d vao SeaLand, Ing s IIen dau Iu
da ga n ba ng Ioa n b Ia I sa n ro ng cu a c dng.
261
Cu I
cung, sau nhIeu nam vaI kIeI nganh kInh doanh Ihuc Ia de
dau Iu vao nganh kInh doanh Iau cung dang chim dan, R.
|. ReynoIds pha I Ihu a nha n Iha I ba I va ba n SeaLand.
262
MI nguoI chau cua ReynoIds da Ihan phIen: Nhin xem,
day Ia nhung nguoI gIoI nhaI Iren Ihe gIoI ve san xuaI va
kInh doanh sa n pha m Ihu c Ia , nhung ho bIe I gi ve Ia u
bIen va dau mo7 TI khng Io vi ho se pha san, nhung ho
Irng gIng may cau Ihanh nIen cao bI co qua nhIeu IIen
Irong Iu I.
263
TU T T D N V DA I
232
PHU LUC
233
Irong danh sa ch Fortune 500 voI gIa IrI 3,S I d ma ch co
bn cap quan Iy va b may nhan vIen IaI van phong chnh
co I hon 2S nguoI dIeu hanh, IaI chnh, Ihu ky, Ioan b
b may chen chuc nhau Irong mI can phong Ihue co
dIe n Ich ba ng m I pho ng kha m rang nho .
26S
Ba n ghe re
IIen duoc bay ngoaI hanh Iang, ban Ihan hanh Iang cung
khng Ion hon mI caI bung nho. Thay vi phaI co phong
Oum m
IoaI bo phan bIeI
gIaI ca p va Ia o ra su binh da ng
gIu p ho a ho p Io I ch dIe u ha nh,
Iao d ng va Ia I chnh
Co th go nh t th go
Irong vIe c ke I ho p van ho a
va cng nghe de san xuaI
Ihe p vo I chI ph Iha p
M u s knh t Ia Io I nhua n
Iren m I Ia n Ihe p
Iha nh pha m
BA VO NG TRO N CU A NUCOR, 1970 - 1995
Quan nIe m pha I nha I qua n I I da vo I Kha I nIe m con
nhm khng ch IIen quan den cac hoaI dng chIen Iuoc san
pham. KhaI nIem nay con IIen quan den Ioan Ihe cach ban
dIe u ha nh va xay du ng I chu c. Nucor xay du ng Iha nh
cng xung quanh Kha I nIe m con nhm Ia pha I Ihu phu c
duoc van hoa va cng nghe de san xuaI Ihep. DaI o Irung
Iam cua Nucor Ia y Iuong phaI hoa hop mI quan Iam cua
cng nhan voI cap Ianh dao va cac c dng Ihng qua mI
che d nhan IaI cng bang khng phan bIeI gIaI cap. Ken
Iverson da vIeI Irong quyen Plain Talk vao nam 1998:
Su baI cng van con xuaI hIen raI nhIeu Irong cac I
chuc kInh doanh. Y II mun noI den su baI cng cua he
Ihng cap bac duoc hop Ihuc hoa va Ihe che hoa Iheo
nguyen Ia c Chu ng II va Ho ... Nhu ng nguo I du ng
dau he Ihng cap bac Irong I chuc Iu cho phep minh
he I da c quye n na y de n da c quye n kha c, ph Iruong
nhung dac quyen nay Iruoc maI nhung nguoI phaI Iam
vIec IhaI su, rI sau do IaI Iu hoI IaI sao nhan vIen IaI
khng Ihng cam voI IoI cau khan cua cap quan Iy phaI
gIam ch ph va Iang IoI nhuan... KhI II ngh den hang
IrIeu d do nhung nguoI Ianh dao cap cao chI ra de dng
vIen nhung nguoI van IIen Iuc bI chnh he Ihng cap bac
nay Iam IhaI vong, II ch con bIeI Iac dau.
264
KhI chung II phong van Ken Iverson, ng cho bIeI gan
nhu 100 Ihanh cng IaI Nucor Ia nho vao kha nang dua
khaI nIem don gIan cua ho Ihanh nhung hanh dng ky IuaI
nhaI quan voI khaI nIem do. Nucor Iro Ihanh mI cng Iy
TU T T D N V DA I
234
PHU LUC
23S
nhu cac I chuc khac. TaI ca Ien cua 7.000 nhan vIen, chu
khng ch co ca p qua n Iy va dIe u ha nh duo c xua I hIe n
Irong bao cao hang nam.
271
MoI nguoI, ngoaI Iru gIam saI
an Ioan va khach den Iham, deu mang non bao h co cung
mI mau. Cau chuyen mau cua non bao h nghe co ve IInh
IInh, nhung IhaI su no Ia mI van de. MI s quan dc da
Ihan phIen rang chIec non bao h cua ho co mau dac bIeI
gIup ho duoc phan bIeI Ia nguoI cap Iren, dau hIeu dang
cap nay co Ihe duoc de Iren ke sau xe hoI hay xe IaI. Nucor
dap IaI bang cach I chuc cac dIen dan de gIaI Ihch cho
moI nguoI hIeu rang vI Ihe va quyen nang Ia do nang Iuc
Ianh dao, khng phaI do chuc vu. Neu ban cam Ihay khng
Ihch, neu ban cam Ihay minh IhaI su can vIec phan bIeI
gIaI ca p, Ihi Nucor khng pha I Ia noI Ihch ho p d I vo I
ba n.
272
Nguo c Ia I vo I hinh a nh van pho ng Ia m vIe c nho nhu
phong kham rang cua Nucor, BeIhIehem SIeeI xay mI Ioa
van phong cao 21 Iang de cho dI ngu dIeu hanh Iam vIec.
Ho bo Ihem chI ph de IhIeI ke van phong hinh khI chu
Ihap chu khng phaI hinh chu nhaI kIeu IhIeI ke nay gIup
dap ung nhu cau cua cac nha dIeu hanh doI hoI phaI co
mI van phong ngay goc. MI nha dIeu hanh cua BeIhIehem
cho bIeI: Cac pho chu IIch phaI co cua s Iu haI huong, de
chIe u Iheo dIe u na y, chu ng II da IhIe I ke ra kIe u chu
Iha p.
273
Trong quyen sach Khu ng hoa ng Bethlehem, |ohn
SIrohmeyer da mIeu Ia chI IIeI mI nen van hoa khac xa voI
Nucor. ng mIeu Ia mI dI cac may bay rIeng, duoc dung
ngay ca cho vIec dua con cac sep dI hoc daI hoc va de cac
an rIeng, cac nha dIeu hanh IIep don cac chuc sac vIeng
Iham IaI quan an PhIIs DIner, mI IIem ban banh mi IaI
Irung Iam Ihuong maI dI dIen.
266
Cac nha dIeu hanh khng duoc nhan cac quyen IoI cao
hon cng nhan Iruc IIep dung may. ThaI ra, cac nha dIeu
ha nh duo c co n I da c quye n hon. V du , mo I nhan vIen
(ngoa I Iru ca p dIe u ha nh) de u duo c nha n 2.000 d m I
nam cho mI dua con de chI Ira cho 4 nam sau hoc IIep
Iheo sau khI I I nghIe p PTTH.
267
Trong m I Iruo ng ho p,
mI nguoI dan ng den gap MarvIn PohIman va noI: TI co
9 dua con. Co phaI ng mun noI Ia ng se Ira Ioan b chI
ph 4 nam hoc cao dang, Iruong nghe, hay baI cu IoaI
Iruong hoc nao cho IaI ca cac con II7 PohIman Ihua
nhan dieu nay, vang, do Ia chuyen chac chan. PohIman cho
bIeI: NguoI dan ng nay cu ngI do va khoc. TI se khng
bao gIo quen duoc. No da Iom gon Irong khoanh khac IaI
ca nhung gi chung II c gang Ihuc hIen.
268
KhI Nucor co duoc mI nam IoI nhuan cao, Ihi moI nguoI
Irong cng Iy deu co duoc mI nam nhIeu IoI nhuan. Cng
nhan cua Nucor duoc Ira Iuong cao den muc mI phu nu
da bao chng ba: Neu ng bI duI khoI Nucor, II se Iy dI
ng.
269
Nhung khI Nucor gap kho khan, moI nguoI Iu Iren
xu ng duo I de u pha I chIu du ng. Nhu ng nguo I chu c cao
chIu kh nhIeu hon. V du nhu Irong cuc suy IhoaI nam
1982, Iuong cng nhan gIam 2S, Iuong quan Iy gIam 60,
va Iuong Tng gIam dc gIam 7S.
270
Nucor Ihu c hIe n nhIe u bIe n pha p vuo I qua mu c Ihng
Ihuong de gIu cho su phan bIeI gIaI cap khng Ien vao duoc
TU T T D N V DA I
236
PHU LUC
237
khng Ihuan IoI va cac cng doan Ihu nghIch. Nucor khng
co cng doan va ho co quan he raI II voI cng nhan. Su
IhaI Ia khI cac nha I chuc cng doan den Iham mI nha
ma y, ca c cng nhan ca m Iha y Irung Iha nh Iuye I d I vo I
cng Iy den muc cap quan Iy phaI bao ve cac nha I chuc
cng doan khoI nhung nguoI cng nhan dang Ia heI va nem
caI vao ho.
277
Van de cng doan dua den mI cau hoI: TaI sao Nucor
Ia I co duo c m I quan he I I vo I cng nhan7 Bo I vi Ken
Iverson va cng su cua ng co mI KhaI nIem con nhm
don gIan va ro rang ve vIec hoa hop IoI ch cua cng nhan
voI IoI ch cua cap quan Iy va quan Irong hon Ia ho san
sang bo cng suc de xay dung cng Iy Iheo dung khaI nIem
nay. Ban co Ihe goI ho Ia nhung nguoI cung In, nhung de
Iao duoc keI qua v daI doI hoI ban phaI chap nhan Inh
nhaI quan Irong KhaI nIem con nhm.
B T U M T DANH SA CH
NHU NG Vl C C N NGU NG NGAY
Ban co danh sach nhung vIec can Iam ngay khng7
Va y ba n co danh sa ch nhu ng vIe c ca n ng ng ngay
khng7
Hau heI chung Ia co cuc sng ban rn nhung IhIeu ky
IuaI. Danh sach can Iam ngay cua chung Ia ngay cang daI
ra; chung Ia c gang Iao ra quan Inh bang cach Iam vIec,
Iam vIec, Iam vIec va Iam vIec nhIeu hon. Nhung IhaI su
khng hIeu qua. Nhung nguoI xay dung cng Iy nhay voI
sep cuI Iuan dI ngh. ng mIeu Ia mI san goII 18 I dang
ca p qu c Ie , m I cau Ia c b o vu ng que duo c xay du ng
bang IIen cua BeIhIehem, va ngay ca cap bac Irong cng Iy
quyeI dInh Ihu Iu uu IIen duoc su dung nha Iam o day.
274
Chu ng II dI de n ke I Iua n ra ng ca c nha Ia nh da o o
BeIhIehem xem muc dch cua cac hanh dng nay Ia su duy
Iri mI he Ihng cap bac da dua ho den cap Ihuong Iuu.
BeIhIehem da khng suy Ihoa I Irong Iha p nIen 1970 va
1980 vi ha ng nha p kha u hay cng nghe Ia chu ye u
BeIhIehem suy IhoaI Iruoc heI Ia vi Irong nen van hoa cua
ho, moI nguoI danh cng suc de Ihuong Iuong cac sac IhaI
cua he Ihng cap bac xa hI, Ihay vi danh cho khach hang,
d I Ihu ca nh Iranh, hay ca c Ihay d I Irong Ihe gIo I ben
ngoa I.
Tu 1966 (Iuc ho baI dau khoI sac) den nam 1999, Nucor
daI IIen Iuc 34 nam IoI nhuan. Trong khI do, cung IhoI gIan
34 nam nay, BeIhIehem da Ihua I 12 Ian va IoI nhuan Ich
Iu y cu a ho c ng Ia I ba ng khng. De n Iha p ky 1990, Io I
nhua n cu a Nucor ha ng nam de u qua ma I BeIhIehem, va
den cuI Ihe ky, Nucor da vuoI qua BeIhIehem Iren Ing
doanh Ihu, ma c du ch mo I m I Iha p ky Iruo c, quy m
Nucor ch ba ng 1,3 BeIhIehem.
27S
M I dIe u da ng kham
phu c hon, Io I nhua n Irung binh Iren m I nhan vIen cu a
Nucor Irong vong S nam da vuoI qua BeIhIehem 10 Ian.
276
DI voI nha dau Iu, 1 d dau Iu vao Nucor qua maI 1 d
dau Iu vao BeIhIehem hon 200 Ian.
Cng bang ma noI, BeIhIehem SIeeI phaI dI maI voI mI
van de Ion ma Nucor khng gap phaI: quan he Iao dng
TU T T D N V DA I
238
PHU LUC
239
Ihng qua mI co che ngan sach dc dao. Hay dung IaI va
ngam ngh: Muc dch cua vIec Ien ngan sach Ia gi7 Cau Ira
IoI Ihng Ihuong Ia Iap ngan sach de quyeI dInh mI hoaI
dng se duoc phan chIa ngan sach nhu Ihe nao, hoac de
quan Iy chI ph, hoac ca haI. Nhin Iu goc d II den v daI,
ca haI cau Ira IoI nay deu saI.
1ron qua tr|nH cHuyen d| tu tt den v| da|, |p nn sacH |a
mt Hoat dn ky |ut de quyet d|nH ||nH vuc nao se ducc du
tu tH|cH dan va ||nH vuc nao se kHn ducc du tu. No| cacH
kHac, qua tr|nH |p nn sacH kHn pHa| de t|nH toan xem m|
Hoat dn ducc nHn bao nH|eu t|en, ma |a de quyet d|nH Hoat
dn nao tHe H|en ro nHt bHa| n|em con nH|m va cn pHa| ducc
un H, va Hoat dn nao cn pHa| |oa| bo Hoan toan.
KImberIyCIark khng ch phan ph I Ia I ngu n Iu c Iu
nganh cng nghIep gIay sang kInh doanh hang IIeu dung.
Ho IoaI bo hoan Ioan nganh kInh doanh gIay, ban cac nha
may, va dau Iu Ioan b s IIen vao nganh kInh doanh hang
IIeu du ng dang pha I IrIe n.
TI co mI cuc noI chuyen Ihu vI voI mI s nha dIeu
hanh mI cng Iy gIay. Do Ia mI cng Iy II, chua phaI Ia
mI cng Iy v daI, va ho da Iung canh Iranh Iruc IIep voI
KImberIyCIark Iruoc khI KImberIyCIark chuyen Ihanh mI
cng Iy ve ha ng IIeu du ng. To mo II ho I ho ngh gi ve
KImberIyCIark. Ho Ira IoI: KImberIyCIark Iam Ihe Ia khng
cng ba ng.
Khng cng bang7 TI khng hIeu.
IaI Ian dung danh sach can ngung Iam ngay cung nhIeu
nhu danh sach can Iam ngay. Ho Ihe hIen mI ky IuaI
dang khen de ngung IaI IaI ca hoaI dng khng IIen quan.
KhI DarwIn SmIIh Iro Iha nh T ng gIa m d c KImberIy
CIark, ng da van dung raI nhIeu danh sach nhung vIec
can ngung ngay. ng nhan Ihay vIec phaI Ihuc hIen cac
du bao hang nam cho WaII SIreeI Iam cho moI nguoI Iap
Irung qua nhIeu Irong ngan han, vi vay ng IhI khng Iam
nua. SmIIh cho bIeI: Sau khI can nhac, II nhan Ihay c
dng khng duoc IoI gi Iu vIec hang nam chung II du bao
doanh Ihu Irong Iuong IaI. Chung ti se khng lam na.
278
ng nhan Ihay su so haI chuc vu Ia dau hIeu cua vIec y
Ihuc den gIaI cap va cac Iang Iop quan IIeu, vi vay ng dep
heI cac chuc vu. Khng aI Irong cng Iy co mI chuc danh,
Iru phI do Ia mI vI Ir can chuc danh de gIao dIch voI ben
ngoaI. ng nhan Ihay cac cap Ihu bac Ia he qua Iu nhIen
cua vIec muu d quyen Iuc. Vi vay ng dep bo raI nhIeu
cap bac Irung gIan bang mI co che heI suc IInh Ie va don
gIan: Neu ban khng Ihe IhuyeI phuc nhung dng nghIep
cua minh IaI sao minh can den 1S nguoI bao cao de gIup
minh hoan Ihanh Irach nhIem, Ihi ban se khng co aI bao
cao cho minh heI.
279
(Hay nho Ia ng Ihuc hIen vIec nay vao
Ihap nIen 1970, raI Iau Iruoc khI vIec nay Iro Ihanh phong
Irao). De cung c y Iuong Ia KImberIyCIark can phaI suy
ngh nhu mI cng Iy gIay IIeu dung, chu khng phaI Ia
mI cng Iy gIay, ng ruI KImberIyCIark khoI IaI ca cac
hIep hI Ihuong maI nganh gIay.
280
Cac cng Iy nhay voI Ihe che hoa ky IuaI ngung Iam
TU T T D N V DA I
240
PHU LUC
241
phap cac cng Iy nhay voI ap dung. Dung huong ngha
Ia ba n dua ra duo c Kha I nIe m con nhm; I phan Ia n
ngha Ia dau Iu Ioan b vao nhung gi phu hop voI ba vong
Iron va IoaI bo heI nhung Ihu khac.
D nhIen, van de nam o mI dIem nho: KhI ban dung
huo ng. Nhng la m th na o ba n bi t mnh ang u ng
hng? KhI nghIen cuu cac cng Iy, chung II nhan ra rang
bIeI duoc minh dang dung huong khng phaI Ia mI dIeu
kho neu ban daI duoc IaI ca vao dung vI Ir cua no. Neu
ba n co nhu ng nha Ia nh da o Ca p d S co kha nang Iim
nguoI Ihch hop cho chuyen xe, neu ban dI dIen voI Ihuc
Ie phu phang, neu ban Iao duoc mI mI Iruong cho su
IhaI duoc Iang nghe, neu ban co mI HI dng va Iam vIec
Irong ba vong Iron, neu ban dong khung nhung quyeI dInh
cua minh dua Iren mI KhaI nIem con nhm ro rang, khI do
ba n co nhIe u kha nang dua ra nhu ng quye I dInh quan
Irong dung dan. Van de IhaI su Ia, mI khI ban bIeI minh
dung huong, IIeu ban co ky IuaI de Ihuc hIen nhung dIeu
dung nay va, cung raI quan Irong, ngung Iam nhung dIeu
khng phu hop hay khng7
Dung vay, ho da Iro Ihanh mI cng Iy Ihanh cng hon
raI nhIeu. Nhung, anh bIeI day, neu chung II ban nganh
gIa y va Iro Iha nh m I cng Iy ha ng IIeu du ng Ihe Iu c,
chung II cung co Ihe Iro nen v daI. Nhung chung II da
da u Iu va o day qua nhIe u, chu ng II khng Ihe na o e p
minh Ia m nhu Ihe duo c.
Neu ban nhin IaI cac cng Iy nhay voI, ho deu Ihe hIen
su can dam dang ne chuyen huong cac ngun Iuc vao mI
hay ch vaI Inh vuc. MI khI ho hIeu ro ba vong Iron, ho
I khI baI ca haI Iay. Hay nho IaI su quyeI Iam cua Kroger
chuyen dI Ioan b he Ihng cua ho de xay dung nhung
cua hang cuc daI, Irong khI A&P van Irung Ihanh voI cac
cua hIeu cu cho an Ioan. Hay nho IaI su quyeI Iam cua
AbboII danh gan nhu Ioan b ngun Iuc de Iro Ihanh s 1
Irong vIec chan doan va dInh duong Irong benh vIen, Irong
khI Upjohn van c bam Iheo nganh duoc pham (ma khng
Ihe nao Iro nen gIoI nhaI Ihe gIoI). Hay nho IaI WaIgreens
da Iu bo nganh kInh doanh dIch vu Ihuc pham dang Ihu
IoI de Iap Irung Ioan suc manh vao mI y Iuong: IIem Ihuc
Iay IIe n du ng nha I va I I nha I. Ha y nho Ia I GIIIeIIe va Sensor,
Nucor va cac nha may Ihep co nho, KImberIyCIark va vIec
ba n ca c nha ma y de chuye n ngu n Iu c cho nga nh kInh
doanh ha ng IIeu du ng. Ta I ca ho de u co gan Ihu c hIe n
nhung cuc dau Iu Ion, mI khI ho da hIeu KhaI nIem con
nhm.
ChIen Iuoc dau Iu hIeu qua nhaI bao gm mI danh muc
cac nganh hang I phan Ian, nhaI Ia khI ban dI dung huong.
DIeu nay nghe co ve khI haI, nhung do chnh Ia phuong
TU T T D N V DA I
242
PHU LUC
243
Khng nen Ian In gIua van hoa ky IuaI va mI nha dc
IaI ky IuaI day Ia haI khaI nIem khac nhau, mI mang
Inh huu dung cao, mI mang Inh pha hoaI cao. Nhung
vI T ng gIa m d c cu u IInh a p du ng ky Iua I ca nhan
Ihng qua ca Inh quyen Iuc Ihuong khng gIu duoc keI
qua Iau be n.
Hinh Ihuc ky IuaI quan Irong nhaI de daI keI qua ben
vung Ia su gan keI cao d voI KhaI nIem con nhm va
san sang Iu bo nhung co hI khng phu hop voI ba vong
Iro n.
NHU NG KHA M PHA B T NGO
MI I chuc cang co ky IuaI gIu cho hoaI dng cua minh
Irong gIoI han ba vong Iron, den muc nhaI quan cung
In, ho cang co nhIeu co hI Iang Iruong.
Nhung su kIen nhu co hI ngan nam co mI IhaI su
khng IIen quan, Iru phI no phu hop voI ba vong Iron.
M I cng Iy v da I co ra I nhIe u co h I nga n nam co
m I.
Muc dch cua vIec Iap ngan sach Irong cng Iy nhay voI
khng phaI Ia de quyeI dInh mI hoaI dng nhan duoc
bao nhIeu, ma Ia de quyeI dInh Inh vuc nao phu hop
nhaI voI KhaI nIem con nhm va can duoc dau Iu hoan
Ioan va Inh vuc nao khng nen duoc dau Iu nua.
Danh sa ch nhu ng vIe c ca n ngu ng ngay cu ng quan
Irong nhu danh sach nhung vIec can Iam ngay.
To m I I chuong
VN HO A KY LU T
NHU NG l M CHlNH
KeI qua v daI va ben vung Iuy Ihuc vao vIec xay dung
mI nen van hoa bao gm nhung con nguoI ky IuaI, Ihuc
hIen nhung hanh dng ky IuaI, nhaI quan cao d voI ba
vo ng Iro n.
Van hoa quan IIeu xuaI phaI Iu vIec phaI bu dap cho su
IhIeu nang Iuc va IhIeu ky IuaI; dIeu nay IaI xuaI phaI Iu
vIec chon saI nguoI Iren chuyen xe ngay Iu dau. Neu ban
co duo c du ng nguo I Iren chuye n xe, va nhu ng nguo I
khng phu hop xung xe, ban khng can su quan IIeu
IhIeu doan keI.
MI nen van hoa ky IuaI bao gm haI maI. MI maI, no
doI hoI moI nguoI phaI dI Iheo mI he Ihng nhaI quan;
maI khac, no mang IaI cho moI nguoI su Iu do va Irach
nhIem Irong khun kh.
MI nen van hoa ky IuaI khng ch bao gm hanh dng.
No co n bao g m ca vIe c Iuye n nhu ng nguo I ky Iua I,
Iham gIa vao cac Iu Iuong ky IuaI, va sau do Ihuc hIen
cac hanh dng ky IuaI.
Cac cng Iy nhay voI co ve chan ngaI va kem Ihu vI khI
nhin Iu ben ngoaI; nhung neu quan saI ky, ben Irong ho
Ia nhung con nguoI heI suc can man va manh IIeI den
kInh ngac (ho dua chuan muc Ien Iam cao moI).
TU T T D N V DA I
244
PHU LUC
24S
khng Ie cho mI cng Iy ch moI ban hang chua day 9
Ihang, co khng den S00 nhan vIen, khng hua hen c Iuc
Irong nhIeu nam IIen (neu khng mun noI Ia nhIeu Ihap ky
IIen), va chu dInh se Ihua I hang Iram IrIeu dIa Iruoc khI
Ihu duoc mI dIa IoI nhuan.
282
MoI nguoI da dua vao dau de chap nhan nhung con s
dang kInh ngac kIa7 Theo Iy Iuan cua moI nguoI Ihi Cng
nghe mo I se Ihay d I Ia I ca . Ca c chuyen gIa n I IIe p:
InIerneI se cach mang hoa hoan Ioan IaI ca doanh nghIep.
Cac doanh nghIep Ire phu hoa: Day Ia IhoI daI InIerneI:
PhaI den Iruoc, den IhaI nhanh, chIem Iay IhI phan baI
ke daI re va ban se chIen Ihang.
Chung Ia buoc vao mI IhoI dIem IIch su ma y Iuong xay
dung mI cng Iy v daI Iro nen ky quac va II IhoI. Xay
dung de bIen dI Iro Ihanh cau cach ngn Ihuong ngay.
Ch can Ihng bao voI moI nguoI rang ban dang Iam dIeu
gi do baI cu dIeu gi, co nI mang InIerneI, va Ihe Ia ban
Iro nen gIau co nho ban c phIeu cho cng chung, mac du
ban kInh doanh chua he co IoI nhuan (Iham ch ban chua
co mI cng Iy IhaI su). Vay Ihi IaI sao phaI cuc nhoc xay
dung Iu nen Iang den nhay voI, Iao ra mI m hinh Ihch
hop, Irong khI ban ch can Ia Ion Cng nghe moI! hay Ia
KInh Ie moI! Ia du IhuyeI phuc moI nguoI d vao hang
IrIe u dIa7
MI s doanh nghIep Ire Iham ch chang bun goI y Ia ho
se xay dung mI cng Iy IhaI su, dung noI chI den mI
cng Iy v daI. MI cng Iy da np don xIn ban c phIeu
cho cng chung vao Ihang 32000 ch voI mI Irang web va
CHUONG BA Y
BA N DA P CNG NGH
Da s Iha cheI hon suy ngh. NhIeu nguoI da Iam Ihe.
BLRTRAND RUSSLLL
281
Vao ngay 2871999, drugsIore.com mI Irong nhung
IIem Ihuc Iay Iren mang InIerneI dau IIen ban c phIeu
ra IhI Iruong. Ch Irong vong vaI gIay khI IIeng chung mo
man vang Ien, c phIeu da Iang gIa gap ba Ian, daI muc 6S
dIa. Bn Iuan sau, c phIeu daI 69 dIa, dem IaI cho cng
Iy gIa IrI IhI Iruong hon 3,S I dIa. Day Ia mI su khoI dau
QUA TRINH XY DUNG NN TANG
Q
U
A

T
R
I
N
H

D

T

P
H
A

Kha nang Ia nh
da o ca p d S
Con nguo I dI Iruo c
cng vIe c Iheo sau
D I ma I su Iha I
phu phang
Kha I nIe m
con nhm
Van ho a
ky Iua I
Ba n da p
cng nghe
CON NGUO I KY LU T TU TUONG KY LUT HA NH D NG KY LU T
TU T T D N V DA I
246
PHU LUC
247
Thay vi phan ung nhu Iu ga con so IroI sap, cac nha dIeu
hanh IaI WaIgreens da Iam mI vIec khng binh Ihuong dI
voI IhoI daI. Ho quyeI dInh ngung IaI va suy ngh. Ho quyeI
dInh su dung b oc cua minh. Ho quyeI dInh suy ngh!
Ban da u co n cha m cha p (dang bo ), WaIgreens ba I da u
Ihu nghIem voI mI Irang web Irong khI van Iham gIa cac
cuc Ihao Iuan va Iranh caI Irong nI b cang Ihang ve anh
huo ng cu a no , xe I Irong m I Iuong quan Kha I nIe m con
nhm cua rIeng ho. Lam Ihe nao InIerneI keI nI duoc voI
khaI nIem IIen IoI cua chung Ia7 Lam Ihe nao chung Ia gan
no voI mau s chung Ia dong IIen Iren mI Ian khach hang
ghe qua7 Lam Ihe nao chung Ia dung Irang web de nang
cao nhung gi chung Ia da Iam II hon cac cng Iy khac Iren
Ihe gIoI va Iheo mI cach khIen chung Ia dam me7 Xuyen
su I qua Irinh na y, ca c nha Ia nh da o WaIgreens va n a p
dung nghIch Iy SIockdaIe: Chu ng II hoa n Ioa n IIn Iuo ng
ra ng minh se vuo I Ien Irong Ihe gIo I InIerneI nhu Ia m I cng
Iy v da I; Iuy nhIen, chu ng II cu ng pha I d I ma I vo I Ihu c Ie
phu pha ng ve InIerneI. M I nha Ia nh da o WaIgreens da ke
cho chu ng II nghe m I ma u chuye n vuI ve Iho I dIe m da ng
nho Irong IIch su na y. M I cng Iy ha ng da u Iren InIerneI da
dua ra m I cau binh Iua n ve WaIgreens: I, WaIgreens! Ho
qua gIa va u Ii d I vo I Ihe gIo I InIerneI. Ho se bI bo Ia I da ng
sau. WaIgreens, ma c du ra I kho chIu Iruo c Io I binh pha m
qua kIeu nga o cu a gIo I Ihuo ng Iuu InIerneI, va n khng co y
dInh Ien IIe ng dnh chnh cng khaI. M I nha dIe u ha nh no I:
Ha y cu Ia ng Ia ng Ia m nhu ng dIe u ca n Ia m, r I mo I Ihu se
sa ng Io va ho se Iha y minh saI.
mI ke hoach kInh doanh, ngoaI ra khng con gi nua. Nha
doanh nghIe p na y Ihu a nha n Iren Io Industry Standard
rang ban c phIeu Iruoc khI Ihanh Iap cng Iy Ia mI dIeu
khng binh Ihuong, nhung anh van c gang IhuyeI phuc
cac nha dau Iu mua 1,1 IrIeu c phIeu voI gIa Iu 79 dIa
m I c phIe u, ma c du anh chua co doanh Ihu, chua co
nhan vIen, chua co kha ch ha ng, chua co cng Iy.
283
Vo I
cng nghe moI Iren InIerneI, aI con can den cac c vaI cua
nen kInh Ie cu7 Va do Ia cach suy ngh cua nhIeu nguoI.
Ta I Iho I dIe m cao Ira o cu a cu c r I ren na y, drugsIore.com
da dua ra mI Ihach Ihuc cho WaIgreens. ThoaI dau, gIa c
phIeu cua WaIgreens da IuI gIam Iruoc su Ian cng cua cac
cng Iy doIcom, ro I 40 Irong nhu ng Iha ng Iruo c khI
drugsIore.com ban c phIeu ra cng chung. Tap ch Forbes
da vIeI vao Ihang 101999: Cac nha dau Iu cho rang cuc
chIen InIerneI se nghIeng phan Ihang ve nhung dI Ihu co
Ihe Iha ng Io n ngay Iu da u nhu ng cng Iy nhu
drugsIore.com hIen dang gIao dIch o muc 398 Ian cao hon
doanh Ihu, Ihay vi WaIgreen, hIe n dang o mu c 1,4 Ia n
doanh Ihu.
284
Ca c nha phan Ich ha Iha p gIa IrI c phIe u
WaIgreens, va ap Iuc buc WaIgreens phaI phan ung IaI mI
de doa cua InIerneI cang Iang khI 1S IrIeu dIa gIa IrI IhI
Iruong da bc hoI.
28S
WaIgreens da phan ung nhu Ihe nao Iruoc cuc hn Ioan
na y7
Dan |orndI da Ira Io I Ia p ch Forbes khI mIeu Ia cach IIep
can co phuong phap, co chu dch dI voI InIerneI: Chung
II Ia mI cng Iy dI Ien Iu bo, den dI b, rI moI chay.
TU T T D N V DA I
248
PHU LUC
249
I, ho da phaI caI gIam nhan vIen de bao Ioan dong IIen.
Va o Iho I cu c IhInh cu a ho , ch ca ch day hon m I nam,
drugsIore.com gIao dIch voI gIa cao gap 26 Ian hIen IaI. GIa
IrI ban dau da suI gIam gan heI.
286
Trong khI WaIgreens dI
Iu bo sang dI b rI moI chay, drugsIore.com dI Iu chay
den dI b va cuI cung Ia bo.
Co Ihe drugsIore.com se Iim ra duoc mI m hinh Ihch
hop va Iro Ihanh mI cng Iy v daI. Nhung chac chan ho
se khng Iro Ihanh v daI nho vao cng nghe, su dn IhI,
va mI IhI Iruong chung khoan baI hop Iy. Ho ch co Ihe Iro
Ihanh v daI neu ho bIeI cach ap dung cng nghe vao mI
khaI nIem nhaI quan Ihe hIen ro su Ihau hIeu ba vong Iron.
CNG NGH VA KHA l Nl M CON NHlM
Ban co Ihe dang ngh: Nhung gIaI doan hn Ioan InIerneI
ch Ia mI qua bong bong dau co bI n. Vay Ihi sao7 AI
cung bIeI qua bong bong ay Ia khng ben vung, rang no
khng Ihe Iruong In. DIeu nay co IIen quan gi den qua
Irinh Iu II den IuyeI voI7
De cho ro: Chu de cua chuong nay khng noI den chI IIeI
cu a qua bong bo ng InIerneI. Bong bo ng hinh Iha nh va
bong bo ng Ian. Chuye n na y cu ng Iu ng xa y ra vo I nga nh
duong saI. Chuyen nay Iung xay ra voI nganh dIen. Chuyen
nay Iung xay ra voI nganh Iruyen Ihng radIo. Chuyen nay
cu ng Iu ng xa y ra vo I nga nh sa n xua I ma y Inh ca nhan.
Chuyen nay Iung xay ra voI InIerneI. Va no se con xay ra
voI nhung cng nghe moI chua duoc bIeI den.
Sau do nhanh hon mI chuI (dang dI b), WaIgreens baI
dau Iim ra phuong Ihuc keI nI InIerneI voI m hinh Iuu Iru
phan phI raI phuc Iap cua ho, va Ie d nhIen voI khaI
nIem IIen IoI. Hay dIen vao don Ihuc Iren mang, nhay Ien
xe va dI den IIem Ihuc Iay WaIgreens (o baI ky Ihanh ph
nao), van ngI Iren xe IuoI qua cua s va ch ngung IaI
I gIay de Ia y go I ha ng. Hoa c ba n co Ihe yeu ca u duo c
chuyen den Ian nha, neu nhu dIeu nay Ihuan IIen hon cho
ban. Khng so haI, khng khoe khoang, khng Io ra can
dam ch co su Iheo duI Iang Ie va quyeI Iam, Iheo sau
Ia nhung buoc IIen Iang Ie va quyeI Iam.
Va rI, cuI cung (dang chay), WaIgreens daI cuoc Ion,
gIoI IhIeu Irang web duoc IhIeI ke khng Ihua kem ve maI
phuc Iap va Ihuan IIen so voI baI cu cng Iy chuyen kInh
doanh Iren mang nao. Vao IhoI dIem chung II vIeI chuong
nay, Ihang 102000, chung II da Iruy cap Ihu vao Irang
web WaIgreens.com. Chu ng II nha n Iha y Irang web na y
raI de su dung, va he Ihng gIao hang cung dang IIn cay
va day du khng kem Amazon.com (cng Iy hang dau ve
gIao dIch dIen Iu IaI IhoI dIem nay). Chnh xac Ia mI nam
sau ba I ba o dang Iren Ia p ch Forbes, WaIgreens da Iim ra
b quye I Ia n du ng InIerneI de Ihu c da y Iang Iruo ng. Ho
dang Ihng bao (Iren Irang web cua minh) Iuyen dung hang
IoaI nhan vIen de dap ung nhu cau phaI IrIen ben vung. Tu
khI IuI xung muc Ihap nhaI Irong nam 1999 khI bI Ian
song doIcom xam chIem, gIa c phIeu cua WaIgreens da
Iang Iro IaI gan gap dI ch Irong vong mI nam.
Vay drugsIore.com hIen nay ra sao7 Sau khI IIen Iuc Ihua
TU T T D N V DA I
2S0
PHU LUC
2S1
DIeu nay nghe co ve binh Ihuong Iheo IIeu chuan hIen
IhoI. Nhung khI WaIgreens baI dau dau Iu vao cuI Ihap
nIen 1970, chua cng Iy nao Irong nganh co mI he Ihng
Iuong Iu. Tng cng, WaIgreens da dau Iu 400 IrIeu dIa
va o InIercom, Irong do co 100 IrIe u dIa da u Iu va o he
Ihng ve IInh rIeng cua ho.
287
MI Iap ch chuyen nganh da
mIeu Ia vIec dI Iham quan Iru so InIercom duoc menh
danh Ia Tra m ma I da I WaIgreens cu ng gI ng nhu dI
Iham quan Irung Iam khng gIan NASA voI day ray nhung
may moc dIen Iu phuc Iap den kInh ngac.
288
Nhan vIen ky
IhuaI cua WaIgreens Iro nen Ihuan Ihuc Irong vIec bao Iri
Iung chI IIeI may moc, Ihay vi phaI dua vao chuyen gIa ben
ngoa I.
289
Nhung ho khng ch du ng Ia I o do . WaIgreens
cung dI dau Irong vIec ap dung may queI, nguoI may, he
Ihng quan Iy hang In kho Iren may Inh, va he Ihng IIen
IIen Iruy Iim hang Irong kho. InIerneI ch Ia mI buoc IIep
Iheo Irong Ioa n b IIe n Irinh.
WaIgreens khng ap dung IaI ca nhung cng nghe nay
ch vi can phaI Ihe hay vi Io so se IuI IaI pha sau. Khng,
ho dung cng nghe nhu mI cng cu de daI duoc Ic d
nhanh hon khI da buoc qua gIaI doan nhay voI, va gan IIen
cng nghe voI KhaI nIem con nhm ve IIem Ihuc Iay IIen
IoI, Iam Iang IoI nhuan Iren mI Ian khach hang ghe qua.
MI chuyen ben Ie Ihu vI, khI cng nghe ngay cang Iro nen
phuc Iap Irong cuI Ihap nIen 1990, Ihi vI GIam dc phu
Irach Ihng IIn cua WaIgreens Ia mI duoc s co dang ky,
chu khng phaI Ia chuyen gIa cng nghe.
290
WaIgreens van
gIu vung Iap Iruong: KhaI nIem con nhm cua ho se quyeI
Tuy nhIen qua cac bIen dI nay, cac cng Iy v daI da
Ihch ung va Iruong In. Su IhaI Ia hau heI cac cng Iy v
daI Irong 100 nam Iro IaI day Iu WaIMarI den WaIgreens,
Iu ProcIer & GambIe de n KImberIyCIark, Iu Merck de n AbboII
deu da IraI qua raI nhIeu Ihe he Ihay dI cng nghe nhu
dIen, Iruyen hinh, hay InIerneI. Ho da Iung Ihch ung va Iro
nen v daI. Nhung cng Iy gIoI nhaI se IaI IIep Iuc Ihch ung
voI Ihay dI.
1Hay d| do cn nHe kHn pHa| |a d|eu | mc|. Cu Ho| tHt
su kHn pHa| |a Va| tro cua cn nHe |a |'. Cu Ho| tHt su
|a NHun cn ty nHay vot nH|n cn nHe kHac mo| nuc| nHu
tHe nao'
Chu ng II da IIen doa n r I Ihi WaIgreens cu ng se bIe I
phaI Iam gi voI InIerneI. Cng Iy nay da co Iruyen Ihng
dau Iu raI Ion vao cng nghe raI Iau Iruoc nhung cng Iy
khac Irong nganh. Trong dau Ihap nIen 1980, ho da dI IIen
phong Irong vIe c IhIe I Ia p m I he Ih ng n I ma ng r ng
khap goI Ia InIercom. Y Iuong Ihi raI don gIan: KhI IaI ca
cac cua IIem WaIgreens duoc IIen keI voI nhau va Ihng IIn
ve khach hang duoc guI ve mI Irung Iam du IIeu, he Ihng
nay se bIen moI cua IIem WaIgreens Ihanh mI IIem Ihuc
Iay quen Ihuc cua khach hang. Ban sng o IIorIda, nhung
ban dang dI du IIch o PhoenIx va can phaI mua Ihem Ihuc
Iheo mI Ioa dang dung. Khng Ihanh van de, IIem Ihuc
o PhoenIx da duoc IIen keI voI he Ihng Irung Iam, nen no
chang khac gi IIem Ihuc WaIgreens o gan nha ban.
TU T T D N V DA I
2S2
PHU LUC
2S3
nhuan Ihap. De de hIeu, Kroger Irung binh hang nam bo ra
gap dI s IoI nhuan Ihu duoc vao chI ph dau Iu, Irong
su I 30 nam.
291
Ca ng a n Iuo ng hon, ma c du da chIu m I
khoang no S,S I dIa de Ira c Iuc bang IIen maI mI Ian
40 dIa, c phIeu, cng Ihem 8 dIa gIay no cap Ihap de
da nh ba I nhu ng ke rinh ra p mua Ia I cng Iy nam 1988,
Kroger van IIep Iuc cng cuc caI Iao raI In kem nay Irong
suI haI Ihap nIen 1980 va 1990.
292
Kroger hIen daI hoa va
cach Ian IaI ca cac cua IIem, nang cap su IraI nghIem cho
khach hang, mo rng danh muc hang hoa cung cap, va Ira
duI hang Iram IrIeu dIa IIen no. VIec Kroger su dung cng
nghe queI ma vach de dua hang Iram IrIeu nhung Io dIa
moI IInh ra khoI nha kho va dua vao su dung co hIeu qua
duoc xem Ia mI yeu I chnh nam Irong kha nang ao IhuaI
cua ho bIen ra khng ch mI, khng ch haI, ma Ia ba
chu Iho Iu chIec mu.
GIIIeIIe cung Ia mI nha IIen phong Irong vIec ap dung
cng nghe. Nhung vIec ap dung cng nghe cua GIIIeIIe chu
yeu Ia Irong cng nghe san xuaI. Hay ngh den cng nghe
ca n IhIe I de sa n xua I ha ng IrIe u co Ihe de n ha ng I
nhung IuoI dao cao gIa re ma IaI ben. KhI ban hay II mua
mI IuoI dao, chung Ia mong mun IuoI dao nay vua hoan
hao vua re neu Inh Iren s Ian su dung. V du, de san xuaI
ra Sensor, GIIIeIIe da dau Iu hon 200 IrIeu dIa vao vIec
IhIeI ke va phaI IrIen, Irong do danh phan Ion cho cac IIen
b Irong san xuaI, va Ihu IaI 29 bang sang che.
293
Ho dI
IIen phong Irong vIec ap dung cng nghe han bang IIa Iaser
m I ca ch r ng ra I va o ca c b dao ca o cng nghe na y
dInh vIec ap dung cng nghe, chu cng nghe khng quyeI
dInh KhaI nIem con nhm duoc.
Truong hop cua WaIgreens Ihe hIen mI hinh mau chung.
Trong moI cng Iy nhay voI, chung II deu nhan Ihay co
cng nghe phu c Ia p. Tuy nhIen, day khng pha I Ia cng
nghe Iuy IIen, ma Ia vIec dI IIen phong ap dung cng nghe
co chon Ioc. MoI cng Iy nhay voI deu Ia nha IIen phong ve
cng nghe, nhung ban Ihan cng nghe Irong mI cng Iy
ra I kha c nhau.
V du nhu Kroger Ia mI nha IIen phong Irong vIec ap
dung may queI ma vach, gIup ho vuoI qua A&P nho vao
vIec IIen keI cac gIao dIch IaI quay voI he Ihng quan Iy
hang In. DIeu nay xem chung khng co gi hap dan (quan
Iy ha ng I n khng pha I Ia m I de Ia I Ihu hu I d c gIa ),
nhung ha y nhin Iheo huo ng na y: Thu Iuo ng Iuo ng ba n
buo c chan va o m I kho ha ng, nhung Ihay vi nhin Iha y
hang hang Iop Iop cac Ihung banh keo hay hoa qua, ban
IaI nhin Ihay hang hang Iop Iop IIen maI hang Iram ngan,
hang IrIeu Io dIa moI IInh, con moI cung dang chaI Iop
Iren ke, xep cao den Ian Iran nha. Do chnh Ia cach ban can
phaI nhin nhan ve hang In. MI mI Ihung ca rI khng
don gIan ch Ia mI Ihung ca rI; do Ia IIen. Va IIen cu nam
do v ch, cho den khI ban ban duoc Ihung ca rI nay.
Hay nho IaI Kroger da Ian IuoI dep bo cac cua IIem Iap
hoa vua nho, vua cu va II Ian, va Ihay Ihe bang nhung
cua IIem IhaI Ion, IhaI dep, va hao nhoang. De hoan Ihanh
cng vIec nay ho can co hon 9 I dIa dau Iu s IIen phaI
duo c ru I ra Iu nga nh kInh doanh Ia p ho a co I sua I Io I
TU T T D N V DA I
2S4
PHU LUC
2SS
Cng ty
Cng ngh g n li n v i Khai nim con nhm
trong giai oa n nha y vo t
AbboII
Nha IIen phong Irong vIec a p du ng cng nghe ma y Inh de
Iang mu c Io I nhua n Iren m I nhan vIen. Khng pha I Ia
nguo I da n da u Irong nghIen cu u va pha I IrIe n (R&D)
nhuo ng Ia I cho Merck, PIIzer, va nhu ng cng Iy khac vo I
m I KhaI nIem con nhm khac.
CircuiI CiIy
Nha IIen phong Irong vIec a p du ng cng nghe phu c Ia p
Iheo do I ha ng hoa Ia I dIem ba n va Irong kho ga n IIen vo I
kha I nIem McDonaIds cu a he Ih ng ba n Ie ha ng gIa IrI
cao, co kha nang dIeu ha nh m I he Ih ng nha I qua n ca c
cu a ha ng phan Ia n ve ma I dIa Iy .
lannie Mae
Nha IIen phong Irong vIec a p du ng ca c Ihua I Ioa n phuc Ia p
va phan Ich ba ng ma y Inh de da nh gIa ru I ro Ihe cha p
chnh xa c hon, Iu do Ia m Iang Io I nhua n Iren m I mu c ru I
ro. He Ih ng phan Ich ru I ro Ihng mInh hon gIa Iang
kha nang Ihe cha p cu a nho m nguo I co Ihu nha p Iha p, ga n
IIen vo I dam me dan chu hoa vIec so hu u nha .
GilleIIe
Nha IIen phong Irong vIec a p du ng cng nghe sa n xua I
phuc Ia p de sa n xua I vo I gIa re va d ng nha I ha ng I sa n
pham co d be n cao. Ba o ve b ma I cng nghe sa n xua I
Iuong Iu nhu CocaCoIa ba o ve cng Ihu c cu a ho .
Kimberly -
Clark
Nha IIen phong Irong vIec a p du ng cng nghe ve quy Irinh
sa n xua I, da c bIeI d I vo I nguyen IIeu khng ca n dan so I, de
phuc vu cho vIec Iheo du I mu c dch dua ra nhu ng sa n
pham cao ca p. Co nhu ng pho ng Ih nghIem nghIen cu u
phuc Ia p; em be bo quanh vo I he Ih ng ca m u ng d am va
nhIeI d .
V N DU NG CNG NGH
TRONG CA C CNG TY NHA Y VO T
Ihuong duoc ap dung cho cac san pham daI IIen va phuc
Iap nhu may dIeu hoa nhIp IIm.
294
Toa n b chia kho a cu a
b dao cao GIIIeIIe nam Irong cng nghe san xuaI dc dao
va duoc dang ky bao h dc quyen. GIIIeIIe bao ve no nhu
CocaCoIa bao ve cng Ihuc b maI cua ho, bao gm ca he
Ihng bao ve chaI che co Irang bI vu kh.
29S
TU T T D N V DA I
2S6
PHU LUC
2S7
Cng nghe la m I ch I xu c Ia c, khng pha i la nguyen
nhn cu a da di Io i
KhI |Im |ohnson Iro Ihanh Tng gIam dc IannIe Mae, ke
nhIem DavId MaxweII, ng va dI ngu Ianh dao da Ihue mI
cng Iy Iu van de danh gIa cng nghe. Nha Iu van chnh,
BIII KeIvIe, du ng m I he Ih ng xe p ha ng g m b n ba c,
Irong do 4 dIem ngha Ia co cng nghe IIen IIen, va 1 dIem
ngha Ia con o IhoI ky d da. IannIe Mae ch duoc 2 dIem.
Vi vay, Iheo dung nguyen Iac con nguoI dI Iruoc, KeIvIe
duoc Ihue de dua cng Iy IoI Iruoc.
296
KhI KeIvIe den IannIe
Mae vao nam 1990, cng Iy dang dI sau cac cng Iy khac
Iren WaII SIreeI Irong Inh vuc cng nghe khoang 10 nam.
Trong vong S nam ke IIep, KeIvIe da Ian IuoI dua IannIe
Mae Iu 2 dIem den 3,8 Iren Ihang dIem 4.
297
ng va cng
su da Ia o ra hon 300 u ng du ng ma y Inh, bao g m ca
nhung chuong Irinh phan Ich phuc Iap de Iheo doI mI
danh muc Ihe chap khoang 600 IrIeu dIa, he Ihng du IIeu
IIen keI bao gm 60 IrIeu IaI san, va don gIan hoa qua Irinh
Ia m vIe c, gIa m I I da gIa y Io va cng vIe c ha nh chnh.
KeIvIe cho bIeI: Chung II dua cng nghe ra khoI vI Ir am
Iha m va du ng cng nghe de Ihay d I mo I b pha n kInh
doanh. Chung II Iao ra mI he Ihng chuyen gIa de gIam
IhIeu chI ph mua nha. Nhung nguoI vay IIen su dung cng
nghe cua chung II se caI gIam IhoI gIan duoc xeI duyeI Iu
30 ngay xung con 30 phuI, Iu do caI gIam chI ph IIen
quan hon 1.000 dIa mI Ian vay. Tnh den nay, he Ihng
nay da gIup nhung nguoI mua nha IIeI kIem duoc gan 4 I
dIa.
298
Kroger
Nha IIen phong Irong vIec a p du ng cng nghe Ihng IIn de
IIen Iu c hIen da I hoa ca c cu a ha ng. La nguo I da u IIen
nghIem Iu c Ihu nghIem ma y queI ma va ch; ho IIen ke I cng
nghe na y vo I ca chu ky do ng IIen Ie , Iu do cung ca p ngu n
v n cho qua Irinh ca I Ia o cu a ha ng vo I quy m Io n.
Nucor
Nha IIen phong Irong vIec a p du ng cng nghe sa n xua I
Ihep IIen IIen nha I da nh cho nha ma y co nho . DI cho Ihe
gIo I de Iim cng nghe IIen IIen nha I. Sa n sa ng da nh cuo c
ra I Io n (den S0 gIa IrI ro ng cu a cng Iy) va o cng nghe
mo I ma nhu ng cng Iy kha c cho Ia qua ru I ro, v du nhu
cng nghe d khun Ia m mo ng IIen Iu c.
Philip
Morris
Nha IIen phong Irong vIec a p du ng cng nghe sa n xua I va
do ng go I. Da I cuo c va o cng nghe sa n xua I h p Ihu c mo
na p pha Iren sa ng kIen bao bi da u IIen Irong nga nh
Ihu c Ia Irong su I 20 nam. La nguo I da u IIen su du ng he
Ih ng sa n xua I du a Iren ma y Inh. Da u Iu kh ng I va o
Irung Iam sa n xua I de Ih nghIem, Ihu nghIem, hoa n IhIe n
cng nghe sa n xua I va cha I Iuo ng IIen IIen.
PiIney
Bowes
Nha IIen phong Irong vIec a p du ng cng nghe va o Ihu In.
Da u IIen, cng nghe duoc Ihe hIen qua ma y In gIa IIen buu
In Iu d ng. Sau do , PIIney da u Iu ra I Io n va o cng nghe
dIen Iu , pha n me m, Ihng IIn IIen Ia c, va InIerneI du ng
Irong ca c ma y xu Iy phuc Ia p. Da u Iu ra I Io n va o nghIen
cu u va pha I IrIe n (R&D) de Ia I pha I mInh cng nghe In gIa
Iem Irong Ihap nIen 1980.
Walgreens
Nha IIen phong Irong vIec ap du ng cng nghe ma ng ma y
Inh va Ihng IIn IIen Ia c qua ve IInh, ga n IIen vo I khaI nIem
IIem Ihu c Iay IIen Io I, duo c dIeu chnh cho phu ho p nhu
ca u da c Irung cu a Iu ng dIa dIem va dan cu. Da u Iu ra I Io n
nghen m I cu c va o he Ihng ve IInh de IIen ke I ca c cu a
IIem vo I nhau, nhu m I ma ng Iuo I r ng Io n cu a m I IIem
Ihu c Iay quen Ihu c duy nha I. Nhu m I chuyen Iham
quan va o Irung Iam vu Iru NASA. DI Iruo c ca c cng Iy
kha c Irong nga nh I nha I Ia m I Iha p nIen.
Wells largo
Nha IIen phong Irong vIec a p du ng cng nghe de Ia m Iang
Io I nhua n Iren m I nhan vIen. Nha Ia nh da o Irong vIec gIao
dIch ngan ha ng 24 gIo qua dIen Ihoa I, so m su du ng ma y
ATM, nguo I da u IIen cho phep mua ba n c phIe u Iren ATM,
nha IIen phong Irong vIec gIao dIch dIen Iu va qua InIerneI.
Nha IIen phong Irong vIec a p du ng ca c Ihua I Ioa n phuc Ia p
de da nh gIa ru I ro chnh xa c hon khI cho vay.
TU T T D N V DA I
2S8
PHU LUC
2S9
nhung gi ban can Iam Ia Iheo kIp dI Ihu. (Ban khng nhaI
IhIeI phaI co he Ihng dIen IhoaI IIen IIen nhaI Iren Ihe gIoI
de Iro Ihanh mI cng Iy v daI). Neu khng, ngha Ia cng
nghe na y khng ca n IhIe I, va ba n co Ihe bo qua, khng
quan Iam den no.
Chung II nhan Ihay vIec cac cng Iy nhay voI dI IIen
Irong Irong vIec ap dung cng nghe ch Ia mI cach nua de
ho gIu duoc ky IuaI gIoI han Irong KhaI nIem con nhm.
Tren Iy IhuyeI, mI quan he cua ho voI cng nghe khng co
gi khac bIeI voI mI quan he cua ho voI cac Inh vuc khac
IIen quan den quyeI dInh: con nguoI ky IuaI, Iu Iuong ky
IuaI, va hanh dng ky IuaI. Neu mI cng nghe khng phu
hop voI ba vong Iron, ho se bo qua Ioan b su so haI hay
huenh hoang ma IIep Iuc kInh doanh voI mI IhaI d binh
Ihan dang ne. Tuy nhIen, mI khI ho nhan Ihay cng nghe
Ia can IhIeI, ho Iro nen raI quyeI Iam va sang Iao Irong vIec
ap dung nhung cng nghe nay.
Trong nhung cng Iy dI Irong, nguoc IaI, chung II Ihay
ch co ba Iruong hop Ia IIen phong Irong vIec ap dung cng
nghe. Ba Iruong hop nay ChrysIer (IhIeI ke Iren may Inh),
HarrIs (ap dung dIen Iu vao cng nghe In), va RubbermaId
(cng nghe san xuaI IIen IIen) deu Ia nhung cng Iy ngan
ngay. DIeu nay cang chung Io rang cng nghe khng IhI
khng Ihe Iao ra duoc keI qua v daI va ben vung. V du
nhu ChrysIer, ho a p du ng m I ca ch Iuye I vo I cng nghe
IhIeI ke Iren may IIen IIen cung cac cng nghe IIen quan
de n IhIe I ke kha c, nhung Ia I khng IIen ke I nhu ng cng
nghe na y vo I m I Kha I nIe m con nhm nha I qua n. KhI
Hay Iuu y rang IannIe Mae baI dau IhoI dIem chuyen dI
Iu 1981, khI DavId MaxweII Ien nam quyen, nhung cng Iy
van dI sau Irong vIec ap dung cng nghe cho den Ihap nIen
1990. Vang, cng nghe da Iro nen raI quan Irong dI voI
IannIe Mae, nhung ch sau khI ho da phaI hIen duoc KhaI
nIem con nhm va sau khI da co buoc nhay voI. Cng nghe
Ia mI b phan chnh cua caI duoc cac nha Ianh dao IannIe
Mae goI Ia Ian gIo Ihu haI cua qua Irinh chuyen dI va
dong vaI Iro mI yeu I Ihuc day.
299
Cac cng Iy Kroger,
GIIIeIIe, WaIgreens, va Ioan b nhung cng Iy nhay voI deu
co cung mI quy Irinh vIec IIen phong ap dung cng nghe
ch dIe n ra o gIaI doa n sau cu a qua Irinh nha y vo I chu
khng bao gIo ngay Iu dau.
D|eu nay dua cHun ta den d|em cH|nH cua cHucn nay. bH| ducc
ap dun dun, cn nHe trc tHanH mt cHt xuc tac tHuc dy
da d| tc|, nHun kHn tao ra da. NHun cn ty nHay vot kHn
bao |c bt du qua tr|nH cHuyen d| bn v|ec t|en pHon tron
cn nHe, cH| v| |y do dcn |an |a ban kHn tHe tn dun cn
nHe cHo den kH| ban b|et cn nHe nao |a Huu |cH. Vy tH| cn
nHe nao |a Huu |cH' Do |a nHun cn nHe n ||en vc| ba von
tron |ao nHau cua bHa| n|em con nH|m.
De bao dam cng nghe huu ch Irong qua Irinh chuyen
dI Iu II den v daI, can phaI daI nhung cau hoI sau day.
Cng nghe nay co phu hop voI KhaI nIem con nhm khng7
Neu co, ngha Ia ban phaI Ia nha IIen phong Irong vIec ap
dung cng nghe nay. Neu khng, ban IaI hoI, IIeu ban co
ca n de n cng nghe na y khng7 Ne u co , ngha Ia Ia I ca
TU T T D N V DA I
260
PHU LUC
261
Iap ch Time da vIeI: RaI kho de so sanh anh huong cua
cac chnh IrI gIa va nha khoa hoc. Tuy nhIen, chung Ia co
Ihe nhan Ihay mI s Inh vuc duoc dInh ngha Ihng qua
chnh IrI, mI s Ihng qua van hoa, mI s khac IaI Ihng
qua IIen b khoa hoc... Vay Ihi, nguoI Ia nho gi ve Ihe ky
207 Vang, se nho de n dan chu . Vang, co ca nhan quye n.
Nhung Ihe ky 20 duo c nha c de n nhIe u nha I vi nhu ng IIe n b
vuo I ba c Irong khoa ho c va cng nghe , dIe u na y nang gIa IrI
cu a Iu do, va Iheo ca ch na o do Ihi co n do ng go p nhIe u hon
ba I cu chnh IrI gIa na o. Trong m I Ihe ky duo c nha c de n
da u IIen vi khoa ho c va cng nghe , co m I nhan va I n I ba I
nhu Ia m I hinh Iuo ng cu a Iho I da I, do Ia AIberI LInsIeIn.
301
No I Io m Ia I, Ia p ch Time khng chu Irong vIec chon nhan
vaI cua Ihe ky ma IhaI ra Ia chon chu de cua Ihe ky khoa
hoc va cng nghe rI Iu do gan cho no mI nhan vaI nI
IIeng nhaI. DIeu Ihu vI Ia, ch vaI ngay Iruoc khI Iap ch
Time cng b Iua chon LInsIeIn, ho cung cng b nhan vaI
cua nam 1999. AI da duoc chon7 Khng aI khac hon Ia dua
con nuI cu a nga nh Ihuong ma I dIe n Iu , |eII Bezos cu a
Amazon.com. DIe u na y m I Ia n nu a Ihe hIe n su a m a nh
mang Inh van hoa cua chung Ia dI voI nhung Ihay dI do
cng nghe mang IaI. Hay de II noI ro hon. TI khng Ian
Ihanh cung khng phan dI su Iua chon cua Iap ch Time.
TI don gIan ch Ihay dIeu nay IhaI Ihu vI va khaI sang, vi
no mo cho Ia mI caI nhin vao IInh hn hIen daI cua Ia. Ro
ra ng, m I ye u I chnh Irong ca ch suy ngh chung cu a
chung Ia Ia cng nghe, va nhung ung dung cua no.
DIeu nay dan den su kIen Ihu haI ma II mun nhac den.
ChrysIer baI dau phan Ian ra khoI ba vong Iron vao gIua
Iha p nIen 1980, Iu ma y bay GuIIsIream de n xe Ihe Ihao
MaseraII, khng m I cng nghe na o co Ihe gIu p cng Iy
IhoaI ra khoI quy dao dI xung. Cng nghe ma khng co
mI KhaI nIem con nhm ro rang, va khng co ky IuaI de
gIoI han Irong ba vong Iron, Ihi cung khng dua cng Iy
den v daI duoc.
B Y CNG NGH
Co haI su kIe n xua I hIe n Irong da u khI II dang vIe I
chuong na y. Su kIe n da u IIen Ia vIe c Ia p ch Time nam
1999 da binh chon AIberI LInsIeIn Ia Nhan vaI cua Ihe ky
20. Neu ban dong khung vIec chon Iua nhan vaI cua Ihe
ky quanh cau ho I: The gIo I na y se ra sao ne u khng co
nguoI nay In IaI7 Ihi su Iua chon LInsIeIn Ia dang ngac
nhIen, neu so sanh voI nhung nha Ianh dao nhu ChurchIII,
HIIIer, SIaIIn, va GandhI nhung nguoI IhaI su Ihay dI IIch
su nhan IoaI, du Iheo huong II hay xau. Cac nha vaI Iy
hoc da ch ra rang neu nhu khng co LInsIeIn Ihi cng dng
khoa hoc cung se phaI hIen ra IhuyeI Iuong dI, co Ihe Ia
cham hon nam nam, muoI nam, chu khng den muc nam
muoI nam.
300
Bo n pha I xI se da khng pha I nha n bom
nguyen Iu, va khI Dng mInh co Ihe da chIen Ihang Irong
chIen Iranh The gIoI II ma khng can den qua bom (mac du
co Ihe kh I D ng mInh pha I ma I nhIe u sInh ma ng hon).
Vay IaI sao Iap ch Time IaI chon LInsIeIn7
De gIaI Ihch cho su chon Iua cua minh, cac nha bIen Iap
TU T T D N V DA I
262
PHU LUC
263
Neu cng nghe Ia dac bIeI quan Irong, IaI sao cac nha
dIeu hanh cng Iy nhay voI IaI I nhac den no nhu vay7 Ro
rang khng phaI vi ho bo qua cng nghe. Cac cng Iy nay
deu phaI IrIen phuc Iap ve maI cng nghe va vuoI xa cac
cng Iy dI Irong. NgoaI ra, kha nhIeu cng Iy nhay voI da
duoc de cao raI nhIeu Iren bao ch va duoc Irao Ihuong vi
da IIen phong Irong vIec ap dung cng nghe. Vay ma cac
nha dIeu hanh raI I khI nhac den cng nghe. Lam nhu Ihe
cac baI bao va cac nha dIeu hanh dang noI ve haI nhom
cng Iy khac nhau vay!
V du nhu Nucor duoc nhIeu nguoI bIeI den nhu Ia mI
Irong nhung nha IIen phong sI sang ap dung cng nghe
san xuaI Ihep bang nha may co nho, duoc hang chuc baI
bao va haI quyen sach ca ngoI su dau Iu Iao bao cua ho
vao cng nghe d khun Iam mong IIen Iuc va cac Io nau
ba ng dIe n.
302
Nucor Iro Iha nh m I Iruo ng ho p dIe n hinh
duoc gIoI IhIeu Irong cac chuong Irinh hoc ve kInh doanh
nhu Ia mI v du ve vIec Ihay dI IraI Iu nganh Ihng qua
vIec ap dung cng nghe moI.
Nhung khI chu ng II ho I Ken Iverson, T ng gIa m d c
Nucor Irong gIaI doan chuyen dI, neu xeI Irong nam yeu
I hang dau Irong vIec chuyen Iu II den v daI, Ihi ng daI
cng nghe o vI Ir nao. Thu nhaI7 Khng. Thu haI7 Khng.
Thu ba7 Khng. Thu Iu7 Cu ng khng. Thu nam7 XIn I I,
nhung cu ng khng. Ken Iverson cho bIe I: Nhu ng ye u I
chnh bao gm su nhaI quan cua cng Iy, va kha nang cua
chung II Iruyen daI cac IrIeI Iy cua cng Iy xung den Ioan
b nhan vIen, do chung II khng co nhIeu Iang Iop va he
Ih ng quan IIeu.
303
Vo I mong mu n ngh ngoI Ihu gIa n Irong qua Irinh vIe I
quye n sa ch na y, II da de n MInnesoIa de gIa ng da y Ia I
MasIers Iorum. MasIers Iorum Ia noI chuyen I chuc cac
khoa hoc MBA danh cho nguoI dang dI Iam Iu hon 19 nam
qua, va II Iay Iam Io mo mun bIeI chu de gi da duoc Iap
dI Iap IaI Irong suI nhung nam nay. |Im LrIcson va PaIIy
GrIIIIn, gIam dc chuong Irinh cho bIeI: MI Irong nhung
chu de nhaI quan Ia cng nghe, Ihay dI, va mI IIen he
gIua haI yeu I nay.
TaI sao cac ban IaI IhIeI ke nhu vay7 TI hoI.
Ho Ira Io I: Nguo I Ia khng bIe I nhu ng gi nguo I Ia khng
bIe I. Va mo I nguo I Iun Io so Ia m I Ioa I cng nghe mo I
na o do se Ie n va o Iu pha sau va Ia m mo I nguo I gu c nga .
Ho khng hIe u ve cng nghe , va nhIe u nguo I co n e nga I
cng nghe . Ta I ca nhu ng gi ho bIe I Ia cng nghe Ia m I
nhan I Ihay d I quan Iro ng, va I I hon he I ho nen de y
de n cng nghe .
BoI vi van hoa cua chung Ia bI am anh boI cng nghe, va
boI vi cac cng Iy nhay voI Ihuong Ia nha IIen phong Irong
vIec ap dung cng nghe, co Ihe ban ngh Ia cng nghe se
chIem mI phan Ion Irong cac cuc Ihao Iuan gIua chung
II voI cac nha Ianh dao cng Iy nhay voI.
CHun t| da rt nac nH|en nHn tHy rn Hcn " cac nHa |anH
dao cn ty nHay vot ma cHun t| pHon vn kHn He de cp
den cn nHe nHu |a mt tron nm yeu t Han du tron qua
tr|nH cHuyen d|. Hcn nua, tron nHun trucn Hcp Ho co nHc
den cn nHe, tH| trun b|nH no cH| xep Han 4, va cH| co Ha|
tron s Z nuc| ducc pHon vn xep cn nHe c v| tr| s .
TU T T D N V DA I
264
PHU LUC
26S
Su Iam Ihuong Iruoc heI Ia he qua cua quan Iy yeu kem,
khng phaI Ia do cng nghe yeu kem. Nhung kho khan cua
BeIhIehem SIeeI khng IIen quan nhIeu den cng nghe san
xuaI Ihep Irong nha may co nho, ma Ia do IIch su quan he
Iao dng dI nghIch cua ho, da moc re Iu su quan Iy kem
hIe u qua va IhIe u khuye n khch. BeIhIehem da ba I da u
IruoI daI ngay ca Iruoc khI Nucor va cac nha may co nho
kha c gIa nh Ia y IhI pha n.
30S
Tha I va y, khI Nucor ba I da u
vuoI Ien voI cng nghe d khun Iam mong IIen Iuc vao
nam 1986, gIa IrI BeIhIehem da gIam 80 so voI IhI Iruong.
DIeu nay khng co ngha Ia cng nghe khng co vaI Iro gi
Irong su suy Ian cua BeIhIehem; cng nghe ro rang dong
mI vaI Iro, nhung khng phaI Ia vaI Iro quan Irong. VaI Iro
cua cng nghe ch Ia chaI xuc Iac Ihuc day nhanh hon su
sup d cua BeIhIehem, chu cng nghe khng phaI Ia nguyen
nhan. MI Ian nua, nguyen Iy cho rang cng nghe ch Ia
chaI xuc Iac chu khng phaI Ia nguyen nhan IaI dung, mac
du Iruong hop nay Ia mI Iruong hop dI nguoc.
ThaI vay, khI chung II nghIen cuu cac cng Iy dI Irong,
chung II khng Iim ra mI Iruong hop nao ma mI IraI
Ihuy II cng nghe n Iung khIen cng Iy chim nghm. R.
|. ReynoIds danh maI vI Ir cng Iy Ihuc Ia s 1 khng
phaI vi cng nghe, ma Ia do ban Ianh dao R. |. ReynoIds da
Ian pha cng Iy bang cach da dang hoa IhIeu ky IuaI, va
sau nay dI Iheo con duong hay dung cng Iy de Iam gIau
cho ban Ianh dao. A&P roI khoI vI Ir cng Iy Ion Ihu haI
cua My bIen Ihanh v danh khng phaI vi ho dI sau Kroger
Irong ky IhuaI queI ma vach, ma Ia vi ho IhIeu ky IuaI de
Hay ngung IaI va suy ngh ve dIeu nay mI chuI. O day
chung Ia co mI Iruong hop IuyeI voI ve su Ihay dI IraI Iu
Ihng qua ung dung cng nghe, va vI Tng gIam dc da
dan daI dIeu nay IaI khng dua cng nghe vao nam yeu I
hang dau Irong qua Irinh chuyen dI Iu II den v daI.
Cu ng m I ca ch nhin na y duo c Ihe hIe n qua ca c cu c
pho ng va n kha c vo I Nucor. Trong s ba y nha dIe u ha nh
quan Irong va Ihanh vIen HI dng quan IrI ma chung II
Iro chuyen, ch co mI nguoI duy nhaI chon cng nghe Ia
yeu I quan Irong hang dau, nhung nguoI con IaI deu Iap
Irung vao nhung yeu I khac. MI vaI nha dIeu hanh co
nhac den vIec Nucor daI cuoc raI Ion vao cng nghe Irong
cuc noI chuyen, nhung da s ho nhac den nhung yeu I
khac nhIeu hon Iuyen dung cng nhan mang IhaI d Iam
vIec cua mI nha nng Ihuc Ihu, Iuyen dung nguoI vao cac
vI Ir quan Iy, cau Iruc I chuc don gIan va khng quan
IIeu, nen van hoa hIeu suaI gIup Iang IoI nhuan Iren mI
Ian Ihep Ihanh pham. Cng nghe Ia mI phan Irong phuong
Irinh cua Nucor, nhung ch Ia Ihu yeu. MI nha dIeu hanh
Nucor keI Iuan: 20 Ihanh cng cua chung II Ia Iu cng
nghe moI ma chung II Iheo duI... nhung 80 Ia do van
hoa cng Iy.
304
ThaI ra, neu ban Irao cho mI cng Iy nao khac cung
mI cng nghe IaI cung mI IhoI dIem, cng voI cung mI
ngun IaI nguyen nhu Nucor, Ihi ho cung khng Ihe Iam
duoc nhu Nucor. GIng nhu cuc IhI DayIona S00, an s
chnh de chIen Ihang khng phaI Ia chIec xe, ma Ia nguoI
IaI xe va dI ngu phuc vu. Khng phaI Ia chIec xe khng
quan Irong, nhung no ch xep Ihu haI.
TU T T D N V DA I
266
PHU LUC
267
(chu nhan cu a UNIVAC, chIe c ma y Inh co Io n da u IIen
Ihanh cng ve maI Ihuong maI) den muc chIec may Inh
dau IIen cua IBM duoc goI Ia UNIVAC cua IBM.
310
BoeIng
khng phaI Ia nha IIen phong Irong nganh san xuaI may
bay dan dung. De HavIIIand moI chnh Ia nha IIen phong
vo I ComeI, nhung da su p d khI m I Irong nhu ng chIe c
may bay dau IIen cua ho bI n Iung Iren khng, qua IhaI
khng phaI Ia mI su kIen II cho Ihuong hIeu. BoeIng gIa
nhap IhI Iruong cham hon, dau Iu nhIeu hon de san xuaI
ra nhung chIec may bay an Ioan hon, dang IIn cay hon, va
Iu do Ihng IrI bau IroI Irong suI ba Ihap ky.
311
TI co Ihe
ke Ihem nhIeu v du nua. GL khng phaI Ia nha IIen phong
SU TU T D C CU A BETHLEHEM STEEL
T Ie Io I nhua n c phIe u Ich Iu y so vo I IhI Iruo ng chung
61966 122000
dI dIen Ihuc Ie phu phang ve ban chaI Ihay dI cua cua
ha ng Ia p ho a.
Cac du ||eu tu cuc nH|en cuu cua cHun t| kHn cHun m|nH
ducc rn cn nHe don va| tro quan tron tron su suy tan
cua nHun cn ty mt tHc| v| da| |Hay su tm tHucn k|nH n|en
cua mt s kHac. 0| nH|en cn nHe rt quan tron, ban kHn
tHe |a ke tut Hu ve cn nHe va Hy von co tHe trc nen v| da|.
NHun cn nHe ban tHn no kHn pHa| |a nuyen nHn cH|nH
cua su v| da| Hay suy tan.
Trong suI IIch su qua Irinh kInh doanh, nhung nha IIen
phong Irong cng nghe I khI Ihang IoI ve sau. V du nhu,
VIsICaIc Ia chuong Irinh Inh Ioan chu yeu dau IIen Iren
ma y Inh ca nhan.
306
Nga y nay VIsICaIc dang o dau7 Ba n
co bIeI aI dang su dung chuong Irinh nay khng7 Con cng
Iy da dI dau sang Iao ra no Ihi sao7 TIeu rI; ho chang con
In IaI nua. VIsICaIc da chIu Ihua LoIus 123, va den IuoI
chuong Irinh nay phaI Ihua LxceI.
307
LoIus sau do da IruoI
daI, va ch voI vaI khI duoc ban cho IBM.
308
Tuong Iu nhu
vay, nhung chIec may Inh ca nhan dau IIen Ia do nhung
cng Iy hIen nay da Ian ra san xuaI, v du nhu Osborne.
309
Ngay nay, chung Ia su dung may Inh chu yeu Ia cua DeII
hay Sony.
HIen Iuong cac cng Iy Ihe he Ihu haI (hoac ba hoac bn)
se chIe n Iha ng so vo I nhu ng nha IIen phong xua I hIe n
xuyen suI Ioan b IIch su Ihay dI kInh Ie va cng nghe.
IBM khng pha I Ia cng Iy IIen phong Irong nga nh ma y
Inh. Ho Iu I Ia I pha sau kha xa so vo I RemIngIon Rand
TU T T D N V DA I
268
PHU LUC
269
Ia suI ngay bI nhI nheI ve Iam quan Irong cua cng nghe
Iu cac Iruong kInh doanh. Neu chung Ia khng de cap den
van de nay, chung Ia da de IaI mI I hng Ion Irong quyen
sa ch.
Nhung BrIan Larsen phan bac IaI: Nhung Iheo II nhan
Ihay, nhung keI Iuan ve cng nghe ma chung Ia Iim ra ch
Ia mI Iruong hop dac bIeI cua hanh dng ky IuaI, va phaI
daI no Irong chuong Iruoc. Hanh dng ky IuaI ngha Ia gIu
muc gIoI han Irong ba vong Iron, va do Ia cI IoI cua nhung
kham pha ve cng nghe.
ScoII Cederberg noI ngay: Dung vay, nhung day Ia mI
Iruong hop raI dac bIeI. MoI cng Iy nhay voI deu Ia nhung
nha IIen phong Irong vIec ap dung cng nghe raI Iau Iruoc
khI ca Ihe gIoI bI me hoac boI cng nghe.
Amber Young phan dI: Nhung neu so sanh voI nhung
keI Iuan khac nhu Cap d S, KhaI nIem con nhm, va van
de con nguoI dI Iruoc, Ihi cng nghe ch Ia mI van de raI
nho. TI dng y voI BrIan: Cng nghe Ia quan Irong, nhung
ch Ia mI phan cua ky IuaI, hay ch Ia chIec banh da ma
IhI.
Chung II da Iranh Iuan suI ca mua he. RI Ihi ChrIs
|ones, van voI phong cach Iang Ie va suy Iu, da hoI mI cau
quan Iro ng: Ta I sao nhu ng cng Iy nha y vo I co Ihe gIu
duoc quan dIem can bang dI voI cng nghe, Irong khI hau
heI nhung cng Iy khac Ihuong Iro nen qua vn va, hoac
qua Io so, va chay quanh nhu nhung chu ga con Io IroI sap,
gIng nhu nhung gi dang dIen ra voI InIerneI7
Dung vay, IaI sao chu.
ve he Ih ng dIe u ho a, ma Ia WesIInghouse.
312
PaIm
CompuIIng khng phaI Ia nha IIen phong ve IhIeI bI h Iro
ca nhan ky IhuaI s, ma Ia AppIe, voI san pham NewIon
duoc nhIeu nguoI bIeI den.
313
AOL khng phaI Ia nha IIen
phong ve cng dng nguoI IIeu dung Iren InIerneI, ma Ia
CompuServe va ProdIgy.
314
Chung II co Ihe IIeI ke mI danh sach daI nhung cng
Iy hang dau ve cng nghe nhung IaI khng vuoI Ien Ihanh
nhung cng Iy v daI. Day co Ihe Ia mI danh sach raI Ihu
vI, nhung rI cuc nhung v du nay cung ch phan anh mI
su Iha I can ba n: Cng nghe khng Ihe dua m I doanh
nghIep II Ihanh v daI, hay cuu cng Iy khoI Iham hoa.
ThaI ra, vIec Ie Ihuc vao cng nghe mI cach IhIeu suy
ngh Ia mI mon no, khng phaI Ia mI IaI san. Dung vay,
khI su dung dung khI gan IIen cng nghe voI mI khaI
nIem don gIan, ro rang, nhaI quan dua Iren su Ihau hIeu
cng nghe Ia mI yeu I Ihuc day can IhIeI de Iao da.
Nhung khI dung saI khI chon Iay mI gIaI phap de dang,
khng Ihau hIeu no gan IIen voI khaI nIem ro rang va nhaI
quan nhu Ihe nao cng nghe se day nhanh qua Irinh Ian
ra do chnh ban gay nen.
CNG NGH VA N l LO TU T H U
Nhom nghIen cuu chung II da Iranh caI raI nhIeu IIeu
chu de nay nen duoc Ihao Iuan Irong mI chuong rIeng hay
khng.
ScoII |ones noI: PhaI co mI chuong ve cng nghe. Chung
TU T T D N V DA I
270
PHU LUC
271
Nhung nguoI Iao nen cac cng Iy nhay voI khng he bI
Ihuc day bang su Io so. Ho khng bI Ihuc day boI su Io so
ve nhung dIeu ho khng Ihau hIeu. Ho khng bI Ihuc day
boI nI so moI nguoI nhin minh nhu ke ngc. Ho khng bI
Ihuc day boI nI so khI Ihay moI nguoI Ihanh cng qua Ion
ma minh Ihi khng. Ho khng bI Ihuc day boI nI so se bI
nghIen naI Irong su canh Iranh.
NHun nuc| da dua cn ty |en v| da| co dn |uc |a mt su
tHuc |uc san tao va su s| suc ben tron pHa| vucn |en v| tr|
xut sc tHeo dun nH|a cua no. Nucc |a|, nHun nuc| cH| b|et
xy dun va c ma| v| tr| tm tHucn |a| co dn |uc |a su sc Ha|
b| rct |a| pH|a sau.
MI v du IuyeI voI Ihe hIen su khac bIeI nay Ia gIaI doan
bung n cng nghe cuI Ihap nIen 1960, v Iinh dung ngay
va o gIu a gIaI doa n nghIen cu u ve I I de n v da I. No Iro
Ihanh mI san khau hoan hao de Iheo doI su khac nhau
ma cng Iy II va cng Iy v daI Ihe hIen. Cac cng Iy v daI
phan ung Iuong Iu nhu WaIgreens binh Ihan Ihuc hIen
nhu ng buo c vu ng cha c Io I pha Iruo c Irong khI nho m
cng Iy Iam Ihuong IaI dao dng Irong so haI va dIen cung.
Tha I ra, dIe m chnh cu a chuong na y khng pha I Ia ve
cng nghe don Ihuan. Khng co cng nghe nao, cho du dc
dao den may may Inh, gIao Ihng IIen Iac, roboI, InIerneI
co Ihe Iu no kch hoaI qua Irinh Iu II den v daI. Khng
co cng nghe nao dua ban den duoc Cap d S. Khng co
cng nghe na o co Ihe chuye n d I nguo I khng phu ho p
Ihanh ra phu hop. Khng co cng nghe nao Iao ra duoc ky
Cau hoI cua ChrIs da dua chung II den mI dIeu khac
bIeI cI IoI gIua cng Iy v daI va cng Iy II, dua IoI Ihe
nghIeng ve pha y kIen ung h vIec dua chuong nay vao
quye n sa ch.
Neu ban co co hI ngI IaI va doc heI hon 2.000 Irang ghI
chep cac cuc phong van voI cng Iy nhay voI, ban se raI
ngac nhIen khI Ihay IhIeu vang su Ihao Iuan ve chIen Iuoc
canh Iranh. Dung vay, ho co nhac den chIen Iuoc, ho co
nhac den hIeu suaI, va ho co Ihao Iuan vIec Iam Ihe nao de
Iro nen gIoI nhaI, va ho cung co nhac den vIec phaI chIen
Ihang. Nhung ho khng noI bang nhung Iu ngu mang Inh
dI pho va khng bao gIo dInh ngha chIen Iuoc cua minh
Ia de phan ung IaI Iruoc nhung gi nguoI khac dang Iam. Ho
noI ve nhung gi ho mun Iao ra, va cach ho c gang de caI
IhIen so voI mI chuan muc hoan hao IuyeI dI.
KhI chung II yeu cau George Harvey hay noI ve dng Iuc
Iao nen su Ihay dI o PIIney Bowes Irong Ihap nIen 1980,
ng noI: TI Iun mong duoc nhin Ihay PIIney Bowes Ia
mI cng Iy v daI. Hay baI dau Iu day, duoc chu7 Hay baI
dau Iu day. Do Ia mI dIeu hIen nhIen khng can phaI bIen
mInh hay gIaI Ihch gi ca. Hm nay chung II chua daI den
muc do. Ngay maI chung II cung chua daI den muc do. Co
qua nhIeu Ihu phaI Iam de daI duoc su v daI Irong mI Ihe
gIoI Iun Ihay dI.
31S
Hay nhu Wayne Sanders da Ing keI
da c Inh IIeu bIe u cu a co che hoa I d ng ben Irong Ia I
KImberIyCIark: Chung II khng bao gIo cam Ihay Ihoa
ma n. Chu ng II co Ihe vuI suo ng, nhung khng bao gIo
Iho a ma n.
316
TU T T D N V DA I
272
PHU LUC
273
Cng Iy nha y vo I Ira nh ca c m I Iho I Ihuo ng hay hu a
Iheo s dng dI voI cng nghe, Iuy nhIen ho chnh Ia
nha IIen phong Irong vIec ap dung cng nghe co chon
Io c.
Cau hoI chnh daI ra ve cng nghe Ia Cng nghe nay co
phu hop voI KhaI nIem con nhm cua ban khng7 Neu
co, vay ban phaI Iro Ihanh nha IIen phong Irong vIec ap
du ng cng nghe na y. Ne u khng, ba n co Ihe gIu mu c
ngang bang dI Ihu hoac Io dI hoan Ioan.
Cng Iy nhay voI dung cng nghe nhu mI chaI xuc Iac
Ia o da , chu khng pha I Ia cha I pha I sInh ra su c da .
Khng co cng Iy nhay voI nao baI dau qua Irinh chuyen
dI bang vIec Iro Ihanh IIen phong Irong cng nghe, Iuy
nhIen ho deu Ia nha IIen phong Irong vIec ap dung cng
nghe mI khI ho hIeu duoc cng nghe nay phu hop nhu
Ihe nao Irong ba vong Iron va sau khI ho da Iao duoc
buo c chuye n d I.
Ban co Ihe dem cung mI cng nghe hang dau duoc ap
dung IIen phong IaI cac cng Iy nhay voI va dua mIen
ph cho cac cng Iy so sanh Iruc IIep, Ihi cac cng Iy dI
Irong van khng Ihe Iao ra duoc mI keI qua du ch gan
nhu Iuong Iu.
Cach mI cng Iy phan ung IaI Iruoc su Ihay dI cng
nghe Ia mI ch dan kha chnh xac ve dng Iuc ben Irong
huong den v daI hay Iam Ihuong. Nhung cng Iy v daI
phan ung mI cach sau sac va sang Iao, Ihuc day boI
mI dng Iuc phaI chuyen nhung IIem nang chua phaI
IuaI dI dIen Ihuc Ie phu phang, cung nhu khng Ihe buc
ban gIu vung nIem IIn. Khng co cng nghe nao Ihay Ihe
duoc nhu cau phaI Ihau hIeu ve ba vong Iron va chuyen
dI kIen Ihuc nay Ihanh mI KhaI nIem con nhm don gIan.
Khng co cng nghe nao co Ihe xay dung mI van hoa ky
IuaI. Khng co cng nghe nao Iam moI nguoI hIeu mI dIeu
don gIan rang neu ban de cho IIem nang maI khng duoc
khaI pha cu de mI dIeu maI o muc II Irong khI no co
IIem nang daI muc v daI Ia mI II II mun Ihuo.
Nhung aI van gIu dung nhung dIeu can ban nay va gIu
duoc su can bang, ngay ca Irong nhung gIaI doan Ihay dI
va d vo, se Iao duoc da de Iam nen buoc nhay voI. Nhung
nguo I khng Ihe Ia m duo c dIe u na y, va roI va o su dao
dng, se Iheo duong xoan c dI xung va maI van o muc
Iam Ihuong. Day Ia buc Iranh Ioan canh ve su khac bIeI
gIua II va v daI, cau Iruc cua Ioan b cuc nghIen cuu
duoc Ihe hIen qua phep an du ve chIec banh da va vong
Ian quan. Va bay gIo chung Ia se chuyen huong ve su khac
bIe I bao qua I na y.
To m I I chuong
BA N A P CNG NGH
NHU NG l M CHlNH
Cac cng Iy nhay voI nhin nhan cng nghe va cac Ihay
dI do cng nghe khac voI cach nhin cua nhung cng Iy
Ia m Ihuo ng.
TU T T D N V DA I
274
PHU LUC
27S
CHUONG TA M
BA NH DA VA VO NG L N QU N
Cach mang ngha Ia phaI day banh xe.
IGOR STRAVINSKY
317
Hay Iuong Iuong mI chIec banh da Io Ion va nang ne
mI chIec da bang kIm IoaI duoc dung dung Iren mI
Iruc, duong knh khoang 10m, day 0,Sm, va nang khoang
2.S00 kg. Bay gIo ha y Iuo ng Iuo ng nhIe m vu cu a ba n Ia
Iam cho chIec banh da nay quay quanh Iruc IhaI nhanh va
IhaI Iau.
huy Ihanh keI qua; cac cng Iy Iam Ihuong phan ung
mI cach dao dng, voI dng Iuc Ia nI Io so bI bo roI
pha sau.
NHU NG KHA M PHA B T NGO
Y kIen cho rang su Ihay dI cng nghe Ia nguyen nhan
chnh dan den su suy Ian cua nhung cng Iy mI IhoI
v daI (hoac gIu cng Iy maI o muc Iam Ihuong) khng
duoc chung mInh bang du IIeu. D nhIen, mI cng Iy
khng Ihe maI Ia nguoI Iheo duI va hy vong Iro Ihanh
v daI, nhung ban Ihan cng nghe khng phaI Ia nguyen
nhan sau xa cua vIec suy Ian hay v daI.
Trong s 84 cuc phong van cac nha Ianh dao cng Iy
nhay voI, hon 80 khng he nhac den cng nghe nhu Ia
mI Irong nam yeu I hang dau Irong gIaI doan chuyen
dI. DIeu nay cung dung ngay ca Irong nhung cng Iy
n I IIe ng Ia nha IIen phong Irong vIe c a p du ng cng
nghe, v du nhu Nucor.
Bo, dI b, chay co Ihe Ia mI phuong phap huu hIeu,
ngay ca Irong gIaI doan cng nghe Ihay dI nhanh chong
va Ioa n dIe n.
QUA TRINH XY DUNG NN TANG
Q
U
A

T
R
I
N
H

D

T

P
H
A

Kha nang Ia nh
da o ca p d S
Con nguo I dI Iruo c
cng vIe c Iheo sau
D I ma I su Iha I
phu phang
Kha I nIe m
con nhm
Van ho a
ky Iua I
Ba n da p
cng nghe
CON NGUO I KY LU T TU TUONG KY LUT HA NH D NG KY LU T
TU T T D N V DA I
276
PHU LUC
277
manh hon, nhung baI cu mI cu day duy nhaI nao cho
du manh den may cung ch Ihe hIen mI phan nho Irong
Ioan b suc Iuc Ich Iuy dn Ien chIec banh da.
XY DU NG N N TA NG VA NHA Y VO T
Hinh anh chIec banh da Ihe hIen cam gIac Ing quan co
che ben Irong cac cng Iy khI ho dI Ien Iu II den v daI.
Cho du keI qua sau cung co phI Ihuong den may, Ihi vIec
chuyen dI Iu II den v daI chua bao gIo dIen ra Irong mI
cu hch duy nhaI. Khng Ihe In IaI ch mI hanh dng don
gIan, khng co mI chuong Irinh hoanh Irang nao, khng
co mI cuc cach Ian cheI nguoI nao, khng co mI co hI
may ma n na o, khng co cu c ca ch ma ng da m ma u na o.
Qua Irinh chuyen dI Iu II den v daI den Iu mI qua Irinh
Ich Iuy Iung buoc mI, Iung hanh dng mI, Iung quyeI
dInh mI, Iung vong xoay mI cua chIec banh da IaI ca
cng dn IaI dua den keI qua IuyeI voI va ben vung.
Tuy nhIen neu ban doc cac baI bao vIeI ve cac cng Iy,
co Ihe ban se nhin van de khac han. Thng Ihuong, bao ch
khng vIeI ve mI cng Iy cho den khI chIec banh da da baI
dau quay voI Ic d 1000 vong,phuI. DIeu nay da Iam saI
Iech nhan Ihuc cua chung Ia ve su chuyen dI, khIen cho
Ia cu ngh ho Ihuc hIen su nhay voI nhu mI cuc chuyen
minh qua dem.
Dung heI suc de day, ban buc chIec banh da phaI IIen
Ien, ban dau con chua cam nhan duoc. Ban cu IIep Iuc day,
va sau haI hay ba gIo IIen Iu c ga ng su c, ba n bu c chIe c
banh da phaI dI xong mI vong.
Ban cu IIep Iuc day, va chIec banh da baI dau dI nhanh
hon, va vo I n Iu c be n b, chIe c ba nh da dI duo c m I vo ng
nu a. Ba n cu IIe p Iu c da y Iheo m I huo ng nha I dInh. Ba
vo ng... r I b n... nam... sa u... chIe c ba nh da da co Iro n nhanh
hon... ba y... Ia m... ba n cu IIe p Iu c da y... chn... muo I... no ba I
da u co da ... muo I m I... muo I haI... m I Ia n quay nhanh hon
r I... haI muoI... ba muoI... nam muoI... m I Iram.
Va rI, vao mI IhoI dIem, dI pha! ChIec banh da baI
dau hoaI dng Iheo huong co IoI cho ban, dua chIec banh
da dI IoI, Iung vong Iung vong mI... vuI! chnh suc nang
cu a no dang Iu va n ha nh gIu p ba n. Ba n khng ca n pha I
day qua manh nua, nhung chIec banh da van dI ngay cang
nhanh hon. M I vo ng quay cu a chIe c ba nh da du a va o
phan Iuc da co Iu vong Iruoc, su dau Iu suc Iuc cng huong.
Nhanh hon mI ngan Ian, rI muoI ngan Ian, rI mI Iram
ngan Ian. ChIec da nang ne bay ve pha Iruoc, voI mI suc
da khng gi can nI.
Bay gIo gIa du co aI do de n va ho I: Nho va o Ia n da y
manh nao ma chIec banh da nay dI nhanh Ihe7
Ban se khng Ihe Ira IoI cau hoI nay duoc; day Ia mI cau
hoI heI suc v Iy. PhaI chang Ia Ian day dau IIen7 Hay Ihu
haI7 Hay Ihu nam7 Hay Ihu mI Iram7 Khng phaI. Day Ia
keI qua cua IaI ca cac Ian day cng IaI Irong mI n Iuc Ich
Iuy Iheo mI huong nhaI dInh. MI s Ian day co Ihe Ia

* HaI Iu na y duo c du ng Irong quy e n The Wealth of Nations: Why Some Are
Rich and Some So Poor (NXB W.W. NorIon & Company, 1998) cu a DavId S.
Landes.
TU T T D N V DA I
278
PHU LUC
279
CIrcuII CIIy. Trong vo ng nam nam IIe p Iheo, khI ho ba I
da u chuye n d I Ioa n b Iheo huo ng na y, CIrcuII CIIy da
dem Ia I Io I nhua n Io n nha I cho c dng, cao hon ba I cu
cng Iy na o cu ng gIao dIch Iren IhI Iruo ng chu ng khoa n
New York.
319
Tu 19821999, CIrcuII CIIy dem Ia I Io I nhua n
c phIe u Ich Iu y cao ga p 22 Ia n so vo I IhI Iruo ng, va de
da ng vuo I qua nhu ng ng Io n nhu InIeI, WaIMarI, GL,
HewIeIIPackard, va CocaCoIa.
Khng ngac nhIen gi khI CIrcuII CIIy Iuc do duoc xem Ia
Iam dIem cua gIoI Iruyen Ihng. Mac du chung II khng
Iim Ihay baI bao quan Irong nao Irong gIaI doan 10 nam
Iruoc buoc nhay voI, chung II doc duoc 97 baI dang xem
xeI Irong gIaI doan 10 nam sau buoc nhay voI, Irong do 22
baI cuc ky quan Irong. DIeu nay cu nhu Ihe cng Iy khng
he In IaI Iruoc do, mac du ho da gIao dIch Iren mI IhI
Iruong chung khoan Ion Iu 1968, va mac du nhung buoc
IIen dang ghI nhan AIan WurIzeI va cng su da daI duoc
Irong vong 10 nam dan den dIem nhay voI.
Cau chuye n CIrcuII CIIy Ihe hIe n m I ma u hinh quen
Ihu c. Trong Ia I ca ca c Iruo ng ho p, chu ng II de u nha n
Ihay s Iuong baI bao Irong mI Ihap nIen Iruoc IhoI dIem
nhay voI I hon Ihap nIen sau nhay voI, Irung binh Iheo I
Ie 1:3.
320
V du nhu, Ken Iverson va Sam SIegeI da ba I da u da y
chIec banh da cua Nucor Iu nam 196S. Trong suI muoI
nam, khng aI de y den, va d nhIen cac Io bao ve IaI chnh
hay cac cng Iy Ihep khac cung khng. Neu ban hoI cac
nha dIeu hanh IaI BeIhIehem SIeeI hay U.S. SIeeI ve HIem
V du, ngay 2781984, Iap ch Forbes dang mI baI ve
CIrcuII CIIy. Day Ia Ian dau IIen mI baI bao vIeI ve CIrcuII
CIIy o binh dIen quc gIa. BaI bao cung khng daI, ch haI
Irang, va daI cau hoI IIeu su Iang Iruong gan day cua CIrcuII
CIIy co IIep Iuc khng.
318
Dau sao, day cung Ia Ian dau IIen
CIrcuII CIIy duoc cng nhan cng khaI Ia da nhay voI. VI
nha bao da Iim ra duoc mI cng Iy moI day IrIen vong,
gIng nhu mI cau chuyen Ihanh cng Iuc IhoI.
Cau chuye n Iha nh cng Iu c Iho I na y, Iha I ra, da duo c
IhaI nghe n Irong hon m I Iha p nIen. AIan WurIzeI da ke
Iu c su nghIe p T ng gIa m d c Iu cha minh va o nam 1973,
Iu c do cng Iy dang ga n nhu pha sa n. Da u IIen, ng I
chu c Ia I nho m dIe u ha nh va de ra mu c IIeu pha I nhin
Iha ng va o su Iha I, ca ben Irong va ben ngoa I cng Iy.
Nam 1974, ma c du va n dang pha I ga nh m I khoa n no
kh ng I , WurIzeI va c ng su da ba I da u Ih nghIe m vo I
m I m hinh ba n Ie kIe u nha kho (Iru m I s Iuo ng Io n
ca c Ihuong hIe u, gIa duo c kha u Iru , va gIao ha ng ngay) va
xay du ng m hinh kIe u ma u Ia I RIchmond, VIrgInIa, de
ba n ca c ma I ha ng IhIe I bI du ng cu . Nam 1976, cng Iy
ba I da u Ihu nghIe m m hinh na y vo I ca c ma I ha ng dIe n
Iu gIa du ng, va de n nam 1977, ho chuye n kha I nIe m na y
Iha nh cu a ha ng CIrcuII CIIy da u IIen.
Y Iuo ng na y da Iha nh cng, va cng Iy ba I da u Ien ke
hoa ch chuye n d I ca c cu a IIe m ba n IhIe I bI nghe nhin
Iha nh cu a ha ng CIrcuII CIIy. Nam 1982 chn nam IIen
Iu c Ich Iu y vo ng quay cu a ba nh da WurIzeI va nho m
c ng su hoa n Ioa n ga n bo vo I kha I nIe m cu a ha ng Io n
TU T T D N V DA I
280
PHU LUC
281
dI, va Iren Io Fortune Ia sau 16 nam. Trong gIaI doan Iu
196S de n 197S, chu ng II ch Iim duo c 11 ba I ba o ve
Nucor, va khng co baI nao quan Irong ca. RI Iu 1976 den
199S, chung II Ihu Ihap duoc 96 baI bao ve Nucor, Irong
s do co 40 baI vIeI chI IIeI ve cng Iy hay neu Ien cac dac
dIe m n I ba I Iren ca nuo c.
Bay gIo , co Ihe ba n dang ngh: Nhung chu ng Ia cu ng
doan bIeI Iruoc rI. D nhIen Ia cac cng Iy nay phaI duoc
vIeI ve nhIeu hon khI ho Ihanh cng qua muc. Vay Ihi co
gi quan Irong dau7
D|eu quan tron |a dy. CHun ta da cHo pHep cacH nH|n ve
cHuyen d| tu ben noa| cH| pH| quan n|em cua cHun ta ve cacH
dan |e cHun ta pHa| cam nHn d| vc| nHun nuc| da tHam |a
vao qua tr|nH nay tu ben tron. NH|n tu ben noa|, cHun ta tHy
dy |a nHun bucc nHay vot pH| tHucn, tua nHu mt cuc cacH
man. NHun tu ben tron, cam |ac Hoan toan kHac Hn, |n
nHu mt qua tr|nH pHat tr|en tu nH|en Hcn.
Ha y Ihu Iuo ng Iuo ng co m I qua Iru ng da I na m day.
Khng aI de Iam den no, cho den mI hm, qua Irung vo
va mI chu ga con nhay ra! TaI ca cac Io bao va Iap ch Ion
deu nhay vao, vIeI cac baI chuyen de Su chuyen dI Iu
Tru ng Iha nh Ga con!, Cu c Ca ch ma ng v da I cu a qua
Trung! Cuc Xoay chuyen phI Ihuong cua qua Trung!
nhu Ihe qua Irung da IraI qua cuc II xac Iuc IhoI, Iu dng
chuyen minh Ihanh ga con.
Nhung duoI quan dIem cua ga con Ihi su vIec nay duoc
ClRCUlT ClTY
GIa IrI Ich Iuy cua 1 USD dau Iu, s Iuong baI bao Ihu Ihap duoc
31121972 31121992
Tho I dIe m chuye n d I, 41982
ThI Iruo ng chung: S8,3S
CIrcuII CIIy: S311,64
S Iuo ng ba I vIe I
Zero
hoa Nucor vao nam 1970, ho se cuoI Ion, neu gIa su nhu
ho nhan ra duoc Ien cng Iy nay (ma dIeu nay cang dang
nghI ngo). Den nam 197S, Ia IhoI dIem chuyen dI cua ho
nhu Ihe hIen Iren bIeu d chung khoan, Nucor da xay duoc
ba nha may san xuaI Ihep co nho, da Iu Iau IhIeI Iap duoc
nen van hoa hIeu suaI dc dao cua rIeng minh, va da buoc
cha c cha n Iren con duo ng Iro Iha nh cng Iy Ihe p co Io I
nhuan cao nhaI Iren nuoc My.
321
Vay ma baI bao Ion dau
IIen va n chua xua I hIe n cho ma I de n nam 1978 Iren Io
Business Week, Iuc Ia 13 nam sau khI ho baI dau chuyen
TU T T D N V DA I
282
PHU LUC
283
CIark cho bIeI: DarwIn khng Ihay dI duong huong cng
Iy Irong mI dem. ng ay cung phaI IraI qua qua Irinh IIen
ho a.
322
M I nguo I kha c no I: VIe c chuye n d I khng don
gIan Ia ngay chuyen Ihanh dem. Do Ia mI qua Irinh dan
dan, va II ngh moI nguoI van chua Ihng sau nhIeu nam
Ihu c hIe n.
323
D nhIen, vIe c ba n ca c nha ma y Ia m I Iu c
day manh cho banh da, nhung do cung ch Ia mI Ian day.
Sau khI ban cac nha may, vIec chuyen dI hoan Ioan Ihanh
cng Iy gIay IIeu dung s 1 doI hoI hang ngan cu day nhu
vay Ien banh da, nhe co manh co, doI nay de Ien doI kIa.
PhaI maI nhIeu nam Ihi banh da moI co du suc da de gIoI
bao ch co Ihe Iruyen IIn ve su chuyen minh cua KImberIy
CIark Iu I I de n v da I. Ta p ch Forbes da vIe I: KhI KImberIy
CIark quyeI dInh dI dau Iruc IIep voI ProcIer & GambIe...
chnh Iap ch nay da IIen doan mI Iham hoa. ThaI Ia mI
y kIen ngu ngc. Nhung cuI cung ho cho Ihay, y Iuong nay
khng m I ngu ng c I na o. Do Ia m I y Iuo ng Ihng
mInh.
324
Khoa ng Iho I gIan gIu a haI ba I ba o cu a Forbes Ia
bao Iau7 Cau Ira IoI Ia 21 nam!
Trong khI Ihuc hIen du an nay, chung II co IhoI quen
hoI cac nha dIeu hanh den Iham khu vuc phong du an IIeu
ho co dIeu gi mun bIeI ve cuc nghIen cuu. MI Tng gIam
dc daI cau hoI: Ho goI vIec ho dang Iam Ia gi7 Ho co daI
Ien cho no khng7 Ho nhac den no nhu Ihe nao vao IhoI
dIem do7 Do Ia mI cau hoI Ion, va chung II da dI nguoc
IaI de Iim cau Ira IoI. Cau Ira IoI IhaI ngac nhIen: Ho chang
goI no Ia gi ca.
nhin nhan nhu Ihe nao7 Day Ia mI cau chuyen hoan Ioan
khac. Trong khI Ihe gIoI bo qua khng chu y den qua Irung
nhu dang ngu kIa, Ihi con ga da IIe n ho a, Io n Ien, pha I
IrIen, duoc ap Ion. DuoI caI nhin cua ga con, vIec pha vo vo
Irung ch Ia mI buoc Irong mI chuI cac buoc dan den
Iho I dIe m na y ro ra ng day Ia m I buo c Io Io n, nhung
khng Ihe Ia mI buoc duy nhaI va co ban nhu Iheo cach
nhin cua nhung nguoI dung nhin Iu ben ngoaI.
TI cng nhan day Ia mI su so sanh bun cuoI. TI ch
su dung no de Iam nI baI mI ky IuaI raI quan Irong Iu
cuc nghIen cuu. Chung II van cu ngh minh Iim ra duoc
mI dIeu Io Ion, IhoI dIem ky dIeu dInh ngha su nhay
voI. Chung II Iham ch con dua y Iuong nay vao cac cuc
pho ng va n. Nhung ca c nha dIe u ha nh cng Iy nha y vo I
khng Ihe nao ch ra duoc mI su kIen hay IhoI dIem quan
Iro ng duy nha I de mInh ho a cho su chuye n d I. Thng
Ihuong, ho nI cau Iruoc vIec phaI chIa dIem va dInh ra yeu
I nao quan Irong hon. Trong moI cng Iy nhay voI, Ihe
na o cu ng co m I nha Ia nh da o Iu dung quo ma ng, no I
nhung cau Iheo kIeu: Nghe nay, anh khng Ihe Iach roI
chuyen nay Ihanh mI IoaI nhung chIec hp nho nho xInh
xInh va cac yeu I, hay xac dInh IhoI dIem Ahh! hay mI
dIeu Io Ion. Day Ia mI khI Ion cac manh ghep chaI che,
IIen ke I Ia n nhau.
Ngay ca Irong Iruo ng ho p phI Ihuo ng nha I cu a cu c
nghIen cu u KImberIyCIark ba n ca c nha ma y gIa y Ihi
ca c nha dIe u ha nh cu ng mIeu Ia dIe u na y nhu m I qua
Irinh Ich Iuy, raI Iu nhIen. MI nha dIeu hanh KImberIy
TU T T D N V DA I
284
PHU LUC
28S
KHNG CO THO l KH C Dl U KY
TRONG HA NH TRINH TU T T D N V DA I
(Trch da n Iu ca c cu c pho ng va n)
AbboII Do khng pha I Ia m I IIa cho p cho I Io a hay m I su soI
ra ng Iu Chu a Iro I.
1
Su Ihay d I cu a chu ng II Ia m I su
Ihay d I Io n, nhung xe I duo I nhIe u kha ca nh Ihi ch Ia m I
Ioa I nhu ng Ihay d I nho va day chnh Ia dIeu Ia m nen
Iha nh cng. Chu ng II Ihu c hIen Iheo phuong pha p Iu ng
buo c m I, va Iun co m I ma u s chung gIu a nhu ng gi
chu ng II da da I duo c va nhu ng gi chu ng II sa p Ihu c
hIen.
2

CircuiI CiIy
Su chuyen huo ng Ia p Irung va o ca c cu a ha ng co Io n khng
dIen ra ch Irong m I dem. Da u IIen chu ng II da ngh de n
kha I nIem na y va o nam 1974, nhung chu ng II da khng
chuyen d I hoan Ioa n Iha nh cu a ha ng CIrcuII CIIy ma I de n
10 nam sau, sau khI chung II da hoa n IhIe n kha I nIem na y
va Ia o ra m I Iu c da du ma nh de da I cuo c ca Iuong IaI
minh va o do .
3

lannie Mae
Khng co m I su kIen ky dIeu na o, khng co m I buo c
ngoa I duy nha I. Do Ia su ke I ho p cu a nhIeu Ihu . Du ng hon
Ia m I qua Irinh IIen ho a, ma c du ke I qua cu I cu ng kha
phI Ihuo ng
4

GilleIIe
Chu ng II IhaI su da khng dua ra nhu ng quye I dInh Io n
m I ca ch co y Ihu c hay khaI Iruong m I chuong Irinh v da I
de kch ho aI m I su Ihay d I Io n. Tu ng ca nhan va cu ng vo I
Ia p Ihe chu ng II dI de n ke I Iua n ve nhu ng gi minh co Ihe
Ia m de ca I IhIe n da ng ke hIeu sua I hoa I d ng.
S

Kimberly -
Clark
TI khng ngh no duo c Ihu c hIen don gIa n nhu ca ch
chu ng Ia no I. Nhu ng chuyen nhu va y khng dIen ra Irong
m I dem. Chung pha I IrIe n. Nhu ng y Iuo ng pha I IrIe n va
bu ng n va Iro Iha nh hIen Ihu c.
6

Kroger Do khng phaI Ia m I IIa cho p Irong bo ng dem! Chu ng II
da dang Iheo do I ca c cu a ha ng Io n duo c Ih nghIem pha I
IrIe n, va chu ng II da kha Iu IIn ra ng nga nh se pha I IrIe n
Iheo huo ng do . DIe u Io Io n ma LyIe Ia m Ia no I ra ng chu ng
II se ba I da u Ihay d I ngay Iu bay gIo , m I ca ch ra I du I
khoa I.
7

Cac cn ty nHay vot kHn dt ra mt ca| ten nao cHo su
cHuyen d| cua Ho. bHn co mt su k|en kHa| trucn nao, kHn
mt s|oan nao, kHn co mt cam |ac |p tr|nH sn nao ca.
lt s nHa d|eu HanH cHo b|et Ho kHn He cam nHn ducc mt
qua tr|nH cHuyen d| dan d|en ra cHo den kH| Ho da dn tHn
qua su. 1Hucn tH| Ho cH| nHn ra sau kH| mo| v|ec da d|en ra
cHu kHn pHa| ta| tHc| d|em do.
Va rI chung II choI nhan ra: Khng co mt thi khc
di u ky . Ma c du d I vo I nhu ng nguo I du ng nhin Iu ben
ngoaI, moI vIec co ve nhu ch Ia mI buoc nhay voI nhanh
gon, nhung dI voI nhung nguoI da IraI qua Iu ben Irong,
moI vIec hoan Ioan khac. ThaI su, do Ia mI qua Irinh Iang
Ie, quyeI Iam xac dInh nhung gi can Iam de mang IaI keI
qua II nhaI Irong Iuong IaI va rI cu don gIan Ihuc hIen
dung nhu Ihe, Iung buoc Iung buoc mI, Iung vong quay
mI cua chIec banh da. Sau khI day chIec banh da ve mI
huong nhaI dInh Irong mI khoang IhoI gIan daI, ho chac
chan se daI dIem nhay voI.
TU T T D N V DA I
286
PHU LUC
287
Nhung ban co bIeI Wooden da Iam huan Iuyen vIen cho
dI BruIns duoc bao nhIeu nam Iruoc khI ho doaI chuc v
dIch NCAA dau IIen7 Tu 1948 den 1963, Wooden da Iam
vIec Irong v danh Iruoc khI Ihang gIaI v dIch nam 1964.
Huan Iuyen vIen Wooden da Iao nen Iang, phaI IrIen mI
he Ihng Iuyen chon, Ihuc hIen Ihng nhaI mI IrIeI Iy, va
hoan IhIen II choI ep san. Khng aI de y den vI huan Iuyen
vIen nho nhe, Iang Ie va dI bong nay cua ng cho den khI
Whoa! ho daI buoc nhay voI va IIen Iuc de bep IaI ca
dI Ihu Irong hon mI Ihap nIen.
Cung nhu IrIeu daI cua Wooden, cac cuc chuyen dI Iu
II den v daI deu Iuan Iheo mI m hinh dI Iu xay dung
nen Iang den nhay voI. Co nhung Iruong hop qua Irinh xay
dung nen Iang maI nhIeu IhoI gIan, co nhung Iruong hop
maI I IhoI gIan hon. TaI CIrcuII CIIy, gIaI doan nen Iang
maI 9 nam, IaI Nucor Ia 10 nam, Irong khI IaI GIIIeIIe ch
ca n S nam, va IannIe Mae ch ca n 3 nam, va Ia I PIIney
Bowes ch khoang 2 nam. Nhung, cho du daI hay ngan, moI
cuc chuyen dI Iu II den v daI deu Iheo cung mI m
hinh can ban Ich Iuy Iao da, Iung vong quay cua chIec
banh da cho den khI nen Iang bIen dI Ihanh nhay voI.
KHNG CHl LA CO H l THU N LO l
MI dIeu quan Irong can hIeu Ia Iuan Iheo m hinh banh
da Iu nen Iang den nhay voI khng phaI Ia vi co co hI
Ihuan IoI. NhIeu nguoI hay noI: Nhung chung II gap nhung
gIo I ha n khng cho phe p dI Iheo phuong pha p da I ha n
Nucor Chu ng II khng dua ra quye I dInh ra ng day Ia dIeu chu ng
II pha I Ihe hIen Ia I m I Iho I dIem xa c dInh na o. No IIen
hoa Ihng qua ca c cu c Iranh ca I va da nh nhau na y Iu a. TI
cu ng khng chac chu ng II bIeI chnh xa c chu ng II dang
da nh nhau vi ca I gi cho de n khI chung II nhin Ia I va no I
ra ng chu ng II da da nh nhau de IhIeI Ia p nhu ng gi minh
mun Iro Iha nh Irong Iuong IaI.
1

Philip
Morris
Tha I khng Ihe na o ngh ra m I dIeu Io Io n na o co Ihe
mInh ho a cho su chuyen d I Iu I I de n v da I bo I vi su
Iha nh cng cu a chung II Ia m I qua Irinh IIen hoa chu
khng pha I Ia m I cu c ca ch ma ng, Iha nh cng n I IIep
Iha nh cng. TI khng ngh Ia co m I su kIen don Ie na o.
2

PiIney
Bowes
Chu ng II da khng no I nhIeu de n Ihay d I. Chung II
so m nha n ra ra ng khng phaI chu ng II ca n Ihay d I, ma Ia
chu ng II ca n IIen hoa . DIeu na y gIu p chu ng II nha n ra
minh pha I ha nh d ng kha c dI. Chu ng II nha n ra ra ng IIe n
hoa Ia m I kha I nIem hoan Ioa n kha c vo I Ihay d I.
3

Walgreens
Khng co m I cu c ho p chu ch I na o hay m I khoa nh
kha c hIen IInh na o, cu ng khng co m I IIa sa ng Ioe Ien nhu
m I chIe c bo ng de n. Mo I Ihu co ve gI ng su IIen hoa hon.
4

Wells largo
Do khng pha I Ia m I su Ihay d I hoa n Ioa n cu ng m I Iu c.
Tu ng chu I Iu ng chuI m I, ca c chu de ba I da u hIen ro va
cha c cha n hon. KhI CarI Iro Ihanh T ng gIa m d c, cu ng
khng co su Ihay d I Io n. DIck da dI da u Irong m I gIaI
doan IIen hoa , CarI dI da u Irong gIaI doan IIep Iheo, va cu
Ihe IIen Io I m I ca ch sun se , chu khng he co m I su Ihay
d I d I ng I.
S

KhI gIa ng ve chu de na y, II Ihuo ng dua ra m I v du
ben ngoa I cu c nghIen cu u nhung mInh ho a Iuye I vo I cho
y Iuo ng na y: d I bo ng r BruIns cu a Da I ho c UCLA Irong
haI Iha p nIen 1960 va 1970. Ha u he I nhu ng nguo I me
bo ng r de u bIe I BruIns da gIa nh 10 chu c v dIch NCAA
Irong vo ng 12 nam, co Iho I dIe m ho co n so hu u ky Iu c 61
Ira n Iha ng IIen Iu c duo I quye n cu a hua n Iuye n vIen huye n
Ihoa I |ohn Wooden.
337
TU T T D N V DA I
288
PHU LUC
289
|n nHu cn ty d| tron, Ho k|en nHn va co ky |ut tHeo du|
m H|nH banH da tu nen tan den nHay vot, mc ke nHun ap |uc
nay. Va cu| cun, Ho dat ducc ket qua pH| tHucn tHeo cH|nH
cacH do dem cua wa|| 3treet.
Van de chnh, Iheo chung II ghI nhan, Ia phaI dIeu khIen
duo c chIe c ba nh da de ho a gIa I nhu ng a p Iu c nga n ha n
nay. MI phuong phap dac bIeI hay de Iam duoc dIeu nay
Ia cua AbboII LaboraIorIes, ho su dung mI co che duoc
daI Ien Ia Ke hoach mau xanh. MI nam, AbboII se Ihng
bao cho cac nha phan Ich WaII SIreeI ho se hy vong Iang
Iruong doanh Ihu Ia mI con s nao do, v du nhu 1S.
Song song do, ho se daI ra muc IIeu nI b daI muc Iang
Iruong cao hon nhIeu, v du nhu 2S, hay Iham ch Ia 30.
Dng IhoI, ho co mI danh sach Iheo Ihu Iu uu IIen cac du
an khaI pha chua duoc dau Iu Ke hoach mau xanh. Den
gan cuI nam, AbboII se chon mI con s cao hon con s
cac nha phan Ich cho doI nhung Ihap hon s Iang Iruong
Ihuc Ie. Sau do ho se dung phan khac bIeI gIua con s Iam
cac nha phan Ich vuI ve va con s Iang Iruong Ihuc Ie de
dau Iu vao cac Ke hoach mau xanh. Day Ia mI co che raI
Ihng mInh de quan Iy ap Iuc ngan han Irong khI van IIen
Iu c da u Iu cho Iuong IaI.
339
Chung II khng Iim Ihay mI ke hoach Iuong Iu IaI dI
Ihu Iruc IIep cua AbboII. Thay vao do, cac nha dIeu hanh
Upjohn Ihuong day gIa c phIeu bang cach mua vao (Dau
Iu cho Iuong IaI), phaI bIeu mI cach cung knh cum Iu
dau Iu daI han, nhaI Ia khI cng Iy khng Ihe daI duoc
nay nen nho rang cac cng Iy nhay voI da Iuan Iheo m
hinh nay cho du Iinh hinh Iruoc maI co khc IIeI den may
vIec xoa bo bao h dI voI WeIIs Iargo, kha nang pha san
cua Nucor va CIrcuII CIIy, nguy co bI mua IaI dI voI GIIIeIIe
va Kroger, va Ihua I ha ng IrIe u dIa m I nga y d I vo I
IannIe Mae.
DIeu nay cung duoc ap dung de hoa gIaI nhung ap Iuc
ngan han Iu WaII SIreeI. DavId MaxweII cua IannIe Mae da
noI: TI khng dng y voI nhung aI cho rang ban khng
Ihe xay dung mI cng Iy v daI ben vung neu WaII SIreeI
khng cho phep ban Iam dIeu do. Chung II IIen he voI cac
nha phan Ich, Ihng bao cho ho bIeI nhung gi minh dang
Iam va muc IIeu sap IoI. ThoaI dau, nhIeu nguoI khng IIn
vao nhung gi chung II noI ban phaI chap nhan nhu vay
IhI. Nhung mI khI chung II da IhoaI ra khoI nhung ngay
den II, chung II dap Ira bang cach mI nam cang Iam II
hon. Sau nhIeu nam, nho vao keI qua Ihuc Ie, chung II Iro
Ihanh mI chung khoan co gIa va cu IIep Iuc Ihanh cng
nhu Ihe .
338
Va qua Iha I ho Ia m I chu ng khoa n co gIa .
Trong haI nam dau duoI IhoI DavId MaxweII, c phIeu Iun
dI sau IhI Iruong, nhung rI no baI dau chuyen huong dI
Ien. Tu cuI nam 1984 den 2000, 1 dIa dau Iu vao IannIe
Mae da nhan Ien gap 64 Ian, vuoI qua IhI Iruong chung,
Inh Iun ca vIec Ien gIa cua IhI Iruong NASDAQ Irong cuI
Ihap nIen 1990, Ia gan 6 Ian.
NHun cn ty nHay vot cun pHa| cH|u ap |uc nn Han tu wa||
3treet tucn tu nHu cac cn ty d| tron. 1uy nH|en, kHn
TU T T D N V DA I
290
PHU LUC
291
Cung nhu IannIe Mae hay AbboII, cac cng Iy nhay voI
deu quan Iy WaII SIreeI mI cach hIeu qua Irong gIaI doan
Iu nen Iang den nhay voI, va ho khng Ihay su dI Iap nao
gIua haI pha. Ho ch don gIan Iap Irung vao vIec Ich Iuy
ke I qua , Ihuo ng Ihe hIe n ky Iua I hu a I, Ia m nhIe u Iun
duoc Iran Irong. Va khI keI qua da baI dau Ich Iuy nhu
m I chIe c ba nh da da co su c da c ng d ng da u Iu se
Iham gIa mI cach nhIeI Iinh.
Hl U U NG BA NH A
Cac cng Iy nhay voI hIeu mI su IhaI don gIan: Co mI
suc manh v daI In IaI Irong vIec IIen Iuc caI IIen va dem
IaI keI qua cao. Hay nhin vao keI qua daI duoc cho du
ban dau van con khIem In va ch cho Ihay nhung buoc
ban dau nay phu hop voI khaI nIem chung nhu Ihe nao.
KhI ban Iam cho moI nguoI nhin Ihay va cam nhan duoc
gung may dang baI dau co da, ho se Iham gIa mI cach
hao hung. Chung II goI day Ia hIeu ung banh da, va no
khng ch ap dung duoc cho cac nha dau Iu ben ngoaI ma
ca nhung Ihanh phan ben Irong.
De II ke cho cac ban mI cau chuyen Irong nhom nghIen
cuu. Vao mI IhoI dIem quan Irong gIua cuc nghIen cuu,
cac Ihanh vIen Irong nhom gan nhu nI Ioan. Ho nem cac
Iap ghI chep phong van Ien ban va hoI: Sao chung Ia cu
phaI hoI maI caI cau ngu ngc nay7
Cau nao Ia ngu ngc7 TI hoI.
mu c IIeu hIe n Ia I.
340
Upjohn IIep Iuc nem IIen vao cac du
an IIeu Inh nhu Ihuc IrI hoI RogaIne, c gang bo qua buoc
nen Iang va IIen ngay vao nhay voI voI mI san pham sIeu
Io I nhua n. Tha I ra, Upjohn Ia m chu ng Ia IIen Iuo ng de n
mI Iay co bac, daI raI nhIeu Ihe vao do IaI Las Vegas va
noI: Thay chua, chung II dang dau Iu cho Iuong IaI. D
nhIen, khI Iuong IaI den, keI qua nhu hua hen I khI xay ra.
Khng co gi nga c nhIen khI AbboII Iro Iha nh m I cng
Iy co hIe u sua I cao IIen Iu c va Ia m I c phIe u duo c ua
chu ng Ia I WaII SIreeI, Irong khI do Upjohn IIen Iu c gay
Iha I vo ng. Tu nam 19S9 de n Iho I dIe m nha y vo I cu a AbboII
va o nam 1974, ca haI cng Iy co d IhI c phIe u ga n nhu
Iuong Iu nhau. Sau do Ihi ca haI dI haI huo ng kha c nhau,
vo I Upjohn ro I Ia I Iha p hon AbboII 6 Ia n Iruo c khI bI mua
Ia I va o nam 199S.
Tho I dIe m nha y vo I cu a AbboII
Upjohn: S40
ABBOTT VA UP|OHN
GIa IrI Ich Iu y cu a 1USD da u Iu
19S9 199S
AbboII: S271
TU T T D N V DA I
292
PHU LUC
293
TI dap: Dung vay, nhung chung Ia van phaI IIep Iuc
hoI. Chung Ia phaI nhaI quan Irong cac cuc phong van.
Ngoa I ra, ca c ba n pha I Iha y ca ng ha p da n khI ho khng
hIeu cau hoI. Vi vay, cu IIep Iuc hoI cho ra. Chung Ia phaI
hIeu duoc nho dau ho vuoI qua duoc nhung can Iro Ihay
dI va II keo duoc nhIeu nguoI Iham gIa.
TI hoan Ioan IIn Iuong rang vIec II keo moI nguoI Iham
gIa, Iao duoc su hoa hop, nhu cach dung IhuaI ngu, Ia
m I Irong nhu ng Iha ch Ihu c ha ng da u d I vo I nha dIe u
hanh dang c gang dua cng Iy Iu II den v daI. Dau sao
Ihi gan nhu moI nha dIeu hanh khI den phong nghIen cuu
cua chung II deu co cung mI cau hoI, Iuy duoc Ihe hIen
Iheo nhIe u ca ch kha c nhau. La m Ihe na o chu ng II d I
huong con Ihuyen7 Lam Ihe nao II buc moI nguoI phaI
gan bo voI Iam nhin moI7 Lam Ihe nao de II dng vIen
moI nguoI Iham gIa7 Lam Ihe nao chung II khIen moI
nguoI Ihch Ihu voI su Ihay dI7
Tuy nhIen, II ngac nhIen nhan ra rang van de hoa hop
khng phaI Ia mI Ihach Ihuc hang dau dI voI nha dIeu
ha nh.
bo ran, cac cn ty nHay vot co ducc su dn tHun va Hoa
Hcp cao v| Ho quan |y tHay d| rt H|eu qua nHun Ho tHt
su kHn He pHa| mt nH|eu tHc| |an suy nH| ve d|eu nay. lo|
tHu deu qua H|en nH|en. CHun t| b|et rn tron d|eu k|en tH|cH
Hcp, cac vn de nHu dn tHun, Hoa Hcp, dn |uc va tHay d|
se tu dn tan b|en d|. lo| tHu se tu no du vao dy.
CaI cau ve su gan bo, su hoa hop, va Iam Ihe nao de
qua n IrI Ihay d I.
TI Ira IoI: Do khng phaI Ia mI cau ngu ngc. Do Ia
mI Irong nhung cau quan Irong nhaI.
MI Ihanh vIen Ira IoI: The a, raI nhIeu nha dIeu hanh
Iham gIa vao qua Irinh chuyen dI, chnh ho cho rang day
Ia mI cau ngu ngc. NhIeu nguoI con khng hIeu cau hoI
mun noI gi.
TI N V PHIA TRUO C
NH T QUA N VO I KHA I NI M CON NHIM
BA NH DA
TA O SU C DA
TICH LU Y K T QUA CU TH
MO I NGUO I HUO NG U NG
HA O HU NG VO I K T QUA
Hl U U NG BA NH A
TU T T D N V DA I
294
PHU LUC
29S
Iu ng buo c Iu ng buo c m I, Iu ng vo ng quay m I. Sau khI
chIec banh da da Iao duoc suc da, ho moI nhin Ien va noI:
Nay nhe, neu chung II IIep Iuc day chIec banh da nay,
khng co Iy do gi chung II khng daI duoc X.
V du nhu Nucor. Ho baI dau day chIec banh da Iu 196S,
da u IIen Ia ch de c Ira nh kho I pha sa n, sau do Ia xay
dung nha may Ihep dau IIen vi ho khng Ihe Iim duoc mI
nha cung cap dang IIn cay. Nucor nhan Ihay ho co nang
Iuc san xuaI Ihep II hon va re hon baI cu aI, Ihe Ia ho xay
Ihem haI, ba nha may Ihep nua. Ho Iim duoc khach hang,
ngay cang nhIeu, va rI vuI! chIec banh da quay nhanh
hon, vong nay qua vong khac, Ihang nay qua Ihang khac,
nam na y qua nam kha c. Sau do , va o khoa ng nam 197S,
nhung nguoI dIeu hanh Nucor nhan ra rang neu ho cu IIep
Iuc day chIec banh da, ho se co Ihe Iro Ihanh s 1, Ihanh
cng Iy Ihep co IoI nhuan cao nhaI Iren nuoc My. MarvIn
PohIman gIaI Ihch: TI con nho minh noI chuyen voI Ken
Iverson vao nam 197S, va ng ay noI: Marv, II ngh chung
Ia co Ihe Iro Ihanh cng Iy Ihep s 1 IaI My. Luc do Ia nam
197S. TI noI voI ng: Ken, Ihe ng dInh khI nao Ihi daI
duoc vI Ir s 17 ng Ira IoI: TI cung khng bIeI. Nhung
neu chung Ia IIep Iuc nhung gi minh dang Iam, chang co
Iy do gi ma minh khng Iro Ihanh s 1.
342
Ho phaI maI
haI Ihap nIen, nhung Nucor da IIep Iuc day chIec banh da,
va cuI cung mang IaI IoI nhuan cao nhaI Irong s cac cng
Iy Ihep co maI Irong danh sach Fortune 1000.
343
V du nhu Iruong hop Kroger. Lam Ihe nao ban buc mI
cng Iy hon S0.000 nguoI bao gm Ihu ngan, nguoI dong
goI, nguoI chaI hang Ien ke, nguoI Ihu don, v.v don nhan
mI chIen Iuoc hoan Ioan moI se Ihay dI gan nhu Ioan b
cach Ihuc cng Iy xay dung va dIeu hanh cac cua hang Iap
hoa7 Cau Ira IoI Ia ban khng baI buc ho. II nhaI Ia khng
phaI ch Ihng qua mI chuong Irinh hoanh Irang.
|Im HerrIng, nha Ianh dao Cap d S khoI xuong su Ihay
dI nay IaI Kroger, da cho chung II bIeI ng Iranh IaI ca
nhung c gang Iao IInh Ihan va dng vIen nhan vIen. Thay
vao do, ng va cac cng su baI dau khoI dng chIec banh
da , Ia o ra nhu ng ba ng chu ng cu Ihe ra ng ke hoa ch cu a
minh Ia hop Iy. HerrIng noI: Chung II Irinh bay nhung gi
minh dang Iam Iheo mI cach ma moI nguoI co Ihe nhin
Ihay duoc Ihanh qua. Chung II c gang dua ke hoach cua
minh den keI Iuan Ihanh cng Iheo Iung buoc, de Iu do moI
nguoI cam Ihay Iu IIn Iu nhung Ihanh cng nay, chu khng
phaI ch Iu nhung IoI noI sung.
341
HerrIng hIeu rang neu
mun moI nguoI cung xep hang Iheo sau mI Iam nhin moI
day Iao bao Ihi ban phaI day chIec banh da ve huong do
Iu haI vong Ien bn vong, Iu bn Ien Iam, Iu Iam Ien muoI
sau va rI noI: Cac anh Ihay vIec chung II dang Iam
khng, va ca hIeu qua cua no nua7 Neu phong Io Ien, cac
anh se Ihay chung Ia co Ihe dI den dau.
Cac cng Iy nhay voI Ihuong khng cng khaI Iuyen b
ca c mu c IIeu Io n ngay Iu da u. Thay va o do , ho ba I da u
quay chIe c ba nh da bIe n kIe n Ihu c Iha nh ha nh d ng,
TU T T D N V DA I
296
PHU LUC
297
VO NG L N QU N
Chung II nhan Ihay mI m hinh raI khac o cac cng Iy
dI Irong. Thay vi Ia mI qua Irinh Iang Ie nhung day quyeI
Iam dI Iim nhung gi can Iam va Ihuc hIen no, cac cng Iy
d I Iro ng Ihuo ng xuyen dua ra ca c chuong Irinh mo I
Ihuong Ia cung voI su ph Iruong am de dng vIen IInh
Ihan dI ngu de rI sau do nhin Ihay cac chuong Irinh
nay khng gIup mang IaI keI qua ben vung. Ho c gang dI
Iim mI hanh dng don gIan, mI chuong Irinh v daI nao
do, mI phaI kIen cheI nguoI, mI khoanh khac dIeu ky cho
phep ho bo qua gIaI doan xay dung nen Iang raI vaI va va
dI ngay vao buoc nhay voI. Ho Ihuong day chIec banh da
Iheo huong nay, rI dung IaI, chuyen sang huong khac, rI
IaI dung IaI, chuyen sang huong khac nua. Sau nhIeu nam
dao dng qua IaI, cac cng Iy dI Irong Ihuong khng gIu
duoc suc da ben vung va roI vao dIeu chung II goI Ia vong
Ia n qua n.
Hay Iay v du WarnerLamberI, cng Iy so sanh Iruc IIep
voI GIIIeIIe.
Nam 1979, ho Ihng bao Iren Io Business Week rang ho
chu Iruong Iro Ihanh cng Iy hang IIeu dung hang dau.
344
Nam sau, 1980, ho quay 180
o
va huo ng sang nga nh
hang cham soc suc khoe. Muc dch ro rang cua chung II
Ia vuoI qua Merck, LIIIy, SmIIhKIIne.
34S
bH| cHu n ta de cHo cH|e c ba nH da tu tHe H|e n, cHu n ta kHn
c n pHa | tHn ba o m t ca cH nH|e t t|nH ve mu c t|eu cu a m|nH.
lo | nuc | se tu d n du doa n tu su c da cu a cH|e c ba nH da :
Na y, ne u cHu n ta t|e p tu c |a m nHu tHe na y, nH|n xem cHu n
ta co tHe d| de n du| bH| mo | nuc | tu Ho quye t d|nH dua t|e m
nn tHa nH ke t qua tHu c te , tH| mu c t|eu xem nHu da duc c de
ra ro ra n.
Hay Iam ngung va suy ngh mI chuI. Nhung nguoI phu
hop mun gi nhaI7 Ho mun Ia mI phan Irong dI ngu
chIen Ihang. Ho mun dong gop vao vIec mang IaI nhung
keI qua cu Ihe ro rang. Ho mun cam gIac hao hung duoc
Iham gIa vao mI cng vIec Ihuc su Ia cng vIec. KhI nhung
con nguoI phu hop nhin vao mI ke hoach IhoaI IhaI Iu
vIec dI dIen su IhaI mI ke hoach IhoaI IhaI Iu su Ihau
hIeu, chu khng phaI can dam gIa Iao ho Ihuong se noI:
Ke hoach nay se Ihanh cng. Hay cho II Iham gIa voI.
KhI ho nhin Ihay su dng Iam hop Iuc cua cac nha dIeu
hanh ung h ke hoach nay cung voI nhung duc Inh nhIeI
Iinh vi moI nguoI cua cac nha Ianh dao Cap d S, ho se go
bo su hoaI nghI va ch Irch. KhI moI nguoI nhan Ihay suc
da dang hinh Ihanh khI ho nhin Ihay nhung keI qua cu
Ihe , khI ho ca m nha n duo c chIe c ba nh da dang co Iro n
ngay cang nhanh do Ia khI da s moI nguoI se xep hang
cung Iham gIa ghe vaI day chIec banh da dI IIep.
TU T T D N V DA I
298
PHU LUC
299
De n da u Iha p nIen 1990, pha n u ng Iruo c ca c ca I ca ch
chnh sa ch y Ie cu a I ng Ih ng CIInIon, cng Iy Ia I d I
huong va quay ve voI cac nhan hang IIeu dung.
348
M I khI
WarnerLamberI co T ng gIa m d c mo I Ihi nguo I na y Ia I
dua ra mI chuong Irinh Ihuc hIen moI va dep bo nhung
cng suc cua nguoI IIen nhIem. Ward Hagen c gang Iao ra
buoc nhay voI bang cach mua IaI voI gIa cao mI cng Iy
cung cap IhIeI bI y Ie vao nam 1982. Ba nam sau, nguoI ke
nhIem ng, |oe WIIIIams, ruI WarnerLamberI ra khoI nganh
kInh doanh IhIeI bI y Ie va chap nhan I SS0 IrIeu dIa.
349
ng c gang Iap Irung vao danh baI Merck, nhung nguoI
ke nhIem ng IaI dua cng Iy quay IaI voI vIec da dang hoa
cac san pham IIeu dung. Va cu Ihe ho quay qua quay IaI,
IIen rI IuI, mI Tng gIam dc c gang Iao ra dau an bang
chuong Irinh rIeng cu a minh.
Tu 1979 den 1998, WarnerLamberI IraI qua ba cuc caI
cach co cau mI Tng gIam dc dua ra mI cuc caI cach
IoaI bo khoang 20.000 nhan vIen voI hy vong Iim duoc
keI qua vuoI bac nhanh chong. Cu Ihnh Ihoang cng Iy IaI
daI keI qua cao vuoI bac, sau do IaI IuI gIam, va khng bao
gIo gIu duoc suc da ben vung dua chIec banh da dI Iu nen
Iang den nhay voI ca. LoI nhuan c phIeu IruoI daI so voI
IhI Iruo ng va WarnerLamberI khng co n Ia m I cng Iy
dc Iap nua, ma da bI PIIzer nuI maI.
3S0
Truong hop cua WarnerLamberI hoI qua nghIeng ve mI
IhaI cuc, nhung Irong moI cng Iy dI Irong chung II deu
Iim Ihay bang chung ve mI caI vong Ian quan. (Xem Ihem
phu Iu c 8.A). Ma c du hinh da ng ca I vo ng Ia n qua n na y
K T QUA DA NG TH T VO NG
PHA N U NG,
MA KHNG
HI U RO
THI U N N TA NG,
KHNG TICH LU Y
SU C DA
HUO NG DI,
CHUONG TRINH,
LA NH DA O, SU KI N,
THO I THUO NG,
HAY SA T NH P MO I
VO NG L N QU N
Nam 1981, cng Iy IaI dI huong Ian nua va quay IaI voI
da da ng ho a nga nh kInh doanh, Irong do co ha ng IIeu
du ng.
346
Sau nam sau, nam 1987, WarnerLamberI IaI quay 180
o
,
khng Iham gIa va o ha ng IIeu du ng nu a, quay nguo c Ia I
Iheo Merck. (Dng IhoI, vao IhoI dIem nay, ngan sach cng
Iy danh cho quang cao hang IIeu dung cao gap 3 Ian so voI
R&D IhaI Ia mI chIen Iuoc Ia Ihuong dI voI mI cng Iy
mun qua maI Merck).
347
TU T T D N V DA I
300
PHU LUC
301
kHoa cua su tHanH cn cH|nH |a cac vu mua ban |cn tHucn ducc
tHuc H|en sau khi Ho da Hoan tH|en bHa| n|em con nH|m va sau
khi cH|ec banH da da co mt suc da nHt d|nH. Ho dun v|ec mua
|a| cn ty kHac nHu |a mt ban dap |up suc cHo banH da, cHu
kHn xem dy |a nun c cua suc da.
Nguoc IaI, cac cng Iy dI Irong Ihuong c gang daI muc
nhay voI ngay bang mI vu mua IaI hay saI nhap voI cng
Iy khac. Ke hoach nay khng bao gIo Ihanh cng. Thng
Ihuong khI dang gap van de Irong kInh doanh, cac cng Iy
dI Irong Ihuc hIen mI vu mua IaI cng Iy Ion de Iang
Iruo ng nhanh, Ira nh mu I du I kho I ca c ra c r I, hay de vI
Tng gIam dc gIu duoc hinh anh. Tuy nhIen ho khng bao
gIo Ira IoI mI cau hoI can ban: Chung Ia co Ihe Iam gi gIoI
nhaI so voI cac cng Iy khac Iren Ihe gIoI, dIeu cung phu
hop voI mau s kInh Ie va su dam me cua chung Ia7 Ho
khng bao gIo hoc duoc mI su IhaI don gIan rang, mac du
ban co Ihe mua duoc su Iang Iruong, ban khng Ihe mua
duoc con duong den voI v daI. HaI cng Iy Iam Ihuong keI
hop voI nhau khng bao gIo Iro Ihanh v daI duoc.
Nhu ng nha la nh da o ngn ca n ba nh da hoa I d ng
MI khun mau khac Ihuong Ihay cua caI vong Ian quan
Ia cac nha Ianh dao moI Ien Ihay, cham duI hoaI dng dang
quay cua chIec banh da, va day no Iheo mI huong hoan
Ioan khac. Lay v du nhu cng Iy HarrIs. Ho da ap dung
nhIeu khaI nIem Iu II den v daI Irong dau Ihap nIen 1960
va da Iao duoc nen Iang dung de dI den keI qua nhay voI.
khng gIng nhau gIua cac cng Iy, co mI s m hinh kha
ph bIen, Irong s do co haI m hinh can duoc quan Iam
dac bIeI: su dung vIec mua IaI cng Iy khng dung huong,
va Iu a cho n nha Ia nh da o co xu huo ng da o nguo c hoa I
dng Iruoc do.
Su du ng vie c mua la i cng Iy khng du ng huo ng
PeIer Drucker da Iung nhan xeI rang dng Iuc cua cac
cuc saI nhap hay mua IaI cng Iy Ihuong khng phaI Ia do
Iap Iuan hop Iy ma Ia do cng vIec gIao Ihuong nay hap
da n hon cng vIe c ha ng nga y.
3S1
Tha I su ca c cng Iy d I
Irong co Ie Ia nguoI hIeu ro nhaI mI khau hIeu dan Iren xe
hoI ra I duo c ua ch ng Irong nhu ng nam 1980: KhI mo I
vIec Iro nen II Ie, chung Ia dI mua sam!
De hIeu duoc vaI Iro cua vIec mua ban cng Iy Irong qua
Irinh Iu II den v daI, chung II da Ihuc hIen mI cuc
phan Ich dInh Inh va dInh Iuong mI cach he Ihng IaI ca
cac cuc mua ban dIen ra Irong cac cng Iy co Ien Irong
cuc nghIen cuu, Irong khoang IhoI gIan Iu 10 nam Iruoc
IhoI dIem nhay voI den 1998. Chung II khng Iim Ihay
mI khun mau nao ve s Iuong hay Iam voc cac cuc mua
ban, Iuy nhIen chung II nhan Ihay mI su khac bIeI Ion ve
I Ie Ihanh cng gIua cng Iy nhay voI va cng Iy dI Irong.
(Xem Ihem phu Iuc 8.B).
lam tHe nao cac cn ty nHay vot co ducc t| |e tHanH cn dc
b|et cao tron cac vu mua |a|, nHt |a cac vu bun ban |cn' CH|a
TU T T D N V DA I
302
PHU LUC
303
Khng chac. RaI nhIeu van de Irong vIec phaI IrIen phan
mem da Iam cham vIec gIoI IhIeu chIec may chu dau IIen
cua HarrIs khI cng Iy ngap ngung buoc vao cuc chIen voI
IBM, DLC, va Wang.
3S4
Va rI, Irong mI c gang daI buoc
nhay voI ngay Iap Iuc, HarrIs danh 1,3 Ioan b gIa IrI rong
cua cng Iy de mua LanIer BusIness ProducIs, mI cng Iy
ve xu Iy van ba n ha ng xoa ng.
3SS
Ta p ch Computerworld
da binh Iuan: Boyd mun Iap Irung vao IhIeI bI van phong
Iu dng... Nhung IhIeu may man cho HarrIs, cng Iy nay
khng he co mI san pham van phong nao. C gang IhIeI
ke va gIoI IhIeu mI he Ihng xu Iy van ban da gap IhaI baI
nang ne... hoan Ioan khng baI nhIp duoc voI IhI Iruong,
va da phaI dep bo Iruoc khI gIoI IhIeu.
3S6
ChIe c ba nh da , dang xoay vo I m I su c da ra I Io n sau
cng suc cua DIveIy va TuIIIs, da bI keo ra khoI Iruc, vuI Ien
khng Irung, roI xung va ngung han. Tu cuI 1973 den
cu I 1978, HarrIs cao ga p nam Ia n IhI Iruo ng. Nhung Iu
cuI 1978 den cuI 1983, HarrIs da IuI gIam 39 duoI muc
IhI Iruong, va den nam 1988 ho da roI xung 70 duoI IhI
Iruong. CaI vong Ian quan da gIanh ch chIec banh da.
CHl C BA NH A LA Y TUO NG BAO QUA T
KhI II nhin vao cac IIen Irinh chuyen dI Iu II den v
daI, co mI Iu cu goI Ien Irong II Ia nhaI quan. MI Iu
khac do gIao su vaI Iy R.|. PeIerson goI y Ia chaI che. MI
cng mI bang may7 ng hoI, va dung IaI mI chuI de Iao
cang Ihang. Bang bn! Trong vaI Iy, chung II dang Ihao
George DIveIy va nguoI ke nhIem, RIchard TuIIIs, da Iim ra
duoc mI KhaI nIem con nhm, dua vao su Ihau hIeu rang
HarrIs co Ihe gIoI nhaI Ihe gIoI ve vIec ap dung cng nghe
vao In an va Ihng IIn. Mac du ho khng gan keI voI khaI
nIe m na y vo I mu c d ky Iua I hoa n ha o (TuIIIs co IhIen
huong dI hoI xa ra khoI ba vong Iron), nhung cng Iy cung
da daI duoc IIen IrIen nhaI dInh du de mang IaI keI qua
quan Irong. Ho duoc xem nhu Ia mI ung cu vIen sang gIa
cho mI su xoay chuyen Iu II den v daI, daI buoc nhay
vo I va o nam 197S.
Nhung rI... chIec banh da bng ngung IaI hoan Ioan.
Nam 1987, |oseph Boyd Ien nam chuc Tng gIam dc.
Boyd Iuc Iruoc Iam vIec cho RadIaIIon, Inc., mI Iap doan
bI HarrIs mua IaI Iruoc do vaI nam. QuyeI dInh quan Irong
dau IIen cua Tng gIam dc Ia chuyen van phong chnh Iu
CIeveIand ve MeIbourne, IIorIda que nha cua RadIaIIon,
va cung Ia noI ng Ia co mI can nha va mI chIec Ihuyen
dua daI 14m Ien Ia Lazy RascaI.
3S2
Nam 1983, Boyd da pha hoaI chIec banh da bang cach
ruI ra khoI nganh In an. Vao IhoI dIem do, HarrIs Ia nha
san xuaI IhIeI bI In s 1 Ihe gIoI. Nganh kInh doanh In an
Ia mI Irong nhung b phan kInh doanh co IaI nhaI Irong
cng Iy, mang IaI gan 1,3 Ing IoI nhuan hoaI dng.
3S3
Va y
Boyd da Iam gi voI s IIen kIem duoc Iu vIec ban vIen ngoc
quy nay7 ng dua cng Iy dI vao nganh kInh doanh IhIeI
bI van phong Iu dng.
LIeu HarrIs co Ihe gIoI nhaI Irong Inh vuc nay khng7
TU T T D N V DA I
304
PHU LUC
30S
LA M TH NA O Bl T UO C BA N ANG QUAY THEO
BA NH A HAY VO NG L N QU N?
Du hieu cho Ihy ban
dang quay Iheo banh da
(cac cng Iy nhay voI)
Du hieu cho Ihy ban
dang quay Iheo vo ng l n qu n
(cng Iy di Irong)
Tuan Iheo m hinh Iu xay dung
ne n Ia ng de n nhay vo I.
Bo qua buoc xay dung nen Iang va IIen
Ihang vao buoc nhay voI.
DaI nhay voI nho Ich Iuy nhIeu
buoc, Iung buoc Iung buoc mI,
Iung vong Iung vong mI cua
chIec banh da; cam gIac nhu mI
quy Irinh IIen hoa Iu nhIen.
Thuc hIen nhung chuong Irinh v daI,
nhung c gang Ihay dI Ioan dIen, cac
cuc ca ch ma ng; IIen Iu c Ihay d I ca u
Iruc Iu c na o cu ng Iim kIem m I
khoanh khac dIeu ky hay mI cuu IInh
moI.
DI dIen su IhaI de nhin ro can
phaI Ihuc hIen nhung buoc nao
de Iao da.
Theo duI nhung xu huong Iho I Ihuong
va Iham gIa vao nhung cuc huyen nao
vo van, Ihay vi dI dIen su IhaI.
DaI duoc Inh nhaI quan nho
KhaI nIem con nhm ro ra ng,
quyeI Iam gIu gIoI han Irong ba
vong Iron.
The hIen Inh IhIeu nhaI qua n IIen Iuc
dao d ng qua Ia I va dI xa khoI ba
vong Iron.
Theo duI m hinh con nguoI ky
IuaI (con nguoI dI Iruoc), Iu
Iuong ky IuaI, hanh dng ky IuaI.
Nhay ngay vao hanh dng, ma khng
co Iu Iuong ky IuaI va khng Iim nguoI
phu hop Iruoc.
Ap dung cng nghe Ihch hop
cho KhaI nIem con nhm de da y
nhanh suc da.
Hanh dng nhu nhung chu ga so IroI
sa p Iruo c ca c Ihay d I cu a cng nghe ,
Io so bI bo roI Ia I pha sau.
Thuc hIen ca c vu mua Ia I cng Iy
(neu co) sau khI da qua buoc
nhay voI de day nhanh suc da.
Thuc hIen cac vu mua IaI cng Iy Iruoc
khI co buoc nhay voI, Irong mI n Iuc
saI IraI Ia Iao ra suc da.
Khng dung nhIeu cng suc de
dng vIen va hoa hop moI nguoI;
suc da cu a chIe c ba nh da co Inh
Ian Ioa rng.
De keI qua Iu Ien IIeng.
Tn nhIeu cng suc de dng vIen va
Ihu phuc con nguoI, keu goI ho ung h
nhung Iam nhin moI.
Hu a he n Iuong IaI, de bu da p cho ke I
qua kem hm nay.
GIu duoc Inh nhaI quan Iheo
IhoI gIan; mI Ihe he IaI IIep Iuc
xay du ng Iren ne n Ia ng nhung gi
da daI duoc Iruoc do; chIec banh
da IIep Iu c Ich Iuy suc da .
The hIen Inh IhIeu nhaI quan Iheo
IhoI gIan; mI nha Ianh dao moI IaI dua
ra mI con duong moI hoan Ioan; chIec
ba nh da bI ngung Ia I, va vo ng Ia n quan
baI dau.
Iuan ve su chaI che, kha nang phong daI cua mI yeu I
nay anh huong Ien yeu I kIa. KhI doc ve chIec banh da, II
khng Ihe khng ngh den nguyen Iy chaI che. Cho du ban
dung Iu gi dI nua Ihi y Iuong can ban van Ihe: MI mI
manh Irong he Ihng se cung c Ihem nhung b phan khac
de Iao Ihanh mI khI Ihng nhaI, co suc manh Ion hon raI
nhIeu so voI Ing suc manh Iung b phan. Ban ch co Ihe
daI duoc keI qua II da Ihng qua su van dung nhaI quan
Iheo IhoI gIan, qua nhIeu Ihe he.
O m I go c d na o do , mo I Ihu Irinh ba y Irong quye n
sach nay Ia mI cuc kham pha va mIeu Ia nhung manh
nho Irong m hinh ba nh da Iu xay du ng ne n Ia ng de n
nhay voI. KhI nhin IaI Ioan b khung, chung II nhan Ihay
moI yeu I hoaI dng Irong mI Iuong quan voI nhau de
Iao ra m hinh nay, va mI Ihanh phan cung gop mI phan
vao Iao Iuc day cho chIec banh da.
TU T T D N V DA I
306
PHU LUC
307
No I nga n go n, ne u ba n sIeng nang va a p du ng Iha nh
cng moI khaI nIem Irong b khung, va ban IIep Iuc day
banh da Iheo mI huong nhaI quan, Ich Iuy suc da sau
Iu ng vo ng quay, ba n se da I de n buo c nha y vo I. Co Ihe
khng pha I hm nay, khng pha I nga y maI, khng pha I
Iuan sau. Co Ihe cung chua xay ra nam sau. Nhung chac
chan se xay ra.
Va khI daI buoc nhay voI, ban se dI dIen nhung Ihach
Ihuc moI: Iam Ihe nao de Iang Ic de dap ung nhung ky
vo ng nga y ca ng cao, va Ia m Ihe na o de cha c cha n chIe c
ba nh da va n IIe p Iu c quay ve Iau ve da I. To m Ia I, Iha ch
Ihuc khng phaI Ia Iam Ihe nao de dI Iu II den v daI, ma
Ia dI Iu v daI den v daI ben vung. Va do se Ia nI dung cua
chuong cu I.
TaI ca baI dau voI nhung nha Ianh dao Cap d S, bI huI
m I ca ch Iu nhIen ve pha m hinh ba nh da . Ho khng
quan Iam den nhung chuong Irinh Ioe IoeI Iao cho nguoI Ia
cam gIac dang Lanh dao! voI chu L vIeI hoa. Ho quan Iam
nhIeu hon den qua Irinh Iang Ie day quyeI Iam day chIec
banh da de mang IaI KeI qua, voI chu K vIeI hoa.
Tuyen nhung nguoI phu hop Ien chuyen xe, dua nhung
nguo I khng phu ho p xu ng xe, va dua du ng nguo I va o
dung ghe cua ho day Ia nhung buoc v cung quan Irong
Irong gIaI doa n da u xay du ng ne n Ia ng, nhu ng cu da y
quan Irong cho chIec banh da. DIeu cung quan Irong khng
kem Ia hay nho den nghIch Iy SIockdaIe: Chung Ia se khng
daI buoc nhay voI vao IhoI dIem GIang sInh, nhung neu Ia
cu IIep Iuc day dung huong, chung Ia cuI cung chac chan
se nhay voI. Qua Irinh nhin nhan su IhaI nay gIup ban
nhin ra nhung buoc ro rang, Iuy khng kem kho khan, ma
ban phaI Ihuc hIen de day chIec banh da. NIem IIn vao keI
qua cuI cung gIup ban sng soI qua nhIeu Ihang nhIeu
nam xay dung nen Iang.
TIep Iheo, khI ban da hIeu ro ba vong Iron cua KhaI nIem
con nhm va da baI dau day Iheo huong nhaI quan voI su
hIeu bIeI cua minh, ban daI suc da du de nhay voI va Iang
Ic voI nhung ban dap chnh, quan Irong nhaI Irong s nay
Ia dI IIen phong Irong vIec ap dung cng nghe co IIen quan
Iruc IIep den ba vong Iron. CuI cung, de daI buoc nhay
voI ngha Ia ban phaI co ky IuaI dua ra hang IoaI nhung
quyeI dInh nhaI quan voI KhaI nIem con nhm hanh dng
ky IuaI, Iheo sau con nguoI ky IuaI co Iu Iuong ky IuaI. The
IhI. Do Ia Iam dIem cua qua Irinh nhay voI.
TU T T D N V DA I
308
PHU LUC
309
khI keI qua dang IhaI vong ho dao dng qua IaI, khng
gIu duoc mI huong Ihng nhaI.
Ca c cng Iy d I Iro ng Ihuo ng c ga ng Ia o buo c nha y
vo I ba ng ca ch Ihu c hIe n nhu ng vu mua Ia I cng Iy Io n,
IhIe u dInh huo ng. Nguo c Ia I, ca c cng Iy nha y vo I chu
ye u du ng ca c vu mua Ia I cng Iy sau khI da da I buo c
nha y vo I, de Iang I c cho m I chIe c ba nh da v n da
quay nhanh.
NHU NG KHA M PHA B T NGO
Nhu ng nguo I ben Irong ca c cng Iy nha y vo I Ihuo ng
khng nhan ra quy m cua su chuyen dI IaI IhoI dIem
do ; ch sau na y, khI nhin Ia I, mo I Ihu mo I Iro nen ro
rang. Ho khng daI Ien, khng daI khau hIeu, Ihuc hIen
chuong Irinh khoI dng, hay Iap Irinh de bIeu IhI nhung
gi minh dang Iam Iuc do.
Nhung nha Ianh dao cng Iy nhay voI khng danh cng
suc de Iao ra su hoa hop, dng vIen nhan vIen, hay
qua n IrI Ihay d I. Duo I nhu ng dIe u kIe n phu ho p, nhu ng
van de nay Iu no da duoc gIaI quyeI. Su hoa hop chu
yeu den sau khI co keI qua va suc da, chu khng phaI
huong nguoc IaI.
A p Iu c nga n ha n Iu WaII SIreeI khng he Ia o ra su IhIe u
nha I qua n khI Iheo du I m hinh na y. HIe u u ng ba nh da
khng he mau Ihua n vo I nhu ng a p Iu c Iren. Tha I ra, chIe c
ba nh da chnh Ia chia kho a de ho a gIa I nhu ng a p Iu c.
To m I I chuong
CHl C BA NH A VA VO NG L N QU N
NHU NG l M CHlNH
Su chuye n d I Iu I I de n v da I Ihuo ng co ve nhu Ia
nhung su kIen raI kIch Inh, cach mang dI voI nhung aI
quan saI Iu ben ngoaI, nhung dI voI nguoI ben Irong do
Ia nhung qua Irinh Ich Iuy Iu nhIen. Su Ian In gIua keI
qua cuI cung (keI qua phI Ihuong) voI qua Irinh (Ich
Iuy Iu nhIen) Ihuong Iam Iech nhan Ihuc cua chung Ia ve
nhung gi IhaI su co hIeu qua ve Iau daI.
Du keI qua cuI cung co phI Ihuong den may, vIec chuyen
dI Iu II den v daI khng bao gIo dIen ra mI caI vuI.
Khng co mI hanh dng don gIan, chuong Irinh hoanh
Irang, khng mI phaI kIen cheI nguoI, mI su may man,
mI khoanh khac dIeu ky.
Su chuyen dI ben vung Iuan Iheo m hinh xay dung
ne n Ia ng va nha y vo I. GI ng nhu vIe c da y m I chIe c
banh da Io Ion va nang ne, de Iam cho moI Ihu chuyen
dng can raI nhIeu cng suc, nhung neu cu IIep Iuc day
Iheo mI huong nhaI quan Iheo IhoI gIan, chIec banh da
se Ich Iuy suc da, va cuI cung daI dIem nhay voI.
Cac cng Iy dI Irong Iuan Iheo mI m hinh khac, vong
Ian quan. Thay vi Ich Iuy suc da Iheo Iung vong quay
cua chIec banh da ho c gang bo qua qua Irinh xay
dung nen Iang va IIen ngay den buoc nhay voI. Va rI,
TU T T D N V DA I
310
PHU LUC
311
No I nga n go n, Xy d ng tr ng t n, du a Iren m I
cuc nghIen cuu IaI Khoa KInh Ie DaI hoc SIanIord Irong
dau Ihap nIen 1990, Ira IoI cho cau hoI: Can phaI Iam gi de
baI dau va xay dung mI cng Iy v daI ben vung Iu s
khng7 Nguo I huo ng da n nghIen cu u cu a II va cu ng Ia
dng Iac gIa |erry I. Porras va II da nghIen cuu 18 cng
Iy v daI ben vung nhung I chuc da vuoI qua Ihu Ihach
IhoI gIan, co nhung I chuc da duoc Ihanh Iap Iu nhung
nam 1800, va duoc xem Ia bIeu Iuong v daI Irong Ihe ky
XX vu a qua. Chu ng II da phan Ich nhu ng cng Iy nhu
ProcIer & GambIe (Ihanh Iap nam 1837), AmerIcan Lxpress
(Ihanh Iap nam 18S0), |ohnson & |ohnson (Ihanh Iap nam
1886), va GL (Iha nh Ia p nam 1892). M I Irong s do , CIIIcorp
(nay d I Ien Iha nh CIIIgroup), duo c Iha nh Ia p va o nam
1812, cung nam NapoIeon da IIen quan vao Moscow! HaI
cng Iy Ire nhaI Ia WaIMarI va Sony, co IIch su Iu 194S.
Cu ng nhu quye n sa ch na y, chu ng II du ng phuong pha p
so sanh Iruc IIep 3M va NorIon, WaII DIsney va CoIumbIa
PIcIures, MarrIoII va Howard |ohnson, v.v Ihanh 18 cap
cng Iy so sanh. NoI Iom IaI, chung II c gang Iim ra su
khac bIeI can ban gIua cng Iy v daI va cng Iy II Irong
qua Irinh ho Iruong In qua nhIeu Ihap nIen, Iham ch Ia
nhIeu Ihe ky.
KhI II Iap hop nhom nghIen cuu T Tt n V ai Ia n
da u IIen, II ho I: VaI Iro cu a Xy dng trng tn Ia gi
Irong cuc nghIen cuu nay7
BrIan BagIey Ira IoI: TI khng ngh no co vaI Iro gi o
day. TI khng Iham gIa nhom nay ch de Ihuc hIen mI
phan IIep Iheo.
CHUONG CHlN
TU T T D N V DA I
D N XY DU NG D TRUO NG T N
Cng vIec Irong cuc sng chnh Ia su quyen ru II Ihuong.
PABLO PICASSO
3S7
KhI chung II baI dau du an nghIen cuu T Tt n V
a i, chung II phaI dI maI voI mI Iinh Irang IIen IhoaI
Iuong nan: Chung II phaI nhin nhan nhu Ihe nao ve nhung
y Iuo ng dua ra Irong Xy d ng tr ng t n khI dang
Ihuc hIen nghIen cuu cho T Tt n V ai7
QUA TRINH XY DUNG NN TANG
Q
U
A

T
R
I
N
H

D

T

P
H
A

Kha nng la nh
da o c p d 5
Con nguo i di Iruo c -
cng vie c Iheo sau
i m I su Ih I
phu pha ng
Kha i nie m
con nhm
Vn ho a
ky lu I
Ba n da p
cng nghe
CON NGUO I KY LU T TU TUONG KY LUT HA NH D NG KY LU T
TU T T D N V DA I
312
PHU LUC
313
d| cn ty tt tHanH cn ty v| da| ma kHn b| tH|en |ecH v|
cuc nH|en cuu trucc. 3au do cHun t| se quay |a| va Ho|: Ha|
cuc nH|en cuu nay ||eu co ||en quan | den nHau, va nHu tHe
nao'
GIo day, sau nam nam, khI quye n sa ch da hoa n Ia I,
chung II da co Ihe nhin IaI haI cuc nghIen cuu Iren mI
quan he Iuong quan Ian nhau. Sau khI xem xeI ca haI, II
ruI ra duoc bn keI Iuan sau:
1. KhI II danh gIa nhung cng Iy v daI Iruong In Irong
quyen sach Xy dng trng tn, II nhan Ihay co du
chung cu de keI Iuan rang cac nha Ianh dao ngay Iu ban
dau da Ihuc hIen Iheo khun kh nhung phaI hIen cua
T Tt n V ai. DIem Ihuc su khac bIeI duy nhaI Ia
ho Ihuc hIen duoI vaI Iro mI doanh nhan Ire Irong mI
doanh nghIep nho, dang Irong gIaI doan dau c gang caI
ca nh kho I ma I da I, chu khng pha I Ia nhu ng vI T ng
gIam dc dang c gang chuyen dI nhung cng Iy da co
IIch su Iau doI Iu II den v daI.
2. M I dIe u oa I am Ia II nha n Iha y T T t n V a i
khng phaI Ia phan IIep Iheo cua Xy dng trng
t n, ma phaI Ia phan dan nhap. MI cng Iy moI Ihanh
Iap hay co IIch su Iau doI can phaI ap dung nhung phaI
hIen Irong quyen sach nay de Iao ra keI qua v daI ben
vu ng, sau do a p du ng nhu ng pha I hIe n Irong quye n
sa ch Xy dng trng tn va gIu nhung keI qua v
daI do gIup cng Iy v daI Iruong In.
AIyson SIncIaIr Ien IIeng: TI cung vay. TI cam Ihay raI
hao hung voI du an moI va van de moI. Cng vIec se khng
con Ihu vI neu ch Ia de b sung cho quyen sach kIa cua
anh.
Khoan da nao, II Ira IoI. Chung Ia da bo ra 6 nam de
Ihuc hIen cuc nghIen cuu Iruoc. Co Ie se ch IoI hon neu
chung Ia Iay do Iam nen.
PauI WeIssman nhac nho: TI nho Ia anh co y Iuong cho
cu c nghIen cu u na y Iu m I nguo I o McKInsey no I ra ng
quyen sach Xy dng trng tn khng Ira IoI duoc cau
hoI Iam Ihe nao de dua cng Iy II den v daI. Nhung bIeI
dau haI cau Ira IoI dI haI huong khac bIeI Ihi sao7
Cuc Iranh caI dIen ra qua IaI Irong nhIeu Iuan Ie. CuI
cung SIeIanIe |udd dua ra IoI nhan xeI Iam II Iay chuyen:
TI raI Ihch y Iuong Xy dng trng tn, nhung do
chnh Ia dIeu Iam II Io Iang. TI e rang neu chung Ia baI
dau Iren caI nen cua Xy dng trng tn, chung II se
ch dI Io ng vo ng de chu ng mInh cho chnh nhu ng Iha nh
kIen cua minh. Nhu Ihe da ro rang chung II nen baI dau
Iu con s 0, khoI dau kham pha nhung gi co Ihe, baI ke keI
qua nay co b sung cho keI qua Iruoc hay khng.
Nay tu du cuc nH|en cuu, cHun t| da dua ra mt quyet
d|nH quan tron. CHun t| quyet d|nH tHuc H|en cuc nH|en cuu
cHo quyen sacH T Tt n V ai nHu tHe quyen sacH Xy dng
trng tn cHua He tn ta|. Dy |a cacH duy nHt de cHun
t| co tHe nHn tHy ro ran nHun yeu t cH|nH tron v|ec cHuyen
TU T T D N V DA I
314
PHU LUC
31S
V du, hay xem xeI m hinh banh da xay dung nen Iang
nhay voI qua Irinh IIen hoa cua WaIMarI. Hau heI moI
nguoI deu ngh Sam WaIIon dI nhIen xuaI hIen voI mI
Iam nhin ve vIec ban Ie voI gIa Ihap o cac vung nng Ihn,
da I ngay buo c nha y vo I khI cng Iy vu a mo I Iha nh Ia p.
ThaI ra dIeu nay hoan Ioan khng dung su IhaI.
Sam WaIIon baI dau nam 194S voI mI cua hang 10 xu
duy nhaI. ng khng Ihe mo Ihem cua hang Ihu haI Irong
suI 7 nam sau do. WaIIon da Iung buoc Iung buoc day
chIec banh da, cho den khI KhaI nIem con nhm ve cac sIeu
IhI gIa re co Ion dI nhIen xuaI hIen nhu Ia mI qua Irinh
IIen hoa Iu nhIen vao gIua Ihap nIen 1960. WaIIon da maI
2S nam de Iang Iruong Iu mI cua hang 10 xu duy nhaI
Ihanh mI chuI 38 cua hang WaIMarI. Va rI, vao Ihap
nIen 1970 den 2000, WaIMarI daI buoc nhay voI va bung
n voI hon 3.000 cua IIem voI doanh Ihu hon 1S0 I dIa.
3S8
GIng nhu cau chuyen chu ga chuI ra khoI qua Irung ma
chung II da de cap Irong chuong ve chIec banh da, WaI
MarI da ap u hang Ihap nIen Iruoc khI qua Irung nuI ra.
Chnh Sam WaIIon cung da vIeI:
Khng bIeI vi sao qua nhIeu nam moI nguoI co an Iuong
rang WaIMarI... ch Ia mI y Iuong v daI chuyen Ihanh
mI su Ihanh cng nhanh chong. Nhung... no Ia keI qua
cua nhung gi chung II da Iam Iu nam 194S... Va cung
gIng nhu nhung Iruong hop Ihanh cng nhanh chong
khac, chung II da ap u no Irong hon 20 nam.
3S9
3. De Iao nen buoc chuyen dI Iu mI cng Iy co keI qua
v da I be n vu ng Iha nh m I cng Iy v da I Iruo ng I n
duoc xem Ia bIeu Iuong cua nganh, hay ap dung khaI
nIem Irong Iam cua Xy dng trng tn: Kham pha
gIa IrI cI IoI va muc dch cao hon Ia ch kIem IIen (he Iu
Iuong cI IoI) va keI hop dIeu nay voI vIec bao ve cI IoI
Irong khI van Ihuc day IIen IrIen.
4. GIua haI cuc nghIen cuu co mI su cng huong raI Ion;
nhung y Iuong cua cuc nghIen cuu nay b sung va Iam
ro y Iuong cuc nghIen cuu kIa. Cu Ihe hon, T T t n
V a i Ira Io I m I cau ho I can ba n da duo c neu Ien,
nhung chua duoc Ira IoI Irong Xy dng trng tn:
Dau Ia dIem khac bIeI gIua mI muc IIeu IIeu Inh II
va mI muc IIeu IIeu Inh Ie haI7
TU T T N V A l XU T Hl N TRONG GlAl
OA N U CU A XY DU NG TRUO NG T N
KhI nhin Ia I cu c nghIen cu u Xy dng trng tn, ro
rang cac cng Iy v daI Iruong In da phaI IraI qua mI gIaI
doan xay dung nen Iang dan den nhay voI, Iheo dung m
hinh T Tt n V ai Irong nhung nam moI Iao dung.
Cng Iy
mo I Iha nh
Ia p hay
Iau do I
Kha I
nIe m
T t n
V a i
Ke I qua
kInh
doanh v
da I be n
vu ng
Kha I nIe m
Xy d ng
Tr ng
t n
Cng Iy v
da I Iruo ng
I n
+


+
TU T T D N V DA I
316
PHU LUC
317
chnh ban Ihan ho. Ho da Iung Ia ban Ihan IaI Iruong daI
hoc va ch don gIan Ia mun Ihanh Iap mI cng Iy v daI
de Ihu huI nhung nguoI chIa se cung mI gIa IrI va chuan
muc. BIen ban cuc hop Ihanh Iap dau IIen cua ho vao 23
81937 baI dau bang cach ghI ro ho se IhIeI ke, san xuaI,
va ban san pham Irong nganh co kh dIen Iu, raI khaI quaI.
Nhung sau do cu ng chnh bIen ba n na y ghI ro : Va n de
pha I sa n xua I ca I gi duo c hoa n Ia I...
361
HewIeII va Packard da Ioay hoay nhIeu Ihang IIen de ngh
ra mI caI gi do, baI cu caI gi, gIup dua cng Iy vao hoaI
dng. Ho da ngh IoI b Iruyen song Iren du Ihuyen, IhIeI
bI dIeu khIen dIeu hoa khng kh, IhIeI bI y Ie, may khuech
daI am Ihanh, va con nhIeu nua. Ho da Ihuc hIen b cam
bIen dIen Iu cho hanh Iang bowIIng, he Ihng Iu dng chnh
vI Ir cho knh vIe n vo ng, ma y Ia o xung dIe n da nh cho
nguo I be o phi mu n gIa m can. D I vo I ho , khng quan
Irong cng Iy san xuaI caI gi Irong nhung ngay dau, mIen
Ia ho dong gop vao nganh cng nghe va cho phep HewIeII
va Packard co hI cung nhau xay dung cng Iy, va keu goI
nhung nguoI cung ch huong Iham gIa.
362
Do chnh Ia mI
cng Iy moI Ihanh Iap Iheo duI ro rang chnh sach con
nguoI dI Iruoc, cng vIec Iheo sau.
Sau nay, khI HewIeII va Packard da baI dau phaI IrIen,
ho van Iuan Ihu nghIem ngaI quy Iac con nguoI dI Iruoc.
Sau The chIen II, mac du doanh Ihu suI gIam do cac hop
dng IhoI chIen da keI Ihuc, ho van Ihue mI IoaI nhung
nhan vIen IuyeI voI bI sa IhaI khoI cac phong Ih nghIem
cua chnh phu, Iuy chua co khaI nIem Irong dau se sap xep
Neu co mI Iruong hop kInh dIen nao ve xay dung nen
Iang dua den mI KhaI nIem con nhm, va Iheo sau Ia suc
da nhay voI cua chIec banh da, Ihi do chnh Ia WaIMarI.
DIe m kha c bIe I duy nha I Ia Sam WaIIon da a p du ng m
hinh nay khI con Ia mI doanh nghIep Ire, xay dung mI
cng Iy v daI Iu Iuc moI Ihanh Iap, chu khng phaI Ia mI
Tng gIam dc chuyen dI mI cng Iy da co Iruyen Ihng
Iau doI Iu II den v daI. Nhung y Iuong can ban van Ihe.
360
HewIeIIPackard Ia m I v du Iuye I vo I kha c cho Iha y
nhung y Iuong Iu II den v daI duoc ap dung Irong gIaI
doan moI Ihanh Iap cua mI cng Iy Xy dng Trng
t n. V du, khaI nIem nen Iang cua BIII HewIeII va DavId
Packard ve HP khng phaI Ia caI gi, ma Ia aI baI dau voI
NN TANG NHAY VOT TAl WAL-MART
S Iuong cua hang vao nam 194S, 1970, 1990, 2000
2000: 3.1S1 cu a ha ng
1990: 1.S28 cua hang
194S: 1 cu a ha ng
1970: 38 cua hang
Xy du ng ne n Ia ng Nha y vo I!
3.000
2.000
1.000
0
TU T T D N V DA I
318
PHU LUC
319
TI da co dIp IIep chuyen Dave Packard hhng Iau Iruoc
khI ng maI. Mac du ng Ia nha I phu Iu Ihan dau IIen cua
Ihung Iung SIIIcon, ng van sng Irong ngI nha nho ma
ng va vo da Iu xay dung vao nam 19S7, nhin ra mI vuon
cay an Ira I nho . Nha be p nho go n, duo c Io I gIa y da cu ,
phong khach ke mI I d dac don so cho Ihay ng khng
phaI Ia nguoI dung vaI chaI de khoe khoang kIeu nhu mun
noI TI Ia mI I phu. TI Ia nguoI quan Irong. TI Ia nguoI
Ihanh daI. BIII Terry, nguoI da Iam vIec voI ng Irong 36
nam, cho bIeI: KhaI nIem IhoI gIan vuI ve cua ng Ia goI
vaI nguoI ban den va cung nhau cang hang rao kem gaI.
364
Packard de IaI gIa san IrI gIa S,6 I dIa cho mI I chuc Iu
IhIe n, va khI ng ma I, gIa dinh Ihu c hIe n m I Ia p sa ch ca
ngo I ng, vo I bu c hinh ng ng I Iren chIe c ma y ca y Irong b
qua n a o nng dan. Pha n chu Ihch khng nha c gi de n vI Ihe
cu a ng Ia m I Irong nhu ng nha Iu ba n cu a Ihe ky haI
muoI.
36S
Don gIa n ch Ia do ng chu : DavId Packard, 1912
1996, chu Irang Ira I, v.v... Tha I Ia m I nguo I Ca p d S.
H TU TUO NG C T LO l: M T KHlA CA NH
B SUNG CHO SU V A l TRUO NG T N
Trong cuc phong van voI BIII HewIeII, chung II hoI ng
dIeu gi Iam ng Iu hao nhaI Irong su nghIep daI Iau cua
minh. ng Ira IoI: KhI II nhin IaI cng vIec cua doI minh,
co Ie II Iu hao nhaI Ia minh da gop phan xay dung mI
cng Iy ma cac gIa IrI, nguyen Iac, va Ihanh cng cua no
co anh huong raI Ion den su quan Iy cac cng Iy khac Iren
cho nhung nguoI nay Iam vIec gi. Hay nho IaI IuaI Packard
ma chung II da gIoI IhIeu Irong chuong ba: Khng cng
Iy nao co Ihe IIen Iuc Iang doanh Ihu nhanh hon kha nang
Iuyen dung dung nguoI de Ihuc hIen su Iang Iruong nay
ma van co Ihe phaI IrIen Ihanh mI cng Iy v daI. HewIeII
va Packard da sng dung voI quy IuaI nay va Ihu dung raI
nhIeu nguoI v daI khI co hI den.
Ban Ihan HewIeII va Packard deu Ia nhung nha Ianh dao
Cap d S IuyeI dnh, ban dau duoI Iu cach Ia nha doanh
nghIe p Ire va sau na y Ia nhu ng nha xay du ng cng Iy.
NhIe u nam sau khI HP da Iha nh danh nhu Ia m I Irong
nhu ng cng Iy cng nghe quan Iro ng nha I Iren Ihe gIo I,
HewIeII van gIu mI duc Inh khIem In dang quy. Nam
1972, Pho chu IIch HP Barney OIIver vIeI Irong mI buc Ihu
gIo I IhIe u cho H I d ng xe I duye I ILLL cho gIa I Ihuo ng
Nguo I sa ng Ia p:
Mac du Ihanh cng cua chung II raI dang phan khoI,
nhung nha sang Iap khng vi Ihe ma huyen hoang. MoI
gan day, Irong mI cuc hop hI dng dIeu hanh, HewIeII
da nhan xeI: Nghe nay, chung Ia Iang Iruong Ia boI vi
nganh cng nghIep nay cung dang phaI IrIen. Chung Ia
may man ngI ngay Iren dnh khI hoa IIen duoc phong
Ien. Chung Ia khng dang duoc huong mI I cng nao.
Sau mI phuI Im Iang, Irong khI moI nguoI con dang suy
ngh ve nhan xeI khIem In nay, Packard Ien IIeng: U
Ihi, BIII a , I nha I chu ng Ia cu ng khng Ia m ho ng no
hoa n Ioa n.
363
TU T T D N V DA I
320
PHU LUC
321
NHun cn ty v| da| trucn tn kHn tn ta| cH| de man |a|
|c| nHun cHo c dn. 1Ht vy, tron mt cn ty tHt su v|
da|, |c| nHun va don t|en trc tHanH mau va nucc d| vc| mt
cc tHe kHoe manH: CHun rt cn tH|et cHo su sn, nHun cHun
kHn pHa| |a muc t|eu cua su sn.
Chu ng II da de ca p de n Merck Irong quye n sa ch Xy
d ng tr ng t n ve quye I dInh pha I IrIe n va phan ph I
m I Ioa I Ihu c chu a be nh mu do ky sInh Iru ng. Can be nh
na y gay dau do n cho ha ng IrIe u nguo I do ca c Ioa I Iru n ky
sInh boI ngang qua ma I gay mu Io a. Bo I vi nhu ng nguo I ma c
be nh nhu ng b Ia c s ng Irong nhu ng vu ng he o Ia nh nhu
Amazon Ihuo ng khng co IIe n, Merck da kho I xuo ng m I
he Ih ng phan ph I d c Ia p de dua Ihu c de n ca c Ia ng que
he o Ia nh va pha I khng cho ha ng IrIe u nguo I Iren Ihe gIo I.
368
Cu ng ca n no I ro , Merck khng pha I Ia m I I chu c Iu
IhIen, va ho cung khng Iu xem minh Ia mI I chuc Iu
IhIen. Su IhaI Ia ho IIen Iuc vuoI Ien Iren IhI Iruong nhu Ia
mI cng Iy co IoI nhuan cao, IoI nhuan daI gan 6 I dIa
va vuoI qua IhI Iruong gap 10 Ian Irong khoang IhoI gIan
Iu 19462000. Tuy nhIen, baI ke keI qua kInh doanh phI
Ihuong, Merck khng xem muc IIeu In IaI Iren heI Ia de
Iam ra IIen. Nam 19S0, George Merck II, con IraI nha sang
Iap, da de ra IrIeI Iy cho cng Iy nhu sau:
CHun ta c n nHc rn tHuc |a de danH cHo benH nHn...
1Huc kHn pHa| de |am ra |c| nHun. lc| nHun se den, va neu
cHun ta nHc nHu vy, |c| nHun cHc cHn se den. CHun ta can
nHc ro, |c| nHun can |cn.
3b9
Ioa n Ihe gIo I.
366
Phong ca ch HP, nhu mo I nguo I va n
Ihuong goI, Ihe hIen mI he Ihng gIa IrI cI IoI Iao nen su
khac bIeI cho cng Iy nhIeu hon baI cu san pham nao cua
ho. Nhung gIa IrI nay bao gm dong gop vao cng nghe,
In Irong ca nhan, Irach nhIem voI cng dng noI cng Iy
hoaI dng, va mI nIem IIn vung chac rang IoI nhuan khng
phaI Ia muc IIeu can ban cua mI cng Iy. Nhung nguyen
Iac nay, hIen nay da qua quen Ihuc, nhung IhaI su cap
IIen va caI I Ioan dIen Irong Ihap nIen 19S0. DavId Packard
nhan xeI ve doanh nhan Irong gIaI doan nay nhu sau: Mac
du ho raI IIch su khng dng y voI II, nhung ro rang ho
IIn chac rang II khng Ihuc mI nhom voI ho, va ro rang
khng du IIeu chua n dIe u ha nh m I doanh nghIe p quan
Iro ng.
367
HewIeII va Packard mInh ho a cho m I kha ca nh b
sung gIup dua cng Iy den vI Ihe mI cng Iy v daI Iruong
In, mI kha canh quan Irong gIup chuyen dI Iu II den
v daI den Xy dng trng tn. Kha canh b sung nay
chnh Ia mI IrIeI Iy huong dan hay mI he Iu Iuong cI
IoI, bao gm nhung gIa IrI cI IoI va mI muc dch cI IoI
(Iy do cao hon vIec ch don Ihuan kIem IIen). Nhung gIa IrI
nay Iuong Iu nhu ban Tuyen ngn Dc Iap (Chung II coI
day Ia nhu ng su Iha I hIe n nhIen... cau da u IIen Irong
Tuyen ngn dc Iap cua Hoa Ky) khng bao gIo duoc Iuan
Iheo hoan Ioan, nhung Iun Iun In IaI nhu mI IIeu chuan
manh me va Ia cau Ira IoI cho cau hoI IaI sao vIec chung
Ia In IaI IaI quan Irong.
TU T T D N V DA I
322
PHU LUC
323
Cau chuye n ve WaII DIsney se mInh ho a Inh haI ma I
nay. Nam 1923, mI nha Iam phIm hoaI hinh 21 IuI day
nhIeI huyeI chuyen Iu Kansas CIIy den Los AngeIes va c
gang Iim mI cng vIec Irong nganh dIen anh. Khng cng
Iy nao chIu Ihue anh Ia, Ihe Ia anh dung s IIen danh dum
I o I cu a minh Ihue m I chIe c ma y quay phIm, mo m I
phong Ihu Irong nha de xe cua ng chu, va baI dau Iam
phIm hoaI hinh dng. Nam 1934, ng DIsney da Ihuc hIen
m I buo c Ia o ba o, Iruo c do chua aI Ia m, Ia hoa n Iha nh
nhung b phIm daI hoI Iheo chu de raI Ihanh cng, bao
MI Iuu y quan Irong dI voI khaI nIem gIa IrI cI IoI Ia
khng co nhung gIa IrI cI IoI nao duoc xem Ia phu hop
de Iro Ihanh mI cng Iy v daI Iruong In. BaI cu gIa IrI
cI IoI nao ma ban dua ra, chung II cung co Ihe Iim Ihay
mI cng Iy v daI Iruong In khng co gIa IrI cI IoI do.
M I cng Iy khng ca n pha I quan Iam de n kha ch ha ng
(nhu Sony), hay In Irong ca nhan (nhu DIsney), hay chaI
Iuong (nhu WaIMarI), hay Irach nhIem xa hI (nhu Iord)
moI co Ihe Iro Ihanh v daI va Iruong In. Day Ia mI Irong
nhung kham pha day nghIch Iy cua Xy dng Trng
tn gia tr ct loi c bit cn thit tr thanh v ai
tr ng t n, nhng c t lo i o la g th khng quan tro ng.
Van de khng nam o ch ban co gIa IrI cI IoI gi, ma Ia IIeu
ba n co gIa IrI c I Io I hay khng, va ba n bIe I ro no hay
khng, va ban co gan keI no voI I chuc hay khng, va ban
co bao ve no Iheo IhoI gIan hay khng.
KhaI nIem bao In he Iu Iuong cI IoI Ia mI yeu I Irung
Iam cua cac cng Iy v daI Iruong In. Cau hoI ro rang daI
ra Ia Lam Ihe nao ban bao In duoc cI IoI ma van Ihch
nghI voI Ihe gIoI dang Ihay dI7 Cau Ira IoI Ia: Hay Iuan
Iheo khaI nIem bao In caI cI IoI dng IhoI Iun Ihuc day
su IIen IrIen.
Cac cn ty v| da| trucn tn bao tn |a tr| va muc d|cH ct
|o| cua Ho tron kH| cac cH|en |ucc k|nH doanH va nuyen tc
Hoat dn vn ||en tuc tHay d| de tH|cH nH| vc| mt tHe |c| tHay
d|. Dy |a su ket Hcp tuyet vc| |ua bao tn ct |o| va tHuc
dy t|en tr|en.
BA O T N
Gia Iri cI loi
Muc dch cI loi
THAY D I
Van ho a va nguyen Ia c hoa I d ng
Muc IIeu va chIen Iuoc cu Ihe
TU T T D N V DA I
324
PHU LUC
32S
nga nh kInh doanh mo I Ia cng vIen gIa I Ir, da u IIen Ia
DIsneyIand, sau do Ia WaII DIsney WorId va Irung Iam
LPCOT. Theo IhoI gIan, cac cng vIen DIsney da Iro Ihanh
mI ky nIem dang nho dI voI nhIeu gIa dinh Iren Ihe gIoI.
Xuyen su I ca c Ihay d I Io n na y Iu phIm hoa I hinh
sang ca c b phIm d ng da I hoI Iheo chu de , Iu Mickey
Mouse Club den DIsney WorId cng Iy Iheo duI mI he
Ihng gIa IrI cI IoI bao gm nIem IIn chay bong vao su
Iuong Iuong phong phu, su chu Iam den Iung chI IIeI, khInh
ghe I Inh ye m Ihe , va ba o I n Phe p ma u DIsney. ng
DIsney con kIen dInh Iheo duI mI muc dch, Ihe hIen qua
IaI ca cac doanh nghIep DIsney moI Ihanh Iap do chnh
Ia mang IaI hanh phuc cho hang IrIeu nguoI, nhaI Ia Ire em.
Muc dch nay duoc Ihe hIen xuyen bIen gIoI va Iruong In
Iheo Iho I gIan. KhI II va vo de n Iham IsraeI nam 199S,
chung II gap duoc nguoI da mang cac san pham DIsney
ve vung Trung Dng. ng Ia noI voI chung II day Iu hao:
Toan b y Iuong Ia mang nu cuoI den cho guong maI Ire
Iho. DIeu nay o day raI quan Irong, vi Iren guong maI cac
em noI day raI I nu cuoI. WaII DIsney Ia mI v du kInh
dIen ve bao In cI IoI va Ihuc day IIen IrIen, gIu he Iu
Iuong cI IoI khng Ihay dI nhung chIen Iuoc va nguyen
Iac hoaI dng Ihi Ihay dI Iheo IhoI gIan, va nho Iheo duI
nguyen Iy nay ma ho gIu vung minh Ia mI cng Iy v daI
Iruong In.
gm Snow White, Pinocchio, Fantasia, va Bambi. Va o Iha p
nIen 19S0, DIsney nhay vao nganh Iruyen hinh voI Mickey
Mouse Club. Cu ng Irong Iha p nIen S0, WaII DIsney Ihu c
hIen chuyen dI dInh menh den mI s cng vIen gIaI Ir va
ra ve day IhaI vong. ng goI day Ia nhung noI do ban, gIa
Ia o, duo c dIe u ha nh bo I nhu ng nguo I ma I Ia nh.
370
ng
quyeI dInh Ia DIsney co Ihe xay dung mI caI gi do II hon,
co Ihe Ia II nhaI Ihe gIoI, va Ihe Ia cng Iy nhay vao mI
BA O T N
am me su Iuo ng Iuo ng
phong phu
Chu Im den Iung chi IieI
Khinh ghe I Inh ye m Ihe
Phe p m u Disney
Mang lai hanh phuc cho
hang Irieu nguoi
THAY l
Tha p nIen 1920: PhIm hoa I hinh
Tha p nIen 1930: PhIm hoa I hinh da I hoI
Iheo chu de
Tha p nIen 19S0: Truye n hinh,
CLB MIckey Mouse
Tha p nIen 1960: Cng vIen gIa I Ir
Tha p nIen 1980: Mo r ng Ioa n ca u
Tha p nIen 1990: DIch vu du IIch
Iren Iau
Bao v gia tr ct loi/ Thuc y tin trin tai cng ty Walt Disney
Th p nin 1920 - 1990
TU T T D N V DA I
326
PHU LUC
327
3. H t tng ct loi. TraI nghIem cac gIa IrI cI IoI (nhung
nguyen Iy can IhIeI va Iruong In) va muc dch cI IoI (Iy
do can ban cua su In IaI ben Iren vIec kIem IIen) nhu
Ia nhung nguyen Iac huong dan quyeI dInh va Ihuc day
moI nguoI Irong I chuc Irong mI IhoI gIan daI.
4. Bao tn ct loi/ Thuc y tin trin. Bao In he Iu Iuong
cI IoI nhu mI dIem c dInh Irong khI Ihuc day Ihay
dI, hoan IhIen, dI moI, phuc hI moI Ihu khac. Thay
dI nguyen Iac hoaI dng va chIen Iuoc Irong khI van
gIu vung cac gIa IrI va muc dch cI IoI. De ra va daI
duoc cac muc IIeu Ion nhaI quan voI he Iu Iuong cI IoI.
MU C TlU THAM VO NG T T, MU C TlU
THAM VO NG X U, VA NHU NG M l LlN H
KHA l Nl M KHA C
Trong bang o Irang ben, II da neu khaI quaI mI IIen he
ve maI khaI nIem gIua haI cuc nghIen cuu. Nhin chung,
cac y Iuong T Tt n V ai Iao nen Iang vung chac cho
su Ihanh cng cua cac y Iuong Xy dng trng tn. TI
cho Ia T Tt n V ai dua ra cac y Iuong cI IoI de Iam
chIec banh da quay Iu nen Iang den nhay voI, Irong khI
Xy dng trng tn gIoI IhIeu cac y Iuong cI IoI gIu
cho chIec banh da ngay cang Iang Ic vao Iuong IaI va dua
cng Iy Ien vI Ir bIeu Iuong, huyen IhoaI. Ban se Ihay khI
xem qua bang Iom IaI rang moI kham pha cua T T t n
V ai cho phep phaI IrIen ca bn y Iuong chnh cua Xy
d ng tr ng t n. B n y Iuo ng na y duo c Io m Ia I nhu
sau:
1. Thit k ng h, khng phai ch la bao gi. Xay dung
mI I chuc co Ihe Iruong In va Ihch nghI voI nhIeu Ihe
he Ianh dao va nhIeu vong doI san pham; Ia su dI Iap
hoan Ioan cua vIec ch IhIeI ke xoay quanh mI nha Ianh
dao v daI hay mI y Iuong v daI.
2. Kha nng tuyt diu cua cha VA: Cung Iuc hoa hop
ca haI IhaI cuc cua nhIeu kha canh. Thay vi phaI chon
A hay B, ngh ra cach vua daI duoc A vua daI duoc B
muc dch va IoI nhuan, IIen Iuc va Ihay dI, Iu do va
Ira ch nhIe m, v.v...
TU T T D N V DA I
328
PHU LUC
329


KhaI nIem
con nhm
(Ba vo ng
Iro n)
Thit k ng h, khng phai ch la bao gi : Co che H I d ng
chnh Ia su IhIeI ke d ng h hoa n ha o.
Kha nng ky diu cua ch VA: Tha u hIeu VA don gIa n de n
kho IIn
H t tng ct loi: Vo ng Iron nhu ng gi ba n dam me Irung
Ia p Iuye I vo I vo I ca c gIa IrI va mu c dch c I Io I. Ch nhu ng gIa
IrI ba n dam me de n mu c ba n khng bao gIo chI bo , duo I ba I
ky dIe u kIe n na o, mo I du ng Iha I su Ia c I Io I.
Ba o t n c t lo i/ Thuc y tin tri n: Mu c IIeu Iham vo ng I I
xua I pha I Iu su Iha u hIeu; mu c IIeu Iham vo ng xa u xua I pha I
Iu su can da m gIa Ia o. Mu c IIeu Iham vo ng v da I Ia su gIao
nhau cu a ba vo ng Iro n.



Van hoa
Ky IuaI
Thit k ng h, khng phai ch la bao gi : Hoa I d ng nho
va o Inh ca ch uy Iu c cu a m I nha d c Ia I ch Ia ba o gIo ; xay
du ng m I van hoa ky Iua I chnh Ia IhIe I ke d ng h .
Kha nng ky diu cua ch VA : Tu do VA Ira ch nhIe m
H t tng ct loi: Van hoa ky Iua I khng cha p nha n nhu ng
aI khng cu ng chIa se gIa IrI va IIeu chua n cu a I chu c.
Ba o t n c t lo i/ Thu c y tin tri n: KhI ban co van hoa ky
Iua I, ba n co Ihe de mo I nguo I Iu do Ih nghIem va Iim ra con
duo ng I I nha I da n de n ke I qua .


Ba n da p
cng nghe
Thi t k ng h , khng phai ch la ba o gi : Ba n da p cng
nghe Ia m I pha n quan Iro ng Irong chIe c d ng h .
Kha nng ky diu cua ch VA : Tra nh cha y Iheo cng nghe
nhu Iho I Ihuo ng VA nha IIen phong Irong vIec a p du ng cng
nghe .
H t tng ct loi: Trong m I cng Iy v da I, cng nghe pha I
phu c vu gIa IrI c I Io I, chu khng pha I Iheo huo ng nguo c Ia I.
Ba o t n c t lo i/ Thuc y tin tri n: Cng nghe du ng se da y
nhanh su c da cu a chIe c ba nh da , huo ng de n da I duo c nhung
mu c IIeu Iham vo ng.
M l LlN H KHA l Nl M GlU A TU T T
OL N 1 OA 1 VA XY OU NG OL TRUO NG T N
Khai nim
trong
Tu Tt dn
1 du
Khai nim trong X) dung d Truong tn*



Kha nang
Ia nh da o
Ca p d S
Thi t k ng h , khng phai ch la ba o gi : Nha Ia nh da o Ca p
d S xay du ng m I cng Iy co Ihe IIep Iu c s ng co n ma khng
ca n ho , Ihay vi de cao ca I II ba ng ca ch Iro nen khng Ihe
IhIeu Irong cng Iy.
Kha nng ky diu cua ch VA : KhIem nhuo ng VA nghI Iu c
H t tng ct loi: Nha Ia nh da o Ca p d S co Iham vo ng cho
cng Iy cu ng nhu ng gi ho da I dIen; ho Ihe hIen m I mu c dch
vuoI Ien Iren Iha nh cng cu a ba n Ihan.
Ba o t n c t lo i/ Thuc y ti n tri n: Nha Ia nh da o Ca p d S
khng khoan nhuo ng Irong vIe c Ihu c da y IIe n IrIe n huo ng
de n ke I qua va Iha nh Iu u cu Ihe , cho du dIeu na y d ng ngha
vo I vIec pha I sa Iha I chnh anh em minh.



Con nguo I
dI Iruo c,
cng vIec
Iheo sau
Thit k ng h, khng phai ch la bao gi : Thu c hIen vIec
con nguo I dI Iruo c Ia IhIe I ke d ng h ; Ihu c hIe n vIe c cng
vIec dI Iruo c (de ra chIe n Iuoc Iruo c) Ia ch ba o gIo .
Kha nng ky diu cua ch VA: Tuye n nguo I phu ho p Ien
chuyen xe VA mo I nguo I khng phu ho p xu ng xe.
H t tng ct loi: Thu c hIen con nguo I dI Iruo c ngha Ia
Iuyen nguo I phu ho p vo I gIa IrI va mu c dch c I Io I hon Ia vi
ky nang va kIen Ihu c cu a ho .
Bao tn ct loi/ Thuc y tin trin: Thu c hIen con nguo I dI
Iruo c ngha Ia co chIe u huo ng IhIen ve de ba I Iu ben Irong,
va Ia I ca ng cu ng c Ihem gIa IrI c I Io I.


DI dIen
su Iha I
phu pha ng
(NghIch Iy
SIockdaIe)
Thit k ng h, khng phai ch la bao gi : Ta o ra m I mI
Iruo ng de su Iha I duo c Ia ng nghe chnh Ia IhIeI ke d ng h ,
nha I Ia khI ba n a p du ng co che co do .
Kha nng ky diu cua ch VA : D I dIen su Iha I cu a Ihu c Ia I
phu pha ng VA gIu vu ng nIem IIn ra ng cu I cu ng ba n se chIe n
Iha ng NghIch Iy SIockdaIe.
H t tng ct loi: D I dIen su Iha I phu pha ng Ia m ro nhu ng
gIa IrI Iha I su c I Io I d I vo I I chu c va ca nhu ng gIa IrI ho
mong mu n gIu o vI Ir c I Io I.
Ba o t n c t lo i/ Thuc y ti n tri n: Nhu ng su Iha I phu pha ng
ch ro nhu ng gi ca n pha I Ia m de Ihu c da y IIen IrIe n.
TU T T D N V DA I
330
PHU LUC
331
dch. GIng nhu dIep vu maI Irang cua NASA Irong nhung
nam 1960, mI muc IIeu Iham vong Ihu huI moI su chu y
cua moI nguoI.
Mac du muc IIeu Iham vong nghe raI hao hung, chung
II da de ngo mI cau hoI ma khng Ira IoI. Dau Ia su khac
bIeI gIua mI muc IIeu Iham vong II va mI muc IIeu Iham
vong xau7 BoI Iu Uc den New ZeaIand co Ihe Ia mI muc
IIeu Iham vong dI voI II, nhung no cung se gIeI cheI II.
Den bay gIo chung II da co Ihe dua ra cau Ira IoI, dua Iren
cuc nghIen cuu cac cng Iy nhay voI.
luc t|eu tHam von xu, nHu ta da tHy, ducc de ra vc| su can
dam |a tao; muc t|eu tHam von tt ducc de ra tu su tHu H|eu.
1Ht vy, kH| ban ket Hcp su H|eu b|et |n |e ba von tron vc|
su ||eu ||nH cua mt muc t|eu tHam von, ban co ducc su ket Hcp
manH me, n nHu pH| tHucn.
MI v du IuyeI voI Ia Iruong hop cua BoeIng Irong Ihap
nIen 19S0. MaI cho den dau Ihap nIen 19S0, BoeIng ch Iap
Irung vao xay dung nhung c may bIeI bay khng I cho
quan dI chIec B17, B29, va may bay nem bom xuyen
Iu c dIa BS2.
371
Tuy nhIen, BoeIng ga n nhu khng co ma I
Irong IhI Iruo ng ma y bay Ihuong ma I, va ca c ha ng ha ng
khng khng he co y dInh mua may bay cua BoeIng. (Ho
Ira IoI cac buc Ihu chao hang cua BoeIng nhu sau: Cac anh
che Iao nhung chIec may bay nem bom v daI IaI SeaIIIe.
Sao cac anh khng cu IIep Iuc nhu Ihe7) Ngay nay, chung
Ia chap nhan su IhaI rang hau heI cac chuyen bay su dung

Ba nh da ,
khng
phaI vong
Ian quan
Thi t k ng h , khng phai ch la ba o gi: HIeu u ng cu a
chIe c ba nh da Ia o ra m I su c da be n vu ng, va khng pha I Ie
Ihu c va o su hIen dIen cu a m I Ia m nhin uy Iu c de Ihuc da y
mo I nguo I.
Kha nng ky diu cua ch VA: Qua Irinh IIen hoa Iu ng buoc
VA ke I qua phI Ihuo ng mang Inh ca ch ma ng
H t tng c t lo i: Vo ng Ia n qua n khIe n cho gIa IrI va mu c
dch c I Io I khng Ihe an sau va o m I nguo I, vi mo I nguo I Iu c
na o cu ng Iu ho I: Chu ng Ia Ia aI7 Chung Ia da I dIen cho dIeu
gi7
Ba o t n c t lo i/ Thu c y tin tri n: Su nha I qua n cu a chIe c
ba nh da va IIen Iu c Ich Iuy su c da cho de n khI da I buo c nha y
vo I Ia o dIeu kIen hoa n ha o de Ira I nghIem ca c gIa IrI c I Io I
Irong khI va n Ihu c da y Ihay d I va IIen IrIe n.
(*) Xem Ihem Xy dng Trng tn: Nhng thoi quen thanh cng cua
ca c cng ty co t m nhn chi n l c, CoIIIns va Porras, NXB
HarperBusIness, 1994.
TI se khng dI vao chI IIeI Iung mI IIen he Irong bang
Iren, nhung II mun nhan manh den mI mI IIen he dac
bIeI manh me: mI IIen he gIua cac muc IIeu Iham vong va
ba vong Iron Irong KhaI nIem con nhm. Trong quyen sach
Xy dng trng tn, chung II xac dInh Muc IIeu Iham
vo ng Ia m I phuong pha p chnh de Ihu c da y IIe n IrIe n
Irong khI van gIu vung nhung gIa IrI cI IoI. Muc IIeu Iham
vong Ia muc IIeu Io IaI va dang ngaI gIng nhu mI ngon
nuI phaI Ieo. Muc IIeu nay ro rang, Ihu huI chu y, va duoc
moI nguoI hIeu ngay. Muc IIeu Iham vong gIng nhu mI
dIem Iap Irung moI suc Iuc, kch dng moI nguoI, Iao ra
IInh Ihan Iam vIec Iap Ihe khI moI nguoI c gang huong IoI
TU T T D N V DA I
332
PHU LUC
333
cng Iy v daI nhaI, khng Ihe chI caI, Irong nganh hang
khng dan du ng Iren Ioa n Ihe gIo I.
37S
Ma I de n Iha p nIen
1990, vI Ir s 1 cua BoeIng moI IhaI su bI Iung Iay, va phaI
can mI Iap doan cua chnh phu duoI caI Ien AIrbus moI
Iam duoc vIec nay.
376
DIem chnh cua van de Ia day: muc IIeu Iham vong cua
BoeIng, mac du Io IaI va Iao bao, khng phaI Ia mI muc
IIeu baI ky. Do Ia mI muc IIeu hop Iy Irong bI canh ba
vong Iron. Cac nha dIeu hanh BoeIng hIeu raI ro rang (1)
cng Iy co kha nang gIoI nhaI Ihe gIoI Irong vIec san xuaI
may bay phan Iuc dan dung mac du ho chua Iham gIa IhI
Iruong, (2) su chuyen dI se gIa Iang IoI ch kInh Ie cua
BoeIng raI nhIeu Ihng qua vIec gIa Iang IoI nhuan Iren mI
mau may bay, va (3) moI nguoI IaI BoeIng raI dam me cng
vIec nay. BoeIng da hanh dng voI su Ihau hIeu, chu khng
phaI bang su can dam gIa Iao, vao IhoI dIem quan Irong
nay Irong IIch su cua minh, va day Ia mI Irong nhung Iy
do chnh gIup ho gIu duoc vI Ir v daI Iruong In.
1rucn Hcp Boe|n nHn manH mt d|em: De |u vun su v| da|
tHeo tHc| |an do| Ho|, mt mt, pHa| |u |c| Han tron ba von
tron, mt kHac, pHa| sn san tHay d| su cu tHe Hoa cua ba
von tron bt cu |uc nao. Boe|n vao nm 9bZ cHua He tu bo
ba von tron Hay bo qua He tu tucn ct |o|, nHun Ho da tao
ra mt muc t|eu mc| dy Hp dn va d|eu cH|nH bHa| n|em con
nH|m de bucc vao nanH Han kHn dn dun.
may bay BoeIng, nhung vao nam 19S2, hau nhu khng co
aI ngoaI quan dI bay Iren chIec BoeIng ca.
372
MI cach khn ngoan, Irong suI Ihap nIen 1940, BoeIng
da Iranh xa Ianh dIa Ihuong maI, noI McDonneII DougIas co
nang Iuc vuoI IrI Irong vIec san xuaI cac chIec may bay
phan Iuc co nho dang raI IhInh hanh Irong dI bay Ihuong
ma I.
373
Tuy nhIen, Irong da u Iha p nIen 19S0, BoeIng nhin
Ihay co hI vuoI qua McDonneI DougIas bang cach keI hop
kInh nghIem ve cac may bay co Ion va su Ihau hIeu ve dng
co phan Iuc. DuoI quyen cua mI nha Ianh dao Cap d S
Ien Ia BIII AIIen, cac nha dIeu hanh BoeIng can nhac vIec
Iham gIa vao Inh vuc Ihuong maI. Ho nhan ra rang, cach
day mI Ihap nIen BoeIng khng Ihe Ia nha san xuaI may
bay Ihuong maI gIoI nhaI, nhung gIo day nhung kInh nghIem
ho da Ich Iuy duoc ve may bay phan Iuc va may bay co Ion
Iu nhung hop dng quan su se gIup uoc mo Ihanh hIen
Ihuc. Ho cung nhan Ihay IoI ch kInh Ie cua may bay dan
dung cao hon IhI Iruong quan su raI nhIeu va quan Irong
hon, ho cam Ihay raI Ihch Ihu voI y Iuong san xuaI mI
chIe c ma y bay dan du ng.
Vay Ia, vao nam 19S2, BIII AIIen va cng su dua ra quyeI
dInh dung mI phan Iu gIa IrI Ioan b cng Iy de san xuaI
mI chIec phan Iuc dau IIen dung Irong kInh doanh hang
khng dan du ng.
374
Ho che Ia o chIe c 707 va dua BoeIng
vao mI cuc dua Iro Ihanh cng Iy che Iao hang khng
dan dung hang dau Iren Ihe gIoI. Ba Ihap nIen sau, sau khI
san xuaI ra nam mau may bay phan Iuc Ihanh cng nhaI
Irong IIch su (707, 727, 737, 747, 7S7), BoeIng Iro Ihanh
TU T T D N V DA I
334
PHU LUC
33S
nho Ia qua Irinh dI den v daI de dang hon nhIeu so voI qua
Irinh gIu vu ng su v da I na y. Ro ra ng su a p du ng nha I
qua n ca haI cu c nghIen cu u, vo I ke I qua na y xay du ng
Iren nen Iang keI qua kIa, dem IaI co hI Ion nhaI de Iao ra
su v daI Iruong In.
TA l SAO PHA l V A l?
Trong mI buI gIaI Iao IaI mI cuc Ihao Iuan voI mI
nho m cu u sInh vIen SIanIord cu a II, m I nguo I da IIe n
de n, va Io ve suy ngh ra I Iung. Anh Ia no I: Co Ihe II
khng du Iham vong, nhung II khng mun xay dung mI
cng Iy IhaI Ion. Nhu vay co gi saI khng7
TI Ira IoI: Khng he. Su v daI khng Iuy Ihuc vao quy
m. Va II ke cho anh Ia nghe ve SIna SImanIob, nguoI
dIeu hanh Ioa nha noI II daI phong nghIen cuu. SIna da
xay dung mI Ioa nha IhaI su v daI. Do Ia mI Iruong hoc
bang gach co Iu nam 1892, duoc caI Iao Ihanh mI khoang
khng gIan IuyeI voI, duoc Irang Ir va cham chuI den Iung
chI IIeI nho, voI mong mun moI Ihu duoc hoan hao. Theo
dInh ngha keI qua cua SIna Ihu huI duoc nhung con
nguoI Ihu vI nhaI IaI BouIder, de ra IIeu chuan buc cac Ioa
nha khac Irong khu vuc phaI noI Iheo, va Ihu IaI IoI nhuan
Iren mI meI vung cao nhaI doanh nghIep nho cua SIna
IhaI su Ia mI doanh nghIep v daI IaI Ihanh ph que nha
cua II. SImanIob chua bao gIo dInh ngha su v daI Iheo
quy m, va cung khng co Iy do gi ng phaI Iam nhu vay
ca .
M hinh ba vong Iron, muc IIeu Ion Ihe hIen mI v du
manh me ve mI IIen he gIua haI cuc nghIen cuu, va II
mun gIoI IhIeu o day nhu Ia mI cng cu Ihuc IIen de ban
Iao ra mI IIen he ngay Irong chnh I chuc cua minh. Tuy
nhIen mI IIen he nay khng gIup cng Iy ban v daI va
Iruong In. De Iao ra mI cng Iy v daI Iruong In, IaI ca
Ioan b khaI nIem chnh cua ca haI cuc nghIen cuu phaI
duoc IIen keI va ap dung nhaI quan Iheo IhoI gIan. NgoaI
ra, neu ban ngung ap dung baI cu y Iuong chnh nao, I
chuc cua ban chac chan se IuI IaI ve muc Iam Ihuong. PhaI
DI U BA N
AM M
NH T
DI U BA N
CO TH
LA M GlO l NH T
TH GlOl
DI U CHI PH I
C MA Y
KlNH T
CU A BA N
BHAG BHAG BHAG BHAG BHAG
TU T T D N V DA I
336
PHU LUC
337
1Ht vy, quan d|em cua quyen sacH nay kHn pHa| |a cHun ta
pHa| cn tHem nHun ket qua nay vao nHun | cHun ta dan
|am va tao tHem nH|eu ap |uc nua. bHn pHa| tHe. D|eu cH|nH
yeu |a pHat H|en ra rn nHun | cHun ta dan |am tHt su cH|
|a pHun pH| nn |ucn ma tH|. Neu cHun ta tH|et ke pHn |cn
kH| |ucn cn v|ec cua cHun ta tHeo nHun nuyen |y nay, bo
qua Hoc tH| kHn |am nHun | kHac, cuc sn cHun ta se
dcn |an Hcn va ket qua se ducc tn |en dan ke.
TI se mInh ho a dIe u na y ba ng m I v du khng IIen
quan den kInh doanh, mI cau chuyen cuI cung cho quyen
sa ch. Ca c hua n Iuye n vIen d I dIe n kInh bang d ng cu a
mI Iruong Irung hoc Iap hop IaI de an mung chIen Ihang
gIaI v dIch cua bang haI nam IIen IIep. Chuong Irinh huan
Iuyen da chuyen dI Iu nam nam voI keI qua II (nam Irong
20 dI hang dau cua bang) sang v daI (IIen Iuc Iranh chuc
v dIch bang, cho ca haI dI nam va nu).
MI huan Iuyen vIen noI: TI khng Ihe hIeu nI. Nho
dau chu ng Ia Iha nh cng de n Ihe 7 Chu ng Ia khng Ia m
vIec caI Iuc hon cac dI khac. Va nhung gi chung Ia Iam
IhaI don gIan. Vay IaI sao chung Ia Ihang7
ng na y dang co y no I de n Kha I nIe m con nhm cu a
chuong Irinh hua n Iuye n, duo c c do ng Irong cau no I:
Chung Ia chay nhanh nhaI vao phuI cuI. Chung Ia chay
nhanh nha I khI de n phu I cu I bu I Ia p. Chu ng Ia cha y
nhanh nhaI khI den phuI cuI cuc dua. Va chung Ia chay
nhanh nhaI khI den cuI mua gIaI, IhoI dIem quan Irong
nhaI. MoI Ihu duoc IhIeI ke xoay quanh y Iuong don gIan
NguoI sInh vIen suy ngh mI IaI, rI noI: Duoc rI, II
chap nhan rang minh khng phaI xay dung mI cng Iy
Ion moI Iro Ihanh v daI duoc. Nhung ngay ca nhu vay dI
nua, Ihi IaI sao II phaI c xay dung mI cng Iy v daI7 GIa
su II ch mun Ihanh cng IhI Ihi sao7
Cau hoI nay Iam II phaI gIaI minh. Day khng phaI Ia
mI nguoI IuoI bIeng: anh da Iu minh kInh doanh khI con
Ire, Iu Irang IraI de II nghIep nganh IuaI, va sau khI hoc
xong cao ho c kInh doanh da Iro Iha nh m I nha doanh
nghIe p ha ng da u. Anh Ia co ngu n nang Iuo ng da ng ne ,
mI su dam me chay bong va Ian Ioa. Trong s nhung sInh
vIen ma II da Iu ng bIe I qua, anh Ia chnh Ia nguo I II
khng nghI ngo gi se Iro nen Ihanh cng II bac. Vay ma
chnh anh Ia Ia nguoI nghI ngo y Iuong c gang xay dung
mI caI gi do v daI va Iruong In.
TI co Ihe dua ra haI cau Ira IoI.
Thu nha I, II IIn ra ng xay du ng m I dIe u v da I cu ng
khng kho khan hon xay dung mI dIeu II. Co Ihe ve maI
Ihng ke, hIem co Iruong hop daI duoc su v daI, nhung de
daI v daI cung khng doI hoI phaI hy sInh nhIeu hon su
Iam Ihuong. ThaI ra, neu co Ihe Iay Iruong hop cac cng Iy
dI Irong Iam v du, Ihi de daI v daI con doI hoI I hy sInh,
I cng vIec hon. DIeu ky dIeu va manh me ve cac keI qua
nghIen cuu Ia chung gIup don gIan hoa cuc sng, dng
IhoI gIa Iang Inh hIeu qua cua chung Ia. Ch can yeu I ro
rang cho bIeI dIeu gi Ia quan Irong, dIeu gi khng cung
du an u I Ia m r I.
TU T T D N V DA I
338
PHU LUC
339
nay, chuong Irinh nay da duoc IhIeI ke dua Iren y Iuong
rang chay Ia nIem vuI, dua Ia nIem vuI, IIen b Ia nIem vuI,
va chIen Ihang Ia nIem vuI. Neu ban cam Ihay khng dam
me voI nhung gi dIen ra o day, xIn moI dI ch khac. KeI
qua: s Iuong hoc sInh Iham gIa chuong Irinh da Iang gap
ba Ian Irong vong nam nam, Iu 30 Iang Ien 82.
Truoc khI dI nam doaI chuc v dIch Ioan bang Ian dau
IIen Irong IIch su ngI Iruong, c khng he chu Iam daI ra
muc IIeu nay hay c gang dng vIen bon Ire huong den
muc IIeu nay. Thay vao do, c de bon Ire Iu Iao da, va Iu
nhin Ihay kha nang cua chnh minh qua Iung cuc dua,
qua Iung Iuan Iap Iuyen rang chung co Ihe vuoI qua duoc
baI cu aI Irong bang nay. RI, mI ngay no Irong Iuc dang
Iap Iuyen, mI em nam noI voI ban To ngh bon minh co
Ihe Ihang gIaI cua bang. U, Io cung ngh Ihe. MoI nguoI
van IIep Iuc chay, nhung xem nhu muc IIeu cuI cung da
Ia ng Ie nga m va o nguo I. Ca c hua n Iuye n vIen khng he
nhac den y Iuong v dIch bang cho den khI bon Ire Iu nhin
nha n chu ng Ia m duo c.
DIeu nay Iao ra mI nen van hoa ky IuaI cao d, khI ca
bay Ihanh vIen Irong dI cam Ihay minh co Irach nhIem
pha I Iha ng gIa I m I Io I hu a khng pha I vo I ca c hua n
Iuyen vIen, ma voI nhau. MI Ihanh vIen Irong dI con goI
dIen cho IaI ca cac ban Irong nhom vao dem Iruoc buI IhI
dau Ioan bang, de chac rang ca bon dI ngu som, co suc cho
ngay hm sau. (Cac huan Iuyen vIen khng con phaI dong
vaI Iro nguoI IhIeI Iap ky IuaI). KhI nen goI gIay Irong nhung
meI cuI cung, qua maI cac dI Ihu (Chung Ia chay nhanh
nay, va dI ngu huan Iuyen vIen bIeI cach Ihuc hIen chIen
Iuoc nay II hon nhung dI khac Irong cung bang. V du,
ho cho mI huan Iuyen vIen dung o cI mc 2 dam (cua
cuc dua 3,1 dam) de Ihu Ihap Ihng IIn ve cac van dng
vIen cha y ngang qua. Nhung khng nhu nhu ng d I kha c
ch chu Irong den IhoI gIan (van Ic cua van dng vIen), dI
nay Ihu Ihap Ihng IIn ve Ihu hang (vI Ir xep hang cua cac
va n d ng vIen cha y ngang qua). KhI do , ca c hua n Iuye n
vIen khng Inh Ioan xem cac van dng vIen chay nhanh
den muc nao, ma Ia bao nhIeu dI Ihu phaI vuoI qua Inh
Iu cI mc 2 dam den Iuc cuI chang dua. Ho dung Ihng
IIn nay de cho dIem cac van dng vIen sau mI cuc dua.
(DIem duoc quy dI Ihanh cac chuI haI hinh dau Iau, ma
bon Ire dung de deo Iay hay deo c, Ihe hIen cac dI Ihu
da bI chung danh baI). Bon Ire bIeI cach gIu nhIp, va dua
Irong Iu IIn: Chung Ia chay nhanh nhaI vao phuI cuI,
chu ng se ngh nhu va y sau m I cu c dua kho khan. Vi
vay, neu chung Ia cam Ihay meI, dI Ihu cua Ia con meI
hon nhIeu.
MI dIem cung khng kem quan Irong Ia bIeI khng ph
suc vao nhung vIec gi. V du, khI vI huan Iuyen vIen Iruong
moI nhan nhIem vu Iheo chuong Irinh, c nhan Ihay minh
phaI chIu Irach nhIem Ihuc hIen nhung chuong Irinh vuI
nhn de Ihuc day IInh Ihan bon Ire va gIup chung cam
Ihay hung Ihu IIec Iung, cac chuyen dI choI dac bIeI, dan
chung dI mua sam IaI cac cua hIeu NIke, hay cac baI gIang
Iruyen cam hung. C ngay Iap Iuc cham duI IaI ca nhung
hoaI dng ngoaI Ie (va In IhoI gIan) nay. C noI: Nghe
TU T T D N V DA I
340
PHU LUC
341
gIao vIen va ho Iham gIa gan nhu khng cng, c gang
Iranh Ihu IhoI gIan quy bau Irong mI ngay ban rn de du
phan vao vIec xay dung mI chuong Irinh v daI. Ho Iap
Irung vao Iam dung vIec, bo qua nhung vIec khac khng
can IhIeI. Ho gan nhu Ihuc hIen dung nhung gi II da vIeI
ra Irong quyen sach nay, Irong Iinh hinh Ihuc Ie cua ho, va
khng ma I Iho I gIan cho nhu ng gi khng phu ho p. Don
gIan, gon gang, cu Ihe, va Iao nha va nhaI Ia day nIem
vuI.
Cau chuyen nay cho Ia Ihay nhung y Iuong nay IhaI su
co Iac dung. KhI ban ap dung chung vao baI cu Iinh hung
nao, chung deu gIup cho cuc sng va cac IraI nghIem cua
ban II hon, dng IhoI mang IaI keI qua cao hon. Va Irong
qua Irinh sng, ban co Ihe dang Iam dung nhung gi de dua
minh den v daI. Vi vay, cho II hoI IaI: Neu moI vIec khng
kho nhoc hon (voI nhung y Iuong nay), keI qua II hon, va
qua Irinh Iam vIec hung Ihu hon vay, IaI sao ban khng
c gang de daI muc v daI7
PhaI noI cho ro, II khng he cho rang qua Irinh dI Iu II
den v daI Ia chuyen de, va khng phaI moI I chuc deu
Ihanh cng. Tren Iy IhuyeI, khng Ihe co chuyen moI nguoI
deu daI muc Iren Irung binh. Nhung II khang dInh rang
dI voI nhung nguoI c gang dI Ien Iu II den v daI se Ihay
rang qua Irinh phan dau cung khng he qua gIan nan hay
kIeI Iuc hon nhung nguoI chap nhan de moI vIec Iu no boI
o muc Iam Ihuong. Dung vay, de dI Ien Iu II den v daI can
co nang Iuong, nhung khI suc da baI dau Ich Iuy, no se Ioa
ra nhIeu nang Iuong hon Ia Iay dI. Nguoc IaI, gIu maI o muc
nhaI vao phuI cuI!), moI Ihanh vIen deu meI, nhung chung
bIe I ra ng chu ng se ca m Iha y dau kh Ihe na o ne u pha I
nhin vao maI cac ban Irong dI voI Iu cach Ia nguoI chIu
Irach nhIem cho IhaI baI cua dI. Khng aI Irong dI bo
cuc, va Ioan dI chIen Ihang voI mI khoang cach kha xa.
Huan Iuyen vIen Iruong baI dau IhIeI ke IaI chuong Irinh
quanh y Iuong con nguoI dI Iruoc. MI Irong cac Iro Iy
huan Iuyen vIen Ia mI cuu van dng vIen nem Ia nang I
nha I 1S0 ky (cha c cha n khng gI ng hinh a nh m I va n
dng vIen duong Iruong gon gang), nhung anh ay dung Ia
nguoI can Iim: Anh co nhung gIa IrI va Inh cach can IhIeI
de xay dung mI dI ngu v daI. KhI chuong Irinh baI dau
co IIeng Iam, ho IaI Ihu huI Ihem duoc nhIeu van dng vIen
va huan Iuyen vIen gIoI. MoI nguoI aI cung mun duoc Ia
mI phan Irong chIec banh da dang quay nay; ho mun Ia
mI phan Irong dI v dIch; ho mun Iham gIa vao mI
nen van hoa hang nhaI. KhI dI dIen kInh bang dng dem
ve Ihem mI chuc v dIch nua, Ihem nhIeu hoc sInh den
dang ky, su chon Iua ngay cang nhIeu, va dI ngay cang
chay nhanh, mang ve Ihem nhIeu chuc v dIch, va IaI Ihu
hu I Ihem nhIe u nguo I dang ky , Ia o m I d I kha c nhanh
hon, va cu Ihe IIep Iuc, nhu mI hIeu ung Ian Ioa cua chIec
ba nh da .
Pha I chang nhu ng hua n Iuye n vIen na y pha I chIu cu c
chIu kh nhIeu hon cac dI khac de Ihuc hIen chuong Irinh
nay7 Ho co Iam vIec caI Iuc hon Iruoc7 Khng he. Su IhaI
Ia cac Iro Iy huan Iuyen vIen deu co mI nghe chnh Ihuc
ben canh vIec huan Iuyen ky su, ky IhuaI vIen may Inh,
TU T T D N V DA I
342
PHU LUC
343
mI cng vIec ma c dam me khIen cho cau hoI TaI sao
phaI v daI Iro nen khng can IhIeI. Neu ban Iam mI vIec
gi ma ban IhaI su dam me, va ban IIn vao muc dch cao ca
cua no, Iuc do ban se Ihay minh IhaI kho ma Iuong Iuong
IaI sao IaI khng Iam cho no Iro nen v daI. Do Ia dIeu hIen
nhIen.
TI da Ihu c gang Iuong Iuong cac nha Ianh dao Cap d
S cua nhung cng Iy ma chung II da nghIen cuu se Ira IoI
nhu Ihe nao dI voI cau hoI: TaI sao phaI v daI7 D nhIen,
da s se noI rang: Chung II chua v daI chung II con
co Ihe dI xa hon. Nhung neu bI ep buc phaI Ira IoI TaI
sao phaI c gang daI v daI7 II IIn rang ho se Ira IoI I
nhIeu gIng nhu c huan Iuyen vIen o Iren. Ho dang Iam
mI vIec ho IhaI su quan Iam, IhaI su dam me. GIng nhu
BIII HewIeII, co Ihe ho quan Iam den vIec Ihanh Iap mI
cng Iy ma nhu ng gIa IrI va Iha nh cng cu a no co a nh
huong Io Ion den cach quan Iy cua cac cng Iy khac Iren
Ihe gIoI. Hay nhu Ken Iverson, ho co Ihe cam Ihay can phaI
day IuI he Ihng cap bac Iheo gIaI cap da Iam gIam nang
Iuc cua ca gIaI cap cng nhan va Ianh dao. Hay nhu DarwIn
SmIIh Ia I KImberIyCIark, ho co Ihe ca m nha n duo c mu c
dch cao ca Irong chnh qua Irinh Iim kIem su IuyeI hao, Iu
uoc vong mong mun bIen moI Ihu Ihanh II nhaI co Ihe.
Hay co Ihe nhu LyIe LverIngham Ia I Kroger hay Cork
WaIgreen IaI WaIgreens, ho mong mun duoc Ion Ien Irong
cng vIec va yeu Ihch no. Ban khng can phaI co mI Iy do
IhaI v daI de yeu Ihch nhung gi minh dang Iam va quan
Iam IhaI su den cng vIec cua minh (mac du co Ihe ban da
Iam Ihuong Ia mI qua Irinh gay nham chan, va IIeu hao
nhIeu nang Iuong hon.
NgoaI ra con mI cau Ira IoI nua cho cau hoI IaI sao phaI
v da I, m I cau Ira Io I du ng va o nguyen nhan Ihu c da y
chu ng II Ihu c hIe n cu c nghIen cu u na y: qua Irinh Iim
kIem y ngha, hay noI dung hon, qua Irinh Iim kIem nhung
cng vIec co y ngha.
TI da hoI c huan Iuyen vIen Iruong cua dI dIen kInh
bang dng IaI sao c cam Ihay can phaI dua dI den v daI.
C ay ngung IaI mI chuI Iruoc khI Ira IoI: Day Ia mI cau
hoI hay. Ngung IaI Iau hon. Nhung IhaI kho Ira IoI. LaI
ngap ngung. TI ngh... do Ia vi II quan Iam den nhung
gi minh dang Iam. TI IIn vao vIec chay b va anh huong
cua no Ien doI sng bon Ire. TI mun chung co nhung IraI
nghIem IuyeI voI, duoc Ia mI phan cua mI caI gi do hang
nha I.
Day Ia mI guI IhaI raI Ihu vI: C huan Iuyen vIen Iruong
da hoan IaI MBA IaI mI Iruong kInh doanh hang dau, va
II nghIep hang uu ve kInh Ie, da Iung doaI gIaI Iuan van
II nghIep daI hoc xuaI sac nhaI IaI mI Irong nhung Iruong
daI hoc danh gIa. Tuy nhIen, c nhan Ihay nhung gi cac
ban hoc dang Iam ngan hang dau Iu IaI WaII SIreeI, khoI
nghIep cng Iy Iren InIerneI, Iu van quan IrI, Iam vIec cho
IBM, va nhung vIec Iuong Iu khng co y ngha dI voI ban
Ihan. C cam Ihay minh khng quan Iam den nhung cng
vIec nay du den muc de mun bIen no Ihanh v daI. DI voI
c, nhu ng cng vIe c nhu va y khng co m I mu c dch y
ngha. Vi vay c quyeI dInh dI Iim mI cng vIec y ngha
TU T T D N V DA I
344
PHU LUC
34S
ban hay Ihuc hanh nhung kham pha gIoI IhIeu Irong quyen
sach. Nhung phaI Irong dIeu kIen nao Ihi ban moI co duoc
su IhI Ihuc va ky IuaI de Ihuc hanh mI cach day du cac
kham pha gIoI IhIeu o day7 Co Ihe chnh Ia Iuc ban IhaI su
quan Iam ve nhung cng vIec minh dang Iam, va khI nhung
Irach nhIem cua ban Irung Iap voI ba vong Iron cua ban
Ihan.
KhI IaI ca nhung manh ghep nay khI IaI voI nhau, khng
ch cng vIec cua ban daI muc v daI, ma chnh cuc sng
cua ban cung Ihe. BoI vi, cuI cung, ban khng Ihe co mI
cuc sng v daI Iru phI ban co mI cuc sng day y ngha.
Va ban khng Ihe co mI cuc sng y ngha neu khng co
mI cng vIec y ngha. Co Ihe Iuc do, ban se daI su Ihanh
Iha n hIe m co khI bIe I ra ng minh da Iham gIa c ng hIe n
bang mI dIeu IuyeI voI. ThaI ra, ban con co Ihe nhan duoc
su haI Iong sau sac: bIeI rang IhoI gIan ngan nguI ban co
maI Iren Ihe gIoI nay da duoc su dung xung dang, va cuc
sng minh co gIa IrI.
co). TaI ca nhung gi can IhIeI Ia ban phaI yeu Ihch va quan
Iam den no.
Vi vay cau hoI TaI sao phaI v daI IhaI su Ia mI cau hoI
v Iy. Neu ban dang Ihuc hIen mI cng vIec ban yeu Ihch
va quan Iam IhaI su, baI ke vi Iy do gi, Ihi cau hoI nay
khng can phaI duoc Ira IoI. Cau hoI khng phaI Ia IaI sao,
ma Ia nhu Ihe nao.
1Ht vy, cu Ho| tHt su kHn pHa| |a 1a| sao pHa| v| da|' ma
|a Cn v|ec nao se |up ban cam tHy tH| tHuc pHa| tao ra
su v| da|' Neu ban pHa| Ho| cu Ho| 1a| sao cHun ta pHa| c
n tao nen su v| da|' lHa| cHn tHanH cn kHn cHua du'
tH| co tHe ban dan |am kHn dun nanH m|nH tH|cH.
Co Ihe qua Irinh Iim kIem de duoc xay dung mI dIeu gi
do v da I khng xa y ra Irong cng vIe c. Nhung ha y Iim
kIem o mI Inh vuc khac. Neu khng phaI Irong cng Iy,
co Ihe Irong vIec gIup nha Iho Iro Ihanh v daI. Neu cung
khng phaI o day, co Ihe Ia mI I chuc phI IoI nhuan, I
chuc vi cng dng, hay mI Iop hoc Iinh Ihuong ma ban
day. Hay Iham gIa vao mI dIeu gi do ma ban IhaI su quan
Iam den muc ban mun no phaI daI den muc v daI cao
nhaI co Ihe, khng phaI vi ban mong mun nhan duoc gi
Iu do, ma don gIan vi dIeu nay Ia co Ihe.
KhI ban Iam duoc dIeu nay, ban se Iu hoan IhIen, mI
cach Iu nhIen, Iro Ihanh mI nha Ianh dao Cap d S. Ngay
Iu dau quyen sach, chung Ia da Io Iang Iam Ihe nao de Iro
Ihanh mI nha Ianh dao Cap d S, va chung II da de nghI
TU T T D N V DA I
346
PHU LUC
347
1S nam. Thu ba, chung II Iim kIem mI mau hinh raI cu
Ihe: keI qua v daI va ben vung den sau mI gIaI doan keI
qua Irung binh (hoac Ie haI). Cng Iy v daI khng kho Iim,
nhung cng Iy nhay voI Ihi hIem Ihay hon raI nhIeu. KhI
ban keI hop IaI ca nhung yeu I nay IaI, ban se khng ngac
nhIen khI Ihay chung II ch dua ra duoc muoI mI v du.
Tuy nhIen, II cu ng mu n no I Ihem Ia ba n khng nen
nhuI ch vi ch co muoI mI v du. Chung II phaI de ra
IIeu chuan va chung II da chon mI IIeu chuan raI khaI
khe. Neu chung II ha Ihap muc sao mI chuI v du nhu
ch can 2,S Ian IhI Iruong hay ch can 10 nam IIen Iuc daI
keI qua v daI Ihi se co raI nhIeu cng Iy khac du dIeu
kIen. Sau khI hoan Ihanh cuc nghIen cuu, II IIn rang se
co nhIeu I chuc hoan IaI duoc cuc hanh Irinh Iu II den
v daI neu ho ap dung nhung baI hoc dua ra Irong quyen
sach nay. Van de o day khng phaI Ia Iam sao vuoI qua
duoc nhung con s v hn; van de Ia moI nguoI dang ph
pha m Iho I gIan va ngu n Iu c va o nhu ng va n de khng
du ng huo ng.
` Ho I: La m th na o a m ba o c sai s , khi ch co
m i m t cng ty c cho n la m v du va toa n b cu c
nghin c u ch co 28 cng ty (k ca nh ng cng ty i
tro ng)?
Chung II da moI haI gIao su hang dau de gIup gIaI quyeI
van de nay, mI Ia nha Ihng ke hoc va mI ve Ioan hoc
ung dung. Nha Ihng ke hoc |eIIrey T. LuIIIg IaI DaI hoc
CoIorado da nghIen cuu Iinh Ihe cua chung II va keI Iuan
NHU NG CU HO l THUO NG G P
` Ho I: Co phai ban u anh a xac nh nhiu hn mi
mt cng ty co kha nng la cng ty nhay vot, va nu ung,
th nhng cng ty nao a khng c a vao cuc nghin
c u na y?
MuoI mI cng Iy nhay voI Ia toa n b cac Iruong hop
Irch Iu Irong danh sach Fortune 500 da Ihoa man cac dIeu
kIe n da I ra cho cu c nghIen cu u; muo I m I cng Iy na y
khng pha I Ia da I dIe n cho m I Ia p ho p na o kha c. VIe c
chung II chon nghIen cuu IaI ca nhung cng Iy Ihoa dIeu
kIe n gIu p chu ng II Iu IIn hon va o nhu ng ke I Iua n cu a
minh. Chung II khng phaI Io Iang rang co mI Iap hop
nhung cng Iy khac Irong danh sach Fortune 500 cung dI
Ien Iu II den v daI, Iuy Ia khng Iheo cac IIeu chuan cua
chung II, Iheo nhung phuong phap khac.
` Ho I: Tai sao ch co mi mt cng ty c chon?
Co ba nguyen nhan chnh. Thu nhaI, chung II dua ra
mI IIeu chuan raI khaI khe (daI muc cao hon IhI Iruong ba
Ian Irong vong 1S nam) de danh gIa keI qua v daI. Thu haI,
Iho I gIan Iruo ng I n Ia 1S nam ra I kho da I duo c. NhIe u
cng Iy cho Ihay ho Iang Iruong manh Irong vong S hay 10
nam nho vao mI san pham duoc ua chung hay mI nha
Ianh dao co uy Iuc, nhung raI I cng Iy co Ihe gIu duoc den
TU T T D N V DA I
348
PHU LUC
349
nhan cung cap raI I Ihng IIn, dIeu nay dac bIeI kho khan
khI pha I so sa nh. DIe m hay cu a ca c cng Iy c pha n Ia
chung II khng can su dng y cua ho de Iay Ihng IIn. Cho
du ho co mun hay khng, Ihi mI Iuong Ion Ihng IIn ve
ho da Ihuc ve cng chung.
` Ho I: Tai sao ng ch gii han trong cac cng ty cua My?
Chung II keI Iuan rang vIec Iua chon chaI che se II hon
Ia Iheo duI mI danh sach cng Iy Ioan cau. VIec IhIeu
vang Ihng IIn ve IoI nhuan c phIeu Iuong dng dI voI
nhung cng Iy ben ngoaI nuoc My se gay kho khan cho qua
Irinh chon Iua mI cach nhaI quan. Phuong phap nghIen
cuu so sanh gIup IoaI bo nhung yeu I gay nhIeu Iu mI
Iruong (Iuong Iu ve maI cng Iy, nganh nghe, kch co, d
IuI,...) va gIup chung II IIn Iuong vao ban chaI can ban
cua nhung keI Iuan cua minh hon Ia co Irong Iay mI danh
sach nghIen cuu qua rng. Tuy vay, II IIn Ia keI qua nghIen
cuu cua chung II cung se huu dung o nhung noI khac. MI
s Ion cac cng Iy duoc nghIen cuu Ia cng Iy Ioan cau va
ho cung ap dung chung mI khaI nIem baI cu noI nao ho
hoaI dng. NgoaI ra, II IIn rang hau heI nhung gi chung
II keI Iuan v du nhu kha nang Ianh dao Cap d S hay
banh da se kho IhuyeI phuc dI voI nguoI My hon Ia cac
dan Ic khac.
` Ho I: Tai sao khng co cng ty cng ngh cao nao trong
danh sa ch c nghin c u?
rang chung II khng gap rac rI ve maI Ihng ke, vi rang
khaI nIem d saI s cho phep ch ap dung khI nhung v
du nghIen cuu Ia daI dIen cua mI Iap hop Ion hon. ng
noI: Nghe nay, cac anh khng chon mau cac cng Iy. Cac
anh da chon Iua co chu dch va dInh ra duoc muoI mI
cng Iy Irong danh sa ch Fortune 500 Ihoa cac dIeu kIen
cua minh. KhI anh daI muoI mI cng Iy nay so sanh voI
muoI bay cng Iy dI Irong, kha nang cac keI Iuan cac anh
dua ra do Iinh co Ia hoan Ioan bang khng. KhI chung II
Ihnh cau gIao su WIIIIam P. BrIggs ve Ioan hoc ung dung
IaI DaI hoc CoIorado xem xeI phuong phap nghIen cuu, ng
da dua ra cau hoI sau: Kha nang Iinh co Iim duoc mI
nhom muoI mI cng Iy, IaI ca Irong s nay deu Ihe hIen
nhung dac Irung cac anh da Iim ra Irong khI cac cng Iy
so sanh Iruc IIep khng co Ia bao nhIeu7 ng keI Iuan rang
kha nang Ia Ihap hon 1:17 IrIeu. Gan nhu khng Ihe nao
chung II Iim duoc mI cach Iinh co muoI mI su kIen v
Iinh Ihe hIen mau hinh ma chung II dang Iim kIem. Tu do
chung II co Ihe Iu IIn keI Iuan rang nhung dac Inh ma
chung II Iim ra co IIen quan chaI che den qua Irinh chuyen
dI Iu II den v daI.
` Ho I: Tai sao ng lai ch gii han trong nhng cng ty c
ph n?
Cng Iy c phan co haI IoI Ihe gIup cho cuc nghIen cuu:
dInh ngha ve keI qua cua ho da duoc moI nguoI cng nhan
(Iu do chu ng II de da ng cho n ra m I nho m) va nhu ng
Ihng IIn ve ho cung de dang Iim Ihay. Nhung cng Iy Iu
TU T T D N V DA I
3S0
PHU LUC
3S1
Iruong In nao co mI qua khu hoan hao, khng mI veI
nho. TaI ca ho deu co Iuc Ien Iuc xung. Yeu I dang chu
y o day khng phaI Ia vIec ho co hay khng co kho khan
ma Ia kha nang cua ho vuc day va cang manh me hon.
NgoaI ra, neu mI cng Iy khng ap dung nhung keI Iuan
dua ra o day, ho se IuI IuI. Khng co mI bIen s dc Iap
na o gIu p cng Iy Iro nen v da I; su ke I ho p cu a nhu ng
manh ghep cung hop suc mI cach nhaI quan va IIen Iuc
Iheo Iho I gIan gIu p Ia o nen su v da I. Chu ng Ia co haI
Iruong hop hIen IaI de mInh hoa cho dIeu nay.
MI Iruong hop dang Iuu y Ia GIIIeIIe, mI cng Iy da co
18 nam keI qua IuyeI voI vuoI Ien gap chn Ian IhI Iruong
chung Iu 1980 den 1998 nhung IaI vap nga Irong nam
1999. Chung II IIn rang nguyen nhan chnh cua gIaI doan
kho khan nay Ia GIIIeIIe can phaI co ky IuaI hon nua Irong
vIec gIu gIoI han kInh doanh Irong ba vong Iron cua KhaI
nIem con nhm. MI dIeu dang Io ngaI Ia da co nhung y
kIen Iu pha cac nha phan Ich cho rang GIIIeIIe can phaI
Ihue mI Tng gIam dc vao de Iao su Ihay dI. Neu GIIIeIIe
Ihue vao mI nha Ianh dao Cap d 4, Ihi kha nang GIIIeIIe
co Ihe chung mInh minh Ia mI Iruong hop cng Iy v daI
va Iruong In se suI gIam dang ke.
MI Iruong hop dang gap kho khan khac Ia Nucor, Irong
gIaI doan cuc IhInh vao nam 1994 da daI gap 14 Ian IhI
Iruong, va sau do IuI gIam dang ke khI ho phaI IraI qua
nhung song gIo Ianh dao sau khI Ken Iverson ve huu. NguoI
duoc Iverson chon de ke nhIem ch Iru IaI duoc mI IhoI
gIan ngan, Iruoc khI bI IaI d boI cac am muu Irong phong
Hau heI cac cng Iy ve cng nghe khng duoc dua vao
danh sach vi ho chua du d IuI de cho Ihay m hinh Iu
II den v daI. Chung II yeu cau cng Iy I nhaI phaI hoaI
dng duoc 30 nam (1S nam keI qua II va 1S nam keI qua
v daI). Trong s nhung cng Iy ve cng nghe co IuI doI
hon 30 nam, khng co cng Iy nao dap ung duoc m hinh
nhay voI ma chung II de ra. V du nhu InIeI, ho khng co
duoc 1S nam keI qua II; InIeI Iu Ihuo khaI sInh da Ia mI
cng Iy v daI. Neu cuc nghIen cuu nay duoc Iap IaI Irong
10 hay 20 nam nua, II IIn chac Ia se co cng Iy cng nghe
cao duoc dua vao danh sach nghIen cuu.
` Ho I: Tu T I de n V da I se giup c g cho nhng cng
ty v n a v a i?
TI de nghI ho doc ca haI quyen T Tt n V ai va Xy
dng trng tn de gIup ho hIeu Ihem vi sao ho v daI,
Iu do IIe p Iu c Ihu c hIe n du ng huo ng. RoberI BurgeIman,
m I Irong nhu ng gIa o su II yeu Ihch Ia I Iruo ng KInh doanh
SIanIord da day II: MI nguy duy nhaI va ghe gom nhaI
Irong kInh doanh va Irong cuc sng, neu khng ke den
vIec IhaI baI ngay Iu dau, chnh Ia Ihanh cng ma khng
hIeu ro ngay Iu dau IaI sao ban Ihanh cng.
` Ho I: ng se giai thch nh th nao v nhng kho khn
ma ca c cng ty nha y vo t ang g p pha i?
MoI cng Iy, du cho co v daI den dau, cung phaI IraI qua
nhung gIaI doan kho khan. Khng co mI cng Iy v daI va
TU T T D N V DA I
3S2
PHU LUC
3S3
Ihi IIeu Nucor co con Ia cng Iy v daI Irong Iuong IaI
khng, hIen nay raI kho noI.
Dau sao, cung phaI cng nhan rang da s cac cng Iy
nhay voI van dang hoaI dng manh me IaI IhoI dIem quyen
sach nay ra doI. Bay Irong s muoI mI cng Iy den nay da
co hon 20 nam keI qua phI Ihuong ke Iu IhoI dIem chuyen
dI, va con s Irung binh cho IaI ca cac cng Iy Irong nhom
na y Ia 24 nam ke I qua xua I sa c m I ky Iu c da ng ghI
nha n.
` Ho I: Tai sao ng tha nhn Philip Morris la mt cng ty
v ai trong khi ho ban thuc la?
Co Ie khng co cng Iy nao khIen nhIeu nguoI gheI nhu
PhIIIp MorrIs. Ngay ca khI mI cng Iy Ihuc Ia duoc cng
nhan Ia v daI IhaI su (va nhIeu nguoI chac chan se phan
dI ngay), Ihi van co nghI ngo rang IIeu mI cng Iy Ihuc
Ia co Ihe Iruong In, Iruoc Ihuc Irang ngay cang co nhIeu
vu kIen va bI xa hI cam doan. Tro Ireu Ihay, PhIIIp MorrIs
Ia cng Iy co qua Irinh hoaI dng hIeu qua vuoI bac daI
nhaI Inh Iu IhoI dIem nhay voI 34 nam va Ia cng Iy
duy nhaI duoc dua vao danh sach Irong ca haI cuc nghIen
cu u (T Tt n V ai va Xy dng trng tn). Ke I qua
na y khng pha I Ia vi hoa I d ng Irong m I nga nh cng
nhIep co I suaI IoI nhuan cao nho ban san pham cho nguoI
IIeu dung bI nghIen. PhIIIp MorrIs da vuoI qua IaI ca nhung
cng Iy Ihuc Ia khac, ngay ca cng Iy so sanh Iruc IIep Ia
R. |. ReynoIds. Nhung de PhIIIp MorrIs van co mI Iuong IaI
kha d doI hoI phaI dI dIen Iruc IIep voI su IhaI phu phang
hop. MI Irong nhung nguoI Iham gIa IhIeI ke vu IaI d nay
da phaI bIeu Iren Io Charlotte News and Observer (1999)
rang Iverson da khng con Ia mI nha Ianh dao Cap d S
khI ng ve gIa va co nhung bIeu hIen cua Cap d 4 Ia ch
chu Irong vao ban Ihan. ng cho bIeI: Trong IhoI hoang
kIm cua minh, Ken Ia mI nguoI v daI, nhung ng mun
II cng Iy Iheo minh xung m. Iverson Ihi IaI dua ra mI
Ihuc Irang khac, cho rang van de chnh Ia do ban Ianh dao
hIen IaI mun Nucor da dang hoa khoI KhaI nIem con nhm.
To News and Observer nhan xeI: Iverson ch Iac dau, cho
ra ng chnh nho khng da da ng ho a ma Nucor Iro Iha nh
mI cng Iy san xuaI Ihep Iap Irung ngay Iu dau. Cho du
Iinh hinh Ihuc su co Ia gi dI nua maI khaI nIem Ianh dao
Cap d S hay Ia Iach khoI KhaI nIem con nhm, hay ca haI
LlU GlLLETTE CO TH TU TT N V Al VA TRUONG TN?
T Ie Io I nhua n c phIe u Ich Iu y so vo I IhI Iruo ng chung
1927 2000
Tho I dIe m chuye n d I
TU T T D N V DA I
3S4
PHU LUC
3SS
IrIen cac gIam dc dIeu hanh Ihuong hang. Theo chung II,
day chnh Ia KhaI nIem con nhm cua GL. Vay Ihi mau s
kInh Ie cua GL Ia gi7 LoI nhuan Iren mI nha Ianh dao IaI
nang. Hay Ihu ngh Iheo huong nay: Ban co haI co hI kInh
doanh, ca haI deu co Ihe mang IaI X IrIeu d IoI nhuan.
Nhung gIa su mI co hI doI hoI ban phaI dung den IaI
nang Ianh dao gap ba Ian co hI kIa de daI cung mI s IoI
nhuan. Co hI nao I IIeu In IaI nang Ianh dao nhaI se phu
hop voI KhaI nIem con nhm, co hI con IaI Ihi khng. CuI
cung, dIeu gi khIen GL Iu hao nhaI7 Co mI dI ngu Ianh
dao gIoI nhaI Iren Ihe gIoI. Day moI chnh Ia nIem dam me
IhaI su cua ho hon ca bong den, dng co may bay, hay
chuong Irinh Iruye n hinh. Kha I nIe m con nhm cu a GL,
hinh Ihanh mI cach hop Iy, cho phep cac cng Iy Ihanh
vIen hoaI dng Irong cac nganh kInh doanh da dang nhung
van gIu duoc muc d Iap Irung vao dIem gIao nhau cua ba
vo ng Iro n.
` Ho I: Vai tro cua Hi ng quan tr la g trong qua trnh
chuyn i t tt n v ai?
Thu nha I, H I d ng qua n IrI do ng vaI Iro quan Iro ng
Irong vIec chon nguoI Ianh dao Cap d S. Su bung n Iinh
Irang HI dng quan IrI bI IhuyeI phuc boI nhung vI Tng
gIam dc uy Iuc, nhaI Ia nhung nguoI Ihuc dang ngI sao
nhac rock, Ia mI Irong nhung xu huong dang Io ngaI dI
voI su ben vung Iau daI cua doanh nghIep. HI dng quan
IrI can phaI hIeu ro ve cac Inh cach cua nha Ianh dao Cap
d S va dua nhung nha Ianh dao nay vao vI Ir Irach nhIem.
ve m I quan he gIu a xa h I va Ihu c Ia cu ng nhu quan
nIem xa hI ve nganh Ihuc Ia. Phan Ion moI nguoI Irong
xa hI IIn rang moI Ihanh vIen Irong nganh Ihuc Ia deu
dong vaI Iro nhu nhau de Ihng nhaI Iua dao. MoI nguoI,
dac bIeI Ia nguoI My, co Ihe Iha Ihu raI nhIeu II II, nhung
khng bao gIo quen hay Iha Ihu cho nhung nguoI Iua dI
ho, cho du dIeu nay Ia cng bang hay khng.
Neu khng ke den IhaI d rIeng cua mI nguoI ve nganh
cng nghIep Ihuc Ia (ngay chnh Irong nhom nghIen cuu
cung co nhIeu y kIen khac nhau va phaI sInh nhIeu cuc
Iranh Iuan nay Iua), Ihi vIec dua PhIIIp MorrIs vao ca haI
cuc nghIen cuu raI co ch. TI nhan ra rang van de IIen
quan chaI che den hIeu suaI khng phaI Ia nI dung gIa IrI
cng Iy, ma chnh Ia nIem IIn vao nhung gIa IrI nay moI
quan Irong. Day Ia mI Irong nhung keI Iuan ma II cam
Iha y ra I kho IIe p nha n, nhung du IIe u Ia I hoa n Ioa n Ihe
hIen dIeu nay. (Xem Ihem chuong ba Irong quyen Xy d ng
tr ng t n).
` Ho I: Li u co kha nng m t cng ty co Kha i ni m con
nhm va m t danh mu c kinh doanh a da ng?
Cu c nghIen cu u cu a chu ng II da ch ra ra ng nhu ng
cng Iy hay Iap doan kInh doanh qua da dang hIem khI Iao
ra duoc keI qua IuyeI voI va ben vung. MI ngoaI Ie ro rang
Ia GL, nhung chung II co Ihe gIaI Ihch Iruong hop nay vi
ho co mI KhaI nIem con nhm khac Ihuong va IaI Iinh co
Ihe Ihng nhaI cac doanh nghIep cua ho. DIeu gi GL co Ihe
Iam II nhaI so voI baI cu cng Iy nao Iren Ihe gIoI7 PhaI
TU T T D N V DA I
3S6
PHU LUC
3S7
khng ngh Ia ban da Iung nghe noI den |ohn MorgrIdge,
nhung II cha c ba n da nghe no I de n cng Iy na y. Do Ia
cng Iy CIsco SysIems.
` HoI: Lam sao ng thc hin c ky lut v con ngi
i trc khi th trng khan him ngi tai?
Dau IIen, o nhung vI Ir cap cao Irong cng Iy, ban phaI
gIu ky IuaI khng Iuyen cho den khI Iim duoc nguoI phu
hop. MI buoc gay haI nhIeu nhaI Irong suI qua Irinh Iu
II den v daI Ia daI saI nguoI vao cac vI Ir chu chI. Thu
haI, hay ngh rng ve khaI nIem nguoI phu hop va Iap
Irung nhIeu hon vao cac yeu I Inh cach hon Ia kIen Ihuc
chuyen mn. Con nguoI co Ihe hoc hoI ky nang va Ihu Ihap
kIen Ihuc, nhung ho khng Ihe hoc duoc nhung yeu I Inh
cach can ban gIup ho Iro nen phu hop cho I chuc. Thu ba,
va dIeu nay raI quan Irong hay Iranh Ihu gIaI doan kInh
Ie kho khan de Iuyen nhung nguoI IuyeI voI, ngay ca khI
ban chua co mI cng vIec cu Ihe cho ho Irong dau. MI
nam Iruoc khI II vIeI ra nhung dIeu nay, hau nhu aI cung
Ihan phIen Ia khng Ihe Ihu huI nhan IaI Iu cac cng Iy
cng nghe dang Ien va ca c cng Iy ve InIerneI. GIo day
bong bong da vo, va hang chuc ngan nhan IaI da bI maI
vIec. Cac nha Ianh dao Cap d S se Ihay day Ia mI co hI
IuyeI voI nhaI Irong haI Ihap nIen qua khng phaI Ia mI
co hI kInh doanh, ma Ia mI co hI con nguoI. Ho se Ian
dung gIaI doan nay va Iuyen IhaI nhIeu nhan IaI den muc
co Ihe rI sau do moI ngh ra se Iam gi voI nhung nhan IaI
na y.
Thu haI, HI dng quan IrI can phaI phan bIeI gIua gIa IrI
c phIeu va gIa c phIeu. HI dng quan IrI khng co Irach
nhIem voI da s nhung nguoI dang nam gIu c phIeu cng
Iy IaI mI IhoI dIem, do Ia nhung nguoI mua ban c phIeu
Iheo IhoI; ho nen Iap Irung suc Iuc vao vIec xay dung cng
Iy v daI de Iao nen gIa IrI c phIeu cho nhung c dng IhaI
su. Quan Iy c phIeu voI Iam nhin ngan han duoI nam hay
muoI nam Iao ra su Ian In gIua gIa va gIa IrI va Ihe hIen
su IhIeu Irach nhIem voI c dng. De co caI nhin II uu ve
vaI Iro cua HI dng quan IrI Irong vIec dua cng Iy Iu II
den v daI, II khuyen ban nen doc quyen Resisting Hostile
Takeovers cua RIIa RIcardoCampbeII (NXB Praeger, 1997).
Ba RIcardoCampbeII Ia mI Ihanh vIen HI dng quan IrI
cua GIIIeIIe vao IhoI dIem CoIman MockIer Iam Tng gIam
dc; quyen sach ke IaI chI IIeI mI HI dng quan IrI co
Irach nhIem da dau Iranh nhu Ihe nao voI van de phuc Iap
va kho khan gIua gIa va gIa IrI.
` Ho I: Liu nhng cng ty cng ngh mi thanh lp ang
ln trong mt th gii thay i co th thu mt nha lanh
a o C p 5?
Cau Ira Io I cu a II Ia haI chu : John Morgridge. ng
MorgrIdge Ia mI Tng gIam dc chuyen dI da dua mI
cng Iy nho, dang gap kho khan IaI Bay Area Ihanh mI
Irong nhung cng Iy ve cng nghe v daI nhaI Irong Ihap
nIen qua. Trong khI ba nh da dang quay, nguo I da n ng
khIem In va gan nhu v danh nay da buoc vao sau canh
ga, nhuong cng Iy IaI cho mI Ihe he Ianh dao khac. TI
TU T T D N V DA I
3S8
PHU LUC
3S9
` Ho I: Ti khng phai la Tng giam c. Ti co th lam g
v i nh ng k t lu n na y?
NhIeu Ihu Iam. Cau Ira IoI II nhaI II co Ihe dua ra Ia
hay doc IaI Ioan b cau chuyen o cuI chuong 9 ve mI
huan Iuyen vIen dI chay bang dng o Iruong Irung hoc.
` Ho I: Ti nn bt u t u va nh th nao?
Truoc heI, hay Iam quen voI nhung keI Iuan. Hay nho Ia
khng co mI keI Iuan dc Iap nao Iao nen duoc mI I
chuc v daI; ban can phaI ap dung IaI ca cac keI Iuan mI
cach nhaI quan. Sau do ban baI dau Iheo Ihu Iu Irong m
hinh, Iu con nguo I dI Iruo c va pha I IrIe n da n qua ca c
phan chnh khac. Dng IhoI, hay IIen Iuc Iu phaI IrIen minh
de daI kha nang Ianh dao Cap d S. Trong quyen sach nay
II da Irinh bay Iheo Ihu Iu dung voI nhung gi chung II
quan saI duoc o cac cng Iy; cau Iruc quyen sach chnh Ia
Ihe hIen cac buoc dI. TI chuc ban may man Iren chuyen
hanh Irinh Iu II den v daI.
` Ho I: Lam th nao ng ap dung ky lut ch nhng ngi
phu h p trn chuy n xe va a ng i khng phu h p
xu ng xe khi co nh ng tr ng h p r t kho a ng i
khng phu hp xung xe v du nh trong cac t chc giao
du c hay c quan cng quy n?
Cu ng m I y Iuo ng se duo c a p du ng, nhung Iho I gIan
Ihanh cng se Iau hon. Khoa y mI Iruong nI IIeng da IraI
qua gIaI doan chuyen dI Iu II den v daI Irong haI Ihap
nIen 1960, 1970. VI gIam dc khoa da Ihay dI Ioan b dI
ngu gIa ng vIen, va ma I ga n haI Iha p ky . ng khng Ihe
duI vIec nhung gIao su Iham nIen, nhung ng co Ihe Iuyen
nguoI phu hop mI khI co vI Ir Irng, dan dan Iao ra mI
mI Iruong khIen nhung nguoI khng phu hop Ihay raI kho
chIu va phaI ve huu hoac chuyen dI noI khac. NgoaI ra, ban
cung co Ihe ap dung co che HI dng de phuc vu vIec nay.
(Xem chuong S). DaI nhung nguoI phu hop vao nhung chIec
ghe hI dng, va ch vIec bo qua nhung nguoI khac. Dung
Ia ban van phaI mang Iheo nhung nguoI khng phu hop,
nhung ban da han che ho vao nhung chIec ghe sau Iren
chuyen xe bang cach khng de ho Iham gIa vao HI dng.
` Ho I: Ti la m t doanh nhn tre ang i u ha nh m t
cng ty nho , nh ng y t ng na y se a p du ng va o tr ng
h p cu a ti nh th na o?
MI cach Iruc IIep. Xem chuong 9, II da Ihao Iuan ve
vIec ap dung cac y Iuong nhay voI Irong bI canh cng Iy
nho va mo I Iha nh Ia p.
TU T T D N V DA I
360
PHU LUC
361
2. M hinh chuyen dI Iu II den v daI phaI Ia cua rIeng
cng Iy, khng phaI Ia dac Irung cua Ioan b nganh. NoI
ca ch kha c, cng Iy pha I Ihe hIe n m hinh chuye n d I
Irong Iuong quan vo I IhI Iruo ng va ca nga nh ma ho
dang kInh doanh.
3. Vao IhoI dIem chuyen dI, cng Iy phaI Ia mI I chuc
da co be da y hoa I d ng, khng pha I Ia cng Iy mo I
Ihanh Iap. DIeu nay duoc dInh ngha Ia phaI co I nhaI
2S nam hoaI dng Iruoc IhoI dIem chuyen dI. NgoaI ra,
cng Iy phaI duoc c phan hoa va Ihng IIn ve IoI nhuan
c phIeu phaI duoc cng b I nhaI 10 nam Iruoc IhoI
dIem chuyen dI.
4. ThoI dIem chuyen dI phaI dIen ra Iruoc 198S de chung
II co du du IIeu danh gIa Inh ben vung cua vIec chuyen
dI. Nhung cuc chuyen dI Iu II den v daI dIen ra sau
IhoI dIem 198S co Ihe IhaI su Ia nhung cuc chuyen dI
v daI; Iuy nhIen, chung II se khng co du du IIeu de
Inh Ioan I Ie cua IoI nhuan c phIeu Ich Iuy cua ho so
voI IhI Iruong chung.
S. Khng Ie Ihuc vao IhoI dIem chuyen dI, cng Iy van
pha I gIu vu ng vI Ir m I cng Iy d c Ia p, dang hoa I
d ng, co do ng go p Io n Ia I Iho I dIe m Iuye n cho n va o
danh sach nghIen cuu. De Ihoa dIeu kIen nay, cng Iy
pha I co ma I Irong danh sa ch Fortune 500 nam 199S,
duoc cng b vao nam 1996.
6. CuI cung, IaI IhoI dIem Iuyen chon, cng Iy phaI Ihe
hIe n m I xu huo ng dI Ien. D I vo I nhu ng cng Iy ma
T+1S keI Ihuc Iruoc nam 1996, d IhI IoI nhuan c phIeu
PHU LU C 1.A.
QUA TRINH TUY N CHO N
CNG TY NHA Y VO T
Tha nh vIen PeIer Van Genderen cu a nho m nghIen cu u
dong vaI Iro raI quan Irong Irong vIec de ra cac IIeu chuan
Iuyen chon va nhung phan Ich IaI chnh can IhIeI de co Ihe
ap dung cac IIeu chuan va chon Ioc cac cng Iy nhay voI.
Tieu chu n Iuye n cho n cng Iy nha y vo I
1. Cng Iy cho Ihay mI m hinh bao gm mI gIaI doan
keI qua II, cham duI bang mI dIem chuyen dI, va sau
do chuyen sang gIaI doan keI qua v daI. Chung II dInh
ngha keI qua v daI Ia phaI daI IoI nhuan c phIeu Ich
Iuy I nhaI 3 Ian cao hon IhI Iruong chung Irong khoang
IhoI gIan 1S nam Inh Iu IhoI dIem chuyen dI (T+1S).
Chung II dInh ngha keI qua II Ia IoI nhuan c phIeu
Ich Iuy khng cao hon 1,2S Ian so voI IhI Iruong chung
Irong khoang IhoI gIan 1S nam Iruoc IhoI dIem chuyen
dI. NgoaI ra, I Ie gIua IoI nhuan c phIeu Ich Iuy Irong
khoang IhoI gIan 1S nam sau IhoI dIem chuyen dI phaI
cao gap I nhaI 3 Ian so voI IhoI gIan 1S nam Iruoc IhoI
dIe m chuye n d I.
TU T T D N V DA I
362
PHU LUC
363
C p 1: Tu Ihe gio i kinh doanh de n 1.435 cng Iy
Chung II chon baI dau qua Irinh Iuyen chon voI mI
danh sach nhung cng Iy xuaI hIen Irong bang xep hang
Fortune nhung cng Iy c phan Ion nhaI nuoc My, Inh Iu
196S, khI bang danh sach nay moI Irinh Iang. Danh sach
ban dau cua chung II bao gm IaI ca nhung cng Iy nao
xuaI hIen Irong nam 196S, 197S, 198S, 199S. Tng cng
co 1.43S cng Iy. NhIeu nguoI bIeI den bang xep hang cua
Fortune nhu Ia Fortune 500, mac du s Iuong cng Iy IIeI
ke Irong day co khI Ien de n ha ng nga n vi Ihnh Ihoa ng
Fortune cu ng Ihay d I s Iuo ng va ca u Iru c ba ng danh
sach. VoI vaI Iro Iao nen cho cuc nghIen cuu, bang xep
hang cac cng Iy Ion nhaI cua Fortune co haI uu dIem. Thu
nhaI, no ch IIeI ke nhung cng Iy Iuong dI Ion (cac cng
Iy duoc xep hang dua Iren doanh Ihu hang nam). Vi vay,
hau heI nhung cng Iy Irong danh sach nay Ihoa dIeu kIen
phaI Ia mI cng Iy co be day hoaI dng Inh den IhoI dIem
chuyen dI. Thu haI, IaI ca nhung cng Iy Irong danh sach
nay deu Ia cng Iy c phan, dIeu nay cho phep chung II
su dung du IIeu IoI nhuan c phIeu Ich Iuy Iam nen Iang
cho vIec phan IoaI va phan Ich. Nhung cng Iy Iu nhan
khng can phaI Ihoa cac IIeu chuan ve ke Ioan va cung cap
Ihng IIn, vi vay khng Ihe so sanh ngang hang va Iruc IIep
ve ke I qua hoa I d ng. VIe c ch gIo I ha n Irong s nhu ng
cng Iy co maI Irong danh sach Fortune 500 co mI dIem
baI IoI kha ro: Cuc nghIen cuu cua chung II bI gIoI han
Irong s nhung cng Iy Iren daI My ma IhI. Tuy nhIen,
chu ng II nha n Iha y m I quy Irinh Iuye n cho n nghIem
Ich Iuy so voI IhI Iruong Inh Iu IhoI dIem chuyen dI
de n nam 1996 pha I ba ng hoa c cao hon I Ie 3,1S de
Ihoa dIeu kIen 1 cho gIaI doan T+1S.
Qua Irnh Iuye n cho n I I de n v da i
Chung II ap dung mI quy Irinh sang Ioc voI nhung IIeu
chuan ngay cang khaI khe hon de Iuyen chon cac cng Iy.
Quy Irinh sang Ioc co 4 cap phan Ich:
QUY TRINH SA NG LO C D TUY N CHO N
CNG TY NHA Y VO T
C p 1
1.435 cng Iy
Chon Ioc Iu danh sach Fortune 500
196S199S
C p 2
126 cng Iy
Chon Ioc vao danh sach phan Ich Ihng IIn
CRSP
C p 3
19 cng Iy
Chon Ioc vao danh sach
phan Ich nganh
C p 4
11 cng Iy
Chon Ioc vao
danh sa ch
cng Iy
nhay voI
TU T T D N V DA I
364
PHU LUC
36S
Ing IoI nhuan vuoI qua IoI nhuan Irung binh 1,3 Ian), va
cng Iy Ihe hIen muc hIeu suaI bang hoac duoI Irung binh
Irong haI Ihap nIen Iruoc do (196S198S).
Bai kim tra 2: LoI nhuan hang nam Ich Iuy Irong khoang
Iho I gIan 197S199S vuo I qua Io I nhua n g p ha ng nam
Irung binh cua cac cng Iy Irong danh sach Cng nghIep
va DIch vu Fortune Irong cung IhoI gIan Ia 30 (ngha Ia,
Ing IoI nhuan vuoI vuoI qua IoI nhuan Irung binh 1,3 Ian),
va cng Iy Ihe hIen muc hIeu suaI bang hoac duoI Irung
binh Irong mI Ihap nIen Iruoc do (196S197S).
Bai kim tra 3: LoI nhuan hang nam Ich Iuy Irong khoang
Iho I gIan 196S199S vuo I qua Io I nhua n g p ha ng nam
Irung binh cua cac cng Iy Irong danh sach Cng nghIep
va DIch vu Fortune Irong cung IhoI gIan Ia 30 (ngha Ia,
Ing IoI nhuan vuoI vuoI qua IoI nhuan Irung binh 1,3 Ian).
Danh sa ch cu a Fortune khng Ihe hIe n Io I nhua n Irong
vong 10 nam Iruoc 196S, do do chung II quyeI dInh gIu
IaI Ioan b nhung cng Iy co hIeu suaI hoaI dng cao Irong
suI ba Ihap nIen o danh sach ban dau nay.
Bai kim tra 4: Nhung cng Iy Ihanh Iap sau 1970 va co
I ng Io I nhua n Irong gIaI doa n 198S199S va 197S199S
vuoI qua IoI nhuan Irung binh cua cac cng Iy Irong danh
sach Cng nghIep va DIch vu Fortune Irong cung IhoI gIan
Ia 30 (ngha Ia, Ing IoI nhuan vuoI vuoI qua IoI nhuan
Irung binh 1,3 Ia n) nhung khng Iho a dIe u kIe n Iren do
Fortune khng Ihe hIen Ihng IIn Irong nhung Ihap nIen
Iruoc do. DIeu nay cho phep chung II xem xeI can Ihan
baI cu cng Iy nao hoaI dng hIeu qua Irong nhung Ihap
khac duoc h Iro boI vIec cac cng Iy c phan cua My
phaI cung Iuan Ihu mI nguyen Iac ke Ioan hoan Ioan
vuoI xa nhung uu Ihe ma mI danh sach du IIeu quc Ie
mang Ia I.
C p 2: Tu 1.435 cng Iy co n 126 cng Iy
Buoc IIep Iheo Ia su dung du IIeu Iu Trung Iam NghIen
cuu GIa chung khoan IaI DaI hoc ChIcago (CRSP) de Iuyen
chon Ian cuI cac cng Iy nhay voI. Tuy nhIen, chung II
can mI phuong phap de gIam IhIeu s Iuong cng Iy den
mI muc chap nhan duoc. Chung II su dung du IIeu I Ie
Io I nhua n c phIe u duo c Fortune cng b de caI gIam danh
sach ung vIen. Fortune da Inh Ioan I Ie IoI nhuan Irong
vong 10 nam cho mI cng Iy co Ien Irong danh sach Inh
Iu 196S. VoI du IIeu nay, chung II da caI gIam Iu 1.43S
cng Iy xung con 12S. Chung II Iuyen chon nhung cng
Iy co I Ie IoI nhuan kha cao so voI muc Irung binh Irong
nhu ng khoa ng Iho I gIan 198S199S, 197S199S, va 196S
199S. Chung II cung Iim kIem nhung cng Iy Ihe hIen mI
m hinh IoI nhuan cao hon Irung binh den sau mI gIaI
doa n Io I nhua n ba ng hoa c Iha p hon Irung binh. Cu Ihe
hon, 126 cng Iy duoc Iuyen chon da phaI vuoI qua I nhaI
1 baI kIem Ira Irong s 4 baI sau:
Bai kim tra 1: LoI nhuan hang nam Ich Iuy Irong khoang
Iho I gIan 198S199S vuo I qua Io I nhua n g p ha ng nam
Irung binh cua cac cng Iy Irong danh sach Cng nghIep
va DIch vu Fortune Irong cung IhoI gIan Ia 30 (ngha Ia,
TU T T D N V DA I
366
PHU LUC
367
Tieu ch 1: Cng Iy Ihe hIen mI xu huong dI Ien so voI
IhI Iruong Irong suI IhoI gIan du IIeu CRSP khng co
gIaI doa n X.
Tieu ch 2: Cng Iy Ihe hIen mI qua Irinh IIen IrIen Iu
ngang bang va dan dan vuoI Ien so voI IhI Iruong. Khng
co mI su chuyen dI ro rang sang gIaI doan keI qua
phI Ihuo ng.
Tieu ch 3: Cng Iy Ihe hIe n m I buo c chuye n d I,
nhung gIaI doan X ngan hon 10 nam. NoI cach khac, du
IIeu hoaI dng Iruoc IhoI dIem chuyen dI khng du daI
de xac dInh day Ia mI buoc chuyen dI can ban. Trong
mI s Iruong hop, co Ihe cng Iy co nhIeu nam hoaI
dng hon gIaI doan X Iruoc nam T, nhung do c phIeu
ch moI duoc gIao dIch Iren NASDAQ, NYSL, hay AMLX
Irong gIaI doan X ma IhI; vi vay du IIeu khng co du
de Inh Ioa n cho gIaI doa n X.
Tieu ch 4: Cng Iy Ihe hIen mI buoc chuyen dI Iu keI
qua II Ie sang keI qua Irung binh so voI IhI Iruong. NoI
ca ch kha c, chu ng II cu ng Ioa I bo nhu ng Iruo ng ho p
xoay chuye n Iinh Ihe kIe u c dIe n, ngha Ia cng Iy
IhoaI ra khoI xu huong dI xung va co quy dao song
song voI IhI Iruong chung.
Tieu ch 5: Cng Iy Ihe hIen buoc chuyen dI, nhung
sau nam 198S. Nhung Iruong hop chuyen dI sau nam
198S co Ihe Ia nhung Iruong hop du IIeu chuan. Tuy
nhIen, de n Iho I dIe m chu ng II ke I Ihu c cu c nghIen
cuu, chung II khng Ihe xac dInh IIeu I Ie IoI nhuan c
nIen sau nhung khng xuaI hIen Irong cac danh sach Iruoc
do cua Fortune. GIo I ha n 1970 cu ng cho phe p chu ng II
xac dInh va IoaI bo baI cu cng Iy nao co IIch su qua ngan
khng Ihe Ia mI cng Iy chuyen dI hop Iy.
C p 3: Tu 126 cng Iy co n 19 cng Iy
Dua vao du IIeu cua Trung Iam Trung Iam NghIen cuu
GIa chu ng khoa n Ia I Da I ho c ChIcago (CRSP), chu ng II
phan Ich IoI nhuan c phIeu Ich Iuy cua Iung ung vIen so
voI IhI Iruong chung, de Iim m hinh Iu II den v daI. BaI
cu cng Iy nao Ihoa mI Irong cac IIeu ch IoaI bo se bI IoaI
kho I danh sa ch.
Tieu ch loa i bo c p 3
BaI cu cng Iy nao Ihoa mI Irong nhung IIeu ch IoaI
bo sau deu bI IoaI ca.
Cac IhuaI ngu dung Irong IIeu ch IoaI bo cap 3
Nm T: La nam chung II xac dInh Ia IhoI dIem keI qua
hoaI dng baI dau xu huong dI Ien nam chuyen dI,
dua Iren Iuc IoI nhuan c phIeu IhaI su cho Ihay mI
buoc chuyen dI Iheo huong dI Ien.
Giai oa n X: Khoa ng Iho I gIan ke I qua I I co Ihe nhin
Iha y duo c so vo I IhI Iruo ng ngay Iruo c Iho I dIe m nam T.
Giai oan Y: Khoang IhoI gIan vuoI bac so voI IhI Iruong
chung ngay sau nam T.
TU T T D N V DA I
368
PHU LUC
369
K T QUA PHN TlCH C P 3
Cng Iy con lai sau cp 2 KeI qua sau cp 3
1. AILAC, Inc. Loa I, IIeu ch 3
2. AMP, Inc. Loa I, IIeu ch 6
3. AbboII Lab Cha p nha n qua ca p 4
4. AIberIsons, Inc. Loa I, IIeu ch 1
S. AIco SIandard, Corp. Loa I, IIeu ch 3
6. AIIegheny TeIedyne, Inc. LoaI, IIeu ch 6
7. ALLTLL Corp. LoaI, IIeu ch 2
8. AmerIcan Lxpress Co. Loa I, IIeu ch 6, 7
9. AmerIcan SIores Co. Loa I, IIeu ch 6
10. AnheuseBusch CompanIes, Inc. Loa I, IIeu ch 2
11. AppIIed MaIerIaIs, Inc. LoaI, IIeu ch S
12. Archer DanIeIs MIdIand Co. LoaI, IIeu ch 6
13. AuIomaIIc DaIa ProcessIng Loa I, IIeu ch 1
14. BANC ONL Corp. LoaI, IIeu ch 6
1S. Bank oI New York, Inc. LoaI, IIeu ch 2
16. BarneII Banks LoaI, IIeu ch 3,6
17. BerkshIre HaIhaway, Inc. LoaI, IIeu ch 1
18. BoeIng Co. Loa I, IIeu ch 1
19. BrownIngIerrIs IndusIrIes LoaI, IIeu ch 3
20. CampbeII Soup Co. Loa I, IIeu ch 2
21. CardInaI HeaIIh Loa I, IIeu ch 8
22. ChrysIer LoaI, IIeu ch 6
23. CIrcuII CIIy SIores, Inc. Cha p nha n qua ca p 4
24. CocaCoIa Co. Cha p nha n qua ca p 4
2S. CoIgaIePaImoIIve Co. LoaI, IIeu ch 11
26. ComerIca, Inc. LoaI, IIeu ch 3
phIeu Ich Iuy cua ho Irong 1S nam so voI IhI Iruong co
dap ung IIeu chuan 3:1 hay khng.
Tieu ch 6: Cng Iy Ihe hIen buoc chuyen dI sang gIaI
doan keI qua Iang cao, nhung su Iang Iruong nay khng
ben vung. Sau gIaI doan Iang cao ban dau, ho quay IaI
muc Irung binh hay suI gIam so voI IhI Iruong vao IhoI
dIem chung II Ihuc hIen cuc Iuyen chon.
Tieu ch 7: Cng Iy Ihe hIe n m I m hinh Io I nhua n qua
ba p benh vo I nhu ng duo ng Ien xu ng bIen d cao va
khng Ihe hIe n ro gIaI doa n X, gIaI doa n Y, hay nam T.
Tieu ch 8: Du IIe u CRSP khng Ihe hIe n Iruo c nam
197S, do do khng Ihe xac dInh duoc gIaI doan X.
Tieu ch 9: Cng Iy Ihe hIen mI m hinh chuyen dI,
nhung dng IhoI Iruoc gIaI doan X, cng Iy cung da co
mI gIaI doan hIeu suaI phI Ihuong, chung Io rang day
Ia mI cng Iy v daI Iam IhoI gap kho khan, chu khng
phaI Ia mI cng Iy II hay Iam Ihuong dI Ien v daI. MI
v du kInh dIen Ia WaII DIsney.
Tieu ch 10: Cng Iy bI mua IaI, hoac saI nhap, hoac
khng duoc xem Ia mI cng Iy dc Iap vao IhoI dIem
Ihuc hIen buoc phan Ich cap 3.
Tieu ch 11: Cng Iy Ihe hIe n buo c chuye n d I vu a
phaI, va khng daI duoc muc gap 3 Ian IhI Iruong.
TU T T D N V DA I
370
PHU LUC
371
S7. HershIey Ioods Corp. Cha p nha n qua ca p 4
S8. HewIeIIPackard Co. LoaI, IIeu ch 7
S9. Humana, Inc. Loa I, IIeu ch 3, 6
60. IIIInoIs TooI Works, Inc. LoaI, IIeu ch 2
61. InIeI Corp. LoaI, IIeu ch 1
62. |ohnson & |ohnson Loa I, IIeu ch 6, 7
63. |ohnson ConIroIs, Inc. Loa I, IIeu ch 6
64. KeIIogg Co. Cha p nha n qua ca p 4
6S. KeIIy ServIces, Inc. LoaI, IIeu ch 3, 6
66. KeyCorp Loa I, IIeu ch 3
67. KImberIyCIark Corp. Cha p nha n qua ca p 4
68. Kroger Co. Cha p nha n qua ca p 4
69. LII LIIIy and Co. LoaI, IIeu ch 2
70. Loews Corp. Loa I, IIeu ch 3, 6
71. LoraI Corp. Loa I, IIeu ch 7
72. Lowes CompanIes, Inc. LoaI, IIeu ch 2
73. MCI CommunIcaIIons Corp. Loa I, IIeu ch 7
74. Mapco, Inc. Loa I, IIeu ch 3, 6
7S. Masco Corp. Loa I, IIeu ch 3, 6
76. MaIIeI LoaI, IIeu ch 3, 6
77. McDonaIds Corp. Loa I, IIeu ch 7
78. MeIvIIIe LoaI, IIeu ch 10
79. Merck & Co., Inc. LoaI, IIeu ch 1
80. MobII Corp. Loa I, IIeu ch 2
81. MonsanIo Co. Loa I, IIeu ch 4, S
82. MoIoroIa, Inc. Loa I, IIeu ch 1
83. NeweII Co. LoaI, IIeu ch 3, 6
84. NIke, Inc. LoaI, IIeu ch 1,7
8S. NorwesI Corp. LoaI, IIeu ch S
86. Nucor Corp. Cha p nha n qua ca p 4
87. OIsIen Corp. LoaI, IIeu ch 1, 7
27. CompuIer AssocIaIes Loa I, IIeu ch 8
28. CompuIer ScIences Corp. Loa I, IIeu ch 6, 7
29. ConAgra, Inc. Loa I, IIeu ch 3
30. Conseco Loa I, IIeu ch 8
31. CPC InIernaIIonaI
(sau na y Ia BesIIoods) Cha p nha n qua ca p 4
32. CSX Loa I, IIeu ch 8
33. Dean Ioods Co. Loa I, IIeu ch 7
34. DIIIards Loa I, IIeu ch 6
3S. Dover Corp. Loa I, IIeu ch 3, 6
36. DuPonI Loa I, IIeu ch 11
37. LngeIhard Corp. Loa I, IIeu ch 2
38. IMC Corp. Loa I, IIeu ch 7
39. IederaI NaIIonaI MorIgaIe Assn. Cha p nha n qua ca p 4
40. IIrsI InIersIaIe Bancorp Loa I, IIeu ch 2
41. IIrsI UnIon Corp. Loa I, IIeu ch 3, 6
42. IIeeI IInancIaI Group, Inc. Loa I, IIeu ch 6
43. IIeeIwood LnIerprIse, Inc. Loa I, IIeu ch 7
44. IosIer WheeIer Corp. Loa I, IIeu ch 6
4S. GPU, Inc. LoaI, IIeu ch 2
46. The Gap, Inc. LoaI, IIeu ch 8
47. GLICO LoaI, IIeu ch 10
48. GeneraI DynamIcs Corp. LoaI, IIeu ch 7
49. GeneraI LIecIrIc Co. LoaI, IIeu ch S, 11
S0. GeneraI MIIIs, Inc. Cha p nha n qua ca p 4
S1. GeneraI Re Corp. LoaI, IIeu ch 2
S2. GIanI Ioods, Inc. Loa I, IIeu ch 6
S3. GIIIeIIe Co. Cha p nha n qua ca p 4
S4. GoIden WesI IInancIaI Corp. Loa I, IIeu ch 3
SS. Hasbro, Inc. Loa I, IIeu ch 6
S6. HeInz, |.|. Co. Cha p nha n qua ca p 4
TU T T D N V DA I
372
PHU LUC
373
118. UnIon CarbIde Corp. LoaI, IIeu ch 6
119. U.S. Bancorp LoaI, IIeu ch 2
120. VI Corp. Loa I, IIeu ch 6
121. WaIMarI SIores, Inc. LoaI, IIeu ch 1
122. WaIgreens Co. Cha p nha n qua ca p 4
123. WaII DIsney LoaI, IIeu ch 9
124. WarnerLamberI Co. Loa I, IIeu ch 6, 7
12S. WeIIs Iargo & Co. Cha p nha n qua ca p 4
126. WInnDIxIe SIores, Inc. LoaI, IIeu ch 7
C p 4: Tu 19 cng Iy co n la i 11 cng Iy nha y vo I
Chung II mun Iim kIem nhung cng Iy Ihuc hIen vIec
chuyen dI, chu khng phaI Ia nganh chuyen dI; neu ch
don gIan Ia roI vao dung nganh, dung IhoI dIem Ihi chua
du dIeu kIen cho cuc nghIen cuu nay. De Iach roI buoc
chuyen dI cua nganh khoI buoc chuyen dI cua cng Iy,
chung II quyeI dInh Iap IaI qua Irinh phan Ich CRSP cho
19 cng Iy da duoc chon, nhung Ian nay Ia so sanh voI ch
s Ing hop nganh Ihay vi ch s chung khoan IhI Iruong
chung. Nhung cng Iy nao Ihe hIen buoc chuyen dI Irong
Iuong quan voI nganh se duoc Iuyen chon vao danh sach
cu I cu ng.
DI voI mI mI cng Iy Irong s 19 cng Iy, chung II
xem IaI ch s Ing hop nganh S&P va Iao nen mI danh
sach cac cng Iy vao IhoI dIem chuyen dI (Irong vong S
nam). Sau do chung II xem xeI du IIeu ve IoI nhuan c
phIeu CRSP cua IaI ca cac cng Iy Irong danh sach Ing
88. OwensCornIng LoaI, IIeu ch 2
89. PACCAR, Inc. Loa I, IIeu ch 2
90. PacIIICare HeaIIh SysIems LoaI, IIeu ch 8
91. PepsIco, Inc. Cha p nha n qua ca p 4
92. PIIzer, Inc. LoaI, IIeu ch 1
93. PheIps Dodge Corp. Loa I, IIeu ch 2
94. PhIIIp MorrIs CompanIes, Inc. Cha p nha n qua ca p 4
9S. PIIney Bowes, Inc. Cha p nha n qua ca p 4
96. ProcIer & GambIe Co. Loa I, IIeu ch 2, S
97. ProgressIve Co. Loa I, IIeu ch 1, 3
98. RayIheon Co. Loa I, IIeu ch 6
99. Reebok LoaI, IIeu ch 8
100. RepubIIc New York LoaI, IIeu ch 3, 6
101. RockweII InIernaIIonaI Corp. Loa I, IIeu ch 3, 6
102. SCI SysIems, Inc. LoaI, IIeu ch 7
103. SAILCO Corp. LoaI, IIeu ch 2
104. Sara Lee Corp. Cha p nha n qua ca p 4
10S. ScherIngPIough Corp. LoaI, IIeu ch 7
106. ServIceMasIer Co. LoaI, IIeu ch 7
107. Shaw IndusIrIes, Inc. Loa I, IIeu ch 3, 6
108. Sonoco ProducIs Co. Loa I, IIeu ch 3, 6
109. SouIhwesI AIrIInes Co. Loa I, IIeu ch 1
110. SIaIe SIreeI BosIon Corp. Loa I, IIeu ch 3
111. Sun TrusI Banks Loa I, IIeu ch 8
112. SYSCO Corp. Loa I, IIeu ch 3, 6
113. Tandy Corp. LoaI, IIeu ch 3
114. TeIeCommunIcaIIons, Inc. LoaI, IIeu ch 3, 6
11S. Turner BroadcasIIng LoaI, IIeu ch 8
116. Tyco InIernaIIonaI, LId. Loa I, IIeu ch 2, 6
117. Tyson Ioods, Inc. Loa I, IIeu ch 1, 3
TU T T D N V DA I
374
PHU LUC
37S
PHU LU C 1.B
TUY N CHO N
CNG TY SO SA NH TRU C TI P
Quy Irnh Iuye n cho n cng Iy so sa nh Iru c Iie p
Muc dch cua vIec phan Ich cac cng Iy so sanh Iruc IIep
Ia nham Iao ra mI Ih nghIem co chu dch ve maI IIch su
gan voI Ihuc Ie nhaI. Y Iuong kha don gIan: Bang cach Iim
ra nhung cng Iy co cung Iham nIen, cung co chung nhung
co h I, chung nga nh kInh doanh, chung m I qua Irinh
Ihanh cng nhu cac cng Iy nhay voI vao IhoI dIem chuyen
dI, chung II co Ihe phan Ich so sanh Iruc IIep de Iim ra
nhung bIen s khac bIeI Ihuc day qua Irinh chuyen dI Iu
II den v daI. Muc IIeu cua chung II Ia Iim ra nhung cng
Iy dang Ie da co Ihe daI duoc nhung gi Iuong Iu nhu cng
Iy nhay voI, nhung cuI cung IaI khng, rI Iu do chung II
daI cau hoI: DIem khac bIeI Ia gi7 Chung II cung Ihuc
hIen mI quy Irinh Iuyen chon co he Ihng va cho dIem IaI
ca cac cng Iy so sanh Iuong ung voI mI cng Iy nhay voI.
Quy Irinh nay co 6 IIeu chuan sau:
Tng t v kinh doanh: TaI IhoI dIem chuyen dI, cng
Iy so sa nh co cu ng sa n pha m hay dIch vu nhu cng Iy
nha y vo I.
hop nganh. Neu mI cng Iy kInh doanh Irong nhIeu nganh
khac nhau, chung II se xem xeI rIeng bIeI haI nganh chnh.
Sau do chung II Inh ra duoc ch s IoI nhuan c phIeu Ich
Iuy cho nganh va daI cng Iy chuyen dI vao Irong d IhI
nay. DIeu nay cho phep chung II xac dInh va IoaI bo khoI
cuc nghIen cuu nhung cng Iy khng Ihe hIen duoc m
hinh chuyen dI Iuong quan voI nganh.
Sau gIaI doan phan Ich nganh, chung II da IoaI bo 8
cng Iy. Sara Lee, HeInz, HershIey, KeIIogg, CPC, va GeneraI
MIIIs Ihe hIen mI buoc chuyen dI dI Ien raI cao so voI IhI
Iruong chung Irong nam 1980, nhung khng cng Iy nao
Irong s nay Ihe hIen buoc chuyen dI so voI nganh cng
nghIe p Ihu c pha m. CocaCoIa va PepsIco Ihe hIe n buo c
chuyen dI dI Ien ngoan muc so voI IhI Iruong chung vao
1960 va 1980, nhung ca haI khng Ihe hIen buoc chuyen
dI so voI nganh cng nghIep gIaI khaI. Vi vay, chung II
co Irong Iay 11 cng Iy da vuoI qua 4 buoc phan Ich. (GhI
chu : Ta I Iho I dIe m Iuye n cho n ban da u cho cu c nghIen
cu u, ba cng Iy khng Iho a dIe u kIe n du IIe u 1S nam
CIrcuII CIIy, IannIe Mae, WeIIs Iargo. Chu ng II IIe p Iu c
Iheo doI du IIeu cho den khI ho daI du T+1S nam, de bao
dam ho Ihoa dIeu kIen cao hon IhI Iruong 3 Ian Irong vong
1S nam. Ca ba deu daI, va van duoc gIu Irong danh sach).
TU T T D N V DA I
376
PHU LUC
377
cng Iy so sanh manh hon cng Iy nhay voI IaI IhoI dIem
chuyen dI, nhung IaI yeu hon cng Iy nhay voI IaI IhoI
dIem duoc chon Iam mc so sanh.
Chung II cho dIem cac cng Iy so sanh dua Iren mI yeu
I Iren Iheo Ihang dIe m 4:
4 = Cng Iy so sa nh Ihe hIe n hoa n Ioa n du ng nhu IIeu
chuan khng co van de gi.
3 = Cng Iy so sanh Ihe hIen dung nhu IIeu chuan co
m I s va n de Iuy khng da ng ke nhung cu ng du de
ngan no khng duoc dIem 4.
2 = Cng Iy so sanh Ihe hIen khng dung nhu IIeu chuan
co nhung van de kha Ion.
1 = Cng Iy so sanh hoan Ioan khng Ihe hIen nhu IIeu
chua n.
Bang sau day IIeI ke IaI ca cac cng Iy so sanh Iuong ung
voI mI cng Iy nhay voI va dIem Irung binh cua ho dua
Iren sau IIeu chuan. Cng Iy duoc chon Ia cng Iy so sanh
Iruc IIep Ia cng Iy co s dIem cao nhaI.
AbboII
Upjohn 4,00
RIchardsonMerrIII 3,2S
G.D.SearIe & Co. 3,00
SIerIIng Drugs 2,83
ScherIngPIough 2,70
BrIsIoIMeyers 2,67
Tng t v tm c : TaI IhoI dIem chuyen dI, cng Iy so
sanh co cung Iam co nhu cng Iy nhay voI. Chung II ap
dung nhaI quan mI ma Iran dIem dua Iren I Ie doanh Ihu
cu a cng Iy so sa nh va cng Iy nha y vo I va o Iho I dIe m
chuye n d I.
Tng t v thm nin: Cng Iy so sanh cung hoaI dng
Irong cung khoang IhoI gIan voI cng Iy nhay voI. Chung
II cung ap dung nhaI quan mI ma Iran dIem dua Iren I
Ie Iham nIen gIua cng Iy so sanh va cng Iy nhay voI.
Tng t v gia tr c phiu: LoI nhuan c phIeu Ich Iuy
so voI IhI Iruong chung cua cng Iy so sanh gan nhu Iuong
Iu voI cng Iy nhay voI Inh den IhoI dIem chuyen dI. TaI
IhoI dIem nay, d IhI cua haI cng Iy baI dau Iach ra, voI
cng Iy nhay voI vuoI Ien so voI cng Iy so sanh Iu day.
Thanh cng hn: TaI IhoI dIem chuyen dI, cng Iy so
sanh phaI duoc danh gIa Ia Ihanh cng hon cng Iy nhay
voI Ion hon va co IoI nhuan cao hon, co vI Ihe vung chac
hon Iren IhI Iruong, va co danh IIeng hon. Day Ia mI baI
Irac nghIem kho khan, voI IoI Ihe khng nghIeng ve cho cac
cng Iy nhay voI.
Gia tr b ngoai: DIeu nay bao gm 2 yeu I: (1) Cng Iy
so sanh phaI Iuong Iu ve nganh kInh doanh vao IhoI dIem
duoc chon vao cuc nghIen cuu, va (2) cng Iy so sanh phaI
kem hon cng Iy nhay voI ve maI Ihanh cng IaI IhoI dIem
duoc chon vao cuc nghIen cuu.
Nhu va y haI IIeu chua n Iha nh cng hon va gIa IrI be
ngoa I ga n IIe n vo I nhau: Tha nh cng hon ba o da m ra ng
TU T T D N V DA I
378
PHU LUC
379
BIc 1,S0
AIberIoCuIver 1,S0
AmerIcan SaIeIy Razor 1,S0
Purex CorporaIIon 1,00
Iaberge 1,00
Kimberly-Clark
ScoII Paper Company* 3,S0
The Mead CorporaIIon 3,S0
Crown ZeIIerback 3,2S
SI.RegIs Paper Company 3,13
InIernaIIonaI Paper 2,92
UnIon Camp CorporaIIon 2,67
GeorgIaPacIIIc 2,S0
The WesIvaco CorporaIIon 2,S0
* ScoII Paper duo c cho n vi Ihch ho p hon Irong gIaI doa n sau chuye n d I.
Kroger
A&P 3,17
SaIeway 2,S8
WInnDIxIe 2,S0
AmerIcan SIores 2,42
GIanI Ioods, Inc. 2,33
|eweI 2,2S
AIberIsons 2,08
Iood IaIr 1,S0
Grand UnIon 1,00
Nucor
BeIhIehem SIeeI CorporaIIon 3,00
InIand SIeeI IndusIrIes, Inc.* 3,00
NorwIch 2,67
ParkeDavIs 2,40
SmIIhKIIneBeecham 2,33
PIIzer 2,33
WarnerLamberI 2,17
CircuiI CiIy
SIIo 3,40
Tandy 3,2S
BesI Buy 1,83
lannie Mae
GreaI WesIern IInancIaI Corp. 2,83
SaIIIe Mae 2,67
IreddIe Mac 2,S0
H.I. Ahmanson & Co. 2,33
HousehoId InIernaIIonaI 2,33
ConIInenIaI Bancorp 2,20
IIrsI CharIer 1,60
GilleIIe
WarnerLamberI 2,67
Avon 2,S0
ProcIer & GambIe 2,33
UnIIever 2,33
InIernaIIonaI IIavours & Iragrances 2,33
RevIon 2,33
The CIorox Company 2,33
CoIgaIePaImoIIve 2,2S
CheeseboroughPonds 2,00
TU T T D N V DA I
380
PHU LUC
381
Walgreens
Lckerd 3,42
Revco D.S., Inc. 2,67
RIIe AId CorporaIIon 2,17
Wells largo
Bank oI AmerIca 3,33
IIrsI ChIcago 3,17
NaIIonsBank 3,17
MeIIon 3,00
ConIInenIaI IIIInoIs 3,00
Bank oI BosIon 2,83
IIrsI InIersIaIe 2,2S
NorwesI 2,17
IIrsI PennsyIvanIa 2,00
InIerIIrsI 1,7S
USX 2,92
NaIIonaI SIeeI CorporaIIon 2,60
IIorIda SIeeI 2,S0
NorIhwesIern SIeeI and WIre Co. 2,40
The InIerIake CorporaIIon 2,00
AIIegheny TeIedyne 1,83
RepubIIc SIeeI CorporaIIon 1,7S
Lykes CorporaIIon 1,60
WheeIIng 1,S0
* InIand duo c dIe m cao hon Irong IIeu chua n ve Iham nIen. BeIhIehem duo c dIe m
cao hon Irong IIeu chua n Iha nh cng hon va gIa IrI be ngoa I; vi va y chu ng II
cho n BeIhIehem khI ca haI co I ng dIe m ba ng nhau.
Philip Morris
R. |. ReynoIds Tobacco 3,S0
AmerIcan Tobacco 3,40
LIggeII Group, Inc. 3,2S
LorIIIard IndusIrIes 3,20
PiIney Bowes
AddressographMuIIIgraph 3,42
Burroughs (now UnIsys) 2,83
SmIIhCorona 2,S8
Xerox 2,33
NCR 2,2S
IBM 2,00
ConIroI DaIa 1,33
TU T T D N V DA I
382
PHU LUC
383
(II) S na y duo c Inh nhu sau: D I vo I m I cng Iy nha y vo I, Inh I Ie Io I
nhuan c phIeu Ich Iuy so voI IhI Iruong Iu IhoI dIem chuyen dI
de n Iu c da I 8,12S nam (8,12S Ia chu ky Iang Iruo ng Irung binh cu a
ca c cng Iy nga n nga y), sau do Inh gIa IrI Irung binh cu a ca 11 cng
Iy nha y vo I Ia I Iho I dIe m T+ 8,12S. (Da u Iu 1 d ng va o IhI Iruo ng va
vao cng Iy IaI IhoI dIem chuyen dI va Ihu IaI vao IhoI dIem T+
8,12S).
(III) D I vo I m I cng Iy nha y vo I, Inh I Ie Io I nhua n c phIe u Ich Iu y so
vo I IhI Iruo ng Irong khoa ng Iho I gIan Iu T+ 8,12S de n T+ 18,12S, va
Ia y s Irung binh cho ca 11 cng Iy Ia I Iho I dIe m T+ 18,12S. (Da u Iu
1 d ng va o IhI Iruo ng va va o cng Iy Ia I Iho I dIe m T+ 8,12S va Ihu
Ia I va o Iho I dIe m T+ 18,12S). Ne u du IIe u ve cng Iy ke I Ihu c Iruo c
T+ 18,12S, chu ng II du ng con s cu I cu ng Ia m s Irung binh. D I
vo I WeIIs Iargo, chu ng II du ng con s cu I cu ng Iruo c khI sa I nha p
voI NorwesI vao nam 1998 (30101998).
So d sau Ihe hIen mI m hinh kInh dIen cua cac cng
Iy nga n nga y
PHU LU C 1.C
CA C CNG TY NGA N NGA Y
Burroughs 10,08 13,76 0,21
ChrysIer S,67 10,S4 0,69
HarrIs 6,42 6,63 0,16
Hasbro 6,33 3S,00 0,63
RubbermaId 10,83 6,97 0,31(I)
TeIedyne 9,42 17,9S 0,22
S Irung vI*** 7,92 12,1S 0,26
Trung binh 8,12S 1S,14 0,37
4,91 (II) 2,02 (III)
(*) Day Ia s nam Inh Iu IhoI dIem chuyen dI dI Ien den Iuc daI dnh,
Iu c Ia Iu c ca c cng Iy nga n nga y ba I da u Iu I gIa m so vo I IhI Iruo ng.
(**) KhI I Ie na y duo I 1,0, dIe u na y co ngha Ia gIa IrI bI gIa m so vo I IhI
Iruong. V du, neu I Ie Ia 0,20, Ihi voI mI d ban dau Iu vao cng
Iy nay, ban I maI 80 so voI nhung gi ban Ihu duoc neu ban dem
dng d nay dau Iu vao IhI Iruong chung Irong cung khoang IhoI
gIan.
(***) S Irung vI Ia IrI s Iuong bIen cua don vI dung o vI Ir gIua Irong
day s.
(I) Du IIe u cu a RubbermaId ch co 7,17 nam sau khI da I dnh, do cng Iy
bI mua Ia I.
Cng Iy
nga n nga y
S nam da I
keI qua cao*
T Ie IoI nhuan c
phIe u Ich Iu y so
voI IhI Iruong Irong
10 nam IIep Iheo**
T Ie IoI nhuan c
phIe u Ich Iu y so
voI IhI Iruong Irong
nhu ng nam co ke I
qua cao
TB cac CIy
nha y vo I Irong
cu ng gIaI doa n
Tho I dIe m chuye n d I
HarrIs
CorporaIIon
Cng Iy
nha y vo I
HARRlS CORPORATlON,
MT TRUONG HOP CNG TY NGN NGAY KlNH lN
T Ie Io I nhua n c phIe u Ich Iu y so vo I IhI Iruo ng chung
T 1S den T + 1S
TU T T D N V DA I
384
PHU LUC
38S
3. Nhu ng quye n sa ch vIe I ve nga nh kInh doanh, ve cng
Iy, hay ve nha Ianh dao cua cng Iy duoc xuaI ban boI
chnh cng Iy hay cua mI nha quan saI ben ngoaI.
4. Ca c Iinh hu ng kInh doanh hay ba n phan Ich nga nh
duoc Ihao Iuan Irong chuong Irinh hoc.
S. Ca c Ia I IIe u Iham kha o Irong nga nh nhu T in Tiu S
Cac Nha Lanh ao Doanh Nghip My, T in Th Gii
v Lch S Hoat ng Cng Ty, Cm Nang cac Cng Ty
cua Hoover, S Phat Trin cac Nganh Kinh Doanh trn
nc My, va cac ngun Iuong Iu.
6. Ca c ba o ca o Ihuo ng nIen, ca c ba n ba o ca o Ia nh da o, ba o
ca o cu a ca c nha phan Ich, hay ba I cu Ia I IIe u na o IIen
quan de n cng Iy, da c bIe I Ia Irong gIaI doa n chuye n d I.
Sau do dI voI mI cng Iy, cac nha nghIen cuu se ma
hoa IaI ca cac Ihng IIn Ihanh mI IaI IIeu ma, duoc sap
xep Iheo cac danh muc sau, va duoc baI dau Iu Iuc cng
Iy Ihanh Iap den ngay nay:
Danh muc ma hoa 1 Qua trnh thanh lp: Nhung muc
Ihuc ve phan cung nhu cau Iruc I chuc doanh nghIep,
ca c chnh sa ch va duo ng I I, ca c he Ih ng, co che khen
Ihuong, co cau so huu.
Danh mu c ma ho a 2 Ca c y u t xa h i: Nhu ng mu c
Ihuc ve phan mem nhu IhoI quen van hoa doanh nghIep,
cac chnh sach ve con nguoI, cac quy Iac, Ie nghI, huyen
Ihoa I hay nhu ng cau chuye n Iruye n mIe ng, su Iuong Ia c
gIua cac nhom, phong cach quan Iy, va nhung de muc IIen
quan.
PHU LU C 1.D
T NG QUAN
V CA C BUO C NGHIN CU U
MI khI 28 cng Iy da duoc Iuyen chon (11 cng Iy nhay
voI, 11 cng Iy so sanh Iruc IIep, 6 cng Iy ngan ngay), cac
buoc phan Ich sau da duoc nhom nghIen cuu Ihuc hIen.
MA HO A CA C TA l Ll U V CNG TY
DI voI mI cng Iy, mI Ihanh vIen Irong nhom se dI Iim
va Ihu Ihap IaI ca cac baI bao hay IaI IIeu da duoc xuaI ban
ve cng Iy nay, bao gm:
1. TaI ca cac baI bao Ion vIeI ve cng Iy Irong suI qua
Irinh hoa I d ng cu a no , Iu ca c ngu n da da ng nhu
Forbes, Fortune, Business Week, Wall Street Journal,
Nations Business, New York Times, U.S. News, New
Republic, Harvard Business Review, Economist va mI s
baI bao chon Ioc Iu cac ngun khac Irong nganh kInh
doanh hay Iheo chu de .
2. Cac IaI IIeu Ihu Ihap Iruc IIep Iu cng Iy, dac bIeI Ia cac
quye n sa ch, ba I ba o, ba I pha I bIe u cu a ca c nha dIe u
hanh, cac an pham Iuu hanh nI b, bao cao hoaI dng
hang nam, va nhung IaI IIeu khac.
TU T T D N V DA I
386
PHU LUC
387
Danh muc ma hoa 8 ng dung cng ngh: Ca ch doanh
nghIep ung dung cng nghe: cng nghe Ihng IIn, cac quy
Irinh va IhIeI bI II Ian, he Ihng I chuc cng vIec va cac
de muc Iuong Iu.
Danh mu c ma ho a 9 T m nhn: Gia tr c t lo i, mu c
ch, va nhng tham vong: Nhung yeu I nay IIeu co In
Ia I khng7 Ne u co , chu ng duo c dua ra nhu Ihe na o7 Co
pha I nhu ng ye u I na y ch I n Ia I va o nhu ng Iho I dIe m
nha I dInh ma IhI7 VaI Iro cu a chu ng Ia gi7 Ne u doanh
nghIep co nhung gIa IrI va muc dch cao ca, IIeu chung co
duoc bao ve hay da bI bIen dI7
Danh mu c ma ho a 10A ( i v i ring ca c cng ty so
sa nh tr c ti p) Thay i/ Ha nh ng chuy n i trong
giai oa n ca c cng ty nha y vo t tng ng ang chuy n
i: Nhung c gang Ion de Ihay dI cng Iy, de kch hoaI
mI su chuyen dI, Irong khoang IhoI gIan 10 nam Iruoc va
10 nam sau Iho I dIe m chuye n d I cu a cng Iy nha y vo I
Iuong u ng.
Danh mu c ma ho a 10B ( i v i ring nh ng cng ty
ng n nga y) Ca c giai oa n c g ng chuy n i: Trong
vong 10 nam Iruoc va Irong gIaI doan c gang chuyen dI,
nhu ng de xua I Ihay d I quan Iro ng va nhu ng hoa I d ng
cung c de xuaI nay do doanh nghIep Ihuc hIen.
Danh muc ma hoa 11 (i vi ring nhng cng ty ngn
ngay) Qua trnh tut lai sau khi chuyn i: Trong vong
10 nam sau gIaI doan c gang chuyen dI, nhung yeu I
Ion co ve nhu da dong gop vao vIec doanh nghIep khng
gIu vung duoc keI qua chuyen dI.
Danh muc ma hoa 3 Chin lc kinh doanh, quy trnh
chi n l c: Nhu ng ye u I can ba n cu a chIe n Iuo c doanh
nghIep. Quy Irinh hinh Ihanh chIen Iuoc. Bao gm nhung
vu saI nhap va mua cac cng Iy khac co quy m Ion.
Danh muc ma hoa 4 Th trng, i thu canh tranh,
mi tr ng: Nhu ng ye u I quan Iro ng Irong mI Iruo ng
canh Iranh va mI Iruong ben ngoaI cua cng Iy dI Ihu
canh Iranh chnh, nhung hoaI dng chnh cua dI Ihu canh
Iranh, su Ihay dI Ion Irong IhI Iruong, nhung su kIen Irong
nuoc hay Iren Ihe gIoI co anh huong Ion den cng Iy, cac
dIeu IuaI cua chnh phu, cac van de ve I chuc nganh, cac
Ihay dI Ion ve cng nghe, va nhung de muc IIen quan. Bao
gm ca nhung du IIeu ve mI quan he cua cng Iy voI WaII
SIreeI.
Danh muc ma hoa 5 Lanh ao: Cac yeu I IIen quan
den Ianh dao cac nha dIeu hanh chnh, Tng gIam dc,
Chu IIch HI dng quan IrI, Ihanh vIen HI dng quan IrI.
Cac du IIeu Ihu vI ve nguoI IIen nhIem, phong cach Ianh
da o, v.v...
Danh muc ma hoa 6 San phm va dch vu: Cac san
pham va dIch vu quan Irong Irong qua Irinh hoaI dng cua
doanh nghIe p.
Danh muc ma hoa 7 C s vt cht va a im: Ca c
yeu I quan Irong Irong cach cng Iy quan Iy co so vaI chaI
sap xep cac nha may hay van phong, cac IIen nghI moI,
v.v... Bao gm nhung quyeI dInh quan Irong ve dIa dIem
daI Iru so cac b phan chnh Irong cng Iy.
TU T T D N V DA I
388
PHU LUC
389
T s Iuan chuyen hang In kho
T s hoan vn c phan
T s no
T s no daI han
ChI ph IaI suaI Inh Iheo phan Iram doanh Ihu
GIa c phIeu cao Iren Ihu nhap mI c phIeu
GIa c phIeu Ihap Iren Ihu nhap mI c phIeu
GIa c phIeu Irung binh Iren Ihu nhap mI c phIeu
CA C BU l PHO NG V N NHA l U HA NH
Chung II Ihuc hIen cac buI phong van dI voI Ianh dao
ca p cao va Iha nh vIen H I d ng qua n IrI, Ia p Irung va o
nhu ng nguo I duong nhIe m Irong gIaI doa n chuye n d I.
Chung II IIen hanh ghI chep IaI IaI ca cac cuc phong van
va phan IoaI Ihng IIn Iheo cac danh muc ma hoa o Iren.
DOANH NGHl P VA S CU C PHO NG V N
A THU C Hl N
AbboII 8
CIrcuII CIIy 8
IannIe Mae 10
GIIIeIIe 6
KImberIyCIark 7
Kroger 6
Nucor 7
PHN TlCH BA O CA O TA l CHlNH
Chung II Ihuc hIen phan Ich IaI chnh raI chI IIeI cho
mI cng Iy, xem xeI Ioan b cac bIen s IaI chnh Irong
980 nam du IIeu Ing cng (Irung binh mI cng Iy Ia 3S
nam x 28 cng Iy). DIeu nay bao gm vIec Ihu Ihap cac du
IIeu Ih ve Ihu nhap va can dI Ihu chI, xem xeI cac bIen
s sau Irong ca haI Ihap nIen Iruoc va sau gIaI doan chuyen
d I:
Tng doanh Ihu Inh bang dng d danh ngha va
d ng d Ihu c Ie (da dIe u chnh Iheo Ia m pha I)
Tang Iruong doanh Ihu
Tang Iruong IoI nhuan
T sua I Io I nhua n
T s hoan vn Iren doanh Ihu
Doanh Ihu Iren mI nhan vIen Inh Iren dng d
danh ngha va Ihuc Ie
LoI nhuan Iren mI nhan vIen Inh Iren dng d
danh ngha va Ihuc Ie
TaI san, nha may va IhIeI bI
T s chI Ira c Iuc
ChI ph ban hang, quan Iy chung Inh Iheo phan Iram
doanh Ihu
ChI ph nghIen cuu va phaI IrIen Inh Iheo phan Iram
doanh Ihu
Ky Ihu IIen (Inh Iheo ngay)
TU T T D N V DA I
390
PHU LUC
391
[Nu co] ng/Ba hay nh lai, cng ty a bt u a ra
quy t nh chnh d n n qua trnh chuy n i khi na o
(va o khoa ng nm na o)?
[N u co ] i u g a kch hoa t quy t nh pha i th c hi n
m t cu c chuy n i l n?
Vui lo ng miu ta quy trnh a ra quy t nh chnh va
pha t tri n chi n l c chnh trong giai oa n chuy n i
khng phai nhng quyt nh cng ty a a ra, ma lam
th nao i n nhng quyt nh nay?
Vai tro (nu co) cua cac nha t vn va c vn bn ngoai
trong vi c a ra ca c quy t nh quan tro ng?
Trn thang im 1 n 10, ng/ba hay cho bit mc t
tin cua mnh vao nhng quyt nh vao thi im xac lp,
trc khi bit c kt qua cua chung? (Mi ngha la ng/
ba hoan toan t tin rng y la nhng quyt nh ung
n co kha nng tha nh cng cao. M t ngha la ng/ba
khng t tin lm vao quyt nh; chung qua liu lnh nh
m t l n tha y xu c x c).
[Nu im t tin bng 6 hoc cao hn] iu g giup ng/
ba t tin vao nhng quyt nh nay?
Lam th nao cng ty ku goi c s tn tm va ng long
v i nh ng quy t nh cu a mnh?
PhIIIp MorrIs 6
PIIney Bowes 9
WaIgreens 8
WeIIs Iargo 9
Tng cng 84
Ca c cu ho i d I ra Irong cu c pho ng v n
ng/Ba vui long miu ta ngn gon v mi quan h vi cng
ty s nm tham gia va cac trach nhim chnh?
ng/Ba anh gia u la 5 yu t hang u ong gop vao
hay gy ra s chuy n h ng i ln cu a hi u su t trong
nh ng nm t [10 nm tr c th i i m chuy n i] n
[10 nm sau th i i m chuy n i]?
By gi ha y nhn nh n t ng y u t , ti co 100 i m va
mun ng/ba cho im cac yu t nay da trn tm quan
tro ng cu a no i v i qua trnh chuy n i (t ng s i m
cua 5 yu t la 100).
Xin ng vui long noi ro thm v [hai hay ba] yu t hang
u? ng/Ba co th a ra nhng v du cu th minh
ho a cho y u t na y khng?
Cng ty co y thc c quyt nh cua mnh phai kch hoat
m t cu c thay i hay chuy n i l n trong khoa ng th i
gian na y khng?
TU T T D N V DA I
392
PHU LUC
393
ng/Ba co th a ra mt v du c bit manh me t s
tra i nghi m hay quan sa t cu a mnh ma theo ng, minh
hoa ro net iu ct loi trong qua trnh chuyn i t tt
n v ai tai [cng ty nhay vot]?
ng/Ba co ngh chung ti nn phong vn ai na khng?
Nhom quan ly trong va sau thi im chuyn i.
Tha nh vin H i ng qua n tr hay nh ng ng i quan
tro ng bn ngoa i.
ng/Ba co nh n th y co cu ho i na o chu ng ti nn ho i,
nhng v n cha a ra?
ON Vl PHN TlCH C Bl T
Chung II Ihuc hIen mI IoaI don vI phan Ich dac bIeI.
Nhung don vI nay duoc IhIeI ke de Iam sang Io cau hoI Iu
II den v daI bang cach so sanh Iheo he Ihng va (neu co
Ihe) Iuong hoa cac bIen s chnh gIua cng Iy nhay voI va
cng Iy dI Irong.
Mua la i doanh nghie p va da da ng ho a nga nh kinh doanh
Don vI phan Ich nay nham Iim hIeu vaI Iro cua vIec mua
IaI doanh nghIep va da dang hoa nganh kInh doanh Irong
qua Irinh chuyen dI Iu II den v daI.
ng/Ba co th a ra mt dn chng cu th minh hoa iu
na y?
Co iu g ng/ba c gng thc hin trong qua trnh chuyn
i nhng khng tha nh cng?
Cng ty a i pho nh th nao trc ap lc ngn han cua
Wall Street trong khi v n a ra nh ng thay i va u
t da i ha n cho tng lai?
Nhi u cng ty a th c hi n nh ng chng trnh va k
hoach thay i, nhng n lc cua ho khng mang lai kt
qua lu da i. M t trong nh ng kha ca nh a ng ghi nh n
cua qua trnh chuyn i tai cng ty nhay vot la s bn
vng khng ch la mt bc nhay vot ngn han. Chung
ti nhn thy iu nay la phi thng. iu g a em lai
s khac bit [cho cng ty nhay vot]? y la nhng yu t
chnh trong vi c gi v ng k t qua chuy n i khng ch
trong vo ng va i nm u?
Chung ti se so sanh cng ty nhay vot vi cac cng ty i
tro ng, la cng ty cu ng hoa t ng trong cu ng m t nga nh
nhng khng gi ng nh cng ty nha y vo t, ho khng th
hi n m t s chuy n i quan tro ng va b n v ng v m t
hiu sut hoat ng. u la s khac bit cua cng ty nhay
vo t a giu p ho th c hi n s chuy n i? Nh ng cng ty
khac ang le cung co th lam nh ng/ba a lam, nhng
ho lai khng; co iu g ng/ba co ma ho lai khng co?
TU T T D N V DA I
394
PHU LUC
39S
2. Cac cng Iy nhay voI so voI cac cng Iy dI Irong: Iruoc
va sau Iho I dIe m chuye n d I.
3. Cac cng Iy ngan ngay: mI Ihap nIen Iruoc va sau IhoI
dIe m chuye n d I.
4. Tng keI phan Ich mI Ihap nIen Iruoc va sau IhoI dIem
chuyen dI: cng Iy nhay voI so voI cng Iy so sanh Iruc
IIep va cng Iy ngan ngay.
S. Cng Iy nhay voI: IhoI dIem chuyen dI den nay.
6. Cng Iy nhay voI so voI cac cng Iy dI Irong: IhoI dIem
chuye n d I de n 1998.
7. Cng Iy nga n nga y: Iho I dIe m chuye n d I de n 1998.
Thuc hIen phan Ich Iuong Iu cho cng Iy nhay voI Iu
IhoI dIem chuyen dI den 1998.
8. T ng ke I, Iu Iho I dIe m chuye n d I de n 1998: cng Iy
nha y vo I so vo I cng Iy so sa nh Iru c IIe p va cng Iy
nga n nga y.
NgoaI ra, cuc phan Ich nay con xem xeI ve chaI cac vu
mua IaI doanh nghIep va ban dI cng Iy, Ihng qua cac cau
ho I nhu:
1. ChIen Iuoc Ing quaI ve mua IaI doanh nghIep.
2. ChIe n Iuo c I ng qua I ve sa I nha p doanh nghIe p duo c
mua Ia I.
3. Thanh cng cuI cung cua nhung vu saI nhap chnh.
4. Tha nh cng cu I cu ng cu a chIe n Iuo c mua Ia I doanh
nghIep noI chung.
Mu c tiu:
1. Dau Ia su khac bIeI ve Iuong Irong vIec mua IaI doanh
nghIep va da dang hoa nganh kInh doanh, neu co, gIua
gIaI doan Iruoc va sau IhoI dIem chuyen dI dI voI cac
cng Iy nhay voI7
2. Su kha c bIe I Irong vIe c mua Ia I doanh nghIe p va da
dang hoa nganh kInh doanh gIua cng Iy nhay voI va
cng Iy so sanh Iruc IIep7
3. Su kha c bIe I Irong vIe c mua Ia I doanh nghIe p va da
dang hoa nganh kInh doanh gIua cng Iy nhay voI va
cng Iy nga n nga y7
De Ihuc hIen cuc phan Ich nay, chung II da IhIeI Iap
mI he Ihng du IIeu cho cac cng Iy Iheo Iung nam:
1. Danh sach cac vu mua IaI cng Iy Irong nam va gIa IrI
IaI chnh cua chung.
2. Tng s vu mua IaI cng Iy Irong nam.
3. Tng cng quy m IaI ca cac vu mua IaI cng Iy Irong
nam.
4. Danh sach cac vu da ban dI cng Iy Irong nam va gIa
IrI IaI chnh cua chung.
S. Tng s vu ban dI cng Iy Irong nam.
6. Tng cng quy m IaI ca cac vu ban dI cng Iy Irong
nam.
Tu nhung du IIeu nay, chung II da Ihuc hIen Iam cuc
phan Ich chu yeu:
1. Cac cng Iy nhay voI: Iruoc va sau IhoI dIem chuyen dI.
TU T T D N V DA I
396
PHU LUC
397
Phn Ich I le Ihay Ihe la nh da o
Don vI phan Ich nay xem xeI muc d Ihay dI dI ngu
dIe u ha nh Irong cng Iy va o ca c Iho I dIe m quan Iro ng
Irong qua Irinh kInh doanh.
Vo I nhu ng Ihng IIn Iu ba n Ba o ca o Thng tin Doanh
nghi p Moody, chung II Inh Ioan I Ie Ihay dI Irong cac
cng Iy nhay voI so voI cng Iy dI Irong.
T Ie ngh vIec Irung binh Irong Ihap nIen Iruoc chuyen
d I.
T Ie ngh vIec Irung binh Irong Ihap nIen sau chuyen
d I.
T Ie Iuyen Ihem Irung binh Irong Ihap nIen Iruoc chuyen
d I.
T Ie Iuyen Ihem Irung binh Irong Ihap nIen sau chuyen
d I.
T Ie I ng Ihay d I Irung binh Irong Iha p nIen Iruo c
chuye n d I.
T Ie Ing Ihay dI Irung binh Irong Ihap nIen sau chuyen
d I.
Phan Ich Iuong Iu cho den 1998.
Mu c tiu:
1. Dau Ia su khac bIeI ve Iuong Irong I Ie Ihay dI cap dIeu
hanh, neu co, gIua gIaI doan Iruoc va sau chuyen dI dI
voI cng Iy nhay voI7
2. Dau Ia su khac bIeI Irong I Ie Ihay dI cap dIeu hanh
Phn Ich hie u su I nga nh
Trong cuc phan Ich nay, chung II xem xeI hIeu suaI
hoaI dng cua cng Iy so voI nganh kInh doanh. Muc dch
cua cuc phan Ich Ia quyeI dInh xem IIeu cng Iy co dang
o Irong m I nga nh kInh doanh Ihua n Io I Ia I Iho I dIe m chuye n
d I khng. Chu ng II IhIe I Ia p nhu ng ba ng Inh de dInh
Iuong mI nganh kInh doanh so voI cng Iy, nham quyeI
dInh mI IIen he gIua haI chu Ihe.
Chung II so sanh nganh kInh doanh ma cng Iy nhay
voI dang hoaI dng Irong mI Iuong quan voI IaI ca cac
nganh khac duoc de cap Irong quyen S tay nha phn tch
Standard & Poor Irong khoang IhoI gIan Iu Iuc chuyen dI
den 199S. Chung II ap dung quy Irinh sau:
1. DI voI mI cng Iy nhay voI, xac dInh IaI ca cac nganh
kInh doanh duoc de cap Irong quyen S tay nha phn
tch Standard & Poor Iu IhoI dIem chuyen dI den 199S.
2. DI voI mI nganh kInh doanh, dung Ing IoI nhuan IaI
IhoI dIem chuyen dI cua cng Iy nhay voI Iuong ung
de n 199S de xa c dInh I Ie pha n Iram Ihay d I Irong
Ing IoI nhuan Irong khoang IhoI gIan Iu nam chuyen
d I de n 199S.
3. Xe p ha ng ca c nga nh kInh doanh Iheo I Ie pha n Iram
na y.
TU T T D N V DA I
398
PHU LUC
399
S. S nam nam quyen Tng gIam dc.
6. Trach nhIem nam gIu vao IhoI dIem ngay Iruoc khI Iam
Tng gIam dc.
7. Ca c ye u I de duo c cho n Ia m T ng gIa m d c (Ia I sao
duoc chon Iam Tng gIam dc).
8. Qua Irinh hoc van (dac bIeI Ia Inh vuc nghIen cuu v
du nhu IuaI, kInh Ie va bang cap daI duoc).
9. KInh nghIem Iam vIec va nhung kInh nghIem khac (v du
nhu quan ngu) Iruoc khI Iham gIa cng Iy.
Che d luong Ihuo ng cho c p die u ha nh
Don vI nay xem xeI che d Iuong Ihuong cho cap dIeu
hanh Irong cac cng Iy duoc nghIen cuu. DI voI 28 cng
Iy, Irong khoang IhoI gIan muoI nam Iruoc IhoI dIem chuyen
dI cho den 1998, chung II Ihu Ihap du IIeu va Ihuc hIen
ra I nhIe u cu c phan Ich.
1. Tng s Iuong Ihuong cua cac gIam dc va Ianh dao Inh
Iheo phan Iram gIa IrI rong cua cng Iy vao nam chuyen
d I.
2. S Iuong Ihuong bang IIen maI cua Tng gIam dc Inh
Iheo phan Iram gIa IrI rong cua cng Iy vao nam chuyen
d I.
3. S Iuong Ihuong cua Tng gIam dc Inh Iheo phan Iram
gIa IrI rong cua cng Iy vao nam chuyen dI.
4. Su khac bIeI gIua Ing Iuong Ihuong cua Tng gIam dc
va Irung binh bn nha dIeu hanh cap cao nhaI Inh Iheo
gIua cng Iy nhay voI va cng Iy dI Irong7
3. Dau Ia su khac bIeI Irong I Ie Ihay dI cap dIeu hanh
gIua cng Iy nhay voI va cng Iy ngan ngay7
Phn Ich T ng gia m d c
Chung II xem xeI Ing cng S6 Tng gIam dc. Cho mI
nho m T ng gIa m d c Irong gIaI doa n chuye n d I Ia I ba
nhom cng Iy (cng Iy nhay voI, cng Iy so sanh Iruc IIep,
cng Iy ngan ngay), chung II Ihuc hIen mI cuc phan Ich
ve cha I du a Iren:
1. Phong cach Ianh dao
2. Ca Inh dIeu hanh
3. Cuc sng rIeng
4. Nhung gi ho danh gIa Ia S uu IIen hang dau dI voI mI
Tng gIam dc.
Cung cho mI nhom cng Iy, chung II xem xeI Iy IIch va
Iham nIen cua cac Tng gIam dc. BaI dau voI nhung Tng
gIa m d c duong nhIe m Irong gIaI doa n muo I nam Iruo c
IhoI dIem chuyen dI cho den 1997, chung II xac dInh:
1. LIeu co phaI vI Tng gIam dc nay duoc Ihue ngoaI vao
gIu ngay chuc Tng gIam dc.
2. S nam Iam vIec Irong cng Iy Iruoc khI Iro Ihanh Tng
gIam dc.
3. S IuI vao IhoI dIem Iam Tng gIam dc.
4. Nam baI dau va nam keI Ihuc vaI Iro Tng gIam dc.
TU T T D N V DA I
400
PHU LUC
401
1S. Su khac bIeI ve Iuong Ihuong cua Tng gIam dc so voI
Irung binh bn vI Ianh dao cao nhaI Irong cng Iy Inh
Iheo phan Iram Ihu nhap rong.
16. Trung binh I ng Iuong Ihuo ng cu a ca c gIa m d c va
Ianh dao Inh Iheo phan Iram doanh s vao nam chuyen
d I.
17. Trung binh I ng Iuong Ihuo ng cu a ca c gIa m d c va
Ianh dao Inh Iheo phan Iram Ihu nhap rong vao nam
chuye n d I.
18. Tng Iuong Ihuong cua cac gIam dc va Ianh dao Inh
Iheo phan Iram Ihu nhap rong vao nam chuyen dI.
19. S Iuong Ihuong bang IIen maI cua Tng gIam dc Inh
Iheo pha n Iram Ihu nha p ro ng cu a cng Iy va o nam
chuye n d I.
20. GIa IrI c phIeu Tng gIam dc duoc nhan mI nam
Inh Iheo phan Iram gIa IrI rong cua cng Iy vao nam
chuye n d I.
21. GIa IrI c phIeu bn vI Ianh dao cao nhaI duoc nhan
mI nam Inh Iheo phan Iram doanh s cua cng Iy vao
nam chuyen dI.
22. GIa IrI c phIeu bn vI Ianh dao cao nhaI duoc nhan
mI nam Inh Iheo phan Iram IaI san cua cng Iy vao
nam chuyen dI.
23. GIa IrI c phIeu bn vI Ianh dao cao nhaI duoc nhan
mI nam Inh Iheo phan Iram gIa IrI rong cua cng Iy
vao nam chuyen dI.
phan Iram gIa IrI rong cua cng Iy vao nam chuyen dI
so voI IhoI dIem 10 nam sau chuyen dI.
S. Trung binh Ing Iuong Ihuong cua cac gIam dc va Ianh
dao Inh Iheo phan Iram gIa IrI rong cua cng Iy vao
nam chuyen dI.
6. Tng s Iuong Ihuong cua cac gIam dc va Ianh dao vao
nam chuyen dI.
7. Tng s Iuong Ihuong cua cac gIam dc va Ianh dao Inh
Iheo phan Iram doanh s vao nam chuyen dI.
8. Tng s Iuong Ihuong cua cac gIam dc va Ianh dao Inh
Iheo phan Iram gIa IrI IaI san vao nam chuyen dI.
9. Tng s Iuong Ihuong bang IIen maI cua bn vI Ianh dao
cao nhaI Inh Iheo phan Iram gIa IrI rong cua cng Iy
vao nam chuyen dI.
10. Tng s Iuong Ihuong cua bn vI Ianh dao cao nhaI
Inh Iheo phan Iram gIa IrI rong cua cng Iy vao nam
chuye n d I.
11. Trung binh I ng Iuong Ihuo ng cu a ca c gIa m d c va
Ianh dao vao nam chuyen dI.
12. T ng s Iuong Ihuo ng cu a T ng gIa m d c Inh Iheo
pha n Iram Ihu nha p ro ng.
13. Su khac bIeI ve Iuong Ihuong cua Tng gIam dc so voI
Irung binh bn vI Ianh dao cao nhaI Irong cng Iy.
14. Su khac bIeI ve Iuong Ihuong cua Tng gIam dc so voI
Irung binh bn vI Ianh dao cao nhaI Irong cng Iy Inh
Iheo phan Iram doanh Ihu.
TU T T D N V DA I
402
PHU LUC
403
3. Neu sa IhaI hang IoaI dIen ra, dem s nguoI bI sa IhaI,
Inh Iheo dau nguoI va phan Iram Ing s nhan vIen.
Phn Ich vai Iro chu so hu u doanh nghie p
Muc IIeu cua don vI phan Ich nay Ia xac dInh xem neu
co su khac bIeI nao ve chu so huu doanh nghIep gIua cng
Iy nhay voI va cng Iy dI Irong. Chung II da xem xeI:
1. Su xuaI hIen cua nhung c dng Ion
2. Muc d so huu cua HI dng quan IrI.
3. Muc d so huu cua cap dIeu hanh.
Phn Ich n Iuo ng Iruye n Ihng
Don vI nay xem xeI muc d Iruyen Ihng phan anh cac
cng Iy nha y vo I, cng Iy d I Iro ng, cng Iy nga n nga y.
Trong khoa ng Iho I gIan 10 nam Iruo c va sau Iho I dIe m
nhay voI, chung II xem xeI:
1. Tng s baI vIeI Irong Ihap nIen Iruoc va sau IhoI dIem
nha y vo I.
2. Tng s baI vIeI rIeng ve cng Iy Irong Ihap nIen Iruoc
va sau IhoI dIem nhay voI.
3. Tng s baI vIeI ve qua Irinh chuyen dI, xoay chuyen
Iinh Ihe dang dIe n ra Irong cng Iy Irong Iha p nIen
Iruoc va sau IhoI dIem chuyen dI.
4. T ng s ba I vIe I da c bIe I Ich cu c, I ng s ba I vIe I
Irung Inh va Ing s baI vIeI dac bIeI IIeu cuc Irong
Ihap nIen Iruoc va sau IhoI dIem nhay voI.
24. S Iuong Ihuo ng cu a T ng gIa m d c Inh Iheo pha n
Iram doanh s cua cng Iy vao IhoI dIem 10 nam sau
chuye n d I.
2S. S Iuong Ihuong cua bn vI Ianh dao cap cao nhaI Inh
Iheo phan Iram doanh s cua cng Iy vao IhoI dIem 10
nam sau chuyen dI.
Mu c tiu:
1. Dau Ia su khac bIeI ve Iuong neu co gIua s Iuong Ihuong
cho Ianh dao gIua gIaI doan Iruoc va sau chuyen dI dI
voI cac cng Iy nhay voI7
2. Su khac bIeI gIua cac cng Iy nhay voI va cng Iy dI
Irong Irong gIa IrI Iuong Ihuong7
3. Su khac bIeI gIua cac cng Iy nhay voI va cng Iy ngan
ngay Irong gIa IrI Iuong Ihuong7
Vai Iro cu a sa Iha i ha ng loa I
Trong don vI nay, chung II c gang xem xeI cac bang
chung sa IhaI hang IoaI duoc xem nhu mI chIen IhuaI c
Iinh de ca I IhIe n Iinh hinh hoa I d ng Irong ca c cng Iy
nhay voI, cng Iy dI Irong, cng Iy ngan ngay. Chung II
xem xeI:
1. Tng s nhan vIen Iheo Iung nam, Inh Iu 10 nam Iruoc
IhoI dIem chuyen dI den nam 1998.
2. Ba ng chu ng cho Iha y sa Iha I ha ng Ioa I Ia m I chIe n
IhuaI quan Irong de caI IhIen Iinh hinh hoaI dng Irong
vong 10 nam Iruoc va sau IhoI dIem chuyen dI.
TU T T D N V DA I
404
PHU LUC
40S
ThoI gIan xay dung nen Iang Iruoc khI nhay voI
ThoI dIem dua ra KhaI nIem con nhm so voI IhoI dIem
nha y vo I
Nga nh kInh doanh chnh va phan Ich Kha I nIe m
con nhm
Phan Ich su ke nhIem va I Ie Ihanh cng cua nguoI
ke nhIe m
VaI Iro cua Ianh dao Irong su suI gIam cua nhung
cng Iy mI IhoI v daI
Phn Ich cng nghe
Don vI nay xem xeI vaI Iro cua cng nghe, chu yeu dua
vao cac cuc phong van voI cap Ianh dao va cac IaI IIeu
vIe I:
1. Su IIen phong Irong vIec ap dung cng nghe.
2. ThoI dIem Ihuc hIen cng nghe.
3. TIeu chua n cho n Iu a cng nghe va vaI Iro cu a nhu ng
cng nghe cu Ihe
4. VaI Iro cua cng nghe Irong su suy Ian cua cac cng Iy
dI Irong.
B KHUNG PHN TlCH SO SA NH
CuI cung, ngoaI cac cuc phan Ich Iren, chung II con
Ihuc hIen mI s b khung phan Ich so sanh khI chung II
IIen hanh du an. Day Ia nhung baI phan Ich khng chI IIeI
nhu phan Iren, mac du cung ruI ra Iu cac du IIeu Ihu Ihap
duoc cho cuc nghIen cuu. Cac baI phan Ich nay bao gm:
Cac hanh dng Iao bao cua doanh nghIep
Qua Irinh IIen hoa hay cach mang Irong doanh nghIep
GIaI ca p dIe u ha nh va chu ngha quan binh
Nguyen nhan suI gIam cua nhung cng Iy mI IhoI
v daI
Phan Ich ba vong Iron va su phu hop voI gIa IrI va
mu c dch c I Io I
TU T T D N V DA I
406
PHU LUC
407
Cng ty
so sanh trc tip
S Tng
giam c
S ngi t
bn ngoai
Phn trm ngi
t bn ngoai
Upjohn 6 2 33
SIIo 6 4 67
GreaI WesIern 3 0 0
WarnerLamberI S 1 20
ScoII Paper S 1 20
A&P 7 2 29
BeIhIehem SIeeI 6 0 0
R.|.ReynoIds 9 3 33
Addressograph 10 7 70
Lckerd 3 0 0
Bank oI AmerIca S 0 0
Tng cng 65 20 30.77
Cng ty ngn ngay S T ng
giam c
S ngi t
bn ngoai
Phn trm ng i
t bn ngoai
Burroughs 6 2 33
ChrysIer 4 3 7S
HarrIs S 0 0
Hasbro 3 0 0
RubbermaId 4 1 2S
TeIedyne 3 0 0
Tng cng 2S 6 24
Tng cng cua nhom
cng Iy di Irong
90 26 28.89
PHU LU C 2.A
PHN TICH
NGU N G C T NG GIA M D C
Bang Iom IaI sau cho Ihay Ing s Tng gIam dc duoc
de baI Iu ben Irong hay moI Iu ben ngoaI vao. DI voI mI
cng Iy nhay voI, chung II xem xeI Ioan b Tng gIam dc
Irong gIaI doan 10 nam Iruoc IhoI dIem nhay voI den 1998.
DI voI cng Iy dI Irong, chung II cung Ihuc hIen phan
Ich Iuong Iu, Iuong ung voI IhoI dIem chuyen dI cua cng
Iy nhay voI duoc so sanh Iruc IIep. DI voI cng Iy ngan
ngay, chung II xem xeI gIaI doan 10 nam Iruoc khI ho c
gang chuyen dI den 1998. Chung II Inh s Tng gIam
dc ch moI Iam vIec Irong cng Iy 1 nam hoac I hon Ia
nguoI duoc moI Iu ngoaI vao.

Cng ty nhay vot
S
Tng giam
c
S ngi
t bn
ngoai
Phn trm
ngi t
bn ngoai
AbboII 6 0 0
CIrcuII CIIy 3 0 0
IannIe Mae 4 2 S0
GIIIeIIe 3 0 0
KImberIy CIark 4 0 0
Kroger 4 0 0
Nucor 2 0 0
PhIIIp MorrIs 6 0 0
PIIney Bowes 4 0 0
WaIgreens 3 0 0
WeIIs Iargo 3 0 0
Tng cng 42 2 4.76
TU T T D N V DA I
408
PHU LUC
409
PHU LU C 5.A
X P HA NG PHN TICH NGA NH
Chung II so sanh nganh hoaI dng cua cng Iy nhay voI
Iren Iuong quan voI IaI ca cac nganh kInh doanh duoc IIeI
ke Irong S tay cac Nha phn tch Standard & Poor Irong
khoang IhoI gIan Iu IhoI dIem chuyen dI den 199S. Chung
II Ihuc hIen Iheo quy Irinh sau:
1. DI voI mI cng Iy nhay voI, xac dInh IaI ca cac nganh
kInh doanh duoc IIeI ke Irong S tay cac Nha phn tch
Standard & Poor Iu IhoI dIem chuyen dI den 199S.
2. D I vo I m I nga nh kInh doanh na y, su du ng I ng Io I
nhuan Iu nam chuyen dI cua cng Iy Iuong ung den
199S, de xac dInh I Ie Ihay dI ve Ing IoI nhuan Irong
gIaI doan Iu IhoI dIem chuyen dI den 199S.
3. Xe p ha ng ca c nga nh kInh doanh Iheo I Ie Io I nhua n
Irong gIaI doan nay.
Bang duoI day cho Ihay cng Iy khng nhaI IhIeI phaI
hoaI dng Irong mI nganh kInh doanh v daI Ihi moI Iao
ra duoc keI qua v daI.
S cng ty
S cng ty
thu Tng
giam c
bn ngoai
Phn trm
s cng ty
thu Tng
giam c
bn ngoai
T l cng ty
i trong
va cng ty
nha y vo t
Cng Iy
nha y vo I
11 1 9.09
Cng Iy
so sanh
Iru c IIep
11 7 63.64 7.0
Cng Iy
nga n ngay
6 3 S0 S.S
Tng cng
nhom cng
Iy d i Irong
17 10 58.82 6.47
TU T T D N V DA I
410
PHU LUC
411
PHU LU C 8.A
HA NH VI L N QU N
CU A CA C CNG TY SO SA NH
CNG TY SO SA NH TRU C Tl P
A&P
A&P dao dng, chuyen dI Iu chIen Iuoc nay sang chIen
Iuoc khac, Iun c Iim kIem mI hanh dng don gIan de
nhanh chong gIaI quyeI van de. T chuc cac buI Ien IInh
Iha n, gIo I IhIe u ca c chuong Irinh, Io m Ia y ca c m I Iho I
Ihuong, duI vIec Tng gIam dc, IaI Ihue moI Tng gIam
dc, va IaI duI vIec ho. Cac Iua baI bao vIeI ve A&P Irong
nhu ng nam suy Ihoa I: Ke n Ir ng ba o Iruo c Ihay d I, Nguo I
khng I Ihuc day, CaI IIen A&P, Nhung ky vong Ion.
Nhung ky vong nay chua Iung duoc Ihoa man.
Addressograph
Lao vao su khung hoang Ga con oI, IroI sap sap khI
nganh kInh doanh chnh cua ho bI IuI dc. C gang vIen
vng Iam moI Ioan b I chuc, Iham gIa vao Inh vuc Iu
dng hoa van phong, canh Iranh voI IBM, Xerox, va Kodak.
KhI ke hoach nay IhaI baI, vI Tng gIam dc ke IIep da IaI
ngu a chIe n Iuo c Ihoa I ra kho I nga nh Iu d ng ho a van
Hl U SU T NGA NH TU THO l l M CHUY N
l N 1995 TUONG U NG VO l M l CNG TY

Cng ty

S nm
S
nganh
c
xp
hang

Nganh tiu biu

Xp
ha ng
nga nh
Xp
ha ng
trong
nganh
AbboII 1974 199S 70 San pham y Ie 28 40
CIrcuII CIIy 1982 199S 80 Ban Ie
chuyen du ng
17 21
IannIe Mae 1984 199S 90 DIch vu IaI chnh 69 77
GIIIeIIe 1980 199S 76 My pham 19 2S
KImberIy
CIark
1972 199S 64 Hang IIeu dung 18 28
Kroger 1973 199S 66 Chu I cu a ha ng
Ihu c pha m
12 19
Nucor 197S 199S 71 Thep 70 99
PhIIIp MorrIs 1972 199S* S7 Thuc Ia 2 4
PIIney Bowes 1974 199S 70 He Ihng
ma y Inh
68 97
WaIgreens 197S 199S 71 TIem Ihuc Iay 13 18
WeIIs Iargo 1983 199S 84 Ngan hang vung 64 76
(*) PhIIIp MorrIs duo c Inh Iu 1972 vi du IIe u S&P Iruo c do khng co .
TU T T D N V DA I
412
PHU LUC
413
sau do dua ra mI chuong Irinh ruI gon de duI Iheo. Cap
Ianh dao phan ung Iruoc cng doan, cng doan phan ung
Ia I vo I ca p Ia nh da o, ca p Ia nh da o pha n u ng Iruo c cng
doa n, cng doa n pha n u ng Ia I vo I ca p Ia nh da o, va Iinh
hinh cu Ihe IIep Iuc. Dng IhoI, cac dI Ihu nuoc ngoaI va
Nucor da am Iham Ian cng va chIem maI IhI phan.
Eckerd
RoI vao vong Ian quan do Ihuc hIen nhung vu mua IaI
cng Iy khng IIen quan, ch nham muc dch Iang Iruong,
ma khng Iuan Iheo mI KhaI nIem con nhm. Mua IaI mI
cng Iy san xuaI keo, mI chuI cua hang bach hoa, mI
dIch vu bao ve, mI nha cung cap dIch vu an ung. SaI Iam
Ion nhaI khI mua IaI dIch vu cho Ihue vIdeo AmerIcan Home
VIdeo; Ihua I 31 IrIeu d, sau do ban IaI cho Tandy duoI
muc gIa IrI s sach Ia 72 IrIeu d. Lckerd khng bao gIo
phu c h I hoa n Ioa n, bI mua Ia I Irong m I chIe n dIch c
phIeu, va sau do bI ban cho |. C. Penny.
GreaI WesIern linancial
Cac chuong Irinh IhIeu nhaI quan. KhI Ihi dI huong nay
(c gang Io ra minh Ia mI ngan hang), khI Ihi dI huong
kha c (c ga ng Iro Iha nh m I cng Iy da da ng ho a sa n
pha m). Tham gIa Inh vu c ba o hIe m, sau do ru I ra kho I
nganh bao hIem. Tham gIa Inh vuc cho Ihue va cung cap
nha IIen che, sau do ruI ra de Iap Irung vao dIch vu IaI
chnh va ngan hang. Dung Io ngh cac ban phaI goI chung
phong. Sau do, gIng nhu mI vI bac s gIaI phau bIen ra
khoI phong m khI ca m van dang IIep Iuc, vI Tng gIam
dc nay Iu chuc Irong vong chua den mI nam. VI Tng
gIam dc ke nhIem IaI quay 180 d va IIen vao nganh In
a n oIIseI. Ke hoa ch Ia I Iha I ba I; cng Iy pha I cha m du I,
chIu Ihua I. Bn Tng gIam dc Irong vong 6 nam, Inh
den 1984. Sau do, khng ch mI, ma Ia haI, vu pha san.
Bank ol America
RoI vao Irang IhaI Ian quan phan ung Iruoc su xoa bo
bao h. Cham chan Irong Inh vuc ATM va cng nghe, sau
do dua ra mI chuong Irinh In kem de duI Iheo dI Ihu.
Cha m chan Ia I CaIIIornIa, sau do Ihu c hIe n m I chuong
Irinh ruI gon de baI kIp. C gang vuoI qua khoI mI phIen
ban caI cach van hoa cua Mao Trach Dng do chnh minh
Iao ra bang cach Ihue cac chuyen gIa ve caI cach I chuc
Ihu c hIe n nhu ng nho m Iha o Iua n Irong I chu c va c
gang ap daI mI phuong phap quan Iy n ao. Mua CharIes
Schwab; khac bIeI van hoa xuaI hIen, va sau do phaI ban
Ira IaI. Mua SecurIIy PacIIIc, c gang Iranh dua voI vu mua
Ia I Crocker cu a WeIIs Iargo; vu mua Ia I ba I Iha nh, pha I
chIu I nhIeu I d.
BeIhlehem SIeel
Dao dng qua IaI; da dang hoa, rI IaI Iap Irung vao san
pham Ihep, rI IaI da dang hoa, rI IaI quay IaI voI Ihep.
Cham chan Irong vIec ap dung cng nghe va hIen daI hoa,
TU T T D N V DA I
414
PHU LUC
41S
IrIeI de voI ken Irng am vao cuI Ihap nIen 1980, Iuy
nhIen IaI khng bao gIo Ira IoI duoc cau hoI Chung Ia co
Ihe Iam dIeu gi gIoI nhaI Ihe gIoI7 RoI vao Iinh Irang IaI
ca u Iru c. Thue AI DunIap, co bIe I danh Ia AI Luo I cua,
nguoI da caI gIam 40 s nhan vIen ch Irong mI cu va rI
ban Iun cng Iy.
Silo
MI khoang Irng de IaI sau caI cheI cua SIdney Cooper.
The he ke nhIe m ch chu Iro ng Iang Iruo ng don Ihua n.
Trong khI CIrcuII CIIy Iham nhap vao mI Ihanh ph, xay
du ng m I Irung Iam phan ph I, va mo ca c cu a ha ng o
nhung Ihanh ph Ian can, SIIo IaI chon nhay coc Iu Ihanh
ph nay sang Ihanh ph khac, xay dung mI cua hang o
day, mI cua hang o kIa, Iao ra mI Iap hop nhung cua
ha ng khng Iheo m I nguyen Ia c na o ca , va khng Ia o
duoc uu Ihe s Iuong. Khng Iheo duI mI khaI nIem hay
kIeu Irung bay nhaI quan. SIIo cuI cung bI CycIops mua
IaI, va rI CycIops cung bI DIxons mua IaI. Ban Ianh dao da
bI nhung nguoI chu moI cho IhI vIec.
Upjohn
RoI va o Iinh Ira ng hu a he n Iuong IaI (Tuong IaI chua
bao gIo sang sua Ihe nay) va IhI phng IIem nang nhung
sa n pha m mo I. Nhung ke I qua Ihuo ng khng Iho a ma n
duoc nhung IoI IIen doan. C phIeu Upjohn Iro nen IhaI
Ihuong Ien xung, xung Ien khI ho ch dua ra duoc
II bang gi mI ngan hang, mI dIch vu IIeI kIem va cho
vay, hay mI con ngua van. Cac manh duoc rap nI bang
Iam nhin ca nhan cua Tng gIam dc, nhung khI ng ve
huu, GreaI WesIern vap nga voI chnh m hinh kenh cang
va IhIeu keI dnh, roI vao Iinh Irang IaI cau Iruc mang Inh
d I pho , va bI ba n Ia I cho WashIngIon MuIuaI.
R. |. Reynolds
KhI R. |. ReynoIds ba I da u Iu I d c va bI ca c Ihe Iu c
chng Ihuc Ia Ian cng, ho phan ung IaI bang cach Ihuc
hIen cac vu mua IaI IhIeu suy ngh, nhu Iruong hop voI Sea
Land. Ho mua SeaLand va d vao hon 2 I d de gIup no
hoaI dng hIeu qua (Irong khI do, cac nha may Ihuc Ia Ihi
cang ngay cang dI xung vi khng duoc dau Iu dung muc),
sau do nam nam phaI ban dI va chIu I. MI Ian co Tng
gIam dc moI Ia mI Ian co chIen Iuoc moI. Sau nay, khI da
chIu maI vI Ir s mI vao Iay PhIIIp MorrIs, R. |. ReynoIds
Ihuc hIen chIen dIch mua IaI c phIeu, chu yeu Ia de Iam
gIau cho cap Ianh dao chu khng phaI de xay dung cng
Iy.
ScoII Paper
RoI vao Irang IhaI da dang hoa de phan ung IaI Iruoc su
Ian cng cua ProcIer & GambIe va KImberIyCIark vao nganh
kInh doanh c I Io I cu a ho . Vo I m I T ng gIa m d c mo I,
ScoII IaI dI Iheo mI con duong moI, mI dInh huong moI,
mI Iam nhin moI. ScoII Ihuc hIen nhung n Iuc caI cach
TU T T D N V DA I
416
PHU LUC
417
Ioan b cng Iy. CaI gIam ngan sach keo Iheo cac van de
ve IInh Ihan, dan den vIec nhung nguoI gIoI roI bo cng Iy.
Chon mI nguoI ke nhIem qua kem. NguoI nay IhaI baI, va
bI Ihay Ihe boI mI Tng gIam dc xuaI sac, ph Iruong,
hung hang qua muc IaI dua ra mI huong dI moI, d II
cho Ihe he Iruoc. MI cuc caI cach Ioan dIen khac, 400
nha Ianh dao dng IoaI roI cng Iy. Bch chuong dan khap
noI Iren Iuong, ca ngoI chuong Irinh moI. Cng Iy IaI IaI cau
Iruc. MI Tng gIam dc khac Ien Ihay IaI IIep Iuc IaI cau
Iruc, dua cng Iy Iheo mI huong moI. Cang suI gIam, IaI
Ihue mI Tng gIam dc khac.
Chrysler
Nam nam hoaI dng hIeu suaI cao, sau do IuI gIam Iro
ve gIaI doan khung hoang. MI nhan vaI ben Irong cng Iy
da phaI bIeu Chung II gIng nhu nhung benh nhan mac
be nh IIm ma ch, vuo I qua duo c cu c gIa I pha u kha n ca p
Irong nhIeu nam va rI IaI quay ve voI II sng IhIeu Ianh
ma nh. Phan Ia n Iu c Iuo ng va o Inh vu c xe Ihe Ihao Y ,
nganh kInh doanh may bay rIeng, va nganh quc phong.
MI Ian nua xoay chuyen Iinh Ihe vao nhung nam 1990,
nhung cuI cung van bI ban cho DaImIer.
Harris
DI Ien cung voI mI Tng gIam dc co mI KhaI nIem con
nhm Irong dau, dng IhoI da Iao ra duoc hIeu ung banh
da ban dau. Nhung ng IaI khng dua khaI nIem nay vao
nhung IoI hua hao ma khng bao gIo Ihuc hIen duoc. Sau
nay, gIng nhu mI con bac IaI Las Vegas, ho daI cuoc vao
cac san pham cuu IInh, v du nhu Ihuc chua IrI chung
hoI dau RogaIne. Nhung van de voI san pham, dau IIen Ia
voI HaIcIon va nhung san pham khac, cang Iam Iram Irong
su dao dng cua c phIeu. CuI cung mac phaI can benh
IaI cau Iruc va phaI saI nhap voI PharmacIa.
Warner-LamberI
Dao d ng qua Ia I, Iu sa n pha m IIeu du ng sang duo c
pha m va sa n pha m cham so c su c kho e, r I quay Ia I, r I
cung Iuc kInh doanh ca haI, rI ch chon mI, rI chuyen
sang caI kIa. MI Tng gIam dc moI IaI dua ra mI Iam
nhin moI, mI cau Iruc moI, cham duI suc da ma nguoI IIen
nhIem da Iao dung, dua chIec banh da dI Iheo mI huong
khac. C gang Iao ra buoc nhay voI bang cach Ihuc hIen
nhung vu mua IaI cng Iy Iao bao, nhung IhaI baI va phaI
chIu I hang Iram IrIeu d. CuI cung, sau nhIeu nam voI
nhIeu chuong Irinh IhIeu nhaI quan, ho roI vao Iay PIIzer,
cham duI cuc sng bap benh cua mI cng Iy dc Iap.
CNG TY NG N NGA Y
Burroughs
Trong gIaI doa n dI Ien, T ng gIa m d c cu a Burroughs,
mI nguoI xuaI sac nhung hoI Iam dung, da IaI cau Iruc
TU T T D N V DA I
418
PHU LUC
419
vI Tng gIam dc ve huu, Iinh hinh cho Ihay ro ng chnh
Ia su c da y chnh cho chIe c ba nh da , khng pha I do m I
nhom manh me duoc dan daI boI mI KhaI nIem con nhm
Ihng nhaI. ChIec banh da cham IaI; cng Iy mac phaI can
benh IaI cau Iruc va IhI phng Iuong IaI mac du khng
bao gIo Ihuc hIen duoc IoI hua. RubbermaId Iu vI Ir dung
dau Irong danh sach nhung cng Iy duoc nguong m nhaI
cu a Fortune, den muc bI mua IaI boI NeweII ch Irong vong
S nam.
Teledyne
TeIedyne dI Ien va IuI gIam cung voI mI IhIen IaI, Henry
SIngIeIon, duoc bIeI den duoI bIeI danh Nhan su. KhaI nIem
con nhm cua cng Iy duoc Iom IaI nhu sau: Tuan Iheo b
nao cua Henry. SIngIeIon Ihuc hIen hang Iram vu mua IaI
cng Iy, Irong cac Inh vuc Iu hang dIen Iu den kIm IoaI
hIem. Cac van de baI dau xuaI hIen khI Henry ve huu va
dem Iheo b nao cua minh. TeIedyne baI dau IruoI daI Iheo
duong xoan c, cuI cung saI nhap voI AIIegheny.
nho m Ia nh da o. Sau na y, khI ng ve huu, ca c nha dIe u
hanh da Ihay Ihe KhaI nIem con nhm bang cau Ihan chu
Iang Iruong. HarrIs chao dao Irong Inh vuc Iu dng hoa
van phong, mI saI Iam Ion, va sau do Ia mI IoaI vu mua
Ia I cng Iy khng IIen quan gi nhau. RoI va o Ira ng Iha I
ban muI Ihom, nhung khng che bIen duoc mon ngon.
ChIec banh da ngung IaI hoan Ioan.
Hasbro
Hasbo Ia m I cng Iy so sa nh ga n nhu da co Ihe Iro
Ihanh cng Iy nhay voI. Ho mang IaI keI qua phI Ihuong
bang cach Iheo duI nhaI quan mI KhaI nIem con nhm ve
Iam moI cac nhan d choI c dIen, v du nhu G.I.|oe. Dang
IIec Ia nha kIen Iruc su cua nhung chuyen dI da maI dI
ngI khI con Ire. NguoI ke nhIem ch daI duoc muc Cap d
3 (nha quan Iy hIeu qua) chu khng phaI Cap d S. ChIec
banh da quay cham IaI. VI Tng gIam dc phan ung bang
cach IaI cau Iruc va cuI cung Ihue mI nguoI ben ngoaI de
gIup Iao suc da.
Rubbermaid
Neu co cng Iy bo qua buoc xay dung nen Iang, do chnh
Ia RubbermaId. VI Tng gIam dc Irong gIaI doan chuyen
dI da de xuaI IaI cau Iruc cng Iy hoan Ioan, mI vIec gay
nhIeu xn xao. Tang Iruong Iro Ihanh cau Ihan chu, Iang
Iruong baI chap anh huong den suc da ve Iau ve daI. KhI
TU T T D N V DA I
420
PHU LUC
421
Tn cng ty
T ng s vu
mua la i cng
ty trong qua
trnh c
nghin cu
T ng s vu
ba n la i
cng ty
trong qua
trnh c
nghin c u
T l tha nh cng
chung cua
chin lc
mua la i cng ty
AbboII 21 S +2
Upjohn 2S 7 NA
CIrcuII CIIy 1 0 +3
SIIo 4 0 1
IannIe Mae 0 0 +3
GreaI WesIern 21 3 1
GIIIeIIe 39 20 +3
WarnerLamberI 32 14 1
KImberIy CIark 22 18 +2
ScoII Paper 18 24 2
Kroger 11 9 +2
A&P 14 4 3
Nucor 2 3 +3
BeIhIehem SIeeI 10 23 3
PhIIIp MorrIs SS 19 +1
R.|.ReynoIds 36 29 3
PIIney Bowes 17 8 +1
Addressograph 19 9 3
WaIgreens 11 8 +3
Lckerd 22 9 1
WeIIs Iargo 17 6 +3
Bank oI AmerIca 22 13 +1

Burroughs 22 7 2
ChrysIer 14 1S 1
HarrIs 42 7 1
Hasbro 14 0 +1
RubbermaId 20 S +3
TeIedyne 8S 3 2
PHU LU C 8.B
TO M TA T PHN TICH
CA C VU MUA LA I CNG TY
CNG TY NHA Y VO T
VA CNG TY l TRO NG
De xay du ng ba ng na y, chu ng II xay du ng I ng s vu mua Ia I cng Iy
duoc Ihuc hIen Irong Ihap nIen Iruoc IhoI dIem chuyen dI cho den
1998. Sau do chu ng II da nh gIa Iu ng vu mua Ia I Iren Ihang dIe m Iu
3 den +3, dua Iren xep hang phan Ich cua chung II ve IaI chnh va
dInh Inh. Trong Iruo ng ho p Upjohn, chu ng II khng Ihe Ihu Iha p du
Ihng IIn de Ihu c hIe n m I cu c phan Ich ca n ke va vi va y khng Ihe
cho dIe m cng Iy.
TU T T D N V DA I
422
PHU LUC
423
CHU THICH
1. BeryI Markham, West with the Night (NXB NorIh PoInI, 1983)
2 Ca c Inh Ioa n Io I nhua n c phIe u Irong quye n sa ch na y duo c du a va o
du IIeu Iu Trung Iam NghIen cuu GIa c phIeu cua DaI hoc ChIcago
(CRSP)
3 Dung du IIeu cua CRSP, IoI nhuan Ich Iuy duoc Inh Iu 31121984
den 31121999, cho GL va IhI Iruong chung, IaI ca c Iuc duoc IaI
dau Iu, co dIeu chnh su chIa Iach c phIeu.
4 NghIch Iy SIockdaIe duo c da I Ien Iheo Iuo ng |ames SIockdaIe, nguo I
sng soI qua 7 nam Iam Iu bInh chIen Iranh va daI nIem IIn vao haI
huo ng Ira I nguo c nhau.
S DavId McCuIIough, Truman (Nha xua I ba n SImon & SchusIer, 1992)
6 RoberI SpecIor, du a Iren nghIen cu u va ba n Iha o cu a WIIIIam W. WIcks,
Shared Values, A History of Kimberly-Clark (NXB GreenwIch, 1997)
7 DarwIn SmIIh May Have Done Too Good a |ob, Business Week, 1988;
Rae Takes On Ihe Paper IndsuIrys Tough Lone WoII, GIobe and MaII,
1991; Iormer CLO oI KC DIes, Dallas Morning News, 199S
8 Ban ghI chep cuc phong van
9 Ban ghI chep cuc phong van
10 DarwIn SmIIh May Have Done Too Good a |ob, Business Week, 1988
11 DarwIn SmIIh May Have Done Too Good a |ob, Business Week, 1988;
KImberIyCIark BeIs, WIns on InnovaIIon, Wall Street Journal, 1991;
DarwIn L. SmIIh, 69, LxecuIIve Who Remade a Paper Company, New
York Times, 199S; RoberI SpecIor, dua Iren nghIen cuu va ban Ihao
cu a WIIIIam W. WIcks, Shared Values, A History of Kimberly-Clark (NXB
GreenwIch, 1997)
12 RoberI SpecIor, du a Iren nghIen cu u va ba n Iha o cu a WIIIIam W. WIcks,
Shared Values, A History of Kimberly-Clark (NXB GreenwIch, 1997)
13 International Directory of Company Histories, voI. 3 (NXB SI. |ames,
1991); KImberIyCIarkAImIng Ior Ihe Consumer, Financial World,
1970
14 RoberI SpecIor, du a Iren nghIen cu u va ba n Iha o cu a WIIIIam W. WIcks,
Shared Values, A History of Kimberly-Clark (NXB GreenwIch, 1997); ;
DarwIn L. SmIIh, 69, LxecuIIve Who Remade a Paper Company, New
York Times, 199S; Iormer CLO oI KC DIes, Dallas Morning News,
199S; Ba n ghI che p cu c pho ng va n; Paper TIger: How KImberIyCIark
Wraps IIs BoIIom LIne In DIsposabIe HuggIes, Wall Street Journal, 1987
1S The BaIIIe oI Ihe BoIIoms, Forbes, 1997
16 The BaIIIe oI Ihe BoIIoms, Forbes, 1997
17 RoberI SpecIor, du a Iren nghIen cu u va ba n Iha o cu a WIIIIam W. WIcks,
Shared Values, A History of Kimberly-Clark (NXB GreenwIch, 1997)
18 SheIby IooIe, The Civil War: A Narrative: Red River to Appomattox
(NXB Random House, 197S); |ames M. McPherson, Battle Cry of
Freedom: The Civil War Era (NXB BaIIanIIne Books, 1989)
19 Gordon McKIbben, Cutting Edge: Gillettes Journey to Global Leadership
(NXB Harvard, 1998)
20 Ta I IIe u da nh ma y cu a GIIIeIIe, 199S; Gordon McKIbben, Cutting Edge:
Gillettes Journey to Global Leadership (NXB Harvard, 1998); RIIa
RIcardoCampeII, Resisting Hostile Takeovers: The Case of Gillette (NXB
Praeger, 1997)
21 Gordon McKIbben, Cutting Edge: Gillettes Journey to Global Leadership
(NXB Harvard, 1998)
22 RIIa RIcardoCampeII, Resisting Hostile Takeovers: The Case of Gillette
(NXB Praeger, 1997)
23 Ta c gIa Irao d I vo I T ng gIa m d c GIIIeIIe, 2000
24 Gordon McKIbben, Cutting Edge: Gillettes Journey to Global Leadership
(NXB Harvard, 1998). Ca c Inh Ioa n su du ng du IIe u cu a CRSP
2S Gordon McKIbben, Cutting Edge: Gillettes Journey to Global Leadership
(NXB Harvard, 1998)
26 MaxweII ReIInquIshes RIghIs Io SS.S MIIIIon IInaI ReIIremenI PaymenI,
PR Newswire, 1992; SS.S MIIIIon DecIIned by LxOIIIcIaI, Washington
Post, 1992
27 Iacoccas LasI SIand, Fortune, 1992
28 SIncere Tyranny, Forbes, 1992
29 ManagIng: Leaders oI CorporaIe Change, Fortune, 1992
30 ChaIrman QuIIs PosI, New York Times, 1992; RubbermaIds Sad
SuccessIon TaIe, New York Times, 1987
TU T T D N V DA I
424
PHU LUC
42S
31 Is RubbermaId ReacIIng Too LaIe7 New York Times, 1996
32 Ba n ghI che p pho ng va n
33 ChrIs |ones and Duane DuIIy, MedIa Hype AnaIysIs, nghIen cu u Ihu c
hIen cho quyen sach T Tt n V ai, 1998, 1999
34 DId CLO DunIap Save ScoII Paper or |usI PreIIy II Up7 The Shredder,
Business Week, 1996
3S DId CLO DunIap Save ScoII Paper or |usI PreIIy II Up7 The Shredder,
Business Week, 1996; ChaIn Saw AI Io Ihe Rescue7, Forbes, 1996; AIIer
Ihe IaII, Across Ihe Board, 1996; OnIy Ihe ParanoId SurvIve, WorIh
OnIIne, 1996; Mean Business: How I Save Bad Companies and Make
Good Companies Great (NXB IIresIde, 1997)
36 Mean Business: How I Save Bad Companies and Make Good Companies
Great (NXB IIresIde, 1997)
37 Nhung Iruong hop Tng gIam dc uy Iuc Iro Ihanh ganh nang cho
cng Iy Ia GreaI WesIern, WarnerLamberI, ScoII Paper, BeIhIehem SIeeI,
R. |. ReynoIds, AddressographMuIIIgraph, Lckerd, Bank oI AmerIca,
Burroughs, ChrysIer, RubbermaId, va TeIedyne.
38 PresIdenI Iacocca, Wall Street Journal, 1982; Iacocca Hands Over
Ihe Keys Io ChrysIer, Investors Business Daily, 1993
39 Iacocca Hands Over Ihe Keys Io ChrysIer, Investors Business Daily,
1993
40 How ChrysIer IIIIed DeIroIIs BIggesI Shoes, Wall Street Journal, 1994
41 Why CerIaIn SIocks, Wall Street Journal, 199S; ChrysIers New PIan:
SeII Cars, Fortune, 199S
42 WIII Success SpoII ChrysIer7 Fortune, 1994; Company oI Ihe Year:
ChrysIer Has Ihe HoI Car. More ImporIanI, II Has a SmarI, DIscIpIIned
ManagemenI Team, Forbes, 1997; DaImIerBenz WIII AcquIer ChrysIer
In S36 BIIIIon DeaI ThaI WIII Reshape IndusIry, New York Times, 1998
43 Ba n ghI che p pho ng va n; A Drugmakers ReIurn Io HeaIIh, Business
Week, 1976; Herman Kogan, The Long White Lines: The Story of Abbott
Laboratories (NXB Random House, 1963)
44 The Upjohn Company, International Directory of Company Histories;
The MedIcIne Men oI KaIamazoo, Fortune, 19S9
4S LeIgh WIIbanks, CLO AnaIysIs UnII, du a n nghIen cu u Good Io GreaI,
1998
46 Du IIeu Iu UnIversIIy oI ChIcago CenIer Ior Research In SecurIIIes
PrIces, Ia I ca c Iu c duo c Ia I da u Iu va co dIe u chnh su chIa Ia ch c
phIe u
47 Ba n ghI che p pho ng va n
48 Herman Kogan and RIck Kogan, Pharmacist to the Nation, (WaIgreens
Company, 1989); Ba n ghI che p pho ng va n
49 Ba n ghI che p pho ng va n
S0 Du IIe u Iu UnIversIIy oI ChIcago CenIer Ior Research In SecurIIIes PrIces,
Ia I ca c Iu c duo c Ia I da u Iu va co dIeu chnh su chIa Ia ch c phIe u
S1 Ba n ghI che p pho ng va n
S2 Ba n ghI che p pho ng va n
S3 Ba n ghI che p pho ng va n
S4 |oseph I. CuIIman 3d, Im a Lucky Guy, 1998
SS SearchIng Ior ProIIIs aI BeIhIehem, New York Times, 1983
S6 SIeeI Man Ken Iverson, Inc., 1986
S7 |eIIrey L. Rodengen, The Legend of the Nucor Corporation, (NXB WrIIe
SIuII LnIerprIses, 1997)
S8 |oseph I. CuIIman 3d, Im a Lucky Guy, 1998
S9 Gordon McKIbben, Cutting Edge: Gillettes Journey to Global Leadership
(NXB Harvard, 1998)
60 Tom WoIIe, The Electric Kool-Aid Acid Test (NXB BanIam, 1999)
61 Warren BuIIeII, The Essays of Waren Buffett: Lessons for Corporate
America (NXB Da I ho c YeshIva, 1998)
62 Ba n ghI che p pho ng va n
63 Duane DuIIy, IndusIry AnaIysIs UnII, du a n nghIen cu u T T t n V
ai, 1998
64 Ba n ghI che p pho ng va n; A Banker Lven Keynes MIghI Love, Forbes,
1984
6S Ba n ghI che p pho ng va n
66 Ba n ghI che p pho ng va n
67 Gary HecIor, Breaking the Bank: The Decline of BankAmerica (NXB
Brown & Company, 1988)
TU T T D N V DA I
426
PHU LUC
427
68 BIg QuarIerIy DeIIcII SIuns BankAmerIca, Wall Street Journal, 198S
69 Gary HecIor, Breaking the Bank: The Decline of BankAmerica (NXB
Brown & Company, 1988); BIg QuarIerIy DeIIcII SIuns BankAmerIca,
Wall Street Journal, 198S; AuIocraI Tom CIausen, Wall Street Journal,
1986; Ban ghI chep phong van
70 CombaI BankIng, Wall Street Journal, 1989
71 Ba n ghI che p pho ng va n
72 Ba n ghI che p pho ng va n
73 Ba n ghI che p pho ng va n
74 Ba n ghI che p pho ng va n
7S Ba n ghI che p pho ng va n
76 Ba n ghI che p pho ng va n
77 Lckerd Ad Message: TaIIored Io III, Chainstore Age Executive, 1988;
Heard on Ihe SIreeI, Wall Street Journal, 1964; |ack Lckerd ResIgns
as ChIeI LxecuIIve,Wall Street Journal, 1974; |.C. Penney GeIs Lckerd
Shares, Wall Street Journal, 1996; |.C. Penney Has Seen Ihe IuIure,
Kiplingers Personal Finance Magazine, 1997
78 Ba n ghI che p pho ng va n
79 TunIng In, Forbes, 1981; VIdeo IoIIIes, Forbes, 1984; Ba n ghI che p
pho ng va n
80 The Iorbes Iour Hundred, Forbes, 1994
81 International Directory of Company Histories (NXB SI. |ames, 199S)
82 International Directory of Company Histories (NXB SI. |ames, 199S);
MakIng BIg Waves wIIh SmaII IIsh, Business Week, 1967
83 The SphInx Speaks, Forbes, 1978
84 The SInguIar Henry SIngIeIon, Forbes, 1979
8S ScoII |ones, LxecuIIve CompensaIIon AnaIysIs UnII, du a n nghIen cu u
T Tt n V ai, 1999
86 |Im CoIIIns, Summary Changes In CompensaIIon AnaIysIs, Summary
NoIes #S, du an nghIen cuu Good Io GreaI, 1999
87 Nucor GeIs Loan, Wall Street Journal, 1972; Nucors BIg Buck
IncenIIves, Business Week, 1981
88 A New PhIIosophy, Winston-Salem Journal, 1993; ChangIng Ihe RuIes
oI Ihe Game, PIannIng RevIew, 1993
89 How Nucor CrawIordsvIIIe Works, Iron Age New Steel, 199S
90 A New PhIIosophy, Winston-Salem Journal, 1993
91 Nucor GeIs Loan, Wall Street Journal, 1972
92 Ba n ghI che p pho ng va n
93 |oseph I. CuIIman 3d, Im a Lucky Guy, 1998
94 BoId Banker: WeIIs Iargo Takeover oI Crocker Is YIeIdIng ProIII buI
Some PaIn, Wall Street Journal, 1986
9S BoId Banker: WeIIs Iargo Takeover oI Crocker Is YIeIdIng ProIII buI
Some PaIn, Wall Street Journal, 1986
96 Ban ghI chep phong van; BoId Banker: WeIIs Iargo Takeover oI
Crocker Is YIeIdIng ProIII buI Some PaIn, Wall Street Journal, 1986
97 BooI Camp Ior Bankers, Forbes, 1990
98 Ba n ghI che p pho ng va n
99 ChrIs |ones and Duane DuIIy, LayoIIs AnaIysIs, du an nghIen cuu
T Tt n V ai, 19981999
100 WeIIs Buy Crockers In BIggesI U.S. Bank Merger, American Banker,
1986; WeIIs Iargo Takeover oI Crocker Is YIeIdIng ProIII buI Some
PaIn, Wall Street Journal, 1986; A CaIIIornIa Bank ThaI Is AnyIhIng
buI LaId Back, Business Week, 1990
101 ChrIs |ones and Duane DuIIy, LayoIIs AnaIysIs, du an nghIen cuu
T Tt n V ai, 19981999
102 Ba n ghI che p pho ng va n
103 IndusIry IragmenIaIIon SpeIIs OpporIunIIy Ior AppIIance ReIaIIer,
Investment Dealers Digest, 1971
104 CIrcuII CIIy: PayIng CIose AIIenIIon Io IIs PeopIe, Consumer
Electronics, 1988
10S Ba n ghI che p pho ng va n
106 DIxons Makes S384 MIIIIon U.S. BId, Financial Times, 1987; UK
LIecIronIcs ChaIn Maps US SIraIegy; DIxons MovIng Io AcquIre SIIo,
HID The Weekly Home Furnishing Newspaper; 1987; DIxons TIghIens
GrIp on SIIo, HID The Weekly Home Furnishing Newspaper, 1992
TU T T D N V DA I
428
PHU LUC
429
107 LrIc Hagen, LxecuIIve Churn AnaIysIs, du a n nghIen cu u T T t n
V a i, 1999
108 GIIIeIIe: The PaIIenI HonIng oI GIIIeIIe, Forbes, 1981
109 When MarkeIIng Takes Over aI R. |. ReynoIds, Business Week, 1978;
Tar Wars, Forbes, 1980; Bryan Burrough and |ohn HeIyar, Barbarians
at the Gate (NXB HarperCoIIIns, 1991)
110 Ba n ghI che p pho ng va n
111 The George WeIssman Road Show, Forbes, 1980
112 |oseph I. CuIIman 3d, Im a Lucky Guy, 1998
113 Ba n ghI che p pho ng va n
114 Ba n ghI che p pho ng va n
11S How Do Tobacco LxecuIIves LIve wIIh ThemseIves7 New York Times
Magazine, 1994
116 Ba n ghI che p pho ng va n
117 Gordon McKIbben, Cutting Edge: Gillettes Journey to Global Leadership
(NXB Harvard, 1998)
118 |oseph I. CuIIman 3d, Im a Lucky Guy, 1998
119 Ba n ghI che p pho ng va n
120 WInsIon S. ChurchIII, The Hinge of Fate (NXB HoughIon MIIIIIn, 19S0)
121 HermII KIngdom, Wall Street Journal, 19S8; WIIIIam I. WaIsh, The Rise
and Decline of the Great Atlantic and Pacific Tea Company (NXB LyIe
SIuarI, 1986);
122 HermII KIngdom, Wall Street Journal, 19S8
123 We ShouId Have Moved a LoI Sooner, Forbes, 1976
124 WIIIIam I. WaIsh, The Rise and Decline of the Great Atlantic and Pacific
Tea Company (NXB LyIe SIuarI, 1986); Fortune, 1963
12S We ShouId Have Moved a LoI Sooner, Forbes, 1976; A&Ps PIoy:
CuIIIng PrIces Io Turn a ProIII, Business Week, 1972; Fortune, 1963
126 AIIIng A&P, Wall Street Journal, 1964
127 WIIIIam I. WaIsh, The Rise and Decline of the Great Atlantic and Pacific
Tea Company (NXB LyIe SIuarI, 1986)
128 A&Ps PIoy: CuIIIng PrIces Io Turn a ProIII, Business Week, 1972;
A&Ps PrIce War BIIes BroadIy and DeepIy, Business Week, 1972;
BankIng AgaInsI A&P, Time 1973; A&P CounIs Ihe CosI oI IIs PyrrhIc
VIcIory, Business Week, 1973
129 SIumbIIng GIanI, Wall Street Journal, 1978
130 ShIIIIng Gear: A&P PrIceCuIIIng DIdnI CreaIe Krogers ProbIems...,
Forbes, 1972; SupersIores May SuII CusIomers Io a TshIrI or a T
bone, Wall Street Journal, 1973; PIaIn and Iancy: SupermarkeI
BouIIques Spur Krogers GaIns, Barrons, 1981; 2S0,000 UnpaId
ConsuIIanIs, Forbes, 1981
131 Ba n ghI che p pho ng va n
132 Kroger and Ired Meyer Merge Io CreaIe No.1 U.S. Grocery BIz,
Discount Store News, 1999
133 TroubIe SIaIks Ihe AIsIes aI A&P, Business Week, 1991
134 PIIney Bowes Pep, Financial World, 1962; No MIddIe Ground,
Forbes, 1961
13S Moodys Industrial Manual 2000
136 Roy Ash Is HavIng Iun aI AddressogrIeIMuIIIgrIeI, Fortune, 1978;
How Roy Ash GoI Burned, Fortune, 1981
137 Up Irom Ihe Ashes, Forbes, 1979; AM InIernaIIonaI: The Cash BInd
IhaI ThreaIens a Turnaround, Business Week, 1980; Ash Iorced ouI
oI Two AM PosIs, New York Times, 1981
138 Why Ash Was OusIed aI AM InIernaIIonaI, Business Week, 1981; Roy
Ash ResIgns under IIre, Fortune, 1981; How Roy Ash GoI Burned,
Fortune, 1981; Up Irom Ihe Ashes, Forbes, 1979; AM IIIes Chaper
11, New York Times, 1982
139 When TechnoIogy Was NoI Lnough, Business Week, 1982; How Roy
Ash GoI Burned, Fortune, 1981; AM InIernaIIonaI: The Cash BInd
IhaI ThreaIens a Turnaround, Business Week, 1980
140 When TechnoIogy Was NoI Lnough, Business Week, 1982; AMs
BrIghIesI Years Now DIm MemorIes, New York Times, 1982
141 How Roy Ash GoI Burned, Fortune, 1981; HIghTechnoIogy Dream
Turns InIo a NIghImare, Financial Times, 1982
142 AM InIernaIIonaI: The Cash BInd IhaI ThreaIens a Turnaround,
Business Week, 1980; The UnIIappabIe Roy Ash, Forbes, 1980
TU T T D N V DA I
430
PHU LUC
431
143 AM InIernaIIonaI: The Cash BInd IhaI ThreaIens a Turnaround,
Business Week, 1980; Ash Iorced OuI oI Two AM PosIs, New York
Times, 1981; When TechnoIogy Was NoI Lnough, Business Week, 1982
144 Ba n ghI che p pho ng va n
14S Ba n ghI che p pho ng va n
146 Ba n ghI che p pho ng va n
147 Ba n ghI che p pho ng va n
148 Ba n ghI che p pho ng va n
149 Ba n ghI che p pho ng va n
1S0 WInsIon S. ChurchIII, The Grand Alliance (NXB HoughIon MIIIIIn, 19S0)
1S1 MarIIn GIIberI, The Churchill War Papers, voI.2 (NXB W. W. NorIon,
199S)
1S2 WInsIon S. ChurchIII, The Gathering Storm (NXB HoughIon MIIIIIn,
1948)
1S3 Ba n ghI che p pho ng va n
1S4 Man oI SIeeI CorrenII Hopes Io Take Nucor Io No.1, Business Journal
Charlotte, 1994
1SS SIandard & Poors IndusIry DaIabase, MeIaIs: IndusIrIaI, Iron and SIeeI,
2001
1S6 Ba n ghI che p pho ng va n
1S7 Ban ghI chep phong van; |eIIrey L. Rodengen, The Legend oI Nucor
(NXB WrIIe SIuII, 1997)
1S8 |eIIrey L. Rodengen, The Legend of Nucor (NXB WrIIe SIuII, 1997)
1S9 Ba n ghI che p pho ng va n
160 |oseph I CuIIman 3d, Im a Lucky Guy, 1998; RIchard KIuger, Ashes to
Ashes (NXB AIIred A. KnopI., 1996); Beverage ManagemenI: RIsky
buI SIraIghI Up 7UP, Forbes, 1982; Coke Pepers 7UP and PepsI,
Advertising Age, 1986
161 |oseph I CuIIman 3d, Im a Lucky Guy, 1998
162 |ohn SIrohmeyer, Crisis in Bethlehem (NXB Da I ho c PIIIsburgh, 1986);
The Labors oI TrauIIeIn, Forbes, 1981; BeIhIehems ThIn SIab Yawn,
American Metal Market, 1989; BeIhIehem Museum, NaIIonaI PubIIc
RadIo, 1998
163 Upjohn: SaIeIy oI Upjohns OraI AnIIdIabeIIc Drug DoubIed In SIudy;
IIrm DIspuIes IIndIng, Wall Street Journal, 1970; Upjohn: A BIIIer
PIII Ior Upjohn SharehoIders (Drug Company InvoIved In AnIIbIoIIc
ConIroversy), Financial World, 1974; Upjohn: The Upjohn company:
PresenIaIIon by R.T.ParIeI, |r., ChaIrman oI Ihe Board and ChIeI
LxecuIIve OIIIcer, and L.C. HoII, VIce PresIdenI and GeneraI Manager,
PharmaceuIIcaI DIvIsIon, Io Ihe SecurIIy AnaIysIs oI San IrancIsco,
SepIember 11, 197S, Wall Street Transcript, 197S; Upjohn: HaIr
RaIsIng HappenIngs aI Upjohn (TesIIng a Cure Ior BaIdness, Ihe
Company SquIrms aI Ihe UnweIcome CIamor), Fortune, 1981;
Upjohn: IDA Says Upjohn LxaggeraIe CIaIms on Drugs VaIue In
TreaIIng BaIdness, Wall Street Journal, 1986; Upjohn: RIpIIde: Can
Upjohn Manage IIs Way ouI oI a ProducI Gap7 II NoI, II CouId Be SwepI
InIo Ihe IndusIry Merger Wave, Financial World, 1989; Upjohn: The
CorporaIIon: SIraIegIes: WIII ThIs IormuIa Cure WhaI AIIs Upjohn7 As
Ihe Sharks CIrcIe, IIs SpendIng BIg on R&D and MarkeIIng, Business
Week, 1989; Upjohn: TechnoIogy and MedIcIne: Upjohn SIeep Drug
BeIng InvesIIgaIed Ior SaIeIy by IDA, Wall Street Journal, 1984;
Upjohn: HaIcIon Takes AnoIher HII: TaInIed DaIa PIayed a Key RoIe
In IDA ApprovaI, Newsweek, 1992; Upjohn: MedIcIne: IueIIng Ihe
IIre over HaIcIon: Upjohns Own SIaII Has RaIsed SaIeIy Concerns,
Newsweek, 1992; Upjohn: Top oI Ihe News: SuccessIons: AI Upjohn,
a GrIm ChangIng oI Ihe Guard: Ley SmIIh InherIIs Ihe ProbIemPIagued
Drugmaker aI a CrIIIcaI |uncIure, Business Week, 1993
164 Ba n ghI che p pho ng va n
16S NoLongerSoGreaI ScoII, Forbes, 1972
166 ScoII Paper Back on IIs IeeI, Forbes, 1976
167 ScoII IsnI LumberIng Anymore, Fortune, 198S
168 ScoII Paper: Back on Ihe AIIack, Financial World, 1979; A Paper
TIger Grow CIaws, Business Week, 1969; OuIIook Ior 197 Year
Lnd SIaIemenI, Paper Trade |ournaI, 1969; ProIIIs Peak Ior ScoII
Paper, Financial World, 1970; NoLongerSoGreaI ScoII, Forbes,
1972
169 Ba n ghI che p pho ng va n
170 Ba n ghI che p pho ng va n
171 Ba n ghI che p pho ng va n
TU T T D N V DA I
432
PHU LUC
433
172 Ann KaIser SIearns, Coming Back: Rebuilding Lives after Crisis and
Loss (NXB BaIIanIIne, 1988)
173 DavId MaxweII Takes Over TroubIe IannIe Mae, Washington Post,
1981; IannIe Mae Searches Ior HIgher Ground, Fortune, 1981
174 IannIe Mae Searches Ior HIgher Ground, Fortune, 1981
17S IannIe Mae Searches Ior HIgher Ground, Fortune, 1981
176 Ba n ghI che p pho ng va n
177 TIm Brooks and LarIe Marsh, The Complete Directory of Primetime
Networks and Cable TV Shows (NXB BaIIanIIne, 1999)
178 |Im and SybII SIockdaIe, In Love and War (NXB NavaI InsIIIuIe, 1990)
179 Plato: The Protagoras and Meno Translated by W.K.C. Guthrie (NXB
PenguIn CIassIcs, 19S6)
180 IsaIah BerIIn, The Hedgehog and the Fox (NXB LIephanI Paperbacks,
1993)
181 Ba n ghI che p pho ng va n
182 Ba n ghI che p pho ng va n
183 Ba n ghI che p pho ng va n
184 ConvenIence wIIh a DIIIerence, Forbes, 1990
18S WaIgreens AnnuaI ReporI, 1998
186 TurnIng In, Forbes, 1981
187 Tandy Agrees Io Buy AsseIs oI Lckerd UnII, Wall Street Journal, 198S
188 Moodys Industrial, SubsIdIary LIsI, 2000
189 Warren BuIIeIIs IavourIIe Banker, Forbes, 1993
190 Lawrence A. CunnIngham and Warren L. BuIIeII, The Essays of Warren
Buffett: Lessons for Corporate America, 1998
191 WeIIs Iargo TargeIs SouIhern CaIIIornIa, American Banker, 1987;
WeIIs Iargo Io CuI Overseas AcIIvIIIes Io BoosI IIs ProIII:, Wall Street
Journal, 198S; WeIIs Iargo TrIms IIs SaIIs, American Banker, 198S;
A Banker Lven Keynes MIghI Love, Forbes, 1984
192 BankAmerIca Launches Probe, Wall Street Journal, 198S; More Than
MorIgages AIIs BankAmerIca, Fortune, 198S; BIg QuarIerIy DeIIcII
SIuns BankAmerIca, Wall Street Journal, 198S; Sam ArmacosIs Sea
oI TroubIes, Banker, 198S
193 Ba n ghI che p pho ng va n
194 Ba n ghI che p pho ng va n
19S BooI Camp Ior Bankers, Forbes, 1990
196 HospIIaI SuppIIers SIrIke Back, New York Times, 198S; The Abbott
Almanac: 100 Years of Commitment to Quality Health Care (NXB
BenjamIn, 1987); AbboII: ProIIIIng Irom ProducIs ThaI CuI CosIs,
Business Week, 1984; In MedIcaI TesIIng, AbboII Is Ihe Name oI Ihe
Game, Business Week, 1987
197 RIpIIde: Can Upjohn Manage IIs Way ouI oI a ProducI Gap7 Financial
World, 1989; Upjohn: The CorporaIIon: SIraIegIes: WIII ThIs IormuIa
Cure WhaI AIIs Upjohn7 As Ihe Sharks CIrcIe, IIs SpendIng BIg on
R&D and MarkeIIng, Business Week, 1989
198 RIpIIde: Can Upjohn Manage IIs Way ouI oI a ProducI Gap7 Financial
World, 1989
199 Upjohn: Mergers:Upjohn IInaIIy Makes II Io Ihe BIg League: How CLO
ZabrIskIe LngIneered Ihe PharmacIa Merger, Business Week, 199S
200 1960 and 1961 AbboII AnnuaI ReporIs
201 Hasbro May AIIer BId Io Appease Tonka HoIders, London Financial
Times, 1991; Tonka Says Yes Io Hasbro, London Financial Times,
1991
202 Tobacco: ProIII DespIIe AIIack, New Yor TImes, 1979
203 |ames C. CoIIIns and |erry I. Porras, Xy d ng tr ng t n (NXB
HarperCoIIIns, 1997)
204 Bryan Burrough and |ohn HeIyar, Barbarians at the Gate (NXB
HarperCoIIIns, 1991)
20S Ba n ghI che p pho ng va n
206 An IconocIasI In a CuIIhroaI WorId, Chief Executive, 1996
207 GIIIeIIe HoIds IIs Ldge by LndIessIy SearchIng Ior a BeIIer Shave, Wall
Street Journal, 1992
208 Ba n ghI che p pho ng va n
209 Nhu ng cng Iy d I Iro ng Ihe hIe n m I n I a m a nh Iang Iruo ng Ia Bank
oI AmerIca, AddressographMuIIIgraph, Lckerd, GreaI WesIern
IInancIaI, SIIo, Upjohn, WarnerLamberI, Burroughs, ChrysIer, HarrIs,
RubbermaId, va TeIedyne.
TU T T D N V DA I
434
PHU LUC
43S
210 The WaII SIreeI TranscrIpI: CorporaIe CrIIIcs ConIIdenIIaI: SavIngs and
Loan IndusIry, Wall Street Journal, 1989
211 How PIayIng II Save Worked Ior GreaI WesIern, Business Week, 1987
212 The WaII SIreeI TranscrIpI: Remarks by |ames I. MonIgomery Io Ihe
BosIon SecurIIy AnaIysIs SocIeIy, Wall Street Journal, 198S
213 RonaId W. CIark, Einstein: The Life and Times (NXB WorId PubIIshIng
Company, 1971)
214 VIkIor L. IrankI, Mans Search for Meaning (NXB TouchsIone, 1984)
21S Hoovers OnIIne, www.hoovers.com
216 Ba n ghI che p pho ng va n.
217 Bernard H. SemIer, Putting It All Together (ba n Iha o, 1998)
218 Bernard H. SemIer, MeasurIng OperaIIng PerIormance (baI vIeI do
SemIer cung ca p)
219 Ba n ghI che p pho ng va n
220 Ho Dr. Ledder Cured AbboII Labs: AbboII Labs Was a SIck Company...,
Forbes, 197S; AbboII
221 Ba n ghI che p pho ng va n
222 Ba n ghI che p pho ng va n.
223 Ba n ghI che p pho ng va n
224 ManagIng: CarI L. ReIchardI, ChaIrman, WeIIs Iargo & Co., Fortune,
1989
22S Ba n ghI che p pho ng va n
226 BoId Banker: WeIIs Iargo Takeover oI Crocker Is YIeIdIng ProIII buI
Some PaIn. Wall Street Jounal, 1986
227 Ba n ghI che p pho ng va n
228 Ba n ghI che p pho ng va n
229 Ba n ghI che p pho ng va n
230 ManagIng: CarI L. ReIchardI, ChaIrman, WeIIs Iargo & Co., Fortune,
1989; A Banker Lven Keynes MIghI Love Forbes, 1984; BoId Banker:
WeIIs Iargo Takeover oI Crocker Is YIeIdIng ProIII buI Some PaIn. Wall
Street Jounal, 1986
231 Gary HecIor, Breaking the Bank: The Decline of BankAmerica (NXB
Brown & Company, 1988)
232 KInh nghIe m Ihu c Ie cu a Ia c gIa da u Iha p nIen 1980.
233 AsseI or LIabIIIIy7 Barrons, 1986; BankAmerIca ReporIs a SmaII
ProIII, Wall Street Journal, 1988
234 AnoIher BouI oI AnxIeIy over Bank oI AmerIca Business Week, 198S
23S ThIngs Are AddIng Up AgaIn aI Burroughs, Business Week, 1967;
AnaIomy oI a Turnaround, Forbes, 1968; How Ray MacDonaIds
GrowIh Theory CreaIed IBMs ToughesI CompeIIIor, Fortune, 1977
236 ThIngs Are AddIng Up AgaIn aI Burroughs, Business Week, 1967; The
Burroughs Syndrome, Business Week, 1979
237 The Burroughs Syndrome, Business Week, 1979
238 RubbermaId: TWST Names Award WInners Home ProducIs: TWST
Names SIandIey C. GauII, ChaIrman and CLO, RubbermaId Inc., Ior GoId
Award, Home ProducIs, Wall Street Transcript, 1988
239 RubbermaId: IeaIures: MarkeIIng: The BIIIIonDoIIar DusIpan,
Industry Week, 1988; QuaIIIy oI ProducIs, Fortune, 1990
240 RubbermaId: RubbermaIds ImpacI: New SIIck IIems PIenIIIyI as
Vendors Spuce Up HousehoId CIeanIng UIensIIs, Housewares, 1990
241 ChrysIers NexI GeneraIIon, Business Week, 1988
242 Iacocca: An AuIobIography (NXB BanIam, 1984)
243 Iacocca: An AuIobIography (NXB BanIam, 1984)
244 Iacocca: An AuIobIography (NXB BanIam, 1984)
24S Iacocca Hands Over Ihe Keys Io ChrysIer, Investors Business Daily,
1993
246 Mea CuIpa, Wall Street Journal, 1990
247 ChrysIer Io Buy AIrcraII Maker, Wall Street Journal, 198S
248 How ChrysIers S30,000 SporIs Car GoI SIdeswIped, Business Week,
1989
249 The Games NoI Over, Forbes, 1990
2S0 InIo a SkId, The Economist, 1990; AIIer Ihe DeparIure, Fortune,
1990; Can Iacocca IIx ChrysIer AgaIn7, Fortune, 1991
2S1 RoberI A. LuIz, Guts: The Seven Laws of Business That Made Chrysler
the Worlds Hottest Car Company (NXB |ohn WIIey & Sons, Inc., 1998)
2S2 The SIudIed GambIe oI PIIney Bowes, Duns RevIew, 1967
TU T T D N V DA I
436
PHU LUC
437
2S3 Tough ChoIce, Forbes, 196S
2S4 Tough ChoIce, Forbes, 196S
2SS Tough ChoIce, Forbes, 196S
2S6 Iancy IooIwork: Managers Handbook, Sales and Marketing
Management, 1994
2S7 PIIney Bowes: |umpIng Ahead by GoIng HIgh Tech, Fortune, 1992;
Changes In Tax Law and IIs LIIecI on LeasIng LquIpmenI, AdvanIage,
1988
2S8 OIdLIne SeIIIng Ior New Smokes WIn Ior ReynoIds, Business Week,
1960; International Directory of Company Histories (NXB SI. |ames,
1991)
2S9 Voyage InIo Ihe Unknown, Forbes, 1971; Bryan Burrough and |ohn
HeIyar, Barbarians at the Gate (NXB HarperCoIIIns, 1991)
260 Voyage InIo Ihe Unknown, Forbes, 1971; Bryan Burrough and |ohn
HeIyar, Barbarians at the Gate (NXB HarperCoIIIns, 1991)
261 When MarkeIIng Takes Over aI R. |. ReynoIds, Business Week, 1978;
Voyage In Io Ihe Unknown, Forbes, 1971;
262 Bryan Burrough and |ohn HeIyar, Barbarians at the Gate (NXB Harper
CoIIIns, 1991); CIgareIIe CongIomeraIe, Financial World, 1970; New
IIeIds Ior ReynoIds Tobacco, Financial World, 1970; The TwoTIers
MarkeI SIIII LIves... Forbes, 1974; R. |. ReynoIds SIops a SIIde In
MarkeI Share, Business Week, 1976
263 Voyage InIo Ihe Unknown, Forbes, 1971
264 Ken Iverson, Plain Talk (NXB |ohn WIIey & Sons, 1998)
26S The Nucor SIory IaI IIeu do Nucor cung cap
266 RIchard PresIon, AmerIcan SIeeI (NXB Avon, 1991)
267 |eIIrey L. Rodengen, The Legend of Nucor Corporation (1997); The
Nucor SIory
268 Ba n ghI che p pho ng va n
269 MaverIck Remakes OIdLIne SIeeI: Nucors Ken Iverson..., Industry
Week, 1991
270 Ken Iverson, Plain Talk (NXB |ohn WIIey & Sons, 1998)
271 RIchard PresIon, American Steel (NXB Avon, 1991)
272 HoI SIeeI and Good Common Sense, ManagemenI RevIew, 1992
273 |ohn SIrohmeyer, Crisis in Bethlenem (NXB Da I ho c PIIIsburgh, 1986)
274 |ohn SIrohmeyer, Crisis in Bethlenem (NXB Da I ho c PIIIsburgh, 1986)
27S Hoovers OnIIne
276 Hoovers OnIIne
277 |eIIrey L. Rodengen, The Legend of Nucor Corporation (1997)
278 ReporI oI DarwIn L. SmIIh Io Ihe SIockhoIders and Ihe Men and
Women oI KImberIyCIark CorporaIIon, 1972
279 Ba n ghI che p pho ng va n
280 Rae Takes On Paper IndusIrys Tough Lone WoII, Globe and Mail,
1991
281 IIrsI InauguraI Address, March 4, 1993, GorIon CarruIh and Lugene
LhrIIch, The Harper Book of American Quotations (NXB Harper & Row,
1988)
282 Ban bao cao cua drugsIore.com de ngay 2822000
283 Theres No BusIness LIke No BusIness, Industry Standard, 2000
284 The ReIucIanI WebsIer, Forbes, 1999
28S The ReIucIanI WebsIer, Forbes, 1999
286 SIruggIIng drugsIore.com CuIs SIaII: OnIIne ReIaIIer IIres 60
LmpIoyees 10 PercenI oI WorkIorce, Seattle Post-Intelligencer, 2000
287 Drug TopIcs, 1990; IIeeIIooIed Pharmacy, Uplink Magazine, mI
a n pha m cu a Hughes CommunIcaIIons, 1996
288 WaIgreen Pharmacy ChaIn oI Ihe Year, 1990, Drug Topics, 1990
289 WaIgreen Pharmacy ChaIn oI Ihe Year, 1990, Drug Topics, 1990
290 WaIgreens SpecIaI ReporI: IIrsI In Pharmacy, Drug Store News, 199S
291 Thng IIn Ia y Iu ba o ca o Ihuo ng nIen
292 PIaIn and Iancy: SupermarkeI BouIIques Spur Krogers GaIns,
Barrons, 1981; Theres a LoI oI LIIe LeII In Ihe Kroger Recap,
Business Week, 1988; How BorrowIng BoughI Kroger More Than
TIme, Business Week, 1990
293 GIIIeIIe Knows ShavIng and How Io Turn OuI HoI New ProducIs,
Fortune, 1996
TU T T D N V DA I
438
PHU LUC
439
294 GIIIeIIe: GIIIeIIe Sensor: A Case HIsIory, corporaIe paper, 1991;
GIIIeIIe: How a S4 Razor Lnds Up CosIIng S300 MIIIIon, Business
Week, 1990
29S GIIIeIIe: AI GIIIeIIe, DIsposabIe Is a DIrIy Word, Business Week, 1989
296 Ba n ghI che p pho ng va n
297 Ba n ghI che p pho ng va n
298 Ba n ghI che p pho ng va n
299 Ba n ghI che p pho ng va n
300 SIanIey GoIdberg, Understanding Relativity (NXB BIrkhauser, 1984)
301 Who MaIIered and Why, Time, 1999
302 RIchard PresIon, American Steel (NXB Avon, 1991)
303 Ba n ghI che p pho ng va n
304 Nucor CorporaIIon: CorporaIe ProIIIe, Wall Street Corporate
Reporter, 1996
30S CIayIon M. ChrIsIensen, The Innovators Dilemma (NXB Harvard, 1997)
306 DanIeI S. BrIckIIn, CIO, 1999
307 As Lasy As LoIus 123, Computerworld, 1990
308 Lveryday NecessIIIes, Ihe BuIIdIng BIocks, InfoWorld, 1998; IBM and
LoIus GeI CIoser, InIormaIIonWeek, 1997
309 BIgger IsnI BeIIer: The LvoIuIIon oI PorIabIes, InIoWorId, 1998
310 Thomas |. WaIson |r. and PeIer PeIre, Father, Son & Co. (NXB BanIam,
2001)
311 RoberI |. SerIIng, Legend and Legacy (NXB SI MarIIns, 1992)
312 Centennial Review, InIernaI WesIInghouse DocumenI, 1986
313 The RIse oI PersonaI DIgIIaI AssIsIanIs, Systems, 1992; Users Mourn
NewIon, Computerworld, 1998
314 Kara SwIsher, aol.com (NXB Random House, 1998)
31S Ba n ghI che p pho ng va n
316 Ba n ghI che p pho ng va n
317 MaazeI Is Io Lead PhIIharmonIc, New York Times, 2001
318 Some PeopIe DonI LIke Io HaggIe, Forbes, 1984
319 CarI M. Brauer, CIrcuII CIIy SIores: CusIomer SaIIsIacIIon, Never SeII
SaIIsIacIIon, 1998
320 Tng s baI bao ve cng Iy nhay voI Irong Ihap nIen Iruoc nhay voI
Ia 176, sau nhay voI Ia 423. Tng s baI chuyen de ve cac cng Iy
nhay voI Ihap nIen Iruoc nhay voI Ia 21, sau nhay voI Ia 67
321 |eIIrey L. Rodengen, The Legend of Nucor (NXB WrIIe SIuII, 1997)
322 Ba n ghI che p pho ng va n
323 Ba n ghI che p pho ng va n
324 The BaIIIe oI Ihe BoIIoms, Forbes, 1997
32S Ba n ghI che p pho ng va n
326 Ba n ghI che p pho ng va n
327 Ba n ghI che p pho ng va n
328 Ba n ghI che p pho ng va n
329 Ba n ghI che p pho ng va n
330 Ba n ghI che p pho ng va n
331 Ba n ghI che p pho ng va n
332 Ba n ghI che p pho ng va n
333 Ba n ghI che p pho ng va n
334 Ba n ghI che p pho ng va n
33S Ba n ghI che p pho ng va n
336 Ba n ghI che p pho ng va n
337 |ohn Wooden and |ack TobIn, They CaII Me Coach (NXB ConIemporary,
1988)
338 Ba n ghI che p pho ng va n
339 Ba n ghI che p pho ng va n
340 Upjohn: The Upjohn Company: Remarks by C.H.LudIow, VIce
PresIdenI and Treasurer, and L.C.HoII, VIce PresIdenI, beIore Ihe
WashIngIon SocIeIy oI InvesImenI AnaIysI, 2021974, Wall Street
Transcript, 1974
341 Ba n ghI che p pho ng va n
342 Ba n ghI che p pho ng va n
343 IorIune.com
TU T T D N V DA I
440
PHU LUC
441
344 TurnIng WL InIo a MarkeIIng CongIomeraIe, Business Week, 1979;
WarnerLamberI, Wall Street Transcript, 1980
34S ChasIng aIIer Merck, Forbes, 1980
346 WarnerLamberI Company, Wall Street Transcript, 1981
347 WarnerLamberI, Financial World, 1989
348 On Ihe Mend, Barrons, 199S
349 WL Io AcquIre IMLD aI CosI oI S46S MIIIIon, New York Times, 1982;
WL PIan Io Buy Imed Corp. Draws CooI ReacIIon by AnaIysIs Due Io
CosI, TImIng, Wall Street Journal, 1982; WL Io Dump Imed, San
DIego BusIness |ournaI, 198S
3S0 Trang web WarnerLamberI khng co n I n Ia I va ba n se duo c chuye n
den Irang web cua PIIzer. NgoaI ra, Irang web nay con co Ihng IIn
da nh cho ca c c dng WarnerLamberI d I sang c phIe u cu a PIIzer.
3S1 PeIer I. Drucker, Managing for the Future (NXB Truman TaIIey Books,
1992)
3S2 In Ihe News, Fortune, 1978
3S3 HarrIs Is RaIsIng IIs BeIs on Ihe OIIIce oI Ihe IuIure, Business Week,
1983
3S4 HarrIs Corp.s BoId SIraIegy, Forbes, 1983; HarrIs Is RaIsIng IIs BeIs
on Ihe OIIIce oI Ihe IuIure, Business Week, 1983
3SS MerIIs oI HarrIs TIe Io LanIer DebaIed, New York Times, 1983; c ng
vo I ba n ba o ca o Ia I chnh ha ng nam Irong Ia I IIe u cu a Moody.
3S6 HarrIs Heads InIo Ihe OIIIce, Computerworld, 1983
3S7 MIchaeI Ray and RocheIIe Myers, Creativity in Business (NXB DoubIeday
& Company, 1986)
3S8 Hoovers Online va H so Iuu Iru cua SIandard & Poors, 2001
3S9 Sam WaIIon wIIh |ohn Huey, Sam Walton: Made in America (NXB
DoubIeday & Company, 1992)
360 Sandra S. Vance and Roy V. ScoII, Wal-Mart: A History of Sam Waltons
Retail Phenomenon (NXB Twayne, 1994); Bob OrIega, In Sam We TrusI
(NXB TImes Book, 1998)
361 NghIen cu u Ihu c hIe n cho du a n Xy d ng Tr ng t n; Ia I IIe u g c
Iu h so Iuu Iru cng Iy HewIeIIPackard
362 NghIen cu u Ihu c hIe n cho du a n Xy d ng Tr ng t n; Ia I IIe u g c
Iu h so Iuu Iru cng Iy HewIeIIPackard
363 Thu gu I ILLL Awards Board cu a Bernard M. OIIvIer, 1972, Ia I IIe u g c
Iu h so Iuu Iru cng Iy HewIeIIPackard
364 Packard SIyIe, Palo Alto Daily News, 1996
36S Theo nhu Amy ChamberIaIn, Ihu c Quy DavId va LucIIe Packard, s
IIen nhan duoc Ia S,62 I d.
366 |ames C. CoIIIns and |erry I. Porras, Xy dng Trng tn (NXB
HarperCoIIIns, 1997)
367 DavId Packard, dIen van khaI mac, DaI hoc CoIorado, 1964, IaI IIeu
g c Iu h so Iuu Iru cng Iy HewIeIIPackard
368 Merck & Company, Ta I IIe u huo ng da n qua n IrI, Tuyen ngn ve Chnh
sach cng Iy, 1989, IaI IIeu do Merck & Company cung cap; George
W. Merck An LssenIIaI ParInershIp Ihe ChemIcaI IndusIry and
MedIcIne, 193S; Bao cao Ihuong nIen Merck & Company, 1991
369 George W. Merck, dIe n van do c Ia I Khoa Y Iruo ng Da I ho c VIrgInIa Ia I
RIchmond, 19S0, Ia I IIe u do Merck & Company cung ca p
370 RIchard SchIckeI, The Disney Version (NXB SImon & SchusIer, 1968)
371 HaroId MansIIeId, Vision: A Saga of the Sky (NXB MadIson PubIIshIng
AssocIaIes, 1986)
372 RoberI |. SerIIng, Legend and Legacy (NXB SI. MarIIn)
373 RoberI |. SerIIng, Legend and Legacy (NXB SI. MarIIn)
374 Theo nhu ba I ba o How BoeIng BeI Ihe Company and Won, Audacity,
1993 va RoberI |. SerIIng, du an co chI ph khoang 1S16 IrIeu dIa.
Chu ng II da kIe m Ira con s 1S IrIe u dIa vo I ba n ba o ca o Ia I chnh
Irong khoan IhoI gIan 194719S1
37S RoberI |. SerIIng, Legend and Legacy (NXB SI. MarIIn)
376 SIardard & Poors IndusIry Surveys: Aerospace and DeIense, 2001;
Hoovers Online.