Professional Documents
Culture Documents
Menu ng cnh
9. Hp thoi thuc tnh: * Double click vo i tng s xut hin hp thoi thuc tnh cc i tng hin th trong bn v:
* Ta cn c th click vo th properties menu ng cnh cng s xut hin hp thoi thuc tnh. (Thng tin chi tit v hp thoi thuc tnh s c trnh by chng Qu tch). II. Cc nt cng c ca Geogebra:
Mi nt cng c c mt chc nng khc nhau, cc nt cng c cn l ni lm xut hin trnh n cha mt nhm cng c khc dng hnh. Mun s dng cc cng c khc ca nhm ta click vo du (nm pha di bn phi ca cc nt cng c trn) s c mt trnh n ta chn. Khi ni: Click nt cng c thanh cng c c nt hoc ta phi hiu: Nu trn
du ca nt cng c i din v sau click vo v tr n. 2. 3. i 4. 5. ch to thm mt hoc nhiu im mi. ch to giao im ca 2 i tng. ch chn 1 i tng, hoc di chuyn mt i tng
6. ch tm trung im ca 1 on thng (hoc im chnh gia ca 2 im), tm ca cung trn, ng trn, ng cnic. 7. 8. 9. 10. 11. 12. vector cho trc. ch v ng thng i qua 2 im. ch v 1 on thng i qua 2 im. ch v 1 on thng i qua 1 im, c di cho trc. ch v 1 tia i qua 2 im. ch to 1 vector i qua 2 im. ch to 1 vector i qua 1 im, song song v bng 1
13. 13. 14. thng (c th l on thng). 15. 16. thng) v i qua 1 im cho trc. 17. 18. cho trc. 19. 20. trc. 21. trc. 22. 23. knh). 24. 25. im u mt cung. 26. 27. trong c 2 im u mt cung.
ch to qut trn bit tm v 2 im. ch to 1 qut trn i qua 3 im thuc cung trn
31. ch o chu vi mt hnh, o di cung trn, o khong cch gia hai im (hoc gia mt im vi mt ng thng hoc gia hai ng thng), 32. 33. 34. ch o din tch ca a gic, ng trn, qut trn, elip, ch o h s gc ca ng thng. ch to hp kim tra s n hin ca i tng.
35. ch khi to cc gi tr s, di hoc gc c th bin i trn thanh cun ngay trn mn hnh (gi l slider) 36. quan h cho trc. 37. 38. 39. quay) bi 1 gc. 40. mt vc t. 41. im bi mt t s. 42. 43. 44. ch to t ng cc hnh sinh bi s chuyn ng ca 1 s im c ch thc hin php i xng mt i tng qua tm. ch thc hin php i xng mt i tng qua 1 trc. ch thc hin php quay mt i tng quanh 1 im (tm
ch chn v iu chnh mt vn bn vo mn hnh. ch chn v iu chnh hnh nh t cc tp nh vo bn v. ch xc nh mi tng quan gia hai i tng.
ch dch chuyn ton b cc i tng trn bn v. ch phng to hnh v trn mn hnh. ch thu nh hnh v trn mn hnh. ch cho php chn n hoc hin cc i tng hnh hc trn mn
50. ch cho php sao chp cc thuc tnh th hin (mu sc, rng,...) ca 1 i tng sang cc i tng khc 51. ch cho php xo cc i tng trn mn hnh.
- Khi chn di chuyn tm th im thuc ng trn khng di chuyn v ng trn ph thuc tm v im trn ng trn. - Khi chn di chuyn im thuc ng trn th tm khng di chuyn v ng trn ph thuc tm v im trn ng trn. - Khi chn di chuyn ng trn th tm v im trn ng trn di chuyn theo v chu vi ng trn khng thay i. * Nu i tng a ph thuc i tng b th i tng a ch di chuyn c trn i tng b. V d im A thuc ng thng d th khi di chuyn im A vn lun lun trn d. 4. Di chuyn mt im quay quanh mt im c nh: * Click nt cng c hoc . * Click vo im cn c nh, sau click vo im cn di chuyn v drag im quay quanh im c nh. Khi quay khong cch 2 im khng thay i. 5. Di chuyn ton b cc i tng trn bn v: * Click nt cng c hoc . * Drag vo bt k v tr no trn bn v di chuyn n. Khi i tng di chuyn th nhng g c lin quan n i tng ca s i s (Algebra window) cng thay i theo. Mun hu bt k lnh no ca Geogebra ta ch cn click nt cng c II. Dng im: 1. Dng im: .
* Click nt cng c hoc . * Click vo v tr cn dng im, click bao nhiu ln trn bn v th c by nhiu im. * Trng hp click trn mt i tng khc th im thuc i tng . * Algebra window hin th to ca im dng (phn free objects) 2. Dng giao im: * Click nt cng c hoc . * Click vo hai i tng cn tm giao im. (i tng trong trng hp ny l: on thng, tia, ng thng, ng trn, conic, th ca hm s). * Algebra window hin th to giao im dng (phn dependent objects) 3. Dng trung im: * Click nt cng c hoc . * Click mt on thng xut hin trung im. * Nu click vo 2 im bt k ( c hoc cha c trn bn v) th trung im ca on thng ni hai im s c to ra. * Algebra window hin th to trung im dng (phn dependent objects)
4. Dng tm cung trn, ng trn, ng cnic: * Click nt cng c hoc . * Click mt cung trn (ng trn, ng cnic) xut hin tm. * Algebra window hin th to tm dng (phn dependent objects) III. Dng ng thng, on thng, tia, vector: 1. Dng ng thng qua hai im: * Click nt cng c hoc . * Click vo 2 im bt k ( c hoc cha c trn bn v) th s c ng thng i qua hai im . * Nu hai im click trn i tng no th hai im chnh l giao im ca ng thng vi i tng . * Algebra window hin th: - To ca hai im thuc ng thng (phn free objects). - Phng trnh ng thng (phn dependent object). 2. Dng on thng ni hai im: * Tng t nh dng ng thng ta click nt cng c hoc
dng on thng. Hai im tu chn chnh l 2 mt ca on thng. * Algebra window hin th: - To ca hai im hai mt ca on thng (phn free objects). - di on thng (phn dependent object). 3. Dng on thng i qua 1 im v c di cho trc: * Click nt cng c hoc . * Click vo 1 im bt k hoc 1 im c trn bn v s xut hin hp thoi. * Nhp di ca on thng vo hp thoi. Click kt thc. * Algebra window hin th: - To ca hai im hai mt ca on thng (phn free objects). - di on thng khng i (phn dependent object). 4. Dng tia qua hai im: * Click nt cng c hoc . * Click vo 2 im bt k ( c hoc cha c trn bn v) th s c tia i qua hai im v nhn im chn trc lm gc. * Algebra window hin th: - To ca hai im thuc tia, im u l gc tia (phn free objects). - Phng trnh ng thng cha tia (phn dependent object).
5. Dng vector ni hai im: * Click nt cng c hoc . * Click vo 2 im bt k ( c hoc cha c trn bn v) th s c vector ni hai im v nhn im chn trc lm gc (im u) v im chn sau lm ngn (im cui). * Algebra window hin th: - To im u v im cui ca vector (phn free objects). - To ca vector (phn dependent object). 6. Dng vector i qua 1 im v bng mt vector cho trc: * Click nt cng c hoc . * Click vo im m vector i qua v vector cho trc. (khng cn theo th t nhng c im v vector phi c trc) * Algebra window hin th: - To im cui ca vector (phn dependent object). - To ca vector (phn dependent object). IV. Dng a gic n cnh: 1. Dng a gic n cnh bt k: * Click nt cng c hoc . * Click vo v tr cc nh a gic ta cn dng. * kt thc vic dng a gic ta click vo nh u tin. Nu khng thc hin ng tc ny th hnh ta thu c ch l cc nh ca a gic. * Algebra window hin th: - To cc nh a gic (phn free objects) - di cc cnh v din tch a gic (phn dependent object). 2. Dng a gic u n cnh: * Click nt cng c hoc * Click vo v tr hai nh lin tip ca a gic s xut hin hp thoi. .
* Nhp s cnh ca a gic u vo hp thoi. Click kt thc. * Algebra window hin th: - To hai nh a gic chn trc (phn free objects). - To cc nh cn li, di cc cnh v din tch a gic (phn dependent object). V. Dng cc ng c bit: 1. Dng ng thng i qua 1 im v vung gc vi mt ng thng cho trc: * Click nt cng c hoc . * Click vo im ( c hoc to mi) v ng thng cho trc. Khng yu cu theo th t. * Algebra window hin th: - To im to mi (nu c) (phn free objects).
- Phng trnh ng thng va dng (phn dependent object). 2. Dng ng thng i qua 1 im v song song vi mt ng thng cho trc: * Click nt cng c hoc . * Click vo im ( c hoc to mi) v ng thng cho trc. Khng yu cu theo th t. * Algebra window hin th: - To im to mi (nu c) (phn free objects). - Phng trnh ng thng song song va dng (phn dependent object). 3. Dng ng trung trc ca mt on thng: * Click nt cng c hoc . * Click vo on thng (hoc 2 im c hoc 2 im to mi) cn dng ng trung trc. * Algebra window hin th: - To hai im to mi (nu c) (phn free objects). - Phng trnh ng trung trc va dng (phn dependent object). 4. Dng ng phn gic ca mt gc: * Click nt cng c hoc . * Click vo 2 tia (hoc 2 ng thng hoc 2 on thng) to thnh gc th ta s c c hai ng phn gic trong v ngoi ca gc . * Nu click vo 3 im to thnh gc (im th hai l nh ca gc, im th nht v im th ba trn 2 tia ca 2 cnh ca gc) th ta c ng phn gic trong ca gc . * Algebra window hin th: - To ba im to mi (nu c) (phn free objects). - Phng trnh ng phn gic va dng (phn dependent object). 5. Dng tip tuyn ca mt ng trn: * Click nt cng c hoc . * Click vo ng trn v mt im ngoi ng trn ( c hoc to mi) th ta s c 2 ng tip tuyn k t im n ng trn. * Nu click vo ng trn v 1 im trn ng trn ( c hoc to mi) th ta s c 1 tip tuyn vi ng trn k t im . * Nu click vo ng trn v 1 im trong ng trn th ta s khng c nghim hnh. * Algebra window hin th: - To im to mi (nu c) (phn free objects). - Phng trnh cc ng tip tuyn va dng (phn dependent object). 6. Dng ng ng cc ca mt im i vi ng trn: * Click nt cng c hoc . * Click vo ng trn v mt im tu th ta s c ng ng cc ca mt im i vi ng trn. * Algebra window hin th:
- To im to mi (nu c) (phn free objects). - Phng trnh ng ng cc va dng (phn dependent object). IV. Dng ng trn, cung trn, qut trn, conic: 1. Dng ng trn i qua 1 im v c tm cho trc: * Click nt cng c hoc * Click vo 2 im bt k, im u tin l tm ng trn, im th hai l im thuc ng trn. * Algebra window hin th: - To tm v im thuc ng trn (to mi) (phn free objects). - Phng trnh ng trn va dng (phn dependent objects). 2. Dng ng trn c tm v bn knh cho trc: * Click nt cng c hoc * Click 1 im bt k ( c hoc to mi, im l tm ng trn). * Nhp di bn knh ng trn vo bng ri nhn . ng trn c tm v bn knh cho trc khng thay i hnh dng khi ta di chuyn bt k yu t no ca ng trn. * Algebra window hin th: - To tm (nu to mi) ng trn (phn free objects). - Phng trnh ng trn va dng (phn dependent objects). 3. Dng ng trn i qua 3 im: * Click nt cng c hoc * Click vo 3 im khng thng hng bt k (c ba im u thuc ng trn). * Algebra window hin th: - To 3 im (nu to mi) thuc ng trn (phn free objects). - Phng trnh ng trn va dng (phn dependent objects). 4. Dng na ng trn i qua hai im: * Click nt cng c hoc * Click 2 im bt k (c sn hoc to mi, l 2 u ca ng knh). * Algebra window hin th: - To 2 im (nu to mi) hai u ng knh (phn free objects). - di na ng trn (phn dependent objects). 5. Dng cung trn i qua hai im v c tm cho trc: * Click nt cng c hoc * Click 3 im bt k (im th nht l tm, im th hai l u mt ca cung trn, im th ba trn tia c gc l tm v i qua mt th hai ca cung trn). * Algebra window hin th: - To 3 im trnh by trn (nu to mi) (phn free objects). - di cung trn (phn dependent objects).
6. Dng cung trn i qua 3 im: * Click nt cng c hoc * Click 3 im bt k.(c 3 im u thuc cung trn, im th nht v im th ba hai u mt ca cung). * Algebra window hin th: - To 3 im trnh by trn (nu to mi) (phn free objects). - di cung trn (phn dependent objects). 7. Dng qut trn bit tm v 2 im thuc qut trn: * Click nt cng c hoc * Click 3 im bt k (im th nht l tm, im th hai l u mt ca cung trn thuc hnh qut, im th ba trn tia c gc l tm v i qua mt th hai ca cung trn hnh qut). * Algebra window hin th: - To 3 im trnh by trn (nu to mi) (phn free objects). - Din tch qut trn (phn dependent objects). 8. Dng qut trn qua 3 im: * Click nt cng c hoc * Click 3 im bt k.(c 3 im u thuc qut trn, im th nht v im th ba hai u mt ca cung, im th hai trn cung trn thuc hnh qut). * Algebra window hin th: - To 3 im trnh by trn (nu to mi) (phn free objects). - Din tch qut trn (phn dependent objects). 9. Dng conic i qua 5 im: * Click nt cng c hoc * Click 5 im bt k thuc cnic. (tu theo v tr ca 5 im conic c th l: elip, parabol hoc hyperbol, ). * Algebra window hin th: - To 5 im trnh by trn (nu to mi) (phn free objects). - Phng trnh ng cnic (phn dependent objects). V. Dng gc: 1. Dng mt gc: * Click nt cng c hoc * Click vo 2 tia bt k (hoc hai ng thng hoc hai on thng), th ta s c du gc v tn gc hin ra (c th km theo s o ca gc) giao im ca chng (nh ca gc). * Click vo 3 im bt k, th ta s c du gc v tn gc hin ra (c th km theo s o ca gc) im ta chn th hai (nh ca gc). * Algebra window hin th: - To ba im thuc gc (phn free objects).
- ln ca gc (phn dependent objects). 2. Dng mt gc c s o cho trc: * Click nt cng c hoc * Click vo mt on thng bt k (hoc 2 im bt k). Nu l on thng th nh l mt ca on thng dng trc, trng hp chn 2 im th im th hai l nh. * Nhp s o gc. C 2 la chn: counter clockwise (ngc chiu kim ng h); clockwise (chiu kim ng h). Ta mun tia cn li ca gc pha no th ta click vo la chn . * Nhn kt thc vic dng gc. * Algebra window hin th: - To hai im hoc hai mt on thng thuc gc dng trc (phn free objects). - ln ca gc, to im th ba ca gc (phn dependent objects). VI. o c: 1. o chu vi ca mt hnh, di cung trn: * Click nt cng c hoc * Click vo hnh cn o chu vi hoc cung trn cn o di th ta s c khung vn bn ghi s o chu vi ca mt hnh hoc di cung trn . * Khi dng on thng (hoc cnh a gic) th di ca chng hin th phn dependent objects. * Algebra window hin th: Chu vi ca hnh hoc di on thng (phn dependent objects). 2. o khong cch gia hai im, khong cch gia mt im vi 1 ng thng, khong cch gia hai ng thng: * Click nt cng c hoc * Click vo 2 im cn o khong cch (hoc 1 im vi 1 ng thng, hoc 2 ng thng) th ta s c khung vn bn ghi khong cch cn o. * Algebra window hin th: Khong cch cn o (phn dependent objects). 3. o din tch ca a gic, ng trn, qut trn, elip, : * Click nt cng c hoc .
* Click vo hnh cn o din tch th ta s c khung vn bn ghi din tch ca hnh * Algebra window hin th: - Din tch cn o (phn dependent objects). 4. o h s gc ca ng thng : * Click nt cng c hoc .
* Click vo ng thng cn tm h s gc ta s c khung vn bn ghi h s gc ng thng * Algebra window hin th: H s gc ng thng (phn dependent objects).
VII. Chn vn bn: 1. Chn vn bn:Mun chn mt vn bn vo bn v ta lm nh sau: * Click nt cng c hoc * Click vo bt k mt v tr no trong bn v. Nu ta click vo mt im th vn bn cn chn c chc nng nh mt label. * Nhp vn bn cn chn. Nhn , lc vn bn c chn vo bn v. 2. Chn vn bn ng: + Khi ta mun n (hide) ca s i s v hin th mt vi s liu ca ca s i s ca s hnh hc th ta phi chn mt vn bn, trong vn bn ny s c nhng gi tr thay i khi cc i tng hnh hc di chuyn, ta gi l vn bn ng. + Mun chn mt vn bn ng vo bn v ta lm nh sau: * Click nt cng c hoc ri click vo bt k mt v tr no trong bn v s xut hin khung ta ng nhp vn bn. * Nhp vn bn (khng thay i), ri click vo mt gi tr trong danh sch i tng ca s i s (gi tr ny s thay i khi i tng hnh hc di chuyn), sau nhn apply. V d: Mun chn mt vn bn ca s hnh hc hin th di ca on thng AB ( hin th ca s i s a = 2,34) ta lm lm xut hin khung ng nhp vn bn v nhp: a = , sau click vo v tr a = 2,34 ca s i s ta s c c vn bn hin th ca s hnh hc: a = 2,34 ; gi tr ny s thay i khi hai im A v B di chuyn. + Ta cng c th chn mt vn bn ng vo bn v ta lm nh sau: * Lm xut hin khung ng nhp vn bn nh trn. * Nhp vo khung vn bn theo c php: vn bn thng + tn i tng hnh hc. Lc trn ca s hnh hc s xut hin vn bn thng v gi tr ca i tng hnh hc. V d: Nh v d trn ta nhp vo khung vn bn: a = + a , sau nhn apply, ta cng thu c kt qu nh trn. VIII. Chn hnh nh: 1. Chn hnh nh: Mun chn mt hnh nh vo bn v ta lm nh sau: * Click nt cng c hoc * Click vo bt k mt v tr no trong bn v. Nu ta click vo mt im th hnh nh cn chn gn lin vi im . * Tm file cn chn. Nhn open, lc hnh nh c chn vo bn v. 2. Cc thuc tnh ca nh: V tr ca nh c xc nh bng ba im ba gc ca hnh:
* Gc th nht: gc tri bn di nh, gc ny dng di chuyn nh. * Gc th hai: gc phi bn di nh, gc ny chnh chiu rng ca nh. * Gc th t: gc tri bn trn nh, gc ny chnh chiu cao ca nh. Mun thay i v tr v kch thc ca nh ta c 2 cch sau: Cch 1: * Dng ba im chnh l ba gc ca nh ( trnh by trn). * Chn hnh nh vo ti im th nht (gc nh th nht). * Right click vo nh chn s xut hin menu ng cnh. * Click s xut hin hp thoi thuc tnh ca cc i tng, click vo th position nh v cho 3 gc nh (corner 1; corner 2; corner 4). * Click th close, lc nh s l mt hnh bnh hnh nhn 3 im dng lm 3 nh ca n. Cch 2: * Dng mt im (hoc c sn) chnh l gc th nht ca nh. * Chn hnh nh vo ti im va dng (gc nh th nht). * Right click vo nh chn s xut hin menu ng cnh. * Click s xut hin hp thoi thuc tnh ca cc i tng, click vo th position nh v cho 3 gc nh. * Nhp vo corner 2 v corner 4 nh v cho hai nh cn li theo c php: tn gc nh th nht + (x; y). * Click th close, lc nh s l mt hnh bnh hnh nhn 3 im dng lm 3 nh ca n. X. Mi tng quan gia hai i tng: Mun bit hai i tng c bng nhau khng ta lm nh sau: * Click nt cng c hoc * Click vo hai i tng cn xc nh mi quan h. * Mn hnh s xut hin bng thng bo v mi quan h gia hai i tng . XI. Trnh din cc bc dng hnh: trnh din cc bc dng hnh ca bn tho ta tin hnh cc bc sau: 1. Bc 1: Cho hin th thanh iu hng cc bc dng hnh, nt play, nt hin th bn tho dng hnh: * Click vo trnh n view. * nh du vo cc mc: Navigation bar for construction steps; Play button v Button to open construction protocol bng cch click vo cc mc . 2. Bc 2: iu khin cc nt lnh trnh din theo nhu cu ca mnh.
Tr li bc dng trc Tr li bc dng hnh u tin. Hin th bc dng k tip Hin th bc dng cui cng Hin th bn tho cc bc dng hnh
Mc nh cc vng trn to ra s c nn l rng. thay i nn ca hnh trn, hy nhy chut phi ln vng trn, xut
Nhy chn Thuc tnh. Xut hin giao din thuc tnh vng trn nh hnh di y.
Nhy TAB Kiu, ti v tr Tnh chn sng, nhy chut r thc o sang phi 1 to l . Nhy nt ng. Khi hnh trn c dng nh hnh sau:
By gi hy dng cng c
Sau khi to xong cc im cn tm, vo li ca s thuc tnh ca hnh trn v im khin kiu nn (trnh chn sng) v 0. Ta thu c hnh sau:
- To hnh ellipse mc nh. - Thay i kiu nn ca hnh ellipse c chn sng > 0 bt k.
- S dng cng c
Dng chut chn i tng im trong danh sch bn tri v trong ca s bn phi nhy chut hy chn ti v tr Hiu ng trn.
3. Qu tch
Cng c Qu tch mi c a vo t phin bn mi Geogebra 4.0. y l cng c kh quen thuc thng c trong cc phn mm hnh hc ng khc (v d c trong phn mm Cabri 2 plus). Cng c ny nm ti v tr:
ngha ca cng c ny nh sau: Gi s cn tm qu tch ca i tng A (thng thng A l mt im). Qu tch ca A c xc nh khi c mt im B no c dch chuyn t do trn mt i tng no (v d on thng, tia, ng thng, ng cong, ....). Thng thng bi ton qu tch ny c thc hin ging dy trn phn mm nh sau: - t vt cho im A (khi di chuyn, im A s to ra 1 vt trn mt phng. - GV thc hin thao tc cho im B chuyn ng t do trn i tng ca mnh (c th dng chut to chuyn ng trc tip hoc cho B t ng chuyn ng), khi A s chuyn ng v v ra mt ng cong trn mt phng, chnh l qu tch cn tm.
nu, cng c khng ch v th hin ng qu tch ca im A v n cn to ra hn mt i tng hnh hc mi: chnh l qu tch ca im A khi B chuyn ng t do. i tng qu tch ny c k hiu l: Quitich[B, A] hay Locus[B, A]. thc hin vic to i tng qu tch ca A chng ta cn thc hin ln lt cc bc sau:
- Nhy chut ln im B (chn im l nguyn nhn xut pht ca qu tch). minh ha r hn chng ta cng lm bi tp sau: Cho 1 ng trn tm O v ng thng d nm ngoi ng trn. Mt im C chuyn ng t do trn vng trn. ng thng OC ct d ti E. Tm qu tch trung im I ca CE.
- Nhy chut ln im I (l im to qu tch). - Nhy chut ln im C (l im gc xut pht ca qu tch). Sau lnh trn chng ta s thy xut hin trn mn hnh 1 ng cong chnh l qu tch ca I. C th thao tc vi i tng qu tch ny nh cc i tng khc trong hnh, v d c th i mu cho ng qu tch ny nh hnh sau.
Trong Danh sch cc i tng ca hnh hin thi, qu tch ny s hin trong mc cc i tng ph nh hnh di y.
Chng ta c th to cc im chuyn ng t do trn cc ng qu tch ny, c th v ng vung gc, song song, tip tuyn, ... Thm ch c th v c qu tch ca qu tch. chnh l ngha ca cng c mi qu tch ny ca phn mm Geogebra 4.0.
Nh vy chng ta thy cc a gic cht ch c th dch chuyn hoc xoay do s khng thay i hnh dng, v n lun gi hnh dng ban u khi c khi to. Tnh cht c bit ny c nhiu ngha v ng dng trn thc t. Sau y chng ta s cng xem mt vi v d.
Trong hnh trn bi tp l xp cc hnh con bn tri to thnh hnh tam gic ln bn phi. V d 2: hnh ng dng Tp mu: Sao_chep_hinh.ggb. GV to mt hnh gc bng cng c a gic cht, sau sao chp cc hnh ny thnh nhiu bn, cho cc hnh ny xoay i cc gc khc nhau to ra cc hnh ng dng trn mn hnh.
Chc nng ny c thc hin mt cch d dng trong phn mm khi chng ta mun sao chp t 1 hnh gc thnh nhiu hnh khc ging nh vy. Thao tc ny n gin nh sau: - Nhy chut chn mt i tng hnh hc trn mn hnh (c th chn nhiu i tng). - Nhy t hp phm Ctrl-C (sao chp vo b m). - Nhy t hp phm Ctrl-V (dn). Sau lnh trn, i tng hnh hc s xut hin ti v tr u con tr chut nhng cha dn vo hnh. - Di chuyn chut n v tr mun dn hnh. - Nhy t hp phm Ctrl-V. Sau bc ny, hnh s c dn ra mn hnh ti v tr con tr chut, lnh kt thc.
Thao tc khi to a gic vector hon ton ging nh i vi a gic thng: nhy chut ln lt ln cc im ca a gic, nhy chut ln im u tin kt thc to a gic.
S khc bit gia a gic thng v a gic vector ch l thuc tnh ca im u tin (trong hnh di, A l im u tin). Khi dch chuyn im u tin, ton b a gic vector s dch chuyn theo. Nh vy im u tin ca i tng a gic vector ng vai tr nh mt "nh ca vector a gic" vy.
ng gp khc (Polyline)
S dng cng c to ng gp khc hay a gic im.
Cch to ng gp khc hon ton ging nh cch to a gic, dng chut nhy chn ln lt cc nh ca ng gp khc, qu trnh to kt thc khi nhy chut li vo im u tin.
Ch rng nhn bn ngoi ng gp khc ny ging nh khi ta to ra cc on thng lin tip nhau. Vy s khc nhau gia i tng ng gp khc ny v cc on thng ni nhau l g? 1. ng gp khc ny l mt i tng hnh hc hon chnh. Chng ta c th dch chuyn v tr cc nh, nhng ng gp khc vn ni lin chng. 2. Nu dch chuyn bng chut trn cc cnh ca ng gp khc th ton b i tng s dch chuyn theo.
3. Khi ton b ng gp khc l mt i tng hnh hc hon chnh th chng ta c th thc hin c nhiu thao tc v chc nng th v dnh cho i tng ny, v d: - Cho 1 im chuyn ng t do trn ng gp khc. - Tnh chiu di ca ng gp khc. - Thay i kiu ng, mu sc ca ton b ng gp khc. Ch : Phn mm Geogebra 4.0 vit ha khi nim ny bng t "a gic im" chc v cch to i tng ny tng t nh a gic. Tuy nhin t gc ting Anh l Polyline nn phi dch l ng gp khc mi chnh xc.
ngha chnh ca cng c ny l t / hy thuc tnh ca mt im l nm trn mt i tng khc. Trn thc t khi thc hin cc thao tc vi im, v nhiu l do khc nhau, c thc hin 1 cch khng chnh xc. V d: - Gi s ta mun to ra 1 im nm trn mt vng trn. Nhng khi nhy chut to im th im ny b trch v khng nm trn vng trn ny. - Cng c khi xy ra trng hp sau: Gi s ang c 1 im chy trn 1 vng trn, nhng by gi gio vin li mun im ny khng thuc vng trn na.
Tt c nhng tnh hung trn u c th c gii quyt rt nhanh bng cng c Dn / Hy dn im Cc thao tc chnh vi cng c 1. Dn im t do vo i tng. - Nhy chut chn cng c . .
- Nhy chut chn im, sau nhy chut chn i tng cn dn im. 2. Hy dn im: a im ra khi i tng.
- Nhy chut ln im cn hy dn (trc im ny cn nm trn i tng). Sau y xt 1 vi v d: V d 1: Gi s c tam gic ABC (c khi to bi cng c a gic) v 1 im t do D ngoi tam gic. Gi s chng ta mun dn im D vo bn trong tam gic.
, nhy chut ln im D, sau nhy vo bn trong tam gic ABC, chng ta s thu c
Trong hnh trn im D c dn vo bn trong tam gic ABC v s ch c php chuyn ng bn trong tam gic ny. V d 2: Gi s chng ta ang c im C chuyn ng trn 1 vng trn tm O. By gi chng ta mun C s thnh im t do hon ton, khng nm trn vng trn na.
Chn s dng cng c , nhy chut ln im C. Khi C s lp tc ra ngoi vng trn v tr thnh 1 im t do trn mt phng nh hnh di y.
Thao tc nh sau:
- Chn cng c
- Nhy chut ln im v sau nhy chut ln vng trn s to ra hai ng tip tuyn t im ny n vng trn va chn. Hnh sau m t trc v sau khi thc hin lnh.
ng i cc ca ng trn
Cng c mi c chc nng t ng to ng thng i cc ca mt ng trn.
i cc ca 1 im i vi ng trn ng thng i cc ca mt IM A i vi ng trn tm O l mt ng thng d vung gc vi AO ti v tr P sao cho OP.OA = R2, vi R l bn knh vng trn.
Nu A nm ngoi vng trn th ng i cc ca A s ct vng trn ti 2 im chnh l chn cc ng tip tuyn k t A n vng trn ny.
i cc ca 1 ng thng i vi ng trn
ng i cc ca 1 ng thng i vi 1 vng trn chnh l ng thng vung gc vi ng thng ny v i qua tm vng trn. Thao tc vi cng c - Chn cng c . .
- Nhy chut chn vng trn. - Nhy chut chn im hay ng thng. Ch : c th chn theo th t ngc li: chn im / ng thng trc, chn vng trn sau.
Cc cng c ny rt hay c dng trn thc t. Khi ging dy, GV cn c cc ch thch thm vo hoc gii ngha thm trn mn hnh khi cng c v t do ny c bit c ngha. Hay dng hn c l i vi cc thit b bng tng tc th cng c ny ng vai tr nh mt chic bt hay vin phn GV trc tip thao tc trn mn hnh khi ging dy. V tr ca cng c ny trn thanh cng c nh sau:
- S dng cng c
- Dng chut k mt khung ch nht trn mn hnh (s to i tng v t do trong khung ny).
- Bt u tin hnh v t do bng cch r chut tri trn mn hnh. - Mun xa cc ng v th nhy v r chut phi s thc hin nh mt bt xa trn mn hnh. - Kt thc bng cch nhy chn mt cng c bt k khc, hay n gin th bm phm ESC. Kt qu ca vic v t do s l mt i tng ha nh hnh di y.
By gi chng ta c th dch chuyn, xoay hoc co gin i tng ny bng cch dch chuyn 2 im ti hai v tr khung di ca i tng ny. Mun xa i tng ny th nhy chn v bm phm Delete. Ch 1: Trong qu trnh v t do c th iu chnh mu sc v kiu ng v t do bng cc cng c tinh chnh ngay pha trn ca mn hnh.
Ch 2: Sau khi kt thc vic v t do (v khi to xong i tng ha ny) th khng th dng li cng c ny xa i mt phn ca hnh v t do c na.
Ch : Mi ln s dng cng c v t do to ra cc hnh v trn mn hnh, phn mm s to ra mt i tng ha. Cc i tng ny nm chng ln nhau trn mn hnh.
- Nhy chut phi ln cc i tng ny trong danh sch v nhy hy thuc tnh C nh i tng, by gi c th xa hoc xoay cc hnh ny. - Mun thay i thuc tnh Cho php la chn hy vo ca s thuc tnh ca cc i tng ny v nhy chn thuc tnh Cho php la chn nh hnh di y ch ra.
By gi chng ta c th chn cc i tng ha ny bng cch nhy chut ln chng v c php dch chuyn chng bt k trn mt phng. Gi y cc i tng ny hon ton ging nh trng hp chng ta v chng trong mt khung ch nht.
Trong hnh nh trn cc i tng ha c v trong ch t do tr thnh cc i tng hnh hc bnh thng.
Trong phin bn mi Geogebra 4.0 cng c vn bn ny c rt nhiu nng cp mi vi nhiu tnh nng mi mang tnh t ph. khi to mt i tng vn bn mi, ch cn thc hin thao tc sau:
- Chn i tng
- Nhy chut ti v tr bt k trn mn hnh mun chn vn bn. - Xut hin hp hi thoi nhp vn bn, nhp xong nhy nt OK kt thc.
Trong ca s nhp vn bn c 1 ca s nh Xem trc cho php quan st trc tip kt qu ca i tng vn bn ny trn mn hnh.
- Mt nng cp rt mnh khc l phn mm cho php nhp, chn cc k hiu, biu tng ton hc rt phong ph hn gp nhiu ln so vi cc phin bn trc y. Nhy chut ln v tr Cc biu tng chng ta s nhn thy mt bng chn xut hin cho php la chn nhiu k hiu ton hc khc nhau, rt phong ph.
Trong v d trn i tng vn bn (dng ch Chu vi tam gic ABC = ...) lun th hin chnh xc chu vi ca tam gic ABC trn mn hnh. thc hin c vic to mt lin kt trc tuyn t 1 v tr ca vn bn vi 1 i tng hnh hc bn ngoi chng ta thc hin thao tc sau: nhy chut ln v tr Cc i tng, s xut hin DS cc i tng hnh hc, nhy chn i tng hnh hc mun lin kt.
Trong v d trn chng ta s chn i tng l chuvidagiacTamgiacABC trong DS cc i tng hnh hc to lin kt.
- Dng chut nhy chn i tng hnh hc mun kt ni. - Nhp vn bn trong ca s, nhp xong nhn nt OK. V d sau cho ta hnh nh mt vn bn lun gn kt vi im A ca tam gic ABC.
- Nhy chn cng c chn nh - Nhy chn 1 im bt k trn mn hnh. - Xut hin hp hi thoi m File. Tm tp nh trn my tnh v chn m tp ny, hnh nh s c a vo mn hnh ca phn mm nh hnh di y.
Ch rng mc nh cc hnh nh c chn vo bi cng c Hnh nh sau khi c chn vo c th d dng di chuyn hoc xa.
s l cc i tng ph.
Chn nh t Clipboard
chn 1 nh ang c trong Clipboard thc hin cc thao tc sau:
- Nhy chn cng c chn nh - Nhn gi phm Alt v nhy chut ti 1 im bt k trn mn hnh. Sau thao tc trn hnh nh c trong Clipboard s c a ra mn hnh ti v tr va nht chut.
Gn im iu khin cho nh
Mc nh cc hnh nh c chn vo mn hnh ca phn mm Geogebra ch c th xa hoc dch chuyn, khng th thc hin c cc thao tc nng cao hn nh xoay, co gin hnh. Mun thc hin cc thao tc nng cao ny, trc tin cn hiu cc v tr im t 1 n 4 ca mi hnh nh c m t trong s sau.
V tr u tin khi chn nh vo chnh l im s 1. Cc chc nng nng nng cao hn i vi cc hnh nh chn trong Geogebra c thc hin theo nguyn tc sau: - Xc nh trc cc im A, B, C ln lt ng vai trn cc im 1, 2 v 4 ca hnh. - Thc hin thao tc gn cc im A, B v C vi cc nh 1, 2 v 4 ca hnh nh. Ch :
- Nu ch gn cc nh 1 v 2 hoc ch 1 v 4 th hnh nh s gn vi 2 im v c th thc hin c cc thao tc nh xoay, co gin (khng mo) v dch chuyn hnh. - Nu gn c 3 nh 1, 2 v 4 th hnh nh s t ng co gin (mo) sao cho cc nh ny trng vi cc im A, B, C trn mn hnh. Xt cc v d sau: V d 1: ch gn cc nh 1 v 2 - Gi s c 2 im A, B trn mn hnh nh hnh di y.
- Nhy chut phi ln hnh nh v chn lnh Thuc tnh. - Xut hin hp hi thoi thuc tnh sau:
By gi chng ta c th dch chuyn cc im A, B xoay v dch chuyn hnh nh theo nhiu hng khc nhau. Tuy nhin hnh nh vn ng dng vi hnh gc. V d 2: gn c 3 nh 1, 2 v 4 By gi gi s chng ta c 3 im A, B, C nh hnh di y:
Chng ta tin hnh cc thao tc gn nh trong v d 1, nhng by gi gn c 3 im: nh 1 --> A, nh 2--> B, nh 4 ---> C.
Cng c cn cho php ngi dng iu khin cc gi tr ca tham s tng ng bng cch r chut trn mt thanh trt nh. Tnh nng ny c rt nhiu ng dng trn thc t, cho php GV iu khin cc gi tr s chuyn ng dc theo mt thang trc s qua quan st th hin cc i tng hnh hc tng ng trn mn hnh. Tuy nhin trn thc t trong rt nhiu bi ton v v d s yu cu thc hin nhp cc tham s ny mt gi tr c th no , v d m = 3, a = 8, .... Trong cc trng hp ny vn c th dng thanh trt chnh xc li mt thi gian. nhp s, nhng cch ny kh
Trong phin bn mi Geogebra 4.0 mi b sung mt cng c mi cho php ngi dng nhp trc tip t bn phm 1 gi tr c th ca cc tham s t do trong phn mm. Cng c ny rt hu ch trong cc trng hp mun gn 1 gi tr c th no cho mt tham s ca phn mm. V tr ca cng c ny trn thanh cng c ca phn mm.
Ch : cng c nhp d liu ny ch cho php nhp cc gi tr ca cc tham s t do, khng th nhp cc tham s ph thuc. Sau y ta xt cc thao tc to hp nhp d liu cho mt tham s c th trong phn mm Geogbra 4.0. Cc thao tc to hp Input gi tr ca tham s t do
- Chn cng c
- Nhy chut ln v tr trn mn hnh mun to hp nhp d liu. Xut hin hp hi thoi sau:
- Ti v tr Tiu g dng vn bn s hin trn mn hnh ti hp nhp d liu. Ti v tr i tng lin kt chn tham s cn gn cho hp nhp d liu, v d nh hnh di y.
Sau khi nhp xong nhy nt p dng. Chng ta s thy xut hin ti v tr con tr hp nhp d liu nh sau:
di ca hp nhp d liu c the iu chnh bng thuc tnh " di" trong hp hi thoi thuc tnh ca hp nhp d liu ny.
Sau y xt 2 vi d. V d 1: Tp cc_nhap_tham_so_1.ggb Trong v d ny xt mt tham s t do m v phng trnh hm s y = (x-m)/(x+1) Hp nhp trc tip gi tr m c xc nh ngay trn mn hnh cho php nhp d liu trc tip vo gi tr m.
V d 2: Tp cc_nhap_tham_so_2.ggb
Trong v d ny xt tam thc bc 2: y = ax2 + bx + c vi a, b, c l cc tham s cho bi cc thanh trt trn mn hnh.
S dng cng c
By gi chng ta c th iu khin cc tham s a, b, c hoc bng thanh trt hoc bng cng c nhp trc tip trn mn hnh.
11. Ca s th v ha th 2
Mt trong nhng pht trin t ph na ca phin bn Geogebra 4.0 mi l tnh nng th hin hai mn hnh ha ng thi trn mn hnh. y l tnh nng rt c bit ca phn mm Geogebra 4.0, n cho php: - Ngi dng c kh nng quan st c ng thi 2 ca s ha trn mn hnh. Ngi dng c th thao tc ng thi vi cc i tng ha trn c hai ca s ny. - Mt i tng c th hin th trn 1 hoc ng thi c 2 ca s trn. Tnh nng c bit ny s h gip ch rt nhiu cho GV khi th hin cc i tng hnh hc trn 2 khung ca s ny, h tr qu trnh ging dy ca gio vin.
- Phn mm d dng cho php ngi dng Lnh th hin / n cc ca s ha chnh ca phn mm Geogebra 4.0 nm ti thc n Hin th (View) trong cc v tr sau.
C th s dng phm nng: - Bt / tt ca s ha 1: Ctrl-Shift-1 - Bt / tt ca s ha 2: Ctrl-Shift-2 Trc khi thc hin cc thao tc lin quan n th hin cc i tng hnh hc trn cc ca s ha ny chng ta hy xt mt vi v d sau. V d 1: Tp do_hoa_2a.ggb
- Trong hnh trn chng ta nhn thy 2 ca s ha chnh ca phn mm, mt nm bn tri v mt nm bn phi. C 2 ca s ny u th hin cc i tng hnh hc ca phn mm. - th hm s y = (x+1)/(x-1) mu c th hin trn c 2 ca s. Ch rng ta nhn thy 2 th nhng ch l 1 i tng ton hc. - im A chuyn ng trn th, mt tip tuyn vi th i qua A. Hai i tng ny ch th hin trong ca s bn tri. - th hm s th 2 (hnh parabol) ch hin trong ca s bn phi. V d 2: Tp do_hoa_2b.ggb
- Trong v d ny chng ta nhn thy trn c 2 ca s ha hnh nh ca bi ton ng thng Sim sn. Tuy nhin cc i tng nm trn 2 ca s ny l khc nhau. - GV c th cho HS quan st cc cc v tr khc nhau ca ng thng Simson trn 2 mn hnh hoc cho hai tam gic trn 2 ca s thay i v tr HS hiu r hn v bi ton ny. By gi chng ta s cng nhau hc cc thao tc chnh trn 2 ca s ha ca phn mm Geogebra 4.0.
- Chn TAB: Nng cao. pha di chn vng lm vic hin thi (ca s 1) hay th 2 cho ca s 2. Ch : i tng hnh hc c th hin trong 1 hoc 2 ca s hoc hin trong c 2 ca s ha ca phn mm. - Nhy nt ng.
Bc 1: chn cc i tng hnh hc mun sao chp. Hnh nh cc i tng c chn s th hin nh hnh di y.
- Bc 2: g t hp phm Ctrl-C (lnh Copy). - Bc 3: dng chut nhy trn ca s 2 v g t hp phm Ctrl-V (paste). Hnh nh ca i tng s hin ra ti v tr con tr nh hnh di y.
- Bc 4: di chuyn chut n v tr mun t cc i tng hnh hc sao chp v nhy chut. Cc i tng ny s th hin trn ca s th 2 nh hnh di y.
Tp do_hoa_2c.ggb Trong hnh nh trn hai nhm i tng th hin trn 2 ca s ha khc nhau ca phn mm. y l hai nhm i tng khc nhau, nhm i tng trong ca s 2 thu c bng cch thc hin thao tc sao chp cc i tng t ca s 1 sang.