Professional Documents
Culture Documents
Seminar K thut Hu c
H v tn sinh vin: Ng Th Chu Ng MSSV: 0914148 Gio vin hng dn: Tn Hong Nm hc: 2011-2012
Mc lc
1. i cng. 1.1. Hydrat ha. 1.2. Dehydrat ha. 2. Cc phn ng hydrat ha. 2.1. C ch phn ng. 2.2. Phn loi. 2.3. Hydrat ha mt s loi hp cht. 2.3.1. Hydrat ha cc hp cht olefin. 2.3.2. Hydrat ha acetylen. 2.3.3. Hydrat ha cc hp cht cha nhm C=O. 2.3.4. Hydrat ha cc hp cht cha nhm C=N. 3. Cc phn ng dehydrat ha. 3.1. C ch. 3.2. Cc phn ng dehydrat ha ni phn t quan trng. 3.2.1. Dehydrat ha to ni i C=C. 3.2.2. Dehydrat ha to ra hp cht vng. 4. Ti liu tham kho. 3 3 3 3 3 4 4 4 5 6 6 7 7 7 7 7 8
1. i cng.
Cc phn ng hydrat ha v dehydrat ha u c ng dng rng ri trong k thut hu c v trong ha sinh. Rt nhiu nguyn liu ca ngnh cng nghip c iu ch bng phn ng hydrat ha hoc dehydrat ha. 1.1. Hydrat ha. Nu trn mt cht no xy ra qu trnh cng hp ca phn t nc th ta ni l qu trinh hydrat ha. Bi v phn ng cng hp ch c th xy ra trn cc hp cht cha lin kt nn phn ng cng nc ny (hydrat ha) cng thng ch c xy ra vi cc hp cht cha lin kt CC, C=C, CN, C=N, C=O. 2.2. Dehydrat ha. Qu trnh loi ra mt phn t nc t mt phn t no c gi l dehydrat ha. Dehydrat ha xy ra bng phn ng tch loi nc. Phn ng dehydrat ha l qu trnh ngc ca phn ng hydrat ha. Ta c th chia dehydrat ha thnh hai nhm: + Dehydrat ha ni phn t: phn t nc loi ra t mt phn t. + Dehydrat ha ngoi phn t: phn t nc loi ra ly t hai hay nhiu phn t ging nhau (ngng t cng loi) hay t cc phn t khc nhau (ngng t khc loi). y ta ch xt n phn ng dehydrat ha ni phn t.
2.2. Phn loi. Cc phn ng hydrat ha c phn loi da trn loi lin kt a (lin kt i hoc lin kt ba) ca tc cht. Theo cch phn loi ny ta c hydrat ha cc hp cht cha lin kt CC, C=C, CN, C=N, C=O. 2.3. Hydrat ha mt s loi hp cht. 2.3.1. Hydrat ha cc hp cht alken. Hydrat ha cc hp cht alken l phng php cng nghip sn xut alcol.
CnH2n + H2O
hydrat ha dehydrat ha
CnH2n+1OH
Phn ng cng hp nc vo hp cht alken c xc tc bng acid proton (thng s dng acid sulfuric). Di tc dng ca proton, carbocation c hnh thnh. Ty thuc nng acid s dng trong phn ng m alcol c sinh ra bng hai con ng: hoc carbocation tc dng trc tip vi nc to thnh alcol (xc tc acid long nng thp) hoc carbocation tc dng vi hydrosunfat anion nh l mt tc nhn thn hch to ra sn phm trung gian l hydrosunfat alkyl (xc tc acid nng cao) sau thy phn ester ny c alcol.
H+
C C
C C H
H2O
HSO4
C C HO3SO H
C C HO H
H H
C CH OH alcol
Hydrat ha c acid sulfuric long lm xc tc l qu trnh hydrat ha trc tip, cn trng hp s dng acid sulfuric c lm xc tc th do c s hnh thnh hydrosulfat alkyl trc khi to ra alcol nn c gi l hydrat ha gin tip. Vn tc phn ng c quyt nh trong giai on to ion carbonium. 2.3.2. Hydrat ha acetylen. Vic cng hp nc vo lin kt ba CC c tin hnh trong acid sulfuric long c xc tc l thy ngn (II) sulfat. Sn phm l cc enol, sau khi hnh thnh lp tc h bin v dng ceton bn hn. T acetylen th acetaldehid c to ra cn t cc ng ng ca acetylen th to thnh cc ceton tng ng.
H2SO4 HgSO4
O [CH2 CH OH ] CH3 C H
HC CH
H2O
R C CH
H2O
H2SO4 HgSO4
[ R C CH2 ] H
R C CH3 O
Nghin cu c ch phn ng hydrat ha acetylen trong acid sulfuric long c xc tc thy ngn (II) sulfat, trc ht acetylen to phc vi mui thy ngn, phc ny tc dng vi nc to ra hp cht thy ngn hydroxyl, cht ny li b nc thy phn to thnh vinylalcol (dng enol ca acetaldehid) v sau l acetaldehid.
CH CH HgX
+
CH CH HgX
+
H2O
HC CH HgX OH
H2O H
+
H2C CH OH
HgX(OH)
X=
HO
O H3C C H
HSO4
Acetaldehid l cht lng c nhit si thp (si 20,160C), c mi hc, tan tt trong nc, alcol, ete. 2.3.3. Hydrat ha cc hp cht cha nhm C=O. Aldehid phn ng vi nc cho hydrat ca aldehid.
R C
O H
OH
+
H2O
R CH OH
Cn bng trong phn ng trn ch yu chuyn dch v pha tri, do vic iu ch v phn lp c hydrat n nh ch c th thc hin i vi nhng aldehid cha cc nhm gy hiu ng cm v hiu ng cng hng. V d ngi ta c th phn lp c cloral hydrat dng tinh th n nh.
Cl OH Cl C CH OH Cl
Cloral hydrat trong y hc c s dng lm thuc ng, v l nguyn liu quan trng sn xut cloroform. 2.3.4. Hydrat ha cc hp cht cha nhm C=N. Lin kt C=N thng tm thy trong cc dn xut ca cc hp cht oxo, nh imin, oxim, bazo-Schiff, trong cc hydrazon hoc trong cc hp cht d vng. Vic thy phn cc dn xut ny c mt ngha quan trng khi mun quay tr v hp cht carbonyl, trong hydrat ha l phn ng u tin to ra mt hp cht khng n nh v tip tc b thy phn. Hydrat ha lin kt CN ca nitrin s to thnh amid. Phn ng ny c ngha quan trng trong vic iu ch ure.
H2N C N
H2O
H2O/H2SO4
H2N C
OH NH
C2H5OH
C2H5 OH2
CH2 CH2 H
CH2 CH2
3.2.2. Dehydrat ha to ra hp cht vng. Trong nhng phn t c cha hai nhm chc ging nhau hoc khc nhau, khi ng vng s c th loi ra mt phn t nc to ra phn t n nh hn. Phn ng loi ny thng c ng dng trong iu ch cc hp cht d vng. V d nh phn ng iu ch furfurol t pentoz:
7
HO CH
CH OH
-3 H2O
CHO
Furfurol l cht lng khng mu, lu trong khng kh s chuyn sang mu nu v b nha ha, si 1610C, tan trong nc 270C l 8,7%, vi nc to thnh hn hp d bay hi c im si l 97,9% c thnh phn furfurol chim 18,7%.