BI GING V C KH

BI 1:

TIU CHUN GHI KCH THC V DUNG SAI

Ths. Nguyn Vit Anh

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc

- Kch thc ln: th hin ln ca chi tit nh chiu cao, chiu su, chiu rng, gc, bn knh cong, ng knh ca l - Kch thc nh v: xc nh v tr cc chi tit.

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Cc yu t thng dng trong vic ghi kch thc

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Quy c v mi tn v ghi ch s

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Quy c v b tr v trnh by cc ng kch thc

- Cc ng kch thc v bn ngoi ng bao vt th - Khng nn s dng nhiu hn 3 ng kch thc v mt pha ca vt th

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Quy c v b tr v trnh by cc ng kch thc

(1,5mm)

Ch yu cu khong cch gia cc ng kch thc

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Quy c v b tr v trnh by cc ng kch thc

ng dng khng c ct qua ng ghi kch thc, khng c ngt on khi ct ng bao ca chi tit hoc ng dng khc, tr trng hp ct qua mi tn

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Quy c v b tr v trnh by cc ng kch thc Khi trong bn v bt buc phi dng nhiu ng kch thc song song: - B tr cc ng kch thc ln dn t trong ra ngoi - Cc ch s ghi kch thc vit so le nhau m bo khong cch gia cc ng kch thc

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Quy c v b tr v trnh by cc ng kch thc

- S dng ng dng nghing khi khong dng qu nh

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Quy c v b tr v trnh by cc ng kch thc

ng dn dng ghi kch thc ng knh l phi hng tm

Cung trn nh hn hoc bng 1800 th ghi kch thc bn knh - k hiu R t trc gi tr s

S dng ng rt ngn i vi cc cung trn ln c tm nm ngoi phm vi bn v

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Quy c v b tr v trnh by cc ng kch thc

Khi nh v tm ng trn th cc ng dng kch thc nh v phi i qua tm ca n

Khi nh v mt im bng cc ng dng giao nhau th ng dng kch thc cng phi i qua im

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Cc phng php ghi kch thc

Phng php ghi kch thc theo ng bao Khi ghi kch thc, nnla chn cc v tr ghi kch thc th hin r nht c tnh hnh hc ca vt th

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Cc phng php ghi kch thc

Ghi kch thc theo khi hnh hc Phng php ghi kch thc theo cc khi hnh hc da trn vic phn chia vt th thnh nhng khi hnh hc c bn

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Cc phng php ghi kch thc

Ghi kch thc theo ta mc Phng php ny c tc dng trnh c cc sai s do cng dn kch thc

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Cc phng php ghi kch thc

Ghi kch thc theo bng ta Phng php ny gim khi lng v cc ng kch thc, s dng khi bn v c nhiu im cn nh v

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc K hiu quy c khi ghi kch thc mt s chi tit c bit Ghi kch thc mt s dng l - Nn ghi kch thc trn hnh chiu no miu t r nht hnh dng ca l. - ng dn kch thc phi hng tm - K hiu ng knh phi t trc gi tr s. - Cc l khot tr, l khot cn v l khot b mt u c k hiu ring, nhng k hiu ny phi t trc k hiu ng knh - K hiu chiu su t trc ch s kch thc cho bit chiu su ca l. Khi l xuyn sut th khng cn k hiu chiu su.

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc K hiu quy c khi ghi kch thc mt s chi tit c bit

Ghi kch thc cho l khng xuyn sut

Ghi kch thc mp vt: ghi gc vt v mt kch thc gii hn hoc ghi hai kch thc gii hn

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc K hiu quy c khi ghi kch thc mt s chi tit c bit

Ghi kch thc cho rnh then trc v rnh then l : khng ghi kch thc chiu su ca rnh then (v khng c im mc xc nh) m ghi kch thc t y rnh ti nh i din ca ng knh trc hay l

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc K hiu quy c khi ghi kch thc mt s chi tit c bit

Ghi kch thc cho ren: - Ren s dng k hiu ring theo cc h thng tiu chun quy c - i vi ren trong (ren l) th k hiu nn t hnh chiu th hin vng trn ren. - i vi ren ngoi (ren trc)th kch thc nn t trn hnh chiu th hin ren theo chiu dc

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc K hiu quy c khi ghi kch thc mt s chi tit c bit

Ghi kch thc cho rnh: c th ghi cc thng tin chiu rng v chiu su hoc ng knh.

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc K hiu quy c khi ghi kch thc mt s chi tit c bit

Ghi kch thc cho chi tit lp li: Cch ghi theo trnh t nh sau: s ln lp li, k hiu x, khong cch ri n ch s kch thc

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc Tng hp cc nguyn tc ghi kch thc:
- Mi kch thc ca chi tit ch ghi mt ln. - Kch thc nn ghi trn hnh chiu m t hnh dng chi tit r rng nht. -Trn bn v, quy c ch ghi kch thc cho gc khc 90 , gc 90 khng cn ghi kch thc. - Kch thc nn ghi bn ngoi ng bao ca chi tit. - Cc ng ghi kch thc nn thng hng nhau v nn nm theo nhm. - Nn trnh cc ng ghi kch thc giao nhau. Trng hp bt buc giao nhau th khng cn ngt on. - Khong cch gia ng ghi kch thc u tin v chi tit t nht l 3/8 inch (10 mm). Khong cch gia cc ng ghi kch thc song song k nhau t nht l 1/4 inch (6 mm) - Phi c mt khong h nh (1.5mm)gia chi tit v ng dng kch thc. - ng ging kch thc phi ko di qua ng ghi kch thc cui cng mt khong l 1/8 inch (3 mm) - ng ging kch thc ngt ra v tr giao nhau vi mi tn. - ng dn dng ghi kch thc cho cung trn v ng trn phi l ng hng tm. - Khi ghi kch thc tnh t tm ca mt ng trn hay cung trn th v tr tm ng trn hay cung trn phi c xc nh bng mt du +.

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.2. Khung bn v - khung tn

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.1. Cc khi nim c bn: -Dung sai: l mc dao ng cho php ca mt kch thc, l hiu gia gii hn trn v gii hn di. - Kch thc danh ngha: l kch thc miu t ln tng th theo yu cu, thng c biu din bng phn s.

- Kch thc c bn: l kch thc l thuyt dng xc nh kch thc gii hn v dung sai.
- Kch thc gii hn: l gii hn ln nht v nh nht ca kch thc c tnh theo dung sai. Gi tr ln nht ca kch thc l gii hn trn, gi tr nh nht l gii hn di. - Kch thc thc t: l kch thc o c ca chi tit hon thin sau khi ch to - Gii hn cho php: l h nh nht hay di ln nht gia hai chi tit lp ghp, hoc lp cht nht gia hai chi tit.

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.1. Cc khi nim c bn: - Dung sai thnh phn: l hiu s gia gii hn trn v gii hn di ca mt kch thc thnh phn. - Dung sai h thng: l tng ca cc dung sai thnh phn. - iu kin vt liu ti a - MMC (Maximum Material Condition): l iu kin m chi tit c ch to vi nhiu vt liu nht. - iu kin vt liu ti thiu - LMC (Least Material Condition): l iu kin m chi tit c ch to vi t vt liu nht.

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai VD minh ha:
- Kch thc danh ngha (chiu rng) ca rnh v thanh =1/2

- Kch thc c bn = 0.5

- Kch thc gii hn (hnh v) - Kch thc thc t (hnh v) - Dung sai : + Rnh : 0.497 - 0.495 = 0.002

+ Thanh: 0.502 0.498 = 0.004 - h: + Ln nht: 0.502 - 0.495 = 0.007 + Nh nht: 0.498 0.497= 0.001 + Trung bnh: (0.001+0.007)/2 = 0.004

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Cc phng php ghi dung sai: - Biu din trc tip : ghi r gii hn trn v di hoc ghi dung sai trc tip cho kch thc

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Cc phng php ghi dung sai: - Biu din bng k hiu quy c : p dng vi cc chi tit theo quy chun v phi s dng cc bng tra xc nh dung sai. - Biu din bng cc ghi ch : cc ghi ch coa th c ghi trc tip trong bn v, trong tng hnh v hoc trong khung tn. VD ghi ch dung sai:
- Tt c kch thc h inch u c dung sai .002 - Tt c cc kch thc h mt u c dung sai 0.05 - Tt c cc kch thc phn s c dung sai 1/16, tr nhng kch thc c quy nh ring. - Tt c cc gc c dung sai 1 0. - Tr nhng kch thc c quy nh ring, cc kch thc cn li c dung sai biu din nh sau: x = .020 ; xx = .010; xxx = .005 (trong k hiu x l biu th cho s ch s thp phn ca kch thc)

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Dung sai trong lp ghp: - Trong qu trnh lp ghp, cn ch mc ghi kch thc trnh hin tng sai s ln do chng dung sai

Do ly mc khc nhau, dung sai khong cc hai l =0.02

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Dung sai trong lp ghp:

Do ly mc cng pha, dung sai khong cc hai l = 0.01

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Dung sai trong lp ghp:

Ly mc ngay ti tm l, dung sai khong cc hai l = 0.05

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Dung sai trong lp ghp:

A(sai)

B(ng)

S dng mt im quy chiu duy nht v ghi kch thc khong cch trc tip gia cc l trnh xy ra s chng dung sai

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Quy c dung sai khi lp ghp trc v l - Cc kiu lp ghp - Lp ghp c h (ng knh trc nh hn l) : xy ra khi hai chi tit lp ghp vi nhau c khong trng hay khong h. Kiu lp ny cho php hai chi tit chuyn ng trt hoc xoay vi nhau - Lp ghp c di (ng knh trc ln hn l) : xy ra khi hai chi tit lp ghp vi nhau c di. Kiu lp ghp ny gn cht chi tit ny vi chi tit cn li - Lp ghp trung gian: xy ra khi hai chi tit lp ghp vi nhau c th c di v c th c h. Kiu lp ghp ny khng quan tm n lp cht gia hai chi tit.

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Quy c dung sai khi lp ghp trc v l - Cc kiu lp ghp

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Quy c dung sai khi lp ghp trc v l -K hiu dung sai v lp h mt:

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Quy c dung sai khi lp ghp trc v l -VD bng tra dung sai v lp h mt (theo tiu chun ANSI B4.2-1978):

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Quy c dung sai khi lp ghp trc v l -Biu din dung sai h mt:

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Quy c dung sai khi lp ghp trc v l -Biu din dung sai h mt:

Bi 1 Tiu chun ghi kch thc v dung sai

2.1. Dung sai 2.1.2. Quy c dung sai khi lp ghp trc v l -Cc cp lp ghp h inch:
- Lp chy v trt (k hiu RC): y l cp lp lng nht. Kiu lp ny ch s dng trong trng hp trc di chuyn t do bn trong vng bc hoc l, v khi v tr ca trc khng gii hn. Lun lun c mt h gia trc v l. - Lp lng (k hiu LC): Kiu lp ny cht hn kiu lp RC. Trng hp l v trc c kch thc bng nhau, gi l lp kht. Trong kiu lp LC, trc c nh v chnh xc hn trong kiu lp RC nhng vn lng. Trc khng di chuyn d dng trong l. - Lp trung gian (k hiu LT): C s chuyn tip gia kiu lp LC v LN. Trong mt s trng hp, kiu lp ny ging kiu LC (lp lng). Trong mt s trng hp khc, kiu lp ny li ging kiu lp LN (lp di). - Lp di (k hiu LN): Trong kiu lp ny, kch thc trc c th bng vi l nhng n thng c kch thc ln hn l. Thng s dng cht v thit b khc nh v chi tit ny vi cc chi tit khc. - Lp p v ko (k hiu FN): y l lp ghp c di. Trc c kch thc lun ln hn l. Kiu lp ny c s dng truyn ti m men xon. Chng s xit cht vng m hoc vng bc lt vo trc. Kiu lp ny s dng neo cc chi tit li v chng c th trt dc theo trc.