THPT NGUYEN DIEU an hoa hoc lp 10 c ban

Giao

Ngy son: 10-10-2011 Tit 16 : S BIN I TUN HON TNH CHT CC NGUYN T HA HC NH LUT TUN HON I. MC TIU BI HC: 1-Kin thc: Hc sinh hiu:Th no l tnh cht kim loi, tnh phi kim ca cc nguyn t. S bin i tun hon tnh kim loi v tnh phi kim . Khi nim m in. S bin i tun hon m in. 2-K nng: Vn dng quy lut bit nghin cu cc bng thng k tnh cht, t hc c quy lut mi . 3-Thi : Gio dc thc ham hc hi-lng yu thch mn ha hc. II. PHNG PHP DY HC: m thoi +Hp tc nhm nh III. CHUN B: -Thy : bng tun hon ln 2.1 SGK , Bng 6, 7, 8 SGK -Tr : Xem bi s bin i tun hon tnh cht ca cc nguyn t . IV. TIN TRNH BI DY: 1-n nh t chc : (1) Kim tra s s + Tc phong 2-Kim tra bi c : (7) Nu s bin i tun hon cu hnh e ngt cc ngt trong1 chu k v trong 1 nhm A 3-Cc hot ng dy hc : TL 10/ Hot ng ca thy +Hot ng 1: GV gii thch cho HS v tnh kim loi v tnh phi kim. -GV:Kim loi cng mnh th kh nng nhng e nh th no v ngc li. -GV:Phi kim cng mnh th kh nng nhn e nh th no v ngc li? - GV: lu cho HS ranh gii gia ngt KL v PK trong bng tun hon. 8/ +Hot ng 2: GV v HS tho lun s bin i tnh kim loi, phi kim -GV:B sung -GV:Phn tch gii thch tnh kim loi v phi kim trong 1 chu k -HS gii thch s bin i tun hon tnh kim loi v phi kim trong chu k. Hot ng ca tr -HS nghin cu SGK cng c hai khi nim ny cho ng. -HS: Tr li -HS:Tr li Ni dung I. Tnh kim loi, tnh ph kim: *Tnh kim loi: L tnh d nhng e to thnh Ion dng (Canion) -Kim loi cng d nhng e tnh kim loi mnh. -Kim loi cng kh nhng e tnh kim loi yu. M-ne = Mn+ (n = 1, 2 , 3 ) *Tnh phi kim: l tnh d nhn e to thnh Ion m (Anion) -Phi kim cng d nhn e tnh phi kim cng mnh . -Phi kim cng kh nhn e tnh phi kim cng yu X + ne = xn_ (n = 1, 2 , 3) 1-Trong 1 chu k: VD: Na Mg Al Si P S Cl --------------> --------------> Tnh KL gim Tnh PK tng a-Quy lut: Trong mi chu k khi i t tri sang phi theo chiu tng dn ca thn tnh KL gim, tnh phi kim tng. b-Gii thch: Trong mi chu k khi i t tri sang phi +thn tng +S e lp ngoi cng tng Lc htca e lp ngoi cng vi ht nhn tng bn knh nguyn t gim kh nng nhng e kh tnh kim loi gim , kh nng nhn e d tnh phi kim

-HS Theo di v d sau a ra quy lut.

HS: thc hin bi tp.

GV Ch Quang Huy

49

THPT NGUYEN DIEU an hoa hoc lp 10 c ban

Giao

-GV:Cho bi tp -HS:Nu th t tng dn tnh kim loi. -HS theo di a ra quy lut. 8/ +Hot ng 3: -GV v HS tho lun v s bin i tnh kim loi v phi kim trong mt phn nhm A. -GV:Gii thch s bin i tnh kim loi, phi kim. -HS gii thch s bin i tun hon tnh kim loi v phi kim trong nhm A. HS: thc hin.

tng . -Bi tp: Sp xp cc ngt sau theo th t tnh phi kim tng dn: N , O , F , C C N O F --------------> Chiu tng tnh phi kim 2-Trong 1 nhm A: VD: Li Tnh F Tnh Na KL Cl PK K tng Br gim a-Quy lut: Trong 1 nhm A i t trn xung theo chiu tng dn ca thn tnh kim loi tng, tnh phi kim gim. b-Gii thch:Trong 1 nhm A i t trn xung theo chiu tng dn ca thn s lp e tng. Bn knh nguyn t tng lc ht ca e lp ngoi cng vi ht nhn gim -> kh nng nhng e tng -> tnh kim loi tng; kh nng nhn e gim tnh phi kim gim. -Bi tp: Sp xp cc kim loi theo chiu tng dn tnh kim loi: Be , Ba , Ca, Mg Be Mg Ca Ba Chiu tng tnh kim loi 3- m in : a-Khi nim: m in ca mt nguyn t c trng cho kh nng ht electron ca nguyn t khi hnh thnh lin kt ha hc. b-Qui lut: -Trong 1 chu k khi i t tri sang phi theo chiu tng dn ca thn m in cc nguyn t tng dn. -Trong 1 phn nhm chnh i t trn xung theo chiu tng dn ca thn, m in cc nguyn t gim dn.

-GV:a bi tp +Hot ng 4: -GV hng dn HS c v hiu khi nim m in. 8/ -GV:Treo bng m in, HS nu quy lun. -GV:Thng bo quy lut. -GV: m in c lin quan nh th no n tnh kim loi v tnh phi kim. -HS:Suy ngh rt ra nhn xt -HS sp xp theo chiu tng dn ca tnh kim loi -HS theo di nu quy lut

4-Cng c-Hng dn v nh: + Cng c: (5/) -Trong bng tun hon cho bit kim loi no mnh nht ? Phi kim no mnh nht? -Bi tp: Sp xp cc ngt sau theo chiu tng tnh phi kim v tng tnh kim loi: a- Cl , I , N , P , O b- K , Ca , Mg , Ba + Hng dn v nh: ( 1/) - Lm bi tp : 15 SGK - Xem trc phn : Ha tr ngt, oxit v hiroxit ca cc ngt nhm A. nh lut tun hon. V. RT KINH NGHIM

GV Ch Quang Huy

50

THPT NGUYEN DIEU an hoa hoc lp 10 c ban

Giao

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ngy son : 15-10-2011 Tit 17: Bi : S BIN I TUN HON TNH CHT CA CC NGUYN T HO HC I. MC TIU: 1. Kin thc: Hc sinh nm s bin i ho tr cao nht vi oxi v ho tr vi hiro S bin thin tnh cht oxit v hiroxit ca cc nguyn t nhm A 2. K nng : Vn dng cc quy lut bit nghin cu cc bng thng ktnh cht , t hc c quy lut mi 3.Thi : Gio dc tnh cn thn ham hc hi ca hc sinh II .CHUN B: 1.Gio vin: Photocopy bng 7 bng 8 SGK -Phng n t chc lp hc: m thoi + Tho lun nhm 2. Hc sinh: Xem trc bi mi, n li kin thc tit trc III. HOT NG DY HC : 1. n nh tnh hnh lp: (1,) kim tra s s tc phong 2.Kim tra bi c : (6) - m in l g? m in ca cc ngt trong cc nhm A bin i nh th no theo chiu tng in tch ht nhn? - T hy sp xp theo chiu gi tr m in gim dn cc ngt sau: Li, B, Be, N, C, O, F * Tr li: - HS tr li ng nh ngha v nu ng qui lut bin i : (7) - Sp xp theo chiu gi tr m in gim dn cc ngt: Li, Be, B, C, N, O,F (3) 3.Ging bi mi: * Gii thiu bi: tit trc ta bit gi tr m in cc ngt bin i tun hon , vy cn ha tr cc ngt bin i nh th no? Hm nay c v cc em s nghin cu tit tip theo. * Tin trnh bi dy: TL Hot ng ca GV / 10 Hot ng 1: Da vo CT oxit cao nht ca cc ngt chu k 3, yu cu HS nhn xt: Ha tr cao nht i vi oxi? ha tr cc ngt trong hp cht vi Hidro? Rt ra qui lut bin i ha tr ca cc nguyn t theo chu k? Hot ng ca HS Ni dung II. S BIN I V HA TR CC NGUYN T Ly chu k 3 lm v d: STT IA IIA nhm A Na Mg HC vi Na2 Mg oxi O O HT 1 2 cao nht vi oxi HC vi Hidro IIIA IV A Al Al2 O3 3 Si Si O2 4 V A P P2 O5 5 VI A VII A

HS: trong 1 chi k i t tri sang phi, ha tr cao nht ca cc ngt vi oxi tng t 17, ha tr vi hiro ca cc phi kim gim t 4 1. HS: Ha tr cao

S Cl SO Cl2 O7 3 6 7

Si H4

PH H2 S 3

HCl 51

GV Ch Quang Huy

THPT NGUYEN DIEU an hoa hoc lp 10 c ban

Giao

GV: da vo cc qui lut trn em rt ra c kt lun g v s bin i ha tr cc ngt?

nht ca mt ngt vi oxi, ha tr vi hidro bin i tun hon theo chiu tng ca in tch ht nhn

HT vi Hidro

10

Hot ng 2: GV:Gii thiu cc hp cht oxit v hidroxit, tnh cht ca cc hp cht ca cc ngt trong cng chu k. + gii thiu cc hp cht oxit v hidroxit, tnh cht ca cc hp cht ca cc nguyn t trong nhm VA. GV:da vo bng 8 cho hs nhn xt qui lut bi tnh axitbaz ca cc oxit, hiroxit theo chu k v theo nhm. GV: t em rt ra c kt lun g v s bi tnh cht trn? GV:nh lut tun hon Mendeleev 1969: pht hin qui lut bin i cc tnh cht ca cc nguyn t theo chiu tng nguyn t khi ca chng.

HS: Rt ra nhn xt: trong 1 chu k, theo chiu tng ca in tch ht nhn, tnh baz ca oxit v hidroxit tng ng gim dn, ng thi tnh axit ca chng tng HS:Rt ra nhn III. S BIN I TNH AXIT BAZ CA OXIT V xt: trong cng 1 HIDROXIT nhm A, theo - Ly chu k 3 lm v d: chiu tng ca Na Mg Al Si P S Cl in tch ht nhn, HC Na2 MgO Al2O3 SiO2 P2O5 SO3 Cl2O tnh baz ca oxit oxit O 7 v hidroxit tng Tnh Oxit Oxit Oxit Oxit Oxit Oxit Oxit ng tng dn, ng cht baz baz lng axit axit axit axit thi tnh axit ca tnh chng gim dn. HC NaO Mg(O Al(OH H2Si H3P H2S HCl hidro H H)2 )3 O3 O4 O4 O4 HS:Tnh axit xit baz ca cc oxit Tnh Baz Baz Hidrox Axit Axit Axit Axit v hidroxit bin cht kim t tan it yu trun mn rt i tun hon theo lng g h mn chiu tng ca tnh bnh h in tch ht nhn ( Bin Tnh axit tng dn nhm A ). thin tnh cht

Vy: Ha tr cao nht ca mt ngt vi oxi, ha tr vi hidro bin i tun hon theo chiu tng ca in tch ht nhn (nhm A). (Cng thc mt s hp cht hidrua v oxit cao nht vi oxi)

Ly cc nguyn t nhm VA lm v d: N HC oxit N2O5 Tnh cht Oxit axit HC hidoxit HNO3 Tnh cht Axit mnh
GV Ch Quang Huy

10/

P P2O5 Oxit axit H3PO4 Axit trung bnh 52

THPT NGUYEN DIEU an hoa hoc lp 10 c ban

Giao

7/

+ V sau, nh tin b ca khoa hc, ngi ta gii thch c nguyn nhn bin i tun hon tnh cht cc nguyn t chnh l s bin i tun hon cu trc e theo chiu tng in tch ht nhn. + Cng c: Dng cu trc nghim ngh sch gio vin

Bin thin tnh cht

Tnh axit gim dn

HS lm bi tp trc Qui lut bin i tnh axit baz: nghim Trong 1 chu k, theo chiu tng ca in tch ht nhn, tnh baz ca oxit v hidroxit tng ng gim dn, ng thi tnh axit ca chng tng dn. Trong cng 1 nhm A, theo chiu tng ca in tch ht nhn, tnh baz ca oxit v hidroxit tng ng tng dn, ng thi tnh axit ca chng gim dn. Kt lun: Tnh axit baz ca cc oxit v hidroxit bin i tun hon theo chiu tng ca in tch ht nhn ( nhm A ).

IV NH LUT TUN HON : Tnh cht ca cc nguyn t cng nh thnh phn v tnh cht ca cc n cht v hp cht to nn t cc nguyn t bin i tun hon theo chiu tng ca in tch ht nhn nguyn t. 1. Dn d hc sinh chun b cho tit hc tip theo: * Bi tp v nh: (1/) - Lm bi tp SGK : 112 v sch bi tp: 2.25 2.29 - Chun b bi mi: ngha ca bng tun hon cc nguyn t ha hc * Chun b bi: IV. RT KINH NGHIM ,B SUNG: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV Ch Quang Huy

53

THPT NGUYEN DIEU an hoa hoc lp 10 c ban

Giao

Ngy son : 16 - 10 - 2011 Tit 18: Bi: NGHA CA BNG TUN HON CC NGUYN T HA HC I. MC TIU: 1. Kin thc: - ngha khoa hc ca BTH i vi ha hc v cc mn khoa hc khc. 2. K nng : a. T v tr ca ngt trong BTH suy ra cu to ngt v tnh cht ca ngt b. Bit s hiu ngt suy ra v tr ca ngt trong BTH c. Da vo cc qui lut bin i tnh cht ca cc ngt v hp cht trong BTH so snh tnh cht ho hc ca 1 ngt vi cc ngt ln cn. 3. Thi : gio dc tnh t duy h thng khi nghin cu khoa hc II .CHUN B: 1.Gio vin: -cc bng tng kt v tnh cht ha hc ca cc oxit, hiroxit, hp cht vi hiro kh giy ln. -Phng n t chc lp hc: chia lp hc lm 4 nhm hot ng 2. Hc sinh: - n li cch vit cu hnh e, cu to BTH, cc qui lut bin i tnh cht ca cc n cht , hp cht trong BTH. III. HOT NG DY HC : 1. n nh tnh hnh lp: (1,) kim tra s s tc phong 2.Kim tra bi c : (6) - Bit ngt X thuc chu k 4, nhm II Aca BTH. Vit cu hnh e v cho bit cu to ngt X? - Bit ngt Y c cu hnh e : 1s22s22p63s23p5. Cho bit v tr ngt Y trong BTH? * Tr li: - Cu hnh e ca X : 1s22s22p63s23p64s2. X c 20p ,20e ; c 4 lp e s elp ngoi cng l 2e. - Y th t 17, chu k 3 , nhm VII A 3.Ging bi mi: * Gii thiu bi: T kt qu kim tra gv dn dt vo bi mi * Tin trnh bi dy: T Hot ng ca Hot ng ca GV L HS / 10 Hot ng1: GV:Gii thiu ngha ca bng tun hon i vi ha hc v cc mn hc nguyn t trong V tr cakhoa hc khc Cu to nguyn t: HS: s e bngGV: ra bi() vd 1 , tun hon tp - S p, thc hin bi - STT ca nguyn t 4 nhm vd2 yu cu hs - S lp e yu cu tp theo - STT ca chu hs ln trng - S e ha tr k lm. Sau ca gv, nhn xt - STT ca nhm chun by bi vo bi lm ca nhm b sn. khc. GV: nhn xt kt qu, sa sai. GV: t vd trn gv yu HS: t vd rt ra cu hs rt ra mi quan h nhn xt mi quan gia v tr v cu to h gia v tr v ngt. cu to ngt. Ni dung I. QUAN H GIA V TR V CU TO T v tr ca 1 nguyn t trong bng tun hon cu to nguyn t ca nguyn t

V d 1: Bit v tr cu to Nguyn t c s th t 20, thuc chu k 4, nhm IIA. Hy xc nh cu to nguyn t ? V tr Cu to nguyn t Gii thch

GV Ch Quang Huy

54

THPT NGUYEN DIEU an hoa hoc lp 10 c ban

Giao

-STT l S e = sp = 19 19 - Chu k 4 S lp e: 4 -Nhm IIA S e lp ngoi cng

- S e = s p = STT ca nguyn t - S lp e =STT chu k - S e lp ngoi cng = STT nhm A

10

Hot ng 2: GV: V tr ca ngt trong BTH cho bit nhng tnh cht g v ngt ? Hy nu qui lut bin i tnh kim loi, phi kim ca cc ngt qui lut bin i tnh axit baz ca cc oxit,hidroxit ca cc nguyn t thuc cng chu k, cng nhm A ? GV:T gv kt lun li: Bit v tr ca nguyn t tnh cht ha hc c bn. GV: hng dn hs lm bi tp: Ngt S th 16, chu k 3, nhm VI A trong BTH . Hy nu tm tc tnh cht ha hc ca S? GV: pht phiu hc tp bi tp vn dng tronh sch bi tpcho hs lm theo nhm.

HS: tr li. HS: tr li.

Tn nguyn t: Canxi V d 2: Bit cu to v tr Nguyn t X c cu hnh e nguyn t: 1s22s22p63s23p5. Hy xc nh v tr ca nguyn t ? Cu to V tr Gii thch nguyn t S e = s p = -STTl - STT ca nguyn s n v 17 t = S e = s p = THN = 17 s n v THN S lp e: 3 - Chu k - C 3 lp e S e lp 3 - C 7 electron ngoi cng: 7 lp ngoi cng (l nguyn t -Nhm p) VIIA Tn nguyn t: Clo II. QUAN H GIA V TR V TNH CHT Bit v tr1 ca nguyn t tnh cht ha hc c bn

HS:nguyn t S th 16, nhm VIA, chu k 3 L phi kim Ha tr cao nht vi oxi l 6, cng thc oxit cao nht l SO3 Ho tr vi hidro l 2, cng thc hp cht kh vi hidro l H2S Cng thc hp cht hidroxit: H2SO4 SO3 l oxit axit v H2SO4 l axit mnh

Tnh kim loi, phi kim: + Kim loi: nhm IA, IIA, IIIA (tr Bo) + Phi kim : nhm VA, VIA, VIIA Ha tr cao nht vi oxi, ho tr vi hidro Cng thc oxit cao nht Cng thc hp cht kh vi hidro (nu c) Cng thc hp cht hidroxit Tnh axit hay baz ca cc oxit v hidroxit V d: nguyn t S th 16, nhm VIA, chu k 3 - L phi kim Ha tr cao nht vi oxi l 6, cng thc oxit cao nht l SO3 Ho tr vi hidro l 2, cng thc hp cht kh vi hidro l H2S Cng thc hp cht hidroxit: H2SO4 SO3 l oxit axit v H2SO4 l axit mnh

Hot ng 3:
GV Ch Quang Huy

55

THPT NGUYEN DIEU an hoa hoc lp 10 c ban

Giao

10/ GV: Nhn mnh: mun so snh tnh kim loiphi kim cn phi nm:Qui lut bin i tnh cht trong mt chu k, trong mt nhm. V tr nguyn t trong BTH. GV: So snh tnh cht ha hc ca 1 ngt vi cc ngt ln cn l so snh

III. SO SNH TNH CHT HA HC CA MT NGUYN T VI CC NGUYN T LN CN V d : a/ so snh tnh phi kim : Si ( Z = 14 ), P ( Z = 15),S ( Z = 16 ) HS: so snh tnh N ( Z = 7 ), P ( Z = 15), As ( Z = 33 ) kim loi v phi b/ vit cng thc oxit v hidroxit ca hai nguyn t N kim ca N, P, Si, v P. S, As. So snh tnh c/ so snh tnh axit ca cc hp cht cu b. axit- baz ca cc Gii oxit v hiroxit a/ tng ng. Nhm Nhm Nhm IVA VA VIA Chu k N 2 Chu k Si P S Tnh PK 3 gim Chu k As 4 HS: pht biu qui lut bin i hc. Tnh PK tng 3 nguyn t Si, P v S u thuc chu k 3, Si ng trc P, P ng trc S nn tnh phi kim: Si < P < S 3 nguyn t N, P v As u thuc nhm VA, N ng trn P, P ng trn As nn tnh phi kim: As < P < N b/ Hp cht oxit: N2O5, P2O5 Hp cht hidroxit: HNO3, H3PO4 c/ 2 nguyn t N, P thuc nhm VA, N ng trn P . M trong cng nhm A, khi i t trn xung di, tnh axit ca cc oxit v hidroxit gim dn nn tnh axit: P2O5 < N2O5 H3PO4 < HNO3

Hot ng 4: cng c. -Bi tp 4 trang 58 SGK. - bi 10 trang 58 SGK

HS: thc hin bi tp cng c.

4. Dn d hc sinh chun b cho tit hc tip theo: (1/) * Bi tp v nh: - 1 10 trang 58 SGK - bi 2.17; 2.20; 2.21; 2.22. SBT * Chun b bi: hc bi v lm bi tp ca chng cho v nh tit sau luyn tp chng 2 IV. RT KINH NGHIM ,B SUNG: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV Ch Quang Huy

56