MC LC

Li m u Vai tr ca bo ch trong x hi hin i Bo ch l cng c chnh tr ca ng, Nh nc v cc t chc on th x hi 2. Bo ch c vai tr nh hng d lun 3. Bo ch c chc nng gim st v phn bin x hi 3.1. Mi quan h gia bo ch, d lun x hi, gim st v phn bin x hi 3.2. Bo ch - din n th hin gim st v phn bin x hi
1.

Li kt Ti liu tham kho

LI M U
Trong xu th ton cu ha ang din ra mt cch mnh m trn th gii nh hin nay, hot ng thng tin ni chung v bo ch ni ring ngy cng ng vai tr quan trng trong x hi hin i. cc nn dn ch, bo ch c vai tr then cht trong i sng chnh tr - x hi. Bo ch cung cp thng tin v cc s vic, gip chng ta nm r hn nhng vn quan trng trong i sng. Bo ch ph bnh v tranh lun m bo rng thng tin phi c kim chng v xem xt t mi gc . Nhng vai tr ca cc phng tin truyn thng trong mt x hi hin i khng ch hn ch vic phn nh v phn tch nhng s kin c bit. Bng vic theo di v phn tch mt cch nghim tc nhng xu hng v tro lu mi trong x hi, bo ch t do cung cp nhng thng tin quan trng cho nhng ngi a ra cc quyt nh nhng vn quan trng (nh vic a ra cc quyt sch) s c m bo. Cng phi nhn nhn vai tr ca cc phng tin truyn thng trong bi cnh th gii phi i mt vi nhng thch thc ton cu. Nhng thch thc ny t ra nhu cu chung tay kim tm nhng gii php ton din. t c iu , vic tip cn thng tin chnh xc l v cng quan trng i vi cng chng cng nh i vi nhng ngi a ra quyt nh. Vit Nam, bo ch truyn thng v ang gp phn quan trng vo mi mt ca i sng x hi, phn u v mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. Trong hn 20 nm thc hin chnh sch v ng li i mi do ng ta lnh o, cc phng tin truyn thng i chng ng vai tr ht sc quan trng trn mi lnh vc: t chnh tr, kinh t, php lut n vn ha, gio dc, th thao, gp phn nng cao dn tr, p ng nhu cu ngy cng cao, phong ph v a dng v i sng tinh thn ca nhn dn Bn cnh nhng vn trn, bo ch nc ta trong qu trnh i mi v hi nhp cng l mt trong nhng nhn t gip nng cao cht lng thng tin i ngoi, gii thiu t nc, vn ha con ngi Vit Nam vi bn b quc t; thc hin ng li i ngoi c lp, t ch, a dng, a phng ha cc quan h quc t ca ng, Nh nc ta; gp phn nng cao uy tn v v th Vit Nam trn trng quc t. Vi ti "Vai tr ca bo ch trong x hi hin i", bi tiu lun xin trnh by vn tt nhng vai tr c bn v quan trng nht ca bo ch trong x hi hin nay, c bit trong x hi Vit Nam thi i mi.

VAI TR CA BO CH TRONG X HI HIN I

1. Bo ch l cng c chnh tr ca ng, Nh nc v cc t chc on th x hi Trong i sng chnh tr - x hi, bo ch gi mt vai tr ht sc quan trng. Bt k mt lc lng cm quyn no ti cc quc gia trn th gii u s dng bo ch nh mt cng c tc ng vo t tng, tnh cm ca cng chng, nhm to ra h nhng nhn thc mi, nhng nh hng c gi tr cho cuc sng. Trong x hi hin i, ngi no nm c cc phng tin thng tin i chng c th "iu khin" con ngi theo mun, c ngha l dng bo ch hng ngy pht i nhng thng ip chnh tr nhm gio dc thc, t tng, thuyt phc qun chng lm theo mun ca mnh. nc ta, bo ch l cng c chnh tr ca ng, ca Nh nc, ca cc t chc, on th x hi trong vic qun l, ci cch v iu hnh x hi. Trong thi k lnh o cch mng Vit Nam, ng ta lun quan tm n hot ng bo ch, coi bo ch l cng c c lc tuyn truyn, vn ng nhn dn, l v kh sc bn tn cng k th. Nn bo ch cch mng lm trn s mnh m ng v nhn dn giao ph. Trong s nghip i mi v hi nhp kinh t quc t do ng ta khi xng v lnh o, vai tr ca bo ch khng ngng c nng cao. Bng cc hnh thc, phng php tip cn, cc th loi phong ph, cc c quan bo ch tch cc tuyn truyn ch ngha Mc L-nin, t tng H Ch Minh, quan im, ng li ca ng, php lut, chnh sch ca Nh nc, kp thi ph phn nhng thng tin, quan im sai tri, m mu "din bin ha bnh" ca cc th lc th ch, gp phn quan trng vo vic cng c nim tin ca nhn dn i vi s nghip i mi, thc hin ng li dy ca Bc H: "Bo ch l mt mt trn; cn b bo ch l chin s cch mng; cy bt, trang giy l v kh sc bn ca h". Bo ch a nhng ch trng, chnh sch ca ng, Nh nc n vi cc giai tng x hi, c v, ng vin, gp phn lm cho ch trng, chnh sch i vo cuc sng. Bo ch nc nh phn nh kp thi din bin mi mt ca i sng x hi, phn nh tm t, nguyn vng chnh ng ca cc tng lp nhn dn, pht hin c v cc nhn t mi, in hnh tin tin v nhng thnh tu to ln c ngha lch s ca cng cuc i mi. Bo ch pht hin kp thi cc vn ang t ra trong t chc thc hin ng li, chnh sch ca ng v Nh nc, phn tch, nh gi nhng hn ch, bt cp trong cc chnh sch, quyt nh ca cc c quan c trch nhim; trn c s tham mu, xut nhng gii php hp l nhm khc phc nhng khim khuyt, hn ch, khng ngng nng cao hiu qu php lut v hiu qu kinh t - x hi cc chnh sch ca Nh nc, gp phn lm cho " ng, lng dn" ha lm mt.

Bo ch tham gia tch cc, c trch nhim v hiu qu, thc s tr thnh v kh t tng sc bn ca ng, cng c c hiu qu ca Nh nc v nhn dn trong cuc u tranh phng, chng tham nhng, lng ph, quan liu v cc t nn x hi. Nhiu nh bo v tp th bo ch dng cm, kin quyt u tranh, bt chp nhng kh khn, nguy him, c mt ti cc im nng, theo ui ti cng x l nhng v vic tham nhng, tiu cc 2. Bo ch c vai tr nh hng d lun D lun x hi l nhng phn ng, t tng v tnh cm, nhng nhn xt, nh gi ca mt nhm ngi, mt tng lp x hi, mt giai cp, mt cng ng... trc mt vn x hi (c th l mt ch trng, chnh sch; mt vn ny sinh; mt hnh ng c nh hng n cng ng x hi... ). V th, d lun x hi ng vai tr rt quan trng trong qu trnh lnh o cch mng ca ng; bi n gp phn hnh thnh nim tin, t tng ca nhn dn. Lnh o t tng li l mt trong 3 thnh t lm nn quyn lc lnh o ca ng (bao gm ch trng ng li, cng tc t chc cn b v cng tc t tng). Vic to ra d lun x hi v nh hng d lun x hi l vic lm ht sc cn thit trong hot ng t tng ca ng ta. T tp hp sc mnh i on kt dn tc ng h ch trng, ng li ca ng, u tranh vi ci xu, ci c, vch trn nhng m mu en ti ca cc th lc th ch nhm chng ph cch mng Vit Nam, bo v ng, bo v ch . Vai tr ca bo ch trong vic to ra d lun x hi v nh hng d lun x hi trong mt x hi bng n thng tin, hi nhp vi th gii l ht sc quan trng. Bo ch l cng c tuyn truyn tp th, c v tp th, l c quan ngn lun ca ng, chnh quyn v l din n ting ni ca cc giai tng x hi. Do , bo ch cn ch ng, tch cc to ra d lun x hi, nht l trong thi i bng n thng tin, cc th lc th ch ang tm cch chng ph cch mng Vit Nam bng m mu "din bin ho bnh". Lnh vc thng tin tuyn truyn c cc th lc ny trit khai thc nhm to nhng ln sng d lun lm xi mn nim tin ca nhn dn vi ng, to ra s mt n nh x hi. Mt trn t tng - vn ho, phi ng u vi nhng th thch, kh khn, nn rt cn s sng sut, bn lnh chnh tr ca i ng nhng ngi lm cng tc t tng, m bo ch l mt trong nhng lnh vc mi nhn, xung kch, cn cc nh bo l chin s trn mt trn ny. V th, trc mi vn x hi, bo ch phi kp thi vo cuc, nhn nhn nh gi vn ht sc khch quan nh bn cht vn c ca n. Khi ng, Nh nc ra mt ch trng, chnh sch, nhim v ca bo ch l phi to ra s ng thun x hi, to nn "hp lc mnh" ca qun chng nhn dn, bin n thnh lung t tng ch o trong i sng x hi.

Sc mnh thng tin ca bo ch c nh hng rt ln trong i sng x hi. C th ly v d nh trong v vic t thng u c gy nn cn st o v gi go vi nm trc, bo ch kp thi gp g cc c quan chc nng thng tin, khng nh an ninh lng thc ca chng ta hon ton bo m. S tht ch l nhng tin n tht thit ca nhng k u c v cc c quan qun l nh nc kp thi vo cuc gp phn n nh tnh hnh gi c th trng. Hay v d v s nng vi khi x l thng tin: mt c quan bo ch a tin khng ng rng trong qu bi c cht gy ung th gy khn n cho ngi dn trng bi khp c nc. D sau c ng bi nh chnh v xin li nhng khng th b p c nhng thit hi v kinh t ln lng tin ca dn chng. Do , khi ng trc mt vn ny sinh trong i sng x hi, bn cnh trch nhim thng tin kp thi, nh bo phi t trch nhim cng dn, trch nhim x hi ln trn, tm hiu v l gii vn mt cch ton din vi ci nhn sc nt, bin chng. Cch a thng tin ca nh bo lm sao gip c gi nhn vn di mt gc nhn trn vn nht, thng tin phi c cn nhc sao cho tng cu, tng ch tht khch quan, trung thc. T , bo ch gip c gi c nhng suy ngh, tnh cm, hnh ng ng bo v ci tt, ci tin b, u tranh vi ci xu, ci c. ng thi, bo ch cn t r thi ng h ci tt, ci tch cc v u tranh khng khoan nhng vi nhng tiu cc trong i sng x hi. Nh vy, bo ch gp phn nh hng d lun x hi, to ra nhng lung d lun tch cc lm lnh mnh ho i sng x hi, to khai thc tt sc mnh ni lc cho qu trnh pht trin pht trin kinh t - x hi ca tng a phng v ca c nc. V chnh l gp phn vo hot ng t tng ca ng. 3. Bo ch c chc nng gim st v phn bin x hi 3.1. Mi quan h gia bo ch, d lun x hi, gim st v phn bin x hi Gim st x hi c hiu l s tc ng c thc ca ch th qun l vo khch th qun l nhm m bo cho hot ng c hiu qu v t c mc ch ra. Thng tin phc v cho cng tc gim st phi l thng tin hai chiu. Chiu thun t pha i tng chu gim st i tng gim st hiu v kim sot; chiu ngc li t pha i tng gim st, l ngun thng tin c tnh cht nh gi, ph bnh, xy dng, lm tin cho vic iu chnh, thay i t duy v hnh ng mi. V.I Lnin ni : "Chnh ph cng phi c d lun cng chng kim sot"1. Vit Nam, Hin php nm 1992 quy nh: "Quc hi nc Cng ho X hi ch ngha Vit Nam thc hin quyn gim st ti cao i vi hot ng ca Nh nc. Cc c quan Nh nc, cn b cng chc Nh nc chu s gim st ca nhn

V.I Lnin ton tp, tp 35, 1976.tr20

dn". y l c s php l cao nht cho s khng nh quyn gim st ca nhn dn i vi mi hot ng ca x hi. Phn bin x hi l mt khi nim chnh tr, l biu hin c trng chuyn nghip nht ca ci gi l i sng dn ch. S sng khng bao gi ng yn mt ch, tri li, lun lun vn ng v pht trin. "Trong qu trnh pht trin, tt c nhng g trc kia l hin thc th hin nay tr thnh khng hin thc, mt tnh tt yu, mt quyn tn ti, mt tnh hp l ca chng; v hin thc mi, y sinh lc, thay th cho hin thc ang tiu vong"2. Ci tin b, khoa hc phn bin li ci li thi tin ti s ng n v pht trin. Thc t cho thy x hi no cng mang tnh cht phn bin cao th x hi cng c kh nng pht trin nhanh v vng chc. Ngc li, ch trong mt x hi pht trin th tnh phn bin x hi mi c pht huy mnh m v hiu qu. Gim st v Phn bin x hi l hai khi nim chc nng gn b mt thit. Ch trn c s gim st mt cch nghim tc th mi c thng tin y v thu o lm tin cho phn bin. Trong i sng x hi, cc i tng gm h thng b my nh nc, cc c quan chc nng, qun chng nhn dn, cc t chc phi chnh ph, d lun x hi u va l i tng gim st - phn bin, va l i tng chu s gim st - phn bin nhm vo nhng ch trng, quyt sch, nhng hin tng, nhng quan im ny sinh trong thc t i sng chnh tr, kinh t, vn ho x hi. Din n din ra cc hot ng ny chnh l bo ch. Mi quan h gia bo ch - d lun x hi vai tr gim st phn bin x hi c quan h bin chng. Mt mt bo ch tho mn nhng nhu cu ngy cng tng ca cng chng, mt khc, bn thn cng chng li t ra cc yu cu mi i vi hot ng ca h thng bo ch. Bo ch va th hin d lun x hi, nh hng d lun x hi, va chu s tc ng mnh ca d lun x hi. Khng phi mi s kin, vn x hi u c d lun x hi phn nh. Ch ca d lun x hi l nhng vn li ch c tnh cp bch, khi li ch b nh hng th d lun x hi s ln ting phn bin. 3.2. Bo ch - din n th hin gim st v phn bin x hi Bo ch thc hin chc nng gim st v phn bin x hi trc ht vic cung cp thng tin chn thc, khch quan theo c hai chiu. Mt mt, vi kh nng thng tin nhanh nhy, chnh xc, bo ch l phng tin ti u truyn ti n cng chng ng li, chnh sch, phng thc, tnh cht hot ng ca Nh nc v cc t chc x hi. Mt khc, bo ch phn nh i sng hin thc vi nhng "phn ng" ca qun chng nhn dn mt cch kp thi v chn thc. Bo ch tham gia vo vic kim tra cc c quan trung ng, a
2

. C.Mc v PH. ng-ghen Ton tp. Tp 21.H Ni 1995, tr. 393, tr.395, tr.421

phng, cc t chc, c nhn trong x hi v vic thc hin cc quy nh ca lut php, cc chun mc vn ho x hi ch ra cc sai lm, khuyt im trn c s xy dng theo chiu hng tt p, tch cc, ch khng phi l ph nhn hoc nh . Kt qu hot ng kim tra, gim st ca bo ch l ngun thng tin quan trng gip cc c quan c thm quyn kp thi un nn v c nhng bin php iu chnh thch hp. cng l ngha ca tinh thn Phn bin trn bo ch: "Phi ph bnh vi tinh thn thnh khn, xy dng (tr bnh cu ngi). Ch ph bnh lung tung, khng chu trch nhim".3 Bo ch l din n ca nhn dn. Nhn dn c th pht biu kin, nguyn vng ca mnh v cc vn trong i sng x hi thng qua cc ban Bn c, Hp th, ng dy nng, mc Gp kin, bnh chntrn tt c cc loi hnh bo ch t bo in, n pht thanh, truyn hnh, bo in t. Trn c s kin nhn dn, cng vi lp trng chnh tr v s am hiu cc lnh vc chnh tr, kinh t, vn ho - x hi ca nh bo, tnh gim st v phn bin ca bo ch cao hn, su sc hn, hiu qu v c tc ng mnh m hn. Bo ch thng tin cho nhn dn v tnh trng ca d lun x hi trn cc vn ang to nn mi quan tm chung ca ton th x hi, nht l nhng vn c tnh cp bch. Mt khi qun chng quan tm, ng gp phn bin cho cc vn x hi, khi y tnh tch cc chnh tr ca qun chng c nng cao. C th ni bo ch Vit Nam trong nhng nm gn y tip tc pht huy c truyn thng ca tnh chin u trn mt trn thng tin. ng thi, vi s tr gip ca cc phng tin tc nghip hin i, mi trng thng tin ton cu pht trin gip ngi lm bo m rng c phm vi v hiu qu hot ng. Bo ch vn i tin phong trong vic phanh phui cc tiu cc trong cc lnh vc, c bit l u tranh chng tham nhng ca cc cp chnh quyn, v d trong v PMU18, mt lot cc quan chc cp cao ca B giao thng vn ti, cc ng dy phm php phi chu s trng pht ch ng ca php lut. Hay nh nhng tiu cc trong gio dc, thi c: chy trng, bo hnh tr cng c bo ch iu tra v thng tin n d lun. Nhng v vic nh vy c bo ch pht hin v phn nh chn thc, kp thi, kin quyt u tranh, to nn khng kh va dn ch va nh hng tt d lun. Tuy vy, khng ch chng tiu cc mi l phn bin x hi. Bo ch cao nhng nhn t mi, nhng gng ngi tt vic tt in hnh trn tt c cc lnh vc ng vin tinh thn v cn bng x hi (in hnh nh chng trnh Ngi ng thi ca VTV3). Bo ch thng tin trung thc v ci tt p cng l kch thch pht trin phn tt p trong x hi.

H Ch Minh, ton tp, Nxb S tht, H Ni. 1989

LI KT
Lch s minh chng rng x hi cng pht trin th vai tr thng tin bo ch cng tng ln. Mt quc gia cng pht trin, dn ch th cng i hi c mt nn bo ch vng mnh v pht trin by nhiu. Vai tr ca bo ch trong x hi hin i khng ch b hp truyn ti thng tin, m cn nh hng d lun, l din n ca d lun gim st, phn bin x hi. Vit Nam, qua hn 20 nm i mi, nn bo ch c nhng ng gp ht sc quan trng trong s nghip i mi v qu trnh giao lu, tip nhn v hi nhp vn ha quc t. Nhng thnh tu v ng gp c nguyn nhn su xa t qu trnh i mi ca ng Cng sn Vit Nam trong hn 20 nm qua m bo ch truyn thng l mt biu hin sinh ng. Trong tng lai, cng cuc cng nghip ho, hin i ho theo nh hng x hi ch ngha s tip tc thc y t nc pht trin ph hp quy lut, hng ti mt x hi cng bng dn ch, vn minh, v con ngi v s tin b. Mt mt, l iu kin gip cho bo ch pht trin, mt khc, bn thn bo ch cng c trch nhim nng n, quan trng, gp phn thc hin thng li s nghip y. Xu th hi nhp v giao lu quc t ang din ra mnh m hn bao gi ht, bo ch Vit Nam phi tip tc ng vai tr l cng c tuyn truyn ch trng chnh sch ca ng, nh hng cng chng v phc v nhu cu thng tin ca nhn dn. Trong bi cnh tnh hnh th gii v trong nc c nhiu din bin phc tp, hon thnh nhng nhim v ni trn cng chnh l vic to lp c s, iu kin cho bo ch pht trin theo xu hng tch cc, gp phn pht trin kinh t - x hi.

TI LIU THAM KHO

1. Truyn thng i chng v d lun x hi, Mai Qunh Nam, Tp ch X hi hc s 1 (53), 1996. 2. My vn v d lun x hi trong cng cuc i mi, Mai Qunh Nam, tp ch X hi hc, s 2 (54), 1996. 3. X hi hc v d lun x hi, Nguyn Qu Thanh, NXB i hc Quc gia H Ni, 2006. 4. C s l lun bo ch truyn thng, Dng Xun Sn, NXB i hc Quc gia H Ni, 2007. 5. Bo ch Vit Nam trong tin trnh hi nhp v pht trin ca t nc, Nguyn Th Thanh , Tp ch L lun chnh tr & Truyn thng, s 7, thng 7 nm 2007.