You are on page 1of 32

1

Nhng Chuyn Th V Trong Lch S Trung Hoa.


Son gi : Ng Chn M Quc Quang Dip c Minh Dch gi : Dng nh H. I.-Qun Trng v Bo Thc Nha. Qun Trng l mt v chnh tr gia ln thi Xun Thu, t tng chnh tr ca ng i vi nc Tu rt ln. Ni ti ng, ngy nay khng ai l khng bit; nhng nu ban u khng c Bo Thc Nha l bn tri tm th trong lch s khng c tn ng. Qun Trng v Bo Thc Nha lc nh l bn tt, cng chi chung. Gia cnh Bo Thc Nha so vi Qun Trng th kh hn nhiu. V sau hai ngi hp tc bun bn. Qun Trng thng ln lt bn. Khi c li ng thng ly phn hn. C ngi thy tnh hnh nh th u bt bnh thay cho Bo Thc Nha. H ni : -Tin vn phn ln l ca Bo Thc Nha, Qun Trng b ra bao nhiu ch ? Bo Thc Nha chng tm cn bin h cho Qun Trng : -Gia cnh Qun Trng khng tt, ng nhin l phi ly nhiu hn. l do ti cam tm tnh nguyn. V sau, my ln Qun Trng lm quan, mi ln u lm khng tt, b triu nh bi chc. Mi ngi u ci ch ng ch c Bo Thc Nha bin h cho ng :

2 -Chng phi l Qun Trng khng mn cn, ch l thi c cha n. Qun Trng cng tng l qun nhn. Khi ra trn ng khng biu hin dng cm. Mi ngi u ni ng mt nh, khng chu trch nhim. Bo Thc Nha bin h cho ng : -Qun Trng khng chu bn mng v s nu cht s khng c ngi phng dng m gi. ng thi, T quc quc qun l Nhng cng c 2 con. Qun Trng theo con trng l C, Bo Thc Nha theo con th l Tiu Bch. Hai anh em ny v tranh ot vng v pht sinh xung t kch lit. Lo i ra lnh Qun Trng git lo nh. Qun Trng mai phc trn ng Tiu Bch i qua. Qua mt lc, xa gi Tiu Bch qu nhin i ti. Qun Trng bn tn ra trng vo tht lng ca Tiu Bch. Tiu Bch hong s bit chuyn khng lnh bn gi cht. Qun Trng khng xem k, tng Tiu Bch cht, cho ngi bo vi cng t C. Nhng khi pht hin Tiu Bch cha cht nh hnh ng th khng kp na ri. V sau, Tiu Bch nm gi i quyn c danh l T Hon Cng. T Hon Cng tin tng Bo Thc Nha l mt nhn ti mi ng lm quan to. Bo Thc Nha nht nh t chi. ng bo T Hon Cng : ngi c th tr l thin h khng phi l ng m l Qun Trng. Bo Thc Nha nhn ra T Hon Cng cn do d, v khng qun mi tn th, bn bo : -Qun Trng tuy bn trng ai lng ca Cha cng, nhng l lng trung thnh vi ch; nu b h dng Qun Trng th s nm thin h trong lng bn tay. T Hon Cng nghe theo li khuyn ca Bo Thc Nha, dng nghi l mi Qun Trng lm T tng. T quc di s tr l ca Qun Trng ch vi nm tr thnh mt nc ng hng u. Qun Trng ly php

3 lut nghim khc tr l quc gia. Nhiu l lun ca ng l cn nguyn cho cc php gia ca thi Chin quc sau ny. Cc hc gi i sau bin thnh mt cun sch trong bin tp ch trng ca Qun Trng. Hin nay cn c nhiu ngi nghin cu b sch y. Ch thch ca dch gi : Qun Trng l mt T tng ti gii v vic tr nc, nhng t c ni n mt kha cnh kh c bit ca ng v vn kinh t. ng l ngi u tin cho php m cc nh im thu tin thu, mt sng kin tht c o i vi thi . V vy sau ny cc t b coi ng l T ca ngnh bun hng bn phn, gi ng l thn bch mi.

II.-Ty Mn Bo Tr B M Tn. Nghip p, c h tc H B ci v. ng thi, b ng cu kt vi th ho v tham quan li, mi nm u tm kim a phng mt thiu n p, cho n mc p , nm xung sng cho cht ui, ni rng l ci v cho H B. Theo li tuyn truyn ca h, nu khng lm vy h B s ni gin, to hng thy lm c dn s cht ui ht. Nhng k bi hoi li dng s kin H B ci v ny m n tin dn chng. Dn chng kh khng ni c, nhng s H B ni gin to thy tai nn nh im ting mc bn c xp t. Ty Mn Bo c b n lm quan coi vic hnh chnh. ng l ngi thanh lim chnh trc, nn quyt tm bi tr m tn. ng tra xt bn cm u v tham gia l ci ca H B. Bn c tng Ty Mn Bo cng ging h, trong lng cm thy rt ho hng. b sng vo ngy l c c vi ngn ngi coi no nhit. Mi nh mt u hng v b ng. B ny trn 70 tui, theo sau chng 10 t u n

4 mc trang nghim, thn kh dng dng. Ty Mn Bo gi b ng li : -H B ci v l mt chuyn ln. Ngi hy dn c du li ta xem c p khng ? Ty Mn Bo xem mt c du ri gi nhn mt, ni : -C gi xu x ny sao xng lm v H B ? b ng hy i bo H B i hai ngy chng ta s i tm c du khc dng ngi khi ni gin ! Lin sai ngi qung b ng xung sng. Qua mt lc li ni: -B ng i c na ngy m cn cha tr v. Gi ca b xem chuyn ra sao ? Li sai ngi nm mt ca b ng xung sng; c th nm 3 ca b ng xung sng. ng nhin cc ny khng tr li. Do , Ty Mn Bo hng v v th ho cu kt vi b ng ni : -i khi nhng ngi n b ny khng bin lun c, khng phin ng i mt phen khng c, ng l ngi nam bit ni chuyn hn, nht nh ni r rng. ng khng cho chi t, ku ngi nm th ho xung sng. Qua mt lc, khng thy ng tnh, Ty Mn Bo nhn quanh thy hai vin quan li, bn ni : -Sao cc ngi sai i khng tr li ? Phin hai ng i coi sao ? Hai v quan li ny s n mt trng bch. Qu xung, ci u t ti, Ty Mn Bo bt nhn ni : -c ri ! Hy ch mt lc. Hai v quan li, dp u n chy mu. Ty Mn bo thy hai v khng phi l quan tt, nhng khng phi l hung th chnh hi ngi, nn ni : -c ri , ng dy i ! Ta ngh H B gi h li vi ngy. Mi ngi hy v i, s ni sau. V sau, Nghip p khng ai dm cp n vic H B ci v na. Ty Mn Bo dc ton lc vo cng trnh thy li lm cho nghip p vnh vin khng b thy tai.

III.-Ng Vin Bo Th. Ng Xa l i thn nc S, ng chn thc, khng n nang ai, ci li c S Bnh Vng. S Bnh Vng ni gin lp tc h lnh x t Ng Xa. Nhng li s hai con ca Ng Xa bo th, bn buc Ng Xa vit th cho hai con, gi cc con v, sau s git sch. ng ni vi Ng Xa : -Nu ngi gi c hai con v, ta s min cho ti cht. Ng Xa tr li : -Thn tun ch, nhng theo thn suy on th lo i nht nh v, cn lo nh th khng. Bnh Vng hi l do. Ng Xa ni : -Ng thng n hu, thnh thc, li hiu thun nghe ni nu v th cha s c min ti cht do liu cht m v bn thn. Cn Ng Vin lm mu tr, mt ln bit rng v s cht nn s khng v. Bnh Vng sai ngi em th ca Ng Xa ti hai anh em h Ng. Ng Thng quyt nh i. Ng Vin em m mu ca S Bnh Vng phn tch cho anh nghe, v khuyn anh i trn. Ng Thng khng ng v ni : -Khng v cha cht l bt hiu, nh qu cha b git m khng bo th th l v mu. Chng bng ta v bn cha v mt mnh o tu, gi li mng sng, bo th cho chng ta. Ng Vin bit ni nhiu cng v ch, bn hng anh co bit ngay m trn n nc Ng. Ng Xa trc khi b x t than rng : -Ng Vin chy sang nc Ng, nht nh s lm cho nc S in o. Ng Vin trm cay ngn ng n nc Ng, tng bc tng bc gip vua Ng Ph Sai tr dn mt cch c phng php, lm ti bc t tng. Ngc Ng ngy mt mnh nhng

6 Ng Vin vn mt lng v cha bo th. Mt ngy kia, tin S Bnh vng cht n tai Ng Vin. Ng Vin bung ting khc tht thanh. Nhng ngi chung quanh u ngc nhin. Ng Vin gii thch : -Ti hn khng c c hi chm u Bnh Vng. Nhng tn nim dit S vn khng lay chuyn. Con ca Bnh Vng l Chiu Vng k v. Bit Ng Vin li hi, li nhn cha mnh lm qu bn sai ngi kim Ng Vin cu ha, nguyn cng Ng Vin chia i thin h. Ng Vin t chi. dit nc S, Ng Vin dng sch Tn T binh php. Sau nc Ng dit S mi tha c mi hn ca Ng Vin. IV.-Phng Huyn Mua Nhn Ngha. Thi Chin Quc, c mt ngi c sch tn l Phng Huyn. ng l ngi c ti nhng khng c c hi tr ti. Ngho n chy n tng ba. ng ngh khng phi l bin php bn gia nhp lm mn h Mnh Thng Qun. Mnh Thng Qun l mt nh qu tc ca nc T, c nhiu ca ci t ai, trong nh c vi ngn thc khch. Ch cn c cht ti nng l Mnh Thng Qun gi li. Phng Huyn lm mn h Mnh Thng Qun cng khng c coi trng, thng phn nn. Mnh Thng Qun khng , vn chiu Phng Huyn v dn dn ci thin s i i. Phng Huyn khng biu hin g bo p.

7 Mnh Thng Qun c nhiu rung t t Tit, ng cho dn chng cy cy my nm ri khng thu li tc. Lc ng nh phi ngi n thu. y l mt vic lm phin phc t ai chu lm. Phng Huyn t nguyn ng ra xin i. Mnh Thng Qun rt cao hng giao cho Phng Huyn cc vn kh ngoi ra cn tng ng mt s tin, cn a tin ng i. Trc khi i, Phng Huyn hi : -Thu tin ri, ng mun mua g khng ? -ng hy mua th g m nh khng c. Phng Huyn khi ti t Tit chiu tp nhng ngi cha tr li tc li, tuyn b : -Mnh Thng Qun bit cc ngi sinh hot lao kh, nn mun ti bo cho cc ngi cn thiu li tc khng phi tr na. Ni ri ng em c chng vn kh ra t ht. Dn chng cm kch khng cng, khng ngng hoan h: -Mnh Thng Qun mun nm. Phng Huyn lm xong vic, lp tc tr v. Mnh Thng Qun ly lm l, sao lm vic nhanh th, ng ni : -ng mua g cho ti vy ? -Ti mua nhn ngha cho ng. -Nhn ngha ! L ci g vy ? -Lc i, ng bo ti mua th g m trong nh khng c, suy i tnh li, ti thy trong nh ci g cng c ch thiu nhn ngha, cho nn khi n t Tit ti em cc vn kh t ht. Dn chng c i cm n ng v tn, t y nh ny chng c nhn ngha sao ? Mnh Thng Qun nghe ri khng vui lm, nhng chuyn ri, cho qua lun. Hai nm sau, vua T thy Mnh Thng Qun lm ti ngh nn phng ra lnh cho ng v t Tit. Dn chng nghe n nhn Mnh Thng Qun tr v, nam n, gi tr u ra nghnh n. Mnh Thng qun cm ng v cng ngonh nhn Phng Huyn: -ng mua nhn ngha cho ti, ngy nay ti mi thy ! V.-Bin Thc Coi Bnh.

8 Bin Thc l mt v danh y thi Xun Thu. Ngi ng thi tin rng du b mt bnh kh tr no cho Bin Thc cha th u khi c. Bin Thc i vi li khen tng ny khng cho l d nhin. ng ni : -Ti khng phi l thn y c th cu ngi cht i sng li, ch l cha cho nhng ngi m mng sng cha dt c khe hn thi. ng i khp ni hnh y, n nc T. T Hon Cng mun gp v y s ni danh thin h bn phi ngi mi ng n gp mt. Bin Thc va thy T Hon Cng, pht hin mu m khng chnh thng, sau mt lc quan st, ng thnh thc ni vi T Hon Cng : -Khng dm du b h, ngi ang c bnh. Tuy l khng nng v bnh c hy cn ngoi da, hy thn cha cho b h. T Hon Cng nghe ni mnh c bnh th khng cao hng lm, cho l Bin Thc ra ng, lin ni : -Trm khng c bnh g c. Bin Thc c tt khng ng t chuc ly phin, ch nh co t. Khi Bin Thc i ri, T Hon Cng c ni vi b thuc chung quanh : -Y s u vy, ng r rng khng bnh h ni ng c bnh, sau h gi cha cho ng, khin ng va tn tin va cm kch h bt tn. Bin Thc i ri, nhng vn quan tm n bnh ca Hon Cng, nm ngy sau ng t ng n thm. Khi gp mt ng thy khng lnh, ng ni : -Bnh c t da vo mch mu ri, nu khng cha ngay s s nng hn. T Hon Cng ngh bng g ny nh a ta, bn ni; -Trm ni ri, trm khng c bnh. Nm ngy na tri qua, Bin Thc khng nhn c li n thm. -B h mau tr bnh i. Cht c vo ni tng ri, khng tr e rng khng kp.

9 Hon Cng mc k, v phng. Bin Thc ch nh thi lui. Nm ngy sau na, Bin Thc khng mi m n. Vo ca thy T Hon Cng, kinh ngc quay u m i. Hon Cng thy l, sai ngi i hi. Bin thc bo ngi y : -Bnh ngoi da hay mch mu ung thuc hoc dng chm cu c th cha c, bnh vo n ni tng th cn c th ngh cch, cn by gi bnh vo n ct ty, khng cch no tr c. V vy ti khng c g ni vi T Hon cng c, nn ti b i. Nm ngy sau, T Hon Cng cm thy thn th khng mnh, sai ngi i mi Bin Thc. Bin Thc sm i ri. Khng bao lu, T Hon Cng qu nhin bng h. VI.-Mnh Mu Ba Ln Dn Nh. Mnh T l Thnh, a v ch km Khng T. Trong mt ngi i sau, ng l mt ngi hon chnh, nhng nu ng khng c mt b m hin thc th c l ng ch l mt ngi v danh. Trong tui u th, nh ng ngoi . thi c, ngoi Trung Hoa thng l ngha a. Gn nh ng c nhiu ngi m. Mnh T thng theo cc tr hng xm chi quanh cc phn m. Cc tr chi thng dnh dng n s tng tng nh khc lc, o m, tr t, vit ch ln cc th g cm ln t gi lm bia m v . v . C nhiu tr con nn c loi tr chi, chi i chi li khin b m Mnh T pht su. B ngh nu c nh vy th con b lm sao m kh c, chng bng dn nh i ni khc. Do , b dn nh vo trong thnh. T ca s c th trng ra ng ci. B ngh bng : ni y chng cn m a na. khng lu Mnh T lm quen cc bn mi, hi

10 hi ha ha cng chi c ngy chy ti chy lui trn ng, u l con cc tim bun bn. Do , dn dn hc thi bun bn, c lc gi lm ngi bn hng, c lc gi lm ch qun, c lc gi lm khch n. i vi nhng tr chi chn ct c hu nh qun sch c. Hin ti, ch thy ng c v l mt ngi bun bn m cn l v gio hot. Cm thy tht vng, Mnh mu quyt nh dn nh mt ln na. Ln ny, khng dm i khi, i khp ni tm kim hon cnh thch hp. Ph lm cng, b tm c mt ch khi dn nh ti, b rt bng lng. T ca s c th nghe ting c sch vng vng truyn ti t mt trng hc. Ngi ti lui trc ca u c l nghi, b ngh l hon cnh l tng cho con b. Qu nhin, chng bao lu, Mnh T hc cc l tit li ni nh nhn, t ng c sch. Chng ta c th ni o c, hc vn ca Mnh T l do hon cnh tt trong thi th u to nn vy. VII.-Ln Tng Nh V Lim Pha. Triu Vng theo li mi ca Tn Vng n ni bin gii xa xi gp mt; hy vng cuc hi m s gip vic ngoi giao gia hai nc c tng tin. Khng ng Tn Vng khng c thnh , dng mi cch trc mt mi ngi lm nhc Triu Vng. Tuy Triu Vng khng thiu ty tng nhng khng c ai dm ln ting gip Triu Vng. Ch c mt quan vn l Ln Tng Nh b s nguy him sinh mng cng Tn Vng tranh bin, khng nhng bo tn tn nghim ca Triu Vng m cn cng c a v ca Triu quc. Khi v nc Triu Vng nhn thy Ln Tng Nh tr tu v dng kh hn ngi v quc gia lp i cng; phong ng lm Thng khanh l chc v cao nht ca triu nh lc . Mi ngi u cng nhn tr danh tng Lim Pha.

11 Lim Pha l mt v danh tng ca Triu quc, tng lp nhiu cng lao; l mt ngi c ton quc tn knh. ng thy a v ca Ln Tng Nh cn cao hn ng. ng thy khng phc, cng khai ni : -Ti l v i tng khng thiu ln ra sng vo cht, bit bao nhiu m hi v mu mi c c, nay Ln Tng Nh ch dng ci ming m tro ln u ti, lm sao ti bo ngi ? ng cn ni : -Nu ti gp Ln Tng Nh, ti s lm cho ng y mt mt. Ln Tng Nh nghe c chuyn ny, bn c trnh Lim Pha. Ngay c ln triu, ng cng thng vng mt. C ln Ln Tng Nh i xe, xa trng thy Lim Pha pha trc, bn ra lnh cho ngi nh xe r vo mt con ng trnh. Ty tng Ln Tng Nh thy ng s Lim Pha nh th, ni gin khng chu c n trc mt ng hi : -Chng ti b qu hng theo ng v ngng m ti c ca ng, hin ti a v ca ng cng khng di Lim Pha. Thy ng nhu nhc nh th ngi thng cng khng chu c, hung h l ngi c a v. c ri, ng hy chng ti t chc v nh. Ln Tng Nh nghe h ni th khng trc tip tr li, ch hi li : -Cc ng thy Lim Pha tng qun so vi Tn Vng th no ? -Uy nghim ca Lim Pha tng qun khng bng Tn Vng. -Uy phong nh Tn Vng ti cn khng s, trc mt cng chng cn dm mng ng th h s g Lim tng ? Cc ng phi bit rng Tn quc khng dm nh Triu quc v vn thn th c ti, v tng th c Lim Pha. Nu nh hai h tranh u tt s c mt b thng; nc Tn s c c hi. Quc gia mt, nu so vi c tht ca c nhn cn quan trng hn nhiu, do ti khng nhn khng c.

12 Lim Pha nghe c cu chuyn ny xu h v cng, ci trn, do bn b dn ti ph Ln Tng Nh t ti, xin Ln Tng Nh nh ng. Ln Tng Nh thy th mi ng vo nh. Hai ngi ni chuyn rt hp. T tr thnh i bn tri k. Ch thch ca dch gi : Cuc ng u ca Ln Tng Nh vi vua Tn Chiu Vng k ni y l ln th hai. Hai nm trc vua Tn p vua Triu phi dng vin ngc h Ha i ly 15 thnh ca nc Tn. Triu nh nc Triu bit y l gi tr, ca Tn l mun chim ot vin ngc. Nhng xt v mt qun s th Tn mnh hn nhiu, nu khng chu cng vin ngc th Tn s xua qun sang nh. Do , triu nh cn c ngi gim nhn lnh trch nhim i s. Cc quan trong triu ai cng u ln trnh, lc c ngi tin c Ln Tng Nh. ng khng khi nhn lnh s mng. ng nh d kin, vua Tn ch mun chim vin ngc m thi, nhng Ln Tng Nh c k thot him em c ngc v nc hon thnh nhim v m vua Tn khng lm g c ng. VIII.-K Ng Ca Trng Lng. Mt bui chiu, Trng Lng khng c vic g lm, mt mnh i tn b, dc theo sng Cu Thy, bt tri bt gic ti mt cy cu. Trng Lng mi ngh cch khng bo Tn nn khng ch g n cnh vt chung quanh. C mt ng gi tc ru u bc, mc qun o vi th, ngi u cu chm ch nhn Trng Lng ang i ti. Lc Trng Lng i ti trc mt ng lo c nh ri chic dp xung di chn cu, trn mt nhn Trng Lng v ni : -Thng nh ny mau i lm dp cho ta.

13 Trng Lng bng y tm s, bng nghe ni th khng bit lm sao cho phi, kinh ngc lm. Nu nh thng ngy ng ni gin, xng cho g v l mt bt tai, nhng nhn li th l mt ng lo khong 70 tui, lm sao h th c ? Ch nh nut gin xung cu nht dp cho ng, khng ng ng lo khng gi tay nhn dp m gi chn ln ni : -Mang dp vo cho ta. Trng Lng ngh mnh nht dp ri, l ngi tt lm th phi lm cho ti cng. Do qu xung x dp cho ng lo. Mang dp xong, ng lo khng cm n, c , ci m b i. Trng Lng nhn theo lng ng, bng ru ru. ng lo i khng xa, quay li nhn Trng Lng ci ni : -Ngi k l k c ti, c th dy c, 5 ngy sau bui sng sm ti cu gp ta. Trng Lng thy k qui ch nh cung knh vng li. nm ngy sau, tri va sng, Trng Lng vi n cu no ng ng lo ri. Thy Trng Lng ti, ng lo mng : -Hn vi tin bi sao n chm th ? V i, nm ngy sau li ti y ! n ngy hn, g trng va bo sng Trng Lng vi chy n cu, nhng ng lo ri. ng lo tc gin ni : -Sao li n chm th ? V i, nm ngy sau n. Trng Lng y bng nghi hoc, nh tr v. Ln ny Trng Lng khng chu thua, khong na m n cu. Qu nhin, khng lu ng lo i n. Trng Lng vi hnh l. ng lo l v vui mng : -Tt, th mi phi ch ! ng ly ra mt cun sch giao cho Trng Lng : -Hy c cho k cun sch ny, ngi s thnh thy ca vua. Mi nm sau s c toi nguyn.

14 Ni xong i mt. Trng Lng gi xem th sch l Thi Cng Binh Php. ng khng ngng nghim c. Mi nm sau, ng gip Lu Bang ot thin h, lp c s cho nh Hn. Ch thch ca dch gi : Khi Hng V b qun ca Hn Tn bao vy t b th tnh th ri vo cnh tuyt vng. Binh s ca Hng V theo ch soi i chinh chin xa gia nh v qu qun cng lu, nay li ri vo tnh cnh ny tht l th thm. Trng Lng l tham mu ca Lu Bang rt hiu r tnh trng, nn trong m trc ngy s xy ra cuc tn cng cui cng cho mt s binh s c ti thi so v tiu ln nhng ni cao quanh vng bao vy thi nhng khc iu bun thm nh ting than van ca cha m gi mong con, ngi v tr u lo ch tin chng hay m tr th mun c thy bng cha lm cho binh s ca Hng V cng thm ng lng khng mun chin u na. Do , trong m c mt s kh ng tm cch trn i. Kt qu l Hng V hon ton b thua trong trn ny v phi t vn. Nh vy, Trng Lng phi k l ngi u tin trong lch s loi ngi bit dng tm l chin lng on hng ng ch. Trong thi k nhc cn trong vng s khai ca thi tin chin, c mt bi ht ni v ting tiu chiu hng ca Trng Lng m chng ti ni trn, nhng c mt im sai lm v lch s, khi nhc s vit Tm nghn con em t Bi nay cn u c ni v m binh s thn cn ca Hng V. Nhng s thc th t Bi l qu hng ca Lu Bang ch khng phi ca Hng V. IX.-Hn Tn. Danh tng ca nh Hn l Hn Tn. Lc nh qu nh khng c va , mun lm cng chc th khng t cch, mun bun bn th khng c tin vn. kim cm cho qua ngy ng nh mt dy sng nh bn b, thn thch. Lu dn, h s ng n n khng, khng nn h trnh ng. Lc ng sng rt kh, tm tnh bun b. Bnh thng t khi ng nh, khng i ra ngoi thnh cu c gii mun, th lang thang ngoi ph. Hn Tn c thn th khi v, lc kh kh mnh, tuy cha gp thi nhng khi bc i ngng u, n ngc, khng co ro

15 khm nm. Do , c ngi ni Hn Tn l mt ngi ti khng th xem nh. Mt g lu manh nghe c chuyn ny, thy khng th v hn mun dit uy phong ca Hn Tn v cho mi ngi bit s li hi ca hn. Mt hm, trn con ng Hn Tn thng i qua, hn hng ngi bn chung quanh : -ng thy hn u to m lm, k tht hn mt nh nh chut, khng c mt im nh no dng c. Mi ngi ngh lun n o, c ngi gt, c ngi lc u. G lu manh tin thm mt bc : -Cc ng nu khng tin, th hy ch xem ! Lc Hn Tn t xa i li. G lu manh ng gia ng dng chn ra ngn Hn Tn li. Bn pha im lng, mi ngi ngng thn coi kch. -Hn Tn, nu ngi c gan th rt kim ra git ta i, cn nu nht gan th rt n gin, ch cn ln qua hng ta. Hn Tn nhn g lu manh, khng ni mt ting ln qua hng g m i. Mi ngi trong ph u ci ch Hn Tn. Hn Tn gip Hn Cao T chim thin h, thnh mt v i tng qun. C mt ngy, ng phi ngi em g lu manh lm nhc ng li. Khi g lu manh ti trc mt Hn Tn, g tng s cht chc, no ng Hn Tn khng k n chuyn lc trc cn cho hn lm quan v hn c sc. n lc g lu manh mi nhn bit Hn Tn v ngi. X.-T V Chn D. Trong lch s Trung Hoa, nn ngoi xm ln nht l t pha Bc ca Hung N. Thi Hn V , cc phng u n nh ch c vn Hung N. V nhn nh rng hng nm nh nhau vi Hung N l khng phi cch. ng bn phi T V cm u mt phi on mang l vt qu

16 him ti Hung N ging ha. S on n Hung N, n Vu ca Hung N thy Hn triu khch kh vi mnh th ngh rng Hn triu s mnh, do khng tip i s on ng l, li t ra mnh l mt nc mnh. Chnh ngay lc , ni b Hung N pht sinh tranh chp. Khng may mt v trong s on c lin quan n s vic. n Vu pht hin ri, tc gin h lnh b t c phi on. T V tuy khng bit s tnh, nhng thuc h phm php, lm vic h lm mt s ha mc ca s mng ca phi on, rt kim t st, may l pht hin kp thi cu c. n Vu ca Hung N rt phc kh tit ca T V, li mun dng ti cn ca ng bn d hng. T V khng nghe. n Vu ni gin sai giam T V vo ngc khng cho n ung. T V nh ch n n, ung tuyt, mi ngy m khng cht. Ngi Hung N thy T V khng cht cho l T V c thn linh bo h nn khng dm git ng na. H y ng n Bc hi hoang d, cp cho ng mt by d c, bt ng chn d v ni : -Lc no d sinh con th s tr ng v, nu ng khng i c th u hng i, lc no chng ti cng hoan nghnh, bo m khng bc i ng. T V nguyn c ngy dm tuyt khng chu u hng. n Vu thng phi ngi n d hng. T V vn khng ng lng, dn dn khng thm , ng n c chn d. Hn V mt ri, Hn Chiu Vng ln thay, n Vu cng mt. Chiu Vng phi ngi trm phng ngn k nghe ngng tin tc T V. Mi u Hung N khng mun rc ri vi Hn triu nn ni di vi s gi l T V cht ri. Nhng do s iu tra ca s gi, cui cng T V c tr v nc. T V tr v, Hong thn nghnh n,

17 ton quc sanh ng. Vua tr i din vi v lo thn hn 60 tui, u ru trng xa trng ging nh bng tuyt Bc hi, tng vi cho tm lng bng khit ca mt v trung thn.

XI.- Doanh Cu Cha. Thun Vu l mt thy thuc triu Hn, khng nhng ng gii tr liu m y c cng rt tt, rt c dn chng knh trng. C mt ln ng ang tr bnh cho mt ngi ngho kh th c mt ngi nh giu sai ngi lm n mi ng cha cho ch nhn. Khi ng cha xong cho ngi ngho ri mi theo ngi lm ti cha cho ngi giu th bnh nhn cht. Gia quyn ca bnh nhn trt gin ln u Thun Vu , co trng ln quan ph, ni rng ng thy cht m khng cu. Ngi c tin thng cng quan ph h bi cu kt. Quan ph khng phn r rng lin phn Thun Vu b ti nhc hnh. B ti nhc hnh nh nht l b thch ch vo mt, nng l cht mt chn. Y chiu php lut ng thi phm nhn b p gii v kinh th pht. Thun Vu c 5 con gi, khng c con trai. Lc ng b gii i, 5 c con gi khc a cha i. Thun Vu nhn 5 a con gi, gim chn than : Sanh ton con gi, lc c chuyn, chng ch g nu c mt a con trai th t nht n cng gip trong lc i ng. a con gi t l Doanh, nghe ri rt thng cm. Do , lp tm theo cha ln kinh, dc ht sc cu cha.

18 i rng r 2 thng tri c mi ti kinh thnh. T c v thn, c khng tm c ai gip c. Qua mt ngy l hy vng cng gim i. Cui cng, c quyt nh vit cho Hong mt bc th. Trong th, c t ph thn b oan khut. Nhc hnh tn khc nh th no u t ra c, v cn t nguyn vo cung lm n t chuc ti cho cha. C vit th v qu ngoi ca Hong cung 3 ngy 3 m. V s mi a th ca c trnh ln vua. Phong th ny y tnh cm, vua coi xong rt cm ng lp tc vi c tin cung . Khen ngi lng hiu ca c, tha ti cho Thun Vu , iu tra li v n. Khng lu, vua bi b nhc hnh. XII.-T M Thin V B S K. B sch s k l mt b sch quan trng trong in tch Trung Hoa. Tc gi T M Thin trong qu trnh ghi chp em vn hc trn ln trit hc lm mt. T 2.000 nm tr li y b sch ny c cc nh tr thc coi trng. B sch ny c nhiu kch tnh. T M Thin sng di triu i Hn V , cha ng l T M m, l s quan ca triu nh. t lch s r rng v chn tht ng thng sai T M Thin i khp ni su tm s liu. Vic su kho ny khin cho T M Thin c thm nhiu kin thc. Khi T M Thin c 36 tui th cha ng mc bnh nng m qua i. Trc khi nhm mt T M m nut l nhn con phi lm mt s quan tt, ghi chp xung nhng s tch trng i cha c chp, hon thnh tm nguyn ca mnh. T , T M Thin quyt ch thnh mt v quan s v i. v sau, T M Thin qu nhin thnh mt v thi s, c c hi tip xc vi cc quan ph c cc sch s qu, him. ng ngy m sa cha cc ti liu ny. Hn V rt thng

19 thc ti hc ca ng, thng em quc s ra hi kin ng. C mt ln i tng ca triu hn l L Lng ch dn 5.000 b binh xm nhp Hung N, kt qu b thua trn, b bt u hng. Tin tc ny lm chn ng triu nh. Vn quan, v tng ua nhau ch trch L Lng, mng ng l bt trung, bt ngha. Hn V hi T M Thin, chng ng T M Thin ng tnh vi L Lng. ng cho rng L Lng dc ton lc m chin u, khng ai snh bng. Cn chuyn u hng th l chuyn bt c d. Hn V nghe ri ni gin, sai ngi bt T M Thin b ngc, li sai hon ng. l ti cn nhc hn t ti. T M Thin nh t st, nhng ngh mnh cha hon thnh di ch ca b, bn nhn nhc m sng. ng pht phn vit quyn s k. B sch ny c hn 52 vn ch. 13 nm mi hon thnh. ng dnh vit xong l t st, nhng v c mt ngi con gi cha g chng nn cn sng thm vi nm na. Sau khi g con gi, ng t st. ng s triu nh ng thi, hy tc phm tm huyt ca ng, ng bn du i. V sau do chu ngoi ca ng l Dng Huy em bn tho dng ln triu nh, mi ngi tranh nhau sao chp, S k nhanh chng c lu truyn.

XIII.-Khng Dung V L Nguyn L. Khng Dung l mt v danh thn i Hu Hn, thu nh thng minh hn ngi k chuyn, lm vic u c tnh, c l. Nm ln 10, b c vic ln kinh thnh Lc Dng, mun Khng Dung m mang kin thc bn dt theo. Khng Dung tuy tui cn nh, nhng kin vn qung bc. ng nghe Lc Dng c L Nguyn L o c v hc vn u rt cao. ng tng n thm mt phen, may c tin sinh ch dn. Nhng ng ch l mt a tr con, chy n nh L Nguyn L, cha chc gp mt ch nhn.

20 ng suy ngh k v vn ny, sau cng ly ht can m ti nh h L. Ngi nh h L thy mt a nh ng ca, ly lm l nh hi th Khng Dung m ming ni trc : -Nh chng ti v L tin sinh l th giao, xin ng vo bo l c vn bi n xin gp mt. Ngi lm thy ni l th giao lin chy vo bo vi ch nhn. Mt lc sau, Khng Dung theo ngi lm vo phng khch, trc mt nhiu v khch Khng Dung vn an ch nhn. L Nguyn L nhn i ngm li khng bit thng b l con v bng hu no, cui cng nh hi : -Cu ni hai nh chng ta l th giao, khng bit chng ta lai vng u ? -T s chng ta l Khng Trng Ni tng hng Lo T L am thnh gio, gia t thng tn lnh t l thy, do ni qu ph v nh ti l th giao l vy. Mi ngi thy Khng Dung tuy nh b nhng tr li hp tnh, hp l u vui v coi ng nh khch. Khng lu mt bn ca L Nguyn L l Trn V vo ti, c ngi k chuyn Khng Dung cho ng nghe, chng ng ng khng thch cn ni : -Cu tr ny tuy lc nh thng minh, nhng khi ln ln cha chc thnh ti. Khng Dung nghe ri, lp tc tr li : -Nu ni th, ti ngh lc nh chc l Trn tin sinh thng minh lm. Trn V nghe ni mt ta tai, L Nguyn L ci ha h, ch Khng Dung : -a b ny ngy sau s thnh i kh, chng ta hy m to mt m coi. T Khng Dung thnh thng khch ca h L.

21 XIV.-Vng Hi Chi Yu Ngng. Vng Hi Chi triu Tn l mt nh th php ni danh, m cc nh ph bnh ngh thut u ng l mt trong cc v xut sc nht. H gi ng l thnh th. Thnh th hnh nh c duyn c bit vi ngng. T nh ng thch xem ngng. Mt ln ng ngm ngng, c bit ch n chiu di ca c ngng. T ng tc ca c ngng ng lnh ng cch vit ch theo s vn ng o diu c tay. i vi th php, iu ny tin mt bc ln. ng cn sng to mt loi th php, t u n cui ch vit mt hi khng nhng k diu m cn p na. Khi Vng Hi Chi lm quan Chit Giang; nghe ni c mt v o s nui mt by ngng rt p. ng ngi thuyn n thm o s, xin c thng thc by ngng. ng ngm by ngng say sa vui khng th t c. ng xin o s bn cho ng vi con. o s ny cng l mt ngi tao nh, sm nghe Vng Hi Chi l mt tay th php cao th; lin li dng c hi ny c th ha. Do , ng c bo : -Ti nui by ngng ny khng bn. Vng Hi Chi nghe ri tht vng, than th khng thi. o s va quan st thn sc ca Vng Hi Chi va ni : -Nu ng chp cho ti b o c Kinh, ti c th tng ng c by ngng. Vng Hi Chi vui mng nhn li. o s vi vng mang bt mc d b ra mi ng vit. Vng Hi Chi chp xong o c Kinh lin ch c by ngng y thuyn vui v ra v.

22 ng li nghe mt b c, nui mt con ngng khng nhng p m ting ku cng thanh t. ng lin sai ngi mang tin i mua. Khng ng ngi v bo b c khng bn. Vng Hi Chi hn cng vi my ngi bn n nh b c thng thc. B c nghe Vng Hi Chi ni danh n thm, d b chiu i ng mt phen bn git con ngng lm mt mn nhu chnh. Vng Hi Chi nhn thy kinh ngc khng ni ra li. Ch thch ca dch gi : Mt thnh ng ca Long tc c nhc n ti vit th php ca Vng Hi Chi. Khng nhng ng vit ch p, m ci lc ca tay ng khi ta ra ch vit n cng mnh khc ngi thng, n ni khi ng vit ch ln tm honh phi cho ngi ta khc ch, ngi th khc ch phi tht ln rng nt ch ca ng hn su ln c g. khen ngi ci v p ca th php do ng li cho i, tc gi Kim Dung trong truyn Tiu ngo giang h phi dnh c mt chng qua nhn vt Thc Bt ng ni ln iu .

XV.-Trnh Di. Triu Tng, c hai v i nho, h l hai anh em. Anh tn l Trnh Hiu, em tn l Trnh Di, lch s gi h l Nh Trnh. Hc vn v o c ca h c cc hc gi ng thi coi trng. Hai anh em tuy hc vn u cng uyn bc, nhng tnh tnh th khng ging. Anh l Trnh Hiu i vi hc tr rt nng hu, em Trnh Di th rt nghim khc. Tuy l vy, hc tr theo hc Trnh Di rt nhiu v nghim khc c ch tt ca n. Lc , c hai ngi hc tr, mt ngi tn l Du Tc, mt ngi tn l Dng Thi. Hai ngi l bn ng song, li hp nhau. Lc u, h cng theo hc Trnh Hiu, h rt c Trnh Hiu thng thc. V sau, bt hnh l Trnh Hiu mt, h cm thy hc vn cn cha . Sau khi suy ngh k lng h quyt nh i bi vng Trnh Di, mong c thu lm t. Lc chnh l ma ng, gi lnh thu xng, sc tri xm xt bo hiu tuyt ri. Mc cho kh hu c lit khng nh hng g n lng quyt tm cu hc ca h. Gi lnh xuyn qua qun o mng manh

23 khin h phi run ry, nhng ngh n c thy hc gi ni danh thin h l Trnh Di th li hng phn ln. H n ging ng ca Trnh Di v do hc tr dn vo. Trnh Di tip h v hi h vi vn v hc vn. Du Tc v Dng Thi ng nghim trang hai bn cung knh tr li. V Trnh Di ln tui, li ging nhiu ri nn mt mi. Mt mt nghe, mt mt nhm mt dng thn. Bt tri, bt gic ng qun. Du Tc v Dng Thi thy tnh cnh y khng bit lm sao cho phi. H ngh thy cha cho h co lui, nu c lui l v l. Nu mun lui th phi co bit thy nhng thy ang ng, lm sao nh thc ? Do h ng yn i thy tnh gic. Qua mt lc, Trnh Di t t m mt, pht hin hai thanh nin ng trc mt. Thy l mt chuyn ngoi mun, thm khen h tn s trng o, nhng vi tnh nghim khc ch ni : -Cc ngi cn y sao ? Tt lm mau v i. Hai ngi co t ra ca, mi bit tuyt tnh, trn ng tuyt cao n mt thc. Biu hin ca h lm Trnh Di cm ng, lin thu h lm hc tr. Hai ngi sau ny tr thnh hai hc gi ni ting. XVI.-Lng Khoan Hng i Lng Ca Trm Chu. Trm Chu l mt i ha s di triu Minh. ng khng nhng c nh hng ln n tro lu ca hi ha, m bt php v phong cch cn biu th truyn thng c ngn nm ca quc ha. Trm Chu sng n 84 tui, tui th ca ng cng lin quan n tnh khoan hng i lng ca ng. C mt ln, quan thi th mi T Chu l To Phng ku vi ha s n v bch ha quan x. Bch ha l mt loi trang tr n gin. ng

24 sai thuc h lm cng vic ny. Ngi thuc h h lit Trm Chu vo danh sch cc ha s tm thng. Trm Chu nhn c thng bo yu cu ng n quan x v bch ha. ng n ni nh thi gian n nh. Ngi ch tr khng gi tn ng m giao cho ng giy mc v giao cho ng cng tc. Khng ni mt li, ng theo ha m v. Bn b ng bit chuyn ny bt bnh mun ni r s tnh trnh cho ng khi lao dch. Trm Chu ngn h li, ni : -Lm p cho quan x l vic nn lm. Mi ngi ti c sao ti li khng ti ? Ni ri ng hon tt cng vic khng c khuyt im, khng li bing. V sau To Phng n Bc Kinh khi gp Thi t b Li cha kp m ming, Thi t hi : -Trm Chu tin sinh c khe khng ? To Phng ch hm h p : -Vn tt ! Vn tt ! Li bi kin T tng L ng Dng, L ng Dng va gp mt hi : -Trm Chu c gi th g cho ti khng ? To Phng kinh hi, cung knh hi p : -D, khng. T tng li hi tnh hnh sinh hot ca Trm Chu, To Phng ch nh ni di cho qua. Ra khi ph T tng, To Phng ngh thm : -Trm Chu l ngi th no m T tng cng quan tm ? Do , ng n hi thm bn l Ng Khoan, cng l ngi T Chu chc l bit r. Ng Khoan nghe hi, ha h ci ln :

25 -Ngi l mt v ha s s mt ca c nc, ng T Chu sao li khng bit ? Ng Khoan bn k r chuyn Trm Chu cho To Phng nghe, li a cho ng vi bc v ca Trm Chu, ni : -Trm Chu b bnh, nn khng vit th, ch a vi bc ha nh mang tng, a cho v quan ln l xong. To Phng v n T Chu, mi bit Trm Chu l ha s b ng gi n v bch ha. ng cm thy xu h, mc y phc chnh t n nh Trm Chu xin li, no ng Trm chu khng ch ci ci thi. XVII. Mu Gii Ca Thch K Quang Lm Lui Gic Nht. Minh triu vo cui th k 16, min ng-Nam duyn hi Trung Hoa thng b hi tc Nht Bn xm phm. Ngi Trung Hoa gi h l Oa Khu m ngh lc cng lc cng ln, chim lnh rt nhiu vng. Dn dn, qun i cng khng nh li h. Triu nh c bit phi tng qun Thch K Quang i dp lon. Thch K Quang ln u tin gp Oa Khu, ng pht hin Oa Khu dng ao Nht va chc, va sc bn khin qun i ca ng b nhiu mt mt. V c ng ra lnh b h hy gi thnh tm thi khng tc chin. ng ngy m tm bin php. Trong m thu, ng ng ngh cch gii quyt th nghe ting gi thi qua rng tre xo xc vng ti. ng chy ra xem, bng nhin ng ra diu sch ph ch. ng lp tc ra lnh cho b h, em ngi n rng tre trc mt n ba ngn gc. Li sai th mc khai thng cc t tre lm thnh cc ng tre. Ngoi ra ngay trong m sai em mt vn k vi bt b vo cc ng tre, hai u dng vi nt cht li. Tri gn sng, mi ngi mt nhc c m tng n lc c ngh, no ng Thch K Quang ra lnh binh s chun b binh kh v mi ngi em theo mt gy tre, i n dinh Oa Khu.

26 Oa Khu t mng tnh ra, vi ng chin, hoa ao Nht khng. Ln ny, qun i ca Thch K Quang dng gy tre di hng u h m nh. Gic dng ao Nht cht t u gy, vi bt te ra lm m mt h. Gy tre d b cht th no th vn l vt nhn, do binh s ca Thch K Quang c m vo Oa Khu khng m mt c v vi bt. Oa Khu b cht hn mt na, lin chy v thuyn. Thch K Quang liu sn, lin ra lnh, mt ngn tay ao ra truy st. Ln ny nh Oa Khu tht in bt o. Binh s ca Thch K Quang git hn hai ngn ngi v chim ly ao Nht. T binh s ca Thch K Quang dng ao Nht v ln tinh thn. Di s ch huy ca Thch K Quang, qun i lun thng li ui Oa Khu ra khi b ci.

XVIII.- N Hip Cch Mng Thu Cn. N s Thu Cn l mt tin lit; mt nhn vt kit xut trong lch s cch mng Trung Hoa. B ch sng 33 nm, nhng s tch ca b c gii truyn thng chiu c. C ngi vit tiu thuyt c ngi quay thnh in nh. Thu Cn hiu l Khc Hng, nghe tn hiu l bit b tranh u cho n quyn. iu ny c lin quan n gia th. Cha b l huyn trng tnh Phc Kin; t tng rt mi. ng khng v b l con gi m l l vic hc, cho hc sch cng anh. Li mi v s v dy b do b vn v ton ti. Nm 22 tui b vng li b m kt hn vi Vng nh Qun, nhng sau hn nhn, v chng sng vi nhau khng c hnh phc.

27 Vng nh Qun l mt ngi th sinh theo kiu c, ti Bc Kinh dng tin quyn mt chc quan c th m sng cho ht i, khng c l tng g c. Nhng Thu Cn l mt ngi tri sinh c t tng cch mng. B bt mn quan nim nam n bt bnh ng trong x hi, li thng hn s h bi ca triu nh Mn Thanh. B thng t vi bn b, i khi cng khai ng tnh vi cch mng. Dn dn b c cch mng thng thc mi b chnh thc gia nhp vo ng. Khng lu b quyt nh ly hn, sang Nht du hc. Ngay chnh lc , Tn Trung Sn ang thnh lp ng Minh Hi Nht, Thu Cn cng c mi tham d. T b hng thn v cch mng. Tn Trung Sn thy b c c t chc bn phi b v nc, lm hi trng ng Minh Hi tnh Chit Giang, vn ng cch mng Giang T v Chit Giang. Thu Cn bin tp Trung Hoa N Bo, b ch trng nam n bnh ng v thng ch trch chnh ph. Lc ti Thiu Hng c mt v ng vin cch mng tn l D Tch Ln l hiu trng ca i Thng Hc ng chuyn o to nhn ti cho cch mng, v ly trng hc ny lm c quan ca cch mng. ng vit th mi b tham gia cng tc ging dy. Thu Cn nhanh chng nhn li. i Thng hc hiu do Thu Cn ph trch, D Tch Ln c nhiu th gi hot ng tch cc cho cch mng. Mt ngy, tin tc truyn n D ti An Khnh khi ngha tht bi. Tun v n Minh b D Tch Ln git cht v ng cng tun nn. Thu Cn nghe tin khng chu c bn triu tp hi ngh bn k bo th cho D. Qun Thanh c tin vy kn i Thng Hc ng. Thu Cn khng lm th thi, m lm th lm cho ti cht, thng lnh cc ng ch m con ng mu. Nhng v t ngi,

28 ha lc yu Thu Cn b Thanh binh bt. Tri ph Thiu Hng l Qu Phc h lnh tra kho b, mun b khai danh tnh cc ng ch. Thu Cn khng nhng khng khai tn ngi no cn khuyn cc quan li nh Thanh theo cch mng. Qu Phc gin d, ra lnh dng trng hnh. Km Thu Cn vi ln tra kho b b ngt i nhng khng khai mt tn, sau cng tri ph sai mang giy bt mi b vit. B vit mt cu : Thu phong, thu v su st nhn (Gi thu, ma thu lm bun cht ngi ). Ri khng chu vit thm na. Mt sm , Thu Cn b chm C Cn nh. Mt i n kit hy sinh nh vy, nhng trn lch s tn tui ca b khng bao gi mt.

XIX.- Khi Hi Ca K Hiu Phong. T Kh ton th l mt b sch ni ting trong nc cng nh hi ngoi, gm hn ba vn quyn, c bin tp di i vua Cn Long nh Thanh. Ngi tng bin tp l K Vn m ngi ta thng gi l K Hiu Phong. K Hiu Phong y bng ti hc, nhanh tr li c tnh khi hi. ng l mt ngi bo tt rt s nng. Vo ma h, tri nng khin ng kh th. Mun vit vn ng phi ci trn th mi vit c, d cng tht. C mt ln ng ang vit d th nghe ngoi ca h : -Hong thng ti ! Nguyn hong Cn Long rt ch n b T Kh ton th, h c th gi th li coi. K Hiu Phong khng kp mc o, ch nh chui xung gm bn m trn. ng gm bn ti na ngy va bun bc, va khng chu c nng nc, mun chui ra. Nghe ngng rt lu thy phng im lng khng mt ting ng, tng hong i ri, va th u ra va hi : -Lo u t i ri h ?

29 Chng ng hong Cn Long duyt c vn chng xut thn khin khng ai dm ln ting. Ting hi ca K Hiu Phong lm hong git mnh, nhn b dng ca K Hiu Phong va gin, va tc ci, bn ra lnh cho ng bc ra v mc li qun o ri s ni chuyn sau. Trc mt nhiu ngi gi hong l lo u t, li do hong ch thn nghe. l ti i bt knh. Theo php lut thi phong kin nu khng x ti th cng b ti trng hnh. Nhng ngi trong phng u lo s cho K Hiu Phong. H ngh : K Hiu Phong thch ci, phen ny qu l ri ! Cn Long rt thch K Hiu Phong, thc lng khng mun truy cu nhng trc mt mi ngi, uy nghim ca hong phi lm sao ? K Hiu Phong mc qun o chnh t ri, Cn Long hi ng sao li gi mnh l lo u t ? K Hiu Phong khng hoang mang cung knh p : -Vn th v cng l lo, ng u thin h l u, cha tri m t l t, do gi b h l lo u t . Li gii thch ny c th ni l ngy bin, nhng Cn Long thch s uyn bc v nhanh tr ca K Hiu Phong nn ci v b qua. XX.-Nhng Ngy Th u Ca Tn Trung Sn. Tn Trung Sn nm 13 tui, c mt tn bn u ph lng bn n bun bn Thy Hanh Thn. Thu xa, trong x hi nng nghip i vi tr con l mt vic l lm ni dy lng ho k. Tn v mt bn tr ng hng ro nhn xem tiu bo ct v rn u. G tiu bo thy mt m tr ng nhn mnh, khng hi r rng, ht mt mi du si v pha hai a tr lm bn ca Tn b thng. Tn thy vy rt tc gin,

30 thy hnh vi ca tiu bo l khng ng, nh th lm hng mt, nng th cht ngi. Tn lp tc chy ra, kim mt hn ln p v ni u h. G tiu bo nhn bit Tn bn i mch b m Tn. B m Tn dy con rt nghim khc, nghe c chuyn ny mng Tn mt trn, li nh nh n na. Anh ca Tn l Tn Mi hiu r, ng bo Tn k r s tnh cho b m v nhng ngi hng xm hin din nghe. Tn em s vic ca tiu bo k li r rng. Gia nh Tn khng trch c Tn m cn ni tiu bo sai. Cc ngi c mt u ch trch tiu bo. Tiu bo bit mnh sai bn b i. Nm sau, Tn ti H Uy Di du hc. Trng hc c t hc sinh ngi Hoa. Ti bin lun ca Tn rt c cc bn ch . Mi ngi thng ly ra lm tr a. Mi u ng nhn nhn, sau ng chng li d l mt ngi hay c mt bn, ng dng ton lc, nhng ch vi nhng bn hn tui, cn vi nhng bn t tui hn th ng ch nhng nhn d h ch ci. Dn d nhng ngi ny mt hng v thy mc c. Do v sau h khng tru trc Tn na, yn cho ng hc hnh.

31

Ch thch ca dch gi : Cuc ng u ca Ln Tng Nh vi vua Tn Chiu Vng k ni y l ln th hai. Hai nm trc vua Tn p vua Triu phi dng vin ngc h Ha i ly 15 thnh ca nc Tn. Triu nh nc Triu bit y l gi tr, ca Tn l mun chim ot vin ngc. Nhng xt v mt qun s th Tn mnh hn nhiu, nu khng chu cng vin ngc th Tn s xua qun sang nh. Do , triu nh cn c ngi gim nhn lnh trch nhim i s. Cc quan trong triu ai cng u ln trnh, lc c ngi tin c Ln Tng Nh. ng khng khi nhn lnh s mng. ng nh d kin, vua Tn ch mun chim vin ngc m thi, nhng Ln Tng Nh c k thot him em c ngc v nc hon thnh nhim v m vua Tn khng lm g c ng.

32

You might also like