Quyn tha k Quyn tha k c xc nh 1 lot cc vn bn php lut quan trng nh: Php lnh tha k nm 1990 (khon

n 1 iu 36); Lut hn nhn v gia nh nm 2000 (iu 31); B lut dn s nm 1995 ( iu 634, 648); B lut dn s nm 2005 (iu 631, 645). Ni dung quyn tha k bao gm quyn li di sn cho ngi tha k, quyn c hng di sn tha k, quyn yu cu chia di sn tha k, quyn yu cu xc nhn quyn tha k ca mnh hoc quyn bc b quyn tha k ca ngi khc. Ngi c ti sn c quyn nh ot ti sn thuc s hu ca mnh bng cch li cho ngi khc thng qua vic lp di chc. Ngi tha k c th hng tha k trn c s di chc hoc theo quy nh ca php lut (l trng hp khng c di chc hoc di chc khng hp php...). Quyn tha k pht sinh i vi c nhn l ngi thnh nin c quyn lp di chc nh ot ti sn ca mnh tr trng hp ngi b bnh tm thn hoc mc cc bnh khc m khng th nhn thc v lm ch c hnh vi ca mnh. i vi ngi t mi lm tui n cha mi tm tui c th lp di chc nu c cha, m hoc ngi gim h ng . Ngi li tha k c quyn lp di chc li di sn cho bt k ai d ngi c quan h huyt thng, quan h hn nhn hoc quan h nui dng vi mnh hay khng. Ngi tha k l ngi c hng di sn ca ngi cht theo di chc hoc theo php lut v c th l c nhn hoc c quan, t chc. -Trng hp ngi tha k l c nhn: Ngi tha k l c nhn th phi l ngi cn sng vo thi im m tha k hoc sinh ra v cn sng sau thi im m tha k nhng thnh thai trc khi ngi li di sn cht. Ngi ang l v hoc chng ca mt ngi ti thi im ngi cht th d sau thi im m tha k kt hn vi ngi khc cng vn c hng

tha k min l ti thi im ngi li tha k cht, gia h vn tn ti quan h hn nhn hp php. Tng t, trng hp v chng phn chia ti sn chung trong thi k hn nhn sau mt ngi cht th ngi cn sng vn c hng tha k di sn. V chng ly hn nhng cha c bn n hoc quyt nh cho ly hn c hiu lc php lut ca To n m nu 1 ngi cht th ngi cn sng vn c hng tha k. Con ring vi b dng, m k nu c quan h chm sc, nui dng nhau nh cha con, m con th c tha k di sn ca nhau v cn c tha k theo di chc hoc theo quy nh ca php lut. Con nui v cha nui, m nui c tha k di sn ca nhau. Ngoi ra, con nui cn c tha k v pha cha, m ca mnh theo di chc hoc theo quy nh ca php lut. - Trng hp ngi tha k khng phi l c nhn: C quan, t chc c xc nh l ngi tha k theo di chc vi iu kin l ang tn ti vo thi im m tha k. C nhn c hng di sn tha k c th l ngi thnh nin hoc cha thnh nin, ngi c nhc im v th cht hoc tm thn, ngi ang b giam gi, ngi ang phi thi hnh n hnh s, ngi vng mt, ngi ang nc ngoi... tr cc trng hp php lut quy nh nh: - Ngi b kt n v hnh vi c xm phm tnh mng, sc kho hoc v hnh vi ngc i nghim trng, hnh h ngi li di sn, xm phm nghim trng danh d, nhn phm ca ngi ; - Ngi vi phm nghim trng ngha v nui dng ngi li di sn;

- Ngi b kt n v hnh vi c xm phm tnh mng ngi tha k khc nhm hng mt phn hoc ton b phn di sn m ngi tha k c quyn hng; - Ngi c hnh vi la di, cng p hoc ngn cn ngi li di sn trong vic lp di chc, sa cha di chc, hu di chc nhm hng mt phn hoc ton b di sn tri vi ch ca ngi li di sn. Tuy nhin nhng ngi ny vn c hng di sn, nu ngi li di sn bit hnh vi ca ngi , nhng vn cho h hng di sn theo di chc. Ngoi ra, php lut cng quy nh trng hp nhng ngi c quyn tha k di sn ca nhau u cht trong cng mt thi im hoc c coi l cht trong cng mt thi im do khng th xc nh c ngi no cht trc, th h khng c tha k di sn ca nhau v di sn ca mi ngi do ngi tha k ca ngi hng (tr trng hp tha k th v- y l 1 im mi ca B lut dn s 2005). Bn cnh , c nhng ngi tha k khng ph thuc vo ni dung di chc nh: con cha thnh nin hoc thnh nin m khng c kh nng lao ng, cha, m, v, chng ca ngi . Nhng ngi ny s c hng phn di sn bng 2/3 sut ca mt ngi tha k theo php lut nu nh di sn c chia theo php lut, trong trng hp h khng c ngi lp di chc cho hng di sn hoc ch cho hng phn di sn t hn 2/3 sut , tr khi h l nhng ngi t chi hng di sn hoc h l nhng ngi khng c quyn hng di sn theo quy nh ca php lut. Php lut cn quy nh nhng trng hp tha k c yu t nc ngoi. Yu t nc ngoi ny c xc nh khi: c t nht mt ngi trong bn li di sn hoc bn nhn tha k c quc tch nc ngoi hoc ang thng tr nc ngoi; ti sn tha k

tn ti nc ngoi; di chc c lp nc ngoi. Bn cnh quyn hng di sn, php lut cn quy nh quyn ca ngi tha k c t chi nhn di sn tr trng hp t chi nhm trn trnh vic thc hin ngha v v ti sn ca mnh i vi ngi khc. Php lut quy nh trnh t th tc t chi nhn di sn nh sau: vic t chi di sn phi c lp thnh vn bn v ngi t chi phi thng bo cho nhng ngi sau y bit nh: ngi tha k khc, ngi c giao nhim v phn chia di sn, Cng chng Nh nc hoc U ban nhn dn x, phng, th trn ni c a im m tha k v vic t chi nhn di sn. Thi hn t chi nhn di sn l 6 thng k t ngy m tha k.
Trn i, c nhi u th qu h n ti n, song l i c mua b ng ti n

wanwelun

Thi gian: Th 3, 2010-05-18, 1:52 PM | S tin # 2

Di s n th a k Th a k l vi c chuy n ti s n c a ng i ch t cho ng i khc (l c nhn ang cn s ng ho c php nhn ang t n t i) theo di chc ho c theo quy nh c a php lu t. Trong cc lo i ti s n l i th a k th b t ng s n c quan tm n nhi u nh t m c bi t l nh v quy n s d ng t. Quy n th a k g n li n v i quy n s h u ti s n c a c nhn, tuy nhin quy n s d ng t ai thu c s h u ton dn cng c th a k theo quy nh c a php lu t. Di s n th a k ph i l ti s n thu c s h u h p php c a ng i th a k v ti s n ny bao g m v t c th c, ti n, gi y t tr gi c b ng ti n. Ti s n l ti s n ring c a ng i ch t, ph n ti s n c a ng i

Major Nhm: Administrators Bi vit: 91 Phn thng: 12 ng cp: 0 Trng thi: Ri mng

ch t trong ti s n chung v i ng i khc. Ti s n ring m ng i th a k l ch s h u h p php g m c: t li u sinh ho t nh bn gh , gi ng t , chn mn, tivi, t l nh, b p ga...; t li u s n xu t nh nh x ng, my mc s n xu t, d ng c s n xu t...; v n s n xu t ho c kinh doanh h p php; nh ; tri phi u; ti n ti t ki m g i ngn hng ho c qu tn d ng; cc thu nh p h p php khc nh ti n th ng, ti n trng x s , ti n nhu n bt... Ph n ti s n c a ng i l i th a k trong kh i ti s n chung v i ng i khc l ph n ti s n thu c s h u chung c a ng i ch t v i nh ng ch th khc nh : ph n v n gp trong cng ty c ph n, ph n nh t cng chung mua v i ng i khc... Quy n v ti s n theo quy nh c a B lu t dn s cng c coi l ti s n. Quy n ti s n l quy n tr gi c b ng ti n v c th chuy n giao trong quan h dn s nh : quy n i n , i ti s n cho thu cho m n, i b i th ng thi t h i... Quy n s d ng t cng thu c di s n th a k nh ng v y l m t lo i ti s n c bi t nn theo quy nh c a php lu t t ai th ng i s d ng t ch c th c hi n quy n th a k khi c cc i u ki n nh : c gi y ch ng nh n quy n s d ng t, t khng c tranh ch p, quy n s d ng t khng b k bin m b o thi hnh n, trong th i h n s d ng t. Theo B lu t dn s nm 2005 ch quy nh v di s n th a k ni chung cn di s n l quy n s d ng t c quy nh c th trong Lu t t ai nm 2003. Theo quy nh t i Ngh quy t s 02 c a H i ng th m phn To n Nhn dn t i cao ban hnh ngy 10/8/2004 th quy n s d ng t c xc nh l di s n th a k trong nh ng tr ng h p sau: - i v i t do ng i ch t l i (khng phn bi t c ti s n hay khng c ti s n g n li n v i quy n s

d ng t) m ng i c gi y ch ng nh n quy n s d ng t theo Lu t t ai nm 1987, Lu t t ai nm 1993, Lu t t ai nm 2003 th quy n s d ng t l di s n. - i v i tr ng h p t do ng i ch t l i m ng i c 1 trong cc lo i gi y t quy nh t i cc kho n 1, 2 v 5 i u 50 Lu t t ai nm 2003 (c 8 lo i gi y t ), th k t ngy 1/7/2004 quy n s d ng t cng l di s n, khng ph thu c vo th i i m m th a k . Trong cc quy nh c a php lu t th a k c nh ng quy nh c th v di s n dng vo vi c th cng. y l s nh o t c a ng i ch t dnh 1 ph n ti s n c a mnh m b o cho vi c th cng mnh v th cng t tin. Ph n di s n th cng ch dng vo vic th cng m khng c chia cho nh ng ng i th a k v ng i l p di chc s ch nh ng i c giao qu n l, s d ng. Ng i c giao qu n l di s n th cng ch c quy n s d ng, thu l i c a ti s n th c hi n vi c th cng ch khng c quy n s h u i v i ti s n . Lin quan n di s n th a k , quy nh v ng i qu n l di s n th a k cng c xc nh l ng i c ch nh trong di chc ho c do nh ng ng i th a k tho thu n c ra. Trong tr ng h p di chc khng ch nh ng i qu n l di s n v nh ng ng i th a k ch a c c ng i qu n l di s n th nh ng ng i ang chi m h u, s d ng, qu n l di s n ti p t c qu n l di s n cho n khi nh ng ng i th a k c c ng i qu n l di s n. Trong tr ng h p ch a xc nh c ng i th a k v di s n ch a c ng i qu n l th di s n do c quan nh n c c th m quy n qu n l. Ng i qu n l di s n c ngha v l p danh m c di s n; thu h i ti s n thu c di s n th a k m ng i khc ang chi m h u; b o qu n di s n; khng c bn, trao i, t ng cho, c m c , th ch p v nh o t ti s n b ng cc hnh th c khc n u khng c nh ng ng i th a k ng b ng vn b n; thng bo v di

s n cho nh ng ng i th a k ; b i th ng thi t h i n u vi ph m ngha v c a mnh m gy ra thi t h i; giao l i di s n theo yu c u c a ng i th a k ....

Ngoi ra ng i qu n l di s n c quy n i di n cho nh ng ng i th a k trong quan h v i ng i th ba lin quan n di s n th a k ; c ti p t c s d ng di s n theo tho thu n trong h p ng v i ng i l i di s n ho c c s ng c a nh ng ng i th a k ; c h ng th lao theo tho thu n v i nh ng ng i th a k ...

Trn i, c nhi u th qu h n ti n, song l i c mua b ng ti n

wanwelun

Thi gian: Th 3, 2010-05-18, 1:58 PM | S tin # 3

Th i i m m th a k v th i hi u kh i ki n v th a k Quy nh ny r t quan tr ng v lin quan tr c ti p n quy n l i c a ng i th a k c th l quy n th a k c a h c c b o v b ng php lu t hay khng.

Major Nhm: Administrators Bi vit: 91 Phn thng: 12 ng cp: 0 Trng thi: Ri mng

Cn c xc nh quy n th a k pht sinh l th i i m m th a k - l th i i m ng i l i ti s n ch t. Ng i c ti s n th a k c th l p di chc nh o t nh ng th i im m th a k ch b t u khi ng i c ti s n ch t. Vi c m th a k c xc nh b i th i i m m th a k , t c l ngy gi ng i l i di s n ch t theo gi y khai t ho c theo quy t nh c a to n tuyn b m t ng i l ch t. Yu c u xc nh th i i m m th a k l b t bu c v lin quan n vi c xc nh ti s n, ngha v c a ng i ch t. y cng l th i im xc nh nh ng ng i th a k c a ng i l i di s n theo di chc ho c theo php lu t. Ch t th i i m m th a k th nh ng ng i th a k m i c cc quy n v ngha v ti s n do ng i ch t l i. a i m m th a k l n i c tr cu i cng c a ng i l i di s n ho c n u khng xc nh c n i c tr cu i cng th a i m m th a k l n i c ton b ho c c ph n l n di s n.

Th i hi u kh i ki n v quy n th a k l th i h n m ng i th a k c quy n kh i ki n yu c u to n b o v quy n, l i ch h p php b xm ph m n u th i h n k t thc th m t quy n kh i ki n. Php l nh th a k v B lu t dn s u quy nh th i hi u kh i ki n v quy n th a k l 10 nm k t th i i m m th a k . Th i hi u kh i ki n v quy n th a k l m t ch nh php l quan trong theo th trong th i h n 10 nm ny, ng i th a k c th th c hi n quy n th a k c a mnh b ng vi c kh i ki n t i to n yu c u chia di s n, xc nh n quy n th a k c a mnh ho c bc b quy n th a k c a ng i khc. Quy n th a k b ch m d t khi h t th i h n kh i ki n m php lu t quy nh. B lu t dn s nm 2005 cn quy nh th i hi u kh i ki n yu c u ng i th a k th c hi n ngha v v ti s n c a ng i ch t l i l 3 nm k t th i i m m th a k (i u 645). Tho thu n l m t trong nh ng nguyn t c c b n c a php lu t dn s , nn trong m t s tr ng h p khng c n tnh n th i hi u kh i ki n v quy n th a k l khi di s n th a k chuy n thnh ti s n thu c s h u chung. Ngh quy t s 02/2004/NQ-HTP c a H i ng th m phn To n Nhn dn t i cao ngy 10/8/2004 h ng d n p d ng php lu t trong vi c gi i quy t cc v n dn s , hn nhn v gia nh a ra cc tr ng h p nh sau: + Tr ng h p trong th i h n m i nm, k t th i i m m th a k m cc ng th a k khng c tranh ch p v quy n th a k v c vn b n cng xc nh n l ng th a k ho c sau khi k t thc th i h n m i nm m cc ng th a k khng c tranh ch p v hng th a k v u th a nh n di s n do ng i ch t l i ch a chia th di s n chuy n thnh ti s n chung c a cc th a k . Khi c tranh ch p v c yu c u To n gi i quy t th khng p d ng th i hi u kh i ki n v quy n th a k m p d ng cc quy nh c a php lu t v chia ti s n chung gi i quy t. C th : - N u c di chc m cc ng th a k khng c tranh ch p v tho thu n vi c chia ti s n s c th c hi n

theo di chc khi c nhu c u chia ti s n, th vi c chia ti s n chung c th c hi n theo di chc. - N u khng c di chc m cc ng th a k tho thu n v ph n m i ng i c h ng khi c nhu c u chia ti s n, th vic chia ti s n chung ny c th c hi n theo tho thu n c a h . - N u khng c di chc v gi a cc ng th a k cng khng c tho thu n v ph n m i ng i c h ng khi c nhu c u chia ti s n, th vi c chia ti s n chung c th c hi n theo quy nh c a php lu t v chia ti s n chung. + Tr ng h p ng i ch t l i di s n cho cc th a k nh ng cc th a k khng tr c ti p qu n l, s d ng m di s n ang do ng i khc chi m h u b t h p php ho c thu, m n, qu n l theo u quy n... th cc th a k c quy n kh i kin ng i khc i l i di s n. Php lu t cng quy nh nh ng tr ng h p d h t th i hi u kh i ki n nh ng n u c nh ng i u ki n c php lu t quy nh th c m t kho ng th i gian s khng tnh vo th i hi u kh i ki n. l khi x y ra m t trong nh ng tr ng h p sau y: c s ki n b t kh khng ho c tr ng i khch quan khc lm ng i c quy n kh i ki n khng th kh i ki n trong ph m vi th i hi u; ng i c quy n kh i ki n ang ch a thnh nin, ang b m t nng l c hnh vi dn s , ang b h n ch nng l c hnh vi dn s nh ng ch a c ng i i di n; ng i i di n c a ng i ch a thnh nin, ng i m t nng l c hnh vi dn s , ng i b h n ch nng l c hnh vi dn s ch t nh ng ch a c ng i i di n khc thay th ho c v l do chnh ng khc m khng th ti p t c i di n c. Trong hai tr ng h p sau th i gian khng tnh vo th i hi u kh i ki n khng qu 1 nm, B lu t dn s nm 2005 b quy nh ny. S ki n b t kh khng l s ki n x y ra m t cch khch quan khng th l ng tr c c v khng th

kh c ph c c m c d p d ng m i bi n php c n thi t m kh nng cho php nh thin tai, ho ho n... Tnh ch t khng l ng tr c c v khng th trnh c, khng kh c ph c c ph i c xem xt v nh gi c th trong t ng tr ng h p. B lu t dn s nm 2005 gi i thch v tr ng i khch quan l nh ng tr ng i do hon c nh khch quan tc ng lm cho ng i c quy n, ngha v dn s khng th bi t v vi c quy n, l i ch h p php c a mnh b xm ph m ho c khng th th c hi n c quy n ho c ngha v dn s c a mnh. V th i hi u kh i ki n v th a k , B lu t dn s nm 2005 c quy nh c th h n B lu t dn s nm 1995 nh sau: Trong th i h n 10 nm k t th i i m m th a k ng i th a k c quy n kh i ki n chia di s n th a k ; xc nh n quy n th a k c a mnh; bc b quy n th a k c a ng i khc. ng th i ng i th a k cng ph i th c hi n ngha v v ti s n do ng i ch t l i trong 3 nm k t th i i m m th a k theo yu c u c a ng i c quy n. V th m quy n gi i quy t tranh ch p v th a k ti s n thu c th m quy n gi i quy t c a To n Nhn dn theo quy nh t i kho n 5 i u 25 B lu t t t ng dn s nm 2004. i v i di s n th a k l quy n s d ng t th th m quy n gi i quy t c xc nh nh sau: - Tr ng h p t c gi y ch ng nh n quy n s d ng t ho c c m t trong cc lo i gi y t quy nh t i kho n 1, 2 v 5 i u 50 Lu t t ai v tranh ch p v ti s n g n li n v i t th do To n nhn dn gi i quy t. -Ngh quy t s 02/2004/NQ-HTP c a H i ng th m phn To n nhn dn t i cao ngy 10/8/2004 quy nh v tr ng h p ng i ch t l i quy n s d ng t m t khng c 1 trong cc lo i gi y t c h ng d n t i ti u m c 1.1 v ti u m c 1.2 m c 1 ny nh ng c di s n l nh , v t ki n trc khc (nh : nh

b p, nh t m, nh v sinh, gi ng n c, nh t, nh th , t ng xy lm hng ro g n li n v i nh , cc cng trnh xy d ng trn t c giao s d ng vo m c ch s n xu t, kinh doanh nh nh x ng, kho tng, h th ng t i, tiu n c, chu ng tr i chn nui hay v t ki n trc khc ho c trn t c cc ti s n khc nh cy l y g , cy l y l, cy n qu , cy cng nghi p hay cc cy lu nm khc) g n li n v i quy n s d ng t m c yu c u chia di s n th a k th phn bi t cc tr ng h p sau: - Trong tr ng h p ng s c vn b n c a UBND c p c th m quy n xc nh n vi c s d ng t l h p php, nh ng ch a k p c p gi y ch ng nh n quy n s d ng t, th To n gi i quy t yu c u chia di s n l ti s n g n li n v i quy n s d ng t v quy n s d ng t . - Trong tr ng h p ng s khng c vn b n c a UBND c p c th m quy n xc nh n vi c s d ng t l h p php, nh ng c vn b n c a UBND c p c th m quy n cho bi t r l vi c s d ng t khng vi ph m quy ho ch v c th c xem xt giao quy n s d ng t, th To n gi i quy t yu c u chia di s n l ti s n g n li n v i quy n s d ng t. ng th i ph i xc nh ranh gi i, t m giao quy n s d ng t cho ng s UBND c p c th m quy n ti n hnh cc th t c giao quy n s d ng t v c p gi y ch ng nh n quy n s d ng t cho ng s theo quy nh c a php lu t v t ai. - Trong tr ng h p UBND c p c th m quy n c vn b n cho bi t r vi c s d ng t l khng h p php, di s n l ti s n g n li n v i quy n s d ng t khng c php t n t i trn t th to n ch gi i quy t tranh ch p v di s n l ti s n trn t . Cn tr ng h p ng i ch t l i quy n s d ng t m t khng c 1 trong cc lo i gi y t quy nh t i ti u m c 1.1, ti u m c 1.2 m c 1 ny v cng khng c di s n l ti s n g n li n v i quy n s d ng t t i ti u m c 1.3 m c 1 ny th n u c tranh ch p

thu c th m quy n gi i quy t c a UBND theo quy nh c a php lu t v t ai (c th l theo quy nh t i i u 135 v 136 Lu t t ai nm 2003).
Trn i, c nhi u th qu h n ti n, song l i c mua b ng ti n

wanwelun

Thi gian: Th 3, 2010-05-18, 2:01 PM | S tin # 4

Th a k theo di chc v th a k theo php lu t Php lu t v th a k c a Vit Nam quy nh vi c chuy n ti s n c a ng i ch t cho ng i khc theo hai hnh th c: Theo di chc - t c l ng i c ti s n l p di chc nh o t ti s n c a mnh cho ng i khc v theo php lu t- t c l vi c ng i th a k c nh n di s n th a k trong tr ng h p khng c di chc ho c di chc khng h p php v m t s tr ng h p c bi t khc m php lu t quy nh. Trong tr ng h p c tranh ch p v di chc do ng i ch t l i th ng i th a k theo di chc v theo php lu t c quy n yu c u to n xc nh tnh h p php c a di chc lm cn c chia th a k theo di chc. a. Th a k theo di chc Di chc l s th hi n ch c a c nhn nh m chuy n ti s n c a mnh cho ng i cn s ng sau khi ch t. Nh v y, di chc chnh l ch cu i cng c a m t ng i, th hi n s nh o t v ti s n c a ng i ny sau khi h ch t. Php lu t quy nh ng i l p di chc ph i l ng i thnh nin m khng b b nh tm th n ho c m c cc b nh khc m khng th nh n th c v lm ch c hnh vi c a mnh; ng i ch a thnh nin t 15 tu i nh ng ch a 18 tu i c th l p di chc n u c cha, m ho c ng i gim h ng . V , ch ng cng c th l p di chc chung nh o t ti s n chung

Major Nhm: Administrators Bi vit: 91 Phn thng: 12 ng cp: 0 Trng thi: Ri mng

c a v ch ng. Ng i l p di chc c quy n ch nh ho c tru t quy n h ng di s n i v i ng i th a k ; xc nh ph n di s n cho t ng ng i th a k ; dnh 1 ph n ti s n trong kh i di s n di t ng, th cng; giao ngha v cho ng i th a k trong ph m vi di s n c a mnh v ch nh ng i gi di chc, ng i qu n l, ng i phn chia di s n. Theo quy nh c a php lu t ng i l i di chc c th b ng mi ng ho c b ng vn b n. i v i di chc mi ng l di chc c l p trong tr ng h p tnh m ng m t ng i b ci ch t e do do b nh t t ho c cc nguyn nhn khc (b tai n n, th ng t t...) m khng th l p di chc b ng vn b n. Tuy nhin, di chc mi ng ch h p php khi ng i di chc mi ng th hi n ch cu i cng c a h tr c m t t nh t hai ng i lm ch ng v ngay sau nh ng ng i ny ph i ghi chp l i v cng k tn ho c i m ch . Sau 3 thng k t th i i m di chc mi ng m ng i di chc cn s ng, minh m n, sng su t th di chc mi ng b h y b . i v i di chc b ng vn b n ch c coi l h p php khi c cc i u ki n nh : V ch: Ng i l p di chc minh m n, sng su t trong khi l p di chc; khng b l a d i, e do ho c c ng p. V n i dung: nh ng nh o t c a ng i l p di chc khng c tri php lu t, o c x h i. V hnh th c: Ng i l p di chc t tay mnh vi t v k vo di chc m khng c n c ng i lm ch ng. Di chc c a ng i t 15 tu i n ch a 18 tu i ph i c l p thnh vn b n v ph i c cha, m ho c ng i gim h c a ng i ng . N u tr ng h p ng i l p di chc khng th t mnh

vi t di chc th c th nh ng i khc vi t nh ng ph i c t nh t hai ng i lm ch ng. Ng i l p di chc ph i k ho c i m ch tr c m t nh ng ng i lm ch ng v nh ng ng i lm ch ng ny ph i xc nh n ch k, i m ch c a ng i l p di chc v k vo di chc. Di chc c a ng i b h n ch v th ch t ho c c a ng i khng bi t ch ph i c ng i lm ch ng l p thnh vn b n v c ch ng nh n c a Cng ch ng Nh n c ho c ch ng th c c a U ban Nhn dn x, ph ng, th tr n. Theo hnh th c ny, ng i l p chc tuyn b n i dung c a di chc tr c cng ch ng vin ho c ng i c th m quy n ch ng th c c a U ban Nhn dn nh ng ng i ghi chp l i n i dung di chc. Sau , ng i l p di chc k ho c i m ch vo b n di chc r i cng ch ng vin ho c ng i c th m quy n ch ng th c k vo b n di chc. Trong tr ng h p m ng i l p di chc khng c c ho c khng nghe c, khng k ho c khng i m ch c th ph i c ng i lm ch ng v ng i ny ph i k xc nh n tr c m t cng ch ng vin ho c ng i c th m quy n ch ng th c c a U ban ch ng nh n b n di chc tr c m t ng i l p di chc v ng i lm ch ng. Vi c l p di chc c cng ch ng, ch ng th c c th th c hi n t i nh c a ng i di s n. i v i nh ng tr ng h p di chc b ng vn b n tuy khng b t bu c nh ng ng i l p di chc cng c th yu c u cng ch ng ho c ch ng th c. V ng i lm ch ng, php lu t quy nh m i ng i u c th lm ch ng vi c l p di chc tr tr ng h p php lu t dn s khng cho php l: - Ng i th a k theo php lu t ho c theo di chc c a ng i l p di chc - Ng i c quy n, ngha v v ti s n lin quan n

n i dung di chc - Ng i ch a 18 tu i, ng i khng c nng l c v hnh vi dn s Cn i v i cng ch ng vin v ng i c th m quy n ch ng th c c a U ban nhn dn khng c cng ch ng, ch ng th c di chc n u h l m t trong nh ng ng i sau y: - Ng i th a k theo php lu t ho c theo di chc c a ng i l p di chc - Ng i c cha, m , v ho c ch ng, con l ng i th a k theo di chc ho c theo php lu t - Ng i c quy n, ngha v v ti s n lin quan n n i dung di chc. Tuy nhin, ng i l p di chc c th s a i, b sung, thay th , hu b di chc vo b t c lc no. N u ng i l p di chc b sung di chc th di chc l p v ph n b sung u c hi u l c php lu t nh nhau; n u ph n di chc l p v ph n b sung mu thu n v i nhau, th ch ph n b sung c hi u l c php lu t. N u ng i l p di chc thay th di chc b ng di chc m i th di chc tr c b hu b . Di chc chung c a v , ch ng cng c th s a i, b sung, thay th , hu b b t c lc no. Khi v ho c ch ng mu n s a i, b sung, thay th , hu b di chc chung th ph i c s ng c a ng i kia; n u m t ng i ch t th ng i kia ch c th s a i, b sung di chc lin quan n ph n ti s n c a mnh. Nhn chung, m t b n di chc c th c hi n trn th c t ph i l di chc c hi u l c php lu t. Ni n hi u l c php lu t c a di chc l ni n tnh b t bu c ph i thi hnh, ph i tun theo di chc. Di chc c hi u l c php lu t l cc di chc m b o cc i u ki n c a m t di chc h p php nh nu v c hi u l c k t th i i m m th a k .

Di chc khng c hi u l c php lu t c th l khng c hi u l c php lu t ton b ho c khng c hi u l c m t ph n khi: Ng i th a k theo di chc ch t tr c ho c ch t cng th i i m v i ng i l p di chc; c quan, t ch c c ch nh l ng i th a k khng cn vo th i i m m th a k . N u c nhi u ng i th a k m c ng i ch t tr c ho c ch t cng th i i m v i ng i l p di chc, m t trong nhi u c quan, t ch c c ch nh h ng th a k theo di chc khng cn vo th i im m th a k th ch ph n di chc c lin quan n ng i ch t tr c ho c cng th i i m, n c quan, t ch c khng cn l khng c hi u l c php lu t. Di chc cng khng c hi u l c php lu t n u di s n th a k khng cn vo th i im m th a k , n u di s n l i cho ng i th a k ch cn 1 ph n th ph n di chc v ph n di s n cn l i v n c hi u l c. N u di chc c ph n khng h p php m ph n khng nh h ng n hi u l c c a cc ph n khc th ch ph n khng h p php l khng c hi u l c php lu t. Khi m t ng i l i nhi u b n di chc i v i m t di s n th ch b n di chc sau cng m i c hi u l c php lu t. Ring v i tr ng h p v , ch ng l p di chc chung m m t ng i ch t tr c th ch ph n di s n c a ng i ch t trong ti s n chung c hi u l c php lu t. Cn n u v , ch ng c tho thu n trong di chc v th i i m c hi u l c c a di chc l th i i m ng i sau cng ch t th di s n ny ch c phn chia t th i i m . B lu t dn s nm 2005 quy nh di chc chung c a v , ch ng c hi u l c t th i i m ng i sau cng ch t ho c t i th i i m v , ch ng cng ch t. b. Th a k theo php lu t Khc v i quan h th a k theo di chc, quan h th a k theo php lu t c xc l p trn c s quan h hn nhn, quan h huy t th ng, quan h nui d ng gi a

ng i ch t v ng i th a k theo php lu t. Th a k theo php lu t l th a k theo hng th a k , i u ki n v trnh t th a k do php lu t quy nh, c p d ng trong nh ng tr ng h p sau y: khng c di chc; di chc khng h p php; nh ng ng i th a k theo di chc u ch t tr c ho c ch t cng th i i m v i ng i l p di chc hay c quan, t ch c c h ng th a k theo di chc khng cn vo th i i m m th a k ho c nh ng ng i c ch nh lm ng i th a k theo di chc m khng c quy n h ng di s n ho c t ch i quy n h ng di s n. Ngoi ra vi c th a k theo php lu t cng c p d ng trong cc tr ng h p nh : Ph n di s n khng c nh o t trong di chc; ph n s n c lin quan n ph n c a di chc khng c hi u l c; ph n di s n c lin quan n ng i c th a k theo di chc nh ng h khng c quy n h ng di s n, t ch i quy n h ng di s n, ch t tr c ho c ch t cng th i i m v i ng i l p di chc; lin quan n c quan, t ch c c h ng di s n theo di chc, nh ng khng cn vo th i i m m th a k . Th a k theo php lu t t ra v n xc nh hng th a k , t c l xc nh th t u tin h ng di s n th a k . Theo quy nh c a php lu t th th t ng i th a k th a k theo php lu t l: Nh ng ng i thu c hng th a k th nh t g m: v , ch ng, cha , m , cha nui, m nui, con , con nui c a ng i ch t; hng th a k th hai g m: ng n i, b n i, ng ngo i, b ngo i, anh ru t, ch ru t, em ru t c a ng i ch t; hng th a k th ba g m: c n i, c ngo i, bc ru t, ch ru t, c u ru t, c ru t, d ru t, chu ru t c a ng i ch t. Theo quy nh c a B lu t dn s nm 2005 th chu ru t c a ng i ch t m ng i ch t l ng n i, b n i, ng ngo i, b ngo i cng thu c hng th a k th hai v ch t ru t c a ng i ch t m ng i ch t l c n i, c ngo i cng thu c hng th a k th ba. Nh ng ng i th a k cng hng c h ng ph n di

s n b ng nhau, nh ng ng i hng th a k sau ch c h ng ph n di s n th a k n u khng cn ai hng th a k tr c do ch t, khng c quy n h ng di s n, b tru t quy n h ng th a k ho c t ch i nh n di s n. m b o quy n l i c a nh ng ng i th a k thu c hng th a k th hai, th ba c nh n ph n th a k di s n c a ng i hng th a k tr c ch t, php lu t th a k quy nh tr ng h p th a k th v . l tr ng h p n u con c a ng i l i di s n ch t tr c ng i ny th ph n di s n ng l ng i con c h ng n u cn s ng s do con c a h (t c chu c a ng i l i di s n) c h ng. B lu t dn s nm 2005 quy nh c tr ng h p con c a ng i l i di s n ch t cng th i i m v i ng i ny cng c h ng theo quy nh trn. Tr ng h p n u chu cng ch t tr c ng i l i di s n th con c a chu (t c l ch t c a ng i l i di s n) c h ng ph n di s n m ng l cha ho c m c a ch t c h ng n u cn s ng. B lu t dn s nm 2005 quy nh c tr ng h p chu ch t cng th i i m v i ng i ny th cng c h ng th a k . Trong quan h th a k theo php lu t cng c tr ng h p ng i khng c quan h huy t th ng v i ng i ch t m ch c quan h nui d ng cng c quy n h ng th a k . l quan h gi a con ring v i b d ng, m k . Cng nh quan h gi a con nui v i cha, m nui, php lu t quy nh v i u ki n nh ng ng i khng c quan h huy t th ng v i ng i l i di s n l gi a h ph i c s chm sc, nui d ng nhau nh cha con, m con. Ngoi c h ng th a k di s n c a nhau, h cn c th a k di s n theo quy nh php lu t nh nu trn. i v i quan h gi a con ring v b d ng, m k , v m t lu t th c nh, tuy c quy nh cho h c th a k di s n c a nhau, nh ng i u 679 B lu t dn s (i u 676 B lu t dn s nm 2005) khng x p h vo hng th a k no nn vi c phn chia di s n th a k cho h theo php lu t l r t kh. cng l i m b t c p c a php lu t v th a k hi n hnh trong khi quan h gi a

con con nui v i cha m nui tuy khng ph i l quan h huy t th ng nh ng v n c xc nh thu c hng th a k th nh t.