Professional Documents
Culture Documents
HANOI - 2012
PHN M U
1- GII THIU CHUNG 2- TNG QUAN V NANO
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
PHN M U
1- GII THIU CHUNG
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
- Vt liu quang t v quang-in t nano () - Cc vt liu nano khc v mt s vn lin quan (PGS. TS. Nguyn Anh Tun)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
MC CH MN HC Hc vin nm c (mt cch i cng): - Cc loi/dng vt liu nano (ch yu l cc vt liu in t) s dng cc tnh cht vt l no ph thuc vo kch thc/cu trc nano: in t, quang, quang-in t, t, nhit, c tnh sinh-ha, t hp a chc nng, a tnh cht, v .... hn th na. - Nhng cng ngh/k thut/phng php/cch thc tiu biu ch to, x l, gia cng, thao tc, lp rp cc cu trc, cc t chc nano, hay quan st, o lng v phn tch cc c trng nano. - Phn no thy c bn cht vt l ca cc tnh cht, tnh nng ni tri do cu trc hay kch thc nano to ra. - Thy c nhng ng dng chnh ca cc vt liu in t nano tng ng trong mt s lnh vc. - Thy c ngha ca KH & CN nano trong khoa hc v i sng.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NI DUNG MN HC
GII THIU CHUNG Mc ch mn hc, Cu trc & phm vi mn hc, Sch GK v ti liu tham kho TNG QUAN (Nguyn Anh Tun)
1. Tm lc lch s v KH&CN nano 2. Phn loi, gii thiu chung v cch thc tip cn nghin cu cc vt liu nano 3. Nhng c trng, tnh cht chung ph thuc kch thc 4. Mt s vn chung v cng ngh ch to vt liu nano 5. Cc cng c cho khoa hc nano (ch to, thao tc, lp rp v phn tch cc cu trc nano) 6. ng dng ca cng ngh nano - Cc sn phm t cng ngh nano 7. Nhng thch thc v c hi i vi KH & CN nano.
CHNG 1: GII THIU V IN T NANO DNG IN THANG NANO (Nguyn Anh Tun)
1.1. Nhc li v dng in v m 1.2. Dng in lng t 1.3. S vn chuyn mesoscopic 1.4. Dng xuyn ngm lng t 1.5. Di tr in t (electromigration) 1.6. Dng n in t v in t hc phn t (molecular electronics)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NI DUNG MN HC
CHNG 2: VT LIU BN DN CU TRC NANO (Nguyn Vn Quy)
2.1. Gii thiu v linh kin bn dn c cu trc nano 2.2. Ht nan bn dn: Tnh cht, tng hp v ng dng 2.3. Dy nan bn dn: Tnh cht, tng hp v ng dng 2.4. Cu trc nan 3D dng mng mng 2.5. Cc phng php vt l ch to cu trc nan 2.6. Cc chm lng t bn dn 2.7. Nano silic 2.8. Cc cu trc nano ZnS v ZnO
NI DUNG MN HC
CHNG 4: VT LIU T CU TRC NANO & SPINTRONICS (Nguyn Anh Tun) 4.1. Tnh cht t thang nano 4.2. Vt liu t khi c cu trc nano 4.3. Ht t nano, dot t v cc chm nano t 4.4. Dy t v ng t nano 4.5. Mng mng t cu trc nano 4.6. Phn t v nguyn t t c lp 4.7. Cc k thut hin i quan st v phn tch cc c trng cu trc t nano 4.8. Spintronics CHNG 5: CC VT LIU NANO KHC V NHNG VN LIN QUAN 5.1. Cc vt liu nano carbon () 5.2. Cc vt liu nano chc nng c bit khc () 5.3. Ho hc nano () 5.4. Kha cnh an ton v nhng thch thc ca vt liu nano () 5.5. Cc cu trc nano trong t nhin (Nguyn Anh Tun) 5.6. in t hc phn t, nguyn t v thng tin lng t (Nguyn Anh Tun) 5.7. Tnh trng pht trin v tng lai ca cng ngh nano (Nguyn Anh Tun) 5.8. Vn c hi v an ton trong cng ngh nano (Nguyn Anh Tun)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5) Nanoscience - Nanotechnologies and Nanophysics; Eds. by C. Dupas, P. Houdy, and M. Lahmani; Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2007. 6) Nanoscience and Technologies; Ed. By Peter Rodgers, Nature Publishing Group (Macmillan Publishers Ltd.), World Scientific Publishing Co., 2010.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
TI LIU C THM
1) Cng ngh nano - iu khin n tng phn t, nguyn t, V nh C, Nguyn Xun Chnh, NXB KHKT H ni 2004. 2) Vt l ng dng trong i sng hin i, Nguyn Xun Chnh, NXB TR TP.HCM 2009 3) Magnetism in Ultrathin Transition Metal Films, Ulrich Gradmann, Chapter 1 in Handbook of Magnetic Materials, Vol. 7 Ed. by K.H.J. Buschow, North-Holland, Elsevier Science Publishers B.V., 1993. 4) Ultrathin Magnetic Structures I, II, III, Eds. by J.A.C. Bland and B. Heinrich, Spinger-Verlag Berlin Heidenberg 1994. 5) Nanotechnology, Gregory Timp, Springer-Verlag New York, Inc. 1999. 6) Nanomaterials: Synthesis, properties and applications, Eds. by A.S. Edelstein and R.C. Cammarata, Institute of Physics Publishing, Bristol and Philadelphia 1996. 7) Nanoscale characterization of surfaces and interfaces, N.J. DiNardo, in Vol. 2B Characteri -zation of Materials, Part II (vol. ed. by E. Lifshin) of Materials Science and Technology A Comprehensive Treatment ed. by R.W. Cahn, P. Haasen and E.J. Kramer. Weinheim New York Basel Cambridge Tokyo 1993. 8) Magnetic Nanostructures; Eds. by B. Aktas, L. Tagirov and F. Mikailov; Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2007. 9) Magnetic Properties of Fine Particles, Ed. by J.L. Dormann and D. Fiorani, North-Holland, Amsterdam - London - New York Tokyo 1992.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
PHN M U
2- TNG QUAN V NANO
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
CC VN CHNH
1.
2. Phn loi v gii thiu chung v cch thc tip cn nghin cu cc cu trc nano 3. Nhng c trng, tnh cht chung ph thuc kch thc 4. Mt s vn chung v cng ngh ch to cc vt liu cu trc nano 5. Cc cng c cho khoa hc & cng ngh nano (ch to, thao tc, lp rp v phn tch cc cu trc nano) 6. ng dng ca cng ngh nano - Cc sn phm t cng ngh nano 7. Nhng c hi v thch thc i vi KH & CN nano
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
~ 0.45 nm (4.5 )
~ 0.318 nm (3.18 )
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
N: KHnano & CNnano nghin cu v ng dng cc hin tng, cc h thng, v cc cu trc m : 1- t nht c mt chiu lc (kch thc ti hn) c kch thc vi nm. 2- C nhng tnh cht hon ton khc, ni tri khi l < lc iu kin th 2 lm cho "nano" khc vi "micro", "(macro)-molecular chemistry" or "biology" (sinh hc lin quan n cc cu trc phn t).
Trong bi ging Hi Vt l M (American Physical Society - APS) nm 1959: Theres Plenty of Room at the Bottom, R. Feynman tin on v tin tng v vic con ngi c th to ra c cc linh kin ngy cng nh hn vi cng nng ngy cng ln hn:
... computers with wires no wider than 100 atoms, a microscope that could view individual atoms, machines that could manipulate atoms 1 by 1, and circuits involving quantized energy levels or the interactions of quantized spins. - My tnh c cc mch dn in vi rng khng qu 100 nguyn t. - Knh hin vi c th nhn thy cc nguyn t ring r. - Nhng c my c th thao tc vi tng nguyn t mt. - Cc mch in t s dng cc linh kin hot ng trn c s cc mc nng lng c lng t ho, hoc cc tng tc ca cc spin c lng t ho.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
6 nguyn t
5 nguyn t
4 nguyn t
3 nguyn t
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Mn3+
O2 -
Mn4+
(001) Substrate
FM NM FM
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
e-
Q
e-
U
"o nano" gia mt khe nano
in t n
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
FM FM
Al2O3
FM e-
e-
e-
3540 3520
Tann= 250oC(1h)
in cc FM
G (-1)
3500 3480 3460 3440 3420 3400 3380 3360 -60 -40 -20 0 20 40 60
o nano Co in cc FM
Lp ro Al2O3 hay TiO2
V (mV)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
K. Eric Drexler (1986) (Nhng c my sng to - Engines of Creation): im c bit ca cng ngh nan l theo hng t nh n to. l hng iu khin lp ghp (hoc iu khin t lp ghp) cc nguyn t, phn t to ra nhng c my t hon c chc nng nh t bo ca c th sng, c th sao chp. Mihail C. Roco (1999): Cng ngh nan l cng ngh lin quan n vt liu v h c cc tnh cht ch yu nh: t nht c mt chiu kch c t mt n mt trm nanomet, c thit k ch to da trn c s iu khin theo nhng qu trnh l ha t cu trc c phn t v c th t hp li to ra cu trc ln hn. Mt cch tng qut, KH v CN Nano l khoa hc v cng ngh nhm tip cn, to ra cc vt liu, linh kin v h thng c cc tnh cht mi, ni tri nh vo kch thc nanomt, ng thi hiu c v iu khin c cc tnh cht v chc nng ca chng khi kch thc
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
time
Cc ng lc cch mng
~ 100 ys
~ 53 ys
~ 60 ys
~ 56 ys
~ 56 ys
~ 56 ys
~ 29 ys
~ 28 ys
~ 27 ys
~ 30 ys
Bt u a cng ngh vo Chp nhn v ph bin Kt thc thi k pht trin nhanh
~ 28 ys
Hin ti
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
2- Phn loi & cch thc tip cn nghin cu cc cu trc nano So snh cc cu trc/t chc nano v micro
Ph nang phi Nron thn kinh
Phn hoa
Si tc
Vi trng Hng cu Vi khun ng knh chui xon DNA Mui khi Fullerine, C60
Nguyn t
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
0D
1D
2D
Bc nano b mt k cn
Dng thanh
Dng a gic 2D
Dng a din 3D
Dng phc hp
Dng hc lm/rng
Shawn J. Tan, et al.; Nature Nanotechnology, 6, 268276 (2011)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Vt liu nano kiu 0D: 0D Cc ht, dot, chm, m kt t,... c kch thc nano theo c 3 chiu KG
30 nm
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Vt liu nano kiu 0D: 0D Cc ht, dot, chm, m kt t,... c kch thc nano theo c 3 chiu KG
Chm ht nano: Mt chm (cluster) gm cc m ht kch thc ~ 5 nm ca cc phn t NiS kt t li vi kch thc ~ 15-20 nm.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Vt liu nano kiu 0D: 0D Cc ht, dot, chm, m kt t,... c kch thc nano theo c 3 chiu KG
19
18
16
14
7 atoms
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
QDs l m kt t cc ng.t/ph.t c kch thc nh ~ 1- 10 nm. QD cn c gi l nano tinh th (nanocrystals, NCs), thng c cu trc kiu li-v. Trong trng hp c c thnh phn lin kt bn ngoi (nh cc phn t ha hc hay sinh hc), c th ln ti 15-20 nm. Tnh cht ni bt ca QD l gia tnh cht khi v tnh cht ca phn t ring r.
QD CdSe/ZnS vi cu trc li-v c dng hnh cu: li l tinh th bn dn CdSe c bao bi lp v l bn dn ZnS. ng fknh li t 2 ti 10 nm, v v dy t 0.5 to 4 nm. (Evident Technologies Inc.).
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
dot
Cu trc ca mt QD gm cu trc li-v (VD: InGaP-ZnS) v lp bao ph do lin kt t nhi hay c tng hp.
Quantum dot ca GaAs, gm c 465 nguyn t. Mu xanh lc th hin mt NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012 in t ca 465 nguyn t GaAs.
Vt liu nano kiu 1D: 1D Cc si, dy, chui c kch thc nano theo 1 chiu KG
Si nano Fe 25 nm
(a) nh SEM ca cc si nanopolymer (-C60TMB-)n (TMB = trimethylbenzene. (b) Gin nhiu x in t din tch chn lc (SAED) ca mt si nanopolymer, cho thy bn cht vi tinh th ca polymer ny.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Vt liu nano kiu 2D: 2D Cc mng siu mng, lp, mt, tm c kch thc nano theo 2 chiu KG
Graphene: cc nguyn t carbon xp xp theo n lp (ch 1 lp nguyn t) to thnh vt liu c cu trc 2D.
T graphene 2D c th to ra cc dng ng vi s chiu khc nhau: cun li thnh bng 0D (buckyballs), qun thnh ng 1D, hay xp chng ln thnh dng tm 3D.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
V vt liu carbon:
1 2
Cu trc k l ca carbon cc dng th hnh: 1- Graphene 2- Graphite 3- ng nano carbon (CNT) 4- Fullerene
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Hnh nh TEM ca mt vt liu khi c cu trc nano pha, l cc nano tinh th (nanocrystallites) vi kch thc pha nano tinh th ~ 10 nm. NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Mt hn hp nano (nanocomposite) l mt loi vt liu a pha (multiphase) trong mt hay nhiu pha c t nht mt chiu thang nanomt ( 100 nm). Cng c th hiu nanocomposite chnh l composite mang cc u im ca cc tnh cht vt liu khc thng khi thang nanomt.
Polymer/Metal Nanocomposite Platinum Silicon Cu trc ca mt vt liu nanocomposite kiu polymer/KL. Nn polymer c lp y bi bt nano kim loi.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Nanocomposite PP-clay (Nanoclay)): Nn polymer c trn Nanoclay y si nano polypropylene (PP) [Gilman, et al, Chemistry of Materials; 2000; 12; 1866-1873.]
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Kiu a lp, (hay cu trc ngang) Lp spinel Lp perovskite perovskite Kiu thng ng Khi spinel Nn perovskite perovskite
nh TEM ca mng mng composite d th hai pha st tst in CoFe2O4-BaTiO3 (kiu thng ng).
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
- nh sng tn x qua mt l l tng (khng c dy) vi r << (subwavelength) nhiu x ra l & truyn qua T() gim lin tc theo quy lut bc bn ca t s r/.
r ~ 270 nm, h ~ 200 nm
c ~ 700 nm L trn trn l kim loi [After: C. Genet & T. W. Ebbesen, Nature 2007, 445, 39-46.]
- nh sng tn x qua mt l c dy h (c chiu su v mang tnh dn sng), vi r << (subwavelength) sng in t lan truyn rt khc vi s lan truyn trong khng gian t do: LAN TRUYN TRONG KHNG GIAN B HN CH (confined space) iu bin s tn sc ca trng in t. - Bc sng gii hn/ngng (cutoff) c c xc nh bi kch thc ngang ca ng dn sng, sng khng cn lan truyn c na. - c kh xc nh c r rng/chnh xc v c ch chuyn lin tc t ch lan truyn n m dn khi bc sng tng ln. NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
- Tnh cht truyn qua ca nh sng vi mt khe ch nht nm ngang c kch thc a b = (210 310) nm2, vi a, b << (subwavelength) v dy l kim loi h ~ 700 nm, ph thuc vo gc phn cc so vi hnh hc ca l: s truyn qua i vi gc phn cc = 0 khi < b, thm ch ngay c khi a << . Vi gc phn cc = 90o, lun truyn qua, hu nh khng ph thuc [C. Genet & T. W. Ebbesen, Nature 2007, 445, 39-46.] vo hp ca ng dn sng (kch thc a). NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
r
Mt cu trc rng nano tun hon bao xung quanh mt khe n. [C. Genet & T. W. Ebbesen, Nature 2007, 445, 39-46.] Tc dng nh mt thu knh ca khe n.
- Tnh cht quang ca khe n c khc cc rnh nano bao xung quanh: lm tng T(r). - Mt ra ca khe n c khc rnh c tc dng nn tia sng tc dng nh thu knh (lm lch tia) hay antenna thu-pht sng in t c bc sng xc nh. - Bc sng cng hng r ch yu c xc nh bng chu k ca rnh.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
, + Nhng ng dng tiu biu khc: ty un ng n Photodetector siu - Cng ngh lu tr s liu quang mt siu cao: he nth kh g photo k nh s n ot nhanh cc nh i h l s dng cc vt sng (spot) c kch thc nh Vnu qucp s eector khe n d t g g cun photo dn no. hn bc sng. cho g s nh na n kha r - Cc hin tng quang phi tuyn. c - Cng ngh vin thng quang hc hin i: s dng cc photodetector - bin tn hiu quang thnh tn hiu in - truyn ti thng tin qua mng vin thng v hin th trn mn hnh. yu cu siu nhanh v cc nh. [C. Genet & T. W. Ebbesen, Nature 2007, 445, 39-46.]
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
vi P l chu k ca dy khe, m v m tng ng l hng s in mi ca vt liu KL v M, i, j l bc tn x ca dy. Vi cu trc cc khe tun hon b tr kiu so le (tam gic) nh c cho (nh), hin tng truyn qua d thng xut hin vi ph truyn qua gm cc peak c > 1, thm ch ngay c khi cc khe ring r nh n mc khng th cho php truyn qua.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
3. Nhng c trng, tnh cht chung ph thuc kch thc Ch ti 3 c trng/tnh cht sau:
3.1. c trng chung v tnh cht VT L 3.2. c trng chung v tnh cht VN CHUYN 3.3. Hnh vi KHI ca cu trc nano
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
- Qung ng t do trung bnh (mean free path): khong cch trung bnh gia path cc va chm ca cc ht dn N: = (n)-1 ; = ne2/m ( = th/gian t do tb). - Chiu di ph v pha (phase-breaking length): l gii hn khong cch m khi length vt qua n s kt hp ca hm sng b mt i Chnh l khong cch (trung bnh) m cc in t khuch tn gia cc tn x khng n hi trong mt khong d no . N: inel = (2dDinel) (d = phm vi xy ra s khuch tn gia cc va chm khng n hi, D = h s khuch tn, inel = thi gian (trung bnh) gia cc ln va chn khng n hi. - Bc sng Fermi (Fermi wavelength) N: F = 2/kF (kF = vect sng ca wavelength in t mt Fermi).
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Dn n s thay i trong
ph nng lng v trong cc tnh cht ng lc ca h. - Cc hiu ng vt l b lng t ha: + Trng thi ca in t + Hin tng chn Coulomb + Cc trng thi lin kt + S vn chuyn trong cu trc lp d th + S giam hm/nht in t + Dng in thanh nano v.v...
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Grain
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Hnh vi khi (hay nhng tin on) v t/c c hc ca vt liu nano: - Tnh cht n hi (elastic):
C mdul n hi Young, E, thp hn ng k so vi cc vt liu c kch thc ht thng thng: ch bng khong 30-50%.
Cu trc nano
o gt t khi ln xung n cu trc nano: - Phng php c hc (nghin bi, cn, n, p, ) - K thut khc (bng nh sng, chm tia X, chm tia in t, ...) - n mn ho hc (tm thc,) Sp xp/lp rp t cc khi c kch thc nano: - C c t bt/sol kh - Tng hp bng phng php ho hc (sol-gel, hon nguyn,...) - Lng ng bng phng php vt l (bc bay, phn x, phun, quay ph, ...)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Sp xp/lp rp t cc khi c kch thc nano: - C c t bt/sol kh - Tng hp bng phng php ho hc (sol-gel, hon nguyn,...) - Lng ng bng cc k thut vt l (bc bay, phn x catt, phun, quay ph, ...) - M in ha,...
o gt t khi ln xung n cu trc nano: - Phng php c hc (nghin bi, cn, n, p, ) - K thut khc (bng nh sng, chm tia X, chm tia in t, ion ...) - n mn ho hc (tm thc,) - n mn vt l (in PRF)
Di y s trnh by cc phng php ch to mng mng c bn: - bc bay - phn x catt - epitaxi bng chm phn t (MBE)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Cc phng php s dng k thut ph ho hc (CVD) Ph/php ho hc t pha kh Ph/php ho hc t pha lng
Phn x catt (DC /AC) Bias sputtering (Ion plating) Reactive sputtering Cluster beam deposition Phn x magnetron Ion beam deposition Ion beam sputter deposition Reactive ion platin Cluster beam deposition Plasma-enhanced CVD Plasma oxidation
Epitaxy
Plasma anodization Plasma Plasma polymerization Plasma nitridation Plasma reduction Microwave ECR plasma CVD Cathodic arc deposition
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
quang ha .............................
- Quang xy ha .................... - Vit bng chm ion hi t .... - Vit bng chm e- ................ - Vit bng STM .................... - Vit bt siu nh .................
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 5.2. Cc cng c ch to cu trc nano 5.3. Cc cng c thao tc/lp rp trn cc i tng nguyn t/phn t
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Thang nano
Thang nano
Phn b phn gii thang nanomt trong khng gian ca mt s k thut hin vi
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 1) Cc hin vi u d qut (SPM) - Scanning Probe Microscope
Hin vi lc nguyn t (AFM) - Atomic Force Microscopy Vt chm tia laser phn x thay i v tr
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 1) Cc hin vi u d qut (SPM) - Scanning Probe Microscope
Hin vi lc nguyn t (AFM) - Atomic Force Microscopy
Cu to ca AFM
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 1) Cc hin vi u d qut (SPM) - Scanning Probe Microscope
Hin vi lc nguyn t (AFM) - Atomic Force Microscopy
nh AFM (topography) cho thy mng nguyn t HOPG (Highly Oriented Pyrolitic Graphite). Kch thc nh: 2 nm x 2 nm.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 1) Cc hin vi u d qut (SPM) - Scanning Probe Microscope
Hin vi xuyn ngm qut (STM) - Scanning Tunneling Microscope
I
S0
0 2 S
0 2 T
exp( 2 Kd )
T0
J (V ) ~
D ( E V ) D ( E )[ f ( E V ) f ( E )]dE
S T
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 1) Cc hin vi u d qut (SPM) - Scanning Probe Microscope
Hin vi xuyn ngm qut (STM) - Scanning Tunneling Microscope Mode dng khng i Mode chiu cao khng i
z I = const.
z = const.
nh STM phn gii n kch thc nguyn t ca b mt HOPG (Highly Oriented Pyrolytic Graphite)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 1) Cc hin vi u d qut (SPM) - Scanning Probe Microscope
Hin vi quang hc (qut) trng gn (Near-Field Optical Microscopy)
Cc tn gi khc nhau: - SNOM (Scanning Near-Field Optical Microscopy) - NSOM (Near-Field Scanning Optical Microscopy)
Tm kim loi c l nh hn bc sng
- nh sng trng c trung bnh ~ 0.55 m (550 nm) c phn gii rmin ~ 0.275 m (275 nm). - S dng quang hc trng gn (quang hc nano) ph v gii hn nhiu x c th phn gii n < 50 nm (b hn ch bi kch thc l aperture)
Trng gn
Trng xa
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 1) Cc hin vi u d qut (SPM) - Scanning Probe Microscope
Hin vi quang hc (qut) trng gn (Near-Field Optical Microscopy)
CCD Cu hnh s dng aperture kiu ng rng hnh cn (si quang vi u tip hnh cn c l rng)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 1) Cc hin vi u d qut (SPM) - Scanning Probe Microscope
Hin vi quang hc (qut) trng gn (Near-Field Optical Microscopy)
- V d v nh SNOM:
nh topography
nh NSOM
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 2) Cc hin vi in t phn gii cao (HREM) - FE-SEM
Nguyn l cu to v to nh SEM
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 2) Cc hin vi in t phn gii cao (HREM) - FE-SEM
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 2) Cc hin vi in t phn gii cao (HREM) - HRTEM TEM
Nguyn l quang hc to nh ca TEM thng
= h/(mv)
Khi in p gia tc cng cao ca in t, , cng ngn: bc sng
1MeV
~ 0.00123 nm (0.0123 )
rmin ~ /2
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 2) Cc hin vi in t phn gii cao (HREM) - HRTEM
TEM 1 triu vn (MeV) vi ngun in t pht x trng (FE), c th phn gii n ~ 0.5 .
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 2) Cc hin vi in t phn gii cao (HREM) - HRTEM
TEM 3 triu vn (MeV) vi ngun in t pht x trng (FE), c th phn gii n ~ 0.1 .
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 2) Cc hin vi in t phn gii cao (HREM)
So snh nguyn l cu to v to nh trong cc hin vi OM, TEM & SEM
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 3) Cc phng php nhiu x
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 3) Cc phng php nhiu x
Nhiu x in t (ED)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.1. Cc cng c quan st/phn tch cu trc nano 3) Cc phng php nhiu x
S dng nhiu x Neutron (ND) cho php xc nh c nhiu mt tinh th hn so vi pp XRD - phn tch/xc nh cu trc tt hn. Da trn o cng tn x, xc nh c phn b mt in tch v ht nhn cc nguyn t trong mu
K thut tn x Neutron gc nh (SANS) trn tinh th La1.83Sr0.17CuO4+
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
- Mi trng chn khng l g? - Vt l phn t v dng chy ca cht kh - Cc bm chn khng - H chn khng - o chn khng - Qu trnh hnh thnh mng mng
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Mi trng chn khng Quan h gia mc chn khng (p sut P) v qung ng t do trung bnh ca nguyn t/phn t ()
P (Torr) 10-1 10-2 10-3 10-4 10-5 10-6 10-7 10-8 10-9
0.5 mm 5 5 5 mm cm m
50 cm 50 m 500 m 5 km 50 km
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
10-6 10-3
10-3 1
1 103
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
1 Atmosphere
10-6 10-3
10-3 1
1 103
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
1 Atmosphere
s phn 3 t/cm 10
19
Torr
3
Torr
7 9
10 ..10
11 17
Torr Torr 1
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
kgf/cm2
mmH2O
0.1021
inHg
2.953104
psi (lb/in2)
1.4510-4
atm
9.869106
110-5
1.0210-5
1105
1 1.333103
750.1
1.02 1.359103
1.02104
29.53
14.5
0.9869 1.316103
133.3
13.61
0.03937
0.01934
9.807104
0.9807 9.807105
735.5
1.001104
28.96
14.22
0.9678
9.807
0.07348
9.9610-5
2.8910-3
1.4210-3
9.6810-4
3.386103
0.03386
25.4
0.03453
345.6
0.4912
0.03342
6.895103
0.06895
51.71
0.07031
703.7
2.035
0.06805
1.013105
1.013
760
1.033
1.034104
29.92
14.7
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Dng chy nht (Viscous Flow): MFP tng i ngn. y l kiu dng chy ca cht kh xut hin khi cc phn t kh kh gn nhau n mc lun va chm vi nhau ging nh cht lng c nn t p sut cao xung p sut thp hn. ng vi ch chn khng thp. Dng chy phn t (Molecular Flow): MFP kh di. y l kiu dng chy ca cht kh xut hin khi hng di chuyn ca cc phn t kh hon ton ngu nhin, nhng vn c i cht va chm gia cc phn t kh. ng vi ch chn khng cao v siu cao. Dng chy (Knudsen Flow) (MFP nm trong khong chuyn tip gia hai khong trn) y l kiu dng chy an xen gia kiu chy nht v chy phn t ca cht kh (c tnh cht ca c hai kiu chy). ng vi ch chn khng trung bnh.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
VAr
V4
V2
G3
Bm khuch tn V1
V3
Van bm s b, V1
Bm c hc
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
S mt h chn khng c bn
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Bm thng hoa (Sublimation Pump) Bm phn x ion (Sputter-Ion Pump) Bm nhit lnh (Cryo Pump)
Bm hp th (Absorption Pump)
10-14
10-13
10-12
10-11
10-10
10-9
10-8
10-7
10-6 P (mbar)
10-5
10-4
10-3
10-2
10-1
100
101
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Bm Roots: Khong lm vic ca chnh n: t p sut kh quyn - 100 Torr; khi c bm c hc khc tr gip: t p sut kh quyn - 10-4 Torr.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
ng c in u ra ni vi bm c hc
o chn khng
Hai cch o chn khng, ty thuc vo khong p sut cht kh: Phng php trc tip (thng p sut cao - chn khng thp) ng Bourdon p k t in Phng php gin tip (thng p sut thp - chn khng cao) Cp nhit in u o Pirani u o ion catt nng/lnh (Hot-Cathode/Cold-Cathode Ion Gauge) u o rto xoy (Spinning Rotor Gauge)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
p k mc cht lng (Liquid Level Manometer) u o phn t n hi (Elastic Element Gauge) u o nn (Compression Gauge) Cn bng p sut (Pressure Balance) u o nht (Viscosity Gauge) u o dn nhit (Thermal Conductivity Gauge) u o cp nhit (Thermomolecular Gauge) u o Penning (Penning Gauge) u o ion ho do phng x (Radioactive Ionization Gauge)
u o ion catt lnh Cold-cathode Magnetron Gauge u o ion nghch chuyn catt lnh (Cold-cathode Inverted Magnetron Gauge) o chn khng tn s cao (High-frequency Vacuum Test) u o ion ho catt nng (Hot-cathode Ionization Gauge) u o ion ho p sut cao (High-pressure Ionization Gaugue) u o Bayar-Alpert (Bayard-Alpert Gauge) u o iu bin (Modulator Gauge) u o nn (Suppressor Gauge) u o tch chit (Extractor Gauge) u o chm tia Bent (Bent Beam Gauge) u o ion catt nng (Hot-cathode Magnetron Gauge)
10-14
10-8
10-4
10-3
10-2
10-1
100
101
102
103
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Tc khng kh (lit/s)
Tc u vo ca bm Tc bm
Tc rt kh
p sut kh u vo (Torr)
- v.v
Dng ion i n H s hp th vt l H s hp th ha hc
B mt
H s bm dnh
Nhit
di bc nhy
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Quan st b mt mc
Quan st qu trnh hnh thnh mng mng a) hnh thnh mm b) hnh thnh ht c) hnh thnh o d) lin kt/kt dnh cc o => hnh thnh cc knh lin thng nhau e) ni lin cc knh Quan st s kt dnh cc o: a) thi im bt du quan st b) sau 0.06 giy; c) sau 0.18giy; d) sau 0.50 giy; e) sau 1.06 giy; f) sau 6.18 giy NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Quan st hng ct mc
M phng bng my tnh vi cu trc ca mng Ni c lng ng cc thi im khc nhau v cc nhit khc nhau, v hnh nh quan st c thc t (SEM).
mu
in cc
Dng dy W qun l xo (coil) Dng l W/Mo dp thnh thuyn Dng dy W qun ph alumina
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
C ch bn ph b mt cht (ch to, thao tc, lp rp v phn tch cc cu trc nano) rn to ra s phn x
in cc Ant
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Cc ion kh tr (Ar+)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
- u im phng php MBE: MBE + Cht lng mng rt cao, thm ch hon ho mc nguyn t (tc lng ng rt chm: ~ 1000 nm/h), v siu sch; + Chiu dy rt xc nh, chnh xc (n c 1 lp nguyn t n); + B mt mng rt bng phng (mt nguyn t); + To c cc g, bc dc thng ng hon ho trn b mt mng; + iu khin c thnh phn gn nh tu theo profile Do to c th V(z) c dng tu l hm ca v tr z dc theo phng xp chng ca cc nguyn t/phn t (vung gc vi b mt mng).
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
- Mt h MBE
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NanoQuebec
McGill University
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Thao tc theo kiu x y (Pushing mode) lm dch chuyn nguyn t mt cch c hc bng hin vi ng lc hc bin nh (Small Amplitude Dynamic Force Microscopy). Nguyn t ch b chuyn n ch khuyt vi khong dch chuyn ~ 270 pm (10-3 nm).
Cc nguyn t b mt Si(111)
(S. Kawai and H. Kawakatsu, "Mechanical atom manipulation with small amplitude dynamic force microscopy", Applied Physics Letters 89 (2006) 023113).
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
5.2. Cc cng c ch to cu trc nano 5) K thut SPM to ra cc cu trc nano Xp giy ngh thut l graphene bng git cht lng nano (nanodroplet)
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
LOral
Vi c to ra t loi si ny c th chng bc x tia cc tm (UV) v c tnh y nc (v vy vi khng thm nc, chng kh) v y bi bn bm vo mt vi (c tnh chng bi bn (stain-resistant), v vy qun o rt sch), v c bit vi nano c tnh chng nhn/nhu (wrinkle-resistant fabrics). - Bng/gc y t chng nhim trng (Antimicrobial bandages) Cc ht nano Ag c a vo bng, bng y t (k c qun o) s lm tng mnh tnh khng khun do cc ion bc c tc dng kha cc t bo h hp ca vi khun lm cht ngt chng.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
Tension
Compression
Tension
Compression
Nanowire
Nanowire
- Lc hp dn khng c bt k ng gp g v chuyn ng thang nanomt. - Trong khi dy nano b un i khi c mt vt y u dy t pha ny sang pha kia.
- S dng mt dy cc dy nano c cc tnh cht bn dn v nhit in (nh "c nano" Zinc Oxide). - Tm in cc t trn u cc dy nano c th di chuyn sang hai bn do chuyn ng c hc Lm bin dng c hc cc dy nano Xut hin hiu ng p in To ra in p mch ngoi.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
KT LUN CHUNG: - C nhiu c hi rt ln pht trin khoa hc, kinh t, x hi, v con ngi. - Nhng cn thc c gia s pht trin, c bit l s dng cc vt liu nano vi cc li ch ca chng, vi vic m bo c s an ton cho sc khe con ngi v cho mi trng t nhin. - Do , thch thc trng tm l: ng thi va pht trin cc sn phm hu ch cho th trng, cho x hi, va thc y c khoa hc c bn. - V vy rt cn trin khai c m hnh green nanoscience &
nanotechnology.
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012
NguyenAnhTuan-ITIMS - 2012