CU TRC D LIU TRONG H THNG TRUYN HNH CP K THUT S Ths.

ng Quang Dng Tm tt: Bi vit m t cu trc khung, m ho knh v k thut iu ch cho h thng truyn hnh s phn phi qua mng cp (trong khun kh ca bi vit c gi chung l H thng) vi mc ch cung cp mt chun mc truyn dn dung ho cho c cp v v tinh, da trn Lp h thng MPEG-2 ISO/IEC 13818-1, c b sung thm k thut sa li trc FEC thch hp. H thng cu trc khung, m ho knh v k thut iu ch dng trong mng truyn hnh cp k thut s c th c s dng trong sut so vi h thng m ho knh, iu ch dng trong h thng truyn hnh s v tinh a chng trnh. H thng da trn k thut iu bin cu phng 16, 32, 64, 128 v 256 QAM. K thut sa li trc FEC c thit k nhm ci thin T l li bt (BER) t phm vi 10-4 ti phm vi 10-10 n 10-11, m bo hot ng sa li QEF xp x mt li khng c sa xy ra trong mt gi truyn dn. 1. Gii thiu chung Truyn hnh s ra i vi nhng c tnh vt tri ang dn thay th truyn hnh tng t. N cho php nn thng tin thnh nhng gi nh hn v thng tin cn thit c th c tch t nhiu nn v nhiu giao thoa mt cch d dng. Truyn hnh s cho php thc hin cc chng trnh phim mn nh rng cht lng cao vi m thanh ni v cc dch v truyn hnh tch hp vi Internet. Ngoi ra, truyn hnh s cho php thu truyn hnh khi ang di ng, iu m hin nay truyn hnh tng t cha lm c. Xt trn kha cnh k thut, truyn hnh s cho hnh nh r rng v sc nt, loi b hon ton nhiu giao thoa v hiu ng nh ma m vi truyn hnh tng t hin ti ang gy nh hng n rt nhiu ngi xem nhng khu vc c nhiu nh cao tng v cc vng i ni. Hin nay cng ngh truyn hnh s qua mng cp ang ngy cng pht trin i hi phi a ra cc tiu chun cho truyn dn, m ho v ghp knh. Cc t chc quc t nh ETSI ca chu u, ATSC ca M lin tc a ra cc tiu chun cho truyn hnh cp k thut s trong chun DVB-C ca ETSI ang c chp nhn rng ri trn th gii cng nh Vit Nam 2. Cu trc khung T chc cu trc khung da trn cu trc gi truyn ti MPEG-2. Cu trc khung H thng c ch r trong hnh 1.

Hnh 1a. Gi MUX truyn ti MPEG-2

Hnh 1b. Gi truyn ti ngu nhin ho: Cc byte ng b (Sync) v Dy ngu nhin ho R

Hnh 1c. Gi chng li Reed-Solomon RS (204,188, T=8)

Hnh 1d. Khung chn; su chn I=12 byte _____ Sync1 = byte ng b b xung khng ngu nhin ho Sync n = byte ng b khng ngu nhin ho, n=2, 3, , 8 Hnh 1. Cu trc khung

3. M ho knh t c mc bo v li theo yu cu ca truyn dn d liu s qua mng cp, ngi ta s dng k thut FEC da trn m ho Reed-Solomon. Truyn dn cp s khng s dng m ho xon nh h thng v tinh m s dng chn byte bo v chng li burst. 3.1 Ngu nhin ho nh dng ph Dng u vo ca h thng c t chc thnh cc gi c kch thc c nh (xem hnh v 2), ngay sau b ghp knh truyn ti MPEG-2. di tng cng ca gi MUX truyn ti MPEG-2 l 188 byte, bao gm c 1 byte ng b-t (v d, 47 HEX). Trt t x l pha pht bt u t MSB (v d, 0) ca byte-t ng b (v d, 01000111). ph hp vi h thng dnh cho v tinh, v m bo chuyn tip nh phn phc hi xung ng h y , d liu u ra ca ghp knh truyn ti MPEG-2 s c ngu nhin ho theo cu hnh miu t hnh v 2. a thc dng trong b pht th t nh phn ngu nhin gi (PRBS) l: 1+x14+x15 Qu trnh ti dy 100101010000000 vo thanh ghi PRBS, nh ch ra trong hnh v 3, s bt u ti mi im u ca 8 gi truyn ti. cung cp tn hiu khi u cho b gii trn, byte ng b MPEG-2 ca gi truyn ti u tin trong nhm 8 gi s c o bt t 47HEX sang B8HEX. Dy ban u

D liu u vo (MSB u tin) : 1 0 11 1 0 0 0 Dy PRBS :

x x xx x x x x 0 0 00 0 0 1 1

Hnh 2. S b Trn/Gii trn

Bt u tin ti u ra ca b pht PRBS s c dng lm bt u tin ca byte u tin ngay sau byte ng b MPEG-2 o (v d, B8HEX). h tr cc chc nng ng b khc, trong khi byte ng b MPEG-2 ca 7 byte tip theo truyn ti gi, b pht PRBS vn tip tc, nhng u ra ca n s b hu b, lm cho cc byte ny khng b ngu nhin ho. Do , chu k ca dy PRBS s l 1 503 byte. Qu trnh ngu nhin ho ch c kch hot khi khng c dy bt u vo b iu ch hoc n khng tng thch vi nh dng dy truyn ti MPEG-2 (v d, 1 byte ng b + 187 byte ca gi). iu ny gip loi b pht x ca sng mang khng iu ch t b iu ch. 3.2 M ho Reed-Solomon Tip theo qu trnh ngu nhin ho phn tn nng lng, m ho Reed-Solomon thu ngn h thng s c thc hin trn mi gi truyn ti MPEG-2 ngu nhin ho, vi T=8. iu ny c ngha l c th sa c 8 byte li trn mi gi truyn ti. Qu trnh ny cung cp t m bng cch thm vo 16 byte tng ng vo gi truyn ti MPEG2. Ch : M ho RS s c thc hin trn cc byte ng b gi k c o (v d, 47HEX) hay khng o (v d, B8HEX) a thc b pht m =02HEX : g(x) = (x+0)(x+1)(x+2)..(x+15) trong

a thc b pht trng : p(x) = x8 + x4 + x3 + x2 + 1 Thc hin m Reed-Solomon rt ngn bng cch thm 51 byte t bng 0 trc cc byte thng tin ti u vo ca b m ho (255.239), cc byte ny s b hu b sau th tc m ho. 3.3 Chn xon Theo s trong hnh v 4, chn xon vi su I=12 c dng cho cc gi bo v li (xem hnh v 1c) vi kt qu l cc khung chn (xem hnh v 1d). Qu trnh chn xon da trn tip cn Forney tng thch vi tip cn Ramsey kiu III, vi I=12. Khung c chn s bao gm cc gi bo v li chng ln v phn nh bi cc byte ng b MPEG-2 (dnh ring cho chu k 204 byte). B chn c th bao gm I=12 nhnh, kt ni tun hon vi dng byte u vo qua chuyn mch u vo. Mi nhnh s l mt thanh ghi dch chuyn vo trc ra trc (FIFO), vi cc c su (Mj) (trong M=17 = N/I, N = 204 = di khung chng li, I = 12 = su chn, j = ch s nhnh). Cc ca FIFO s bao gm 1 byte, cc chuyn mch u vo vo u ra s c ng b ho. Vi mc ch ng b ho, cc byte ng b v byte ng b o s lun nh tuyn n nhnh 0 ca b chn (tng ng vi khng c tr). Ch : B gii chn ging vi b chn v nguyn tc, nhng cc ch s nhnh b o li (v d, j = 0 tng ng vi tr ln nht). ng b ho b gii chn c thc hin bng cch nh tuyn byte ng b nhn dng u tin trong nhnh 0

Hnh 3. S b trn v gii trn xon 3.4 Ghp byte vo symbol Sau khi chn xon, h thng thc hin ghp chnh xc byte v cc symbol. Qu trnh ghp da vo vic s dng cc ng bin ca byte trong h thng iu ch. Trong mi trng hp, MSB ca symbol Z s ly t MSB ca byte V. Tng ng nh vy, bt quan trng tip theo ca symbol s ly t bt quan trng tip theo ca byte. Trong trng hp iu ch 2m-QAM, qu trnh ny s ghp k byte vo n symbol, nh sau: 8k=nxm Qu trnh c m t trong hnh v 4 cho trng hp 64-QAM (trong m = 6, k = 3 v n = 4)

T u ra b chn (byte)

T b m ho vi sai (symbol 6 bt) Ch 1: b0 c hiu l bt t quan trng nht (LSB) ca mi byte hay m-tuple. Ch 2: trong chuyn i ny, Z+1,vi Z c truyn trc Z+1. mi byte to ra nhiu m-tuple, gn nhn Z,

Hnh 4. Chuyn i byte sang m-tuple cho 64-QAM

Hai bt quan trng nht ca mi symbol s c m ho vi sai thu c chm sao QAM bt bin quay /2. M ho vi sai ca hai MSB c cho trong biu thc Boolean sau:

Ch : Trong biu thc Boolean trn " " biu th hm EXOR, + biu th hm logic OR, . biu th hm logic AND v gch trn biu th php o. V d thc hin chuyn i byte sang symbol c cho trong hnh v 5

Hnh 5. V d thc hin chuyn i byte sang m-tuple v m ho vi sai ca 2 MSB 4. iu ch H thng s dng iu bin cu phng (QAM) vi 16, 32, 64, 128 hay 256 im trong biu chm sao. Hnh v 6 m t biu chm sao ca H thng cho 16-QAM, 32-QAM v 64-QAM. Biu chm sao ca H thng cho 128-QAM v 256-QAM c cho hnh 7. Cc biu chm sao ny m t tn hiu truyn dn trong h thng cp. Nh ch ra hnh 6, cc im chm sao thuc gc phn t th 1 s c chuyn i sang gc phn t th 2, 3 v 4 bng cch thay i hai MSB (v d, Ikv Qk) v xoay q LSB theo nh quy tc cho trong bng 1.

Bng 1. Chuyn i cc im chm sao thuc gc phn t th 1 sang cc gc phn t khc trong biu chm sao hnh 7

Gc phn t 1 2 3 4

MSB 00 10 11 01

Quay LSB

/2

Thit b thu t nht phi h tr iu ch 64-QAM.

Ik v Qk l hai MSB trong mi gc phn t Hnh 6. Biu hnh sao cho 16-QAM, 32-QAM v 64-QAM

Hnh 7. Biu hnh sao cho 128-QAM v 256-QAM

Trc khi iu ch, cc tn hiu I v Q s c lc csin nng cn-bnh phng. H s ln l 0,15. B lc csin nng cn-bnh phng s c hm ton hc theo l thuyt c nh ngha bi biu thc sau:

trong l tn s Nyquist v h s ln = 0,15 5. Kt lun S dng cng ngh truyn hnh s em li nhiu li ch cho ngi s dng dch v v hiu qu cao cho nh cung cp dch v. Hn th na, s dng cng ngh truyn hnh s khng ch tng s knh truyn m cn cho php nh cung cp dch v m rng kinh doanh ra cc dch v mi m vi cng ngh tng t khng th thc hin c nh: truyn hnh cp, truyn hnh phn gii cao, truyn hnh cho cc phng tin di ng, cc dch v truyn hnh qua Internet ... Tuy vy, vic chuyn i t truyn hnh tng t sang truyn hnh s i hi mt khong thi gian qu tu thuc vo iu kin c th ca mi quc gia. Hin nay, ti Vit Nam, cng ty VTC ang trin khai pht th nghim h thng truyn hnh s mt t theo tiu chun ca Chu u v thu c nhiu kt qu kh quan. Trong tng lai, chng ta s tip tc pht trin truyn hnh s qua v tinh v mng cp. Ti liu tham kho [1] ISO/IEC 13818-1: "Coding of moving pictures and associated audio". [2] IEEE Trans. Comm. Tech., COM-19, pp. 772-781, (October 1971) Forney, G.D.: "Burstcorrecting codes for the classic bursty channel". [3] EN 300 421: "Digital Video Broadcasting (DVB); Framing structure, channel coding and modulation for 11/12 GHz satellite services".

[4] DTVB 1190/DTVC 38, 3rd revised version, February 1994 (Contribution from DTVC), document: "Specification of modulation, channel coding and framing structure for the Baseline System for digital multiprogramme television by cable". [5] GT V4/MOD 247 document, Jzquel, P.Y., Veillard, J: "Introduction of Digital Television in cable networks". [6] Reimers, U. NAB'93, document GT V4/MOD 249: "The European perspectives on Digital Television Broadcasting".