TRNG I HC NGOI THNG C S II TI TP.

H CH MINH B MN NGHIP V CU TR LI GI Mn: CHNH SCH THNG MI QUC T Nhm: Xinh p lng ly dim da CHNG 1 + 2 1. Trnh by khi nim v mc ch ca ngoi thng. Ti sao ni ngoi thng l cng ngh sn xut gin tip? Khi nim - L vic mua bn hng ha v dch v qua bin gii quc gia. - Trong nhiu TH i km vic trao i cc yu t sx (VD: vn, lao ng), nht l ngoi thng trong iu kin hi nhp khu vc v quc t. Mc ch - Pht trin KT-XH: cho php khi lng hng tiu dng khc vi s hng sn xut ra, phc v yu cu pht trin kinh t trong nc, khng ngng nng cao mc sng ca nhn dn. Cho php mt s thay i c li ph hp trong cc c im ca sn xut. - M khc: chnh tr, qun s, cc QHKT i ngoi khc, Ni NT l cng ngh sn xut gin tip v ta c th coi ngoi thng nh mt cng ngh khc sn xut hng ha dch v. Thng qua ngoi thng, u ra s l th quc gia c v u vo l th quc gia cn m xut nhp khu l mt cng c. VD: hin nay VN xut khu go v nhp cc my mc, thit bi cng ngh cao y mnh qu trnh cng nghip ha t nc. 2. Phn tch iu kin thng mi quc t ra i, tn ti v pht trin. a. C s tn ti v pht trin ca kinh t hng ha- tin t: khi cn tn ti c ch hng i hnh th thng mi quc t cha th ra i, v mc ch ca hot ng thng mi l nhm em li li ch cho cc ch bun, trong khi c ch hng i hng khng lm c iu . Ch n khi kinh t hng ha- tin t ra i th thng mi mi thc s xut hin. b. S xut hin ca t bn thng nghip: ngoi thng ra i, ngoi iu kin phi c s tn ti ca kinh t hng ha-tin t th cn phi c 1 tng lp ngi trung gian tham gia vo qu trnh trao i hng ha l t bn thng nghip. Tng lp trung gian ny ng vai tr mua hng t ngi cung cp tt hn v bn li cho nhng ngi c nhu cu tt hn, v vy ng vai tr thc y thng mi pht trin. c. S ra i ca Nh nc: Di cc x hi n l, phong kin, lu thng gia cc quc gia ch mi dng li mt phn nh sn phm sn xut ra v n ch thc s pht trin trong thi i t bn ch ngha.
Trang 1

d. S pht trin ca phn cng lao ng quc t: s phn cng lao ng quc t gip pht huy cc li th so snh ca quc gia, nhng ng thi cng tng thm kh nng ph thuc vo bn ngoi. V th, phn cng lao ng cng pht trin th cc quc gia cng phi y mnh ngoi thng tng cng kh nng cnh tranh cng nh x l cc mi quan h ph thuc ln nhau trong thi k hi nhp. 3. Quan im chnh ca ch ngha trng thng v: s giu c, thng mi v vai tr ca nh nc. a. Quan im v s giu c: o bng lng ti sn m quc gia ct gi, thng c tnh bng vng. b. Quan im v thng mi: - Hot ng ngoi thng mi l ngun gc thc s ca ca ci. - Li nhun l kt qu ca s trao i khng ngang bng gi. Dn tc ny lm giu bng cch hy sinh li ch ca dn tc khc. Thng mi quc t l mt tr chi c tng bng khng. - Khuyn khch xut khu, hn ch nhp khu. Xut khu i vi mt quc gia rt c ch v n kch thch sn xut trong nc, ng thi lm gia tng lng ca ci ca quc gia. Ngc li, nhp khu l gnh nng v n lm gim nhu cu i vi hng sn xut trong nc, v hn na dn n s tht thot ca ca ci quc gia. c. Quan im v vai tr ca nh nc: Nh nc c vai tr to mi trng thun li cho hot ng thng mi din ra, thc hin cc bin php khuyn khch xut khu v hn ch nhp khu nhm lm tng ca ci tch ly c ca quc gia. 4. Nhng im tin b v hn ch ca ch ngha trng thng? a. Tin b: - Khuyn khch thng mi quc t pht trin. V ch ngha trng thng cho rng hot ng ngoi thng m ch yu l xut khu l ngun gc to ra ca ci - ra c cc chnh sch thng mi tin b. N ch ra cch lm giu chnh thng, ct t hn vi nhng truyn thng ch yu thi trung c. - Nhn thc v cao vai tr iu tit ca Nh nc. b. Hn ch - Quan nim sai lm v s giu c 1 quc gia, tuyt i ha vai tr ca tin t, nh nc, nn sng bi tin t. - Quan nim thng mi l trao i khng ngang gi, li ch quc qua l t s lng gt gia cc dn tc. Trn thc t l cc quc gia u c li khi tham gia vo thng mi quc t. - T duy mang tnh kinh nghim: l lun ca ch ngha trng thng thng mang nng tnh kinh nghim (thng qua hot ng thng mi ca Anh, Php). y cng l mt hu qu ca vic qu cao vai tr ca Nh nc. 5. Trnh by ni dung l thuyt li th tuyt i v ngun gc li th tuyt i. a. Ni dung l thuyt: - S giu c ca mt quc gia c o lng bng tng s hng ha dch v c sn - Nu thng mi quc t khng b hn ch th li ch ca cc quc gia c c t thng mi l do s phn cng lao ng quc t (phn cng lao ng qt l s chuyn mn ha ca 1 qgia v 1 mt hng no )
Trang 2

Mt quc gia c coi l c li th tuyt i trong vic sx mt sp khi chi ph lao ng thp hn hay nng sut cao hn. V nc nn chuyn mn ha nhng sp m mnh c li th tuyt i em trao i vi nhng sp m nc ngoi sx hiu qu hn.

o VD: cng vi lng nng dn, din tch t canh tc, mi nm, Vit Nam sx c 20 tn go trong khi Nht ch c 10 tn, th VN c li th tuyt i so vi Nht v sx go. b. Ngun gc: - Li th t nhin lin quan n cc iu kin kh hu v t nhin. (VD: cc nc Trung ng c th mnh trong xut khu du m v cc nc ny s hu mt tr lng cc m du ln nht th gii.) Li th do n lc l li th c c do s pht trin ca CN v s lnh ngh (nh chuyn mn ha) (VD: Nht Bn l mt nc nhp khu st v than, hai TP quan trng cn thit cho QT sx thp. Nhng nh c c quy trnh ch bin thp tit kim c nguyn liu v cng lao ng nn cc nh sx thp NB rt thnh cng trong cnh tranh trn th trng)

6. u im v hn ch ca l thuyt li th tuyt i. a. u im - Hng ha l thc o s giu c. y l mt im pht trin hn so vi quan im ca CN trng thng. - C s to ra gi tr l sn xut ch khng phi l lu thng. - Chng minh thng mi quc t c li cho cc quc gia + Li th tuyt i l c s cc quc gia xc nh hng chuyn mn ha v trao i cc mt hng. + Nu mt quc gia khng c iu kin t nhin thch hp trng chui, cf th c th nhp khu sp t nc ngoi, a dng ha cc sn phm tiu dng b. Hn ch - M hnh ny khng gii thch c trng hp ti sao thng mi vn c th din ra khi 1 quc gia c li th tuyt i (hoc c mc bt li tuyt i) v tt c cc mt hng - Coi lao ng l yu t sx duy nht, trong khi nhn cng lun c phi hp vi t bn v t ai m sx, do khng gii thch tha ng mu dch gia cc nc. 7. Mt nc c li th tuyt i mi c c li ch trong bun bn quc t. Kt lun nh vy c ng khng? V sao? Sai. V mt nc vn c th c li khi tham gia trao i TMQT nu nc c li th so snh v mt mt hng no . Nu mt nc khng c li th tuyt i v 1 mt hng th vn c th chuyn mn ha v mt hng c li th so snh (li th 1 cch tng i) hn so vi quc gia khc (chi ph nh hn, nng sut cao hn).

Trang 3

VD: Trong 1h lao ng La go (t) Vi vc (mt) 5 4 Vit Nam 9 10 Hn Quc Gi s VN chuyn 2h lao ng vi sang la go v HQ chuyn 1h lao ng la go sang ngnh vi th ta c La go (t) Vi vc (mt) +10 -8 Vit Nam -9 +10 Hn Quc +1 +2 Tng Xt c chung 2 quc gia, lng go tng 1 t, vi tng 2m2, nh vy chng t chuyn mn ha v thng mi quc t em li li ch cho c 2 quc gia. (Lu trong m hnh: nng sut ko i theo quy m) 8. Nu ni dung l thuyt Li th so snh v xc nh sn phm xut khu ca hai quc gia theo l thuyt li th so snh: S sn phm/gi lao ng Quc gia A Quc gia B Sn phm X 4 2 Sn phm Y 1 3 Li th so snh: - Mt quc gia c coi l c li th so snh khi quc gia c th sx ra nhiu sp hn 1 cch tng i vi cng 1 lng u vo. - Mt quc gia s xut khu nhng mt hng c gi c thp hn mt cch tng i so vi quc gia kia. Hay mt quc gia nn chuyn mn ha v s xk nhng mt hng m nc c th sx vi hiu qu cao hn mt cch tng i so vi quc gia kia. Hay ni cch khc l chi ph c hi nh hn. V sau i ly nhng mt hng mnh bt li th so snh. (Lu : c 2 cch xc nh li th so snh a. Theo David Ricardo: so snh mc li th, bt li th ca 2 quc gia. b. Theo chi ph c hi.) BT: - Quc gia A s phi t b 4sp X sx 1sp Y, quc gia B s t b 2/3 sp X sx 1 sp Y, chi ph c hi ca A khi sx sp Y > cp c hi ca B khi sx sp Y B c li th so snh v sp Y. - Tng t, A s c li th so snh v sp X. 9. Trnh by ni dung l thuyt Li th so snh v cho bit ngun gc li th so snh ca cc quc gia theo D. Ricardo. Li th so snh: Nh trn Ngun gc: s khc bit v nng sut lao ng tng i, hiu qu sn xut tng i. 10. Trnh by ni dung l thuyt Li th so snh. u im ca vic xc nh li th so snh bng chi ph c hi so vi cc xc nh ca D. Ricardo. Li th so snh: nh trn u im: D. Ricardo ch cp ti c s l thuyt v lao ng trong khi lao ng ch l 1 yu t sx. Vic xc nh li th so snh bng chi ph c hi ton din hn v cp ti tt c cc ngun lc di dng xem xt s lng hng ha khc phi ct b
Trang 4

nhng li cc ngun lc sx thm 1 n v hng ha th nht. Nc no c cpch v 1 sp nh hn th nc c li th so snh v sp . 11. Trnh by ni dung nh l Heckscher - Ohlin. Ni dung: Mt quc gia s xut khu nhng sn phm m vic sn xut i hi s dng nhiu mt cch tng i yu t sn xut di do ca quc gia . Gii thch: a. Quc gia di do yu t sn xut: + Khi lng: mt quc gia c coi l di do tng i v lao ng (or vn) nu t l gia lng lao ng (hay lng vn) v cc yu t sn xut khc ca quc gia ln hn t l tng ng ca cc quc gia khc. VD: C 2 quc gia A, B; hai yu t sx K (vn), L (lao ng) Nu LA/KA > LB/KB th A di do tng i v lao ng Nu KA/LA> KB/LB th A di do tng i v vn. + Gi c yu t sx: Mt quc gia c coi l di do tng i v lao ng (or vn) nu t l gia gi c ca mt n v lao ng (or vn) v gi ca 1 v yu t sx khc ca quc gia nh hn t l tng ng ca 1 quc gia khc VD: Nu PL/PK (A) < PL/PK (B) th A c coi l di do tng i v lao ng Nu PK/PL (A) < PK/PL (B) th A c coi l di do tng i v vn. b. Mt hng thm dng yu t sx: Mt mt hng c coi l thm dng (s dng nhiu mt cch tng i) lao ng (or vn) nu t l gia lng lao ng hay lng vn v cc yu t khc s dng sn xut ra 1v mt hng ln hn t l tng ng cc yu t sx ra 1v mt hng khc. VD: c 2 mt hng X, Y Nu LX/KX > LY/KY th mt hng X thm dng lao ng Nu KX/LX > KY/LY th mt hng X thm dng vn. [VD d hiu hn: Anh c 20 chic my bay v 200 lao ng, M c 300 chic my bay v 1500 lao ng. Vi l mt hng cn nhiu lao ng, thp l mt hng cn nhiu vn ( y tng trng bng my bay). Ta c Anh l nc di do tng i v lao ng v 200/20> 1500/300, M li l nc di do tng i v vn v 300/1500>20/200. Do Anh s xut khu vi (thm dng lao ng) v M s xut khu thp (thm dng vn)] M hnh H-O trn biu c th tham kho SGK @@ nhng rt hoa mt @@ 12. Nghch l Leonitief l g? Trnh by mt s hn ch ca l thuyt H - O. Nghch l: - nh l H-O: Mt quc gia s xut khu nhng mt hng m vic sn xut i hi s dng nhiu mt cch tng i yu t sn xut di do ca quc gia . Nghch l Leonitief:
Trang 5

Nm 1974 M l nc di do nht v vn v cng l di do tng i v vn v khan him tng i v lao ng so vi cc nc cn li. V vy theo m hnh H-O ngi ta d on M s xut khu hng ha c hm lng vn ln. Da vo m hnh bng cn i lin ngnh IO ca mnh, ng tnh c lng vn v lao ng cn thit sn xut 1 gi in hnh hng ha xut khu v 1 gi in hnh hng ha cnh tranh vi hng nhp khu c gi tr 1 triu USD (v khng th tnh c lng cc yu t sx ca tt c cc i tc hng ha nhp khu nn ng thay bng tnh lng vn v lao ng ca hng ha cnh tranh vi hng nhp khu sx ti M). Sau khi tnh ton ng pht hin ra rng t l vn- lao ng nhm hng ha cnh tranh vi nhp khu ca M li ln hn hng ha M xut khu n 23% tri ngc vi iu d on t m hnh H-O. Hn ch - Cc gi nh ca H-O cn hn ch, khng ng vi thc tin nh gi nh v chi ph vn chuyn, giao dch, vn ti khng th bng 0; tnh linh ng ca ti nguyn (cc yu t sx c th t do di chuyn trong mi quc gia nhng ko th di chuyn gia cc quc gia) (c thm trang 61, 62); nn kinh t khng ch sx 2 m sx rt nhiu loi hng ha, CN sx hai nc khng hon ton ging nhau - V b qua tnh hiu sut tng dn theo quy m nn l thuyt H-O khng gii thch c trng hp ni ngnh. V tnh hiu qu ny m mt nc c th nhp khu v gia cng mt loi hng ha v xut khu i chnh hng ha . V vy khi hai nc ging nhau v mi kha cnh (vn, lao ng, CN) th l thuyt H-O ko gii thch c s dch chuyn c cu sx hng ha xut khu. - Nhiu gi thit cho rng nm 1974 khng phi l nm ph hp kim nh m hnh H-O v ko c c s khng nh nm 1974 nn KT M t ti im cn bng. Nh vy m hnh H-O ch ph hp d on mt xu th di hn ca TMQT. Vic c nghch l Leonitief cng do cc gi thit ca m hnh khc bit ng k vi thc tin (nh k trn), chng hn trn thc t cnh tranh khng hon ho hoc cc ro cn thng mi c th ngn cn vic nhp khu hm lng CN cao lm gim lng hng xut khu mt hng ny ca M. 13. Trnh by ni dung, cho v d minh ha v ngha ca nh l Stolper - Samuelson. Ni dung: Nu gi tng quan ca mt mt hng no tng ln th gi tng quan ca yu t c s dng nhiu mt cch tng i sn xut ra mt hng s tng ln, cn gi tng quan ca yu t kia s gim xung. VD: Chng hn nh gi tng quan ca mt hng cn nhiu lao ng l vi tng ln th kt qu l mc lng s tng ln, cn mc li sut (gi ca vn) s gim xung, c 2 ngnh vi v thp. ngha: thy c tc ng ca TM ti phn phi thu nhp. Theo H-O mt quc gia s c l th so snh mt hng m vic sx n i hi s dng nhiu yu t di do ca quc gia . TMQT s lm tng mc gi ca mt hng ny. Nh vy theo S-S, thu nhp ca yu t di do s tng ln, thu nhp ca yu t khan him gim xung. Do quc gia xt v tng th lun c li t TMQT, nn mc tng thu nhp ca yu t di do > mc gim ca thu nhp yu t khan him.

Trang 6

14. Hy nu mt hn ch ca cc l thuyt c in v thng mi quc t - Gi tr c xc nh bi yu t duy nht l lao ng. T bn l th yu, phi hp vi nhn cng theo mt t l nht nh nn thc t ch c 1 yu t duy nht. T khng th gii thch tha ng mu dch gia cc nc. Cc nguyn nhn c ch ra l dn ti s vt tri nng sut nh ti nng, my mc tt hn, kh hu, ti nguyn nhng chng khng c coi nh mt yu t c hu trong nhn cng. Trong khi thc t c s kt hp gia nhn cng v cc yu t , s kt hp cng thay i theo ngnh, thi gian - Ton dng lao ng khng phi l gi thit c gi tr. Nu ni lng gi thit th li th v chuyn mn ha s km hp dn hn. Nu khng bn sut thi gian th ngi lut s c th lm cv th k m khng t b thu nhp cao hn ca lut s. - Mc tiu cc quc gia khng nht thit l hiu qu sn lng. VD vi ngun ti nguyn ang c h c th theo ui mc ch khc thay v chuyn mn ha sp c th gp ri ro do k thut thay i hay dao ng gi. - B qua chi ph vn ti, bo him. Nu chi ph chuyn ch hng ha tn nhiu hn ti nguyn tit kim c di chuyn mn ha th li th ca ngoi thng s khng c. - Tnh linh ng ca ti nguyn: ti nguyn c th t do di chuyn trong 1 quc gia VD TH khng ph hp: lao ng ngnh may ko th chuyn sang lm ngnh cng ngh sinh hc. Ti nguyn khng di chuyn gia cc quc gia- VD thc t: trong thc t li c s di chuyn lao ng gia cc nc qua xut khu sc lao ng. - Cc l thuyt c in ni v thng mi hng ha hn l dch v trong khi thc t ngnh dch v ang c t trng gia tng trong TMTG. 15. Trnh by ni dung l thuyt thng mi quc t da trn quy m. Ni dung: - Mt trong nhng l do quan trng nht dn ti thng mi quc t l tnh hiu qu tng dn theo quy m. Sn xut c coi l c hiu qu nht khi c t chc trn quy m ln. Lc , mt s gia tng u vo vi t l no s dn ti s gia tng sn lng u ra vi t l cao hn. V l do cc nc s chuyn mn ha sx mt mt hng hay thm ch l mt khu ca QT sx nng cao hiu qu sx, gim gi thnh sp, thu li khi trao i quc t. iu ny dn ti thng mi ni ngnh khi cc nc gia cng hng xut khu, lm thay i c cu hng xut khu theo hng chuyn mn ha dn dn. - Khi mc gi hng ha tng quan ging nhau khng cn tr thng mi gia cc nn kinh t ging nhau din ra mt cch cng c li. T l trao i quc t ng bng mc gi tng quan trc khi c TM, v mi nc thc hin chuyn mn ha hon ton vi hng khng xc nh. VD: 2 nc Anh v M ging nhau v mi kha cnh v k sx. C 2 nc u sx t v my bay. Do k ging nhau nn c 2 nc c ng gii hn kh nng sx v ng bng quan nh nhau. Khi cha c thng mi, 2 nc cng sx v tiu dng ti E, mc gi l nh nhau. Khi c thng mi, Anh chuyn mn ha sx t, M chuyn mn ha sx my bay v trao i vi nhau theo t l ng bng mc gi tng quan trc khi c thng mi. Khi c 2 nc u c li do tiu dng im cao hn. Xem thm hnh trang 63. 16. Trnh by ni dung l thuyt vng i sn phm quc t. Giai on 1: Gii thiu sn phm: ti thi im t0, vic sn xut v tiu th cha chc chn v ph thuc nhiu vo ngun cung cp nhn cng lnh ngh v khong
Trang 7

cch gn gi vi th trng. Lc sn phm s c sn xut vi chi ph cao v xut khu ti thi im t1 bi cc nc ln v giu c. Giai on 2: Sn phm chn mui: CN sx dn tr nn chun ha v c pht trin rng ri. Th trng tiu th m rng to iu kin cho vic t chc sx trn qui m ln, chi ph thp. Li th so snh chuyn qua nhng nc di do v vn (Ty u, Nht) khi h bt chc CN sx ti t2. Sau sang thi im t3, cc nc pht minh chuyn t xut khu sang nhp khu Giai on 3: CN chun ha: khi qu trnh sx c th chia ra nhiu cng on khc nhau v tng i n gin. Li th so snh c chuyn ti nhng nc ang pht trin c lao ng di do v mc lng thp. Khi ti t4 nhng nc ny tr thnh nc xut khu rng. KL: L thuyt vng i sn phm quc t l s m rng l thuyt khong cch cng ngh. Cc pht minh c th ra i cc nc giu nhng iu khng c ngha vic sx ch din ra cc nc . Sn phm c hm lng cng ngh cao thng ra i nhng nc CN pht trin nhng sau CN s pht trin rng ri, li th so snh c chuyn sang cc nc pht trin khc di do v vn, sau sang cc nc ang pht trin di do lao ng. Khi nhng nc pht minh tr thnh nc nhp khu v tip tc pht minh sp mi. 17. Trnh by ni dung c bn ca l thuyt Li th cnh tranh quc gia ca M. Porter. (khi kim cng trang 69) S lin kt ca 4 nhm yu t - Factor of Production + Cc quc gia c li hn khi sx v xut khu cc sn phm s dng nhiu yu t u vo m quc gia c nhiu, tuy nhin s lng u vo khng quan trng bng cch s dng, to ra, ci tin v chuyn bit ha u vo. + u vo gm c u vo c bn (ti nguyn, kh hu, lao ng gin n) v u vo cao cp (c s h tng hin i, lao ng trnh cao). C loi u vo c s dng chung cho cc ngnh, c loi u vo chuyn ngnh. Cc u vo cao cp thng l cc u vo chuyn ngnh v c vai tr quyt nh trong vic to ra li th cnh tranh. Tm li, li th cnh tranh ph thuc vo vic to ra cc u vo. (bonus: khu vc t nhn l kv c li th trong vic to ra cc u vo chuyn ngnh v cao cp) - Demand conditions: nhu cu trong nc xc nh mc u t, tc v ng c i mi ca cc doanh nghip. + Bn cht nhu cu xc nh cch thc DN nhn thc, l gii v phn ng trc nhu cu ng mua. DN thng chia nhu cu thnh nhiu phn on th trng d lm vic. + Quy m v m hnh tng trng: c tc dng tng cng li th cnh tranh quc gia. Nhiu ngi mua to ra s a dng trong nhu cu, to ra sc p cnh tranh, m rng thng tin th trng, thc y doanh nghip ci tin k thut. + Tc tng trng: tc tng trng nhu cu trong nc nhanh s kch thch doanh nghip p dng cc CN mi nhanh hn. - Relating & supporting industries: Ngnh h tr l ngnh cung cp u vo. Ngnh lin quan l ngnh m DN c th phi hp hoc chia s cc hot ng thuc chui hot ng sx kinh doanh, hoc
Trang 8

sn phm ca chng mang tnh cht b tr. Mt quc gia c li th cnh tranh trong nhiu ngnh h tr v lin quan s to ra li th cnh tranh cho DN: cung cp trong thi gian ngn, chi ph thp, quan h hp tc lin tc, phng php v c hi p dng CN mi - Strategy, structures and competition: + Nhng khc bit v trnh qun l v k nng t chc c th to ra li th hoc bt li cho doanh nghip + C cu doanh nghip tc ng ti mc tiu, v phn nh hng pht trin ca doanh nghip. + Cnh tranh trong nc c vai tr rt ln trong qu trnh i mi v thnh cng trn th trng quc t: sc p ci tin to li th cnh tranh trong nc l bc chun b tt khi phi chu p lc cnh tranh nc ngoi. Hai yu t c bn nh hng ti 4 yu t trn: - Chnh ph: tc ng tch cc hoc tiu cc ti 4 yu t trn + Ti u vo: thng qua tr cp, chnh sch th trng vn, cs gio dc, y t + Ti nhu cu trong nc: c th xc lp tiu chun hoc quy nh c th v sn phm trong nc + Ti cc ngnh h tr, lin quan: kim sot cc phng tin qung co hoc quy nh v cc dch v h tr. + Ti chin lc, c cu, cnh tranh: quy nh v th trng vn, chnh sch thu, lut chng c quyn - C hi: tn ti cc c hi c bit nh hng ti li th cnh tranh: nh s thay i bt ng v CN, thay i gi u vo, thay i th trng chng khon, t gi hi oi, quyt nh chnh tr ca cc chnh ph nc ngoi Cn nm bt nhng c hi trn to ra cc li th p ng nhng iu kin mi v khc bit, gip dch chuyn v th cnh tranh. 18. Trnh by vai tr ca chnh ph theo l thuyt Li th cnh tranh quc gia ca M. Porter. Phm vi: thng qua 4 nhm nhn t xc nh li th cnh tranh, nh hng c th tch cc hoc tiu cc. + u vo: thng qua tr cp, chnh sch th trng vn, cs gio dc, y t + Nhu cu trong nc: c th xc lp tiu chun hoc quy nh c th v sn phm trong nc + Cc ngnh h tr, lin quan: kim sot cc phng tin qung co hoc quy nh v cc dch v h tr. + Chin lc, c cu, cnh tranh: quy nh v th trng vn, chnh sch thu, lut chng c quyn Nguyn tc tc ng: khuyn khch s thay i, kch thch cnh tranh trong nc, thc y i mi v ci tin Cc mt: - nh hng pht trin thng qua chin lc, quy hoch, k hoch, chnh sch pht trin kinh t. - To mi trng php l v kinh t cho cc ch th kinh t hot ng v cnh tranh lnh mnh. - iu tit hot ng v phn phi li ch cng bng thng qua cng c ngn sch, thu kha, tn dng
Trang 9

Kim tra kim sot cc hot ng kinh t theo ng php lut v chnh sch ra.

19. c im ca ngoi thng trong mt nn kinh t m c qui m nh? iu kin chp nhn gi: - Gi c quc t s khng b nh hng nu ngi tiu dng nn kt m quy m nh mua nhiu hoc t hn 1 loi sn phm no . - Gi c ca cc hng ha xut khu t cc nn kinh t ny b chn p bi s tn ti ca nhng sn phm tng t c sx ni khc trn th gii. - Cc nh sx t cc nn kt quy m nh ny khng th chi phi gi c bng cch t chi s cung cp no cho th trng bn ngoi. V nh vy h phi i ti chp nhn gi ca c th trng nhp khu v xut khu c im ngoi thng nn kt m quy m nh: - Gi cn bng l gi quc t, khng c s cn bng lng hng cu vi lng hng cung trong nc - i vi xut khu: gi cn bng ca quc t cao hn gi tnh trng t cung t cp, lng hng cung vt qu lng hng cu gi s c xut khu - i vi nhp khu: gi cn bng ca th gii thp hn gi tnh trng t cung t cp, lng hng cu vt qu lng hng cung trong nc s c p ng bng nhp khu - Tm li, trong nn kt m quy m nh nu mi yu t khc cn bng th s thay i v cung v cu s dn ti s thay i v s hng ha xut, nhp khu hn l thay i v gi trong nc. (xem hnh trang 85 86) 20. Phn tch cc li ch ca doanh nghip khi tham gia hot ng thng mi quc t. ng lc xut khu - S dng kh nng d tha: kh nng sn xut vt qu nhu cu ni a thng xy ra. V khng th chuyn ti nguyn hay kh nng sx sang hng ha khc nn doanh nghip tm kim li ch t th trng nc ngoi bng xut khu. Nhng nc nh thng thng mi nhiu hn nhng nc ln, v k thut sx i hi doanh nghip phi sx vi qui m ln nu mun c hiu qu ln hn nhu cu th trng ni a. - Gim chi ph: chi ph c th gim 20- 30% nu sn lng tng gp i. Gi gim th hng ha c sc cnh tranh. M mt cch gia tng sn lng l tm n th trng ton cu. - M rng th trng, ko di vng i sn phm: khi tham gia thng mi quc t, i tng khch hng v th trng tiu th ca DN s m rng. Hn na do s chnh lch v CN nn chu k sng ca sp cc nc l khc nhau, VD cc nc pht trin, nn CN cao th sn phm chn mui nhng vi cc nc ang v chm pht trin th sp vn cn giai on pht trin v cu cao. - Phn tn ri ro: do chu k kinh doanh v chu k sng ca sn phm cc nc khc nhau l khc nhau nn cc nh sx vn c thm nhiu khch hng nn nguy c mt khch hng do bin ng nhu cu s c gim thiu ti a. - C hi nhp khu: bng cch m rng th trng, DN c th tm kim c ngun cung cp r hoc cc b phn c cht lng hn s dng cho quy trnh sx ca h, hoc tm kim mt hng mi b sung gip DN trnh c ph thuc vo bt k nh cung cp no. ng lc nhp khu: c c ngun cung cp r, thm nhiu mt hng, gim ri ro...
Trang 10

21. Phn tch cc li ch ca quc gia khi tham gia hot ng thng mi quc t. Tiu dng nhiu hn, a dng hn: thng qua ngoi thng, nhp khu phc v cho tiu dng tho mn nhu cu tiu dng a dng ca nhn dn khi m vic sn xut hng ha trong nc tr nn tn km hoc khng iu kin sx. a dng ha sn phm v th trng (nhm phn tn ri ro): thng qua ngoi thng cc DN tm kim sn phm mi, ngun cung ng r, ph hp, th trng tiu th sn phm trnh b ph thuc vo mt th trng v phn tn ri ro. t c hiu qu kinh t nh tng quy m Thc y cnh tranh (gim ngun li th trng ca cc cty trong nc, thc y cnh tranh buc h ci tin tip tc tn ti) Hp l ha sn xut v phn phi: thng mi quc t to sc p ci tin i mi, gy sc p cho i th cnh tranh hin ti, thu ht i th mi nhp cuc, loi b DN hot ng km hiu qu.

CHNG 3 + 4 22. Ni rng: Khng c ngoi thng th khng tn ti cc quan h kinh t i ngoi c ng khng? V sao? ng V: + Ngoi thng ra i sm nht (t thi k chim hu n l) + NT dn n cc quan h KTN khc: u t, di chuyn sc lao ng, tin t quc t, chuyn giao cng ngh. - u t: cc ch u t trong nc thng u t ra nc ngoi do kh nng tn dng ngun vn sn c, d tha trong nc, ng thi khai thc nhng li th ca nc nhn u t. - Di chuyn sc lao ng, tin t quc t: di chuyn lao ng ra nc ngoi s to c hi s dng s lao ng tht nghip mang li thu nhp cho ngi lao ng, gp phn lm dch chuyn tin t quc t nh vic ngi lao ng gi ngoi t v nc. - Di chuyn lao ng ra nc ngoi lm vic cn l iu kin cc doanh nghip nng cao sc cnh tranh, m rng th trng hng ha, dch v, cht lng ngun lao ng c o to bi bn s tng ln, gp phn lm dch chuyn c cu kinh t, pht trin theo hng CNH, HH. - Chuyn giao cng ngh: cc ch u t thng l cc nc ln v pht trin, h thng chuyn giao cng ngh c sang nc nhn u t v nhng li ch sau: Ko di tui th v gim chi ph khu hao CN; Ko di vng i sm phm nc ngoi. 23. Phn tch chc nng ca ngoi thng vi t cch l mt khu ca qu trnh ti sn xut. - To vn cho QT m rng u t sx: thng qua ngoi thng, c th gii quyt ngun vn nhp khu thit b, my mc, CN u t cho sx, bao gm: vn t hot ng xut khu (max), u t nc ngoi, vay n, vin tr
Trang 11

- Chuyn ha gi tr s dng lm thay i c cu vt cht ca tng sn phm XH v thu nhp quc dn c sx trong nc v thch ng chng vi tiu dng v tch ly: nht l nhng nc km pht trin nh vic xut khu nguyn liu, sp tiu dng CN nh, NN v nhp v my mc, thit b, nguyn liu, sp mi, t lm thay i c cu sp XH. - Gp phn nng cao hiu qu ca nn kinh t bng vic to mi trng thun li cho sx kinh doanh: khi tham gia vo trao i hng ha trn th trng th gii, nn KT nc ta phi chp nhn nhng nguyn tc cnh tranh th trng, i hi hot ng ngoi thng phi tnh ton l li, gim chi ph v nng cao cht lng sn phm. ng thi, m ca nn KT cn gip hnh thnh thay i c ch qun l kinh t trong nc, tho g nhng rng buc, cn tr hot ng NT to iu kin kinh doanh c hiu qu. 24. Ngoi thng ng gp nh th no trong vn gii quyt vn v cng ngh trong qu trnh pht trin kinh t? To vn ca xut khu: xut khu thu ngoi t v, ng gp quan trng trong GDP v l ngun vn quan trng nhp khu (2008 XK ng gp 70% GDP) Nhp khu cng ngh: thng qua NK, cc nc c th NK my mc thit b CN cao phc v cho qu trnh CNH- HH t nc. Vic thu ht vn u t nc ngoi vo cc lnh vc ca nn kinh t hay nhn gia cng hng XK s gip nc nhn u t hc hi tip thu CN v rt ngn qu trnh pht trin kinh t. Thu ht u t trc tip nc ngoi, chuyn giao CN: - Qua XK: uy tn kinh doanh ca cc DN XK, quc gia XK, cng nh th mnh v lao ng, ngun ti nguyn thin nhin s thu ht cc nh u t. - Qua NK: Nhu cu NK mt hng no s gip thu ht u t v cc nh u t nc ngoi s u t vo nc nhm khai thc th trng - Bn cnh qu trnh u t sn xut ca nh u t nc ngoi gip nc u t c th hc hi kinh nghim, tip thu chuyn giao CN. 25. Ngoi thng ng gp nh th no trong vn gii quyt vic lm v s dng ti nguyn c hiu qu trong qu trnh pht trin kinh t? Gii quyt vic lm: - Ngoi thng thc y sn xut hng XK pht trin ko theo nhu cu v lao ng, bn cnh cn thc y ngi lao ng tng cng kh nng chuyn mn, nng cao cht lng lao ng. - VD Vit Nam s pht trin CN v DV trong nc chm chp, khng to c nhiu vic lm nn vic a lao ng vo phn cng lao ng quc t l gii php ln nht gii quyt nn tht nghip nh: qu trnh xut khu lao ng, khuyn khch ngi lao ng lm vic ti cc x nghip, cty c vn u t nc ngoi - Hot ng nhp khu my mc thit b, thu ht vn u t nc ngoi u t pht trin, m ra ngnh ngh mi to vic lm. S dng ti nguyn: - Ngoi thng gip tm c gi bn tt nht, nhp khu vi gi tt nht, gip cc DN m rng th trng, tm kim c nhng c hi hp tc tt nht, ng thi tm c cc ngun cung cp nguyn liu ph hp v r gip DN c c kh nng cnh tranh mnh m trn th trng XK - Hin tng gi cnh ko khin xu hng xut khu ti nguyn th s cn hn ch, khuyn khch XK hng c mc ch bin cao hoc ch to thnh sp nng cao hiu qu
Trang 12

s dng ti nguyn. cng l cch kt hp c ti nguyn TN vi lao ng. Nhiu nc khuyn khch a lao ng v TNTN vo pht trin NT thng qua chnh sch khuyn khch nng cao t l ni dung a phng ca sp. 26. Ni sn xut quyt nh s pht trin ca ngoi thng c ng khng? Gii thch mi quan h ny trong iu kin nc ta? ng Sn xut tc ng ti XK: - SX to ra hng ha trao i. - SX gip xc nh quy m, tc tng trng ca hot ng XK thng qua: kim ngch XK hng nm, c cu mt hng (mt hng no c sx vi chi ph thp, cht lng cao s c XK) Sn xut tc ng ti NK: - SX trong nc hn ch tnh trng nhp siu, tit kim ngoi t. - SX xc nh cc yu t cn NK - SX to ra hng XK m rng th trng NK ngun cung cp nguyn vt liu r, ph hp Vit Nam: - VN khuyn khch sx XK nhm khai thc hiu qu cc ngun lc sn c + VN c li th v cc mt hng nng, lm, ng nghip nn t trng cc mt hng ny trong XK kh ln + VN c li th ngun nhn cng di do, r nn cc mt hng XK ch lc ca VN l nhng mt hng thm dng lao ng nh hng dt may, da giy. VN c nn sx km pht trin nn cc mt hng my mc thit b tin tin chim t trng ln trong c cu hng nhp khu. C nhng mt hng d trong nc vn sx nhng chi ph sx ln nn NK thay th SX. VD nh ng ngoi phc v tiu dng cn l nguyn liu trong sx cng nghip. Mt s mt hng CN th hn ch nhp khu do hn ch ngun ngoi t, tp trung pht trin SX trong nc, ch NK b sung phc v nhu cu tiu dng hoc t liu phc v SX. 27. Ngoi thng tc ng n vic m rng kh nng tiu dng ni a nh th no? Nhp khu hng trong nc SX cha hoc cha SX c phc v tiu dng, tha mn nhu cu ngy cng gia tng v a dng ca ngi dn. Nhp khu t liu SX hng tiu dng: my mc, thit b, nguyn liu cn thit cho SX m hin ti nn KT khng c hoc cha kh nng cung ng. Tc ng thay i nhu cu tiu dng: - Quan h bun bn vi nc ngoi m rng nhu cu tiu dng ca ngi dn trong nc, yu cu cao hn c v s lng v cht lng, kiu, mt, thm m ca hng tiu dng - Lng tng nhu cu cc mt hng tiu dng nh thc phm, qun o tng. - Qua vic tip cn vi th trng quc t, vi nn vn minh nhn loi, ngoi thng gip ci to tp qun tiu dng lc hu, hnh thnh phng thc tiu dng mi ph hp vi li sng vn minh hin i (VD nh mua sm qua TV, online, thanh ton qua Visa card, mobi V *chm*)

Trang 13

28. T sut ngoi t xut khu, t sut ngoi t nhp khu: khi nim v ngha. T sut ngoi t xut khu (RXK) - L i lng so snh gia khon thu ngoi t do XK (DTXK) em li so vi s chi ph bn t phi chi ra (CPXK) c c s ngoi t . DTXK (bng ngoi t) = CPXK (bng ni t) thu c 1 v ngoi t khi XK th cn bao nhiu v ni t chi ra VD: cty XNK C tng doanh thu XK nm l 10tr USD. Tng chi ph u vo lin quan ti s sp XK trn l 200tr VN. Nh vy t sut ngoi t XK l RXK RXK = 10tr USD 200 tr VN = 1 USD 20 VN

iu ny c ngha thu c 1 USD khi xut khu, cty phi chi ra 20 VN T sut ngoi t nhp khu (RNK) - L i lng so snh gia khon thu bn t do NK (DTNK) em li so vi s chi ph ngoi t phi chi ra (CPNK) c c s ngoi t . DTNK (bng ni t) = CPNK (bng ngoi t) 1 v ngoi t chi ra thu li c bao nhiu v ni t VD: cty XNK C trn mua mt khi lng hng t nc ngoi ht 1000 USD, chi ph NK lin quan n bn l hng ht 5 tr VN. S hng trn bn trn th trng ni a thu c 100tr VN ( t gi 1USD= 20.000 VN) Nh vy t sut ngoi t NK l RNK 100tr VN 5 tr VN 1000 USD + 20.000 100 tr VN 1250 USD

RNK =

= 80.000 VN

iu ny c ngha l khi b ra 1 USD cho vic kinh doanh, cty thu c 80.000VN

29. Trnh by khi nim, ngha ca iu kin thng mi (t l trao i). Khi nim: l mi tng quan gia ch s gi xut khu v ch s gi nhp khu ca mt quc gia trong mt thi k nht nh. PX1 PN1 TC = : PX0 PN0 Trong : PX, PN: ch s gi xut khu, nhp khu 1, 0: thi k tnh ton v thi k gc Ch s cho bit nn kinh t quc dn bn ra nc ngoi t hn hoc t t hn ci m n mua vo. ngha - o lng gi tng quan gia XK v NK: bit mt nc ang v tr thun li hay bt li trong trao i QT khi gp bin ng v gi c. Nu tng quan ln hn
Trang 14

1 th c s ci thin v cc quan h trao i. Cn ngc li l s hy hoi cc quan h trao i. Cch thc ci thin iu kin thng mi: ci tin c cu v cht lng hng ha, tng cng cng tc nghin cu th trng, gi c, vn dng cc phng thc bun bn ph hp. c bit cc nc ang pht trin ni m c cu hng ha xut khu ch yu l cc mt hng th s, s ch, tng cng XK cc sn phm c hm lng ch bin cao. CHNG 5+6

30. Nu ni dung ch yu ca ch Nh nc c quyn ngoi thng trong giai on 1975 1986? Hin nay, Vit Nam quy nh quyn kinh doanh ngoi thng nh th no? Ch nh nc c quyn ngoi thng - Hot ng ngoi thng u c k hoch ha vi mt h thng ch tiu php lnh cht ch v c ch huy tp trung t TW. - Cc hot ng ngoi thng u c giao cho cc t chc quc doanh do nh nc thnh lp v qun l. - Cc quan h TM, kinh t gia nc ta v cc nc XHCN khc du mang tnh cht nh nc v c thc hin trn c s cc hip nh, ngh nh th k kt gia cc chnh ph. - Cc t chc kinh doanh ngoi thng v cc t chc kinh t ca Nh nc c thc hin cam kt ca chnh ph VN vi nc ngoi. - Hch ton kinh t mang tnh cht hnh thc, cc khon c coi l li th phi np vo ngn sch nh nc, cc khon c coi l l th c cp b. - Khng c s rnh mch gia qun l Nh nc v qun l kinh doanh. Quyn kinh doanh ngoi thng hin nay: theo lut TM (2005) v Ngh nh 12/2006/N-CP - i vi thng nhn Vit Nam khng c vn u t trc tip ca nc ngoi (di y gi tt l thng nhn): Tr hng ha thuc Danh mc cm xut khu, tm ngng xut khu, hng ha thuc Danh mc cm nhp khu, tm ngng nhp khu, thng nhn c xut khu nhp khu hng ha khng ph thuc vo ngnh ngh ng k kinh doanh. Chi nhnh thng nhn c xut khu, nhp khu hng ha theo y quyn ca thng nhn. - i vi thng nhn c vn u t nc ngoi, cng ty v chi nhnh cng ty nc ngoi ti Vit Nam: ngoi vic thc hin cc quy nh ti Ngh nh ny, cn thc hin theo cc quy nh khc ca php lut c lin quan v cc cam kt ca Vit Nam trong cc iu c quc t m Vit Nam l mt bn k kt hoc gia nhp 31. Nu kim ngch xut khu, nhp khu v cn cn thng mi hng ha ca Vit Nam trong nm va qua? Kt qu c s thay i (tng, gim) ng k khng so vi nm lin k trc ? - XK: 96,3 t USD, tng 33,3% so vi nm 2010, tng kim ngch xut khu t cao, vt xa so vi mc k lc t c trong nm 2010, vt xa so vi mc k hoch ra - NK: 105,7 t USD, tng 24,7% so vi nm 2010 + Tng kim ngch: 202 t USD + Cn cn thng mi: nm 2011 thm ht 9,4 t USD
Trang 15

Do tc tng xut khu cao hn tc tng nhp khu, nhp siu nm 2011 gim c v kim ngch tuyt i, c v t l, c tnh l 9,5 t USD, bng 9,9% kim ngch xut khu thp hn so vi mc tiu Quc hi v Chnh ph ra. Mc nhp siu ca nm 2011 l mc thp nht trong vng 5 nm qua v l nm c t l nhp siu so vi kim ngch xut khu thp nht k t nm 2002. - Nhn xt : Nhn chung xut khu hng ho nm 2011 c nhiu thun li do gi c th gii v khi lng xut khu tng cao. C cu hng ho xut khu c s chuyn i theo hng tch cc: tng t trng nhm hng cng nghip, ch bin; gim t trng nhm hng NVL, th s ch. Gi nhp khu tng l nguyn nhn chnh tng kim ngch nhp khu. Nm 2010 l nm nn kinh t th gii phc hi v kinh t trong nc c pht trin. 32. Phn tch nhng nt c bn ca hot ng xut khu hng ha ca Vit Nam trong nm va qua (v kim ngch, tc tng trng, cc mt hng xut khu v th trng xut khu ln nht)? - Tng kim ngch xut khu hng ho c t 96,3 t USD. Xut khu ca khu vc doanh nghip 100% vn trong nc chim t trng 50,3% vi tc tng trng vt tri,. Xut khu ca khu vc doanh nghip c vn u t nc ngoi, chim 49,7%. So vi nm 2010 c thm 2 mt hng l ti xch, va li, m, d v sn phm t st thp c kim ngch trn 1 t USD, a cc mt hng c kim ngch trn 1 t USD ln con s 23 mt hng. Kim ngch xut khu nm 2011 tng mnh ch yu do n gi ca nhiu mt hng trn th trng th gii tng nh: ht tiu, ht iu, c ph, cao su, go, sn, than , du th, xng du... - Tc tng trng: tng 33,3% so vi nm 2010, vt ch tiu ra (tng 10%) - C cu mt hng: V cc mt hng xut khu: nhn chung, kim ngch xut khu ca phn ln cc mt hng u tng kh vi cng k nm 2010. Trong : +Nhm nng, lm, thy sn tng 29% so vi cng k nm 2010. Kim ngch xut khu ca tt c cc mt hng ch lc u tng kh, nht l cao su, c ph, sn, ht iu v ht tiu. Khi lng xut khu ca mt s mt hng thuc nhm ny tng cao, lp nn cc k lc mi. + Nhm nhin liu v khong sn tng 38,3% so vi cng k nm 2010. Trong , tng mnh ch yu do gi du th v xng du, trong khi , mt hng than li tng chm v kim ngch v b gim v khi lng xut khu so vi cng k nm 2010. + Nhm hng cng nghip ch bin: tng 33,8% so vi cng k nm 2010. Trong , cc mt hng c tc tng kim ngch nhanh nht l: in thoi, thp, ho cht,...Cc mt hng gim st xut khu thuc nhm ny gm c: qu v kim loi qu, my nh, my quay phim... - V th trng hng ha xut khu, Hoa K, EU, ASEAN, Nht Bn, Trung Quc l nhng th trng c kim ngch XK cao nht 33. Phn tch nhng nt c bn ca hot ng nhp khu hng ha ca Vit Nam trong nm va qua (v kim ngch, tc tng trng, cc mt hng nhp khu v th trng nhp khu ln nht)?
Trang 16

Vi nhiu bin php tng cng kim sot hn ch nhp khu nhng mt hng tiu dng cha cn thit hoc trong nc sn xut c, nhiu mt hng c khi lng nhp khu gim so vi nm 2010. - Tng kim ngch nhp khu (KNNK) hng ho nm 2011 c t 105,7 t USD. Trong khi doanh nghip c vn u t nc ngoi c t 47,8 t USD, chim 45% tng KNNK c nc; kim ngch nhp khu ca khi doanh nghip 100% vn trong nc c t 58 t USD, chim 55%. n gi nhiu mt hng trn th trng th gii tng cao l mt trong nhng nguyn nhn ch yu lm tng kim ngch hng ha nhp khu nm nay, nh: bng, xng du, cao su, kh t ha lng. Tc tng trng: tng 24,7% so vi nm 2010 - C cu kim ngch hng ha nhp khu nm nay khng c s thay i ln so vi nm trc, trong nhm t liu sn xut vn chim t trng cao nht vi 90,6%, tng 0,6 im phn trm so vi nm 2010; nhm hng vt phm tiu dng gim t 8,8% nm 2010 xung cn 7,6%; nhm vng v cc sn phm vng tng t 1,2% ln 1,8%. Mt s nhm hng NK chnh: my mc thit b, dng c, ph tng; xng du; st thp; nguyn, ph liu ngnh may, da, giy; phn bn, t nguyn chic; hng in gia dng v linh kin. - V th trng hng ha nhp khu, Trung Quc tip tc l th trng ln nht ca nc ta; tip n l th trng ASEAN, Hn Quc, Nht Bn, EU, Hoa k. 34. Nu nhng nt c bn v tnh hnh xut nhp khu dch v ca Vit Nam trong nm va qua? (kim ngch, cn cn thng mi, mt hng, th trng chnh) - Tng kim ngch: xut nhp khu dch v nm 2011 t 8879 triu USD, tng 19% so vi nm 2010. Trong dch v du lch t 5620 triu USD, tng 26,3%; dch v vn ti 2505 triu USD, tng 8,7%. - Nhp siu dch v nm 2011 l 2980 triu USD, tng 21,1% so vi nm 2010 v bng 33,6% kim ngch dch v xut khu nm 2011 - V mt hng XNK dch v: + Loi hnh XK chnh: du lch chim hn 50%, vn ti hng khng, vn ti hng hi + Loi hnh NK chnh: du lch, vn ti hng khng, ti chnh - V th trng XNK chnh: Trung Quc, Hn Quc, Nht, MVn ti ch yu trn cc tuyn ng Nam , n , Hongkong, - Nhn xt chung: + Trong XNK dch v, vn cn v th nhp siu, chng t sc cnh tranh ca cc doanh nghip dch v VN cn cha ln mnh. + Quy m xut khu dch v cn rt nh. + C cu xut khu dch v cn bt hp l v chuyn dch chm. 35. Phn tch nhng nt c bn trong s chuyn dch c cu mt hng v th trng xut khu hng ha ca Vit Nam trong 5 nm gn y? a. Phn tch s chuyn dch c cu mt hng xut khu: Nhn chung, qu trnh chuyn dch c cu mt hng xut khu ca chng ta din ra rt chm, s chuyn dch thi gian qua ch yu theo chiu rng m cha i vo chiu su, xut khu da nhiu vo khai thc nhng li th so snh sn c, ch cha khai thc c li th cnh tranh, hay cao hn na l da trn li th ca kinh t tri thc
Trang 17

C cu xut khu chm chuyn dch theo hng hin i, c th: Nhm hng ch bin ch to tng rt chm Nhm hng th, s ch gim rt chm Nhm nguyn nhin liu, nhm hng nng lm thu sn gim chm Nguyn nhn: - Tc ng bt li ca cuc khng hong KTTG - Vit Nam gia nhp WTO em li nhiu c hi v thch thc mi - S ln mnh v sc p cnh tranh t Trung Quc. - Hiu qu u t thp, xut khu li ph thuc nhp khu NVL. - C cu xut khu chuyn dch chm: hng cng nghip mang tnh gia cng, gi tr thp; chim t trng ch yu l sn phm th; t trng nhm hng cng ngh cao thp v chm tng trng. b. Phn tch s chuyn dch c cu th trng xut khu giai on 2007 - 2011: Chu ng u; chu M ng v tr th hai tip theo l chu u, Chu i Dng, Chu Phi Xut khu sang cc th trng truyn thng c gi vng n nh, theo xu hng: tng xut khu th trng u M, gim xut khu th trng chu . Th trng chu Phi, Ty , Trung ngy cng m rng. 36. Phn tch c cu th trng nhp khu ca Vit Nam trong 5 nm gn y v nu cc phng hng thay i c cu th trng nhp khu ca nc ta thi gian ti? C cu th trng NK 5 nm gn y - Th trng nhp khu ch yu vn l th trng Chu do gi c va phi, tit kim chi ph vn ti, t ro co thng miTuy nhin, a s my mc nhp khu t th trng ny u l cng ngh trung gian. C cu nhp khu ca th trng ny c xu hng ngy cng gim Th trng cung ng cng ngh ngun (Chu u, Bc M) chim t trng thp do gi c cao, chi ph vn chuyn ln Phng hng thay i c cu th trng NK - a dng ha th trng nhp khu, ci thin thm ht thng mi vi cc th trng Vit Nam nhp siu. - Tng t trng nhp khu cc th trng ngun ca cng ngh cao nh EU, Bc M - Gim t trng NK cc th trng cng ngh trung gian nh Chu , c bit Trung Quc. 37. Phn tch c cu mt hng nhp khu ca Vit Nam trong nhng nm qua? Phng hng ci bin c cu nhp khu? a. Phn tch c cu NK Vit Nam giai on 2007 -2011: - Nhm hng NVL, my mc, thit b, cng ngh phc v sn xut: l phn ch yu trong tng kim ngch xut khu (chim 70%), to ngun hng xut khu, gp phn tng trng kinh t. - Nhm hng tiu dng cn kim sot v hn ch NK: t 26.7% (nm 2008) ri gim xung khong 18-19% trong nm 2010 2011. - Nhm hng th v s ch: chim 25 -26% trong giai on 2007 2011 - Nhm hng tinh ch v ch bin: chim 74 75% tng kim ngch nhp khu.
Trang 18

 Thnh tu: - Phc v sn xut trong nc, p ng nhu cu tng trng, thc y chuyn dch c cu kinh t theo hng CNH HH. - To nn tng cho pht trin sn xut, tng ngun hng xut khu, gim bt nhp siu. Hn ch: - C cu nhp khu cn bt hp l, cha p ng nhu cu CNH HH. - T trng nhm my mc, cng ngh, thit bc xu hng gim. b. Phng hng thay i c cu mt hng: - Gim nhanh t l nhp khu cng ngh lc hu, gy nhim mi trng, hiu qu sn xut km - Hn ch tiu dng hng ngoi, ch nhp khu hng ho b sung m trong nc khng sn xut c. - Pht trin sn xut nguyn, nhin, ph liu phc v cc ngnh hng xut khu, p ng nhu cu trong nc v pht trin cng nghip h tr, kim sot cht vic nhp khu cc mt hng khng khuyn khch nhp khu, gp phn gim nhp siu trong di hn. - Tng nhp khu nhm hng my mc thit b v cng ngh cao ph hp vi ngun lc, trnh sn xut trong nc v tit kim nng lng, vt t; nh hng nhp khu n nh cho cc ngnh sn xut s dng cc nguyn, nhin, vt liu m khai thc, sn xut trong nc km hiu qu hoc c tc ng xu n mi trng. 38. Phn tch tnh hnh nhp siu ca Vit Nam trong 5 nm gn y? Nhng nguyn nhn no dn n thc trng nhp siu Vit Nam? a. Phn tch tnh hnh nhp siu VN trong 5 nm gn y: Phn tch s liu qua 5 nm: Ch tiu 2007 2008 2009 2010 2011 Nhp siu (t USD) T l nhp siu/ xut khu (%) 14.2 29.2 18 28.8 12,3 21,6 12,4 17,3 9.5 9.9

- Khi lng nhp siu: s bin ng thay i qua cc nm c th: giai on 2007-2008 tng 3.8 t USD, giai on 2008 2011 gim 8.5 t USD. Nhn chung, c xu hng gim mnh (2007 2011: gim 4.7 t USD) - T l NS/XK: c xu hng gim lin tc qua cc nm 2007 -2011, c th gim 19.3%. Thnh tu: - Nhp khu tng nhanh, p ng nhu cu trong nc. - To nn tng cho s pht trin sn xut, tng ngun hng XK, gim bt gi tr nhp siu Hn ch: - Bt li n cc cn i kinh t v m, khng t oc cn bng cn cn thng mi - Cha hng mnh CNH- HH, cha ci thin tnh trng lc hu cng ngh, t tip cn cng ngh ngun. b. Cc nguyn nhn dn n hin tng nhp siu: Khch quan: - Tc ng ca cuc khng hong v suy thoi ton cu 2008: tng t bin gi NVL. - S ln mnh v cnh tranh ca Trung Quc. - Hiu qu u t thp: gim ngung hng xut khu, nhp siu tng cao. - nh hng ca hi nhp KTQT nht l WTO v cc hi nhp AFTA. - Mc ph thuc nn KT vi bn ngoi v NVL, my mc, thit bngy cng ln.
Trang 19

Nhu cu tiu dng hng xa x tng cao Quy m, nng lc SX nh, khng p ng nhu cu ni a, lm tng nhp khu. Ch quan: Xy dng chin lc XNK 2001 2010 cha ph hp vi chu k nn KT th gii trong nc, bi cnh KTQT c nhiu bin ng, hi nhp KTQT ca VN. -

CHNG 7 39. Chin lc pht trin ngoi thng l g? Phn tch mi lin h gia chin lc pht trin ngoi thng v chin lc pht trin kinh t x hi (hoc chin lc pht trin quc gia)? - Chin lc pht trin ngoi thng: l vic da trn cc cn c khoa hc xc nh phng hng, nhp , c cu mt hng, c cu th trng, la chn cc chnh sch bin php ch yu qun l hot ng ngoi thng nhm thc hin cc mc tiu ca chin lc pht trin kinh t - x hi - Mi lin h vi chin lc pht trin quc gia: + S ty thuc, ph thuc ln nhau: chin lc pht trin NT c ra thc hin cc mc tiu tng th ca quc gia. Chin lc pht trin quc gia ra phng hng, mc tiu c bn ca cc ngnh, trong c NT. Clpt NT phi t yu cu th clpt QG mi c th m bo thnh cng + Tnh c lp tng i: sau khi bn chin lc ngnh ra i, chin lc pht trin ngoi thng c tnh c lp tng i: phn b ngnh no, xut nhp bao nhiu, tc tng trng. 40. Nu cc m hnh chin lc pht trin quc gia theo UNIDO v nu ni dung c bn ca tng chin lc? a. Tng trng nhanh: Ni dung: tp trung vo vic phn b cc ngun u t v nhn lc vo cc ngnh, c bit l CN, cc hot ng kinh t v cc d n c mc hon vn cao nht, mun vy cn hng mnh vo xut khu Yu cu: Hiu qu cao, phi phn tch k lng v chi ph v li ch thu c Phi thu ht c nhiu u t trc tip c vn v cng ngh. Th trng ch ng Nhp khu kh nhiu, c bit l linh kin, thit b, sn phm trung gian Nhanh chng to ra kt cu h tng hin i

Hn ch D tha lao ng
Trang 20

Tp trung u t vo cc vng c kt cu h tng pht trin, gia tng s khc bit gia cc vng To s chnh lch v thu nhp gia cc b phn dn c, gia cc ngnh, lnh vc

b. Da trn c s ngun lc trong nc Ni dung: chin lc da trn c s th mnh v ti nguyn thin nhin nh khong sn, nng nghip, thy hi sn Chin lc thng c p dng cc nc c ti nguyn du m ln nh Trung Cn ng c im: - Ch trng khai thc, u t v nh hng xut khu cho cc ngnh CN da trn ngun lc ti nguyn: y mnh thm d khai thc du m, ch trng sn xut nng sn hng ha, u t nh bt v nui c, ngh rng - Tng cng hp tc quc t c thit b hin i, quy m ln, b quyt sx, ngun ti chnh, th trng tiu th. - Yu cu cao v trnh chuyn mn, hnh thnh d n c bn ln, c bit trong cng nghip khong sn Phi c ngun in rt ln Ch bo v mi trng

Hn ch Khng phi nc no cng c ngun ti nguyn ln da hn vo pht trin. Ti nguyn ri cng cn kit. Cng nghip va v nh v to vic lm tng trng chm. Pht trin ngun nhn lc cng chm.

c. Nhm vo nhu cu c bn: Ni dung: hng cc ngun lc vo sn xut v cung ng cho th trng trong nc v nhu cu hng tiu dng c bn, vt liu XD, ha cht phn bn c bn y l chin lc thay th NK. c im Ch trng v u tin ngnh CN lin h vi nng nghip u t nhn mnh ti h thng sn xut v phn phi c hiu qu hng ha p ng nhu cu c bn trong nc. Chnh sch v m cho php to ra nhu cu cao ca hu ht ngi dn, chnh sch NT phi h tr sn xut trong nc. CN va v nh, c bit l CN nng thn c vai tr quan trng

Nhc im
Trang 21

Hiu qu khng cao, tnh cnh tranh km SX thay th NK vn phi nhp khu nguyn liu my mc thit b Th trng ni a khng ln kch thch SX mnh m trong nc.

d. Ton dng lao ng: Ni dung: ch yu tp trung vo cc qu trnh s dng nhiu lao ng m khng nhn mnh ti hiu qu v hp tc quc t. c im: CN nh vai tr ch yu, CN va v nh nng thn pht trin Hp tc quc t mc thp Quy trnh sn xut s dng nhiu lao ng v dy chuyn lp rp vi linh kin v nguyn liu nhp khu, CN c s dng l CN thp hoc CN thch hp.

Hn ch CN thp, sn xut km hiu qu, ch cnh tranh c nhng sp c hm lng lao ng cao Kh nng hp tc quc t thp.

41. Nu cc m hnh chin lc pht trin ngoi thng theo UNIDO v nu ni dung c bn ca tng chin lc? 42. Chin lc xut khu sn phm th: Ni dung; u, nhc im? Xu hng p dng trn th gii? 43. Chin lc sn xut thay th nhp khu: Ni dung; u, nhc im? Xu hng p dng trn th gii? 44. Chin lc sn xut hng v xut khu: Ni dung; u, nhc im? Xu hng p dng trn th gii? a. Chin lc XK sn phm th iu kin p dng: trnh SX cn thp. Ni dung: da vo vic s dng rng ri cc ngun ti nguyn sn c v cc iu kin thun li trong nc v cc sn phm nng nghip v khai khong. u im: - To iu kin pht trin KT theo chiu rng, thu ht vn du t nc ngoi gii quyt vn vic lm, nng cao tay ngh lao ng tng quy m SX ca nn KT - To ra s thay i c cu nn KT, gp phn to ngun vn ban u cho CNH Nhc im: gp nhiu tr ngi - Cung cu sn phm th khng n nh. Cung do thi tit, kh hu; cu do xu hng tiu dng tng chm hn mc thu nhp, do tc ng ca s pht trin KHCN - Gi c sp th c xu hng gim so vi hng cng ngh Xu hng p dng: nc ang pht trin thc hin thi k u, theo thi gian s thay th bng chin lc khc. b. Chin lc sn xut thay th nhp khu
Trang 22

 c hu ht cc nc CN pht trin hin nay p dng trong u th k XIX Ni dung: phng php lun - Xc nh s lng v chng loi hng ha phi nhp khu trong mt nm - Lp phng n t chc SX p ng nhu cu ni a - m bo cc nh sx trong nc lm ch c k thut hoc cc nh u t nc ngoi cung cp cng ngh, vn v qun l hng vo vic cung cp cho ni a - Lp cc hng ro bo h: thu quan, hn ngch NK u im - M mang cc c s SX - Gii quyt vn vic lm, to ra i ng doanh nhn - Qu trnh th ha bt u tng - Nn KT trong nc trnh c nhng nh hng xu t th trng TRONG Nhc im: - Khng coi trng ngoi thng, hn ch vic khai thc c hiu qu tim nng quc gia - Cc nc ang pht trin thiu thn nhiu, cu lun ln hn cung, nn nu thc hin chin lc ko kho s dn ti gim tc pht trin ca nn KT - Thiu ht cn cn thng mi, thiu ngoi t. - i hi NK nguyn vt liu, bn thnh phm nhiu hn, hn ch s pht trin ca cc ngnh SX hng XK - DN khng nng ng, thiu c hi tm kim nguyn vt liu r gi cao, cht lng thp. Xu hng p dng: hn ch p dng, gim bt tnh gio iu, nn c h tr bi nhng chnh sch gi c n ha hng vo th trng. c. Chin lc sn xut hng v XK c p dng nhiu nc M Latinh t 50s, v nhng nc ng Bc l NA t 60s, cc nc NA s thnh cng ca 4 con rng CA Ni dung: Phng php lun l s phn tch v vic s dng cc li th so snh. + Nhn mnh 3 nhn t c bn: - Khuyn khch m rng nhanh chng kh nng XK - Hn ch bo h, thay bng nng h tr cc ngnh SX hng XK - m bo mi trng u t lnh mnh cng bng + Mc tiu: da vo m mang u t trong nc v u t trc tip nc ngoi cng nh h tr ca t bn nc ngoi to ra kh nng cnh tranh cao ca hng XK. u im: - Nn kinh t t tc tng trng cao, ngoi thng tr thnh u tu nn KT - Tn dng li th v vn, CN, kinh nghim qun l t nhng nc tin tin Nhc im: - Mt cn i trm trng gia cc ngnh XK v khng XK - Nn KT gn cht vi th trng bn ngoi, d b tc ng bi bin c thng trm Xu hng p dng: ngy cng c p dng nhiu v cc nc ngy cng t do ha nn t sx. Nhiu nc ang pht trin ban u chn sx thay th NK nhng ti giai on no chuyn sang SX hng v XK. C nc th trong cng 1 thi gian thc hin dung ha c 2 chin lc ny.

Trang 23

45. Nu c im, mc tiu v nh hng c bn ca chin lc pht trin ngoi thng Vit Nam hin nay? a. nh hng v quan im pht trin XNK hng ho dch v VN 2011 - 2020: (1) Pht trin xut khu trn c s khai thc trit li th so snh v li th cnh tranh, m bo tc v cht lng tng trng cao, gp phn tng trng kinh t nhanh v bn vng. (2) Pht trin xut khu trn c s khai thc hp l ti nguyn thin nhin, hn ch nhim mi trng v cn kit ti nguyn, nng cao kh nng p ng cc quy nh v tiu chun mi trng ca hng ha xut khu. (3) Pht trin xut khu gp phn thc hin cc mc tiu x hi nh xa i gim ngho, to nhiu vic lm m bo cng bng x hi, chia s li ch hp l gia cc thnh phn tham gia xut khu. (4) y mnh nhp khu cng ngh tin tin, hn ch nhp khu nhng mt hng trong nc sn xut c, hn ch nhp khu hng ha nguy hi i vi mi trng v sc khe, cn i xut, nhp khu theo hng hn ch nhp siu, tin ti cn bng cn cn thng mi. b. Mc tiu tng qut: 1. Quy m v tc tng trng XNK hng ho: tng gi tr xut khu 2020 l 200 t USD v tc tng trng XNK hng ho t mc 13.5 14.5%/nm. 2. Cn cn thng mi: hn ch nhp siu trong tng kim ngch XNK.

3. Chuyn dch c cu mt hng: Xut khu: - Pht trin xut khu mt hng mi ph hp th trng th gii v li th ca Vit Nam: mt hng ch to cng ngh trung bnh v cng ngh cao. - Hn ch sn xut, xut khu mt hng thu ht lao ng r, nhim mi trng, gi tr gia tng thp. Pht trin mt hng xut thn thin mi trng,tit kim nng lng v ti nguyn. - Mt hng XK ch lc l sn phm ch bin su, hm lng k thut cao: nm 2020, s c cc mt hng XK ch lc nh dt may, in t, dch v phn mm, du lch - Chuyn dch c cu xut khu theo hng gim xut khu hng th, nng sn, thu sn, tng t trng hng cng nghip, c bit l hng cng nghip ch to, hng ti nm 2020: 70% nhm hng ch bin, 20% nhm hng dch v, 10% nhm hng th s ch. Nhp khu: - Khuyn khch nhp khu cng ngh cao, cng ngh tin tin, cng ngh ngun. - Hn ch nhp khu hng ho thay th, nhp khu hng xa x. 4. Chuyn dch c cu th trng: - Xut khu: Pht trin th trng sn phm c sc cnh tranh cao v gi tr gia tng ln, y mnh xut khu v cc th trng ln nh Hoa K, EU, Nht Bn, Trung Quc, ASEANKhai thc th trng tim nng nh Nga, ng u, chu Phi v chu M La tinh - Nhp khu: Ngn chn vic nhp lu hng t cc nc ASEAN v Trung Quc bo v hng sn xut trong nc. Tranh th m ca th trng trong cc FTA mi a dng ha th trng nhp khu v nhp khu cng ngh ngun.
Trang 24

5. Xut nhp khu dch v: Hn ch nhp siu trong XNK dch v. Nng cao nng lc cnh tranh cc doanh nghip dch v VN. Tng cng m rng quy m v pht trin tc XK dch v: t trng XK nhm hng ny s t 20% nm 2020. Chuyn i c cu xut khu dch v hp l : pht trin dch v mi nhn nh phn mm my tnh, du lch, hng khng, ti chnh, ngn hng CHNG 8

46. C ch qun l XNK l g? Ni dung ca c ch qun l XNK Vit Nam hin nay? C ch qun l XNK l cc phng thc m qua Nh nc tc ng c nh hng theo nhng iu kin nht nh cc i tng tham gia hot ng XNK nhm m bo cho s t vn ng ca hot ng XNK hng n cc mc tiu KT-XH Ni dung c ch qun l XNK VN hin nay - Ch th iu chnh: quc hi, ch tch nc, chnh ph, b Cng thng, cc b ngnh c lin quan, UBND cc tnh thnh, cc s cc lin quan, s cng thng, UNBN qun huyn - i tng iu chnh: cc DN sn xut, kinh doanh XNK v hng ha- dch v XNK - Cng c iu chnh: cc chnh sch XNK Cs NK: CS thu quan, CS phi thu quan Cs XK: + CS khuyn khch XK (CS chuyn dch c cu XK, CS th trng XK, CS h tr XK) + CS qun l XK (thu quan, phi thu quan) 47. C ch qun l XNK l g? Vai tr ca c ch qun l XNK Vit Nam hin nay? Phng hng hon thin? Khi nim: l cc phng thc m qua Nh nc tc ng c nh hng theo nhng iu kin nht nh cc i tng tham gia hot ng XNK nhm m bo cho s t vn ng ca hot ng XNK hng n cc mc tiu KT-XH Vai tr: - m bo hi nhp KTQT theo nhng bc i hiu qu nht - m bo s n nh ca nn KT - To c hi tt nht cho DN - iu tit th trng Phng hng hon thin: - Tip tc hon thin h thng php lut cho ph hp vi sn chi quc t - Xy dng cc chnh sch tin t linh hot - Ci cch th tc hnh chnh - Sp xp li h thng DN, y mnh c phn ha cc DN quc doanh. -

Trang 25

48. Thng mi quc t theo quan im ca WTO bao gm nhng lnh vc no? K tn cc gi hip nh ca WTO trong tng lnh vc ny? (1). TM hng ha hu hnh + GATT: General Agreement on Tariffs and Trade (Hip c chung v thu quan v mu dch) + TBT: The Agreement on Technical Barriers to Trade (Ro cn k thut thng mi) + SPS: Sanitary and phytosanitary (or SPS measures) (Hip nh v cc bin php v sinh v kim dch) + ILP: Import licensing provision (Hip nh v th tc cp giy php NK) + ROO: Rules of Origin (Quy nh v xut x hng ha) + CVA: Custom valuation Agreement (Hip nh v nh gi hi quan) + PSI: Preshipment inspection (Hip nh v kim nh hng trc khi vn chuyn) + ADP: Anti- dumping (also called Anti-dumping Agreement) (Chng bn ph gi) + SCM: Subsidies and Countervailing Measures (Tr cp v cc bp i khng) + ASG: Agreement on Safeguard (Hip nh v t v) + AoA: Agreement on Agriculture (Hip nh v nng nghip) + ATC: Agreement on Textile and Clothing (Hip nh v hng dt may, ht hiu lc t 1/1/2005) (2). TM dch v: GATS: General Agreement on Trade in Services (Hip nh chung v Thng mi Dch v) (3). TM lin quan n u t: TRIMs: The Agreement on trade-related Investment Measures (in goods only) (4). TM lin quan n quyn s hu tr tu: TRIPs: The Agreement on trade-related aspects of intellectual property rights) 49. Nu khi nim v c im ca chnh sch thng mi quc t? Ti sao doanh nghip kinh doanh ngoi thng cn nghin cu chnh sch thng mi quc t? Khi nim: l mt h thng cc nguyn tc, bin php m Nh nc p dng thc hin cc mc tiu xc nh trong lnh vc TMQT ca mt quc gia trong mt thi k nht nh. c im: - L sn phm ch quan ca con ngi - Xy dng trn c s nhn bit cc quy lut KT v xu hng vn ng ca TMQT - L phm tr lch s - Mang tnh chnh tr cao - Xut pht t li ch quc gia Cc DN cn quan tm ti CSTMQT v: - m bo tun th chnh sch php lut do nh nc ban hnh - Tm ra cc c hi kinh doanh t cc chnh sch, hn ch ri roc ho DN

Trang 26