Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

2: AXIT, BAZ V MUI

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Bit khi nim axit, baz theo thuyt A r ni ut v bron - stet. - Bit ngha ca hng s phn li axit, hng s phn li baz. - Bit mui l g v s in li ca mui. 2. V k nng : - Vn dng l thuyt axit - baz ca ar ni ut v Bron - stet phn bit axit, baz, cht lng tnh v trung tnh. - Bit vit phng trnh in li ca mui. - Da vo h ng s phn li axit, baz tnh nng ion H+ v OH- trong dd II. Chun b : Dng c : ng nghim. Ho cht : Dung dch NaOH, mui Zn, dd HCl, NH3, qu tm. III. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : Kim tra s s, tc phong 2. Kim tra bi c : Trong cc cht sau cht no l cht in ly yu, in ly mnh: HNO3, HCl, H2SO4, H2S, H2CO3, KOH, Ba(OH)2, NaOH, Fe(OH)2... Vit phng trnh in ly ca chng. 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Ni dung ghi bng Hot ng 1 : I. Axit : - GV cho HS nhc li cc khi nim v axit 1. nh ngha (theo A r ni ut) hc cc lp di v cho v d. - Axit l cht khi tan trong nc phn li ra ion H+ - GV: Cc axit l nhng cht in li. Hy vit VD: HCl H+ + Clphng trnh in li ca cc axit . CH3COOH CH3COO- + H+ - GV yu cu 2 HS ln bng vit 3 phng trnh in li ca 3 axit. Nhn xt v cc ion do axit v baz phn li ra. - GV kt lun : Axit l cht khi tan trong nc phn li ra ion H+ 2. Axit nhiu nc Hot ng 2 : a. Axit nhiu nc - GV: Da vo phng trnh in li HS vit - Axt l mt phn t ch phn li mt nc ra ion trn bng, cho HS nhn xt v s ion H+ c H+ l axit mt nc. phn li t mi phn t axt. VD: HCl, HNO3, CH3COOH... - GV nhn mnh : Axit m mt phn t ch - Axit m mt phn t phn li nhiu nc ra ion phn li mt nc ra ion H+ l axt mt nc. Axit H+ l axit nhiu nc. m mt phn t in li nhiu nc ra ion H + l VD: H2SO4, H3PO4, H2S ... axit nhiu nc. GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB - GV yu cu HS ly v d v axit mt nc, axt H2SO4 H+ + HSO4nhiu nc. Sau vit phng trnh phn li HSO4H+ + SO42theo tng nc ca chng. H3PO4 H+ + PO4- GV dn dt HS tng t nh trn hnh H2PO4H+ + HPO42thnh khi nim baz mt nc v nhiu nc. H2PO42H+ + HPO43- GV i vi axt mnh nhiu nc v baz hc cc lp di v cho v d. Hot ng 3 II. Baz - GV cho HS nhc li cc khi nim v baz 1. nh ngha (theo Arniut) hc cc lp di v cho v d. baz l cht khi tan trong nc phn li ra ion OH- GV: baz l nhng cht in li. Hy vit 2. baz nhiu nc : phng trnh in l i ca cc axt v baz . - baz l mt phn t ch phn li mt nc ra ion OH- l baz mt nc - GV yu cu 2 HS ln bng vit 3 phng VD: NaOH, KOH... trnh in li ca 3 baz. Nhn xt v cc ion do NaOH - Na+ + OHaxt v baz phn li ra. - GV kt lun: baz l cht khi tan trong nc - baz m mt phn t phn li nhiu nc ra ion phn li ra ion OH-. OH- l baz nhiu nc VD: Ba(OH)2, Ca(OH)2 - Gio vin dn dt hc sih tng t nh trn Ca(OH)2 -> Ca(OH)+ + OH-:s hnh thnh khi nim baz mt nc v nhiu Ca(OH)+ -> Ca2+ + OHnc Cc axit, baz nhiu nc phn li ln lt theo tng nc Hot ng 4: III. Hiroxit lng tnh - Gio vin lm th nghim, hc sinh quan st 1. nh ngha: SGK v nhn xt VD: Zn(OH)2 l hiroxit lng tnh: + Cho dung dch HCl vo ng nghim ng Zn(OH)2 Zn2+ + 2OHZn(OH)2 Zn(OH)2 2H+ + ZnO22+ Cho dung dch NaOH vo ng nghim ng ZN(OH)2 - Hc sinh: C hai ng ZN(OH)2 u tan. Vy 2. c tnh ca hiroxit lng tnh Zn(OH)2 va phn ng vi axit va phn ng Mt s hiroxit lng tnh thng gp l: vi baz Al(OH)3, Cr(OH)3, Pb(OH)2 - Gio vin kt lun: Zn(OH)2 l hiroxit lng - t tan trong nc tnh? - Lc axit v baz ca chng u yu - Gio vin: Ti sao Zn(OH)2 l hiroxit lng tnh - Gio vin gii thch: Theo A-re-ni-ut th Zn(OH)2 va phn li theo kiu axit va phn li theo kiu baz: + Phn li theo kiu baz: Zn(OH)2 Zn2+ + OH+ Phn li theo kiu axit Zn(OH)2 2H+ + Zn (hay: H2ZnO2 2H+ + Zn) - Gio vin: Mt s hiroxit lng tnh thng gp l: Al(OH)3, Cr(OH)3, Pb(OH)2, Sn(OH)2...Tnh axit v baz ca chng yu GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Hot ng 5: - Gio vin yu cu hc sinh cho v d v mui, vit phng trnh in li ca chng? T cho bit mui l g? - Gio vin yu cu hc sinh cho bit mui c chia thnh my loi Cho v d - Gio vin lu hc sinh: nhng mui c coi l khng tan th thc t vn tan mt lng rt nh, phn nh in li - Gio vin cho hc sinh bit c nhng ion no tn ti trong dung dch NaHSO3

GA ho hc 11CB IV. Mui: 1. nh ngha: SGK 2. Phn loi - Mui trung ho: trong phn t khng cn phn li cho ion H+ VD: NaCl, Na2SO4, Na2CO3 - Mui axit: trong phn t vn cn c kh nng phn li ra ion H+ VD: NaHCO3, NaH2PO4 3. S in ly ca mui trong nc: - Hu ht mui tan u phnli mnh - Nu gc axit cn cha H c tnh axit th gc ny phn li yu ra H+ VD: NaHSO3 -> Na+ + HSO3HSO3H+ + SO32-

Dn d : V nh lm bi tp 4,5,7,8 SGK

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

3: S IN LI CA NC, pH, CHT CH TH AXIT BAZ

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Bit c s in li ca nc - Bit c tch s ion ca nc v ngha ca i lng ny - Bit c khi nim v pH v cht ch th axit baz 2. V k nng : - Vn dng tnh s ion ca nc xc nh nng ion H+ v OH- trong dung dch - Bit nh gi axit, baz ca dung dch da vo nng ion H+, OH-, pH. - Bit s dng mt s cht ch th axit, baz xc nh tnh axit, kim ca dung dch II. Chun b : GV: dung dch axit long HCl, dung dch baz long NaOH, phenolphtalein, giy ch th axit - baz vn nng III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Ni dung ghi bng Hot ng 1: I. Nc l cht in li rt yu: Gio vin nu vn : Thc nghim xc 1. S in li ca nc: nhn c rng, nc l cht in li rt yu. Nc l cht in li rt yu: Hy biu din qu trnh in li ca nc theo H2O H+ + OHthuyt A-r-ni-ut. (Thuyt A-r-ni-ut) - Hc sinh: Theo thuyt A-r-ni-ut H2O H+ + OHHot ng 2: 2. Tch s ion ca nc - Gio vin yu cu hc sinh vit biu thc tnh 250C hng s gi l tch s ion ca nc hng s cn bng ca cn bng (1) K H 2O = [H+].[OH-] = 10-14 H + OH k= - Hc sinh: (3) [ H 2 O] => [H+] = [OH-] = 10-7M. Vy mi trng trung tnh l mi trng trong : [H+]=[OH-] = 10-7M - Gio vin trnh by hc sinh hiu c do in li rt yu nn [H2O] trong (3) l khng i. Gp gi tr ny vi hng s cn bng cng s l mt i lng khng i, k hiu l K H 2O

[ ][

ta c: K H 2O =K[H2O]=[H+].[OH-] K H 2O l mt hng s nhit xc nh, gi l tch s ion ca nc, hy tm nng ion H+ v OHGV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm - Hc sinh a ra biu thc: [H+]=[OH-] = 10 14 = 10-7M - Gio vin kt lun: Nc l mi trng trung tnh, nn mi trng trung tnh l mi trng l mi trng c: [H+]=[OH-] = 10 14 = 10-7M Hot ng 3: - Gio vin cho hc sinh nhc li nguyn l chuyn dch cn bng. T vn dng vo qu trnh ca nc ri rt ra nhn xt nng ca ion H+ v OH-

GA ho hc 11CB

3. ngha tch s ion ca nc a) Trong mi trng axit Bit [H+] -> [OH-] = ? VD: Tnh [H+] v [OH-] ca dung dch HCl 0,001M + - Gio vin thng bo: K H 2O l mt hng s i HCl H + Cl + -3 vi tt c dung dch cc cht. V vy, nu bit [H ] = [HCl] = 10 M 14 [H+] trong dung dch s bit c [OH-] trong [OH-] = 10 = 10 11 M dung dch v ngc li. 10 3 VD: Tnh [H+] v [OH-] ca dung dch HCl [H+] > [OH-] 0,001M hay [H+] > 10-7M Hc sinh tnh ton cho kt qu: [H+] = 103M, [OH-] = 10-11M So snh thy trong mi trng axit: [H+] [OH-] hay [H+] > 10-7M - Gio vin: Hy tnh [H+] v [OH-] ca dung dch NaOH 10-5M - Hc sinh tnh ton cho kt qu: [H+] = 10-9M, [OH-] = 10-5M So snh thy trong mi trng baz [H+] <[OH-] hay [H+] < 10-7M - Gio vin: axit, kim ca dung dch b) Trong mi trng kim c nh gi bng [H+] Bit [OH-] [H+] =? + -7 + Mi trng axit: [H ] > 10 M VD: Tnh [H+] v [OH-] ca dung dch NaOH + -7 + Mi trng baz; [H ] < 10 M 10-5M + Mi trng trung tnh: [H+] =10-7M NaOH Na+ + OH[OH-] = [NaOH] = 10-5M
14 [H+] = 10 = 10 9 M 10h 5 nn [OH ] > [H+] Vy: [H+] l i lng nh gi axit, kim ca dung dch: - Mi trng axit: [H+] > 10-7M - Mi trng baz: [H+] < 10-7M - Mi trng trung tnh: [H+] = 10-7M Hot ng 4: II. Khi nim v pH, cht ch th axit - baz - Gio vin yu cu hc sinh nghin cu SGK 1. Khi nim pH: v cho bit pH l g? Cho bit dung dch axit, [H+] = 10-pH M hay pH = lg[H+] kim, trung tnh c pH bng my?

- Gio vin gip hc sinh nhn xt v mi lin h gia pH v [H+] - Hc sinh: Mi trng axit c pH < 7, mi VD: [H+] = 10-3M pH = 3: mi trng axit GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm trng kim c pH > 7, mi trng trung tnh c pH = 7. - Gio vin b sung: xc nh mi trng ca dung dch ngi ta dng cht ch th nh qu tm, phenolphtalein - Gio vin yu cu hc sinh dng cht ch th hc nhn bit cc cht trong 3 ng nghim ng nc, axit, baz - Gio vin b sung: Cht ch th ch cho php xc nh gi tr pH mt cch gn ng. Mun xc nh chnh xc pH phi dng my o pH Cng c bi: Gio vin dng bi tp 4,5 SGK cng c bi

GA ho hc 11CB [H+] = 10-11M pH = 11: mi trng baz [H+] = 10-7M pH = 7: mi trng trung tnh

2. Cht ch th axit - baz: l cht c mu sc bin i phc thuc vo gi tr pH ca dung dch VD: - Qu tm, phenolphtalein - Ch th vn nng

Dn d : V nh lm bi tp 3,4,5 SGK chun b bi luyn tp Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

4: PHN NG TRAO I ION TRONG DUNG DCH CC IN LI

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hiu c iu kin xy ra phn ng trao i ion trong dung dch cc cht in li. - Hiu c phn ng thu phn ca mui 2. V k nng : - Vit phng trnh ion rt gn ca phn ng. - Da vo iu kin xy ra phn ng trao i trong dung dch cht in li v bit c phn ng xa ra hay khng xy ra II. Chun b : GV: Dng c ho cht th nghim: NaCl, AgNO3, NH3, Fe2(SO4)3, KI, h tinh bt III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: Ni dung ghi bng I. iu kin xy ra phn ng trong cc cht in li" - Gio vin: Khi trn dung dch Na2SO4 vi 1. Phn ng to thnh kt ta: dung dch BaCl2 s c hin tng g xy ra? VD: dung dch Na2SO4 phn ng c vi Vit phng trnh? dung dch BaCl2 - Gio vin hng dn hc sinh vit phn ng dng ion - Gio vin kt lun: Phng trnh ion rt gn PTPT: Na2SO4+ BaCl2 BaSO4 +2NaCl cho thy thc cht ca phn ng trn l phn Do: Ba2+ + SO42- BaSO4 ng gia hai ion Ba2+ v SO42- to kt ta. (PT ion thu gn) - Tng t gio vin yu cu hc sinh vit VD 2: dung dch CuSO4 phn ng c vi phng trnh phn t, ion thu gn ca phn ng dung dch NaOH: gia CuSO4 v NaOH v hc sinh rt ra bn PTPT: CuSO4 + 2NaOH Na2SO4 cht ca phn ng + Cu(OH)2 Do: Cu2+ + 2OH- Cu(OH)2 Hot ng 2: 2. Phn ng to thnh cht in li yu: - Gio vin yu cu hc sinh vit phng trnh a. To thnh nc: phn t, phng trnh ion rt gn ca phn ng VD: dd NaOH phn ng vi dd HCl gia hai dung dch NaOH v HCl v rt ra bn PTPT: NaOH + HCl NaCl + H2O cht ca phn ng ny Do: H+ + OH- H2O (in li yu) - Tng t nh vy gio vin yu cu hc sinh b) To thnh axit yu: vit phng trnh phn t, phng trnh ion rt VD: dung dch CH3COONa phn ng c vi gn ca phn ng gia Mg(OH)2 v HCl v rt dung dch HCl ra bn cht ca phn ng ny PTPT: CH3COONa + HCl CH3COOH + HCl GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

- Gio vin lm th nghim: dung dch HCl vo cc ng dung dch CH3COONa, thy c mi gim chua. Hy gii thch hin tng v vit phng trnh phn ng di dng phn t v ion rt gn - Gio vin lm th nghim SGK v yu cu Do: hc sinh cng lm theo tng t nh trn CaCO3 + 2H+ Ca+2+ + CO2 + H2O Hot ng 3: II. Kt lun: Gio vin yu cu hc sinh nhc li bn cht Phn ng xy ra trong dung dch cc cht in ca phn ng trong dung dch cht in li li l phn ng cc ion iu kin phn ng trao i xy ra iu kin phn ng trao i xy ra l c: Kt ta Cht in li Cht kh

GA ho hc 11CB Do: CH3COO- + H+ CH3COOH (in li yu) 3. Phn ng to thnh cht kh: VD: dung dch HCl phn ng c vi CaCO3 PTPT: CaCO3 + 2HCl CaCl2 + CO2+ H2O

Dn d : V nh lm bi tp 2,3,4,5,6,7,8,9 - Tit sau luyn tp, v nh n li kin thc theo ni dung mc kin thc cn nh SGK v chun b nhng bi tp trong mc bi tp SGK Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

5: LUYN TP PHN NG TRONG DUNG DCH CC CHT IN LI

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Cng c kin thc v phn ng trao i xy ra trong dung dch cc cht in li 2. V k nng : - Rn luyn k vit phng trnh phn ng di dng ion v ion thu gn II. Chun b : GV: Chun b gio n + cu hi luyn tp III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng 1: Gio vin t chc cho hc sinh in vo phiu hc tp khc su cc kin thc cn nh di y: 1. Nm vng cc khi nim axit, baz, mui, pH, cht ch th 2. iu kin xy ra phn ng trao i trong dung dch in li l g? Cho v d? - To thnh kt ta. - To thnh cht in li yu. - To thnh cht kh 3. Phng trnh ion rt gn c ngha g? Nu cch vit phng trnh ion rt gn? Bi tp Hot ng 2: Gio vin cho hc sinh lm cc bi tp sau rn luyn cc k nng vn dng l thuyt hc Bi 1: (SGK) K2S 2K+ = S2Na2HPO4 2Na+ + HPO42HPO42H+ + PO43+

Yu cu hc sinh lm tng t Bi 4: (SGK) Bi 5: (SGK) ng C (gio vin yu cu hc sinh gii thch v sao chn C) Bi 7 (SGK): Gio vin yu cu hc sinh vit phn ng xy ra v xc nh s mol HCl phn ng vi MCO3 GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB Dn d : Tit sau thc hnh bi thc hnh s 1, v nh c trc phn cch tin hnh th nghim Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

6: BI THC HNH S 1 TNH AXIT - BAZ PHN NG TRONG DUNG DCH CC CHT IN LI
I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Cng c cc kin thc v axit - baz v iu kin xy ra phn ng trong dung dch cc cht in li 2. V k nng : - Rn luyn k nng tin hnh th nghim trong ng nghim vi lng nh ho cht II. Chun b dng c th nghim v ho cht cho thc hnh : 1. Dng c th nghim: - a thu tinh - ng ht nh git - B gi th nghim n gin - ng nghim - Tha xc cc ho cht bng thu tinh 2. Ho cht: Cha trong l thu tinh, nt thu tinh km ng ht nh git - Dung dch HCl 0,1M - Giy o pH - Dung dch NH4Cl 0,1M - Dung dch CH3COONa 0,1M - Dung dch NaOH 0,1 M III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: Gio vin chia hc sinh trong lp thnh 8 nhm thc hnh tin hnh th nghim. Th nghim 1: Tnh axit - baz a. Chun b v tin hnh th nghim - Thc hin nh SGK vit b. Quan st hin tng xy ra v gii thch - Nh dung dch HCl 0,1M ln mu giy pH, giy chuyn sang mu ng vi pH = 1. Mi trng axit mnh - Thay dung dch HCl bng dung dch NH3 0,1M giy chuyn sang mu ng vi pH = 9. Mi trng baz yu - Thay dung dch NH3Cl bng dung dch CH3COOH 0,1M, giy chuyn sang mu ng vi pH= 4. Mi trng axit yu. Gii thch: Mui CH3COONa to bi gc baz mnh v gc axit yu, khi tan trong nc, gc axit yu b thu phn lm cho dung dch c tnh baz. - Thay dung dch HCl bng dung dch NaOH 0,1M, giy chuyn sang mu ng vi pH = 13. Mi trng kim mnh. Th nghim 2: Phn ng trao i ion trong dung dch cc in li GV: Bi Xun ng - Dung dch Na2CO3 c - Dung dch CaCl2 c - Dung dch phenolphtalein - Dung dch CuSO4 1M - Dung dch NH3 c

Trng THPT Tn Lm a. Chun b tin hnh th nghim: - Thc hin nh SGK b. Quan st hin tng th nghim v gii thch:

GA ho hc 11CB

- Nh Na2CO3 c vo dung dch CaCl2 c, xut hin kt ta tng CaCO3. - Ho tan kt ta CaCO3 va mi to thnh bng dung dch HCl long, xut hin cc bt kh CO2. - Nh vi git dung dch phenolphtalein vo dung dch NaOH long cha trong ng nghim, dung dch c mu hng tm. Nh t t tng git dung dch HCl vo, va nh va lc, dung dch mt mu. phn ng trung ho xy ra to thnh dung dch mui trung ho NaCl v H2O. Mi trng trung tnh. - Nh dung dch NaOH vo dung dch CuSO4, xut hin kt ta xanh nht Cu(OH)2. Nh tip dung dch NH3 c vo lc nh, CU(OH)2 tan to thnh dung dch phc mu xanh thm, trong sut. V. Ni dung tng trnh: 1. Tn hc sinh..........lp..... 2. Tn bi thc hnh... 3. Ni dung tng trnh: Trnh by cc tin hnh th nghim, m t hin tng quan st c, gii thch, vit phng trnh, cc th nghim nu c.

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Chng II Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB NI T - PHT PHO

7: NI T
I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Bit c v tr ca nit trong bng tun hon, cu to electron. - Hiu c tnh cht vt l, ho hc ca nit - Hiu c ng dng ca nit, phng php iu ch nit trong cng nghip v trong phng th nghim 2. V k nng : - Vn dng c im cu to phn t ca nit gii thch tnh cht vt l, ho hc ca nit - Rn luyn k nng suy lun logic II. Chun b : GV: iu ch sn nit cho vo ng nghim y bng nt cao su HS: Xem li cu to phn t nit (Phn LKHH SGK ho hc 10) III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: - Gio vin nu cu hi: M t lin kt trong phn t nit? Hai nguyn t trong phn t nit lin kt vi nhau nh th no? - Gio vin gi y: Da vo c im cu to ca nguyn t N, t cu hnh bn ging kh him th cc nguyn t N phi lm th no - Gio vin kt lun: + Phn t N gm c 2 nguyn t + Hai nguyn t trong phn t N lin kt vi nhau bng 3 lin kt cng ho tr khng c cc Hot ng 2: - Gio vin cho hc sinh quan st ng nghim ng kh N - Hc sinh nhn xt v mu sc, mi v, c duy tr s sng khng v c c khng? - Gio vin b sung thm tnh tan, nhit ho rn, lng, kh nng duy tr s chy Hot ng 3 - Gio vin nu vn : + Ni t l phi kim kh hot ng, m im l 3 nhng nhit thng kh tr v mt ho hc, hy gii thch? Ni dung ghi bng I. Cu to phn t Nit - Phn t nit gm c 2 nguyn t - Hai nguyn t trong phn t ni lin kt vi nhau bng ba lin kt cng ho tr khng cc: N N

II. Tnh cht vt l: SGK

III. Tnh cht ho hc: - nhit thng nit kh tr v mt ho hc. Cn nhit cao c bit khi c xc tc nit tr nn hot ng - Tu thuc vo s thay i s oxi ho, nit c

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm + S oxi ho ca N dng n cht l bao nhiu? Da vo cc s oxi ho ca nit d on CTHH ca nit - Hc sinh gii quyt 2 vn trn: + Da vo c im cu to ca phn t + Da vo kh nng thay i s oxi ho ca nit

GA ho hc 11CB th th hin tnh kh hay tnh oxi ho

1. Tnh oxi ho: a) Tc dng vi kim loi mnh (Li, Ca, Mg, Al...) 6Li + N 2 2Li3 N
0
0

3 3

3Mg+ N 2 t Mgi 3 N 2 - Gio vin kt lun: b) Tc dng vi Hidro: 4000C, Pcao c xc tc: 0 + nhit thng N2 kh tr v mt ho hc. +2 0 0 , xt , p t 2 N H 3 Cn nhit cao c bit khi c xc tc N2 N 2 + 3 H 2 tr nn hot ng. 2. Tnh kh: Tc dng vi oxi: 30000C hoc + Tu thuc vo s thay i s oxi ho, nit c h quang in th th hin tnh kh hay tnh oxi ho. +2 0 N02 + O2 3000 2 N O C NO d dng kt hp vi O2: 2NO + O2 2NO2 Hot ng 4: - Gio vin t vn : hy xt xem N th hin tnh kh hay tnh oxi ho trong trng hp no - Gio vin thng bo phn ng ca N vi H v kim loi hot ng - Hc sinh xc nh s oxi ho ca N trc v sau phn ng, t cho bit vai tr ca N trong phn ng - Gio vin lu hc sinh: Nit phn ng vi liti nhit thng

Mt s oxit khc ca N: N2O, N2O3, N2O5 chng khng iu ch trc tip t phn ng ca N v O Kt lun: Nit th hin tnh kh khi tc dng vi nguyn t c m in ln hn v th hin tnh oxi ho khi tc dng vi nguyn t c m in nh hn

- Gio vin thng bo phn ng ca N2 vi O2 - Hc sinh xc nh s oxi ho ca nit trc v sau phn ng, t cho bit vai tr ca ni t trong phn ng - Gio vin nhn mnh: Phn ng ny xy ra rt kh khn cn nhit cao v l phn ng thun nghch. NO rt d dng kt hp vi oxi to thnh NO 2 mu nu C mt s oxit khc ca nit N2O, N2O3, N2O5 chng khng iu ch trc tip t phn ng ca N v O - Gio vin kt lun: Nit th hin tnh kh khi tc dng vi nguyn t c m in ln hn v th hin tnh oxi ho khi tc dng vi nguyn t c m in nh hn Hot ng 5: IV. ng dng: - Gio vin nu cu hi: Nit c ng dng g? - Hc sinh da vo kin thc thc t v t liu SGK tr li Hot ng 6: V. Trng thi thin nhin GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB VI. iu ch - Gio vin nu hai vn : a) Trong cng nghip: Chng ct phn on + Trong t nhin ni t c u v tn ti di khng kh lng. dng no b) Trong PTN: 0 + Ngi ta iu ch nit bng cch no? NH4NO2 t N2 + 2H2O - Hc sinh da vo kin thc thc t v t liu NH4Cl +NaNO2 t 0 NaCl + N2 + 2H2O SGK tr li - Gio vin trnh by k v phng php, nguyn tc iu ch nit bng cch chng ct phn on khng kh lng trong cng nghip - Gio vin trnh by cch iu ch N2 trong phng th nghim Cng c: Gio vin dng bi tp 4 SGK

Dn d : V nh lm bi tp 3,4,5 SGK

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

8: AMONIAC V MUI AMONI

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : * Hc sinh hiu c: - Tnh cht ho hc ca amoniac v mui amoni - Vai tr quan trng ca amoniac v mi amoni trong i sng v trong k thut * Hc sinh bit c: Phng php iu ch amoniac trong cng nghip v trong PTN 2. V k nng : - Da vo cu to phn t gii thch tnh cht vt l, tnh cht ho hc ca amoniac v mui amoni. - Vn dng nguyn l chuyn dch cn bng gii thch cc iu kin k thut trong sn xut amoniac. - Rn luyn kh nng lp lun logic v kh nng vit cc phng trnh trao i ion II. Chun b : GV: Dng c ho cht pht hin tnh tan ca NH 3, dung dch NH4Cl; dung dch NaOH; dung dch AgNO3; dung dch CuSO4, tranh (hnh 2.2); NH3 kh CuO; tranh (hnh 2.4) s thit b tng hp NH3 trong cng nghip III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : Kim tra s s, tc phong 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Ni dung ghi bng Hot ng 1: A. amoniac (NH3) - Gio vin nu cu hi; Da vo cu to ca I. Cu to phn t nguyn t N v H hy m t s hnh thnh N phn t amoniac? Vit cng thc electron v CT cu to phn t amoniac H H H - Hc sinh da v kin thc bit lp 10 v SGK tr li - Gio vin b sung: Phn t NH3 c cu to hnh thp, nguyn t N nh thp cn 3 nguyn t H nm 3 nh ca tam gic u l y ca hnh thp c cu to khng i xng nn phn t NH3 phn cc

- Trong phn t NH3 nguyn t N lin kt vi 3 nguyn t H bng 3 lin kt cng ho tr c cc, nguyn t N cn mt cp e cha tham gia lin kt. - NH3 l phn t phn cc - Nguyn t N trong phn t NH3 c s oxi ho -3 l thp nht trong cc s oxi ho c th c ca N Hot ng 2: II. Tnh cht vt l: - Gio vin chun b mt ng nghim cha sn - L cht kh khng mu, mi khai xc, nh amoniac. Cho hc sinh quan st trng thi, mu hn khng kh sc, c th h m nt cho hc sinh phy nh - Tan nhiu trong nc, to thnh dung dch c ngi. GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm tnh kim

GA ho hc 11CB

- Gio vin lm th nghim th tnh tan ca kh amoniac - Hc sinh quan st hin tng, gii thch. - Gio vin b sung: Kh NH3 tan rt nhiu trong nc, 200C mt lt nc ho tan c 800 lt NH3 Hot ng 3: III. Tnh cht ho hc: - Gio vin yu cu: Da vo thuyt axit - baz 1. Tnh baz yu: ca Bron-stet gii thch tnh baz ca NH3 a) Tc dng vi nc: Khi ho tan kh NH3 vo nc mt phn cc phn t NH3 phn ng: - Hc sinh: khi tan trong nc, mt phn nh NH3 + H2O NH+4 + OH- l mt baz yu cc phn t NH3 kt hp vi H+ ca nc NH+4 + OH- Gio vin b sung: Kb ca NH3 250C l b) Dung dch NH3 c kh nng lm kt ta 1,8.10-5 nn l mt baz yu nhiu hiroxit kim loi: - Gio vin: Khi cho dung dch FeCl3 vo dung VD1: dch NH3 s xy ra phn ng no gia cc ion FeCl3+3NH3+3H2O 3NH4Cl+ Fe(OH)3 trong 2 dung dch ny? - Hc sinh: Xy ra phn ng Fe3++3NH3 + 3H2O 3NH+4 + Fe(OH)3 Fe3+ + OH- Fe(OH)3 - Gio vin hng dn hc sinh thit lp nn phng trnh ho hc - Tng t hc sinh hnh thnh phng trnh VD2: ho hc VD 2 AlCl3+3NH3+3H2O 3NH4 + Al(OH)3 - Gio vin: NH3 kh cng nh dung dch d Al3+ + 3NH3 + 3H2O 3NH+4+Al(OH)3 dng nhn H+ ca dung dch axit to mui amoni - Gio vin m t th nghim gia kh NH 3 v c) Tc dng vi axit kh HCl - Hc sinh gii thch hin tng th nghim v VD: NH3 + 2H2SO4 (NH4)2SO4 vit phng trnh phn ng NH3(k) + HCl(k) NH4Cl (Khng mu) (khng mu) (khi trng) Nhn bit kh NH3 Hot ng 4: 3. Tnh kh: - Gio vin yu cu hc sinh cho bit: S oxi a) Tc dng vi O2 ho ca N trong NH3 v nhc li cc s oxi ho 4NH3 + 3O2 t 0 2N2 + 6H2O ca N. T d on CTHH tip theo ca NH3 0 , xt 4NH3 + 5O2 t 4NO + 6H2O da vo s thay i s oxi ho ca N b) Tc dng vi Cl2 - Hc sinh: Trong phn t NH3 nit c s oxi 2NH3 + 3Cl2 t 0 N2 + 6HCl ho -3 v cc s oxi ho c th c ca N l: -3, +1, +2, + 3, +4, +5. Nh vy trong cc phn ng ho hc khi c s thay i s oxi ho, s oxi ho ca N trong NH3 ch c th tng ln, ch th hin tnh kh. - Gio vin b sung: NH3 th hin tnh kh yu hn H2S - Gio vin yu cu hc sinh nghin c SGK cho bit tnh kh ca NH3 biu hin nh th no? GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm - Gio vin kt lun v CTHH ca NH3 Hot ng 5: Gio vin cho hc sinh nghin cu SGK v trnh by ng dng Hot ng 6: Hc sinh nghin cu SGK cho bit NH3 c iu ch trong PTN nh th no? Vit phng trnh ho hc? - Gio vin yu cu hc sinh s dng nguyn l L Sa-t-li-e lm cho cn bng dch chuyn v pha to NH3.

GA ho hc 11CB IV. ng dng: SGK

V. iu ch: 1. Trong phng th nghim: - Mui amoni vi dung dch kim

VD: NH4Cl + NaOH NH3 + NaCl + H2O NH+4 + OH- NH3 + H2O - Gio vin gi : C th p dng yu t p, t0, un nng dung dch NH3 m c xt, nng c khng? V sao? - Hc sinh: Tng p sut ca h, gim nhit , dng cht xc tc - Gio vin b sung: 2) Trong CN: Tng hp t cc nguyn t t 0 xt + Tng p sut: 300 - 100 atm N2 + 3H2 2NH3, H = -92KJ + Gim nhit : 450 - 5000C Cc bin php khoa hc p dng: + Cht xc tc; Fe Tng p sut: 200-300 atm + Vn dng chu trnh khp kn nng cao Gim nhit : 450 - 5000C hiu sut phn ng Cht xc tc: Fe/Al2O3. K2O Vn dng chu trnh khp knh nng cao hiu sut phn ng Hot ng 7: B. Mui amoni: (NH4)nX Gio vin cho hc sinh quan st tinh th mui L mui m trong phn t gm cation NH+4 v amoni clorua, sau ho tan vo nc, dng anion gc axit giy qu th mi trng dung dch. Hc sinh nhn xt trng thi, mu sc, kh nng tan v pH ca dung dch - Hc sinh: Tinh th khng mu, tan d trong I. Tnh cht vt l: nc, dung dch c pH > 7 - Gio vin khi qut: Mui amoni l hp cht tinh th ion, phn t + + Mui amoni l hp cht tinh th ion, phn t gm cation NH 4 v gc axit gm cation NH+4 v gc axit. - Tt c mui amoni u tan, l cht in li + Tt c mui amoni u tan, l cht in li mnh mnh Hot ng 8: II. Tnh cht ho hc: - Gio vin lm th nghim dung dch 1. Tc dng vi baz kim (NH4)2SO4 vo ng nghim, nh thm vi git VD: dung dch NaOH (NH4)2SO4 +2NaOH Na2SO4 + 2NH3 + 2H2O + - Hc sinh quan st nhn xt, vit phng trnh NH 4+OH NH3 + H2O phn ng dng phn t v ion thu gn iu ch NH3 trong PTN v nhn bit mui amoni - Hc sinh: c kh mi khai thot ra do: NH4Cl+NaOH NaCl + NH3+H2O NH+4 + OH- NH3 + H2O - Gio vin kt lun: Cc phn ng trn l phn ng trao i ion, phn ng 1 ion NH+4 nhng H+ nn l axit. Phn ng 1 dng GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB iu ch NH3 v nhn bit mui amoni Hot ng 9: 2. Phn ng nhit phn Gio vin lm th nghim: Ly mt t bt a) Mui amoni cha gc ca axit khng c tnh NH4Cl vo ng nghim kh, un nng ng oxi ho nghim, quan st. (HCl, H2CO3 NH3 + axit) - Hc sinh nhn xt, gii thch: Mui ng VD: NH4Cl t 0 NH3 + HCl nghim ht, xut hin mui gn ming ng t0 2NH3+CO2+2H2O nghim. Do NH4Cl b phn hu to NH3 kh v (NH4)2CO3 0 HCl kh, khi bay n gn ming ng nghim c NH4HCO3 t NH3 + CO2 + H2O t0 thp nn kt hp vi nhau thnh NH4Cl - Gio vin yu cu hc sinh ly thm v d b) Mui amoni cha gc ca axit c tnh oxi khc ho (HNO3, HNO2) - Gio vin yu cu hc sinh nhc li phng NH4NO3 t 0 N2O + 2H2O trnh iu ch N2 trong PTN 0 NH4NO2 t N2 + 2H2O - Hc sinh: NH4NO2 t N2 + 2H2O - Gio vin cung cp thm phn ng: 0 NH4NO2 t N2O + 2H2O T phn tch hc sinh thy c bn cht ca phn ng phn hu mui amoni l: Khi un nng mui amoni u b phn hu ra axit v NH3, tu thuc vo axit c tnh oxi ho hay khng m NH3 b oxi ho thnh cc sn phm khc Cng c bi: Gio vin dng bi tp 2 SGK cng c bi Dn d : V nh lm bi tp 2,4,6 Rt kinh nghim : nn dng li tit 1 sau khi nghin cu xong tnh cht ho hc ca NH3
0

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son :14....../...../..........

GA ho hc 11CB

Tit th :13.9: AXIT NITRIC V MUI NITRAT

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hiu : tnh cht ho hc ca axit nitric, so snh tnh cht ha hc vi cc axt khc. - Bit : tnh cht vt l, cng thc cu to ca HNO3 , ng dng ca HNO3 2. V k nng : - Rn luyn k nng vit phng trnh phn ng oxi ho kh v phn ng trao i ion - Rn luyn k nng lp lun logic v quan st nhn xt - Gii bi tp : tnh khi lng cc cht c km hiu sut phn ng 3. Thi -Tch cc hng th tm hiu tnh cht ha hc. - C thc an ton trong thc hnh th nghim, bo v mi trng. II. Chun b : 1/ GV: Cu; S; ng nghim; n cn, gi ng nghim, qu tm Na2CO3, HNO3 c v long, Fe 2/HS : n li cc kin thc hc v phng php cn bng phn ng oxi ho kh III. Phng php : - Thuyt trnh, quy np, nu vn , hot ng nhm IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Nu s o xy ha ca Nit 3. Bi mi : - t vn : tit trc tm hiu mt hp cht ca Nit c ng dng quan trng trng trong thc tin, c bit trong nn kinh t nc ta l Amnic, bn cnh c mt hp cht khc ca Nit cng c s dng trong lnh vc ny chnh l Axt Nitrc. Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: - Ngoi ng dng sn xut phn bn th cn c nhng ng dng no khc ca Axt Nitrc HS : Nu ng dng theo sch gio khoa GV : Chiu s tm tt ng dng Axt Nitrc Hot ng 2: GV: Chun b mt ng nghim cha sn axit nitric. Gio vin m nt l, un nng nh mt cht. Cho hc sinh quan st v pht hin mt s TCVL ca axit nitric Ni dung ghi bng A. Axit nitrit I. ng dng: SGK Trong phn t N c s oxi ho +5 II. Tnh cht vt l - Axit HNO3 l cht lng khng mu, bc khi trong khng kh m - Axit HNO3 d b nhit hoc nh sng phn hu - Axit HNO3 tan v hn trong nc

- Gio vin xc nhn nhn xt ca hc sinh v b sung: + axit nitric khng bn ngay nhit thng, di tc dng ca nh sng n cng b phn hu dn. Kh c mu nu l kh NO2. Phn ng phn hu: 4HNO3 4NO2 + O2 + 2H2O V vy axit HNO3 lu ngy c mu vng do GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm NO2 phn hu ra tan vo axit + Axit HNO3 tan trong nc theo bt k t l no Hot ng 3: HS :- vit cng thc cu to Axit HNO3 , xc nh s oxi ho ca nit. GV : chiu m hnh phn t Axit HNO3 v nhn xt cng thc ca hc sinh vit

GA ho hc 11CB

III. Cng thc cu to 1. Tnh axit: L axit mnh, dung dch HNO 3 lm i mu qu tm, tc dng vi baz, oxit baz, mui

IV.Tnh cht ha hc

Hot ng 4 : - GV : t vn t cu to phn t Axt HNO 3 IV. Tnh cht ha hc d on tnh cht ha hc c bn ca n. - HS : Nu tnh axt v tnh o xy ha ca axt HNO3 - GV : nhn xt v kt lun ? Nu tnh cht ha hc chung ca mt axt 1/ Tnh a xt HS : nu tnh cht ha hc ca mt axt thng VD: thng : lm qu tm ho , tc dng vi 2HNO3 + CuO Cu(NO3)2 + H2O baz, oxit baz v mt s mui GV : yu cu hc sinh vit phng trnh minh ha HS : hon thnh phng trnh phn ng GV: b sung phng trnh in ly 2HNO3 + Ba(OH)2 Ba(NO3)2 + 2H2O HS : lm th nghim chng minh tnh a xt 2HNO3+CaCO3 Ca(NO3)2+ H2O + CO2 HNO3 H+ + NO3- GV gi : Da vo cu to ca HNO3 gii 2. Tnh oxi ho: thch - l axit c tnh oxi ha mnh nht: - HS : trong phn t HNO3 nit c s oxi ho HNO3 c th b kh thnh +5 l s oxi ho cao nht ca nit. v vy trong -3 0 +1 +2 +3 cc phn ng c s thay i s oxi ho , s oxi NH4NO3, N2, N2O, NO, NO2 tu theo nng ho ca nit ch c th gim xung cc gi tr ca HNO3 v kh nng kh ca cht tham gia thp hn: -3, 0, +1, +2, +3, +4. - GV xc nhn: Nh vy sn phm oxi ho ca axit nitric rt phong ph, c th l: NH4NO3, N2, N2O, NO, NO2. - GV : hng dn hc sinh lm th nghim : a. Vi kim loi: Oxi ho hu ht cc kim loi tr Au v Pt Cu + HNO3 (long) 3Cu+8HNO3(l) 3Cu(NO3)2+2NO+ 4H2O Cu + HNO3 (c) 3Cu +8H+ + 2NO3- 3Cu 2+ +2NO+4H2O Fe + HNO3 (long) - HS : lm th nghim, nu hin tng, gii Cu + 4HNO3 () Cu(NO3)2+2NO2+ 2H2O thch, vit phng trnh phn ng dng phn t Cu +4H++2NO3- Cu2++2NO2+2H2O GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm v ion thu gn - GV : phn tch hc sinh thy kh nng oxi ho ca HNO3 ph thuc vo nng axit v bn cht ca cht kh - Qua phng trnh ion thu gn thy c bn cht ca NO3- c tnh o xy ha mnh trong mi trng a xt - GV : vit phng trnh phn ng tng qut ca kim loi vi a xt nitrc v lu trng hp kim loi mnh to hn hp sn phm : N2,N2O,NH4NO3

GA ho hc 11CB Fe +4 HNO3 (l) Fe(NO3)3+NO+ 2H2O Fe +4H++NO3- Fe3++NO+2H2O HNO3 + M M(NO3)3 + NO2 + H2O

HNO3l+ M kh yu M(NO3)n+NO+H2O Mkh mnh M(NO3)n + NO, N2O, NH4NO3 + H2O (n l ho tr cao nht v bn ca kim loi) 4Zn + 10HNO3l 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O

- GV: + Fe v Al th ng trong dung dch HNO3 c ngui. Gio vin gii thch cho hc sinh hiu c th ng l g. + Dn dt a ra kh nng phn ng vi phi kim + Chiu phim th nghim chng minh : S +HNO3 ( nng) - HS: Xc nh sn phm sinh ra v vit phng trnh phn ng. Nhn xt: Trong phn ng trn s oxi ho ca nit gim t +5 xung +4 s oxi ho ca S tng t 0 ln +6 cc i GV chiu phim th ngh : FeO + HNO3 (l) HS :xc nh sn phm, hon thnh phng trnh phn ng - GV kt lun: + Axit HNO3 c y tnh cht ca axit mnh + Axit nitric l cht oxi ho mnh, tc dng vi hu ht cc kim loi, mt s phi kim v hp cht c tnh kh. + Kh nng oxi ho ca HNO3 ph thuc nng ca axit v hot ng ca cht phn ng vi axit v nhit Hot ng 5 : cng c GV : chiu bi tp trc nghim : - Bi 1 : cu pht biu no sau y ng A/ Axt nitrc l mt axt mnh B/ Axt nitrc l mt cht xy ha mnh C/

*Ch : -Fe, Al th ng vi HNO3 c ngui

b. Vi phi kim: HNO3 c nng oxi ha c vi mt s phi kim nh C, S, P n s oxi ho cao nht

VD: S + 6HNO3 H2SO4 + 6NO2 + 2H2O

FeO + 4HNO3 (l) Fe(NO3)3+NO2 + 2H2O

- Hc sinh: Tt c mui nitrat u tan v in li Tt c cc mui nitrat u tan v l cht in li mnh mnh PT in li: - Ion NO-3 khng mu Ca(NO3)2 Ca2+ + 2NO-3 KNO3 K+ + NO-3 - Gio vin b sung: ion NO-3 khng mu v GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB mt s mui nitrat d b chy ra trong khng kh Hot ng 5: 2. Tnh cht ho hc: Gio vin lm th nghim; Nhit phn NaNO3 Cc mui M(NO3)n u km bn bi nhit (M l (ng 1) v Cu(NO3)2 (ng 2). kim loi). Sn phm phn hu ph thuc vo bn cht ca cation M - Hc sinh quan st hin tng v gii thch - M trc Mg: M(NO2)n + O2 + ng 1 thy c kh thot ra v lm cho que - M sau Cu: M + O2 + NO2 m bng chy ln (kh O2) - M cn li: oxit kim loi + O2 + NO2 + ng 2 thy c kh thot ra c mu nu VD: 2KNO3 2KNO2 + O2 (NO2 v lm cho que m bng chy ln (kh 2AgNO3 2Ag + 2NO2 + O2 O2) 2Cu(NO3)2 2CuO + O2 + 4NO2 - Gio vin: Khi ng hai ngui, rt nc vo Khi un nng M(NO3)n l cht oxi ho mnh lc nh thy c kt ta en. Rt vo mt cht H2SO4 long thy dung dch c mu xanh. Hc sinh gii thch hin tng, vit phng trnh phn ng - Hc sinh: Kt ta en l CuO, dung dch c mu xanh l CuSO4, phng trnh phn ng: 2Cu(NO3)2 2CuO + O2 + 4NO2 CuO + H2SO4 CuSO4 + H2O 2KNO3 2KNO2 + O2 - Gio vin b sung: Nhit phn mui nitrat ca kim loi ng trc Mg trong dy hot ng ho hc s thu c mui nitric v O2 cn nhit phn mui nitrat ca kim loi ng sauCu s thu c kim loi. VD: 2AgNO3 2Ag + 2NO2 + O2 Hot ng 6: 3. Nhn bit mui mui nitrat - Gio vin lm th nghim; Cho thm mnh Cu Trong mi trng axit ion NO-3 th hin tnh oxi v dung dch NaNO3. Thm dung dch H2SO4 ho ging HNO3 vo. VD: dung dch NaNO3 + H2SO4 long + Cu dung dch mu xanh + kh khng mu ho nu ngoi khng kh - Hc sinh quan st gii thch hin tng: dung 3Cu+8H++2NO32- 3Cu2++2NO + 4H2O dch ang t khng mu chuyn sang mu 2NO + O2 2NO2 (nu ) xanh, c kh khng mu sau ho nu trong Dng phn ng ny nhn bit dung dch mui khng kh thot ra. nitrat Phng trnh phn ng: 3Cu+ 8H++2NO-3 3Cu2+ + 2NO 4H2O 2NO + O2 2NO2 - Gio vin kt lun: Trong mi trng axit ion NO-3 th hin tnh oxi ho ging HNO3. Dng phn ng ny nhn bit dung dch mui nitrat Hot ng 7: II. ng dng mui nitrat - Hc sinh nghin cu SGK tm hiu thc t - iu ch phn m cho bit mui nitrat c nhng ng dng g? - iu ch thuc n en - Hc sinh: iu ch phn m, iu ch thuc n en Hot ng 8: C. Chu trnh ca nit trong t nhin: - Tm hiu trong t nhin nit c mt u? I. Qu trnh t nhin GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm tn ti dng no? Nit lun chuyn trong t nhin nh th no - Hc sinh s dng sgk v hnh 2.7 tr li cu hi trn Cng c bi: Gio vin s dng bi tp 2,2 SGK cng c bi Dn d : V nh lm bi tp 2,3,4,5,6,6 SGK

GA ho hc 11CB 1. Qu trnh chuyn ho qua li gia nit dng v c v nit dng hu c 2. Qu trnh chuyn ho qua li gia nit dng t do v nit ho hp II. Qu trnh nhn to

Tit sau luyn tp tnh cht ca nit v hp cht ca nit, v nh nm li cc kin thc theo kin thc cn nm SGK v lm cc bi tp trong bi luyn tp Rt kinh nghim : Khi lm th nghim Cu tc dng vi HNO3 c, thu c dung dch mu xanh cn ly t Cu v HNO3d, un nng nh axit trc ri mi cho Cu vo - Nn dng tit 1 khi ht phn tnh cht ho hc Bi tp tham kho: Ngy son : ......./...../..........

10: PHOTPHO
I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Bit c cu to phn t v cc dng th hnh ca photpho - Bit tnh cht vt l, ho hc ca photpho - Bit c phng php iu ch v ng dng ca photpho 2. V k nng : - Hc sinh vn dng nhng hiu bit v tnh cht vt l, ho hc ca photpho gii cc bi tp. II. Chun b : GV: Dng c gm ng nghim, kp g, gi sch, n cn. Ho cht gm photpho , photpho trng III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Trnh by tnh cht ho hc ca HNO3. Vit phng trnh phn ng 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: Gio vin yu cu hc sinh trnh by v tr ca P trong bng tun hon v nhn xt ho tr c th c trong hp cht ca photpho Hot ng 2: Hc sinh quan st photpho v photpho trng. Nghin cu SGK tr li cc cu hi: + Pht pho c my dng th hnh? + S khc nhau v tnh cht vt l ca cc dng Ni dung ghi bng I. V tr ca photpho trong bng tun hon: NhomVA

II. tnh cht vt l: C hai dng th hnh 1. Photpho trng: - Tinh th mu trng, gm cc phn t P 4 lin kt vi nhau bng lc htd Van-de-van yu . Tinh th P trng mm, t0nc thp

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB th hnh l g? - Gio vin gii thch s khc nhau v mt s - Rt c, khng tam trong nc, d tan trong tnh cht vt l ca 2 dng th hnh dung mi hu c - Gio vin lm th nghim chng minh s - Pht quan trong bng ti chuyn ho photpho v photpho trng - Gio vin b sung: Nu lu ngy photpho trng dn chuyn thnh photpho . Do cn bo qun photpho trng trong nc. Photpho trng rt c, cn photpho khng c - Gio vin kt lun: photpho c 2 dng th hnh chnh l v trng. Hai dng ny c th chuyn ho cho nhau Hot ng 3: - Gio vin nu vn : + Da vo s oxi ho c th c ca photpho d on kh nng phn ng ca photpho? Vit phng trnh phn ng minh ho. - Gii thch ti sao iu kin thng photpho hot ng mnh hn nit? - Gio vin nhn xt kin ca hc sinh v ch nhn mnh c im khc vi nit 2. Photpho : - Cht bt mu , c cu trc polime (P)n bn kh nng chy, kh bay hi - Khng c t0,ngngt Ptrng hoi P

II. Tnh cht ho hc: 1. Tnh oxi ho: Khi tc dng vi kim loi mnh.

3Na P Na3 P +

+1

2. Tnh kh: Khi tc dng vi phi kim hot ng v nhng cht oxi ho mnh a. Vi oxi:
5O2d + 4P 2 P 2 O5 3O2thiu+ 4P 2 P 2 O3 b) Vi Clo
0 0 =5 =2 0 0 =5 =2

5Cl 2d + 2P 2PCl 5 3Cl 2thiu+ 2P 2PCl 3 Kt lun: P hot ng mnh hn N iu kin thng. Do lin kt n trong phn t P km bn hn lin kt ba trong phn t nit - Ptrng hot ng mnh hn P - P va c tnh oxi ha va c tnh kh IV. ng dng:
0 0 +5 1

+5

Hot ng 4: - Hc sinh da vo SGK v tm trong thc t nhng ng dng ca photpho - Gio vin tm tt cc kin ca HS v ni r hn cc phn ng ho h c xy ra khi ly la bng dim Hot ng 5: - Hc sinh nghin cu SGK tr li cc cu hi sau: + Trong t nhin photpho tn ti di dng no? Gio vin cn dn dt, gi gip hc sinh tr li cc cu hi v cho hc sinh thy r tm quan trng ca photpho i vi sinh vt v con ngi Hot ng 6: V. Trng thi t nhin: (SGK) Ti sao trong t nhin nit tn ti dng t do VI. iu ch: GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB 0 cn photpho li tn ti dng n cht? Ca3(PO4)2 + 3SiO2 + 5C t 3CaSiO3 + Trong cng nghip photpho c sn xut +2Phi + 5CO2 bng cch no? Vit phng trnh phn ng? Cng c bi: Gio vin dng bi tp 1,2 SGK cng c bi Dn d : V nh lm bi tp 2,3,4,5,6 SGK Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

11: AXIT PHOTPHORIC V MUI PHOTPHAT

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Bit cu to phn t ca axit photphoric - Bit tnh cht vt l, tnh cht ho hc ca axit photphoric - Bit tnh cht v phng php nhn bit mui photphat 2. V k nng : - Vn dng kin thc v axit photphoric v mui photphat lm cc bi tp II. Chun b : GV: Ho cht gm axit sunfuric c, dung dch AgNO3; dung dch Na3PO4; dung dch HNO3. Dng c: ng nghim III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : Kim tra s s, tc phong 2. Kim tra bi c : Trnh by tnh cht ho hc ca photpho. Vit PTP 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: - hc sinh tr li cc cu hi sau: + Hy vit cng thc cu to phn t axit photphoric + Bn cht gia cc lin kt nguyn t trong phn t l g? + Trong hp cht ny s oxi ho ca photpho l bao nhiu? - Gio vin nhn xt kin ca hc sinh Hot ng 2: - GV cho HS quan st l ng axit photphoric - HS nhn xt v cho bit tnh cht vt l ca H3PO4 - GV b sung : axit photphoric tan trong nc theo bt k t l no l do s to thnh lin kt hir gia cc phn t axit photphoric vi cc phn t nc. Hot ng 3 : + Vit phng trnh in li ca H3PO4 chng minh l axit ba nc v l axit c mnh trung bnh. Ni dung ghi bng A. Axit photphoric: I. Cu to phn t :

II. Tnh cht vt l:(SGK)

III. Tnh cht ha hc 1. Tnh axit : Trong dd phn li theo 3 nc H3PO4 H+ + H2PO4H2PO4H+ + HPO42H2PO-4 H+ + PO43+ Cho bit trong dd H3PO4 tn ti nhng loi dung dch H3PO4 c nhng tnh cht chng ion no ? ca axit v c mnh trung bnh Nc 1 > Nc 2 > Nc 3 + Gi tn cc sn phm in li GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB + Vit phng trnh phn ng ca H3PO4 vi oxit baz, baz, kim loi, mui. - GV gip HS da vo t l s mol axit vi 2. Tc dng vi baz: baz hoc oxit baz xc nh mui sinh ra. Tu thuc vo t l s mol m mui sinh ra l mui axit hoc trung ho. - GV yu cu HS so snh tnh oxi ho ca VD: Tc dng vi NaOH HNO3 v H3PO4. Ly v d minh ho nNaOH t a = nH3PO 4 Nu a = 1: H3PO4 + 2NaOH Na2HPO4 + H2O (1) Nu a = 2: H3PO4+2NaOH Na2HPO4 + 2H2O (2) Nu a = 3: H3PO4 + 3NaOH Na3PO4 + 3H2O (3) Nu 1 < a , 2 xy ra (1. V (2) Nu 2 < a < 3 xy ra (2. V(3) 3. H3PO4 khng c tnh oxi ho Hot ng 4: IV. iu ch v ng dng - Hc sinh nghin cu SGK cho bit ccs 1. iu ch: phng php iu ch H3PO4 - Gio vin b sung thm tinh khit ca 2 PTN: 5HNO3long +3P+ 2H2O 3H3PO4 phng php + 5NO CN: Ca3(PO4)2 + 3H2SO4 3CaSO4+ 2H3PO4 +H O + Ol 2 Hoc: P P2 O5 2 H 3 PO4 2. ng dng: iu ch mui photphat v phn ln B. Mui photphat

Hot ng 5: - Hc sinh cho bit cc loi mui photphat v ly v d - Hc sinh da vo bng tnh tan v SGK cho bit c im v: 2 loi + Tnh tan + Phn ng thu phn

Mui trung ho ihirophtphat Mui axit ihirophtphat

1. Tnh tan: (SGK) Hot ng 6: 2. Nhn bit ion photphat: Gio vin lm th nghim: Nh dung dch TN: Cho dung dch AgNO3 vo dung dch AgNO3 vo dung dch Na3PO4. Sau nh vi Na3PO4: git dung dch dung dch HNO3 vo kt ta 3Ag+ = PO43- Ag3PO4 (Mu vng) Dung dch AgNO3 lm thuc th nhn bit mui tan photphat - Hc sinh nhn xt hin tng, gii thch v vit phng trnh phn ng. - Hc sinh: C kt ta vng, kt ta tan trong HNO3 - yu cu hc sinh nu ng dng ca phn ng GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm ny. Cng c bi: Gio vin dng bi tp 3 SGK cng c bi Rt kinh nghim :

GA ho hc 11CB

Dn d : V nh lm bi tp 3,4,5 SGK. Chun b cc loi phn bn cho tit hc sau:

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

12: PHN BN HO HC
I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Bit vai tr ca cc nguyn t N,P,K cc nguyn t vi lng i vi cy trng - Bit tnh cht vt l, tnh cht ho hc, cch iu ch chng trong CN 2. V k nng : - Vn dng kin thc nh gi cc loi phn bn v lm cc bi tp II. Chun b : GV: Ho cht gm cc loi phn bn. Dng c: ng nghim HS: Tm hiu cc ng dng III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : Kim tra s s, tc phong 2. Kim tra bi c : Trnh by tnh cht ha hc ca H3PO4 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: Hc sinh tr li cc cu hi sau: + Hy cho bit vai tr ca phn m + Cc nh gi cht lng lm da vo u Ni dung ghi bng I. Phn m: Phn m cung cp nit ho hp cho cy di dng ion nitrat NO3 v ion amoni NH+4. Phn m lm tng t l ca protit thc vt, c tc dng lm cho cy trng pht trin mnh, nhanh, cnh l xanh ti, cho nhiu ht, nhiu c hoc nhiu qu. Phn m c nh gi theo t l & v khi lng N Hot ng 2: 1. Phn m amoni + Gio vin cho hc sinh quan st l ng phn l cc loi mui amoni NH4Cl, (NH4)2SO4, m amoni v trnh by tnh cht vt l ca NH4NO3... chng + Gio vin yu cu hc sinh trnh by cch Cc loi mui ny c iu ch t amoniac v iu ch axit tng ng. 2NH3 + H2SO4 (NH3)2SO4 + Gio vin trnh by thm tc hi ca loi m ny Hot ng 3: 2. Phn m nitrat + Gio vin cho hc sinh quan st l ng phn l cc mui nitrat: NaNO3, Ca(NH3)2. Cc m nitrat v trnh by tnh cht vt l ca mui ny c iu ch t axit nitric v chng cacbonat kim loi tng ng + Gio vin yu cu hc sinh trnh by cch VD: iu ch m nitrat CaCO3+2HNO3 Ca(NO3)2 + CO2 +H2O + Gio vin trnh by thm tc hi ca loi m ny Hot ng 4: 3. Phn m ure: + Gio vin cho hc sinh quan st l ng phn Ure, (NH2)2CO l loi phn m tt nht hin GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm m ure v trnh by tnh cht vt l ca chng + Gio vin yu cu hc sinh trnh by cch iu ch, qu trnh bin i trong t ca m ure. + Gio vin trnh by tc dng chnh ca ure

Hot ng 5: + Trong t nhin photpho tn ti nhng dng no? + Ti sao trong t nhin nit tn ti dng t do cn photpho li tn ti dng n cht? + Trng cng nghip photpho c sn xut bng cch no? Vit phng trnh phn ng? - Gio vin dn dt, gi gip hc sinh tr li cc cu hi v cho hc sinh thy r tm quan trng ca photpho i vi sinh vt v con ngi - Yu cu hc sinh cho bit vai tr ca phnln, dng tn ti ca phn ln l g? - Cht lng phn ln c nh gi vo i lng no?

Hot ng 6: + Trong t nhin kali tn ti nhng dng no? - Gio vin cn dn dt, gi gip hc sinh tr li cc cu hi v cho hc sinh thy r tm quan trng ca kali i vi sinh vt v con ngi + Yu cu hc sinh nh gi cht lng ca phn kali

Hot ng 7: Gio vin yu cu hc sinh nghin cu SGK v trn by cch iu ch, nh gic cht lng GV: Bi Xun ng

GA ho hc 11CB nay, c t l %N rt cao (46%) iu ch: CO2 + 2NH3 (NH2)2CO + H2O Trong t c bit i (NH2)2CO + 2H2 (NH4)2CO3 Nhc im ca ure l d chy nc, tuy t hn so vi mui nitrat, v vy phi bo qun ni kh ro II. Phn ln: Phn ln cung cp photpho cho cy di dng ion photphat PO43Phn ln nh gi theo t l % khi lng P2O5 tng ng vi lng photpho c trong thnh phn ca n 1. Supe photphat: C hai loi supe ln n v supe ln kp a) supephotphat n. Cch iu ch: Trn qung photphat vi dung dch axit sufuric c, phn ng sau y xy ra: Ca3(PO4)2 + 2H2SO4 Ca(H2PO4)2 + 2CaSO4 Phn ng to nhit lm cho nc bay hi. Ngi ta thm nc va mui CaSO4 ky tinh thnh mui ngm nc CO4.2H2O (thch ca). Supephotphat n l hn hp ca canxiihirophotphat v thc cao. b) Supephotphat kp. Cch iu ch: trn bt qung photphat vi axit photphoric, phn ng sau y xy ra: Ca3(PO4)2 + 4H3PO4 3Ca(H2PO4)2 Trong thnh phn ca Supephotphat kp khng c ln thch cao, do t l %PO5 cao hn, chuyn ch tn km 2. Phn ln nung chy. Cch iu ch: Trn bt qung photphat v loi c magie (v d, bch vn cn gi l olomit CaCO3, MgCO3) p nh, ri nung nht cao trn 10000C. Sau lm ngui nhanh v tn thnh bt III. Phn Kali: Phn kali cung cp cho cy trng nguyn t kali di dng nguyn t ion K+ - Phn kali gip cho cy hp th c nhiu m hn, cn cho vic to ra cht ng, bt, cht x, cht du v tng cng sc chng bnh, chng rt v chu hn ca cy - Phn kali c nh gi theo t l % v khi lng ca kali oxit K2O tng ng vi lng kali c trong thnh phn ca n IV. Phn hn hp v phn phc hp - Phn hn hp: Cha N, P, K

Trng THPT Tn Lm loi ny so vi supe ln

GA ho hc 11CB - Phn phc hp: c sn xut bng phng php ho hc iu ch: NH3 tc dng vi H3PO4 Hot ng 8: V. Phn vi lng Yu cu tng t nh trn i vi phn kali v Cung cp cc nguyn t nh: Mg, Zn... phn hn hp, phn phc hp v phn vi lng Cng c bi: Gio vin dng ba tp 2 SGK cng c bi

Dn d : V nh lm bi tp 3,4 SGK Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

13: LUYN TP

TNH CHT CA NIT, PHOTPHO V HP CHT CA CHNG

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Cng c kin thc tnh cht vt l, tnh cht ho hc, iu ch v ng dng ca nit, amoniac, mui amoni, axit nitric, mui nitrat, photpho v hp cht ca chng 2. V k nng : - Rn luyn k nng vn dng kin thc gii bi tp II. Chun b : GV: Chun b bng tm tt ni dung l thuyt cn thit. HS: n tp l thuyt v lm y bi tp nh. III. Phng php :Quy np ,m thoi. IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Kim tra s chun b ca hc sinh 3. Tin trnh I. Kin thc cn nh: Nit C hnh e nguyn t m in Cu to phn t Cc s xi ha c th c tnh cht ha hc tnh kh tc dng vi xi tnh xi ha -tc dng vi hidro -tc dng vi kim lai mnh Hot ng 1: Gio vin t chc cho hc sinh tho lun khc su kin thc cn nh bng trn NH3 Tnh cht vt l Tnh cht ha hc Mui amni Phot pho

kh,mi khai,tan nhiu nht tinh th ,tan mnh trong trong nc nc,in ly mnh khv baz yu thy phn to mi trng axit,km bn nhit.

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm iu ch Nhn bit B3 rt ra nhn xt HNO3 CTCT S xi ha ca nguyn t +5 trung tm tnh axit tnh xi ha b4 Mui nitrat tan trong nc mnh mnh mnh +5 H3PO4 N2+H2NH3 NH4 +OH NH3+H2O mi khai
+ --

GA ho hc 11CB NH3+AXIT +dd bazNH3c mi khai

trung bnh khng c tnh xi ha

Mui photphat ty tng loi mui m kh nng tan trong nc khc nhau y khng c tnh xi ha

tnh cht ha hc: tnh cht ca mui thng thng -Tnh xi ha -Bnhit phn hy -Nhn bit

trong mi trng axit khng phn hy Cu+H+ddxanh,kh khng +Ag+ vngAg3PO4 mu ha nutong kk

c sinh lm cc bi tp sau rn luyn cc k nng vn dng l thuyt hc Bi 1: (SGK) Gio vin nhc li k nng xc nh s oxi ho Bi 4: (SGK) N 2 + 3 H 2 2 N H 3 //////////////////// H2 + Cl2 2HCl NH3 + HCl NH4Cl Bi 6: (SGK) a) 4P + 5O2 2P2O5 b) 3Na + P Na3 P Bi 9: (SGK)
0 0 +1 3 0 0 3

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB Gio vin yu cu hc sinh vit phn ng xy ra t xc nh thnh phn dung dch sau phn ng v vn dng cch tnh ton i n kt qu Dn d: V nh xem li cc phn ng ho hc gia mui v axit, baz, mui v iu kin phn ng xy ra hc cp 2 Bi tp bo ha hc ng dng s ra thng10 nm 2007 tt III/Tin trnh ln lp Hot ng 1:hs trnh by bi tp chun b theo yu cu hat ng 2 kim tra v hd bi 1:Nguyn t R c hp cht vi h l RH3xxit cao nht ca rcha43,66%khi lng R.R l nguyn t no G.HD:R2O5 Cng thc tnh 5khi lng nguyn ttong hp cht t ct xc nh R bi 2 3,2g Cu tc dng ht vi HNO3c thu th tch NO2 lbn(ktc) G.Hd.cch lm hsinh ktra li Bi 1

gt c RH3=>R2O5=>2.R+16.5 R=31=>R lPhot pho

Bi 2PTP: . Cu+4HNO3-> Cu(NO3)2+2NO2+2+H2O

ncu=0,05 mol nno=0,1mol

VNO2=2,24lit

Bi 3. 56 m3 (ktc) iu ch HNO3 .bit ch c 92% NH3 chuyn thnh HNO3.Khi lng dd HNO3 40% thu c l bao nhiu? cng thc tnh nng % Bi 3. nNH3=56.103/ /22,4=2,5.103 mol nHNO3=nNH3 mHNO3=2,5.63.103 g mddHNO3(40%)=mHNO3..100/C%= GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Bi 4 12,8gCu tan hon ton trong dd HNO3 thy that ra hn hp NO ,NO2 c t khi i vi H2 l 19 th tch hn hp ktc l bao nhiu? G.Hd:cc bc tin hnh

GA ho hc 11CB

Bi 4. H.tin hnh theo tng bc dhh/H2=19=>Mhh=38

n1=n2=1:1=>PTP: Al+ HNO3 Al(NO3)3+ NO+ H2O. Al+ HNO3 Al(NO3)3+ NO2+ H2O. Al+ HNO3 Al(NO3)3+ NO+ NO2+ H2O.

nCu=12,8/64=0,2mol=>nhh=0,2=>vhh=4,48lit Dn :tit sau thc hnh,chun b bi theo SGK kinh nghim BI TP B SUNG

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

14: BI THC HNH S 2 TNH CHT CA MT S HP CHT NIT, PHOTPHO

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Cng c cc kin thc axit nitric mui nitrat, mui photphat, phn bn ho hc 2. V k nng : - Rn luyn k nng tin hnh th nghim trong ng nghim vi lng nh ho cht II. Chun b : 1: Dng c th nghim: ng nghim, nt cao su dy ng nghim km mt ng dn thu tinh, cc 25o ml hoc chu thu tinh, b gi th nghim n gin, n cn, gi ng nghim 2. Ho cht: Cha trong l thu tinh, nt thu tinh km ng ht nh git - Dung dch HNO3 68% v 15% - Phn kali clorua, amoni sunfat, Supephotphat kp - Cu mnh, than - KNO3(tt) - Dung dch AgNO3, NaOH III. T chc hot ng dy hc : Gio vin chia hc sinh trong lp thnh 4 nhm thc hnh tin hnh th nghim Th nghim 1: Tnh oxi ho ca axit HNO3 c v long a) - Cho 1ml HNO3 68% vo ng nghim 1 - Cho 1ml HNO3 15% vo ng nghim 2 Cho vo mi ng nghim mt mnh Cu v un nng. b) Quan st hin tng xy ra v gii thch: - Cho mnh Cu vo ng nghim cha HNO3 c c kh NO2 mu nu bay ra v HNO3 c b kh n NO2. Dung dch b kh n NO. Dung dch cng chuyn sang mu xanh lam ca Cu(NO3)2. Lu hc sinh ly lng nh ha cht v trong sn phm phn ng c nhng kh NO v NO2 rt c Th nghim 2: Tc dng ca KNO3 nng chy v cacbon a) Chun b tin hnh th nghim Thc hin nh SGK b) Quan st hin tng th nghim v gii thch PTP: 2KNO3 + C 2KNO2 + CO2 + Q Th nghim 3: Phn bit mt s loi phn bn ho hc a) Chun b tin hnh th nghim Thc hin nh SGK b) Quan st hin tng th nghim v gii thch * Xc nh phn amoni sunfat - Nh dung dch BaCl2 vo ng nghim cha dung dch (NH4)2SO4 v dung dch NaOH c mu khai NH 3 bay ra theo phng trnh ho hc: GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm (NH4)2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2NH3 + 2H2O Phng trnh ion thu gn: NH+4 + HO- NH3 + H2O * Xc nh phn Supephotphat kp:

GA ho hc 11CB

Nh dung dch AgNO3 vo dung dch Ca(H2PO4)2 trong ng nghim xut hin kt ta Ag3PO4 mu vng. Ca(H2PO4)2 + 6AgNO3 2Ag3PO4 + Ca(NO3)2 + 4HNO3 IV. Ni dung tng trnh: 1. Tn hc sinh.......lp 2. Tn bi thc hnh:... 3. Ni dung tng trnh: a. trnh by cch tin hnh th nghim, m t hin tng quan st c, gii thch, vit phng trnh, cc th nghim 1 v 2 b. Hy in cc kt qu ca th nghim 3 vo bng sau y: Th t Tn ho Dng b Mu sc Tnh tan hc ngoi trong nc Cch xc nh PHH Cc PTHH

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Chng III Ngy son : ......./...../.......... CACBON - SILIC

GA ho hc 11CB

15: CACBON
I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Bit cu trc cc dng th hnh ca cacbon. - Hiu c tnh cht vt l, ho hc ca cacobon - Vai tr quan trng ca cacbon i vi i sng v k thut 2. V k nng : - Vn dng c nhng tnh cht vt l, ho hc ca cacbon gii cc bi tp c lin quan - Bit s dng cc dng hnh th ca cabon trong cc mc ch khc nhau II. Chun b : GV: M hnh than ch, kim cng, mu than g, m hng HS: Xem li kin thc v cu trc tinh th kim cng (lp 10), tnh cht ho hc ca cacbon (lp 9) III. Phng php : Trc quan,m thai. IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: - Gio vin yu cu hc sinh tm nhm cacbon trong BTH, gi tn nguyn t trong nhm, cho bit v tr ca nhm trong bng tun hon Hot ng 2: - Gio vin: T v tr ca nhm trong BTH yu cu hc sinh: + Vit cu hnh 2 nguyn t lp ngoi cng v s phn b cc e ngoi cng vo lng t trng thi c bn v kch thch + Nhn xt v s e c thn trng thi c bn, trng thi kch. + Kh nng to thnh LKHH t cc e c thn Ni dung ghi bng I. V tr ca nhm Cacbon trong BTH V tr: SGK

Trng thi c bn: 2s2 2p2 C 4 e lp ngoi cng trong c 2 e c thn trong cc hp cht chng c cng ho tr 2 - Trng thi kch thch: 2s1 2p3 C 4 e c thn trong cc hp cht chng c cng ho tr 4. Mt s hp cht c cng ho tr l 2 - Hc sinh nghin cu SGK, di s dn dt - Trong hp cht chng c s oxi ho +4, +2, -4 ca gio vin ln lt gii quyt vn tu thuc vo m n ca nguyn t lin kt vi chng - Gio vin kt lun: t c cu hnh e ca kh him nguyn t C to nn nhng cp e chung vi nhng nguyn t khc v trong cc hp cht chng co cc s oxi ho +2, +4. Ngoi ra cacbon v silic cn c s oxi ho -4 Hot ng 3: II. Tnh cht vt l GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm - Hc sinh: + Quan st m hnh v mu vt tm hiu cu trc cc dng th hnh ca cacbon. + Da vo SGK v kin thc thc t trnh by tnh cht vt l cc dng th hnh ca cacbon - Gio vin: Thit k bng hc sinh in vo /// cho d quan st i chiu

GA ho hc 11CB

Kim cng

Than ch

Fuleren

Tnh cht vt l Cu to ngs dng ///////////////////////////////////////////////////// - Gio vin hng dn hc sinh da vo c im cu trc tinh th ca cc dng th hnh gii thch ti sao cc dng th hnh ca cacbon c nhng tnh cht vt l tri ngc nhau Hot ng 4: Gio vin yu cu hc sinh d on tnh cht ho hc ca cacbon da vo cu trc nguyn t v cc trng thi s oxi ho ca cc bon - Hc sinh: Tnh oxi ho kh - Gio vin yu cu hc sinh cho bit: C th hin tnh oxi ho, tnh kh khi no? Vit phng trnh phn ng minh ho - Gio vin b sung thm mt s phn ng th hin tnh kh ca C v lu hc sinh: + V nhit cao C kh c CO2 do khi t chy C trong oxi ngoi CO2 sinh ra cn c CO. nu nhit cao sn phm ch yu l CO + Gio vin nhc hc sinh ch : - Nhng oxit kim loi t Al tr v trc khng b C kh - Yu cu hc sinh vit v cn bng phn ng

II. Tnh cht ho hc: nhit thng C kh tr v mt ho hc nhng tr nn hot ng khi un nng. Trong cc phn ng C th hin tnh kh, tnh oxi ho 1. Tnh kh: (c trng) a) Tc dng vi oxi C0 + O2 t C O2 nhit cao CO2 + C t 2CO
0 0

+4

b) Tc dng vi hp cht. - C kh c nhiu oxit kim loi (tr oxit kim loi t Al tr v sau trong dy in ho) vi oxit phi kim nhit cao, vi HNO3, H2SO4c, KClO3 3C+ Fe2O3 t 2Fe+ 3CO CO2 + C t 2CO H 2O + C t 2CO+ H 2 H 2SO4dc + t 2CO2 + 2H2O + 2SO C 2
0
0

+2

+2

+2

+4

Hot ng 3: 2. Tnh oxi ho: Gio vin yu cu hc sinh tm phng trnh a) Tc dng vi hir 0 4 chng minh tnh oxi ho ca C 0 C+ 2H2 t CH4 Hc sinh ch ra 2 phn ng vi H2 v kim loi b) Tc dng vi vi kim loi nhit cao to cacbua

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm
0
0

GA ho hc 11CB 3 C+ 4Al t AlC 3 (nhm cacbua) III. ng dng:

4

Hot ng 4: - Gio vin yu cu hc sinh cho bit kim cng, than ch, than v nh hnh c nhng ng dng g? - Hc sinh: trang sc, dao ct thu tinh, mi khoan... - Gio vin yu cu hc sinh da vo cc c im tnh cht vt l, ho hc gii thch cc ng dng Hot ng 5: IV. Trng thi thin nhin: (SGK) - Gio vin yu cu hc sinh da vo SGK v hiu bit cuc sng cho bit trng thi thin nhin ca cacbon - Gio vin b sung thm cc kin thc thc t V. iu ch: Than ch Than

100000atm,3000 C KCnhn to
u i 1 0 0 ,th ikh m 0C h
than ch
0

than cc

0 2500C,o kh him

- Gio vin cung cp cho hc sinh phng php iu ch cc dng th hnh ca cabon Cng c bi: C phn ng c vi cc cht G + O2khng kh thiu than g. no trong cc cht sau; Fe2O3, CO2, H2, HNO3, CH4 t 0 than mui + H2 H2SO4c, K2O, Al2O3, CO. Vit phng trnh phn ng xy ra Dn d : V nh lm bi tp 23.2; 23.5 SBT Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

16: HP CHT CA CACBON

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hc sinh bit:- Cu to phn t CO v CO2 - Tnh cht vt l, ho hc ca CO v CO2 - Cc phng php iu ch v ng dng ca CO v CO2 - Tnh cht vt l, ho hc ca axit cacbonic v mui cacbonnat 2. V k nng : - Cng c kin thc v lin kt ho hc - Vn dng cc kin thc gii thch cc tnh cht v ng dng ca cc oxit ca cacbon trong i sng k thut II. Chun b : HS: n li cch vit cu hnh e v phn b e vo cc lng t. Xem li cu to phn t CO III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : ? Cacbon c nhng tnh cht ho hc c trng no? Cho v d minh ho 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: - Hc sinh vit cu hnh enzim ca C v oxi, s phn b e vo cc lng t trng thi c bn - Gio vin gii thch s hnh thnh phn t CO - Gio vin yu cu hc sinh nhn xt cu to phn t CO ging cu to ca cht no hc - Hc sinh: C lin kt 3 bn vng, KLPT ging N2 Hot ng 2: - Gio vin yu cu hc sinh nghin cu SGK cho bit im ging nhau v khc nhau v TCVL ca CO v N=2= - Hc sinh: Kh khng mu, khng mi, khng v, nh hn khng kh, t tan trong nc, khc Nit l CO rt c - Gio vin gii thch CO v sao c Hot ng 3: - Gio vin yu cu hc sinh t c im cu to d on TCHH ca CO Ni dung ghi bng A. Cacbo monooxit: CO Cu to phn t: C O C nhiu c im ging N2 (lin kt 3 bn vng, KLPT, s e trong phn t...)

I. Tnh cht vt l:

Kh khng mu, khng mi, khng v, nh hn khng kh, t tan trong nc, khc Nit l CO rt c II. Tnh cht vt l: 1. Ging N2, CO2 km hot ng nhit thng v tr nn hot ng khi un nng. N l oxit khng to mui (oxit trung tnh)

- Hc sinh: Do phn t bn nn km hot ng nhit thng, ch hot ng nhit cao - Gio vin b sung: nhit thng khng 2. Cht kh mnh: tc dng vi nc, oxit baz, dung dch baz GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB nn cn gi l oxit khng to mui. C 2+(CO) c *CO chy trong khng kh xu hng chuyn ln C4+(CO2) bn nn c tnh 2CO + O2 t 0 2CO2, H < 0 kh mnh nhit cao * Tc dng nhiu oxit kim loi 0 3CO + Fe2O3 t 2Fe + 3CO2 Hot ng 4: Gio vin yu cu hc sinh nghin cu SGK cho bit kh CO c iu ch nh th no? Vit phng trnh phn ng? Sn phm ph ca cc phng php ny l g v loi chng ra khi CO nh th no? III. iu ch: a) Trong PTN HCOOH H 2 SO4 d CO + H2O b) Trong CN 0 C + H2O t CO + H2
0

CO2 + C t 2CO Hot ng 5: B. Cacbon ioxit :(CO2) - Gio vin yu cu hcinh vit cng thc e, Cu to phn t CO2 CTCT phn t CO2 nhn xt ho tr v s oxi O = C = O ho ca C

Hot ng 6: Hc sinh nghin cu SGk v hiu bit thc t rt ra TCVL ca CO2 - Gio vin b sung thm nh hng ca CO2 n mi trng Hot ng 7: - Gio vin: s oxi ho +4 ca C kh bn nn trong cc phn ng kh b thay i - Gio vin yu cu hc sinh chng minh CO2 l oxit axit, vit phng trnh phn ng v cho bit c im ca axit cacbonic

I. Tnh cht vt l :(SGK)

II. Tnh cht ho hc: a) L khng kh duy tr s sng v s chy

b) L oxit axit - Tc dng vi nc CO2 + H2O H2CO3 H2CO3 l axit hai nc rt yu, km bn phn hu thnh CO2 v H2O - Hc sinh nghin cu SGK cho bit iu ch III. iu ch: CO2 trong CN v PTN 1. Trong PTN: mui cacbonat + axit mnh: CaCO3 + 2HCl CaCl2 + CO2 H2O 2. Trong CN: 0 CaCO3 t CaO + CO2 Hot ng 8: Gio vin yu cu hc sinh chng minh CO2 l oxit axit, vit phng trnh phn ng v cho bit c im axit cacbonic C. Axit cacbonic v mui cacbonat: H2CO3 l axit hai nc rt yu, km bn phn hu thnh CO2 v H2O Trong dung dch: - Gio vin yu cu hc sinh cho bit v sao H2CO3 HC-3 + H+ mui cacbonnat hay hirocacbonat u tham HCO-3 H+ + CO32gia c phn ng vi axit mnh, ti sao mui - Tc dng vi oxit baz hirocabonat phn ng c vi axit, cho v d - Tc dng vi dung dch kim to mui trung ho: Na2CO2, CaCO3...v to mui axit: NaHCO3, Ca(HCO3)2... - Gio vin thng bo kh nng b nhit phn ca cc loi mui - Gio vin yu cu hc sinh trnh by tnh cht ca mui cacbonat v hirocacbonat GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB - Gio vin yu cu hc sinh trnh by tnh cht I. Tnh cht chung ca mui cacbonat ca mui cacbonat v vit phng trnh mnh 1. Tnh tan: (SGK) ho 2. Tc dng vi axit: VD: NaHCO3 + HCl NaCl + CO2 + H2O HCO-3 + H+ CO2 + H2O Na2CO3 + 2HCl NaCl + CO2 + H2O CO32- + 2H+ CO2 + H2O Hot ng 9: Gio vin cho hc sinh nghin cu SGk v ng 3. Tc dng vi dung dch kim; Mui dng cc mui quan trng ca cacbonat hirocacbonat tc dng vi dung dch kim Cng c bi: Lm bi tp 4 SGK VD: NaHCO3 + NaOH Na2CO3 + H2O HCO-3 + OH- CO32- + H2O 4. Phn ng nhit phn: - mui cacbonat tan khng b nht phn - mui cacbonat tan -> oxit KL + CO2 - mui hirocacbonat mui cacbonat + CO2 + H2O VD: 0 2NaHCO3 t Na2CO3 + CO2 + H2O MgCO3 t MgO + CO2 II. Mt s mui cacbonnat quan trng Dn d : V nh lm bi tp v xem trc bi "Silic v hp cht ca silic" Rt kinh nghim :
0

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

17: SILIC V HP CHT CA SILIC

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hc sinh bit: + Tnh cht vt l, ho hc ca silic + Tnh cht vt l, ho hc ca cc hp cht silic + Phng php iu ch v ng dng cc n cht v cc hp cht ca silic 2. V k nng : - Vn dng kin gii cc bi tp lin quan - Vn dng kin thc gii thch mt s vn c lin quan trong thc t i sng II. Chun b : GV: Mu vt ct, dung dch Na2SiO3, HCl, phenolphtalein, cc, ng nghim, a thu tinh III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: Hc sinh nghin cu SGK v cho bit TCVL ca silic, so snh vi cabon + C hai dng th hnh: tinh th v v nh hnh (ging C). + Nhit si v nhit nng chy cao + Si c tnh bn dn (khc C) Hot ng 2: - Gio vin yu cu hc snh nghin cu SGK ri so snh vi C, Si c tnh cht ho hc ging v khc nhau nh th no? Ni dung ghi bng A. Silic I. Tnh cht vt l: (SGK)

II. Tnh cht ho hc: 1. Tnh kh: a) Tc dng vi phi kim: Haloge, O2, C... Si + 2F2 SiF4 0 Si + O2 t SiO2 Si + C SiC Gio vin yu cu hc sinh ly phn ng minh b. Tc dng vi hp cht: 0 ho 3Si + Fe2O3 t 2Fe + 3SiO2 Si + 2NaOH + H2O Na2SiO3 + 2H2 2. Tnh oxi ho: Tc dng vi kim loi nhit cao 0 Si + Mg t Mg2Si Hot ng 3: - Gio vin yu cu hc sinh nghin cu SGK v cho bit: + Trong t nhin silic tn ti u v dng no? III. Trng thi t nhin IV. ng dng: SGK V. iu ch: Cho SiO2 + cht kh mnh t0 cao

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm + ng dng v iu ch silic

GA ho hc 11CB C + SiO2 Si + 2CO

t0
0

Mg + SiO2 t Si 2MgO Hot ng 4: B. Hp cht ca Silic - Gio vin quan st mu ct sch, tinh th I. Silic ioxit: (SiO2) thch anh v cho nhn xt v TCVL ca SiO2 a) Tnh cht vt l v trng thi t nhin: b) Tnh cht ho hc: - Hc sinh nghin cu SGK cho bit TCHH ca - L oxit axit nn tc dng vi kim c nng SiO2? Vit phng trnh phn ng minh ho? hoc nng chy, mui cacbonat kim loi kim nng chy - Gio vin nhn xt kin ca hc sinh v b SiO2 + NaOH t 0 Na2SiO3 + H2O sung nhng iu cn thit 0 SiO2 + Na2CO3 t Na2SiO3 + CO2 - SiO2 tan c trong HF 4HF + SiO2 SiF4 + 2H2O Hot ng 5: II. Axit Silicxic: - Gio vin lm th nghim; Cho kh CO2 li - Kt ta keo, khng tan trong nc qua dung dch natri silicat. Khuy bng a - D mt nc khi un nng 0 thu tinh cho n khi xut hin mu trng c H2SiO3 t SiO2 + H2O th ngng - Hc sinh quan st nhn xt v gii thch: - L axit yu, yu hn c H2CO3 do : + Cht trong cc nhanh ng li thnh khi do Na2SiO3+CO2+H2O H2SiO3 Na2CO3 + c phn ng III. Mui silicat Na2SiO3+CO2+H2O H2SiO3 + Na2CO3 Ch c silicat kim loi kim tan trong nc, + H2SiO3 l kt tu keo, khng tan trong nc. dung dch ca n c mi trng kim + H2SiO3 l axit yu hn c H2CO3 Cng c bi: Gio vin cho hc sinh lm bi tp s 3 SGK cng c bi Dn d : V nh lm bi tp V nh lm bi tp 1,2,3,4,5 SGK Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

18: CNG NGHIP SILICAT

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hc sinh bit: + Thnh phn ho hc v tnh cht ho hc ca thu tinh, xi mng, gm - Phng php sn xut cc vt liu thu tinh, gm, xi mng t ngun nguyn liu t nhin 2. V k nng : - Phn bit vt liu thu tinh, gm, xi mng da vo thnh phn tnh cht ca chng - Bit cch s dng v bo qun cc sn phm lm bng cc vt liu thu tinh, gm, xi mng II. Chun b : GV: S l sn xut Clanke, mu xi mng HS: Sau tm tm kim cc mu vt bng thu tinh, gm s III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : ? Trnh by tnh cht ho hc ca silic. Vit phng trnh minh ho 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: - Hc sinh nghin cu SGK v thc t hy cho bit: + Thu tinh c thnh phn ho hc ch yu l g? + Thu tinh c chia thnh my loi? + Hy nu mt s tnh cht thu tinh Ni dung ghi bng A. Thu tinh I. Thnh phn ho hc v tnh cht ca thu tinh: - Thnh phn: Na2O, CaO, 6SiO2 - Tnh cht: gin, h s gin n nhit ln II. Mt s loi thu tinh: - Thu tinh thng: Ch yu l Na2O, CaO, 6SiO2. Lm ca knh, gng soi - Gio vin nhn xt cc kin ca hc sinh v - Thu tinh pha l: Thay Na2O, CaO bng K2O, b sung thm thnh phn v tnh cht ca mt PbO. Lm thu knh, lng knh... s loi thu tinh - Thu tinh i mu: C cha AgBr, AgCl - Thu tinh thch anh: Ch yu SiO2 - Thu tinh c mu: Thm mt s loi oxit c mu; Cr2O3, Fe2O3, MnO... Hot ng 2: B. gm: - Hc sinh tm hiu SGK cho bit: L vt liu c iu ch ch yu t t st + Thnh phn ho hc ch yu ca gm l I. Gch, ngi: SGK g? + C my loi gm? Cch sn xut cc loi II. Snh, s: 0 gm nh th no? 1. Snh: t st 1200 snh. Ngi ta trng C lp men mui nng trc khi nung bo v khi thm nc - Gio vin cho hc sinh quan st mu thu tinh 2. S: Cao lanh, fenspat, thch anh, mt s oxi v m gm hc sinh phn bit kim loi khc nung 10000C. ngui trng GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB men ri nung li 14000C c s Hot ng 3: C. Xi mng: - Hc sinh nghin cu SGK v t kin thc I. Thnh phn ho hc ca xi mng: thc t cho bit: 3CaO.SiO2; 2CaO.SiO2; 3CaO.Al2O3 + Xi mng c thnh phn ho hc ch yu l II. Sn xut xi mng: g? vi, t st nung 13000C trong l quay clanke. Nghin nh trn cht ph gia xi mng + Xi mng Poolng c sn xut nh th no? + Qu trnh ng cng xi mng xy ra nh th III. Qu trnh ng cng xi mng: no? 3CaO.SiO + 5H2O Ca2SiO4.4H2O + Ca(OH)2 - Gio vin dng s l quay sn xut clanke 2CaO.SiO2 + 4H2O Ca2SiO4.4H2O mo t s vn hnh ca l 3CaO.Al2O3+ 6H2O Ca3(AlO3).6H2O Cc tinh th hirat ny xen k vi nhau thnh tng khi cng v bn

Dn d : V nh xem bi luyn tp phn kin thc cn nh v lm cc bi tp trong bi luyn tp Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

19: LUYN TP

TNH CHT CA CACBON, SILIC V HP CHT CA CHNG

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Cng c kin thc tnh cht vt l, tnh cht ho hc, iu ch v ng dng ca C, Si, CO, CO 2, H2CO3, mui cacbonat v hirocacbonat, axit sixilic, mui silicat 2. V k nng : - Rn luyn k nng vn dngh kin thc gii bi tp II. Chun b : GV: Chun b bng tm tt ni dung l thuyt cn thit HS: n tp l thuyt v lm y bi tp III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Kt hp trong gi dy 3. Bi mi : Kin thc cn nh: Cacbon Silic CO, CO2 SiO2 H2CO3 H2SiO3 Mui + Cacbonat + Silicat

C. Thc TCVL TCHH .Ch .Dng

Hot ng 1: Gio vin t chc cho hc sinh tho lun khc su kin thc cn nh di y: - Tnh cht vt l, ho hc, iu ch. ng dng Hot ng 2: Hc sinh cng c li kin thc ca mnh bng cch in vo bng trn Bi tp: Hot ng 3: Cho 3 hc sinh ln bng lm bi tp 2,4,6 SGK

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../.......... Chng IV: I CNG V HO HC HU C

GA ho hc 11CB

20: M U V HU C
I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : Hc sinh bit: - Khi nim hp cht hu c, cch phn loi ho hc hu c, v c im chung ca hp cht hu c - Khi nim v phn tch nguyn t 2. V k nng : - Hc sinh nm c mt s thao tc tch bit v tinh ch hp cht hu c II. Chun b : GV: Dng c chng ct v phu chit, bnh tam gic, giy lc, phu. Trenh v b dng c chng ct, ho cht, nc, du n III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : khng 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: Gio vin yu cu hc sinh nhc li cc khi nim v hp cht hu c, ho hc hu c, so snh t l v s lng hp cht hu c so vi hp cht ca cacbon - Gio vin kt lun Hot ng 2: - Gio vin yu cu hc sinh: + Quan st hnh vit CTPT v tn ca nhng cht c cu to trong hnh. + Hc sinh nhn xt s ging v khc nhau v thnh phn phn t ca cc cht . T rt ra khi nim v hirocacbon v dn xut ca hirocacbon Ni dung ghi bng I. Khi nim ho hc hx v hp cht hu c: - Hp cht hu c l hp cht ca cacbon (tr CO, CO2, mui cacbonat, xianua, cacbua...) - Ho hc hu c l ngnh ho hc chuyn nghin cu cc hp cht hu c

II. Phn loi hp cht hu c 1. Phn loi: - hirocacbon: Ch cha C v H - Dn xut ca hirocacbon: ngoi H cn c O, Cl, S... 2. Nhm chc: - L nhm nguyn t gy ra cc phn ng ho hc c trng ca phn t hp cht hu c. - Gio vin khi qut s phn loi hp cht hu - Mt s loi nhm chc quan trng: c -HO, -COOH, -Cl, -C=C-, -OHot ng 3: III. c m chung ca cc hp cht hu c: - Gio vin yu cu hc sinh 1. c im cu to: - Phi c cacbon, ngoi ra cn c H, O, Cl, S... + Nhc li mt s hp cht hu c hc lp - LKHH hp cht hu c thng l LKCHT 9 + Nhn xt thnh phn phn t, loi lin kt trong phn t hp cht hu c - Gio vin thng bo thm v tnh cht vt l, 2. Tnh cht vt l: GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB ho hc chung ca hp cht hu c ri ly v - Thng ts, tnc thp, d bay hi d chng minh - Thng khng tan hay t tan trong nc, nhng tan trong dung mi hu c 3. Tnh cht ho hc: - a s hp cht hu c khi t chy, chng km bn vi nhit nn b phn hu bi nhit - Phn ng trong hp cht hu c thng xy ra chm, khng hon ton, khng theo mt hng nht nh v phi un nng hay cn xc tc Hot ng 4: IV. S lc v tnh nguyn t: - Gio vin nu mc ch v phng php phn 1. Phn tch nh tnh: tch nh tnh a) Mc ch: Xc nh cc nguyn t c trong hp cht hu c - Gio vin lm th nghim phn tch glucoz b) Phng php: Phn hu hp cht hu c thnh hp cht hu c n gin ri nhn bit bng phn ng c trng - Hc sinh nhn xt hin tng v rt ra kt lun 0 c. Phng php tin hnh Glucoz CuO CO2 + H2O ,t Xc nh cacbon v hiro Nhn ra CO2:

CO2 + Ca(OH)2dd CaCO3 + H2O (vn c) Nhn ra H2O: Vy hp cht hu c A c mt C, H CuSO4 + 5H2O CuSO4.5H2O Trng Xanh Kt lun: Trong thnh phn glucoz c C v H - gio vin tng qut ln vi hp cht hu c bt k Hot ng 5: Xc nh Nit 0 - Hc sinh nghin cu SGK rt ra kt lun HCHC CuO SPVC ,t phng php xc nh s c mt ca nit trong ,t 0 NaOH Kh c mi khai bay ln c NH3 hp cht hu c Vy hp cht A c mt N - Gio vin tm tt phng php xc nh N dng s Hot ng 6: 2. Phn tch nh lng: - Gio vin nu mc ch v phng php phn a) Mc ch: Xc nh t l khi lng cc tch nh lng nguyn t trong hp cht hu c - Hc sinh quan st s phn tch nh lng b) Phng php: phn hu HCHC thnh HCVC C, H, tm hiu vai tr cc cht trong cc thit ri nh lng chng bng phng php khi b, th t lp t thit b lng hoc th tch - Gio vin yu cu hc sinh cho bit: c) Phng php tin hnh: + Cch xc nh khi lng CO2, H2O sinh ra VD: Phn tch mAg hp cht hu c A + Nu i v tr bnh 1 v 2 c khng? V Cho sn phm phn tch ln lt i qua cc sao? bnh: Bnh 1: Hp th H2O bi H2SO4c, P2O5, dung dch mui bo ho Hc sinh nghin cu SGK tr li cu hi sau m = m
H 2O bin h 1

Bnh 2: Hp th CO2 bi CaO, dung dch GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm kim...

GA ho hc 11CB

mCO2 = mbin h 2
Sau khi hp th CO2 v H2O o th tch kh cn li ri quy v (ktc) d) Biu thc tnh:

mC =

12.m 2 CO 44 mCO2 .12.100% 44.m A

= >%C = mC =

2.m 2O H 18 mH2O .2.100% 18.m A mN .100% mA

= >%H

mN = 28.V/22,4 >%N = =

- Oxi; mo = mA - (mC + mH + mN +...) Hay: %O = 100 - (%C + %H + %N) Cng c bi: Dn d : V nh lm bi tp 2,3,4,5 SGK Xem li CtPT, CTCT tn ca mt s hp cht hu c hc lp 9 Rt kinh nghim : Cho hc sinh tm hiu trc nh c s v phng php chng ct ru, tinh du, kt tinh ng a phng.

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

21: CNG THC PHN T - HP CHT HU C

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hc sinh bit cc khi nim v ngha cng thc n gin nht, cng thc phn t v hp cht hu c 2. V k nng : - Hc sinh bit: + Cc thit lp cng thc n gin nht t kt qu phn tch nguyn t - Cch tnh phn t khi v cch thit lp cng thc phn t II. Chun b : GV: Tranh phng to hnh 5.4 SGk, ma tnh b ti III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : Kim tra s s + tc phong 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Ni dung ghi bng Hot ng 1: I. Cng thc n gin nht: + Nu ngha cu to n gin nht 1. nh ngha: Cu to n gin nht cho bit cc nguyn t Cng thc n gi nht cho bit cc nguyn t v t l ti gin s nguyn t cc nguyn t v t l ti gin s nguyn t cc nguyn t trong phn t trong phn t - Gio vin: Cng thc phn t c th trng hoc l b s ca cng thc n gin nht Hot ng 2: 2. Thit lp cng thc n gin nht - Gio vin cho hc sinh xt v d SGk di d CTTQ Phn tch thnh phn dn dt ca gio vin theo cc bc: CxHyOzN1 cht A nh tnh + Hc sinh c CTPT ca A + Hc sinh lp t l s mol cc nguyn t c CTTQ trong A CaHbOcNd T l s nguyn t : + Hc sinh cho bit mi lin h gia t l s PT Lng %C, %H, x,y,z, %C,/12, %H1, mol v t l s nguyn t %O, %N %O/16, %N/14 + T mi lin h trn suy ra CTG nht ca A - Gio vin: Nu t CTPT ca A l (C5H6O)n -VD: Hp cht hu c A(C,H,O): 73,14%C; hy nu ngha ca n 7,24%H Lp cng thc n gin nht ca A CTPT A; CxHyOz - Gio vin yu cu hc sinh tm tt cc bc T l s mol (t l s nguyn t) ca cc lp CTG nht ca mt s hp cht hu c nguyn t trong A NC: nH : nO = x : y ; z 73,14 7,24 19,62 = : = 12 1 16 = 6,0957,2041,226 5: 6:1 : : = Hot ng 3: II. Cng thc phn t: GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm - Gio vin yu cu hc sinh vit cng thc phn t mt s hp cht bit, t : + Nu ngha ca cng thc phn t + Tm t l s nguyn t tng nguyn t trong mi cng thc, suy ra cng thc n gin nht - Hc sinh: Nhn xt thng qua bng CTPT Etilen Axetilen Axit. Axetic Ru etylic C2H4 (CH2)2 C2H2 (CH)2 C2H4O2 (CH2O)2 C2H6O (C2H6O)4 T l s nt 1:2 1:1 1:2:1 2:6:1 CTG nht CH2 CH CH2O C2H6O

GA ho hc 11CB 1. nh ngha: CTPT biu th s lng nguyn t ca mi nguyn t trong phn t

2. Mi quan h gia CTPT v CTG nht: CTPT Etilen T l s nt CTG nht

Hot ng 4: - Gio vin phn tch theo s SGK - Yu cu hc sinh lm v d SGK

C2H4 1:2 CH2 (CH2)2 C2H2 Axetilen 1:1 CH (CH)2 Axit. C2H4O2 1:2:1 CH2O Axetic (CH2O)2 Ru xt: C2H6O Nhn 2:6:1 C2H6O etylic (C2H6O) S nguyn t ca 4mi nguyn t trong CTPT l mt s nguyn ln s nguyn t ca n trong CTG nht - Cng thc phn t c th trng vi cng thc n gin nht 3. Cch thit lp CTPT hp cht hu c a. Da vo thnh phn phn trm khi lng cc nguyn t S : CxHyOz xC + yH + zO KL(g) M 12x y 16z % 100 %C %H %O

Hot ng 5: - Yu cu hc sinh xc nh KLPT ca (CH2O)n T t l: t xc nh n v suy ra CTPT ca A. M 12 x y 16 z = = = 100 %C % H %O x = m.%C/12.100 y = M.%H/1.100 z = M.%O/16.100 VD: SGK - Gio vin yu cu hc sinh rt ra cc bc tm CTPT mt hp cht hu c t mt hp cht hu c mi tm ra Hot ng 6: Gio vin phn tch cch lm sau yu cu b) Thng qua CTG nht hc sinh lm v d SGK Xt v d SGK CTg nht l: (CH2O)n T MX = (12 = 1 + 16).n = 60 n = 2 Vy CTPT l C2H4O2 Cng c bi: Gio vin dng bi tp 2a v 4a c) Tnh trc tip theo sn phm chy SGK cng c bi hc CxHyOz+(x+y/4-z/2)O2 xCO2 +y/2H2O 1 x y/2 0,01 0,04 0,04 GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Dn d : V nh lm bi tp 1,2,3,4,5,6 SGK

GA ho hc 11CB Nn x = 4; y = 8. T MX ta c z = 2

Rt kinh nghim : Cho hc sinh xem li phn tnh cht ho hc ca ru etylic, metan, axit axetic. B sung thm cho hc sinh v ch s v tr nhm nh chc

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

22: CU TRC PHN T HP CHT HU C

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hc sinh bit khi nim v ng phn lp th, ng phn cu to - Hc sinh hiu nhng lun im c bn ca thuyt cu to ho hc 2. V k nng : - Bit vit CTCT ca cc hp cht hu c II. Chun b : GV: M hnh rng v m hnh ca cc phn t III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Hc sinh ln bng lm bi tp 3,6 trang 124 SGK 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: Ni dung ghi bng I. Cng thc cu to phn t ca hp cht hu c: Gio vin ly mt s CTCT ca mt s hp 1. Khi nim: cht n gin hc phn tch CTCT biu hin th t cch thc lin kt (lin kt n, lin kt bi) ca nguyn t trong phn t Hc sinh rt ra nh ngha Hot ng 2: 2. Cc loi CTCT Gio vin dng my chiu hoc cho hc sinh quan st SGK phn tch tng loi mt

Hot ng 3: II. Tuyt cu to ha hc: - Gio vin: Franklin a ra khi nim ho 1. Ni dung: tr, Kekule thit lp rng C lun c ho tr 4, a) Lun im: (SGK) nm 1858 nh bc hc Cupe nu ra rng: Cc nguyn t C khc cc nguyn t cc nguyn t khc l chng c th lin kt vi nhau to ra mch thng, nhnh hay vng. Nm 1861 But-le-rop a ra nhng lun im lm c s cho thuyt cu to ho hc - Gio vin: Bulerop khng nh: Cc nguyn GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm t lin kt theo ng ho tr, sp xp theo trt t nht nh, thay i trt t sp xp s to ra cht mi - Gio vin: T CTPT C2H6O vit c nhng CTCT no? - Hc sinh: CH3-CH2-OH, CH3 - O - CH3 - Gio vin: Cht lng Tc dng vi Na

GA ho hc 11CB

Cht kh Khng tc dng vi Na - Hc sinh t s so snh trn nu lun im 1 - Gio vin: T lun im 1 ta gii quyt c vn no nu trn Hot ng 4: - Gio vin: Belarut khng nh: C c ha tr 4, b) Lun im 2 C c th lin kt trc tip vi nhau to mch VD: Mch thng thng, nhnh, vng CH3 - CH2 - CH2 - CH3 - Gio vin: Vi 4 C hy ngh cc dng mch C thng, nhnh, vng - Gio vin: Vi 4 C hy ngh cc dng C thng, nhnh, vng? - Hc sinh t nu lun im 2 - Gio vin: T lun im 2 ta gii quyt c vn no nu trn

Hot ng 5: - Gio vin: Belarut khng nh: Tnh cht ca cc cht ph thuc vo thnh phn phn t (s lng, bn cht, nguyn t) v cu to ho hc (trt t, sp xp)

c) Lun im 3 (SGK) VD: CH4 CCl4 C4H10 Kh Lng Kh

C5H12 Lng

- Gio vin cho v d: CH4 CCl4 C4H10 C5H12 Kh Lng Kh Lng Hc sinh so snh thnh phn (s lng nguyn t, bn cht cc nguyn t), tnh cht. Kt hp vi v d mc I.1 t nu lun im Hot ng 6: - Gio vin ly 2 v d dy ng ng nh SGK - ngha: Gip gii thch hin tng ng ng v ng phn - Hc sinh nhn xt s khc nhau v thnh III. ng ng, ng phn: phn phn t ca mi cht trong tng dy ng 1. ng ng: Cc cht trong dy ng ng ng? T rt ra khi nim ng ng? Gio vin ch hc sinh: Cc cht trong dy a) V d: C2H4, C3H6, C4H8 ng ng GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB - Thnh phn phn t hn km nhau n nhm ( CH2 ) C tnh cht tng t nhau (ngha l c cu to ho hc tng t nhau) b) nh ngha: SGK - Thnh phn phn t hn km nhau n nhm 2. ng phn: L nhng cht khc nhau nhng CH2 c cng cng thc phn t - C tnh cht tng t nhau (ngha l c cu a) V d: SGK to ho hc tng t nhau) CH3 - CH2 - OH VD: CH3OH v CH3OCH3 khng phi l ng CH3 - O-CH3 ng Hot ng 7: Gio vin s dng mt s v d nhng cht khc nhau c cng CTCT hc sinh rt ra khi nim ng phn imetyl ete Cht kha Khng tc dng vi Na b) nh ngha: SGK III. Lin kt ho hc v cu trc phn t hp cht hu c 1. Lin kt n (lin kt ); to bi 1 cp e chung

Ru etilic Cht lng Tc dng vi Na

Hot ng 8:

Hc sinh nhc li: + Lin kt cng ho tr l g? + Nu da vo s e lin kt gia hai nguyn t th chia lin kt cng ho tr thnh my loi? c im ca tng loi + lin kt v c hnh thnh nh th no? - Gio vin cho hc sinh quan st hnh v s xen ph trc v bn v ly v d cng c cc 2. Lin kt i (1 lin kt v ) to bi 2 cp khi nim lin kt n, i, ba e chung - So snh bn ca lin kt v Cng c tit hc: Cc cht no sau y l ng ng v ng phn ca nhau?

CH2 - CH2 - CH2 - CH3 (5) CH2 H2C Trong lin kt to nn do s xan ph, cn lin kt to nn bi s ph trc GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm CH CH3 (6) Dn d : V nh lm bi tp SGK Rt kinh nghim :

GA ho hc 11CB

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

23: PHN NG HU C
I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hc sinh bit: Cch phn loi phn ng ho hc hu c theo s bin i phn t Hc sinh hiu: c im ca phn ng ho hc trong ho hc hu c 2. V k nng : - Hc sinh bit phn bit phn ng ho hc trong ho hc hu c II. Chun b : GV: M hnh rng v m hnh c ca phn t etan III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Hc sinh ln bng lm bi tp 6, 7 SGK 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot dng 1: - Gio vin: Nhc li cc phn ng thng gp trong phn ng ca cc hp cht v c v yu cu hc sinh nu cc phn ng gp trong hp cht hu c Ni dung ghi bng I. Phn loi phn ng hu c: 1. Phn ng th; VD 1: CH4 + Cl2 as CH3Cl + HCl VD 2: CH3COOH + C2H5OH = CH3COOC2H5 + H2O VD 3: ,t 0 C2H5OH + HBr xt C2H5Br + H2O nh ngha: SGK 2. Phn ng cng VD1: C2H4 + Br2 C2H4Br ,t 0 VD2: C2H2 + HCl HgCl C2H3Cl 2 nh ngha: SGK 3. Phn ng tch: VD1:
,t CH2 - CH2 H 2 SO4
0

Hot ng 2: Gio vin dng my chiu hoc cho hc sinh quan st SGK phn ng ca Cl2 vi CH4 v phn ng ca C2H5OH v CH3COOH, C2H5OH vi HBr Hot ng 3: Tin trnh phn ny tng t nh trn cho phn ng cng v phn ng tch

OH CH2 = CH2 + H2O

VD 2: CH3 - CH2 - CH2 - CH3 CH3 - CH = CH - CH3 + H2

, xt t
0

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB CH2 = CH - CH2 - CH3 + H2 nh ngha: SGK Hot ng 4: II. c im ca phn ng ho hc trong ho hc hu c Gio vin m t 2 th nghim trong SGK 1. Cc phn ng ho hc trong hu c thng cho hc sinh so snh v rt ra nhn xt xy ra chm, do cc lin kt trong phn t cc cht hu c t phn cc nn kh phn ct 2. Thng thu c nhiu sn phm Cng c tit hc: Lm bi tp 2 SGK

Dn d : V nh lm bi tp 1,3 SGK Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

24: LUYN TP

HP CHT HU C, CNG THC PHN T - CNG THC CU TO

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hc sinh bit: + Cc khi nim, cch biu din cng thc cu to v cu trc khng gian ca cc phn t hu c n gin, cc loi phn ng ca hp cht hu c. + Phn bit cc loi ng phn cu to 2. V k nng : - Hc sinh nm vng cch xc nh cng thc phn t t kt qu phn tch, tm cng thc cu to ca mt s cht n gin II. Chun b : GV: Bng ph nh SGK nhng trng III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Kim tra s chun b ca hc sinh 3. Bi mi : Kin thc cn nh: Hot ng 1: Hc sinh ln lt i din cc nhm trnh by ni dung nh s trong SGK t rt ra - Mt s phn ng ho hc thng gp trong hu c - Xc nh cng thc phn t hp cht hu c gm cc bc: xc nh PTK, CTGN, CTPT Bi tp: Hot ng 2: Gio vin cho hc sinh lm cc bi tp Bi 2: (SGK) Bi 4: (SGK) Chn C Bi 7: (SGK) th; a,d. Cng b, tch c. Dn d: v nh xem bi akan

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../......... Chng V:

GA ho hc 11CB

HIROCACBON NO
25: ANKAN

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hc sinh bit: + S hnh thnh lin kt v cu trc khng gian ca ankan + Gi tn cc ankan vi mch chnh khng qu 10 nguyn t C - Hc sinh hiu: Tnh cht vt l, ho hc, phng php iu ch v ng dng ca ankan 2. V k nng : - Vit cng thc phn t, cng thc cu to v phng trnh phn ng II. Chun b : GV: Bng gi tn 10 ankan khng phn nhnh u tin trong dy ng ng cc ankan - M hnh phn t propan, n-butan, izobutan - bng 5.1 SGK - Xng, m bi trn ng c - B dng c iu ch CH4 - Ho cht gm CH3COOONa rn, NaOH, CaO rn III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Hc sinh ln bng lm bi tp 6 trang 124 SGK 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: - Gio vin cho hc sinh quan st m hnh cc phn t ankan v yu cu hc sinh cho bit cng thc phn t ca cc ankan ri rt ra CTTQ Ni dung ghi bng I. ng ng, ng phn danh php: 1. ng ng; Dy ng ng metan (ankan): CH4, C2H6, C3H8, C4H10..CnH2n+2 (n>0) 2. ng phn: T C4H10 c hin tng ng phn mch C (thng v nhnh)

Hot ng 2: - Gio vin cho hc sinh quan st 2 phn t ri VD: C4H10 c 2 ng phn rt ra nhn xt v trt t lin kt trong hai phn CH3 - CH2- CH2- CH3 CH3- CH - CH3 t ny CH3 C5H10 c 3 ng phn CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - CH3 CH - CH - CH2 - CH3 CH3 CH3 GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm CH3 - C - CH3 CH3

GA ho hc 11CB

Hot ng 3: 3. Cu trc phn t ankan Gio vin yu cu hc sinh phn tch cc loi Cu trc khng gian ca ankan: SGK lin kt trong 2 phn t metan v butan, da vo m hnh lin kt ri rt ra nhn xt v cu trc khng gian ca ankan

Hot ng 4: 4. Danh php Hc sinh quan st bng 5.1 ri rt ra cc tip Ankan khng phn nhnh: u ng ca cc ankan Gio vin yu cu hc sinh tng qut ho cch Tn ankan mch thng = tn mch C chnh + an c tn cc ankan khc cc gc to ra t ankan CH3 - CH2 - CH2 - CH3 bu tan tng ng bng cch in vo phiu hc tp CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - CH3 pentan Ankan(CnH2n+2)-1H = nhm ankyl (CnH2n+1-) Tn nhm ankyl = tn mch C chnh +yl CH3 - metyl C2H=5- Etyl Hot ng 5: Gio vin nu quy tc IUPAC v ly v d phn - Ankan phn nhnh: gi theo danh php h tch cho hc sinh hiu c quy tc ny thng + Chn mch C chnh (di v nhiu nhnh nht) + nh s mch C chnh t pha gn nhnh nh i + Tn = v tr + tn nhnh + tn mch C chnh +an

Hot ng 6: Cho hc sinh nhn xt v s lng nguyn t C lin kt trc tip vi mi nguyn t C ri t rt ra nh ngha bc C

* Bc C (trong ankan) = s nguyn t C lin kt vi nguyn t C

Hot ng 7: Gio vin yu cu hc sinh nu nhng ankan thng gp trong cuc sng ng thi xem bng 5.1 nu tnh cht vt l ca chng

II. Tnh cht vt l: - T C1 - C4: kh, C5 - C18: lng, C19 tr i: rn M tng 2 tnc, ts, d tng, ankan nh hn nc - Khng tan trong nc (k nc) l dung mi khng phn cc

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB - Khng mu Hot ng 8: III. Tnh cht ho hc: - Hc sinh nhc li c im cu to phn t Ankan ch cha cc lin kt C-C, C-H l cc ankan lin kt bn vng tng i tr v mt ho hc: ch c kh nng tham gia phn ng th, phn ng tch, phn ng oxi ho - T c im cu to gio vin kt lun: Phn t ankan ch cha cc lin kt C-C, C-H. l cc lin kt bn vng, v th cc ankan tng i tr v mt ho hc: ankan c kh nng tham gia phn ng th, phn ng tch, phn ng oxi ho Hot ng 9: 1. Phn ng th - Hc sinh vit phn ng th ca CH4 vi Cl2 VD1: hc lp 9 CH4 + Cl2 as CH3Cl + HCl - Gio vin lu hc sinh: Tu thuc t l s CH3Cl + Cl2 as CH2Cl2 + HCl mol CH4 v Cl2 m sn phm sinh ra khc nhau CH Cl + Cl as CHCl + HCl
2 2 2 3

CHCl3 + Cl2 CCl4 + HCl Tng t gio vin cho hc sinh ln bng vit VD 2: 1 phn ng th Cl (1:1 vi C2H6 v C3H8) CH3-CH3 + Cl2 as ( CH3-CH2Cl+HCl :1) VD 3:
as

- Gio vin thng bo % t l cc sn phm th Cc phn ng trn gi l phn ng halogen ho, ca C3H8 sn phm gi l dn xut halogen Nhn xt: SGK Hot ng 10: 2. Phn ng tch: Gio vin vit 2 phng trnh phn ng tch H VD 1: 0 v b gy C ca n-butan CH3 - CH3 t CH2 = CH2 + H2 - Hc sinh nhn xt: Di tc dng ca t0, xc VD2: tc cc ankan khng nhng b tch H m cn b b gy cc lin kt C-C to ra cc phn t nh hn XT , p CH 4 + C 3 H 6 XT , p C 2 H 4 + C 2 H 6

XT , p CH3-CH2-CH2-CH3 C 4 H 8 + H 2

- Gio vin cho hc sinh vit phn ng tch H v b gy mch C ca C4H8 khi un nng c xc tc Hot ng 11: 3. Phn ng oxi ha: - Gio vin yu cu hc sinh vit phng trnh Phn ng chy (phn ng oxi ho hon ton) phn ng t chy CH4 v phng trnh phn VD: CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O ng tng qut t chy ankan. Nhn xt t l s GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm mol H2O v CO2 sinh ra sau phn ng

GA ho hc 11CB 3n + 1 O2 nCO2 +(n + 1)H2O CnH2n+2 + 2

- Gio vin lu hc sinh: + Phn ng to nhit lm nguyn liu + Khng O2 phn ng chy khng hon ton to ra C, CO... Hot ng 12: IV. iu ch Gio vin gii thiu phng php iu ch 1. Trong PTN: iu ch CH4 ankan trong CN v lm th nghim iu ch CH3COONa + NaOH CaO, CH4 nung CH4 trong PTN +Na2CO3 Hot ng 13: 2. Trong CN - Hc sinh nghin cu s trong SGK rt ra - Tch t kh du m nhng ng dng c bn ca ankan - T du m - Hc sinh tm ra nhng ng dng cp lin V. ng dng: quan n tnh cht ho hc Dn d : V nh lm bi tp SGK Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

26: XICLOANKAN
I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : * Hc sinh bit: - Cu trc, ng phn, danh php mt s monoxicloankan - Tnh cht vt l, tnh cht ha hc v ng dng ca xicloankan 2. V k nng : - Hc sinh vn dng vit phng trnh phn ng chng minh tnh cht ho hc ca xicloankan II. Chun b : GV: dng dy hc: Tranh v m hnh xicloankan, bng tnh cht vt l ca mt vi xicloankan III. Phng php : m thoi nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Trnh by tnh cht ho hc ca ankan. Vit PTP 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: Hc sinh nghin cu cng thc phn t, cng thc cu to v m hnh trong SGK rt ra cc khi nim. Xicloankan Ni dung ghi bng I. Cu to: Xicloankan l nhng hirocacbon o mch vng (mt hoc nhiu vng). Monoxicloankan c cng thc chung l: CnH2n (n 3)

Hot ng 2: - Gio vin gi tn mt s monoxicloankan

Cch gi tn monoxicloankan Quy tc: Xiclo + tn mch chnh an

- Hc sinh nhn xt, rt ra quy tc gi tn S ch v tr tn monoxicloankan nhnh - Hc sinh vn dng gi tn mt s monoxicloankan nh trong SGK

Hot ng 3: II. Tnh cht ho hc: Hc sinh nghin cu c im cu to Phn t ch c lin kt n (ging ankan) c monoxicloankan mch vng (khc ankan) l xicloankan c tnh cht ho hc ging ankan Gio vin hng dn hc sinh vit cc phng 1. Phn ng th trnh ho hc ca xicclopropan v xiclobutan: GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm phn ng cng; phn ng th; phn ng chy, phn ng tch

GA ho hc 11CB

2. Phn ng cng m vng a) xiclopropan v xiclobutan - Vi H2

,t + H2 Ni CH3 - CH2 - CH3

0

Ni ,t + H2 CH3 - CH2 - CH2 -CH b) Vi Br2, axit (ch c xiclopropan)

Hot ng 4: Gio vin hng dn hc sinh vit phng c) Phn ng tch: trnh ho hc v ng dng ca ankan da trn phn ng tch hiro

d) Phn ng chy 2C3H6 + 9O2 6CO2 + 6H1O TQ: CnH2n + 3n/2O2 nCO2 + 6H2=O Hot ng 5: III. iu ch - Gio vin hng dn hc sinh cch iu ch v ng dng xicloankan

IV. ng dng: Lm nhin liu, lm dung mi, lm nguyn liu iu ch cc cht khc Dn d : V nh lm bi tp Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

27: LUYN TP ANKAN V XICLOANKAN

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : * Hc sinh bit: - S tng t v s khc bit v tnh cht vt l, tnh cht ho hc v ng dng gia ankan vi xicloankan Hc sinh bit cu trc, danh php ankan v xicloankan 2. V k nng : - Rn luyn k nng nhn xt, so snh 2 loi ankan v xicloankan - K nng vit phng trnh phn ng minh ho tnh cht ca ankan v xicloankan II. Chun b : GV: dng dy hc, Bng ph III. Phng php : m thoi, nu vn IV. Tin trnh ging dy: 1. Kin thc cn nh: Hot ng 1: Hc sinh in cng thc tng qut v nhn xt v cu trc ankan v xicloankan Hot ng 2: Hc sinh in c im danh php v quy lut v tnh cht vt l ca ankan v xicloankan Hot ng 3: Hc sinh in tnh cht ho hc v ly v d minh ho Hot ng 4: Hc sinh nu cc ng dng quan trng ca ankan v xicloankan Qua hot ng hc sinh c bng sau: Ankan CTTQ Cu trc Xicloankan

Danh php Tnh cht vt l

CnH2n+2; n 1 CmH2m ; m 3 Mch h ch c lin kt n Mch vng, ch c lin kt n C-C. C-C Tr xiclopropan (mch C phng) cc Mch Cacbon to thnh c gp nguyn t C trong phn t xicloankan khc khng cng nm trn mt mt phng Tn gi c ui -an Tn gi c uooi -an v tip u ng xiclo C1-C4: th kh C3 - C4: th kh tnc, ts, khi lng ring tng theo tnc, ts, khi lng ring tng theo phn phn t khi - nh hn nc, khng t khi - nh hn nc, khng tan tan trong nc trong nc - phn ng th - phn ng tch - Phn ng oxi ho

Tnh cht ho - Phn ng th hc - Phn ng tch - Phn ng oxi ho

KL: iu kin thng ankan xicopropan, xiclobutan c phn ng tng i tr cng m vng vi H2. Xiclopropan c phn ng cng m vng vi Br2. KL: xiclopropan, xiclobutan km bn iu ch ng - T du m - T du m GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm dng - Lm nhin liu, nguyn liu Dn d: Chun b bi tp phn n tp chng Rt kinh nghim:

GA ho hc 11CB - Lm nhin liu, nguyn liu

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

28: BI THC HNH S 3 PHN TCH NH TNH NGUYN T - IU CH V TH TNH CHT CA METAN
I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : * Hc sinh bit: - Xc nh s c mt ca C, H v halogen trong hp cht hu c - Bit phng php iu ch v nhn bit v mt s tnh cht ho hc ca metan. 2. V k nng : - Tip tc luyn k nng thc hnh th nghim vi lng nh ho cht, quan st, nhn xt v gii thch hin tng xy ra II. Chun b : 1. Dng c th nghim: - ng nghim - n cn - Nt cao su mt l y va ming ng nghim - ng ht nh git - ng dn kh hnh ch L - Cc thu tinh 100 - 200 ml - B gi th nghim thc hnh - Kp ho cht - Gi ng nghim 2 tng 2. Ho cht: - ng sacaroz - CuO - Bt CuSO4 khan - Dung dch KMnO4 long - Dung dch nc vi trong III. Tin trnh ging dy : Th nghim 1: Xc nh s c mt ca C, H trong hp cht hu c a) Chun b v tin hnh th nghim b) Quan st hin tng xy ra v gii thch Tin hnh th nghim (SGK) Th nghim 2: Nhn bit halogen trong hp cht hu c a) Chun b v tin hnh th nghim b) Quan st hin tng v gii thch Tin trnh th nghim (SGK) GV: Bi Xun ng - CHCl3 hoc CCl4 - CH3COONa c nghin nh - Vi ti - dung dch nc Brm - Nm bong

Trng THPT Tn Lm IV. Vit tng trnh:

GA ho hc 11CB

TT th nghim I II

Dng c v ho cht cn dng

Cch tin hnh

Nu hin tng

Vit phong trnh phn ng

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../.......... Chng VI: HIROCACBON KHNG NO

GA ho hc 11CB

29: ANKEN
I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : * Hc sinh bit: - Cu trc e v cu trc khng gian ca anken - Vit ng phn cu to, ng phn hnh hc v gi tn anken - Phng php iu ch v ng dng ca anken - Hc sinh hiu tnh cht ho hc ca anken 2. V k nng : - Bit vn dng cc kin thc lin quan II. Chun b : 1: dng dy hc: - M hnh phn t etilen, m hnh ng phn hnh hc cis-trans ca but-2-en (hoc tranh v) - ng nghim, nt cao su km ng dn kh, kp ng nghim, n cn, b gi th nghim. - Ho cht, H2SO4c, C2H5OH, ct sch, dung dch KMnO4 dung dch Br III. Phng php : m thoi nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: T cng thc ca eitlen v khi nim ng ng hc sinh bit, gio vin yu cu hc sinh vit cng thc phn t mt s ng ng ca etilen, vit cng thc tng qut ca dy ng ng v nu dy ng ng ca etilen Hot ng 2: Trn c s nhng cng thc cu to hc sinh vit, gio vin yu cu hc sinh khi qut v loi ng phn cu to ca cc anken Ni dung ghi bng I. ng ng, ng phn, danh php: 1. ng ng: C2H4, C3H6, C4H8...CnH2n (n 2) lp thnh dy ng ng anken (olefin) 2. ng phn: a) ng phn cu to Vit ng phn C4H8 CH2 = CH - CH2 - CH3 CH3 - CH = CH - CH3 CH2 = C - CH3 CH3

Nhn xt: anken c: - ng phn mch cacbon - ng phn v tr lin kt i Hc sinh tin hnh phn loi cch cht c cng thc cu to vit thnh 2 nhm ng phn mch cacbon v ng phn v tr lin kt i Hc sinh vn dng vit CTCT cc anken c GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB CTPT: C5H10 Hot ng 3: Hc sinh qut st m hnh cu to phn t cis- b) ng phn hnh hc: but-2-en v trans-but-2-en rt ra khi nim v ng phn hnh hc. Gio vin c th dng s sau m t khi nim ng phn hnh hc

iu kin: R1 R2 v R3 R4 ng phn cis khi mch chnh nm cng mt pha ca lin kt C = C ng phn trans khi mch chnh nm hai pha khc nhau ca lin kt C = C Hot ng 4: 3. Danh php Hc sinh vit cng thc cu to mt s ng a) Tn thng thng ng ca etilen CH2 = CH2 CH2 = CH - CH3 Etilen Propilen Gio vin nu kh khn khi t C4H8 tr ln tn C4H10 Butilen thng thng g kh khn nn s dng tn h thng - Gio vin: Gi tn mt s anken b) Tn h thng - Hc sinh: Nhn xt, rt ra quy lut gi tn cc S ch v tr - tn nhnh - tn mch chnh - s anken theo tn thay th ch v tr - en - Hc sinh: Vn dng quy tc gi tn mt s VD: anken CH3 - CH = C - CH3 CH3 2-metyl-but-2-en - Gio vin: Lu cch nh s th t mch chnh (t pha gn u ni i hn) Hot ng 5: II. Tnh cht vt l: (SGK) Hc sinh nghin cu SGK v trnh by tnh cht vt l ca anken Hot ng 6: IV. Tnh cht ho hc: Hc sinh phn tch c im cu to phn t Lin kt i C = C l trung tm phn ng. anken, d on trung tm phn ng Lin kt ni i ca anken km bn vng nn trong phn ng d b t ra to thnh lin kt vi cc nguyn t khc Hot ng 7: 1. Phn ng cng Hc sinh vit phng trnh phn ng ca etilen CH2=CH-CH3+H2 Ni,t o CH3-CH2-CH3 vi H2 ( bit lp 9) t vit PTTQ anken o TQ: CnH2n+H2 Ni,t Cn=H2n+2 cng H2 Hot ng 8: Gio vin hng dn hc sinh nghin cu hnh b) Cng halogen (phn ng halogen ho) 7.3 trong SGK, rt ra kt lun v vit PTP CH2 = CH2 + Br2 CH2Br - CH2Br anken cng Br2 GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Nu

GA ho hc 11CB khng mu

Hc sinh quan st th nghim, nu hin tng, gii thch bng phng trnh phn ng Hot ng 9: c) Cng HX (X alf OH, Cl, Br) Gio vin gi hc sinh vit PTP anken CH2 = CH2 + H - OH CH2CH2OH vi hiro halogen (HCl, HBr, HI), axit H2SO4 CH3 - CH - CH3 (spp) m c CH3-CH=CH2 Ch : Cch cng HX vo anken thu c 2 sn phm t p dng quy tc Maccopnhicop Hc sinh vit phng trnh phn ng trng hp itilen vi nc, s phn ng propen vi HCl, isobuten vi nc gio vin nu sn phm chnh, ph Hc sinh nhn xt rt ra hng dn ca phn ng cng axit v nc vo anken Hot ng 10: Gio vin vit s v phng trnh phn ng trng hp etilen. Hc sinh nhn xt, vit s v PTP trng hp anken khc Gio vin hng dn hc sinh rt ra cc khi nim phn ng trng hp, polime, mnme, h s trng hp... Hot ng 11: Hc sinh vit phng trnh phn ng chy tng qut, nhn xt v t l s mol H2O v s mol CO2 sau phn ng l 1:1 Gio vin lm th nghim, hc sinh nhn xt hin tng, gio vin vit phng trnh phn ng, nu ngha ca phn ng Lu : Nn dng dung dch KMnO4 long Br CH3- CH2 - CH2 (spp)

Quy tc cng Maccopnhicop (SGK)

2. Phn ng trng hp
, xt , p nCH2 = CH2 t (CH2 - CH2)n etilen polietilen (PE)
0

3. Phn ng oxi ho: a) Phn ng oxi ho hon ton CnH2n + O2 nCO2 = nH2O; H < 0

b) Oxi ho bng keli pemanganat 3C2H4 +2KMnO4 + 2H2) 3C2H4(OH)2 + 2KOH + 2MnO2 Hot ng 12: IV. iu ch: Hc sinh da vo kin thc bit nu phng 1 Trong phng th nghim 0 php iu ch anken C2H5OH H 2 SO4 ,170 C2H4 + H2O C Gio vin nu cch tin hnh th nghim nh 2. Trong cng nghip: 0 hnh v , xt , p CnH2n+2 t CnH2n + H2 Hot ng 13: V. ng dng: Hc sinh nghin cu SGK rt ra ng dng c - Tng hp polime bn ca anken - Tng hp cc ho cht khc Cng c: lm bi tp 3 Dn d : V nh nm li tnh cht ho hc ca anken Lm bi tp 2,3,4 trang 170 SGK Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

30: ANKAIEN
I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : * Hc sinh bit: - c m cu trc ca h lin kt i lin hp - Phng php iu ch v ng dng ca butadien v isopren 2. V k nng : - Vn dng vit phn ng cng, phn ng trng hp ca butaien v isoprope II. Chun b : 1. dng dy hc: M hnh phn t but-1,3-ien III. Phng php : m thoi nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Trnh by tnh cht ca anken. Vit phng trnh phn ng minh ho 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: Hc sinh vit cng thc cu to mt s ankaien theo cng thc phn t di s hng dn ca hc sinh t rt ra: - Khi nim hp cht ien - Cng thc tng qut ca ien - Phn loi ien - Danh php ien Ni dung ghi bng I. Phn loi: 1. nh ngha: SGK 2. Phn loi: - hai lin kt i lin nhau VD: CH2 = C = CH2: anlen

- Hai ni i cch nhau mt lin kt n (ien lin hp) VD: CH2 = CH - CH = CH2 Buta-1,3-ien (ivnyl)

Hot ng 2: Hc sinh nghin cu m hnh cu trc phn t butaien rt ra kt lun

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Hot ng 3: Trn c s s phn tch cu to ca phn t buta-1,3-ien, hc sinh vit cc phng trnh phn ng ca chng vi: H2; Br2; HX

GA ho hc 11CB II. Tnh cht ho hc: 1. Phn ng cng: a) Cng hiro VD: CH2 = CH - CH = CH2 + H2 CH2 = CH CH2 CH3 CH3 CH = CH CH3

- Gio vin cho bit t l % sn phm cng 1,2 CH2 = CH - CH = CH2 + 2H2 0 v 1,4 , Ni t CH3 - CH2 - CH2 - CH3 Hc sinh rt ra nhn xt: b) Cng dung dch Brm + Buta-1,3-ien c kh nng tham gia phn ng 1, 2 CH2 = CH - CH = CH2 + Br2 1, 4 cng + nhit thp u tin to thnh sn phm cng -1,2; nhit cao u tin to thnh sn 1, 2 CH 2 Br CHBr CH = CH 2 1, 4 phm cng -1,4 CH 2 Br CH = CH CH 2 Br + Phn ng cng HX theo quy tc c) Cng hiro halogen Macopnhicop
t , CH2 + CH CH = CH2 + HBr H
0

CH2 = CH CH2 CH2 Br CH2 CH = CH CH3

Hot ng 4: 0 , Na Gio vin hng dn hc sinh vit phng nCH2 = CH - CH = CH2 t buta-1,3-ien trnh trng hp butan-1,3-ien v isopren. Ch (-CH2 - CH = CH - CH2-)n phn ng trng hp ch yu theo kiu cng Polibutaien (cao su bu na) -1,4 to ra polime cn mt lin kt i trong 3. Phn ng oxi ho: phn t a) Phn ng oxi ho hon ton 2C4H10 + 11O2 8CO2 = 6H2O b) Phn ng oxi ho khng hon ton lm mt mu dung dch KMnO4 tng t anken Hot ng 5: III. iu ch: Gio vin nu phng php iu ch buta-1,3- 1. iu ch buta-1,3-ien t butan hoc butilen 0 ien v isopren trong cng nghip, gi hc CH3 - CH2 - CH2 - CH3 t , Ni sinh vit phng trnh phn ng CH2 = CH - CH = CH2 + 2H2 Hc sinh tm hiu SGK rt ra nhn xt v ng 2. iu ch isopren t isopentan dng quan trng ca butan-1,3-ien v isopren t o , xt CH3 - CH - CH2 - CH3 dng lm nguyn liu sn xut cao su CH3 CH2 = C - CH = CH3 + H2 CH3 Hot ng 6: IV. ng dng: SGK Gio vin yu cu hc sinh vit phng trnh Cng c: lm bi tp 2 SGK phn ng Hot ng 7: Hc sinh nghin cu SGK Dn d : V nh lm bi tp 2,3,4 SGK Rt kinh nghim :

Br 2. Phn ng trng hp

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

31: LUYN TP ANKEN V ANKAIEN

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : * Hc sinh bit: - S ging v khc nhau v tnh cht gia anken v ankaien - Nguyn tc chung iu ch cc hirocacbon khng no dng trong cng nghip ho cht. 2. V k nng : - Vn dng kin thc vit phng trnh phn ng minh ho tnh cht anken ankaien II. Chun b : 1. dng dy hc: - Gio vin c th chun b bng kin thc cn nh theo mu sau III. Phng php : m thoi, nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Trong qu trnh luyn tp 3. Tin trnh : Hot ng ca thy: Hot ng 1: Hc sinh vit cng thc cu to dng tng qut v in nhng c im v cu trc ca ankan, anka-1,3ien, ankin vo bng Hot ng 2: Hc sinh nu nhng tnh cht vt l c bn vo bng Hot ng 3: Hc sinh nu nhng tnh cht ho hc c bn ca anken, anka-1,3-ien vo bng v ly v d minh ho bng cc phng trnh phn ng Hot ng 4: Hc sinh nu nhng ng dng c bn ca 3 loi tnh cht trn vo bng Hot ng 5: Gio vin la chn bi tp trong SGK hoc bi tp t son cho hc sinh ln vn dng kin thc v cng c Hot ng ca hc sinh: Anken 1. Cu trc Ankaien

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm 2. Tnh cht vt l 3. Tnh cht ho hc 4. ng dng

GA ho hc 11CB

4. Dn d: V nh nm li tnh cht ho hc ca anken. Lm bi tp 2,3,4,5 trang 170 SGK.

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

32: ANKIN
I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : * Hc sinh bit: - Khi nim ng ng, ng phn, danh php v cu trc phn t ca ankin - Phng php iu ch v ng dng ca axetilen * Hc sinh hiu: S ging nhau v khc nhau v tnh cht ho hc gia ankin v anken 2. V k nng : - Vit phng trnh phn ng minh ho tnh cht ho hc ca ankin - Gii thch hin tng th nghim II. Chun b : 1. dng dy hc: - Tranh v hoc m hnh rng, m hnh c ca phn t axetilen - Dng c: ng nghim, nt cao su km ng dn kh, cp ng nghim, n cn, b gi th nghim - Ho cht: CaC2, dung dch KMnO4, dung dch Br2 III. Phng php : m thoi nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Ni dung ghi bng Hot ng 1: I. ng ng, ng phn, danh php: Gio vin cho bit mt s ankin tiu biu: Yu 1. ng ng: cu hc sinh thit lp dy ng ng ca ankin C2H2, C3H4...CnH2n-2 (n 2) lp thnh (HC CH), C3H4 (HC C-CH3) Hc sinh rt ra nhn xt: Ankin l l nhng hiro cacbon mch h c mt lin kt ba trong phn t. Tn thng thng: tn gc ankyl + axetilen Hot ng 2: 2. ng phn, danh php Hc sinh vit cc ng phn ca ankin c cng HC CH HC C - CH3 thc phn t C5H8 Etin Propin (metylaxetilen) Gio vin gi tn theo danh php IUPAC v H C - CH2CH3 tn thng thng nu c But-1-in (etylaxetilen) Hc sinh: Rt ra quy tc gi tn HC C CH2CH2CH3 Pent-1-in (propylaxetilen) CH3 - C C - CH2CH3 Pent-2-in (etylmetylaxetilen) C5H8 HC C - CH2 - CH2 - CH3 CH3 - C C - CH2 - CH3 GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB HC C - CH - CH3 CH3 - Tn IUPAC; Tng t nh gi tn anken, nhng dng ui in ch lin kt ba - Tn thng thng tn gc ankyl + axetilen Hot ng 3: II. Tnh cht ho hc Gio vin yu cu hc sinh vit phng trnh 1. Phn ng cng phn ng vi H2 v ch ng dng ca phn a. Cng H2 o ng ny CH CH + H2 Ni,t CH2 = CH2 CH2 CH2 + H2 Ni,t CH3 - CH3 Nu xc tc Ni phn ng dng li giai on 2 Nu xc tc Pd/ PbCO3 phn ng dng li giai on 1 Hot ng 4: b) Cng dung dch Brm Gio vin lm th nghim iu ch C2H2 ri cho CH CH + Br2 CHBr = CHBr i qua dung dch Br2 CHBr = CHBr + BR2 CHBr2 - CHBr2 Hc sinh nhn xt mu ca dung dch Br2 c) Cng axit HX (H2O, HCl) HgSO4 H C CH + HOH 0
o

80 C

HC = CH2 CH3 - C - H OH O Hc sinh vit cc phng trnh phn ng Anehit Gio vin hng dn hc sinh vit phng CH3HC CH + HCl CH3 - C = CH2 trnh phn ng: Cl Axetilen + H2O; propin + H2O Gio vin lu hc sinh phn ng cng HX, CH3-C = CH2+HCl CH3 - CCl2 - CH3 H2O vo ankin cng tun theo quy tc MacCl cp-nhi-cp VD: Hot ng 5: 2. Phn ng th bng ion kim loi Gio vin phn tch v tr nguyn t hiro lin a) Th nghim: SGK kt ba ca ankin vi dung dch gNO3 trong CH CH + AgNO3 + 2NH3 2 NH3, hng dn hc sinh vit phng trnh CAg Cag + 2NH4NO3 phn ng Bc axetilenua Gio vin lu : b) nhn xt: Phi ng dng nhn ra axetilen v cc akin Phn ng to kt ta vng dng nhn bit ankin c ni ba u mch c nhm H - C C - (cc ankin u mch) Hot ng 6: 3. Phn ng oxi ho Hc sinh vit phng trnh phn ng chy ca a) Phn ng chy hon ton: ankin bng cng thc tng qut, nhn xt t l 2C2H2 + 5O2 4CO2 + 2H2O s mol CO2 v H2O TQ: 2CnH2n-2+ (3n - 1)O2 2nCO2 + (2n - 2)H2O Trn c s hin tng quan st c th b) Phn oxi ho khng hon ton ankin lm mt nghim trn hc sinh khng nh ankin c phn mu dung dch KMnO4 ng oxi ho vi KMnO4 Hot ng 7: III. iu ch: Phn ng iu ch H2H2 t CaC2, hc sinh Nhit phn metan 15000C bit, gio vin yu cu vit cc phng trnh 2CH4 t 0 CH CH + H2 ho hc ca phn ng iu ch C2H2 t CaCO3 GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm v C

GA ho hc 11CB Thu phn CaC2 CaC2 + HOH C2H2 + Ca(OH)2 Gio vin nu phng php chnh iu ch IV. ng dng: axetilen trong cng nghip hin nay l nhit 1. Lm nhin liu phn metan 15000C 2. Lm nguyn liu Hc sinh tm hiu ng dng ca axetilen trong SGK

Dn d : - V nh nm li tnh cht ho hc ca ankin. Lm bi tp 1,2,3,4 SGK Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

33: LUYN TP ANKIN

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : * Hc sinh bit: - S ging khc nhau v tnh cht gia anken, ankin v ankaien - Mi lin quan gia cu to v tnh cht cc loi hirocacbon hc 2. V k nng : - Vit phng trnh phn ng minh ho tnh cht anken, ankaien v ankin. So snh 3 loi hirocacbon trong chng vi nhau v hirocacbon hc II. Chun b : + dng dy hc: - Gio vin c th chun b bng kin thc cn nh theo mu III. Phng php : m thoi n vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Trong qu trnh luyn tp 3. Tin trnh : Hot ng ca thy: Hot ng 1: - Hc sinh vit cng thc cu to dng tng qut v in nhng c im v cu trc ca anken, ankin vo bng Hot ng 2: Hc sinh nu nhng tnh cht vt l c bn vo bng Hot ng 3: - Hc sinh nhng tnh cht ho hc c bn ca anken v ankin vo bng v ly v d minh ho bng cc phng trnh phn ng. Hot ng 4: - Hc sinh nu nhng ng dng c bn ca 3 loi tnh cht trn bng Hot ng 5: Gio vin la chn bi tp trong SGK hoc bi tp t son cho hc sinh lm vn dng kin thc cng c. Hot ng ca hc sinh: Anken 1. Cu trc 2. Tnh cht vt l GV: Bi Xun ng Ankin

Trng THPT Tn Lm 3. Tnh cht ho hc 4. ng dng

GA ho hc 11CB

Hc sinh hon thnh chng trnh th hin chun ho ln nhau ca ankan, anken, ankin SGK. Dn d: V nh nm li tnh cht ho hc ca anken. Bi tp: 2,3,4,5,6,7 SGK

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

34: BI THC HNH S 4

IU CH V TH TNH CHT CA ETILEN V AXETILEN

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : Hc sinh bit: - Lm vic vi cc dng c th nghim trong ho hu c - Bit phng php iu ch v nhn bit v mt s tnh cht ho hc ca etilen v axetilen 2. V k nng : - Tp tc tp luyn k nng thc hnh th nghim vi lng nh ho cht, quan st, nhn xt v gii thch cc hin tng xy ra. II. Chun b : 1. Dng c th nghim: - ng nghim - n cn - Nt cao su mt l vy va ming ng nghim - ng ht nh git - ng dn kh hnh ch L - Cc thu tih 100 - 200ml - B gi th nghim thc hnh - Kp ho cht - Gi ng nghim 2 tng 2. Ho cht: - C2H5OH khan, dung dch AgNO3, NH3, bt, CaC2, H2SO4c, dung dch KMnO4 long III. Tin trnh ging dy : Th nghim 1: iu ch v th tnh cht ca etilen a) Chun b v tin hnh th nghim b) Quan st hin tng xy ra v gii thch Tin trnh th nghim (SGK) Th nghim 2: iu ch v th tnh cht ca axetilen a) Chun b v tin hnh th nghim b) Quan st hin tng v gii thch Tin trnh th nghim (SGK) IV. Vit tng trnh:

TT Th nghim

Dng c v ho cht cn dng

Cch tin hnh

GV: Bi Xun ng

Nu hin tng

Vit phng trnh phn ng gii thch nu c

Trng THPT Tn Lm I II Rt kinh nghim:

GA ho hc 11CB

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB Ngy son : ......./...../.......... Chng VII: HIROCACBON THM NGUN HIROCACBON THIN NHIN H THNG HO HIROCACBON

35: DY NG NG CA BENZEN MT S HIROCACBON THM KHC

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hc sinh bit cu to ca benzen - n ng, ng phn v danh php ca ankylbenzen - Tnh cht vt l, tnh cht ho hc ca benzen v ankylbenzen - Cu to, tnh cht, ng dng ca stiren v naphtalen Hc sinh hiu: S lin quan ca cu trc phn t v tnh cht ho hc ca benzen 2. V k nng : - Vn dng quy tc th nhn benzen - Vit mt s phng trnh phn ng chng minh tnh cht ho hc ca sitren v naphtalen II. Chun b : GV: M hnh phn t benzen HS: n li tnh cht ca hirocacbon o, hirocacbon khng no III. Phng php : m thoi nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Ni dung ghi bng Hot ng 1: A. Dy ng ng ca benzen: Gio vin yu cu hc sinh thit lp cng thc I. ng ng, ng phn v danh php: tng qut ca dy ng ng bezn 1. ng ng: - Benzen (C6H6) v cc hirocacbon thm khc hp thnh dy ng ng ca Benzen c cng thc chung l CnH2n-6 (vi n 6) Hot ng 2: 2. ng phn v danh php Hc sinh tm hiu cng thc cou to thu gn - C6H6 v C7H8 ch c mt ng phn thm. mt s ng phn ca benzen bng 7.1 rt ra -Ankylbenzen c ng phn mch cacbon v nhn xt v cc loi ng phn ca dy ng ng phn v tr nhm th trn vng Benzen ng ng ny - Yu cu hc sinh c tn cc ng phn n CH3 gin v cch nh s trong vng thm (o)6 2(o) CH3 CH2CH3 CH3O (m)5 3(m) (P ) Gio vin cho hc sinh lin h cch c vi Metylbezen o-imetylbenzen etylbezen ankin v eaken t rt ra cng thc tng qut (toluen) GV: Bi Xun ng
4

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB C hai cch gi tn ankylbezen Hot ng 3: 3. Cu to Hc sinh quan st s v m hnh phn t - Su nguyn t C trong phn t Benzen to bezen rt ra nhn xt thnh mt lc gic u. C 6 nguyn t C v 6 nguyn t H cng nm trn mt mt phng - Gio vin hng dn hc sinh c th s dng CTCT nao v li ch ca mi loi

Hot ng 4: II. Tnh cht vt l: Gio vin lm th nghim: Ho tan Benzen + Nhit nng chy nhn chung gim dn, c trong nc v trong xng; ho tan iot, lu s bt thng p-Xilen; m-Xilen hunh trong bezen + Nhit si tng dn Hc sinh nhn xt mu sc, tnh tan ca Benzen + Khi lng ring cc aren nh hn 1g/cm3 cc aren nh hn nc Hc sinh nghin cu bng 7.1 trong SGK rt ra + Mu sc, tnh tan, mi: SGK nhn xt v tnc, ts; khi lng ring cc aren Hot ng 5: Hc sinh phn tch c im cu to nhn Benzen; mch vng, to h lin hp v vy nhn Benzen kh bn. Cc aren c 2 trung tm phn ng l nhn Benzen v mch nhnh Gio vin hng dn hc sinh suy lun kh nng tham gia cc phn ng ho hc ca aren Hot ng 6: III. Tnh cht ho hc: Hc sinh vit cc phng trnh phn ng th 1. Phn ng th ca Benzen toluen vi Br2; HNO3 a) Th nguyn t A ca vng Benzen - Gio vin b sung iu kin phn ng lu - Phn ng halogen ho hc sinh: Vi benzen + Trng thi cht tham gia phn ng: Brom khan; HNO3 bc khi; H2SO4 m c un nng... + iu kin phn ng: bt st chiu sng + nh hng ca nhm th ca nhn thm ti mc phn ng v hng phn ng + Toluen tham gia phn ng nitro ho d dng Vi ng ng: hn Benzen v to thnh sn phm th vo v tr ortho v para

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm - Quy tc th vng bezen

GA ho hc 11CB

- C ch phn ng th vng benzen Gio vin c th dng s m t quy lut th nhn Benzen

- Gio vin yu cu hc sinh nhc li iu kin Quy tc th: SGK th ankan t vn dng vo phn ng th nhnh ca vng thm

Hot ng 7: Gio vin lm th nghim cho Benzen vo dung dch Brom (dung dch Br2 trong CCl4), hc sinh quan st nhn xt hin tng: Benzen v ankylBenzen khng lm mt mu dung dch Br2 (khng tham gia phn ng cng) Gio vin b sung: Khi un nng, c xc tc Ni hoc Pt, Benzen v ankylbenzen cng vi hiro to thnh xicloankan, v d: Phn ng lun to thnh xiclohexan, khng ph thuc vo t l Benzen v hiro Hot ng 8: b) Phn ng cng clo Gio vin m t th nghm Benzen tc dng vi Cl2 c nh sng - yu cu hc sinh vit phng trnh phn ng

Hot ng 9: 3. Phn ng oxi ho Gio vin lm th nghim cho Benzen vo dung dch KMnO4, hc sinh quan st, nhn xt hin tng: Benzen khng tc dng vi dung dch KMnO4 (khng lm mt mu dung dch KMnO4). Tng t vi toluen Gio vin nhn mnh: Cc ankylbezen khi un nng vi dung dch KMnO4 th ch c nhm ankyl b oxi ho. V d: Gio vin lm th nghim t chy Benzen, nh vi git Benzen vo s ri t. Hc sinh quan st, nhn xt hin tng, so snh hin GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB tng t chy hirocacbon hc. Cc aren khi chy trong khng kh thng to ra nhiu mui than. Hc sinh vit phng trnh phn ng chy ca Benzen v aren (dng cng thc tng qut) T nhng tnh cht trn, di s hng dn ca B. Mt vi hirocacbon thm khc: hc sinh, hc sinh rt ra nhn xt chung: I. Stiren: 1. Cu to tnh cht vt l ca stiren Benzen tng i d tham gia phn ng th hn so vi cc cht oxi ho. cng chnh l CH = CH2 tnh cht ho hc c trng chung ca cc hirocacbon thm nn c gi l tnh thm Stiren (vinylbezen hoc phenyletilen) + C vng Benzen + C 1 lin kt i ngoi vng Benzen. + Cht lng khng mu, nh hn nc v khng tan trong nc Hot ng 10: - Gio vin yu cu hc sinh vit cng thc cu to ng vi cng thc phn t C8H8 (c vng Benzen) Gio vin cho hc sinh bit cng thc cu to, hc sinh va vit l cng thc cu to ca stilen Hc sinh nhn xt c im cu to ca phn t stiren: T c im cu to hc sinh d on tnh cht 2. Tnh cht ho hc: ho hc ca rtiren: Stiren c kh nng tham gia phn ng th vo + C tnh cht ging aren vng Benzen, phn ng cng vo ni i + C tnh cht ging anken - Gio vin thng bo tnh cht vt l ca stiren: a. ging anken cht lng khng mu, nh hn nc v khng - Phn ng cng: tan trong nc C6H5-CH=CH2+Br2 C6H5 - CH - CH2 Br Br C6H5 - CH - CH3 C6H5-CH=CH2+HCl Cl Hot ng 11: - Phn ng trng hp: Xt ,t Hc sinh d on hin tng th ngim: cho nCH = CH2 0 stiren vo dung dch nc brom, hc sinh gii C6H5 ....(-CH - CH2-)n thch v vit phng trnh phn ng C6H5 Gio vin lu phn ng cng HX theo quy tc Mac-cop-nhi-cp Hot ng 12: Gio vin gi hc sinh vit 2 phng trnh b) Ging Benzen phn ng trng hp v ng trng hp

Hc sinh nhn xt:

- Tham gia phn ng th ging Benzen GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB + Phn ng trng hp: tham gia phn ng ch c mt loi monome + Phn ng ng trng hp: tham gia phn ng c t 2 loi monome tr ln Hot ng 13: Gio vin gi : Tng t etilen, stiren cng lm mt mu dung dch KMnO4. Hc sinh vit s phn ng nh SGK Hot ng 15: Hc sinh nghin cu phn ng cng H2 Hot ng 16: Gio vin cho hc sinh quan st naphtalen (vin bng phin), hc sinh nhn xt v mu, mi ca naphtalen - Gio vin b sung cc tnh cht vt l khc - Gio vin: Nu cng thc cu to v cc k II. Naphtalen: hiu v tr trn cng thc cu to 1. Tnh cht vt l v cu to - Gio vin nu v tr u tin khi tham gia phn ng ca naphtalen - Hc sinh vit cc phng trnh phn ng th nh SGK Gio vin gi , hc sinh vit phng trnh Naphtalen c tnh thng hoa, cht rn, khng phn ng cng hiro theo hai mc tng t tan trong nc nh stiren 2. Tnh cht ho hc a) Phn ng th + Br, CH3COOH + HNO3, H2SO4 Hot ng 17: b) Phn ng cng hiro (hiro ho) Cho hc sinh nghin cu SGK C. Mt s ng dng ca hirocacbon thm: 3 H 2 35 atm 2H2 SGK Ni,150 C Ni , 200 C 0 0 Cng c: Lm bi tp 6 SGK Dn d : V nh nm li tnh cht ho hc ca aren Lm bi tp 2,3,4,5,7 SGK trang 1933 Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

36: LUYN TP HIROCACBON THM

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hc sinh bit s ging nhau v khc nhau v tnh cht ho hc gia cc hirocacbon thm, hirocacbon no v hirocacbon khng no - Mi lin quan gia cu trc v tnh cht c trng ca hirocacbon thm, hirocacbon no v hirocacbon khng no 2. V k nng : - Vit phng trnh phn ng minh ho tnh cht ca cc hirocacbon thm II. Chun b : 1. dng dy hc: Bng h thng kin thc cn nh v 3 loi hirocacbon: hirocacbon thm, hirocacbon no v hirocacbon khng no III. Phng php : m thoi, nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: Chia hc sinh thnh 3 nhm mi nhm h thng kin thc ca mt loi hirocacbon. Cc nhm ln lt trnh by v in vo kin thc ca nhm mnh ph trch v ly th d minh ho ln bng Kt thc hot ng 1 hc sinh in y n dung bng tng kt trong SGK Hot ng 2: Gio vin la chn cc bi tp trong SGK hoc son thm bi tp giao cho cc nhm hc sinh gii, gio vin nhn xt rt ra kin thc cn cng c: 1. Hy nu nhng c im cu trc ca hirocacbon thm, hirocacbon no, hirocacbon khng no, suy ra tnh cht ho hc c trng ca tng loi Ni dung ghi bng I. Kin thc cn nh :

II. Bi tp: 1. Hc sinh nhn xt sau khi hon thnh bng tng kt 2. Phn ng ca toluen: - Vi Cl2

H2C - H
as + Cl2

H2C - Cl + HCl

Benzyl clorua
2. Hy vit phng trnh phn ng ca toluen Nu dng xc tc Fe phn ng th vo vng v naphtalen ln lt vi: Cl2, Br2, HNO3, nu Benzen/////////////////////////////////// r iu kn phn ng v quy tc chi phi hng phn ng GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB

3. Trong nhng cht sau: Br2, H2, HCl, H2SO4, - Vi HNO3 HOH. Cht no c th cng c vo aren, vo anken? Vit phng trnh phn ng xy ra. Cho bit quy tc chi phi hng ca phn ng (nu c)?

4. Hy dng phng php ho hc phn bit 3. Enken: cc cht trong mi nhm sau: + Br2 (dd) to dn xut Brom a) Toluen, hept-1-en v heptan + H2(k) Ni to ankan b) Etylbenzen, vinylbenzen v vinylaxetile (quy tc Mac-cp-nhi-cp) HCl(k) +H2SO4 (quy tc Mac-cp-nhi-cp) + 0 H2O(k) H (quy tc Mac-cp-nhi-cp) ,t Aren: + Br2(dd) khng phn ng H2(k) Ni to xicloankan + HCl(k) khng phn ng + H2SO4(dd) khng phn ng + 0 + H2O(k) H khng phn ng ,t 4. a) Dng dung dch KMnO4: - Hept-1-en lm mt mu dung dch KMnO4 iu kin thng - Toluen lm mt mu dd KMnO4 khi un nng - Heptan khng lm mt mu KMnO4 b) Dng dung dch KMnO4: Vinylbenzen v Vinylaxetilen lm mt mu dung dch KMnO4 iu kin thng - Etylbenzen khng lm mt mu dung dch KMnO4 iu kin thng Dng dung dch AgNO3/NH3, Vinylaxetilen to kt ta Dn d : chun b bi kim tra vt Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

37: NGUN HIROCACBON THIN NHIN

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : Hc sinh bit - Thnh phn, tnh cht v tm quan trng ca du m, kh thin nhin v than m - Qu trnh chng ct du m, ch ho du m v chng ct du m Hc sinh hiu tm quan trng ca lc ho du i vi nn kinh t 2. V k nng : - Phn tch, khi qut ho ni dung trong SGK thnh nhng kt lun khoa hc II. Chun b : 1. dng dy hc: Mu du m v mt s sn phm t du m III. Phng php : m thoi nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Ni dung ghi bng Hot ng 1: I. Du m: Hc sinh nghin cu s lc v s tn ti ca 1. Thnh phn du m trong t nhin - hirocacbon; ankan, xicloankan, aren ch yu Hot ng 2: Hc sinh nghin cu SGK tm tt thnh phn - Cht hu c c cha oxi, nit, lu hunh ho hc ca du m di dng s (lng nh) - Cha v c rt t V thnh phn nguyn t th thng nh sau: V thnh phn nguyn t th thng nh sau: 83-87%C, 11-14%H, 0,01-7%S, 0,01 - 7%O, 83-87%C, 11-14%H, 0,01-7%S, 0,01 - 7%O, 0,01 - 2N, cc kim loi nng vo khong phn 0,01 - 2N, cc kim loi nng vo khong phn triu n phn vn triu n phn vn Hot ng 3: 2. Khai thc Hc sinh nghin cu bng 8.2 trong SGK bit v sn phm ca qu trnh khai thc du m Hot ng 4: 3. Ch bin: - Gio vin: Nu mc ch ca chng ct di a) Chng ct: p sut cao - Chng ct di p sut thng - Chng ct di p sut cao - Hc sinh: Tm hiu SGK rt ra cc ng dng - C1 - C2, C3 - C4 dng lm nhin liu hoc kh lin quan n sn phm ca qu trnh chng ct ho lng di p sut cao - (C5 - C6) gi l ete du ho c dng lm dung mi hoc nguyn liu cho nh my ho cht C6 - C10 l xng Hot ng 5: GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB Hc sinh tm hiu SGK rt ra sn phm ca qu - Chng ct di p sut thp trnh chng ct di p sut thp Phn loi linh ng (dng cho crkinh) Du nhn: vazlin, parafin, atphan Lin h cc sn phm vi ng dng ca chng b) Ch bin ho hc: Mc ch vic ch ho du m - p ng nhu cu v s lng, cht lng xng lm nhin liu - p ng nhu cu v nguyn liu cho cng nghip ho cht Hot ng 6: Phn ng crkinh hc sinh bit trong bi Crkinh l qu trnh b gy phn t ankan. Gio vin nu 2 trng hp crkin nh hirocacbon mch di thnh hirocacbon mch trong SGK ngn hn 0 VD: H3-CH2-CH3 t CH4+CH2 = CH2 Gio vin dng bng ph tm tt 2 qu trnh + Crkinh nhit crkinh nh trong SGK + Crkinh xc tc Gio vin khi qut li nhng kin thc trong bi. Hc sinh rt ra kt lun: Ch bin du m bao gm chng ct du m v ch bn bng phng php ho hc Hot ng 7: - Rifominh Gio vin nu cc th d bng phng trnh * Khi nim: Rifominh l qu trnh dng xc phn ng hc sinh nhn xt rt ra khi nim v tc v nhit bin i cu trc ca hirocacbon ni dung ca phng php rifominh t khng phn nhnh thnh phn nhnh, t khng thm thnh thm * Ni dung: - Chuyn ankan mch thng thnh ankan mch nhnh v xicloankan - Tch hiro chuyn xicloankan thnh aren - Tch hiro chuyn ankan thnh aren Hot ng 8: II. Kh du m v kh thin nhin: Hc sinh tm hiu bng trong SGK mc I rt 1. Thnh phn ra nhn xt v: 2. ng dng - Khi nim kh du m, kh thin nhin - Thnh phn kh du m, kh thin nhin Hot ng 9: III. Than m: Hc sinh tm hiu s trong SGK rt ra nhn - Than m xt v than m v cc sn phm thu c t - Kh l cc qu trnh ny - Nha than Sn phm ca qu trnh chng ct nha than cha Benzen, toluen, xilen, naphtalen pheno, piriin, crezol, xilenol, quynolin... Cn cn li l hc n dng ri ng Hot ng 10: - Hc sinh tm hiu SGK rt ra sn phm ca qu trnh chng ct nha than Dn d : Tnh cht vt l, thnh phn, tm quan trng ca du m Rt kinh nghim : GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

38: H THNG HO V HIROCACBON

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : - Hc sinh bit h thng ho cc hirocacbon quan trng 2. V k nng : - Phn tch, khi qut ni dung kin thc trong SGK thnh nhng kt lun khoa hc II. Chun b : 1. dng dy hc: Hc sinh chun b kin thc tng kt hirocacbon III. Phng php : m thoi nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Trong qu trnh luyn tp 3. Tin trnh : Hot ng 1: Gio vin cho hc sinh tng kt v hirocacbon bng cch in vo bng. I. H thng ho v hirocacbon: Ankan Cng thc phn t C2H2n+2 (n 1) Anken CnH2n (n 2) Ankin CnH2n-2 (n 2) Ankylbenzen CnH2n-6 (n 6)

c im cu to

- Ch c lin kt - C mt lin n C - C, C - kt i: C=C H - C ng phn - C ng phn mch Cacbon mch C - C ng phn

- C lin kt ba - C vng Benzen C C - C ng phn - C ng phn mch cacbon (nhnh mch Cacbon m v tr tng i - C ng v tr ca cc nhnh ankyl)

v tr lin kt lin kt ba i Tnh cht vt l - iu kin thng, cc hp cht t C1 - C4 l cht kh; C5 l cht lng - Khng mu; khng tan trong nc - Phn ng th - Phn halogen cng; ng - Phn ng - Phn ng th cng (H2, Br2, (halogen nitro) HX). - Phn ng tch (H2, Br2, HX) - Phn ng cng - phn ng oxi - Phn ng ho - Phn ng th - Phn ng oxi ho H lin kt trc mch nhnh ho hp tip vi nguyn - Phn ng oxi t C ca lin ho kh lin kt ba u mch GV: Bi Xun ng

Tnh cht ho hc

Trng THPT Tn Lm Lm nhin liu, Lm ng dng nguyn liu, liu dung mi Hot ng 2:

nguyn Lm liu

GA ho hc 11CB nguyn Lm dung mi v nguyn liu

Yu cu hc sinh ly v d cho s chuyn ho gia cc hirocacbon. S chuyn ho gia cc loi hirocacbon

Hot ng 3: Cho hc sinh lm bi tp 2,3,4 (SGK) Cng c: Cn nm vng mi lin h v chuyn ho qua li gia cc hirocacbon

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../.......... Chng VIII: DN

GA ho hc 11CB

XUT HALOGEN - ANCOL - PHENOL 39: DN XUT HALOGEN CA HIROCACBON

I. Mc tiu bi hc : 1. V kin thc : * Hc sinh bit: - Phn loi, ng phn, danh php, tnh cht vt l ca dn xut halogen - ng dng ca dn xut halogen + Hc sinh hiu phn ng th v phn ng tch ca dn xut halogen * Hc sinh vn dng: - Nhn vo cng thc bit gi tn v ngc li t tn gi vit c cng thc nhng dn xut halogen n gin v thng dng - Vn dng c phn ng th nguyn t halogen bng nhm -OH. Vn dng c phn ng tch HX theo quy tc Zai-xp II. Chun b : GV: Cho hc sinh n li cc kin thc v bc cacbon, ng phn cu to, quy tc gi tn gc - chc, quy tc gi tn thay th III. Phng php : IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Ni dung ghi bng Hot ng 1: I. Khi nm, phn loi: Gio vin nu s khc nhau gia cng thc 1. Khi nim: cht a v b Khi thay th mt hay nhiu nguyn t hiro H H trong phn t hirocacbon bng cc nguyn t halogen ta c dn xut halogen ca H-C-H H-C-F hirocacbon, thng gi tt l dn xut halogen. H Cl 2. Phn loi: (a) (b) Gio vin nu nh ngha Hot ng 2: Dn xut halogen no, mch h VD: CH3Cl; metyl clorua Dn xut halogen khng no, mch h VD: CH2 = CHCl: vinyl clorua Dn xut halogen thm VD: C6H5Br phenyl bromua Bc halogen bng bc ca cacbon lin kt vi nguyn t halogen

- Gio vin: Ta c th coi phn t dn xut halogen gm hai phn: Da vo s thay i ca gc hirocacbon v halogen trong phn t ta c s phn loi sau, gio vin hng dn hc sinh c SGK - Gio vin: Ngi ta cn phn loi theo bc dn xut halogen

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Gio vin hi: Em ha cho bit bc ca nguyn t cacbon trong hp cht hu c c xc nh nh th no? Bit rng bc ca dn xut halogen bng bc cu nguyn t cacbon lin kt vi nguyn t halogen. Hy gii thch ti sao cc dn xut halogen li c bc c ghi ch nh v d trong SGK Hot ng 3: Gio vin cho hc sinh lm vic vi bi tp 3 rt ra nhn xt

GA ho hc 11CB VD: SGK

II. Tnh cht vt l: iu kin thng cc dn xut ca halogen c phn t khi nh nh CH3Cl, CH3Br, l nhng cht kh Gio vin cho hc sinh c SGK bit thm - Cc dn xut halogen c phn t khi ln hn cc tnh cht vt l khc th lng, nng hn nc, v d: CHCl3, C6H5Br... Nhng dn xut polihalogen c phn t khi ln hn na th rn, v d: CHI3 Hot ng 4: III. Tnh cht ho hc: Gio vin thng bo cho hc sinh bit v c + im cu to t hc sinh c th vn dng - C - C X suy ra tnh cht: - m in ca halogen ni chung ln hn cacbon. V th lin kt cacbon vi halogen l lin kt phn cc, halogen mang mt phn in tch m cn cacbon mang mt phn in tch dng - Do c im ny m phn t dn xut halogen c th tham gia phn ng th nguyn t halogen bng nhm -OH, phn ng tch hiro halogenua v phn ng vi Mg Hot ng 5: 1. Phn ng th nguyn t halogen bng nhm -OH Gio vin thng bo s lc v c ch phn CH3CH2Cl + HOH(t0) khng xa ra 0 ng th nguyn t halogen CHCH2Br + NaOH t CH3CH2OH +NaBr Hot ng 6: Th nghim biu din v gii thch kh sinh ra TQ: R - X+NaOH t 0 R - OH + NaBr t phn ng trong bnh cu bay sang lm mt mu dung dch brom l CH2 = CH2. Etilen tc dng vi Br2 trong dung dch to thnh C2H4Br2 l nhng git cht lng khng tan trong nc - iu chng t trong bnh xy ra phn 2. Phn ng tch hiro halogenua 0 ng tch HBr khi C2H5Br. CH2 - CH2 + KOH ancol ,t Hng ca phn ng tch hiro halogenua H Br CH2=CH2+ KBr + H2O Hot ng 7: I. ng dng: Gio vin yu cu hc sinh vit phng trnh 1. Lm nguyn liu cho tng hp hu c phn ng iu ch polime v nu ng dng ca a) Cc dn xut clo ca etilen, butaien lm polime monome tng hp polime - Hc sinh t nghin cu cc ng dng khc ( CH2 - CH )n 0 ,t nCH2 = CHCl xt Cl (PVC) GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Hot ng 8: Cng c bi ////////////X

GA ho hc 11CB
0

, xt , p NCF2 = CF2 t (- CF2 - CF2 -)n Teflon t 0 , xt , p NCH2=C-CH=CH2 - (CH2-C = Cl Cl Cao su clopren Gio vin hi: Em hy phn tch cu to dn 2. Lm dung mi: SGK xut halogen theo s trn, t suy ra mt 3. Cc lnh vc khc: SGK s tnh cht ho hc ca n

Dn d : V nh lm bi tp Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

40: ANCOL
I. Mc tiu bi hc : * Hc sinh bit: - Tinh cht vt l, ng dng ca ancol * Hc sinh hiu: nh ngha, phn loi, ng phn, danh php, lin kt hiro, tnh cht ho hc, iu ch ancol * Hc sinh vn dng:' - Gip hc sinh rn luyn c tn vit c cng thc ca ancol v ngc li. Vt ng cng thc ng phn ca ancol. Vn dng lin kt hiro gii thch tnh cht vt l ca ancol. Vn dng tnh cht ho hc ca ancol gii ng bi tp II. Chun b : 1. dng dy hc: M hnh lp ghp phn t ancol minh ho phn nh ngha, ng phn, bc ca ancol, so snh m hnh phn t H2O v C2H5OH Th nghim C2H5OH + Na hoc phng to hnh 9.5 SGK Th nghim Cu(OH)2 + glixerin Th nghim so snh A, B, C ca ancol isoamylic trong bi hc (mc phn ng th nhm OH ancol) 2. Cc mu vt minh ho cc ng dng ca ancol III. Phng php : m thoi nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: Gio vin: Cho hc sinh vit cng thc mt vi cht ancol bit bi 39: C2H5OH, CH3CH2CH2OH, CH2=CHCH2OH Ni dung ghi bng I. nh ngha, phn loi: 1. nh ngha: ancol l hp cht hu c m trong phn t c nhm hiroxyl (-OH) lin kt trc tip vi nguyn t cacbon no ca gc hirocacbon Gio vin hi: Em thy c im g ging nhau CH3OH, C2H5OH v cu to trong phn t cc hp cht hu c CH3CH2CH2OH trn CH2 = CHCH2OH Gio vin ghi nhn cc pht biu ca hc sinh, chnh l li dn n nh ngha Trong cc nh ngha gio vin lu c im: nhm hioxyl (-OH) lin kt trc tip vi nguyn t cacbon no Hot ng 2: 2. Phn loi Gio vin m thoi gi m v cch phn loi a) ancol no mch h, n chc: c nhm -OH ancol lin kt trc tip vi gc ankyl GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB Hc sinh ly v d cho mi loi v tng qut VD: CH3OH, C2H5OH,...,CnH2n - OH ho cng thc (nu c) b) Ancol khng no, mch h, n chc: c nhm: -OH lin kt vi nguyn t cacbon ca gc hirocacbon khng no: VD: CH2 = CH - CH2 - OH c) Ancol thm n chc: c nhm -OH lin kt vi nguyn t cacbon no thuc mch nhnh ca vng Benzen D: C6H5 - CH2 - OH: ancolbenzylic d) Ancol vng no, n chc: c nhm -OH lin kt vi nguyn t cacbon no thuc hirocacbon vng no OH

VD: xiclohaxannol e) ancol a chc: phn t c hai hay nhiu nhm -OH CH2 - CH2 CH2 - CH2 - CH2 OH Hot ng 3: Gio vin yu cu hc sinh lin h vi cch vit ng phn ca hirocacbon v vit cc ng phn ca C4H9OH OH OH OH OH Etilen glicol glixeron II. ng phn danh php: 1. ng phn: C 3 loi: - ng phn v v tr nhm chc - ng phn v mch cacbon - ng phn nhm chc Vit cc ng phn c cng thc: C4H9OH

///////////// Hot ng 4: 2. Danh php: Gio vin trnh by quy tc ri c tn mt cht - Tn thng thng (gc - chc) lm mu CH3 - OH Ancol metylic Gio vin cho hc sinh vn dng c tn cc CH3 - CH2 - OH ancol etilic cht khc bng 8.1 nu hc sinh c sai th CH3 - CH2 - CH2 - OH: ancol propylic gio vin sa + Nguyn tc: Ancol + tn gc ankyl + ic - Tn thay th: Quy tc: Mch chnh c quy nh l mch cacbon di nht cha nhm OH S ch v tr c bt u t pha gn nhm -OH hn.

VD: CH3 - OH: metanol CH3 - CH2 - OH: Etanol CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - OH: butan-1-ol GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

Hot ng 5: Gio vin hng dn hc sinh nghin cu cc hng s vt l ca mt s ancol thng gp c ghi trong bng 9.3 SGK tr li cc cu hi sau:

- Cn c vo nhit nng chy v nhit si, em cho bit iu kin thng cc ancol l cht lng, cht rn hay cht kh? - Cn c vo tan, em cho bit iu kin thng cc ancol thng gp no c kh nng tan v hn trong nc? Khi nguyn t C tng ln th tan thay i nh th no? Sau hc sinh t c SGK kim tra kin ca mnh ng hay sai v t b sung thm cc t liu Hot ng 6: Gio vin cho hc sinh nhc li v c im cu to ca phn t ancol t hc sinh c th vn dng suy ra tnh cht

GA ho hc 11CB CH3 CH CH2 OH CH3 2-metylpropan-1-ol II. Tnh cht vt l: SGK - Lin kt hiro Nguyn t H mang mt phn in tch dng + ca nhm -OH ny khi gn nguyn t O mang mt phn in tch - ca nhm -OH kia th to thnh mt lin kt yu gi l lin kt hiro, biu din bng du...nh hnh 8.1 SGK - nh hng ca lin kt hiro n tnh cht vt l: So snh ancol vi hirocacbon, dn xut halogen, ete c phn t khi chnh lch khng nhiu nhng nhit nng hy, nhit si, tan trong nc ca ancol u cao hn

III. Tnh cht ho hc: + + -C-C O H Do s phn cc ca cc lin kt Cc phn ng ho hc ca ancol xa ra ch yu nhm chc -OH. l: Phn ng th nguyn t H trong nhm -OH; phn ng th c nhm -OH; phn ng tch nhm -OH cng vi nguyn t H trong gc hirocacbon 1. Phn ng th H ca nhm OH a) Tc dng vi kim loi kim 2C2H5O - H + 2Na H2 + 2C2H5O - Na Natri ancolat 2H2 + O2 ancol hu nh khng phn ng c vi NaOH m ngc li, natri ancol lt b thu phn hon ton. ancol l axit yu hn nc RO - Na + H - OH RO - H + NaOH TQ: CnH2n+1OH + Na CnH2n+1ONa+1/2H2 b) Tnh cht c trng ca glixerin

Hot ng 7: Tt nht l lm th nghim theo hnh 8.2 SGK. Nu c kh khn v dng c th gio vin c th lm th nghim n gin. ly mt ng nghim rt vo khong 4ml n 6ml ancol etlylic tuyt , b tip vo mt mu Na nh bng u que dim. Phn ng xa ra m du, c kh H2 bay ra. Khi mu Na tan ht, un ng nghim ancol etylic cn d bay hi, cn li C2H5ONa bm vo y ng. ng nghim ngui i, rt 2ml nc ct vo. Quan st C2H5ONa tan. Dung dch thu c lm phenolphtalein chuyn sang mu hng. Gio vin gii thch:

CH2 - OH 2CH - OH + Cu(OH)2 CH2 - OH

Dung dch mu xanh lam

CH2-OH CH-O CH2-O

- Gio vin ly hai ng nghim ng kt ta Cu(OH)2 mu xanh. Nh glixerol c snh vo mt ng, cn mt ng lm i chng GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB Glixerol tc dng vi Cu(OH)2, to thnh phc cht tan mu xanh da tri. Phn ng ny dng nhn bit poliancol c cc nhm -OH nh vi cc nguyn t C cnh nhau Hot ng 8: Cch 1: Gio vin m t th nghim v vit PTP gii thch Cch 2: Gio vin lm th nghim, hc sinh *Dng phn ng ny phn bit ancol a quan st, phn tch rt ra tnh cht chc c cc nhm -OH cnh nhau vi ancol n chc Gio vin: Khi qut tnh cht ny Ancol tc dng vi cc axit mnh nh axit sunfuric m c lnh, axit nitric m c, axit halogenhiric bc khi. Nhm -OH ancol b th bi gc axit Hot ng 9: 2. Phn ng th nhm OH Phn a) Tch nc ni phn t b) Tch nc R - OH + HA R - A = H2O lin phn t v gio vin trnh by theo SGK D: C2H5-OH + HBr C2H5Br + H2O Ring hng dn ca phn ng tch nc n phn t c th trnh by nh sau: Gio vin t vn : So snh s tt nc ni 3. Phn ng tch nc phn t hai cht sau. D kin cc trng hp a) Tch nc t mt phn t ancol Anken tch nc ni phn t c th xy ra vi cht (b) VD1: H 2 SO4 CH2 - CH2 CH3 - CH = CH2 + H2O o
170 C

OH
VD2:

H
H 2 SO4
o

CH3-CH - CH2 170 CH3-CH=CH2+H2O C

OH
Tng qut:

H 2 SO4 o CnH2n+1OH 170 CnH2n + H2O C

Hot ng 10: - Gio vin lu hc sinh: Nguyn t H ca nhm -OH, nguyn t H ca C gn vi nhm OH kt hp vi nguyn t O ca CuO sinh ra H2O. do vy ancol bc 1 sinh ra anehit v ancol bc 2 sinh ra xeton

b) Tch nc t hai phn t ru ete: VD:

2 4 C2H5 - OH + HO - C2H5 o

H SO

140 C

C2H5OC2H5 + H2O Gio vin c th lm th nghim n gin minh 4. Phn ng oix ho ho iu ch anehit (m t cch lm trang a) Phn ng oxi ho khng hon ton: 90. Th nghim ho hc trng ph thng VD: NXBGD-1969) 0 CH3 - CH2 - OH + Cu t CH3 - CHO + Cu + H2O - Gio vin nu ng dng phn ng cfhy lm Ru bc 1 + CuO t 0 anehit + Cu + nhin liu trong thc t H2O Hot ng 11: Sn xut etanol Gio vin lin h tnh cht ca anken hc VD2: dn dt qua cch iu ch GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Hirat ho etilen vi xc tc axit

GA ho hc 11CB 0 CH3 - CH - CH3 + CuO t OH CH3 - C - CH3 + Cu + H2O

O b) Gio vin hng dn hc sinh phng php Ru bc 2 + CuO t 0 xton + Cu + H2O iu ch glixerol t Propilen - Gio vin: lin h cch nu ru trong dn gian dn dt qua cch iu ch; * Ln men tinh bt Hot ng 12: b) Phn ng chy Gio vin su tm cc mu vt, nh, phim gii C2H5OH + 3O2 2CO2 + 3H2O thiu cho hc sinh CnH2n+2O + 3n/2O2 nCO2 + (n+1.H2O Cui cng gio vin tng kt: Etanol l nhng ancol c s dng nhiu Bnh cnh cc li ch m etanol anol em li; cn bit tnh c hi ca chng i vi mi trng Hot ng 13: V. iu ch: Gio vin cng c ton bi bng cu hi: a) Phng php tng hp T cu to ca phn t ancol etylic hy suy ra * Cho anken hp nc: nhng tnh cht ho hc chnh m n c th c CH2 =CH2 + HOH xt CH3 - CH2 - OH xt CnH2n + H2O CnH2n+1 - OH * Thu phn dn xut halogen: 0 RX + NaOH t R - OH + N CH3 -Cl + NaOH t CH3 - OH + NaCl b) Glixronl c iu ch t propilen CH2 = CH - CH3 0 450 C CH2 = CH - CH2Cl 0 450 C CH2 - CH - CH2 - Cl t Cl OH
0 0

Cl 2

Cl 2

CH2 - CH - CH2 OH OH OH

2. Phng php sinh ho Nguyn liu: tinh bt Cc phn ng iu ch: (C6H10O5)n -nH2O
E n zim

xt

nC6H12O6

C6H12O6 2C2H5OH + 2CO2 VI. ng dng: Etanol l nhng ancol c s dng nhiu
Dn d : V nh lm bi tp SGK trang 223/224 Rt kinh nghim : GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

41: PHENOL
I. Mc tiu bi hc : * Hc sinh bit: - Khi nim hp cht phenol - Cu to, ng dng ca phenol * Hc sinh hiu: nh ngha, nh hng qua li gia cc nhm nguyn t trong phn t, tnh cht ho hc, iu ch phenol * Hc sinh vn dng: - Gip hc sinh rn luyn cc k nng: phn bit phenol v ru thm, vn dng cc tnh cht ho hc ca phenol gii ng cc bi tp II. Chun b : dng dy hc: - M hnh lp ghp minh ho phenol, ancol thm - Th nghim C6H5OH tan trong dung dch NaOH - Th nghim dung dch C6H5OH tc dng vi Br2 - Pho to bng nhit nng chy, nhit si, tan ca mt s phenol nu cn dng ti khi dy hc III. Phng php : m thoi nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Trnh by tnh cht ho hc ca ancol etylic. Vit phng trnh phn ng minh ho 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: Gio vin: Vit cng thc hai cht sau ln bng ri t cu hi: Em hy cho bit s ging v khc nhau v cu to phn t ca hai cht sau y: Gio vin ghi nhn kin ca hc sinh, dn dt n nh ngha SGK Ch : phenol cng l tn ring ca cht A. l cht phenol n gin nht tiu biu cho cc phenol Cht B c nhm -OH dnh vo mch nhnh ca vng thm th hp cht khng thuc loi phenol m thuc nhm ancol thm Gio vin khi qut kin thc bng v d sau km theo hng dn gi tn Hot ng 2: Gio vin hng dn hc sinh c SGK. Lu hc sinh n c im: nhm -OH phi lin kt trc tip vi vng Benzen, ng thi hng dn c tn Ni dung ghi bng I. nh ngha, phn loi: 1. nh ngha Cho cc cht sau: //////////////////////////////////////

nh ngha: phenol l hp cht hu c m phn t ca chng c nhm hiroxyl (-OH) lin kt trc tip vi nguyn t C ca vng Benzen VD: 2. Phn loi: - phenol n chc m c cha mt nhm -OH phenol thuc loi monophenol VD: //////////////////////////////////////////////

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB phenol 4.-metylphenol (p-Crezol) -naphtol Nhng phenol m phn t c cha nhiu nhm -OH phenol thuc loi a chc Hot ng 3: VD: Gio vin cho hc sinh xem m hnh phn t HO ca phenol ri cho hc sinh nhn xt OH

CH3 Gio vin phn tch cc hiu ng trong phn t 1,2-hiroxi-4-metybezen phenol Hot ng 4: II. Phenol Gio vin gip hc sinh pht hin vn 1. Cu to: Gio vin photocopy thnh kh ln ri treo - CTPT: C6H5O bng s liu sau ln bng - CTCT: //////////////////// Phenol Phenol Cu to C6H5OH tnc, 0C 43 0 ts, C 182 tan, g/100g 9,5(250C) - Gio vin hi: T s liu ca bng em hy 2. Tnh cht vt l: cho bit C6H5-OH l cht rn hay cht lng nhit thng Gio vin: Cho hc sinh quan st phenol ng trong l thu tinh hc sinh kim chng li d on ca mnh Gio vin hi: Nhit si ca C6H5-OH cao hay thp hn nhit soi ca C2H5-OH, t d on C6H5-OH c kh nng ln kt hiro lin kt phn t hay khng Hot ng 5: Gio vin lm th nghim v dy hc theo dy hc nu vn a) Th nghim: 3. Tnh cht ho hc: Gio vin gip hc sinh pht hin vn : a) Phn ng th nguyn t H ca nhm -OH Cho phenol rn vo ng nghim A ng nc - Phn ng vi kim loi kim (Na, K) v v ng nghim B ng dung dch NaOH. C6H5OH + Na C6H5ONa + 1/2H2 Quan st: Gio vin gip hc sinh t vn : - Phn ng vp dung dch baz: Ti sao trong ng A cn ht rn phenol khng C6H5OH +NaOH C6H5ONa(tan)+H2O tan, cn phenol tan ht trong ng B Gio vin gip hc sinh gii quyt vn : b) Gii thch Cn c vo co to ta thy phenol th hin tnh axit Trong ng nghim A cn nhng ht cht rn l phenol c tnh aixit mnh hn ancol, nhng GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm do phenol tan t trong nc nhit thng

GA ho hc 11CB tnh axit yu. Dung dch phenol khng lm i mu qu tm Trong ng nghim B phenol tan ht l do b) Phn ng th nguyn t H ca vng thm phenol c tnh axit tc dng vi NaOH to Tc dng vi dung dch Br2 thnh natri phenolat tan trong nc. ////////////////////////////////////// C6H5OH + NaOH C6H5O-Na+H2O Gio vin t vn tip: Tnh axit ca phenol mnh n mc no Gio vin cho hc sinh so snh phn ng ca Phn ng ny c dng nhn bit phenol phenol vi C2H5OH trong phn ng vi NaOH. T rt ra nhn xt Hot ng 6: Gio vin gip hc sinh pht hin vn : - nh hng ca nhm -OH n vng Benzen Lm th no chng t phn ng th no vo - nh hng ca vng Benzen n nhm -OH vng Benzen d dng hn v u tin th vo cc v tr ortho,para. Mun vy phi so snh cng mt phn ng thc hin cng iu kin i vi phenol v Benzen. l phn ng vi nc brom. Benzen khng phn ng vi nc brom. Cn phenol c phn ng c khng? Th nghim: Nh nc brom vo dung dch phenol. Qut st mu nc brom b mt v xut hin ngay kt ta trng Gio vin dn dt hc sinh i n nhn xt nh hng qua li gia nhm -OH v vng Benzen Hot ng 7: 4. iu ch Gio vin thuyt trnh v phng php ch yu /////////////////// phenol trong cng nghip hin nay l sn xut ng thi phenol v axeton theo s phn ng Ngoi ra phenol cn c tch t nha than Tch t nha than (sn phm phc ca qu (sn phm ph ca qu trnh luyn than cc) trnh luyn than cc) Hoc t s : C6H6 C6H5Br C6H5Na C6H5OH Hot ng 8: 5. ng dngh: Gio vin cho hc sinh nghn cu ng dng Phenol l nguyn liu quan trng ca cng SGK nghip ho cht. Bn cnh cc li ch m phenol em li cn bit tnh c hi ca n i vi con ngi v mi trng Hot ng 9: T cu to ca phn t phenol hy suy ra nhng tnh cht ho hc chnh m n c th c

Dn d : V nh lm bi tp SGK tng 228 Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

42: LUYN TP DN XUT HALOGEN ANCOL V PHENOL

I. Mc tiu bi hc : * Hc sinh bit: Tng kt cng thc phn t, cng thc cu to, tnh cht vt l ca nhng hp cht dn xut halogen, ancol, phenol - Hc sinh vn dng: - Phn tch, khi qut ho ni dung kin thc trong SGK thnh nhng kt lun khoa hc, rn luyn k nng gii bi tp l thuyt v tnh ton II. Chun b : dng dy hc: Hc sinh chun b kin thc v mi lin h gia dn xut halogen, ancol, phenol vi hirocacbon III. Phng php : m thoi, nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : Trong qu trnh luyn tp 3. Bi mi : Hot ng 1: Gio vin cho hc sinh tng kt v hirocacbon bng cch in vo bng

Dn xut halogen CxHyX Bc ca nhm Bc ca dn xut chc halogen bng bc ca nguyn t cacbon lin kt vi X Th X hoc OH Th H ca OH Tch HX hoc C2H2n+1X C2H2n H2 P +HX CyHyX CyHyOH

Ancol no, n chc C2H2n+1OH (n 1) Bc ca ancol bng bc ca nguyn t cacbon lin kt vi OH C2H2n+1OH C2H2n+1Br

Phenol C6H5OH

2R - OH + 2Na 2R -ON + H2 CnH2n+1OH t C2H2n+H2O 2C2H2n+1OH t (C2H2n+1)2O + H2O

0 0

Th H vng Benzen

R - CH2OH R- CH = O RCH(OH)R R - CO-R

C6H5OH Br3C6H2OH C6H5OH (NO2)3C6H2OH xut - T Benzen - T cumen

iu ch

- Th H ca hio bng - T dn X halogen, anken

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB

- Cng HX hoc X2 - iu ch etanol t vo anken, ankin.. tinh bt

Hot ng 2: Cho hc sinh lm bi tp 2,3,4 (SGK) Cng c: cn nm vng mi lin h v chuyn ho qua li gia cc hirocacbon

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

43: BI THC HNH S 5

TNH CHT HO HC CA ETANOL, GLIXEROL V PHENOL

I. Mc tiu bi hc : * Hc sinh bit: - Cng c kin thc v mt s tnh cht vt l v ho hc ca etanol, glixerol, phenol * Hc sinh vn dng: - Tip tc rn luyn k nng tin hnh th nghim vi lng nh ho cht II. Chun b : 1. Dng c th nghim - ng nghim - Nt cao su y ng nghim 1 l - ng dn thu tinh thng 1 u nhn - n cn 2. Ho cht Mu Na Etanol Glixerol III. Gi hot ng thch hnh ca hc sinh Nn chia hc sinh trong lp ra tng nhm thc hnh, mi nhm t 4 - 5 hc sinh tn hnh th nghim: Th nghim 1: Etanol tc dng vi Na a) Chun b v tin hnh th nghim Thc hin nh SGK vit, gio vin lu hng dn hc sinh - phng xy ra hin tng n mnh nguy him b) Quan st hin tng gii thch Th nghim 2: Glixerol tc dng vi Cu(OH)2 a) Chun b v tin hnh th nghim Thc hin nh SGK vit, gio vin lu hng dn hc sinh b) Quan st hin tng gii thch Th nghim 3: phenol tc dng vi NaOH v dung dch Brom a) Chun b v tin hnh th nghim Thc hin nh SGK vit, gio vin lu hng dn hc sinh b) Quan st hin tng gii thch Th nghim 4: Nhn bit ancol, phenol glixerol cc bnh mt nhn ring bit y l bi tp gip hc sinh rn k nng nhn bit tng hp nn nh gi kt qu thc hnh cho hc sinh IV. Ni dung tng trnh: GV: Bi Xun ng Dd CO4 2%, dd NaOH 10% - phenol - dd Brom - Gi ng nghim - Kp ho cht - ng ht nh git - ng nghim c nhnh

Trng THPT Tn Lm GA ho hc 11CB Trnh by tm tt cch tin hnh th nghim, m t hin tng, gii thch, vit phn ng Trnh by tm tt cch tin hnh th nghim 4 nhn bit cc l mt nhn Dn d: V nh chun b bi Anhit - Xeton

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

44: ANEHIT - XETON

I. Mc tiu bi hc : * Hc sinh hiu: - nh ngha, phn loi, ng phn, danh php, tnh cht ho hc, iu ch anehit, xeton * Hc sinh vn dng: - Gio vin gip hc sinh rn luyn c tn vit c cng thc ca anehit, xeton v ngc li. Vit ng cng thc ng phn ca anehit, xeton. Vn dng tnh cht ho hc ca anehit, xeton gii ng bi tp II. Chun b : dng dy hc: M hnh lp ghp phn t anehit, xeton minh ho phn nh ngha, ng phn, so snh m hnh phn anehit, xeton Dng c ho cht tin hnh th nghim trng gng III. Phng php : m thoi nn vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Ni dung ghi bng Hot ng 1: A. Anehit: Gio vin cho hc sinh vit cng thc mt vi I. nh ngha: cht anehit anehit l hp cht hu c m trong phn t c HCH = O, CH3 - CH = O, C6H5 - CH =O nhm (-CH=O) lin kt trc tip vi gc hirocacbon hoc nguyn t H, hoc nhm -CH = O khc Gio vin hi: Em thy c im g ging nhau HCH = O v cu to trong phn t ca cc hp cht hu CH3 - CH = O, C6H5 - CH = O c trn? Nhm (-CH = O) c gi l nhm chc anehit Gio vin ghi nhn cc pht biu ca hc sinh, chnh l li dn n nh ngha Trong nh ngha gio vin lu c im: Nhm hiroxyl (-CH=O) lin kt trc tip vi gc hirocacbon hoc nguyn t H, nhm -CH=O khc Hot ng 2: 2. Phn loi: Gio vin m thoi gi m cho hc sinh da - anehit no vo c im cu to cu gc hirocacbon v - anehit khng no s lng nhm -CH = O phn loi v ly v - anehit n chc d minh ho - anehit a chc Hot ng 3: 3. Danh php Gio vin cho hc sinh lin h vi cch c ca Tn thay th ancol t rt ra tng t cho anehit Tn hirocacbon tng ng +al GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm 4 3 CH3 2

GA ho hc 11CB 1

CH3 - CH - CH2 - CHO Gio vin ly v d cho hc sinh luyn tp cch 3-Metylbutanal c bng 9.1 - Tn thng thng: anehit + tn axit tng ng Hot ng 4: II. c im cu to: Gio vin cho hc sinh quan st m hnh ca ///////////////////////////// anehitfomic t rt ra c im cu to, d on tnh cht ho hc chung ca anehit Hot ng 5: III. Tnh cht ho hc: Gio vin hng dn hc sinh vt phng 1. Phn ng cng hiro trnh phn ng cng tng t anken ,t 0 CH3 - CH = O + H2 Ni CH3-CH2-OH
,t TQ: RCHO + H2 Ni RCH2OH Hot ng 6: 2. Phn ng oi ho khng hon ton Gio vin m t th nghim SGK v nu yu - Phn ng vi dung dch AGNO3/NH3 cu hc sinh quan st hin tng v vit PTHH: 0 phng trnh phn ng ca anehitfomic v HCHO + 2AgNO3 + H2O + 3NH3 t phng trnh phn ng tng qut HCOONH4 + 2NH4NO3 + 2Ag Gio vin gi cho hc sinh: dng phn TQ: R-CHO + 2[Ag(NH3)2]OH t 0 bit anehit R-COONH4 + 3NH3 + H2O Gio vin m thoi phn ng vi O2 v yu - Phn ng vi O2 c hc sinh vit phng trnh phn ng ,t 0 2R - CHO + O2 xt 2R = COOH
0

Hot ng 7: Gio vin cung cp cho hc sinh PTHH tng qut iu ch anehit sau yu cu hc sinh vit PTHH iu ch CH3CHO t ru tng ng Gio vin cung cp cho hc sinh phn ng iu ch HCHO v CH3CHO t hirocacbon Hot ng 8: IV. iu ch: Hc sinh nghin cu SGK TQ: 0 R-CH2OH+CuO t R-CHO+Cu+H2O VD: 0 CH3 - CH2OH + CuO t CH3 - CHO + Cu + H2O Hot ng 9: 2. T hirocacbon ,t 0 Gio vin: Cho hc sinh vit cng thc mt vi CH4 + O2 xt HCHO + H2O cht anehit ,t 0 CH = CH2 + O2 xt 2CH3 - CHO HCH = O, CH3-CH = O, C6H5 - CH = O V. ng dng: Gio vin hi: Em thy c im g ging nhau - Sn xut nha urefomandehit v cu to trong phn t ca cc hp cht hu - Ty u, st trng c trn? - Sn xut axit axetic Gio vin ghi nhn cc pht biu ca hc sinh, - Lm hng liu chnh l li dn n nh ngha Hot ng 10: B. Xeton: GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB I. nh ngha: Gio vin yu cu hc sinh vit phng trnh Xeton l hp cht hu c m trong phn t c phn ng cng tng t anehit v tnh cht nhm (-C = O) lin kt trc tip vi hai gc ho hc cng nh iu ch hirocacbon CH3 - C - CH3 O Axeton =O xiclohexanon II. Tnh cht ho hc: VD: CH3 - C - CH3 + H2 O R - C - R1 + H 2 O
,t Ni
0 0

CH3 - C - C6H5 O axetonphenol

CH3 - CH - CH3 OH

,t Ni

R - CH - R1 OH

Cng c: Lm bi tp 6 SGK

- Khng tham gia phn ng vi dung dch AgNO3/NH3 IV. iu ch: 1. T ancol TQ: 0 R - CH (OH) - R1 + CuO t R - CO - R1 + Cu + H2O VD: 0 CH3 - CH(OH) - CH3 + CuO t CH3 - CO-CH3 + Cu + H2O 2. T hirocacbon CH3 CH CH3 OH + CH3 - C - CH3 O V. ng dng: Sn xut polime - Dung mi, tng hp clorofomfidofom

2.H 2H 4 O , 2 SO

1.O2

Dn d : V nh lm bi tp SGK trang 223/224 Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm Ngy son : ......./...../..........

GA ho hc 11CB

45: AXIT CACBONXILIC

I. Mc tiu bi hc : * Hc sinh hiu: nh ngha, phn loi, ng phn, danh php, tnh cht ho hc, iu ch * Hc sinh vn dng: Gip hc sinh rn luyn c tn vit c cng thc ca axit v ngc li...vn dng tnh cht ho hc ca axit gii ng bi tp II. Chun b : dng dy hc: - M hnh lp ghp phn t axit minh ho phn nh ngha, ng phn - Dng c v ho cht tin hnh phn ng minh ho III. Phng php : m thoi nu vn IV. T chc hot ng dy hc: 1. n nh lp : 2. Kim tra bi c : 3. Bi mi : Hot ng ca thy v tr Ni dung ghi bng Hot ng 1: I. nh ngha, phn loi, danh php: Gio vin cho hc sinh vit cng thc mt vi 1. nh ngha: cht anehit Axit cacboxylic l hp cht hu c m trong phn t c nhm cacboxyl (-COOH) lin kt trc tip vi gc hirocacbon hoc nguyn t H, hoc nhm -COOH HCOOH, CH3-COOH, C6H5-COOH VD: HCOOH, CH3-COOH, C6H5-COOH Gio vin hi: Em thy c im g ging nhau Nhm (-COOH) c gi l nhm chc axit v cu to trong phn t cc hp cht hu c cacboxylic trn? Gio vin ghi nhn cc pht biu ca hc sinh, chnh l li dn n nh ngha. Trong nh ngha gio vin lu c im: Nhm hiroxyl (-COOH) lin kt trc tip vi gc hirocacbon hoc nguyn t H, hoc nhm -COOH khc Hot ng 2: 2. Phn loi: Gio vin m thoi gi m cho hc sinh da Axit no, n chc, mch h: vo c im cu to ca gc hirocacbon v L trong phn t c gc ankyl hoc ngyn t s lng nhm -COOH phn loi v ly v H lin kt vi nhm -COOH d minh ho CTTQ: CnH2n+1COOH (n 1) - axit khng no, n chc, mch h: l trong phn t c gc hirocacbon khng no lin kt vi mt nhm -COOH VD: CH2 = CH - COOH CH3-(CH2)7 - CH = CH -[(CH2)]7-COOH - axit thm, n chc VD: C6H5 - COOH GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB - axit a chc l trong phn t c hai hay nhiu nhm -COOH VD: HOOC -[(CH2)]4 - COOH Hot ng 3: 3. Danh php Gio vin cho hc sinh lin h vi cch c ca - Tn thay th ancol t rt ra tng t cho anehit axit +tn hirocacbon tng ng + oic 4 3 2 1 CH3 - CH - CH2 - COOH CH3 Gio vin ly v d cho hc sinh luyn tp cch 3-Metylbutanoic c - Tn thng: Lin quan n ngun gc Hot ng 4: II. c im cu to: Gio vin cho hc sinh quan st m hnh ca ////////////////////////////////////////////////////// axit axetic t rt ra c im cu to t d oan mc phn cc ca nhm -OH trong nhm axit v ancol Hot ng 5: III. Tnh cht vt l: Cc hirocacbon, dn xut halogen, ete ancol Cc axit trong dy ng ng ca axit axetic tng ng c nhit nng chy, nhit si, u l nhng cht lng hoc cht rn. tan so vi axit? Gio vin ghi nhn cc kin ca hc sinh Nhit si ca axit cao hn hn nhit si rt ra nhn xt: ca ru c cng s nguyn t cacbon, do hai phn t axit lin kt vi nhau bi hai lin kt hiro v lin kt hiro ca axit bn hn ca ru Gio vin t vn : Ti sao? ///////////////////////////////////////// Gio vin hng dn hc sinh gii quyt vn theo hai bc Gio vin thuyt trnh: Do c lin kt hiro gia cc phn t vi nhau (lin kt hiro lin phn t) cc phn t axit ht nhau mnh hn so vi nhng phn t c cng phn t khi nhng khng c lin kt hiro (hirocacbon, dn xut halogen, ete, ancol...). V th cn phi cung cp nhit nhiu hn chuyn axit t trng thi rn sang trng thi lng (nng chy) cng nh t trng thi lng sang trng thi kh (si) Hot ng 6: III. Tnh cht ho hc: Gio vin yu cu hc sinh m t c im cu Do s phn cc ca cc lin kt to ca nhm -COOH v kt hp vi tnh cht C O v O H cc phn ng ho hc ca ho hc ca axit hc lp 9 rt ra tnh axit d dng tham gia phn ng th hoc trao cht ho hc ca axit cacboxylic i nguyn t H hoc nhm -OH ca nhm COOH Hot ng 7: 1. Tnh axit Yu cu hc sinh nhc li tnh cht ca axit v a) Trong dung dch, axit cacboxylic phn li vit phng trnh vi CH3COOH thun nghch: CH3 - COOH /////CH3 - COO- + H+ dung dch axit cacboxylic lm qu tm GV: Bi Xun ng

Trng THPT Tn Lm

GA ho hc 11CB chuyn sang mu hng b) Tc dng vi baz v oxit baz cho mui v nc Th d: CH3COOH+NaOH CH3COONa + H2O 2CH3COOH + ZnO (CH3COO)2Zn + H2O c) tc dng vi mui 2CH3COOH + CaCO3 (CH3COO)2Ca + H2O + CO2 d) Tc dng vi kim loi: ng trc hiro trong dy in ho gii phng hiro v to mui' Th d: 2CH3COOH + Mg (CH3COO)2Mg+H2 Hot ng 8: 2. Phn ng th nhm -OH (este ho) Gio vin minh ho th nghim phn ng gia TQ: RCOOH vi ru ROH SGK v nu r c im Hot ng 9: - Hc sinh t nghin cu phng php iu ch axit axetic cuc sng, SGK v vt cc phng trnh iu ch - Hc sinh t nghin cu ng dng ca axit cacboxylic SGK Cng c: Lm bi tp 3,4 SGK

Dn d : V nh lm bi tp SGK trang 223/224 Rt kinh nghim :

GV: Bi Xun ng