Professional Documents
Culture Documents
C n Th 12/2007
L i c m n
L I C M N!
Qua hn ba thng th c hi n ti t t nghi p p d ng m t s phng php phn tch ha h c i v i cy rau m l sen ch y u l loi Hydrocotyte vulgaris.K t qu t c nh ngy hm nay. Em xin g i l i chn thnh c m n n: Qu th y c khoa cng ngh tr ng i H c C n Th t o cho em nh ng ki n th c v kinh nghi m b ch. Qu th y c b mn ha Khoa Khoa H c gip nh ng i u ki n c n thi t cho em lm lu n vn. c bi t l c Tn N Lin Hng nhi t tnh h ng d n em t n tnh trong su t th i gian th c hi n ti. Xin c m n n cc b n ng l a gip thnh t t lu n vn ny. ng h nhi t tnh ti hon
Danh m c cc b ng
DANH M C CC B NG
B ng 1: Thu su t cc cao b ng phng php chi t pha r n ..........................................25 B ng 2: Thu su t cc cao b ng phng php chi t l ng-l ng ......................................25 B ng 3: K t qu s c k c t phn o n I c a cao etyl acetat .........................................29 B ng 4: Tm t t k t qu nh tnh cc h p ch t trong cy ...........................................34
ii
DANH M C CC S
V HNH NH MINH H A
S 1: Qui trnh i u ch cc lo i m u cao ............................................................... 20 Hnh 1: Cy rau m l sen Hydrocotyle vulgaris L. ...................................................... 2 Hnh 2: Cy Hydrocotyle vulgaris ............................................................................ 3 Hnh 3: Cy Hydrocotyle bonariensis ....................................................................... 4 Hnh 4: Cy Centella asiatica .................................................................................. 5 Hnh 5: Rau m l sen Hydrocotyle vulgaris phi gi v xay nhuy n .................. 18 Hnh 6: Ngm d m b t cy v i metanol ....................................................................... 18 Hnh 7: Cao MeOH t ng .............................................................................................. 18 Hnh 8: My soxhlet dng chi t pha r n ....................................................................... 19 Hnh 9: Bnh lng dng trch l ng-l ng ....................................................................... 21 Hnh 10: C t s c k cao Ea phn o n I ....................................................................... 23 Hnh 11: Cao PE .......................................................................................................... 26 Hnh 12: Cao cloroform .............................................................................................. 26 Hnh 13: Cao Ea phn o n I ....................................................................................... 27
iii
Chng 1: M u
CHNG 1 M U
Chng ta cng nh b n b trn th gi i u nh gi cao s phong ph, ngha th c ti n, gi tr khoa h c cng nh kinh t c a ngu n ti nguyn cy thu c Vi t Nam. Cy thu c dn t c v c bi t tri th c y h c dn t c c truy n Vi t Nam gp ph n khng nh trong vi c duy tr s t n t i v pht tri n c a dn t c chng ta t xa xa n nay. N ang v ch c ch n s cn ng vai tr quan tr ng trong vi c chm sc s c kh e cho con ng i v s t n t i m t cch b n v ng c a y h c c truy n Vi t Nam. T nh ng nm 1940, y h c hi n i b t u nghin c u tc d ng c a rau m. Hi n nay rau m c s d ng r t a d ng d i hnh th c thu c tim, thu c m i u tr t t c cc ch ng b nh v da nh v t b ng, v t thng do ch n thng, do gi i ph u, c y ghp da, nh ng v t l lu lnh, v t l do ung th, b nh phong, v y n n. Rau m c dng trong th c ph m nh m t lo i rau gia v (n s ng), rau n (lu c, n u canh) ho c n c gi i kht (c cy gi nhuy n v i n c v ng). c bi t mi n nam, nhn dn r t u chu ng rau m. C nhi u lo i rau m c c i m l trn, cu ng l gi a cng c g i l rau m l sen. Nhng th c ch t chng l nh ng loi khc nhau v c tn khoa h c ring bi t, nh Hydrocotyle bonariensis, Hydrocotyle vulgaris, c bi t c v ng hn loi rau m th ng. G Trung tmtrongn yy,c,loiHc Tuy ThHydrocotyle vulgaris chaut cngqua kh o st cu Hc hliu Hydrocotylenhin @ Ti liu nghin tp v nghin Cn bonariensis c hc c ng nh ng ng d ng sinh h v nghin c u xc nh thnh ph n ha h c, tm hi u cng d ng c a n. Nn chng ti ti n hnh nghin c u ti p d ng m t s phng php phn tch ha h c i v i cy rau m l sen ch y u l loi Hydrocotyle vulgaris.
Chng 1: M u
Chng 2: T ng Quan
CHNG 2 T NG QUAN
2.1. GI I THI U V M T S LOI RAU M TH NG G P
Hnh 2: Cy Hydrocotyle vulgaris 2.1.1.1. Danh php v phn lo i Tn khoa h c: Hydrocotyle vulgaris (L) Tn liu H Marsh pennywort,pennywort.water pennywort , Fairy Trung tm Hcn c ngoi: Cn Th @ Ti liu hc tp v nghin cu tables, water! white rot, (Ches). Penny rot, (Shrop). Farthing rot, flowkwort, (Norf). Rotgrass, (N'thum). Shilling rot, (Ayr). Sheep rot, War, Cumb, N'thum, Tn th ng g i: Rau m l sen Phn lo i: Gi i: Plantae Phn gi i: Viridaeplantae Ngnh: Tracheophyta Phn ngnh: Spermatophytina L p: Magnoliopsida B : Araliales H : Apiaceae (Hoa tn) Phn h : Hydrangeoideae Tng: Hydrangeae Chi: Hydrocotyle Loi: vulgaris L. 2.1.1.2. c i m th c v t C lu nin, nh n nh i, cy m nh kh nh, khai cn t i cc t, cy cao t 0,1 m n 0,5 m, cnh non ngn nh t 4-5 in (1 in=2,54 cm), l trn ngang 8-35 mm,
SVTH: Nguy n Th Kim Ph ng 3
Chng 2: T ng Quan hnh khin, kha tay bo, khng b r ch gi a l, 6-9 gn l ng tr c n i r m t d i l, gn l t a ra t cu ng l, l km c kha kh xc, l m m co l i vo cu n l, cu n l th ng di 25 cm chnh gi a l, c lng l th, ra hoa t thng 6-8, nh mu tr ng nh c nhu m mu v i mu h ng v mu xanh l c, 2-5 cnh hoa, th l ng tnh, 1mm, i hoa t n t i m t th i gian ng n ho c khng c, bao ph n mu vng, t th ph n, ra qu t thng 7-10 di 2 mm, r ng 2,5 mm, dy 0,8 mm, khng c cu n l bo t . 2.1.1.3. Sinh thi L n ln ty thch trong nh ng ch vng m l y, trn nh ng mp c a nh ng h v nh ng sngCy thch nh sng, ct, t st ph nhiu v n ng mi tr ng d b n. Cy thch axt, trung tnh, ki m. N yu c u t m t. 2.1.1.4. Phn b Chu , b c m , pha ty vng Caspian, chu u, g n y pht hi n c m c Vi t Nam. 2.1.1.5. Cng d ng Th ng dng tr ung th, tr ho g-phng thu c y h c c truy n M ch. 2.1.2. Rau m l sen (Hydrocotyle bonariensis) [4,10] 2.1.2.1. Danh php v phn lo i an
Hnh 3: Cy Hydrocotyle bonariensis L. Tn khoa h c: Hydrocotyte bonariensis L. Tn khc: Hydrocotyte polystachya, Penywort, Large leaf penywort paraguita, rau m l sen. Phn lo i: Gi i: Th c v t Ngnh: Magnoliophyta L p: Magnoliopsida
Chng 2: T ng Quan Th : Apiales H : Apiaceae Chi: Hydrocotyle Loi: Bonariensis 2.1.2.2. c i m th c v t L lo i c lu nin, nh n, d ng thn r , m c b, t i m i t c nhi u r v cho ra 1-2 l vn th ng ln, c ng l di 15-20 cm. L hnh l ng, phi n trn, m ng, r ng 3-12 cm, c thy c n, mp l kha tai bo, cu n l nh gi a ch khng ph i mp nh cc cy khc; l km kh xc, di 0,2-0,4 cm.Tn hoa ng knh 1-6 cm g m nhi u tua t t o thnh vng trn, c ng cu n chnh c th di t i 40 cm, cu ng nh di 0,2-2 cm. Hoa nh , 5 cnh mu tr ng ho c vng kem, l i nh n mu l c. Qu hnh b u d c, dy 0,5-2 mm, r ng 2,5-3 mm, y v nh c kha s ng lng v ph n gn n i r. S ng d trong n c nhng cng ch u c mi tr ng kh, xu t x M , g n y pht hi n m c Vi t Nam. 2.1.2.3. Cng d ng ang nghin c u t i Khoa Khoa h c. 2.1.3. Rau m [9,11] nam
Hnh 4: Cy Centella asiatica 2.1.3.1. Phn lo i khoa h c Danh php khoa h c: Centella asiatica Tn khoa h c ng ngha: Hydrocotyle asiatica L. Tn khc: Rau m, tch tuy t th o, li cng th o. Phn lo i: Gi i: Plantae Ngnh: Magnoliophyta L p: Magnoliopsida B : Apiales
SVTH: Nguy n Th Kim Ph ng
Chng 2: T ng Quan H : Apiaceae (Umbelliferae) Chi: Centella Loi: C.asiatica 2.1.3.2. M t Rau m l m t loi cy m t nm thn th o trong h Hoa tn (Umbelliferae). Thn cy rau m g y v nh n, l lo i thn b lan, mu xanh l c hay l c nh , c r cc m u. N c cc l hnh th n, mu xanh v i cu ng di v ph n nh l trn, k t c u trn nh n v i cc gn l d ng l i hnh chn v t. Cc l m c ra t cu ng di kho ng 5-20 cm. B r bao g m cc thn r , m c th ng ng. Chng c mu tr ng kem v c che ph b ng cc lng t r . Hoa rau m c mu t nh h ng t i , m c thnh cc tn nh , trn g n m t t. M i hoa c bao ph m t ph n trong 2 l b c mu xanh. Cc hoa l ng tnh ny kh nh (nh hn 3 mm), v i 5-6 thy trng hoa. Hoa c 5 nh v 2 vi nh y. Qu c hnh m t l i dy d c, y l i m phn bi t n v i cc loi trong chi. Hydrocotyle c qu v i b m t trn, s c hay gi ng nh m n cm. Qu c a n chn sau 3 thng v ton b cy, bao g m c r , c thu hi th cng. 2.1.3.3. Phn b , thu hi v ch bi n C ngu n g c Australia, cc o Thi Bnh Dng, New Guinea, Melanesia, Malesia v chu . M c liu i kh p ni Vi t @ v liu c vng nhi t nh Lo, Trung tm Hchoang tH Cn Th NamTicc n hc tp v inghin cu Campuchia, Indonesia, n ... Ton cy khi ti c v ng, hi hng kh ch u; khi kh ch cn mi c kh. Thu hi quanh nm. Dng ti hay sao vng. 2.1.3.4. Thnh ph n Tu theo khu v c tr ng ho c ma thu ho ch t l cc cc ho t ch t c th sai bi t. Thnh ph n c a rau m bao g m nh ng ch t sau: beta caroten, sterol, saponin, alkaloid, flavonol, saccharid, Ca, Fe, Mg, Mn, P, K, Zn, cc lo i vitamins B1, B2, B3, C v K. 2.1.3.5. S d ng N c s d ng nh m t lo i rau cng nh trong y h c Ayurveda v y h c c truy n Trung Hoa. Rau m hi n nay cn l m t v thu c dng trong ph m vi nhn dn, ng th i cn l lo i rau n. Nhn dn ta coi v rau m l m t lo i thu c mt, v ng t, hi ng, tnh bnh, khng c, c tnh ch t gi i nhi t, gi i c, thng ti u, dng ch a th huy t, t l , kh h, b ch i, l i s a. Theo Trung y, rau m c tnh hn (l nh), tn (cay), kh ( ng). Khi n d ng ti nh m t lo i rau, ng i ta cho r ng n gip cho vi c duy tr s tr trung.
SVTH: Nguy n Th Kim Ph ng 6
Chng 2: T ng Quan N c s c t l rau m c coi l c tc d ng h huy t p. Lo i n c s c ny cng c coi l m t lo i thu c b d ng c s c kh e t t (tng tr nh , th l c). Lo i thu c p t l cng c dng i u tr nh ng ch au, h s t. N cn c dng trong i u tr cc ch ng ph; vim thanh qu n, tnh m ch, ph qu n; cc b nh tr, phong, eczema hay v y n n; gi i ng c s n v l i ti u . M t vi bo co khoa h c cho th y kh nng c a rau m trong vi c h tr lm lnh v t thng. Khi i u tr b ng rau m, s li n s o c kch thch b ng vi c s n xu t ra cc ch t keo lo i I. Vi c i u tr ny cng cho th y s gi m st ng k c a cc tc ng vim nhi m v vi c t o ra cc nguyn bo s i. Cc nh th o m c h c cn cho r ng n c ch a nhn t tr ng th g i l Vitamin X tr trung c tc d ng b d ng cho no v cc tuy n n i ti t v xc nh n r ng n c chi t t rau m gip c i thi n cc v n v h tu n hon v da. T i m t s n c, ng i ta cn nghin c u rau m tm tc d ng ch a b nh h i v b nh lao. 2.2. M T S K THU T CHI T TCH H P CH T RA KH I CY [5] C nhi u cch chi t tch h p ch t h u c ra kh i cy c . Cc k thu t u xoay quanh hai phng php chnh l chi t l ng l ng v chi t r n l ng (ngm d m, chi t ng m ki t, chi t pha r n....). Trong th c nghi m, vi c chi t r n l ng c p d ng nhi u hn. 2.2.1. K thu t chi t ngm d m (Maceration) Ngm b t cy trong m t Th a ng th y tinh ho b ng thp khng g Trung tm Hc liu H Cn bnh ch @b Ti liu hcctp v nghin, cu bnh c y n p. Trnh s d ng bnh b ng nh a v dung mi c th ha tan m t t nh a, gy nh m l n l h p ch t c ch a trong cy. Rt dung mi tinh khi t vo bnh cho n x p x p b m t l p b t cy. Gi yn nhi t phng trong m t m ho c m t ngy, cho dung mi xuyn th m vo c u trc t bo th c v t v ha tan cc h p ch t t nhin. Sau , dung d ch chi t c l c qua m t t gi y l c; thu h i dung mi s c cao chi t. Ti p theo rt dung mi m i vo bnh ch a b t cy v ti p t c qu trnh chi t m t s l n n a cho n khi chi t ki t m u cy. Ki m tra vi c chi t ki t m u cy b ng s c k l p m ng ho c nh m t gi t dung d ch chi t ln t m ki ng s ch, b c hi v xem c cn l i v t g trn m t ki ng hay khng, n u khng cn v t g l chi t ki t. C th gia tng hi u qu s chi t b ng cch th nh tho ng o tr n, x c u l p b t cy ho c c th g n bnh vo my l c l c nh (ch n p bnh b bung ra lm dung d ch chi t b tro ra ngoi). M i l n ngm dung mi, ch c n 24 gi l , v v i m t l ng dung mi c nh trong bnh, m u ch t ch ha tan vo dung mi n t m c bo ha, khng th ha tan thm c nhi u hn; c ngm lu hn ch m t th i gian. Quy t c chi t l chi t nhi u l n, m i l n m t t l ng dung mi. y l qu trnh chi t gin o n, khng i h i thi t b ph c t p, c th d dng thao tc v i m t l ng l n m u.
D ng c : G m m t bnh ng m ki t b ng th y tinh hnh tr ng d i y bnh l m t van kha i u ch nh v n t c c a dung d ch ch y ra, m t bnh ch a t bn d i h ng dung d ch chi t. Pha trn cao c a bnh ng m ki t l bnh lng ch a dung mi chi t. Th c hnh: B t cy c xay th, l t c qua l ry 3 mm. M u khng nn to hn v s chi t khng ki t, m u c xay qu m n ho c m u c tnh nh y nh as c n tr dng ch y. y c a bnh ng m ki t c lt b ng bng th y tinh v m t t gi y l c. B t cy c t vo bnh bn trn l p bng th y tinh, ln g n y bnh. y b m t l p b t b ng m t t gi y l c v ch n ln trn b ng nh ng vin bi th y tinh cho dung mi khng lm xo tr n b m t l p b t. T t rt dung mi c n thi t vo bnh cho n khi dung mi ph x p x p pha trn l p m t. C th s d ng dung mi nng ho c ngu i. yn sau m t th i gian, th ng l 12-24 gi . M van bnh ng m ki t cho dung d ch chi t ch y ra t ng gi t nhanh v ng th i m kha bnh lng dung mi tinh khi t ch y vo bnh ng m ki t. i u ch nh sao cho v n t c dung mi tinh khi t ch y vo bnh ng m ki t b ng v i v n t c dung d ch chi t ch y ra kh i bnh ng m ki t. Phng php c s d ng ph bi n. So v i phng php ngm d m, phng php ny i h i thi t b ph c t p hn m t cht nhng hi u qu l i cao hn v t m t cng hn, v y l qu trnh chi t lin t c dung mi trong bnh ng m Hc bo H Cn lin t c liu b ng dung mi tinh khi tm ki t liuha m u ch t sThc@ Tithay th hc tp v nghint nhng thao tc v i m t l ng nh m u. 2.2.3. K thu t chi t pha r n Nguyn t c chi t pha r n l tng tc gi a cc ch t tan trong m t dung d ch ln trn ch t h p thu (nh trong s c k c t). D ng c : G m m t c t l ph u l c x p b ng th y tinh, bnh tam gic, h th ng t o p su t b ng vi n c. H th ng ch ho t ng v i m t p su t v a ph i, kho ng 2070 mmHg, s d ng p su t m nh s lm gy c t h p thu. Th c hnh: N p ch t h p thu vo c t: g n ph u l c x p vo bnh tam gic v cho h th ng t o p su t km ho t ng. Mc t ng l ng nh ch t h p thu kh cho vo ph u, dng nt th y tinh c y b ng nn nh v u. V a n p ch t h p thu vo ph u, v a g nh vo thnh ph u ch t h p thu t o thnh m t kh i ng nh t, ch t ch , c b m t b ng ph ng. Chi u cao c a ch t h p thu sau khi n p c t ch c cao kho ng 5cm. N u c n chi t tch m t l ng nguyn li u u nhi u hn th s d ng ph u c ng knh l n hn. Sau khi n p c t xong, t m t l p bng gn d y ln trn b m t ch t h p thu trnh cho dung mi sau ny lm h h i b m t ch t h p thu.
Trung
cu
Chng 2: T ng Quan R a v cn b ng c t: sau khi n p c t, c t ny c n c r a v i dung mi. Thao tc b ng cch rt dung mi ln trn u c t r i ht ho c nn cho dung mi ch y ngang qua c t. N p m u ln c t: t m u ln trn b m t c t sao cho t o thnh m t l p m ng trn b m t c t. L ng m u n p ln u c t ph i t hn kh nng c a ch t h p thu. Gi i ly m u ra kh i c t: L a ch n phn c c c a dung mi gi i ly h p ch t ra kh i c t ty vo m c ch c n c l p h p ch t nh th no. N u mu n thu c t t c s n ph m c trong nguyn li u thnh m t dung d ch m c v i l ng th tch nh s d ng ngay l p t c m t lo i dung mi m nh. Mu n chia nguyn li u ban u thnh nhi u phn o n c tnh phn c c khc nhau gi i ly v i dung mi c phn c c tng theo ki u b c thang Cng d ng: xc nh m c phn c c c a m t h p ch t cha bi t Lm m c m t h p ch t phn chia cao th ban u thnh cc phn o n c tnh phn c c khc nhau
Chng 2: T ng Quan dng. C n trnh cc dung mi c nh benzen ho c d chy do c nhi t si th p nh dietyl eter, Ng i ta th ng s d ng cc dung mi khng ha tan trong n c nh cc hydrocarbon (hexan, toluene), alcol (butanol), ceton (metyl etyl ceton), acetate (etyl, butyl), cloroform, clorur metylen. Cc lo i dung mi ny tng i r ti n, c bn s n, nh t th p, t tr ng tng i khc so v i n c. 2.2.6. Lm kh m u ch t: Sau khi lm chi t m u cy b ng dung mi, l c, thu h i dung mi c c cao. Cao chi t ny c n c s y kh v cc l do sau: Cc h p ch t trong cao s hn l tr ng thi l ng. n nh b n n u chng hi n di n tr ng thi kh
tnh ng thu su t c a cao chi t so v i l ng cy kh ban u (ghi trong bo co, khi c n c th l p l i th nghi m). ti p t c tinh ch cao b ng s c k c t N u m u l h p ch t tinh khi t mu n o cc s li u ph th m u c n c s y kh, n u cn l n v t n c, trn ph xu t hi n tn hi u c a n c, gy kh khn cho vi c gi i on c u trc. Cc phng php lm kh m u ch t: s y kh b ng kh tr trong my c quay chn khng, s y kh b ng bnh ht m,
10
Chng 2: T ng Quan S c k c t h c ti n hnh i u ki n p su t kh quy n. Pha tnh th ng l nh ng h t c kch th c 50-150 m c n p trong m t c t th y tinh. M u ch t c n phn tch c t ph n trn c t, pha trn pha tnh (c m t l p bng th y tinh che ch l p m t khng b xo tr n), bnh ch a dung mi gi i ly c t pha trn cao c t. Dung mi gi i ly ra kh i c t ph n d i c t, c h ng vo nh ng l nh t ngay ng d n ra c a c t. H th ng ny th ng lm cho s tch ch m, hi u qu th p so v i s c k l ng hi u nng cao (HPLC). S c k c t h cng c u i m nh pha tnh v cc d ng c th nghi m r ti n, d ki m c th tri n khai v i m t l ng l n m u ch t. C hai phng php nh i ch t h p ph vo c t: N p ch t h p thu d ng s t vo c t: g m ch t h p thu v dung mi vo c t cng lc. N p ch t h p thu d ng kh vo c t: dung mi c cho vo c t tr c, sau cho ch t h p thu vo. 2.3.1.2. S c k b n m ng S c k l p m ng cn g i l s c k ph ng, d a ch y u vo hi n t ng h p thu trong pha ng l m t dung mi ho c h n h p cc dung mi, di chuy n ngang qua m t pha tnh l m t ch t h p thu tr v d nh silicagel ho c oxit alumin... Pha tnh ny trng thnh m t l p m ng, u ph ln m t n n ph ng nh t m ki ng, t m nhm, t m plastic. Do ch t h p thu c trng thnh m t l p m ng nn phng php ny c g i l s c k l p m ng. Cc b c ti n hnh s c k b n m ng Chu n b vi qu n: vi qu n l m t ng th y tinh c ng knh trong c a ng ph i nh , 1-2mm, m t u c vt nh t. M t ng vi qu n c th s d ng ch m nhi u lo i m u dung d ch khc nhau, ch c n sau m i l n s d ng, r a s ch vi qu n b ng dung mi h u c, th d nh aceton. Chu n b t m b n m ng: v i cc b n theo di s c k c t c chi u di 5cm. V i b n dng o Rf, sau ny cng b k t qu , nn c chi u di 10cm. T t m b n m ng thng m i 20x20cm, dng ko c t b n v i kch th c c n thi t. Chu n b dung d ch: ha tan h n h p cc ch t trong dung mi thch h p c dung d ch c n ng kho ng 2-5% a m u ch t ln b n s c k: Dng ng mao qu n nh l y dung d ch cc ch t nh ln tuy n xu t pht (cch mp d i 1 cm) sao cho cc v t cch nhau kho ng 1cm v cch mp bn kho ng 1,5cm. Trn m c ti n tuy n dung mi (cch b c nh trn 0,5-1 cm) dng m t u vi t ch vt nh n v ch m t ng h n xu ng l p h p thu. Lm nh th khi dung mi gi i ly i ln n u trn s bu c ng ng l i, gip cho m i b n s c k t thc gi ng nhau. i u ch nh l ng dung d ch nh xu ng sao cho v t xu t pht c kch th c nh ( ng knh v t kho ng 2-5mm). ngoi khng kh cho dung mi bay h t.
11
Chng 2: T ng Quan Ch y s c k: qu trnh ch y s c k c ti n hnh trong bnh y kn ch a dung mi lm pha ng. Bnh c bo ha b i dung mi b ng cch d ng m y bng gi y l c (t m dung mi) xung quanh thnh bnh r i yn kho ng 30 pht. 0 Sau , t b n s c k vo bnh nghing kho ng 20-30 sao cho dung mi ti p xc v i b n m ng d i tuy n xu t pht r i y bnh. Hi n hnh v t: khi dung mi dng ln cch mp trn th nh nhng nh c b n s c k ra kh i bnh. Cho bay hi h t dung mi trong khng kh. Khi s c k nh ng ch t khng c mu, ta c n ch n nh ng phng php thch h p nh n ra v t ch t. Trong nhi u tr ng h p c th hi n hnh nh iot b ng cch t b n s c k trong bnh kn ch a hi iot. L p ch t h p ph trn b n s c k s nhu m mu Iot, vng v t ch t kh o st khng c mu. C th x l b ng hi Brom ho c phun nh ng tc nhn thch h p (axit Sunfuric m c, dung d ch KMnO 4 ,) ho c quan st b n s c k trong nh sng t ngo i. Ti n hnh s c k nhanh, s d ng t ch t, c kh nng lm hi n mu cho cc ch t kh o st.
2.4. NH TNH CC CH T H U C TRONG CY [3] 2.4.1. Alcaloid i cng Trung tm Hc liu H Cn Th @ Ti liu hc tp v nghin cu Alcaloid l nhm h p ch t t nhin hi n di n kh nhi u trong cc h th c v t v i c u trc ha h c v ho t tnh sinh h c r t a d ng. Cc c tnh ha l c a alcaloid a s alcaloid khng mu, tr ng thi k t tinh r n v i i m nng ch y xc nh ho c c kho ng nhi t phn h y. M t vi alcaloid d ng nh a v nh hnh, m t vi alcaloid d ng l ng (nicotin, conilin) v m t vi alcaloid c mu (berberin mu vng, betanidin mu ). Alcaloid l nh ng h p ch t base y u, do s c m t c a nguyn t nit. Cc alcaloid d ng base t do h u nh khng tan trong n c, nhng th ng tan t t trong dung mi h u c nh cloroform, dietyl eter, alcol b c th p. Cc mu i c a alcaloid th tan trong n c, alcol v h u nh khng tan trong dung mi h u c nh cloroform, dietyl eter, benzen. Cc thu c th nh tnh alcaloid C ba thu c th thng d ng l: Mayer, Dragendorff, Bertrand a)Thu c th Mayer HgCl 2 N c c t KI 6.8g 500ml 2.5g
12
Chng 2: T ng Quan b)Thu c th Dragendorff Dung d ch A: Bi(NO 3 ) 3 CHCOOH N c c t Dung d ch B: KI N c c t 8g 20ml 850mg 10ml 40ml
2.4.4. Saponin i cng v saponin: L m t glicosid phn b kh r ng trong th c v t, c m t s tnh ch t c trng: khi ha vo n c s c tc d ng lm gi m s c cng b m t c a dung d ch v t o nhi u b t; saponin th ng d ng v nh hnh c v ng. pht hi n s hi n di n c a saponin trong cao chi t c n ph i th tnh t o b t. Th nh H Cn Cn b t m u (1g) cho vo tp v ch a s n Trung tm Hcliutnh saponin: Th @ Ti liu hcerlen 500mlnghin cu 100ml n c si, gi cho si nh kho ng 30 pht. L c ngu i v thm n c c t n100 ml (n c s c) 2.4.5. Tanin Tanin l nhm h p ch t polyphenol phn b r ng ri trong h th c v t. Ng i ta g p tanin h ng ngy trong cu c s ng (tr, r u vang , nhi u lo i tri cy nh t l trong v tri mng c t,). Cc nhm tanin c tr ng l ng phn t kho ng 500-3000. Cc tanin do mang nhi u nhm OH nn t nhi u (ty theo tr ng l ng phn t c a chng) ha tan trong n c t o nn dung d ch nh t. Trong k ngh lm giy da, ng i ta s d ng tanin lm thu c da v tanin c tnh ch t lm ng t cc protein c a l p da trong: tanin t o cc n i hydrogen lin k t phn t gi a cc nhm OH v -NH 2 c a protein v i cc nhm OH phenol c a tanin. nh tnh tanin b ng thu c th sau y: Thu c th Stiasny: Formol 36% HCl m c Dung d ch gelatin m n: 20ml 10ml
14
Chng 2: T ng Quan Gelatin Dung d ch NaCl bo ha Dung d ch axetat ch bo ha: Pb(CH 3 COO) 2 Dung d ch FeCl 3 1% trong n c. 20gram 100ml
2.4.6. Glicosid i cng v glicosid Cc glicosid hi n di n trong r t nhi u h th c v t v t t c cc b ph n cy: l, v , h t, Cc glicosid th ng l ch t k t tinh v c v ng. Glicosid l h p ch t m c u trc ha h c g m c 2 ph n: ph n ng v ph n khng ng th ng c g i l aglycon. D i tc d ng c a enzym th c v t ho c acid ho c ki m, glicosid b th y phn thnh aglycon v ph n ng.
Trung
C u trc ha h c c a glicosid r t a d ng nn tnh phn c c c a m i phn t thay i ty theo c u Cn aglycon v s phn t hc tp v nghin tm Hc liu Htrc c a Th @ Ti liu ng g n vo aglycon. Glicosid c tnh phn c c kh m nh, nn khng tan trong eter d u h a, hexan, benzen, nhng tan trong cloroform, dietyl eter, tan t t trong alcol, n c. Thu c th dng nh tnh glicosid Thu c th Molish Dung d ch thymol 2% 1-2 gi t H 2 SO 4 m c 1ml
cu
15
Chng 3: Th c Nghi m
CHNG 3 TH C NGHI M
3.1. PHNG TI N V PHNG PHP NGHIN C U 3.1.1. PHNG TI N D ng c My soxhlet, my c quay, c t s c k. T s y, my xay b t cy, bnh th y tinh, chay ng dung d ch, chay bi, cc d ng c khc Ha ch t Dung mi metanol (MeOH), eter d u h a, cloroform, etyl acetat, butanol t o ra cc cao tng ng v dng trong qu trnh s c k c t, dng cho gi i ly b n m ng, dng trong qu trnh chi t pha r n v chi t l ng-l ng. Silica gel 60 (0,04-0,63 mm) dng trong s c k c t. Silica gel 60 GF 254 dng trong chi t pha r n t o ra cc phn o n cao t phn o n cao t ng metanol. Dung mi dng cho qu trnh nh tnh cc h p ch t h u c c trong cy: CH 3 OH , Pb(CH 3 COO) 2 , HCl, H 2 SO 4 X l nguyn li u cy rau m l sen Hydrocotyle vulgaris: Thu hi v lm s ch, lm kh, xay nhuy n. Phng php tch chi t: Dng phng php ngm d m t o cao th ban u t b t cy v chi t pha r n phn chia cao th trn thnh nh ng phn o n cao c tnh phn c c khc nhau. Chi t l ng-l ng cao MeOH t ng thu c cc cao dng trong qu trnh nh tnh. nh tnh cc nhm ch t h u c trong cy: T cc lo i cao th c hi n cc ph n ng nh tnh. Phn l p cc c u t h u c t cao chi t: S c k l p m ng cc cao chi t trn. T cao etyl acetat ti n hnh s c k c t trn silica gel ng th i s c k l p m ng cc cao chi t thu c. 3.2. TH C NGHI M 3.2.1. X l nguyn li u cy rau m l sen Hydrocotyte vulgaris Cy rau m l sen Hydrocotyle vulgaris sau khi thu hi vo th i gian 10-11 gi sng ho c 2-4 gi chi u t i 6/8C M u Thn, TPCT. em r a s ch, b l a, l su, phi
16
Chng 3: Th c Nghi m
gi cho n ho, sau s y nhi t 45-50 0 C trong t s y. Sau c xay nhuy n t o nguyn li u ban u (b t cy) dng ngm d m v i MeOH.
Hnh 5: Rau m l sen Hydrocotyle vulgaris phi gi v xay nhuy n 3.2.2. Phng php tch chi t Phng php ngm d m: L ng b t cy sau khi x l nguyn li u em ngm d m (1,5 kg) v i l ng MeOH v a trong 12 gi m i ngy, d ch chi t c l c qua gi y l c em thu h i dung mi thu c cao chi t MeOH t ng c mu xanh en. Qa trnh c l p i l p l i n khi chi t ki t m u cy. Th i gian th c hi n: 15 ngy m
Phng php chi t pha r n: T cao MeOH t ng thu c trn em chi t pha r n v i dung mi c phn c c tng d n l n l t eter d u h a, cloroform, etyl acetat, metanol, sau khi u i dung mi thu c nh ng cao chi t tng ng u c mu xanh en. Th i gian th c hi n: Cao Th i gian(gi ) eter d u h a 72 cloroform 60 etyl acetat 48 metanol 60
17
Chng 3: Th c Nghi m
18
Chng 3: Th c Nghi m B t cy
Ngm d m v i metanol C quay thu h i dung mi Cao metanol t ng Chi t pha r n v i eter d u h a C quay thu h i dung mi
Cao eter d u h a
Cao cloroform
B cn l i
Chi t pha r n v i etyl acetat C quay thu h i dung mi Cao etyl acetat B cn l i
S 1: Qui trnh u Chi Trung tm Hc liu H Cn Thi@ch cclium u cao t pha r nnghin cu Ti lo i hc tp v v i metanol C quay thu h i dung mi Cao metanol
Chi t l ng-l ng cao MeOH t ng: Cao MeOH t ng em pha v i n c v ti n hnh chi t l ng-l ng v i cc dung mi eter d u h a, cloroform, etyl acetat, butanol thu d c cc cao tng ng dng trong qu trnh nh tnh.
19
Chng 3: Th c Nghi m
Hnh 9: Bnh lng dng chi t l ng-l ng Th i gian th c hi n: Cao Th i gian(gi ) eter d u h a 12 cloroform 48 etyl acetat 12 butanol 12
20
Chng 3: Th c Nghi m
Ph n ng Salkowski: Ha tan m u th (1ml) v nh thm vo H 2 SO 4 m c (1ml). Ph n ng dng tnh l dung d ch tch thnh 2 l p, l p H 2 SO 4 c mu xanh v l p cloroform c mu v i thu c th Salkowski. nh tnh saponin Cch th : L y 10 ng nghi m c chi u cao 16 cm, ng knh 16 mm. Cho vo cc ng nghi m l n l t 1,2,3,10 ml n c s c (cao chi t l ng). Thm n c c t vo m i ng cho 10 ml. B t mi ng ng nghi m r i l c theo chi u d c c a ng trong 15 giy. M i giy l c 2 l n. yn trong 15 pht. o chi u cao cc c t b t. N u c t b t trong cc ng th p d i 1 cm th ch s b t l d i 100, ngha l khng c saponin. nh tnh tanin : Thu c th stiasny: Ph n ng dng tnh c tanin khi xu t hi n tr m hi n mu . Dung d ch gelatin m n: Ph n ng dng tnh c tanin khi xu t hi n tr m hi n v nh hnh mu vng, lu ha nu. Dung d ch acetat ch bo ha: Ph n ng dng tnh c tanin khi xu t hi n tr m hi n mu vng Dung d ch FeCl 3 1% trong n c: Dung d ch chuy n sang mu xanh l khi c s hi n di n c a tanin
21
Chng 3: Th c Nghi m
22
Chng 4: K t Qu
Chng 4 K T QU
4.1. Thu su t b t cy so v i cy ti t 1: Cy ti (13800 g) t o thnh b t cy (1350 g) % m trong cy =
m1 1350 * 100 = * 100 = 9,78 % m2 13800
m trong cy =
m2 :kh i l ng cy ti (g)
m trung bnh trong cy: 9,17 %
Thu su t: H%=
23
Chng 4: K t Qu
Eter d u h a 35,43
Cloroform 4,78
Metanol 5,83
37,85
5,11
3,21
6,23
52,40
B ng 1: Thu su t cc cao b ng phng php chi t pha r n 4.2.3. Thu su t cc cao b ng phng php chi t l ng-l ng
S d ng cao metanol t ng (21 g) pha n c chi t l ng-l ng v i cc dung mi, thu c: Etyl acetat 1,20
Eter d u h a 1,60
Cloroform 1,70
Butanol 2,10
31,43
B ng 2: Thu su t cc cao b ng phng php chi t l ng-l ng 4.3. S c k b n m ng cc cao chi t 4.3.1. Cao eter d u h a
S c k b n m ng cao 2 PE (chi t pha r n v chi t l ng-l ng) v i h gi i ly PE : Ea = 1:1, nhng b n m ng vo thu c th H 2 SO 4 10% trong metanol
24
Chng 4: K t Qu
5: Phng php chi t pha r n 6: Phng php chi t l ng-l ng Hnh 11:Cao PE 4.3.2. Cao cloroform
S c k b n m ng 2 cao cloroform (chi t pha r n v chi t l ng-l ng) v i 2 h gi i ly khc nhau hexan:M=3:1; hexan:Ea=3:1, nhng b n m ng vo thu c th H 2 SO 4 10% trong metanol
5a 6a 5aa 6b
Hnh 12: Cao cloroform 5: Phng php chi t pha r n 6: Phng php chi t l ng-l ng a: H gi i ly Hexan:M=3:1 b: H gi i ly Hexan:Ea=3:1
25
Chng 4: K t Qu
do cao phn o n II cho k t qu khng ph h p nn s c k b n m ng v i h gi i ly M:HCl m c = 20ml:1 gi t. K t qu s c k b n m ng nh sau:
Bn c nh : S c k b n m ng cao Ea phn o n I (chi t pha r n) v i cc h gi i ly Ea:M = 9:1 v C:M = 8:2, nhng b n m ng vo thu c th H 2 SO 4 10% trong metanol cho th y h gi i ly Ea:M = 9:1 l ph h p hn c . Ngoi ra s c k b n m ng cao Ea phn o n I v cao Ea (chi t l ng-l ng) v i h gi i ly Ea:M = 9:1, nhng b n m ng vo thu c th H 2 SO 4 10% trong metanol nh n th y c s tng ng: 1 2
26
Chng 4: K t Qu
Hnh 16: Cc cao alcol giai o n sau 4.4. Qu trnh s c k c t cao Ea phn o n I
Cn c vo qu trnh ki m tra s c k s b b ng s c k b n m ng cc lo i cao, chng ti ch n cao Ea phn o n I th c hi n s c k c t nh m phn l p nh ng h p ch t ring bi t. L ng cao Ea phn o n I dng n p c t (1,2 g), s d ng ch t h p ph trn c t silica gel (25 g) v gi i ly v i dung mi tinh khi t c phn c c tng d n, k t cloroform n metanol. Trong th i gian c h n ch s d ng n dung mi cloroform. K t qu s c k c ghi b ng 3, sau y:
27
Chng 4: K t Qu
TT L
Dung mi gi i ly c t
Tnh ch t cao
Dung mi gi i ly b n m ng
Dung d ch nhng b n m ng
K t qu gi i ly b n m ng
1-4
CHCl 3 Tinh th vng D u mu xanh Cao mu xanh Cao mu xanh Cao mu xanh Sp mu xanh K t tinh vng Cao mu vng xanh Cao mu vng xanh Cao mu vng xanh K t tinh vng
C:M=9:1 Ea:M=9:1
5-7
8-11
C:M=9:1
0,012
41
C:M=9:1
1v t h ng,1v t tm 0,008 tp v ng h nghin cu 2 v t h ng 3 v t h ng 2 v t xanh chm 4 v t xanh chm 0,002 0,006 0,035 0,029
0, 203 *100=16,92 % 1, 2
S c k b n m ng m t s phn o n thu c t s c k c t:
28
Chng 4: K t Qu
Phn o n 1-4 thu c c d ng b t mu vng l c (0,057 g) c tinh ch nhi u l n, k t qu nh n c tinh th mu vng nh t (0,053 g).S c k b n m ng v i h gi i ly C:M =9:1 cho th y v t phn o n ny trn hn v s ch hn.
Hnh 18: l 41
S c k b n m ng ph n o n 43-53 v i h gi i ly C:M =9:1, nhng b n m ng vo thu c th H 2 SO 4 10% trong metanol
29
Chng 4: K t Qu
Liebermann-Burchard
Salkowski
30
Chng 4: K t Qu
Hnh 22: Cao PE tr c v sau cho thu c th , thu c th
Thu c th Liebermann-Burchard + + + Salkowski + + -
B ph n cy
Cy
Hnh 23: Cao metanol K t qu : Cao metanol cho k t qu dng tnh. Trong cy c saponin.
B ph n cy
Cy
31
Chng 4: K t Qu
V y trong cy c tanin 4.5.6. Glicosid
Thu c th B ph n cy D ng m u Molish
Cao eter d u ho Cao cloroform Cy Cao etyl acetat Cao metanol Cao butanol
+ + + +
V y trong cy c glicosid
B ng 4: Tm t t k t qu nh tnh cc h p ch t trong cy H p ch t
Steroid Flavonoid Tanin Saponin Glycosid Alcaloid
K t qu
+++ +++ +++ + ++++ ++++
32
Chng 4: K t Qu
Trong cy c ch a glycosid, alcaloid phn b r i rc 4 phn o n cao khc nhau. Steroid, flavonoid, tanin 3 phn o n cao. Cn saponin ch n m trong 1 phn o n cao metanol t ng. Trong : Glycosid hin di n trong cao cloroform, etyl acetat, butanol, metanol t ng. Alcaloid c trong cao eter d u ho , etyl acetat, butanol, metanol t ng. Tanin c trong cao etyl acetat, butanol, metanol t ng. Steroid c trong cao eter d u ho , cloroform, etyl acetat. Flavonoid c trong cao eter d u ho , etyl acetat, metanol t ng.
33
Ti Li u Tham Kh o
Chng 5 K T LU N
Qua th i gian hn ba thng kh o st cy rau m l sen v i loi Hydrocotyle vulgaris cho th y: T nguyn li u cy rau m l sen Hydrocotyle vulgaris qua x l thnh b t cy kh xc nh c m tng i c a cy t x p x 9%. u tin, dng phng php ngm d m b t cy v i metanol thu c cao metanol t ng. Sau , t cao metanol t ng trn em i u ch cc cao c phn c c khc nhau c ti n hnh b ng hai phng php chi t ly, qua nhi u cng o n v i cc dung mi khc nhau. ti n hnh chi t pha r n thu c cc cao eter d u h a, cloroform, etyl acetat, metanol. Bn c nh chi t l ng-l ng thu c cc cao eter d u h a, cloroform, etyl acetat, butanol. Ti n hnh s c k b n m ng so snh cc cao nh n th y v t s c k i v i cao chi t l ng-l ng nhi u hn, nn s d ng cc cao ny nh tnh. Trong qu trnh i u ch cc cao t n th i gian kh di thu su t m t l ng cao c n thi t ( c bi t giai o n lm kh cc cao). So snh 2 phng php chi t pha r n v chi t l ng-l ng b ng s c k b n m ng cao etyl acetat v cao cloroform th y chi t pha r n s ch hn chi t l ng-l ng v c s khc nhau v thnh ph n cc ch t. Thu su t cc cao chi t l ng-l ng th p hn chi t pha tm Hc liu H Cn Th @ Ti liu hc tp v nghin r n. Thu su t so cao metanol t ng so v i b t cy ch t g n 10%. Thu su t t ng cc cao so v i cao metanol t ng t 52%. Chi t l ng-l ng thu c cc cao metanol, eter d u h a, cloroform, etyl acetat, butanol dng cho qu trnh nh tnh b c u xc nh s hi n di n cc ch t c trong cy g m: steroid, flavonoid, tanin, glycosid, saponin, alcaloid. s c k c t cao etyl acetat thu c 11 phn o n khc nhau. S c k i u ch phn o n 1-4 c ch t tinh khi t (V). Do th i gian c h n nn khng xc nh c u trc ha h c ch t ny (0,057g). Ti n hnh s c k c t, s c k b n m ng cc cao chi t, tinh ch cc h p ch t c trong cy c n s theo di ch t ch , t m trong cng vi c. Chng ti hy v ng cc nghin c u ti p theo s tm hi u su hn thnh ph n ha h c v cng d ng c a cy Hydrocotyle vulgaris.
Trung
cu
34
Ti Li u Tham Kh o
TI LI U THAM KH O
[1] Nguy n Duy i, Nguy n Tinh Dung, Tr n Thnh Hu , Tr n Qu c Sn, Nguy n Vn Tng. M t s v n ch n l c c a ha h c. T p ba. NXB Gio d c. [2] Hong Minh Chu, T Vn M c, T V ng Nghi. C S Ha H c Phn ch. NXB KHKT H N i. [3] Nguy n Vn n, Nguy n Vi t Th . Cc phng php khoa h c nghin c u cy thu c. NXB Y H c TPHCM,1985. [4] Ths Tn N Lin Hng. Lu n n Th c S. [5] Nguy n Kim Phi Ph ng. Phng php c l p h p ch t h u c. NXB i H c Qu c Gia TP H Ch Minh, 2007. [6] http://www.ars-grin.gov/%7Esbmljw/cgi-bin/taxon.pl?414426 [7] http://www.timjohnson.info/herbage/files/H722.htm [8] http://zipcodezoo.com/Plants/H/Hydrocotyle_vulgaris.asp# [9] http://vi.wikipedia.org/wiki/Rau_m%C3%A1
[10] http://members.iinet.net.au/~weeds/western_weeds/plant_images_a-
m/hydrocotyle_bonariensis.jpg
[12] http://www.spookspring.com/Umbels/Hydro.html [13] http://www.ibiblio.org/pfaf/cgi-bin/arr_html?Hydrocotyle+vulgaris [14] http://wetwebmedia.com/PlantedTksSubWebIndex/hydrocotyle.htm [15] http://en.wikipedia.org/wiki/Hydrocotyle_vulgaris [16] http://www.plantoftheweek.org/week321.shtml [17] http://pagesperso-orange.fr/erick.dronnet/hydrocotyle_vulgaris2.htm [18] http://www.irishwildflowers.ie/pages/332a.html [19] http://aquaflora.dk/plant-e/besk/hydr-vul.html [20] http://www.mobot.org/gardeninghelp/plantfinder/Plant.asp?Code=A639 [21] http://glass-wasserpflanzen.de/Uferpflanzen/Hydrocotyle-vulgaris.jpg [22] http://images.21wh.com/newcms/wewh/????/101709.jpg
35