PHN II: BI TP

(Bi tp trong sch c s ha hc hu c Trn Quc Sn) Sch tp 1: Bi 2 trang 35: bi: : Trnh by cng thc chiu Fise i vi tt c cc ng phn quang hc ca nhng cht sau: a) Prpandiol-1,2 b) Axit tactric v tactrat mnkali c) 2,3-iclobutan v 2-clo-3-brmbutan K hiu mi ng phn theo h danh php R-S.

Bi lm: a- Propandiol 1,2 : CH2 OHCHOHCH3

b- Axit tactaric

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

Tactrat mono kali: tng t axit tactric c- 2,3 diclo butan

d- 2 clo 3 brom butan

Bi 3 trang 35:

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

 bi: So snh dng ca cc gin nng lng i vi tan, 1,2-iclotan, 1,2-ibromtan v trnh by cng thc chiu Niumen ng vi nhng dng bn ca cc cht . Bi lm: Gin nng lng ca etan. Nng lng thp nht ng vi dng xen k: bn

Nng lng cao nht ng vi dng che khut: khng bn

Cc phn t khc tng t.

3

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

Cng thc chiu Niu-men ca cc phn t (dng xen k bn) Etan:

1-2 diclo etan

1 clo 2 brom etan

Bi 4 trang 35: bi: Trnh by nhng cu dng bn cho mi phn t sau: a) Prpan, 2-mtylbutan, propylene b) Prpionanehit, acrlin, fomanxim c) Etanolamin, tylenglycol, butaniol-2,3
4

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

d) Trans- v cis-4-clo-4-tecbutylxyclhexan, 1,3-imetylxyclohexan Bi lm: Nhng cu dng bn: Propan

2 metyl butan

Propylen

Acrolein

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

Fomandoxim

Etanol amin

Etylen glycol

Butadiol 2,3

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

Trans 1 clo 4- tert butyl xiclohexan

Cis 1 clo 4- tert butyl xiclohexan

Trans 1,3 dimetyl xyclo hexan

Cis 1,3 dimetyl xyclo hexan

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

Bi 5 trang 35: bi: Nhng hp cht no di y c th c ng phn hnh hc. Gi tn cc ng phn theo h thng cis-trans v h thng Z-E: a) b) c) d) e) g) h) i) CH3CH=CHCH3 (CH3)2C=CHCH3 CH3CH=CHF CF2=CF2 HOOCCH=CHCOOH CHCl=C=CHCl CH3CH=C=C=CHCH3 CH2=C=C=CH2

Bi lm: a-

b- Khng c ng phn hnh hc c-

Cis (Z) d- Khng c

8

Trans (E)

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

e-

Z f-

g-

h- Khng c Bi 6 trang 35: bi: Da vo cc gi tr mmen lng cc ca cc ng phn hnh hc hy cho bit ng phn no (A hay B) l cis v ng phn no l trans: a) CHF=CHF b) CH3CH=CHBr c) p-O2NC6H4CH=CHC6H4-p-Br

A = 0 A = 1,57 D A = 3,11D

B = 2, 42 D B = 1, 69 D B = 4,52 D

Bi lm: a- CHF=CHF c A = 0 v B =2,42D

9

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

A l trans, B l cis b- CH3CH=CHBr c A = 1,57D v B =1,69D A l ng phn Z, B l ng phn E c- P-O2N C6 H4 CH=CH- C6 H4 p Br A = 3,11D v B =4,52D A l ng phn E, B l ng phn Z Bi 2 trang 80: bi: Da trn cng thc cu to hy sp xp cc lin kt c ghi s di y theo th t tng dn i lin kt:

(1)
CH3 CH2 CH3

( 2)
CH3 C CH

( 3)
CH3 C6H5

( 4)
CH2 = CH C CH Bi lm:

( 5)
CH2 = CH CH = CH2

(6)
CH C C CH

1>3>5>2>4>6

Bi 6 trang 80: bi: C hai cht ng phn A v B vi cng thc cu to v tnh cht vt l ghi di y:

Cht 1: tnc = 180oC, khng tan trong benzene

10

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

Cht 2: tnc = 40oC, tan trong benzene Hy cho bit cng thc no ng vi cht 1 v cng thc no ng vi cht 2. Bi lm: Cht 1 l B, cht 2 l A

Bi 1 trang 125: bi: So snh v gii thch tnh axit trong cc dy sau: a) C6H11OH; C6H5OH; CH3COOH; FCH2COOH; Br CH2COOH b) p-NO2 C6H4COOH; m-NO2 C6H4COOH; p-CH2 C6H4COOH ; m-CH3 C6H4COOH c) CH3SO2CH2COOH; CH3COOH; CH3S CH2COOH; (CH3)3C COOH d) phenol; p-nitrphenol; p-brmphenol; p-xyanphnol; 3,5-imtylphnol Bi lm: a- So snh tnh axit: C6H11 OH < C6H5 OH < CH3COOH < BrCH2COOH < FCH2COOH b- p- CH3C6H4 COOH < m- CH3C6H4COOH < m- NO2C6H4COOH < pNO2C6H4COOH c- CH3SO2CH2COOH > CH3S-CH2COOH > CH3COOH > (CH3)3COOH d- p-nitrphenol > p-xian-phenol > p-brom-phenol > phenol > 3,5 dimetyl phenol

Bi 2/125: C 4 nhm hp cht hu c XCH2OH, XCH2COOH, p-XC6H4OH v p-XC6H4COOH, trong X c th l H, CH3, C N v Cl. Hy sp xp cc hp cht vo cc trong mt bng gm 16 sao cho tnh axit tng dn t tri sang phi v ni chung cng tng dn t di ln trn. Dng cc k hiu nh +C, -C, +I, -Iv cc mi tn khc nhau, hy gii thch nguyn nhn xut hin tnh axit (khi X=H) v nh hng ca nhm th n lc axit (trong cc trng hp cn li).
11

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

Bi lm: -I,-C -I,+C NC- CH2OH Cl-CH2COOH CH3OH +I,+C CH3CH2OH p-NC-C6H4OH p-Cl-C6H4COOH p-C6H5OH p-CH3-C6H4OH NC-CH2COOH Cl-CH2COOH CH3COOH CH3CH2COOH p-NC-C6H4COOH p-Cl-C6H4COOH C6H5COOH p-CH3-C6H4COOH

Bi 4/125: So snh v gii thch lc baz trong cc dy sau: a) CH3NH2, (CH3)NH, C6H5NH2, (C6H5)2NH, NH3 b) (CH3)3N, (CF3)3N c) CCl3CH2NH2, CCl3(CH2)2NH d) C6H5CH2NH2, p-CH3C6H4NH2 e) CH3C N, C5H5N Bi lm : a) (CH3)NH > CH3NH2 > NH3 > C6H5NH2 > (C6H5)2NH, b) (CH3)3N > (CF3)3N c) CCl3CH2NH2 < CCl3(CH2)2NH2 d) C6H5CH2NH2 > p-CH3C6H4NH2 e) CH3C N < C5H5N

Bi 5/125: Cho ba amin :

12

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

a) So snh v gii thch lc baz ca 3 amin b) Nu c nhm nitro v tr para (i vi nguyn t N) trong vng benzen ca (III), tnh baz s bin i nh th no? So snh nh hng ca nhm nitro trong (III) vi nh hng ca nhm cc v tr tng ng trong (I) v trong anilin. Bi lm : a) II > III > I

b) Tnh bazo gim Khi nh nhm nitro vo I v III th gim tnh bazo ca III s yu hn ca I Khi nh nhm nitro vo anilin v III th gim tnh bazo ca III s yu hn ca anilin

Bi 1/180: So snh v gii thch bn tng i ca cc ion v cc gc t do trong cc dy sau:

a) CH2 = CH CH2+ v CH3CH2CH2+ b) CH2 = CH CH2- v CH3CH2CH2c) CH2 = CH CH2. v CH3CH2CH2.

d) CH2 = CH CH- CH = CH2 v

e) +CH2 CH = CH CH = CH CH = CH2 v

13

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

Bi lm: a) CH2 = CH CH2+ > CH3CH2CH2+ b) CH2 = CH CH2- > CH3CH2CH2c) CH2 = CH CH2. > CH3CH2CH2.

d) CH2 = CH CH- CH = CH2 <

e) +CH2 CH = CH CH = CH CH = CH2 <

Bi 2/180: So snh kh nng phn ng ca cc gc cacb t do: (A) C6H5 CH2. (B) (C6H5)2CH. (C) (C6H5)3C. (D)

Nu a thm nhm nitro vo v tr para (i vi C) trong vng benzen ca (C) hay (D), kh nng phn ng thay i nh th no? So snh nh hng ca nhm NO2 trong hai trng hp . Bi lm: D < C < B <A Nu thm nhm nitro vo v tr para trong vng benzene ca C hay D kh nng phn ng gim.nh hng ca nhm nitro n D nhiu hn

14

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

Sch tp 2 Bi 3 trang 70: bi: Hy gii thch hin tng sau: a- Ancol n-propiolic c th tc dng vi HCl to thnh bromua n- propyl nhng khng tc dng vi NaBr b- Clorua neo pentyl khng phn ng vi dung dch NaOH trong nc d un nng nhng li phn ng vi Ag2 O trong nc c-Trong iu kin phn ng SN2 s thy phn clorua etyl xy ra nhanh hn thy phn neopentyl khong 10 vn ln cn s thy phn clorua metyl alyl nhanh hn thy phn - tert butyl alyl khong 100 ln. Bi lm: a- V nhm Hydroxyl (-OH) c kh nng phn ng rt km, bnh thng n khng th tch ra thnh ion c, v th khi tc dng vi HBr (1 axit mnh), ancol propylic s tham gia phn ng este ha vi axit HBr trong mi trng axit do chnh axit ny to ra. HBr y va gi vai tr l tc nhn va gi vai tr lm mi trng thun li cho phn ng thc Ny phn ng xy ra nh n phn li ra H+. Cng chnh v l NaBr khng tham gia phn ng v NaBr khng to ra mi trng axit phn ng xy ra. b- V trong phn ng th SN1 cc Hal-Akyl c th dung mui ca kim loi nng lm xc tc cho phn ng, nh mui ca Ag. Chc nng ca kim loi nng l lm xc tc cho phn ng do n to phc vi nguyn t Hal, do vy nhm b tch ra khng phi l Hal ion m l Hal- kim loi. C ch nh sau: Ag2O + H2O 2AgOH 2Ag+ +2 OHCH3- C(CH3)2-CH2Cl + Ag+ CH3- C(CH3)2-CH2+ +AgCl CH3- C(CH3)2-CH2+ + OH- CH3- C(CH3)2-CH2OH c- V i vi phn ng theo c ch SN2, kh nng phn ng s gim khi bc ca C tng ln, iu ny xy ra do 2 nguyn nhn: + Do nhm ankyl nhnh c hiu ng +I lm gim in tch dng nguyn t C trung tm + Do hiu ng khng gian cn tr s tn cng ca tc nhn Nucleofin. y l nguyn nhn quan trng hn.
15

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

d- Clo -metyl alyl:

Clo -t-butyl alyl:

V trong phn ng theo c ch SN2, th hiu ng khng gian nh hng kh r rt. Hai nhm metul v t-butyl cng v tr , tuy nhin nhm t-butyl cng knh hn rt nhiu so vi nhm metyl. Cho nn i vi phn ng thy phn 2 cht trn theo c ch SN2 th Clo -metyl alyl phn ng d hn nhiu.

Bi 4 trang 70: bi: Brmua t-butyl b chuyn ha trong axit axtic theo s sau:

a) Nu cho thm axetat natri vo hn hp phn ng tc phn ng hu nh khng i. Hy gii thch v cho bit c ch ca phn ng. b) Nu cho thm nc vo tc phn ng s tng mnh. Hy gii thch. c) Nu ly cht u l ( ) brmua t-heptyl v cho phn ng vi axit axetic (khng cho thm g), vit s c ch phn ng v ngh mt cch theo di tc phn ng Bi lm: a- Khi thm axetat natri vaofhoonx hp phn ng m tc phn ng khng i th c ngha l axetat khng tham gia vo qu trnh chm ca phn ng nn phn ng xy ra theo c ch SN1 C ch: Chm: Nhanh:

16

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

Khi thm nc tc phn ng tng mnh l v: nc l mt dung mi phn cc, n lm cho kh nng phn li to cacbocation l ln hn, n s lm tc phn ng tng nhanh hn. b- C ch ca phn ng ny cng l SN1

theo di tc phn ng Bi 5 trang 70: bi: a) Khi clo ho n-butan ( chiu sng) ngi ta c hai dn xut monoclo. Hy cho bit c ch phn ng v tnh t l phn trm cc sn phNm bit rng mt nguyn t hidro cacbon bc 2 d phn ng hn mt nguyn t hidro cacbon bc 1 l 4 ln. b) em thu phn bng dung dch NaOH trong nc dn xut monoclo no c hiu sut cao hn, hy vit s cc c ch phn ng c th xy ra. Nu cho thm mui n vo hn hp phn ng th tc s gim i. Vy phn ng xy ra theo c ch no? Bi lm: a- C ch gc

17

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

Ta thy rng n-butan c 4 H bc 1 v 6 H bc 2, mt khc t l th vo H bc 2 gp 4 ln th bc 1. Vy t l sn phNm l: Bc 1:

Bc 2: b-

%2 = 100% - %1 = 100 27,3 = 72,7%

Bc 2 s c hiu sut thy phn ln hn. Khi thm mui n m tc phn ng gim th phn ng xy ra theo c ch SN1 v theo c ch ny, dn xut clo s phn li ra cacbocation v Cl--, m mui n phn li ra Cl- s lm chuyn dch cn bng theo chiu ngc vi s phn li to cacbocation.

Bi 2 trang 100: bi: Vit s c ch tch trong mi trng hp sau : Bi lm: a- CH3 (CH2 )3 Br ; KOH, etanol : c ch E2

b- (CH3CH2 ) 3C-Cl ; etanol nng: c ch E1

c- [F-CH2-CH2-N (CH3)2-CH2CH3] OH- , nhit: c ch: Ei

18

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

d- (CH3)2CH-CH2OH ; H2SO4 c nng

e- CHCl2 CCl3 NaOH, etanol E1cb

Bi 4 trang 100: bi: Hy d on v gii thch : a- 2-metyl pentanol -2 v 2-metyl pentanol -3 cht no d b tch nc trong axit hn b- mezzo 3,4-dimetyl 3,4-dibrom hexan tc dng vi km bt to thnh cis hay trans 3,4 dimetyl hexan -3 c- erytro 1,2 diphenyl 1 dowteri 2 brom etan tc dng vi natrietylat trong etanol to ra hp cht cha no c cha dowteri hay khng d- mun hidrat ha mi cht p- CH3 C6 H4 CHOHCH3 v p-NO2 C6 H4 CH2 CH2 OH dung axit hay bazo c li hn. Bi lm: a- 2-metyl-pentanol-2 d hn v: trong iu kin phn ng lng phn t, khi bc ca gc H-C tng ln th tc ca phn ng theo c ch SN2 s gim nhng tc ca phn

19

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

ng theo c ch E2 li tng, nn s lm tng hiu sut to anken. Do vy 2-metylpentanol-2 l ancol bc 3 s d tch nc hn 2-metyl-pentanol-2 l ancol bc 2. b- Cng thc ca Mezo-dibrom hexan l:

Vy khi tch Br2 xc tc Zn s tch theo kiu trans, suy ra s to ra ng phn trans.

c- Erytro 1-2 diphenyl -1- teri- 2-brom etan c cng thc:

Tch kiu cis nn to ng phn cis. Vy cn D.

20

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

dC ch E1 , tch OH to cacbocation nn phn ng d dng xy ra cn trit tiu OH- nh vy cn thc hin trong mi trng c nhiu H+ s thun li hn. F

C ch E1cb tch H trc to cacbanion, nn phn ng xy ra d dng cn trit tiu H+, nh vy cn thc hin trong mi trng c nhiu OH- s thun li hn

Bi 2 trang 136: bi: Vit s c ch phn ng v cng thc Niumen ca sn phNm: a) Prpen + HCl b) Cis-1-brm-2-clotan + HI c) Axit fumaric + Br2 d) Trans-1-phnylprpen + Br2 e) Trans-buten-2 + Br2 c mt NaCl.

Bi lm: a- Propen + HCl : c ch cng electronfin

21

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

b- Cis- 1- brom-2-clo eten + HI : c ch cng nucleofin

c- Axit fumaric + Br2 : c ch: cng nucleofin

d- Trans -1-phenyl propen + Br2 : c ch gc:

22

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

e- Trans buten 2 ++ Br2 c mt NaCl

Bi 4 trang 136: bi: C mt s bin ha cc cht ( mi mi tn ch mt phn ng ha hc):

a) Hy cho bit tc nhn v iu kin cn thc hin mi bin ha trn v loi c ch thch hp. b) Nu cht khi u (A) trong s trn l izbutylen th cc sn phNm chuyn ha (B) v (C) tng ng c cu to nh th no? Gii thch.

Bi lm: a-

23

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

b- Iso-butylen:

B:

C:

Gii thch bng quy tc Macopnhicop Thc t 2 phn ng trn xy ra theo c ch cng electronfin

Bi 1 trang 170: bi: V sao trong khi etylen d tham gia phn ng cng electrophin th fomalhyt li d tham gia phn ng cng nuclephin? Nu thay th mt nguyn t hydro trong mi phn t ni trn
24

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

bng nhm CH3 hoc nhm CH2NO2 th kh nng phn ng cng tng ng s bin i nh th no? Gii thch.

Bi lm: Etylen, mt e tp trung nhiu ni i, do vy tc nhn electronfin d tn cng, nn tham gia phn ng cng electronfin. Cn fomandehit do Oxi l nguyn t c m in ln s ht e ni i v pha n lm cho C lien kt vi oxi dng in hn, cho nn tc nhn nucleofin d tn cng hn.

Nu thay th mi nguyn t H bng mt nhm CH3 th s lm tng kh nng phn ng electronfin do gc ny l gc Ny e, s lm tng mt in tch ca nguyn t C. Nu l nhm CH2NO2 s lm tng kh nng phn ng theo c ch nucleofin v gc ny l gc ht e, lm gim mt in tch ca nguyn t C. Bi 2 trang 170: bi: Vit c ch cho mi phn ng sau: a) cng SO3HNa vo butann-2 b) tc dng ca xyclopentann vi NH2OH c) Ando ha propionandehit xc tc axit d) Andon ha axeton v axetandehit xc tc bazo e) Ngng t perkin gia p-toluandehit va anhidritpropiolic c mt propionate natri f) Este ha axit benzoic va methanol xc tc axit Bi lm: a-

25

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

b-

c-

d-

26

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

e-

f-

Bi 3 trang 170:

bi: Cho CH3CHCl COCH3 quang hot tc dng vi C2H5MgBr ri thy phn ta c hn hp hai ng phn quang hc vi cng thc chung C6H13ClO. Hy vit s c ch phn ng, cng thc Fise ca mi sn phNm v cho bit ng phn no chim u th hn? Bi lm:

27

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n

Sn phNm trn l sn phNm chnh chim khong 80%.do tc nhn nucleofin s u tin tn cng theo hng t c s n ng khng gian hn.

28

Nguy n H u Hi u Ng Vn Tu n