Chuong 8

Giao trnh CP THOAT NC
I - KHAI NIM, PHN L

LOA
OAI
HTTN1 trong nha dung thu tt ca cac loai nc thai tao ra trong qua trnh sinh hoat
san xut cua con ngi va ca nc ma a ra mang li thoat nc bn ngoai.
Tuy theo tnh cht va bn cua nc thai, cac HTTN trong nha c phn ra nh
sau:
HTTN sinh hoat : Dung dn nc thai chay ra t cac dung cu v sinh (h x,
chu ra, chu tm,...)
HTTN san xut : Dung thu nc thai ra t cac thit b san xut.
HTTN ma: Dung thoat nc ma t cac mai nha, sn vn.
Cac HTTN trong nha co th thit k ring nh trn hay co th thit k chung tng
ng vi HTTN bn ngoai. Trong cac nha va nha cng cng thng ch xy dng HTTN sinh
hoat va h thng thoat nc ma trn mai, con bn ngoai nc ma cho chay tran trn b mt
t. Trong cac x nghip cng nghip co th co nhiu HTTN tuy theo tnh cht, thanh phn va
lu lng cung nh nhit cua nc thai. Nc t cac thap lam ngui, t cac thit b lanh co
th s dung lai hoc cho vao HTTN ma. Nc bn co thanh phn nc thai sinh hoat co th
cho vao HTTN sinh hoat ri a n tram lam sach. Nc thai san xut co cht c hai, nhiu
du m, axt,... th kh c, thu du m, trung hoa axt trc khi thai ra mang li thoat nc
bn ngoai.
II - CAC B PHN CUA HTTN TRONG NHA

1/ CAC THIT B THU NC THAI:
Thit b thu nc thai lam nhim vu thu nc thai t cac khu v sinh, nhng ni san
xut co nc thai: chu ra mt, chu git, thung ra h x, u tiu, li thu nc,...
HTTN: h thng thoat nc
Nguyn nh Hun
= 97 =
HBKN

2/ XI PHNG TM CHN THUY LC:
tranh mui hi thoat ra ngoai thm nhp vao phong v sinh. Nc thai trong nha se
phat sinh ra nhiu kh c hai va hi ham khac nhau: H2S, NH3, CH4, CO2,... V vy cn phai
co b phn ngn nga cac kh nay vao phong anh hng n tin nghi sng cua ngi trong
nha.
3/ MANG LI NG NG THOAT NC :
Bao gm ng ng ng, ng nhanh, ng xa, ng sn nha: dn nc thai t cac thit
b thu nc thai ra mang li thoat nc bn ngoai. Trong cac nha san xut co th dung ng
hoc mang hoc thit k t chay.
4/ CAC CNG TRNH CUA H THNG THOAT NC BN TRONG NHA:
Trong trng hp cn thit, HTTN trong nha co th co thm cac cng trnh sau:
Tram bm cuc b: c xy dng trong trng hp nc thai trong nha khng th
t chay ra mang li thoat nc bn ngoai.
Cac cng trnh x ly cuc b: c s dung khi cn thit phai x ly cuc b nc
thai trong nha trc khi cho chay vao mang li thoat nc bn ngoai hoc xa ra ngun.
1
6
2
3
7
+
a/
b/
1. cac thit b thu nc thai

2. ng nhanh
3. ng ng
4. ng thao (ng xa)
5. ng thng hi
6. ng suc ra
7. ng kim tra
8. ging thm
Hnh 8.1: H thng thoat nc trong nha.

a/ S ; b/ Cac ky hiu.
Nguyn nh Hun
= 98 =
HBKN
III - CAC THIT B THU NC THAI

thu nc thai ngi ta thng dung cac thit b nh: u x, u tiu, mang tiu, thit
b v sinh cho phu n, chu ra tay, ra mt, chu git, chu ra nha bp, chu tm, li thu
nc t trn san,... Tuy theo tnh cht cua ngi nha ma trang b cac thit b v sinh cho phu
hp. thu nc thai san xut co th dung li thu, phu thu, chu ra... i vi nc ma co
cac mang nc (xn) va phu hoc li thu nc ma.
1/ CAC YU CU C BAN I VI THIT B THU NC THAI:
Tt ca cac thit b (tr u x) u phai co li chn bao v phong rac ri chui
vao lam tc ng.
Tt ca cac thit b u phai co xi phng t di hoc ngay trong thit b o
phong mui hi thi va hi c t mang li thoat nc bc ln.
Mt trong thit b phai trn, nhn, t gay goc am bao d dang ty ra va co
sach.
Vt liu ch tao phai bn: khng thm nc , khng b anh hng bi hoa cht.
Vt liu tt nht la s, sanh hoc cht deo, ngoai ra co th bng gang, khi o cn phu ngoai
bng mt lp men s mong. Trong trng hp n gian, re tin mt s thit b nh chu ra,
git trong cac gia nh va tp th dung gach xy lang va xi mng ngoai hoc granit, ng
gach men knh.
Kt cu va hnh dang thit b phai am bao v sinh va tin li, tin cy va an toan
khi s dung, quan ly, co kch thc nho, trong lng nhe phu hp vi vic xy dng lp ghep
nhanh chong.
am bao thi gian s dung, tng chi tit cua thit b phai ng nht va d dang
thay th.
2/ H X:
H x gm cac b phn sau:
- u x.
- Thit b ra h x: thung ra hoc voi ra va cac ng dn nc ra.
- Cac ng ng dn nc phn vao mang li thoat nc trong nha.
ta thng dung kiu ngi xm. Hin nay trong cac nha cng cng c bit va nha
gia nh cung dung loai x kiu ngi bt.
a/ u x:
u x co th bng x trang men thng uc lun vi xi phng hoc bng sanh, granit
co xi phng ring re. Khi o co th s dung xi phng ng, nghing hoc ngang.
Nguyn nh Hun
= 99 =
HBKN
Hnh 8.2: Cac loai h x .
- Loai hnh a: ay u lun co mt lp nc khoang 12- 13cm gi cho cn bn

khoi ong lai. Xi phng tao ra mt mang ngn bng nc tranh bc mui hi i ln.
- Loai hnh phu: Khac vi loai trn la khng co lp nc ay u ma ch co xi
phng, loai nay t co mui hi hn.
b/ Thit b ra x:
Gm hai loai: thung ra va voi ra, thng b tr trong
cac nha , nha cng cng va la loai thng dung hn ca.
Voi ra thng t trong cac nha v sinh cng cng
ngoai ph,cng vin, nha ga... Voi ra oi hoi ap lc t do khng
nho hn 10m.
Cac yu cu i vi thit b ra la:
- am bao ra sach hoan toan, khng cho vi trung va
cht bn t mang li thoat nc vao cp nc.
- Ra phai thc hin nhanh chong.
- Bao am u nc ra, ng thi tit kim nc.
Thung ra:
Co th t trn cao (cach san 0,6-2m tnh n tm
Nguyn nh Hun
= 100 =
Hnh 8.3: Thung ra tay git
HBKN

thung), co th la loai tay git t trn cao. Khi git on by nng chung ln va nc theo ng
nc ra xa xung, ng nc ra co ng knh khoang 32mm bng thep trang kem, cui
ng co u bep va tit din thu hep cho nc phun manh va rng ra u x.
Loai t ng co cu tao sao cho c 15-20 phut nc t ng xa ra mt ln, loai nay
khng kinh t, nn s dung cac nha v sinh cng cng.
1- Vo thung; 2- Chung up; 3- Cai cc; 4- ng ni vi ng ra;

5- cu; 6- on by; 7- Van hnh cu; 8- Phao cu; 9- Dy git.
1- Gu i trong;
2- Xi phng
3- ng nc vao
4- ng nc ra.
Hnh 8.4: Cu tao thung ra x.

x.
Voi ra:
Co hai kiu pt tn va mang ngn. Voi ra co th h hoc t trong tng, cao cach
san 0,8m. Khi ta bm nut hoc tay y, chn gat, nc se t ng phun ra ra h x.
Nguyn nh Hun
= 101 =
HBKN

3/ H TIU:
Co th la u tiu hoc mang tiu, thit b nc ra va cac ng dn nc tiu vao
mang li thoat nc . u tiu chia ra loai trn tng va loai trn san nha dung trong cac nha
cng cng c bit, mang tiu chia ra mang tiu nam va mang tiu n.
a/ u tiu treo tng:
u tiu treo tng thng c lam bng s hoc sanh trang men, t cao cach san
0,6m i vi ngi ln, 0,4-0,5m i vi tre em trong trng hoc, nha tre. Khoang cach ti
thiu gia cac u tiu treo tng la 0,7m va gn cht vao tng bng hai inh c.
Vic ra u tiu c thc hin bng cac voi m bng tay gn vao ng ra nh ln
pha trn cua u tiu. ng ra la mt vanh ai co chm nhiu l nho nm xung quanh mep
trn cua u tiu, nc phun u qua cac l ra.
Hnh 8.5: u tiu treo tngg..
b/ u tiu trn san:

Chia lam nhiu ngn, cach nhau bng cac bc tng, mi ngn thng co kch thc:
Rng x Su x Cao = 700 x 345 x 1050mm.
Tng ngn mt hoc toan b cac ngn co t li thu nc tiu. Tng va ch ng
thng lat gach men hoc mai granit cao n 1,5m trn san. Ra cac u tiu nay co th dung
cac voi ra t trn tng cho tng ngn hoc co th dung ng nc ra nh trong mang tiu
nam.
ay va thanh mang co th lam bng gach men (tiu chun cao) hoc granit, lang
va xi mng (tiu chun thp) cao n 1,5m,ay mang co dc ti thiu imin = 0,001. Kch
thc mang ti thiu: Dai x Rng x Su = 1800 x 500 x 50mm.
Nguyn nh Hun
= 102 =
HBKN

Nc ra mang thng dung ng chm l, ng knh ng 15-25mm, t cao cach
san 1m. ng knh l 1-2mm, cach nhau 5-10cm, t sao cho tia nc phun nghing 45o so
vi mt tng.
d/ Mang tiu n:
Cung chia lam nhiu ngn nh u tiu trn san. Gach men, granit, va xi mng ch
lat va lang cao n 1m. ay mi ngn co b nh h x kiu ngi xm, co ranh nc tiu chay
vao mang chung. Vic ra mang co th thc hin bng ng nc t trong h thng , cho nc
chay qua cac l chm hoc cac mai rua (ng bet, tit din thu hep nh cui ng ra h x) t
cac ranh nc tiu mi ngn.
Hnh 8.6: Mang tiu n.
4/ CHU RA TAY, RA MT:

Co nhiu loai khac nhau:
- Theo kt cu chia ra: co loai co lng va co loai khng co lng.
- Theo hnh dang chia ra: chu ra mt ch nht, na tron, chu ra mt t goc
tng...
- Theo vt liu chia ra: Chu ra mt lam bng s, bng sanh, bng gang, thep trang
men, bng cht deo, bng gach lang va xi mng.
Nguyn nh Hun
= 103 =
HBKN
Hnh 8.7: Cac loai chu ra.
5/ CHU RA GIT:
Dung git giu, ra bat a, ra tay. Kch thc va lu lng thoat loai nay ln hn
loai chu ra mt. Mep chu cach san khoang 1,1m.
Chu ra co th co dang hnh ch nht, na tron lam bng gang thep trang men, cht
deo hoc sanh, s, gach lang va xi mng... ng thao nc cua chu ra thng bng thep co
ng knh 40mm.
6/ CHU TM:
Xiphng trn san
1- Thanh chu; 2- ng lng; 3- cu; 4- ng d=25mm; 5Cut; 6- ng d=25mm; 7- Xiphng trn san; 8- L thoat
nc; 9- L nc tran; 10- Chn chu tm.
Hnh 8.8: Chu tm.
Nguyn nh Hun
= 104 =
HBKN

Thng b tr trong khach san, bnh vin, nha an dng, nha tre, i khi trong ca nha
gia nh. Ngi ta thng hay dung loai chu tm bng gang trang men hnh ch nht co kch
thc dai 1510-1800mm, rng khoang 750mm, su 460mm (khng k chn). t trn 4 chn
cung bng gang cao 150mm, gn cht vao san nha. Dung tch cua chu tm khoang 225-325
lt nc.
7/ BUNG TM:
B tr trong cac nha san xut co nhiu bui bm, cac phn xng nong, cac nha may
thc phm, cac nha n tp th, cung th thao, sn vn ng, bnh vin, nha tm cng cng...
va ca trong cac nha gia nh.
Bung tm hng sen co kch thc 0,9x0,9m. Khi b tr nhom hng sen th vach
ngn gia cac bung cao ti thiu la 2m. Trong bung tm hng sen cung trang b cac voi
nc hay voi trn. Hng sen b tr cao thch hp nh chu tm. thu nc tm th
trong bung tm phai t cac li thu nc dn nc v cac ng ng thoat nc. Trong
trng hp co mt nhom bung tm th co th b tr chung mt ng li thu, khi o thit k
cac ranh h trn san dn nc v li thu. San bung tm phai lam bng vt liu khng
thm nc va co dc i = 0,01 - 0,02 v pha li thu hoc ranh h.Ranh h thu nc co
chiu rng khng nho hn 0,2m va co chiu su ban u 0,05m, co dc 0,01 v pha li
thu. Chiu rng hanh lang gia hai day bung tm hng sen ti thiu la 1,5m.
8/ CHU V SINH PHU N:
c lam bng s, mep cao cach san 30cm, dai 720mm, rng 340mm. gia chu
hoc trn thanh chu pha trc mt co voi phun qua li hng sen tao ra nhiu tia nc
nho va manh, ngoai ra con co cac voi nc hay voi trn b tr trn mep chu. ay chu co l
thao nc va xi phng.
9/ LI THU NC :
Hnh 8.9: Chn rac.
Nguyn nh Hun
= 105 =
HBKN

Li thu nc b tr trn mt san khu v sinh va cac b phn thoat nc khac ngn
rac ri khoi vao ng ng thoat nc.
Li thu nc ging nh mt xiphng, pha trn co li chn (mt hoc hai tng li
chn) thng uc bng gang xam mt trong trang men mt ngoai quet mt lp nha ng,
khi t li vao san nha phai co lp cach thuy tt tranh nc thm vao san nha.
Li thu thng co kch thc: Vi ng knh thu D=150mm co kch thc
150x150mm, su 135mm. Khi D=100mm kch thc tng ng la 250x250mm va su
200mm. ng knh l hoc chiu rng khe h cua li chn khng nho hn 10mm.
IV - CA
CAC LOAI XI PHNG
Hnh 8.10: Cac loai xi phng.

a/ Xiphng ng; b/Xiphng xin; c/Xiphng ngang;
d/ Xi phng kim tra; e/Xiphng hnh chai.
Xi phng hay con goi la tm chn thuy lc co nhim vu ngn nga mui hi thi, cac
hi c t mang li thoat nc bay hi vao phong. No thng c t di cac thit b thoat
nc.
Theo cu tao xi phng c chia ra thanh cac loai:
- Xi phng un khuc kiu thng ng, nm ngang va nghing 45o thng s dung cho
u x.
Nguyn nh Hun
= 106 =
HBKN

- Xi phng kim tra thng s dung cho cac chu ra, ni d b tc.
- Xi phng hnh chai thng t di cac chu ra mt, u tiu trn tng.
- Xi phng trn san s dung cho cac bung tm, mang tiu.
- Xi phng ng dung cho mt u tiu.
- Xi phng thu nc san xut.
V - CU TAO MANG LI THOAT NC TRONG NHA

Mang li thoat nc trong nha bao gm cac ng ng va phu tung ni ng (trong
o chia ra ng nhanh, ng ng, ng thao, cac thit b xem xet ty ra va thng hi).
1/ NG NG THOAT NC VA PHU TUNG NI NG:
a/ ng gang:
Thng dung trong cac nha cng cng quan trong va cac nha cng nghip. ng gang
thng ch tao theo kiu ming loe co ng knh 50, 100 va 150mm, chiu dai 500-2000mm
va chiu day ng 4-5mm. am bao nc khng thm ra ngoai ta ni ng nh sau: 2/3
ming loe nhet y cht si gai tm bitum sau o nhet va xi mng vao phn con lai. Ming
loe cua ng bao gi cung t ngc chiu vi hng nc chay.
Cung nh trong cp nc , ni cac ch ng ngot cong, re,... ngi ta thng dung
cac phu tung ni ng bng gang nh: cut 90o, 110o, 135o, 150o), cn, t, thp thng hoc cheo
(45o hoc 60o) co ng knh ng nht hoc t to sang nho, ng cong hnh S, cac ng ngn,...
Hnh 8.11: ng gang thoat nc

va phu tung ni.
a/ ng gang loai thng thng.
c/ ng gang loai c bit.
c,d/ Cut.
e/ ng cong ch S.
g/ ng lng.
h,i/ Cn.
k/ T xin.
l/ T thng.
m/ Thp xin.
n/ Thp thng.
o/ ng ngn.
p/ ng kim tra.
Nguyn nh Hun
= 107 =
HBKN

b/ ng sanh:
Thng s dung trong cac nha gia nh va tp th (tiu chun thp), bn kem, d
v, co th dung lam ng thoat nc bn trong nha cung nh ngoai sn, cung ch tao theo kiu
ming loe va co phu tung ni ng nh ng gang.
ng sanh thng co ng knh 50-150mm, chiu dai 0,5-1m. Cach ni ng sanh
nh ng gang.
c/ ng thep:
Ch dung dn nc thoat t cac chu ra, chu tm,... n ng dn bng gang hoc
sanh trong san nha, co ng knh nho hn 50mm.
d/ ng fibrximng:
ng knh ng 100-150mm tr ln. Co th ch tao kiu ming loe (vi ng co
ng knh nho) hoc hai du trn (vi ng co ng knh ln) lam ng thoat nc trong
nha cung nh san nha. ng nay nng n, kch thc ln nn chu yu dung bn ngoai.
e/ ng btng:
ng knh 150mm tr ln, dai 1-2m, thng ch tao theo kiu 2 u trn, dung lam
ng thoat nc ngoai sn nha.
f/ Cac loai ng thoat nc khac:
dn nc thai co tnh cht xm thc ngi ta dung cac loai sanh s, thuy tinh.
Ngay nay ng cht deo a c dung rng rai nc ta va tr thanh loai ng dung ph bin
nht trong h thng thoat nc trong nha v co nhiu u vit v c tnh thuy lc, my quan, d
ni,...
2/ NG NHANH THOAT NC :
Dung dn nc thai t cac thit b v sinh vao ng ng thoat nc. ng nhanh co
th t su trong san nha (trong lp x m) hoc di trn nha - dang ng treo (khi o nn co
trn che kn cho my quan). Chiu dai mt ng nhanh thoat nc khng ln qua 10m tranh
b tc va tranh cho chiu dai san qua ln nu t ng trong san nha. Khi t ng di nn nha
th chiu dai ng nhanh co th ln hn, nhng phai co ging kim tra trn mt khoang cach
nht nh. Khng c t ng treo qua cac phong , bp va cac phong san xut khac khi san
phm yu cu v sinh cao. su t ng nhanh trong san nha ( su u tin) ly xut phat
t iu kin am bao cho ng khoi pha hoai do tac ng c hoc nhng phai su hn 10cm k
t mt san n nh ng. Trong cac nha gia nh cng cng khi yu cu my quan oi hoi
khng cao lm co th xy cac mang h dn nc tm ra, git ru n cac ng ng. Trc
khi nc vao ng ng phai qua li thu va xi phng. Mang co th lam bng gach hoc b
tng, chiu rng 100-200mm, dc ti thiu la 0,01.
Nu dn phn : Dmin 100 mm; Lmax 6 m.
Nguyn nh Hun
= 108 =
HBKN

3/ NG NG THOAT NC :
Thng t sut cac tng nha, thng b tr cac goc tng, ch tp trung nhiu
TBVS, nht la h x, v dn phn i xa d tc. ng ng co th b tr h ngoai tng hoc b
tr chung trong hp vi cac ng ng khac, co th ln vao tng hoc nm trong khe gia hai
bc tng (mt tng chu lc va mt tng che chn). Nu b tr ng ng t kn th ch
ng kim tra phai cha cac ca m ra ong vao d dang thm nom ty ra ng ng.
ng knh ng ng thoat nc trong nha ti thiu la 50mm, nu thu nc phn th
du ch co mt h x ng knh ti thiu cua ng ng cung la 100mm (k ca ng nhanh).
Thng thng ng ng t thng ng t tng di ln tng trn cua nha. Nu cu
truc cua nha khng cho phep lam nh vy th co th t mt oan ngang ngn co hng dc
ln. Khi o khng c ni ng nhanh vao oan ng ngang nay v no lam can tr vn tc cua
nc chay trong ng, d sinh ra tc ng. Trng hp chiu day tng, mong nha thay i th
dung ng cong hnh ch S.
Dmin Dng nhanh.
4/ NG THAO (NG XA):
La ng chuyn tip t cui ng ng di nn nha tng 1 hoc tng hm ra ging
thm ngoai sn nha. Chiu dai ln nht cua ng thao theo qui pham ly nh sau:
ng : D = 50mm
D = 100mm
D = 150mm
lmax = 10m.
lmax = 15m.
lmax = 20m.
Trn ng ng thao ra khoi nha 3-5m ngi ta b tr mt ging thm, ch ng

ng thao gp ng ng ngoai sn nha cung phai b tr mt ging thm (thng kt hp hai
ging thm o lam mt ).
Goc ngot gia ng thao va ng ngoai sn nha khng nho hn 90o theo chiu nc
chay. Co th ni 1, 2 hay 3 ng thao chung trong mt ging thm. ng thao co ng knh
bng hoc ln hn ng knh ng ng. Co th ni nhiu ng ng vi mt ng thao. Khi o
ng knh ng thao phai chon theo tnh toan thuy lc. Ch ng thao xuyn qua tng, mong
nha phai cha mt l ln hn ng knh ng ti thiu la 30cm. Khe h gia ng va l phai
bt kn bng t set nhao (co th trn vi a dm, gach v) nu la t kh. Trng hp t t
co nc ngm th phai t trong ng bao bng thep hay gang co nhet kn khe h bng si gai
tm bitum. Cho phep t ng thao di mong nha nhng ng ng phai c bao v cn
thn tranh tac ng c hoc gy b v.
dc cua ng thao ngoai nha co th ly ln hn tiu chun thng thng mt chut
am bao nc chay ra khoi nha c d dang, nhanh chong, t b tc.
5/ NG THNG HI:
La ng ni tip ng ng i qua hm mai va ln cao hn mai nha ti thiu la 0,7m va
cach xa ca s, ban cng nha lang ging ti thiu la 4m. No co nhim vu dn cac kh c, cac
Nguyn nh Hun
= 109 =
HBKN

hi nguy him co th gy n (nh NH3, H2S, C2H2, CH4,...) ra khoi mang li thoat nc bn
trong nha.
Vic thng hi c thc hin bng con ng t nhin do co lng khng kh lot
qua cac khe h cua np ging thm ngoai sn nha i vao cac ng ng thoat nc. Do co s
khac nhau v nhit va ap sut gia khng kh bn trong ng va ngoai tri, no bay ln khoi
mai nha va keo theo cac hi c, d n. Trn noc ng thng hi co mt chop hnh non che
ma bng thep la day 1-1,5mm, va co ca thoat hi. Theo qui pham khng c ni ng
ng thoat nc vi ng thng khoi cua ngi nha. Trong trng hp mai bng s dung i
lai phi phong th chiu cao cua ng thng hi phai ln hn 3m. ng knh cua ng thng
hi co th ly bng hoc nho hn ng knh ng ng thoat nc mt chut. Ch ct nhau
gia ng thng hi va mai nha phai co bin phap chng thm tt.
Hnh 8.12: Chi tit ng thng hi.
Trong cac nha cao tng hoc cac nha a xy dng nay tng thm thit b v sinh ma
khng thay i ng ng c th lng hi nc trong ng ng rt ln (vn tc v>4m/s, lp
nc chim qua na ng knh ng ), kh khng kp thoat ra ngoai, khi o phai b tr cac ng
thng hi phu. ng thng hi phu con co tac dung tranh hut nc cua xi phng. Theo qui
pham ng ng thng hi phu phai t trong cac trng hp sau:
- Khi ng knh ng ng thoat nc D=50mm ma lu lng >2 l/s.
- Khi ng nhanh co trn 6 h x.
6/ CAC THIT B QUAN LY:
o la cac ng kim tra, ng suc ra phuc vu cho cng tac quan ly mang li
TNBTN.
ng kim tra c b tr trn ng thoat mi tng nha, cach mt san khoang 1m va
cao hn mep TBVS la 15cm va cung co th t trn cac ng nm ngang. Khi cn kim tra hay
thng tc ta thao cu m np kim tra ra, dung nc ap lc manh hoc gy mm thng tc.
Nguyn nh Hun
= 110 =
HBKN

u cac ng nhanh co 2-3 thit b tr ln (nht la cac ng nhanh dn nc phn t
h x ra) nu pha di khng b tr ng kim tra th phai t ng suc ra.
ng suc ra nh mt cai cut 90o co np thao ra d dang thng tc. ng suc ra
con t trn cac ng nhanh nm ngang cac ch ngot va ch un cong. Trn cac ng ng
nhanh hay ng thao qua dai cung phai t ng kim tra hoc ng suc ra.
Hnh 8.13: Ging kim tra

a/ Kiu vung; b/ Kiu tron.
7/ LIN H GIA THOAT NC TRONG VA NGOAI NHA:

Nc thai t mang li trong nha chay ra mang li thoat nc sn nha vao mang
li tiu khu ri i vao mang li thoat nc ngoai ng ph.
Hnh 8.14: Lin h gia thoat nc trong va ngoai nha.
Nguyn nh Hun
= 111 =
HBKN

Ch gp nhau gia ng thoat nc trong nha va mang li ngoai sn nha phai b tr
ging thm. Vi ng thoat nc tiu khu va ng thoat nc bn ngoai cach mep ng 11,5m, phai b tr ging thm, kim tra.
Mang li thoat nc sn nha thng c xy dng song song vi tng nha, cach
tng nha ti thiu la 3m vi ng knh ti thiu la 125mm.
Mang li thoat nc tiu khu, ra mang li ng ph theo con ng ngn nht
vi ng knh ti thiu la 150mm. Trn cac ch ngot, gp nhau, thay i tc , ng knh
cua mang li thoat nc sn nha va tiu khu phai b tr cac ging thm, khoang cach gia
cac ging thm ly nh sau:
- Khi D = 150-600mm
- Khi D = 600-1400m
Lmax = 50m.
Lmax = 75m.
Goc ngot cua ng ng gia cac ging thm khng c nho hn 90o theo chiu
nc chay tranh lng ong cn va tc ng ng.
Hnh 8.15: Ging thm

a/ Ni ngang nh ng;
b/ Ni ngang mc nc.
Ging thm co th xy bng gach hoc bng b tng vi ng knh 0,7-1m. Np

ging cao hn mt ng khoang 1-2 cm. Trong ging thm nc chay qua cac mang h va
ng co th ni theo kiu ngang nh ng hoc ngang mc nc.
Khi mc chnh lch gia ct ay ng thao va ng san nha, tiu khu, thanh ph t
0,5m tr ln th phai xy cac ging chuyn bc dong nc chay c nhp nhang va ging
khoi b pha hoai. Ging chuyn bc n gian dung cho cac ng ng knh nho (D <250mm).
Nguyn nh Hun
= 112 =
HBKN
Hnh 8.16: Cac loai ging chuy

chuyn bc.
VI - TNH TOAN MANG L

L
I THOAT NC BN TRONG NHA
Tnh toan mang li thoat nc trong nha bao gm: xac nh lu lng nc thai,
tnh toan thuy lc chon ng knh ng cung nh cac thng s lam vic cua ng ng
thoat nc.
1/ XAC NH LU LNG NC THAI TNH TOAN:
Lu lng nc thai trong cac gia nh, nha cng cng phu thuc vao s lng thit
b v sinh b tr trong nha cung nh ch lam vic cua chung. Trong cac nha san xut, lu
lng nc thai phu thuc vao tiu chun thai nc cua tng loai san xut.
xac nh lu lng nc thai cua tng oan ng, cn phai bit lu lng nc thai
cua tng loai thit b v sinh chay vao oan ng o. Lu lng nc thai ln nht tnh toan
cho thit b v sinh khac nhau, co th tham khao bang sau:
Bang 19: Lu lng nc thai tnh toan cua cac TBVS, ng knh ng dn va dc:
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Loai thit b
Chu ra git
Chu ra nha bp 1 ngn
Chu ra nha bp 2 ngn
Chu ra mt
Chu tm
Tm hng sen
Chu v sinh n
H x vi thung ra
H x co voi ra
Mang tiu cho 1m dai
u tiu treo
u tiu ra t ng
Nguyn nh Hun
Lu lng
nc thai,
[l/s]
0,33
0,37
1,0
0,07-0,1
0,8-1,1
0,2
0,4
1,4-1,6
1-1,4
0,1
0,1
0,3-0,5
= 113 =
ng knh
ng
dn, [mm]
50
30
50
40-50
30
50
50
100
100
50
50
50
dc ng dn
Thng thng
0,155
0,055
0,055
0,035
0,055
0,035
0,035
0,035
0,035
0,035
0,035
0,035
Ti thiu
0,025
0,025
0,025
0,02
0,02
0,025
0,02
0,02
0,02
0,02
0,02
0,02
HBKN

Lu lng tnh toan cua cac oan ng thoat nc trong nha gia nh hoc nha
cng cng co th xac nh theo cng thc sau:
, [l/s].
qtt = qc + qtb.max
qtt : Lu lng nc thai tnh toan , [l/s].

qc : Lu lng nc cp tnh toan xac nh theo cng thc cp nc trong nha.
qtb.max : Lu lng nc thai cua thit bi v sinh co lu lng nc thai ln nht cua oan ng
tnh toan ly theo bang trn.
Lu lng nc thai tnh toan trong cac phn xng, nha tm cng cng va phong
sinh hoat cua cng nhn trong x nghip xac nh theo cng thc:
qtt = (qo.n.
) / 100 ,
[l/s].
qth : Lu lng nc thai tnh toan .

qo : Lu lng nc thai cua tng thit b v sinh cung loai, ly theo bang trn.
n : S thit b v sinh cung loai ma oan ng phuc vu.
: H s hoat ng ng thi thai nc cua cac thit b v sinh, co th ly theo bang 20.
Bang 20: Tr s cho cac phong sinh hoat cua x nghip tnh bng %.
TT
1
2
3
4
Tn thit b
v sinh
Chu ra mt, tay
u tiu t ng
u tiu treo tng
vi voi ra
H x co thung ra
1
100
100
100
3
100
100
70
100
30
S lng thit b v sinh trn oan ng

6
10
20
40
60
100
100
100
100
100
600
40
15
10
10
50
40
35
30
30
25
20
15
10
10
100
100
10
25
200
100
10
25
10
2/ TNH TOAN THUY LC MANG LI THOAT NC BN TRONG NHA:

Tnh toan thuy lc mang li vi muc ch chon ng knh ng, dc, y,
tc nc chay trong ng.
a/ Xac nh ng knh ng:
ng knh ng thoat nc trong nha ch tnh cho cac nha ln, nha cng cng co
nhiu TBVS hoc cho cac oan ng ngoai sn nha, con thng thng ngi ta chon theo kinh
nghim. ng knh ng thoat nc bn bao gi cung ln hn ng knh ng nc sach cp
vao v nc thai la t chay, khng y ng (cn co mt thoang thng hi). No phu thuc
vao lu lng tnh toan va cac yu t khac nh vn tc nc chay trong ng, y va dc
t ng.
Bang 21: ng knh ng nhanh va ng ng thoat nc trong nha cng cng :
Loai nha
ng knh
[mm]
Nha
50
Nguyn nh Hun
Lu lng nc thai cho phep

biu th bng tng s thoat nc N
ng nhanh
ng ng
dc nho nht dc tiu chun
3
6
16
= 114 =
HBKN

gia nh
Nha
cng cng
100
50
100
50
3
30
100
5
80
250
10
120
b/ Vn tc:
Khi chon vn tc nc chay trong ng thoat nc trong nha va sn nha cn am bao
ng co th t co sach, cn lng khng ong lai trong ng. V vy vn tc ti thiu Vmin
khng c nho hn 0,7m/s i vi ng va khng c nho hn 0,4 m/s i vi mang h. Vn
tc ln nht cho phep trong cac ng khng kim loai co th ti 4m/s va ng kim loai 8 m/s.
Tuy nhin nu vn tc ln qua th ng d b pha hoai, khng an toan. Ring vn tc ti a
trong ng ng khng c qua 4 m/s du la loai ng g.
c/ y (h/D):
La t s gia chiu cao lp nc trong ng (h) vi ng knh ng (D). Nu lu lng
trong ng khng i, dc t ng khng i, khi thay i ng knh ng D th t s h/D se
thay i theo. Mi quan h phu thuc o c th hin biu hnh ca.
Trong h thng thoat nc (tr ng ng), khi tnh toan mi loai ng knh ng khac
nhau se co y cho phep nht nh, ly theo qui pham trong bang di y:
Bang 22: y cho phep cua ng gang thoat nc:
Loai ng ng
ng knh ng D
[mm]
50-125
150-200
100-150
>=200
bt ky
bt ky
ng ng thoat nc sinh hoat (ca phn)

ng ng thoat nc sinh hoat (ca phn)
ng ng thoat nc san xut bn
ng ng thoat nc san xut bn
ng ng thoat nc khng bn
Mang , ranh h
y h/D ln
nht
<=0,5
<=0,6
<=0,7
<=0,8
<=0,8
<=0,8
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
Hnh 8.17
8.17: Biu h/D.
Nguyn nh Hun
= 115 =
HBKN

d/ dc t ng:
dc t ng co anh hng ti vn tc nc chay trong ng. Trong cac oan ng
nm ngang, nu lu lng va ng knh khng thay i ma dc ln th vn tc ln va
dc nho th vn tc nho. Nu giam dc n mt mc nao o ( dc ti thiu) th nc se
ngng chay, trong ng co hin tng lng cn. Trong tnh toan ngi ta c gng ap dung
dc tiu chun bun cn khng ong lai trong ng. dc t ng nhanh thoat nc trong
nha co th ly theo bang 23.
Bang 23: dc va y cho phep cua ng thoat nc sinh hoat .
ng knh ng
D [mm]
50
100
125
150
200
y cho phep
ti a (hmax/D)
0,5 D
0,5 D
0,5 D
0,6 D
0,6 D
dc
Tiu chun
0,035
0,020
0,015
0,019
0,008
Ti thiu
0,025
0,012
0,010
0,007
0,005
Ghi chu: D - ng knh ng. Vi D=50mm dn nc thai t cac chu tm ra cho phep ly
bng 0,3D.
3/ KIM TRA KT QUA TNH TOAN :
Sau khi s b chon ng knh ng, cn kim tra lai y h/D cua nc trong ng
va vn tc nc chay v trong ng co phu hp vi tiu chun qui nh khng.
a/ Kim tra y h/D:
kim tra y h/D, ngi ta co th s dung biu hnh ca. Mun vy hay lp t
s:
A = qtt / qnt
qtt : Lu lng nc thai tnh toan cua oan ng nm ngang.
qnt : Lu lng nghim toan, xac nh theo bang 24.
Bang 24 : Lu lng nghim toan qtt va tc nghim toan vnt cua Siec-ni-cp.
dc
t ng
0,010
0,015
0,020
0,025
0030
0,035
0,040
0,045
0,050
Nguyn nh Hun
D= 50mm
qnt [l/s]
vnt [m/s]
0,82
1,00
1,16
1,30
1,40
1,52
1,62
1,72
1,82
0,42
0,56
0,59
0,63
0,72
0,78
0,83
0,86
0,90
D= 75mm
qnt [l/s]
vnt [m/s]
2,56
2,90
3,40
3,78
4,16
4,43
4,80
5,00
5,20
= 116 =
0,54
0,65
0,77
0,85
0,94
1,02
1,09
1,16
1,23
D= 100mm
qnt [l/s]
vnt [m/s]
5,26
6,34
7,44
8,26
9,10
9,80
10,52
11,14
11,76
0,60
0,80
0,93
1,04
1,14
1,23
1,32
1,40
1,43
HBKN

0,055
0,060
dc i
0,009
0,010
0,012
0,015
0,020
0,025
0,030
1,90
0,98
2,00
1,02
D= 125mm
8,84
0,72
9,34
0,76
10,10
0,82
11,16
0,91
13,00
1,06
14,84
1,21
21,00
1,71
5,24
1,28
5,88
1,33
D= 150mm
14,46
0,82
15,24
0,86
16,40
0,92
18,16
1,02
20,88
1,19
24,00
1,36
34,20
1,93
12,32
1,55
12,90
1,62
D= 200mm
31,20
1,00
32,80
1,05
35,36
1,13
39,20
1,25
45,60
1,45
52,00
1,66
73,60
2,34
T h s A tra biu hnh ca se xac nh c y h/D:
b/ Kim tra vn tc nc chay trong cac ng ng va ng ngang:
Hnh 8.18: Biu hnh ca.
i vi ng ng, sau khi tnh c lu lng, s b chon ng knh ng, cn c

vao bang 25 tm vn tc cua ng ng. Vn tc o phai thoa man iu kin v 4 m/s. Nu
khng th phai chon ng knh ng ln hn ri kim tra lai.
Nguyn nh Hun
= 117 =
HBKN

Bang 25: Kim tra vn tc nc chay trong cac ng ng va ng ngang thoat nc:
Vn tc ng
ng [m/s]
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
4,0
5,0
D=50mm
0,25
0,50
0,80
1,00
1,50
1,80
2,25
2,90
Lu lng nc thai tnh toan cua ng ng [l/s]

D=75mm
D=100mm
D=150mm
D=200mm
0,30
1,30
2,00
4,00
1,00
2,20
4,50
7,50
2,00
3,50
7,00
11,00
2,50
4,50
9,00
14,00
3,00
5,80
11,50
16,00
3,50
7,00
11,00
20,00
5,00
9,00
19,00
29,00
6,00
11,00
23,00
37,00
i vi cac ng nhanh nm ngang (ng nhanh va ng xa): vn tc tnh toan trong cac
oan nm ngang c tnh theo cng thc:
vtt = B.vnt
, [m/s]
vtt : vn tc tnh toan trong cac oan ng nm ngang.

vnt : vn tc nghim toan tm c trong bang trn sau khi a chon c ng knh ng hp
ly nht.
B : Tr s tm c trong biu ca khi h/D a thoa man iu kin cho phep.
Vn tc trn phai thoa man iu kin vtt 0,7m/s (vn tc thoat nc tiu chun).
Nu khng thoa man iu kin trn, tc la vtt < 0,7m/s th phai tng dc t ng ln, tm lai
b, vnt va tnh lai vtt ri so sanh vi vn tc tiu chun cho n khi nao at yu cu la 0,7m/s
th thi. dc t ng thc t la dc co vtt 0,7m/s.
Nguyn nh Hun
= 118 =
HBKN

4/ V DU TNH TOAN THOAT NC TRONG NHA :
Tnh ton thit k mng thot nc trong nh cho khu WC nh hnh v.
Cho bit y l nh tp th 3 tng. Mi tng nh cao 3,6m.
ng ng thot nc bn ngoi cch tng nh 7m. Chn su 1,5m.
800
1100
1000
1000
900
900
900
700 700 300
ng ngo i nh
4000
500
1900
600
600
2100
7000
7000
Hng dn:
1/ Chn v tr ng ng:
-
V tr ng ng thng t gc tng, m bo m quan.

Trung tm ca cc thit b thi nc, c bit l h x.
C th kt hp vi cc ng khc trong cng hp k thut.
Gn vi ng ng thot ngoi nh.
ng ng
800
1100
1000
1000
900
900
900
700 700 300
ng ngo i nh
4000
500
1900
600
600
2100
5000
7000
Nguyn nh Hun
= 119 =
HBKN

2/ V s khng gian:
RM
RM
HS
HS
HS
HX
HX
HX
7,2
HX
A1
B1
CG
CG
MT
CG
RM
RM
HS
HS
HS
HX
HX
3,6
HX
C1
D
CG
RM
RM
CG
HS
CG
HS
MT
HS
HX
HX
0,00
HX
D1
E
CG
CG
CG
MT
E1 F
3/ Tra bng ng lng n v ca cc thit b dng nc c trn s :

Tn thit b
Ra Mt
Chu Git
Hng Sen
Mng tiu (1m)
H X
Nguyn nh Hun
K hiu
RM
CG
HS
MT
HX
= 120 =
ng lng N
0,33
1
0,67
0,3
0,5
QTHI
0,09
0,33
0,20
0,10
1,50
HBKN

4/ Xc nh lu lng tnh ton tng on ng:
q tt = q cp + q max
th i
[l/s].
qcp : lu lng cp nc ca on ng tnh ton:

Nh cng cng: q cp = 0,2.. N [l/s]. Nh tp th nn = 2,5 (bng 15).
on
Cc thit b
qcp[l/s]
qthimax
qtt
A-B
B-D
D-E
E-F
C-B
A1-B1
B1-C1
C1-D1
D1-E1
2RM+3HS
2RM+3HS+3CG+1MT
4RM+6HS+6CG+2MT
6RM+9HS+9CG+3MT
3CG+1MT
3HX
3HX
6HX
9HX
2,67
6,30
12,60
18,90
3,63
1,50
1,50
3,00
4,50
0,60
1,25
1,77
2,17
0,95
0,30
0,30
0,60
1,06
0,20
0,33
0,33
0,33
0,33
1,50
1,50
1,50
1,50
0,80
1,58
2,10
2,50
1,28
1,80
1,80
2,10
2,56
6/ Chn ng v lp bng tnh thu lc:

* ng ngang A-B: qtt = 0,8 [l/s].
- Chn ng D=50mm hmax/D = 0,5; i = 0,035 qnt=1,52 [l/s]; vnt = 0,78 [m/s].
q
0,8
A = tt =
= 0,53 da vo biu hnh c h/D = 0,53 > 0,5 khng t.
q nt 1,52
q
0,8
A = tt =
= 0,19 da vo biu hnh c h/D = 0,29 < 0,5 OK.
q nt 4,16
A = 0,19 B = 0,77 vtt = B.vnt = 0,77.0,94 = 0,72 > 0,7 m/s OK.
Vy ng ngang A-B c ng knh D = 75mm, i = 0,03.
* ng ngang C-B: qtt = 1,28 [l/s].
q
1,28
A = tt =
q nt 4,16
A = 0,31 B = 0,88 vtt = B.vnt = 0,88.0,94 = 0,83 > 0,7 m/s OK.
Vy ng ngang C-B c ng knh D = 75mm, i = 0,03.
* ng ng B-D: qtt = 1,58 [l/s].
Chn ng D=75mm, da vo bng 25 vtt = 1,3 [m/s] < 4 [m/s] OK.
* ng ng D-E: qtt = 2,1 [l/s].
* ng ng E-F: qtt = 2,5 [l/s].
Nguyn nh Hun
= 121 =
HBKN

Chn ng D=75mm, da vo bng 25 vtt = 2 [m/s] < 4 [m/s] OK.
* ng ngang A1-B1: qtt = 1,8 [l/s].
A=
q tt
1,8
=
q nt 7,44
A = 0,24 B = 0,82 vtt = B.vnt = 0,82.0,93 = 0,76 > 0,7 m/s OK.
Vy ng ngang A1-B1 c ng knh D = 100mm, i = 0,02.
* ng ng B1-C1: qtt = 1,8 [l/s].
* ng ng C1-D1: qtt = 2,1 [l/s].
Chn ng D=100mm, da vo bng 25 vtt = 1 [m/s] < 4 [m/s] OK.
* ng ng D1-E1: qtt = 2,56 [l/s].
Vy ng ng B1-E1 c ng knh D = 100mm.
Nguyn nh Hun
= 122 =
HBKN

Chuong 8

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuong 8

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Giao trnh CP THOAT NC

I - KHAI NIM, PHN L

II - CAC B PHN CUA HTTN TRONG NHA

HTTN: h thng thoat nc

Giao trnh CP THOAT NC

1. cac thit b thu nc thai

Hnh 8.1: H thng thoat nc trong nha.

Giao trnh CP THOAT NC

III - CAC THIT B THU NC THAI

Giao trnh CP THOAT NC

Hnh 8.2: Cac loai h x .

- Loai hnh a: ay u lun co mt lp nc khoang 12- 13cm gi cho cn bn

Hnh 8.3: Thung ra tay git

Giao trnh CP THOAT NC

1- Vo thung; 2- Chung up; 3- Cai cc; 4- ng ni vi ng ra;

Hnh 8.4: Cu tao thung ra x.

Giao trnh CP THOAT NC

Hnh 8.5: u tiu treo tngg..

b/ u tiu trn san:

Giao trnh CP THOAT NC

Hnh 8.6: Mang tiu n.

4/ CHU RA TAY, RA MT:

Giao trnh CP THOAT NC

Hnh 8.7: Cac loai chu ra.

Xiphng trn san

Hnh 8.8: Chu tm.

Giao trnh CP THOAT NC

Hnh 8.9: Chn rac.

Giao trnh CP THOAT NC

Hnh 8.10: Cac loai xi phng.

Giao trnh CP THOAT NC

V - CU TAO MANG LI THOAT NC TRONG NHA

Hnh 8.11: ng gang thoat nc

Giao trnh CP THOAT NC

Giao trnh CP THOAT NC

Trn ng ng thao ra khoi nha 3-5m ngi ta b tr mt ging thm, ch ng

Giao trnh CP THOAT NC

Hnh 8.12: Chi tit ng thng hi.

Giao trnh CP THOAT NC

Hnh 8.13: Ging kim tra

7/ LIN H GIA THOAT NC TRONG VA NGOAI NHA:

Hnh 8.14: Lin h gia thoat nc trong va ngoai nha.

Giao trnh CP THOAT NC

Hnh 8.15: Ging thm

Ging thm co th xy bng gach hoc bng b tng vi ng knh 0,7-1m. Np

Giao trnh CP THOAT NC

Hnh 8.16: Cac loai ging chuy

VI - TNH TOAN MANG L

Giao trnh CP THOAT NC

qtt : Lu lng nc thai tnh toan , [l/s].

qth : Lu lng nc thai tnh toan .

S lng thit b v sinh trn oan ng

2/ TNH TOAN THUY LC MANG LI THOAT NC BN TRONG NHA:

Lu lng nc thai cho phep

Giao trnh CP THOAT NC

ng ng thoat nc sinh hoat (ca phn)

Giao trnh CP THOAT NC

Giao trnh CP THOAT NC

T h s A tra biu hnh ca se xac nh c y h/D:

b/ Kim tra vn tc nc chay trong cac ng ng va ng ngang:

Hnh 8.18: Biu hnh ca.

i vi ng ng, sau khi tnh c lu lng, s b chon ng knh ng, cn c

Giao trnh CP THOAT NC

Lu lng nc thai tnh toan cua ng ng [l/s]