Professional Documents
Culture Documents
MC LC
A. PHN M U...............................................................................................................2
1. L do chn ti.............................................................................................................2
2. Nhim v ca ti v phm vi nghin cu...................................................................2
3. Nhng thun li v kh khn trong qu trnh thc hin.................................................2
B. NI DUNG........................................................................................................................3
1. Phng php gii bi ton mt kim loi tc dng vi dung dch cha mt mui ..........3
1.1. Phng php...........................................................................................................3
1.2. Mt s bi tp c hng dn gii v phn tch cc p n......................................3
2. Phng php gii bi ton mt kim loi tc dng vi dung dch cha hn hp mui....8
2.1. Phng php...........................................................................................................8
2.2. Mt s bi tp c hng dn gii v phn tch cc p n......................................9
3. Phng php gii bi ton hn hp kim loi tc dng vi dung dch cha mt mui. .12
3.1. Phng php.........................................................................................................12
3.2. Mt s bi tp c hng dn gii v phn tch cc p n....................................13
4. Phng php gii bi ton hn hp kim loi tc dng vi dung dch cha hh mui....16
4.1. Phng php.........................................................................................................16
4.2. Mt s bi tp c hng dn gii v phn tch cc p n....................................16
5. Bi tp tham kho v p n........................................................................................18
5.1. Bi ton mt kim loi tc dng vi dung dch cha mt mui..............................18
5.2. Bi ton mt kim loi tc dng vi dung dch cha hn hp mui.......................19
5.3. Bi ton hn hp kim loi tc dng vi dung dch cha mt mui.......................20
5.4. Bi ton hn hp kim loi tc dng vi dung dch cha hn hp mui................20
C. KT LUN V KIN NGH........................................................................................22
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 1
A. PHN M U:
1. L DO CHN TI
Xut pht t mc tiu ca Trng THPT V Thy l ging dy theo hng ngy
cng nng cht cho hc sinh, gip hc sinh nm tht vng kin thc c th t n tp
v lm c tht tt tt c cc dng bi tp mn Ha hc cp THPT.
Xut pht t nhu cu ca hc sinh c th t n tp v gii cc dng ton theo
hng chuyn v kp thi phc v yu cu ca hc sinh, ti bin son cc phng
php gii ton ha hc theo tng chuyn , gip cc em c th t nghin cu v nm
tht vng kin thc mnh c hc.
2. NHIM V CA TI V PHM VI NGHIN CU
Gip hc sinh h thng li c cc dng bi ton kim loi tc dng vi mui v
xy dng c phng php gii cho tng dng.
Trong ti ny ti xin chia ra bn dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch
mui nh sau:
- Mt kim loi tc dng vi dung dch cha mt mui.
- Mt kim loi tc dng vi dung dch cha nhiu mui.
- Hn hp kim loi tc dng vi dung dch cha mt mui.
- Hn hp kim loi tc dng vi dung dch cha hn hp mui.
Tng ng vi mi dng ton ti ch xin gii thiu phng php gii chung v ch
gii mt s bi tiu biu, cn li hc sinh t gii v t nghin cu. Tt c cc bi tp
tham kho u c p n.
Ngoi ra, mi bi ton trc nghim hng dn gii c trnh by thm cc
phng n xy dng p n, ch cc p n nhiu, nhng phng n nhiu khc
nhau, v t gip cho hc sinh bit cch lm tt bi ton trc nghim.
3. NHNG THUN LI V KH KHN TRONG QU TRNH THC HIN
Thun li: c trc tip ng lp ging dy nhiu nm v ging dy nhiu
nm lp 12, tham gia dy lp Luyn thi i hc nhiu nm lin, cc lp n thi tt
nghip, t bn thn rt ra c nhiu kinh nghim trong qu trnh dy v qua thc t
t nhng bi tp nh trong qu trnh cho kim tra 15 pht v 1 tit.
Kh khn: Mt bi ton c th c nhiu cch gii khc nhau, trong qu trnh tm
hiu v a ra cc phng php gii quyt bi ton c th y cha phi l phng
n hay nht, v ti ny l ti u tin ti vit v phng php gii mt dng ton
trong ha hc v c.
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 2
B. NI DUNG
1. PHNG PHP GII BI TON MT KIM LOI TC DNG VI DUNG DCH
CHA MT MUI
1.1- Phng php:
Dng bi tp ny thng cho di dng nhng mt l kim loi vo mt dung dch
mui,sau phn ng ly l kim loi ra khi dung dch ri cn li thy khi lng l kim loi thay
i.
Phng trnh: kim loitan + mui Mui mi + kim loi mibm.
+ Nu bi cho khi lng l kim loi tng hay gim l m th p dng nh sau:
Khi lng l kim loi tng ln so vi trc khi nhng ta c:
mkim loi bm vo - mkim loi tan ra = mtng
Khi lng l kim loi gim so vi trc khi nhng ta c:
mkim loi tan ra - mkim loi bm vo = mgim
+ Nu bi cho khi lng l kim loi tng hay gim l x% th ta p dng nh sau:
Khi lng l kim loi tng ln x% so vi trc khi nhng ta c:
m kim loi bm vo - mkim loi tan ra = mb*
x
100
x
100
Vi mb l khi lng ban u ca thanh kim loi hoc s cho sn khi lng kim
loi ban u.
1.2- Mt s bi tp c hng dn gii v phn tch cc p n:
Cu 1:
Ngm mt inh st trong 200 ml dung dch CuSO4 x M. Sau khi phn ng kt
thc ly inh st ra khi dung dch ra nh, lm kh thy khi lng inh st tng thm
1,6gam. Gi tr ca x l
A. 1,000.
B. 0,001.
C. 0,040.
D. 0,200.
HNG DN GII
Gi a l s mol CuSO4 tham gia phn ng
Phng trnh ha hc:
Fe + CuSO4
FeSO4 + Cu
Mol: a <------- a--------------------------> a
Theo bi ta c:
n 0, 2
=
=1M
0, 2
V
Chn A
Cu 2:
Nhng thanh kim loi M vo 100ml dung dch FeCl2 0,5M. Sau khi phn ng
hon ton khi lng thanh kim loi gim 0,45g. Kim loi M l
A. Al.
B. Mg.
C. Zn.
D. Cu.
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 3
HNG DN GII
Phn tch: V bi yu cu xc nh kim loi m cha cho ha tr, cc p n ch c Al
l ha tr III, do gii quyt bi ton n gin hn ta c th gi s kim loi M c ha tr II
gii, nu tm khng phi kim loi ha tr II ta chn p n Al. Cn nu bi cho cc kim
loi c ha tr bin i t I n III, khi ta gii trng hp tng qut vi n l ha tr ca kim
loi M.
Gi s kim loi c ha tr II
S mol ca FeCl2: n = CM.V = 0,5 . 0,1 = 0,05 mol
Phng trnh ha hc:
M + FeCl2
MCl2 + Fe
Mol: 0,05 <----0,05--------------------> 0,05mol
Theo bi ta c:
Chn C
Cu 3:
n=
m 4,16
=
= 0,02 mol
M
208
2,35
2,35
Gii ra: mb = 40 gam Chn B
100
Cu 4:
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 4
10
0,1
VCu(NO 3 ) 2 =
= 0, 05 lt = 50 ml
2
Chn A.
Cu 5:
Cho mt thanh st nng 20 gam vo 200ml dung dch CuSO 4 0,5M. Khi phn
ng xy ra xong th khi lng thanh st sau khi em ra khi dung dch v sy kh l
A. 19,2 gam.
B. 6,4 gam.
C. 5,6 gam.
D. 20,8 gam.
HNG DN GII
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 5
Cu 6: Cho 0,12 mol Fe vo dung dch cha 0,4 mol HNO3 long to V lt (ktc) kh NO,
v thu c dung dch X. C cn dung dch X thu c m gam mui khan. Gi tr ca m
l
A. 24,20.
B. 29,04.
C. 10,80 .
D. 25,32.
HNG DN GII
Phng trnh ha hc: Fe + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO + 2H2O
(1)
Mol:
0,1<---- 0,4 ---------> 0,1
Sau phn ng: Fed = 0,12 0,1 = 0,02 mol
Trong dung dch c cha ion Fe3+ nn tip tc xy ra phn ng
Fe + 2Fe(NO3)3 3Fe(NO3)2
(2)
Mol: 0,02----->0,04 ------------> 0,06
Dung dch X gm: Fe(NO3)2: 0,06 mol, Fe(NO3)3 cn li: 0,1 0,04 = 0,06 mol
Khi lng mui trong dung dch X: (180 + 242).0,06 = 25,32 gam Chn D
- p n A: y l phng n s c nhiu hc sinh chn nht bng cch ch tnh khi
lng mui Fe(NO3)3 = 0,1 . 242 = 24,2 gam
- p n B: Phng n nhiu ny c tnh bng cch ly s mol ca Fe l 0,12 suy
ra s mol ca mui Fe(NO3)3 v tnh khi lng = 0,12.242 = 29,04 gam
- p n C: Hc sinh lm hon thin n phng trnh (2), nhng khi tnh khi lng
ch ly s mol ca Fe(NO3)2 v tnh khi lng mui sau phn ng l 0,06.180 = 10,8 gam.
Khng cng khi lng mui Fe(NO3)3 d. Phng n ny cng s c nhiu hc sinh chn.
Cu 7:
Cho 0,01 mol Fe tc dng va vi dung dch cha 0,025 mol AgNO3, sau
phn ng thu c cht rn X v dung dch Y. C cn dung dch Y thu c m gam mui
khan. Gi tr ca m l (Cho Fe = 56, Ag=108, N=14, O=16)
A. 2,11 gam.
B. 1,80 gam.
C. 1,21 gam.
D. 2,65 gam.
HNG DN GII
Phng trnh ha hc: Fe + 2AgNO3 Fe(NO3)2 + 2Ag
(1)
Mol:
0,01---> 0,02 ---------> 0,01----->0,02
Sau phn ng: AgNO3d = 0,025 0,02 = 0,005 mol
Trong dung dch c cha ion Fe2+ li c ion Ag+ nn tip tc xy ra phn ng
Fe(NO3)2 + AgNO3 Fe(NO3)3 + Ag (2)
Mol: 0,005<------0,005 -----> 0,005
Dung dch X gm: Fe(NO3)3: 0,005 mol, Fe(NO3)2 cn li: 0,01 0,005 = 0,005 mol
Khi lng mui trong dung dch X: (180 + 242).0,005 = 2,11 gam Chn A
3d
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 6
Hc sinh khng vit c phng trnh (2) v s c rt nhiu em cho rng phn ng (2)
khng xy ra do cng gc mui NO3-.
Cu 8:
Cho hn hp X gm 0,1 mol Fe2O3 v 0,05 mol Cu tc dng va vi dung
dch HCl, sau phn ng thu c dung dch Y, c cn dung dch Y thu c m gam mui
khan. Gi tr ca m l
A. 19,45gam.
B. 51,95gam.
C. 35,70gam.
D. 32,50gam.
HNG DN GII
Phng trnh ha hc: Fe2O3 + 6HCl 2FeCl3 + 3H2O
(1)
Mol:
0,1------------------> 0,2
Cu khng tc dng vi dung dch HCl nhng trong dung dch to thnh c cha ion Fe3+ do
xy ra phn ng
2FeCl3 + Cu 2FeCl2 + CuCl2
(2)
Mol:
0,1<-----0,05 ----->0,1---->0,05
Dung dch Y gm: FeCl3: 0,1 mol, FeCl2: 0,1 mol, CuCl2: 0,05 mol
Khi lng mui trong dd X: (127 + 162.5).0,1+135.0,05 = 35,7gam Chn C
- p n A: Phng n ny c xy dng nu hc sinh vit c phng trnh (2) v
tnh khi lng ca 2 mui FeCl2 vi CuCl2: 0,1.127 + 0,05.135 = 19,45 gam.
- p n B: Hc sinh cng khi lng 3 mui 2 phng trnh li:
0,1.162.5 + 0,1.127 + 0,05.135 = 51,95 gam
- p n D: y s l phng n m nhiu hc sinh chn nht c tnh bng cch ly
s mol pt (1) tnh cho khi lng mui FeCl3: 0,2.162,5 = 32,5 gam. Hc sinh chn
phng n ny nhiu do cho rng ng khng phn ng vi dung dch FeCl3 nn phn
ng s dng li y. Hc sinh kh, gii hn c th thy c phng trnh (2) nhng
nu khng cn thn c th chn p n A hoc B.
Cu 9:
Cho 4,8 gam Mg vo dung dch cha 0,2 mol FeCl3, sau khi cc phn ng xy ra
hon ton thu c dung dch X, c cn dung dch X c m gam mui khan. Gi tr ca
m l
A. 34,9.
B. 25,4.
C. 31,7.
D. 44,4.
HNG DN GII
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 7
- p n D: Hc sinh vit c phng trnh (1) v phng trnh (2), tnh khi lng
mui: mmui = mFeCl 2 + mMgCl 2 = 0,2.127 + 0,2.95 = 44,4 gam, y l phng n nhiu
nu hc sinh khng tr s mol FeCl2 phn ng vi Mg.
Cu 10: Tin hnh hai th nghim sau:
- Th nghim 1: Cho m gam bt Fe (d) vo V1 lt dung dch Cu(NO3)2 1M;
- Th nghim 2: Cho m gam bt Fe (d) vo V2 lt dung dch AgNO3 0,1M.
Sau khi cc phn ng xy ra hon ton, khi lng cht rn thu c hai th nghim
u bng nhau. Gi tr ca V1 so vi V2 l
A. V1 = V2.
B. V1 = 10V2.
C. V1 = 5V2.
D. V1 = 2V2.
(Trch thi TSH khi B nm 2008)
HNG DN GII
Phng trnh ha hc: Fe + Cu(NO3)2 Fe(NO3)2 + Cu
Mol:
V1<-------- V1 -------------------------->V1
(1)
Khi lng cht rn sau phn ng: mCu bam - mFe tan = (64 - 56).V1
Phng trnh ha hc: Fe + 2AgNO3 Fe(NO3)2 + 2Ag
(2)
Mol: 0,05.V2<-----0,1.V2 -------------------->0,1.V2
Khi lng cht rn sau phn ng: mAg bam - mFe tan = 0,1.V2.(108 56.0,5)
Theo bi khi lng cht rn thu c l bng nhau:
Ta c: (64 - 56).V1 = 0,1.V2.(108 56.0,5)
Gii ra ta c: V1 = V2. Chn A
2. PHNG PHP GII BI TON MT KIM LOI TC DNG VI DUNG DCH
CHA HN HP MUI.
2.1- Phng php:
Cn lu n th t cc phn ng: Ion kim loi trong cc dung dch mui ln lt b
kh theo th t gim dn tnh oxi ha. Ngha l kim loi s tc dng vi ion kim loi c tnh oxi
ha mnh trc.
V d: Cho Mg (z mol) phn ng vi dung dch cha ng thi FeSO 4 a mol v CuSO4 b mol
th ion Cu2+ s b kh trc v bi ton dng ny thng gii theo 3 trng hp:
Mg + CuSO4 MgSO4 + Cu (1)
Mg + FeSO4 MgSO4 + Fe (2)
TH 1: Ch xy ra p(1). Ngha l p(1) xy ra va lc dung dch sau phn ng gm:
MgSO4, FeSO4 cha phn ng v cht rn ch c Cu.
TH 2: Xy ra c 2 p(1) v (2) va . Ngha l dung dch thu c ch c MgSO 4 v cht
rn gm Cu v Fe.
TH 3: P(1) xy ra ht v p(2) xy ra mt phn, lc ny li c 2 kh nng xy ra
- Sau phn ng (2) FeSO4 d:
S mol FeSO4 d l (a-x) mol vi x l s mol FeSO4 tham gia phn ng (2).
Lc dung dch sau phn ng gm: MgSO4, FeSO4d v cht rn gm Cu v Fe.
- Sau phn ng (2) Mg d:
S mol Mg d l z (a+b) vi (a+b) l s mol Mg phn ng vi 2 mui.
Lc dung dch sau phn ng gm: MgSO4 v cht rn gm Cu, Fe v Mg d.
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 8
Cu 11:
HNG DN GII
Nhn xt: Trong hn hp dung dch gm ion Ag+ v ion Cu2+, m ion Ag+ c tnh oxi
ha mnh hn nn phn ng trc, khi Ag+ ht m s mol Fe vn cn th xy ra tip phn ng
vi Cu2+.
S mol AgNO3 = nAg + = 0,02 mol; S mol Cu(NO3)2 = nCu2+ = 0,1 mol;
S mol Fe = 0,04 mol
Phng trnh: Fe + 2AgNO3 Fe(NO3)2 + 2Ag
(1)
Mol 0,01 <----0,02------------------------->0,02
Sau phn ng Fe cn 0,04 0,01 = 0,03 mol, phn ng tip vi Cu(NO3)2
Fe + Cu(NO3)2 Fe(NO3)2 + Cu
(2)
Mol 0,03----->0,03------------------------->0,03
Khi lng rn = mAg + mCu = 0,02.108 + 0,03.64 = 4,08 gam Chn C
- p n B: y l phng n nhiu m nhiu hc sinh s chn, hc sinh ch tnh khi
lng rn = mAg t phng trnh (1) 0,02.108 = 2,16 gam
- p n A: Hc sinh s tnh khi lng Fe tham gia phn ng = 0,01.56 = 0,56 gam v
khi lng rn = mFe tgp + mFe b = 0,56 + 2,24 = 2,8 gam.
- p n D: Hc sinh tnh khi lng rn = 2,8 mAg = 0,64 gam
Cu 12:
Cho m1 gam Al vo 100 ml dung dch gm Cu(NO3)2 0,3M v AgNO3 0,3M. Sau
khi cc phn ng xy ra hon ton th thu c m2 gam cht rn X. Nu cho m2 gam X
tc dng vi lng d dung dch HCl th thu c 0,336 lt kh ( ktc). Gi tr ca m1 v
m2 ln lt l
A. 8,10 v 5,43.
B. 1,08 v 5,43.
C. 0,54 v 5,16.
D. 1,08 v 5,16.
(Trch thi TSC khi B nm 2009)
HNG DN GII
Nhn xt: Trong hn hp dung dch gm ion Ag+ v ion Cu2+, m ion Ag+ c tnh oxi
ha mnh hn nn phn ng trc, khi Ag+ ht m s mol Al vn cn th xy ra tip phn ng
vi Cu2+. Khi cho m2 gam cht rn X vo dung dch HCl d to ra kh H2 nn trong X phi c Al
d.
S mol AgNO3 = nAg + = 0,03 mol; S mol Cu(NO3)2 = nCu2+ = 0,03 mol;
Phng trnh: Al + 3AgNO3 Al(NO3)3 + 3Ag
(1)
Mol 0,01 <----0,03------------------------->0,03
Sau phn ng Fe cn 0,04 0,01 = 0,03 mol, phn ng tip vi Cu(NO3)2
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 9
Cu 13:
Cho 0,2 mol Fe vo dung dch hn hp cha 0,2 mol Fe(NO3)3 v 0,2 mol
AgNO3. Khi phn ng hon ton, s mol Fe(NO3)3 trong dung dch bng :
A. 0,3.
B. 0,2.
C. 0,4.
D. 0,0.
HNG DN GII
Nhn xt: do ion Ag c tnh oxi ha mnh hn ion Fe3+ nn s phn ng vi Fe trc,
nu sau phn ng ny ion Ag+ ht th Fe s tip tc phn ng vi Fe3+.
+
Cu 14:
Nhn xt: Do cha c s mol Fe, ta cn phn tch thy c khi no dung dch c 3
mui v l 3 mui no c cch gii ph hp. Bi ton xy ra cc phn ng sau:
Phng trnh: Fe + 2AgNO3 --> Fe(NO3)2 + 2Ag (1),
- Nu phn ng (1) ny va dung dch ch c 2 mui cha 2 ion l Fe2+ v Cu2+.
- Nu sau phn ng (1) Fe d + Cu2+ Fe2+ + Cu (2),
- Phn ng (2) xy ra va , dung dch ch c 1 mui ca ion Fe2+
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 10
Cu 15:
Cho m(gam) kim loi Fe vo 1 lt dung dch cha AgNO3 0,1M v Cu(NO3)2
0,1M. Sau phn ng ngi ta thu c 15,28g rn v dung dch X. Gi tr ca m l
A. 6,72.
B. 2,80.
C. 8,40.
D. 17,20.
HNG DN GII
Nhn xt: do ion Ag+ c tnh oxi ha mnh hn ion Cu2+ nn phn ng trc vi Fe,
nhng do cha bit s mol Fe nn bi ton c th xy ra nhng trng hp sau:
TH1: Ch xy ra phn ng : Fe + 2AgNO3 Fe(NO3)2 + 2Ag
(1)
Mol 0,05<-----0,1------------------------->0,1
Khi lng rn = mAg = 0,1 . 108 = 10,8 gam < 15,28 gam
TH2: Xy ra phn ng: Fe + 2AgNO3 Fe(NO3)2 + 2Ag
(1)
Mol 0,05<-----0,1------------------------->0,1
Fe + Cu(NO3)2 Fe(NO3)2 + Cu
(2)
Mol 0,1<-----0,1------------------------->0,1
Khi lng rn = mAg + mCu = 0,1.108 + 0,1.64 = 17,28 gam > 15,28 gam
Nh vy bi ton xy ra trng hp 3:
TH3: Sau phn ng (2) Fe ht v Cu(NO3)2 d, vi x l s mol Fe tham gia phn ng (2)
Fe + 2AgNO3 Fe(NO3)2 + 2Ag
(1)
Mol 0,05<-----0,1------------------------->0,1
Fe + Cu(NO3)2 Fe(NO3)2 + Cu
(2)
Mol x---------> x -------------------------> x
Khi lng cht rn: mAg + mCu = 0,1.108 + 64.x = 15,28 x = 0,07 mol
Kim tra li: CuSO4 d: 0,1 x = 0,1 0,07 = 0,03 mol
Khi lng Fe: mFe = (0,05 + 0,07).56 = 6,72 gam Chn A
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 11
Trang 12
nu cho khi lng cht rn sau phn ng ta gii trng hp kim loi d. Cn nu bi
ton cho d kin sau phn ng l dung dch ta gii trng hp dung dch mui d.
- y ch l mt trong nhng phng php gii dng bi ton ny, tuy nhin ty
thuc vo cu hi v bi m c cch lm ph hp, c bit l vi dng ton trc nghim
nn ch thm n mt s th thut v phng php gii nhanh.
3.2- Mt s bi tp c hng dn gii v phn tch cc p n:
Cu 16:
0,1----------------------------------->
0,2
3
0,2
3
- p n C:
Phng trnh phn ng : Zn + Fe2(SO4)3 Fe
+ ZnSO4
(1)
Mol 0,1-------->0,1--------->0,1
Sau phn ng: Fe2(SO4)3 cn 0,1 mol, tip tc tc dng vi Cu.
Phng trnh phn ng : Cu + Fe2(SO4)3 2FeSO4 + CuSO4
(2)
Mol 0,1<-------0,1----------------------->0,1
Khi lng kim loi = mCu + mFe = 0,1 . 64 + 0,1.56 = 12 gam
- p n D: Ch xy ra phn ng (1) do Cu ng sau Fe, v y l p n s c nhiu
HS chn nht.
Phng trnh phn ng : Zn + Fe2(SO4)3 2FeSO4 + ZnSO4
(1)
Mol 0,1-------->0,1----------------------->0,1
Khi lng kim loi = mCu cn nguyn = 0,2 . 64 = 12,8 gam
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 13
Cu 17:
HNG DN GII
Nhn xt: Do Al c tnh kh mnh hn Fe nn phn ng trc vi ion Ag+ trong dung
dch AgNO3. y l bi ton bit trc cc s mol nn ta ch cn nm ngha ca dy in
ha l c th lm c.
Phng trnh: Al + 3AgNO3 Al(NO3)3 + 3Ag
(1)
Mol 0,1--------->0,3----------------------->0,3
Sau phn ng AgNO3 cn 0,55 0,3 = 0,25 mol, phn ng tip vi Fe
Fe + 2AgNO3 Fe(NO3)2 + 2Ag
(2)
Mol 0,1-------->0,2-------------0,1------> 0,2
Sau phn ng AgNO3 cn 0,25 0,2 = 0,05 mol, phn ng tip vi Fe(NO3)2
Phng trnh: AgNO3 d + Fe(NO3)2 Fe(NO3)3 + Ag
(3)
Mol 0,05-------->0,05-------------0,05------> 0,05
Khi lng rn m = mAg = (0,3+0,2+0,05).108 = 59,4 gam Chn A
- p n B: T phng trnh (3). HS t s mol Fe(NO3)2 vo suy ra s mol Ag. Lc
khi lng rn c tnh bng: m = mAg = (0,3+0,2+0,1).108 = 64,8 gam
- p n C: Hc sinh tnh mrn = mAg t p (1) = 0,3.108 = 32,4 gam
- p n D: mrn = mAg p (1) + mAg p (2) = 0,3.108 + 0,2.108 = 54 gam.
Tt c cc p n cn li trong bi ton ny u hay v s c nhiu hc sinh chn
nht vo p n D do cc em cho rng gia AgNO 3 v Fe(NO3)2 khng phn ng vi
nhau. V y l vn m thy c gio chng ta cng phi quan tm ging dy v
hng dn cc em.
Cu 18:
HNG DN GII
Nhn xt: Do Zn c tnh kh mnh hn Fe nn s phn ng trc vi ion Cu2+ trong
dung dch CuSO4. V bi cha cho bit s mol ca Zn v Fe nn ta phi gii bi ton theo
trng hp m sau phn ng thu c hn hp kim loi.
Ta c th phn tch bi ton trn nh sau: u tin s xy ra
Phng trnh: Zn + CuSO4 ZnSO4 + Cu
(1)
V sau phn ng l hn hp kim loi nn sau phn ng (1) Zn d hoc va phn ng,
CuSO4 ht. Lc khi lng Cu thu c, mCu = 0,3.64 = 19,2 gam. Khi lng Zn tham
gia phn ng mZn = 0,3 . 65 = 19,5 gam mFe = 10,5 gam m rn = 19,2 + 10,5 = 29,7g.
Nh vy, sau phn ng (1) Zn phi ht, CuSO4 d phn ng tip vi Fe.
Phng trnh: Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu
(2)
thu c hn hp kim loi th sau phn ng (2) Fe phi d v CuSO4 ht, v bi cho
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 14
0,3.56
.100 = 56,37%
29,8
Chn A
0, 2.56
.100 = 37,58%
29,8
nZn .65
0, 2.65
.100 =
.100 = 43, 62%
29,8
29,8
Cu 19:
mZn
65a
65.8b
.100 =
.100 =
.100 = 90, 27%
mhh
65a + 56b
65.8b + 56b
Chn A
- p n B, C: cha kh thi.
Cu 20:
HNG DN GII
Nhn xt: Do Fe c tnh kh mnh hn Cu nn phn ng trc vi ion Ag+ trong dung
dch AgNO3. y l bi ton bit trc cc s mol nn ta ch cn nm ngha ca dy in
ha l c th lm c.
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 15
Cu 21:
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 16
Cu 22:
Chn B.
Trang 17
Cu 23:
Cu 24:
HNG DN GII
Nhn xt: v bi khng cho phn ng va
Ta c 2 qu trnh cho v nhn electron nh sau:
Qa trnh cho electron
Qa trnh nhn electron
3+
+
Al Al + 3e
Ag + 1e Ag
Mol: 0,1------------>0,3
Mol : 0,35--->0,35
Mg Mg2+ + 2e
Cu2+ + 2e Cu
Mol: 0,1--------------> 0,2
Mol : 0,1---->0,2
nelectron nhn= 0,55 mol
nelectron cho= 0,5 mol
p dng nh lut bo ton electron ta thy:
s mol elecetron nhn ln hn s mol electron cho do ta c
Qa trnh nhn electron
Ag+ + 1e Ag
Mol : 0,35----->0,35---->0,35
Cu2+ + 2e Cu
Mol : 0,075<-----0,15--->0,075
nelectron nhn= 0,5 mol
Khi lng rn = mAg + mCu = 0,35.108 + 0,075.64 = 42,6 Chn C.
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 18
5. BI TP THAM KHO V P N
5.1. Mt kim loi tc dng vi dung dch cha mt mui.
Cu 25: Cho hn hp Fe, Cu phn ng vi dung dch HNO3 long. Sau khi phn ng hon
ton, thu c dung dch ch cha mt cht tan v kim loi d. Cht tan l
A. Fe(NO3)3.
B. Fe(NO3)2.
C. HNO3.
D. Cu(NO3)2.
Cu 26: Cho mt thanh Cu nng 50g vo 200ml dung dch AgNO3 . Khi phn ng kt thc
em thanh ng ra cn li thy khi lng l 51,52 g . Nng mol/lt dung dch AgNO3
ban u l
A. 0,05M.
B. 0,01M.
C. 0,20M.
D. 0,10M.
Cu 27: Cho 0,15 mol Fe vo dd cha 0,4 mol HNO3 long to V lt (ktc) kh NO, v thu
c dung dch X. C cn dung dch X thu c m gam mui khan. Gi tr ca m l
A. 24,20.
B. 21,60.
C. 10,80 .
D. 27,00.
Cu 28: Ngm mt vt bng ng c khi lng 10gam trong 250gam dung dch AgNO3 4%.
Khi ly vt ra khi dd th khi lng AgNO3 trong dung dch gim 17%. Khi lng ca
vt sau phn ng l
A. 0,76gam.
B. 10,76gam.
C. 1,08gam.
D. 17,00gam.
Cu 29: Mt thanh kim loi M ha tr II nhng vo 1 lt dd CuSO4 0,5M sau khi ly thanh M
ra khi dd thy khi lng tng 1,6g, nng CuSO4 gam cn 0,3M. Kim loi M l
A. Zn.
B. Fe.
C. Mg.
D. Ca.
Cu 30: Nhng mt l km vo dung dch CuSO4 sau mt thi gian ly l Zn ra cn thy nh
hn 0,025g so vi trc khi nhng. Khi lng Zn tan ra v lng Cu bm vo l
A. mZn=1,600g;mCu=1,625g.
B. mZn=1,500g;mCu=2,500g.
C. mZn=2,500g;mCu=1,500g.
D. mZn=1,625g;mCu=1,600g.
Cu 31: Nhng mt l st nng 8gam vo 500 ml dung dch CuSO4 2M. Sau mt thi gian ly
l st ra cn li nng 8,8gam xem th tch dung dch khng thay i th nng mol
CuSO4 trong dung dch sau phn ng l
A. 2,30M.
B. 0,27M.
C. 1,80M.
D. 1,36M.
Cu 32: Cho 7,2 gam Mg vo dung dch cha 0,2 mol FeCl3, sau khi cc phn ng xy ra
hon ton thu c dung dch X, c cn dung dch X c m gam mui khan. Gi tr ca
m l
A. 34,9.
B. 44,4.
C. 25,4.
D. 28,5.
Cu 33: Cho hn hp X gm Mg v Fe vo dung dch axit H 2SO4 c, nng n khi cc phn
ng xy ra hon ton, thu c dung dch Y v mt phn Fe khng tan. Cht tan c trong
dung dch Y l
A. MgSO4 v Fe2(SO4)3.
B. MgSO4.
C. MgSO4 v FeSO4.
D. MgSO4, Fe2(SO4)3 v FeSO4.
Cu 34: Hai l kim loi cng cht, c khi lng bng nhau, c kh nng to ra hp cht ha
tr II. Mt l ngm vo dung dch Pb(NO3)2 v mt l ngm vo dung dch Cu(NO3)2. Sau
mt thi gian ngi ta thy l kim loi ngm trong mui Pb(NO 3)2 tng 19%, khi lng l
kim loi kia gim 9,6%. Bit rng trong 2 phn ng trn lng kim loi b ha tan l bng
nhau. Tn l kim loi l
A. Zn.
B. Fe.
C. Mg.
D. Cd.
5.2. Mt kim loi tc dng vi dung dch cha hn hp mui.
Cu 35: Cho 4,8g Mg vo dung dch cha 0,02 mol Ag+, 0,15mol Cu2+. Khi lng cht rn
thu c l
A. 11,76.
B. 8,56.
C. 7,28.
D. 12,72.
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 19
Cu 36: Cho 2,24g Fe vo 200ml dung dch Cu(NO3)2 0,1M v AgNO3 0,1M. Khuy u cho
n phn ng hon ton. Khi lng (gam) cht rn thu c l
A. 4,080.
B. 1,232.
C. 8,040.
D. 12,320.
Cu 37: Ha tan hon ton 2,4 gam bt Mg vo dung dch hn hp cha 0,1 mol Cu(NO 3)2 v
0,1 mol AgNO3. Khi phn ng xy ra hon ton th khi lng (gam) cht rn thu c l
A. 6,4.
B. 10,8.
C. 14,0.
D. 17,2.
Cu 38: Nhng mt thanh st nng 100 gam vo 100 ml dung dch hn hp gm Cu(NO 3)2
0,2M v AgNO3 0,2M. Sau mt thi gian ly thanh kim loi ra, ra sch lm kh cn c
101,72 gam (gi thit cc kim loi to thnh u bm ht vo thanh st). Khi lng (gam)
st phn ng l
A. 1,40.
B. 2,16.
C. 0,84.
D. 1,72.
(Trch thi TSH khi B nm 2009)
Cu 39: Cho mt lng bt Zn vo dung dch X gm FeCl2 v CuCl2. Khi lng cht rn sau
khi cc phn ng xy ra hon ton nh hn khi lng bt Zn ban u l 0,5 gam. C cn
phn dung dch sau phn ng thu c 13,6 gam mui khan. Tng khi lng (gam) cc
mui trong X l
A. 13,1.
B. 17,0.
C. 19,5.
D. 14,1.
(Trch thi TSH khi B nm 2008)
5.3. Hn hp kim loi tc dng vi dung dch cha mt mui.
Cu 40: Cho hh gm Fe v Zn vo dung dch AgNO3 n khi cc phn ng xy ra hon ton,
thu c dung dch X gm hai mui v cht rn Y gm hai kim loi. Hai mui trong X l
A. Fe(NO3)3 v Zn(NO3)2.
B. Zn(NO3)2 v Fe(NO3)2.
C. AgNO3 v Zn(NO3)2.
D. Fe(NO3)2 v AgNO3.
Cu 41: Cho hh bt gm 0,48 g Mg v 1,68 g Fe vo dung dch CuCl 2, ri khuy u n
phn ng hon ton thu c 3,12 g phn khng tan X. S mol CuCl2 tham gia phn ng l
A. 0,03.
B. 0,05.
C. 0,06.
D. 0,04.
Cu 42: Cho hn hp gm 2,7 gam Al v 2,8 gam Fe vo 550 ml dung dch AgNO3 1M. Sau
khi cc phn ng xy ra hon ton thu c m gam cht rn. Gi tr ca m l
A. 43,2.
B. 48,6.
C. 32,4.
D. 54,0.
Cu 43: Cho 8 gam hn hp X gm Mg v Fe tc dng ht vi 200 ml dung dch CuSO 4 n
khi phn ng kt thc, thu c 12,4 gam cht rn Z v dung dch Y. Cho dung dch Y tc
dng vi dung dch NaOH d, lc v nung kt ta ngoi khng kh n khi lng khng
i thu c 8 gam hn hp gm 2 oxit. Khi lng (gam) Mg v Fe trong X ln lt l:
A. 4,8 v 3,2.
B. 3,6 v 4,4.
C. 2,4 v 5,6.
D. 1,2 v 6,8.
Cu 44: Cho 9,7 gam hn hp X gm Cu v Zn vo 0,5 lt dung dch FeCl 3 0,5M. Phn ng
kt thc thu c dung dch Y v 1,6 gam cht rn Z. Cho Z vo dung dch H2SO4 long
khng thy kh bay ra. Dung dch Y phn ng va vi 200 ml dung dch KMnO4 xM
trong H2SO4. Gi tr ca x l
A. 0,250.
B. 0,125.
C. 0,200.
D. 0,100.
5.4. Hn hp kim loi tc dng vi dung dch cha hn hp mui.
Cu 45: Cho m (g) hn hp Y gm 2,8g Fe v 0,81g Al vo 200ml dung dch X cha AgNO 3
v Cu(NO3)2. Khi phn ng kt thc c dung dch Z v 8,12g rn T gm 3 kim loi. Cho
rn T tc dng vi dung dch HCl d th c 0,672 lt H2(ktc). Nng mol (M)cc cht
trong dung dch X ln lt l:
A. 0,15 v 0,25.
B. 0,10 v 0,20.
C. 0,50 v 0,50.
D. 0,05 v 0,05.
Cu 46: Cho hn hp bt Al, Fe vo dung dch cha Cu(NO3)2 v AgNO3. Sau khi cc phn
ng xy ra hon ton, thu c hn hp rn gm ba kim loi l:
A. Al, Cu, Ag.
B. Al, Fe, Cu.
C. Fe, Cu, Ag.
D. Al, Fe, Ag.
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 20
Cu 47: Cho 2,4g Mg v 3,25g Zn tc dng vi 500ml dung dch X cha Cu(NO3)2 v AgNO3.
Sau phn ng thu c dung dch Y v 26,34g hn hp Z gm 3 kim loi. Cho Z tc dng
vi dd HCl c 0,448lt H2(ktc). Nng mol (M) cc cht trong dd X ln lt l:
A. 0,44 v 0,04.
B. 0,03 v 0,50.
C. 0,30 v 0,50.
D. 0,30 v 0,05.
Cu 48: Cho hn hp cha 0,05 mol Fe v 0,03 mol Al tc dng vi 100 ml dung dch Y gm
AgNO3 v Cu(NO3)2 c cng nng mol. Sau phn ng thu c cht rn Z gm 3 kim
loi. Cho Z tc dng vi dung dch HCl d thu c 0,035 mol kh. Nng mol (M) ca
mi mui trong Y l
A. 0,30.
B. 0,40.
C. 0,42.
D. 0,45.
Cu 49: Mt hn hp X gm Al v Fe c khi lng 8,3g. Cho X vo 1 lt dung dch A cha
AgNO3 0,1M v Cu(NO3)2 0,2M. Sau khi phn ng kt thc c rn Y v dung dch Z mt
mu hon ton. Y hon ton khng tan trong dung dch HCl. Khi lng (gam) ca Y l
A. 10,8.
B. 12,8.
C. 23,6.
D. 28,0.
Cu 50: Cho 0,03 mol Al v 0,05mol Fe tc dng vi 100ml dung dch X cha Cu(NO3)2 v
AgNO3. Sau phn ng thu c dung dch Y v 8,12 g rn Z gm 3 kim loi. Cho Z tc
dng vi dung dch HCl d c 0,672 lt H 2(ktc). Nng mol (M)cc cht trong dung
dch X ln lt l:
A. 030 v 0,50.
B. 0,30 v 0,05.
C. 0,03 v 0,05.
D. 0,30 v 0,50.
P N BI TP THAM KHO
2
5
B
3
8
A
2 27 2
6
8
D D B
3 40 4
9
1
A B D
2
9
B
4
2
B
3
0
D
4
3
C
3
1
C
4
4
A
3
2
D
4
5
A
3
3
C
4
6
C
3
4
D
4
7
A
3
5
D
4
8
B
3 37
6
D C
4 50
9
C D
Hin nay do gio vin c nhiu cng vic kim nhim v c phn cng ging
dy nhiu khi lp khc nhau nn vic kim tra nh gi cha tht s u t, c bit
l xy dng bi tp v xy dng cc phng n nhiu cho bi tp nn vic kim tra
nh gi bng hnh thc trc nghim trng ph thng cha pht huy hiu qu.
Khi cho kim tra c xy dng cc p n nhiu hc sinh s chn nhng p
n v lc sa bi gio vin nn ch cho hc sinh thy c vic kim tra trc
nghim l rt khch quan v khoa hc, trnh tnh trng nhiu hc sinh hin nay ngh rng
khi thi trc nghim c th chn i vn c im, y l tm l ca nhiu em hc sinh
nht l cc em hc sinh yu, ngay c hc sinh chun b thi tt nghip lp 12 vn c
nhiu em c suy ngh . C th l c nhiu em hc lc yu mn Anh vn nhng vn
chn Anh vn hc thi tt nghip thay v chn hc mn hc bi l mn S.
T nhng phn tch thc trng trn, qua chuyn ny ti mun nhn mnh v
ch c bit n vic xy dng cc p n cho cu hi trc nghim phi tht s khoa
hc v chnh xc. Ngoi ra qua phng php v hng dn gii gii chi tit ca 24 bi
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 21
cng vi 26 bi tp tham kho cng ch hy vng rng s mang li nhiu kin thc b
ch cho thy c v cc em hc sinh trong qu trnh hc tp v ging dy.
C. KT LUN V KIN NGH
- Trn y ch l mt trong nhng phng php c th p dng gii bi ton dng
ny, khi thi trc nghim c th c nhiu phng php gii khc nhau v nhanh hn ta nn vn
dng lm cho kp thi gian. Tuy nhin mi mt cch gii c u v nhc im ring phn
ny xin khng phn tch.
V d: cu 39- phn bi tp tham kho (Trch- thi i hc khi B-nm 2008) ta c
th p dng nh lut bo ton khi lng, khi lng cht rn gim = khi lng mui tng.
Ta c: m(X)=13,6-0,5 = 13,1 gam.
- y l mt dng bi ton kh i hi hc sinh phi vn dng nhiu kin thc c lin
quan vi nhau, trong dng bi ton mt kim loi tc dng vi dung dch cha mt mui
thng cho trong cc k thi tt nghip, ba dng cn li cho trong k thi Cao ng v i hc.
- Qua phn tch 24 bi ta thy khi dy bi Dy in ha ca kim loi Phn V c Lp 12 phi nhn mnh phn ngha xc nh chiu ca phn ng v m rng thm cp oxi
ha kh Fe3+/Fe2+ v v tr cp oxi ha kh ny trong dy in ha.
V d: Phn ng gia 2 cp oxi ha kh :
Fe3+
Ag +
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 22
DUYT
SKKN: Phng php gii cc dng bi ton kim loi tc dng vi dung dch mui
Trang 23