Professional Documents
Culture Documents
CM NANG
NGNH LM NGHIP
Chng
NM 2006
1-
Mc lc
Phn 1: Cng nghip ch bin g Vit nam ...........................................................................5
1. S Lc v cng nghip ch bin g Vit Nam qua cc thi k ........................................ 5
1.1. Thi k Php thuc 1858-1945.......................................................................................5
1.2. Giai on khng chin chng Php 1945-1954 .............................................................. 5
1.3. Giai on xy dng ch ngha x hi v u tranh thng nht t nc 1954-1975 .....6
1.4. Ch bin g vng thuc quyn kim sot ca chnh quyn Si Gn (1955-1975)......9
1.5. Thi k thc hin k hoch pht trin kinh t 1976-1980 v 1980-1985....................... 9
1.6. Thi k i mi (t 1986 n nay)................................................................................. 9
2. Cc c s php l v nhng chnh sch hin hnh v pht trin cng nghip ch bin g................ 13
2.1. Cc c s php l.......................................................................................................... 13
2.2. Quy nh v nhp khu ................................................................................................. 16
2.3. Qui nh bo v v pht trin rng ............................................................................... 18
2.4. Vn chuyn kinh doanh lm sn ................................................................................... 19
2.5. Cc chnh sch hin hnh v pht trin cng nghip ch bin g ................................ 20
3. nh ngha v cng nghip ch bin g ............................................................................... 21
3.1. Ch bin g l khu sn xut quan trng ...................................................................... 21
3.2. K thut x g............................................................................................................... 21
3.3. Cng ngh sy g.......................................................................................................... 22
3.4. K thut bo qun g .................................................................................................... 22
3.5. Cng ngh sn xut mc .......................................................................................... 23
3.6. S ra i ngnh cng nghip sn xut vn nhn to..................................................... 23
3.6.1. Vn dn ................................................................................................................. 23
3.6.2. Vn dm ................................................................................................................ 25
3.6.3. Vn si .................................................................................................................. 25
3.6.4. Ch bin g bng phng php ha hc ............................................................... 26
4. Ngun nguyn liu g .......................................................................................................... 27
4.1. Nguyn liu g trong nc ........................................................................................... 27
4.2. Phn nhm g ............................................................................................................... 29
4.3. Khai thc v s dng rng t nhin trong nc ........................................................... 33
4.4. Khai thc s dng rng trng ....................................................................................... 33
4.5. C cu s dng g nguyn liu..................................................................................... 34
4.6. S dng g gn vi mi trng v qun l rng bn vng .......................................... 36
4.7. C cu v t trng tiu th g hin nay v xu th pht trin ........................................ 36
4.8. nh gi tim nng v s a dng ti nguyn g Vit nam .........................................37
-
2-
3-
3. Thit b nu bt..................................................................................................................... 81
3.1. Thit b nu gin on .................................................................................................. 81
3.2. Thit b nu lin tc ...................................................................................................... 83
4. Thu hi tc cht t dch en v x l bt sau nu ................................................................ 84
4.1. Thu hi tc cht t dch en.......................................................................................... 84
4.2. L thu hi kim............................................................................................................. 85
4.3. Nng sut ca h thng thu hi kim............................................................................ 85
4.4. Phn ng kim ho xy ra qua hai giai on: ............................................................... 86
4.5. X l bt sau nu .......................................................................................................... 86
4.6. Ty trng bt giy ......................................................................................................... 89
4.7. Cc loi giy v cng dng........................................................................................... 92
4.8. Tiu chun lin quan n cng nghip bt giy v giy............................................... 94
4-
5-
Tuy nhin thi k u ca cuc khng chin chng Php, ngnh ch bin g ch hn ch
mc t cung t cp cho nhu cu vng t do, nm 1947 khai thc g Bc b ch c 4.698
m3. Nhng khng chin cng c y mnh, cng thu c nhiu thng li, ngnh lm
nghip cng phi y mnh vic khai thc, ch bin g phc v nhu cu cho cc chin
dch, nhu cu quc phng, khi phc giao thng vn ti, cng nghip v th cng nghip,
thng mi v sau ny c nhu cu cn xut khu na...
Thnh tch ni bt trong thi k ny l vo nhng nm 50 ca th k 20, ngnh lm
nghip t chc cc cng trng khai thc g, sn xut t vt phc v vic khi phc ng
st (on Yn Bi- Lang Thp, Chu L-Thanh Luyn-Ha Duyt), cung cp g sa cha
cc tuyn ng giao thng (ng t, ng xe th s, cu cng g...) Vit Bc, Ty
Bc v phc v chin dch in Bin Ph
T nm 1951 ti Vit Bc, ngnh thy lm thnh lp Doanh nghip quc gia sn xut
than cung cp cho cc nh my qun gii, nh my cng nghip v ngnh ha xa lm
nhin liu. Doanh nghip quc gia sn xut than c cc cng trng sn xut than t cc
tnh Ph Th, Bc Kn, Thi Nguyn, Yn Bi v Tuyn Quang. Do trong khng chin khng
c xng du, than g c dng lm nhin liu, nhu cu ny cng kh ln ln ti hng nghn
tn/nm, nn nhim v ny cng l 1 trong nhng nhim v hng u ca ngnh thy lm.
Sau chin dch bin gii thng li Cao Bng, Lng Sn c gii phng vo cui nm
1950 v nc ta k Hip nh Thng mi vi nc Cng ha nhn dn Trung Hoa vo nm
1952, nhn dn hai tnh Cao Bng v Lng Sn tch cc t chc sn xut c 230.000
thanh t vt xut khu sang Trung Quc.
V nhim v sn xut v qun l lm sn, cui nm 1952 Lin B Canh Nng-Cng
thng ban hnh Thng t lin B Canh nng- Cng thng s 9 LB CN/CT ngy
24/12/1952 qui nh s phn cng gia hai ngnh canh nng v cng thng vi nhim v
qun l rng, khai thc lm sn. Thng t ny qui nh "Ngnh Canh nng s ph trch tt
c mi cng vic lin quan n qun tr lm phn t vic bo v rng, vic tu b rng n
vic khai thc lm sn. Ngnh cng thng s ph trch tt c mi vic lin quan n cng k
ngh v thng mi lm sn. . . "
Sau chin dch bin gii vic xut khu hng ha lm sn t nc ta sang Trung Quc
v cc nc khc cng nh vic trao i hng ha lm sn gia vng t do v vng ch tm
chim ngy cng c y mnh v m rng. B Canh nng cng vi B Cng thng, B
Ti Chnh xut Chnh ph ban hnh cc c ch y mnh vic sn xut, xut khu lm
th sn v nhp khu vt t hng ha cho khng chin v i sng nh qui nh mt hng
c hng thu bun chuyn, mt hng c min thu xut khu (c nhiu loi l lm sn).
c bit ngy 4/12/1954 Chnh ph ban hnh Ngh nh bi b cc S Mu dch v
thnh lp Tng cng ty Lm th sn l doanh nghip Nh nc u tin chuyn kinh doanh
cc mt hng lm sn t min ni, c quan h cht ch v tc ng ln n rng v sn xut
lm nghip nhng nm 1950 v 1960.
Nm 1954 Hip nh Gienev c k kt, ha bnh lp li nc ta. Nc ta tm thi
b chia ct thnh 2 min v chuyn sang giai on mi.
1.3. Giai on xy dng ch ngha x hi v u tranh thng nht t nc 1954-1975
6-
Nm 1954 min Bc c hon ton gii phng vi tng din tch t nhin khong
15.600.00 ha, trong c hn 9 triu ha din tch rng. ng v Chnh ph t chc li
ngnh canh nng ph hp v p ng c yu cu ca tnh hnh mi. Thng 2/1955 Hi
ng Chnh Ph ra Ngh Quyt i tn B Canh Nng thnh B Nng lm trong c V
lm nghip.
Trong thi k phc hi v pht trin kinh t ca t nc, g l nguyn vt liu quan
trng cho vic pht trin kinh t v nng cao i sng, nn ngy 5/9/1956 Chnh Ph quyt
nh g (bao gm g trn v g x) l 1 trong 13 loi vt t do Nh nc qun l v phn
phi theo ch tiu k hoch, khng c t do mua bn g trn th trng, mi nhu cu nhn
dn do Mu dch quc doanh sn xut v bn theo ch phn phi nh cc hng ha tiu
dng khc. Ngy 26/4/1960 Hi ng Chnh ph ban hnh Ngh nh 10/CP qui nh ch
tit kim g trong khai thc, s dng, cung cp g.
Ngy 3/1/1959 Th tng Chnh ph ra Ch th s 19/TTg st nhp b phn khai thc,
phn phi cc loi lm sn trong Tng Cng ty lm th sn thuc B Ni thng qun l vo
B Nng lm v giao Cc lm nghip qun l. T vic st nhp ny, bt u hnh thnh cc t
chc sn xut kinh doanh, ch bin, cung ng g, lm sn trong ngnh lm nghip. Ngy
13/4/1959 B Nng lm ra Quyt nh s 9NL/Q thnh lp cc Tng kho lm sn H ni,
Hi phng, Bn thy Ngh An lm nhim v cung ng lm sn cho cc thnh ph v cc khu
vc tiu th lm sn quan trng. Ty theo a bn, Thng t 10/NL ngy 13/4/1959 ca B
Nng Lm qui nh Tng kho lm sn c giao nhim v c th v a bn tip nhn, cung
ng lm sn, t chc cc tuyn vn ti lm sn cng nh gia cng, ch bin g, xut khu g.
C th thy rt r l cc hot ng khai thc, ch bin g v lm sn trong thi k ny
nhm cung cp mt khi lng ln g v lm sn cho nhu cu khi phc v xy dng li t
nc sau chin tranh.
phc v vic khi phc tuyn ng st H ni- Mc Nam Quan, ngnh lm nghip
t chc cc cng trng sn xut t vt Lng Sn, Bc Giang, Thanh Ha, Ngh An, sau
tip tc cung cp t vt xy dng thm ng st mi ng Anh - Thi Nguyn.
V cc c s ch bin g sau ha bnh lp li ch c mt vi xng ch bin g ca cc
nh t sn H ni, Hi phng...sau ny c ci to theo hnh thc cng t hp doanh. Mi
n nm 1957 mi hnh thnh mt s x nghip quc doanh nh K42 H ni (qun i), X85
H Bc, x mc Bc Giang, g x xy dng H ni n nm 1959 c s gip ca
Tip Khc v Trung Quc, B Cng nghip nh (c) xy dng v a vo sn xut 3 nh
my ch bin g l: nh my g dn Cu ung, nh my g Vinh v nh my Dim Thng
Nht.
Thng 4 nm 1960, Hi ng Chnh ph ra Ngh quyt trnh Quc hi ngh tch B
Nng lm thnh B Nng nghip, B Nng trng, Tng Cc lm nghip v Tng Cc thy
sn. Ngh quyt ny c Quc hi thng qua, Tng Cc lm nghip c thnh lp, l c
quan qun l Nh nc v lm nghip trc thuc Hi ng Chnh ph. Trong b my t chc
Tng Cc Lm nghip c Cc ch bin lm sn vi chc nng qun l, ch o cc c s ch
bin g v lm sn.
Thi k thc hin k hoch 5 nm ln th nht (1961-1965) v chng chin tranh ph
hoi min Bc (1965-1975)
7-
8-
Giai on t 1986-1995
9-
ch o ton ngnh chuyn t nn kinh t quan liu bao cp sang nn kinh t th trng c s
qun l ca Nh nc, xy dng nn kinh t hng ha nhiu thnh phn c qun l theo
nguyn tc k hoch ha nh hng v hch ton kinh doanh. Theo tinh thn i mi c ch
qun l g v lm sn, g c cng nhn l mt loi hng ha thng thng, c qun l
theo c ch th trng v lu thng t do. Trn c s tip nhn Tng cng ty xut nhp khu
nng lm th sn chuyn t B Ngoi thng sang B lm nghip vo cui nm 1985, B
hp nht vi cc lin hp ch bin cung ng lm sn vng t chc thnh cc Tng cng ty
dch v sn xut v xut nhp khu I, II, III. Ngoi h thng cc c s ch bin thuc cc
Tng cng ty xut nhp khu I, II, II cn cc c s ch bin cc Lin hip lm cng nghip
cc vng c nhiu rng nh: Kng H Nng, Gia Ngha, Ea spnh vy ch bin c
kt hp vi khai thc v xut nhp khu, gp phn pht trin lm nghip, kinh t nng thn
mt cch ton din theo hng xy dng nng thn mi phc v 3 chng trnh kinh t
lng thc - thc phm, hng tiu dng v hng xut khu ca Nh nc. Ngnh lm nghip
v ch bin g c bc pht trin mi p ng nhu cu g trong nc v xut khu. Theo
thng k n 1/1/1990 c nc c 62 x nghip ch bin g (23 x nghip thuc trung
ng, 39 x nghip thuc a phng).
Sau trong qu trnh thc hin ch chng pht trin kinh t nhiu thnh phn trong
lm nghip v ch bin g, cc ngnh, cc a phng pht trin t cc xng ch bin
g xut khu, khng theo qui hoch v k hoch chung ca ngnh, dn n hu qu rng
b tn ph nng n, nh hng nghim trng n mi trng sinh thi ca t nc. chn
ng nn ph rng, thit lp li k cng trong qun l khai thc ch bin v xut nhp khu
g, lm sn, Ch tch Hi ng B trng (nay l Th tng Chnh ph) c nhiu Quyt
nh, Ch th quan trng nhm thc hin nhng bin php cp bch v bo v rng, pht trin
cng nghip ch bin g, chn chnh vic xut khu g, lm sn.
Ngh nh s 17/HBT ngy 17/1/1992 ca Hi ng B trng v thi hnh Lut Bo
v pht trin rng.
Ch th s 90/CT ngy 19/3/1992 ca Ch tch Hi ng B trng v thc hin nhng
bin php cp bch chn ng nn ph rng .
Ch th s 283/TTg ngy 14/6/1993 ca Th tng Chnh ph v vic thc hin cc bin
php cp bch qu l g qu him.
Quyt nh s 14/CT ngy 15/1/1992 ca Ch tch Hi ng B trng giao B lm
nghip thng nht qun l Nh nc v cng nghip ch bin g, lm sn.
Quyt nh s 624/TTg ngy 29/12/1993 ca Th tng Chnh ph v xut khu g v
lm sn.
chp hnh cc quyt nh ch th trn, B kp thi thc thi cc bin php sau:
- ng ca rng nhng khu vc cn thit, hn ch khai thc, tin hnh duyt thit k
khai thc cho tng vng, tng n v, ct gim sn lng khai thc g xung cn 680.000700.000 m3/nm, nh ch xut khu g trn, g x, nh ch khai thc g pmu, tinh du x x
(re hng).
- Ban hnh Thng t s 07/LSCNR hng dn thc hin Quyt nh s 14/CT ca Hi
ng B trng v vic giao ngnh lm nghip thng nht qun l ch bin lm sn. tin
hnh t chc quy hoch sp xp li mng li ch bin g, lm sn cho cc ngnh a
10 -
Cui nm 1995, B Lm nghip, B Thy li v B Nng Nghip & Cng nghip thc
phm c hp nht thnh B Nng nghip v PTNT. Trong t chc b my ca B Nng
nghip v PTNT c Cc ch bin nng, lm sn v ngnh ngh nng thn l c quan tham
mu cho B v ch bin nng, lm sn.
n nm 1995, din tch rng nc ta ch cn 9,3 triu ha, t l che ph l 28%, trong
din tch rng t nhin l 8,252 triu ha, rng trng l 1,049 triu ha. Ch trng ca Nh
nc trong giai on ny l tip tc gim sn lng khai thc g rng t nhin, n nm 2000
gim mnh, ch khai thc 300.000 m3/nm, ng thi khuyn khch vic nhp khu g nguyn
liu, y mnh xut khu g m ngh cng nh sn phm ch bin t rng trng. Nh
nc cng ch trng y mnh trng rng nng cao din tch rng v t l che ph, y
mnh sn xut vn nhn to thay g t nhin.
Th tng Chnh ph ban hnh Quyt nh s 65/1998/Q-TTg ngy 24/3/1998 v
xut khu sn phm g lm sn v nhp khu g nguyn liu, tip theo l Quyt nh s
136/1998-Q-TTg ngy 31/7/1998 sa i b sung mt s qui nh v th tc xut khu sn
phm g lm sn. Ngy 1/6/2004 Th tng Chnh ph ra Ch th s 19/2004/CT-TTg v
mt s gii php pht trin ngnh ch bin g v xut khu sn phm g. Nh c cc th tc
thng thong v xut nhp khu g to iu kin thun li cho cc doanh nghip nhp
khu nhiu g nguyn liu (t 1997-1999 hng nm nhp ti 400.000 m3 g). Nh cc c
ch, chnh sch khuyn khch ch bin, xut khu sn phm g nn cng nghip ch bin g
trong giai on ny pht trin mnh m hng theo xut khu c v lng v cht v tr
thnh 1 ngnh xut khu mi nhn, to nhiu kim ngch cho t nc: Nm 2000 t kim
ngch xut khu 219 triu USD, nm 2001 t 335 triu USD, nm 2002 t 435 triu USD,
nm 2003 t 560 triu USD v nm 2004 t 1,054 t USD a VitNam ln hng th 4 cc
nc xut khu g ti khu vc ng Nam .
C th thy rt r trong giai on i mi ngnh cng nghip ch bin g chuyn
bin rt mnh c v mt t chc, lc lng, c s vt cht v k thut cng ngh: Doanh
nghip Nh nc c t chc, sp xp li hp l, cc thnh phn kinh t ngoi quc doanh
11 -
12 -
D kin n nm 2010 kim ngch xut khu g t 2 t USD, ngnh ch bin xut
khu g l 1 trong nhng ngnh xut khu mi nhn, to nhiu kim ngch cho t nc.
2. Cc c s php l v nhng chnh sch hin hnh v pht trin cng nghip ch bin g
2.1. Cc c s php l
Ngh nh s 18-HBT ngy 17/1/1992 ca Hi ng B trng quy nh danh mc thc
vt rng, ng vt rng qu him v ch qun l, bo v.
Ni dung ch yu ca Ngh nh ny l: Thc vt rng, ng vt rng qu, him quy
nh trong Ngh nh ny gm nhng loi c gi tr c bit v khoa hc, kinh t v mi
trng, c s lng, tr lng t hoc c nguy c b tuyt chng.
Thc vt rng, ng vt rng qu him c sp xp thnh 2 nhm theo tnh cht v
mc qu him ca chng (c danh mc km theo).
Nhm I: Gm nhng loi thc vt (IA) v nhng loi ng vt (IB) c hu, c gi tr
c bit v khoa hc v kinh t, c s lng rt t hoc ang c nguy c b dit chng.
Nhm II: Gm nhng loi thc vt (IIA) v nhng loi ng vt (IIB) c gi tr kinh t
cao ang b khai thc qu mc, dn n cn kit v c nguy c dit chng .
Hi ng B trng (Nay l Chnh ph) thng nht qun l thc vt rng, ng vt rng
qu him trong phm vi c nc. B Lm nghip (nay l B Nng nghip v Pht trin Nng
thn) chu trch nhim trc Hi ng B trng (nay l Chnh ph) thc hin vic thng
nht qun l ny.
U Ban nhn dn cc cp chu trch nhim ch o, kim tra v t chc thc vic thng
nht qun l, bo v thc vt rng, ng vt rng qu him trong phm vi a phng mnh
theo lut php, chnh sch, ch , th l ca Nh nc.
Nh nc nghim cm vic khai thc, s dng thc vt rng, ng vt rng qu him
thuc Nhm I, hn ch vic khai thc, s dng thc vt rng, ng vt rng qu, him thuc
nhm II.
Cc c quan qun l Nh nc, cc t chc kinh t, t chc x hi, cc n v thuc lc
lng v trang v mi cng dn c ngha v bo v v pht trin thc vt rng, ng vt rng
qy him.
Chnh ph ban hnh Ngh nh s 48/2002/N-CP ngy 22-4-2002 sa i b sung
Danh mc thc vt, ng vt hoang d qu him v ch qun l bo v ban hnh km
theo Ngh nh 18/HBT ngy 17-1-1992 ca Hi ng B trng. Danh mc thc vt,
ng vt hoang d qu him c sa i b sung km theo Ngh nh ny
(N48/2002/N-CP ) thay th Danh mc thc vt rng, ng vt rng qu him v ch
qun l, bo v ban hnh km theo Ngh nh s 18/HBT ngy 17- 1 - 1992 ca Hi
ng B trng.
Nhm I: Nghim cm khai thc v s dng
IA- Thc vt hoang d
STT
1
Tn Vit Nam
Thng
Tn khoa hc
Taxus wallichiana (T.baccata)
13 -
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Thng P c
Thng nc
Sam lnh
Hong n
Cc loi lan kim tuyn
Cm th
Mun sc
Sa Bc b
i huyt tn (Cm ngui
thn ngn)
T tn nam (Hong lin)
Cc loi hong lin
Cy mt l (Lan mt l)
Pinus kwangtungensis
Glyprostrobus pensilis
Abies fansipangenis
Cupressus torulosa
Anoectochilus ssp.
Diospyros maritima
Diospyros saletti
Dalbergia tonkinensis
Ardisia brevicaulis
Asarum balansae
Berberis spp. V copfis spp.
Nervilia fordii
7
8
9
10
11
12
Tn Vit Nam
Bch xanh
Thng lt
Du sam
Trm hng (Gi bu)
Thng 2 l dt
Cc loi cy ly du x xi
V hng
Re hng (g hng)
Re cambot (Tng hng,
cy x x)
Pmu
Sa mu du
Bch hp
C thm
Cc loi bnh vi
Cm lai
13
G (C te)
14
G mt
15
16
17
18
19
20
21
Tn khoa hc
Calocedrus macrolepis
Pinus dalatenis
Keteleeria evelyniana
Aquilaria crassna/A.baillonii
Pinus kremptii
Cinnamomum balansea
Cinnamomum parthenoxylon
Cinnamomum cambodianum
Fokienia hodginsii
Cunninghamia konishi
Lilium brownii
Lysimachia congestiflora
Stephania spp.
Dalbergia oliveri ( D.bariaensis, D.
mammosa)
Afzelia
xylocarpa
(Pahudia
cochinchinensis)
Sindora cochinchinensis
(S.
siamensis)
Pieracapus spp.
Markhamia stipulata
Burretiodendron spp.
Garcinia fagraoides
Codonopsis javanico
Coscinium fenestratum
Dendrobium nobile
14 -
STT
22
23
24
25
26
Tn Vit Nam
Hong tinh l mc
Hong tinh l mc vng
Cc loi Hong ng
Cc loi thin tu
Trc
Tn khoa hc
Disporopsis longifolia
Polygonatum kingianum
Fibraurea spp.
Cycas spp
Dalbergia cochinchinensis
Tn Vit Nam
Bch xanh
Thng
Tn khoa hc
Calocedrus macrolepis
Taxus chinensis
Ghi ch
15 -
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Phi ba mi
Thng tre
Thng P C
Thng Lt
Thng nc
Hinh vi
Sam bng
Sam lnh
Trm (Gi bu)
Hong n
Thng l dt
Cephalotaxus fortunei
Poodacarpus neirrifolius
Pinus kwangtugensis
Pinusdalatensis
Glyptostrobus pensills
Keteleria calcarea
Amentotaxus argotenia
Abies nukiangensis
Aquilaria crassna
Cupressus torulosa
Ducampopinus kempfii
16 -
17 -
18 -
19 -
20 -
21 -
22 -
23 -
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
24 -
3.6.2. Vn dm
Khi nim: Vn dm l loi vn c to thnh bng cch dn p cc dm g hoc thc
vt cha xellulo nh cht kt dnh trong nhng iu kin p sut, nhit , thi gian p
nht nh.
Vn dm c sn xut theo cc cng on sau:
Chun b v x l nguyn liu g chun b dm (sn xut dm) tuyn chn dm
sy dm trn keo tri thm p s b p nhit x l cui cng.
Vn dm c chia lm 3 loi theo khi lng th tch ():
Loi nh < 0,4 g/cm3; loi trung bnh = 0,4-0,8 g/cm3; lai nng > 0,8 g/cm3.
Nguyn liu l g rng trng hoc ph liu, c th sn xut vn dm di dng tm 1
lp hoc 3 lp (lp gia l dm th, hai lp mt l dm mn) hoc p khun thnh sn phm
c hnh dng nht nh nh: cnh ca, mt bn, mt gh... Vn dm c th c ph mt
trang tr bng g lng, foocmica ... Vn dm thng c dng sn xut mc (t l
thnh phm khong 80-90%), dng trong kin trc, ng hm, bao b...
sn xut 1 m3 vn dm bnh qun cn 1,4-1,7 m3 g rng trng, 200-220 kwh in,
2,1-2,2 tn hi, 1,5 m3 nc, 90-100 kg keo hm lng kh 50%, 8-10 kg cht chng m, 2
kg cht ng rn clorua amn (NH4Cl).
3.6.3. Vn si
Khi nim: Vn si l loi vn c to thnh bng cch dn p cc si g hoc si
thc vt, ph gia theo phng php t, kh hoc na kh
Vn si c chia lm 3 loi theo khi lng th tch ():
Vn si mm (xp) < 0,4 g/cm3 c dng lm vt liu cch m, cch nhit.
Vn si c khi lng th tch trung bnh (MDF) = 0,5-0,8 g/cm3 c dng sn
xut mc.
Vn si cng = 0,8 1,1 g/cm3 c dng lm vt liu chu lc.
Nguyn liu l g rng trng, tre na hoc ph liu, c si xenlul. Trong qu trnh sn
xut, vn si c hnh thnh bi phng php chnh sau:
- Phng php t: Dng nc nghin g thnh si theo nguyn tc nghin bt giy,
lng nc dng rt nhiu c th 70 tn nc/1 tn vn si.
Cng ngh sn xut vn si t gm cc cng on sau:
Hi nc qu nhit hoc kim lnh
Nguyn liu Bm dm Ho mm Nghin bt (kiu H Lan) Trn keo Ln
khun thnh hnh p vn sn phm.
Sn phm to thnh c th l vn si p cng thng qua qu trnh p nhit hoc l vn
si xp sau khi sy kh (khng cn p nhit). Vn si cng c khi lng th tch ln, bn
25 -
26 -
S dng ph liu g (k c mn ca) dng axit sulfuric H2SO4 hoc H2SO3, thy
phn g to thnh cc ha cht c gi tr nh glucose C6H12O6, ru thylic C2H5OH, furfurol
(C5H10O5), cacbonic CO2, cc loi men thc n gia sc.
Ru thylic dng lm dung mi, cht t, ch cao su tng hp. Furfurol l nguyn liu
qu tng hp ni lng, cht do, dng trong cng nghip khai thc du. Kh Cc bonic CO2
dng lm ma nhn to, CO2 c dng trong my sinh hn.
Thng ngi ta s dng cy l kim, b ma sn xut cn, cy l rng, li ng sn
xut Furfurol.
4. Ngun nguyn liu g
4.1. Nguyn liu g trong nc
27 -
28 -
29 -
TT
1
2
3
4
Tn g
Sao en
Gii
Re hng
Vn vn
Tn khoa hc
Nhm 3
Nhm 4
Nhm 4
Nhm 4
Phn nhm mi
theo Q s
334/CNR
Nhm 2
Nhm 3
Nhm 3
Nhm 3
30 -
31 -
32 -
Khi lng th tch: Ni chung g c khi lng th tch cng ln cng g cng
cao.
m: m nh hng nhiu n cng g. Cng g phi kh gp hai ln
cng g ti. Cng g sy kh gp 3 ln cng g ti.
Cu to ca g: l t l t bo vch dy v t bo vch mng, cc loi cy khc nhau
v tr khc nhau trong cy (gc, thn , cnh, ngn) c t thnh t bo khc nhau nn dn n
mi tnh cht g khc nhau.
Cc nhn t vt l v ho hc nh hng ca sy: G c s dng vo cc lnh vc
khc nhau u phi qua hong phi v sy. Sau khi sy nhiu tnh cht ca g c ci thin.
Nu sy g trong l sy vi tc qu nhanh, nhit cao s gy ra hin tng nt n, thm
ch ph v cu to v thay i thnh phn ho hc ca vch t bo, nh hng n tnh cht
c hc ca g.
4.3. Khai thc v s dng rng t nhin trong nc
Rng t nhin Vit Nam sau nhiu nm khai thc, s dng v cng vi nhiu nguyn
nhn khc nhau (du canh du c, pht nng lm ry, khai hoang trng lng thc v cy
cng nghip, di dn t do, khai thc qu mc) n nay rng suy gim nhiu v s lng v
cht lng.
Trong nhng nm trc y, sn lng g khai thc t rng t nhin (trong k hoch) c
nm t n mc cao nht 1,8 triu m3 g trn/nm, sau lng g khai thc gim dn.
ng truc tnh hnh din tch rng b thu hp, tr lng g gim st nghim trng v s
lng v cht lng do khai thc qu mc (k c khai thc ngoi k hoch), s ph hoi ca
cc lc lng lm tc v nhiu nguyn nhn khc, do phi hn ch khai thc bo v
c vn rng hin c. Nm 1997 Chnh ph quyt nh gim lng khai thc g n
mc thp nht v hng ti ng ca rng t nhin to iu kin cho vn rng hi phc.
Sau lng g khai thc t rng t nhin ch cn 500.000 m3/nm (t nm 2000-2003), n
nm 2004 l 300.000 m3/nm v nm 2005 ch khai thc 150.000 m3/nm. Vic quyt nh
ng ca rng t nhin l gii php tnh th trong tnh hnh rng t nhin b qu nhiu p
lc, v l gii php cn thit.
Tuy nhin v lu di, cn c s iu chnh ch trng ny ph hp vi thc t hn.
Bi v cy rng c sinh trng pht trin khi t n mc thnh thc cn khai thc s dng
hp l (trn c s lng tng trng ca rng) rng tip tc sinh trng, pht trin l ph
hp vi quy lut.
4.4. Khai thc s dng rng trng
Cng vi vic thc hin gim dn lng khai thc hng ti ng ca rng t nhin l
chuyn hng y mnh trng rng v tng cng s dng nguyn liu rng trng vo sn
xut, ch bin cc loi sn phm.
Trong vng 15 nm gn y, ngnh Lm nghip c nhiu chuyn bin tch cc trong
lnh vc trng rng nguyn liu, mi nm trng c khong 100.000 ha rng kinh t, bc
u hnh thnh vng rng trng thm canh gn vi ch bin lm sn, ging cy lm
nghip cng c quan tm, nhiu ging mi c la chn kho nghim v a vo s
dng, nng sut, cht lng rng trng dn c nng cao.
33 -
Hin nay c khong 1,3 triu ha rng sn xut, ch yu cung cp nguyn liu cho ch
bin giy, vn nhn to (vn ghp thanh, vn dm, vn si), bm dm, g tr m, cy c sn.
Tr lng g rng trng c nc c khong 35,6 triu m3 g, chim 4,1% tng tr lng
g c nc.
Phn b theo cc cp tui nh sau:
Cp tui II
: 13.483.652 m3
Cp tui III
: 9.582.695 m3
Cp tui IV
: 5.363.751 m3
Cp tui V
: 2.115.971 m3
Cp tui VI
: 32.103 m3
34 -
Hin nay nhu cu bnh qun hng nm t nguyn liu g rng trng cho cng nghip
ch bin khong 3-4 triu m3/nm, rng trng trong nc p ng c khong 1,5-2,0
triu m3/nm, trn thc t cha p ng c yu cu sn xut, n nay tin trng rng sn
xut mi t khong trn 30% k hoch (613.093 ha/2 triu ha).
Trong thi gian ti, nhu cu s dng g nguyn liu rng trng phc v cng nghip ch
bin g s tng ln khi cng nghip ch bin vn nhn to pht trin mnh.
- G cy trng phn tn
Cy g phn tn c trng ven ng, ven b sng, knh mng, cc ai rng phng
h trn cc cnh ng, ven , trong cc vn gia nh. Trong 15 nm gn y bnh qun mi
nm c nc trng khong 200 triu cy phn tn cc loi.
Cc loi cy g trng phn tn ny ch yu pht huy tc dng phng h mi trng,
chn gi, cy bng mt, ngoi tc dng gii quyt nhu cu g gia dng, ci, cn cung cp cho
nguyn liu giy v bm dm.
- G cng, g mm
G cng: L loi g ln rng t nhin (t nhm I n nhm III). cng ca g biu
th kh nng chng li tc dng ca ngoi lc. Ni chung cc loi g c khi lng th tch
cng cao th g cng cng.
Do g cng c cng cao, c mu sc v vn th p nn loi g ny thng dng
sn xut cc loi g m ngh, mc cao cp, chm khm, g xy dng cng trnh lu
nm, khung tu thuyn, ph , g nng c ... G cng l loi g qu him, phn ln mc
rng t nhin, sinh trng chm, chu k kinh doanh di (50-100 nm) nc ta s lng loi
g ny cn rt t trong khi nhu cu ngy cng ln, v vy p ng nhu cu nc ta phi
nhp khu rt nhiu loi g cng.
G mm: L loi g ln rng t nhin (t nhm IV n nhm VIII) v mt s loi g
rng trng. Ni chung loi g ny c khi lng th tch nh v trung bnh, bn c ca g
thp, sinh trng nhanh, chu k kinh doanh ngn (khong 5-7 nm). Loi g ny thng c
s dng sn xut cc loi g lng, dim bt ch, bao b, bt giy v giy cc loi, vn nhn
to...
Hin nay loi g ny trong nc ang c s dng vi t trng cao, dn thay th cc
loi g cng, qu him ang cn kit dn. Theo xu hng ca thi i l s dng cc loi
sn phm vn nhn to t g rng trng.
- G ln, g nh
G ln: nc ta hin nay bt u trng cy g ln ch yu l c ngun gc t rng
t nhin, mt s ni trng g qu him. Trong d n 661 cng thc hin vic h tr cho h
gia nh, cc t chc trng rng g ln, qu him c chu k kinh doanh di. Hin nay g ln
vn c s dng vi t l ln, phc v cng nghip sn xut cc mt hng nh mc m
ngh, ni tht, ngoi tri, c bit l s dng sn xut cc mt hng xut khu. Bnh qun
mi nm cn khong 3,0-3,5 triu m3 g ln lm nguyn liu cho sn xut (c ngun trong
nc v nhp khu).
35 -
36 -
nhin trong nc hin nay (t 150.000- 300.000 m3/nm) th kh nng cung cp ca rng
trng vn chim t trng cao. Song do hn ch ca nguyn liu g rng trng l phn ln l
g nh, mm, v vy phn ln c s dng sn xut vn nhn to, dm mnh, bao b... m
khng th s dng sn xut g m ngh, g ni tht phc v cho xut khu. Cc loi
sn phm ny phi s dng g rng t nhin v g nhp khu. Do g ln t rng t nhin
trong nc ch mi p ng cho xy dng c bn v mt phn sn xut mc trong nc, v
vy ch yu ngun g ln phi da vo ngun nhp khu.
V din tch
37 -
V tr lng
+ Tng tr lng cc loi rng g (rng t nhin v rng trng) l rng sn xut trong
c nc: 751.468.487m3. Trong tng tr lng g rng t nhin l 666.163.948m3, chim
95,9% tng tr lng rng g trong c nc, c phn b theo cp tr lng t cao n thp
nh sau:
Cp tr lng I:
4.809.627 m3
Cp tr lng II:
40.232.151 m3
Cp tr lng III:
206.118.829 m3
Cp tr lng IV:
224.896.965 m3
Cp tr lng V:
85.772.820 m3
104.322.424 m3
41.931.997 m3
9.447.065 m3
560.155 m3
Rng ni :
2.787.150 m3
Tng tr lng rng trng l rng sn xut: 30.578.172 m3, chim 4,1% trong tng tr
lng g c nc, trong :
Rng g c tr lng:
30.130.912 m3
38 -
Rng c sn:
Cp II: 2
26 m3/ ha
Cp III:
Cp IV:
76 - 150 m3/ ha
Cp V:
75 m3/ ha
39 -
Cc loi vn nhn to
40 -
41 -
42 -
43 -
Sn phm
G x
mc, ng thuyn, giao thng vn ti
Hng th cng m ngh
Dm mnh
Song my, Tre trc
Loi khc
Tng
Ngun:
T l%
11
60
13
0,4
4,2
8,4
100
44 -
C cu sn phm v khi lng sn phm gia cc vng cng khc nhau, Vng ng
bng Sng Hng sn phm ch bin ch yu gm g xy dng nh khung cnh ca, vn sn,
trang tr ni tht, m ngh... Vng Bc Trung b sn phm l g x v phi mc
cung cp cho cc vng khc ch bin. Vng Duyn hi min Trung sn phm l bn gh
ngoi tri, sn phm song, my, dm mnh... Vng ng Nam b l vng pht trin tng i
ton din, sn phm a dng bao gm mc dn dng cc loi, g xy dng, g m
ngh, sn phm song, my, tre l , dm nguyn liu.v.v...
C cu v t trng tiu th g nguyn liu v lm sn (Thc trng nm 2003)
Khi lng (m3)
Loi sn phm
TT
1
2
3
4
Ngun:
T l%
561.000
2.443.000
265
130.500
3.400.000
17
71
8
4
100
Vi c cu v khi lng sn phm nu trn, kim ngch xut khu g ca Vit Nam
t nm 1998 tr li y khng ngng tng ln, th hin ti biu sau:
Gi tr kim ngch xut khu g lm sn qua cc nm
Nm
Gi tr
USD)
1996
(Triu
60,5
1998
2000
2001
2002
2003
2004
108,1
219,3
334
435
576
1054
79
103
52
30
32
85
45 -
1
2
3
4
5
6
7
Loi cy
Bch n
Keo
Ch/Gii
Thng
Cy h Du
Tch
Cy khc cha xc
nh tn
Tng s
Ngun:
ng
knh
TB
(cm)
40
28
55
50
55
45
45
Nm 2003
Khi
lng
T l
(m3)
405.000
27.000
90.000
72.000
135.000
27.000
144.000
45
3
10
8
15
3
16
900.000
100
ng
knh
TB
(cm)
40
30
45
50
55
45
50
Nm 2004
Khi
lng (m3)
T l
637.500
127.500
331.500
204.000
637.500
102.000
510.000
25
5
13
8
25
4
20
2.550.000
100
46 -
giy, nh my vn dm, MDF, v.v... Nhng hin cn thiu mt phng n tng th ring cho
nguyn liu cng nghip ch bin v sn phm g xut khu. Do vy m bo kh nng
cung cp , n nh v bn vng cho vic pht trin cc c s ch bin mc v xut khu
th vic quy hoch vng nguyn liu tp trung, gn lin vi c s ch bin g l rt cn thit.
Ngnh ch bin g v lm sn hin ang thiu nguyn liu v cht lng sn phm sn
xut ra cha cao, ch yu l s dng g nhp khu v g rng trng, mc d ang pht trin
nhng khng ng b, quy m cn nh, phn tn v manh mn. Nhiu doanh nghip chm
i mi c cng ngh v t duy kinh doanh., tay ngh cng nhn cn thp, cha p ng c
vi nhu cu th trng trong nc v th gii. Kh nng sng ch, to mu m sn phm
g cn rt nhiu hn ch. Sn phm xut khu cn phi qua nhiu khu trung gian, dn n
gi thnh cao, nhng li nhun khng ln v c bit l cha c thng hiu sn phm ring.
6. Th trng g v sn phm t g
6.1. Th trng xut khu sn phm g
- g Vit Nam c mt trn th trng 120 nc trn th gii vi gi c hp l v
cht lng va phi, hp vi th hiu ca ngi tiu dng. Theo s liu thng k, kim ngch
xut khu nm 2004 Vit nam xut khu vi kim ngch vo khong gn 1,1 t USD, tuy
nhin do ngun nguyn liu trong nc khng cung cp dn n tnh trng Vit nam phi
nhp khu mt khi lng tng i ln nguyn liu g t cc nc trong vng v trn th
gii. Trong tng lai xut khu cc mt hng g vn cn c nhu cu ln trn th trng
trng im, iu ny m ra hng pht trin tch cc cho ngnh sn xut, ch bin sn phm
g xut khu.
- Sn phm g Vit nam nm 2003 xut khu sang cc th trng sau:
M l nc nhp khu nhiu nht lng sn phm g xut khu ca Vit nam, khong
25,8%, tip ln lt l cc nc Nht 16%; Anh 11%; i Loan 6,1%; Php 4,6%; c
4,3%; c 3,5%; H Lan 3,2%; Hn Quc 3%; Trung Quc 2,8%; B 2%; Ty Ban Nha 1,7%;
an Mch 1,6%; Malaixia 1,4%; Cc nc cn li 17,8%. Mc d hin ti v trong vi nm
ti vn nhp khu g t cc nc trong vng v th gii cha c vn g, tuy nhin trong
tng lai xa hn, khi ngun g t nhin t cc nc xut khu g dn dn cn kit, chc chn
s nh hng ln n nhu cu nguyn liu ca Vit Nam. V vy ngay t by gi, Vit Nam
cn c s chun b phng n ch ng trong vic cung cp nguyn liu cho cng nghip ch
bin g.
- C cu sn phm g xut khu bao gm: Bn gh ngoi tri 32%; ni tht, phng
khch phng n 31,4%; Ni tht phng ng 4,1%; g nh bp 3,2%; Cc loi g khc
17,8% v g kt hp vt liu khc 5,1%. Trong thi gian ti Vit nam s tp trung tho
mn cc n t hng ca cc i tc tim nng nh M, Nht v Ty u, c bit Vit nam
s quan tm n vic nng cao cht lng ca cc sn phm ni tht, nng cao gi bn cc
sn phm xut khu t 1.500 - 2.000 USD/m3 sn phm.
Mt s th trng trng im
(1) Th trng M
Th trng g ca M c tc pht trin cao nht th gii. Nm 2002 M nhp
khong 16 t USD g cc loi, nm 2004 khong 27 t USD.
47 -
Nm 2001 Vit Nam xut khu sn phm g vo M 11,9 triu USD, nm 2003 t 167
triu USD (29,8%), v nm 2004 t 400 triu USD (30%) v nm 2005 c th ln ti 450
triu USD. im ni bt ca th trng M l nhu cu tng thng xuyn, sn phm tiu
dng rt a dng vi khi lng rt ln. Tuy nhin th trng M l th trng m nn s
cnh tranh rt khc lit. Vit nam cng l mt nc c nh gi cao trong vic xut khu
g sang M. y s l c hi cho cc doanh nghip Vit Nam tng cng xut khu g
v sn phm g vo th trng M. Vi 450 triu USD g xut khu hng nm th th phn
g ca Vit Nam mi ch chim gn 2%. Do vy y s l th trng y tim nng i vi
ch bin v sn phm g xut khu ca Vit Nam
(2) Th trng EU
- Hng nm EU nhp mt khi lng ln g v sn phm g v ang c xu hng ngy
cng tng. Nm 2002 Vit Nam xut khu c 291 triu EURO, nm 2003 khong 320 triu
EURO v nm 2004 t trn 400 triu EURO.
- Cc nc nhp khu sn phm g c khi lng ln ca Vit nam trong EU nh: Php
(29,1%), Anh (24,8%), Italia (12,6%), H lan (9%), B (7,2%) c (6,8%), n Mch
(3,5%), Ty Ban Nha (2,8%), Thu in (2,3%)...
- C cu mt s mt hng g nhp khu ca EU:
g ni tht
: 20%
g xy dng
: 5%
g vn phng
: 15%
Cc loi g khc
: 20%
: 14%
Bn gh ngoi tri
: 26%
Vi kim ngch xut khu 400 triu USD/ nm th g xut khu ca Vit nam mi ch
chim c 1% th phn g nhp khu ca Chu u . Do vy kh nng m rng th trng
ny l thch thc v c hi ln cho ngnh xut khu hng g ca Vit nam trong thi gian
ti. T nay n nm 2020 Vit nam hy vng s nng th phn g ti Chu u t 1% ln
2% tng ng vi khong 800 triu USD mi nm.
(3) Th trng Nht
- c im ch yu ca th trng g ca Nht l nhp nguyn liu th, khong trn 100
triu m3 g nguyn liu/nm.
- i vi g ni tht, nhp khu tng i n nh, khong 164 t Yn (tng ng
1,6 t USD), khng c s tng t bin. Nm 1997 nhp 164,6 t Yn, nm 2000 nhp 161,7
t Yn , nm 2002 nhp 185,7 t Yn.
- C cu mt hng nhp khu:
Bn gh g:
28,6%.
48 -
4401-22
Nh nhp khu
Gi tr
Nht
Trung Quc
Hn Quc
i Loan
S lng
Gi trung
bnh
Gi tr
S lng
Gi trung
bnh
Gi tr
S lng
Gi trung
bnh
Gi tr
S lng
Gi trung
bnh
2000
26.678
32.302
2001
2002
2003
2004
40.609
42.609
59.583
74.565
346.843
117.890
391.626
108.800
531.563
112.090
606.302
122.820
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.375
52.527
121.370
2.331
1.405
2.016
30.757
65.550
2.546
32.732
77.780
3.596
52.945
67.920
3.9130
44.698
87.540
3.553
5.762
4.150
68.265
60.790
3.501
57.733
60.64
2.903
46.541
62.380
2.630
38.716
67.930
49 -
M HS
4401-22
47.054
48.656
66.082
87.383
Tng Gtr
Gi tr
445.865
482.091
631.049
742.243
Tng
S lng
SLng
105.530
100.930
104.720
117.730
Trung bnh Trung bnh
V; Gi tr = CIF triu USD. S lng = M/t kh
Ngun: Hi quan
Ngun:
50 -
51 -
Nhu cu giy in v giy vit trong nm 2003 c c on khong 160 000 tn tc l tiu
dng cho mt u ngi khong 2 kg. Nhu cu ny s tng khong 30.000 tn mi nm v t
690.000 tn vo nm 2020. Nm 2003 tiu dng tnh theo u ngi mt s nc nh sau:
n khong 1,5 kg, Trung Quc khong 7.5 kg, Thi lan khong 6 kg, Malaysia khong12
kg, Hn Quc khong 33.5 kg, Brazil khong 12,7 kg, Autralia khong 51,1 kg, M khong
90 kg, c khong 78,2kg.
Nhu cu ba v giy khc c d bo s tng v t khong 3,1 triu tn vo nm 2020.
Mc d c s gia tng nhanh chng v tiu dng vit nam trong nhng nm qua, khong 8,4
kg/ngi l vn cn thp so vi cc nc khc nh Hn Quc 170,4 kg, Malaysia 73,1 kg
hoc Thi lan 30,9 kg.
Xut khu dm g c d on tng t 0.8 triu tn kh (nm 2003) ln khong 1,5 triu
tn kh nm 2015. Sau nm 2015 xut dm g s gim i v nguyn liu g nh c s dng
cho sn xut vn dm, MDF.
Nhu cu g tr m s tng t 60.000 m3 (nm 2003) ln 200.000 m3 vo nm 2020.
Nhu cu g trn: Hin nay s liu thng k cp quc gia rt hn ch, theo c tnh khong
25 triu m3 g trn vo nm 2020.
Nhu cu g ci: Theo kt qu kho st gn y ca Tng cc thng k (GSO 1999) tng s
g ci tiu dng trong nm 1999 khong 25 triu m3, tng ng 0,32 m3/ngi. Nhu cu g
ci c c on s tng theo cng mc gia tng dn s vi phng on lng g ci
tiu th gim khu vc thnh th s c iu ha vi s gia tng dn s cao hn cc vng
nng thn ph thuc vo g ci. Nhu cu g ci c c tnh n nm 2020 khong 33 triu
m3.
3. Cc nhu cu g cng nghip giai on 2003 - 2020 theo phng n chin lc
Triu: m3
2003
2005
2010
2015
2020
4.5
5.3
8.0
10.2
11.9
1.6
2.0
2.4
2.9
1.6
2.5
2.5
3.3
5.2
8.2
0.06
0.09
0.12
0.16
0.20
8.8
10.06
14.0
18.6
22.1
Tng nhu cu g
Ngun:
52 -
Nm
2003
2005
4.5
5.3
8.0
10.2
11.9
1.6
2.0
2.5
2.9
1.6
2.5
2.5
4.51
7.2
10.9
6.0
0.09
0.12
0.16
0.20
8.8 10.06
15.1
20.6
24.8
2010
2015
2020
Phn theo
vng
Tng s
I
DT
rng
sn
xut
Tng cng
sut vn nhn
to
Trong
Giai on I
(1999-2005)
(m3 sp)
400.000 913.000
Ty Bc
24.000
Ha Bnh
12.000
45.000
Vn dm
Vn si
Vn dm
Vn si
152.000
183.000
385.000
192.000
15.000
III
ng Bc
53.000
Bc Kn
20.000
Thi
Nguyn
5.000
Lng Sn
20.000
Bc Giang
8.000
Vng
Trung tm
(nay
l
vng
ng
49.000
30.000
15.000
12.000
II
Giai on II
(2006-2010)
30.000
150.000
16.500
50.000
16.500
84.000
54.000
50.000
30.000
120.000
45.000
30.000
21.000
54.000
54.000
53 -
TT
Phn theo
vng
DT
rng
sn
xut
Trong
Tng cng
sut vn nhn
to
Giai on I
(1999-2005)
(m3 sp)
Bc)
Tuyn
Quang
Lo Cai
Yn Bi
Vit Tr
m rng
(PT )
IV
Bc Trung
b
Thanh
Ha
Ngh An
H Tnh
Qung
Bnh
20.000
2.000
7.000
102.00
0
48.000
125.000
15.000
18.000
20.000
50.000
30.000
20.000
15.000
20.000
Nam
Trung B
63.000
Ty
15.000
30.000
7.000
Bnh nh
188.000
28.000
Tha
Thin Hu
Ph Yn
21.000
20.000
Qung Tr
Qung
Ngi
Vi
15.000
7.000
Qung
Nam
Giai on II
(2006-2010)
30.000
129.000
15.000
60.000
54.000
30.000
15.000
12.000
11.000
54.000
30.000
20.000
20.000
60.000
144.000
54.000
90.000
54 -
TT
Phn theo
vng
DT
rng
sn
xut
Trong
Tng cng
sut vn nhn
to
Giai on I
(1999-2005)
(m3 sp)
Giai on II
(2006-2010)
Nguyn
20.000
Gia Lai
12.000
30.000
Kon Tum
20.000
30.000
8.000
30.000
c Lc
54.000
Lm ng
VII
ng
Nam b
B
Ra
Vng Tu
Bnh
Phc
ng Nai
La
Ng
ng Nai
VIII
38.000
Cn Th
An Giang
Ngun:
15.000
30.000
60.000
30.000
12.000
15.000
7.000
30.000
30.000
7.000
12.000
ng
22.000
Bng
Sng Cu
Long
Long An
105.000
11.000
31.500
63.100
31.500
31.500
7.000
15.000
4.000
16.500
55 -
Phc lc 3D: D kin qui hoch pht trin sn xut g xut khu t nguyn liu vn nhn
to
TT
Phn theo a
phng
n v
tnh
Tng cng
sut g
cc loi
Tng cng
Trong
Giai on I
Giai on II
200.000
50.000
150.000
M3 SP
20.000
10.000
10.000
10.000
10.000
TP Hi phng
TP H Ni
nt
20.000
Hi Dng
nt
5.000
5.000
Ngh An
nt
10.000
10.000
H Tnh
nt
5.000
5.000
Thanh Ha
nt
5.000
5.000
Tha Thin Hu
nt
5.000
5.000
Tp Nng
nt
10.000
10.000
Bnh nh
nt
20.000
10
Khnh Ha
nt
10.000
11
TP H Ch Minh
nt
30.000
10.000
20.000
12
Bnh Dng
nt
30.000
10.000
20.000
13
ng Nai
nt
20.000
20.000
14
B Ra Vng Tu
nt
10.000
10.000
Ngun:
10.000
10.000
10.000
56 -
Ghi ch:Sn lng vn nhn to trn khng tnh cc loi lm t ph liu khc (b ma, x
da).
Gi tr tng sn lng bao gm c xut khu v tiu th ni a.
5. Tng sn lng sn phm g, lm sn v gi tr
STT
C cu sn phm
Nm 2010
Sn phm
Nm 2020
Gi tr
(T ng)
Sn phm
Gi tr
(t
ng)
Cc sn phm t g
ln
- G x, mc cc
loi (m3 trn)
8.030.909
11.993935
Trong :
- Sn phm g xut
khu (m3 sn phm)
- Mc ni a (m3 trn)
Cc sn phm t g
nh (m3)
Trong :
- Nguyn liu giy
(m3 trn)
- Vn nhn to, dm
mnh (m3 trn)
235200 (qui
trn:
3793548)
35.280
3360000
(qui trn
5419354)
50.400
4237354
21.186
6574580
30.240
3388856 (qui
bt 847214
tn)
1694
828387 (qui
bt
2070968)
4142
2464804
1232
1682509
841
30
100.000
30
- G tr m (m3)
Ngun:
1006638
5953660
Lm sn ngoi g: tre
na, trc, song my
129.000T
1600
160.000 T
2100
Cng
13.984.569
m3
61.022 (*)
2.206.0316
m3
87.753 (**)
Ghi ch: (*) Khng tnh s lng vn nhn to lm t cc ph liu khc (b ma, x da)
57 -
58 -
59 -
60 -
61 -
62 -
63 -
64 -
65 -
thn.
- Ci dng t l trong cc phn xng sy g.
- Ci dng trong cc l nung gch, gm (tu cc trng hp dng kh ga)
n v tnh: 1.000 m3
G trn
Ci
Thi k
G trn
Ci
1961-1965
4957.6
1930.5
1980
1576.6
874.4
1966-1970
4170.5
3005.3
1981
1354.9
1203.8
1971-1975
4774.2
2095.9
1982
1294.6
1080.3
1976-1980
8176.4
4458.3
1983
1401.7
1022.3
1981-1985
6966.9
5600.4
1984
1476.7
1204.2
1986-1990
6370.1
3504.7
1985
1439.0
1089.8
1961-1990
35391.5
20619.4
1986
3392.6
28395
1961
826.7
259.8
1987
3708.9
30167
1962
941.3
338.4
1988
3382.9
30432
1963
992.3
397.4
1989
3261.9
30833
1964
1107.4
391.2
1990
3245.8
20111
1965
1089.9
543.7
1991
3210
1966
984.7
650.0
1992
2686
1967
901.5
653.4
1993
2884
28313.2
1968
722.4
647.3
1994
2823.5
28297.1
1969
746.6
547.7
1995
2860
28102.2
1970
815.3
506.9
1996
3070
29072.4
66 -
Thi k
G trn
Ci
Thi k
G trn
Ci
1971
865.1
532.2
1997
2480
25256.5
1972
751.5
461.1
1998
2216.8
24004.3
1973
692.9
387.0
1999
2036.2
24139.1
1974
812.6
382.3
2000
2125.1
24219.5
1975
836.8
333.3
2001
2332.8
24229.0
1976
1635.6
731.8
2002
2402.2
25592.3
1977
1659.8
1045.0
2003
2435.8
26665.4
1978
1564.2
876.6
2004
2433.1
26425.4
1979
1740.3
930.9
Ngun:
67 -
Chiu di (L)
ng knh (D)
T l
(mm)
(mm)
(L/D)
Bt g:
-
G mm
4,0
40
100
G cng
2,0
22
90
Bt rm r:
-
Rm la
0,5
60
1,1
10
110
Rm la m
1,5
13
120
B ma
1,7
20
80
Tre, na
2,8
15
180
Cy thn tho:
-
Li ay
0,25
10
25
V ay
20
20
1000
68 -
Loi bt giy
Chiu di (L)
ng knh (D)
T l
(mm)
(mm)
(L/D)
V lanh
55
20
2600
V gai
130
40
3500
Si l chui
24
250
La da di
2,8
21
130
Si bng vi
30
20
1500
Si bng qu
20
20
1000
T l (%)
1. Nguyn liu g
55
176
10
3. Giy ti sinh
30
96
4. Cht n, ho cht
12
38
100
320
Tng cng
2003
2010
2020
12.093
14.000
16.000
Rng t nhin
10.004
10.003
12.300
Rng trng
2.089
3.700
3.700
36,1
43
43
69 -
Tiu ch
2003
2010
2020
4.551
6.000
7.000
- Rng t nhin
3.313
3.500
4.500
- Rng trng
1.238
2.500
2.500
Rng sn xut
Trong
70 -
Bt giy th
X l c:
Phng php mi, nghin.
Phng php nhit c.
Phng php ho nhit c
Phi trn
ph gia
Xeo giy, p, sy
Nghin bt
Bt ty trng
Dch en
(thu hi ho cht)
Ty trng:
Cl2, ClO2,
NaOCl,
Nc
trng
bin g thnh bt giy, cn lm mm hoc ho tan phn lignin (cht kt dnh cc b
si to nn cu trc cht ch ca g), t cc b si s c gii phng. Di tc dng ca
ho hc hoc c hc, cc si xenlul s c tch ri ra v to nn huyn ph ng nht
trong nc.
Phng php ho hc: Hiu sut bt t 45-55%, cc thnh phm khng phi l xenlul
ho tan phn ln trong dch nu. Bt giy ch yu l si xenlul c bn t nhin v
c l cao v c gi l bt ho hay bt xenlul. Tu theo ho cht s dng ta c cc loi
bt sau:
+ Bt soda, thuc loi bt kim dch nu g l dung dch NaOH.
+ Bt sunphat (hoc cn gi l bt kraft), cng thuc loi bt kim (tc cht nu l NaOH
v Na2S).
+ Bt sunphit, c th c bt sunphit axit, bt sunphit trung tnh hay bt sunphit kim.
71 -
Dng
nguyn
liu
Hiu
sut
(%)
Bt mi
G mm
G on
90-95
Bt nghin
G mm
Dm g
90-95
5-6
Bt nhit c
G mm
Dm g
90
6-7
Bt mi c x l
G cng
G on
85-90
5-6
Bt kim lnh
G cng
Dm g
85-90
5-6
G cng
Dm g
65-80
G mm
Dm g
55-75
G mm
Dm g
50-70
ho Sunphat
C hai
Dm g
40-50
10
7-8
Sunphit
C hai
Dm g
45-55
Soda
G cng
Dm g
45-55
Phn loi
Bt c hc
Bt c ho
Bt
ho
Bt
hc
Phng php
bn NSSC
bn tng i
G mm G cng
7-8
- Chiu di si trung bnh trng lng hay s phn b si (weighted average fiber
length).
72 -
73 -
nhau v thnh phn x si, mt li cha thnh phn si di nhiu hn cn mt trn cha
thnh phn si mn nhiu hn.
- Tnh nh hng ca giy: Trong bng giy, x si c nh hng cao hn theo
chiu chy ca my xeo. Ch chy, p lc trong thng u v ng u ca mi phun
c nh hng ti s nh hng ca x si trong bng giy.
Cc ch tiu nh gi tnh cht vt l ca giy
- Tnh cht c hc v khng lc: nh lng (g/m2), b dy (mm), t trng (g/cm3),
khi (cm3/g), khng gp, khng x (mN.m2/g), bc (kPa.m2/g), chiu di t (km),
cng (mN), dn di (%), hp ph nng lng ko j/m2), mm (s/100ml).
- Tnh cht b mt: th rp, khng x lng, chu ma st, chu mi mn.
- Tnh cht quang hc: trng, che ph, bng, mu
- Tnh thm: h, thm du, cht bo, hp th nc, thm kh, thm hi
nc.
Tnh cht ho hc ca giy: Tnh cht ho hc ca giy xc nh bi phng php sn
xut bt, loi v lng ph gia. Tnh cht ho hc rt quan trng i vi mt s loi giy nh
giy ra nh, giy in mu v photocopy, giy cch in, giy bao gi thc phm, giy chng
lm gi mo, giy chng m ( gi bc, thp), giy chng chy...
Cc yu t chiu di si, t trng v th rp ca si, tn thng vt l ca si, tn
thng ho hc ca mch xenlul... c nh hng n vic sn xut giy v cht lng sn
phm.
Bt giy dng sn xut giy c th dng t (huyn ph) nu nh bt v giy cng
c sn xut mt ni; hoc dng kh ( m <10%) nu nh dng bt thng phm mua
t ni khc. Giy lm t bt sy kh c khi ln hn, nhng khng t v bc
thp hn giy lm t bt cha h qua sy do x si bt sy kh cng hn, chc hn,
nhng trng n v to lin kt gia cc si km hn x si bt cha h qua sy.
Giy lm t bt sunphat g mm c bn cao v chu c lc tc ng (giy lm bao
xi mng). B sung thm bt sunphat ty trng khi lm giy in bo s ci thin bn ca giy
khi in tc cao. Bt ho ty trng cng c dng sn xut giy v sinh, giy lm bao
b thc phm. Bt sunphit c dng sn xut cc loi giy in mu v photocopy, giy vit l
nhng loi giy cn bn va phi nhng c kh nng to hnh rt tt, cng nh s dng
trong sn xut giy v sinh v giy trng bng ci thin mm, khi v hp th.
Bt soda v sunphat g cng c thm vo ci thin s to hnh v che ph cho giy.
Bt c hc ch yu dng trong sn xut giy in bo, in tp ch c lp phn trng. Bt c ci
tin (thm nhit, ho cht khi sn xut) c dng trong sn xut giy v sinh, giy dng
bng (fluff), giy lm giy trng, bao b thc phm...
2.1. Bt c hc
Bt c l bt giy c sn xut bng cch mi hoc nghin lng g hoc dm g
tch cc b si. Mi g cho bt c che ph rt cao, nhng tnh cht c, l li km. Nghin
dm g cho bt c tnh cht c l cao hn nhng tnh quang hc li km hn .
74 -
75 -
Ct,
G,
Bc v
Sng, chn
Sng tinh
Nghin si
khng hp cch
Lc ra
Ty trng
C c
Mi
PP Mi
Ct, sng
Chn dm
My nghin
PP Nghin
Kho
Ra Xeo
76 -
iu ch dch nu
77 -
Sau khi hp th kh SO2 bng dung dch (hoc huyn ph) kim ta c dch nu th. Sau
dch nu th c tng cng thm tng SO2 bng cch phi trn dch nu th trong thp
cha dch nu p sut thp ri trong thp cha dch nu p sut cao vi lng SO2 cn d
trong kh x sau nu.
Hng mc
Dch nu th
Dch cho vo ni nu
4,0-4,2
6,0-8,0
SO2 t do
2,8-2,5
5,0-6,8
SO2 lin kt
1,2-1,7
1,0-1,2
78 -
Ba loi phn ng u u c li, hai phn ng cui c hi v lm gim hiu sut bt thu
c v lm en bt nu. Ring xenlul tng i bn trong qu trnh nu hiu sut bt
45%, n thng khng b ho tan m ch gim ch s trng hp. Nhng khi hiu sut bt
xung di 45% th xenlul c th tr nn d ho tan, hiu sut bt s gim nhanh.
So vi nu sunphat, nu sunphit d ho tan lignin hn, nn bt sunphit d ty trng hn.
Vi qui trnh nu thi gian ngn, bt sunphit thng cha t lignin m nhiu thnh phn
hemixenlul hn bt sunphat, nn bt sunphit loi ny l loi bt l tng sn xut cc loi
giy c trong sut cao (giy khng thm du, giy bng knh, giy can bn v). i vi qui
trnh nu di hn, nhit v axit cao hn mt cht th hemixenlul b ho tan trit
hn v thu c bt sunphit vi thnh phn xenlul tinh khit hn (thch hp lm bt xenlul
ho tan s dng sn xut cc loi xenlul bin tnh v si nhn to).
Phn ng a trng ngng ca lignin khi nu sunphit l cc k c hi, n c th xy ra
khi nu ko di nng axit cao v nhit cao. Hu qu l bt c mu en, rt kh ty
trng (m nu chy burnt cook). Phn ng a trng ngng lignin lun xy ra khi ch dng
H2SO3 nu. Khi trong dch nu c mt baz th baz ny cn tr phn ng a trng ngng
ca lignin. Trong mt s trng hp khi c mt baz (canxi hoc magnh) m nu chy vn
c th xy ra nu qu trnh tng n din ra qu nhanh. Phn ng a trng ngng lignin rt t
khi xy ra khi c mt cc baz ho tr 1 (natri, amoni) v trong mi trng nu bisunphit axit
hoc bisunphit (pH=4,0-5,0). Trong nhng mi trng nu ny c th p dng tng n nhanh
hn, nhit bo n cao hn (1600C) v nh vy gim c thi gian nu so vi nu sunphit
dng canxi.
Phng php nu sunphit hai giai on
c c trng bi s thay i pH ca dch nu gia giai on u thch hp cho s
thm thu v phn ng sulphonat ho v giai on sau thch hp cho ho tan v tch lignin.
Gi tr pH ca dch nu trong cc qui trnh nu hai giai on nh sau:
pH trong giai on 1
pH trong giai on 2
5,5
1,5-2,0
3,0-4,0
6,0-6,5
6,0
3,0-4,0
3,0-4,0
9,0-10,0
Phng php nu
Sunphit axit (Mg)
Sunphit Magnhephit
79 -
ln lignin tch si. Sau khi nu s thu c dung dch c mu rt sm gi l dch en. Vic
t dch en s cung cp mt nhit lng rt ln v thu hi lng kim ti s dng trong
nu bt.
S khi qut qui trnh sn xut bt sunphat
Dm g
Dch trng
(Na2S + NaOH)
Thit b nu
Bt g sng
Sng th
Ra
Sng tinh
Lm c
BT SUNPHAT
Dch en
C c
Na2SO4
L t thu hi
ho cht
Dch nng
chy
B ho tan
(Na2S + Na2CO3)
Kim
ho
Dm g v ha cht c gia nhit trong thit b nu cao p. Thi gian gia nhit n
nhit cao nht (165 1700C) thng di hn thi gian n nhit (gi ti nhit cao nht)
nhit phn b u v ho cht thm thu vo dm g. Thi gian tng cng cho mt chu
trnh nu khong t 2,5 n 4 gi (cng ngh Bc M) hoc t 4-6 gi (cng ngh Bc u).
Thi gian nu bt lm bao b, cc tng ch khong 2 gi. Ho cht nu thng l NaOH
vi Na2S vi t l 2/4. Qu trnh nu c th gin on hay lin tc. Sau khi nu dm g tr
thnh bt giy. Bt c y ra ngoi nh chnh lch p sut ca ni nu v kh quyn
(phng bt). Di tc dng ca p lc ny cc b si c nh v v si c tch ra. Qu
trnh tch si cn c h tr nh tc ng nghin bng thit b nghin thu lc tip sau .
K bt qua giai on sng th loi phn bt sng, thng l cc mt g c kch thc
ln. Tip theo bt c ra, sng, tinh ch, lm c... tu theo tng yu cu c th.
Qu trnh nu c theo di qua kim tra hm lng lignin ca bt giy v trng hp
ca mch phn t xenlul. Lng lignin cn li trong bt giy c nh gi qua ch s kappa
(Test TAPPI T236) hay bng hm lng lignin Klason (Test TAPPI T222). trng hp ca
xenlul c kim sot qua nht dung dch xenlul trong cuprietylendiamin (Test TAPPI
T238).
Dch nu trong phng php sunphat:
Dch trng l dung dch ban u c np vo ni nu. Thnh phn chnh ca dch trng
l nc, NaOH v Na2S.
80 -
81 -
82 -
83 -
84 -
85 -
(2)
86 -
ngui. Thng nghin qua hai giai on: giai on 1 s dng ngay bt nng t thp phng bt
m khng cn qua khu ra no trc , sau l giai on ra bt s b. V bt bn ho
hoc bt c hiu sut cao thng rt kh ra sch dch den cn ln trong bt nn phi nghin
ln th hai, sau mi c th ra sch dch en khi bt. Thng dng l nghin a loi c
mt a c nh gia v hai a quay hai bn. Bt th c a vo gn tm ca a, dng
bt chuyn ng theo hng ly tm ra mng thu chu vi phn ngoi a. Tip theo l cng
on ra bt.
Loi b phn g sng sau nu - sng th (deknoting)
i vi cc loi bt c tr s kappa thp v bt dng ty trng, phn bt sng (c
gi li trn mt ry c ng knh l 3/8) cn c loi b trc khi ra bt, n c th c
dng lm cht t hoc c nu li. loi b phn g sng ta c th dng sng chn ng,
nhng nay sng p lc c a dng hn. Sng p lc l mt ng hnh tr kn hon ton,
trong c mt sng c l. Phn bt sng c gi li trn mt ngoi v lin tc c tho
ra ngoi (mt s bt cng b gi lai). Hn ch c bn ca sng p lc l cn c giai on sng
th hai thu hi li phn si tt.
Ra bt (washing) sau nu nhm lm sch bt khi dch en, thu hi dch en cng c
cng tt dng cho qu trnh c c thu hi kim. Hai nguyn l c p dng:
- Ho long - trch ly hay ra bt khuch tn. y bt v nc c xo trn vi nhau
cht bn trong bt s khuch tn vo nc, sau tho nc, cc cht bn trong bt tri
theo. u im l lm sch cht bn c trong v ngoi si bt.
- Ra thay th: dng nc sch hn y v thay th nc bn hn trong huyn ph
bt lm tri i cht bn bn ngoi bt. u im: tiu hao nc t. Nhc im: khng lm
sch cht bn gia v bn trong si bt.
Thng thng thit b ra bt u p dng c hai nguyn l ra bt trn. c ba loi thit
b thng dng: thit b ra chn khng dng trng, thit b ra p lc nhiu khoang dng trng
v thit b ra dng bng ti ngang.
Sng bt (screening) tch loi khi dng bt nhng x si c kch thc ln. Trong
bt ho th l si bt sng, trong bt c hoc bt ti sinh th l nhng b si ngn
nhng dy hoc m si cha phn tn ht. Nguyn tc sng bt nh sau: dng bt khi i qua
nhng tm sng c cc l h th nhng si c kch thc nh, mm mi d dng i hng v
lt qua sng nh trng lc hoc s chnh lch v p lc gia hai bn mt tm sng to thnh
dng bt hp cch, cn nhng si c kch thc ln hoc l qu dy hoc l qa di th b
mc li khng lt qua c l sng to thnh dng bt khng hp cch. Nhng loi sng
thng c dng l sng h v sng p lc. Cu to ca chng ging nh nhng thit b
dng tch loi bt sng. Khc bit l ng knh l sng (sng tch c l to hn) v
mc gia cng mp l (gc cnh mp l sng bt mn si bt khng mc kt). Ta c th
c h thng sng mt giai on, h thng sng hai giai on c hi lu ngc, h thng sng
hai giai on c hi lu thun v h thng sng ba giai on c hi lu ngc.
Tinh ch bt (lm sch) bng cyclon thu lc (centrifugal cleaning) loi b khi
dng bt tp cht nng (sn, ct, mnh vn kim loi), tp cht nh (mnh vn ni lon, nha,
cht kt dnh, sp nn, cao su). Thng dng thit b lc dng cn (cyclon) s dng lc li tm
phn tch ring nhng ht c trng lng ring khc vi bt ra khi bt. Thit b lc c
phn trn l hnh tr cn phn di hnh cn. Bt cn lc c bm di p lc vo phn tr
-
87 -
theo phng tip tuyn, n s chuyn ng xoy trong phn tr. Di tc dng ca lc ly tm,
nhng phn t c trng lng ring cao s chu lc ly tm ln hn nn b vng ra phn ngoi
st vi thnh, ri chuyn ng xung di nh trng lc v thot ra ngoi theo ca y thit
b. Tc dng ca phn cn l gim dn bn knh, lc ly tm tng, nhng vt nng d vng
ra phn ngoi hn. Cn dng c trng lng ring nh hn th chu lc ly tm yu hn nn
chuyn ng phn gn tm, ri theo dng chuyn ng xoy xung pha di gp phn cn
ca thit b lc, n s b di li v chuyn ng ln pha trn v thot ra ngoi theo ng thot
nm tm phn trn ca thit b lc.
Lm c bt (thickening): Cc thit b lm c bt v mt s yu cu k thut trong
bng sau:
Thit b
Nng x liu(%)
Kh nng ra bt
Lm c bng trng lc
4-8
Khng
9-12
i khi
Lc chn khng
12-15
Ln
Lc nhiu a
10-12
Khng
Lc vt
>20
Khng
Lc p
>20
Khng Ln
88 -
Loi bt:
Bt sunphat
15-30
40-50
50-65
89 -
Ty trng bng kh clo (Clo ho, k hiu: C): Clo nguyn t s tc dng chn lc vi
nhng thnh phn khng phi cacbon hydrat c trong bt, lm cho chng d ho tan trong
nc hoc ho tan trong mi trng kim. Hu ht cc sn phm ca clo ho s c tch ra
trong giai on kim ho. Xu hng chung l loi b giai on clo ho v n to thnh mt s
hp cht c cha clo, qua nc thi lm nhim mi trng. Trong thp ty, vic khuy
trn tht u kh clo vi bt l iu kin tin quyt m bo bt c ty u.
Giai on kim ho (k hiu: E): y l giai on bt buc thc hin sau clo ho. Dng
dung dch NaOH ho tan v loi b nhng sn phm ca lignin vi clo khi clo ho. Kim
ho din ra nng bt 12-15%, nhit 60-800C, thi gian lu khong 2 gi. pH
thi im kt thc phi t trn 10,8, nu khng th lignin ho tan khng hon ton. Ra sch
bt sau clo ho rt quan trng, nu bt ra khng sch n s mang mi trng axit vo cng
on sau, lm tiu hao thm NaOH trung ho axit . Kim ho c b sung oxy (k hiu:
EO) l bc tin quan trng ca kim ho, khi oxy s phn ng c chn lc vi lignin c
trong bt, s gim c lng dioxit clo cn trong giai on k tip. Kim ho c b sung
oxy lm gim mu ca nc thi, tng kh nng phn ng ca bt vi ho cht ty giai on
tip theo, lm cho bt c ty u hn.
Ty bng oxy: Ngy nay giai on ty trng bng oxy thng tr thnh giai on u tin
trong qui trnh ty trng bt cc nh my hin i trc cc giai on ty bnh thng khc.
Nc thi ca cng on ny c th s dng c trong cng on thu hi kim v vy gim
c nhim mi trng. Cng on ny c th loi b c ti 50% lng lignin cn li
trong bt, cn nu mun loi b nhiu lignin hn th bn ca xenlul gim mnh.
Ty trng bng dioxit clo (ClO2). ClO2 c dng nh cht tch loi lignin rt hiu qu
v tnh chn lc cao vi lignin, ngha l n t ph hu xenlul v dng ClO2 an ton hn cho
mi trng v t c kh nng to thnh dioxin so vi Cl2. C hai k hiu cho ty bng ClO2:
nu ty bng ClO2 c p dng trong giai on gn u tin trong qui trnh ty nhiu giai
on th c k hiu Do; nu c dng nh nhng giai on cui trong qui trnh ty trng
th c k hiu l D1 hoc D2.
Ty trng bng hypoclorit: Hin nay t c dng do tnh chn lc km, v n va tc
dng oxy ho mnh vi lignin v vi c xenlul nn lm gim bn ca bt. Tuy nhin
trong cng ngh ty trng bt xenlul sn xut si vissco th hypoclorit vn c dng
nhm gim nht ca bt.
Ty trng bng H2O2 (k hiu: P): Trong giai on ty trng bng H2O2 nu trong bt c
mt cc ion kim loi nng th cc ion kim loi ny tng cng phn ng phn hu ca H2O2
thnh nhng cht khng c kh nng ty trng, nn gim hiu qu s dng ca H2O2. hn
ch tc hi ny th trc khi ty bng H2O2, bt c x l bng nhng cht khng ch ion
kim loi nng (chelating agent). Cc cht ny c tc dng to thnh phc cht vi cc ion kim
loi nng trong bt nn v hiu ho c chng. Giai on x l nh vy k hiu l Q. Sau
khi qua giai on Q th bt c a vo giai on P, ty trng bng H2O2. Giai on ny
c dng nh giai on cui ca qui trnh ty trng nhiu giai on, n c tc dng lm mt
mu ca lignin, tng thm trng ca bt.
Giai on ty trng bng ozon (k hiu: Z): Ozon l tc nhn oxy ho mnh dng ty
trng bt ho. Ngoi tc dng tch loi lignin, ozon cn c tc dng hot ho bt, lm cho cc
giai on ty sau c hiu qu cao hn. Giai on Z thng dng sau giai on O v trc giai
on P hoc PO, hoc trc giai on D.
90 -
Giai on thu phn bng axit (k hiu: A): Bt sau nu cha mt lng nh hexauronic
axit (HexAs). Nu nguyn vy, HexAs s hp th mt lng ho cht ty trng tng t
nh lignin. Do vy i khi ngi ta thc hin qu trnh axit ho bt thu phn lng axit
uronic ny trc khi thc hin qu trnh ty trng bt.
Ty trng bt c v bt bn ho. Nguyn tc l dng ho cht bin nhng nhm mang
mu ca lignin thnh nhng nhm khng mang mu.
Ty bng H2O2.: Ty trng bng H2O2 din ra trong mi trng kim. Trong mi trng
kim H2O2 c phn ng sau:
H2O2 OH- = OOH- + H2O
Ion OOH- c tc dng bin i nhng nhm mang mu ca lignin thnh nhng nhm
khng mang mu. Lng kim khng c qu nhiu v s lm cho bt c b vng do lignin
phn ng vi kim. pH = 11,0-11,5 l thch hp.
S c mt ca cc ion kim loi nng trong bt s lm tng phn ng phn hu H2O2
thnh nhng cht khng c kh nng lm trng bt. V vy trc khi ty bng H2O2, bt phi
c x l tch b hoc v hiu ho cc ion ny bng oxy ho bt trong mi trng pH =
2-3 trong vi gi ri ra sch bt khi axit; dng cc cht khng ch v hiu ho cc ion
kim loi nng ri ra sch bt khi nhng cht ny; dng mt lng nh mui Epxom
MgSO4.7H2O v natrisilicat Na2SiO3 cho vo bt hn ch phn ng phn hu ca H2O2.
Nu sau ty bng H2O2 cn ty tip bng Na2S2O3 th cui giai on ty bng H2O2 cn
trung ho lng kim d trong bt, tc gim pH xung cn pH = 5-6 bng cch dng H2SO3
hoc NaHSO3 hoc kh SO2 nhm kh kim trnh hin tng en bt v kh lng H2O2
d s lm tn thm cht kh Na2S2O3 trong giai on ty tip theo.
Ty bng H2O2 ngay trong my nghin a: Bng cch cho cht ty vo khoang nghin
ca my nghin a trong qu trnh sn xut bt c. Tuy khng t c trng nh ty
trong thp ty, nhng cng c kh nng tng c 10% trng v tit kim c chi ph u
t cho thp ty v lm cho qu trnh nghin bt tt hn. Cch ny dng khi cn t trng
cao hn bt cha ty mt cht.
Ty bng cht kh Na2S2O3 hay phng php ty hydrosunphi:. Na2S2O3 l cht tinh
th mu trng dng bt hay dung dch. Khi gp oxy trong khng kh, Na2S2O3 d b phn hu
v mt tc dng ty trng. Cht ny c kh nng bin i cc nhm mang mu ca lignin
trong bt thnh cc nhm khng mang mu. Qu trnh ty thng din ra trong thp ty (
trng tng khong 10%). Ta cn c th ty bng Na2S2O3 trong b cha bt hoc trong my
nghin a, nhng trng tng khng nhiu (5%). Ty bng Na2S2O3 thng c dng nh
giai on ty th 2 sau giai on ty bng H2O2.
Ty bng ho cht khc nh NaHSO3, NaBH4... t c p dng.
Ty trng bt bn ho (CMP). Bt CMP thng c trng rt thp do nhim mu ca
lignin trong qu trnh ngm tm dm g vi kim hoc vi sunphit. V l loi bt hiu sut
cao nn bt bn ho cng c ty bng phng php gi li lignin nh ty trng bt c.
im khc bit l bt bn ho phi c ra tht k loi b sunphit c trong bt trc khi
ty bng H2O2 . Nu cn sunphit l cht kh th s phi tn thm H2O2. Lng H2O2 cn dng
ty bt bn ho s thp hn mt cht so vi ty bt c.
91 -
Loi bt
Lng SO3 cn
trong bt
T l dng H2O2
khi ty (%)
(%)
TMP
Mc tng
trng
(%ISO)
2,2
12,3
CTMP
0,4
1,7
15
CMP
1,6
1,2
11,4
92 -
93 -
TCVN
TCVN
TCVN
1270
1862
1864
:
:
4.
TCVN
1865
5.
6.
TCVN
TCVN
1866
1867
:
:
7.
TCVN
3226
8.
9.
10.
TCVN
TCVN
TCVN
3228 - 1 :
3228- 2 :
3229
:
11.
TCVN
3649
12.
TCVN
3651
94 -
13.
TCVN
3652
14.
TCVN
3980
15.
16.
17.
18.
TCVN
TCVN
TCVN
TCVN
4360
4361
4407
6001
:
:
:
:
2001
2002
2001
1995
19.
TCVN
6491
20.
TCVN
6493
21.
TCVN
6725
22.
TCVN
6726
23.
TCVN
3727
24.
TCVN
6728
25.
TCVN
6729
26.
TCVN
6891
27.
TCVN
6893
28.
TCVN
6894
29.
TCVN
6895
30.
31.
TCVN
TCVN
6896
6897
:
:
32.
TCVN
6898
33.
TCVN
6899
Bt giy Ly mu th nghim.
Bt giy Xc nh tr s Kappa.
Bt giy Xc nh kh.
Cht lng nc Xc nh nhu cu xy sinh ho
sau 5 ngy (BOD5) Phng php cy v pha long.
95 -
34.
TCVN
7066
35.
TCVN
7067
36.
TCVN
7068
37.
38.
TCVN
TCVN
7069
7070
:
:
39.
TCVN
7071
40.
TCVN
7072
ISO
186
2.
ISO
187
3.
ISO
287
4.
ISO
302
5.
ISO
534
6.
ISO
535
7.
ISO
536
8.
ISO
638
9.
ISO
1924-
1:
96 -
10.
ISO
1924-
2:
11.
ISO
1974
12.
ISO
2144
13.
ISO
2470
14.
ISO
2471
15.
ISO
2493
16.
ISO
2758
17.
ISO
2759
18.
ISO
3781
19.
ISO
4119
20.
ISO
5267-
1:
21.
ISO
5267-
2:
22.
ISO
5351-
1:
23.
ISO
5626
24.
ISO
5627
25.
ISO
5630-
26.
ISO
5635
1:
:
97 -
27.
ISO
5636-
3:
28.
ISO
6588
29.
ISO
7213
30.
ISO
7263
31.
ISO
9184-
1:
32.
ISO
9184-
2:
33.
ISO
9184-
3:
34.
ISO
9184-
4:
35.
ISO
9184-
5:
36.
ISO
9781-
2:
37.
ISO
9895
38.
ISO
10716
39.
ISO
15360-
1:
40.
ISO
15360-
2:
98 -
Sn xut tiu th bt
n v: Tn
Hng mc
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
476,000
559,000
690,000
740,000
825,000
845,000
- Bt ha ty trng
75,000
75,000
75,000
85,000
85,000
85,000
85,000
315,000
315,000
450,000
- Bt ho khng ty
32,000
61,000
65,000
75,000
100,000
120,000
130,000
180,000
180,000
200,000
- Bt c
40,000
40,000
40,000
40,000
40,000
40,000
40,000
50,000
50,000
50,000
- Bt bn ho
102,000
103,000
110,000
120,000
120,000
120,000
120,000
120,000
150,000
150,000
- Bt giy ph thi
227,000
280,000
400,000
420,000
480,000
480,000
530,000
620,000
700,000
750,000
Sn xut
377,112
505,343
602,000
661,400
738,000
795,000
- Bt ho ty trng
69,510
72,033
40,000
75,000
85,000
85,000
85,000
300,000
300,000
400,000
- Bt ho khng ty
21,854
53,832
60,000
70,000
90,000
110,000
115,000
120,000
130,000
140,000
- Bt c
16,125
25,280
25,000
25,000
25,000
35,000
40,000
50,000
50,000
50,000
- Bt bn ho
89,649
101,000
106,500
113,000
115,000
115,000
115,000
115,000
130,000
130,000
- Bt giy ph thi
179,974
253,198
370,500
373,400
423,000
450,000
517,000
590,000
670,000
730,000
Nhp khu
141,026
60,000
80,000
145,000
145,000
Nng lc bt
99 -
2008
2009
2010
Hng mc
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
190,000
2008
60,000
2010
- Bt ho ty trng
141,026
60,000
80,000
145,000
145,000
170,000
Tiu dng
518,138
565,343
682,000
789,400
891,000
- Bt ho ty trng
210,536
132,033
120,000
203,000
230,000
255,000
275,000
350,000
360,000
420,000
- Bt ho khng ty
21,854
53,832
60,000
70,000
90,000
110,000
115,000
120,000
130,000
140,000
- Bt c
16,125
25,280
25,000
25,000
25,000
35,000
40,000
50,000
50,000
50,000
- Bt bn ho
89,649
101,000
106,500
113,000
115,000
115,000
115,000
115,000
130,000
130,000
179,974
253,198
370,500
373,400
423,000
450,000
517,000
590,000
670,000
730,000
- Bt giy ph thi
50,000
2009
Ngun: Chin lc pht trin ngnh Cng nghip Giy VN giai on 2001-2010 ca Tng Cng ty giy Vit Nam
100 -
20,000
n v: Tn
2001
2002
2003
2004
CNG SUT
570,000
899,000
- Giy tin bo
40,000
40,000
40,000
40,000
2005
40,000
2006
40,000
2007
40,000
2008
40,000
2009
40,000
2010
40,000
140,000 167,000 220,000 260,000 260,000 300,000 350,000 400,000 420,000 500,000
- Giy lm bao b
227,000 470,000 481,000 483,000 485,000 485,000 585,000 685,000 850,000 1,000,00
0
- Tissue
- Giy vng m
45,000
59,000
59,000
60,500
65,000
65,000
103,000 120,000 120,000 140,000 140,000 140,000 140,000 140,000 140,000 150,000
- Khc
15,000
43,000
43,000
TIU DNG
640,107
810,907
63,699
54,789
- Giy in bo
88,000
62,709
93,000
69,350
93,000
90,900
93,000
92,760
93,700
94,400
99,180
- Giy lm bao b
101 -
- Tissue
24,000
31,557
35,832
39,000
42,060
51,560
67,550
82,920 101,910
- Giy vng m
24,021
44,209
36,890
40,000
54,400
54,850
58,850
61,500
- Khc
Sn xut
- Giy in bo
65,350
538,231
642,000
753,719
35000
34,335
27,000
38,109
41,000
41,000
41,000
41,000
41,000
41,000
130,052 135,120 145,000 212,383 245,000 280,780 320,460 363,250 413,300 473,560
- Giy lm bao b
137,727 233,421 313,400 331,505 393,000 473,530 569,700 677,210 810,010 954,880
- Tissue
17,843
24,000
- Giy vng m
89,278
98,799 105,000
- Khc
10,207
12,556
18,600
25,000
40,000
50,740
70,460
NHP KHU
290,000
371,554
425,000
484,000
523,850
726,830
833,290
- Giy in bo
29,364
28,023
25,000
28,850
50,500
52,460
53,510
54,400
59,280
29,833
17,217
17,000
17,000
30,830
28,090
20,560
25,000
28,000
- Giy in bao b
- Tissue
33,000
46,832
51,000
55,460
64,460
80,350
95,620 114,910
- Giy vng m
1,704
2,000
3,000
2,600
3,100
3,700
4,300
5,000
102 -
- Khc
XUT KHU
- Giy in bo
- Giy in & vit
- Giy lm bao b
- Tissue
- Giy vng m
- Khc
Tiu dng
kg/ngi
8.19
98,878
234
400
500
600
700
810
1,000
1,100
1,100
2,269
2,700
4,000
3,500
4,000
5,000
6,000
7,000
22,000
29,859
37,800
45,500
55,000
63,000
72,000
90,000 106,600
1,000
3,148
13,000
15,000
16,000
16,000
16,500
17,000
18,000
74,778
60,791
63,000
70,000
68,000
70,000
72,000
74,000
75,500
125
200
500
2,100
10,250
17,100
17,820
18,500
10.21
12.04
13.70
15.28
19.07
21.78
24.64
27.77
30.94
Ngun: Chin lc pht trin ngnh Cng nghip Giy VN giai on 2001-2010 ca Tng Cng ty giy Vit Nam
103 -
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
538,231 642,000
2004
2005
768,000 883,000
Trong
135,120 145,000 200,000 215,000
Giy in
bo
Giy in &
vit
34,335 27,000
26,000
28,000
Giy khc
87,656 118,269 125,012 151,947 205,000 255,051
Ngun: Bo co thc hin K hoch sn xut giy ti Vit Nam giai on 1996-2005
- 104 -
- 106 -
- 108 -