L thuy t Phn tch tc ph m m nh c

PHN TCH TC PH M M NH C

Khi nghe mt tc phm m nhc, hiu v cm nhn thu o ni dung v ca tc gi, ngoi phn rung cm ca tm hn, ta cn cn c mt s vn kin thc phn tch tc phm m nhc. T ngi sng tc c th nm bt c quy lut m vn dng sng to, ngi biu din c th x l tt c th truyn t c ca ni dung tc phm, ngi nghin cu c th m x tc phm, c kt c nhng l lun m nhc. Phn tch tc phm l mt mn L thuyt m nhc. N gip ta hiu c s cu to ca tc phm m nhc, t cu to nn hnh thc n xy dng mt tc phm m nhc. Bt c loi hnh ngh thut no th hnh thc v ni dung u c s gn b vi nhau. Nhng, c bit trong lnh vc m nhc th hnh thc v ni dung gn b rt hu c vi nhau, kh tc bch. Cho nn ta c th ni: Hc phn tch tc phm m nhc l hc hnh thc m nhc". M hc hnh thc m nhc ca mt tc phm no l ta phn tch ngha v ni dung m nhc ca tc phm ri. D nhin ta hiu ni dung y l ni dung m nhc ca tc phm,ch khng b hp trong ni dung ngha ca vn t trong li ca ca tc phm, cng khng ch ring v mt ngha trit hc m tc phm t ti. Khng ch ch ring v mt tnh cm tc ng vi tm sinh l ngi nghe, m ni dung m nhc l s tng hp v s nhn thc ca con ngi qua m thanh, n tru tng, li rt c th. Mn Phn tch tc phm m nhc c nhiu tn gi nh: Khc thc, Hnh thc m nhc, tc khc... nhng ni dung ch l mt. Quyn sch ny mang n cho cc bn kin thc nghin cu cch cu to nn mt tc phm m nhc, t nhng nhn t nh nht, c bn nht, n nhng quy lut cu to nn nhng tc phm m nhc loi, t n gin n phc tp, t ngn n di... Phn Tch Tc Ph m Ph n I nguyn t c phn tch tc ph m m nh c I- TNH CH T C BI T C A NGH THU T M NH C, PH NG PHP PHN TCH TC PH M M NH C m nhc nh chng ta bit v hiu rt r v n. m nhc-ngh thut ca m thanh l mt trong nhng hnh thi thc ca x hi, ph thuc vo hot ng v quy lut ca t nhin, ng thi m nhc cn c nhng quy lut ring bt ngun t tnh cht c bit ca n. Tnh cht c bit ca m nhc l bn cht thi gian. Ti sao chng ta li c th ni nh vy? Bi m nhc c trnh by, pht trin qua thi gian th hin s tin trin ca ni dung hnh tng (hnh tng y l cc nhn vt s kin trong thi gian bi ht ra i.v.v) m nhc thng qua nhng m thanh mang tnh nhc da trn hai yu t c bn l giai iu v tit tu c t chc mt cch cht ch to thnh nhng h thng c logic th hin hnh tng ni dung nht nh nhng tnh cm sinh ng, su sc ca con ngi. Mt tc phm ngh thut m nhc c tnh ngh thut cao bao gi cng cha ng mt ni dung su sc. th hin nhng ni dung ny cc tc gi la chn nhng hnh thc ph hp,in hnh ko trng lp. S c o ca mi hnh thc ko phi l ngu nhin, l kt qu ca ni dung khch quan biu hin bng phng tin ca ngn ng m nhc. Mi tc phm m nhc l sn phm ca tng thi i lch s nht nh c sinh ra trong nhng iu kin kinh t x hi c th. Cc tc phm ca cc nhc s ni ting phn nh trong tc phm ca mnh bng phng php ny hay phng php khc nhng khuynh hng

tin b ca thi i. Nhng tc phm y c gi tr bt dit, c tc ng tr li con ngi vn ti ci p ci thin. Mun phn tch c mt tc phm m nhc d nh nht nh mt bi ht tp th, mt ln iu dn ca, dn v cho ti cc tc phm c quy m ln nh mt bn giao hng, mt v nhc kch... i hi c s hiu bit rng, ton din. Ngoi nhng hiu bit chung v lch s x hi cn c cc kin thc v mn l thuyt m nhc c bn, ha m, phc iu, tnh nng nhc c, phi dn nhc, lch s m nhc, m hc m nhc... Phn tch mt tc phm ngh thut trc ht phi nghin cu ton din,tng hp nhiu vn trong mt phm vi rng ca nhiu vn , ko ch gii hn v cu trc ca tc phm y. Pht hin ni dung v ngha ngh thut ca tc phm l cng vic chnh ca phn tch. Vic tm hiu ni dung,hnh thc ca 1 tc phm cn da trn cc yu t, cc phng php din t c bn ca m nhc : giai iu, ha m, tit tu, nhp , cng , m sc, cch cu to... ng thi cn da trn phng php din t ch m nhc v nhng nguyn tc pht trin ch . Phn tch mt tc phm m nhc cn bt u t nhng nhn xt tng qut,ton b n tng chng, tng phn chi tit nh hn, kt hp mi kha cnh trong ton b. C tc phm nhn b ngoi c th c dng dp v hnh thc chung l ging nhau nhng khi phn tch cc phn nh hn,chi tit hn theo tng phng php din t c bn ca m nhc li c nhng im khc bit th hin tnh cch sng to ring ca tng nh son nhc. Trong qu trnh phn tch ta s dng phg php so snh. Phn tch ni ti mt tc phm m nhc nn kt hp vi phn tch so snh. C th so snh cc tc phm ca cng mt tc phm.hoc tc phm ca cc tc gi khc cng thi. Phng php so snh s pht hin thy ng nt in hnh khng nh mt phong cch mt th loi, ng thi cn xc nh chnh xc tnh in hnh, c o ca mi tc phm. Trong qu trnh phn tch tc phm vic nghin cu cc ch m nhc ca tc phm rt quan trng. Bi ch m nhc cha ng s trn thut, gii thiu hnh tng tc phm v nhng mi lin quan chung ca chng trong qu trnh pht trin. Khng ch phn tch ch m nhc mt cch t m, chi tit dng trn thut u tin, m cn tm hiu s pht trin, bin ii qua cc nguyn tc khc nhau trong mi lin quan chung khng nh ni dung hnh tng v hnh thc ca tc phm. Cng cn bit thm phn bit thut ng hnh thc m nhc theo ngha rng v ngha hp. Bi phn tch ti vit v gi n cc bn c s dng thut ng hnh thc m nhc theo ngha hp- l qu trnh cha ng cc phn, cc ch ca tc phm. Trn c s nhng qu trnh y, cc hnh thc m nhc mu mc khc nhau c khng nh. II. Nh ng Ph ng Php Di n T Trong m Nh c L G? Giai iu, Tit tu, Tit lut, Nhp , Cng , m sc, m vc, Cch cu to .v.v. to thnh h thng ton din phc tp. 1. Giai i u 1.1 Giai i u - Giai iu l mi tng quan v cao thp, di ngn ca m thanh c mi quan h v ha m, iu tnh. Khi phn tch mt tc phm m nhc ta cn ch c bit vo phn tch m iu. m iu c biu hin bng qung. Giai iu c to nn bi cc qung (i ln hoc i xung, i ngang hay ln sng...) Khi xem xt cc qung cn t chng trong mi lin quan n mt s tc phng php din t khc nh iu tnh, nhp iu, nhp , cng ...

Phn tch li tin hnh giai iu giai iu tin hnh ln sng, gm nhng tin hnh i ln i xung, ln lt thng bng ln nhau. Bc i lin bc l dng chnh ca s chuyn ng to cho giai iu nhp nhng, tri chy. Sau mt bc nhy ngc hng, sau 1 bc nhy xa li c nhng bc tin hnh lin bc in y vo khong trng do bc nhy to nn. 1.2 Cch ti n hnh cao c a giai i u C 3 bc nhy khc nhau. - Bc nhy tun t : l cch ghp t m n ti m kia bng qung ng m hoc qung 2 lin bc (2T, 2t) + C khi i ln

+ C khi i xung

+ C khi i ngang

+ C khi c ghp vi nhau bng ton qung 2 th lc ny giai iu tr thnh nhng chui cromatich ngn hoc di (dng cho kh nhc ) + C khi c ghp vi nhau bng qung 2T thng thng ch ghp hai qung 2Trng, i khi 3. Cn nhiu hn s gy nn s hn lon v iu tnh v to nn nhng qung nghch n trong giai iu. *Thng giai iu c tin hnh xen k gia qung 2Trng v qung 2th. * Bc nhy tun t l c s ca giai iu phng ty, cn trong m nhc phng ng vi cc iu thc ng cung (ni chung ko c qung 2 th ) th li ni tip kt hp gia qung 2 trng v qung 3 th c th coi l bc nhy tun t. - Bc nhy cch qung l cch ghp t m n ti m kia bng qung nhy (3, 4, 5, 6, 7, 8.v.v.) + i khi nhy c qung rng ngoi qung 8 + i kh nhy c qung nghch 7 th 5 gim Cha thy c tc gi no dng bc nhy cc qung nghch 4tng v 7trng. Cc qung nhy trong giai iu cng c ngha khng n nh nh nhng hp m nghch trong li tin hnh ha m. Nn n cng i hi phi c chun b v gii quyt. + Chun b bc nhy trc n, giai iu phi tin hnh bnh n (i ngang hoc qung 2 lin bc ), nu cng l bc nhy th phi ngc hng. + Gii quyt bc nhy sau n giai iu li phi bnh n tr li. Nu li nhy na th cng ngc hng.

+ Bc nhy qung 4 trc n c chun b bng bc nhy tun t. Sau n c gii quyt cng bng bc nhy tun t. + Bc nhy qung 8 trc n c chun b bng bc nhy qung 4 ngc hng sung n cng c nhy bng bc nhy qung 3 ngc hng. + Qung 5 gim ch c 1 cch gii quyt l tun t bng mt qung 2 th. + Qung 4 ng c khi nhy c lin tc cng hng hoc ngc hng. V n l mt qung c bn ca m nhc phng ng. + Qung 7 th i vi m nhc phng ty l mt qung nghch t dng, Nhng trong m nhc phng ng li l mt qung nhy ph bin c tin hnh thng xuyn trong giai iu ca dn ca v trong ca khc mi. - Bc nhy hp m gii l cch ghp t m n ti m kia bng cc nt nm trong hp m ba. Do vy giai iu c th tin hnh bng nhng bc nhaayrcungf hng vi nhau min l nhng bc nhy bao gm nhng nt nm trong hp m 3. Cch gii quyt l phi theo tng hp m mt ch khng phi chun b v gii quyt tng qung mt. 1.3 Giai i u c b n l giai iu c nhng bc nhy hoc nhng qung nghch m n tr hon khng gii quyt ngay sau i n khi xut hin mt s nt khc ri mi gii quyt, tao nn 2 b cng tn ti trong giai iu( dn trong m nhc phc iu,lm m nhc d pht trin to iu kin thng nht trong kt cu cc phn ca mt tc phm.

Ti t t u 2. Ti t T u - Giai iu bt ngun t ting ni m phng v ngh thut ha ting ni. Tit tu bt ngun t ng tc. - Tit tu khng ch l nhn t ca ng nt giai iu m cn c ngha c lp. Tit tu l mt trong nhng phng php din t quan trng ca m nhc c pht trin rt sm khi giai iu v iu thc cn cha hnh thnh. Tit tu lin quan cht ch ti ngn ng, c vi hi th cng nh cc hot ng ca con ngi. Tit tu tn ti trong mt s lnh vc ca ngh thut nh th ca, hi ha, kin trc... Theo ngha hp, tit tu ch s lin tc c t chc v di ngn ca m thanh. Theo ngha rng tit tu l mi tng quan v thi gian gia cc phn ca hnh thc gia cc chng trong tc phm gm nhiu chng. Khi xt s chuyn ng ca tit tu cho ta mt nhn xt l s thay i t nhng nt c gi tr trng di hn n nhng nt c gi tr trng ngn hn c tip nhn nh s tng cng s cng thng, tch cc, sinh ng v ngc li s thay i t nt ngn n c trng di hn lm gim bt tnh tch cc S chuyn ng ca tit tu c lin quan v cao trong giai iu. Nhng bc nhy trong nt giai iu tng ng vi s chuyn ng ca nhng nt c trng ngn hn v nhng nt c trng di hn (c th coi l bc nhy tit tu). S chuyn ng dn dn trong ng nt giai iu ph hp vi chuyn ng cn bng ca tit tu. Sau 1 bc nhy trong ng nt giai iu tip n s in y bc nhy tng t sau nhng bc tit tu c o, in hnh sc nhn, tip theo l s chuyn ng cn bng ca tit tu. in hnh nht l cch tin hnh kt ca cc c cu m nhc... 2.1 nh ngha : Tit tu kt hp vi cao cc m to nn nhc lm cho m nhc c tnh cm, c tnh cch, c c im. 2.2 Ti t t u n i ti p cc m l cc ni tip cc m bng thi giai ngn vang (trng ) ca chng - Khng c quy nh no bt buc v kt hp gia cc m c trng

- Kt hp cc m c trng ngn mc tam mc t th kt hp lin tc v xen k vi cc m c trng trung bnh trong ca khc. V ging ht ngi c th nh li pht m chnh xc vi cc trng ngn, cn kh nhc th khng hn ch. - Cc m c trng ngn hn biu hin ng so vi cc m c trng di hn biu hin tnh. V th cc m c trng di hn thng lm im ta cho cc m c trng ngn hn. l trng m - Khng ging cao d c tn s rung chnh xc trng ch l tng i, khng bt buc tng hnh nt phi c thi gian rung quy l bao nhiu. N ph thuc vo nhp ca m nhc. N cn ph thuc vo s th hin tnh cm ca ngi biu din m nhc. - m thanh c rung cng cao ( cc m trn cao ) th thi gian rung cng ngn (trng ngn ) do m nhc cng i ln th thng thng tit tu cc m c trng cng ngn li. khi m nhc cng i xung th tit tu cng chm li. Nu giai iu m nhc i ln m tit tu cng chm li th gy ra mt s mu thun cng thng i hi phi gii quyt v b cu. y chnh l mt im m cc nhc s li dng to nn nhng im cao tro trong tc phm ca mnh. 2.3 Ti t lu t - L s lun phin gia phch mnh v phch nh. Tit lut l hnh thc cao ca t chc tit tu. Phc mnh l im ta c chc nng dn dt, cn phch nh c chc nng ph thuc Trong m nhc hnh thnh 2 dng chnh ca tit lut * Tit lut nghim khc (tit tu thun ) v tr trng m khng thay i trong cc nhp ca loi nhp no * Tit lut t do : v tr trng m thay i gy nn phch o v nghch. 2.4 Trong giai iu, trong cc kt cu m nhc.(an nhc, cu nhc, tit nhc) khng phi lc no tit tu cng lin tc, m c tng mch ta c th ngt ra c. C th dng s ch nhp ghi s ngt mch tit tu m nhc trong khi phn tch. 2.5 Hnh ti t t u S kt hp cc trng trong tit tu c mun hnh mun v. Nhng n trong kt hp ngu nhin lin min, m c s trng lp, nhc li c chu k di ngn. Nhng chu k ngn din ra to nn nhng hnh ging nhau v tit tu gi l hnh tit tu. Hnh tit tu l hnh thc bn ngoi ca tit tu nhng ng mt vai tr rt c ngha trong tc phm m nhc(hnh tit tu + cao cc m) m m hnh l nhng nhc to nn ni dung ca tc phm m nhc. Hnh tit tu cng l mt biu hin v tnh t chc ca tit tu. 2.6 Ti t t u n i ti p k t c u m nh c Tit tu khng phi ch c mt ngha hp l s ni tip cc m m cn c c ngha rng ca n l s ni tip cc kt cu m nhc. Nh mt ngi nh phi c nhiu vin gch gn vi nhau thnh bc tng :nhiu bc tng ghp li thnh cn phng, nhiu cn phng vi nhau thnh ngi nh. Mt tc phm m nhc cng vy, mc d ngn hay di cng phi gm c nhiu b phn c gn vi nhau. Nhiu m hnh gn vi nhau thnh tit nhc. Nhiu tit nhc gn vi nhau thnh cu nhc. Nhiu cu nhc gn vi nhau thnh on nhc. .V.V. l nhng kt cu m nhc. Trong xy dng ngi ta dng vi va xi mng gn kt cu xy dng li thnh ngi nh. Cn trong m nhc ngi ta dng tit tu gn cc kt cu m nhc li vi nhau thnh tc phm m nhc.

Ha m 3. Ha m Ha m l mt trong nhng phng php din t quan trng nht l ng lc to thnh hnh thc m nhc v gp phn to nn s tng phn gia cc hnh tng. Ba kha cnh quan trng nht ca m ha m

+ B xung v lm r cho giai iu + To mu sc + Cng nng S thay thng xuyn ca ha m lm cho giai diu c tnh cng thng, bt bnh n. Khi nhc li giai iu hoc mt phn no ca hnh thc nu thay i s lm giai iu hoc phn no ca hnh thc c mu sc sng ti khc nhau. Tnh cng nng l bn cht quan trng nht khi nghin cu lm dn ha m ca tc phm. Cng nng to nn s thng nht gia cc phn, trnh by mt qu trnh sinh ng trong s pht trin ca hnh thc. Tnh cng nng theo ngha hp l th hin s i chi tng phn gia cc hp m ch v cc hp m khc. Theo ngha rng tnh cng nng l s trnh by mi quan h gia cc iu tnh. *nh ngha : Ha thanh l s hi ha m thanh, hi ha gia cc m theo chiu ngang (l giai iu) v theo chiu dc (l cc hp m ) hi ha gia cc kt cu ca m nhc (gia cc tit nhc, cu nhc, on nhc... vi nhau) v hi ha trong ton b tc phm. 3.1 Ha thanh trong c u t o c a giai i u Nh nghin cu trong phn giai iu. Cch tin hnh cao ca giai iu, cc bc nhy cng l mt quy lut ca ha thanh to nn s hi ha trong giai iu. Giai iu cng l mt quy lut c bn ca ha thanh trong cu ta giai iu. V giai iu no cng phi vit trn mt ging nht nh. Cao cc m ni tip nhau khng phi ngu nhin, m phi theo quy lut ty thuc. m n ht m kia. m ny ph thuc vo m khc Tt c cc m trong mt ging iu no u phi ph thuc vo mt m ch. m ch ch o v chi phi cc m khc. Cc m khc i vi m ch, mi m li c mt chc nng ring, mt s ph thuc khc. Tt c nhng th to nn s hi ha m thanh trong giai iu. N phc v cho ni dung m nhc lc cng thng, lc n nh, lc pht trin, lc ngng ngh.v.v. Tng m c nhng v tr v tc dng nht nh trong vic cu to giai iu. + m I (m ch ): n nh thng ch xut hin lc m u v khi kt thc trong bi (gia cu ) t khi xut hin. Nu c xut hin cng l nhng m lt nhng v tr ph khng phi trng m + m V (m t ) l mt m trng tm trng mt ging. N l mt m chun. C v tr quan trng sau m ch. N v m ch hnh thnh trc ca ging. N l mt m tng i khng n nh. N thng l m ly tin vo ch lc m u v kt thc. N cn l m trung gian tin hnh i ln hoc i xung ni tip cc m, lm cho giai iu hi ha hp l. V vy trong mt giai iu th m V xut hin nhiu ln v thng xuyn so vi m I. N cn l m hay dng kt thc mt kt cu m nhc. + m IV (h t ) cng l m c tm quan trng trong mt ging iu (sau m V). N cng l mt m khng n nh. Nhng so vi m V th n iu ha hn. V khi ln n gp m V khi i xung n gp m III. N ng vai tr iu ha gia s n nh ca m t s n nh ca m ch. V vy trong giai iu thng xuyn xut hin trc v sau m t, trc kh xut hin m ch. * C khi n chun b cho m V xut hin khi gy s bt n nh t ngt. * C khi n xut hin lc bt u cu th 2 hoc on th 2 cng lm nhim v iu ha trc khi m t xut hin v ch * N cng l nt bn l dng bin m i ging cho giai iu. +m III (m trung ) l mt m xc nh r ging trng hay ging th. V vy n thng xut hin u v cui ca giai iu xc nh r giai iu ny ging trng hay ging th * m III cn nhim v thay i sc thi cho giai iu khi i ln hay i xung(th thnh trng, trng thnh th ). Khi n thay i giai iu th sc thi thay i ngay, tuy cc m khc vn gi nguyn trn cng mt m ch. + m VII (m dn-dn ln)l m khng n nh dng chun b v ch, n ph thuc m

bc V. + m II (m dn xung ) l mt m ph ph thuc vo m bc IV to nn iu ha gia cc m t v m ch,lc ph thuc vo m V to nn s n nh tng i so vi m t. N cng l mt m ht v ch (tuy khng mnh bng m VII) nn cng thng c dng cho m ch v kt. + m VI( h trung)cng l mt m ph lc ph thuc vo m IV to s iu ha gia m t v m ch lc ph thuc vo m ch ng vai tr thay th tm thi. * Trong ca khc thng thng n chun b cho m V xut hin khi gy mt n nh t ngt. * N thng hay xut hin u mt kt cu sau ca tc phm m nhc lm nhim v iu ha gia hai kt cu. 3.2 Ha thanh trong k t c u tc ph m Nh mc trn ta bit bt c tc phm m nhc no cng c vit trn mt ging iu nht nh (tr cc tc phm ca trng phi phi iu tnh) -T mt ging iu nht nh, hnh thnh nhng hp m phc v cho kt cu ca m nhc. Cc hp m chnh Bc I hp m ch (T,t) Bc IV hp m h t (S,s) Bc V hp m t D Cc h thng chc nng ph thuc Hp m ch c cc hp m ph thuc : DTIII, TSVI Hp m h t c cc hp m ph thuc : SII. TSVI Hp m t c cc hp m ph thuc : DTIII, DVII * Trong kt cu m nhc khi kt cu kt on thng c nh du bng nhng hp m chnh D hoc T. Kt cu D kt on T. Trong ni b cu nhc khng phi lc no giai iu cng trn mt nn ha thanh ch hoc t, m n cng c s tin hnh lun chuyn ha thanh. Mi khi mt nn ha thanh mi xut hin u nh du mt kt cu m nhc (hoc kt thc,hoc bt u mt kt cu m nhc). Trong tc phm m nhc khng phi tc phm no cng ch c vit trn mt ging, m c khi cn chuyn ging (chuyn t ging ny sang ging khc v d t C thnh F), chuyn iu (iu tnh mang tnh th hay tnh trng v du t Am sang A). - Mi khi chuyn ging chuyn iu cng c s thay i kt cu m nhc (kt thc hoc bt u mt kt cu ) - Trong cc tc phm ln c kt cu phc tp nhiu on nhiu chng th ha thanh ng vai tr quan trng hng u trong cu to tc phm. N gp phn quyt nh trong vic phn chia tc phm va r rng va mch lc trong kt cu, va thng nht ton b tc phm. va hi ha thun tai gip ngi nghe hiu thu c tc phm. Chuyn ging, chuyn iu trong tc phm khng ty tin m phi tun theo nhng quy lut nht nh( nhng quy lut ha thanh, ni tip, lin kt cc hp m, quy lut chuyn ging, chuyn iu .v.v.)\

Nh ng nhn t khc B. Nh ng nhn t khc. Ngoi 3 nhn t ch yu l: giai iu, tit tu, ho thanh, cn c cc nhn t khc: 1. m s c: L nhng mu sc ca m thanh, n ph thuc vo ngun gc m thanh pht ra. - m sc gm 2 loi cn bn khc nhau: + m sc ging ngi. + m sc nhc kh. - m sc khng ph thuc vo mt c cu logic nh tit tu, iu thc. - m sc c mi quan h n mt s phng php din t c bit l giai iu. 2. Nh p . Nhp c mi lin quan cht ch n tit tu, tit lut v cc nhn t ny to nn s chuyn ng ca m nhc. Tit tu xc nh v thi gian gia cc m, cn nhp lin quan n tnh

cht, n hnh tng v tnh th loi ca tc phm m nhc. Cc nh son nhc dng i rt quan tm la chn nhp chnh xc cho tng ch , tng on nhc v tng tc phm. 3. T c . Tc l quy nh c th v s chuyn dng ca mt n v tit tu theo n v thi gian l 1 pht. Gia nhp v tc c s lin quan cht ch vi nhau v khng c mt bn nhc m nhp chm v tc nhanh c v ngc li. 4. C ng . Cng l phng php din t, xc nh mnh, nh ca m thanh v lin quan cht ch ti s chuyn ng ca giai iu. Khi m thanh th hin vi cng mnh thng biu hin s cng thng, tch cc v ngc li s bnh n, m . Do vy la chn cng thch hp cho tng giai iu, tng on, tng phn l mt trong nhng kha cnh quan trng cho s biu hin ca m nhc lm cho ni dung ca tc phm c biu l r rng. Vic s dng nhc cng cn quan tm ti cc m hn ca nhc c nht l nhc c hi cng nh m hn ca tng ging ht. 5. m v c. m vc thng lin quan ti giai iu v m sc, trong ton b phng php din t c bn ca m nhc m vc mc th 2 i khi n li v tr th nht. m vc cn lin quan n m sc nh m sc ca tng loi ging ht v m sc ca cc nhc kh nht l kn hi. S tng phn v m vc gp phn cho s pht trin ca tc phm, c bit c cu trc cc hnh thc ln, phc tp. 6. Cch c u t o. L phng php sp t m thanh trong tc phm m nhc gm cc b ring bit c phn thnh hai dng c bn l mt b v nhiu b. Cch cu to 1 b c 03 kiu khc nhau: + B n. + B ng m. + Tng i trong mt vi qung tm. - Cch cu to nhiu b c phn thnh 03 kiu: + Ch (homophonie) + B tng (heterophonie) + Phc iu (polyphonie) *, Ch gm 1 b dn dt cn cc b khc c ngha ph thuc vi tnh cht m. *, B tng: gm nhiu b trong c mt b vi ngha dn dt nhiu b khc trnh by bin ho, ho li nhng m iu in hnh nht ca b chnh. *, Phc iu: l dng nhiu b phc tp nht, cc b u pht trin v c lp, cu to phc iu c hai kiu chnh l m phng v tng phn. Trong m phng tt c cc b c ho li t mt b v cng l cht liu ch theo mt trt t nht nh. Trong phc iu tng phn cc b l nhng ng nt giai iu c lp, tng phn v ni dung. Trong thc t cu to nhiu b cn c tnh hn hp. Cch cu to cn ph thuc vo tnh cht c bit v th li ca tc phm. Cu to trong tc phm m nhc v trong nhiu trng hp c gi lin tc trong mt phn ln ca hnh thc.

Ch m nh c III. Ch m nh c. Nhng nguyn tc pht trin trong hnh thc m nhc: 1. Ch m nh c. Mt tc phm m nhc l mt th thng nht. Hnh thc m nhc l mt qu trnh tin trin theo thi gian v ph thuc vo nhng quy lut, cc nguyn tc nht nh. - Nhng quy lut v nguyn tc pht trin trong hnh thc m nhc c tnh tng i , khng nn hiu mt cch cng nhc, c nh nh mt cng thc vnh cu. - S pht hin nhng quy lut, nguyn tc ny c th trn c s cht liu cu trc tn ti trong mi tc phm, cha ng nhng ng nt trong s pht trin. C s hin thc l ch

m nhc, l t duy, s b cc v cu trc v tnh in hnh r rng ca hnh tng. - Ch m nhc l nhng yu t chnh dn dt v chi phi bc pht trin trong tc phm m nhc. Bi vy vic tm hiu ni dung ch , cht lng cu trc v hnh tng ch c ngha rt ln trong vic phn tch m nhc ton din. - Tc phm m nhc c th c mt hay mt vi ch . - Ch m nhc l mt khi phc tp, tng hp thng nht mt vi kha cnh nh c im ca cm xc, hnh tng, tnh cht c bit v th li v nhng ng nt dn tc c o. - Tnh in hnh v th loi ca ch m nhc l mt kha cnh quan trng ca hnh tng m nhc, nu phn tch chnh xc s pht hin ni dung tc phm. - Khun kh v cu trc ca ch m nhc rt khc nhau t mt vi nhp n mt s nhp ty thuc vo vai tr, chc nng ca ch trong ton b dn sng tc cng nh ty thuc vo phong cch v th loi ca tc phm. - Ch m nhc phc iu thng cu trc ngn, gn gng. * m hnh ch o cng l ch khun kh ngn, c o, rnh mch, gi vai tr nn tng cho s pht trin ca nhng tc phm giao hng trong m nhc sn khu ln. - Trong qu trnh pht trin cc yu t ca m hnh ch o c bin i hnh dng nhng vn gi c nt in hnh, nht to tnh thng nht cho tc phm. - Cc giai on ca s pht trin m ht nhn ch - Ch ch iu c th c hnh thnh t mt ht nhn hoc mt vi ht nhn v chng c gi l ng nht. - Ch m nhc gm vi ht nhn tng phn gia chng c gi l tng phn. - Phn tch t m ch m nhc ca tc phm c ngha quan trng quyt nh cho vic phn tch ton b, ng thi cn tm nhng ng nt chnh ca phng php sng to v t duy m nhc vn c ca nh son nhc. - Mt ch m nhc cao trnh by mt c cu phc tp v biu hiu t duy m nhc hon thin. - Ch l nn tng ca ton b tc phm v tri qua mt vi giai on ca s pht trin + Giai on u: cha ng s trn thut, i khi nhc li ch cng c thm. + Giai on pht trin: cc ch c thay i, pht trin, cng c khi xut hin thm mi lin quan n ch mi. + Giai on kt: khng nh nhng ng nt hnh tng c bn ca tc phm bng vic ha li ch nguyn dng hoc thay i. 2. Nh ng nguyn t c pht tri n trong hnh th c m nh c. Hnh thc m nhc l mt qu trnh tin trin theo thi gian, cht liu ch tip nhn s pht trin, thay i di nh hng ca cc nguyn tc nht nh. Nhng nguyn tc ny l nhng yu t dn dt cht liu ch , hot ng v iu chnh s pht trin ca chng trong cc giai on ring bit. Mt vi nguyn tc c bn, tng hp nht l: - Nguyn tc nhc li gm nhc li nguyn dng v nhc li thay i. - Nguyn tc bin i m iu gm bin i cht liu c v xut hin cht liu ch mi tng phn (tng phn i chiu, tng phn b sung v tng phn hon ton) - Nguyn tc ti hin. + Nhc li l mt trong nhng nguyn tc c bn tng hp nht ca s pht trin cht liu ch . Trong giai on u ca hu ht cc dng hnh thc m nhc, ch thng nhc li, cn trong khun kh ca chnh ch thng nhc li ht nhn ca ch . Nhc li l nguyn tc c nhim v khng nh cht liu ch v cng c mt cch chc chn hn trong thc. - Nhc li nguyn dng l ch hay phn no t cht liu ch gi nguyn v cu trc v di. - Nhc li thay i: ni bt bi tnh sinh ng ln hn khng ch cng c trn thut m cn tng cng y nhanh qu trnh m nhc n giai on mi. *, i mi m iu l mt trong nhng nguyn tc to thnh dng ca hnh thc c dng

trong cc hnh thc m nhc n gin v phc tp. Qu trnh thay i m iu c thc hin bng nhiu cch thc khc nhau: a. Qua s bi n i c a ch t li u ch c. - Ngha l cht liu ch s c bin i qua pht trin (hoc nguyn tc pht trin ) - Khi nhc li khng th thay i mt cch c bn cu trc cht liu ch , th pht trin l nguyn tc bin i ch mt cch cn bn, pht hin ni dung v nhng kha cnh mi cn cha bc l khi trn thut. Pht trin thc hin trc tin giai on pht trin ca hnh thc, ni bt u qu trnh cng thng nht trong bin i cht liu. Pht trin to ra mc cao t ngt ca s cng thng qua s x l cht liu ch , ha li kiu m phng v qua vic s dng cc th php a dng v ha m, phc iu cng nh cc th php khc. b. Qua s xu t hi n ch t li u ch m i ho c nh ng hnh ng t ng ph n. - Vai tr ca s tng phn l cn bn trong ngh thut m nhc cng nh trong cc loi hnh ngh thut khc. Thiu n s khng th to ra nhng hnh tng phc tp v phn nh nhng hin tng sung t sng ng v kch tnh. Hnh ng tng phn trong hnh thc m nhc c mc khc nhau trong th hin ty thuc nhim v ngh thut v phm vi ca tnh kch m nhc. Hnh thnh mt vi dng tng phn nh: + Tng phn i chiu (so snh)- s i chiu tng phn trc tip ca cc phn hon thin tng i ln hay nh trong hnh thc. + Tng phn b sung- hai ch hoc hai phn ca hnh thc b sung cho nhau v tip nhn nh hai kha cnh ca mt tm trng hnh tng- cm xc. + Tng phn cng ngun- hai ch , trong ch ny c sinh ra t cng ngun gc ca ch kia. c. i m i m i u b ng cch t ng h p ch t li u ch d m i v i vi c pht tri n ch t li u ch c. Dng tng hp i mi m iu pht hin ra nhng kh nng mi, hp dn cho s pht trin ca hnh thc m nhc. + Ti hin- tr v cht liu ch c, mt trong nhng nguyn tc to thnh hnh thc vi nhiu hiu qu rng ri ca hnh ng. Nh ti hin gp phn trc tip giai on kt to nn s cn bng, n nh. Tr li cht liu ch c, to im ta trong thc, khng nh bn cht ca ni dung. Ti hin trong nhiu trng hp c bit khi phn trc pht trin cng thng nht- phn trung tm ca hnh thc, ti hin phc hi li cho cn bng v n nh. Ngoi nhng nguyn tc trnh by trn trong thc t cn c th tn ti nhng nguyn tc khc ty thuc vo tng trng phi, phong cch tc gi. Ngi nghin cu cn c thi khch quan xem xt phn tch t m nu ra c nhng g l mi trong tng tc phm.

Nh ng nguyn t c pht tri n trong hnh th c m nh c 2. Nh ng nguyn t c pht tri n trong hnh th c m nh c . Hnh thc m nhc l mt qu trnh tin trin theo thi gian, cht liu ch tip nhn s pht trin, thay i di nh hng ca cc nguyn tc nht nh. Nhng nguyn tc ny l nhng yu t dn dt cht liu ch , hot ng v iu chnh s pht trin ca chng trong cc giai on ring bit. Mt vi nguyn tc c bn, tng hp nht l: - Nguyn tc nhc li gm nhc li nguyn dng v nhc li thay i. - Nguyn tc bin i m iu gm bin i cht liu c v xut hin cht liu ch mi tng phn (tng phn i chiu, tng phn b sung v tng phn hon ton) - Nguyn tc ti hin. + Nhc li l mt trong nhng nguyn tc c bn tng hp nht ca s pht trin cht liu ch . Trong giai on u ca hu ht cc dng hnh thc m nhc, ch thng nhc li, cn trong khun kh ca chnh ch thng nhc li ht nhn ca ch . Nhc li l nguyn tc c nhim v khng nh cht liu ch v cng c mt cch chc chn hn trong thc.

- Nhc li nguyn dng l ch hay phn no t cht liu ch gi nguyn v cu trc v di. - Nhc li thay i: ni bt bi tnh sinh ng ln hn khng ch cng c trn thut m cn tng cng y nhanh qu trnh m nhc n giai on mi. *, i mi m iu l mt trong nhng nguyn tc to thnh dng ca hnh thc c dng trong cc hnh thc m nhc n gin v phc tp. Qu trnh thay i m iu c thc hin bng nhiu cch thc khc nhau: a. Qua s bi n i c a ch t li u ch c. - Ngha l cht liu ch s c bin i qua pht trin (hoc nguyn tc pht trin ) - Khi nhc li khng th thay i mt cch c bn cu trc cht liu ch , th pht trin l nguyn tc bin i ch mt cch cn bn, pht hin ni dung v nhng kha cnh mi cn cha bc l khi trn thut. Pht trin thc hin trc tin giai on pht trin ca hnh thc, ni bt u qu trnh cng thng nht trong bin i cht liu. Pht trin to ra mc cao t ngt ca s cng thng qua s x l cht liu ch , ha li kiu m phng v qua vic s dng cc th php a dng v ha m, phc iu cng nh cc th php khc. b. Qua s xu t hi n ch t li u ch m i ho c nh ng hnh ng t ng ph n. - Vai tr ca s tng phn l cn bn trong ngh thut m nhc cng nh trong cc loi hnh ngh thut khc. Thiu n s khng th to ra nhng hnh tng phc tp v phn nh nhng hin tng sung t sng ng v kch tnh. Hnh ng tng phn trong hnh thc m nhc c mc khc nhau trong th hin ty thuc nhim v ngh thut v phm vi ca tnh kch m nhc. Hnh thnh mt vi dng tng phn nh: + Tng phn i chiu (so snh)- s i chiu tng phn trc tip ca cc phn hon thin tng i ln hay nh trong hnh thc. + Tng phn b sung- hai ch hoc hai phn ca hnh thc b sung cho nhau v tip nhn nh hai kha cnh ca mt tm trng hnh tng- cm xc. + Tng phn cng ngun- hai ch , trong ch ny c sinh ra t cng ngun gc ca ch kia. c. i m i m i u b ng cch t ng h p ch t li u ch d m i v i vi c pht tri n ch t li u ch c . Dng tng hp i mi m iu pht hin ra nhng kh nng mi, hp dn cho s pht trin ca hnh thc m nhc. + Ti hin- tr v cht liu ch c, mt trong nhng nguyn tc to thnh hnh thc vi nhiu hiu qu rng ri ca hnh ng. Nh ti hin gp phn trc tip giai on kt to nn s cn bng, n nh. Tr li cht liu ch c, to im ta trong thc, khng nh bn cht ca ni dung. Ti hin trong nhiu trng hp c bit khi phn trc pht trin cng thng nht- phn trung tm ca hnh thc, ti hin phc hi li cho cn bng v n nh. Ngoi nhng nguyn tc trnh by trn trong thc t cn c th tn ti nhng nguyn tc khc ty thuc vo tng trng phi, phong cch tc gi. Ngi nghin cu cn c thi khch quan xem xt phn tch t m nu ra c nhng g l mi trong tng tc phm. IV. Ch c nng t ng ph n c a hnh th c. Ngoi chc nng logic nh trnh by mc III, cc giai on c bn pht trin ch trong hnh thc m nhc tn ti c chc nng cu trc: phn m u, phn trnh by, phn gia, phn ti hin v phn kt. Cc phn ca hnh thc khng tn ti ring bit m chng ph thuc ln nhau, thng nht trong ton b dn sng tc chung. Phn trnh by, phn gia v phn ti hin l nhng phn chnh ca hnh thc m nhc. Cc phn m u, ni tip v kt phc thuc vo cc phn chnh v trong nhiu trng hp c ngha ph thuc, i khi nhng hnh thc c khun kh nh hn khng c cc phn ny. C phn m u thc hin chc nng ca trung tm, dn dt bc pht trin tip theo trong hnh thc. 1. Ph n m u.

Phn m u c chc nng chun b cho s xut hin ca phn chnh ca hnh thc m nhc. Ni bt vi tnh cht khng n nh, thiu hnh thnh cu trc v s hon thin hng ti phn tip theo. Phn m u c th khng c lp v ch m lin quan n cht liu ch cc phn tip theo. Phn m u c ch c lp, khng lin quan n cht liu ch ca cc phn tip theo ca hnh thc. 2. Ph n trnh by . Phn trnh by l phn chnh ca hnh thc, cha ng s trn thut u tin ca cht liu ch . Hnh thnh cu trc r rng, n nh thng nht ch v iu tnh; m bo tnh tp trung ca cc yu t hnh ng c bn; gp phn lm ni bt cht liu ch chnh nhn thc d dng hn. phn ny, hn ch thp nht cc cht liu ch . Tuy nhin cng gp mt s trng hp phn trnh by va trn thut cht liu u tin ch va pht trin mc nht nh. Phn trnh by c th cu trc khc nhau ty thuc vo ni dung ch . Phn trnh by n gin cha ng mt ch v pht trin ha m ch mt iu tnh. Phn trnh by c th cu trc phc tp hn v cha ng mt vi ch , mi ch lin quan n mt iu tnh thch hp. Trong m nhc ng i tn ti vic phn tch tnh thng nht iu tnh mt cch r rng hn, trong mt s tc phm ng i khng ph thuc vo s thiu vng ca nhn t iu tnh trung tm, trong nhiu trng hp vn gi c cht lng phn trnh by. 3. Ph n n i ti p . Ni tip lin kt hai ch hoc hai phn chnh ca hnh thc, c chc nng dn dt, hng s pht trin cng nh chun b iu tnh, ch ti phn tip theo; ni bt vi tnh cht khng n nh v ha m, khng c cu trc hon thin v khng c lp v ch . Trong nhiu trng hp np tip pht trin nhng nhn t ch xut hin trc. Ni tip c th rt ngn khng pht trin m ch l mi quan h chuyn ging gia hai ch . Trong mt s trng hp sinh ra s pht trin cng thng vi ng nt khng n nh, chuyn n cc iu tnh xa. Kiu ni tip ny in hnh trong cc hnh thc m nhc phc tp s cp chi tit hnh thc rondo, sonate. 4. Ph n gi a. Phn gia l trung tm ca cc dng hnh thc m nhc. Ph thuc vo ni dung ch , phn gia thng c hai dng chnh: a. Pht tri n - da trn c s bin i cht liu t phn trnh by. Dng ny khng n nh v ha m, cu trc v pht trin cng thng. hnh thc m nhc phc tp nh hnh thc sonate, phn gia bin i su sc cht liu ch , dn ti xut hin ng nt hnh tng mi v c gi l phn pht trin. S pht trin ca dng ny c thc hin bng nhiu phng tin a dng bin i cht liu ch : x l cht liu, cc phn ring bit tip nhn pht trin cng thng, c lp i khi chuyn dch, pht trin m phng cc nhn t ch ; xut hin cht liu ch mi hn hp. pht trin lin quan ti s cng thng v ha m, chuyn n cc iu tnh xa. Pht trin l mu cao nht ca phn gia phn pht trin, xut hin cc qu trnh phc tp lin quan ti s thay i cu trc hnh tng m nhc. b. T ng ph n - cha ng cht liu ch mi to ra s tng phn ch mnh m, in hnh phn gia tng phn l hnh thnh cu trc v n nh iu tnh (tnh n nh l tng i bi cn ph thuc vo iu tnh chnh ca cc phn bao quanh phn gia tng phn) Mt s trng hp phn gia l tng hp ng nt pht trin cht liu ch c vi s xut hin ch mi. 5. Ph n ti hi n . Phn ti hin l phn chnh ca hnh thc, trong c phc hi li cht liu ch c bn. Ti hin thc hin chc nng hon thin v to ra s thng nht ch v iu tnh trong hnh thc m nhc. S tr v cht liu ch c bn phn ti hin khng nh trong nhn thc nh mt thi im quan trng trong s pht trin ton b hnh tng- ch . Trong nhiu mu mc ca m nhc c in s tr v cht liu ch c trng hp vi s

phc hi iu tnh chnh. Cng c trng hp khng trng hp m phn ti hin bt u iu tnh ph thuc, sau mi chuyn n iu tnh chnh. Phn ti hin c th phc hi cht liu ch c bn khng thay i gi l ti hin nguyn dng. Khi phn ti hin pht trin bin i n mc cao ca s cng thng, kt qu l cht liu ch i vo bc mi ca s pht trin, dng ny gi l dng ti hin ng. i khi phn ti hin cn phc hi c cht liu ch phn gia to thnh s tng hp mi tng quan gia cht liu phn gia vi cht liu phn trnh by gi l ti hin tng hp. Xut hin nhng du hiu ti hin sm phn gia ca hnh thc gi l ti hin gi, ti hin gi lun iu tnh ph thuc, l thi im n nh nht thi trong pht trin ca phn gia. 6. Ph n k t. Phn kt thc hin chc nng tm tt, khi qut trong hnh thc n nhc. Thng thng phn ny tm tt nhng ng nt chnh cht liu ch , kt thc pht trin, to ra s n nh cn bng hon ton. Trong mt s trng hp phn kt khng ch khi qut ng nt cht liu ch m cn tm tt c nhng thi im quan trng, cn bn ca s pht trin, em n gi tr mi trong ni dung hnh tng- ch . Nhng hnh thc m nhc ln, phc tp phn kt c tri qua cc bc, c th pht trin b sung cht liu vi ng nt khng n nh. Bc vo phn trung tm ca phn kt pht trin ln, to n tng cho mi lin quan mi ca s xung t nhng trong nhng trng hp tng t, trung tm pht trin ca phn kt bt u bc n nh, trong l kt y hoc m tr tc trn bc ch sau l khng n nh dn ti s cng thng.

S phn chia trong hnh th c m nh c. Ng t, c c u, ph n. mtip, ti t nh c, c u trc V. S phn chia trong hnh th c m nh c. Ng t, c c u, ph n. mtip, ti t nh c, c u trc cu giai i u. 1. S phn chia trong hnh th c m nh c. Ng t, c c u, ph n. Hnh thc m nhc trnh by h thng ton b hnh tng ch . ng thi trong cn tn ti s phn chia thnh cc b phn ring bit, to ra thi im chia ct nht thi ca chuyn ng. S phn chia y tng t nh trong ngn ng cng nh trong th ca, nh vy m vic biu hin tr nn r rng, cn trong nhn thc cc chi tit ring bit ni bt hn. Trong hnh thc m nhc tn ti hai khuynh hng tng phn v ng thi chng li b sung cho nhau: cu trc tng phn v qu trnh. Khuynh hng cu trc tng phn c biu hin qua vic phn chia to ra tnh r rng trong logic. Cn khuynh hng ca cc yu t tng phn i hi tnh lin tc ca dng chy thi gian. S phn chia l biu hin r trong khuynh hng cu trc ca hnh thc m nhc. N to ra hiu qu ni bt c tnh t chc logic ca cu trc tc phm Phn chia hnh thc m nhc thnh tng b phn ring bit v ranh gii gia chng xut hin s ngng ngh, chuyn ng. S ngng ngh tm thi c gi l ngt. a. Ngt phn chia hnh thc thnh tng b phn, cha ng mc khc nhau v s hon thin ca nhn thc. b. C cu l mt b phn ca hnh thc, c mc nh hn v tnh c lp v s hon thin. C cu khng thc hin chc nng logic c lp hoc chc nng cu trc trong hnh thc m nhc. c. Phn l mt b phn ln hn ca hnh thc, c tnh hon thin tng i v thc hin chc nng cu trc c lp. 2. Mtip, ti t nh c, cu nh c. a. Mtip. Mtip l c cu nh nht vi tnh hon thin ca t duy, l mt t m bao quanh mt phch mnh. Ngoi tnh t nhin ca m lut mtip lun cha ng s phong ph v giai iu hoc tnh in hnh v nhp iu hay tnh cht c bit v ha m. Mtip l ht nhn c bn ca ch , c vai tr dn dt s pht trin trong ton b hnh thc. Gii hn ca mtip khng khng nh bng vch nhp, c mtip chim trn khun kh nhp, c mtip li tri qua vch nhp. Khng nh gii hn ca mtip cn phi ph hp vi tnh cht c th ca quy lut v s

khng n nh ca m nhc tm n im ta khng phi l thi im trc m thi im sau. Do vy, nhng m c trng ngn phch yu lun hng ti m phch mnh sau c gi tr trng di hn lin kt chng trong mt mtip. b. Ti t nh c. Tit nhc gm vi mtip (t nht l hai) c tnh c lp v hon thin nht nh; c m iu phong ph hn mtip, c khun kh ln hn v c lin kt theo mi tng quan ca ni dung. Trong tit nhc thng c mt mtip tri bt hn v khng phi tit nhc no cng bao gm nhng mtip ging nhau m cn c nhng tit nhc gm nhng mtip tng t hoc nhng mtip khc nhau. C tit nhc phn thnh tng mtip nhng cng c nhng tit nhc khng phn thnh mtip c. c. Cu nh c. Cu nhc gm mt vi tit nhc (t nht l hai), cu nhc biu hin t duy tng i hon thin, to ra im chia ct thi gin trong ng nt chung pht trin ca on nhc. Cu nhc th hin t duy m nhc tng i hon thin bi ranh gii gia chng c th xut hin chuyn bin t ngt v pht trin ha m cng nh xut hin ging song song. 3. C u trc cu giai i u. Trong khun kh ca cu nhc cng nh ca on nhc xut hin mi tng quan xc nh in hnh gia cc mtip, tit nhc m trong l thuyt nghin cu hin may gi l cu trc cu gia iu. Trn c s c coi l nhn t quyt nh vic nhc li c tnh chu k ca c cu vi s lng, mtip v tit nhc. Chng lin quan ti s thay i khun kh ca c cu, ti s pht trin ca giai iu, ha m v vi mi tng quan nhp iu. a. Tnh chu k ca cu trc. - Tnh chu k l dng cu trc giai iu n gin nht, da trn c s lin tip ca hai hay nhiu hn nhng c cu nh nhau v khun kh. - Tnh chu k to ra s r rng trong cu trc v gy n tng trong nhn thc. Tnh chu k c th phc tp hn v cha ng nhm gm hai c cu. b. Tnh tng phn ca cu trc. *. Tng hp: - Tng hp l cu trc gm hai yu t. Yu t th nht c tnh chu k ca hai c cu, cn yu t th hai khng c tnh chu k. - Tng hp to kh nng tp trung ch , cho s cn bng v n nh trong cu trc. *. Chia nh: Chia nh trong cu trc cu giai iu bao gm mt c cu ln hn khng phn chia c, tip theo l hai hoc nhiu hn nhng c cu nh hn ging nhau hoc gn ging nhau.

Ph n th hai Hnh th c m nh c Ph n th hai Hnh th c m nh c

I. o n nh c. 1. nh ngha, s chung: on nhc l hnh thc trn thut ca t duy m nhc hon thin v pht trin, l mt hnh thc m nhc nh nht. Cha ng mc cao ca tnh thng nht ch v iu tnh, cao tro chung v tnh tp trung ln ca s pht trin. S thng nht ch th hin tnh khi qut ca ni dung giai iu, tit tu, ca ni dung mtip v cc phng tin din t khc na, trong c c tnh thng nht cu to. S thng nht iu tnh c biu hin bng tin hnh kt hon ton cui on iu tnh lc bt u hoc iu tnh chuyn iu. L hnh thc ca t duy m nhc, on nhc xut hin trong giai on cao tro ca s pht trin ngh thut m nhc; khi m cc phng tin giai iu, tit tu hnh thnh, pht trin; mi quan h chc nng ca khong cch cng nh c s tng quan gia cc yu t c a vo t chc ni ti ca on nhc. Mi tng quan v ha m trong on nhc c th c tin hnh nh sau: - on nhc trong cng mt iu tnh, c ngha on nhc c bt u v kt thc ch trong mt iu tnh.

- on nhc chuyn iu- kt thc mt iu tnh khc. on nhc chuyn iu thng c kt thc iu tnh chuyn iu gn hoc chuyn sang iu tnh song song. 2. Cc d ng o n nh c. Cc dng cu trc on nhc rt phong ph, a dng nhng c th sp xp thnh mt s mu mc, in hnh nht. a. o n nh c v i c u trc nh c l i . on nhc trong nhiu trng hp gm hai cu nhc trong c cu nhc th hai trnh by nhc li cu nhc th nht. Cu th nht kt na, cu th hai kt trn hon ton. on nhc vi cu trc nhc li c sinh ra trong th loi nhy ma v hnh khc, i hi tnh thng nht chuyn ng, lin quan ti tnh chu k ca giai iu- tit tu, bao trm v thng nht hai cu. on nhc vi cu trc nhc li trong nhiu trng hp xut hin mi tng h trong li tin hnh kt cu nhc nh sau: - Cu th nht cha ng ng nt chuyn ng t bc ch n bc t, cn cu th hai t bc t ti bc ch: T-D D-T. - Cu th nht kt bc t, tip theo cu th hai bc h t lc u: T-D S-T - Cu th nht c xu hng ng v hiu qu ca bc h t. - Cu th nht kt hp m bc h t. - i khi cn gp cc cu trong on nhc cu trc c nhc li c tin hnh kt cu nh nhau. b. o n nh c v i c u trc khng nh c l i: Dng on nhc vi cu trc khng nhc li c th cha ng hai cu nhc tng phn v ni dung, c khi cu th hai trnh by pht trin nhn t m nhc t cu th nht. on nhc vi cu trc khng nhc li ni bt bng tnh lin tc trong s pht trin. Trong on nhc vi cu trc nhc li c phn bit bng tnh chu k to ra s n nh, cn bng trong mch chuyn ng, cn on nhc vi cu trc khng nhc li thiu tnh chu k nn sinh ra s lin tc khng ngng v chuyn ng hng ti. on nhc vi cu trc nhc li nhn mnh khuynh hng tp trung ch , cn on nhc vi cu trc khng nhc li trong nhiu trng hp ni bt bng tnh phong ph v ni dung m iu, mtip. c. o n nh c v i ba cu nh c. on nhc vi ba cu nhc thng t gp hn. Cu trc ca dng ny to kh nng cho mi tng quan a dng gia cc cu, thng thng hai cu u tng phn vi nhau v cch tin hnh giai iu, tit tu v cch tin hnh kt cu gia chng. d. o n nh c khng phn cu. on nhc khng phn thnh cu c nt chuyn ng ca mt giai iu, thiu s tng phn tit tu v to trong s nhn thc s hon chnh qua tin hanh kt trn cui on nhc. e. o n nh c ph c t p. on nhc phc tp bao gm hai on nhc ging nhau v ni dung ch nhng cui mi on c tin hnh kt trn hon ton cc iu tnh khc nhau. Trong thc hnh phn tch nhiu khi ta cn gp cu trc on nhc khng kt trn hon ton o cui on. Cng c trng hp on nhc c th kt khng phn ngt. C th gp on nhc pht trin khng n nh. on nhc c pht trin trong qu trnh chung ca s pht trin ch trong khun kh ca nhng nhng hnh thc ln hn. 3. ng D ng. Trong thc hnh ngh thut on nhc c hai cch s dng cn bn - on nhac trnh by. on nhc trnh by l on nhc phc v cho s trn thut cht liu c bn ca ch trong khun kh ca nhng hnh thc m nhc ln hn. - Hnh thc m nhc c lp. L on nhc khng ch trn thut ch m cn pht trin ng k, trong xut hin h thng hnh tng c lp, hon thin. Cc qu trnh trong on nhc l hnh thc m nhc c lp c khun kh pht trin v c lp hn. Thng thng cu th nht trn thut cht liu ch c bn, cn cu th hai c phn nhc li v pht trin cao tro. Cui on trong mt s

trng hp c hnh thnh phn kt pht trin mnh m thc hin vai tr ca giai on kt thc. on nhc l hnh thc nhc c lp c s dng rng ri nh nhng khc nhc n nh nhn, ca khc qun chng, ca khc thiu nhi v c nhng ca khc ngh thut, ca khc hp xng, c bit hnh thc s ln nhng bi ca. Nhng ca khc u th hin mt hnh tng m nhc khng phc tp lm nhng c tnh khi qut cao. on nhc nm trong phn c bn ca hnh thc phin khc, l phn chnh. Ty thuc vo s lng phin khc trong li ca cng nh t tnh c th thay i i cht trong khun kh ca m nhc, ng nt giai iu , cc phng tin ha m, tit tu v facture; N em vo hnh thc phin khc yu t bin tu m trong l thuyt hin nay gi l hnh thc phin khc bin tu. 4. Vi hi n t ng c bi t trong c u trc o n nh c. on nhc l t duy m nhc hon thin c phn bit bi t chc c th trong cu trc ni ti ca mnh. Chng b ph thuc bi nhng yu t v thi gian, nguyn tc v lnh vc nhp iu. C cu trong thnh phn on nhc to thnh hai dng tng quan c bn : cn phng (vng vn) v khng cn phng (khng vung vn). a. o n nh c cn ph ng. L on nhc trong c con s cha ng v kch c s nhp. Kt cu cn phng lin quan n nhy ma v hnh tng hnh khc trn nn tng vi mch chuyn ng c tnh chu k. Tuy nhin tnh cn phng khng phi l nguyn tc tng hp, c bit trong cu trc m nhc. N l mt trong t chc ni ti ca on nhc v cn c nhng cch cu trc a dng v phc tp hn. Tnh cn phng gip nhn thc d dng nhng li gy cm gic u n, my mc. Khi ph v li cu trc cn phng to ra nhng kh nng mi trong biu hin nh s dn tri, ca xng vi tnh cht t do, tri chy hn trong nhn thc m nhc b. o n nh c khng cn ph ng. L mi tng quan gia cc b phn ca on nhc nh cu nhc, tit nhc, mtp khng cn bng v kch c L tng phn t nhin vi tnh cht cn i , nghim khc, khuyng hng khc phc s cn i. Vic khc phc to ra kh nng th hin rng ri, kha cnh ngu hng t do v phong ph ca t duy su sc, phn nh ngng khuynh hng c bit, Nhng hnh tng sinh ng, khc bit vi tnh cn bng * Tnh khng cn phng c hnh thnh t cc phng php khc nhau. - Cu trc hnh thnh t cn phng - Tnh khng cn phng c th xut hin qua li tin hnh kt gi gia hai cu nhc, nhp cui cng ca c cu trc trng hp vi nhp u tin ca c cu tip theo - khc phc cu trc cn phng ngi ta s dng kt b sung tr thnh cu trc khng cn phng. - Thay i nhp thng xuyn hoc cc ch hnh thnh t cht liu dn gian. c. Nh c l i c a o n nh c. Ngha l nhc li nguyn dng hoc nhc li thay i c tnh bin tu.

Hnh th c hai o n n. II. Hnh thc hai on n. 1 nh ngha. S chung. a. Hnh th c hai o n n l hnh th c g m c hai ph n, m i ph n khng v t qu ph m vi o n nh c v c bi u th nh sau: AB ___________________ ____________________ Phn th nht Phn th hai b. Hnh th c hai o n n khng ti hi n. Hnh thc hai on n khng ti hin phn thnh hai dng: + Hai on n pht trin. + Hai on n tng phn. 2. Ch c nng t ng ph n

Mi phn trong hnh thc hai on n c chc nng cu trc khc nhau. Phn th nht gi chc nng l phn trnh by, trn thut ch v thng cu trc hnh thc mt on n c nhc li. Cui on thng kt hon ton iu tnh chnh hoc chuyn sang iu tnh t. Phn th hai c chc nng phc tp hn v ty thc vo cu trc ca phn ny m hnh thc hai on n phn thnh hai dng c bn: + Hai on n ti hin. + Hai on n khng ti hin. 3. Cc d ng c u trc. * Hnh th c hai o n n ti hi n. Gm hai phn, mi phn l hnh thc mt on n trong phn th hai th hin chc nng phc tp. Na u phn th hai l phn gia ca hnh thc, c tnh tng phn nht nh qua vic pht trin cht liu ch t phn th nht hoc xut hin ch mi. Na sau phn th hai ha li cht liu ch ca phn th nht trong khun kh ca cu nhc v l phn ti hin ca hnh thc. Phn th nht (a) Phn th hai (b) on nhc trnh by Cu mt Phn gia Cu hai Phn ti hin Hnh thc hai on n ti hin cha ng cc giai on logic cn bn: trn thut, pht trin, kt. hnh thc ny nu phn gia xut hin cht liu ch mi to ra kh nng cho s pht trin nhng hnh tng phn khng phc tp lm. * Hai on n pht trin l hnh thc gm c hai phn, phn th nht l on trnh by. Phn th hai pht trin cht liu ch t phn th nht, thc hin chc nng pht trin tip tc. Trong thc hnh phn tch ta thy hnh thc hai on n pht trin c s thng nht v cht liu ch nn i khi phn th hai c khun kh vt hn phn trnh by. * Hai on n tng phn l hnh thc gm hai phn khc nhau v ni dung ch , mi phn l on nhc thc hin chc nng khc nhau. Phn th nht gi chc nng trnh by cn phn th hai va to ra s tng phn ng thi cn thc hin chc nng kt ca hnh thc. S tng phn gia hai phn biu hin thng qua cc phng tin din t ca giai iu, tit tu, ha m thc hin ni dung ch khc bit nhng vn c tnh thng nht chung ca mt hnh thc m nhc mt vi chi tit no . Tnh thng nht th hin r trong s tr v iu tnh chnh trong cui cu th hai ca phn hai. 4. Cc ph n ph . S nh c l i t ng ph n. Trong hnh thc hai on n ngoi phn chnh c th cn cc phn ph nh m u, ni tip, kt. Cc phn ph c chc nng lin kt cc phn chnh gp phn hon chnh hnh thc m nhc. Cc phn chnh ca hnh thc hai on n c th c nhc li tng phn nguyn dng c ghi nh sau: 5. ng d ng. Hnh thc hai on n dng xy dng ch cho nhng hnh thc ln hn n nh ch ca hnh thc rondo, bin tu, cc ch trong phn trnh by ca hnh thc sonate v mt phn ca hnh thc ba on phc.

Hnh th c ba o n n. III. Hnh th c ba o n n. 1. nh ngha, s chung . Hnh thc ba on n gm ba phn, mi phn khng vt qu khun kh mt on nhc. Mi phn ca hnh thc c chc nng c lp, trnh by, phn gia, ti hin:
a b a' Trnh by Phn gia Ti hin

Hnh thc ba on n c mi lin quan logic vi hnh thc hai on n ti hin. Trong hnh thc hai on n ti hin nu cu th nht ca hai on c m rng pht trin thnh mt on nhc c lp v c bit quan trng l cu ti hin ca on hai sau khi ha li cu no ca on mt, tip tc m rng khun kh tr thnh on nhc c lp, khi y s tr thnh hnh thc ba on n. V vy hnh thc ba on n c sinh ra t hnh thc hai on n c ti hin. Trong thc hnh phn tch tc phm c trng hp mi tng quan v khun kh gia cc phn ca hnh thc khng tng ng v s lng, cn phi tm ra hng loi s khng nh ca phn ti hin nh ha li cht liu ch , s hnh thnh mi tng quan cu trc nh mt on nhc. 2. Ch c nng t ng ph n, cc d ng c u trc. Mi phn ca hnh thc ba on n c chc nng c lp: trnh by, phn gia, ti hin. a. Ph n th nh t (o n a) Phn th nht ca hnh thc ba on n l on nhc trnh by, thng kt thc iu tnh chnh hoc chuyn n iu tnh t hoc iu tnh bc III. b. Ph n gi a (o n b) Ty thuc vo ni dung ca phn gia m hnh thc ba on n c phn thnh hai dng c bn: - Pht trin: khi phn gia pht trin cht liu t phn th nht - Tng phn: khi phn gia cha ng cht liu ca ch mi. * Hnh thc ba on n pht trin. Hnh thc ba on n pht trin c s dng rng ri trong th loi nhc ng v thanh nhc. Dng ny ni bt bng tnh tp trung ch , c tnh cn bng cu trc v trong mt s trng hp phn gia ca hnh thc c th pht trin cng thng cht liu ch , lin quan ti s thay i ca c im hnh tng. Phn gia ca hnh thc ba on n pht trin in hnh vi tnh khng n nh v cu trc, v iu tnh v tnh cng thng rt ln ca qu trnh. i mi cht liu ch c thc hin bng cc phng php khc nhau trong nhng mu mc c in ph bin nht l chia ct cht liu ph hp vi cc qu trnh chuyn iu. c. Ph n ti hi n. Phn ti hin ca hnh thc ba on n c th c thc hin nh sau: - Ha li cht liu ch ca phn th nht khng thay i. - Ha li c thay i cht liu ch ca phn th nht trong tng quan v facture. - Thay i dn ha m ca cht liu ch so vi phn trnh by to thnh phn ti hin c ng lc. [B]3. Cc ph n ph , s nh c l i t ng ph n . a. Cc phn ph trong hnh thc ba on n[/B]. Ngoi ba phn chnh, hnh thc ba on n c th c cc phn ph: m u, ni tip, kt. b. S nh c l i t ng ph n c a hnh th c ba o n n. Cng nh mt s hnh thc khc, hnh thc ba on n c th c nhc li tng phn. Thng thng phn trnh by c nhc li ring, sau phn gia v phn ti hin c nhc li lin nhau: Trnh by Phn gia Ti hin aba Vic nhc li phn gia cng vi phn ti hin khng phi ngu nhin, c bit dng cu trc hnh thc ba on n pht trin; bi cn l mi lin h logic gia hnh thc ba on n vi hnh thc hai on n ti hin. i khi phn th nht ca hnh thc khng nhc li m ch nhc li phn gia v phn ti hin: Mi ln nhc li c th nguyn dng nhng cng c th nhc li c thay i. 4. ng d ng.

Hnh thc ba on n c s dng rng ri cho tc phm kh nhc, trong cc concerto cho nhc c c tu v dn nhc, chng hai thng l chng nhc c tnh tr tnh nn c tc phm chng ny c cu trc hnh thc ba on n. Hnh thc ba on n cn dng cu trc mt phn ca hnh thc ba on phc, ch ca hnh thc rondo, hnh thc sonate.

Hnh th c hai v ba o n ph c. IV. Hnh th c hai o n ph c. 1. nh ngha- s chung. Hnh thc hai on phc gm c hai phn, mi phn l hnh thc hai on n hoc ba on n. Hnh thc hai on phc c ngun gc t th li Rhapsodie, cc th loi Ballade, fantaisie v nhng bi ht th c hai phn tng phn, c phn bit c v mi tng quan ca nhp :
AYB Chm Nhanh (tnh cht nhy ma) Hnh thc hai on nhc phc thng vit cho tc phm thanh nhc. 2. Cu trc. Hnh thc hai on phc thng gp hai dng cu trc chnh: * Dng th nht da trn s i chiu ca cc phn tng phn mnh trong s khc bit r rng v nhp . Dng ny dng ph bin trong nhc kch th hin tnh cch ca nhn vt lin quan n cc kha cnh, cm xc ni tm khc nhau. S tng phn gia hai phn c biu hin rt mnh trong mi tng quan v nhp , trong khi dn iu tnh c s cn xng r rng, l nhn t thng nht quan trng cng vi phn kt ngn cha ng cht liu ch t phn th nht: A B Coda a-b-b1a C-dur-H-dur a-a1 H-dur-C-dur * Dng th hai ca hnh thc hai on phc l mi lin quan mnh m gia cc phn. iu thng gp trong cc khc nhc c c im tit tu "motor". Mi lin quan gia hai phn i khi dn n s xut hin ca tnh cht ti hin trong khun kh ca phn hai: A Ni B a-a1-b a-ba1 Dn iu tnh rt sinh ng, ph hp vi s tm ti th hin ca nh son nhc. Tnh thng nht ca ton hnh thc c tng cng t mu sc, th loi dn tc r nt ca cht liu ch v s thng nht ca phng tin cu to dn nhc. V. Hnh th c ba o n ph c. 1. nh ngha, s chung. Hnh thc ba on phc l hnh thc ba phn ti hin, trong hai phn u v cui, cng mt cht liu ch l hnh thc hai on n hoc v on n; cn phn gia c cu trc tng phn vi hai phn u v phn cui; thng vit hnh thc hai on n, ba on n, i khi l on nhc hoc l mt on pht trin t do khng n nh S chung ca hnh thc ba on phc l: A Ni B Phn th nht - Hai on n - Ba on n Phn gia

Hai on n Ba on n on nhc hay on nhc pht trin t do Phn ti hin Hai on n Ba on n

Theo tng quan s chung ca hnh thc ba on phc l gn vi hnh thc ba on n tng phn. Tng cng m rng khun kh ca s tng phn v phc tp ha trong cu trc cc phn ca hnh thc l hin tng in hnh cho giai on lch s mi hn ca s pht trin m nhc. Kt qu ca khuynh hng dn ti s hnh thnh ca s hnh thc ba on phc. Hnh mu sm nht ca hnh thc ba on phc trong t khc c c hnh thnh trong vic thng nht ca cc iu nhy lin kt trong t khc gm phn th nht c ti hin li. 2. C u trc t ng ph n. a. Ph n th nh t. Phn th nht ca hnh thc ba on phc c in l thng nht ch . in hnh nht l hnh thc hai on n hoc ba on n pht trin. Cui phn th nht c kt hon ton iu tnh chnh, to ra s ngng ngh su sc ranh gii vi phn th hai- phn gia ca hnh thc. i khi phn th nht ca hnh thc ba on phc vit hnh thc ba on n tng phn. Phn th nht ca hnh thc ba on phc thng bt u v kin thc iu tnh chnh, tuy nhin c vi trng hp phn ny kt thc iu tnh ph thuc. b. Ph n th hai. Phn th hai phn gia ca hnh thc ba on phc bc vo giai on i chiu tng phn vi hai phn u v phn cui. S i chiu tng phn l nguyn tc cn bn trong cu trc ca hnh thc ba on phc, c s dng cc phng php a dng. C th thay i cch cu to, thay i m vc xut hin a dng giai iu mi. * Tng phn gia tnh cht pht trin tch cc, sinh ng vi tnh cht yn tnh. * Tng phn gia tnh cht hnh khc tang l bi thng vi tnh cht em du, qun lng. * Nu l tc phm vit cho dn nhacjphaanf th hai lun c s thay i v m sc. * cc mu c in sau ny, phn th hai thng chuyn sang iu tnh ph thuc hng h t. Phn th hai ca hnh thc ba on phc c th thay i v gam v c ghi l " Maggrore", " Minoro" hoc cc tc phm c hn c ghi " Alternativo" (lun phin). Phn th hai ca hnh thc ba on phc c hai dng c bn. * Dng trio. Ni bt ca dng Trio trong phn hai ca hnh thc ba on phc l hnh thnh cu trc v nh iu tnh. Cha ng cht liu ch mi tng phn v vit hnh thc hai on n. * Dng on chen (pisode) Phn gia l on chen c ngha l khng hnh thnh cu trc v khng n nh iu tnh d s dng cht liu mi hay pht trin cht liu c t phn th nht. c. Ph n ti hi n Phn ti hin ca hnh thc 3 on phc trong cc mu c in l tip ngay sau phn gia khng cn chun b. l tnh quy lut v bc nhy v in y bc nhy theo ngha rng. Trong 3 on phc khi xut hin phn Trio to ra bc nhy trong s so snh tng phn vi phn th nht, cn ni tip n phn ti hin l s in y bc nhy. Phn ti hin trong hnh thc 3 on phc cng nh mi phn ti hin trong m nhc c th nguyn dng hoc thay i. Trong nhiu mu mc c in, phn ti hin l nguyn dng phn th nht nn ch cn ghi " Da Capo al Fine ". Phn ti hin thay i n gin nht l b bt s nhc li cc on n trong tng phn. S thay i su sc hn trong phn ti hin c a thm vo trong cht liu m nhc, to

nn hai dng thay i c bn l thay i bin tu v thay i pht trin. Phn ti hin c ha li kiu thay i bin tu vn gi li cu trc nh phn th nht. Phn ti hin thay i pht trin l a dng. Thng thng s thay i pht trin th hin on cui ca phn ti hin. Nhng cng c trng hp s thay i din ra trong ton b phn ti hin, ngay t thi im u. Thay i pht trin trong phn ti hin dn ti m rng khun kh , thay i dn ha m, facture to nn tnh cht sinh ng. 3. CC PH N PH M u, ni tip, coda. Phn m u di ngn ty tc phm. Ch l tng phn vi ch tc phm hoc c lin quan n ch chnh ca tc phm, chun b cho phn chnh. Vai tr ca coda l c bit quan trng to tnh cht kt thc nh s n nh v ha thanh. 4. NH NG THAY I TRONG C U TRC HNH TH C 3 O N PH C Hnh thc 3 on phc tip nhn pht trin rng ri qua cc thi k ca m nhc lng mn, hin i. Mi quan h gia cc phn chnh cng nh ni dung pht trin ch cng nh thay i. Mi phn ca hnh thc c th vit hnh thc 3 on n tng phn v cha ng ch khc loi , i t vi mu mc c in. Trong mt vi tc phm lng mn c khuynh hng lm du s tng phn i chiu ranh gii gia phn th nht v phn th hai. i khi khng c du ngh v phn th hai khng phn r ranh gii vi phn th nht m c chuyn tip ngay. Nhng cu trc ny c s gii thch cho s i mi nguyn tc c bn trong cu trc ca hnh thc ba on phc. Gia phn th nht v phn trio c ni tip cn gia phn trio v phn ti hin l tng phn i chiu. Cc phn ca hnh thc ba on phc trong mt s tc phm cn c phc tp ha cc phn bng nhiu phng php sng to khc nhau. * Phc tp ha nhng phn u v phn cui. Phn u v phn cui c vit hnh thc sonat. Phn u v cui vit hnh thc ba on phc. Phn u v phn cui vit hnh thc bin tu. * Phc tp ha phn gia. Phc tp ha bng cch tng cng thnh phn cc on. Mnh gi mt bi phn tch tc phm m nhc bn xem dm nh! PH N M U Trng phi m nhc c in Vin hnh thnh na sau th k XVIII ti th Vin ca nc o, k tha s hng thnh ca nn m nhc , Php, c th k XVII - XVIII li c nh sng ca cuc i cch mng t sn ri chiu - bi th n m ra mt trang s mi ca ngh thut m nhc. Trng phi ngh thut ny c quan h cht ch vi cuc cch mng t sn Php vi ch ngha duy l ca phi Bch khoa ca th k nh sng. Trng phi m nhc c in Vin t c thnh tu rc r trong khong na th k, cng vi nhng tn tui ln i vo lch s m nhc th gii nh Gluck, Haydn, Mozart, Beethoven,... nhng nhc s c in Vin gp phn hon thin nhng hnh thc m nhc ln nh: Nhc kch, giao hng, t tu, c bit l hnh thc sonata - l th loi m nhc vit cho n phm solo hoc 1 nhc c khc solo c m bng n phm. th k trc, sonata c s dng nhng kt cu n gin nhng Haydn, Mozart v c bit l Beeethoven th hin mt cch sng to trong nhiu kit tc. Khun mu ca mt sonata, cng vi nhng nguyn tc ca hnh thc sonata tr thnh chun mc ca mi thi i, t l nn tng cc nhc s sng tc nhiu hnh thc m nhc ln. Mt trong nhng nhc s c cng ln gp phn hon thin hnh thc sonata l nhc s thin ti ngi c Ludwig van Beethoven (1770 - 1827), l ngi i din cui cng - ngi hon thin trng phi m nhc c in thnh Vienna, a trng phi m nhc ny ln nh cao chi li v kt thc bng mt du chm trn chnh, ng cng chnh l ngi t nn mng u tin cho m nhc lng mn sau ny. Sinh ra trong mt gia nh c truyn thng m nhc, ng

ni v cha u l nhng nhc s c ti, song vi ti nng thin bm v ngh lc hc hi phi thng, Beethoven c nhng ng gp v i vo tin trnh pht trin ca m nhc c in th gii. Beethoven em n cho th gii m nhc mt phong cch mi, phong cch anh hng ca rc la v trn ngp tinh thn tranh u, vn ti t do cng nhng cch tn v i. Vi s ci cch mnh m v ni dung ln hnh thc, hu ht cc th loi m nhc nh sonata, concerto v giao hng, Beethoven u li du n thin ti ca mnh. C cuc i ca ng thc s l bn anh hng ca ca mt con ngi c ngh lc phi thng vt qua mi kh khn, th thch v chin thng bnh tt. Trong sut cuc i hot ng m nhc, Beethoven li khi lng tc phm s vi rt nhiu cc th loi nh: giao hng, xonat, cc th loi nhc thnh phng. C th l 9 bn giao hng, 32 sonata cho piano, 10 sonata cho violon, 5 cngxect cho piano, 1 cngxect cho violon, 16 t tu n dy, v nhc kch Fieli, nhiu tc phm nhc sn khu nh Ecmng, Prmt v rt nhiu cc tc phm cho thanh nhc v cc loi nhc c. Beethoven c bit ch n th loi sonata cho piano , ng vit tt c 32 bn v c nhiu sng to trong lnh vc ny. Beethoven lm r phn trin khai c cu cc ch , phn tch v tng hp cc nt u tranh kch tnh, mnh m to nn phn trung tm ca tc phm. Beethoven cn sng to ra phn Coda (phn kt) vi nhim v l tng kt tc phm bng nhng nt chm ph y r nt. Sonata l mt c cu, trong cha ng nhiu ch , hnh tng m nhc tng phn, c tn dng to kch tnh. Mi tc phm c th c 3 hoc 4 chng, trong chng 1 thng vit hnh thc sonata allegro; chng 2 l chng chm andante; chng 3 l chng menuet (sau ny Beethoven thay bng chng Scherzo); chng 4 l sonata hoc rondo sonata. Trong cc tc phm sonata cho piano ca Beeethoven, ng vn dng rt hiu qu cc hnh thc m nhc c bit l hnh thc ba on phc c ng s dng trong chng 3 ca mt s tc phm. Nhm phc v cho mn hc Phn tch tc phm m nhc vi ni dung tm hiu v hnh thc ba on phc, cng vi nim yu thch i vi m nhc ca Beethoven, ti chn tm hiu v phn tch ch ng 3 trong tc ph m sonata cho piano s 7 c a nh c s thin ti Beethoven . Bn sonata piano s 7 ca Beethoven l mt trong s nhiu tc phm tiu biu ca ng c vit hnh thc sonata 4 chng trong chng 3 l chng Minuetto hnh thc ba on phc, tc phm ny c vit giai on u thi k c in, l mt khc nhc trm lng xen ln vi nhng xung t kch tnh cng thng, n c th hin trong cu trc, ho thanh v c giai iu. Trong m nhc ca Beeethoven, hnh thc ba on phc t ti nh cao, c th tr thnh mt tc phm c lp vi kh nng biu t cao. Hnh th c ba o n ph c l hnh thc ca tc phm m nhc c cu to bng ba phn: Phn th nht l phn trnh by c hnh thc nh nht l hai on hoc ba on n; Phn th hai l phn pht trin; Phn th ba l phn ti hin; Phn th hai phi tng phn vi phn th nht v phn th ba. Hnh thc ba on phc c nhiu dng song u c cu trc ba phn ring bit A B A. - Phn th nht - phn trnh by (Phn A): phn ny thng c hnh thc hai hoc ba on n, trnh by nhng nhn t ch o to nn ni dung m nhc ca tc phm nh m hnh ch , ho thanh, tit tu,... v phi c t nht hai ch . - Phn th hai - phn pht trin (Phn B): phn ny c pht trin t do, c th l hnh thc hai, ba on n; c th l hnh thc mt on phc; c th l hnh thc mt on ch v cc bin tu; c th ch l nhng on chen (spisode) khng thnh cu, khng thnh on. - Phn th ba - phn ti hin (Phn A): c th ti hin nguyn si c phn th nht; c th ti hin mt on v pht trin them kt; c th ch ti hin m hnh nhc ri pht trin thm kt. PH N PHN TCH Chng III sonata piano s 7 ca Beethoven c vit hnh thc ba on phc, nhp 3/4, ging D-dur c chuyn iu sang ging G-dur. Cu trc gm 3 phn: A - B - A, c phn B l phn Trio, tnh cht v khc ti vui trong phn th ba (A) c ti hin nguyn dng phn th nht (A) kt (phn ti hin tnh):

[IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/05/clip_image001.gif[/IMG][IMG]file:///C:/DOCUME %7E1/NghiaVD/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/05/clip_image002.gif[/IMG] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/05/clip_image003.gif[/IMG][IMG]file:///C:/DOCUME %7E1/NghiaVD/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/05/clip_image004.gif[/IMG] Phn trnh by (Phn A) gm 54 nhp c vit ging D-dur, hnh thc 3 on n c phn kt b sung (a - : b - a - kt b sung : ). Phn pht trin (Phn B) gm 32 nhp, c vit ging G-dur (phn chuyn iu), hnh thc 2 on n c ti hin (a - a). Phn ti hin (Phn A): l phn ti hin nguyn dng phn trnh by (A) ca tc phm (nhc li nguyn si). S CU TRC CA TC PHM Ph n A:

[TR] [TD]a [/TD] [TD]b [/TD] [TD]a [/TD] [TD]Coda [/TD] [/TR] [TR] [TD]32n x (16n) x (16n) [/TD] [TD]16n [/TD] [TD]11n [/TD]

[TD]11n [/TD] [/TR] [TR] [TD]T/D-dur T/D-dur [/TD] [TD]T/D-dur [/TD] [TD]T/D-dur [/TD] [TD]T/D-dur [/TD] [/TR]

Ph n B:

[TR] [TD]a [/TD] [TD]a [/TD] [/TR] [TR] [TD]16n y (8n) z (8n) [/TD] [TD]16n

y (8n) z (8n) [/TD] [/TR] [TR] [TD]T/G-dur D7/G-dur [/TD] [TD]T/G-dur D7/D-dur [/TD] [/TR]

[IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/05/clip_image003.gif[/IMG][IMG]file:///C:/DOCUME %7E1/NghiaVD/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/05/clip_image002.gif[/IMG] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/05/clip_image005.gif[/IMG][IMG]file:///C:/DOCUME %7E1/NghiaVD/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/05/clip_image002.gif[/IMG]*Ph n trnh by (Ph n A): Phn ny mang chc nng gii thiu iu tnh v ch ca chng nhc. Gm 54 nhp c vit ging D-dur, hnh thc 3 on n c phn kt b sung (Cu trc a - :b - a kt b sung: ). Ch 1 (on a) mang tnh cht t s, giai iu nh nhng su lng. Ch 2 (on b) th hin tnh trit l cao, giai iu trm hng, kch tnh. o n a: (32n) bt u t nhp u tin n nhp th 16, gm 2 cu, mi cu 16 nhp, cu trc theo kiu nhc li, ho thanh kt m ch T (D-dur). on ny gii thiu ch 1 ca chng nhc, vi ho thanh v tit tu bnh n, giai iu nh nhng m i m khc trit mang tnh cht t s. + Cu 1: gm 2 tit nhc (8+8). Tit th nht m u bng mt nt ly l m bc V ca iu thc (nt la) sau ni lin sang nhp tip theo v s dng bc nhy qung 5 t m 5 ln m 3 (nt fa) ri i lin bc v m ch to nn tuyn giai iu lin mch; tit tu s dng cc m ni u mi nhp to cho giai iu s ngng ng. C th chia thnh tit nhc thnh 2 motif (4+4), mi motif to thnh mt ln sng giai iu. Giai iu ch yu s dng cc m t nhin, tit tu bnh n, kt hp vi b m tay tri s dng chng hp m c trng di to cho nhc s nh nhng, m i. Ho thanh bt u bng T v kt thc D (A-dur) sau ni sang tit th hai bng hai m lin bc b tay tri.

[TR] [TD][/TD]

[TD][/TD] [TD][/TD] [TD][/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]

[TR] [TD]motif 1 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD][/TD] [TD]

[TR] [TD]motif 2 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR] [TR]

[TD][/TD] [/TR] Tit th hai ti hin li tit th nht, bng th php gi nguyn hnh tit tu, thay i cao, cng s dng tit tu ni nhp u tin ca tit nhc, giai iu gm cc nt en tin hnh theo hnh sng, kt mi motif v kt cu l nhng nt ngn di. u tit nhc ( nhp th 10) c xut hin nt R thng a giai iu ln cao tro sau tr li iu tnh chnh v kt cu hp m ch T (D-dur). + Cu 2: l cu nhc nhc li, c nhc li nguyn dng cu 1 nhm nhn mnh hn ti ngi nghe ch ca chng nhc v to n tng su m ban u i vi tc phm.

o n b: (16n) bt u t nhp th 17 n nhp th 32, l on nhc khng phn cu, kt hp m ch T (D-dur); trnh by ch 2 ca tc phm, on nhc ny vn c vit ging D-dur song hon ton khc bit so vi ch 1 c trnh by on a do c s thay i v m hnh tit tu, th php ngh thut v c bit v ho thanh xut hin nhiu bin m to cho giai iu s mi l. on b bt u bng mt nt ly cc trm b tay tri sau nhy qung 8 ln nt fa ri tin hnh giai iu theo ln sng b trm sau chuyn giai iu qua b tay phi vi th php ngh thut ch yu l i p hai b (canon), giai iu m nhc nhy nht qua tng cung bc trm bng rn rng. m hnh tit tu ch yu l cc nt mc n v nt en tc nhanh kt hp s dng cc cao t thp ri cao dn ln to nn s cng thng cho giai iu. ln sng giai iu u tin, ho thanh c s li iu sang Fis-dur, sau chuyn qua H-dur nhp th 20 vi s xut hin ca nhiu bin m (mi thng, la thng, sol thng, r thng). Ln sng giai iu c tng dn ln thnh cao tro nhp th 23 khi b trm chuyn ln kho Sol i giai iu cn b tay phi gi nt la, lc ny ho thanh chuyn v ging chnh D-dur. T nhp th 28 n 32, m hnh tit tu c thay i, Beethoven khng s dng hai b i p m s dng cc nt en i giai iu kt hp vi k thut tremolo lm cho m thanh nh nhy nht, ti vui, thot ra khi s dn nn, b tc. Ho thanh lc ny xut hin bin m (la thng) trong 1 nhp ri sau li tr li kt hp m ch T (D-dur). C th thy Beethoven s dng rt hiu qu th php canon trong on nhc ny, n to cho ngi nghe cm gic b cun ht, s dn dp li cun ln nh im ri sau nh ngng li trong khng gian bao la y. Cao tro cn tip din v ni lin sang on nhc tip theo bng mt hp m t (A-dur) cui nhp 31, u nhp 32.

o n a: (11n) bt u t nhp th 33 n nhp th 43, l on nhc khng phn cu, kt hp m ch T (D-dur); y l on nhc ti hin ca a bng th php nhc li c thay i v c rt gn li. Nu nh on a, tc gi trnh by cu nhc ch vi 16 nhp bng 2 tit nhc ring bit th on a, cu nhc - on nhc c rt ngn cn 11 nhp v khng c s phn chia r rng, giai iu nh mt ln sng cun cun dng ln nh mun th hin ch u tranh, vt ra khi nhng ro cn x hi, hng ti nh sng cch mng ca ngi nhc s trong thi k ny. on nhc ny ni tip cao tro ca on b, cng m nhc tng cao nhp th 35, ho thanh xut hin nhiu bin m kt hp vi nhng nt m khu cao theo hnh ln sng nhng nhp tip theo to s cng thng kch tnh, a giai iu i ln cao tro, c s li iu sang ging G-dur nhp th 35, 36, 37. Cao tro tip tc nhng nhp 38 v 39, ho thanh t (A-dur) ri sau ln sng y gim dn tr v vi ging iu chnh ca bi v kt on hp m ch T (D-dur), ni lin sang phn coda (kt b sung).

 Coda (k t b sung): (11n) bt u t nhp th 44 n nhp th 54, y l mt cu nhc c vai tr rt quan trng trong tc phm; n va mang chc nng tm tt li ch m nhc, khng nh iu tnh ca tc phm; va gp phn gii quyt cao tro mt cch trn vn. phn trnh by, Coda c chc nng kt on v dn dt sang on nhc mi. Vi cng gim dn (pp), kt hp vi th php i p hai b to cho giai iu s nh nhng, m i v su lng. y l mt nt tiu biu trong m nhc ca Beethoven, va trit l va tr tnh. Tng nhc c s ngt qung r nt bi cc du lng en nhng li vang lin lin mch nh cc nt ngn di b ho thanh; mt ln na Beethoven li th hin ti nng ca mnh trong nhng sng tc c in, gin d khng ph trng m vn th hin c tnh trit l, tnh tr tnh trong tng giai iu m nhc. Motif 1 bt u bng mt nt ly cui nhp th 43, vi th php ngh thut rt c sc - canon kt hp vi th php tng hp cht liu; giai iu nh nhng, lng ng, kt iu tnh chnh T/D-dur. Motif th 2 nhc li motif 1 v c thay i phn cui, ko di hn, xut hin bin m si ging, sol thng lm cho tnh cht m nhc thay i bi hai qung 2t xut pht t m t (la-sib; la-sol#), khng gian nh trng xung, th hin s tru nng trong tm hn ngi nhc s trong mt thi khc rt ngn, ngay sau giai iu tr li m i nh nhng v kt thc mt cch trn vn ho thanh T/D-dur. Tm l i: Trong ton b phn trnh by (A), Beethoven s dng rt hiu qu th php canon trong on nhc ny, n to cho ngi nghe cm gic b cun ht, s dn dp li cun ln nh im ri sau nh ngng li. y cng l nt tiu biu trong nhng sng tc ca ng trong thi k ny, mang m t tng ca ch ngha cch mng, t tng u tranh - anh hng - chin thng. *Ph n pht tri n (Ph n B): Gm 32 nhp c vit ging G-dur, hnh thc 2 on n, cu trc theo kiu nhc li (a - a). phn ny Beethoven s dng rt hiu qu th php facture phn m, giai iu n kt hp vi nhng bc nhy qung rng lm cho tnh cht m nhc tr nn thi thc, dn dp, i lp vi phn trnh by (Phn A).

on a: (16n) t nhp th 55 n nhp th 70 chia thnh 2 cu, mi cu 8 nhp; giai iu n i p gia hai b, ho thanh kt hp m ch T (G-dur). + Cu 1: (8n) t nhp th 55 n nhp th 62, ho thanh kt T (G-dur), gm 2 tit nhc (4+4).

[TR] [TD]

[TR] [TD]motif 1

[/TD] [/TR]
[/TD] [/TR] Tit 1 (4n): T nhp 55 n nhp th 58, c cu thnh bi 2 motif. Bt u bng nt R ly m khu thp sau dng bc nhy qung 4 ln nt Sol. Motif 1 s dng th php m phng qung 8 chuyn giai iu ln b cao ri chuyn xung b thp vi nhng bc tin bnh n; phn m s dng hnh tit tu ch o l chm ba mc n ri hp m v c lp li ton b tit nhc; giai iu n, i p gia hai b. Motif th 2 giai iu chuyn xung b thp v s dng nhng bc tin bnh n trn nn ho thanh, tit tu chm ba mc n phn m khin cho ta cm thy nh cun vo mt iu nhy si ng, tnh cht m nhc tr nn vui v l thng. Ho thanh ch yu s dng cc m thuc hp m ch v hp m t ca iu thc, bt u bng T v kt thc D7 (D7/G-dur).

[TR] [TD]

[TR] [TD]motif 1 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]motif 2

[/TD] [/TR]
[/TD] [/TR] Tit 2 (4n) T nhp 59 n nhp th 62, l tit pht trin, gm 2 motif nh. S dng cht liu ca tit 1 bng th php gi nguyn hnh tit tu, thay i cao. Vn s dng m hnh chm ba mc n phn m, motif 1 bt u bng nt R ly m khu thp sau dng bc nhy qung 7 ln nt , ho thanh t (D7/G-dur). motif th 2, b giai iu tin hnh bnh n trn nn phn m s dng hnh tit tu ch o l chm ba mc n ri hp m, ho thanh kt T (G-dur).[IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image001.gif[/IMG][IMG]file:///C:/DOCUME %7E1/NghiaVD/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image002.gif[/IMG] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image002.gif[/IMG][IMG]file:///C:/DOCUME %7E1/NghiaVD/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image002.gif[/IMG] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image003.gif[/IMG][IMG]file:///C:/DOCUME %7E1/NghiaVD/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image003.gif[/IMG] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image003.gif[/IMG][IMG]file:///C:/DOCUME %7E1/NghiaVD/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image004.gif[/IMG]

[TR] [TD]

[TR] [TD]T [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR]

[TD]

[TR] [TD]D7 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image005.gif[/IMG][IMG]file:///C:/DOCUME %7E1/NghiaVD/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image003.gif[/IMG]

[TR] [TD]

[TR] [TD]V [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]

[/TD] [/TR]
[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]57 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]62 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image007.jpg[/IMG]+ Cu 2: (8n) t nhp th 63 n nhp

th 70, gm 2 tit nhc (4+4), ho thanh kt D7/G-dur. Tit 1 (T nhp 63 n 66), pht trin t tit nhc th nht ca cu 1, s dng th php gi nguyn hnh tit tu thay i cao, c th chia thnh 2 motif nh. Motif th nht bt u bng nt ly b trm sau dng bc nhy qung 8 (Si1 - Si), giai iu i p trn nn b tr tc, ho thanh c s li iu sang ging H-dur bi s xut hin ca nt r thng phn m. Motif th 2 pht trin motif th nht bng th php m phng qung 4 (Si1 - Mi), ho thanh c s li iu sang E-dur. [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image003.gif[/IMG][IMG]file:///C:/DOCUME %7E1/NghiaVD/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image004.gif[/IMG] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image008.gif[/IMG][IMG]file:///C:/DOCUME %7E1/NghiaVD/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image009.gif[/IMG] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image010.gif[/IMG]

[TR] [TD]

[TR] [TD]motif 2 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]motif 1 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image004.gif[/IMG][IMG]file:///C:/DOCUME %7E1/NghiaVD/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image004.gif[/IMG] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image008.gif[/IMG]

[TR] [TD]

[TR] [TD]62 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image012.jpg[/IMG]C th thy vic s dng hai motif gn ging nhau trong cng mt tit nhc, kt hp vi giai iu tng dn ln m khu cao a tnh cht m nhc ln cao tro mt thi khc rt ngn. Tit th 2 (T nhp 67 n 70), tit nhc ny khng s dng phn m tr tc m dng chng hp m ko di lm nn ho thanh; nhp 67 - 68 xut hin nt thng, ho thanh c s li iu sang D-dur (hp m A7 l t ca D-dur) sau tr v T/D-dur nhp 69, cui cng dn v hp m t ca G-dur (D7). y l tit nhc hon ton khc bit so vi cc tit, cc cu trong on nhc. Giai iu m nhc ang n hin trong hai b i p bng dng c ph din nh mt ln sng nhng khng lm du i s cng thng m li cun ngi nghe vo mt cao tro mi. N nh s ging co ca ch, s phn vn khi chn la gia hai con ng v ri nh tm thy nh sng chn l, giai iu li tr li nhn nhp on nhc tip theo.

[TR] [TD][/TD] [TD][/TD] [TD][/TD]

[TD][/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD="colspan: 2"][/TD] [TD]

[TR] [TD]V [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [TD]

[TR] [TD]67 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR] [TR] [TD][/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]D7/G-dur [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]D-dur [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR]

[TD]A7/D-dur [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image014.jpg[/IMG]

on a: (16n) t nhp th 71 n nhp th 86 chia thnh 2 cu, mi cu 8 nhp; cu trc theo kiu nhc li. y l on nhc pht trin t on a bng th php nhc li c thay i. Vn s dng th php facture phn m, giai iu n i p gia hai b, ho thanh kt hp m t ca D-dur (D7/D-dur). + Cu 1 (8n) t nhp 71 n nhp 78, nhc li nguyn dng cu 1 ca on a, ho thanh kt T (G-dur).

[TR] [TD]

[TR] [TD]T [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR]

[TD]T [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]72 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]77 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]67 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]V [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]V [/TD]

[/TR]
[/TD] [/TR] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image016.jpg[/IMG] + Cu 2 (8n) t nhp 79 n nhp 86, c th chia thnh 2 tit nhc (4+4); y l cu pht trin t cu 2 ca on a bng th php nhc li c thay i, ho thanh kt hp m t ca D-dur (D7/D-dur). Tit 1 l tit nhc li nguyn dng tit 1 - cu 2 ca on a.

[TR] [TD]

[TR] [TD] [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]D7/D-dur [/TD] [/TR]

[/TD]

[/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]D7/D-dur [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR]

[TR] [TD]

[TR] [TD]82 [/TD] [/TR]

[/TD] [/TR] [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/NghiaVD/LOCALS %7E1/Temp/msohtml1/10/clip_image018.jpg[/IMG] Tit 2 (4n) t nhp 83 n 86. Giai iu lc ny chuyn xung b trm cn b cao s dng chm ba mc n ri hp m. Ho thanh xut hin nt thng cui nhp 82 dn sang nhp 83, hng v hp m A7 (D7/D-dur) dn dt quay tr v iu tnh chnh ca tc phm, ti hin nguyn dng phn A. *Ph n ti hi n (Ph n A): l phn ti hin nguyn dng phn trnh by (A) ca tc phm (ti hin tnh), c nhc li nguyn si phn trnh by vi 54 nhp c vit ging D-dur, hnh thc 3 on n c phn kt b sung (a- b - a - kt b sung). Lc ny phn Coda mang chc nng khng nh iu tnh chnh ca tc phm, gii quyt cao tro mt cch trn vn.

Vi cu trc nhc li, mt ln na ch m nhc ca tc phm li c khc ho r nt hn, khng nh li iu tnh chnh ca tc phm. C th thy rng, m nhc ca Beethoven n gin nhng khng kh khan, tr tnh m trit l bi ng cao vai tr ca m nhc ch iu v c bit ch n sc biu cm ca giai iu. K T LU N Chng III sonata piano s 7 l mt trong nhng tc phm tiu biu vit hnh thc ba on phc c Beethoven ng dng hiu qu trong cc tc phm sonata ca ng. Vi cu trc y ba phn, c s dng kt b sung to n tng mnh m cho ch m nhc; tc phm vi giai iu p nh mt bn hng ca v tinh thn lc quan v nim tin vo ngy mai huy hong. Thng qua tc phm chng t kh nng sng tc ti tnh ca Beethoven trong vic vn dng mt cch sng to cc th php php trin nh canon, facture phn m; th php nhc li, gi nguyn hnh tit tu thay i cao, th php m phng... kt hp vi vic s dng linh hot cc m hnh tit tu thun - nghch; giai iu n, i p gia hai b, s dng cc bc nhy qung rng; c s chuyn iu, li iu nhng vn kt thc trn vn iu tnh ban u. Chng III sonata piano s 7 khng ch c gi tr v mt k thut m cn rt sinh ng, phong ph v mt thm m, th hin sc biu cm tuyt vi ca cy n piano. Beethoven khng nh c ti nng phi thng ca mnh trong vic th hin th gii ni tm con ngi, th hin c khuynh hng chnh tr ca thi i v ni dung t tng m nhc ca trng phi m nhc c in Vin, chng III tc phm sonata piano s 7 ch l mt trong s rt nhiu bn nhc mang m du n ch u tranh - anh hng - chin thng. Tc phm khng nh c v tr ca n, a hnh thc ba on phc tr thnh mt tc phm c lp c sc biu cm mnh lit ca giai iu, tit tu, ho thanh v ch m nhc. Vi vai tr cch tn nn m nhc th gii, Beethoven t xy nhng nn mng chc chn cho bit bao th h nhc s sau ny sng to nn nhng tc phm m nhc tuyt vi. C cuc i ca Beethoven l qu trnh hc tp, sng tc khng mt mi v chin u vt qua s phn, qua nhng ng cay th thch ca cuc i. Beethoven tuy khng cn na nhng vi nhng ngi yu nhc c in th m nhc ca ng cng nh cuc i ng mi mi l tm gng sng chi v ngh lc phi thng, sc sng to v b v nim tin yu cuc sng. Xin cm n ngi nhc s thin ti./