Professional Documents
Culture Documents
NM 2010
PHNGPHAPGIAI TOAN
PHANNG
CONGHIROVAOLIEN
KETPI CUAHIROCACBON
KHONGNO
Trang 3
NM 2010
MCLC
mc
Trang
A. t vn ...................................................................................................... 3
B. Gii quyt vn ..................................................................................... 4
I. C s l thuyt ca phng php............................................. 4
II. Bi tp p dng ....................................................................................7
III. Mt s bi tp tng t ...............................................................13
C. Kt lun .............................................................................................................15
Ti liu tham kho...............................................................................................16
Trang 4
NM 2010
A. TVN
Trong qu trnh dy hc mn Ha hc, bi tp c xp trong h thng
phng php ging dy (phng php luyn tp), phng php ny c coi
l mt trong cc phng php quan trng nht nng cao cht lng ging
dy b mn. Thng qua vic gii bi tp, gip hc sinh rn luyn tnh tch cc,
tr thng minh, sng to, bi dng hng th trong hc tp.
Vic la chn phng php thch hp gii bi tp li cng c ngha
quan trng hn. Mi bi tp c th c nhiu phng php gii khc nhau. Nu
bit la chn phng php hp l, s gip hc sinh nm vng hn bn cht
ca cc hin tng ho hc.
Qua nhng nm ging dy ti nhn thy rng, kh nng gii ton Ha hc
ca cc em hc sinh cn hn ch, c bit l gii ton Ha hc Hu c v
nhng phn ng trong ho hc hu c thng xy ra khng theo mt hng
nht nh v khng hon ton. Trong dng bi tp v phn ng cng hiro
vo lin kt pi ca cc hp cht hu c l mt v d. Khi gii cc bi tp dng
ny hc sinh thng gp nhng kh khn dn n thng gii rt di dng,
nng n v mt ton hc khng cn thit thm ch khng gii c v qu
nhiu n s. Nguyn nhn l hc sinh cha tm hiu r, vng cc nh lut ho
hc v cc h s cn bng trong phn ng ho hc a ra phng php gii
hp l.
Xut pht t suy ngh mun gip hc sinh khng gp phi kh khn v
nhanh chng tm c p n ng trong qu trnh hc tp m dng ton ny
t ra. Chnh v vy ti chn ti:
PHNG PHP GII TON PHN NG CNG HIRO VO
LIN KT PI CA HIROCACBON KHNG NO.
B. GII QUYTVN
L Trng Trng (GV. THPT Nguyn Bnh Khim, kLk)
Trang 5
NM 2010
H
rocacbon no CnH2n+2
xc tc, t0
v hiro (H2)
Hn h p khY gm hi
rocacbon khng no d
v hiro d
nH2 phn ng nX - nY
[2]
Mt khc, theo dnh lut bo ton khi lng th khi lng hn hp X bng
khi lng hn hp Y (mX = mY).
Ta c:
MY =
mY
m
; MX = X
nY
nX
mX
n
m n
n
M
d X/Y = X = X = X Y = Y >1 (do nX > nY )
M Y m Y n X mY n X
nY
Vit gn li :
d X/Y =
MX n Y
=
M Y nX
[3]
Trang 6
NM 2010
nO (t chy X) = n
2
O2 (t chy Y )
nCO (t chy X) =n
2
CO2 (t chy Y )
[4]
nH O (t chy X) =n
2
H2O (t chy Y )
Do thay v tnh ton trn hn hp Y (thng phc tp hn trn hn hp X)
ta c th dng phn ng t chy hn hp X tnh s mol cc cht nh:
n O2 pu , n CO2 , n H 2O .
+ S mol hirocacbon trong X bng s mol hirocacbon trong Y
[5]
nhidrocacbon(X) nhidr=
ocacbon(Y)
Hn h p khX gm
CnH2n
CnH2n+2
xc tc, t0
H2
Hn h p Y gm CnH2n d
H2 d
t n Cn H2n = a;
n H2 = b
Vy:
n H 2(X) =nY
[6]
Trang 7
NM 2010
n H2 = n Cn H 2n pu = n C nH 2n + 2 = bmol
n Y = n Cn H2n + 2 + n Cn H 2n du = a
n Cn H2n du = a - b
Vy:
[7]
n anken(X)=n(Y)
+ TH3: C 2 u ht
n H2 = n Cn H 2n = n C nH 2n +2 = a = bmol n Y = n C nH 2n + 2 = a = b
Vy:
[8]
n H 2(X)=n anken(X)=n Y
nH
2phn ng
2phn ng
(a+b).h
xuc tac
CnH2n
CnH2n-2 + H2
t
0
[II]
Ta c s :
L Trng Trng (GV. THPT Nguyn Bnh Khim, kLk)
Trang 8
NM 2010
CnH2n+2
Hn h p khX gm
CnH2n -2
xc tc, t0
H2
Hn h p Y gm
CnH2n
CnH2n - 2 d
H2 d
nX - nY / nankin phn ng
II. BI TP P DNG
Bi 1: Hn hp kh X cha H2 v mt anken. T khi ca X i vi H2 l 9.
un nng nh X c mt xc tc Ni th n bin thnh hn hp Y khng lm mt
mu nc brom v c t khi i vi H2 l 15. Cng thc phn t ca anken l
A. C2H4
B. C3H6
C. C4H8
D. C4H6
Bi gii:
M X = 9.2 = 18;
M Y = 15.2 = 30
V hn hp Y khng lm mt mu nc Br2 nn trong Y khng c anken
Cc yu t trong bi ton khng ph thuc vo s mol c th ca mi
cht v s mol ny s b trit tiu trong qu trnh gii. V vy ta t chn lng
cht. bi ton tr nn n gin khi tnh ton, ta chn s mol hn hp X l 1
mol (nX = 1 mol) mX = 18g
18 n Y
18
=
n Y = n H 2 (X) =
= 0,6mol
Da vo [3] v [6] ta c:
30 1
30
nanken = 1- 0,6=0,4 mol
Da vo khi lng hn hp X: 14n 0,4 + 2 0,6 = 18 n = 3 .
CTPT : C3H6. Chn B
Bi 2: Hn hp kh X cha H2 v hai anken k tip nhau trong dy ng ng.
T khi ca X i vi H2 l 8,4. un nng nh X c mt xc tc Ni th n bin
thnh hn hp Y khng lm mt mu nc brom v c t khi i vi H 2 l 12.
Cng thc phn t ca hai anken v phn trm th tch ca H2 trong X l
A. C2H4 v C3H6; 70%
B. C3H6 v C4H8; 30%
C. C2H4 v C3H6; 30%
D. C3H6 v C4H8; 70%
Bi gii:
M X = 8,4.2 = 16,8;
M Y = 12.2 = 24
Trang 9
NM 2010
B. 20%
C. 50%
D. 40%
Bi gii:
M X = 3,75.4 = 15;
M Y = 5.4 = 20
T chn lng cht, xem hn hp X l 1 mol (nX = 1 mol)
15 n Y
15
=
nY =
= 0,75mol ;
Da vo [3] ta c:
20 1
20
p dng s ng cho :
15-2=13
13
13
a=b=0,5 mol
28-15=13
Da vo [9] ta c:
nH
2phn ng
H=
0, 25
100% = 50% . Chn C
0,5
Trang 10
NM 2010
B. CH2=CH-CH2-CH3.
C. CH2=C(CH3)2.
D. CH2=CH2.
Bi gii:
M X = 9,1.2 = 18,2;
M Y = 13.2 = 26
V hn hp Y khng lm mt mu nc Br2 nn trong Y khng c anken
T chn lng cht, chn s mol hn hp X l 1 mol mX = 18,2gam
18, 2 n Y
18,2
=
n Y = n H2 (X) =
= 0,7mol
Da vo [3] v [6] ta c:
26
1
26
nanken = 1- 0,7=0,3 mol
Da vo khi lng hn hp X: 14n 0,3 + 2 0,7 = 18,2 n = 4 .
CTPT: C4H8. V khi cng HBr cho sn phm hu c duy nht nn chn A.
Bi 5: Hn hp kh X cha H2 v mt ankin. T khi ca X i vi H2 l 4,8.
un nng nh X c mt xc tc Ni th n bin thnh hn hp Y khng lm mt
mu nc brom v c t khi i vi H2 l 8. Cng thc phn t ca ankin l
A. C2H2
B. C3H4
C. C4H6
D. C4H8
Bi gii:
M X = 4,8.2 = 9,6;
M Y = 8.2 = 16
V hn hp Y khng lm mt mu nc Br2 nn trong Y khng c hirocacbon
khng no.
T chn lng cht, chn s mol hn hp X l 1 mol (nX = 1 mol) mX = 9,6g
9,6 n Y
9,6
=
nY =
= 0,6mol ;
Da vo [3] ta c:
16
1
16
Da vo [2] n H2 phan ung = 1 - 0,6 = 0,4 mol
1
1
n H 2 phan ung = 0,4 = 0,2 mol
2
2
Da vo khi lng hn hp X: (14n - 2) 0,2 + 2 (1- 0,2) = 9,6 .
Theo [I] nankin (X) =
Trang 11
NM 2010
MX n Y n Y
=
=
= 0,75 n Y = 0,3 mol
M Y n X 0,4
B. 1,20 gam.
C. 1,64 gam.
D. 1,32 gam.
Bi gii:
C th tm tt bi ton theo s sau:
X
Ni, t0
Z (C2H6, H2 d )
(0,448 lt, dZ/H2 =0,5)
mb
nh =mC H d+mC2H4
2 2
M Y = 11,5.2 = 23
Trang 12
NM 2010
Trang 13
NM 2010
B. 8,0
C. 3,2
D. 16,0
Bi gii:
B. 11,88 gam.
C. 16,92 gam.
D. 6,84 gam.
Bi gii:
Trang 14
NM 2010
0,12
0,06
+
0,15
H2O
3H2O
0,15
2H2O
0,07
Khi lng bnh dung dch tng bng khi lng CO2 v khi lng H2O.
m = 0, 27 44 + 0, 2818 = 16,92 gam . Chn C
III. MT S BI TP TNG T
Bi 1: (Bi 6.10 trang 43 sch bi tp Ho 11)
Hn hp kh A cha H2 v mt anken. T khi ca A i vi H2 l 6,0.
un nng nh A c mt xc tc Ni th n bin thnh hn hp B khng lm mt
mu nc brom v c t khi i vi H2 l 8,0. Xc nh cng thc phn t v
phn trm th tch tng cht trong hn hp A v hn hp B.
S: Hn hp A: C3H6 (25,00%); H2 (75,00%)
Hn hp B: C3H8 ( 33%); H2 (67%)
Bi 2: (Bi 6.11 trang 43 sch bi tp Ho 11)
Hn hp kh A cha H2 v hai anken k tip nhau trong dy ng ng.
T khi ca A i vi H2 l 8,26. un nng nh A c mt xc tc Ni th n
bin thnh hn hp B khng lm mt mu nc brom v c t khi i vi H2
l 11,80. Xc nh cng thc phn t v phn trm th tch ca tng cht trong
hn hp A v hn hp B.
S: Hn hp A: C3H6 (12%); C4H8 (18%); H2 (17%)
Hn hp B: C3H8 (17%); C4H10 (26%); H2 (57%)
Bi 3: (Bi 6.11 trang 48 sch bi tp Ho 11 nng cao)
L Trng Trng (GV. THPT Nguyn Bnh Khim, kLk)
Trang 15
NM 2010
C. KTLUN
L Trng Trng (GV. THPT Nguyn Bnh Khim, kLk)
Trang 16
NM 2010
L Trng Trng
Trang 17
NM 2010
TI LIUTHAMKHO
Trang 18