1

CHNG 1: TNG QUAN V ANTEN VI DI

1.1 GII THIU V ANTEN VI DI Anten vi di (microstrip antenna) c ch nghin cu v pht trin t nhng nm 1970, mc d nhng thit k u tin v nhng m hnh l thuyt xut hin t nhng nm 1950. Ngy nay, anten vi di xut hin trong hu ht cc lnh vc, c bit l trong lnh vc hng khng v tr, thng tin v tinh, cc thit b thng tin v truyn thng. y l loi anten c khi lng v kch thc nh gn, b dy mng, cu trc n gin, r tin, d sn xut hng lot nh cng ngh mch in. Ngoi ra, anten loi ny cn c s linh hot v tn s cng hng, kh nng phn cc tuyn tnh vi cc k thut cp ngun n gin, cc ng cp ngun v cc mch phi hp tr khng c th thc hin ng thi cng vi vic ch to anten. Tuy nhin, anten dng ny cng c mt s nhc im nh: hiu xut thp (do suy hao ca in mi v in dn), kh nng tch tr cng sut thp, nh hng bc x ngun nui (do sng b mt, ng truyn vi di), bng thng hp (khong mt vi phn trm), hu ht u bc x trong na khng gian pha trn mt phng t, mt s loi c li thp Anten vi di c ng dng trong di tn GHz (f > 0.5 GHz). i vi nhng tn s thp hn th kch thc ca anten tr nn qu ln. 1.2 C TNH CA ANTEN VI DI Anten vi di hay cn c gi l anten mch vi di v n c kch thc rt nh v c ch to trn mt bn mch in. Thc cht anten vi di l mt dng anten c kt cu bc x kiu khe. Mi phn t anten vi di bao gm cc phn chnh l mt bn mt kim loi (patch) c t trn mt lp in mi nn (dielectric substrate) v mt b phn tip in. Cu

trc in hnh ca mt phn t anten vi di c dng hnh ch nht c cho trong hnh 1.1

Hnh 1.1 Cu trc ca mt phn t anten vi di hnh ch nht Cc thng s cu trc c bn ca mt phn t anten vi di l chiu di L, chiu rng W, b dy ca bn kim loi t, dn in ca bn kim loi , chiu dy lp in mi h, hng s in mi , suy hao tip tuyn (loss tangent) ca lp in mi tan( ). Bn kim loi rt mng, nh hn nhiu so vi bc sng truyn trong khng gian t do (t << 0 ). Tuy nhin, dy ny phi t nht ln hn mt vi ln so vi su ca lp mt ngoi v nu dy ca bn kim loi nh hn su ca lp mt ngoi th nhng tn tht thun tr s lm gim hiu sut bc x ca anten. Chiu di L ca bn kim loi thng trong khong ( 0 /3 < L < 0 /2). Chiu dy lp in mi h v hng s in mi ng vai tr quan trng trong cc thng s bc x ca anten. dy h ca lp in mi thng trong khong (0.002 0 < h < 0.1 0 ), hng s in mi thng trong khong (2.2 < < 12). Lp in mi dy vi hng s in mi nh hn 2.2 s tng hiu qu s dng ca anten: di tn rng, suy hao do bc x ng bin khng ng k, nhng kch thc anten s ln. Nhng vt liu c hng s in mi nh hn 2.2 v ln hn 12 thng khng ph bin trong nhng thit k thng mi.

Ngoi ra anten vi di cn c cc hnh dng khc nh: hnh vung, hnh trn, hnh tam gic, hnh vnh khn, hnh ellip c m t trong hnh 1.2

Hnh 1.2 Mt s dng anten vi di thng dng 1.3 CC PHNG PHP CP NGUN CHO ANTEN VI DI C nhiu phng php cp ngun (tip in) hay truyn nng lng in t cho anten vi di. Bn phng php ph bin nht l: cp ngun bng ng truyn vi di, cp ngun bng probe ng trc, cp ngun bng phng php ghp gn, cp ngun bng phng php ghp khe. 1.3.1 CP NGUN BNG PROBE NG TRC Probe ng trc l mt k thut rt ph bin thng c dng cp ngun cho anten vi di. Mt dy dn in bn trong u ni ng trc c ko di xuyn qua lp in mi v c hn vi bn kim loi bc x pha trn, cn phn bn ngoi u ni c ni vi mt phng t nh trong hnh 1.3. Thun li chnh ca k thut tip in ny l ng tip in c th t bt k v tr no bn trong bn kim loi nhm mc ch phi hp tr khng vi tng tr ng vo ca n. Phng php tip in ny rt d sn xut v t gy bc x khng mong mun. Tuy nhin, kh khn ln nht ca k thut ny l cho bng thng hp, kh khoan mt l nh trong lp in mi, hn dy dn bn trong u ni ng trc vo bn kim loi v u ni va nh ra phia bn ngoi mt phng t. i

vi nhng lp in mi dy (h > 0.02 0 ) k thut ny li cng kh thc hin bi v chiu di ca dy dn bn trong u ni di hn lm thay i tng tr ng vo nh hng n vn phi hp tr khng.

Hnh 1.3 Anten vi di vi ng tip in ng trc v mch tng ng 1.3.2 CP NGUN BNG NG TRUYN VI DI Trong k thut tip in ny, mt ng dn in vi di c ni trc tip vi cnh ca anten vi di nh trong hnh 1.4. Chiu rng ca ng truyn ny phi nh hn chiu rng ca anten vi di.

Hnh 1.4 Anten vi di vi ng tip in vi di v mch tng ng Phng php ny tin li khi ng truyn vi di c th c thc hin trn cng mt lp in mi. phi hp tr khng c th s dng k thut ng truyn mt phn t bc sng ( / 4 - quarterwave line), t lch v tr ca ng cp tn hiu so vi im trung tm (offset feed line) hay ct su vo chiu rng ca bn kim loi mt on (inset feed line) nh hnh 1.5. Cc k thut ny rt d ch to v sn xut cng nh d dng trong vic phi hp tr khng. Tuy nhin phng php ny s lm gia tng sng b mt, nhng bc x khng mong mun v nh hng n bng thng. Ngoi ra chng ta c th cp ngun cho anten vi di bng cc k thut khng tip xc hn ch nhng vn ny.

a. Quarterwave feed line

b. Inset feed line

c. Offset feed line Hnh 1.5 Cc k thut phi hp tr khng bng ng truyn vi di

1.3.3 CP NGUN BNG PHNG PHP GHP KHE Trong k thut ny, bn kim loi bc x v ng tip in vi di c t tch bit nhau bi mt mt phng t nh hnh 1.6. Vic ghp bn kim loi v ng cp tn hiu c thc hin thng qua mt khe trong mt phng t. Khe ghp lun t gia v di bn kim loi nhm gim bt phn cc cho do cu trc i xng. Khong ghp gia ng tip in v bn kim loi c xc nh bng kch thc v v tr ca khe. Mt phng t tch bit so vi ng truyn v bn kim loi nn bc x khng mong mun l cc tiu. Thng thng, vt liu c hng s in mi ln v dy dng cho lp di cn vt liu c hng s in mi nh v mng hn s dng lp trn nhm ti u bc x t bn kim loi. Bt li chnh ca phng php ny l kh sn xut, ch to do c nhiu lp, cng chnh v vy m lm cho anten tr nn dy hn. Loi tip in ny c bng thng rt rng.

Hnh 1.6 Anten vi di vi k thut ghp khe v mch tng ng

1.3.4 CP NGUN BNG PHNG PHP GHP GN Trong k thut ny, ng cp tn hiu c t gia hai lp in mi v bn kim loi bc x c t lp in mi trn cng nh hnh 1.7. u im ca phng php ny l cho bng thng rng v loi b bc x trn ng tip in. K thut ny cho php chn hai lp in mi khc nhau cho bn kim loi bc x v cho ng truyn tn hiu nhm mc ch ti u nhng hot ng ring r ca hai phn t ny. Vic phi hp tr khng c th thc hin bng cch iu chnh chiu rng ca ng cp tn hiu v t s chiu di v rng ca bn kim loi. Kh khn chnh ca phng php ny l vic ch to, sn xut bi v n c ti hai lp in mi v cng lm cho anten dy hn.

Hnh 1.7 Anten vi di vi k thut ghp gn v mch tng ng 1.4 HOT NG CA ANTEN VI DI Anten vi di c ch to bng cch n mn mt lp ng trn mt nn in mi. Kch thc v hnh dng ca anten ph thuc vo tn s cng hng v cc thng s bc x. nghin cu hot ng ca anten vi di ta xt mt anten vi di hnh ch nht in hnh nh hnh 1.8. N c mt ng cp ngun c iu hp 50 . S phi hp tr

khng thu c gia im u ca anten v ng cp ngun bng cch t ng cp ngun lch khi im gia mt khong.

Hnh 1.8 Hot ng ca anten vi di Sng cn truyn i di chuyn vo anten qua ng cp ngun v lan rng xung pha di. Sau n tin st n cnh ca anten, ti y mt phn nng lng s phn x tr li v phn cn li s bc x ra khng gian t do. Sng phn x di li v tin vo anten cho n khi n tt dn nh hnh 1.9. Mt phn nng lng cng hng ny quay tr li ngun, mt phn b trit tiu trong lp in mi v phn cn li bc x ra khng gian t do. Tn s ca sng ti im cng hng th in trng xung quanh cc cnh c bin cc i. Do , in trng bc x s ln nht ti tn s cng hng.

Hnh 1.9 Sng phn x ca anten vi di 1.5 CC MODE HOT NG CA ANTEN VI DI V TN S CNG HNG Khi p sng c bc sng sp s mt na chiu di ca anten th anten vi di cng hng nhiu sng / 2 l: , 3 / 2 , Nhng tn s cng hng ny to nn cc mode ca anten. Nu in trng p vo ch c thnh phn theo hng x v t trng ch c thnh phn theo hng y th sng s lan truyn theo hng z. Mode t ngang (TM) tn ti khi trng Hx bng khng v mode in ngang (TE) tn ti khi trng Ey bng khng. Do , anten vi di c trng Hx bng khng nn ch c mode TM. in trng vng di bn kim loi ti tn s cng hng c cho bi [8]:
E z = E0 cos( mx ny ) cos( ) W L

(1.1)

Vi m, n = 0, 1,2, L cc mode ca anten. Gi tr n biu din s cng hng dc theo chiu di ca anten v gi tr m biu din s cng hng dc theo chiu rng ca anten. Do , tn s cng hng ca anten c xc nh nh sau :

10 f mn = k mn c 2 r
m 2 n 2 ) +( ) W L

(1.2)

2 Vi: k mn =(

Cng thc trn tnh gn ng nhng tn s cng hng nhng vi gi thuyt l cc bc tng t xung quanh bn kim loi l hon ho v do khng tnh n cc trng bin cc cnh ca anten. V th, tc gi James [14] xut mt cng thc ci tin nh sau :
f r1 = f r 0 1 r (W ) r ( L) 1 +

(1.3)

Vi :
= h 0.164( r 1) r + 1 W + 0.758 + ln + 1.88 0.882 + 2 W r r h

(1.4)

r (L ) =

r +1 r 1 L
2 + 2 F h
F h

(1.5)

r (W ) =

r +1 r 1 W
2 + 2

(1.6)

1 2 2 h A 1 + 12 + 0.04 1 a a h F = 1 h h 2 + 1 12 a

a 1 h a >1 h